Book Title: Sadhak Sadhna
Author(s): Rasik Shah
Publisher: Raj Saubhag Satsang Mandal Saila
Catalog link: https://jainqq.org/explore/005962/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te sAdhaka-sAdhanA che saMklana - bra. ni. zrI rasikabhAI ( eka mumukSa taraphathI bheTa che 0 zrI rAja sobhAga satsaMga maMDaLa 7 | sobhAgaparA - sAyalA-363430. ji. - surendranagara phonaH (02755) 20533 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhaka - sAdhanA saMklana - bra. ni. zrI rasikabhAI * eka mumukSa taraphathI bheTa che * zrI rAja sobhAga satsaMga maMDaLa sobhAgaparA - sAyelA-363430. ji. - surendranagara phonaH (02755) 20533 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzana samitiH zrI rAja sobhAga satsaMga maMDaLa zrI rAja sobhAga Azrama sobhAga parA, sAyalA-363430. ji. surendranagara phakta sabhyo mATe prathama AvRtti 1000 prApti sthAna: zrI rAja sobhAga satsaMga maMDaLa zrI rAja sobhAga Azrama sobhAga parA, sAyalA-363430. ji. surendranagara kiMmata : sadupayoga mudraka: naiSadha prinTarsa, myuni. skUla pAse, nAraNapurA gAma, amadAvAda-13. phona : 7491627 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (prastAvanA A pustakamAM sAdhakane sAdhanAmAM upayogI vAtonuM saMkalana karavAmAM AvyuM che. te saMkalana vAMcI, vicArI sAdhaka potAnA jIvanane tenA anurUpa banAvavA prayatnazIla banaze to cokkasa sAdhanA mArgamAM sahelAIthI AgaLa vadhavA purUSArthI banI zakaze. A pustaka vAMcI koIpaNa mumukSu AgaLa vadhaze to mahenata karI lekhe lAgaze. A pustaka chapAvavA mATe madada karanAra mumukSuno AbhAra mAnavAmAM Ave che. lI. prakAzana samiti zrI rAjasobhAga satsaMga maMDaLa sAyalA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # vicAra to pAma -zrImad rAjacandra Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. sAdhanAnA paribaLo ArAdhya, ArAdhanA, ArAdhanAnA upakaraNa, upAsya, upAsanA, upAsaka ema cha che. ArAdhya to arihaMta bhagavaMta kahevAya. temanA pratye ahobhAva pragaTavo joIe. jethI samApattinI prApti thAya che. samApatti eTale arihaMta tulyatAnI prApti. "svayaM arihaMta chuM" A rIte dhyAna dvArA arihaMtanI sparzanA thAya te samApatti. ema upAdhyAyajI mahArAje jaNAvela che. ArAdhanAnI vidhi, yAtanA, apramattattA, zakti anigUhana sUtrArthamAM upayoga, mudrA, anumodanA AmAM utsAha keLavavo, ApaNI ArAdhanA evI hovI joIe ke jene joI bIjA paNa ArAdhanAmAM utsAhathI joDAya; jethI saubhAgya - Adeya nAmakarma udayamAM Ave. ArAdhanAnA upakaraNo pratye paNa ahobhAva rahevo joie. tenA pratye mUrchA na hovI joie. samyajJAna-darzana-cAritra mATenI ArAdhanAnA koipaNa upakaraNo pratye ahobhAva keLavavo joIe. upAsanA sadgurUnI karavAnI che eTale ke guru ApaNA mATe upAsya che. upAsanAmAM ahobhAva eTale gurUAjJAne jIvanamAM vaNI levI. gurunI je koipaNa vAta hoya te ApaNA mATe jIvanamAM utAravA mATe ja hoya che. vinaya, bhakti sAthe gurUkuLamAM rahevuM tenAthI upAsanA yathArthapaNe thAya che. gurU upAsanA sAdhakane jhaDapathI mokSamArgamAM AgaLa vadhAre che. upAsanA karanAramAM hRdayanI svacchatA, svasthatA, saraLatA, kRtajJatA, zraddhA, namratA hovI jarUrI che. dA.ta. ugra ArAdhanA na karavA chatAM gurUnI nirmaLa upAsanAnA utkarSathI mRgAvatIjI, puSpAculA sAdhvIjI, caMDarudrAcAryanA ziSya, mApatuSa muni vigere jhaDapathI bhavasAgara tarI gayA. upAsanA karavI Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (6) te ApaNA hAthanI vAta che eTale ke svAdhIna che. upAsako pratye ahobhAva rahevo jarUrI che. jo A na hoya to sAdhakamAM yogyatAnI khAmI che ema haribhadrasurijI ma.sA. kahe che. mATe upAsako paratve ahobhAva, pramodabhAva, guNAnurAga, AtmasAta karavo anivArya che, Avazyaka che. sahavartI sAdhaka pratye AhobhAva eTale emanA kAryamAM sahAya karavI. irSyA, adekhAI na karavI, guNAnurAga keLavavo, sthirikaraNa karavuM, vAtsalya pragaTAvavuM, upabRhaNA karavI, aMtarAya na karavo, niMdA na karavI ane prazaMsA karavI. zrI umAsvAtijI tathA zrI haribhadrasUrijI to ema kahe che ke "sAdharmika ApaNe tyAM padhAre ane ApaNane durgacchA thAya, roma rAjI pulakita na thAya to samyagadarzananA paNa phAMphA che." A cha vAtone yathArtha samajIne AgaLa vadhavA purUSArthI banavuM jarUrI che. 2. gurUno Akroza prasannatAthI sahana karavAthI namratA keLavAya. gurU vinaya thAya, gurukRpA prApta thAya, anAdayaapayaza karmano nAza thAya, kevaLajJAnanI najIka pahoMcAya, bhavAMtaramAM sadgurunI prAptinA aMtarAya tUTe, jJAnAvaraNIya ane mohanIyano kSayopazama thAya, paramagurunI prApti najIkanA bhavamAM thAya, saMyamabhraSTa na thavAya. 3. mauna AtmasAdhanA mATe zaktinI jarUra paDe che; zuddhinI jarUra che. zuddhi tathA zaktine sAcavavAno, veDaphAtI bacAvavAno ane pacAvavAno Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prayatna karavAno che. binajarUrI bolavAthI zarIranI aneka zaktino nAza thAya che. zarIranI sAta sAdhunA kSaya karatAM paNa vANIthI thato zaktino kSaya vadhu nukasAnakAraka che mATe jarUrI paNa ochuM bolavuM. kahevata che ke "na bolavAmAM nava guNa" tene satata najara sAme rAkhavI. (1) mauna rahevAthI koIne apriya na thavAya. (ra) mauna rahevAthI anarthadaMDa, niMdA, vikathAthI bacI javAya. (3) mRSAvAdathI bacI javAya. (4) maunathI vacanasiddhi utpanna thAya. (5) AdeyanAmakarmasaubhAgya prApta thAya. (6) yaza-kIrti phelAya. (7) muMgA-bobaDA banavAnuM karma na baMdhAya. (8) koIne mATe muzkelIrUpa na thavAya. (9) pUjayonI vAcika AzAtanAthI bacI zakAya. A nava vAto adhyAtmamArge AgaLa vadhavAmAM sahAyaka thAya che ane sva-paranI samAdhi saraLa bane che. mauna rahevAthI svAdhyAyanI ruci utpanna thAya che. jarUrI vAta paNa vicArIne vivekapUrvaka parimitta zabdomAM madhura bhASAmAM kahevI. AthI bhASA samitti, vacanaguptinI ArAdhanA karavAthI yogyatA, zakti, AvaData prApta thAya ane tenA mAdhyamathI mokSamArge jhaDapathI svaparane AgaLa vadhAravAnuM akhaMDa advitIya saubhAgya prApta thAya. 4. samAdhi - samAdhi pAmavI hoya to nIcenI vAto ApaNAmAM che ke nahIM teno vicAra karavo. 1. potAnI bhUlanI kSamApanA karavI. 2. bhUlano svIkAra karavo. 3. bhUlanuM punarAvartana na thAya tenuM lakSa rAkhavuM. 4. bIjAnI sAdhanAmAM aMtarAya na thAya tema vartavuM. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) 5. bIjAne zakya hoya teTalI sAdhanAmAM madada karavI. 6. sahana karavAnI Teva pADavI. 7. hitakArI ane parimita vANI bolavI. A bAbatone ApaNA jIvanamAM AtmasAt karavAnI jarUra che. samAdhi prApta thavAnA kAraNo A pramANe che. 1. karma vijJAnanI yathArtha samajaNa, 2. dhIraja-vairya, 3. vizuddha puNya. vizuddha puNya saMkaleza thAya tevA pariNAma-saMyogane haThAve che. jyAre karma vijJAnanI samajaNa ane dhIraja pratikULa saMyogamAM paNa samAdhi pragaTAvavAnuM kArya kare che. vizuddha puNya mATe zAlibhadrane yAda karo ane karma vijJAna ane dhIraja mATe mayaNA, sanatakumAra cakravartI vagerene yAda karavA. dazavaikAlikamAM cAra prakAranA samAdhi nA kAraNo kahyA che. 1. vinaya, 2. zrata, 3. tapa ane 4. AcAra. vinaya vagere cAreya samAdhinA kAraNa che. A cAreyanA rahasyane samajIne te pramANe AcaraNa karavAthI samAdhi pragaTe. kAyA ane aMtaHkaraNa pUjya pratye jhUke te vinaya samAdhi. sUtra ane tenA artha temaja tenA rahasyane jANI tene jIvanamAM vaNI laIe te zrutasamAdhi. kAyA vaDe tapa temaja AtmA para lAgelA karmane khapAve, khaMkhere, nirjarA kare te tapa samAdhi. bAhyatA sAthe icchA nirodha bhaLe to te tapa samAdhi bane. vacana ane kAyA paMcAcAra pAlanamAM masta bane te AcAra ane sAthe mana paNa paMpAcAra pALavAmAM bhaLe to te AcAra samAdhi. gurUdeva ApaNane vinaya ane zruta vageremAM joDI zake paNa tenuM samAdhimAM rUpAMtara karavA mATe ApaNo yathArtha purUSArtha hovo jarUrI che. A samajI samAdhi prApta karIe. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) 5. vidvAna, paMDita, jJAnI vidvAna 1. zAstranA arthanI vyAkhyAne oLakhe te vidvAna. 2. niraMtara zAstrano abhyAsa karavAthI vidvAna thaI zakAya. 3. vidvAna zAstrane laMbAvI zake. 4. vidvAnanI smRtti tejadAra hoya. 5. vidvAnanI gati AMtarika kaSAyanI sthitine anulakSI thAya. 6. zAstrono uparachallo abhyAsI vidvAna thAya. 7. vidvAna svArthI hoya che. 8. vidvAna prabhunI sAme hoya che. 9. vidvAna dayAne pAtra che. 10. vidvAna zAstranA zabdArthane ja pakaDe che. 11. vidvAna bIjA sAthe vAdavivAdamAM utare che. 12. vidvAna breya arthanI mAhitIvALo hoya che. 13. vidvAna buddhine ja kendramAM rAkhI varte che. 14. vidvAna zrutanI pAchaLa doDe che. paMDita 1. zaMkA-kuzaMkAnA nirAkaraNapUrvaka zAstranA arthane sUkSma buddhithI pIchANe te paMDita. 2. mArgadarzaka pAsethI zAstrAbhyAsa karavAthI paMDita thai zakAya. 3. paMDita pAse uMDANa hoya. 4. paMDitanI prajJA sUkSma-dhAradAra hoya. 5. paMDita AMzika sanmati prApta kare che. 6. paMDita madhyamamArgI hoya che. 7. paMDita paropakAra paNa sAdhe che. 8. paMDita prAyaH prabhunI samIpa hoya che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) 9. paMDita prabhunI karUNAne pAtra che. 10. paMDita zAstra racI zake che. 11. paMDita bIjAne sahAyaka thAya che. 12. paMDita heya padArtha zodhe. 13. paMDita prajJAne kendramAM rAkhe che. 14. paMDita ciMtAjJAna-ciMtana jJAnanI pAchaLa doDe che. jJAnI 1. zAstranA paramArthane, gUDhArthane, tAtparyArthane, rahasyArthane, guptArthane samaje, svIkAre te mujaba jIvana banAve te jJAnI. 2. gurukRpA vaDe abhyAsa karavAthI AtmajJAnI thai zakAya. 3. jJAnI pAse zAstro pAradarzakapaNe hoya. 4. jJAnInI svAnubhUti AnaMda sAthe hoya. 5. jJAnIne paramagati-paramajJAna paramagurunI prApti thAya che. 6. jJAnI anubhavajJAnI hoya che. 7. niyamathI jJAnI paramArthane pragaTAve che. 8. jJAnI to prabhumaya hoya che. 9. jJAnI prabhukRpAnuM pAtra che. 10. jJAnI svayaM jIvaMta zAstra che. 11. jJAnI bIjAne svAnubhUti tarapha dore che. 12. jJAnI pAse upAdeya paramArthano bodha hoya che. 13. jJAnI AjJAne kendramAM rAkhe che ane te pramANe varte che. 14. jJAnI bhAvanAjJAnane AtmasAta kare che. jJAnI pAse karma nirjarAno mArga hoya che. puNyAnubaMdhI puNyanuM saphaLa upArjana jJAnI kare che, karAve che mATe jJAnI banavAnuM dhyeya rAkhI AgaLa vadhavuM joIe. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) 6. guru-ziSya niHsvArthabhAve ziSyanA AtmakalyANane icche ane tenI yogyatA mujaba tene AtmahitanA mArga yogya upAyo dvArA AgaLa vadhAre te sAcA guru. AvA guru pAse binazaratI rIte saMpUrNa samarpita hoya, guru AjJAne, icchAne pALavA tatpara hoya, potAnA tamAma doSanI guru pAse mukta manathI kabulAta karI sudhAravAno prayatna kare te sAco ziSya. 1. vAMcanA vagerenA mAdhyamathI gurunI icchA jANIne te mujaba jIvana banAve te uttama ziSya. 2. gurunA uttama jIvanane Adarza rAkhIne AcAra saMbaMdhI guruno vAraso jIvanamAM utAre te madhyama ziSya. 3. gurunI AjJA mujaba jIvana jIve, guru je AjJA kare te prasannatAthI pALe te dhvanya ziSya. 4. gurunI AjJA sAMbhaLI mana bagADIne AjJA pALe te adhama ziSya. 5. gurunI AjJA sAMbhaLavA-samajavA chatAM pALe ja nahi ane sAme dalIla, carcA, avagaNanA, AzAtanA kare te adhamAdhama ziSya. ApaNI gaNanA 4thA ke 5mAM prakAranA ziSyamAM na thAya tenI khAsa kALajI rAkhavI jarUrI che. 4thA ke 5mAM prakAravALo gurunI AzAtanA kare che ane bodhanuM pariNamana na thAya tevA cIkaNA karma bAMdhe che. tAtvika gurukRpA pAmavI hoya to uttama ziSyanA lakSaNo ApaNAmAM pragaTAvavA paDaze. ApaNe patthara jevA ke retI jevA ziSya banavAnuM nathI. jema patthara upara varasAda vaDe paNa te bhIMjAya nahi temaja retI bhIMjAya paNa temAMthI kAMi viziSTa pAka lai zakAya nahIM. ApaNe to kALI mATI jevA ziSya Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) banavA prayatna karavo. jema kALI mATI varasAdathI bhIMjAya, pocI thAya, pANIno saMgraha kare ane viziSTa pAka paNa laI zakAya tevI ja rIte uttama ziSya gurunI hitazikSA ane vaiyAvaccathI viziSTa kakSAnA guNo meLavavA-pragaTAvavA bhAgyazALI bane che. gurunI pratyeka hitazikSAne jIvanamAM utAravI te ja sAcuM guru bahumAna che. gurukRpAnA pAtra thavAno uttama rasto che. uttamakakSAnA ziSya upara sahaja bhAve gurukRpA niraMtara varasatI ja hoya che. jeTalA aMze gurunI icchA, AjJAnuM utsAhapUrvaka pAlana karIe teTalA aMze gurukRpA prApta thAya. tana, dhana choDIne ziSya thavAya, paNa sAcA ziSya to manane choDavAthI thaI zakAya che. mana gurune samarpita karavAmAM naDe che. 1. gurunA kaDaka vacano. 2. Thapako, 3. gurunA dilamAMthI nIkaLI javAno bhaya, 4. gurunA pratikULa vacanone svIkAravAno abhAva, pa. potAnA gurune yathArthapaNe svIkAravAnI taiyArIno abhAva. A pAMca malina tattvo haTe to ja ApaNuM mana muktapaNe sadgarane soMpI zakAya. gurunA kaDaka vacano ane Thapako prasannatAthI sahana karavAthI 1. ahaM tuTe che. 2. vinaya pragaTe che. 3. AtmA nirmaLa bane che. 4. bhavAMtaramAM paNa sadgurunI prAptinA yoga prApta thAya che. 5. jJAnAvaraNiya ane mohanIyano kSayopazama thaI kSaya thAya che. 6. sAdhanA karavAnuM baLa prApta thAya che. 7. nirmaLa brahmacarya pALavAnuM sAmarthya pragaTe. 8. gurunI kRpA prApta thAya che. 9. aneka prakAranA nukasAnothI bacI zakAya che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (13) gurunA hRdayanI gaMbhIratA ApaNI tuccha buddhimAM samajAtI na hovAthI gurune mana soMpavAmAM kacavATa thAya che. A kacavATane dUra karavA gurunA upakAra, udAratA, gaMbhIratA, karuNA, paropakAravRtti vagere guNone najaramAM rAkhavA. anubhavI jJAnInA vacano svIkAravAthI galata, kaTu anubhavathI thanArA nukazAnathI bacI zakAya che. A samajaNa barAbara hoya to potAnI dRSTie pratikuLa lAgatA guru vacano saharSa svIkAravAnI taiyArI thAya. ApaNuM hita gurunA hAthamAM che, gurunA karuNAthI sabhara haiye vaseluM che. tethI gurunA caraNe mana samarpita karI devAthI 1. ApaNA jIvanamAM utsAhano prakAza AtmarUpI sUryamAMthI pragaTe che. 2. sarvatra AnaMda ja anubhavAya. 3. sAdhanAnI sAcI mastI pragaTe. 4. sattvabhAvamAM uchALo Ave. 5. aMtarAyo dUra thAya. 6. AtmajJAnanI prApti thAya. 7. alpa purUSArthe AtmakalyANa thAya. sAdhakanuM dhyeya samAdhi prApta karavAnuM ja che. AthI samAdhimaya jIvana banAvavAnuM lakSa rAkhIne sAdhanA cAlavI joIe, paNa temAM koI pakkaDa ke Agraha AvI na jAya te khAsa lakSa rAkhavAnuM che. sAdhanAnA koI paNa prakAramAM Agraha thavAthI asamAdhi AvI na jAya te mATe gurunI AjJA mujaba ja ArAdhanA-sAdhanA karavAnI che. je sAdhanA karatAM aMdara ApaNI icchA, Agraha bhaLe te sAdhanAmAM zraddhA TakavI, vadhavI saraLa che, paNa gurunI AjJA je pramANe sAdhanA karavAnI hoya ane ApaNane te pasaMda na hoya to temAM zraddhA ke ruci AvavI muzkela che. gurunI icchA Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) ke AjJA upara utpanna thatI zraddhA tAttvika-sAttvika bane che. teonI AjJA mujaba sAdhanA karavAthI ja mana sphaTika jevuM nirmaLa ane pAradarzaka bane che, malina vicAronA kuMDALAmAMthI bahAra nIkaLI zakAya che, kalezathI para thaI zakAya che. jenAmAM namratA hoya ane vinItapaNuM hoya te sAmAnyapaNe samarpita ja hoya. sAco ziSya AMbAnA jhADa jevo che, kerI Ave tema AMbo jhuke, tema sAdhanA paryAya, puNya, zakti, jJAna vi. vadhatAM ziSya guru pratye vadhAre samarpita bane. samarpaNa bhAva daDha bane to ja manane kAbumAM laI zakAya che. guru to rasto batAve, paNa ApaNI tAsIra to ApaNe ja purUSArtha dvArA badalavI paDe che. gurunA koipaNa vacanane apradhAna karavuM te gurunI AzAtanA che. A AzAtanA sAdhanAne khatama karI nAkhe che. AzAtanA karavI te zraddhA hInatAnI ja nizAnI che, tethI bhAva malina thaI jAya. (7) bhAva pragaTAvo : da.vai. sUtranA navamAM adhyayanamAM kahevAmAM AvyuM che ke "je bhAvane joDe te mokSanI najIka jAya ane je bhAvane toDe te mokSathI dUra jAya." ArAdhanA mArge AgaLa vadhatA 1. pratikULatA Ave ane bhAva tuTe to mokSa ApaNAthI dUra thAya. niyama grahaNa karyA pachI. (2) pastAvo thAya. (3) durgacchA bhAva Ave. (4) utsAha tuTI jAya. (5) niyama bhaMga karavAnuM mana thAya. (6) niyamamAM chUTachATa levAnuM mana thAya. (7) kaDavA zabda sAMbhaLavA maLe to mana khinna thAya. AvA badhA cinho potAnA ArAdhabhAvane toDavAnA che. paNa (1) game tevI paristhitimAM potAno ArAdhakabhAva TakAvI rAkhe, majabUta kare, pastAvo na kare, ArAdhanAnI anumodanA kare, Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) Thapako sAMbhaLI potAnI bhUla sudhArI le, mana khinna na thAya to ArAdhaka bhAva TakI rahe. (2) Ama karIne gurUne paNa utsAhamAM rAkhI zakAya, jethI gurUkRpA ApaNA para varasatI rahe. (3) bIjAnI ArAdhanAnI upabRhaNA karI teno utsAha vadhAre, vAtsalya dvArA bIjAnuM sthirIkaraNa kare, ArAdhanAmAM sahAya kare, bIjAnA aMtarAya-vikSepane dUra kare, niHsvArtha bhAve svAdhyAya karAve, glAna, vRddha, tapasvI vigerenI vaiyAvacca kare to bIjAnA bhAvane saMvAryA kahevAya. Ama je varte te prAyaH trIjA bhave mokSe jAya. mATe A vAto yAda rAkhI paramapadane nIkaTa ANavA prayatazIla rahIe. 8. jAtane oLakho vAtavAtamAM ochuM lAge - khoTuM lAge te baLataNiyo svabhAva kahevAya. jo ApaNe samAdhi prApta karavI che to teno saraLa mArga e che ke ApaNA karatAM vadhu takalIphavALA jIvone najara samakSa rAkhavA jethI mananA pariNAmamAM bagADo na thAya. manano bagADo samAdhi prApta thavA nahIM de. sAdhake ATaluM to khAsa yAda rAkhavuM joIe. 1. AhAranI bAbatamAM ke bIjI jarUrIyAto mATe mana ukaLATa na anubhave te jovuM. - ' 2. mAna-sanmAnanI icchA UbhI na thavA devI. 3. buddhi, labdhi, zakti, siddhi, puNyaprabhAvanI bAbatamAM kyAreya khinnatA anubhavavI nahIM. 4. dehAdhyAsa, nAmAvyAsa ane karmAdhyAsathI para thavA prayatnazIla raho. dehAdhyAsamAM aTake te niyamA mithyAtvI kahevAya. jaDamAM rame, Thare Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) te mithyAtvI. cetanamAM rame, ramavAnuM game te samakitI, saMyamI kahevAya. bAhyabhAvonI anukULatAmAM rame te mithyAtvI, bAhyabhAvonI pratikULatAmAM paNa je AnaMdamAM rahe te samakitI. dehAdhyAsa, nAmAvyAsa ane karmAdhyAsa paNa toDIne mukta bano. 9. guruvacana ruci | jinavacana/guruvacanamAM tAtvika ruci hoya te bahu jarUrI che. je guruvacanane choDI zAstra vacanane pakaDe che teno saMsAra vadhI jAya che. guNAnurAgathI guruvacanane sAMbhaLavA, AdaravA temaja pratikULatAmAM paNa tene na choDavA te uttama bhUmikA che. "sva-paranuM hita gurunA haiye kotarAyela che" AvuM ApaNuM mAnasika valaNa daDha hoya to guru vacana ruci saraLa bane ane tAtvika ruci hoya to ArAdhanA majabUta bane, viniyogakArI bane, vizuddha puNyajanaka thAya. jo ApaNane 1. anukULa guruvacana game ane pratikULa na game. 2. puNyahina dazAmAM guruvacana game ane puNyodayamAM na game. 3. Arogya hoya tyAre guruvacana game ane mAMdagImAM na game. 4. mana prasanna hoya tyAre guruvacana game ane mana khinna hoya to na game. 5. potAnI hoziyArI na hoya tyAre guruvacana game ane hoziyArI Ave pachI na game. 6. potAne bolatA na phAve tyAM sudhI guruvacana game ane bolatA AvaDe eTale na game. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) 7. guru upabRNA kare tyAre guruvacana game ane kaDakAi kare tyAre na game. AvA aneka dAkhalA ApI zakAya. jo Ama thAya to ApaNAmAM guruvacana ruci pragaTI nathI paNa svArtha rucinuM jora UbhuM che, moha rucinuM jora UbhuM che. guruvacananI jinavacananI tAtvika ruci pragaTAvI paramapadane pAmavA prayatnazIla thaIe. 10. samAdhi prApta karavAnA cAra rahasyo 6.vai. sUtramAM vinaya samAdhinA cAra prakAra batAvela che. 1. gurunI hitazikSA sAMbhaLavI. 2. gurunI hitazikSA svIkAravI. 3. potAnI bhUla svIkAravI. 4. bhUla sudhArIne 'huM vizuddha' banela chuM tevuM abhimAna na karavuM. zravaNanI zarUAta mArgAnusA2I bhUmikA zravaNano svIkAra te samaktinI bhUmikA bhUla sudhAravA AtmasAmarthya phoravavuM te saMyamInI bhUmikA potAnI zuddha saMyamanI sthitinuM abhimAna na karavuM te vItarAgadazAnI najIkanI bhUmikA che. dA.ta. agnizamAM gurunI vAta sAMbhaLavA taiyAra na thayo e mArgAnusArI bhUmikAno abhAva. jamAli vigere bhUla svIkAravA taiyAra na thayA ane samaktithI bhraSTa thayA. aSADhAbhUti vigere bhUla sudhAravA taiyAra na thayA to cAritrathI bhraSTa thayA. bAhubalIjI abhimAnamAM aTavAi vItarAgadazAthI vaMcita rahyA hatA. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) AnAthI viparIta vicAra karIe to cilAtIputra, arjunamALI, dRDhaprahArI vagere zravaNanA mAdhyamathI mArgAnusArInI bhUmikA nirmaLa karI AgaLa vadhyA. bhUla svIkAranI bhUmikAe TakI rahevAthI mASatuSa muni tarI gayA. bhUla sudhAravAnI bhUmikA vaDe AdrakumAra, naMdiSaNa, rahanemijI vagere bhAvacAritra punaH pAmI zakyA. abhimAna choDavAnI taiyArI karatAM ja bAhubalIjI vItarAgadazA pAmI tarI gayA. zravaNa vagere pratyeka vinaya samAdhine majabUta rIte pakaDavAthI cheka kevaLajJAna sudhI jIvane pahoMcADe che. dA.ta. gurumukhethI jagadgurunA guNavarNananA zravaNathI 1503 tApasomAMthI 501ne kevaLajJAna prApta thayuM. dezanAnA zravaNathI anaMtA jIvone kevaLajJAna thayela che. bhUla svIkAranI bhUmikAne dRDha rIte pakaDavAthI caMDarudvAcAryanA ziSyane, aimuttAmunine kevaLajJAna prApta thayuM. bhUla sudhAravAnI bhUmikAe dRDha rIte pahoMcavAthI aSADhAbhUti, mRgAvatIjI vagerene kevaLajJAna thayuM. mATe A cAra vinayanI vAto yAda rAkhI te pramANe karavAthI ApaNI sAdhanA AgaLa vadhatI rahe. 11. sAdhakanA jIvananuM ghaDatara 1. sAdhakanI jarUrIyAta evI hovI joie ke sAmAnya saMjogomAM paNa maLI rahe. 2. sAdhaka evI koi kriyA na kare jethI sAdhana-zarIra parezAna kare. athavA bIjAne bojArUpa thai paDe evI Teva na pADe. 3. potAnI vizeSa AvazyakatA hoya to paNa calAvI letA zIkhavuM paDe. 4. bIjA mATe khoTA AlaMbanarUpa na banI javAya tenI takedArI jarUrI che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) 5. koipaNa vastu para mUrchA ke mamatA ke Asakti na thAya tenI takedArI rAkhavI joie. 6. koipaNa vastuno upabhoga karyA pachI tenA vakhANa ke anumodanA bIjAne na karavI. 7. vastunA upabhogamAM mamatA, lAgaNI thai jAya to teno pastAvo thavo joie ane pharI evI bhUla na thAya teno khyAla rAkhe. jo uparanI sAta vAtomAM bedarakAra rahIne sAdhaka tatvajJAnanI UMcI vAto kare ke vairAgyano dekhADo karavA koi kriyA kare to sAdhaka AgaLa vadhavAmAM muzkelI anubhavavAno che teno khyAla rAkhavo jarUrI che. mATe sAteya vAtomAM cokkasa banI svAdhyAya, dhyAna vigere dvArA AtmaguNo pragaTAvavA taiyAra rahevuM joie ane muktipada tarapha AgaLa vadhavuM joie. 12. sAdhanA gurudeva to sAdhanAno mArga kRpA karI batAve paNa sAdhanA karavAnI javAbadArI to ziSyanI che. je sAdhanAmArga che tenI samajaNa gurudeva Ape paNa te pramANe purUSArtha to ApaNe ja karavo paDe. ApaNI sAdhanA kharI rIte yogamArganI sAdhanA banI jAya te ApaNe ja joyA karavAnuM che ane AgaLa vadhavA purUSArthI banavAnuM che. saMsArabhAvomAMthI kAyA tathA mana banne chuTI javA joie. te ja yoga sAdhanA che. yogasAdhanA vagarano tyAga pAMgaLo banI jAya che. tyAga karavo e karmAdhIna che, saMyogAdhIna che, parAdhIna che jyAre yogasAdhanA e svapurUSArthane AdhIna che, svAdhIna che. sAdhanA karatAM saMsAra yAda na Ave, saMsAranA padArthone bhogavavAnI icchA na jAge ane sAdhanAmAM AgaLa vadhavAno purUSArtha karavAno utsAha vadhyA kare to samajavuM ke ApaNuM puNya puNyAnubaMdhI puNya che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) (13) Qualification of self Realisation : (a) Mumukhuta - mumukSutA (254) (b) Antermukhata-Introversion - aMtaHmukhatA (c) Virakti - viraktI (506, 833) (d) Parging away of sins - pApathI pAchA pharavuM ? (e) Right conduct - yogya vartaNuka-viveka Truth, penance & insight - satya, vairAgya ane aMdara jovAnI zakti (f) Preferring Shreyas to Preyas - (The pleasant shreyas deals with spititual affairs - Preyas with mundane matters. (g) Control of Senses & Mind - indriyo ane mana upara kAbu (h) Purification of mind - manane zuddha karavuM (i) The necessity of a satguru - sadgurunI jarUrIyAta (1) Atma's Grace on Ownself - Viveka, Vairagya - AtmAnI AtmA upara prasannatA-viveka ane vairAgya dvArA 14. mana - eka samasyA jo mana jagata pratye AMdhaLuM, baheruM ane muMgu banI jAya to sAdhanA barAbara AgaLa vadhatI rahe, sAdhanAnI mastI mANI zakAya te mATe manane divAla jevuM banAvavuM ke jethI temAM jagatanA koIpaNa dravya, guNa, paryAyanuM pratibiMba na paDe, to samAdhinI prApti thaI zake. sAdhake khAsa yAda rAkhavAnuM che ke vijAtIya pratye AkarSaNa na thAya. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (21) jIbha svAda tarapha na jAya, nahIMtara te kyAM pheMkAi jaze tenI tene jANa paNa nahIM thAya. paramAtmA, gurudeva, sazAstra vacana, guNosabhara vyakti, upAsanA jayaNA, apramatatA vagere bAbatamAM jenuM mana kemerA jevuM banI jAya te uttama sAdhaka kahevAya. mATe manane nukasAnakartA bhAvomAM javA na detA zreya taraphanA bhAvomAM rokavuM jarUrI che. sAdhanA jIvana e manane ghaDavAnI, sudhAravAnI prayogazALA che. sAdhanAnI saphaLatA ke niSphaLatAno AdhAra mana upara che. mATe mananI nabaLI vAto jANI tenAthI dUra thavA prayatnazIla banIe to sAdhanA saphaLatAne vare-pAme. (1) mananI pahelI nabaLI kaDI e che ke jeTaluM kharAba dekhe te turata jIvanamAM utAre che. AcAranI DhIlAza, pramAda, gArava vi. je kAMi dekhe tene niHsaMkoca rIte potAnA jIvanamAM utAratA mana vAra nathI lagADatuM. mATe sobata ApaNAthI caDhiyAtAnI karavI, jethI sAdhanAmAM ane sAdhakabhAva khIlavavAmAM ApaNo utsAha vadhato rahe. (2) mananI bIjI nabaLI kaDI e che ke tene nabaLuM jovAmAM ja rasa hoya che. tethI AsapAsanA sAdhakonA doSa joine mana tenA pratye dhRNA pedA karAve che. mATe sahavartI sAdhakomAM rahelA vizeSa guNane oLakhI tenA pratye guNAnurAga, vAtsa bhAva keLavavo. (3) mananI trIjI nabaLI kaDI e che ke bIjAmAM nabaLI cIja joine te vyaktinI niMdAmAM mana UMDe utarI paDe che, tenA pratye aNagamo, aruci pedA kare che. evuM A vicitra mana che ane bIjAnA doSone potAnA jIvanamAM utAravAmAM rasa paDI jAya che. (4) mananI cothI nabaLI kaDI e che ke jema pANI DhALa maLe ke nIce utarI jAya tema mana paNa pratikuLa nimitta maLe ke manano utsAha Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) nIce utarI jAya. ullAsarUpI zikharamAMthI taLeTImAM ane tyAMthI khINamAM utarI jAya. mATe sAdhanA karatAM seMkaDo kaSTo Ave to paNa sAdhanA choDavI nahIM ke aTakAvavI nahIM. (5) mananI pAMcamI nabaLI kaDI e che ke "jema pANI potAno rasto zodhI kADhe che; tema bagaDeluM mana potAnuM dhAreluM kAma karavAno mArga zodhI kADhe che." e mATe jIvane baLa, protsAhana, lAbha jovAnI dRSTi vagere paNa mana pote ja Ape che. AthI bacavA vivekadRSTi, samarpaNabhAva, sAcA mitranI saMgati, prAyazcita karavAnI Teka, sattva viksAvavAnuM valaNa vagere upara lakSa rAkhavuM. (6) mananI chaThThI nabaLI kaDI e che ke "mananA pariNAma caMdrakaLA jevA che. caMdranI kaLA bIje divase vadhe nahi to ghaTe ja. tema mananA zubha pariNAmane vadhAravA prayatna na karIe to avazya kALakrame e zubha pariNAma ghaTe che." mananA zubha pariNAmane vadhAravA prayatna purUSArtha karavo paDe che. jayAre ghaTADo to prayatna vagara ja thaI jAya che. jemake uparanA guNa sthAnakethI nIce utaravA prayatna karavo paDato nathI jyAre nIcethI uparanA guNa sthAnake javA prabaLa purUSArtha karavo paDe che. mATe pratipaLa jAgRti keLavavI. "samaya goyama ! mA pamAyae" upadezano A rahasyArtha che. (7) mananI sAtamI nabaLI kaDI e che ke tenA pariNAmamAM uchALo ghaTADo ekAeka thaI jAya che. eka kSaNe punamanA ajavALA jevuM lAgatuM mane bIjI kSaNe amAsa jevuM aMdhAruM sarjI de che. tyAre kyAreka amAsamAMthI punama paNa sarjI de che. mATe mananA vartamAnakAlIna zubha vicArone bharose besI rahevAnA badale pratikSaNa jAgRti keLavavI. thoDIka jAgRti khoI besavAthI ghaNuM nukazAna sahana karavAnuM AvyAnA dAkhalA zAstromAM jovA maLe che. dA.ta. dazapUrvadhara naMdiSeNa muni, hajAra varSa cAritra pALanAra kuMDarika muni, labdhidhArI aSADhAbhUtimuni, dIrghatapasvI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) agnizarmA, dhyAnanimagna rahanemijI vagere zubha bhAvanAnA zikharethI paLavAramAM taLeTI, khINamAM haDaselAI gayA mATe rAtridivasa saguNonI samRddhi vadhAravAmAM lAgelA ja rahevuM. (8) mananI AThamI nabaLI vAta e che ke mananA pariNAmano bagADo AdhyAtmika mRtyu lAvI de che. mananA pariNAmano bagADo na thAya te mATe pApabhIrutA, bhAvanAjJAna, tattvadaSTi, je thAya te sArA mATe, dareka paristhiti mAro AtmavikAsa-guNavikAsa karavA mATe ja sarjAya che, A vAto jIvanamAM vaNAI javI joIe. mananA bagADAnI AlocanA karavI khUba agharI che. mATe mana na bagaDe tenI khAsa kALajI rAkhavI. (9) mananI navamI nabaLI nukasAnakartA vAta e che ke "mana doSanI sAthe samAdhAna kare che ane duHkhanI sAthe saMgharSa kare che." viSaya, kaSAya, vAsanA, lAlasA, mahatvAkAMkSA, pramAda, vikathA, niMdA vagere doSo ghUsI jAya tyAre mana tenI sAthe mIThI kUNI najara rAkhe che. e doSanA sevana mATe koIne koI nimitta zodhI kADhe che ane tene javAbadAra TherAvIne doSa sevananI AvazyaktA, sakAraNatA siddha karavA mana mathAmaNa kare che. jo mAre mArI pariNati sudhAravI hoya to doSanI sAme baLavo ane duHkhanI dostI keLavyA vinA chUTako nathI, doSanI mitratA badhI sAdhanAne khatama karI nAkhaze. jyAre duHkhanI mitratA sadguNone pragaTAvavA madadarUpa thaze, mokSanI najIka pahoMcADavA madadarUpa thaze. . A mana viSenI nava vAto viSe vicArI tene dUra karI devAthI paramapada tarapha vahelA AgaLa vadhI zakAze. 15. doSa ane pariNAma doSa pariNAma 1. sukhazIlatA - araNikamuni patita thayA. 2. AhArasaMjJAnI paravazatA - kuMDarIkamuni sAtamI narake gayA. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) 3. ekAMtamAM viSaya tarapha dRSTi - rahanemijI patana tarapha vaLyA. 4. labdhi zaktino upayoga - aSADhAbhUti muni patita thayA. 5. mada-abhimAna(kuLa) - harikezImuni caMDALakuLamAM jamyA. 6. siddhinI tAkAta batAvatAM - naMdipeNamuni vezyAno bhoga . banyA. 7. guru AzAtanAthI - kukavAlaka bhraSTa thayA. 8. IrSyA bhAva - siMhaguphAvAsI muni patita thayA. karyo. 9. asahiSNutAthI - maricie sAdhuveza choDyo. 10. vijAtIya mamatAbhAvathI - AdrakumAra patita thayA. 11. krUra lezyA-dveSathI - kuruTa ane utkarTa narake gayA. 12. kadAgrahathI - jamAlI nidbhava thayA. 13. guru pratye baLavAkhora - zivabhUtie navo mata Ubho mAnasathI 14. zaktinuM pradarzana karavAthI - dhUlibhadra 14 pUrvI na thaI zakyA. 15. nabaLA bhUtakALanI yAdano - vaiyAvaccI naMdiSaNa niyANa karI beThA. 16. ujaLA bhUtakALanI yAdano - meghakumAra saMyama choDavA taiyAra doSa thayA. 17. ArtadhyAnanA lIdhe - pArzvanAtha bhagavaMtanojIva marubhUtimuni hAthI thayA. doSa Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25) 18. sAdhvInA vezamAM kAmakrIDAnA - draupadInA jIve nivANuM karyuM. - darzanathI 19. zuddha AcolanA na karavAthI - rukima ane lakSmaNA sAdhvIe paribhramaNa vadhAryuM. 20. bIjAnA guNAnuvAda sahana na - pIThe ane mahApIThe strIveda thavAthI bAMdhyo. 21. mAyA karavAthI - zrImallinAthanA jIve strIveda nikAcita karyo. 22. krodhane vaza banavAthI - agnizarmAe ghora tapazcaryA niSphaLa banAvI. 23. mAna-abhimAnathI - bAhubalIjanuM kevaLajJAna aTakI ubhuM rahyuM. 24. khAnAra pratye dveSa karavAthI - kuragaDu muninA sahavata cAreya ghora tapasvI sAdhuonI vitarAgadazA rokAI gaI. 25. jIbha-svAdamAM Asakta - maMgu AcArya gaTaranA yakSa thayA. thavAthI 26. bhUla na svIkArI krodhane vaza - kauzika sAdhu-bhavotaramAM thavAthI caMDakauzika thayA. * 27. saMsArabhAvo pratye mamatA - prasannacaMdra rAjarSie 7mI narakane ugavAthI yogya karmadalika bhegA karyA. 28. guruvacananI avagaNanA karIne - khaMdhakasUri virAdhaka banI agnikumAra thayA. - 29. cakravartInI strInI vALanI - saMbhUtimunie niyANuM karI laTanA sparzathI saMyama sAdhanA pAMgaLI karI nAkhI. jatAM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) 30. ziSya banAvavAnA lobhamAM - marici (bha. mahAvIrano jIva)e utsutra bhASaNa dvArA 1 koDAkoDI sAgaropamI saMsAra vadhArI dIdho. 31. parasparanI mamatAne lIdhe - pRthvIcaMdra, guNasAgara, 21 bhava sudhI ugra vizuddha sAdhanA - karavA chatAM mukti na pAmI zakyA. 32. bAhubaLa batAvavAnI bhUlathI - vizvabhUti (bha.mahAvIrano jIva) niyANuM karI 7mI narake pahoMcI gayA. dareka daSTAMta upara vicAra karIe to khyAla Avaze ke ugra sAdhanA karavA chatAM eka eka bhUla thavAthI karma sattAe kevA pachADI dIdhA. mATe ApaNI sAdhanAmAM AvI bhUlo - doSo na thAya tenI jAgRti rAkhavA jevI che. 16. Atma vikAsanA pagathIyA 1. AtmasvarUpa jijJAsA huM koNa chuM? mAruM svarUpa zuM che? mArA sahaja guNanuM svarUpa zuM che? AvI jijJAsA jAge to svarUpa jijJAsAno prAraMbha thAya. pararUpa jijJAsA maTe to ja svarUpa jijJAsA tAttvika bane; bAkI te bauddhika ke vAcika bane. 2. AtmasvarUpa bodhaH jaDanA svarUpano potAnA svarUpamAM Aropa karavo te bhrAMti che. jaDanA svarUpano bodha rAgadveSano moha pedA karI cetana svarUpano bodha Avare che. Ama jaDa svarUpano bodha AtmasvarUpane aTakAvanAra hovAthI tene dUra karavAno prayatna karIne abrAMta evA Atma svarUpano bodha pragaTAvavAno che. te pragaTe to anaMta jJAna Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (27) darzana-cAritrarUpa, akhaMDa AnaMda svarUpa mAro AtmA ajara, amara, achedya, abhedya, avinAzI che. Avo AtmasvarUpa viSayaka spaSTa nirmaLa bodha pragaTAvavAnuM saubhAgya prApta thAya. 3. AtmasvarUpa ruci : jaDa padArtho saDana-pAna-galana vidhvaMsana svarUpa che evuM jANI jaDa pratyethI ruci haTAvIe to AtmasvarUpanI ruci pragaTa thAya. koipaNa kriyA karatAM e khyAla rAkhavAno che ke divase divase mArI AtmasvarUpa ruci vadhatI jAya che ke nahIM. 4. AtmasvarUpa pratIkSA : AtmasvarUpa ruci jAge eTale svarUpapratIkSA Ave. mArA doSono kSaya kyAre thaze? niSkaSAyI dazA kyAre pragaTa thaze ? vi. vicAro upara vicAra karatAM AtmasvarUpa pratIkSA udbhave. bAhya jagatamAM to jenI pratIkSA karo te maLe evo niyama nathI. adhyAtma jagatamAM jenI prabaLa ruci-pratIkSA hoya te maLyA vinA rahe nahi. bAhya jagatanI vastu to potAnA udaya anusAra prApta ke aprApta thavAnI che. jyAre AtmasvarUpa pratIkSA to AtmAne nirmaLa-anAvRtta banAvavAthI ja prApta thAya. e ja tene meLavavAnI rIta che. je rIta gurukRpAthI ja prApta thAya che. 5. AtmasvarUpa pratIti : zAstranA mAdhyamathI ke guru upadezathI Atma svarUpano bodha thaI zake; paraMtu tenAthI pratIti na thAya. AtmasvarUpanI pratIti-anubhUti mATe to cirakAlIna svarUpa pratIkSAne AtmasAt karyA vinA chUTako nathI. khAtA, pItA, uThatAM, besatAM, cAlatAM satata nirmaLa AtmasvarUpane pragaTa karavAnI pratIkSA, jhaMkhanA, AturatA hoya to ane e anurUpa gurukRpA thAya to sAdhanA dvArA pragaTa thAya. anubhUti e ja tAttvika samyag darzana che. muktino daravAjo che. paramakRpALu deva kahe che ke : jaba jAnyo nijarUpako, taba jANyo saba loka; nahi jANyo nijarUpako, jo jANyo saba phoka. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) jyAre jIva potAnA svarUpane oLakhI le che tyAre ema kahevAya ke teNe AkhA lokanuM jJAna karI lIdhuM, paNa jo potAnA svarUpane jANyuM nahi to AkhA lokanuM jANapaNuM nakAmuM jAya che. saMsAra paribhramaNa rUpa thAya che. nijasvarUpanI pratIti thAya pachI vartana valaNa-dedAra, svabhAva vyavahAra badhuM ja ApoApa badalI jAya. pachI tRSNA, IrSA, dInatA, * bhayabhItatA, tucchatA, luccAI, ajJatA vagere ApaNane sparzI na zake. AtmasvarUpa pratIti thAya. eTale AtmA avarNanIya, kalpanAtIta AnaMdane prApta thAya che. ane te AtmA unnata, uttama, udAtta, udAra, udAsIna, bhUmikAmAM sthita thAya che. 6. AtmasvarUpa ramaNatA : potAnA ja jJAna-darzana-cAritramAM, nijAnaMdamAM, kSAyika guNa vaibhavamAM sthiratA, magnatA dvArA pUrNatAno ananya anubhava sAdhaka kare che. A ja samyapha cAritrayoga che. pudgala svarUpa ramaNatA maTe tyAre ja AtmasvarUpa ramaNatA tAttvika bane. pudgala ramaNatA hoya tyAM sudhI nijavarUpa ramaNatA banAvaTI hoya, bhAvacAritra na hoya, athavA atyaMta maMda hoya. A cha pagathIyAno vicAra karIne sAdhanAmAM AgaLa vadhavA purUSArtha karIe. 17. viveka sAdhaka mATe viveka e pradhAna guNa che. badhA ja guNono rAjA viveka che. viveka hoya tenAmAM tAtparyArthine meLavavAnI yogyatA, prajJApanIyatA, vairAgya, madhyasthatA, karmanirjarA karavA jevA aneka guNo hoya che. viveka vaDe, ja utsarga ane apavAda mArganuM saMtulana jALavI zakAya. viveka vaDe apavAda sevana dvArA paNa utsarga pAlana sAdhya, karma nirjarA vagere lAbho prApta thAya. viveka hoya to jJAna ane kriyAnuM samatolapaNuM jALavI zakAya. Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) samaktine nirmaLa banAvanArA, sAdhanA mArgamAM sthirIkaraNa, vAtsalya upabRhaNA vi. AcAro yathArthapaNe karavAno vicAra vivekI pAse ja hoya che. saMyogo joi kai sAdhanA lAbhakArI che ? teno vicAra karIne ArAdhanA mATe utsAha, ullAsa, umaMga, pragaTAvavAnuM to vivekI ja karI zake. pa. pR. deva paNa Atmasiddhi zAstramAM kahe che ke, jyAM jyAM je yogya che, tahAM samajavuM teha tyAM tyAM te te Acare, AtmArthI jana eha 8 A kaDImAM paNa ema ja kahe che ke je vivekI hoya te yathArtha samaje ane te ja AtmArthI thavA yogya che eTale ke jyAM jyAM je yogya hoya tene te Adare. viveka vagara karavAmAM AvatI sAdhanA yathArtha phaLa ApI zakatI nathI. mATe viveka draSTi khIlavavA purUSArthI banavuM joie. 18. vairAgya ane samyAna sAdhaka jJAnaguNane jeTalo vadhAre khIlave teTaluM samyag darzana ane samyak cAritra vadhAre nirmaLa bane. samyag darzana cAritramAM prANa pUravA mATe ja jJAnayoga sAdhavAno che. jJAna sAthe saraLatA guNa khIlelo hovo joie, to jJAna kyAreya nukasAnakAraka na bane. dA.ta. nihnavo pAse jJAna hovA chatAM saraLatA na hovAthI teo thApa khAi gayA. jJAna ochuM hoya to vAMdho nahIM, tethI mokSamArgamAM AgaLa vadhavAnuM aTakI jatuM nathI. paNa te jJAna sAthe jo rAgadveSa UbhA rahyA hoya to mokSamArga aTake che. saraLa na hoya, samarpita na hoya tevA jIvone yogyatA pramANe ja kahevAmAM Ave ane jJAnano bodha ApavAmAM Ave. jo zAstro bhaNIne rAgadveSa vadhAravAnA ja hoya to bhaNavAno matalaba zuM ? guNasthAnaka kramArohaNa upara vicAra karIe to paNa 10mA guNasthAnake rAgadveSa-mohanIyano kSaya thayA pachI ja 12mA guNasthAnakanA cheDe kevaLajJAna pragaTe che ane sAdhaka 13mAM guNasthAnake pahoMce che. mATe Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) samyajJAna meLavavAnI pAtratA keLavavA mATe rAgadveSa ghaTADavA prayatna karavo. samakti ane cAritra nirmaLa bane, rAgadveSa ghaTe, saraLatA, samarpitatA Ave to ja jJAnayoga saphaLa bane. bAkI zAstra paNa zastra banI jAya. Ama na bane tene mATe jJAna garbhita vairAgya ApaNAmAM sthira karavo jarUrI che. zeya padArthanI jANakArI ochI hoya to cAle, paraMtu heya, upAdeya padArthanI tAttvika jANakArI pUrepUrI joie ke jethI vairAgya yathArthapaNe pragaTAvI zakAya. jema vairAgya vadhe tema vItarAgatAnI najIka pahoMcAya. mATe satatapaNe AMtarika vairAgyane vadhAratA ja rahevuM, e sAdhakanuM kartavya che. vairAgyathI mananI sthiratA Ave che. ApaNI jarUrIyAto ochI rAkhavAthI vairAgyamAM vadhAro karI zakAya che. kahevata che ke "khorAka, UMgha ane bolavAnuM - A traNane jeTalA ghaTADIe teTalA ghaTe ane vadhArIe teTalA vadhe." sAdhake saMgraha vRtti ghaTADavI kAraNake saMgrahavRtti puNyanA avizvAsa tarapha kheMcI jAya che, sattvahIna banAve che. Asakti tRSNAmAM kheMcI jAya che, rAga tIvra kare che, vairAgyahIna banAve che. viSaya AkarSaNanI jema saMgrahavRtti paNa vairAgyahInatAnI nizAnI che. vairAgya ghaTe tema svAdhyAyanI ruci, zakti ghaTe ane ahaMkAra vadhe ane ahaMkAra vadhe tema prazaMsAnI bhUla vadhe. je nukasAnakartA thai paDe. guru sAthe kyAreya paNa saMgharSamAM utaravAnI bhUla sAdhake karavAnI nathI kAraNa ke te to nukasAnano dhaMdho che. sAdhaka nukasAnIno dhaMdho karavA taiyAra na hoya. sAdhanA karatAM guru pratyeno samarpaNabhAva caDiyAto hovo joie. tenA dvArA ja sAdhaka sahelAithI AgaLa vadhI zake. guru pratye samarpitabhAva na hoya te zuddha AlocanA paNa na karI zake. kAyA vaDe thayelA pApanuM prAyazcita karavuM saheluM che paNa mananA stare thayelA pApanuM prAyazcita karavuM khUba khUba kaThaNa che. mananA stare thayelA pAponI Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (31) AlocanA karyA vinA mokSamArge AgaLa vadhavA nIkaLela jIva rAganA dAvAnaLamAM zekAya che, baLe che. vairAgyane tIvra ane ujajavaLa banAvavA sAdhake nIcenI vAta dhyAnamAM rAkhavAnI che. 1. pArakI paMcAta karavI nahi. 2. jAta vaDAimAM paDavuM nahi. 3. ApaNI prazaMsAmAMthI jUThANuM zodhI kADhavAnI kaLA ane ApaNI niMdAmAMthI satyane pakaDI jAta sudhAravAnI kaLA AvaDe to vitarAgadazAnI najIka pahoMcI zakAya. jUnA cIkaNA anubaMdha tuTe. 4. purUSArtha vagara vairAgya prApta na thAya ane guNasamRddhi vinA azubha anubaMdho ravAnA na ja thAya. jo Ama na thAya to graMthibheda, samakti prApti vagere azakya prAyaH banI jAya. 5. samajaNanA gharamAM rahevuM. * 19. doSonI vaNajhAra sAdhaka jo sAdhanA karavAmAM nIcenA doSonuM sevana kare to sAdhanA yathArthapaNe AgaLa na vadhe. 1. ochI kare, 2. sAdhanA karavAnA bhAvamAM girAvaTa Ave, 3. pramAda thaI jAya, 4. utsAha maMda thato jAya, 5. bIjA sAdhako pratye ahobhAvanI lAgaNI na thAya, 6. sAdharmika bhaktimAM aNagamo athavA rukAvaTa Ave, 7. guru pratyenA bahumAnamAM ghaTADo thato jAya, 8. vaiyAvacca, jinezvaranI bhaktimAM ullAsa ocho thato jAya, 9. Avazyaka kriyAmAM nyUnatA Ave, 10. sadAcArI niyamo-vartanamAM ghaTADo thAya, 11. vairAgya, svAdhyAya jayaNAmAM oTa Ave, 12. pratikuLatAmAM makkamatA tUTatI jAya. temaja mumukSupaNAmAM, sAdhaka avasthAmAM 1. guruniMdA, 2. sAdhakaniMdA, 3. pramAda, 4. khAvAnI lAlasA, 5. sAdhano pratye mUrchA, Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) 6. sArA sArA kapaDA paheravAnI icchA, 7. vikathAmAM AnaMda, 8. anukuLatA ja game, 9. vadhAre paDatuM sUI rahevuM, 10. zAtAmAM ja gamavApaNuM, 11. ALasa, 12. bedarakArI, 13. nAmanAnI kAmanA, 14. guruthI chAnI pravRtti karavI, 15. abhimAna, 16. vAtavAtamAM ochuM lAgavuM. 17. ayatanA, 18. zudratA, 19. IrSA, 20. doSAropaNa, 21. bIjA pAsethI sevA levAnI icchA, 22. bIjA para adhikAra jamAvavAnI vRtti, 23. khoTuM bolavAnI vRtti, 24. guru pratye paNa zaMkA, 25. asahiSNutA, ra6. daSTidoSa vagere doSo jaNAya to ApaNI sAdhanA AgaLa vadhI na zake. uparanI vAto jo ApaNAmAM hoya to pApAnubaMdhI puNyodaya jANavo. AmAMno koipaNa doSa athavA doSo ApaNAmAM ghara karI jAya to tenuM pariNAma bhayaMkara Ave che. mATe AvA doSo jIvanamAM na AvI jAya tenI takedArI rAkhI sAdhanAmArgamAM rata rahevuM jarUrI che. 20. AcaraNanuM phaLa AcAra zuddhi to vicAra zuddhi. tIrthakara bhagavaMtoe sadAcAranA phaLa nIce pramANe jaNAvyA che. 1. khoTuM karavAnI pravRtti chUTe te anAzrava bhAva. 2. khoTuM karavAnI vRtti chUTe te saMvara bhAva. 3. nirmaLa manovRttinI anubhUti karAve te nirjarA bhAva. sAdhakanA pratyeka AcaraNamAM A vAto lAgu paDavI joIe. jemake : 1. svAdhyAyanI pravRttithI niMdA-vikathAnI pravRtti chUTe te anAzravabhAva. niMdA-vikathA-pArakI paMcAtano rasa tUTe te saMvara bhAva. citta prasannatAnI anubhUti thAya te nirjarAnI nizAnI che. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (33) 2. game tyAM, game tyAre, game te rIte, game te cIja khAvAnI pravRtti chUTe te anAzravabhAva. AhArasaMzA kapAya te saMvara ane anAsakta avasthAnI anubhUti te nirjarAbhAva. 3. vinayathI svacchaMda, akkaDatA rUpa pravRtti ravAnA thAya te anAzravabhAva. uddhatAI, akkaDatA vigere doSo jAya te saMvara bhAva. namratA, saraLatA, kRtajJatA vagerenI anubhUti te nirjarA bhAva. 4. vaiyAvacca dvArA bIjA pratyeno tiraskAra bharyo vyavahAra ane svArtha pravRtti chUTe te anAzrava bhAva. svArthI valaNa, kaThoratA chUTe te saMvara bhAva. karuNAsabhara komaLa pariNatinI anubhUti karAve te nirjarAbhAva, 5. prAyazcita dvArA pApano bacAva, dalIla, apalopa vagere pravRtti dUra thAya te anAzrava bhAva. ' pApano pakSapAta, doSaruci, mAyA, abhimAna, vakratA, azubha anubaMdhanI tIvratA vagere tUTe te saMvara bhAva, saraLatA, namratA, pApabhIrutA vagere Ave te nirjarAbhAva. A vAtono khyAla rAkhI paMcAcAranuM pAlana karatAM karatAM anAzravabhAva, saMvarabhAva, nirjarAbhAvane pragaTAvavA prayatazIla che ane AgaLa vadhavA purUSArtha karIe. mATe gurukRpA ane puNyodayathI prApta thayela sAdhakapaNAnI sArthakatA tene anurupa mAnasika valaNa ane kAyika vartanamAM ja rahelI che. vyavahAra zuddhithI AcaraNa zuddhi ane AcaraNa zuddhithI vicArazuddhi. sadAcAra pAlana jIvanamAM vaNAI javuM joIe. jethI tAtvika vicArazuddhi ApaNAmAM pragaTAvI zakAya, te sulabha bane, sthAyI bane, vRddhigata bane. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) AcaraNanI zuddhi vinA vicAranI zuddhi thavI muzkela che. jo pariNAma azuddha hoya to nukasAna sAdhakane potAne ja thavAnuM che. mATe AcAra pAlananA baLe jIva nizcaya paMcAcArane grahaNa karI mokSamArge AgaLa vadhI zake che. dA.ta. cakravartInuM azvaratna parANe brahmacarya pALe che to paNa AThamA devalokamAM avazya jAya che. mATe sAdhake icchA ke anicchAno vicAra karyA vinA AcAra pAlanamAM custa rahevuM joIe. jo AcaraNamAM-AcAramAM goTALA karIe, golamAla karIe, pramAda karIe to nukasAna sAdhakane ghaNAM pramANamAM thAya che. bIjAne A bAbatamAM nimitta banavAthI e kRtya gunArUpa thAya che. jema bIjAne nimitte ApaNe pApa na bAMdhIe, tema ApaNA nimitte bIjA pApakarma na kare te ApaNI pharaja rUpa che. AvuM nimitta ApaNA taraphathI ApavAthI dharmabhraSTa thavArUpa karma udayamAM Ave che. mATe mana duSTa AcaraNa karavA na prerAya tenI takedArI keLavavI ane sAthe vairAgyabhAvone paNa daDha banAvavA, samajaNanA gharamAM rahevuM eTale ke vivekadRSTi viksAvavI. mananA nabaLA vicArone AcAranuM baLa na maLe to te ApaNI aMdara TakI zakatA nathI. zarUAtamAM vicArazuddhi na hoya to paNa AcAranuM pAlana karatAM rahIe to karmanuM AvaraNa ghaTatAM vicArazuddhi kAlAMtare pragaTe che. kemake AcAra e vRkSa che, vicAra te phUla che, zuddha vyavahAra e phaLa che. nizcayanI prApti phaLa che. phaLa meLavavA vRkSano nAza na karAya. tema vicArazuddhi meLavavA AcArane khalAsa na karAya. AcAra toDIne meLavelI vicArazuddhi ke prasannatA e mohanA gharanI che; karma nita che, je mokSamArgamAM rukAvaTa kare che. hRdayanA pariNAma jenAthI komaLa thAya te ja sAcI ArAdhanA che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) jo sAdhanA karatAM mohanuM anuzAsana ApaNAmAM vadhatuM hoya to sAdhanAnuM phaLa mokSamArge AgaLa vadhavArUpa prApta thaze nahi. mATe AcAra zuddhinI saphaLatA vicArazuddhine AbhArI che. varSothI sAdhanA karatAM hovA chatAM ApaNAmAM vidhipUrvaka vicArazuddhi na pragaTe, guNAnurAga na Ave, pramoda daSTi na pragaTe, sAdhaka pratye pUjyatva buddhi na pragaTe, sAdhanA pratye ahobhAva na pragaTe, vaiyAvacca karavAmAM utsAha na jaNAya. guru samarpaNabhAvamAM kacAza rahe, vikathA, mAyA, IrSyA, ahaMkAramAM taNAtA rahIe to ApaNe karela sAdhanA sArthaka kevI rIte bane ? mATe ApaNA jIvanamAM zarIranA stare svAdhyAya, vaiyAvacca, mananA stare guNAnurAga, namratA, gusamarpaNabhAvanI pradhAnatA; vacananA stare hita-mita-satya-madhura saraLa spaSTa vANInI mukhyatA, AtmAnA stare pariNatinI nirmaLatA ane jaina zAsana pratye ahobhAva. Ama thAya to mokSa ApaNI najIka AvI jAya. 21. janma-maraNa e jIvanuM kalaMka che jevuM siddha paramAtmAnuM svarUpa che tevuM ja ApaNuM svarUpa che. siddha paramAtmAmAM je bhAvo nathI te ApaNAmAM che, te ja ApaNA mATe kalaMka samAna che. bAhya ane atyaMtara ema be prakAranA kalaMka ApaNane vaLagelA che. janma, zarIra, indriya, UMgha, khorAka levo, roga thavo, jarAvasthA AvavI, mRtyu thavuM vi. bAhya kalaMka che. je pUrve karelA adyAti karmanA kAraNe ApaNA AtmAne vaLagelA che. viSaya, kaSAya, vAsanA, lAlasA, tRSNA vagere doSo atyaMtara kalaMka che; jene ApaNe vaLagelA chIe. atyaMtara kalaMka pUrve karelA ghAtI karmanA udayanA kAraNe che. bAhya kalaMka ApavAnI sattA karmamAM che paNa tene tAbe thavuM ke nahIM te ApaNA hAthanI vAta che. dA.ta. khAvAnI gulAmI ApaNI pAse karmasattA karAve, paraMtu temAM rAgadveSa, moha karavA ke nahi? te bAbatamAM Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (36) karmasattAno koI adhikAra ApaNA upara cAlato nathI. karmasattAthI UMgha Ave paraMtu temAM Asakti ke mamatA ApaNe karavI ke nahi ? teno nirNaya karma-sattAnA hAthamAM nahi paNa ApaNA hAthamAM che. atyaMtara laMka pUrve karelA karmanA kAraNe udayamAM Ave che. te udaya vakhate jo ApaNe asAvadhapaNe rahIe to navA karmanuM baMdhana thaI jAya. aghAti karmanA udayane aTakAvavA bhale ApaNe samartha na banI zakIe paNa ghAtI karmanA udaya vakhate te pramANe vartavuM ke nahi te ApaNA hAthanI vAta che. mATe bAhya kalaMkane jItavA mATe prayatna karavAno che ane atyaMtara kalaMka UbhA na thAya te mATe satata jAgRti rAkhavA prayatna karavAno che. bAhya kalaMkane jItavA pariSaha, upasargone sahana karatAM zIkhavuM paDaze ane te mATe svAdhyAya, tapa-tyAgamAM rata rahevA prayatna karavo. abhyatara kalaMkane jItavA mATe AlocanA, vairAgya, guNAnuvAda, guNAnurAga, upabRhaNA, vinaya, viveka, vaiyAvacca, sthirIkaraNa, vAtsalya, mananI jAgRti vagere guNo keLavavA tatpara banavuM paDaze. dA.ta. (1) bAhya kalaMkathI hAre to kAyAnA baMdhana UbhA thAya. jemake zrI pArzvanAtha bhagavAnanA jIvane AgalA bhavomAM muninA bhavamAMthI hAthInA bhAvamAM janmavuM paDyuM. (2) mananA stare hAre tene AtmAnA-mananA baMdhana UbhA thAya. agnizarmA AnuM udAharaNa che. kAyAnA stare hArelo ThekANe Ave paNa mananA stare hArelAnuM anaMtakALe paNa kadAca ThekANuM na paDe. mATe sAvadhAnI rAkhI sAdhanAmAM AgaLa vadhavA purUSArthI banI bAhya temaja atyaMtara kalaMkathI chUTavA prayatna karIne mokSamArge AgaLa vadhIe. Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (37) 22. bAdhaka-virAdhaka tathA ArAdhaka-sAdhaka tattva viSe (A) bAdhaka-virAdhaka tattva : 1. bIjA sAdhakanI AzAtanA athavA gurunI AzAtanA thavI. 2. guNavAnanI irSyA thavI. 3. potAnI zaktino ahaMkAra thavo. 4. baLavAkhora mAnasa thavuM. 5. guru sAthe dalIla, bacAva tathA saMgharSa karavo. 6. dAMbhika valaNa rAkhavuM. 7. prAyazcita karavAmAM bedarakArI rAkhavI. (B) ArAdhaka-sAdhaka tattva : 1. bIjA sAdhakanI athavA gurunI AzAtanA na thAya te mATenI dRSTi keLavavI. 2. sAruM meLavavAnI ane khoTuM choDavAnI dRSTi keLavavI. 3. gurunA ThapakAmAM paNa prasannatA bhAva rAkhavo. jethI guNa vikAsa jhaDapI bane. 4. mananA pariNAma bagaDe nahIM teno khyAla rAkhavo. 5. jenAthI AgaLa vadhI zakAya tevA yoganI ArAdhanA karavI. 6. upakArInA ke bIjAnA Akroza ane apamAnane prasannatAthI sahana karavA jethI kSamAnI ane namratAnI kamANI thAya. 7. sAdhanA karatAM karatAM saMtoSanA gharamAM na AvI javuM, aTakI na javuM. AgaLa vadhavA purUSArtha karyA karavo. A sAta heya ane upAdeya kAraNone barAbara samajI te pramANe ja AcaraNa karavA tatpara rahevuM eTale ke chAMDavA yogyane chAMDavA ane AdaravA yogyane AdaravA. sAdhaka jema jema sAdhanAmAM AgaLa vadhato jAya, tema tema virAdhaka ane ArAdhaka tattvanI tAttvika samajaNa AvavI joie. to ja sAdhanA mArgamAM AvatA virAdhaka tattvane dUra karI zakAya ane sAdhanAmAM AgaLa vadhI zakAya. 1. jenuM zravaNa sadguNa prAptinuM nimitta na hoya te vikathA. (vi) 2. ArAdhanAmAM utsAha, umaMgano abhAva te ALasa. (vi.) 3. ApaNAthI bIjA AkarSAya tevo kAyika ke vAcika viziSTa vyavahAra te vibhUSA. (vi.) Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) 4. sahana karavAthI, saraLatA keLavavAthI, samatA rAkhavAthI, bIjAne sahAyabhUta banavAthI, guru samarpaNabhAva pragaTavAthI je zobhe te sAdhu ke sAdhaka (A.) 5. triyoga, indriya, pudgala upara saMyama rAkhe te sAdhaka (A.) bAkI ajJAnI ke DhoMgI. (vi.) 6. heyane heya mAnavA, upAdeyane upAdeya mAnavA te samajaNa (A). bAkI zeya padArthanI phakta puSkaLa sRti hoya te kevaLa jANakArI (vi.) 7. svanI anubhUti karAve temaja yogyatA pragaTAve te svAdhyAya (A) bAkI yogyatA na pragaTAve to zikSaNa (vi.) 8. cittane zuddha kare tevo, pharI pApamAM pravRtti na karAve tevo pastAvo eTale prAyazcita (A.) 9. vinamratA pragaTAve te vinaya (A.) bAkI lAcArI (vi.) 10. AtmAnI sAcI samajaNa Ape te jJAna, (A.) bAkI jANakArI (vi.) 11. upayogane sarvadA Atmakendriya banAve te dharmadhyAna (A.) bAkI ThagadhyAna (vi.) 12. zarIra ane AtmAnA bhedanuM saMvedana te jJAna ane tenA dvArA AtmA ane paramAtmAnA abhedanuM saMvedana te dhyAna (A.) 13. AtmAne upakArI thAya te upakaraNa (A.) bAkI adhikaraNa. (karmanuM kAraNa)-(vi.) 14. jJAnAdi guNane baLavAna banAvI karmane tapAve, ne dUra kare te tapa. (A) bAkI lAMdhaNa (vi.) 15. kAyAnI mamatA toDe te kAryotsarga (A.) bAkI vyAyAma (vi.) Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (39) 16. potAnI zakti hoya te pramANe sAdhanAmAM pravartAve ane zakti ochI paDatI hoya to vadhAravAnI bhAvanA bhAve (A.) te sivAya je kAMI thAya te kalpanArUpa bane ane vANI vilAsarUpa bane (vi.) 17. jenI sevA karIe ane tenA upara ahobhAva-pUjayatva buddhi pragaTAve te vaiyAvacca (A.) bAkI majurI ke majaburI (vi.). 18. gurunA anuzAsanamAM rahevA jhaMkhe, gurune mana sope te ziSya (A.) bAkI majUra athavA mAthAno duHkhAvo (vi.) 19. yAtrAmAM AtmAne tAre tevI bhAvanA rahe te tIrthayAtrA (A.) bAkI paryaTana ke pravAsa-karmanuM kAraNa (vi.) 20. guNanI garimAthI zobhe ane ziSyane karuNAbuddhithI tattva kahe te guru (A) bAkI bojha samAna (vi.) 21. rAgadveSa jItavAnuM valaNa keLave te jaina (A.) bAkI janazaitAna (vi.) 22. AtmAne nukazAnakArI evA tattvane samajI tene aNagamApUrvaka choDIe te tyAgayoga (A.) bAkI gatAnugatika gheTAvRtti (vi.) 23. koI pratye veranI ke nehanI gAMTha na rAkhe te nigraMtha, bAkI gaThiyo. 24. jemAM AtmAnuM vizeSa rIte kalyANa thAya tevI vRtti, pravRtti keLavavI enuM nAma zraddhA (A.) bAkI azraddhA ke aMdhazraddhA (vi.) 25. upayogI ke aupayogI sAMsArika padArtho pratye tucchabhAva te udAsInatA eTale vairAgya. (A.) A vAto di rAkhI sAdhanA mArgamAM AgaLa vadhavA prayatna karIe ane sAdhanAmAM arjINa na thaI jAya teno khyAla rAkhIe. ApaNe chadhastha chIe eTale bhUla thavAnI, bhUla karanArano mokSa Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (40) thAya paNa bhUlano bacAva karanArano mokSa na thAya. mATe je nimittanA lIdhe bhUla thaI hoya, je kAraNe utsAha tuTe te nimittathI bhaviSyamAM bhUla na thAya, tevI sAvadhAnI rAkhIne bhUla svIkAravAthI, AlocanA karavAthI Atmazuddhi thAya che ane sAdhanAmAM AgaLa vadhavAno utsAha vadhe che, jAgRti keLavavAthI bhUla thatI aTake che. ApaNe cAra zatruo sAthe laDAI karIne tene parAsta karavAnA che. - 1. indriyo 2. kaSAya 3. pramAda 4. vikathA. indriyone jIte te ja pariSahane jIte. indriyone jItavAmAM ADA AvatA paribaLo che. vibhUSA, vijAtIya paricaya, bhAre khorAka. A traNene je jItI zake te ja indriyone jItI zake. indriyone je jItI le te vaiyAvacca tapanuM ArAdhana karI zake. kaSAya ane pramAda vinayamAM avarodha Ubho kare che. mAna, krodha, mAyA, pramAdane vinayanA virodhI kahyA che. 1. mAna-abhimAna hoya te vinaya kare ja nahIM, 2. krodhI vinaya kare paNa guru vagereno Thapako maLatAM vinaya mUkI de. 3. mAyAvALo svArtha hoya to vinaya kare. tenuM phaLa tAttvika na hoI zake. 4. pramAda vinayanI oLakhANa ja paDavA na de. vikathAmAM ruci hoya to svAdhyAyanI ruci tUTe; aMtarmukhatA nAza pAme, niMdAdi doSamAM phasAI javAya; sAdhanAne nirasa banAvI de, anartha daMDanuM pApa lagAve, khAdhA ke bhogavyA vagara phogaTamAM karma baMdhAve. mATe binajarUrI bolavAnuM ane sAMbhaLavAnuM baMdha karavAthI vikathAnA sapATAthI bacI zakAya ane svAdhyAyamAM ruci pragaTe. A cAra zatruone jItavAthI sAdhanA saphaLatAne pAme. icchAone kAbumAM rAkhI zakAya, tenAthI para thaI zakAya to janmamaraNa rUpI duHkhane oLaMgI javAze. tema dazavaikAlika sUtramAM kahyuM che. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (41) IcchA, tRSNA, apekSA, kAmanA, AzA, doSanuM AkarSaNa ke virAdhanAnuM kheMcANa UbhuM na thAya tenI sAvadhAnI rAkhavAnI che. samAdhino saraLa upAya e che ke na maLela cIjanuM kheMcANa choDI devuM ane maLela Avazyaka cIjamAM tRpti rAkhavI. AvI jJAnadaSTi khUle to bAhya padArthonuM kheMcANa tuTe. samAdhi prasannatA prApta thAya. svAdhyAya paNa bojArUpa na banI jAya tenuM khAsa lakSa rAkhavuM ghaTe. 23. sAdhanAmAM khoTA yogathI ceto 1. khAvAnI ruci, sAdhanAnI ruci-pravRtti maMda kare che, toDI nAkhe che. 2. UMghavAnI ruci ALasa pedA karI svAdhyAya vi.nI rucine, pravRttine ghaTADe che. samyagadarzanathI paNa paDe jo e tIvra banI jAya to. 3. svaprazaMsAnI bhUkha namratA guNane toDe che, ahaMkArane pedA kare che, bIjAnI irSA karAve che. 4. sukhazIliyApaNuM vaiyAvacca, vinaya, vidhi pAlanano utsAha ane apramattatAmAM avarodha utpanna kare che. 5. uttarottara kramathI A cAreya vadhu bhayaMkara che. sukha zIliyApaNuM sAdhanA mArgamAM sauthI vadhu nukazAnakAraka che. sukhazIlatA (5) vizuddha kriyA yoga ane (6) vyavahAranayane AtmasAta karavAmAM pratibaMdhaka che ane vyavahAranaya pariName nahIM tyAM sudhI (7) nizcayanayane samajavAnI (8) tene pariNAvavAnI yogyatA na Ave. (9) tyAM sudhI mokSa mArge AgaLa na vadhI zakAya. sukhazIla vyakti (10) prasanna saMsArI che (11) sukhazIlatA roganuM AmaMtraNa che. (12) bIjAnI sevA laIne puNyane khatama karavAnuM (13) kilbiSika Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (42) nAmakarmanuM upArjana ane (14) AbhiyogikapaNuM bAMdhavAnuM kAraNa che ane niSkAraNa sevA levAthI (15) sAdhakanI AzAtanA karavAnuM nukasAna sukhazIla vyakti Ubhu kare che. (16) sukhazIla vyaktine mananI sthiratA na hoya. (17) kaSTa sAdhya kAmathI bhaya pAme, kAyAno parizrama na game. (18) mAnasika parizrama paNa na game. (19) tAttvika anuprekSA, dhyAna, ciMtana karavAmAM paNa kaMTALo Ave. (20) sukhazIlapaNuM viSaya sevana prati tIvra AkarSaNa pedA kare che. (21) sukhazIla koine priya na banI zake. (22) sukhazIlane vyavahAranI vAto sAMbhaLavI game ane AcaravI game. (23) AbhAsika nizcayanayamAM sukhazIla vyakti aTavAya. (ra4) rAganA saMkalezane samAdhi mAnavAnI bhUla kare. (25) sukhazIla vyakti ati pariNAmavALo hoya. (26) kriyAo paNa pramAdathI kare athavA utAvaLathI kare. A badhA kuyogano saMgraha thavAthI bhavabhramaNa dIrtha bane che, A sukhazIlatAthI utpanna thatA kuyogano nAza vaiyAvacca vinaya vagerethI thaI zakhe che. vaiyAvacca guNane zAstramAM apratipAtI guNa batAvela che. kAraNake vaiyAvaccethI 1. bIjAne tatkALa samAdhi maLe che. 2. bIjA pratye pUjayatva buddhi baLavAna bane che. 3. svArthavRtti maMda paDe che. 4. glAna vagerenA aMtaranA AziSa maLe che. 5. namratA guNa keLavAya che. 6. sAdhakane sahAya karavAthI bhavAMtaranA aMtarAya tuTe che. 7. jJAnAdi guNonI anumodanA thAya che. 8. ArAdhakabhAva vadhu dedIpyamAna bane che. 9. tIrthakara nAmakarma baMdhAya che (u. sUtra) 10. vaiyAvaccethI utpanna puNyanA udayamAM prAya potAno parAbhava na thAya. 11. vaiyAvacca karanAra prAyaH rogI na hoya. 12. te sahune priya bane. 13. bIjAne zAtA-prasannatA Ape. 14. vaiyAvaccathI aneka guNI karma nirjarA thAya. 15. vaiyAvacca guNa sukhazIliyApaNAnI bhAvanAno uccheda kare che. Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (43) 24. upayoga : no upayoga kyAM ? kevI rIte ? karma be rIte baMdhAya che. 1. yogonA pravartanathI 2. upayogathIpariNatithI azubha yoga ane azubha upayogathI baMdhAyelAM karmanA udayamAM jIvane bAhya nimitto nabaLA maLe che ane azubha upayogane kAraNe jIva potAnA pariNAmo bagADeche. udayanA kAraNe yoga azubha hoya paNa upayoga zubha rAkhyo hoya to tenAthI baMdhAyela karmanA udayamAM jIvane bAhya paribaLa nabaLA maLe to paNa tenA nimitte jIva potAnA pariNAma bagADavAnA badale nirmaLa kare che. yoganuM pravartana karmane AdhIna hoya, paNa upayoga zubha rAkhavo e ApaNA hAthanI vAta che. svAdhIna evA upayogane sudhAravAne badale nabaLA bAhya yogo badala pastAvo karanAra mokSamArge AgaLa na vadhI zake ane AtmavaMcanAmAM phasAi jAya. have ApaNe saMsAra paribhramaNa laMbAvavuM nathI, mATe nabaLA-azubha karmanA udayamAM paNa upayogane sphaTika jevo nirmaLa banAvavA purUSArthI rahevuM joie. upayogane zubha rAkhavA mATe koi bAhya paribaLanI AvazyakatA nathI. upayoganI nirmaLatA aMtarane AdhIna hoya to mokSa prApta thAya ane bAhya sArA nimittone AdhIna hoya to kadAca devaloka maLe. jyAM AkarSaNa hoya tyAM upayoga sahaja svAbhAvika hoya, anAdikALathI mohanA gharanA upayoganI sahajatA khAvA, pIvA, UMghavA vigeremAM ghaNI rAkhI AtmAnA gharanA upayoganI sahajatAne sahana karavAmAM, saraLa banAvavAmAM sadguNa meLavavAmAM, sevA karavAmAM keLavI nathI. mATe upayogane sahanazIlatA, saraLatA, sevA, sadguNa prApti vageremAM rokavAmAM Ave to upayoga azuddhatAmAMthI bahAra nIkaLI potAnA zuddha svabhAvamAM vaheto thai jAya. tethI jo sAdhaka aMdara TharI javAnI-zAMta thai javAnI, sadguNamAM ramavAnI, bahAranA nukasAna Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) veThavAnI jenI taiyArI hoya teno upayoga ujaLo hoya. jo upayoga ujaLo hoya to roga, jarAvasthA, indriyonI zithilatA, azakti, viparIta saMyoga, pratikuLa paristhiti vagere paribaLo sAdhakane mokSamArge AgaLa vadhatA aTakAvavA samartha na banI zake. AthI ApaNe ahorAtra ApaNAmAM ja rahevAnuM che. bAhya bhAvomAM rahevuM te saMsAra paribhramaNa che. AtmabhAvamAM ja rahe te sAdhaka ke muni Atmastha banavA mATe aMtarmukhatA AvavI joie, madhyasthatA AvavI joie. koipaNa bAhya padArtha pratyenuM AkarSaNa ApaNane pudgalabhAvomAM rAcatA karI de che. sAdhana ke upakaraNa pratye AkarSaNa na thavuM joie, paNa teno mAdhyama tarIke upayoga karI aMtaHkaraNa nirmaLa banAvavAnuM che. anukuLa padArthonI ruci ane bAhya padArtho pratyenuM AkarSaNa jIvane viSaya tarapha lai jai tenA bhogavaTAmAM phasAvI de che ane manane vikalpanI khINamAM dhakelI de che. jo bAhyanI mAyAjALamAM lapeTAi gayA to viSAda sivAya kAMI hAtha AvavAnuM nathI. mATe icchAo UbhI na thaI jAya te mATe sAvadhAnI rAkhavI. Ama jovA jaie to mokSa agharo nathI, paNa ApaNe ja tene icchA tRSNA, saMkalpa vikalpanA kuMDALA UbhA karIne agharo banAvI dIdho che. saMkalpa vikalpanuM kArya nabaLA bhUtakALanI vAraMvAra smRti karAvavAnuM che. nabaLA bhUtakALane yAda karanAro smazAnamAM jIvato jaNAya che. mATe koipaNa bAhya dravya, kSetra, kALa, bhAvanuM kheMcANa rAkhyA vinA Atmastha banavA prayatna karavo. mananA stare koipaNa paristhitine samabhAve sahana karavAthI sakAma nirjarA ane puNyAnubaMdhI puNyanI kamANI thAya. lokottara tyAga-vairAgyanA lIdhe sati thAya ane chevaTe mokSa paNa prApta thAya. 1. lAcArIthI sahana kare te saMsArI, khumArIthI sahana kare te sAdhaka. 2. veTha utArIne sAdhanA kare te saMsArI, khumArIthI sahana kare te sAdhaka. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (45) 3. potAnI icchA mujaba dharmakriyA kare te saMsArI, gurunI AjJA mujaba sAdhanA kare te sAdhaka. 4. gurune joI moTuM bagADe, mananI prasannatA toDe te saMsArI, guru pratyenA bahumAna bhAvamAM uchALo lAve te sAdhaka. 5. saMkalezamAM rAce te saMsArI, samAdhibhAvamAM rAcavA prayata kare te sAdhaka. 6. svArthabhAvathI vinaya kare te saMsArI, AtmakalyANanI bhAvanAthI, bhavanistAranI kAmanAthI, kRtajJatA prerita vinaya kare te sAdhaka. 7. tyAkhyA pachI bhoganuM AkarSaNa rAkhe te saMsArI, bhogane choDI tyAgane yoga sAdhanAmAM pheravavAnI khumArI jenAmAM hoya te sAdhaka. 8. bIjAnI sevA levAnI game te saMsArI, bIjAnI sevA karavAnI bhAvanAvALo te sAdhaka. A pramANe upayoga upara lakSa ApI AgaLa vadhavA purUSArthI banIe. 25. chellI vAta - upasaMhAra jema uMmara karatAM vadhu paDato zarIrano vikAsa jokhamI che, tema sAdhanAmAM potAnI zakti karatAM vadhAre paDato buddhino vikAsa jokhamI che. mATe buddhine tIvra karI uchALA mAravA kadI prayatna karavA nahi. potAnI buddhi tIkSNa bane tevA zAstro bhaNavAnA badale potAnI buddhi nirmaLa bane-thAya tevA vairAgya preraka, guNa poSaka graMthono abhyAsa karavo. samyagrajJAna ekAMte nirjarA karAve, paraMtu buddhi to kyAreka karma baMdhAvavAnA kArya paNa kare. vyavahArathI je buddhi sAcI lAgatI hoya, paNa te tRSNA, moha, vyAmoha UbhA kare te mithyAjJAna kahevAya. "sAcuM ke khoTuM" jeTaluM mahatvanuM che tenA karatAM "sAruM ke kharAba" A samajaNanuM Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) sAdhakanA jIvanamAM vadhu mahatvanuM che. A samajaNa Ave to bhAvanAjJAna, tattvasparzanA ane anubhavajJAnarUpa pariNati prApta thavA dvArA jIva mokSa mArge AgaLa vadhI zake. yathArtha pariNati Ave to ja indriya, kaSAya, saMjJA, gArava vagerene jItI zakAya. potAnA pariNAmonuM parIkSaNa karatA rahevAthI, zuddhikaraNa thavAthI jIvano utsAha vadhe che. AvI samajaNa paripakva thavA dvArA buddha : avasthA Ave te samakti. bahAranA jagatamAM hoMziyArI AvaData hovA chatAM, dharma kSetre, Atma pariNati sudhAravAnA kSetre koI AvaData, lakSa, ruci, jAgRti ke prayata na hoya to te mUDha avasthA jANavI. jyAM AMtarika guNa samRddha meLavavAnI garaja hoya, bhUkha hoya, AturatA hoya, tAlAvelI hoya tyAM samajaNa-lakSa-prayojana vagere ApoApa AvatA jAya. AMtarika guNa samRddhi meLavavAnI tAlAvelI jema jema tIvra, tIvratara, tIvratama bane tema buddha ane asaMmoha avasthA prApta thAya. asaMmohadazA e lapakazreNInI zarUAtanuM lakSaNa che. saMsAranI, durgatinI, doSanI bhayaMkaratA buddhithI nahi paNa hRdayathI samajAya to ja saguNa ane sadgurunI jarUrIyAta samajAya. saguNa, sadgati, sAdhanAnI IcchA jema prabaLa bane tema dharmanI ArAdhanAmAM ane dharmagurunI upAsanAmAM aticAra nAmazeSa thaI jAya. sAdhanAmAM haMmezAM zraddhA, utsAha, ullAsa, umaMga, tAlAvelI AturatA TakAvI rAkhavI jarUrI che. dharma ane pApa karavAnI zarUAtamAM moTo taphAvata che. dharmanI zarUAta pahelAM kAyAmAM, pachI vacanamAM, ane pachI manamAM Ave. jyAre pApa pahelA manamAM, pachI vacanamAM ane pachI kAyAmAM Ave. mananA stare karavAmAM AvelA dharma ke pApa sauthI vadhu pramANamAM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (47) thAya ane zakti sauthI vadhu hoya che. mATe sAdhanA mana sudhI pahoMcavI joIe ane pApane manamAMthI kADhavAno purUSArtha karavAno che. pahelAM manamAM saMkleza Ubho thAya, pachI vacanamAM kaDavAza Ave ane chelle kAyAnA stare hiMsA vagere pApa thAya. manamAM pedA thatA saMkalezane aTakAvIe to ja te alaga alaga rUpe AgaLa vadhato aTake. jIvane anAdi kALathI AkarSaNa saMkalezanuM raheluM che. 1. nAnI bAbatamAM saMkaleza jAge. 2. vAtavAtamAM ochuM Ave. 3. nabaLA bhaviSyanI kalpanAo jAge. 4. duHkhI bhUtakALanI smRti jAge. 5. DaMkhIlA vyavahAramAM mana coMTI jAya. 6. kaDavAM zabdo bhUlAya nahi. 7. apamAna, tiraskAra manane vyathita kare. 8. rogane haTAvavAnI vicAraNA lAMbI cAle. 9. ThaMDI, garamI, bhUkha, tarasa, vagerenA nivAraNanA upAya mATe satata ciMtA rahe. 10. svArtha sAdhavAnI Asakti rahe. 11. pratikULatAmAM mana becena rahe. 12. kaSTathI bhAgeDu vRtti jAge. 13. sahana karavAmAM palAyanavRtti pragaTe. 14. bIjAno utkarSa joI na zakAya. 15. pratipakSI vyaktine saMbhaLAvavAnI takanI talAza zodhe. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48) 16. du:khIne joi rAjIpo thAya. 17. udhdhata vyakti pratye tiraskAra janme. 18. matalabI vyavahAra. 19. bhayabhIta mAnasathI svadoSa chupAvavAnI vRtti. 20. guruthI khAnagI vyavahAra. 21. anukuLatAno pakSapAta. na A doSo saparivAra jIvanamAM ghusI jAya to samajavuM ke saMkalezanuM AkarSaNa majabUta rIte raheluM che. saMklezanuM AkarSaNa na haTe tyAM sudhI samakti tathA paramagatinuM tAttvika AkarSaNa na jAge ane tenI pAramArthika paNe prApti na thAya. mATe saMklezanA AkarSaNane toDavAnI vadhu jarUrIyAta che. to ja A tAttvika pariNAma meLavavAmAM ApaNe saphaLa banI zakIe. saMkalezanA AkarSaNane nahIM toDI zakavAthI ja saMsAramAM paribhramaNa UbhuM raheluM che. tenuM AkarSaNa e ja mithyAtvanuM bIjA rUpa che. asaMkaleza, samAdhi, sadguNa meLavavAnuM AkarSaNa, pakSapAta e samaktinuM bIjuM svarUpa jANavuM. anubhavagamya evI A gaMbhIra bAbata tarapha lakSa keLavI teno prayatna karIe to apUrva tattvanI prApti thAya; kSayopazama bhAva pragaTAvI, kSAyika bhAva pragaTAvavAnuM AkarSaNa pragaTe ane sahaja rIte mokSamArge jhaDapI gati thAya; advitIya samAdhi, jJAnAnaMdano anubhava pragaTe, AzravanA kAraNo saMvaranA kAraNarUpa banI jAya, citta nirmaLa banI jAya tethI puSkaLa nirjarA thAya ane mokSamArge AgaLa vadhI zakAya. 26. anubhavI ane anubhava The liberated man has no personal hopes; he does not seize on things as his personal possessions, he receives Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (49) what the divine (Prarbdha) will brings him, covets nothing, is jealous of none. Whatever comes to him he expects without repulsion and without attachment; whatever go away from him, he allows to depart into the whirl of things without repining or grief or sense of loss. His heart and self are under prefect control, they are free from reaction and passion, they make no turbulent response to the touches of outword things. [Shri Aurobindo].. je nirmaLa yoga dvArA mane anubhava siddha thayo che, te anubhavanI vAta ahIM prakAzita karuM chuM. mane mana cAra prakAranuM jaNAyuM che. vikSipta, yAtAyAta, zliSTa ane sulIna. ema cAra prakAranuM mana che, Ane jANanAranA cittane camatkAra Azcarya pamADanAra che. jyAM tyAM bhamatA asthira manane vikSipta kahevAya che. kaMika aMze AtmAmAM sthira thatuM, kaMIka AnaMdathI sabhara ane bAhya viSayomAM paNa jatuM mana yAtAyAta - AvanajAvana karanAra kahevAya che. eTale ke jeTale aMze AtmA sthira thAya che, teTale aMze AnaMda sahita hoya che. AvI sthiti sAdhanAnI zarUAta karanAra sAdhakane hoya che ane vikalpapUrvaka bAhya viSayane grahaNa kare che. sthira ane AnaMda sahita citta(mana) zliSTa kahevAya che, kAraNa ke AtmAmAM sthiratA thaI hovAthI te AnaMdayukta hoya che. temaja nizcala - atyaMtapaNe sthira ane paramAnaMdayukta cittana-manane sulIna kahevAya che. A chellA be prakAranuM citta mAtra dhyeyarUpa viSayane-vAtone ja grahaNa kare che ane bAhya viSayone grahaNa karatuM nathI. ema anubhavIonuM kathana che. je barAbara lAge che. sAdhaka zarUAtamAM vikSipta citta vaDe yAtAyAta cittano abhyAsa kare che, ane yAtAyAta rUpa sthiti prApta thayA pachI, yAtAyAta rUpa mana Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) vaDe gliSTa citta-manano abhyAsa kare che ane jyAre citta zliSTa thaI jAya pachI, tenA vaDe cittane sulIna banAvavAno abhyAsa kare che. Ama vAraMvAra Avo abhyAsa-purUSArtha karavAthI nirAlaMbana dhyAnanI prApti thAya che. tyArabAda samarasa bhAva prApta karI paramAnaMdane anubhave che. samarasabhAva-sAmyayogane meLavavA mATe sAdhaka bAhyAtmabhAvathI pAchA pharIne prasannatAyukta aMtarAtmA vaDe paramAtmAmAM tanmaya thavA mATe : paramAtmAnuM dhyAna kare che. AtmabuddhithI eTale ke ahaMbhAva ane mamatva buddhithI zarIrAdikane grahaNa karanAra AtmA bahirAtmA kahevAya che ane zarIrAdikano sAkSI-draSTA thavAthI aMtaraAtmA kahevAya che. jJAna svarUpa, AnaMdamaya, badhA ja prakAranI upAdhithI rahita, pavitra, zuddha, indriyo dvArA agocara ane anaMtaguNonuM bhAjana e paramAtmA che. zarIrathI AtmAne bhinna jANe temaja sata evA AtmAthI zarIra juduM jANe. Ama AtmA ane zarIrano bheda jANI le che te sAdhaka sAdhanA dvArA AtmAno nizcaya karI le che. jeono AtmA bAhya AvaraNothI DhaMkAyelo che. evA mUDha-avivekIjano AtmAthI para bAhya viSayomAM saMtoSa pAme che, paNa bAhya viSayomAM sukha nathI evuM bhAna thavAthI evA jJAnI, AtmAne viSe ja saMtuSTa bane che. bahu ja sahaja rIte prApta thaI zake evuM mokSapada AtmAmAM ja raheluM che. tethI ja vicAravAna-jJAnI purUSo mAtra AtmajJAna meLavavA nA purUSArthane ja sAco gaNe che ane tevo prayatna kare che. jema siddha thayelA rasanA sparza vaDe loTuM ,varNapaNAne pAme che tema paramAtmAnA dhyAnathI AtmA paramAtmapaNAne pAme che. jema niMdrAmAMthI jAgRta thayelA manuSyane pUrve anubhavelA padArthonuM koInA kahyA vinA jJAna thAya che. tema pUrva janmanA saMskArathI koInA upadeza sivAya paNa svayameva Atmatattva prakAzita thAya che athavA janmAMtaranA saMskAra na hoya to A janmamAM sadgurunA caraNanI sevA Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (51) karanArA, prazamayukta-tIvra vairAgyayukta, ne gurUnI kRpAthI paNa AtmajJAnanI prApti thAya che. jene pUrve tattvajJAnano abhyAsa karyo hoya tene sadguru te tattvajJAnanI daDha pratIti karAvanArA thAya che ane jeNe pUrve tattvajJAnanA saMskAra prApta thayelA nathI tene tattvajJAna meLavavAmAM sadguru sahAyaka thAya che. Ama banne kAraNe sadgurunuM sAnidhya jarUrI hovAthI sadguru tattvanI upAsanA sadA karavI yogya che. jema sUrya gADha aMdhakArane paLavAramAM dUra kare che ane na dekhAtI vastuo ke padArtho dekhAya che tema sadguru ajJAnarUpa aMdhakArane kAraNe potAnuM tattvasvarUpa dekhAtuM nathI tene prakAzamAM ANavAno mArga batAvavA dvArA te tattvasvarUpane prakAzita karavAnI preraNA kare che ane je te pramANe cAle tene potAnuM tattvasvarUpa prakAzita thAya che, anubhavAya che. mATe sAdhake bIjA yogo sAdhavAno kalezarUpa prayAsa nahIM karatAM gurunA upadeza dvArA AtmAne anubhavavA mATenA purUSArthano abhyAsa karavo, prIti karavI. sAdhaka zAMta thai mana-vacana-kAyAnA kSobhano purUSArtha vaDe tyAga karI rasathI bharelA pAtranI peThe AtmAne haMmezAM nizcala-sthira rAkhe. udAsInatAne prApta thayelo sAdhaka koipaNa padArthanuM ciMtana na kare, kAraNa ke saMkalpothI vyAkuLa thayeluM citta pachI sthira thatuM nathI. jyAM sudhI sAdhakanA prayatnanI nyUnatA che ane saMkalpa vikalpo thayA kare che tyAM sudhI cittanI lInatA thatI nathI, tethI AtmajJAnanI prApti paNa na thAya. je tattvane "A che" ema sAkSAt sadguru paNa kahI zakatA nathI te tattvane udAsInatAne prApta thayelo sAdhaka svayameva prApta karI le che, anubhave che. udAsInatAne - unmanIbhAvane prApta thayelo sAdhaka kevo hoya ? ekAMtamAM, atipavitra sthaLamAM haMmezAM sukhapUrvaka besI, zarIranA badhA ja avayavone zithila karI bhale te suMdararUpa joto hoya, manohara jANI sAMbhaLato hoya, sugaMdhI padArthanI sugaMdhI leto hoya, svAdiSTa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (52) rasono svAda leto hoya, komaLa padArthono sparza karato hoya ane cittanI vRtti game tyAM jatI hoya to paNa tene pAchI vALe nahi, paNa rAgadveSa rahita udAsInatAne dhAraNa karI viSayanI bhrAMtine tajI, haMmezAM bahAra ane aMtaramAM ciMtA ane ceSTAthI rahita thai tanmayatAne prApta thayelo sAdhaka atyaMta unmanIbhAvane pAme che. AvA udAsInabhAvane - unmanIbhAvane prApta thayelA sAdhakane potapotAnA viSayone grahaNa karatI indriyone rokavAnI jarUra rahetI nathI. temaja tene tenA viSayomAM pravartAvavI nahi. Ama karavAthI thoDA samayamAM AtmajJAna prakAzita thAya che, AtmAnI anubhUti thAya che. mana paNa jyAM jyAM pravRtta thAya tyAMthI tene vAravuM nahi, kAraNa ke tene jo vAravAmAM Ave to te prabaLa thAya che ane vAravAmAM na Ave to zAMta thAya che. jema madonmatta hAthIne prayatnathI vAravAmAM Ave to te vadhAre jora kare che ane na vAro to te icchita vastune meLavI zAMta thai jAya che. tema ja mananA saMbaMdhamAM jANavuM. jyAre jema, je sthaLe caMcaLa citta-mana sthira thAya tyAre tema te sthaLe ane tenAthI jarApaNa haThAvavuM niha arthAt amuka dezakALamAM ane amuka rIte cittane sthira karavAno Agraha rAkhavo nahi. A pramANe abhyAsa karanAranuM ati caMcaLa citta paNa AMgaLInA agrabhAga upara rAkhelA daMDanI peThe sthira thAya che. prAraMbhamAM dRSTi nIkaLIne koipaNa dhyeya padArthamAM lIna thAya che ane tyAM ja sthiratA pAmIne dhIme dhIme vilaya pAme che. cAre tarapha phelAyelI paraMtu dhIme dhIme aMdara vaLelI dRSTi paramAtmatattvane potAnA nirmaLa AtmAnA darpaNamAM AtmA vaDe AtmAne juAe. udAsInatAmAM nimagna prayatna vinAno tathA niraMtara paramAnaMdanI bhAvanAvALo AtmA koipaNa sthaLe manane joDato nathI. ema AtmA vaDe upekSA karAyeluM mana kadI paNa indriyono Azraya karatuM nathI. tethI potapotAnA viSayomAM indriyo pravRtta thatI nathI. jyAre AtmA manane Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (53) preraNA karato nathI, mana indriyone preratuM nathI tyAre ubhaya bhraSTa thayeluM mana svayaMvinAza pAme che. jayAre mana bhasmathI DhaMkAyelA agninI peThe dekhAtuM nathI temaja pavana vinAnA sthAnamAM rahelA divAnI peThe sthira thAya che tyAre saMpUrNa AtmajJAna rUpa tattva pragaTa thAya che. AtmajJAna jene prApta thAya che tenuM zarIra komaLatAne temaja snigdhatAne dhAraNa kare che. amanaskatAnI prApti vaDe manarUpa zalya nAza pAme che tyAre zarIra chatranI peThe jaDatAne tajI zithila thAya che mATe haMmezAM kaleza ApanArA zalya rUpe thayelA aMtaHkaraNane zalya rahita karavA mATe amanaskatA sivAya bIjuM koI auSadha nathI. mana ati caMcaLa che, ati sUkSma ane vegavALuM hovAthI jaldI hAthamAM Ave tevuM nathI. mATe tene pramAda rahitapaNe thAkyA vinA ugnanIbhAvarUpa zastra vaDe bhedI nAkhavuM. jyAre amanaskabhAvanI prApti thAya che tyAre sAdhaka potAnuM zarIra chUTuM paDI gayeluM hoya, baLI gayeluM hoya, uDI gayeluM hoya, ogaLI gayeluM hoya ane hoya ja nahi evo anubhava kare che. Ama amanaskatA rUpa amRtakuMDamAM magna thayelo sAdhaka anupama parama amRtarUpa AtmasvarUpano AsvAda anubhave che. jyAre sAdhaka Atma anubhava karIne temAM sthira thAya che tyAre sAdhaka paramAnaMdano anubhava kare che, A paramAnaMdanI AgaLa madha paNa madhura lAgatuM nathI, caMdranI zItaLatA karatAM paNa adhika zItaLatAne anubhave che. - Ama AtmajJAna pragaTa thatAM jIva paramAnaMdano anubhava kare che. mATe sAdhake AvuM AtmajJAna pragaTa karavA mATe saddagurunI upAsanA karavA mATenI tIvra IcchA karavI ane rAkhavI. dharma ke adhyAtmanI yAtrA para javA mAgatI vyakti pAse UMDI samaja hovI jarUrI che. te samajane svAnubhavamAM pheravavA mATenA daDha saMkalpanI paNa eTalI ja jarUra rahe che. adhyAtmano mArga sahelo paNa che ane durghaTa paNa che. jo pote potAnI rIte dharma-mArgamAM AgaLa vadhavA purUSArtha karyA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) kare to te durghaTa che. paNa jo jJAnI purUSanuM zaraNa svIkArI tenI AjJA mujaba adhyAtmamArgamAM AgaLa vadhavAno puruSArtha kare to sahelo paNa che. A mArgamAM AgaLa vadhavAmAM muzkelI UbhI karanAra mana che. mana haMmezAM sadA paricita raste cAlavA TevAyeluM che. eTale e adhyAtmamArgamAM vAraMvAra aTakI javAnI jIda kare che. kAraNa ke saMsArabhAvonuM cIlAcAlu jIvana enA mATe suparicita che ane tethI emAM ja racyApacyA rahevAnuM e satata jIvane samajAvavA prayata karatuM rahe che. adhyAtmano mArga mana mATe navo che. mATe satata jAgRtapaNe rahI mana temAM rukAvaTa na kare te pramANe keLavavAnI jarUrIyAta rahelI che. sajAgapaNe vartamAna kSaNamAM jIvavuM eTale dhyAnamAM jIvavuM. A raste cAlavAnI mana AnAkAnI karyA karatuM hoya che. eka to tenA mATe A mArga ajANyo che ane e jANe che ke jo jIva dhyAnamArgamAM sthira thaI jaze to te mArI pakaDamAMthI nIkaLI jaze. potAno mAlikIpaNAno haka jato raheze. tethI mane dhyAnamArgamAMthI bahAra kADhI nAkhavA satata jIvane koIne koI prakAranuM pralobhana ApyA karatuM hoya che. A sAme sAdhake sAvadha rahI manane ApaNI icchA mujaba adhyAtmamArgamAM cAlatuM karavAno purUSArtha satatapaNane karatA rahevAnuM che. AlocanA-saccAI ane niSkapaTapaNe karavI joie. AlocanA jIvananuM amRta che. sAdhake potAnI bhUlonI AlocanA gurU samakSa karIne doSano boja haLavo karI nAkhavo jarUrI che. AlocanA karatI vakhate kapaTarahita ane daMbha rahita thavuM jarUrI che, kAraNake kapaTa ane daMbha e evuM viSa che ke je AlocanAnA amRtane jherayukta banAvI de che. vyAvahArika duniyAmAM paNa chaLa-kapaTa ane daMbha khUba muzkelIo UbhI kare che, to AdhyAtmika jIvanamAM to e vadhAre muzkela paristhiti UbhI kare che. sAdhanAnA kSetramAM mAyAne koI sthAna nathI. sAdhakanA jIvanamAM ane sAdhanAmAM temaja AtmavikAsa sAdhavAmAM mAyA-kapaTa Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (55) avarodha lAve che. jyAM sudhI mAyA-kapaTa-daMbha che. tyAM sudhI jIva samyagu darzana pAmI zakato nathI. sAdhanAnA kSetramAM dhAroke sAdhaka tamAma vastuno parityAga karIne nagna thaIne vicare che, varSo sudhI tapazcaryA dvArA zarIrane kRza karI nAkhe che, paNa jo enAmAM mAyAnI gAMTha rahelI che, to tevA sAdhake anaMtavAra garbhamAM AvavuM paDaze ane janma-maraNa rUpa pherA karavA paDaze. daMbhavRtti sAdhakanA AdhyAtmika temaja sAmAjika jIvana e bannemAM azAMti UbhI kare che. hRdayanI pavitratA, saraLatA ane niSkapaTatA vinA saghaLI sAdhanA niSNANa jevI che. zAstramAM lakSmaNA sAdhvIjIno dAkhalo ApavAmAM Avyo che. potAnI bhUlanI AlocanA potAnA guruNIjI pAse kapaTarahitapaNe karI zakyA nahi, ema karavA jatAM potAnI pratiSThA jokhamAze. AvA vicArathI daMbha thaI gayo ane ema vicAryuM ke tapathI moTA moTA pApa paNa naSTa thaI jAya che to A to mAro mAtra nAnakaDo ane mAnasika aparAdha che, tene dUra karatAM keTalIvAra lAgavAnI. A daMbhanuM pariNAma zuM bhogavavuM paDaze teno vicAra na thayo. tethI guruNIjIe e aparAdhanuM je prAyazcita darzAvyuM, tenA karatAM anekagaNI tapazcaryA karI, chatAM teo niHzalya thayA na hovAthI te zuddha thaI zakyA nahIM. * 84 covIsI sudhI janmamaraNanA pherAvAmAM bhamavuM paDyuM. have A AvatI covIsI temanA mATe 84mI covIsI che. temAM prathama tIrthaMkara padmanAbhanA samayamAM lakSmaNA sAdhvIjIno jIva mukti pAmaze. A caritrano sAra eTalo ja che ke sAdhake nirdoSa ane saraLa banIne gurU pAse potAnA doSanI vAta yathAtathya kahevI joie ane je prAyazcita Ape te svIkAravuM joie ane te pramANe ja prAyazcita karavuM joIe. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (56) mamatvabhAva : mananI lAgaNIo jyAre cokkasa vyakti, vastu, sthaLa, Adi paratve Asakta thai jAya che tyAre jIvane khUba ja moTuM AdhyAtmika nukasAna thAya che. A AsaktabhAva e ja mamatvabhAva che. da.vai. kahyuM che ke "mamattabhAva kahiM pi na kuA' - koipaNa dunvayI padArtha para kyAreya mamatvabhAva na karavo joie. mamatvabhAvanI hAjarImAM vairAgya majabUta thai zakato nathI, majabUta rahI zakato nathI. je mamatAthI dUra rahe che te ja sthira vairAgyane pAme che. vairAgya e ja adhyAtmanI moTI mUDI samAna che. mATe sAdhake potAnI vairAgyanI mUDI barAbara sAcavI rAkhavA mamatvabhAvano tyAga karavo jarUrI che. mananI eka khAsiyata che ke ene jeTaluM rokavAmAM Ave teTaluM te tarapha joradAra rIte javA prayatna karaze. manane niSedha karavo e tene AmaMtraNa jevuM lAge che eTale ke tenA tarapha vadhAre doDe che. jyAM sudhI saMsArabhAvomAM rasa hoya tyAM sudhI adhyAtmanI dizAmAM AgaLa vadhI zakAtuM nathI. manane pahelAM saMsAra bhAvomAMthI chUTuM pADavAno prayata karavAno che ane eno rasto e che ke ene jyAM javuM hoya tyAM javA devuM, paNa tenI sAthe bhaLIne rahevuM nahIM, tenA dRSTA thavAno prayata karyA karavAno, jyAM sudhI saMsAra asAra che tevo potAne svAnubhava na thAya tyAM sudhI e samaja UMDe sudhI jatI nathI. mATe saMsArabhAvonA draSTA thavAno purUSArtha ja sAdhakane AgaLa vadhavAmAM madada karI zakaze. mATe saMsArabhAvone madhyasthatA vaDe joyA karavA ane sAthe adhyAtmane paNa oLakhavA prayatna karavo ane pachI saMsArabhAvonA draSTA thai adhyAtmanA bhAvo tarapha DhaLatA javuM. eTale ke ApaNe jyAM paNa hoie tyAM jAgatAM rahIne jIvavuM e adhyAtma prApta karavAnuM sUtra che. jAgatAM rahevAthI saMsAra bhAvonuM jora vadhI jatuM nathI ane adhyAtma mArgamAM AgaLa vadhavAnuM banI zake che. jIvana kema jIvavuM te ApaNA hAthanI vAta che. paNa ApaNe ja tene Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (57) jIvavAmAM jaTila banAvI daie chIe ane pachI thAka anubhavIe chIe. jIvana zAMtithI jIvavuM hoya to ADaMbara vinAnuM sAduM jIvana, saraLa jIvana jIvavA prayatna karavo joIe. sAdagI ane saraLatA e ApaNA jIvananA mukhya pAyA hovA joIe. ApaNuM jIvana AraMbha ke samAraMbha rahita sAdagI ane saraLatAthI mahekatuM rahevuM joie. jIvana maLyuM che tene AnaMdapUrvaka jIvavAno purUSArtha karavo ane te rUpe jIvavuM. ApaNuM jIvana ja bIjAne bodharUpa banI zake tevI rIte jIvavuM joIe. kAMipaNa bolyA vagara ApaNuM jIvana ja bIjAne bodhanuM kAraNa thaI zake. jo A rIte jIvIe to ApaNuM jIvana saraLa banI jAya paNa ApaNane tene jaTila banAvIne jIvavAnI Teva paDI gaI che, jyAM tyAMthI praznonI hAramALA ja UbhI karyA karIe chIe ane pachI tene sulajhAvavAmAM ja ApaNuM jIvana vahI jAya che. ApaNane jIvanamAM je viSamatAno anubhava thAya che te ApaNe ja UbhI karelI che. jIvanane jaTila banAvIne jIvavA jatAM ApaNe nathI jIvanano AnaMda laI zakatA ane jIvanathI hArI thAkI jaIne nirAzatAne anubhavIe chIe. 27. vicAraNIya - suvAkyo 1. je bIjAnA sukRtane bALe tene evA nimitta maLe jenAthI te "potAnA sukRta bALe. 2. AstikatA TakAvavI sahelI che, kAraNa ke temAM gumAvavAnuM kazuM nathI, paNa upazamabhAva TakAvavo agharo che; kemake temAM ahaMkAra, icchA, svArtha, asahiSNutAnuM balidAna devuM paDe che. - 3. viSayanI Asakti ekane DubADe, kaSAyanI ugratA anekane saLagAve. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58) 4. saMyama ane saguNanI dRSTivALAno mokSa vahelo thAya, pudgaladaSTivALAno mokSa na thAya. 5. kazI apekSA rAkhyA vinA premathI sahana kare te uttama. 6. bIjuM kadAca kyAreka kyAMka na sacavAya to cAle paraMtu dareka sthAne, pratyeka paLe, sarva saMyogamAM ApaNA pariNAmane to sAcavavA ja rahyA. 7. adhikaraNanI mUcha saMsAra vadhAre. 8. ArAdhanAmAM pAMca bAdhaka tattva - 1. ALasa, 2. utsAhano abhAva, 3. anupayoga, 4. anAdara, 5. avidhi. 9. sadaguru mokSa mArgadarzaka hovAthI AMkha samAna che, bhavasAgara tAraka hovAthI vahANa tulya che. ThaMDaka ApanAra hovAthI gheghura vaDalA jevA che. 10. patananI paLa jo sAtvika upAyathI aTakAvI zakAya to uttama. bAkI madhyama ke kvanya upAyathI paNa patananI paLane aTakAvavI. 11. jIva musAphara che. guru pratyeno samarpaNabhAva e enjana che. ArAdhanA-kriyAo relagADInA DabbAne sthAne che. 12. jene gurunA anuzAsanamAM rahevuM na game tene bhagavAnanA zAsanamAM praveza na maLe. 13. svArthI mAnasa ane adhikAravRtti e asamAdhinA svabhAvanI jAherAta che. | 35 || Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (59) noMdha : Page #61 -------------------------------------------------------------------------- Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chota16 als sAyalA . mudraka : naiSadha prinTarsa, myuni. skUla pAse, nAraNapurA gAma, amadAvAda-13. phona : 7491627