Page Text
________________
આપણા પરિણામ નઠોર બને છે, એની સાથે એ પણ કારણ છે કે પાણીમાં જીવોત્પત્તિ સમયે સમયે થતી હોય છે. પાણી ઉકાળવાના કારણે તેમાં યોનિ રહેતી નથી. આથી એવા અચિત્તપાણીને વાપરવાનું જણાવ્યું છે. આજે તો પર્યાવરણવાદી એવી દલીલ કરે છે કે આપણને એક ગ્લાસ પાણી વાપરવું હોય એના માટે ઘડો ભરીને પાણીના જીવની હિંસા કરવાની જરૂર શું છે ? એના બદલે એક ગ્લાસ પાણી ચિત્ત વાપરી લેવું, જેથી એટલી જ હિંસા થાય. આપણે કહેવું પડે કે આ રીતે સચિત્તપાણી વાપરવાથી આપણા પરિણામ નિર્ધ્વસ બને છે - એ તરફ નજર જ નથી કરતા. સહ ઘણા કહે છે કે યોનિ અચિત્ત થાય તો આખા ગામનું પાણી અચિત્ત કરી નાંખવાનું.
એમને કહેવાનું કે શ્રાવક પોતાને માટે જે રાંધે છે તેમાં ય પાપ માને છે, બીજા માટે રાંધવામાં ય અર્થદંડ માને તો તે અનર્થદંડનું પાપ શા માટે વહોરે ? જેમને માનવું જ નથી તેઓ પોતાની દલીલોને વધાર્યા કરવાના. તેમને આપણે પહોંચી નહિ વળીએ.
સ૦ ઉપવાસમાં અચિત્ત પાણી જ વાપરવાનું છે, તો તેની ધારણા ન કરીએ કે કરીએ એમાં ફરક પડે ?
અચિત્ત પાણી પણ તરસ લાગે ત્યારે વાપરવાનું છે, પછી તેમાં ધારણા આવી જ જવાની છે. અચિત્ત છે માટે વાપરવું - એવું નથી, વાપરવું પડે તો અચિત્ત પાણી વાપરવું – એટલું યાદ રાખવું. ભગવાનની વાત શ્રદ્ધાથી માનવા તૈયાર થવું છે.
સ૦ આપણે આપણી બુદ્ધિનો ઉપયોગ નહિ કરવાનો ?
સર્વજ્ઞ ભગવંતોની વાત આગળ આપણી બુદ્ધિનો ઉપયોગ કરવાની જરૂર જ નથી. ડૉક્ટર આગળ કે વકીલ આગળ તમે તમારી બુદ્ધિનો ઉપયોગ કરો ખરા ? ભગવાનની વાતને સમજવા માટે પૂછવાની છૂટ. પણ શંકા કરવા માત્રથી નિસ્તાર નહિ થાય. શંકા અને ઇહામાં ફરક છે. શ્રી રત્નાકર અવતારિકામાં જણાવ્યું છે કે શંકા વસ્તુના નિરાકરણમાં તત્પર હોય છે અને ઇહા વસ્તુના સ્વીકારમાં તત્પર હોય છે. ઇહા એ શ્રી સમકિતના સડસઠ બોલની સજ્ઝાય = ૧૦૦
મતિજ્ઞાનનો ભેદ છે જ્યારે શંકા-સંશય એ મિથ્યાત્વનો ભેદ છે. જિનેશ્વરભગવંતે જે કહ્યું છે તે ઊંધું-અન્યથા હોય જ નહિ - એવો જે દૃઢ રંગ છે તે આસ્તિકતા નામનું પાંચમું લક્ષણ કુમતિનો-દુષ્ટ મતિનો ભંગ કરે છે.
આપણને જે ગમતું નથી એ પણ સ્વીકારવાની તૈયારી હોય અને આપણને જે ગમે છે તે છોડી દેવાની તૈયારી હોય તો આપણે વાસ્તવિક ધર્મ પામી શકીએ અને તેને વાસ્તવિક રીતે આરાધી શકીએ. આ સંસારનાં સુખો ભોગવવા માટે આસ્તિકતાની જરૂર નથી, આ સંસારનાં સુખોનો ત્યાગ કરી કષ્ટસાધ્ય એવી સાધના કરવા માટે આસ્તિકતાની જરૂર છે. પરલોકની શ્રદ્ધા પણ આસ્તિકતા વિના થઇ શકે છે. કારણ કે દેવલોક સ્વરૂપ પરલોક માનવાનું કામ તો અભવ્યો પણ કરે છે, એ માટે આસ્તિકતાની જરૂર જ નથી. પરંતુ નરકતિર્યંચની ગતિને સ્વીકારવા અને ચાર ગતિથી પર એવી પંચમગતિને સ્વીકારવા માટે આસ્તિકતાની જરૂર છે. આપણે જે આપણને અનુકૂળ પડે તેને માની લઇએ અને જે નડે તે છોડી દઇએ - એના માટે આસ્તિકતાની જરૂર જ ક્યાં છે ? સુખને બદલે દીક્ષા ઉપાદેય લાગે તો સાચી આસ્તિકતા આવે. માત્ર આત્મા વગેરે પદાર્થોને માની લઇએ એટલે આસ્તિકતા આવી નથી જતી. ભગવાને જે કહ્યું છે તે આપણને નડતું હોવા છતાં, ગમતું ન હોવા છતાં સ્વીકારી લઇએ તો આસ્તિકતા છે – એમ સમજવું. આજે નવ તત્ત્વોનું જ્ઞાન લોકોને સારામાં સારું સમજાવીએ પણ હૈયાથી એકે વસ્તુ - એકે તત્ત્વ માનીએ નહીં તો આસ્તિકતા ક્યાંથી આવે ? જે દિવસે દીક્ષા લેવાજેવી લાગશે તે દિવસે આસ્તિકતા આવશે. દીક્ષા લીધેલાને પણ દીક્ષા ઉપાદેય લાગે છે કે નહિ - એ પૂછવું પડે એમ છે. સુખ જ ઉપાદેય લાગ્યા કરે અને દીક્ષા ઉપાદેય લાગે જ નહિ તો આસ્તિકતા નહિ જ આવે. દીક્ષા નુકસાનકારક ભલે ન લાગતી હોય પણ સાથે ફાયદાકારક પણ નથી લાગતી. સંસારના સુખ સામે જ નજર માંડીને બેઠા છે એ લોકો પરમ નાસ્તિક છે.
શ્રી સમકિતના સડસઠ બોલની સજ્ઝાય = ૧૦૧
| SR No. | 009156 |
| Book Title | Samkitna Sadsath bolni Sazzaya Vachna |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Chandraguptasuri |
| Publisher | Anekant Prakashan Jain Religious |
| Publication Year | 2010 |
| Total Pages | 91 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 1 MB |