________________
જેટલું જોઇએ, જે જોઇએ તે મારે ત્યાંથી વહોરી જવાનું. ઘરના લોકોને પણ સૂચના કરી દીધી કે આ મહારાજને જયારે જે, જેટલું જોઇતું હોય તે વહોરાવી દેવાનું, કચકચ નહિ કરવાની. આ અયોગ્ય સાધુને પોષવાની વાત નથી. સાધુની-શાસનની અવહેલના ટાળવાની વાત છે.
ચોથા દૂષણ તરીકે જણાવે છે કે મિથ્યાષ્ટિના ગુણનું વર્ણન કરવું તે ચોથો દોષ છે. આ દોષ ટાળવાની જરૂર છે. કારણ કે જે ઉન્માર્ગી હોય તેની સ્તવના કરવાથી તેના ઉન્માર્ગને પોષણ મળે છે. અન્યદર્શનમાં રહેલા મિથ્યાષ્ટિને તો પ્રશંસવાનો પ્રસંગ ઓછો આવે પરંતુ આજે તો સ્વદર્શનમાં રહેલા મિથ્યાત્વીના ગુણવર્ણનનો પ્રસંગ ઘણીવાર આવે છે. જે સાધુસાધ્વી પોતાના ગુરુની આજ્ઞામાં નથી રહેતા તેઓ મિથ્યાર્દષ્ટિ છે. એક ગુરુની આજ્ઞામાંથી બીજા ગુરુની આજ્ઞામાં જાય તેની ના નહિ, પરંતુ જે ગુરુથી છૂટા પડી એકલા વિચરે છે તેઓ સ્વચ્છંદી છે અને તેથી જ મિથ્યાદેષ્ટિ છે. જે ભગવાનની આજ્ઞા માનવાની છે તે પણ ગુરુની આજ્ઞા લઇને માનવાની છે. જે ભગવાનની આજ્ઞા ન માને તે મિથ્યાત્વી હોય, તો ગુરુનું કહ્યું ન માને તે તો મહામિથ્યાત્વી હોય. શાસ્ત્રમાં અનશન કરવાની આજ્ઞા છે, પણ જો ગુરુ રજા આપે તો. ગુરુ ના પાડે છતાં અનશન વગેરેનો આગ્રહ રાખે તો તે મિથ્યાત્વનો પ્રચાર જ છે. આવા લોકોના ગુણાનુવાદ કરવાથી તેમના મિથ્યાત્વનું પોષણ થાય છે. ગૃહસ્થો જે આ રીતે સમુદાયબહાર કરેલા સાધુ પાસે વ્યાખ્યાન-વાચના વગેરેમાં જાય તો પેલા પણ સમજે કે ભલે આપણે સમુદાયબહાર થયા પરંતુ આપણો પણ વર્ગ છે, આપણને પણ લોકો માને છે, ગુરુ પાસે હતા તો આપણને કોઇ પૂછતું ન હતું... આ રીતે પોતાના ઉન્માર્ગનું પોષણ થાય છે. માટે આવા મિથ્યાદેષ્ટિઓના ગુણ ન ગવાય. કદાચ વખત આવી લાગે તો તેમના દોષનું અનુમોદન ન થાય તે રીતે ગુણો જણાવવા પડે. તેના પ્રગટ મિથ્યાત્વ વગેરેને જણાવ્યા વિના કેવળ ગુણનું વર્ણન ન કરવું. માત્ર મનમાં અનુમોદન કરવાની ના નથી, પણ પ્રશંસા કરવાનો વખત આવે તો વિવેક રાખવો જ પડે. જે આજ્ઞામાં ન હોય તેના સંયમની પ્રશંસા કરવી હોય
તો કહેવું જ પડે કે સંયમની આરાધના સુંદર કરી, પણ જો ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ, ગુરુની આજ્ઞા મુજબ કરી હોત તો સુંદર ફળ પામી જાત. ગચ્છમાં રહીને પણ જેઓ ગચ્છમાંથી અનુકૂળતા ભોગવ્યા કરે તે પણ મિથ્યાદૃષ્ટિ છે. ગચ્છમાં રહેવાનું છે તે બાવીસ પરિસહ વેઠવા, ગુરુસહવર્તીનું વેઠવા માટે રહેવાનું છે, પાપથી બચવા રહેવાનું છે. પાપ કરવા અને પુય ભોગવવા માટે નથી રહેવાનું. ગોચરી-પાણી વગેરેમાં અગવડ પડે તોપણ તે વેઠીને પણ સમુદાયમાં રહેવાનું છે; સમુદાયના નામે ચરી ખાવા માટે નહિ, આવા જે મિથ્યાત્વી હોય તેમની પ્રશંસા નથી કરવી. સ) તો મૌન થઇને એકલા રહેવાનો વખત આવે, એવી પાત્રતા ન
હોય તો એકલા પડવાનો ડર લાગે.
એકલા પડવાનો તમને ડર ક્યાં છે? તમારા ઘરના લોકો અનુકૂળતા સાચવે છે છતાં તેમની સાથે મોટું ચઢાવીને ફરતાં આવડે છે. ઘરના લોકોમાં કોઇ ગુણ જ નથી ને ? તમને મિથ્યાદૃષ્ટિ પર આટલો પ્રેમ કેમ છે ? ઘરના લોકોના દોષો ગાવા છે અને મિથ્યાત્વીના ગુણો ગાવા છે ?! જેની સાથે ભાગીદારી હતી તે તોડીને એકલા થયા ત્યારે ડર ન લાગ્યો ને ? ભાઇ સાથે જુદા થયા, જુદાં રસોડાં કર્યો ત્યારે એકલા પડવાનો ડર ન લાગ્યો ને ? તકલીફ એક જ છે કે સ્વાર્થ હણાતો હોય તો એકલા રહેવાની તૈયારી છે, પણ પરમાર્થને સાધવા માટે એકલા રહેવાની તૈયારી નથી ને ? અનીતિથી ધંધો કરનાર દાનેશ્વરીની તમે પ્રશંસા કરો ને ? આ તો પાછા કહે કે- ભગવાન સદબુદ્ધિ આપે, આવાં કામ ઉત્તરોત્તર કર્યા કરે. ‘આવાં’ એટલે પાપ કરીને પૈસો ભેગો કરવાના અને ધર્મમાં વાપરવાનાં ! એના બદલે કહેવું જોઇએ કે– ‘પાપથી ભેગો કરેલો પૈસો પણ ધર્મમાં વાપર્યો.” અઢાર પ્રકારનાં પાપ સેવ્યા વગર પૈસો આવતો નથી, રખાતો નથી – આવું તો ભગવાને જ કહ્યું છે ને ? તો એવું કહેવાનું સત્ત્વ જોઇએ ને ? અનુમોદના તો મનમાં વિવેકપૂર્વક થઇ જાય અને કદાચ અવિવેક થાય તોય નુકસાન આપણને થાય. જ્યારે પ્રશંસા કરવાના કારણે તો અવિવેકને લઇને બીજાઓ પણ ઉન્માર્ગને ઉપાદેય માને તેથી
શ્રી સમકિતના સડસઠ બોલની સજઝાય : ૬૩
શ્રી સમકિતના સડસઠ બોલની સજઝાય ૬૨