________________
વેષને વગોવનારા; મંદ એટલે મંદમતિવાળો; અજ્ઞાની એટલે જ્ઞાનરહિત : આ બધાને દૂરથી છોડી દેવા, તેમની સાથે આલાપ-સંલાપ ન કરવો - એ ત્રીજી શ્રદ્ધા છે. સ0 કુશીલ એટલે આચારની ખામી ?
આચારમાં ખામી એટલે દુરાચારી સમજો ! આ તો પ્રરૂપણામાં પણ કુશીલ હોય તેવાની વાત છે. જેણે સમ્યક્ત્વ વસ્યું હોય તેની પ્રરૂપણામાં ઠેકાણાં ન હોય. જેઓ આચારકુશીલ હોય, પણ પ્રરૂપણાકુશીલ ન હોય તેઓ અપવાદ ખાનગીમાં સેવે. જ્યારે આ કુશીલો નફટ થઇ છડેચોક અનાચાર સેવનારા હોય, આથી તેવાઓથી દૂર રહેવું. ત્યાર બાદ ચોથી સદહણામાં જણાવ્યું છે કે પરદર્શનીનો સંગ છોડી દેવો. સમ્યગ્દર્શન પામવું અને ટકાવવું – એ સહેલું નથી. પરદર્શની કદાચ કહે કે – “આમાં શું ?' તો કહેવું કે – ‘જે અમારા છે તેમનામાં પણ જો અમુક ખામી હોય તો તેમનો સંગ કરવાની અમને ના પાડી છે, તો પરદર્શનીનો સંગ ક્યાંથી કરાય ?’ આવાઓના સંગમાં દોષ શું છે - તે જણાવવા દેષ્ટાંત આપી સમજાવે છે કે જેમ સમુદ્રમાં ગંગાનદીનું પાણી ભળે તો તે મીઠું હોવા છતાં ખારું થાય તેમ જે હીન છે તેમનો સંગ છોડવામાં ન આવે તો આપણા પોતાના ગુણો ટકતા નથી, માટે તેમના સંગનો ત્યાગ કરવો, આ પ્રમાણે ચાર શ્રદ્ધા થઇ. સ, આ ચાર આચારસ્વરૂપ છે છતાં શ્રદ્ધા કેમ કહી ?
શ્રદ્ધા અને આચારને જુદું પાડવાનું કામ આપણે કર્યું છે, શાસ્ત્રકારોએ નહિ. શ્રદ્ધા વિના આ આચારો પરમાર્થથી પાળી શકાય એમ નથી અને આચાર વિના આ શ્રદ્ધા ટકે એમ નથી માટે આચારને શ્રદ્ધા સ્વરૂપ કહ્યા.
ઢાળ બીજીઃ ત્રણ લિંગો] ત્રણ લિંગ સમકિત તણાં રે, પહેલું શ્રુત-અભિલાષા જેહથી શ્રોતા રસ લહે રે, જેહવો સાકર-દ્રાખ રે, પ્રાણિ ! ધરીએ સમકિતરંગ, જિમ લહીએ સુખ અભંગ રે ! પ્રાણિ૦ (૧૧) તરુણ સુખી સ્ત્રી-પરિવર્યો રે, ચતુર સુણે સુર-ગીત, તેહથી રાગે અતિ-ઘણે રે, ધર્મ સુણ્યાની રીત રે.
પ્રાણિ (૧૨) ભૂખ્યો અટવી ઊતર્યો રે, જિમ દ્વિજ ઘેબર ચંગ, ઇચ્છે હિમ જે ધર્મને રે, તેહિ જ બીજું લિંગ રે.
પ્રાણિo (૧૩) વૈિયાવચ્ચ ગુરુ-દેવનું રે, ત્રીજું લિ ઉદાર, વિદ્યા-સાધક તણી પરે રે, આળસ નવિય લગાર રે.
પ્રાણિ૦ (૧૪)
૧. પહેલું લિંગ : શ્રુતનો અભિલાષ–
શ્રદ્ધાનું વર્ણન કર્યા પછી ત્રણ લિંગનું વર્ણન કરે છે. લિંગ એટલે ત્ની નમર્થ THથતિ નિ નિમ્ ! છુપાયેલા અર્થને જે જણાવે તેને લિંગ કહેવાય. ત્રણ લિગમાં સૌથી પહેલું લિંગ જણાવ્યું છે : શ્રુતનો અભિલાષ. જે જીવ સમ્યગ્દર્શન પામે તે ‘હવે મોક્ષ નિશ્ચિત છે” એમ માનીને શાંતિથી બેસી ન રહે. આજે આપણે તો સમ્યગ્દર્શન મળ્યા પછી સંતોષથી બેસી રહ્યા છીએ ને ? જયારે સાચા સમકિતી આત્માઓને તો સમ્યગ્દર્શન મળ્યા પછી ઉપરથી જે જાયું છે તે પામવાની-મેળવવાની ઇચ્છા-તાલાવેલી જાગે છે. આથી જ તેના ઉપાયને સાંભળવાની ઇચ્છા સ્વરૂપ શ્રુતનો અભિલાષા તેને જાગે છે. શ્રવણની પ્રવૃત્તિ સંયોગાદિના અભાવે ન થાય તોપણ
શ્રી સમકિતના સડસઠ બોલની સજઝાય . ૨૨
શ્રી સમકિતના સડસઠ બોલની સજઝાય . ૨૩