Book Title: Prabuddha Jivan 2003 Year 14 Ank 01 to 12
Author(s): Ramanlal C Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
Catalog link: https://jainqq.org/explore/525988/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 990 , Usages . With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1. 6067/57 Licence to post without prepayment No. 271 : (50) + 14 0 aMka : 1 0 jAnyuArI, 2003 * Regd. No. TECH/ 47-890 / MBIT 2002 * * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra * * * prabhu QUOT 0 0 prabuddha jIvane pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 0 vArSika lavAjama rUA.100/- 0 0. taMtrI : ramaNalAla cI. zAha | namo loe savvasAhUNa anAdisiddha zAzvata navakAramaMtramAM paMca parameSThine namaskAra karavAmAM niravazeSa sarva. ahIM niravazeSa sarvano artha levAno che. traNo lokamAM, AvyA che. e paMca parameSThi te arihaMta, siddha, AcArya, upAdhyAya traNa kALamAM je je sAdhu mahAtmAo thayA che, hAla vicare che ane ane sAdhu. "namo loe savasANa' ema pAMcamuM pada bolIne ApaNe bhaviSyamAM thaze te sarvane, jyAM jyAM sAdhutva che te sarvane vaMdana ho. pAMcamA parameSThi sAdhu bhagavaMtone namaskAra karIe chIe. sAdhu zabdanI vyAkhyA nIce pramANe judI judI rIte ApavAmAM Ave navakAramaMtranA nava padamAM A pAMcamuM pada che eTale te barAbara vacce che: gAve che, arthAtu e kendrasthAne che. enI eka bAju cAra pada ane (1) sApati vijJAti ghariyati sAdhuDA - je dharmAdi kAryane FIjI bAju paNa cAra pada . vaLI navapadanI ArAdhanamAM paNa te niSpAdana kare eTale ke sAdhe te sAdhu. drasthAne che. e pada pachI darzana, jJAna, cAritra ane tapane namaskAra (2) sAthayati jJAna zaniSpakSata sAdhu:- jJAnAdi zakti vaDe je karAya che. mokSane sAthe te sAdhu. sAdhu-pada kendrasthAne che eno artha e thayo ke e sauthI mahattvanuM pada (3) saMTarNajJAnavArikSa saghayatIti sAdhutA - je samyagadarzana, che, kAraNake sAdhu thayA vinA upAdhyAya thavAya nahi, AcArya thavAya samyagujJAna ane samyakacAritra vaDe mokSane sAthe te sAdhu. nahi, arihaMta paNa thavAya nahi ane siddha paramAtmA paNa thaI zakAya (4) paddita mokSanuSThAne vA sAdhayatIti sAdhu: - je sva-para hitane nahi. A pAMcamuM pada ja paMcama gati apAvanAruM che. jaina dharmano sAra, athavA mokSanA anuSThAnane sAthe te sAdhu. cauda pUrvano sAra navakAramaMtra che ane navakAra maMtramAM kendrasthAne sAdhupada, (5) zivALa sALA sAvA - je nirvANanI sAdhanA kare te sAdhu.. sAdhutva che. eka dizAmAM saMsAra che ane enAthI viparIta bIjI (6) zafi sAvanati sAdhavA - je zAntinI sAdhanA kare te sAdhu. dizAmAM mokSamArga che. e tarapha javuM hoya to prathama pagaluM sAdhutvathI (7) sAdhata poSatti viziSTa pArivati sADA - je viziSTa maMDAya che. AnaMdaghanajIe kahyuM che: kriyA vaDe apavarga arthAtu mokSanuM poSaNa kare te sAdhu. sayala saMsArI IndriyarAmI, munigaNa AtamarAmI re. (8) pattaSitamartha sAyarIti sAdhuHA - je abhilaSita (Icchita) A pAMcamo namaskAra sAdhu bhagavaMtone karatAM ApaNo bolIe chIe : arthane sAdhe te sAdhu. namo loe savvasAhUNa. paraMtu A pAMcamA padamAM AgaLanAM cAre pada (9) samatAM vA sarvabhUteSu vyAyatIti sAdhavA - sarva prANIo pratye je karatAM be zabda vadhAre che-"loe" ane "sava." "loe" eTale ke samasta samatAnuM ciMtana kare, samatAno bhAva dhAraNa kare te sAdhu. lokamAM rahelA. "sava' eTale sarva. to zuM pahelAM cAra padomAM "loe' (10) sAmAyikAta vizuddha thisfma DAyasa tasavaditAzayAmRtalakSI {' ane "sava' e be zabdonI jarUra nathI? vastutaH emAM e be zabdo vaparAmaH purva sadu dharmA 'adhyAhAra che. jo prathama athavA bIjA, trIjA ke koI eka padamAM sAmAyika vageremAM rahelI vizuddha kriyAo dvArA pragaTa thatuM, sakala 'loe" ane "sava" e be zabdo mUkavAmAM Ave to bAkInAM badhAM ja prANIonA hitanA AzayarUpa amRta lakSaNa svapariNAma e sAdhudharma padomAM e mUkavAnI anivAryatA UbhI thAya, anyathA gerasamaja thAya. che. paraMtu jo chellA padamAM e zabdo mUkavAmAM Ave to pahelAM cAra padomAM (11) sAhAyakaM vA saMyamanuM pAcanIti sAdhavA-je saMyamamAM sahAyaka e che ja ema samajI zakAya che. bane te sAdhu. 'loe" eTale lokamAM. loka eTale paMcAstikAyarUpa cauda rAjaloka A badhI vyAkhyAo parathI joI zakAze ke temAM sAdhunI sAdhanA ane "loka eTale cauda rAjalokanA urdhva, tiryagu ane adho evA traNa ane te paNa jJAnAdi ratnatrayI vaDe nirvANa (mokSa) mATenI sAdhanA - TagamAMthI tiryaguloka, aDhI dvIpa pramANa madhyavartI bhAga te manuSyaloka, upara bhAra mUkavAmAM Avyo che. sAdhunI anya eka mahattvanI lAkSaNikatA sAdhu A manuSyalokamAM che. mATe ahIM 'loe' eTale manuSyaloka, te jIvone mokSamArgamAM sahAya karavAnI che. eTale "sahAya kare te sAdhu sava' eTale sarva. sthAnAMgasUtramAM kahyuM che ke cAra prakAranA sarva evI vyAkhyA paNa ahIM ApavAmAM AvI che. che: (1) nAma sarva, (2) sthApanA sarva, (3) deza sarva ane (4) "AvazyakaniyuktimAM kahyuM che: Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2003 prabuddha jIvana ninANasAhae joge jamhA sAhanti saahunno| pacakukhAmi' bolI sarva sAvadya yoganAM pacakhANa le che. sAvagha yoga samA ya sababhUesu tamhA te bhaavsaahuunno|| eTale doSayukta, pApayukta pravRtti. munipaNAnI dIkSAmAM ahiMsA, satya, [nirvANAsAdhaka yogo (saMyamakriyAo) vaDe jeo mokSanuM sAdhana kare asteya, brahmacarya ane aparigraha e paMca mahAvrata dhAraNa karavAmAM che ane sarva jIvo pratye samabhAva dhAraNa kare che teo ethI 'bhAvasAdhu' Ave che. saMyama ane jIvadayAnA pratIkarUpa rajoharaNa (ke morapIMchI) kahevAya che.]. emane ApavAmAM Ave che. A mahAvratono bhaMga thAya evI je koI sAdhusaMsthA bhAratavarSamAM anAdi kALathI che. eTale sAdhu mATe pravRtti te sAvadya yoga. gRhastha jIvanamAM keTalIka pravRtti anivArya bane ? vakhatovakhata judA judA paryAyavAcI zabdo prayojAya e ravAbhAvika che. che. mANasa gharamAM rahe che ane ene potAnuM gujarAna calAvavAnuM hoya che jo ke te pratyeka zabdamAM enI sUkSma arthacchAyA rahelI che, to paNa te che. sAdhune have potAnuM ghara hotuM nathI. teo aNagAra banyA che. sahajatAthI ekabIjAnA paryAya tarIke prayojAya che. sAdhu mATe AvA sAdhunuM jIvana evI rIte ghaDavAmAM AvyuM che ke e nANAM vagara potAnuM keTalAka zabdo che : muni, zramaNA, aNagAra, nigraMtha, saMnyAsI, bhikSu, jIvana calAvI zake che. emane rasoI karavAnI nathI hotI. teo (bhikhkha), yogI, RSi, dIkSita, mahAtmA, mAhaNa, avadhUta, mahAvratI, gocarI vahorI lAvIne potAnA upAzrayamAM AvIne vApare che. teo saMta, mahArAja, nirAraMbha, acalaka, jJAnI, tattvajJAnI, kSamAzramaNa, ughADA page cAlIne badhe jAya che. teo be joDI vastra rAkhe che je muktAtmA, saMyamAM, mahAnubhAga, tAraka, akiMcana, vAcaMyamI vagere. gRhasthoe vahorAvelAM hoya che. sAdhunAM vastra-pAtra parimita hoya che. AvA ekasothI adhika zabda "sAdhu" mATe prayojAyelA jovA maLe che. digaMbara munio to vastra-pAtra paNa rAkhatA nathI. teo hAthamAM laIne navakAramaMtramAM paMcaparameSThinA kula 108 guNa che. temAM arihaMtanA ja AhAra karI le che. sAdhu vAhanano upayoga karatA nathI. temane koI bAra, siddhanA ATha, AcAryanA chatrIsa, upAdhyAyanA paccIsa ane mojazokha hotA nathI. eTale sAdhu bhagavaMtane jIvananA aMta sudhI sAdhunA sattAvIsa-ema badhA maLIne 108 guNA thAya che. potAnA nirvAha mATe pAse eka rUpiyo paNa rAkhavAnI jarUra rahetI sAdhu bhagavaMtanA 27 guNa nIce pramANe gaNAvavAmAM Ave che : nathI. teo kaMcana ane kAminInA tyAgI hoya che. sAdhune sUvA mATe (1) pAMca mahAvratane pALanAra gAdalAM-ozikAM hotAM nathI. pAtharavA oDhavA mATe eka kAmaLI ane (2) rAtribhojanano tyAga hAtha e ja ozIkuM. digaMbara munio to paheravA ke pAtharavA mATe eka (3) chakAya jIvanI rakSA vastra paNa rAkhatA nathI. Ama sAdhu bhagavaMtone arthopArjananI, (4) pAMca Indriya upara saMyama arthasaMrakSaNanI ke arthavRddhinI koI pravRtti hotI nathI. eTale e nimitte (5) traNa guptinuM pAlana thatA sAvadya yogothI teo mukta rahe che. (6) lobha nigraha-lobha na rAkhe AtmajJAna mATe sAdhupaNuM kahyuM che. AnaMdaghanajIe kahyuM che: (7) kSamA dhAraNa kare AtamajJAnI zramaNa kahAve, bIjA te dravyaliMgI re. (8) mananigraha-citta nirmaLa rAkhe mAtra veSa dhAraNa karavAthI sAdhupaNuM nathI AvI jatuM. sAdhutvano (9) paDilehaNa kare bhAva paNa joIe. dravyaliMgI ane bhAvaliMgInA cAra bheda thAya che. (1) saMyamamAM rahe dravyaliMgI hoya, paNa bhAvaliMgI na hoya, (2) bhAvaliMgI hoya paNa (11) parISaha sahana kare dravyaliMgI na hoya, (3) dravyaliMgI hoya ane bhAvaliMgI paNa hoya (12) upasarga sahana kare ane (4) dravyaliMgI na hoya ane bhAvaliMgI paNa na hoya. A cAramAM - zreSThatama te ja ke je dravyaliMgI hoya ane bhAvaliMgI paNa hoya. drathaliMga A sattAvIsa guNa judI judI rIte gaNAvavAmAM Ave che ane e nirarthaka nathI. bhAvaliMgI thavA mATe paNa te atyaMta upakAraka che. rIte sattAvIsa sattAvIsI paNa banAvavAmAM AvI che. keTalAka pahelAM mAtradrayaliMgI hoya, paNa pachI ethI ja emane bhAvaliMgI jaina dharma sAdhuono Adarza ghaNo ja UMco rAkhyo che. duniyAnA thavAnA bhAva jAgyA hoya che. vividha dharmomAM gRhajIvana choDI, sAdhuno veza dhAraNa karI tyAgamaya zrAvaka dIkSA le che te divasathI enuM bAhya arthAt skUla ane , jIvana jIvanArA ghaNA che, paraMtu je rIte jaina sAdhuo potAnuM dIkSita atyaMtara arthAt sUma rUpAMtara-transformation thAya che. sAdhunAM nAma, jIvana jIve che enI tole duniyAmAM koI na Ave. aMtaramAM sAcI daDha veza, bhASA, vyavahAra ItyAdi badalAI jAya che, kAraNake gRhastha. zraddhA ane mokSAbhilASA na hoya to AvA kaSTabharyA sAdhujIvanano jIvananA saMskAronuM have visarjana karavAnuM hoya che. nAma badalAtAM jUnA svIkAra na thaI zake. eTale ja kahevAyuM che ke je sahana kare te sAdhu. nAma sAthenAM vaLagaNo chUTavA mAMDe che. sAdhune mAthe muMDana hoya che. have jIva gharasaMsAra choDI dIkSita thAya che e jIvananuM eka moTuM prasthAna cahero jovA-zaNagAravAnI vAta nahi. jaina sAdhu dIkSA lIdhA pachI che. "dIkSA' zabdanI laukika vyutpatti keTalAka AvI rIte batAve che: koI divasa arIsAmAM potAnuM moTuM jotA nathI ke vALa oLatA nathI ke dI" eTale "dInatA" ane "kSA' no "kSa" eTale "kSaya'. dInatAno kSaya hajAmata karAvatA nathI. samaye samaye loca kare che. sAdhune have rasoDe, karAve enuM nAma dIkSA. dIkSA lIdhA pachI jyAre svAdhInatAnuM sukha bhANe besIne jamavAnuM hotuM nathI. gocarI vahorI lAvavAnI rahe che. anubhavavA maLe che tyAre dInatAno jIvanamAMthI ApoApa kSaya thaI athavA UbhA UbhA be hAthamAM AhAra levAno hoya che. sAdhunI bhASA jAya che. sAdhunI sAdhutAnI je mastI che temAM dInatA, lAcArI, parAdhInatA badalAI jAya che. teo have koI gRhasthane "Avo, padhAro" ke "Avajo" TakI zake nahi. kahetA nathI. mAtra "dharmalAbha' kahe che. sAdhunA bhojana mATe zabda che gRhastha vyakti jyAre munipaNAnI dIkSA le che tyAre tenI pAse gocarI athavA bhikSAcarI. "khAvuM' nahi paNa "vAparavuM', 'pathArI" nahi 'karemi bhaMte' sUtra uccArAvAya che. emAM te "sarva sAvajja joga paNa "saMthAro", "vAsaNa' nahi paNa pAtarAM'. sAdhune have koInA Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2003 prabuddha jIvana sagAI, lagna ke sAdaDImAM javAnuM hotuM nathI. sAjemAMde khabara kADhavA saMsAre na rame, bAvIsa parISaha sahe, nava kalpa viharatA rahe, je sAdhu javAnuM ke smazAnamAM AbhaDavA javAnuM nathI hotuM. saMsAra thakI uparoThA cAle, bhavya jIvane muktisukha helA mAtramAM Ape, sAdhu bhagavaMta bhaviSyakALa mATe nizcitapaNe koI vANI uccArI na je munIzvara taNA sattAvIsa guNa dhare, evA zAnta, dAnta, kAnta, zake, kAraNake tema jo na thAya to mRSAvAdano doSa lAge. eTale vairAgyanA samudra, sAhasika ziromaNi, guNavaMtamAMhIM agresara, sajjana, sAmAnya rIte teo "vartamAna joga' ema kahe, eTale ke te samaye jevo sadA prasanna, jIvalokanA baMdhava, mugatirUpI samudranA zoSaNahAra, kevaLadharA, yoga haze te pramANe thaze. eTalA mATe kahyuM cheH jhajumati, vipulamati Adi 28 labdhinA dhAranAra, moha, mAyA, lobha, Ausassa na vIsAso kajjammi bahUNi aMtarAyANi / snehanA pratibaMdha khaMDiyA.....' tamhA havaI sAhUNaM vaTTamANajogeNa vavahAro / / bIjA eka bAlAvabodhamAM kahyuM che: AyuSyano vizvAsa nathI, kAryomAM bahu aMtarAyo Ave che. eTale "sarva lokamAMhi je che sAdhu te sAdhu...samyagujJAna, samyagadarzana, vartamAna joga' pramANe sAdhuno vyavahAra hoya che.]. samyaka cAritra e ratnatraya sAdhaI, pAMca mahAvrata dharaI, chaThuM rAtribhojana ahIM kahevAnuM tAtparya e che ke sAdhuoe bhaviSyakALa mATe kyAreya varajaI, sAta bhaya TAlaI, ATha mada varajaI, navakalpI vihAra karaI, nizcayAtmaka vANI na uccAravI joIe. udAharaNa tarIke kyAMka bIje dasa bheda saMyamadharma AdaraI, bAre bhede tapa tapaI, sattaraha AzravadvArA divase javAnuM hoya ane koI pUche ke "mahArAjajI ! kAle savAre nava ruMdhaI, aThThArasa sahasa sIlAMgaratha dharAI, bAvIsa parISaha sahaI, vAge padhArazone ?' to sAdhu mahArAja ema na kahe ke "hA, ame tetrIsa AzAtanA TAlaI, baItAlIsa doSavizuddha madhukarI vRtiI AhAra barAbara navanA Takore pahoMcI jaIzuM.' javAnuM nizcita ja hoya to paNa lya, paMca doSarahita maMDalI bhejaI, je sama-zatru-mitra sama-leThuMsAdhu mahArAja kahe ke "vartamAna joga'. eTale te vakhate jevo yoga haze kaMcaNa, paMcasamiyA, tiguttA, amamAM, akiMcaNA, amaccharA, jIIMdiyA, te pramANe thaze. Ama kahevAnuM kAraNa e che ke sAdhu mahArAjanuM vacana jIyakasAyA, nimmala baMbharcaravAsA, sajajhAya-jhANA-jugA, dukkara asatya na TharavuM joIe. koIka kAraNasara tabiyata bagaDI, varasAda tavacaraNarayA, arasAhArA, virasAhArA, aMtAhArA, paMtAtArA, paDyo, ramakhANa thayuM to sAdhuthI tyAM pahoMcI na zakAya ane na pahoMce arasajIvI, viramajIvI, aMtajIvI, paMtajIvI, tucchAdArA, suhAhArA, to potAnuM vacana mithyA Thare eTale ke satya bolavAnA potAnA vratane sukkA, bhukkA, nirmosA, nissoNiyA, kisiaMgA, nirAgasaraNa, dUSaNa lAge, mRSAvAdanuM pApa lAge. kumnisaMbalA, khajJAtakale bhikSA vattiNo muhiNo havaMti. IsyA che zrI haribhadrasUrie "saMbodha prakaraNamAM sAdhu bhagavaMta kevA hovA sarvajJaputra sAdhu saMsArabhaya thakI ubhagA, dayAtaNA pratipAlaka, bhagavatI joie te mATe kahyuM che: ahiMsA sarva bhUtane kSemakarI, mahApuruSasevI, kAyara-kAtara jIva pariharI, gIyatthA saMviggA nissallA cattagAravAsaMgA / temanA pratipAlaka, anAtha jIvanA nAtha, apIhara jIvanA pIhara, jiNamaya ujjoyakaya sammatta pabhAvagA muNiNo / / azaraNa jIvanA zaraNA, sarvajJaputra, ni:kiMcaNa, nirahaMkArI, munio gItArtha, saMvigna, niHzalya, gAravAno tyAga karanArA, niHparigrahI, nirAraMbhI, zAMta, dAMta, ratnatraya sAdhaka, aDhAI dvIpa asaMga thayelA, jinamata-jinadharmano udyota karanArA ane samyakatvanA mAMhe jIve che sAdhu te savi sAdhu pratye mAharo namaskAra, paMcAMga praNAma, prabhAvaka hovA joIe. trikAla vaMdanA sadA sarvadA thAo.' jaina sAdhuonA AhAra-vihAra mATe, vastra-pAtra mATe ghaNA badhA AvA sAdhupadano mahimA gAtAM kahevAyuM che keniyamo AcArAMgasUtra, dasarvakAlika sUtra, uttarAdhyayanasUtra vageremAM 2 ranamarca na va vorama Dhosurad paratoditaM ! batAvavAmAM AvyA che. jaina sAdhuonuM jIvana nirdoSa, pAparahita hoya naravevanAM varaphorti zramaNatvamire ramaNIyatarama | che. teonA jIvanamAM mAyAcAra hoto nathI. paMca mahAvrato teo custa sAdhu bhagavaMtone emanI pAradarzaka AcArazuddhine kAraNe rAjyano rIte nava koTie pALe che. ke corano bhaya hoto nathI. teo A lokamAM AdyAtmika sukha bhogave upAdhyAya zrI yazovijayajIe "paMcaparameSThi gItA'mAM sAdhu bhagavaMtanuM che ane paralokanuM hita sAdhI le che. teone manuSyo ane devo vaMdana . svarUpa darzAvatAM lakhyuM che: kare che ane temanI kIrti cAre bAju prasare che. mATe zramaNapaNuM atyaMta klezanAzinI dezanA, deta gaNe na prayAsa; ramaNIya che. vaLI kahyuM cheH asaMdIna jima dvIpa tathA bhavijana AzvAsa. sAdhUnAM darzana puNyaM, tIrthabhUtA hi sAdhavaH / / taraNatAraNa karUNApara jaMgama tIratha sAra, tIrtha : phalati kAlena, sadyaH sAdhusamAgamaH / / dhana dhana sAdhu suhaMkara guNAmahimA bhaMDAra. jaMgama tIrtharUpa sAdhu bhagavaMtanAM darzanathI puNyopArjana thAya che. jIvonA klezano nAza kare evI dezanA ApavAmAM haMmezAM sAdhu sthAvara tIrtha karatAM paNa sAcA jaMgama tIrthano mahimA moTo che. bhagavaMto tatpara hoya che. e mATe je kaMI zrama paDe tenI teo ciMtA pAMca samiti ane traNa gupti e AThane sAdhune mATe aSTa pravacana karatA nathI. teo bhavya AtmAone AzvAsana levA mATe sthira dvIpa mAtA gaNavAmAM Ave che. dasa prakAranA yati dharmane sAdhunA dasa pitA jevA hoya che. teo svayaM tare che ane bIjAne tAranArA hoya che. teo rUpe darzAvavAmAM Ave che. gRhasthanI saMbhALa rAkhanAra eka mAtA ane karuNAvALA hoya che. teo uttama jaMgama tIrya jevA hoya che. teo eka pitA hoya che. sAdhunI saMbhALa rAkhanAra ATha mAtA ane dasa guNanA bhaMDAra samAna hoya che. evA sukha karAvanArA sAdhuo vAraMvAra pitA hoya che. saMghane paNa sAdhunAM mAtApitA-ammApiyA tarIke dhanyavAdane pAtra che. oLakhAvavAmAM Ave che. sAdhu bhagavaMtonAM lakSaNo darzAvatAM navakAranA eka bAlAvabodhamAM sAdhu bhagavaMta cAle to IryAsamitipUrvaka, bole to bhASArAmitipUrvaka, kahyuM che : "je sAdhu 42 doSa vizaddha AhAra lIe, samasta Indriya dame, gocarI-AhAra levA jAya to eSaNAsamitipUrvaka, cIjavastuo le Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jAnyuArI, 2003 mUke to te AdAnabhaMDanikSepaNA samitipUrvaka ane zaucAdikriyA kare to tasa sobhAga sakala mukha eke, kema karI jAe kahiu. te parijhApanikA samitipUrvaka. teonI pratyeka kriyA jayaNApUrvakanI guNaThANAnI pariNati jehanI, na chIpe bhava jaMjAle; hoya che. rahe zelaDI DhAMkI rAkhI, keto kAla parAle? sAdhu bhagavaMto vastra dhAraNa kare te potAnA zarIrane DhAMkavA mATe zrI bhadrabAhasvAmIe dazavaikAlikasUtranI niyuktimAM lakhyuM che: ane nahi ke dehane zaNagAravA mATe, kaDaka IstrIvALAM kapaDAM sAdhune na zobhe. evuM vastra AvyuM hoya to paNa AmaLI nAkhI, karacalIovALuM samara-mana-dharA-jhatadda-vi-vAsaNo no samaLo | 3 vastra dhAraNa kare. jIrNa kaMthA e sAdhunI zobhA che. sAdhu sIvelAM vastra zrI bhadrabAhusvAmIe A eka ja gAthAmAM sAdhu bhagavaMta mATe na pahere. sAdhuo potAnAM vastra pote ja dhue, ochAmAM ochA pANIthI. agiyAra upamA ApI dIdhI che. sAdhu bhagavaMta sarpa (uraga), parvata, . gRhastha pAse vastro na dhovaDAve. pote paNa rojeroja vastra na dhue. agni, sAgara, AkAza (nabhatala), vRkSa, bhramara, mRga, dharaNa, kamaLa, digaMbara munio to jIvanaparyata vastra dhAraNa na kare. sUrya ane pavana jevA hovA joIe. jaina sAdhuo aparigrahI hovAthI chatrI, buTa, caMpala, charI, kAtara sAdhu bhagavaMta sarpa jevA hovA joie eno artha e ke sarpa bIjAnA ityAdi kazuM ja vAparatA nathI. teo vAhanano upayoga karatA nathI. karelA ghara (dara)mAM rahe che, AhArano svAda leto nathI tathA daramAM cAturmAsa sivAya eka sthaLe teo rahetA nathI. enA niyamo hoya che. dAkhala thatI vakhate gati taddana sIdhI rAkhe che. evI rIte sAdhu bhagavaMta ughADA page pAdavihAra e jaina sAdhunuM eka atyaMta mahattvanuM lakSaNa che. bIjAe banAvelA sthAnamAM rahenArA, AhAramAM Asakti na dharAvanArA jhaDapI vAhanonA vartamAna yugamAM paNa sAdhuonA pAdavihAramAM sUkSma ane saMyama mArgamAM sIdhI gati karanArA hoya che. sAdhu bhagavaMta parvata rahasya raheluM che. sAdhu ethI svAdhIna che. je vakhate vicAra thAya te vakhate jevA aDola, agni jevA tejasvI, samudra jevA gaMbhIra ane maryAdAvALA, te vihArano potAno kAryakrama tarata goThavI zake che. vihArathI Arogya AkAza jevA nirAlaMba, kamaLa jevA nirlepa, sUrya jevA prakAzamAna, sAruM rahe che ane vizALa janasaMparkamAM rahevA chatAM koI sthaLa, saMgha ke pavana jevA nibaMdha hovA joie. sAdhu bhagavaMta mATe AvI84 prakAranI vyakti pratye rAgadveSa thatAM nathI. saMyama mATe, brAhmacaryanA pAlana mATe upamAo zAstragraMthomAM ApavAmAM AvI che. paNa jaMghAzramapUrvaka thato vihAra bahu upayogI che. pAdavihArane lIdhe jaina dharmamAM cAranuM zaraNuM levAnuM kahyuM che. e cAra te arihaMta, ja, zarIra para UMcakI zakAya eTalI ja vastuo rAkhavAnI hovAthI, siddha, sAdhu ane kevaLIpraNIta dharma. A cAramAM sAdhune paNa sthAna parigraha paNa parimita banI jAya che. digaMbara munione to anivArya ApavAmAM AvyuM che e parathI sAdhupadano mahimA samajAze. siddha evAM pachI ane kamaMDalu sivAya kazo parigraha hoto nathI. eTale ja paramAtmAe A karmano kSaya karyo che eTale e to sarvocca Adarza che. digaMbara munio tatsA vihAra karI zake che. arihaMta bhagavAne cAra ghAtI karmano kSaya karyo hoya che. dehadhArI nava vADa sahita brahmacaryanuM pAlana e jaina sAdhunI eka mahAna jIvomAM teo paNa sarvocca sthAne che. arihaMta ane siddha paramAtmA siddhi, upalabdhi che. enA pAlana mATe daDha niyamo batAvyA che. jaina pachI sAdhunuM zaraNuM levAmAM Ave che. arihaMta ane siddhamAM koI sAdhue rAtre paga vALIne paDakhe ja sUvuM joie. jena sAdhuono ATalo nyUnatA nathI hotI, paNa sAdhumAM nyUnatA hoI zake che. Ama chatAM sAdhu kaDaka saMyama hovAthI digaMbara nagna sAdhuo pAse jatAM strIo saMkoca padane eTaluM mahattva ApavAnuM eka kAraNa e che ke siddha paramAtmA pAmatI nathI. jaina zAsananI A apUrva siddhi che. parokSa che ane arihaMta bhagavAnano pratyakSa lAbha badhAMne na maLI zake. upAdhyAya zrI yazovijayajIe kahyuM che; paraMtu arihaMta bhagavAnanA virahakALamAM paNa sAdhu bhagavaMtano yoga jJAnavaMta jJAnIzuM maLatAM, tana mana vacane sAcA, sarvasulabha hoya che. sAdhu padamAM ahIM AcArya ane upAdhyAyanuM pada dravya bhAva sudhA je bhAkhe, sAcI jinanI vAcA. saMnihita che. A zramarAvarga aneka jIvone saMsAranA bhayathI bacAvI mUla uttara guNa saMgraha karatA, tajatA bhikSA doSo; mokSamArga batAve che, mokSamArga para ArUDha karAve che ane aneka jIvone paga paga vratakSaNa pariharatA, karatA saMyama poSo. mokSamArgamAM AgaLa vadhavAmAM sahAyarUpa thAya che. eTalA mATe sAdhu jaina sAdhunuM jIvana AcApradhAna che. jJAna-dhyAnanI ArAdhanA sAthe bhagavaMtanuM zaraNa atyaMta mahattvanuM che. sAdhu bhagavaMtoe potAnA zIlanI rakSA mATe bahu sUkSma niyamonuM pAlana "causarApannA'mAM sAdhu bhagavaMtanA zaraNa mATe nIce pramANe prArthanA ! karavAnuM hoya che. AvA niyamono jo saravALo karavAmAM Ave to te karavAmAM AvI che: ghaNo moTo thAya. zIlanA bhedo 36, 180, 1800 che ane ethI ' "jIvalokanA baMdhu, mugatirUpI mahAsamudrane oLaMgI janAra, mahAna AgaLa jatAM aDhAra hajAra bheda A pramANe batAvavAmAM Ave che. bhAgyazALI, ratnatrayIthI mokSasukhane sAdhanArA sAdhu bhagavaMtonuM mane 3 yoga 43 karaNa 44 saMjJA 45 indriyo x 10 pRthvIkAyAdi zaraNa hojo. kevaLajJAnI, paramAvadhijJAnI, vipulamatijJAnI, kRtadhara jIvonI avirAdhanA x 10 yati dharma = 18000 zIlanA bheda thAya che. evA je koI AcAryo, upAdhyayo ke sAdhuo te sarva sAdhuo che, A ja rIte emAM bIjA keTalAka bhedo umerIne zIlanA 84 lAkha bheda teonuM mane zaraNa hojo. caudapUrvI, dasapUrvI, navapUrvI, bAra aMganA batAvavAmAM AvyA che. dhAraka, agiyAra aMganA dhAraka, jinakalpI vagere sarva sAdhu bhagavaMtonuM zrAvaka dIkSA letAMnI sAthe chaThThA guNasthAnake Ave che. eTale ja mane zaradA hojo. vividha prakAranI labdhivALA ane vairavirodhathI rahita, upAdhyAyajI mahArAje kahyuM che: IcchAthI rahita, prazAMtamukhazobhAvALA, guNothI bharelA, guNonuM bahumAna moha prate haTAtA nita Agama, bhaNatA sadaguru pAse, karanArA, moharahita, bhavyajanonA manane praya, AtmAmAM ramatA, dUSama kAle paNa guNavaMtA, varate zubha adhyAse. viSayakaSAyathI rahita, ghara-bAra strI vagerethI rahita, harSa-viSAda vinAnA, chaThTha guNaThANuM bhavaaDavI ullaMghaNa jeNe lahile, hiMsA vagere doSothI vimukta, karuNapArvata, vizALa buddhivALA, mokSamArgamAM Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2003 AgaLa vadhanArA, suta ane puNyathI bharelA, kAmaviDaMbaNA vinAnA, kleza vagerethI rahita ane sAdhupaNAmAM susthira evA sAdhu bhagavaMtonuM mane zaraNA hojo." prabuddha jIvana 5 sAcA bhAvathI dIkSA lIdhA pachI paNa keTalAka zithilAcArI, svacchaMdI, patita thaI jAya che. AvA yogya sAdhunA mukhya pAMca prakAra batAvavAmAM AvyA che: (1) pArzvastha, (2) avasana, (3) kuzIla, (4) saMsakta ane (5) pAchaMda. AvA kupAtra sAdhuonI lAkSaNikatAo zAstragraMthomAM batAvavAmAM AvI che. temane 'avaMdanIya' gaNavAmAM AvyA che ane temane samudAyamAMthI bahAra mUkavAnI bhalAmaNa karavAmAM AvI che ke jethI bIjA sAdhuone bagADe nahi ane zAsanane vagove nahi. paMcasUtra'mAM cAra zaNAmAM sAdhu bhagavaMtanA zarA mATenI paMktio keTalI badhI arthagaMbhIra che te juo. emAM kahyuM che H tahA pasaMtagaMbhIrAsayA, sAvajjajogavirayA, paMcavihAyArajAAA, parovayAniyA, - parlamAInirdesaNA, jhANajajhayAsaMgayA, visujajhamANabhAvA sAhU saraLaM. [nayA (1) prazAnta gaMbhIra cittavALA, (2) sAvaghayogapI virAma pAmelA, (3) pAMca prakAranA AcAranA jANakAra, (4) paropakAra karavAmAM lIna, (5) padma vagerenI upamAvALA, (6) dhyAna ane adhyayanathI saMgata tathA (7) viSNuddha thatA bhAvavALA sAdhu bhagavaMtonuM mane zaraNA hojo. jaina dharmamAM sAdhu-sAdhvInI dIA mATe je keTalIka vyaktione ayogya gAvAmAM AvI che te A pramANe che : (1) bALaka (ATha varSathI ochI uMmarano), (2) vRddha, (3) napuMsaka, (4) klIba, (5) jaDa, totaDo, beTA kAyAvALI, ALasa, (6) vyAdhigrasta, (7) caura, (8) rAjApakArI (rAjAno droha karanAra, gunegAra), (9) unmatta (gAMDo), (10) adarzana (AMdhaLo), (11) dAsa (dAsIthI utpanna thayela, dAsIputra), (12) duSTa, (13) mUDha, (14) jhAk (devAdAra), (15) bhUMgati, (zarIra, jAti, (1) sAdhutAnA bAladezanAM darzana mAtrathI uddayana maMtrIne samAdhikarma vagerethI bhraSTa ke dUSita), (16) alabata (pama sivAya anya AvA sAdhu bhagavaMtano-mahimA keTalo badho che e nIcenI thoDIka TanAo uparathI samajAze. prApta thaI hatI, (ra) sAdhuno bAhya veza dhAraNa karavA mAtrathI saMprati rAjAne samyagdarzana prApta thayuM hatuM, (3) sAdhuono IryAsamitipUrvakano pAdavihAra joIne tAmalI tApasane samyagudarzana thayuM hatuM, (4) sAdhune gocarI vIramAM joIne IlAcIkumArane kevaLajJAna thayuM hatuM, (5) munisuvrata svAmInA zAsanakALa daramiyAna dhyAnastha guvAsAgara munine joI rAjakumAra vajrabAhune dIkSA levAnA bhAva jAgyA ane emanI e vAtathI prabhAvita thaIne eka sAthe trIseka jaNe dIkSA lIdhI hatI, (6) zrIkRSNe aDhAra hajAra sAdhuone pratyekane vidhipUrvaka vaMdana karI tIrthaMkara nAmakarma upArjana karyuM hatuM. jaina dharmanI dIkSI atyaMta kaThina che. vaLI te game tene ApavAthI zAsananI avahelanA thavAno bhaya rahe che. eTale yogya pAtrane ja dIkSA ApavAnI zAstrakAroe bhalamAmaNa karI che. zrI haribhadrasUrijIe dharmabiMdu'mAM pravajyArha eTale ke dIkSA levAne yogya vyaktinAM lakSaNo A pramANe ApyAM che: (1) Arya dezamAM utpanna thayela hoya (AmAM apavAda hoI zake) (2) viziSTa jAti ane kuLavALo hoya, (3) jeno karmamaLa lagabhaga kSINa thayo hoya, (4) nirmaLa buddhivALo hoya, (5) manuSya janmanI durlabhatA, janmamaraNanAM nimitto, saMpadAnI caMcaLatA, viSayonI dAtA, saMyoga-viyoga, AyuSyanI yAjJAbhaMguratA, karmanA vipAko pratyAdino vicAra karatAM saMsAranI nirguNAtA (asAratA) jANAvAvALo hoya, (6) huM ane ethI vairAgyavAna hoya, (7) alpa kAyavALo, (8) anya nokayA (hAsyAdi)vALo, (9) kRta, (10) vinavaMta, (11) bahumAna dharAvato (10) vinayavaMta, (11) bahumAna dharAvato hoya, (12) vizvAsaghAta na karanArI, (13) zarIre khoDakhAMpaNavALo hoya, (14) zaDhAvaMta, (15) dharmamAM zira, (16) ane pote potAnI meLe saddaguru pAse dIkSA levA Avelo hoya. jema duniyAmAM vividha vyavasAyomAM ayogya vyaktio hoya che, ane vividha dharmomAM ayogya sAdhu-saMnyAsIo hoya che tema jaina dharmamAM paNa rahevAnA. vyAvahArika upAdhi ane kauTuMbika javAbadArIthI mukta evA sAdhujIvana tarapha koIka pramAdI mANaso kheMcAya che ane game tema karIne dIkSA laI le che. AvA ghUsI janAra mANasone joine ja pelI lokokita pracalita thaI haze ke ziramuMDanameM tIna guNA, miTa jAe zira kI khA; khAne ko laDu mile, ora loka kahe mahArAja.' koI khoTA AzayathI dIkSA levAnI IcchA rAkhanAra), (17) bhUtaka (koIe bhADe lIdhelo, koI sAthe karArathI baMdhAyelo), (18) nimpheTika (mAtA-pitA ke vaDIlonI rajA vagara kAcI uMmare dIkSA levA Avelo.) sAdhunI dardIyA mATe ayogya batAnelI AvI vyaktionI jema ja evI strIo sAdhvI tarIke dIkSA levAne ayogya Thare che. taduparAMta garbhavatI ke stanapAna karAvatI strIne paNa dIkSA ApI zakAtI nathI. jaina sAdhuo daMta dhAvana ke snAna karatA nathI to temanuM moTuM ane zarIra gaMdhAya nahi ? Avo prazna keTalAyane thAya che. eno uttara e che ke jeone sAdhu bhagavaMto pAse vAraMvAra javAno anubhava haze teo A vAtanI sAkSI pUraze ke jaina sAdhuo savAranA brA-daMtadhAvana karatA na hovA chatAM ane snAna karatA na hovA chatAM temanuM zarIra gaMdhAtuM nathI. tenuM mukhya kAraNa teono saMyama che. jeo niSThApUrvaka, zraddhApUrvaka brahmacarya vratanuM pAlana kare che, urdhvaretA bane che emanA zarIramAM ojasarUpe vizuddha paramANuo evA prasarI rahe che ke te gaMdhAtA azuddha paramANuone bahAra kADhI nAkhe che. AthI jaina sAdhu-sAdhvIonuM zarIra kyAreya gaMdhAtuM nathI. jaina sodhuo potAnA AhAra, vastrAdi mATe ochAmAM ochI vastuo vApare che eTale ke prakRtimAM ochAmAM ocho hastakSepa kare che. e dRSTie jaina sAdhuo paryAvaraNAnA mahAna rakSaka che. jaina sAdhu jevA paryAvaraNAvAdI anya koI jovA nahi maLe. ja jaina sAdhuone gRhastho jenI koI javAbadArI ke vyAvasAyika, vyAvahArika pravRtti na hovAthI samaya ghaNo maLe, paraMtu ethI teone navarA besI rahevAnuM nathI. teoe potAnI Avazyaka kriyAo karavAnI hoya che ane jJAna-dhyAna, ta5 ja niyamita karavAnAM rahe che. svAdhyAya ane dhyAna e sAdhu jIvanano prANa che. eTale ja eka ja upAzrayamAM ghaNAM badhA sAdhuo hovA chatAM koI ghovATa hoto nathI. potAnA sthAnamAM paNa teo vagara kAraNe UThabesa karatA nathI ke jarU2 vagara bolatA nathI. sAdhuone ekabIjAnI sAthe Adara ane maitrIpUrNa vyavahAra hoya che. potAne phALavAnI sAthe phAvatuM nathI evI phariyAda sAmAnya rIte sAdhu koI divasa kare nahi. zrI siddhisena divAkare evA sAdhune uddezIne mArmika rIte kahyuM che ke 'bhAI, ahIM pAMcasAta sAdhuo sAthe tane nathI phAvatuM, to siddhizilA upara anaMta sihInI sAthe tane kevI rIte phAvaze?' jaino jaina dhArmika paraMparA ane tattvadhArAthI anabhijJa ajANa che Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jAnyuArI, 2003 evA keTalAka loko phariyAda karatAM bole che ke jaina sAdhu-sAdhvIo asahAye sahAyattaM karaMti me saMjamaM karintassa / maphatanuM khAIne paDyA rahe che, enAM karatAM lokasevA karatAM hoya to zuM eeNa kAraNeNaM namAmi'haM savva sAhUNaM / / khoTuM che? khristI pAdarIo, sAdhvIo sevAnuM keTaluM badhuM kAma kare [sAdhuo asahAya evA mane saMyamanA pAlanamAM sahAya karanArA che che ! paraMtu Avo vicAra kevaLa ajJAnamUlaka che. vastutaH jaina sAdhu- e kAraNathI huM sarva sAdhuone namaskAra karuM chuM.] sAdhvIo saMgha samakSa pratijJApUrvaka dIkSA le che te AtmakalyANa mATe, upAdhyAya zrI yazovijayajIe paMcaparameSThi gItAmAM sAdhupadanA varNanane mokSanI sAdhanA mATe le che, samAjasevA mATe nahi. teo maphatanuM khAya aMte bhAvanA vyakta karI che: che ke samAja upara bojArUpa che evuM kazuM nathI. emanI pAsethI je namaskAra aAgArane, vAsita jehanuM citta, samAjane maLe che tenuM pUrepUruM mUlya samAja cUkavI zake ema nathI. je dhanya teha kRtapuNaya te, jIvita tAsa pavitta; vyakti je dhyeyathI pravRtti karatI hoya tenI pAsethI bIjI vastunI apekSA ArtadhyAna tasa navi huve, navi have durgati vAsa, rAkhavI te ayogya che. samAjasevA ane AdhyAtmika sAdhanA e baMne bhavakhaya karatAM re samaratAM, lahie sukRta abhyAsa. bhinna vastu che. sAdhanA karatAM karatAM anAyAse, prakArAntare ke sUkSma vaLI upAdhyAya zrI yazovijayajIe kahyuM che: rIte samAjasevA thaI jAya te judI vastu che. paraMtu dIna, hIna, duHkhI, dhanya te munivaro re, je cAle samabhAve; rogI lokone annavastra-auSadhAdi ApavA nIkaLI paDavuM, dardIonI bhavasAgara lIlAe Utare, saMyama kiriyA nAve. sAravAra karavI ItyAdi prakAranuM sevAkArya ISTa ane uttama hovA chatAM bhogapaMka tajI upara beThA, paMkaja pare je nyArA; sAdhu-sAdhvI pAsethI enI apekSA rAkhI na zakAya. eTalA mATe teoe siMha pare nija vikrama zUrA, tribhuvana jana AdhArA. dIkSA lIdhI nathI hotI. A vAta keTalAkane tarata na samajAya evI che. navapadanI ArAdhanAmAM sAdhupadanI ArAdhanA pAMcamAM divase Ave paraMtu thoDAka sAdhuonA gADha saMparkamAM AvavAthI e samajAya evI che. che. e ArAdhanAmAM 'OM hrIM namo loe savvasAhUNaM' padanI 20 mALA UMDuM ciMtana mAgI le evI A bAbata che. uparAMta sAdhu bhagavaMtanA 27 guNA pramANe 27 sAthiyA, 27 khamAsamaNA, zrI bhadrabAhusvAmIjIe sAdhu bhagavaMtane namaskAra karavAno mahimA ra7 pradakSiNA, ra7 logassano kAusagna ItyAdi karavAmAM Ave che. samajAvatAM kahyuM che: sAdhupadano varNa zyAma hovAthI jeo eka dhAnyanuM AyaMbila karatA hoya sAhUrNa namukkAro jIvaM moei bhavasahassAo / teo aDadanuM AyaMbila kare che. A ArAdhanA vidhipUrvaka karatI vakhate bhAveNa kIramANo hoi puNo bohilAbhAo // nIceno dUho bolAya che : sAhUNa namukkAro dhannANaM bhavakkhayaM kuNatANaM / / apramatta je nitya rahe, navi harakhe, navi zoce re; hiayaM aNummuyaMto visottiAvArao hoi // sAdhu sudhA te AtamAM, zuM muMDe zuM loce re. sAhUNaM namukkAro esa khalu vanio mahatthotti / chaThThI sadInA mahAna AcArya bhagavaMta zrI udyotanasUrie jo maraNaMmi uvagge abhikkhaNaM kIrai bahuso / kuvalayamALA' nAmanA potAnA prAkRta bhASAmAM lakhAyelA graMthamAM eka sAhUNa namukkAro savvapAvappaNAsaNo / sthaLe 'sAdhu dharmaparibhAvanA" varNavI che. gRhastha jIvanamAM sAcI dharmasAdhanA maMgalANaM ca savvesiM paDhamaM havai maMgalaM / / / karanAra vyakti potAnI paribhAvanA vyakta karatAM tyAM je kahe che temAMthI [sAdhu bhagavaMtane bhAvathI karAyelo namaskAra jIvane hajAro bhavathI thoDIka paMktiono anuvAda ahIM TAMkyo che: mukta karAve che ane bodhilAbha mATe thAya che. sAdhu bhagavaMtane karAyelo "huM kyAre sAdhupaNuM pAmIza? kyAre rAtrie dhyAnamAM hoIza? namaskAra dhanya jIvonA bhavano kSaya kare che tathA hRdayamAM rahelo te kyAre caraNakaraNAnuyogano svAdhyAya karIza? kyAre upazAnta manavALo visrotasikAnuM haraNa kare che. sAdhu bhagavaMtane karAyelo namaskAra mahAna thaIne karmarUpI mahAparvata bhedavA mATe vajUsamAna evuM pratikramaNa karIza? arthavALo che evuM zAstromAM varNAvAyuM che. ane maraNa vakhate te bahu vAra kyAre dharmadhyAnamAM lAgI jaIza ? kyAre mahAna tapazcaryA karIza ? karAya che. sAdhu bhagavaMtane karAyelo namaskAra sarva pApano anAza karanAra kyAre samabhAvavALo thaIza ? kyAre aMtima ArAdhanA karI deha choDIza?' che ane sarva maMgaLomAM prathama maMgaLa che.] | hemacaMdrAcArye yogazAstramAM zrAvakanAM mArgAnusArI guNalANo batAvyAM jJAnavimalasUrie "navakAra bhAsa'mAM kahyuM che, che. emAM zrAvaka mATe eka zabda prayojyo che-tidharmAnuraWInIm | arihaMta bhakti sadA upadeze, vAyagasUrinA sahAI re eTale sAco zrAvaka evo hovo joIe ke je yatidharmano anurAgI muni viNA sarva kriyA navi sUjha, tIrtha sakala sukhadAI re hoya. sAdhune jotAM ja zrAvakane harSa thavo joIe. ene manamAM sAcI paMcama pada eNI pere dhyAvatAM paMcamagatine sAdho re; zraddhA hovI joIe ke aMte levA jevuM te A sAdhupaNuM che, bhale vartamAna sukhakara zAsananA e nAyaka jJAnavimala guNa vAdho re. saMjogomAM pote na laI zake. sAdhune vaMdana karatI vakhate paNa manamAM zAstrakAra kahe che: evo bhAva thavo joIe ke "AvuM sAdhupaNuM mane potAne kyAre maLaze?' vinaya suhaniyattANaM visuddha cAritaniyamajuttANaM / kRpALudeva zrImad rAjacaMdra "apUrva avasara'mAM sAdhu thavA mATenI taccaguNasAhagANaM sadA ya kiccujuyANa naro / / potAnI utkaTa lAgaNI keTalI hRdayasparzI rIte vyakta karI che : [sAdhuo viSayasukhathI nivarselA hoya che. vizuddha cAritranA niyamothI apUrva avasara evo kyAre Avaze, yukta hoya che. (mUla guNa ane uttara guNane dhAraNa karavAvALA hoya kyAre thaIzuM bAhyAntara nigraMtha jo. che.) tathA tathya (satya) guNone sAdhanArA hoya che tathA sadA (muktimArgamAM) sarva saMbaMdhanuM baMdhana tINA chedIne sahAya karavAnA kartavyamAM udyamI hoya che. tevA sAdhuone namaskAra vicarazuM kava mahatu puruSane paMtha jo. thAo !]. 1 ramaNalAla cI. zAha Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2003 prabuddha jIvana strI-puruSa asamAnatA : eka nAgacUDa I DaoN. raNajita paTela (anAmI) 44 strI-puruSamAM ja asamAnatA hIya che evuM nathI, paNa strI-strImAM ne puruSa-puruSamAM parA aneka prakAranI asamAnatAo, vAkta ke garbhita svarUpe hoya che. samAnatA to eka Adarza che. ApaNI, ardhanArInaTezvaranI bhavasuMda2 kAvyAtmaka kalpanAmAM strI-puruSanI samAnatAno eka Adarza pUrta thayelo che. eTale ja kavi kulaguru kAlidAse gayuMH jagataH pitarau vande pArvatIparamezvarau / mAnavajAtanAM be aMga : strI ane purUSa e judAM judAM dekhAya che chatAM te eka ja che...athavA ema kahI zakAya ke puruSa tinA strI saMpUrNa nathI, temaja strI vinA puruSa paNa saMpUrNa nathI. mAnavajAti eka che mATe epi upalaka dRSTie jaNAya che, chatAM emanA viziSTa gurAdharmone lIdhe, strI ane puruSa baMneya AkhI mAnavajAtino vikAsa sAdhe che e bhUlavuM na joie. jagatanA kalyANane mATe zArIrika bheda Avazyaka che. mAnavajAta, amaratAne vAMche che. izvara potAnI lIlAne akhaMDa rAkhavA mAge che. A lIlAne akhaMDa rAkhavA mATe ane mAnavajAtane amara rAkhavA mATe strI ane puruSanAM aMgonI racanA ane temanA prAkRtika surAbheda parA anivArya che. manuSya pote kALa ane sthaLanA baMdhanane adhIna che eTale teno nAza cokkasa che. phakta strI dvArA e amara rahe che. prakRti nityanavIna ne amara che, tema nArItva e paNa amara ne niyanavIna che. nArI e vizvanI pragatine, uMmaranI lIlAmI ne sRSTine, mAnavajAtanI saMtatine amara rAkhanAra amaravela che. zArIrika racanAmAM bheda mukhyatve pratyakSa ne spaSTa che. strIonA zarIranI racanAmAM, zArIrika baMdhAraNa graMthionuM (Glandular) hoya che ane purUSanuM zArIrika baMdhAraNa snAyunuM (Musular) hoya che. AthI baMdhAraNAnA mukhya dharmamAM tAttvika bheda che. vio have che, te rasALa che. lAgaNI pradhAnatA, sukumAranA ane hathavA zAdi sukomaLa bhAvI strI-zArIranA baMdhArAnI viziSTatA che jyAre kAThinya, yuyutsA, baLa-pauruSa, puruSocita bhAvavALuM baMdhArA e puruSanA zArIrika baMdhAraNanI viziSTatA che. A pramArgu, guNadharmo bhinna hovA chatAM e baMneno subhaga AkarSavA ane milanathI nUtana, kalyANamayI ane sarvadA vikAsane mArge dhapatI sRSTino janma thAya che. premionI racanAne lIdhe zArIrika bheda tathA AkRti, rUpa, raMga vageremAM paNa phera hoya che. cAmaDInI sukumAratA, aMga sauSThava, saundarya e sarvamAM komaLatA, snigdhatA ane suSamA spaSTa jaNAya che. evI ja rIte puruSocitta vIryanI tejasvI chaTA, zArIrika snAyuonA baMdhAraNavALo gaurava ne chatrayukta } * mAMsala deha, sAmAnya rIte, strI karatAM, puruSamAM vizeSa rUpe jAya che. mAnasazAstra, zArIrika beMkanA jevo bheda strI-purUSamAM pAcI nathI. je khAsa preraNAo mukhya che te baMneyamAM sarakhI che. svarakSAnI, AkarSAnI vagere preraNAo baMneyamAM sarakhI che. cittataMtramAM koI jAtanA viziSTa ke vizeSa pheraphAra nathI. sukha-du:kha, AkarSaNa, prema, nirAzA-e badhAM baMnene sarakhAM thAya che, to paNa baMneyamAM zArIrika baMdhAraNanI bhAvanAne kAraNe moDoka pharaka che te zAmAM hovA jevo kharo. nArImAM, mAtRtvano aMza havAna lIdhe tenAmAM rasneha, dayA, vAtsalya, prema, AtmatyAga, dhRti ane lAgaNInAM pUra khUba jorathI vahe che. e vAyanirjhariNI, patitapAvanI, mAnavakUlanI mahAgaMgA che. e jagatane pAvana karanArI, aneka pApono vinAza karanArI ja nahi, paNa tene punita karanArI devagaMgA che. nArI nArAyaNI che. mAnasika dRSTie, Arya sthitimAM, tenI A viziSTatA che. / bauddhika dRSTie jotAM te kalpanA vihArI nathI paNa vyavahAru gRhiNI che. 'e jJAna mane gamatuM nathI RRSirAyajI re, lAvo, bALaka mAge anna lAguM te pAyajI re ema, sudAmAnI patnI premAnaMda kRta 'sudAmA-garitramAM bole che te sAmAnya rIte mAM nArI jagatanuM pratinidhitva rajU karato avAja che. purUSanI tulanAe e kaMIka saMrakSaka (Conservative) che. navI prajAno uchera ne vyavasthA enA hAthamAM hovAthI ene Ama vyavahAra ne saMrakSaka banavuM ne paDe che, chatAM e ja nArI, samaya Avye krAntinI preraNA ApanArI preraNAmUrti paNa che. strIonuM baLa hRdayabhAva ane premavidhAnamAM akhaMDa sAmrAjya bhogave che. mAnavakulanI amaravelI, bhAvi prajAnI vidhAtrI, saMskAranI subhaga madhura saritA, sabhara vAtsalyabharI maMgalamUrti annapUrNA e vizvanI nArI che. sAMkhyamata pramANe puruSa ne prakRti vinA A saMsAra asaMbhavita che. vizvanI yojanAmAM 'meTara' ane 'enarjI'nuM je sthAna che te ja sthAna saMsAramAM, strI ane puruSanuM che. saMsAranA e be samAnadhI paiDAM che, paNa Aje deza ane duniyAmAM jagannAthanA rathanAM e be paiDAM samAna che kharAM ? huM paTela chuM eTale pATIdAra samAjanI vAta karatA pahelAM huM be dRSTAMto ApIza, jethI tulanA karatAM sugama paDaze. 'sarasvatIcaMdra'nA kartA prabodhamUrti govardhanarAma tripAThI nAgara kAtimAM janmelA. Ameya nAgara jJAti gujarAtI zikSaNa-saMskAra-kSetre AgaLa paDatI. nhAnI vayamAM govardhanarAmano vivAha thayelo ne thoDAka ja samayamAM kanyAnuM avasAna thayeluM. Ameya govardhanarAma paraGAvA mAgatA nahotA, paNa emanAM mAtuzrI emane kuMvArA rAkhavA mAgatAM nahotAM. A saMkaTamAMthI chaTakavA govardhanarAme, nAgara jJAtinI te samayanI lagnayogya kanyAono aMdAja kADhI, te samaye to lagabhaga azakya evI eka zarata mAtA sA mUkI ke te mane agiyAra varSanI koI kanyA maLe to paDyuM. te kALuM, sva-daza varSathI moTI koI kanyA ja na maLe, eTale te govardhanarAme mAnyuM ke phAvyA | pA tArDa, agiyAra varSanI eka kanyAnI thayela saMbaMdha tUTI gayo ne govardhanarAma e kanyA sAthe saMyA-maMDAyA. hUM maharSi devendranAtha ThAkura jevuM atizaya pratiSThita kuTuMba. ravIndranAtha bAvIsa varSanA thayA. yogya kanyAnI zodha zarU thaI. sAmAnya rIte ThAkura kuTuMbamAM sauMdaryavaMtI kanyAo AvatI-pratiSThita 'pirulI' brAhmaNA rAmAjamAMthI, je samAja ati sImita hato. pUrI tapAsane aMte ane ati prayatna bAda zrI zudhavarAya gaudharInI gAmaDA gAmanI bhavatArI nAkhe dIkarI maLI pUrI deza sAlanI ke "pati-patnI vacce khAso eka tapano- eTale ke bAra sAlano ! taphAvata. zrI govardhanarAma ane zrI ravIndranAtha ThAkuranAM A be dardIno ApavA pAchaLano mAro Azaya e che ke yamAM, zikSarAmAM, saMskAramAM, lagnamAM strI-puruSanI vacce kevI asAdhAraNa, asamAnatA pravartatI hatI, lagna jevA jIvananA cakravartI praznamAM kanyA ke varane koI ja svataMtratA nahotI. javAharalAla naheru paNa kamalA naherune, agAuthI maLyA vinA, goThavela lagnathI gaMThAyA hatA. koI mitrane gharethI kamalAne dUrathI batAvelI, eTaluM ja mAtra ! 1938mAM huM amadAvAdanI gujarAta kaoNlejamAM bharatI hato tyAre InTara ArTasamAM saMskRtamAM amArA prophesara ApTe, ti pati ane abhaNa patnInA kajoDAnI kathA A rIte karatA. `The Hat goes upward and the Vid Comes downward' ApaLA navarArba, bhAinuM citta nI bhUgoLamAM bhame ne bAinuM to cUlA mAMhya.'-e rIte A asamAnatAnI vAta gAI che. kuTuMbano pAyo che lagna ane lagnanI saphaLatAno mukhya AdhAra che zakya eTalI pati-patnI vaccenI saMvAditA ane samAnatA. samAnatAnI gerahAjarI ane asamAnatAnA astitvane kAraNe strInuM jIvana viSama ne viSamaya banI jAya che. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jAnyuArI, 2003 snehamudrAmAM zrIyuta govardhanarAme AvI viSama sthitine A rIte gAI to Aje zI paristhiti che ? Aje paNa aneka sItAonI agni che : parIkSA ane agnisnAna cAlu ja che. aneka draupadIo Ajeya te hoDamAM narajAta sukhI haze ahIM kadI mahAlatI svacchaMdathI mUkAya che. nagaNya kamamAM strIo vecAya che. vAsanApti ane saMtati pedA paNa nArIne royA vinA nahIM karmamAM bIjuM kaMI." karavAnA jIvatA jAgatA mazIna jeTalI emanI kiMmata ! hajAro devadAsIo sarasvatIcaMdra'mAM paNa nAyakane mukhe govardhanarAma kahe che: ane lAkho vezyAone karyuM nArIgaurava che ? kAlidAsano yakSa to "medhadUta'mAM "muja deza viSe rasa-mALI vinA meghane kahe che : 'tyAM tu amAruM nivAsa-sthAna joiza ? dAmpatyamAM masmarIyam - phaLa-puSpa dhare nahIM nArI-latA." hoya paNa Aje to pita pati patnIne saMbhaLAvI deze : nIkaLa mArA gharanI Ama zA mATe thAya che ? mane lAge che ke strI-puruSa vaccenI asamAnatA bahAra.' dakSiNa AphrikAmAM dhaNIpaNuM karatA zrI mohanadAsa karamacaMda gAMdhIe AnA mULamAM che. pitRpradhAna ane mAtRpradhAna samAja racanA anusAra chokarA- pA kasturabAne AvuM ja saMbhaLAveluM. nimitta game te hoya, paNa dhaNIpaNAnI chokarInAM janma, uchera, saMgopana, zikSaNa paratve bhedabhAva rahevAnAM. vaMza- prakRti to sarvatra eka sarakhI ja ! sAtatya, milkata-vAraso, zrAddha-tarpaNa-piMDadAna vagerenI pAchaLa preraNAbaLa dhoraNa 10-1ramAM, kaoNlejomAM ke yunivarsiTIomAM bhaNatI vidyArthinIonAM rUpe apatyavAsanA-putra ghelachA rahelI che ! "pu' nAmanA narakamAMthI tAre te parIkSAnA pariNAmo para UDatI najara nAkhatAM prathama najare ja jaNAze ke putra-evI abhinava-mAska prerita dharmazraddhAe ocho utpAta saryo nathI. vadhumAM vadhu puraskAro, pAritoSiko, suvarNacaMdrako prApta karanAra baheno hoya eka bAju nArI tuM nArAyaNI' ane bIjI bAju "nArI narakanI khANa', eka che. samajazakti, grahaNazakti, vicArazakti, vivekazakti, AMtarasUjha ane bAju "yatra nAryastu pUjyanta ramottatra devatA: I ane bIju bAju 1 zrI buddhimattAnA AMkamAM e bhAiothI rajamAtra UgI nathI. savAI nahIM to svAtaMtryapaddhati . eka bAju je hasta jhalave pAraNuM te jagatanuM zAsana kare ne samakathA to che ja...ane mAnavIya guNa saMpattimAM-jutA, bhAvukatA, - bIju bAjuM 'Dhora, gamAra ora nArI, e saba tADana ke adhikArI', eka sahanazakti, tyAga, tapa, titikSA-samarpaNa, dayA-mAyA-A badhAmAM to e bAja, "sau gara barobara eka mAtA' ne bIjI bAja'bhaNelI strI vaMThI jAya'- puruSathI pramANamAM kaMIka vizeSa paNa che; chatAMye puruSanirmita, samAjanirmita ane paraMparAnirmita jaDa-haThIlA-kaThora-naThora pUrvagrahone kAraNe sahana karavAnuM parApUrvathI nArI jAti pratye, pUrvagrahayukta ane oramAyu vartana samAje emane lalATe lakhAyuM che ! stanamAM dUdha ne AMkhomAM pANI, nArInI e karuNa dAkhavyuM che. kuMvArI hoya tyAM sudhI "sApano bhAro', paraNIne jAya eTale kahAnI!" "pitR devobhava' karatAM "mAtR devobhava' prathama bolAya che. rAdhApArakI jaNI', rogamAM pati marI jAya to strI gaNAya "kALamukhI', saMtAna kRSNa, sItA-rAmamAM rAdhA-sItA prathama bolAya che chatAM Adarza-sUtranAM popaTiyAM na thAya to vAMjhaNI' ke 'chapparapagI', vidhavA thAya to apazukaniyALa', baNagAM phUMkavAmAM ApaNane koI AMbI zake tema nathI ! AvI prajAno vivekathI alpabhASI hoya to "mIMTI', bolakI-vAcALa hoya to "bAvAnI 'bhavati vinipAta: zatamukha:' laMgoTI jevI jIbhALa', prema pAme to nehacora' thoDIka chUTa le to 'vaMThela', pazcimanA dezomAM janmelI, keLavaNI pAmelI mArA mitranI eka pharsTa gadheDA sAmuM paNa jue to "caMcaLa', nIcuM joine cAle to karaDAkImAM "satI kalAsa grejyueTa dIkarIne meM sahaja pUchyuM: "nIru ! chokarI tarIke janmavAnuM sItA', AkAza sAmuM joine cAle to 'abhimAnI'. strI jIve che e ja eka tane kaMika du:kha che kharuM ? tyAre heja malakIne mane kahe: "raja mAtra nahIM Azcarya che. aMkala !' paNa chokarAo jyAre lagna karavAnI nA pADe che tyAre khUba lAgI AjathI lagabhaga aDhI hajAra varSo pUrve "abhijJAna zAkuntala'mAM kavi Ave che..ane Ameya, aMkala ! huM dezamAM paraNavA mAgatI nathI, paradezamAM kulaguru kAlidAse lakhyuM che: ja paraNavA mAguM chuM...eTalA mATe ke tyAM huM vidhavA ke tyakatA thAuM to paNa artho hi kanyA parakIya ev| . gauravapUrvaka svataMtra jIvana jIvI zakuM ! jyAre evI sthitimAM dezamAM mAruM - che dIkarI to dhana pArakuM ja...eTale e "pArakI thApaNa' (nyAsa) jIvana Hel naraka banI jAya. Akhare e eka amerikana yuvakane paraNI. dhaNIne ApavI ja rahI, pachI bhale e dhaNI game tevuM ne game teTaluM dhaNIpaNuM varSo pUrve carotaranA eka moTA gAmamAM karUNa kisso banelo. eka paTela Acare ane e vAtamAM rakhene vadhAro thaI jAya e bahIke dIkarInAM mAtA- dampatIne be bALako. traNa sAlanI eka bebI ne cha mAsano eka bAbo. e pitA ane samAjanA loko paNa kahevAnA..."dIkarIne kyAM nokarI karavA dampatIne tyAM eka mitra dampatI atithi tarIke Avela. rasoinI dhamAla javAnuM che ? ene bhaNIne kAma che ? enA hAtha pILA karyA eTale gaMgA cAlatI hatI. mitra dampatI anya pravRttimAM rata haze ne dhoDiyAe bheMkaDo hAyAM ?-A kevaLa jaDatAnI nizAnI che. kAlidAsanA uparyukta nATakamAM, tANayo. sahajabhAve patnIe patine kahyuM: 'tamo kAM zAka samAro kAM bAbAne bIjA be zlokamAM AvI paMktio che: tAta kazyapa zakuMtalAne vaLAvatAM kahe hacako nAkho.' jhaghaDo thayo ane patinuM boilara phAryuM: "mane zAka samAranArI aThavADiyAmAM maLI jaze. satyavAdI harizcaMdra bIjI paraNIne vacana pALyuM. "bhartAthI apamAna pAmI paNa nA badhI ja strIo sArI che, badhA ja puruSo naThArA che evuM nathI paNa svAmI thaje roSathI.' puruSonA pramANamAM strIonI sthiti sarvathA dayanIya che. varSo pUrve, amadAvAdanI mApradhAna-samAja-vyavasthAmAM jo patine patnIgRhe vaLAvavAno hoya to- gujarAta kaoNlejamAM vidyAbahena ane zAradAbahena-e be nAgarabaheno ja bhAryAthI apamAna pAmI paNa nA bhaNatI hatI. Aje? strI zikSaNa vadhyuM che to emanA prazno paNa vadhyA che. sTAmo thaje roSathI.' ' keTalAka prazno to yakSa-prazno banI beThA che. zikSaNanA vyApa sAthe daheja ane AvI kaMIka ThAvakI-vyavahAru zikSA-dIkSA apAya. chUTAcheDA A be prazno jaTIla banatA jAya che...ane jo addhajAgrati dAkhavavAmAM bIjo zloka che : nahIM Ave to hajIya vadhu jaTIla banaze. svAmI chate rahetI piyaramAM jaje, satI chatAM loka bIjuM ja zakatA; gujarAtanI keTalIka komomAM A be prazno samAjanA ziradarda samAna che. tethI samIpe patinI sagAM cahe, strIne, bhale ho priyavacana ehane." temAMya carotaranA pATIdAromAM enuM dUSaNa pramANamAM jhAjhuM che. carotaranI lokavyavahAra, Avo naThora ne kaThora che strI jAti pratye parApUrvathI. khamIravaMtI ane ati sAhasika pragatizIla pATIdAra-jJAtinuM daheja-duSaNa Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2003 prabuddha jIvana e eka bhayaMkara kensara che. chUTAcheDA ne agnisnAna enI bAya-proDakTa' kuTuMbanA baMdhanamAMthI teo mukta thAya ne e muktatAthI ne svataMtratAthI, che. strI-puruSanI asamAnatA e kaThora vAstavikatA che. strI-puruSa samAnatA kuTumbanI mUrNa icchAo ane kalezamAMthI chUTI e kuTuMbanuM kharuM kalyANa e eka gulAbI-puSpita Adarza che. bhotika mUlyone badale mAnavIya mUlyonuM karavA zaktimatI ane utsAhinI bane, kuTuMbanA bALakavargane poSaNA ane mahatva, vizeSa samajAze tyAre A khAI kaMIke ya pUrAze. zakti Ape. vRddha varganI kalyANa-vAsanAo tRpta kare.' sarasvatIcaMdra'nA cothA bhAgamAM, manISI ne prabodhamUrti govardhanarAma, saMsAranA A "yuTopiyAne mUrtimaMta karavAmAM puruSonI koI javAbadArI 2 strIonI Adarza sthitino khyAla ApatAM lakhe che: "strIo maMDita thAya, kharI ke nahIM ? ke pachI badho ja garabo strIoe ja gAvAno ? sakhA-sakhI rasanna thAya, zarIre balavaMtI, rogahIna ne suMdara thAya, yogyatAnA pramANamAM zabdanI sArthakatA zI ? mALI ane vAlI vaccenI samAnatA pU. zrI vijayapUrNacaMdrasUrijI mahArAja nAnakaDA ekAda bagIcAnuM rakSaNa ane pAlanapoSaNa karato mALI keTalAka choDa arasaparasa eTalA bhegA thaI gayA hoya che ke, kyAM ane koI vizALa dezanuM rakSaNa ane pAlanapoSaNa karato rAjA emAMthI athaDAmaNa sarjAya, e choDa ekabIjA sAthe evI rIte athaDAyAeTale vAlI kyAM ? A be vacce koI vAte samAnatA hoya, evI bhaTakAyA kare ke, jethI emano vikAsa rUMdhAI jAya. AvA choDane chUTA kalpanA to svapna AvavI sulabha nathI. chatAM eka subhASita baMnene pADavAnuM kartavya paNa mALIe ja bajAvavAnuM hoya che. A badhA kartavyo mALI-vAlIne eka tAMtaNo bAMdhIne evuM eka satya prakAzita karatAM to mALIe vanaspati-sRSTi para vAtsalya rAkhIne adA karavAnAM hoya kahe che ke, mALInI jema je vAlI-rAjA potAnAM kartavyo adA che. paNa ATalAM kartavyo adA karavAthI ja mALInuM kArya patI jatuM nathI. karavAmAM nipuNa hoya, e cira eTale lAMbo kALa sudhI jIvaMta rahI A kartavyo uparAMta bIjuM paNa eka mahattvanuM kartavya adA karavA mALIe zake che. A kaThora banavuM paDatuM hoya che. ghaNA badhA choDone ucheratA ucheratA koka ApaNAne ekadama AzcaryamAM garakAva karI mUke, evuM A satya che, choDa kaThora banIne e rIte UgI nIkaLyA hoya che ke, e kAMTA banIne Ama chatAM e subhASitanA sahAre sahAre ApaNe mALI-vAlI vaccenI bIjAne bhoMkAyA ja kare. AvA choDa mALIthI ja moTA thayA hovA chatAM samAnatA vicAratA jaizuM, to AzcaryanuM sthAna ahobhAva grahaNa karI mALIe ja ene ukheDI daine kAMTAnI jema pheMkI devAnA hoya che. leze ane subhASitanI kalpanAnA ApaNo ovAraNAM levA mAMDIzuM. karuNALu daSTi dharAvatA mALIne A kartavya adA karatAM jarA kaThora ApaNe sau prathama mALInI kAryanipuNatAno vicAra karIe. mALIe banavuM paDatuM hoya che, paNa e ja bagIcAno sAco hitaciMtaka hoya, to eka bagIcAnuM pAlana-poSaNa ane saMvardhana karavuM hoya, to zuM zuM karavuM eNe kaThora banIne koTA jevA choDane kAMTAnI jema pheMkI devA ja paDe. jarUrI banI jAya che, e ApaNe sau prathama vigatavAra vicArI laie. taduparAMta plAna banI gayelA choDane siMcavAnuM kartavya mALIe karALa kemake mALI jevuM ja kArya rAjAe paNa karavAnuM hoya che. banIne adA karavAnuM hoya che. mALInI kAryanipuNatA sau prathama joie: UgatA UgatA ukhaDI ATa-ATalAM kartavyo mALI jo barAbara adA karI zake, to ja gayelA choDane punaH ropavAnuM kArya mALIe karavAnuM hoya che. jenAmAM potAnA bagIcAnuM hemahoma e karI zake. A mATe eNe svakAryamAM vikAsazIla banavAnI yogyatA hovA chatAM je paDI gayA hoya, ene nipuNatA keLavavI paDe, pramAda paNa ero pariharavo ja paDe ane dinarAtanI pharIthI ropavAmAM na Ave, to thoDA ja samayamAM bagIco ujjaDa banI jAgRti paNa ero rAkhavI ja paDe. barAbara A ja rIte rAjAe paNa jAya. ethI Teko ApavAthI je TakI zake evA hoya, evA choDane mALI prajAnA pAlana-poSaNa ane saMvardhana mATe potAnAM kartavyo adA karavAnAM pharIthI ropato hoya che. che. AvA kartavyo adA karanAra rAjA ja lAMbo kALa sudhI rAjya karI '' A pachInuM mALInuM kArya hoya che: khIlelAM phaLa-phUlone cUMTIne ene zake. mRtyu bAda paNa ciraMjIva banavuM hoya, to rAjAe A badhAM kartavyo - sapakAraka banAvavAnuM! je phaLa-phUla pAkI gayA hoya, ene cUMTavAmAM adA karavAM ja joie. na Ave, to e phaLa-phUla tyAM ja ema ne ema vilaya pAmI jAya. ethI mALInAM kartavyo vigatavAra ApaNo joyAM eTale rAjAnAM kartavyo para jagata eno lAbha laI zake, e mATe ene cUMTI laine jagata vacce vadhu vicAraNA Avazyaka nathI. mALIe je kartavyo choDa samakSa adA mUkavAnuM kArya paNa mALI adA karato hoya che. karavAnAM che, e ja kartavyo rAjAe prajAne anulakSIne adA karavAnAM je koI choDa nAnA hoya, enI vRddhi mATenI prakriyA paNa mALInuM che. "choDa'nI jagAe "prajA" ane mALInA sthAne "rAjA'ne goThavI kartavya gaNAya. AvI prakriyA dvArA e choDa vadhu jhaDapathI pragati sAdhI devAthI, rAjakartavyono kharo ane pUro khyAla AvI jaze. mALIe mALI zake, keTalAMka choDa e rIte vadhI gayA hoya che ke, enI anapekSita banI jANavuM hoya, ne rAjAe rAjA banI jANavuM hoya, to keTalA badhA vRddhi bIjAne vikAsazIla banavAmAM bAdhaka banatI hoya, ethI khoTI pramANamAM kartavyaniSTha banavuM paDe, eno khyAla ApatuM, saMpUrNa subhASita rIte UMcAI pAmanArA choDane nIcA karavAnuM kartavya paNa mALIe ja nIce mujaba che: adA karavAnuM hoya che. A ja rIte bIjAnI UMcAinI haDapheTamAM utkhAtAn pratiropayan kusumitAn cinvan zizUn vardhayan AvIne keTalAka choDa ghavAI jatA hoya che, ene pAchA beThA karavAnuM 34IInamavana natIna samudrayana vilelayana saMtanA kAma paNa mALIe ja adA karavAnuM hoya che. jo ene beThA karavAmAM na sukAna vaTano vadirnisiyana tainAna puna: sevana Ave, to potAnI meLe beThA thatA emane ghaNo samaya jAya ane bagIcAno mAtAvAra rUva prayatnanipuNa: rAnA vi6 nIvati | vikAsa paNa aTakI jAya. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jAnyuArI, 2003 zrI devacandrajI racita zrI ajitanAtha prabhunuM stavana sumanabhAI ema. zAha - kartApaNAnA prayoga anusAra koipaNa kAryanI siddhi ke pariNAma aneka prakAranAM kAraNo sevato hoya che. AnA pariNAme yogya avasara. tenAM yathAyogya kAraNo ane sAmagrIthI thaI zake che. eTale kartA kevA Avya, saMjogonI anukULatA thatAM, yathAyogya sAmagrI maLatAM kAryanI prakAranAM kAraNo seve che tene anurUpa pariNAma yogya nimitta maLatAM niSpatti ke pariNAma kudaratI niyama anusAra thayA kare che. kevAM prakAranAM thAya che. kartA jo muktimArganAM satusAdhano seve, yathAtathya nimittanuM kAraNo sAMsArika jIve AMtarabAhya dazAmAM sevavAM te mATe amuka apekSAe zuddha avalaMbana le to AtmakalyANa sAdhI zake che. prastuta zrI ajitanAthanA te svataMtra che, ane tenA bhokatA paNa avazya thavuM paDe che. jo pariNAmane stavanamAM zrI devacaMdrajI mahArAje AtmAnI upAdAna zakti ane devAdhideva lakSamAM rAkhI yathAyogya kAraNo sevAya to kAryanI siddhi kartAne AdhIna arihaMta paramAtmAnA puSTa nimittano sahayoga laI sAdhaka manuSyagatinA che evuM apekSAe kahI zakAya. avataraNane kevI rIte sArthaka karI zake tenI vyavasthAnuM bhaktimaya zailImAM zrI ajitanAtha prabhue pracaMDa puruSArtha karIne nijaravarUpa ane tIrthakara varNana karyuM che. nAmakarma upArjana karavAnAM kAraNo pUrvabhavomAM sevelAM hovAthI teone rAgadveSa ane ajJAnavaza sAMsArika jIva bhrAMtimaya kAraNo sevI pariNAmamAM tIrthakarapada prApta thayuM che. teo asaMkhya sAMsArika jIvonA anAdikALathI cAragatimAM paribhramaNa karyA kare che. AmAMnA koIka AtmakalyANAmAM sarvotkRSTa nimitta che. teo pote taryA che ane anya jIvane puNyodaye pratyakSa saru mAraphata zrI arihaMta paramAtmAnuM yathAtathya jIvone tAravAne zaktimAna hovAthI taraNatAraNa che. zrI arihaMta oLakhANa thAya che tyAre tene samajaNa pragaTe che ke niyaSTie tenuM paramAtmAnuM zaraNuM, teo pratyenI ananyatA, teonuM guNAkaraNa ityAdi potAnuM paNa zuddha svarUpa paramAtmA jevuM che, paraMtu hAlamAM te apragaTa, sAdhakane potAnA sattAgata AtmasvarUpane pragaTa karavAnuM athavA nijapadanI sattAmAM ke AvaraNa yukta che. AvA jijJAsu sAdhakane potAnA sattAgata pUrNatA karAvI ApanAra puSTa nimittakAraNa che. AtmArthI sAdhaka sadgunI Atma-svarUpane pragaTa karavAnI ruci ane abhilASA utpanna thAya che. nizrAmAM muktimArganAM yathAyogya kAraNo ane aMrihaMta paramAtmAnuM AtmArthI sAdhaka arihaMta paramAtmAnuM zuddha avalaMbana laI bhakti, zuddha avalaMbana sevI, svasvarUpanuM upAdAnakAraNa jAgRta karI, nijAnaMdano prIti, upAsanA, guNAkaraNa, AjJApAlanAdi kAraNo sadgurunI nizrAmAM AsvAda karavAno adhikArI thAya che. seve che. AvA mumukSune kAraNa-kAryanA trimAlika siddhAMta anusAra "aja kula gata kesarI lahe re, nijapada siMha nihALa ! jJAnadarzanAdika AtmikaguNono kramazaH AvirbhAva pariNAme che, evuM tima prabhu bhakta bhavi lahere, Atamazakti saMbhALa.'...ajitajina...4 zrI devacaMdrajI mahArAja prastuta stavana mAraphata jaNAve che. have stavanano bALapaNathI gheTAM-bakarAMnA ToLAmAM rahI uchareluM siMhanuM baccuM jyAre gAthAvAra bhAvArtha joie. . . ' garjanA karato siMha nihALe che, tyAre tene potAnI siMhajAtinuM bhAna "jJAnAdika guNAsaMpadA re, tuja anaMta apAra ! thAya che. AvAM baccAne daDhatA pragaTe che ke tenuM paNa daraasala svarUpa te sAMbhaLatAM UpanI re, ruci teNo pAra utAra re; siMha jevuM ja che, nahi ke gheTAM-bakarAM jevuM. AvI ja rIte jyAre - ajitajina ! tArajo re, tArajo dInadayALa. ...ajita jina...1 sAMsArika jIvonA ToLAmAM rahela koIka bhavya jIvane pratyakSa sadgura zrI ajitanAtha paramAtmAnuM anaMta ane akSaya jJAnadarzanAdi Atmika mAraphata potAnI AtmasattAnI yathAtathya oLakhANa thAya che, tyAre tene saMpadAnuM daraasala svarUpa jyAre sAdhakane jANavA maLe che, tyAre nijasvarUpe pragaTa karavAnI ruci ane abhilASA jAgRta thAya che. Avo sAdhaka bhAvollAsa prArthanArUpe vyakta kare che ke : "he prabhu ! ApanI sAdhaka sadgurunI nizrAmAM zrI ajitanAtha prabhu jevAnuM zaraNuM le che anaMta ane apAra jJAnadarzanAdi guNorUpa saMpattinuM varNana mane pratyakSa kAraNa ke teonuM saMpUrNa paramAtma svarUpa pragaTapaNe varte che. mumukSujana sadguru mAraphata sAMbhaLavAmAM AvyuM che. vaLI nizcayaSTie mAruM paNa zrI arihaMta paramAtmAnI bhakti, upAsanA, guNAkaraNa, AjJApAlana, zuddha svarUpa ApanA jevuM ja che. he prabhu ! mane have AtmAnI ananyatA ityAdino AdhAra laI puraSArthadharma Acare che, jethI tene jJAnAdika guNasaMpattine pragaTa karavAnI ruci ane abhilASA utpanna kramaza: Atmika guNono pratyakSa anubhava thavA mAMDe che. thaI che. he prabhu! Apa taraNatAraNa ane kRpAvaMta hovAthI mane paNa "kAraNapada kartApaNe re, karI Aropa abheda; A saMsArarUpa sAgaramAMthI hemakhema ugArI Atmika saMpadAno AsvAda nijapada arthI prabhu thakI re, kare aneka umeda.'..zrI ajitajina..5 karavAnuM saubhAgya prApta thAya evI mArI hRdayapUrvakanI prArthanA saphaLa AtmArthI bhavyajIva have arihaMta paramAtmAne potAnA hRdayamaMdiramAM thAo ! ' aMtapratiSThA karI abheda bhAve Aropa kare che ke "he prabhu ! Apa ja - je je kAraNa jehanuM re, sAmagrI saMyoga; mArA pragaTa zuddhAtmA cho ane ApanuM ja zaraNuM mane akhaMDapaNe varte." maLatAM kAraja nIpaje re, kartA to prayoga." ..ajitajina...2 potAnuM AtmakalyANa kema thAya teno ja puruSArtha sAdhakane varte che. zrI kAryasiddhi kartA vasu re, lahI kAraNa saMjoga; arihaMta paramAtmA pAsethI jJAnAdi AtmikaguNonI prAptinI umeda nijapada kAraka prabhumaLyA re, hoya nimitteha bhoga."...atijina...3 ane abhilASA sAdhaka dharAve che. TUMkamAM paramAtmAmAM jevA Atmika guNo uparanI banne gAthAomAM kAraNa-kAryanA saikAlika siddhAMtanuM saMkSipta pragaTapaNe varte che evAM ja guNono potAnAmAM AvirbhAva thAya e svarUpa stavanakAra khulluM kare che. hetuthI sAdhaka teonuM guNakaraNa, upAsanA, AjJApAlana ityAdi manuSyagatimAM rahela sAMsArika jIva kartApaNAnA prayogo mAraphata nijasvabhAvanI prAptinAM kAraNo seve che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jAnyuArI, 2003 prabuddha jIvana ehavA paramAtama prabhu re, paramAnaMda svarUpa ! grAhakatA ravAmitvatA re, vyApaka bhokatAbhAva; sAvAda sattA rasI re, amala akhaMDa anupa.'...ajitajina...6 kAraNatA kAraja dazA re, sakala grahyuM nijabhAva."...ajitajina...8 zrI ajitanAtha prabhune pragaTapaNo kevA guNo varte che tenuM saMkSipta anAdikALathI je jIva paradravya grahaNa karato rahyo hato, je parapadArthamAM vana prastuta gAthAmAM thayela che. potApaNuM mAnI beTho hato ane je paugalika padArthono upabhoga karI amala : rAgadveSa ane ajJAnAdi sarva doSorUpa karmamaLathI rahita rahyo hato evA jIvane zrI ajitanAtha prabhunuM gurUgame yathArtha oLakhANa prabhu hovAthI teo amala che. thatAM teno AtmArtha jAgRta thAya che. AvA sAdhakane potAnA sattAgata akhaMDa : anaMta jJAnadarzanAdi sarve AtmikaguNo kSAvikabhAve prabhumAM AtmasvarUpane pragaTa karavAnI tIvra abhilASA utpanna thAya che. chevaTe pragaTapaNe vartatA hovAthI teo akhaMDa che. Avo bhavyajIva AtmikaguNono grAhaka thAya che, tenuM ja svAmipaNuM, anupa : vItarAga paramAtmAnA zuddha svarUpanI sarakhAmaNI anya temAM ja otaprotatA, tenuM ja kartutva, tenuM ja bhoknatva, ityAdithI koinI sAthe karI zakAtI na hovAthI teo anupama, ajoDa ke advitIya nisvabhAvano kartA thAya che. TUMkamAM mumukSu kramazaH zuddha AtmasvarUpano kartA-bhokatA banI rahe che. syAdvAda sattA : zrI arihaMta prabhu potAnI zuddha syAdvAdamayI 'zraddhA bhAsana ramaNatA re, dAnAdika pariNAma; AtmasattAnA ja rasika che ane temAM ja teo sadeva ramamANa kare che. sakaLa thayAM sattArasI , jinavara darizaNa pAma.'..ajitajina...9 paramAnaMda : zrI arihaMta paramAtmAne Atmika guNono paramAnaMda upara mujabanuM zrI jinezvara prabhunuM samyagudarzana bhavyajIvane thatAM ke sahajAnaMda varte che. tenAmAM paramAtmA pratye apAra zraddhA ane bhakti UgatAM te prabhunA prabhunA zuddha AtmikaguNonI oLakhANA mumukSune jyAre thAya che guNakaraNamAM nimagna thAya che. potAnA sattAgata zuddha jJAna-darzanatyAre te paNa potAnI AtmasattAno rasiyo banavA tatpara thAya che. cAritrAdi guNomAM paraspara sAhacaryabhAve pravartanA karatAM AvA sAdhakane Aropita sukha bhrama TaLyo re, bhAyo avyAbAdha; AtmikaguNono pratyakSa anubhava thavA mAMDe che. TUMkamAM sAdhaka AtmAnA sama| abhilASIpaNuM re, kartA sAdhana sAdhya.'...ajitajina...7 kSAyika ane akSaya svabhAvano rasiyo thAya che ane avasara Ave . jyAre bhavya jIvane paramAtmapada pragaTa karavAnI ruci utpanna thAya che muktidhAmano adhikArI thAya che. ane viSaya-kaSAyAdimAM sukha che evuM bhrAMtimaya AropaNa chedAya che "teNe nirdhAmaka mAhaNo re, vaidya gopa AdhAra; tyAre tenAthI nIce mujabanA udgAro nIkaLe che: devacaMdra sukha sAgaru re, bhAva dharama dAtAra....ajitajina...10 he prabhu ! ApanA samyagadarzanathI mAro indriyajanya ke paudgalika he ajitanAtha prabhu ! Apa ja mArA sArthavAha ane sukAnI cho. sukhano bhramaTaLI gayo che. vaLI he prabhu ! mane bAdhA-pIDA vagaranA Apa ja ahiMsAdharmanA pravartaka cho. Apa ja mAro bhavaroga maTADanAra sanAtana sukhanI samajaNa pragaTatAM huM teno abhilASI thayo chuM. he sujANa vaidya cho. Apa ja muktimArganA mArA dharmanAyaka cho. bhavaraNamAM prabhu ! muktimArganAM satusAdhano vaDe huM nijasvabhAvanI prAptinAM kAraNo aTavAyelA bhavyajIvonA Apa ja AdhAra cho. Apa ja kSAyika sukha sevavA kRtanizcaya thayo chuM. he prabhu ! mane ApanI kRpAthI nisvarUpanI ane sahajAnaMdanA mahAsAgara cho. Apa ja bhAvadharmanA dAtAra cho. he prAptino ja puruSArtha varte evI mArI hRdayapUrvakanI prArthanA saphaLa thAo !" prabhu ! Apane hRdayapUrvakanA mArA koTi-koTi praNAma. * sva. kamaLAbena sutariyA ApaNA saMghanA AjIvana sabhya ane saMghanI pravRttio mATe premAdara kaoNlejamAM abhyAsa karyo hato. emanA jamAnAmAM kanyAo kaoNlejamAM dharAvanAra, ApaNAM vaDIla zrI kamaLAbahena sutariyAnuM thoDA samaya bhaNavA jatI nahi, emanA pitAzrInI icchA paNa nahi, paNa gAMdhIjInI pahelAM amadAvAda khAte avasAna thatAM saMghane eka sahRdaya hitaciMtakanI daramiyAnagIrIthI kamaLAbahenane kaoNlejamAM abhyAsa karavAnI taka maLI khoTa paDI che. teo amadAvAdanAM vatanI hatAM, paraMtu patra dvArA saMgha hatI. emanA sahAdhyAyIomAM dhIrajalAla dhanajIbhAI, maNilAla gAMdhI, sAthe avAranavAra saMparkamAM rahetAM hatAM. saMghanA "prabuddha jIvana" mATe kAntibhAI mahetA, DaoN. raNajita paTela (anAmI) vagere hatA. sva. sva. dhIrajalAla dhanajIbhAI zAha pAritoSikanI vyavasthA emaNo ja kamaLAbahene nyU ejyukezana hAyaskUlamAM zikSikA ane esa.ela.yu. karI ApI hatI. mahilA kaoNlejamAM prAdhyApikA tarIke ghaNAM varSa kArya karyuM hatuM ane sAthe sva. kamaLAbahena chellA keTalAMka varSothI bImAra rahetAM hatAM. pAkaTa sAthe vividha zaikSaNika, sAmAjika, sAhityika saMrathAomAM padAdhikArIo vaye emaNe zAntipUrvaka deha choDyo. tarIke teo sakriya kArya karatA rahyAM hatAM, jemAM gujarAta sAhitya eka jamAnAmAM kamaLAbahenanuM nAma bahu jANItuM hatuM. teo sabhA, gujarAta vidyAsabhA, gujarAta strI keLavaNI maMDaLa, gujarAta esa.ena.DI.TI. yunivarsiTI sAthe varSo sudhI saMkaLAyelAM rahyAM hatAM. kaoN.oN.hAusiMga pheDarezana, baherA-mUMgA zALA, gujarAta risarca emaNe sva. dhIrajalAla dhanajIbhAI ane bIjA mitro sAthe ApaNA sosAyaTI, mahilA kaoNleja vagere mukhya che. gujarAtI sAhityanA ane yuvaka saMghanI jema amadAvAdamAM jaina yuvaka saMghanI sthApanA karI hatI patrakAratvanA kSetre emanuM viziSTa pradAna rahyuM che. ane paryuSaNa vyAkhyAnamALAnuM Ayojana paNa sADA traNa dAyakAthI sva. kamaLAbahena sutariyAnA svargavAsathI ApaNane eka vaDIla karatA rahyAM hatAM. sannArInI khoTa paDI che. emanA puNyAtmA mATe zAnti prArthIe chIe ! rava. kamaLAbahene 1938 thI 1944 sudhImAM amadAvAdamAM gujarAta |taMtrI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sagubATI, 2002 mitro vagere bolAvavAno sva. subodhabhAIne bhAre utsAha raheto. teo maMDaLInA mANasa hatA, to paNa dhyAna, ciMtana-manana mATe temane ekAMta paNa eTaluM ja priya hatuM. chellAM keTalAMka varSathI tabiyatane kAraNo sva. surbodhabhAI pravAsamAM sva. subodhabhAI amadAvAdanA vatanI hatA, paNa yuvAna vaye emanAMjoDAI zakatA nahotA, to paNa pravAsanA AyojanamAM teo rasa letA patnI zrI nirubahena (hAla saMghanAM maMtrI) sAthe muMbaI vyavasAya arthe ane nirubahenane badhe mokalatA. subodhabhAI pachI nirubahena saMghanA AvIne vasyA hatA ane pachI to teo muMbaInA ja thaIne rahyA hatA. maMtrI thatAM saMpa sAthenuM emanuM rAkriya tAdAtmya haMmezAM tAjuM rahyuM hatuM. A sva. paramAnaMda kApaDiyAnA vakhatamAM teo saMghamAM joDAyA hatA ane daMpatInuM yuvaka sevamAM yogadAna ghaNuM moTuM rahyuM che. emanAmAM rahelI zaktione pArakhIne sva. paramAmadabhAIe emane ane nirubahenane emanI samitimAM lIdhI hatI ane tyAra pachI thoDA vakhatamAM ja subodhabhAInI maMtrI tarIke varaNI thaI hatI. saMghanA bhUtapUrva maMtrI sva. cImanalAla je. zAha sAthe maMtrI tarIke subodhabhAIe ghaNAM varSa kArya karyuM hatuM ane saMghanI vividha pravRttiomAM sakriya rasa lIdho hato. 'prabuddha jIvana'nA tyAre taMtrI sva. paramAnaMdabhAIe subodhabhAIne 'prabudha jIvana'nA saMpAdana-mUkavAMcana ItyAdinI javAbadArI paNa soMpI hatI. tyAre sva. paramAnaMdabhAInI sAthe sva. cImanalAla je. zAha ane sva. subodhabhAI paryuSA vyAkhyAnamALAnA saMcAlananI javAbadArI paNa sva. cImanalAla je. zAhanA avasAna pachI subodhabhAIe paryuSA vyAkhyAnamALA daramiyAna meca saMcAlananI javAbadArI utsAhapUrvaka svIkArI lIdhI hatI ane eno emane pUro letoSa hato. sva. subodhabhAI ane nirubjhananuM dAya jIvana eTaluM badhuM pravRttimaya hatuM ke jaina yuvaka saMca uparAMta anya keTalIka saMsthAomAM paNa temaNe hoddedAra ke samitinA sabhyapade ane vividha prakAranI pravRttiomAM bhAga letA rahyA hatA. ethI emanuM jIvana bharyuMbharyuM rahyuM hatuM. chellAM keTalAka mahinAthI subodhabhAInI tabiyata vadhu naramagarama rahetI hatI. potAnA bhAI DaoNkTara kirITabhAInI salAhathI emaNe amadAvAdamAM jaIne sAravAra lIdhI hatI. tyAM tabiyata sArI thata muMbaI AvyA hatA. paraMtu thoDA vakhata pahelAM amadAvAda javAnuM kAraNa UbhuM thayuM ane jANe amadAvAdanI dharatI ja emane bolAvatI hoya ema, amadAvAdamAM ja vyavasAyArthe jaIne rahelA putra upenabhAIne tyAM cIne, emaNe pachI hospiTalamAM satIjIonA mukhe mAMgalika saubhaLIne, paccakhkhANapUrvaka zAntithI deha choDhyo hato. sva. subobhAInA avasAnathI saMghane e udAradila, vicAra, hitaciMtaka, sainiSTha kAryakaranI khoTa paDI che ane aMgata rIte meM mAza eka vaDIla, uSmAbharyA lAgaNIsabhara mitrane gumAvyA che. sva. subodhabhAInA puNyAtmAne zAMti ho ! n taMtrI saMghanAM prakAzano saMgha taraphathI nIcenAM pustako prakAzita karavAmAM AvyAM che : kiMmata rU. 150-00 150-00 12 prabhu jIvana sva. subodhabhAI ema. zAha saMghanA AjIvana sabhya, cAra dAyakAthI kAryavAhaka samitinA sabhya bhUtapUrva maMtrI ane karmaTha kAryakartA zrI subodhabhAI ema. zAhanuM amadAvAda khAte 78 varSanI vaye avasAna thatAM saMghe potAno eka AdhArastaMbha gumAvyo che. vahana karatA hatA. sva. subodhabhAI vicArazIla prakRtinA hatA. navuM navuM vAMcavuM ane navuM navuM sAMbhaLavuM emane gamatuM, ethI ja kRSNamUrti, ozo rajanIza, nirmaLAdevI zrIvAstava, mA yogAti, goenkAjI vagerenAM pravacano zibiromAM teo jatA ane mitravartuLamAM pragaTa ciMtA vyakta karatA. temano jIva eka bhoLA jijJAsuno hato. badhethI temane sAruM sArUM mahA karavAnuM gamatuM. emane kuTuMbamAM mAtA-pitA taraphathI UMDA dhArmika saMskAra maLyA hatA. yuvAna vaye emaNe cosaTha praharI pauSadha paNa karyA hatA. pratikramaNAnAM sutro emane kaMThastha hatAM ane bRhad zAMti, bhaktAmara ItyAdino pATha teo niyamita karatA. sva. subodhabhAIne sAmAjika ane sAMskArika pravRttiomAM paNa eTalo ja rasa hato. teo vyAkhyAno, saMgIna nI mahephilo, pravAsa ItyAdinuM Ayojana karavA uparAMta garIba vidyArthIo, garIba dardIo vagerene sahAya karavAnI yojanAomAM paNa sakriya rasa letA ane potAnA taraphathI dAnamAM yathAzakti kama lakhAvatA. A uparAMta rAjakAraNa ane rAjakIya vicAradhArAmAM paNa teo UMDo rasa dharAvatAM hatA. eTale ja sva. cImanalAla bhAI jyAre saMghanA pramukha hatA tyAre ane tyArapachI paNa rAjakIya-Arthika viSayo upara saMghanI vasaMta vyAkhyAnamALA nAmanI je pravRtti cAlatI tenuM saMcAlana teo sva. amarabhAI jarIvAlA sAthe karatA rahyA hatA. saMghe jyAre dharamapuranA AdivAsI vistAronuM sevAkArya upADayuM tyAre anya kAryakartAo sAthe sva. subodhabhAIe paNa UMDo rasa lIdho hato ane teo haredAro sAthe dharamapuranI mulAkAte AvatA hatA. navA mitro karavAno, mitramaMDaLImAM vAto karavAno, potAne ghare (3) (2) (3) (4) (5) pAsaporTanI pAMkhe pAsaporTanI pAMkhe -uttarAlekhana gurjara phAgusAhitya ApaNA tIrthaMkaro sUrato ullAsa ramaNalAla cI. zAha ramaNalAla cI. zAha ramaNalAla cI. zAha tArAbahena 2. zAha zaila pAlanapurI (zaileza koThArI) (6) jaina dharmano svAdhyAya DaoN. bipinacaMdra hI. kApavAno lekha saMgraha -sumana 100-00 100-00 80-00 100-00 Printed & Published by Nirubahen Subodhbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri PrintingWork, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Kondde Cross Road, Byculla Mubai-400027, AndPublished at 385, SV Road, Mumbai-400 004. Editor Ramanlal C. Shah. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1. 6067/57 Licence to post without prepayment No. 271 0 varSa : (50) + 14 0 aMka : 2 0 phebruArI, 2003 0 Regd. No. TECH / 47.890/ MBA/ 2003-2005 0 0 0 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra 0 0 0 prabhuThTha 68461 0 0 0 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 0 vArSika lavAjama rU.100- 000 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha bAvanagajA madhya pradezamAM baDavAnI zahera pAse AvelA digaMbara jaina tIrtha ame gesTa hAusamAM pahoMcyA. tIrtha sthaLomAM hoya che enA karatAM ghaNI bAvanagajAnI yAtrA karavAno eka sarasa avasara thoDA samaya pahelAM vadhAre sagavaDa tyAM hatI. eTale ame tyAM ja utAro rAkhyo. amane sAMpaDyo hato. A tIrthanI amArI A pahelIvAranI ja yAtrA bIje divase savAre ame DuMgara para caDhANa cAlu karyuM. DuMgaranA hatI. - - UMcAmAM UMcA zikhara sudhI Azare sAtaso pagathiyAM che. paraMtu bAvanagajA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI A vakhate netrayajJanuM Ayojana RSabhadeva bhagavAnanI pratimA sudhI to Asare so pagathiyAM che. cikhodarAnI AMkhanI haoNspiTala dvArA vaDodarA jillAnA saMkheDA gAma ane prathama trazaSabhadeva bhagavAnanAM darzana karyA. bhagavAnanI uttega pAse hAIve para AvelI maMgalabhAratI nAmanI saMsthAmAM karavAmAM AvyuM prazAnta khagAsanamAM UbhelI bhavya nagnapratimA joI ame prabhAvita hatuM. eTale haoNspiTalanA sUtradhAra DaoN. ramaNIkalAla dozI (dozIkAkA)ne thaI gayAM. tyAM darzana-caityavaMdana tathA bhakatAmara stotrano ame pATha meM vinaMtI karI hatI ke netrayajJa pachI tamArI sAthe tyAMthI alirAjapura karyo. pAsenA lakSmaNI tIrthanI ane kukasI-baDavAnI pAse AvelA bAvanagajA bhagavAna 28SabhadevanI A mUrti 84 phUTa UMcI che, paraMtu lokomAM tIrthanI yAtrA karavAnI bhAvanA che ane e mATe emaNe saMmati darzAvI pahelethI bAvanagajA' nAma paDI gayuM che. AvuM nAma kema paDyuM haze e hatI. saMjogavazAtu DaoN. dozIkAkA A tIrthayAtrA mATe amArI sAthe na vize aTakaLo thAya che. jUnA vakhatamAM gaja eTale hAtha jeTaluM mApa AvI zakyA, paraMtu emaNo amArI yAtrA mATe vAhananI sagavaDa karI gaNAtuM. lokoe aMdAja lagAvyo haze ke mUrti bAvana gaja jeTalI UMcI ApI hatI. tIrthayAtrAmAM amArI sAthe saMghanA padAdhikArIo joDAyA haze. mATe "bAvanagajA' nAma A tIrthanuM paDI gayuM haze. vastuta: mUrti hatA. ame kula pAMca sabhyoe A tIrthayAtrA mATe, netrayajJanuM kArya pUruM 84 phUTa UMcI che. phUTanuM mApa aMgrejo AvyA pachInuM vartamAna kALanuM thatAM, prasthAna karyuM hatuM. che. ema chatAM meLa besADavAmAM Ave che ke bhagavAnanuM AyuSya coryAsI vaDodarAthI iMdora-khaMDavA sudhIno rasto DabhoI, boDelI, choTA lAkha pUrvanuM hatuM, eTale mUrti 84 phUTanI che. udepura thaine alirAjapura jAya che. gujarAtanI hadamAM rasto sAro che, bAvanagajAno parvata cUlagiri tarIke oLakhAya che. sAtapuDAnA paNa madhya pradezanI sarahada oLaMgyA pachI tyAMno rasto kharAba, kharabacaDo DuMgaronI A bAjunI hAramALAmAM A parvata UMco che. te evA nakkara che. eTale tyAM vAra vadhAre lAge ema hatI. eTale ame e pramANe grenAITa paththarano banelo che ke jemAM kotarakAma thaI zake, mUrti kaMDArAI samayanI gaNatarI pahelethI karI ja lIdhI hatI. maMgalabhAratIthI bAvanagajA zake. sudhInuM aMtara Azare baso kilomiTara jeTaluM che. , A pratimA keTalI prAcIna che eno aMdAja lAgato nathI, paNa vi. maMgalabhAratIthI nIkaLIne ame alirAjapura pAse lakSamaNI tIrthamAM saM. 1233mAM eno jIrNoddhAra thayAno ullekha maLe che. e parathI A darzana-caityavaMdana karIne sAMje sADA sAta vAge baDavAnI pahoMcyA. tyAre teramI sadIthI vadhu prAcIna pratimA che. aMdhAruM thaI gayuM hatuM. bAvanagajA baDavAnI zaherathI Azare ATha khullAmAM rahelI A pratimAnA paththara upara havAmAnanI asara thavAthI kilomiTara dUra che, paraMtu eTalo rasto DuMgaromAMthI pasAra thAya che. ghasAro lAgato rahyo che. eTale ja enA vakhatovakhata jIrNoddhAranI caDaUtara rasto che eTale samaya vadhAre lAge che. rAtre ATha vAge ame AvazyakatA rahI che. digaMbarAcArya zrI vidyAnaMdajI mahArAjanI preraNAthI bAvanagajA pahoMcI gayA. i. sa. 1988mAM A pratimAno jIrNoddhAra thayo hato. pratimA vadhu Take ame siddhakSetra bAvanagajA pahoMcIne tyAM kAryAlayamAM tapAsa karI to e mATe niSNAto dvArA enA upara lepa vagerenuM kArya thayuM hatuM. ethI jANavA maLyuM ke dharmazALA sArI che, paNa amArI jarUriyAta saMtoSe pratimAnI bhavyatA ane darzanIyatAmAM vRddhi thaI che. pratimAnI AsapAsa evI nahotI. ema chatAM temAM rahevAnuM ane vicAratAM hatAM, tyAM eka paththaranA gokhalA jevI vizALa ane majabUta racanA karavAmAM AvI che uparI karmacArIe kahyuM, "sAhujInuM gesTa hAusa thoDe cheTe che, paNa ke jethI havAmAna tathA pakSIo pratimAne bagADe nahi. tamArI pAse gADI che. tamane jo vAMdho na hoya to tyAM jaI zako cho." A jIrNodvAra pachI i.sa. 1991nA jAnyuArImAM ahIM paMcakalyANa Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2003 prabuddha jIvana ati sthAna dharA AjIvana sabha pratiSThAvidhi thaI hatI. te samaye aneka mahAnubhAvo padhAryA hatA ane upara Avela maMdira moTuM che ane temAM ghaNI pratimAo che. tyAM darzanasamagra utsava daramiyAna Azare dasa lAkha yAtrikoe ahIM AvIne caityavaMdana karI ane dhanyatA anubhavI.' darzana-pUjanano lAbha lIdho hato. parvatanI Toca uparanuM dazya atyaMta ramaNIya che. tyAMthI cAre bAjuno bAvanagajAnI tradaSabhadeva bhagavAnanI khagrAsanamAM kAusagga mudrAmAM DuMgarALa pradeza dUra dUra sudhI dekhAya che. dUra narmadA nadInAM nIra paNa karavAmAM AvelI A pratimAM dakSiNanA gompaTezvara bAhubalijInI pratimA dekhAya che. parvato upara vRkSo bahu ochAM che. alpa vRSTine kAraNe paNa karatAM UMcI che. e rIte jinezvara bhagavAnanI A UMcAmAM UMcI pratimAM hariyALI ochI jaNAya che. che. parvatamAMthI kaMDArelI pratimAomAM A sarvotrata pratimA manAya che. A maMdironAM darzana karI ame nIce utaryA. taLeTImAM paNa nAnAMmoTAM alabatta gomyuTezvara bAhubalijInI pratimA, upara mastakathI nIce ghUMTaNa 19 maMdira che ane eka mAnastaMbha che. vaLI A kSetramAM AcArya zrI sudhI, cAre bAjuthI kaMDArelI che, paraMtu 2SabhadevanI A pratimA cAre candrasAgarajI mahArAja tathA munizrI zItalasAgarajI mahArAjanAM samAdhibAjuthI kaMDArelI nathI. phakta AgaLanA bhAgamAM ja kaMDArelI che. sthaLa para caraNapAdukA che. pratimAjInuM mastaka paNa saMpUrNa kaMDAreluM nathI. pAchaLathI AkhI pratimA A badhAMnAM darzana karI, bhojana laI, A tIrthamAM padhArelA digaMbara parvata sAthe joDAyelI che eTale ke parvata sAthe ekarUpa che. muni mahArAja zrI kaMcanasAgarajInI upadezavANI sAMbhaLIne ame A bhagavAna RSabhadevanI A pratimA keTalI vizALa che teno khyAla pavitra tIrthabhUminI vidAya lIdhI. enI thoDI vigato parathI Avaze, jema ke emanuM mastaka ra6 phUTa lAMbu bAvanagajAthI alirAjapura, boDelI thaIne ame cikhodarA pahoMcI ane sADA sattara phUTa pahoLuM che. emanI AMkho traNa phUTa jeTalI lAMbI gayA. che. emanA kAna sADA nava phUTa lAMbA che. nAka cAra phUTanuM che. emanA A tIrthabhUminI yAtrAnI, bAvanagajA tradaSabhadeva bhagavAnanAM sAkSAtu hAtha 46 phUTa lAMbA che. emanA paga (kamarathI) 47 phUTa lAMbA che. darzananI ghaNAM varSonI amArI AkAMkSA pUrNa thaI. emanA pagano paMjo pAMca phUTano che. A badhA AMkaDA parathI mUrtinI ! ramaNalAla cI. zAha UMcAI ane bhavyatAno khyAla AvI zake che. - sva. nemacaMdabhAI gAlA A pratimA bhagavAna RSabhadevanI ja che enI khAtarI emanA paga saMghanA AjIvana sabhya ane saMghanI kAryavAhaka samitinA sabhyapade varSothI pAse baMne bAju parvatanA paththaramAM yakSa-yakSiNI kotarelAM che te uparathI sthAna dharAvanAra, zrI nemacaMdabhAI meghajIbhAI gAlAnuM thoDA samaya pahelAM thAya che. yakSa gaumukha ane yakSiNI cakrezvarI devI e baMnenI AkRti A bar akRiti avasAna thatAM saMghe eka saMniSTha kAryakara gumAvyA che. surekha kotarAyelI che. 4. nemacaMdabhAI saMdhanI badhI pravRttiomAM niyamita hAjarI ApatA rahyA mALavAno A pradeza saikAo pUrve atyaMta samRddha hato. loko khAdhepIdhe hatA. teo svastha hatA, chatAM keTalAka samayathI kAne bahu ochuM saMbhaLAtuM bahu sukhI hatA. "Daga Daga roTI, paga paga nIra' evI kahevata A hatuM eTale vAtarasika bolakaNA svabhAvanA sva. nemacaMdabhAI svAbhAvika pradeza mATe tyAre pracalita hatI. mALavAnA A pradezamAM bAvanagajA rIte ja ochuM bolatA thaI gayA hatA. zArIrika rIte teo thoDA kRzakAya uparAMta mAMDavagaDha, avaMtI, dhAra, kukSI, makSI, siddhavarakUTa, gommadagiri thayA hatA, chatAM emane bIjI koI takalIpha nahotI. 73 varSanI vaye UMghamAM baneDiyA vagere tIrtho AvelAM che. ja emaNe deha zAntithI choDyo hato. narmadA nadInA kinAre AvelI baDavAnI nagarI paurANika kALanI sva. macadabhAInA pitA sva. meghajIbhAI gAlA saMdhanA sakriya sabhya nagarI manAya che. jene mAnyatA pramANe vIsamAM tIrthakara munisuvrata che vata hatA ane potAnA vyavasAyanI sAthe sAthe saMghanI pravRttiomAM paNa sAro bhAga letA. emane vAMcanano bhAre zokha hato ane sAhitya uparAMta tattvajJAnanAM svAmInA samayanuM A siddhakSetra che, eTale ke rAma-rAvaNanA yuganI A pustako vAMcatA ane vasAvatA. emano vAraso nemacaMdabhAIne maLelo. teo nagarI che. jene mAnyatA ane jaina rAmAyaNa pramANe rAvaNanA bhAI vyavasAye vakIla hatA, paraMtu emano jIva sAhitya ane tattvajJAnano hato. kuMbhakarNa ane rAvaNanA putra Indrajita A bhUmimAM aneka munio sAthe emaNe "caMpo mahoya cAre kora', "koInA manamAM cora vase che', jevA sAdhanA karIne, mokSagAmI thayA hatA. eTale A parvata Indrajitagiri navalakathA ane vArtAnA graMtho lakhyA che, to vaLI 'mahAtmA gAMdhIjI ane tarIke paNa oLakhAya che. rAvaNanI rANI maMdodarIe 48 hajAra zrImada rAjacaMdra', "janma-punarjanma', "pramAda', 'jaina dharma ane manodaihika vidyAdharIo sAthe A kSetramAM dIkSA lIdhI hatI. eTale A pradezanI rogo' jevAM keTalAMka tattvajJAnamAM pustako paNa lakhyAM che. emanAmAM lekhaka pahADIomAM eka pahADI te "maMdodarI pahADI' tarIke jANItI che ane tarIkenI AgavI sUjha ane zakti hatI. kacchI samAjanA pagadaMDI' sAmAyikanA tyAnuM jIrNa maMdira "maMdodarI maMdira' tarIke oLakhAya che. - teo keTaloka samaya saMpAdaka-taMtrI hatA. pUjya zrI kuMdakuMdAcArye nirvANakAMDa'mAM baDavAnI tIrthano nirdeza sva. nemacaMdabhAI ane emanA parivAra sAthe mAre gADha maitrI hatI. nIce pramANe karyo che : emanAM patnI sva. zAntAbahena varSo pahelAM jheviyarsa kaoNlejamAM mArAM vidyArthinI baDavANI varaNayare dakkhiNabhAyammi cUlagirisihare / hatAM. zi. dhavala ane ci. zilpAnI pragatimAM ame badhAM rasa letAM. sva. iMdajiya kuMbhakaraNe NivvANa gayA Namo tesiM // nemacaMdabhAI mArI sAthe jaina itihAsa saMmelana ane jaina sAhitya samArohamAM niyamitapaNo joDAtA. keTalAka pravAsamAM ame sahapravAsI hatA. pravAsamAM A gAthAno hiMdI anuvAda nIce pramANe thayelo cheH emanA anubhavonI avanavI vAto sAMbhaLavA-jANavA maLatI. baDavAnI varanayara sucaMga, dakSiNa dizi giricUla ullaMga, emanA svargavAsathI saMghe eka saMniSTha kAryakara gumAvyA che ane mane eka Indrajita aru kuMbha ju karNa, te vaMda bhavasAgara tarNa. aMgata mitranI moTI khoTa paDI che. A cUlagiri upara nAnAM moTAM kula agiyAra maMdira che. emAM muni sadgatanA AtmAnI zAnti mATe prArthIe chIe. IndrajitanuM maMdira ane muni kuMbhakarNanuM maMdira paNa che. parvatanI Toca T taMtrI 2. dAdarI maMdira' tarIke oLakhAya . tA sva. nemacaMdabhaPi : pahelAM jheviyarsa kaoNlejamAM Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2003 prabuddha jIvana kavi dIpavijayajIkRta "samudrabaMdha citrakAvya' 1 pU. zrI vijayazIlacaMdrasUrijI "mAtA trizalA jhUlAve putra pAro' e suprasiddha racanAne kAraNe kare che. te kramazaH joie: * jaina saMghamAM atyaMta lokapriya banI gayelA kavivara paMDita zrI dIpavijayajI 1. zrI jAlaMdharanAtha rakSA-AzIrvacana : chappaya chaMdamAM kavie mahArAja ogaNIsamA zatakamAM thayelA vikhyAta jaina sAdhu-kavi che. jAlaMdharanAtha eTale ke zaMkara bhagavAnanuM svarUpa varNavyuM che ane te teo gujarAtanA vaDodarAnA vatanI hatA. (jaina gU. ka, 6/195). rAjAnI rakSA kare, saMkaTa hare tevo AzIrvAda vyakta karyo che. A vaDodarAnA gAyakavADa rAjAe temane "kavirAja' evuM tathA udayapuranA kavitAmAM zaMkaranuM jAlaMdharanAtha tarIke thayela varNana temaja A racanAnA rANAe "kavibahAdura' evuM biruda ApyuM hatuM. prAraMbhe kavie lakhela "zrI jAlaMdhara nAtho jayati' evo prAraMbha jotAM A - A kavirAjanI aneka racanAo upalabdha che. keTalIka prasiddha paNa rAjavInA iSTadeva zaMkara hovA joie ane teno saMbaMdha nAtha saMpradAya che, ane thoDIka hajI aprakAzita che. A lekhamAM temanI AvI ja eka sAthe hovo joie ema anumAna thAya che. kavitAnI aMtima paMktimAM aprasiddha racanAno paricaya ApavAmAM Ave che. "lAnAtha' evuM nAma Ave che, te kAM to zaMkaraputra gaNapatinuM sUcaka jodhapuranA rAThoDa vaMzIya rAjavI mAnasiMha rAThoDanI prazastirUpe hoya ane kAM to te nAme koI yogIno saMketa paNa hoya. eka citrakAvyanI racanA temaNe karI che. A racanAnI kavirAje svahaste 2. bIjo chappaya paNa uparanI mAphaka ja jAlaMdharanAtha-zivajInuM AlekhelI sacitra prata (oLiyuM : Scroll) vaDodarAnI zrI AtmArAmajI varNana Ape che. jena lAyabrerImAM vidyamAna che, temAM kavie A racanAne "samudrabaMdha 3. trIjA chappaya chaMdamAM 'mahAmaMdira zrI kRSNadeva-rakSA' rUpa AzIrvacana AzIrvacana' evA nAme oLakhAvela che. gujarAtI sAhitya koza-madhyakala che. AmAM mora mugaTadhArI zrIkRSNanuM svarUpa sarasa varNavAyuM che. jaina (pR. 175)mAM A racanAno 'samudrabaMdha sacitra AzIrvAda kAvya prabaMdha" kavi zivajI ane kRSNanuM AvuM sarasa varNana kare te vAta paNa udAra evA nAme nirdeza maLe che. manovalaNa sahita aneka daSTie mahattvapUrNa gaNAya tevI lAge che. Ama to A eka akhaMDa oLiyuM ja che, paNa ApaNI-bhAvakonI 4. cothA chappayamAM nava graharakSA-AzIrvacana che. temAM nava graho savalata khAtara ahIM tenA pAMca vibhAga pADIne varNavavAmAM Avela che. rAjAnuM maMgala karo tevI bhAvanA vyakta thaI che. te vibhAgonuM varNana A pramANe che : 5. pAMcamA chappayamAM sakaladeva rakSA-AziSa Apela che. temAM zaMbhusUtathI prathama vibhAgamAM lAMbuM gadyapadyAtmaka lakhANa che. temAM prAraMbhe laine jagadaMbA sudhInA aneka deva-devIonI rakSA varNavAI che. prastAvanArUpe ATha takhatanAM nAma ane temAM AThamA takhata marudhara- 6. chaThThA chappayamAM kavirAja dIpavijayanA suvacananI rakSArUpI jodhapuranA nareza, aneka vizeSaNo tathA upamAo dharAvatA mahArAja AzIrvAda vyakta karavAmAM Avyo che. mAnasiMhajIne putranI, rAjyanI, lAbhanI, sema-jaya ane dhananI prApti AmAM samudrabaMdha mAhAsyanAM be kavitta ane rakSAnAM cha kavitta ema thAya tema ja tenA zatruonuM mardana tathA pratApanI vRddhi thAya te arthe maLIne kula 8 kavitta thayAM che, ane tene kavie AzIrvacana-aSTaka samudrabaMdha AzIrvacana" lakhavAno saMkalpa AlekhavAmAM Avyo che. te tarIke oLakhAvela che. pachI chappaya chaMdamAM be kAvyo ApyAM che jemAM samudrabaMdhanuM mAhAtma tyArabAda traNa kavitta, saMbhavataH manahara chaMdamAM che te dvArA kavie kavie varNavyuM che. kavie kahyuM che ke "samudrabaMdha rUpe apAtI AziSa e mAnasiMhanI yazakIrtinuM varNana karyuM che. tenI sAthe ja vibhAga 1 pUro sarvazreSTha AzIrvAda tathA vadhAI gaNAya; tenA pratApe samudra paryaMta thAya che. pRthvInuM eka chatrI rAjya sAMpaDe.' te kAvyonA aMte, samudrabaMdha kAvyanA vibhAga 2 mAM rAjAnA traNa sevakonAM rAjasthAnI-jodhapurI zailInAM 1296 akSara, te mahAbaMdhamAM aMtargata cauda ratnonA nAnA baMdha kAvyonI suMdara citro che, ane tenI nIce eka nAnA cokaThAmAM mAnasiMha rAjAnA gUMthaNI che tenA 355 akSara, ema kula 1651 akSaro hovAnuM kavi khanuM varNana karatuM kavitta che. tenI nIce, pAMcamA vibhAgamAM ja eka -nirdeza che; jevA ke dhanuSabaMdha, cokIbaMdha, kapATabaMdha, haLabaMdha, hArabaMdha, khUNAmAM mAnayukta talavAranuM majAnuM citra jovA maLe che. mAlAbaMdha, nisaraNIbaMdha vagere. baMdha eTale ke te te padArthanI AkRtimAM vibhAga 3mAM paNa rAjAnA traNa chatradhara vagere sevakonAM traNa racAyela kAvyo-citrakAvyo e mahAbaMdhamAM samAvavAmAM AvyA hovAnuM alaga alaga citro che, ane tenI nIce eka nAnA cokaThAmAM rAjAne kavi sUcave che. - meghanI upamA arpatuM kavitta che. AgaLa vadhatAM kavi kahe che ke A nAnA nAnA baMdho to dareka rAjAne vibhAga 4mAM samudrabaMdhanA citrakAvyamAM 36 paMktiomAM DAbethI, AziSarUpe caDhAvAya. paNa je samudrabaMdha' nAme moTo baMdha che teno jamaNe vAMcIe to eka paMktimAM eka ema kula 36 doharA (moTA AzIrvAda to kAM to cakravartI rAjAne ane kAM chatrapati rAjAne ja koThAmAM) vaMcAya che. A doharAmAM svayaM eka racanA banI che. temAM caDhAvI zakAya. A mAnasiMha) rAjA chatrapati rAjA hovAthI temane A rAjAnI kIrtinuM varNana kavie karyuM che. samudrabaMdha-AzIrvAda ApuM chuM. A pachI kavi aSTaka arthAt ATha ane pAMcamA vibhAganuM svarUpa darzAvatAM kavi pote ja lakhe che ke jema kAvyo ke kavitta dvArA mAnasiMha rAjAne AzIrvAda ApavAnI sAthe sAthe zrIkRSNa samudramaMthana karIne 14 ratno kADhayAM te rIte meM paNa A tenA iSTa devonAM nAma-vanapUrvaka teo paNa tenI rakSA kare tevuM varNana samudrabaMdha-citra kAvyanA maMthana thakI 14 nAnAM baMdhakAvyo rUpI ratno Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana phebruArI, 2003 nIpajAvyAM che. te 14 ratno A pramANe che: 8 rAjanItinAM ratna, 4 racanA-nipuNatA vyakta thAya che. AzIrvacana rUpI ratna, 1 birUda-upamAnuM ratna, 1 kavinI prArthanAnuM AnA pachI motIdAma nAmanA chaMdamAM kavi 7 gAthAo dvArA nRpa-varNana ratna-e rIte 14 ratno che. A badhAM ratnonI vigate samajUtI ApatAM kare che. te pachI eka kavitta che, te paNa rAjanA varNananuM ja che. cheka chelle kavi kathe che: toTaka chaMdamAM saMskRta bhASAmAM ardha samasyArUpa kAvya vaDe dinakara, dAmodara, 1. rAjanIti 1 : strIno vizvAsa na karavo; te viSe vAM vittayAmi tripurA, surapati, somezvara ane nagarAjA A badhAM devo rAjAnI rakSA karo satata e nItizatakanA zloka dvArA ekasaro hArabaMdhaH rana 1. tevI AziSa ApIne kavi kAvyanI samApti kare che. 2. rAjAe bhajana paNa karavuM ghaTe, te sUcavato rAmarakSA stotrano prAMte ApelI puSyikAmAM kavi potAno paricaya A pramANe noMdhe che: zloka rite radhunAthasya e vaDe bIjo be saro hArabaMdha: ratna 2. "tapAgacchamAM vijayAnaMdasUri (AsUra) gacchamAM, gAyakavADa rAjAe 3. rAjA duSTane daMDe, ziSTane ratho, e nIti viSe subhASita I Apela 'kavirAja' biruda dharAvanAra jatI paM. dIpavijaya kavirAje vandranataMbole. e vaDe bIjo be saro hArabaMdha: ratna 3. rAThoDa rAjA mAnasiMhanI kIrtinA gAna svarUpa samudrabaMdha-AzIrvacana 4. rAjAe vyAkaraNaudi bhaNavuM joie te aMge sArasvata vyAkaraNAno racela che." saM. 1877nA vijayAdazamI dine kavirAja dIpavijaye svahaste prathama zloka prApya paramAtmAnuM. e vaDe vajUbaMdha: ratna 4. A lakhela che. samagrapaNe A racanAnuM avalokana karatAM kavinuM 5. rAjAe harirasa cAkhavo joie e viSe bihArI kavino doharo kAvyakauzalya, citrakAvya jevA kaThina kAvya prakAranI racanA tathA ekamAM PrI mavA ro. e vaDe dhanuSabaMdha: ratna 5. aneka citra kAvyo samAvavAnI nipuNatA, vraja bhASA tathA chaMdo paranuM 6. rAjAne gUDha samasyA AvaDavI joie te aMge sutave. e vaDe prabhutva tathA citrakalA-citrAlekhananI kSamatA-ema aneka bAbato viSe prakAza paDe che. eka saMbhAvanA kharI ke citro kavie koI nipuNa dhanuSabaMdhaH ratna 6. 7. rAjAe dayApUrvaka vedavANI sAMbhaLavI, e viSe doharo ghAnA citrakAra pAse paNa dorAvyAM hoya. paraMtu kavi svayaM citrakalAkuzala hatA. kema ke kavie jAte citrAMkita karela vasudhArA devInuM raMgIna citra vonI vokuLI. e vaDe pahADa baMdha: ratna 7. maLI AvyuM che (juo anusaMdhAna-patrikA, kra. ra0, julAI-2002). 8. rAjA drohIthI dUra rahe, dIvAna rAkhe, e nIti viSe gAthA nAsa prasaMgopAtta eka muddo kahevo ThIka lAge che. jaina muni thaIne kavi kULa ghapAM. e vaDe pahADa baMdha : 2 8. Ama 8 rAjanItinAM 8 ratna rAjAnAM, zastronAM tathA te anuSaMge tenA devAdikanAM guNagAna gAya emAM thAya. aucitya kharuM? kadAca A savAla khuda kavinA cittamAM paNa Ugyo hovo 9. mUpati mana ma. e khaMDa kalIbaMdha : ratna 9; joie. teno saMketa pote racela eka aitihAsika racanA "sohamUkula 10. sAvita tapa tega, e khaMDa kalIbaMdha : ratna 10; paTTAvalI'nI prazastimAM svayaM kavie ja nIcenA zabdomAM Apyo che : 11. zrI mAnanIga 5. e zrIpuSkaraNIbaMdhaH ratna 11; 'kavesara birada dharAvI jagameM, bahu nRpa sastra vakhaNyA 12, 5Ta pradhAna mAnasaM. e laherabaMdhaH ratna 12; bhuja bala phoja saMgrAma vakhANayA, AtamadoSa jayA re" 13. nAga samara. e puSkaraNIbaMdhaH ratna 13; (jena gu. ka. 6-188). 14. manara/na ThaMbha ghaTa. e chaDIbaMdha: ratna 14. A vAtane bAjue rAkhIne vicArIe to, kavinuM kavikarma madhyakALanA A 14 baMdha eka samudrabaMdha thakI pragaTe che, temAM kavinI adbhuta uttama kavionI haroLamAM kavine niHzaMka sthAna apAve tevuM che. jaina patra-sAhitya || DaoN. kavina zAha sAhitya gadya ane padya ema be vibhAgamAM vaheMcAyeluM che. gadyanA patrano saMdarbha prApta thAya che. vividha prakAromAM anokhI zailImAM lakhAyeluM patra-sAhitya vividhatAnI 'lAvo lAvo dAMta kalama ke ANaladene kAgaLa lakhIe.' mahAkavi sAthe gadya zailInI vizeSatA darzAve che. sAhityakAro, vidvAno, rAjakIya premAnaMdanAM AkhyAnothI AraMbhIne govardhanarAma, munazI, darzaka, raghuvIra netAo, saMto-mahAtmAo ane mahApuruSoe potAnA kSetrane lagatA codharI vagerenI navalakathAomAM patrano ullekha maLe che. hIrAbahena lakhelA patro prApta thAya che. snehIo, mitro, bhakto, ziSyo tathA pAThakanI "paraloke patra' e dIrgha kAvya kRti patra svarUpanI che. taduparAMta parivAranA sabhyone uddezIne vividha prakAranA patro lakhAyA che. tevI ja svataMtra rIte patro lakhanAranI yAdImAM kavi kalApI, kAnta, ba. ka. rIte jaina sAdhu bhagavaMtoe potAnA ziSyo ane bhaktone uddezIne ThAkora, meghANI, kAkAsAheba kAlelakara vagereno samAveza thAya che. A prasaMgopAta patro lakhyA che. A patro vyavahAra jIvananA prasaMgonI sAthe rIte gujarAtI bhASAnA sAhityamAM patrono je saMdarbha prApta thAya che te je te kSetranA vicArone vyakta kare che. tenA dvArA patralekhakanI vidvatA, uparathI gujarAtI patra-sAhityanuM svataMtra astitva jANI zakAya che. jJAnopAsanA, vAtsalyabhAva, anyanA kalyANanI zubha bhAvanAnA udAtta madhyakAlIna jaina sAhityamAM patralekhana mATe "lekha' zabdano prayoga vicAro mUrtimaMta rUpe pragaTa thayelA hoya che. thato hato. A lekha svataMtra racanA uparAMta rAsa ke phAgu jevA dIrghakAvya patralekhanano vicAra karIe to navalakathA, TUMkI vArtA ke kAvyanA prakAranA aMtargata paNa jovA maLe che. jaina sAhityamAM kAvyomAM paNa aMtargata patrano prayoga thayelo jovA maLe che. lokasAhityanAM lokagItomAM patra-zailIno prayoga thayo che. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2003 prabuddha jIvana muni kamalavijaye 1682mAM lakhela patra "sImaMdhara svAmIne patra rUpe vargane jIvana ghaDatara mATe pAtheya samAna che. vinaMtI' e DhALabaddha racanA che. saMvata 1853mAM kavi harSavijaye 'sImaMdhara "sAgaranuM jhaverAta'nA patromAM pU. sAgarAnaMdasUrizvarajInA guru svAmIne vinatI' patranI racanA karI che. adhyAtmayogI devacaMdrajIe jhaverasAgarajI upara AtmArAmajI, zAMtivijaya, dAnasUri, kamalavijaya gadyamAM traNa patro lakhIne vyavahAra ane nizraya nayanI apekSAe sAcA vageree lakhelA patrono saMcaya che te uparathI pU. jhaverasAgarajInA sukhanA vicAro darzAvyA che. vaLI temAM AtmasvarUpa vize paNa ullekha vyaktitvano paricaya thAya che. * thayo che. amerikAnA zikAgo zaheramAM vizva dharma pariSada yojAI hatI temAM kavi harSavijayanI nIcenI paMktio dvArA patra vizenI vigata vadhu jaina dharmanA pratinidhi tarIke pU. AtmArAmajIne upasthita rahI bhAga spaSTa thaze. levA AmaMtraNa maLyuM hatuM te aMgenA patrothI AtmarAmajInI saMyamajIvananI svatizrI mahAvideha kSetramAM, jIhAM rAje tIrthaMkara vIza pate ne namuM niSThAnI sAthe jaina pratinidhine mokalavA mATenI emanI yojanA dvArA nIza, kAgaLa lakhuM koDathI.' jaina dharmanI videzamAM svataMtra asmitA UbhI thaI hatI. A patrothI aMtamAM jaNAvyuM che ke pU.zrInI pratibhAno lAkSaNika paricaya e.epha.rUDolpha hornalanA patrothI ochuM adhik ne viparIta je lakhyuM jANI zakAya che. mApha karajo, jarUra jina rAja. lAguM chuM tuma pAya. yugavIra AcArya bhAga-3mAM AcArya zrI vallabhasUrinA patrono madhyakAlIna jaina sAhityamAM lekha uparAMta patra-kAgaLa' zabdaprayogo saMcaya thayo che. emanA patro hindI ane gujarAtI bhASAmAM che. pU.zrI paNa thayA che. patrasAhityanI apragaTakatio A pramANe cheH jayavaMtasUri dvArA vahIvaTI niSThA, dUragAmI dIrdhadaSTi, sAmAjika jAgRti, saMghanI kRta zRMgAra maMjarI aMtargata "ajitasena zIlavatI lekha', vijayasenasUrinA unnati, zikSaNano pracAra jevA viSayonA patro lakhAyelA che. tIkSA ziSya jayavijayakRta 'vijayasena sUri lekha', "kavi dIpavijayakRta bAraNA samAna asarakAraka A patro zUrAtana jagADIne kartavyaniSThA candraguNAvalI lekha', kavi rUpavijayakRta "nema rAjula lekha'; sajana keLavAya temAM preraNA Ape che. patro dvArA emanAM utsAha, puruSArtha ane paMDitakRta "sthUlibhadra kozA kAgaLa', ajJAta kavi kRta 'jIvacetanA janasevAnI utakaTa bhAvanA pragaTa thayelAM nihALI zakAya che. kAgaLa" vagere. A kRtionI hastaprata maLe che te uparathI madhyakAlIna pa. pU. paM. zrI abhayasAgarajI ma.sA.e saMyamanI ArAdhanA sAthe patra vize vigatavAra mAhitI adhyayana dvArA upalabdha thaI zake che. namaskAra mahAmaMtranI vizada ane viziSTa koTinI sAdhanA karI hatI.' madhyakAlIna vigatonI sAthe arvAcIna jaina sAhityamAM gadyazailImAM tenA paripAka rUpe namaskAra mahAmaMtra tattvacaMdrikA' nAmanuM patronuM pustaka vividha prakAranA patro lakhAya che ane jena patra-sAhitya svataMtra rIte pragaTa thayuM che. temAM namaskAra mahAmaMtra vizenA vaividhyapUrNa vicAronI potAnI amitA pragaTa kare che. keTalAka patra-lekhakono saMkSipta paricaya sAthe mahAmaMtranI sAdhanAno mArga darzAvyo che. jaina patrasAhityanI vizAla sRSTino khyAla ApavA mATe samartha bane pU. A. zrI bhuvanabhAnusUrinA patro 'gurudevanA patro' nAmathI pragaTa che. yoganiSTha AcArya buddhisAgarasUrie 'patra sadupadeza'nI traNa bhAgamAM thayA che. jaina saMghanI ekatA ane akhaMDitatA jaLavAya, AtmAnuM kalyANa racanA karI che. zIrSaka uparathI ja sAMpradAyika upadezano artha samajAya thAya tevA udAtta vicArothI emanA patro bhaktone mATe aneruM AkarSaNa che. A patro pU. ajitasAgarajI ma.sA. ane anya bhaktone uddezIne che. guruvANI sahaja rIte vyakta thayelI A patromAM nihALI zakAya che. lakhAyA che. zrutajJAnano abhyAsa, nItimattA, mRtyunuM rahasya, saMyama- pU.zrInuM vAtsalya apUrva hatuM teno paNa lAkSaNika paricaya thAya che. jIvananI sAdhanA jevA viSayone te sparze che. emanI vivecanAtmaka AcArya zrI ratnasuMdaravijayajI kRta "premasabhara patramALA" jainatvanA zailIne kAraNo patro laghu ane dIrdha lekha samAna banyA che. A patromAM saMskAranA vicAro Adhunika zailImAM darzAve che. A patronI kAvyamaya zailI kAvyano paNa Azraya lIdho hovAthI emanI kavi pratibhAno paricaya maLe bhAvavAhI che. temAMthI vyavahAra ane dharma vizenA udAtta vicAro maLe che. che. "tIrthayAtrAnuM vimAna" eka dIrdha patra che ke je uttama lekhanI kakSAnuM AcArya zrI rAjayazasUrie "patra pAtheya"mAM jaina dharmanAM lokottara * sthAna dharAve che. pU. zrIe tIrthayAtrA ane jIvanavyavahAranI zuddhi parvonI ArAdhanA karavA mATe patro lakhyA che ane AkarSaka zIrSaka vizenI vAstavika paristhitinA nirUpaNa dvArA sAco mArga darzAvyo che. yojanAthI patro vAMcavAnI jijJAsA jAgRta thAya che. TUMkamAM A patro emanI vedhaka ane kaTAkSayukta zailImAM vyakta thayelA vicAro AmajanatA parvonI ArAdhanAthI mAnava janma saphaLa karavAno parokSa rIte upadeza para prabhAvotpAdaka banyA che. pU.zrIe A patro dvArA jaina samAjane Ape che. jAgRta karavA mATeno paDakAra pheMkyo che jene jhIlIne jaina samAja sAcA baMdhu tripuTImAMnA muni kIrticandravijayajIe 'paryuSaNA patramALA'nA jainatvane dIpAvI zake. patromAM parvAdhirAjanI ArAdhanAno zubha saMdeza pAThavyo che. pa. pU. paM. zrI bhadraMkaravijaya gaNivarSe 10 pustako patra-sAhityanAM jaina patra-sAhityamAM navI bhAta pADatI eka racanA AcArya zrI pragaTa karyo che temAM 430 jeTalA vividha viSayanA patro ziSyo ane yazodevasUri (muni yazovijayajI kRta "yazodharma patra parimala" che. A zrAvakone uddezIne lakhAyA che. emanA patro muddAsara ane mAhitI patro dvArA sAhitya, kalA, sthApatya ane zrutajJAnarasika pU. yazovijayajInA pradhAna che. pU.zrIe patra svarUpane vaphAdAra rahIne namUnedAra patronI vyaktitvano paricaya maLe che. A patro pU.zrInuM jIvana caritra lakhavA bheTa ApI che. temAM AtmAnA divya svarUpane pragaTa karavA mATenA mATe aitihAsika dastAvejI mAhitI pUrI pADe che. * vicAronI sAthe namaskAra mahAmaMtra, vairAgya, samatA, samakita, jJAnopAsanA muni jaMbuvijayajIe 80 varSanI uMmare vihAra karIne badarIkedAra, jevA viSayono samAveza thAya che. TUMkamAM emanA patro sAdhu ane zrAvaka haridvAra ane himAlaya vistArano pravAsa karI pU. A. zrI pradyumnasUrine Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 prabuddha jIvana vihAra daramyAna vividha sthaLothI patro lakhyA hatA te 'himAlayanI padayAtrA' nAmathI pragaTa thayela che. A patromAM sAMskRtika mAhitI, prakRti-nirUpaNa, sAmAjika, dhArmika ane zaikSaNika vigatono samAveza thAya che. jaina patra-sAhityamAM taddana navA viSaya uparanA patro A svarUpanA vikAsamAM adbhuta siddhi prApta kare che. mahAna sAdhaka ane adhyAtmamUrti samA pU. amarendravijayanA patro pU.zrInI sapanAnI anubhUtine AdhAre AghyAtmika vikAsanA vicAro sAdhakane upayogI nIvaDe tevI rIte pragaTa thayA che. muni rAnInavijayajIe hindI bhASAmAM 'jIvana kI maMgala yAtrA nAmanA pustakamAM mAnava janma sArthaka karavA mATenA patro lakhyA che. A upadezAtmaka patromAM durguNono tyAga ane sadguNono vikAsa thAya tevA ananya preraka vicAro vyakta thayA che. vIsamI sadInA mahAna philasUpha ane adhyAtmayogI zrImad rAjacaMdranA 955 keTalA patromAM emanI sAdhanAno mArga ane AtmakalyArakArI vicAro prasaMgopAta ita thayA che. anubhasiddha ane aMtaranI bhAvanAthI bhakatone patro dvArA jIvanazuddhi ane AtmasatkAra mATe preraka vacanAmRto prApta thAya che. kAnajI svAmInA matanA anupAthI nihAlacaMda sogAnInI AdhyAtmika patramALAmAM AtmAnubhUtinI anerI mastInI abhivyakti thaI che. maisuranA hampI AzramanA sthApaka ane zrImad rAjacaMdranA anuyAyI pU. zrI sahajAnaMdayananA patromAM mAnavatAvAdI vicAronI sAthe jIvanalakSI vicAro ane AtmatattvanI vicAraNAne lagatI mAhitI jovA maLe che. sthAnakavAsI saMpradAyanA nAnacaMdajI svAmIe sAmAjika jAgRti, gi, mAnavatA, AdhyAtmika vikAsa jevA viSayanA patro lakhyA che. emanA vicAro atyaMta asarakAraka ane hRdayaMgama che. A patro uparathI emanI mAnava kalyANanI udAtta bhAvanA pragaTa thAya che. e sAthe emanI pratibhAzALI saMta prakRtino paricaya thAya che. akrama vijJAnanA sthApaka dAdA bhagavAnanI vicAradhArAne anusarIne 'patranizcaya'mAM zrI caMdrakAMta paTelanA patro prApta thAya che. jaina sAhityanA pokhakono A mitAkSarI paricaya patra svarUpanA vikAsanI sAthe samRddhi darzAve che. vaLI temAM bhAratIya saMskRtinA sarva janahitAya evA mAnavatAvAdI ane AdhyAtmika vicArono saMcaya thayo che.. jaina patra-sAhityanA patro ziSyo ane zrAvakone uddezIne lakhAyA che tenI sAthe pU. sAdhvIjI ma.sA.ne uddezIne lakhAyelA keTalAka patro prApta thAya che. vizALa sva. gacchAdhipati A. vijayarAmacaMdrasUriyaranA samudAyanAM vaDIla sAdhvIjIzrI jayAthIjI ane AryayazAzrIjInA patro pragaTa thayA che. temAM samAdhi ane vairAgyanI sAthe karmavAdanA vicAro vyakata thA che. A. vikramasUrie vaDIla sAdhvIjIzrI vimalAzrIjIne uddezIne saMyamamAM sthiratA tathA karmajanya sukhadu:khamAM samatA rAkhavAnI hitazikSA ApavA patro lakhyA che. phebruArI, 2003 AdhAre patro lakhyA che te emanA putra caMdrakAMtabhAie 'adhyAtma patra sAra' nAmathI pragaTa karyA che. ApaNA jaina patrasAhityamAM vyakta thayelA vicAronA AdhAra tarIke Agama zAstra ane pUrvAcAryonA graMthono ullekha karavAmAM Avyo che. ziSya ane bhakta dhAvIne udezIne lakhAyelA patro emanA rAvaiM // vikAsa ane kalyANanI bhAvanAthI lakhAyA che. ziSyanI saMyama yAtrA - saphaLa thAya te mATe hitazikSA nAmathI paNa svataMtra patro lakhAyA che. zrAvako nItiparAyA jIvana jIve ane dharma ArAdhanA kare tevA hetuthI mArgadarzanarUpe patro lakhAyA che. moTA bhAganA patro patra-svarUpane anurUpa che. A. buddhisAgarasUrinA patro vadhu vistAravALA che. patranA AraMbhamAM tArIkha, mahino, vAra, nidhi, varSa vagereno ullekha thayelo che. ziSya temaja bhaktone uti saMbodhana karavAmAM AvyuM che. guru ziSyanA saMbaMdhathI lakhALavA patromAM ziSyanA AdhyAtmika vikArAnI sAthe vAtmabhAva hajarUpe jovA maLe che. guruppA ane AzIrvAda -rUpe pA patramAM vicAro vyakata thayA che. patro to aMgata eTale ke koI eka vyaktine uddezIne lakhAyelA che pA A patro sau koIne mATe upayogI che. zrAvakavargamAMthI gata zatakanA kavi manazukhalAo Atmabodha patrikA lakhIne AtmAne mokSanI sAdhanAmAM upayogI evA jaina daninA vicAze darzAvyA che. temAM dArzanika vicArovALA pAribhASika zabdonuM pramA vizeSa che. paMDita zrI amRtalAla kALIdAsa dozIe pU. paM. zrI bhadraMkara vijayagaNivaryane patro lakhyA hatA te ane anya maulika ciMtana-mananane che saMdhama jIvana vizenA patro sau koI sAdhu-bhagavaMtanone mATe mArgasUcaka eTale A patro aMgata hovA chatAM pustakarUpe pragaTa thatAM sarvane mATe kyAAkArI bane che. tevI ja rIte zrAvakone lakhAyelA patro rAkhata zrAvaka vargane sparze che. patro mAhitIpradhAna hovAnI sAthe gurunI sAdhanAnA anubhavanI vANI paNa vacanAmRta samAna banI che, A. buddhisAgarasUri, zrImad rAjacaMdra, nAnacaMdajI svAmI, sahajAnaMdhana, pU. paM. zrI bhadraMkaravijayajI gaNivarya vagerenA patramAM ucca koTinI AdhyAtmikatA sthAna pAmI che. jyAre pU. paM. zrI abhayasAgarajInA patromAM namaskAra mahAmaMtranA rahasyanuM udghATana thayeluM hovAthI mahAmaMtra vizenI vaividhyapUrNa vigato jANavA maLe che. patromAM pArTakhanA nAmano aMtamAM ullekha thayo che. patro sahajabhAvathI kholA che. tenI zailI saraLa ane suprAdha che. abhivyaktimAM koI ADaMbara nathI. paNa prasaMgocita yogya lAgyuM te pramANe patra lekhakoe kayAzanI bhAvanAthI lakhyuM che. jaina patra sAhityano saghana abhyAsa karavAmAM Ave to jANe ke tenAthI sAMskRtika mUlyonuM rakSA thayeluM che. ane tenA dvArA mAnavIya guNonA vikAsanuM uttamottama kArya thayuM che. bhautikavAdanA samasyAmulaka jIvanamAM mAnava janma akArya niSphaLa jAya te pahelAM AvA prAdAthI patronuM jo adhyayana thAya to te jIvanane urdhvagAmI banAvavA mATe rAjamArga batAve che. netrayajJa semanA upakarSa zrI bhUpendra bhAI jIrInA Arthika saujanyathI sva. otsanA bhUpendra jvarInA maraNArthe cikhodAnI AMkhanI hospiTalanA sahayogathI nivAra, tA. 26mI jAnyuArI 2003nA roja saMbaDA pAse bhAratI nAmanI saMsthAmAM netrayajJanuM Ayojana karavAmAM AvyuM hatuM. A prasaMge saMghanA keTalAka padAdhikArIo tathA samitinA sabhyo upasthita rahyA hatA. ghe maMtrIo Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2003 prabuddha jIvana pAThazALAnA zikSako mATenI yogyatA " munizrI hitavijayajI duniyAnA koI paNa kSetramAM nokarI meLavavA mATe te te kAryane nahi ane uccAranI azuddhio paraMparAmAM vahetI ja rahe, lAyakAta meLavavAnI jarUra paDe che. mANasane keTalAMka gAmonI pAThazALAmAM mAtra be pratikramaNa ja bhaNelAM zikSakanokarImAM rAkhanAra vepArIo vagere paNa sadAcAra, prAmANikatA, zikSikA hoya che, vaLI emane zuddha uccAra AdinuM koI vizeSa jJAna niyamitatA, cokasAI vagere guNo tathA mANasa pAse je kAma karAvavAnuM paNa hotuM nathI. teo bhaNanArane zuM ApI zake ? hoya te kAryane anurUpa thoDIghaNI paNa lAyakAta jenAmAM hoya evA ja kyAMka to koIka nizALanA zikSakane pAThazALAnA zikSaka tarIke mANasane nokarImAM rAkhe che. AMdhaLukiyA karIne AvaData vagaranAne ke goThavI devAmAM AvyA hoya che. emaNe sUtro kaMThastha karelAM hotAM nathI. lAyakAta vagaranAne teo nokarImAM rAkhatA nathI. teo to mAtra pustakamAM joine gAthA ApavA-levAnuM kAma karatA hoya duniyAmAM sarvatra nokarI meLavavA mATe jo lAyakAtanI jarUra paDatI che. AvA zikSaka pAsethI paNa vizeSa zI apekSA rAkhI zakAya ? hoya to pAThazALAmAM bALakone dhArmika kriyAnAM sUtro vagere kaMThastha duniyAnA zikSaNa-kSetramAM zikSako mATenI TreniMga kaoNlejamAM zikSaNa karAvavA mATe zikSaka-zikSikA tarIkenI pharaja bajAvavA mATe paNa nIce aMgenI tAlIma laine, zikSaka tarIkenI lAyakAta meLavyA pachI ja mujabanI lAyakAto hovI jarUrI che: zALAmAM zikSaka tarIkenI nokarI meLavI zakAya che, kAraNa ke zikSaka1. sadAcAra, zista, saMghavAtsalya, devaguru pratye zraddhA-bahumAnabharyo zikSikAnuM rathAna ghaNI javAbadArIvALuM hoya che. bhaktibhAva, zrAvaka dharmanA AcAronuM yathAzakti pAlana, niyamitatA duniyAnA zikSaNa karatAM dhArmika zikSaNanuM mahattva vizeSa hovAthI ane nirbasanIpaNuM A badhA guNo Avazyaka che. dhArmika pAThazALAnAM zikSaka-zikSikAnI zikSaNa aMgenI javAbadArI to 2. taduparAMta khUba khUba mahattvanI lAyakAta te uccArazuddhinI che. duniyAdArInA zikSaNa karatAMya vizeSa hoya che. eTale zrI saMghe uccArazuddhi mATe svaronuM ane tAMjanonuM yathArtha jJAna hovuM atyaMta pAThazALAonAM zikSaka-zikSikAo taiyAra karavA mATe suvizuddha uccArapUrvaka Avazyaka che. dhArmika sUtronA zikSaNanI tAlIma ApavA mATenAM kendronI sthApanA gha-dha" ane "da" jevA akSaronuM jJAna, amuka amuka moTA zaheromAM karavI joie. dhArmika zikSaka-zikSikA -gha-dha-dra-ddha-ddhakSa-jJa-sa-stra-hma" vagere joDAkSaronuM jJAna ane tarIkenI pharaja bajAvavA icchanArA puNyAtmAone sUtronA zuddha uccAra emAM joDAyelA akSaronuM tathA enA suvizuddha uccAronuM jJAna, AdinI suMdara tAlIma Azare eka mahinA jeTalA samayamAM apAyA da-dra' jevA akSara-joDAkSaranA bhedanuM ane enA zuddha uccAranuM pachI emanI parIkSA levAya ane e parIkSAmAM uttIrNa thayelAone jJAna, tAlIma kendranuM pramANapatra apAya. AvuM pramANapatra jemaNe meLavyuM hoya gRha-graha' jevA zabdomAM "a" svara ane "2' vyaMjananA bhedanuM emanI ja dhArmika pAThazALAnAM zikSaka-zikSikA tarIke nimaNUMka karavAmAM ane ""nA sthAne 2'no uccAra karavAthI zabdonA arthamAM thatA Ave to ja teo bALakone dhArmika-sUtro zuddha uccArapUrvaka sArI rIte pheraphAranuM jJAna; dA.ta., gRhasghara; graha=caMdra, sUrya vagere. zIkhavI zake ane dhArmika zikSaNanuM (pAThazALA)nuM sAruM pariNAma lAvI joDAkSaramAM rephanuM sthAna ane rephanA zuddha uccAranuM jJAna, zake. ---ma" A pAMca anunAsika vyaMjanonuM ane enA zuddha uccAranuM pAThazALAnAM zikSaka-zikSikA tarIkenuM potAnuM kartavya sAcI rIte jJAna; dA. ta., 'saMgha, paMca, kaMTha, saMta, saMpa' AvA zabdomAMnA anusvAranA bajAvI zakAya, potAnI pharaja sArI rIte adA karI zakAya temaja (mIMDA)nA sthAne "sagha, pacca, kaTha, satta, sampa' A pramANe te te potAne ane bhaNanArAM bALakone azuddha uccAro karavAthI jJAnAvaraNIya anunAsika vyaMjanonA zuddha uccAranuM jJAna, karmano baMdha na thAya ane azuddhio paraMparAmAM vahetI na rahe te mATe "haMsa, hiMsA, prazaMsA, siMha' jevA zabdomAMnA anusvAra (bhIMDA)nA pAThazALAnAM zikSaka-zikSikA tarIkenI pharaja bajAvavAnI pavitra zuddha uccAranuM jJAna, bhAvanAvALA puNyAtmAoe zrI saMghe sthApelA tAlIma kendramAM vizuddha tathA "visarga'nA zuddha uccAranuM ane avagraha (Da) cinanuM yathArtha uccAra AdinI suMdara tAlIma laIne zikSaka-zikSikA tarIkenI lAyakAta jJAna hovuM khUba jarUrI che. avazya meLavavI joie. vaLI sUtromAM AvatA joDAkSarovALA kaThaNa zabdono, alpa vizeSamAM zakya hoya tyAM chokarA-chokarIonI pAThazALAo alaga kSayopazamavALA bALakone paNa sahelAithI zuddha uccAro zIkhavavAnI hovI joie tathA bhaNAvanAra zikSaka-zikSikAnI vyavasthA paNa asadvartana kaLAnuM jJAna paNa hovuM joie. na thAya evI, jinazAsananI zobhA vadhe evI hovI joie. zrAvakonAM upara mujabanuM badhuM jJAna jene hoya tenA ja uccAro zuddha hoya. jenA paMdara paccIsa kuTuMbavALAM gAmomAM paNa bhaNAvanAranA cAritrano Adarza potAnA uccAro zuddha hoya te ja zikSaka-zikSikA, bhaNanArAM bALakone UMco rAkhavo joie. zuddha uccArIpUrvaka sUtrapATha ApI zake, paraMtu je zikSaka-zikSikAnA strI zikSikAonA dhArmika sUtronA uccAro ghaNA azuddha hoya che, potAnA uccAro azuddha hoya te zikSaka-zikSikA bALakone paNa azuddha eTaluM ja nahi, emanAmAM zuddha uccAro pratyenI kALajIno paNa abhAva sUtrapATha Ape to ethI bALako zuddha uccArapUrvaka sUtrapATha zIkhI zake hoya che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana azuddha uccAropUrvaka sUtrapATha ApavA-levAthI bhaNanAra-bhaNAvanAra . baMnene jJAnAvaraNIya karma baMdhAya che, jyAre zuddha uccAropUrvaka sUtrapATha ApavA-levAthI ubhayapakSe jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama thAya che, mATe ja urAtinuM mahattva dharma ghaNuM che. namoDastu, snAtasyA, nAnI zAMti, moTI zAMti, ajita-zAMti tathA bhaktAmara, kalyAAmaMdira vagere sUtro AdimAM uccArazuddhinI kALajI ghaNI vadhAre hovI jarUrI che. sUtro jo zuddha uccArapUrvaka bolAtAM hoya to bolanAra-sAMbhaLanAra ubhayapo AnaMdano anubhava thAya ane ekAtAthI sUtro sAMbhaLavAnuM mana paNa saune thAya. zrI saMghanA agraNIoe paNa pAThazALAnAM zikSaka-zikSikAomAM sadAcAra, niyamitatA, prAmANikatA, devaguru pratye bhakti-bahumAna, kriyAruci Adi saddaguLonI sAthe ugArazuddhinI tAkAta paNa AvAdharmava hovI joie ane enA mATe Agraha paNa rAkhavo joie. dina pratidina vadhatI jatI moMghavArIne najara rAmA rAkhIne pAThazALAno zikSaka-zikSikAonA pagAranuM dhoraNa paNa emano nibhAva sukhapUrvaka thaI zake evuM hovuM joie. pAThazALAnA zikSaka-zikSikAno prabhAva evo hovo joie ke vidyArthIone TI.vI. vagerenuM AkarSaNa paNa ochuM rahe. saMgha nAno hoya ane ethI moTo pagAra ApI zake tema nA hoya tyAM moTA saMdhI emane sahAyaka bane to ochA pagAre lAyakAta vagaranAne zikSaka-zikSikA tarIke goThavI devAnuM bane nahi. moTA saMghomAM jyAM pagAra-dhoraNa sArA hoya che tyAM pA keTalAka zikSakomAM joie tevI uccAzuddhi hotI nathI. zrI saMghanA agAzIoo A viSayamAM khuba khUba kALajIvALA banIne potAnI javAbadArI sArI rIte adA karavI joie. zrAvakomAM moTA bhAga uccArAddhinuM jJAna hotuM nathI, eTalA mATe pAThazALAnA zikSakazioiko tarIke jemane pasaMda karavAmAM Ave temane saMskRta-prAkRtanA sArA abhyAsI evA vidvAna sAdhu mahArAja pAse laI jaIne emanI uccArAdinI parIkSA karAvavI joie ane tyAra pachI ja zikSakazikSikA tarIke emanI nimaNUMka karavI joie. saMghanAM prakAzano saMgha taraphathI nIcenAM pustako prakAzita karavAmAM AvyAM che : kiMmata rUA. 150-00 150-00 (1) pAsaporTanI pAMkha (2) pAsaporTanI pAMkha -ttarAlekhana (3) gurjara lAgusAMDitya (4) ApaNA tIrthaMkaro (5) jhUrato ullAsa ramaNalAla cI. zAha ramaNalAla cI. zAha ramaNalAla cI. zAha 100-00 nArona . za 100-00 zaila pAlanapurI (zarvaza koThArI) 80-00 (6) jaina dharmanAM svAdhyAya DaoN. bipinacaMdra hI. kApaDiyAno lekha saMgraha -sumana 100-00 kAryavAhaka samiti 2002-2003-2004 zrI muMbaI jaina yuvaka saMdhanI vArSika sAmAnya sabhA guruvAra tA. 16-12003nA roja saMghanA kAryAlayamAM maLI hatI, jemAM sane 2002-2003 ane 2003-2004nA varSa mATe hoddedAro, kAryavAhaka samitinA rAbhyo tathA nimaMtrita sabhyonI varaNI sarvAnumate nIce mujaba karavAmAM AvI hatI. horedAro : zrI rasikalAla laheracaMda zAha : zrI caMdrakAnta dIpacaMda zAha : zrImatI nirubahena subodhabhAI zAha DaoN. zrI dhanavaMta tilakarAya zAha pramukha upapramukha mano phebruArI, 2003 sahamaMtrI koSAdhyakSa sabhyo OM zrImatI varSAbahena rAjubhAI zAha : zrI bhUpendra DAhyAbhAI javerI : DaoN. zrI ramaNalAla cImanalAla zAha pro. zrImatI tArAbahena ramaNalAla zAha zrI vallabhadAsa Ara. ghelANI zrI naTubhAI paTela kuM. vasubahena bhAzAlI zrImatI uSAbahena pravINabhAI zAha ku. mInAbahena zAha zrImatI puSpAbahena caMdrakAnta parIkha zrI gAMgajIbhAI popaTalAla zeThiyA zrImatI kuMsumabahena narendrabhAI bhAu zrImatI jayAbahena TokarazI vIrA zrI kAMtilAla pAnAcaMda zAha zrImatI ramAbahena vinodabhAI mahetA zrImatI ramAbahena jayasukhalAla vorA ko opTa sabhyo : zrI zailezabhAI hiMmatalAla koThArI zrI jayaMtIlAla popaTalAla zAha kuM. yazomatIbahena zAha zrImatI kalAvatI zAMtilAla mahetA zrI dilIpabhAI vIrendrabhAI kAkAbaLIyA nimaMtrita sabhyo zrI bhavarabhAI vAlacaMda mahetA zrImatI reNukAbahena rAjendrabhAI javerI zrI nItinabhAI kAMtilAla sonAvAlA zrI razmibhAI bhagavAnadAsa zAha zrI dilIpabhAI mahendrabhAI zAha zrI ramaNIkalAla bhogIlAla zAha zrI suzIlAbahena ramaNIkalAla zAha zrI haribhAI gulAbacaMda zAha zrI basaMtalAla narasiMgapurA zrI devacaMda zAmajI gAlA zrI caMdrakAnta parIkha zrI ramaNIkalAla Ara. salota - zrI jevatalAla sukhalAla zAha DaoN. zrI rAjubhAI ena. zAha zrImatI DAbIna pIyuSabhAI koThArI zrI surezabhAI khImacaMda zAha zrI nItinabhAI gImanalAla zAha zrImatI ramAbahena narendrabhAI kApaDiyA zrI kiraNabhAI hIrAlAla zAha zrImatI alakAbahena kiraNabhAI zAha zrImatI harSAbahena bharatabhAI DagalI zrImatI bhAratIbahena dilIpabhAI zAha zrI kizorabhAI manasukhalAla zAha zrI mahendrabhAI zAmajI gosara zrI zAniAbhAI karamazI gosara Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2003 prabuddha jIvana zrI somasuMdarasUriSkRta 'upadezamAlA bAlAvabodha'-aMtargata dRSTAMtakathAo : eka vizleSaNa jJa DaoN. kAntibhAI bI. zAha 'upadezamAlA' e mULa prAkRta bhASAmAM racAyelI graMtha che. A graMthanA mULakartA zrI dharmarAzi che. potAnA putra siMhane A graMtha upayogI banaze e avadhijJAne jANIne emaNe A graMthanI racanA karI hatI. A dharmadAsagAnA jIvanakALa aMge keTalAMka matamatAMtaro che. keTalAka emane mahAvIra prabhunA hAthe dIkSita thayelA mAne che, jyAre itihAsavido emane mahAvIranA samakAlIna nahIM paraMtu mahAvIra nirvAA (vIra saMvata para0) pachI thayAnuM mAne che. trIjo eka mata evo paNa che ke mahAvIradIkSita dharmadAsA ane A upadezamAlAkAra dharmadAsagaNi alaga alaga che. mULa 'upadezamAlA' graMtha e upadezapradhAna, vairAgyapreraka ane dharmAbhimukha karanArI graMtha che. bhale enuM nimitta koputra hine pratibodhita karavAnuM hoya paNa samagra jaina samudAyane prabhAvita karanAro A maudha che. anuyoganA cAra prakAro 1. carakaraNAnuyoga, 2. dravyAnuyoga, 3. gayitAnuyoga ane 4. dharmakathAnuyoga-e daSTie vicAranAM 'upazAmAlA'ne cAkarazAnuyogano graMtha gaNAvo paDe. kemake emAM sAdhujIyananA mULa nAcAra, saMyamanA pAMca mahAvrato Adi mULaguNa ane saMpamanA pAMca samiti Adi uttaraguNA ene vize vAta karavAmAM AvI che. e rIte Akhoye graMtha mukhyatve 'sAdhujIvananI AcAra saMhitA' jevo banyo che. - J.. sAdhu mahAtmAnA jIvanamAM mana-vacana-kAyAthI zuM heya, zuM upAdeya hoya enI vAta ahIM mukhyatve kahevAI che. A nimitte sAcA sAdhu ane zithilAcArI sAdhuo vaccenA bheda, pAsatthA, osannA ane saMvegI sAdhuo, guru-ziSyanA rAbaMdho, vinIta ziSyanA saddaguNo ane durvinI ziSyanA doo, gurunA vacanamAM thei rAkhavAnI zraddhA, guru pratyeno vinaya, guruAjJApAlanamAM ziSyanI tapa, sAdhujIvanamAM tapa-vratasaMdhama-niyamanI dRDhatA, sAdhunA AhAravihAra, caritrapAlana mATe dasa bolanI jaNA-ema sAdhuAcAranI aneka jhINI vigatone A graMthanI 54 gAthAomAM AvarI levAI che. jema sAdhunA AcAravicAranI, tema zrAvaka-dharmanI vAta paNa ahIM kahevAI che. zrAvake tyajavAnAM abhaNyo, AjIvikA ke vyavasAyamAM LavavAnI buddhi zrAvake karavAno satsaMga, pariahatyAga vagerenI vAto ahIM rajU thaI che. e sivAya haLukarmI jIva ane bhArekarSI jIva, vastunuM anityapaNuM, moka-sukhanI zreSThatA, karmonuM svarUpa, gauSathI sarjAtA anartho, vivekI ne nirvivekI jIvono taphAvata, svArthI sagAMo dvArA ja AcarAnuM ahita, mokSamArganI virAdhanAnAM nimitto, devamanuSya-tiryaMca-nArakI lokanA svarUpo, manuSyabhavanI durlabhanA jevA anekavidha viSayone anulakSIne ahIM dharmopadeza karavAmAM Avyo che. A to thaI mULa graMtha upadezamAlA'nA viSaya aMgenI vAta. A graMthanI siddhi e che ke A graMtha upara aneka TIkAgo racAyA che. saMskRta-prAkRtamAM TIkA, vivaza, avasUri, vRtti, kathAo uparAMta gujarAtImAM racAyelA bAlAvabodhInI ghaNI moTI saMkhyA ja A graMthanI prabhAvakatAno moTo purAvo che. 'upadezamAlA' parano sauthI mahattvanI TIkAgraMtha taiyopAdeya TIkA 2. 934mAM AcArya sodhA pAsethI maLe che. A TIMkAragraMthamAM emaNe mULa pAThone vyavasthita karI ApavA sAthe gAthAomAM je dRSTAMtono nirdeza che e thAone saMkSepamAM saMskRta bhASAmAM rajU karI ApI pAchaLanA TIkAkAro ghaNuM kharuM A 'hezapAdeya TIkA'ne anusaryA che. 'upadezamAlA' graMtha upara jema saMskRta-prAkRta TIkAgraMtho racAyA che e rIte A ja graMtha upara jUnI gujarAtImAM bAlAvabodho paNa racAyA che. emAM sauthI jUno bAlAvabodha zrI somasuMdarasUrie saM. 1485mAM racelo 'upadezamAlA bAlAvabodha' che. e pachI saM. 1543mAM koMgadanA thI nAsUrie upadezamAM bhAvabodha' racyo che. A uparAMta 'jai.gU.ka.'mAM keTalAka ajJAta kartAonA upadezamAlA bAlAvabodho noMdhAyelA maLe che. A bAlAvabodha zuM che ? zrI anaMtarAya rAvaLa A svarUpanI lAkSaNikatA saMkSepamAM A pramaro jaNAve che : bAlAvabodha eTale samajAti ane jJAnamaMDaLa paratve bAlaMdAnA gAma evA lokonA avodha arthe saMskRta-prAkRta kRtionA sAdI bhASAmAM karelA sIdhA anuvAda adhavA temanA para lakhelAM bhAAtmaka vyAkhyAna. evAM vyAkhyAnamAM keTalIkavAra dRSTAMtakathAothI mULano arthAvabodha karAvavAmAM Avato.' zrI somasuMdarasUri kRta upadezamAM bAlAvabodha adyApi paryaMta aprakAzita graMtha hato. tAjetaramAM A graMthanuM mAre saMzodhana-saMpAdana karavAnuM thatAM ane e nimitte keTalAka anya bAlAvabodho jovAnA thatAM, A bAlAvabodhI mukhyatve traNa staranA jaNAyA che. keTalAka bAlAvabodha mULa graMthamAM AvatI gAthAonA kevaLa anuvAda ja hoya che. hA, e thoDoka maLato anuvAda hoya ema bane. dA. ta. thI nahasUrino upadezAmAlA bAlAvabodha' A prathama prakAramAM Ave, keTalAka bAlAvabodho mULa sUtragAthAnA anuvAdarUpa paNa hoya, uparAMta vivaraNa rUpe paNa hoya. zrI somasuMdarasUrino 'upadezamAlA bAlAvabodha' A bIjA prakAramAM Ave. emAM bAlAvabodhakAra matyeka mULa gAthAno kramaza: AMzika nirdeza karatA jaI, bahudhA enA zabdaparyAyo-zabdArtho ApavA jaI, gAyAnA kappa viSayane tatkAlIna gujarAtI bhASAmAM rasaLatA anuvAdanA svarUpe mUkI Ape che. pA e kevaLa anuvAda raheto nathI. vAcakane viSNuno vizadapI avabodha thAya te mATe bAlAvabodhakAra khapa jogo vistAra karIne viSayane samajAve che. bAtavodhano trIjo prakAra e mULa racanAnA ati vistRta vivaraNAnA prakArano che. zrImad devacaMdrajIe pote ja spelI 'covIzI' upara je svopaNa bAlAvabodha Apyo che te A prakArano che. pratyeka stavananI eka eka kaDI paranA vivaraNAmAM aneka saMdarbhagraMthono AdhAra laI, emanA saMskRta prAkRta avataraNo TAMkatA jaI, dravyAnuyoganI teo je carcA kare che tene kAraNe pratyeka sAvana parano emano bAlAvabodha pAMDityapUrNa bhASyAtmaka vyAkhyAna banI jAya che. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rameyakumAra (navI-hArI muni, suziSya, aMga, prabuddha jIvana phebruArI, 2003 zrI somasuMdarasUrino 'upadezamAlA bAlAvabodha' nIcenAM kAraNone naMdipeNa, gajasukumAla, sthUlibhadra ane siMhaguphAvAsI muni, avaMtI laine madhyakAlIna gujarAtI gadyasAhityamAM ati mahattvano graMtha banyo sukumAla, pIDha-mahApIDha, metAryamuni, dattamuni, sunakSatra mahAtmA, kezI che. (1) 'upadezamAlA' parano e sauthI jUnAmAM jUno (saM. 1485mAM gAdhara, kAlikAcArya, vArataka mahAtmA, sAgaracaMdra, daDha prahArI muni, racAyelo) bAlAvabodha che. (2) 'upadezamAlA'nI mULa prAkRta gAthAomAM sahassala mahAtmA, Arya mahAgirimezakumAra (navardIkSita), caMDarudraguru je daSTAMtono kevaLa nirdeza ja karavAmAM Avyo che te daSTAMtonuM vastu ane emanA suziSya, aMgAramardaka, maMgu AcArya, selagasUri, puMDarIkalaine A kavie ahIM potAnI rIte, bAlAvabodhane cheDe, nAnA-moTA kaMDarIka, saMgamasUri, arNikAputra vagere. ' kaMdamAM jarUra pramANe vistArIne dRSTAMtakathAo rajU karI che. e rIte (2) mahAsatIo ane anya nArIpAtronI kathAo bAlAvabodhakAranuM eTaluM sarjakakarma paNa tyAM joI zakAya che. eka mRgAvatI, sukumAlikA, caMdanabALA, marudevImAtA, sUryakAMtA (pradezI udAharaNa laIe. "upadezamAlA'nI mULa prAkRta gAthA 141mI A rAjAnI rANI), calaNI mAtA (brahmadattanI mAtA), celaNA, puSkacUlA pramANe che. * * rANI. aNurAeNa jaissa vi, siyAyapattaM piyA dhraavei| (3) cakravartIo, rAjAo, maMtrIonI kathAo 'tada uva haMmo , vaidhuvAdiM Divo i 141 " saMvahana rAjAnA garbhastha aMgavIra putra, bharatezvara cakravartI, (pitA anurAgathI munine sapheda chatra dharAve che, to paNa skaMdakumAra sanatakumAra cakravartI, brahmadatta cakravartI, udAyI rAja, caMDamota rAjA, vajananA snehapAsathI baMdhAyA nahIM.) caMdrAvataMsaka rAjA, pradezI rAjA, zreNika rAjA ane putra koNika, parvataka ahIM skaMdakumAranI svajanarAganI aliptatAnA dRSTAMtano mAtra nirdeza rAjA, cANakya maMtrI, parazurAma ane subhUmi, dazArNIya kRSNa mahArAjA, ja che. paNa bAlAvabodhakAra bAlAvabodhane aMte kuMdakumAranI saMkSipta vasudeva rAjA, baladeva, zazi ane suabha, abhayakumAra. kathA rajU kare che. (3) A daSTAMtakathAomAM tatkAlIna gujarAtI bhASAnuM (4) zreSThIonI kathAo bolacAlanuM sAhajika svarUpa jaLavAyuM che, kemake A paghakathA nathI, paNa tAmali zreSThI, zAlibhadra, dhannA, kAmadeva, zrAvaka, pUraNa zreSThI. gadyakathAo che. sAmAnya tatkAlIna bolacAlanI laDhaNo, e samaye (5) tIrthakara, gaNadharanI kathAo prayojAtA rUDhiprayogo, bhASAaMtargata zabdabhaMDoLa ane te samayanI enI mahAvIra prabhuno marIcibhava, jhaSabhadeva, gautama svAmI AgavI arthacchAyAono paricaya ahIM maLI rahe che. (6) vidyAdhara, deva, pratyekabuddhanI kathAo A dRSTAMtakathAo je A bAlAvabodhano sauthI vizeSa AsvAdya satyaki vidyAdhara, dadrAMkadeva, karakaMDu aMza che enuM keTaluMka vizleSaNa karavAnuM A lekhanuM prayojana che. (7) keTalAMka anya pAtronI kathAo ApaNAM Agama-zAstromAM anuyoganA cAra prakAro paikI gharmakathAnuyoga bhIla (jAsAsAsAnI kathA-aMtargata), rathakAra, dramaka bhikhArI, paNa eTalo ja mahattvano prakAra rahyo che. chaDuM Agama 'jJAtAdharmakathAMga' zivabhakta puliMda, mAtaMga, nApita ane tridaMDI, dhUrta brAhmaNa, jamAli, to dharmakathAnuyoganI mukhyatAvALuM che ja, paNa anya AgamomAMye ochevatte gosAlo, rAjA ane cAra prakAranA kheDUto, kAlasRriyo khATakI, kAlasRriyo aMze A dharmakathAnuyoga to Ave ja che. 'upAsakadazA' (7muM aMga)mAM khATakIputra sulasa. mahAvIra prabhunA dasa zrAvako (AnaMda, kAmadeva, culIpitA Adi)nI (8) pazu-paMkhIonI kathAo kathAo che. "anuttaropapAtikadazA' (9muM aMgomAM anuttara devaloka mRgalo, girizuka ane puSpazuka e be popaTabaMdhu, mAsAhasa prApta karanArAonI kathAo che, uttarAdhyayanasUtramAM anAthI muni, pakSI, durdara (dudrAMkadeva aMtargata), hAthI ane sasaluM (maghakumArano sthUlabhadra, nema-rAjula, rathanemi, kezI gaNadhara, pradezI rAjAnI kathAo pUrvabhava-vRttAMta). che to "bhagavatI sUtra-vyAkhyAprajJapti' (5muM aMga) to vaLI cAreya kathAprayojananI daSTie noMdhapAtra kathAguccho ? anuyogone samAvI leto Agama-graMtha che. Ama baddha Adi anya (1) nikaTanAM sagAM ja sagAMno anartha kare-e prayojana vALI kathAo paraMparAnI jema jaina paraMparAmAM paNa kathA dvArA dharmabodhanI praNAlikA Ama to A bAlAvabodhanI ekeeka daSTAMta kathA koI ne koI " Ajadina sudhI sAdhu bhagavaMtonAM vyAkhyAno AdimAM sacavAyelI joI prayojanathI kahevAI che paNa enAMthI beeka prayojanovALI kathAo zakAze. moTI saMkhyAmAM ahIM jovA maLe che. emAMthI nikaTanAM sagAM ja sagAMno upadezamAlA bAlAvabodha'mAM nAnI-moTI 68 dRSTAMtakathAo gAthAnA kevo anartha kare che e darzAvatI kathAonuM to 145 thI 151 sudhInA bAlAvabodhane cheDe alaga kathA rUpe rajU thaI che. jyAre, 15 jeTalI gAthAkramAMkomAM AkhuM kathAguccha ja prApta thAya che. jemAM mAtA-pitAkathAo alaga kaMthArUpe apAI nathI, paNa bAlAvabodhamAM ja saMkSipta bhAI-patnI-putra-mitra-anya sagAM A saMsAramAM kevAM mananAM du:kho daSTAMta rUpe sAMkaLI levAI che. ema ahIM kula 83 kathAo prApta thAya che. karI zake che enI kathAo ApIne e svajano pratye paNa sneha-rAga na pAtrAnusAra kathAonuM vargIkaraNa : karavA kartA pratibodha kare che. (1) sAdhu mahAtmAonI kathAo 1. mAtA putrane anartha kare (gA. 145) Akho graMtha ja mukhyatve sAdhu mahAtmAonA AcAra-vicAra aMgeno (calaNI mAtA ane brahmadara putranI kathA) hoI ahIM moTA bhAganI dRSTAMtakathAo sAdhu mahAtmAonAM caritrone 2. pitA putrane anartha kare (gA. 146) : lagatI ane guru-ziSya saMbaMdhone viSaya karatI che. (kanakaketu pitA ane kanakadhvaja putranI kathA). bAhubali, jaMbusvAmI, cilAtIputra, DhaMDharakumAra, prasannacaMdra rAjarSi, 3. bhAI bhAIne anartha kare (gA. 147) skaMdakumAra ane emanA 500 ziSyo, harikezabala RSi, varasvAmI, (bharata cakravartI ane bAhubalinI kathA) Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phebruArI, 2003 prabuddha jIvana na 4. patnI patine anartha kare (gA. 148) (sUtrathI spaSTa ane arthathI pragaTa evo sAco dharma na kahenAra (pradezI rAjA ane sUryakAMtA patnInI kathA) AvatA bhavamAM dharmanI prApti haNe che, jemake mahAvIra prabhue 5. putra pitAne anartha kare (gA. 149). AdinAthanA bArAmAM, emanA marIci bhavamAM dharma vize ADuMavaLuM (zreNika rAjA ane putra koNikanI kathA) vacana bolatAM (ihayaMpi ityaMpi) janma-jarA-mRtyuno moTo sAgara 6. mitra mitrane anartha kare (gA. 15) nirmANa thayo.). (cANakya ane parvataka rAjAnI kathA) vividha kathanarItinuM pratinidhitva karatI keTalIka dRSTAMtakathAoH 7. sagAM sagAMne anartha kare (gA. 151) (1) rUpakakathA svarUpe AvatI rAjA ane cAra prakAranA kheDUtonI kathA (parazurAma ane sUbhUminI kathA) (gA. 495 thI 499) (2) pUrvabhavanAM karmono vipAka ane enAM sArA-mAThAM phaLa darzAvatI kathAo (2) samasyA ane enA ukela svarUpe AvatI dadrAMka devanI kathA 1. bhIlanI kathA ane te aMtargata vasaMtapuranA anaMgasena sonInI kathA (gA. 439-440) (gA. 33) (3) nATyAtmaka coTayukta ane hRdayasparzI kathA (pAchalA bhavanAM ane A bhavanAM keTalAMye pApa evAM hoya je bolI 1. kAlasRriyA khATakInA putra sulasanI kathA (gA, 445) paNa na zakAya.) - 2. zreNika rAjA ane putra kokinI kathA (gA. 149). 2. naMdiSeNa sAdhunI kathA (gA. 53-54) (4) anyokti svarUpe AvatI kathA (pUrvabhavamAM karelA vaiyAvRtyAdi tapanA phaLa vize) 1. mAsAhasa pakSInI kathA (gA. 472) 3. meghakumAranI kathA (gA. 154). 2. girizuka ane puSpazuka e be popaTabaMdhunI kathA (gA. ra27) (mahAvIra prabhue navadIkSita meghakumAranA vicalita manane pUrvabhavano (5) je dRSTAMtanuM AlaMbana na levuM joie evI marudevI mAtAnI kathA vRttAMta kahIne sthira karyuM.) (gA. 179). 4. metAryamuninI kathA (gA. 333) A rIte zrI somasuMdarasUrinA A bAlAvabodha-graMthamAM dharmadAsagaNiAe (pUrvabhavamAM jAtikulanA garvane kAraNe purohitaputrano jIva nIca mULa gAthAomAM kahelo dharmopadeza to che ja, paNa ahIM ene anuSaMge kuLamAM meiAine peTe janma pAme che. bAlAvabodhane cheDe nirUpAyelI nAnI-moTI dRSTAMtakathAone laIne 5. harikezabalanI kathA (gA. 333). bAladazAnA vAcakonA avabodha mATe A graMtha AsvAdaka paNa banyo (pUrvajanmamAM somadeva purohita potAnA brAhmaNakuLanA madane kAraNe che. dRSTAMta kathAonAM viSaya, prayojana, pAtrasRSTi, kathanarItinI, nIca gotramAM harikezabala rUpe janme che.). dRSTie, enA bhASAkIya ane sAhitya-svarUpane dhyAnamAM rAkhIne enuM 6. mahAvIranA marIci bhavanI kathA (gA. 106) vizleSaNa abhyAsano eka rasaprada muddo banI zake ema che. yazodhIrakRta paMcAkhyAna bAlAvabodha 1 DaoN. raNajita paTela (nAnI) mahArAjA sayAjIrAva vizva-vidyAlaya, vaDodarAnA gujarAtI vibhAganA nathI...matalaba ke saMpAdake parizramapUrvaka zakya hoya te badhI ja hastaprato prAcIna gurjara graMthamALA"nA navamA graMtharUpe A prakAzana thayuM che...ane meLavavA ane teno yogya viniyoga karavA badho ja prayatna karyo che. enA saMpAdako DaoN. bhogIlAla sAMDesarA ane DaoN. somAbhAI pArekha yazodhIranA aMgata jIvana aMge kazuM ja jANavA maLatuM nathI. e che. A saMpAdana mATe temaNo nIcenI pAMca hastapratono upayoga karyo mAru-gurjara pradezanA vatanI hatA, paNa kyAMnA ? e cokkasa jANavA maLyuM nathI. koI "puSpikA'mAM paNa A vAtano kazo ja ullekha nathI. (1) munizrI jinavijayajInA saMgrahanI hastaprata, (2) InDiyA oNphisa I. sa. 1199mAM, jaina sAdhu pUrNabhadra, "paMcataMtra'no paMcAkhyAna lAyabrerI, laMDananI hastaprata naM. Da. 34000nI phoTo nakala, (3) tarIke ullekha kare che ane e pachI to, jaina sAhityanI paraMparAmAM bhADArakara oriyenTala risarca InsTiTyuTa, pUnAnI hastaprata naM. 289 "paMcataMtra' karatAM "paMcAkhyAna' nAma ja vizeSa pracAramAM rahyuM che. pUrNabhadra, of A 1882-83. (4) zrImatI haMsA mahetA lAyabrerI (vaDodarA yunivarsiTI "paMcataMtra'nI prAcIna maulika paraMparAne anusaryA che to yazodhIre moTe lAyabrerI)nI sacitra hastaprata ane (5) bhADArakara oriyenTala bhAge pUrNabhadranA paMcataMtranI paraMparAne anusarI A bAlAvabodhanI racanA InsTiTyUTa, pUnAnI hastaprata naM. 424 of 1879-80, A pAMca hastaprato karI che. pUrNabhadranI vistRta vAcanAno A bAlAvabodha che. yazodhIrano uparAMta, DaoN. sAMDesarAne 1950mAM eka saMzodhana-pravAsa daramiyAna A bAlAvabodha, mULa saMskRta kRtino zabdazaH anuvAda nathI, alabatta, uttara gujarAtanA cANAsmAnA jaina graMtha bhaMDAramAM A bAlAvabodhanI bhAvAnuvAda jarUra che. mULano dora cUkyA vinA karelo A subodha saMkSepa eka hastaprata jovAmAM AvI hatI paNa saMpAdana-kArya TANe e upalabdha che. thaI zakI nahIM ane saMpAdakane sAtamI eka hastaprata, ma.sa.yunivarsiTI, "pratiparicaya ane saMpAdanapaddhatimAM saMpAdaka kahe che te pramANe vaDodarAnA gujarAtI vibhAgamAMthI, Azare sattaramA zatakanI-(pR. 2- munizrI jinavijayajIvALI hastapratanuM (bhAratIya vidyAbhavana saMgrahavALI) 13ra-prathama patra nathI) prApta thaI paNa e arasAmAM to A saMpAdananuM bhASAsvarUpa jUnuM che. eno lekhanakALa saMvata 1603 pahelAno hovo kArya patI gayuM hatuM eTale e baMne hastapratono upayoga thaI zakyo joie...e rIte, A sarva prApta pratomAM jUnI hovA uparAMta pAMceya Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana phebruArI, 2003 taMtrono bAlAvabodha A hastapratamAM akhaMDa kalpa hovAthI tene mukhya prata maLe che. tarIke svIkArI tenA parathI bAlAvabodhano pATha taiyAra karavAmAM Avyo yazodhIrakRta paMcAkhyAna bAlAvabodhanI ra9 vArtAomAM nhAnAmAM hAnI vArtA 28 naMbaranI che jenuM zIrSaka che : "rAjA ane sUDAnA be paheluM taMtra-mitrabheda'nI ra9 vArtAo lagabhaga 184 pRSThomAM avabodha putra." moTI vArtAomAM vacce vacce ghaNA saMskRta zlokono samucita sahita kahevAI che to enAM pAThAntaro paNa, kathAonA mukAbale nAnA viniyoga thayo che paNa 28 naMbaranI A vArtAmAM bAlAvabodhakArane TAIpamAM hovA chatAM lagabhaga 184 pRSThomAM noMdhAyo che. e pAThAntaro abhipreta kendrita vicArane ujAgara karanAra zlokane ja Tokyo che. upara najara nAkhatAM saMpAdakonA parizramanI ane cokasAInI saheje vArtAnI kathanazailI ane tatkAlIna gadyanA namUnA rUpe e nAnakaDI kathA. pratIti thAya che. ahIM ApI che. A graMthanI eka vizeSatA, prApta pratonA prathama ane aMtima patronA ri8. rAjA ane sUDAnA be putrI. Ameja karelA ATha phoTA ane yazodhIrakRta "paMcAkhyAna'nI sacitra- eka vanamAMhi cUDI AhAra caNAvA - jetaleM tetarle tenA be putra pratamAMthI tereka citro pasaMda karI chApyAM che te che. A "paMcAkhyAna'nA zUDA pAradhIye dharayA; te mAhi eka uDI gyuM, bIjuM tIre pAradhIye prathama taMtramAM kula 47 citro che. temAMthI keTalAMka (13 mAMthI) triraMgI pAMjarAmAhi ghAlI bhaNAvavA mAMDyo. je zuDu uDI gyuM te bhamato bhamato ane keTalAMka ekaraMgI zAhIthI chApyAM che...ane A tereya citrono e riSIzvaranii Athami gayu. pacchaI te cUDo riSIsvare sAhI posiu. viSayanA tadvid DaoN. umAkAnta zAhe vigate paricaya karAvyo che. e ehavo keTaloeka kAla jAtAM thakA koIka rAjA pAradhi karatAM ghoDAnA citra-paricaya" lekha A graMthanI upayogitAmAM adhika umero kare che. vazithI jihA pAradhI rahaI chaI te vanamAhi Avyo. paththaI taNAI "paMcAkhyAna'nI A sacitra pratine aMte enA lekhanakALano ullekha nathI pAMjarAmAhithI sUDu dIThI; jUI to rAjA AvyuM. pacchaI sUDo kolAhala paNa DaoN. umAkAnta zAhe, A citrazailI parathI anumAna karyuM che ke te, karI pAradhIne sAda (karI) kahato hau, aho pAradhI, rAjA ghoDaI I. sa.nA soLamA saikAnI zarUAtano hoI zake. A citrakalAno beTho. Avyo chaI. teoM mArI ghoDu hyuM. pacchaI rAjA sUDAnuM evuM vizeSa paricaya ApatAM DaoN. zAha kahe che: "A grantha citrakalAne vacana sAMbhalI ghoDo duDI nATho. ghaNe eka gyu dekhaI to eka riSinuM gujarAtI citrakalA kaho ke pazcima bhAratIya citrakalA kaho ke jaina Azrama dIThuM. tihAMI phUDo bolyuM. aho riSIzvaro rAjA Avyo chaI. citrakalA kaho...e bahu mahattvanuM nathI. paNa jUnI bhASA aMge jema zrI enTi vizrAma gho, ardhapAda karo, bhojana udaka ruDI pari chuM. huM umAzaMkara joSIe sUcana karyuM hatuM tema A citrakalAne paNa vadhu spaSTa rAjA sAMbhaLI Azcarya pAmyuM. vacana bolyuM. huM e vanamAhi AvyA pUThi rIte oLakhAvavI hoya to ApaNe ene "mAru-gurjara-grantha citrakalA' sUtu ekanuM saravu dITha8. te kahi rAjAni mAri mAri, bAdhi bAdhi. kahI zakIe. e kalA, baMgAla, bihAranA ane moTA bhAganA nepAlI pacchainuM ehavuM rUDuM vacana bole chaI. pachaI sUDu rAjAnuM vacana graMthonA citronI pAlazailInA nAme oLakhAtI kalAthI judI paDe che." sAMbhaLIne e zloka bhaNatuM houM, "mAtADaAkA' e vi zloka. saMbhavataH A citro gujarAtamAM ja citarAyelAM che ane te vi. saM. te bhaNI kahuM chuM tuM saMghAti saMgati zreSTha nahIM e kathA te mUrkhAI 16rapa karatAM vi. saM. 1600nI vadhAre najIka hoya ema jaNAya che. prayojana nathI te bhaNI, pAMceya taMtronuM "paMcAkhyAna' to atIva pralaMba che ne enuM samRddha gadya paDitoDapi varaM zatrurmA mUrkhA hitakAraka: | ane rasaLato gadyAnuvAda jUnI gujarAtInA bhUSaNarUpa che, paNa jo ravavadhArthe hatorA vAnareza hato nRpaH | 30 || saMpAdakoe eno zabdakoSa Apyo hota to, soLamA-sattaramA zatakanA je zitru paMDita hoI tu vAru, mUSa mitra hita karaI tu vAru nahI bhASA-viSayaka adhyayanamAM ati upayogI thAta. jima ApaNA vadhanaI ThAmi cora mAra, vAnaraI rAjA mArayu. vizvasAhityanA granthamaNiomAM, vArtAonA AkaragraMtha tarIke ane pazcima bhAratIya paMcataMtra'no yazodhara kRta paMcAkhyAnano jUnI gujarAtI mAnava DahApaNanA vyAvahArika advitIya graMtha tarIke 'paMcataMtra'nI pratiSThA gadyamAM karelo A bhAvAnuvAda che. thavAne kAraNe, jagatanI lagabhaga 60 bhASAomAM lagabhaga basothI ya paMcAdhyAnazAzvasya pAle cite arr vadhAre enAM bhASAntaro, bhAvAnuvAda ne rUpAntaro thayAM che ne vizvanA yazodhIrena vipuSA sArvazaHyi[gT . dhArmika graMthone bAda karatAM, paMcataMtra'nI lokapriyatA koIpaNa graMtha hastapratonA maMgalAcaraNamAM tenuM nAma "yazodhara' che. yazodhIranA karatAM adhika che. yazodharano A "paMcAkhyAna bAlAvabodha', jUnI eka citranI samajUtImAM tene "paMcAkhyAna vArtikakAra yazodhara paMDita' gujarAtImAM jANavAmAM Avela gadyAnuvAda ke padyAnuvAdamAM sauthI jUnI kahyo che. DaoN. bhogIlAla sAMDesarA kalpanA kare che ke pUrNabhadranA "paMcAkhyAna? upalabdha gadyakRti che paNa A uparAMta jUnI gujarAtImAM rAttaramA jevI jena racanA sAthe nikaTano paricaya dharAvanAra te koI brAhmaNa zatakathI te ogaNIsamA zataka sudhImAM lakhAyelI "paMcataMtra-viSayaka vidvAna haze. aneka brAhmaNa vidvAno jaina sAdhuone saMskRtAdinuM adhyayana aneka kRtio upalabdha che jeno achaDato ullekha vidvAna saMpAdake A karAvatA e paraMparA Aja sudhI cAlu che. evI adhyApana pravRtti aMge, saMpAdanamAM to karyo ja che paNa te viSe abhyAsapUrNa lekha emanA (DaoN. vidyArthIonA upayoga mATe, bIjA aneka bAlAvabodhonI jema, A sAMDesarAnA) paMcataMtra'nA gujarAtI anuvAdanA upodaghAta'mAM jovA bAlAvabodhanI paNa racanA thaI hoya ema bane. Printed & Published by Nirubahen Subodhbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byeulla Service in ostrial Estate, Dadaji Konddev Cross Rond, Byculla, Mumbai-400027. And Published at 385, S.V.P. Road, Mumbai 400 004. Editor: Ramanlal C Shah Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1. 6067/57 Licence to post without prepayment No. 271 0 varSa : (50) + 140 aMka: 3. 0 mArca, 2003 0 '0 Regd. No. TECHT 47-890/MBIT 2003-2005 0 0 zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra che 2 () *...tArI kara paLa kAjala praha GUvaLI * prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 0 vArSika lavAjama rUA.100/- 00. taMtrI : 2maNalAla cI. zAha AnaMdaghanajInI udAtta tattvadaSTi potAnI thoDI paNa utkRSTa kAvyakRtio dvArA samagra bhAratanI cAlIsa varSa sudhI manana karyuM ane pachI jIvananA aMte Tabo lakhyo hato. prajAmAM chavAI gayelA saMta kaviomAM vikramanA aDhAramA zatakanA kavi zrI AnaMdaghanajIe dIkSA koIka gacchamAM lIdhI haze. paNa pachI adhyAtmayogI zrI AnaMdaghanajI mahArAjanuM nAma paNa mokhare che. "bera teo gacchanI paraMparAmAM rahyA hoya ema lAgatuM nathI. stavanonI bera nahi Ave avasara', "aba hama amara bhaye na mareMge", "kyA sove sAmagrI parathI jaNAya che ke teo zvetAmbara mUrtipUjaka samudAyanA UTha jAga bAure', "AzA orana kI kyA kIje ?', "rAma kaho hatA, paraMtu eTalI maryAdA paNa emane svIkArya nahotI. teo badhAMnA rahemAna kaho', 'yA pudgala kA kyA visavAsA", "sAdho, samatA raMga thaine rahyA hatA. emaNe potAnI koI kRtimAM potAnA gurumahArAjano ramIne', "avadhU kyA mArge gunahInA", "avadhU nAma hamArA rAkhe', keguruparaMparAno ullekha karyo nathI. emanI kAvyakRtio ladhu prakAranI aba calo saMga hamAre kAyA' vagere emanAM pado Thera Thera satata guMjatAM che. emAM racanAsthaLa ke racanAsaMvatano ullekha nathI. eTale temano rahyAM che. emanI covIsImAMnAM 'RSabha jinezvara prItama mAharo re', janma kyAM thayo hato, kyAre thayo hato, dIkSA kyAre ane kyAM lIdhI paMthaDo nihALuM re bIjA jina taNo re', 'abhinaMdana jina darizana hatI, emaNe cAturmAsa kyAM kyAM karyA hatA, emanuM AyuSya keTaluM hatuM tarasIe', "dhAra talavAranI sohalI, dohalI', "kuMthujina, manaDuM kima ityAdi vize kazI AdhArabhUta mAhitI prApta thatI nathI. keTalIka hina bAjhe" vagere stavano maMdiromAM gavAtAM rahyAM che. aTakaLo thAya che. emanA vize keTalIka daMtakathAo paNa pracalita che. avadhUta [avaEsArI rIte, nizcitapaNe, dhUta dhoI nAkhyAM che, halAvI bhaviSyamAM e vize vadhu saMzodhanane avakAza che. nAkhyAM che, khaMkherI nAkhyAM che (varNAzramanAM ane vyavahAra jagatanAM AMtarabAhya pramANo parathI eTaluM jarUra tAravI zakAya che ke teo baMdhano) jemaNe evA zrI AnaMdaghanajIe covIsInAM stavano ane ekasothI vikramanA aDhAramA zatakanA pUrvArdhamAM vidyamAna hatA. teo ane upAdhyAya adhika pado lakhyAM che. paraMtu emaNe je kRtionI racanA karI che te zrI yazovijayajInuM rAjasthAnamAM milana thayuM hatuM. AnaMdaghanajIthI prabhAvita evI saghana, mArmika ane anubhavanI eraNe barAbara kasAyelI che ke thayelAM zrI yazovijayajIe e vize ATha pada rAjasthAnI bhASAmAM ATalI ochI racanAothI paNa temaNe bhAratIya sAhitya paraMparAmAM lakhyAM che, jemAMnAM ekamAM emaNe kahyuM che: anokhuM sthaLa prApta karI lIdhuM che. AnaMdaghanake saMga sujasa hi mile jaba, AnaMdaghanajIe gadyasAhityanI racanA karI hoya ema lAgatuM nathI, taba AnaMda sama bhayo sujase, kAraNa ke emanI evI koI kRti prApta thatI nathI. emaNe je padyasAhityanI pArasa saMga lohA jo pharasata, racanA karI che temAM mukhya be vibhAga che: (1) stavano ane (2) pado. kaMcana hota kI tAke kasa. emanI covIsInAM chellAM be stavanonA kartutva vize matAntara che. emanAM zrI yazovijayajIe AnaMdaghanajI mATe potAno je ahobhAva darzAvyo pado 108 jeTalAM manAya che, jemAMnAM keTalAMkanuM kartRtva saMdigdha che. che, e parathI jaNAya che ke AnaMdaghanajI emanAthI vayamAM moTA ane vividha rAgarAgiNImAM lakhAyelAM AtmajJAnanI mastIthI sabhara, AtmasAdhanAmAM AgaLa vadhelA hatA. zrI yazovijayajI vi. saM. 1743mAM AnaMdaghanajInI covIsInAM stavano preraka ane mArgadarzaka che. emAM DabhoimAM kALadharma pAmyA hatA, eTale AnaMdaghanajI aDhAramA zatakanA viSayavastuno kramika vikAsa joI zakAya che. emaNe jaina darzananA pUrvArdhamAM vidyamAna hatA e sunizcita che. keTalAka siddhAntone thoDA zabdomAM mArmika rIte vaNI lIdhA che. emAM zrI AnaMdaghanajIe je kRtionI racanA karI che te eTalI gahanagaMbhIra prayojAyelA pAribhASika zabdo ane uktilAghavane kAraNo emanAM keTalAMka che ke enuM rahasya, eno paramArtha pAmavAnuM sAmAnya mANasa mATe saraLa stavano arthanI dRSTie kaThina athavA durbodha banyAM che. zAstranA nathI. eTale ja zrI jJAnasArajIe kahyuM che: jANakAra koI samajAve to artha vadhu spaSTa thAya. AthI ja emanI bALaka bAMhya pasArIne, kare udadhi vistAra, hayAtImAM ane tyAra pachI upAdhyAya zrI yazovijayajIe, zrI Azaya AnaMdaghanataNo, ati gaMbhIra udAra. jJAnavimalasUrijIe ane zrI jJAnasArajIe AnaMdaghanajInAM stavano nAnuM bALaka be hAtha pahoLA karIne dariyo ATalo badho moTo upara TabA lakhyA che. zrI jJAnasArajIe to emanAM stavano upara hoya' ema kahe ethI samudranuM mApa na nIkaLe, tema potAnAM kAvyomAM Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana zrI AnaMdadhanAne je abhirdhana che te eTaluM gaMbhIra ane udAra, moTuM che che ke teno tAga pAmavAnuM pRthakkjana mATe ghaNuM kaThina che. zrI AnaMdanajInI pratyeka racanA para svataMtra vivecana thayuM che ane emanA samagra sAhitya para zodhaprabaMdho lakhAyA che. eTale ahIM emanI samagra kavitAnI chaNAvaTa na karatAM mAtra emanI udAra, udAtta tattvaSTi vize thoDI vicAraNA karIzuM. zrI AnaMdaghanajIe je pado lakhyAM che temAM gupA, sAdhusaMgati, AtmajJAna, sudhArasano anubhava, samatAnI ArAdhanA, mamatAno tyAga ItyAdi upara bahu bhAra mUkyo che. emAM emanI vizALa udAra, ucca tattvaSTi jovA maLe che. emaNe gAyuM cheH rAma kaho, rahemAna kI, kIla kahAna kI, mahAdeva rI pArasanAtha kaho kou brahmA, sakala brahma svayameva rI. paramatattvane koI rAma kahe, koI rahemAna kahe, koI kRSNa (viSNu) karyuM, koI mahAdeva kahe, koI pArzvanAtha kahe ke koI badhAM kahe, paraMtu potAnAmAM raheluM cetana tattva e pote ja paramatattva che, paramAtmA che. rAma, rahemAna ityAdino artha ghaTAvatAM teo e ja pamI kahe che nija pada rame, rAma so kahiye, : rahima kare rahimAna rI; karaNe karama kahAna so kahiye, mahAdeva niravANa rI. parsa rUpa pArasa so kahiye, brahma cIne so brahma rI, iha viSe sAdhI Apa AnaMdadhana, cetanamaya ni:karma vI. Ama AnaMdanajIe potAnI maulika daSTithI rAma, rahemAna ityAdino ahIM subhaga samanvaya karyo che. jagatamAM vividha dharmo ane saMpradAyo che. e badhA vacce kyAreka vivAda, saMgharSa, taimanasya thAya che ane kyAreka yuddha ane saMhAra sudhInI sthiti pravartta che, paraMtu gADI mahAtmAo pAse udAra daSTithI e sarvane viziSTa arthamAM ghaTADIne AtmasAt karavAnI anokhI rIta Iya che. ethI saMvAda ane zAnti sarjAya che. zrI AnaMdadhanajI paNa evI mahAna vibhUti hatA. emaNe brahmA, viSNu ane mahezanI vAta to karI, paNa sAthe sAthe rahemAna (rahimAna)nI paNa vAta karI e emanI maulikatA che. AnaMdaghanajInA samayamAM bhAratanA ghaNA bhAgamAM rAjyasattA musalamAnonI hatI. islAma dharmano pracAra bahu vadhI gayo hato. AryAvartamAM bahArathI AvelA musalamAnonA vaMzaja ane pratiti thayelA navA musalamAno-ema emanI saMkhyA uttarottara vadhatI gaI hatI. AnaMdaghanajI jo budelakhaMDanA vatanI hoya to emanA pradezamAM musamalAnonI tyAre bahumatI hatI. Ama chatAM samrATa akabaranA zAsanane lIdhe prajAmAM zAMti hatI. komI ramakhANo nahotAM. dhArmika vaimanasya ke asahiSNutA nahotAM, paraMtu ekabIjAnA dharmane samajavAnI prAmAki koziSa hatI. saccAIbharalI bhAvanA hatI. mArca, 2003 zrI AnaMdathanAmAM javA maLe che. atyAra sudhI padarzananI vAta hatI, jemAM bauddhadarzana ane cArvAkadarzanano pA samAveza karavAmAM Avato hato. udAratAthI, vyApaka AtmabhAvanAthI AnaMdadhanajIe poDha kALanA sarva dharmomAM rahelA sAratattvane samakitanA rasathI rasAnvita karIne, yogya pariprekSyamAM ghaTAvIne, AtmasAta karI batAvyuM che. hAla teo jo vidyamAna hota to yahUdI dharma, khristI dharma, zIkha dharma vagerene paNa potAno karI batAvyAM hota. vastutaH AnaMdadhananI tattvari eTalI ugga, udAra ane udAtta bhUmikAnI hatI. zrI AnaMdaghanajI mahArAje ekavIsamA naminAtha bhagavAnanA stanamAM bhAratIya dArzanika paraMparAnAM SaDdarzanone jinezvara bhagavAnanA aMga tarIke oLakhAvyAM che. emaNe gAyuM cheH bahu darzana jina aMga zIje, nyAsa paDaMga jo sAdhe re; nami jinavaranA caraNa upAsaka, papha darazana ArAdhe re. chae darzano jinAra bhagavAnanAM judI judAM aMgo che. je te pramANo chaai darzananI sthApanA kare che ane naminAtha bhagavAnanA caraNA seve che te chae darzananI ArAdhanA kare che. musalamAnoe rAmAyaNano phArasImAM anuvAda karyo hato ane vaiSNava bhakttikavitA lakhI hatI. hinduo phArasI zIkhatA ane kurAna vAMcatAM. AthI ja AnaMdaghanajIe gAyuM 'rAma kaho, rahemAna kaho.' jaina kaviomAM IslAma dharmane paNa AvarI letI samanvayanI bhAvanA pahelI vAra ApavAne AnaMdaghanajIe sAMkhya, yoga, mImAMsA, bauddha, lokAyatika (cArvAka) ane jaina ema chae darzanone ahIM yuktipUrvaka ghaTAvyAM che. AnaMdamanajInI vizeSatA e che ke A cha darzanamAM cArvAka jevA AtmA ane punarjanmamAM na mAnanAra nAstika, bhautikavAdI darzanane paNa svIkArI lIdhuM che. A samanvayanI bhAvanA samajavA jevI che. evI ja rIte emaNe zrI supArzvanAtha bhagavAnanA stavanamAM kahyuM che : zivazaMkara jagadIzvara, cidAnaMda bhagavAna, lalanA. jina, arihA, tIrthaMkaruM, jyotisvarUpa asamAna, lalanA. alakha niraMjana vavuM, sakala jaMtu vizarAma, lelanA XXX viviviraMci vidhvaMbharu, haSIkeza jaganAtha, brahAnA, adhAra, adhamocana, dhI, mukti paramA. sAya, lalanA. ema aneka abhidhA dhare, anubhavamya vicAra, lalanA. je jANe temane che. AnaMdaghana avatAra, lalanA. AtmAnubhavanI UMcI dazAmAM, anubhavamya dazAmAM jIva sarva darzanone potAnAM karI zake che. ene koI darzana sAthe vaimanasya ke parAyApaNuM nathI. anekAntadarzana jagatanA sarva dharmone, jagatanA sarva nayone yogya rIte ghaTAvIne teno samanvaya kare che. visaMvAda nahi paNa sevAka enuM vAtubhUta lakSaNa che. jeonI anekAnta daSTi samucita rIte khUlI gaI che teonI pAse jagatanA koIpaNa dharmanA tattvane ghaTAvIne, rUpAMtarita karIne AtmasAt karavAnI kyA rAja hoya che. emane samagra vizva eka akhaMDa piMDa rUpa bhAse che ke jemAM kyAMya paraspara virodha ke visaMvAda nathI. tisUtramAM kahyuM che ke zaSTi jIvane mithyAta paNa ramyo pariNAme che ane niSpAdaSTi jIvane saMta ghaNA niSpApo pazimAM che. bhagavAna mahAvIra pote kSatriya hatA ane emanA brAhmaNa gaNadharo veda-vedAntamAM pAraMgata hatA. vaLI jaina dharmanI ArAdhanA karavAnI sarva koIne chUTa hatI. varNAzrama ke jAtivAdane jaina dharmamAM AraMbhathI ja sthAna nahotuM. eTale ja jaina sAdhu bhagavaMtonI pATaparaMparAmAM keTalAye AcAryo thaI gayA ke jeo brAhmaNa kuLamAMthI AvyA hatA. 'bhaktAmarastotra'mAM zrI mAnatuMgAcArye gAyuM che : Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2003 prabuddha jIvana buddhastvameva vibudhArcita buddhibodhAt, sAmAnya mANasa jo ema kahe ke "mAre mana rAma ane rahemAna vacce kaMI tvaM zaMkaro'si bhuvanatraya zaMkaratvAt / pharaka nathI" to emAM enI ajJAnayukta mithyASTi kadAca hoI zake. dhAtAsi dhIra zivamArgavidhervidhAnAt, yogya adhikAranI prApti vinA jo mANasa baMnene sarakhA gaNavA jaze vyastaM tvameva bhagavan puruSottamo'si / / . to samaya jatAM te bhramita thaI jaze, ahobhraSTa tatobhraSTa te banI jaze. ahIM zrI mAnatuMgAcArye bhagavAna RSabhadevane buddha, zakara, brahmA ane kadAca komI vikhavAdanuM nimitta banI jaze. ane puruSottama tarIke oLakhAvyA che ane kayA arthamAM temane te rIte koI sAmAnya hiMdu ke sAmAnya musalamAna ema nahi kahe ke rAma oLakhAvI zakAya te jaNAvyuM che. ahIM sarva darzano mATenI samanvaya ane rahemAnamAM kaMI pharaka nathI. te potAnA ISTadevane ja mukhya ane dRSTinI pratIti thAya che. buddha vagere nAma pramANe yathArtha gaNavALA zreSTha mAnaze. keTalAka to bIjAnA ISTadevanAM darzana karavAmAM ke emanuM tarIke RSabhadeva bhagavAnane batAvavAthI, e paraMparAmAM rahelI kSationo nAma levAmAM paNa pApa samaje che. duniyAmAM lokono moTo varga AvI svAbhAvika rIte parihAra thaI jAya che. custa, saMkucita paraMparAvALo ja rahevAno. A zlokamAM to pramukha dharmonI vAta thaI, paraMtu enI AgaLanA koI ema kahe ke "duniyAmAM badhA dharmo sarakhA che, to prathama zlokamAM bhAratamAM tatkAlIna pracalita vividha dharmadhArAono ke vAdono daSTie AvuM vidhAna bahu udAra, umadA ane svIkArI levA jevuM samanvaya karI letAM zrI mAnatuMgAcArye je kahyuM che temAM zuddhAtmAnA gaNAya. jagatamAM vividha dharmo vacce susaMvAditA, suleha, saMpa, zAnti, svarUpane vividha rIte ghaTAvI zakAya che. bhAIcArA mATe AvI bhAvanAnI AvazyakatA jaNAya. AvI sAmAnya tvAmavyayaM vibhumaciMtyamasaMkhyamAdyaM, vAta thatI hoya tyAM vyavahAra daSTie e svIkArAya ane saMkaleza, saMgharSa brahmANamIzvaramanaMtamanaMgaketum / ke vaimanasya na thAya e mATe e ISTa paNa gaNAya che. paraMtu jyAM thoDAka yogIzvaraM viditayogamanekamekaM, samaju, prAmANika, khullA mananA vicArako beThA hoya ane vastusthitino jJAnasvarUpamamalaM pravadanti santaH / / svIkAra karavAmAM kSobha na anubhavAto hoya to tyAM kahI zakAya ke (he prabhu ! tame Adi, avyaya, aciMtya, asaMkhya, vibhu, brahma, duniyAmAM vividha dharmone vividha dRSTithI sthAna hovA chatAM badhA dharmone Izvara, anaMta, anaMgaketu, yogIzvara, viditayoga, aneka, eka, ekasarakhA na gaNI zakAya. jJAnasvarUpa, amala, saMta cho.) je dharmo janmajanmAMtaramAM mAnatA na hoya ane aihika jIvanane zrI haribhadrasUri janme brAhmaNa hatA ane vedavedAntanA prakAMDa paMDita vadhumAM vadhu sukhasagavaDabharyuM banAvavuM joIe ane e rIte jIvana bhogapradhAna hatA. yAkinI mahattarAnA saMparkamAM AvyA pachI emaNe jaina dharma aMgIkAra hovuM joIe evI mAnyatA dharAvatA hoya te dharmo ane janmajanmAMtaramAM karyo hato. AthI emanAmAM samanvayanI ucca bhAvanA ane taTastha mAnavAvALA tathA tyAgavairAgya para bhAra mUkanAra dharmo e baMne prakAranA tattvadaSTi vikasI hatI. eTale ja emaNe lakhyuM che ke dharmone ekasarakhA kevI rIte gaNI zakAya ? AtmAnA astitvamAM pakSapAto na me vIre, na dveSa: kapilAdiSu / mAnanAra dharmo ane AtmAnAM astitvamAM ja na mAnanArA dharmone paNa yuktimat vacanaM yasya tasya kAryaH parigrahaH / / ekasarakhA kema mAnI zakAya ? potAnA dharmanA pracAra mATe bIjAne mArI eTale ja zrI haribhadrasUrie "mahAdevASTaka' lakhyuM che ane emAM nAkhavAmAM pApa nathI, balake mAranArane svarga maLe che ema mAnanAra dharma zaMkara mahAdevanuM svarUpa kevuM hovuM joie te batAvyuM che. siddharAja ane dharmanA pracArArthe ke anya koI paNa nimitte bIjAne mArI nAkhanAra jayasiMha sAthe somanAthanA zivaliMganAM darzana karI, stuti karanAra zrI bhAre pApa kare che ema mAnanAra dharma-e baMnene sarakhA kema kahI zakAya ? hemacaMdrAcArye "mahAdevastotramAM lakhyuM che: eTale jagatanA badhA dharmo sarakhA che ema kahevuM te saiddhAttika bhavabIjAMkura jananA rAgAdyA; kSayamupAgatA yasya / dRSTie yogya nathI. potAnAthI anya evo dharma pALanArA loko pratye brahmA vA viSNurvA haro jino vA namastasmai / / samabhAva rAkhavo e eka vAta che ane badhA dharmone sarakhA mAnavAnuM bhivarUpI bIjanA aMkurane janma ApanArA rAga vagere jemanA kSaya yogya nathI e bIjI vAta che. vaicArika bhUmikAnI dRSTie A bhedarekhA. pAmyA che te brahmA ho, viSNu ho, ziva ho ke jina ho, tene huM ApaNA manamAM spaSTa hovI jarUrI che. namaskAra karuM chuM... jJAnI mahAtmAo brahmA ke viSNu, rAma ke rahemAnane eka gaNIne zrI mAnatuMgAcArya, zrI haribhadrasUri, zrI hemacaMdrAcArya vagere namaskAra karatA hoya ethI badhA ja ema karavA lAge to ghaNo anartha mahAtmAonI ucca, samudAra, garimAyukta paraMparAne zrI AnaMdaghanajI thaI jAya. bhagavAna badhe eka che ema kahIne anya dharmamAM cAlyA anusaryA che. gayelA keTalAya bALajIvo pachI bhramita thaI gayA che, kyAreka pragADha je jJAnI mahAtmAo pratyeka jIvamAM rahelA zuddha AtmasvarUpane mithyAtvamAM sarakI paDyA che. jyAM sudhI potAnAmAM zuddha AtmadRSTino nihALe che temane mATe pachI jIvanAM bAhya kalevara ke dharmanAM lebala ADe sarakho ughADa na thayo hoya tyAM sudhI jIve sAcavavA jevuM che. AmAM AvatAM nathI. teo mAtra manuSya ja nahi, paNa tiryaMcAdi anya gatinA utAvaLa karavAnuM koI prayojana nathI. jIvone paNa e ja "sarva jIva che siddha sama'nI daSTithI ja jue che. anekAntavAdanI carcA karavI te eka vAta che ane jIvanane sAcA pUrvabaddha karmanA udayanA pariNAme anya dharmamAM janmelA ke ghora pApakRtyo arthamAM anekAntamaya banAvavuM te bIjI vAta che. samyagadarzananI prApti karanAra jIvo pratye paNa teo dveSa, roSa ke dhRNAnA bhAvathI na jotAM vinA te zakya nathI. emanI bhavasthitino vicAra karIne karuNAnA bhAva ciMtave che. 1 ramaNalAla cI. zAha jo zrI AnaMdaghanajI kahe ke "mAre mana rAma ane rahemAna sarakhA (surata mukAme 5. pU. zrI zIlacaMdrasUrinI nizrAmAM AnaMdaghanajI vize che" to emAM temanI udAra tattvadRSTinuM darzana thAya che, paraMtu koI yojAyela saMgoSThimAM rajU kareluM vaktavya) Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana mArca, 2003 sevA maMDaLa megharaja-kasANAmAM nidhi-arpaNano kAryakrama I mathurAdAsa TAMka zrI muMbaI jena yuvaka saMgha taraphathI paryuSaNA vyAkhyAnamALA daramyAna bhAnavijayajI mahArAje potAnA vaktavyamAM jaNAvyuM ke "jema dhana meLavavuM mAnavasevA-lokasevAnuM kAma karatI koI eka saMsthAne Arthika sahAya saheluM nathI tema dhana dAnamAM ApavuM paNa saheluM nathI. sArA kAmamAM dhana karavAno projekTa hAtha dharavAmAM Ave che. saMghanA peTrana, AjIvana vAparavA mATe dilanI udAratA ane hiMmata joie." sabhyo ane dAtAone A projekTamAM Arthika sahayoga ApavA mATe tyAra pachI saMsthA taraphathI ravizaMkara mahArAja AMkhanI hospiTala-- apIla karavAmAM Ave che. A rIte paryuSaNa vyAkhyAnamALAnA ATha cikhodarAnA AMkhanA sarjana DaoN. ramaNIkalAla dozI (dozI kAkA)nuM divasamAM dAnano pravAha satata Avato rahe che ane dareka projekTa mATe sUtaranI AMTI paherAvI saMsthA taraphathI sanmAna karavAmAM AvyuM. tyArapachI mAtabara rakama jamA thAya che. saMsthAnA kAryakaro taraphathI saMghanA bhUtapUrva pramukha DaoN. ramaNalAla cI. ApaNI praNAlikA mujaba saMghanA hoddedAro ane kAryavAhaka samitinA zAha, prA. tArAbahena 2. zAha, hAlanA pramukha zrI rasikalAla laheracaMda sabhyoe sevA maMDaLa, megharaja-kasANA nAmanI saMsthAnI rUbarU mulAkAta zAha, upapramukha zrI caMdrAkaMtabhAI zAha, maMtrIo zrI nirUbahena zAha, laI, saMsthAnA saMcAlakone maLI saMpUrNa mAhitI meLavI hatI. saMsthAnA DaoN. dhanavaMtabhAI zAha ane koSAdhyakSa zrI bhUpendrabhAI javerInuM sanmAna mukhya sUtradhAra, bhUdAna kAryakartA ane zAntisainika DaoN. vallabhabhAI karavAmAM AvyuM hatuM. dozIe saMsthAnI uttarottara pragati mATe bhekha lIdho che. ethI zikSaNa, sanmAna vidhi pachI saMghanA maMtrI zrI nirUbahena zAhe potAnA vaktavyamAM naI buniyAdI tAlIma, lokasevAnAM kAmo vagere pravRttiomAM saMsthAe jaNAvyuM ke zaheramAM dAnano pravAha gAmaDA tarapha vahe evA prayatno ame khUba vikAsa karyo che. karIe chIe. hakIkatamAM to A to tamAruM che ane tamone arpaNa saMghanA niyama mujaba ekaThuM thayeluM bhaMDoLa ApaNo te saMsthAne temanA karIe chIe. saMghanA pramukha zrI rasikalAla laheracaMda zAhe dezamAM saMkulamAM jaI arpaNa karIe chIe. te mujaba ravivAra tA. pa-1- pravartatI vartamAna paristhiti vize potAnA vicAro rajU karyA hatA. prA. 2003nA roja sevA maMDaLa megharaja-kasANA mukAme nidhi-arpaNa vidhino tArAbahena zAha tathA upapramukha zrI caMdrakAMta zAhe prAsaMgika vaktavyo kAryakrama yojavAmAM Avyo hato. rajU karyA hatA. chelle DaoN. ramaNabhAI zAhe jaNAvyuM hatuM ke AvA zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha taraphathI hoddedAro, kAryavAhaka samitinA mAnavatAnA-lokapayogI kAmo mATe mAtra sarakAra upara na nabhatAM, sabhyo, dAtAo ane zubhecchako sahita kula 40 jeTalA bhAI-baheno svaicchika saMsthAoe paraspara sahakAra Apavo joie. zrI muMbaI jaina zanivAra tA. 4-1-ra003nA muMbaIthI gujarAta melamAM amadAvAda yuvaka saMgha evI eka saMsthA che ke je Arthika sahayoga ApI, judI judI javA ravAnA thayAM hatA. ravivAra tA. 5-1-2003nA roja savAre sevAbhAvI saMsthAnI pravRttione vega mATe muMbainA saMpanna loko pAsethI amadAvAda pahoMcyA. saMsthA taraphathI basanI vyavasthA karavAmAM AvI dAna meLavIne gAmaDA tarapha vALavAno prayatna kare che. hatI. amadAvAdathI kasANA pAMca-cha kalAkano pravAsa hovAthI, sahayoga kuSTha yajJa TrasTa-rAjendranagaranA saMcAlaka zrI surezabhAI amadAvAdathI 80 ki.mI.nA raste AgaloDa tIrthamAM utAro rAkhyo sonIe potAnA vaktavyamAM "guNAnuvAda' ane "micchAmi dukkaDam hato. tyAM nAnAdi kriyA, derAsaramAM pUjA vagere patAvI kasANA javA upara sarasa chAvaTa karI hatI. mATe ravAnA thayA hatA. AgaloDathI kasANAnuM aMtara vadhAre hovAthI saMkulamAM rAtanA 8-30 thI 11-30 sudhI saMsthAnAM bALako dvArA kasANA pahoMcatAM ja cAreka kalAka lAgyA hatA. garabA, nRtya, ekAMkI nATaka, ekapAtrI abhinaya ane itara manoraMjana kasANA mukAme sevA maMDaLa megharaja, kasANAnA saMcAlako, kAryakaro, sAMskRtika kAryakrama rajU karavAmAM Avyo hato. AjubAjunAM gAmonA karmacArIgaNa ane AjubAjunA nAnAM nAnAM gAmaDAmAMthI AvelAM seMkaDo lokoe teno lAbha lIdho hato. bhAIbaheno svAgata karavA khaDe page UbhA hatAM. saMsthAnA kempamAM amAro rAtano mukAma ahIM saMsthAnA saMkulamAM hato. bIjA divase vAjate gAjate bALAoe amAruM tilaka karI, gulAbanuM phUla ApI, somavAra tA. 6-1-ra003nA roja savAre ame zAmaLAjImAM zrI premubhAI sUtaranI hAthe kAMtelI AMTIo paherAvI svAgata karyuM. saMcAlita "AnaMdIbena kanyA vidyAlayanI mulAkAta lIdhI hatI. zrI arpaNavidhi kAryakramamAM gujarAta loka samiti-amadAvAdanA adhyakSa premubhAI ane temanA dharmapatnIe varaso pahelA potAnI saMpattinuM dAna zrI cunIbhAI vaidya, pUjya munizrI bhAnuvijayajI mahArAja, savicAra karI A kanyA vidyAlayanA nirmANamAM te rakama vAparI hatI. vidyAlayanA parivAra, moDAsAnA saMcAlaka zrI jagamohanabhAI dozI, sarvodaya Azrama- haoNlamAM zrI premubhAie badhAMnuM bhAvabhInuM svAgata karyuM. saMghanA upapramukha mADhInA saMcAlaka zrI rAmubhAI paTela temaja sahayoga kuSTha yajJa TrasTanA zrI caMdrakAMtabhAInA teo khAsa mitra che. zrI premubhAie potAnA saMcAlaka zrI surezabhAI sonI ane saMsthA taraphathI AmaMtrita karelA bhASaNamAM kanyA vidyAlayanI vistRta mAhitI rajU karI hatI. A prasaMge mahAnubhAvo hAjara hatAM. saMsthAnA zrI IzvarabhAI paTele potAnI bolavAnI zrI caMdrakAMtabhAI, ramaNabhAI, nIrUbahena, rasikabhAI, pro. tArAbahena AgavI chaTAthI badhAMno paricaya Apyo hato. - vageree prAsaMgika vaktavyo rajU karyA hatA. saMgha taraphathI kanyA vidyAlayane sevA maMDaLa megharaja, kasANAnA mukhya sUtradhAra Do. vallabhabhAI dozIe rUA. rapa,000/- nA Arthika sahayoganI jAherAta karavAmAM AvI badhAMnuM svAgata karyuM hatuM ane saMsthAnI pravRttiono paricaya karAvyo hatI. hato. zrI ramaNalAla bhokalavAe zubhecchakonA saMdezAo vAMcI saMbhaLAvyAM. zAmaLAjIthI ame badhAM zrI mahuDI tIrtha sthaLe pahoMcyAM hatAM. tyAMnA pUjya zrI munizrI bhAnuvijayajI mahArAjanA varad haste saMsthAnA TrasTI zrI premacaMdabhAie amArA saunA mATe cA-pANI-jamavAnI vyavasthA saMcAlaka Do. vallabhabhAI dozIne saMghanA hoddedAroe rUA. 16 lAkha karI hatI. mahuDIthI amadAvAda thaI ame muMbaI pAchA pharyA hatA. be (rUpiyA sola lAkha pUrA)no ceka arpaNa karyo hato. pUjya munizrI divasano A kAryakrama amArAM badhAM mATe yAdagAra banI gayo hato. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2003 prabuddha jIvana stebhyo narebhyo namaH / / In DaoN. raNajita paTela (anAmI) huM nAno hato tyAre mane namaskAra karavA yogya mArAM mAtA-pitA tyAM sudhI e paMdaprApti azakya. irSAnA agnithI dhakhI rahelA vizvAmitre lAgatAM hatAM. nizALe gayo eTale saMskAradAtA gurujano namaskAra vasiSThanuM kAsaLa kADhI nAkhavAno saMkalpa karyo ne eka cAMdanI rAte yogya lAgyA. dharmakathA sAMbhaLatAM saMto namaskArane pAtra lAgyAM. samAjanA chUpAine vasiSThanI pratIkSA karatA hatA tyAM vasiSThane aruMdhatIe kahyuM : keTalAka vaDIlo pratye paNa mAnavRtti thaI. mArA jIvataranA ghaDavaiyAo "Aryaputra ! juo to kharA ! A cAMdanI kevI opI rahI che ? mATe to ahobhAva ne mAnavRtti thAya ja. jIvanano cokkasa Adarza vasiSTha patnIne kAvyAtmaka javAba Apyo: 'A cadanI to vizvAmitranA nakkI karavAnI kaparI kSaNo nai kevAya viSA viveT: nI dvidhAvRtti thaI tapa jevI zItaLa-saumya-rocaka che." ghAtakarUpe AvelA vizvAmitre vasiSThanI paNa vyaktine atikramI samaSTinA namaskArane yogya koNa ? "evI A paraguNe prIti'nI amaravANI sAMbhaLI ne parasu dUra karI pheMkI daI vibhUtine amArA vaMdana' evuM koipaNa zaMkA ke dvidhA vinA hRdaya kyAre vasiSThanA caraNomAM DhaLI paDyA. vasiSTha uvAca: 'UTho brahmarSi" ne gAI zake ? Ano vicAra karatAM, mane mArA ati priya rAjavI kavi guNasaMpadAnA A svIkAre sanAtana saMgharSano aMta Avyo. paraguNabhartuharino, nItizataka'no eka lAghavayukta paNa atighana zloka yAda prItinuM AvuM che mAhAbhya. Avyo: namaskAra karavA yogya vyaktinuM trIjuM guNa-lakSaNa che: "guro namratA." vAMchA sajjanasaMgame, paraguNe prItigRrI namratA, " eTale aMdhakAra ane 'rU' eTale eno nAza karanAra...e arthamAM vidyAmAM vyasana, svayokSitiratirlokApavAdAdhIyam | guru" na samajIe ne vaya-vidyA-anubhavamAM "guru" kahetAM bhAre, vizeSa, bhakti: zuM lini, zaktirAbhadamane, saMsargamukti: khale- adhika-evo vAcyArtha laie to paNa "namratA'nA saguNAnuM avamUlyana khete veSa vasaMti nirmalaguNArUMbhyo narebhyonama: || thatuM nathI. namratAnI namratA asalI hoya ne kRtaka paNa hoya. namratA kavi arthaghana rIte kahe che ke jenAmAM AvA nirmala guNo vasatA vinA to namana paNa thaI zake nahIM ! zirane nIcuM karavuM e jevI tevI hoya tene mArA aMtaranA namaskAra ho. e "nirmala guNo' kayA ? to vAta nathI ! jyAre A to manane nIcuM karavAnI, nagna karavAnI, mINa prathama kahe che: "vAMchA sajjana-saMgame." A jIvana jIvavA mATe che, e samAna banAvavAnI ne zakya hoya to miTAvavAnI paNa vAta che." vidhAtAnuM varadAna che. ene game tema veDaphI naMkhAya nahIM. samagra sRSTimAM 'cittA, cora, kamAna'nI namratAnI vAta javA daie paNa mana-markaTanuM eka mAnavane ja kAraNakAryabuddhi ne vivekazaktinuM varadAna maLyuM che. e samAdhAna karyA sivAya namratAno guNa Avavo azakya nahIM to vikaTa vimalavivekanA varadAna dvArA teNe TheTha mukti sudhIno vicAra paNa Ubho to kharo. "gurAnamratA' e zikSita saMskArI jananI AgavI vizeSatA karyo che ne kevaLa mAnavanA ja e adhikArane vyavahAramAM mUrta karavA mATe che. vyaktinA asalI vittane jANyA-samajyA vinA paNa kevaLa zraddhA ne keTalAMka sabaLa, sArthaka sAdhano paNa sUcavyAM che...temAMnuM mukhya che pUjyabhAvathI paNa namratA dAkhavI zakAya. dAsabhAvathI hanumAna namratA 'sajjanano samAgama'. sajjano-saMto sadAya hitakArI hoya che, teo darzAve ne svAmIbhAvathI bhagavAna rAma namratA darzAve-e dAsa-svAmI pArasamaNi samAna hoya che. ajJeyavAdI evA, aMgrejI sAthe ema.e. bhAvane kSaNika bhUlI jaie to paNa sadguNa peTe 'namratAnI vibhAvanAmAM thayelA narendrane ravAmI rAmakRSNa paramahaMsano satsaMga svAmI vivekAnaMda khAsa phera paDato nathI. banAvI de che. paNa mULa vAta to icchAzaktinI che. vAMchA-icchA- namaskAra karavA yogya vyaktinuM cothuM guNa-lakSaNa che:-"vidyAyAM vAsanA-prabaLa tAlAvelInI che. narendramAM saMta-samAgamanI tAlAvelI vyasana." vyasanane badale lagAva, ekAgratA, abhimukhatA tatparatA, hatI eTale emane e phaLI. 'vAMchA sajjana saMgama'nI sAthe huM sAttvika tanmayatA jevA bIjA keTalAka zabdo kavi vAparI zakyA hota paNa je saMbala eTale ke poSTika pAtheya pUruM pADatA sagraMthono paNa samAveza zabdane ApaNe sArI vastu mATe nahIM, paNa kharAba Tevo mATe sAmAnya karuM chuM. kavine abhipreta saMto hoya paNa jema "caMdanamu na vane vane' tema rIte vAparIe chIe e "vyasana' zabdano prayoga karIne kavie arthane saMto jyAM tyAM na sAMpaDe. eTale sahajalabhya nahIM paNa vAMchanA-labhya vizeSa baLa bahyuM che. eka Teva enA UMDA saMskAra mUkI jAya tene sajjanonI vAta karI. ApaNe 'vyasana' kahIe chIe...cA-kophI-dArUnuM vyasana sAmAnya che namaskAra-yogya vyakti-vibhUtinuM dvitIya lakSaNo che: "paraguNo prIti'. paNa vidyAne vyasananI koTie pahoMcADavuM e to moTI sAdhanA ne siddhi sAmAnyatAothI sabhara A saMsAramAM jo koI paNa evareja' mANasanI che. ApaNe "vidyAvyAsaMgI' zabda prayoga karIe chIe paNa ene moTAmAM moTI maryAdA hoya to te che Atmaprema-AtmazlAdhA ne paraniMdA. "vidyAnuM vyasana' che, emAM je sacoTatA, UMDANa, sAtatyane asalIpaNuM paraguNa parakhavo, svIkAravo ne tenuM abhivAdana karavuM-e mATe to che te vidyA-vyAsaMgI'nI tulanAo vizeSa che. mA zAradAnA viziSTa prItino saddaguNa joie; je virala che. chAtI para hAtha rAkhI ApaNe anugraha vinA vidyAmAM vyasana'nA adhikArI thavAya nahIM. dhImAna ApaNuM ja pRthakkaraNa karIe. ApaNe keTalAnA sadguNone parakhIne puruSonuM A to 'Tonika' che. gItAmAM 'svAdhyAya'ne vANInuM tapa kahela AvakArIe chIe ? prIti karavAnI vAta to pachI. vasiSTha ne vizvAmitrano che. vyasana tapa banavuM joie. purAtana saMgharSa ApaNe jANIe chIe. vizvAmitra rAjarSi hatA. emane sAta dAyakA pUrve, amArA gAmamAM, codaka sAlano bharatharIno eka vasiSThanI jema brahmarSi thavuM hatuM, paNa rAjarSinI maryAdAone atikramI chokaro gAto hato: 'bhekhaDe bharAyo rAjA bharatharI'...gAvAnuM hatuM? jAya nahIM ne brahmarSinAM vAvartaka lakSaNonI sAdhanA-ArAdhanA kare nahIM "bhekha re utAro rAjA ! bharatharI." piMgalAnI A uktio che paNa Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana mArca, 2003 rANI piMgalAnI bevaphAie rAjA bharatharIne saMsAranI evI bhekhaDe zaktinI samajaNa ApavAnI na hoya. ApaNA RSimunio e bAbatamAM bharAvI dIdho ke rAjavI kavine gAvuM paDyuM - vizvanA gurupadane zobhAve tevA che. nepoliyana ne elekajhAnDaranAM dhik tAM ca ta ca madana ca imAMca mAM ca." rAbhUminAM yuddho karatAM A sAdhakonAM manobhUmi para khelAtAM yuddho vadhu saMsAranA AvA kaparA anubhavomAMthI gujarelo kavi mAnava sabhyatA bhISaNa-raudra ne bhavya hoya che. pelAM yuddho to kSaNika hoya che, jyAre ne saMskRtinI carama parama sImA jevI vANI 'svayokSitirati' na uccAre to A sanAtana. 'Beatiful of the flesh is the raising of the Sout: ja navAI ? ghoSita rata: e keLavavA lAyaka guNa che, Ayocita A eno mudrAlekha che. AtmadamananI AkarI zista AtmasAta karyA sadguNa che. eka patnI, eka vacana, eka bANa-zrI rAmacaMdranI jema. sivAya rAjavI kavi bhartuhari saMnyastane zI rIte zobhAvI zakyA hota? pitAnI traNa patnIonI vAte sarjAyelI TrejeDI' rAma barAbara samajelA zlokanI zarUAtamAM kavi sajajanonI saMgata karavAnI manISA sevavAnI eTale eka patnInI vAta pAkI karI ane aneka strIo sAthenA bhoga vAta kare che, jyAre zlokanA aMtamAM kahe che: "saMsargamukti khale-- vilAsanA atirekamAM raghuvaMzano chello rAjA agni vakSaya ane evI duSTajanothI mukti mAge che. sajjanonI saMgati ne durjano, khela lokonA aneka asAdhya bImArIomAM gayo ! A traNeya vAto "svayoSiti saMsargathI mukita-emanAthI nava gaja dUra nahIM paNa saMpUrNa, sadaiva dUra rati'mAM mAnavajAtie yAda rAkhavA jevI che. A jamAnAnI tAsIra rahevAnI vAta kare che. kAraNa ke, khela loko sAttvikatAne kharaDe che, aneka agnivarNonI yAda apAve tevI che. eTale pR. gAMdhIbApunI dUSita kare che ne sAdhakane bhraSTa kare che; eTale kAjaLanI koTaDImAM lagnajIvanamAM paNa brahmacaryanI vAtane hasI kADhavA jevI nathI. vedamAM praveza karatAM DAgha lAge to sAbuthI dhoi nAkhavo enA karatAM kAjaLanI patnIsUkta che, temAM pavana tRNane DolAve tevo patipatnIno subhaga ne koTaDI-eTale ke khala lokono saMsarga-e ja TALavo unnata nIti che. sukomaLa saMbaMdha kahyo che. unmelana nahIM, saheja Dolana. "svayokSitirati'mAM zlokanA aMtamAM kavi kahe che ke jemanAmAM AvA nirmala sadguNo hoya paNa kavine Avo bhAva abhipreta hoya ! tevA sajjano namaskArane yogya che. mArA, amArA paNa emane namaskAra mahAtmAone, saMtone, pratiSThita sajjanone lokApavAdano bhaya hovo ho, namaskAra che. joIe. Aje eTalAM badhAM kaubhAMDo ApaNe savAranA pahoramAM vartamAna sujananI prazaMsA karatA A zArdUlavikrIDita chaMdamAM-zlokamAM-kavie patromAM vAMcIe chIe, khUba pratiSThita vyaktionA kobhAMDo vAMcIe saMsArI anubhavane kendramAM rAkhI, bhAratIya saMskRtinAM AryasUtro nirUpyAM chIe, chatAMye e lokone lokopavAdano raja mAtra bhaya nathI. emanA che. peTanuM pANI paNa hAlatuM nathI ne naphphaTa thaine nIti ne sadAcAra para bhASaNo Thoke che. ne evAone zrotAo paNa maLI rahe che ! vastutaH prabuddha jIvana prajAnI smRti TUMkI hoya che ne thoDoka samaya pasAra thatAM evAo pAchA (rajisTrezana opha nyUjha peparsa rulsa 1956 anvaye) netA banI jatA hoya che ! rAma so TakA jANatA hatA ke sItA pavitra (phorma naM. 4, juo rUla naM. 8). che. are ! pavitra agnine paNa pavitra karI zake tevAM sItA mAtA prabuddha jIvana' saMbaMdhamAM nIcenI vigato pragaTa karavAmAM Ave che. pavitra hatAM, paNa eka dhobInA arthahIna bole-lokApavAde-patnIno |1. prasiddhinuM sthaLa : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, 358, tyAga karyo...prajAne kAje. rAjavI kavi bhartuharie paNa namaskArayogya saradAra vI.pI.roDa, muMbaI-400004. vyaktionAM lakSaNomAM lokopavAdanA bhayano paNa samAveza karyo che. 2. prasiddhino krama : dara mahinAnI 16mI tArIkhe kAlidAsa ane bhartuhari-saMskRta sAhityanA A be diggajo-zivabhakta 3. mudrakanuM nAma : zrImatI nirubahena subodhabhAI zAha hatA eTale 'abhijJAna zAkuntala'nI samApti TANo kAlidAsa bhagavAna 4. prakAzakanuM nAma : zrImatI nirubahena subodhabhAI zAha, zivane yAce che: kayA dezanA : bhAratIya mamApi ca kSapayatu nIlalohitaH saranAmuM : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, 358, punarbhava parigata zaktirAtmabhUH saradAra vI. pI. roDa, muMbaI-400004. sunIlarakta prasRta zakti zaMbhu je. 5. taMtrInuM nAma : DaoN. ramaNalAla cI. zAha svayaMbhU te muja pharI janma TALajo. kayA dezanA : bhAratIya jyAre bhartuhari A zlokamAM "bhakti: zU lini' karavAnI bhalAmaNa saranAmuM : rasadhArA ko. o. hA. sosAyaTI, 358, kare che. ziva sadA ziva che, mahAdeva che, AzutoSa che, bhaktonI, saradAra vI.pI.roDa, muMbaI-400004. alpa bhaktithI paNa sahaja rIjhI jatA hoya che, ane Ameya A zraddhA 6. mAlikanuM nAma : zrI muMbaI jena yuvaka saMgha ne niSThAno prazna che. eTale ziva sivAya paNa game te devanI bhakti ane saranAmuM rasadhArA ko. o. hA.sosAyaTI, 358, karavAnI vAta kare che. bhakti mukhya che, deva gauNa che. - saradAra vI.pI.roDa, muMbaI-400004. bhaktinI zaktine kavi yogya rIte pichAne che. eTale je zaktithI huM ramaNalAla cI. zAha AthI jAhera karuM chuM ke upara ApelI | bhakti zakya bane tenI upAsanA karavAnI bhalAmaNa kare che. to e vigato mArI jANa ane mAnyatA mujaba barAbara che. viziSTa zakti kaI ? e zakti che AtmadamananI. buddha, mahAvIra, ramaNalAla cI. zAha dadhicI, zrImad rAjacandra ne gAMdhIjInA vArasadArone A AtmadamananI | tA. 16-3-2003 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArca, 2003 prabuddha jIvana zrI devacaMdrajI racita munisuvrata jina stavana 1 sumanabhAI ema. zAha koi paNa kAryanI siddhi ke niSpatti kartAne AdhIna che, jemAM upAdAna nimittamAM siddhi pracUkSa pramANarUpa hoya, te anya rucivaMta sAdhakone ane nimitta kAraNono sahayoga ke sadbhAva Avazyaka che. upAdAna yathArtha muktimArga nipajAvI zake. paraMtu A mATe sAdhake nimittano .. kAraNa to dareka jIvamAM sattAgata avazya hoya che, paraMtu tene muktimArgamAM vidhivat sadupayoga sadgurunI nizrAmAM karavo ghaTe. kAryAnvita karavAmAM yathAyogya nimitta kAraNano sahayoga anivArya che. puSTa nimittano vyAvahArika dAkhalo ApatAM stavanakAra jaNAve che eTale yathAtatha nimitta maLatAM, jo sAdhaka teno gurUgame vidhivatuM ke, sugaMdhita tela ke attara banAvavA puSpano upayoga thAya che kAraNa ke sadupayoga kare to kAryasiddha ke pariNAma nipajAvI zake. arthAtuM nimittano puSyamAM sugaMdha ke saurabha aMtargata vidyamAna hoya che. paraMtu puSpamAM upayoga karavo ke nahIM te kartA ke sAdhaka upara nirbhara che, eTale kArya telanI vAsanA dUra karavAnI zakti nathI. arthAt telane vadhu sugaMdhita kartAne AdhIna che. banAvavA puSpa eka puSTa-nimitta che. prastuta stavanamAM zrI devacaMdrajI mahArAje SaTkArakatAne mokSArtha sAdhaka AvI rIte zrI arihaMta paramAtmAne Atmika jJAnAdi sarva guNa kevI rIte kAryAbhimukha karI zake tathA puSTa-nimittanA avalaMbanano pratyakSapaNo vartatA hovAthI teo bhavyajIvone subodha ApI muktimArganuM sadupayoga yojI kAryasiddhi prApta kare tenuM svarUpa prakAzita karyuM che. puSTa-nimitta thAya che. eTale je sAdhakane kAryasiddhinuM lakSa gurUgame thayuM prastuta stavana AtmArtha sAdhavA mATe parama puruSArtha preraka che, jeno che, te arihaMta prabhunuM zaraNuM laI satUsAdhano seve to muktimArgano bhAvArtha gAthAvAra joie. adhikArI thAya. olagaDI olagaDI to kIje, daMDa daMDa nimitta apuSTa ghaDA taNo re, navi ghaTatA tasumAMya; zrI munisuvrata svAmInI re, jehathI nija pada siddhi, sAdhaka, sAdhaka pradhvaMsakatA ache re, ti nahi niyata pravAha...olagaDI-4 kevala jJAnAdika guNa ullase re, lahIe sahaja samRddhi...olagaDI-1 prastuta gAthAmAM stavanakAra apuSTa-nimittanuM svarUpa samajAve che. je sAdhakane potAnuM sahaja ane zuddha AtmasvarUpa pragaTa karavAnI je nimitta kAraNamAM upAdAna jAgRta karavAnI kSamatA nathI, athavA abhilASA jAgRta thaI che, tene zrI munisuvrata svAmI jevA sarvajJadevanuM je nimittamAM sAdhyadharmanuM hovApaNuM nathI tene apuSTa-nimitta mAnavuM. zaraNuM, sevanA, AjJAdhInapaNuM, bhakti, avalaMbana, vaMdanAdi upAsanA jema ke koI lokika kahevAtA dharmagurumAM rAgadveSa, ajJAna, viSayasadgurunI nizrAmAM hovI ghaTe che. AnA pariNAmarUpe sAdhakanA sattAgata kaSAyAdi hoya te anya sAdhakonA duSaNo dUra karavAmAM nimitta na banI jJAnadarzanAdi guNo uparanuM kamarajarUpa AvaraNa dUra thAya ane zake, kAraNa ke AvA dharmagurumAM yathAyogya gurutA nathI. samyakajJAnAdi guNo pragaTa thAya. Avo sAdhaka vahelo-moDo potAnI apuSTa nimittano vyAvahArika dAkhalo ApatAM stavanakAra jaNAve akSaya, anaMta ane zuddha Atmika saMpadA pAmavAno adhikArI nIvaDe. che ke cakrane calAvavA mATe kuMbhAra daMDa ke lAkaDIno upayoga karI upAdAna, upAdAna nija pariNati vastunI re, mATInAM vAsaNo upajAvI zake che. paraMtu AvuM nimitta apuSTa che paNa kAraNa nimitta AdhIna; kAraNa ke daMDamAM ghaTadharmanuM svarUpa aMtargata nathI tathA daMDathI ghaTAdi puSTa-apuSTa-duvidha te upadizyo re, vAsaNono nAza karavo hoya to paNa thaI zake che. eTale kartAnI marajI grAhaka vidhi AdhIna...olagaDI-2 - mujaba ghaTa banAvavo ke dhvaMsa karavo te daMDanA upayoga upara AdhAra rAkhe prastuta gAthAmAM stavanakAra kAryasiddhi mATenAM mukhya kAraNonuM svarUpa che. TUMkamAM apuSTa nimittano cokkasa prakArano pravAha nathI. prakAzita kare che. SakAraka, SakAraka te kAraNa kAryanuM re, je kAraNa svAdhIna; pratyeka jIvadravyamAM upAdAna zakti to sattAmAM avazya hoya che, te kartA, te kartA sahu kAraka te vasu re, karma te kAraNa pIna...olagaDI-5 kAraNa ke te AtmAno mULa dharma che. paraMtu upAdAna zaktine kAryAbhimukha kArya, kArya saMkalpa kAraka dazA re, chatI sattA saMbhAva; - karavA mATe nimitta kAraNano sahayoga ke sadbhAva Avazyaka che. eTale athavA tulya dharmane joya re, sAdhya AropaNa dAva.. lagaDI-6 je sAdhakane gurugame kArya siddhinuM lakSa thayuM che ane jene upAdAna jAgRta cha satudravyomAM svataMtra kartutva ane bhoknatva svabhAva mAtra AtmadravyamAM karavAnI ruci utpanna thaI che, te jo nimittano vidhipUrvaka sadupayoga kare che. bAkInAM pAMca dravyo pariNAmI hovA chatAMya, te pariNAmanA akartA to nimitta kAryakArI thAya. Ama apekSAe kahI zakAya ke kAryanI siddhi ane abhoktA che. kartA, kArya, kAraNa, saMpradAna, apAdAna ane kartAnA svAdhInapaNAmAM che. nimitta kAraNanA be vibhAga pADavAmAM AdhAra evA che kAko che. koipaNa kAryanI siddhimAM A cha kArako AvyA che, puSTa ane apuSTa, jenuM svarUpa have pachInI gAthAomAM kAryAnvita thatA hoya che. stavanakAra uparanI gAthAomAM kartA ane prakAzita thAya che. kArya kArakonuM sAmAnya svarUpa samajAve che. sAdhya sAdhyadharma je mAMhe hove re, te nimitta atipuSTa; kartA (kAraka) : puSpa mAMhe tilavAsaka vAsanA re, te navi pradhvaMsaka duSTa...olagaDI-3 kAryanI niSpatti nipajAvavAmAM je svataMtra kAraNa che ane jene AdhIna prastuta gAthAmAM stavanakAra puSTa-nimittanuM svarUpa samajAve che. je bIjA pAMca kArako che, tene kartA kahevAmAM Ave che. athavA kAryasiddhi thavA nimittamAM sAdhya dharma ke kAryasiddhinuM hovApaNuM che, athavA je nimittamAM arthe kartA svAdhInapaNe nirNaya laI anya kArakone kAryAbhimukha kare che. dravyanuM upAdAna jAgRta karavAnI aMtargata kSamatA che, tene puSTa nimitta kArya (kAraka) : mAnavuM. jJAnIpuruSanuM kathana che ke "mArgane pAmelo mArga pamADaze.' je je karavAthI pariNAma nipaje che tene kArya kahevAmAM Ave che. have Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prabuddha jIvana kArya karavuM ke nahi te kartAne AdhIna che. je je kAraNothI kAryane puSTi maLe che athavA je kraravAthI thAya che, tene apekSAe kArya kArakamAM gaNAvI zakAya. A saghaLuM kArya tyAre ja thAya, jyAre te sattAmAM vidyamAna hoya. dA. ta. mATImAM ghaTatva dhavAno sadbhAva che. mATe kuMbhAra jo nirNaSa thaI kAryano AraMbha kare to mATIthI TAdi nipajAvI zake. prathama to kartAe kArya karavAno nirNaya levAno hoya che. tyAra bAda saMkalpathI mAMDI tenI pUrNAhUti sudhI anya kArakone kAryAnvita karI pariNAma nipajAvavAnuM che. muktimArgamAM sAdhakane zrI jinezvara prabhunuM darzana tathA yathAtathya oLakhANa gurugame thAya che. sAdhakane samajA pragaTe che ke arihaMta paramAtmA jevuM ja svarUpa potAnI sattAmAM che, paraMtu te bahudhA apragaTa dazAmAM che. he prabhu ! ApanuM kevuM zuddhonuM parizamana kramabhAvI che. te AtmasvarUpa che, tevuM ja mAruM svarUpa che ane Apa ja mArA pragaTa zuddhAtmA cho.' AvuM Aropo karI sAdhaka zrI jinezvara prabhunAM darzana, vaMdana, upAsanAdi vidhipUrvaka ArAdhe che. AvI pravRttine apekSAe kAryanuM kAraNa kahI zakAya, kAraNa ke te sAdhya dharma pAmavA mATe thAya che. atizaya atizaya kAraNa karaNa te re, nimitta ane upAdAna; saMpradAna saMpradAna kAraNa pada bhavanathI re, kAraNa vyaya apAdAna... olagaDI-7 bhavana bhavana vyaya viNa kAraNa navi hove re, jina dade na ghaTatva; hAdhAra zuddhAAtra svaguNano dravya che re, sattAdhAra stana...olagaDI-8 uparanI gAthAomAM stavanAra, kAraza, saMpradAna, apAdAna ane AdhAra evA cAra kArakanuM svarUpa prakAzita kare che. kAraNa (kAraka) : koIpaNa kAryanI nittimAM pAMca samavAyI kArono vadhato-ocho sahayoga avazya hoya che. A samavAyI kArono samAveza upAdAna ane nimitta kAraNomAM ApoApa thAya che ane te kArya upajAvavAnAM pradhAna kAraNo che. upAdAna e pratyeka jIvanI AtmasattA che ane je sorArika jIvamAM bahudhA karmarajathI AvaraNa yukta hoya che. Ama chatAMya upAdAna zakti kAyamI hovAthI teno thAya thato nathI. A upAdAna zaktine jAgRta karavA yathAyogya nimittanI AvazyakatA anivArya che. sAdhakadazAmAM zrI arihaMta prabhunI aneka prakAranI upAsanAthI sAdhaka sarvottama nimittanuM zuddha avalaMbana laI AtmakalyANa sAdhe che. jevA svarUpe AlaMbana levAya, tevA svarUpe baMdha-nirjararUpa kArya pariNAma nipaje che. saMpradAna ane apAdAna kArako : mArca, 2003 guNasthAnakonuM ArohaNa karI AtmakalyANa sAdhe che. chevaTe sAdhakanI ayogI avasthAno vyaya (apAdAna) thatAM tene siddhatArUpa kAryanI utpatta (saMpradAna) thAya che. AdhAra (kAraka) : pratyeka satavya svataMtra, nitya ane aneka dharmAtmaka che. to ane tenA guNomAM sadeva abhedatA ke abhinnatA varte che. dravyo ekamekane maLe che, vikhUTA paDe che, avakAza Ape che, paraMtu potapotAnA svajAtIya guNo choDatAM nathI, ane bIjAM dravyonA vijAtIya guNo dhAraNa karatAM nathI, upadaMta dravya ane tenA guNomAM sahabhAvIpaNuM hoya che, eTale guNo vikhUTA paDatA nathI tathA dravyano guDyA te ja dravyanA bIjA guNAmAM parivartana pAmato nathI evo agurulaghutva svabhAva che. Ama chatAMya upAdAna kArakamAM rahela guNa-paryAyanI utpatti (uttara paryAya) ane pUrva-paryAyonA vyayane anukrame saMpradAna ane apAdAna kArako kahevAmAM Ave che. guNonA navA paryAyo tyAre ja utpanna thAya jyAre jUnA paryApIno kSaya thAya. muktimArgI pAmelA sAdhakamAM mithyAtva, ajJAnAdi pakSono vyaya (apAdAna) thAya che ane samyaka jJAnadarzanAdi guNonA paryAyo utpanna (saMpradAna) thAya che. AvI utpAda ane jarUpa prakriyA AtmArthIne sAdhakadazAmAM uttarottara cAlyA kare che. Avo sAdhaka Atmika zuddhatArUpa Ama guNI ane tenA guNomAM abhedatA vartatI hovAthI, guNono AdhAra ALa che athavA Amadravyano AdhAra tenA guNomAM che. TUMkamAM Atmiko e jIvadravyanI kAyamI sattA che, paraMtu bahitya dazAmAM rahela jIvanA vibhAvathI guNI bahudhA karmaMjarUpa AvaraNAthI DhaMkAI jAya che. sAdhakadazAmAM AtmikaguNonuM pariNAmana kSAyopakSamika bhAre hoya che, jyAre paramAtmadazAmAM gaNo Armika ane pArijJAnika bhAve pravarte che. TUMkamAM jJAnAdi svaguNono AdhAra AtmA che, Atama Atama kartA kArya siddhatA re, tasu sAdhana jinarAja; prabhu dIThe kAraja ruci upaje, pragaTe Atma samrAja... olagaDI-9 muktimArganA abhilASI sAdhakane jyAre zrI jigAra prabhunuM nivyavahArathI darzana thAya che, tyAre tene ruci ane ahobhAva utpanna thAya che. sAdhakane eka bAju zrI jinezvara pratye bhakti ane tAdAtmya thAya che ane bIjI bAju potAnA 2 asala svarUpanuM sAmrAjya nirAvarA thaI khulluM thAya che. TUMkamAM zrI arihaMta prabhunuM zuddha nimittAvAnana kAryAbhimukha thatAM AbhArthI muktimArgano adhikArI nIvaDe che. vaMdana vaMdanA namana sevana vatI pUjanA re, ma stavana vI Ana; devacaMdra devacaMdra kIje jagadIzanuM re, pragaTe pUrNa nidhAna...khelADI-10 mokSamArganI ruci, pedA thavA mATe jagatanA nAtha zrI arihaMta prabhunI vidhivata dravya-bhAva pUjA, vaMdana, sevana, smaraNa, stavana, stuti, nAdi upAsanA sadgurunI nizrAmAM sAdhakane hovI ghaTe che. AnA pariNAma svarUpe sAdhaka anaMta, akSaya ane avicaLa sahajasukha ane paramAnaMdano kAyamI bhokatA thAya che, kAraNa ke tenI paripUrNa Atmika saMpadA pragaTa thAya che. Avo sAdhaka devomAM caMdrathI paNa adhika ujjavaLa kuzo pragaTa karI siddhaganimAM sthAyI nivAsa kare che. *prabuddha jIvana'ne bheTa laMDananivAsI zrImatI savitAbahena zAntibhAI zAha taraphathI 'prabuddha jAvana mATe rUpiyA 1875nI mAtabara rakamanI bheTa maLI che eno saharSa svIkAra karIe chIe. AvuM udAra saujanya dAkhavavA badala emano AbhAra mAnIe chIe. n taMtrI Printed & Published by Nirubahen Subodhbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works,312/A, Byculla Service industrial Estate, Dadaji Kondde Cross Road, Byculla, Mumbai-400027.And Published at 385, SV Road, Mumbai-400 004, Editor: Ramanlal C Shah. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I, 6067/57 varSa : (50) + 14 7 aMka : 4 0 eprila, 2003 Licence to post without prepayment No. 271 Regd. No. TECH / 47 - 890 / MBI / 2003-2005 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra prabuddha jIvana prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 vArSika lavAjama rU|.100/- 7 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha jo jANe na marissAmi, so hu kaMkhe suhesiyA / -- bhagavAna mahAvIra [je jANe ke 'huM marIza nahi' te ja sukhazIlatA IcchI zake] A duniyAmAM koNa evo che ke je ema kahI zake ke 'huM kyAreya maravAno nathI ?' ApaNI najara samakSa keTalIye vAra evI ghaTanA bane che ke mANasa jIvato-jAgato, harato-pharato, bolato-cAlato hoya ane mRtyu pAmatAM tatkSaNa eno deha nizceTa banI jAya che. pachI te hAlIcAlI zakato nathI, are eka AMgaLI paNa te UMcI karI zakato nathI. enA niSprANa dehane vadhu vakhata rAkhI zakAto nathI. enI aMtyeSTi kriyA karavI ja paDe che. zabano nikAla karyA vagara chUTako nathI. kALacakra satata pharatuM rahe che ane yamarAjA potAnI lIlA sarvatra prasarAvatA rahe che. roja chApAmAM maraNanoMdha vAMcIe chIe. koI grAmanagara evuM nathI ke je ema kahe ke amAre tyAM kyAreya koI maryuM nathI. koIka kuTuMbamAM pacAsa-sATha varSa sudhI koInuM avasAna na thayuM hoya ema bane, paNa koI kyAreya mRtyu pAmyuM nathI ema to na ja kahI zake. eTalA mATe to bhagavAna buddhe kisA gautamIne kahyuM hatuM ke "je kuTuMbamAM kyAreya koI mRtyu na pAmyuM hoya evA gharethI rAInA dANA laI Ave to e vaDe tArA mRtyu pAmelA dIkarAne jIvato karI ApuM.' bhoLI kisA gotamI ghera ghera e mATe pharI hatI ane nirAza thaI bhagavAna buddha pAse AvI tyAre bhagavAne samajAvyuM hatuM ke 'mRtyu to darekanuM Ave ja che.' A saMsAramAM koI amarapaTo lakhAvIne AvyuM nathI. je janmyuM te jAya e vAta dIvA jevI spaSTa che. jaina dharma pramANe sarvocca devagati sarvArthasiddha vimAnanA devonuM tetrIsa sAgaropamanuM AyuSya hoya che ane koI vAte duHkha hotuM nathI, to paNa temanuM AyuSya pUrNa thAya che. moDo ke vahelo, sarva saMsArI jIvonA AyuSyano aMta Ave ja che. ApaNA potAnA ja jIvanakALa daramiyAna keTakeTalA paricita janone vidAya letA ApaNe joie chIe ! ApaNe keTalAyanI smazAnayAtrAmAM jaI AvyA chIe ! duniyAmAM koI grAmanagara evuM nathI ke jyAM smazAnakabrastAna na hoya ane koI smazAna evuM nathI ke je rajA upara ke haDatAla para UtaryuM hoya. eTale ja bhagavAna mahAvIre uttarAdhyayana sUtranA 'IpukArIya' nAmanA adhyayanamAM kahyuM che ke koI evuM nathI ke je ema kahI zake ke 'huM kyAreya marIza nahi.' uttarAdhyayana sUtranA A 'ISukArIya' nAmanA caudamA adhyayanamAM saMyamanA paMthane varelA cha puNyazALI jIvonI kathAne vaNI levAmAM AvI che. prAcIna kALamAM iSukAra nAmano rAjA hato. enA nAma parathI enI nagarInuM nAma paDyuM hatuM iyukAranagara. cha jIvo devagatimAM potAnuM AyuSya pUrNa karI manuSyagatimAM avataryA hatA. pUrvanA RNAnubaMdha anusAra teo chae iyukAranagaramAM janmyA hatA. emAMthI cAra brAhmAkuLamAM ane be kSatriyakuLamAM rAjArANI tarIke janmyA hatA. brAhmaNakuLamAM janmelA eka te purohita hatA. bIjo jIva te emanI patnI yazA hatI. bIjA be jIvo te emanA be dIkarAo hatA, moTA thatAM A baMne kumArone eka vakhata eka yogI mahAtmAnAM darzana thayAM. darzana thatAM ja baMnene jAtismaraNa jJAna thayuM. potAnA pUrva bhavanuM jJAna thatAM ja baMne kumArone janma, jarA ane mRtyuvALA saMsArathI virakta thaIne dIkSA levAnA bhAva thayA. ethI ghare AvIne teoe pitAjI AgaLa potAnI IcchA darzAvI. pitA purohite kahyuM ke 'tame baMne pahelAM vedAbhyAsa karo, brAhmaNone jamADo, gRhasthAzramamAM dAkhala thAva, bhoga bhogavo ane pachI dIkSA lejo.' paraMtu pitAnI A vAta putroe svIkArI nahi. pote zA mATe svIkAratA nathI te paNa samajAvyuM. pitAe vividha dalIlo sAthe putrone dIkSA na levA mATe kahyuM, paraMtu putro te pratyeka vAtano barAbara pratyuttara vALatA hatA. putroe kahyuM che: pitAjI, A loka mRtyuthI pIDAI rahyo che, vRddhAvasthAthI gherAyelo che tathA rAtridivasarUpI cakra AyuSyane kSINa karI rahyuM che. vaLI : jA jA vaccai rayaNI, Na sA paDiNiyattai / ahammaM kuNamANassa aphalA jaMti rAijo // [je je rAtrio vIte che te pAchI nathI AvatI. je mAAsa adharma kare che tenI rAtrio niSphaLa thAya che.] jA jA vaccai rayaNI, Na sA paDiNiyattai / dhammaM ca kuNamANassa saphalA jaMti rAio // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha je je rAtrio vIte che te pAchI nathI AvatI. paraMtu je mANasa dharma kare che tenI rAtrio saphaLa thAya che.] pitAe putrone kahyuM, 'tamArI vAta sAcI che, paraMtu pahelAM ApaNe badhAM gRhasthAzramanuM pAlana karI laIe, pachI vrato aMgIkAra karIza ane pachI chevaTe dIzA hAI mikSAthI saMghajIvanano nirvAha karIzuM.' tyAre putroe pitAne samajAvyuM ke mRtyu kyAre AvavAnuM che tenI kone khabara che ? putroe kahyuM : jassatthi macuNA sakkhaM, jassa vAtthi palAyaNaM / jo jANe Na marissAmi, so hu kaMkhe suhesiyA // arthAt jenI mRtyu sAthe mitratA hoya, je mRtyuthI chUTIne bhAgI. zakato hoya, palAyana thaI zakato hoya ane je ema jANe ke pote kyAreya maravAno nathI te bhale sukhazIlatAnI IcchA rAkhe.] putronA samajAvyAthI mAtA-pitAe teone dIkSA levA saMmati ApI. eTaluM ja nahi putrInI preraNAthI teo paNa dIkSA levA taiyAra thayA. ja Ama, kuTuMbanA cAre sabhyoe gRhatyAga karI saMpamanA mArge vicaraNa karyuM. prAcIna kALamAM evI prathA hatI ke je dhanasaMpattino koI sIdho vArasadAra na hoya te dhanasaMpatti rAjyane maLe. purohitanA samagra parivAre dIkSA lIdhI eTale emanI dhanasaMpattinA koI sIdhA vArasadAra nahi. tyAre rAjAnI IcchA e saMpatti meLavI levAnI thaI. te samaye rANIe emane aTakAvyA ane saMsAranI asAratA samajAvI. chevaTe rAjA ane rANI pA dIkSA levA taiyAra thayA. Ama, pUrva bhavanA chae jIvoe eka bIjAne pratibodha pamADI, dIkSA laI saMyamamArgano svIkAra karI, ugra tapamAM karI, dhAtI karmo khapAvI kevaLajJAna pAmIne nirvANa pAmyA eTalI ke mokSagati prApta rI. A adhyayanamAM mRtyunI anivAryatA samajAvavAmAM AvI che. game tevI samartha, lAgavaga ke pIThabaLavALo baLavAna mArAsa, moTuM sainya dharAvanAra, anekane mRtyunA mukhamAM dhakelI denAra mANasa pA potAnA mRtyu AgaLa lAcAra thaI jAya che. enuM kazuM ja cAlanuM nathI. e ane e aTakAvI ke pAchuM ThelI zakato nathI. baLavAna ane samartha pIThabaLavALA abhimanyu mATe kahevAyuM che : mAtulo yasya goviMda: pitA yasya dhanaMjayaH / abhimanyu raNe zete, kAlo'yaM duratikramaH // kRSNa jenA mAmA hatA ane arjuna jenA pitA hatA evo abhimanyu pA rAbhUmimAM sUI gayo (mRtyu pAmyo), kAravA ke kAla duratikrama che. arthAt mRtyu anivArya che. jIvana cotrIsa atizaya dharAvanAra tIrthaMkara paramAtmA paNa potAnuM AyuSya eka kSaNa paNa laMbAvI zakatA nathI. to pachI Indro, cakravartIo, vAsudevI, prativAdeva, rAdhara, samartha AcAryo, rAjAo, maMtrIo vagerenI to vAta ja zI karavI ? kahyuM che. rAjA, rANA, chatrapati, hASiyano arAvAra, sabako jAnA eka dina, apanI apanI bAra. 'vairAgyazatakamAM kahyuM cheH sarvabhakSI kRtAnto'yaM satyaM loke nigadyate / rAmadevAdayo bhIrAH sarve kvApyanyathA gatAH // [ A yamarAjA sarvanuM bhakSaNa karanArA che evuM lokomAM je kahevAya che te satya che. jo ema na hoya to rAmadeva (bhagavAna rAmacaMdra) vagere badhA eprila, 2003 dhIrapuruSo karyAM gayA ?1 hindu dharmamAM kahyuM che ke kevA kevA parama puruSo paNa A dharatI parathI cAlyA gayA che ! mAMdhAtA bharataH zIvo dazaratho lakSmIdharo rAvaNaH karNaH kaMsaripurbalo bhRgupatirbhImaH pare'pyunnatAH / mRtyu jetumalaM na ye nRpatayaH kastaM paro jeSyate, bhagnau yo na mahAtarurdvipavaraistaM kiM zazo bhakSyati || mAMdhAtA, bharata, zIva, dazaratha, lakSmIpara, rAvaLA, karNa, kRSNa, balabhadra, bhRgupati (parazurAma), bhIma ane bIjA uttama nRpatio mRtyune jItI na zakyA, tene bIjA kIzA jItI zako ? je moTuM va zreSTha hAthIothI na bhAMgyuM tene saravuM zuM bhAMgI zakaze zuM ke mRtyuthI chaTakavA mATe mAAsa guphAmAM ke bhoMyarAmAM pesI jAya, samudrane taLiye besI jAya ke vimAnamAM AkAzamAM UDI jAya, jADAmAM jADuM bakhtara paherI le to pA mRtyu jIvane chaTakavA detuM nathI. mRtyune koI chetarI zakatuM nathI ke hAthatALI daIne bhAgI zakatuM nathI. eka kAlpanika dRSTAnta ApavAmAM Ave che ke eka zilpI eTalo badho hoMziyAra hato ke game te vyaktinI evI AbehUba zilpAkRti taiyAra karI zakato ke je joine mANasa bhulAvAmAM paDI jAya ke A sAco asalI mAvAsa che ke nakalI che. eka vakhata eNe arIsAmAM potAnuM mukhya joine potAnI ja mukhAkRtinuM evuM sarasa zilpa banAvyuM ke maLavA AvelA bhramamAM paDI gayA. ethI zikSIne tukko sUjhyo ke have to huM yamarAjAne paNa chetarI zakuM.' eNe potAnI dasabAra mukhAkRtio banAvI ane gharamAM judI judI jagyAe evI rIte goThavI dIdhI ke jethI mAtra moMDhuM ja dekhAya. pachI jyAre yamadevatA AvyA tyAre pote paNa eka TebalanI pAchaLa mAtra moDhuM dekhAya e rIte goThavAI gayo. yamadevatA vicAramAM paDI gayA ke AmAM sAco divI koThA ? ekane badale bIjAne to laI jaI zakAya nahi. chevaTe yamadevatAe yukti karI. emaNe pahelAM zilpInA bhArobhAra vakhANa karatA kahyuM ke jiMdagImAM AvuM AbehUba kyAreya joyuM nathI. yamadevatAnA mukhe mosA sAMbhaLI zilpI manamAM rAjI thayo. potAnI kalA mATe, yamadevanAne paNa pote chetarI zake che e mATe garva thayo. tyAM yamadevatAe kahyuM, 'zilpIe ATalI badhI sarasa kArIgarI karI che, paraMtu mAtra eka nAnI bhUla rahI gaI che.' e sAMbhaLI zilpIthI rahevAyuM nahi. potAnI kalAmAM koI khAmI kADhI zake ? tarata e bolyo, 'kaI bhUla che ?' yamadevatAe kahyuM, "basa huM A bolyo te ja tArI bhUla. nuM pakaDAI gayo. tuM AkhI duniyAne chetarI zake, paraMtu mane-thamadevatAne chetarI na zake. jagatanA itihAsamAM Aja divasa sudhI evI koI ghaTanA banI nathI ane banaze paNa nahi.' Ama yamarAjAnA paMjAmAMthI koI chaTakI zakatuM nathI. koInA prANa jaladI na nIkaLatA hoya to ema lAge ane loko bole pA kharA ke e yAdevatAne haMphAve che. paraMtu vastuta: pAdevatA tene haMphAvatA hoya che. mRtyu jema anivArya che tema anizcita paNa che. akasmAtomAM mRtyu thAya che ke mANasa AtmaghAta kare che temAM mRtyu vaheluM AveluM dekhAya che e to sAcuM, paraMtu badhAMnuM mRtyu vayAnusAra thAya che evuM paNa nathI. koI bAlyakALamAM, koIka povanamAM to koIka vRdrAvasthAmAM mRtyu pAme che. 'viSNupurAA'mAM kahyuM che : jAtamAtrazca priyate bAlabhAve'tha yauvane / madhyamaM vA vayaH prApva vArdhaka dA dhruvA mRtiH // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2003 [koI janma pAmIne tarata mRtyu pAme che, koI bALapaNamAM ane koI cauvanamAM mRtyu pAme che, koI madhyama vaya pAmIne AvA koI vRddhAvasthAmAM mRtyu pAme che. paraMtu mRtyu darekanuM nizcita che.] jIvanI potAnA deza Athe evI ekatvabuddhi thaI jAya che ane eno evI rIte jIvanavyavahAra cAle che ke jAko mRtyu kyAreya AvavAnuM nathI. paraMtu mRtyu sAmethI dekhAya, pote have thoDA divasanA ja mahemAna che ema spaSTa bhAo tyAre bAbalA mANaso dhrujI jAya che. eTale ja sAta prakAranA je bhaya batAvavAmAM AvyA che temAM moTAmAM moTo bhaya mRtyuno che. kahyuM che : makama tvi maLyuM ! eTale ja manuSyo, pazupakSIo vagere badhA ja jIvo jIva bacAvavA bhAge che. mRtyu sunimitapaNe AvavAnuM ja che ane eka divasa pote A duniyAmAM nahi hoya ema jANavA chatAM ekaMdare mANasane potAnA mRtyunI vAta satAvatI nathI. jANe ke potAnuM kyAreya mRtyu thavAnuM nathI ela samajIne te potAno badho vyavahAra karato rahe che. sAmAnya mANasane jIvananA AraMbhanAM varSomAM potAnA mRtyuno Dara bahu raheto nathI. jiMdagI sukhacenathI jIvavAnAM svapnAM te seve che. mANasa anekane maratA, dhamAlamAM dAkhala thatAM nityaM yAnita gamate jue che chatAM potAno vAro AvavAno nathI ema varte che, e duniyAnuM moTAmAM moTuM Azcarya che ema 'padmottara'mAM batAvyuM che. mRtyu Ave tyAre eka kSA mAtramAM potAnAM gharabAra, cIjavastuo, saMbaMdhIo, svajano badhAMnI sAthe saMbaMdha pUro thaI jAya che. jiMdagIbhara saMgharelI, jIvanI jema sAcavelI potAnI atyaMta priya cIja vastuo potAnI rahetI nathI. prabuddha jIvana mArca mAdhyanilakata, riDisiddhi, sagAMsaMbaMdhIo, yazakIrti, mAnasanmAna, labdhio ItyAdi sarva ahIM ja mUkIne javAnuM che. mANasa janmathI ja badhI vAte atyaMta rAkhI hoya to paNa badhuM sukha mUkIne ero cAhI nIkaLavuM paDe che. mRtyu koinI paNa vATa jovAmAM mAnatuM nathI. mRtyu garIba-tavaMgara, nAnA-moTA, sukhI-duHkhI evo koI bheda rAkhatuM nathI. mRtyuthI bhautika sukhano ja aMta Ave che evuM nathI, da:kho, ko vagereno paNa aMta Ave che. kayAreka to mRtyu du:khamAMthI chUTakArArUpa nIvaDe che. loko bole che, 'bicArA chUTyA, sAruM thayuM. bahu ribAtA hatA.' jIvane jo mRtyunuM svarUpa samajAya to kaSTa ke ghora duHkhomAM ArtadhyAna, raudradhyAna thatAM nathI, samatA rahe che ane pApanA bhAre anubaMdho paDatA nathI. mRtyunA vicAro thatAM rasukhamAM paNa mANasa chakI jato nathI. te samabhAva rAkhe che ane potAnA puodhano sArthaka - upayoga karI le che. tenI sukha pratyenI Asakti chUTI jAya che. mRtyune zAparUpa gajavuM ke AzIrvAdarUpa ? vyavahAradraSTie, saMsArapriya jIvone mRtyu zAparUpa lAge che. nidaSTie, tattvadaSTi dharAvanAza ayyAtmasAdhakane mRtyu AzIrvAdarUpa lAge che. mRtyu badhAMno aMta ANe che, paraMtu mRtyunuM potAnuM mRtyu kyAreya nathI. mRtyu zAzvata che, eTaluM ja nahi, jovAnI dRSTi hoya to mRtyu maMgaLakArI che. mRtyu che to aneka jIvonI pAramArthika dRSTi khUle che. eTale ja jJAnI mahAtmAone mRtyuno Dara hoto nathI. 'uttarAdhyayana sUtra'mAM kahevAyuM che H na saMtasaMti maraNaMte zIlavaMtA bahussuyA / zIlavaMta ane bA mahAtmAo mRtyunA samaye bhayabhIta thatA nathI.] mRtyunuM svarUpa samajAnAM jIvanane evI rIte sudhArI levuM joIe ke jevI mRtyunI paraMparA ApaNe mATe alpakALanI banI jAya ane mokSagatine zAyata sukha ochA bhavomAM pAI zakAya. eTale ja jJAnI mahAtmAo evA mRtyune Icche che ke je pachI bIjuM mRtyu hotu nathI. mokSa thatAM emane mATe mRtyuno paNa aMta AvI jAya che. jo mRtyu nizcita ja che. ane moDhuMvaheluM game tyAre AvavAnuM che eTaluM samajAya to mAAse pote je kartavya, dharmakArya ItyAdi karavAnuM che te veLAsara karI levuM joie. keTalAka lokonI Teva ja evI hoya che ke pachIthI karIzuM, ii utAvaLa che ? paraMtu AvA loko ja UMghatA jhaDapAI jAya che. 'uddabhaTasAgara'mAM kahevAyuM che ke kariSyAmi kariSyAmi kariSyAmIti cintayA / mariSyAmi mariSyAmi mariSyAmIti vismRtam // [huM bhaviSyamAM karIza, karIza, karIza' evA vicAramAM ane vicAramAM huM marI jaIza, marI jaIza, marI jaIza'-e vAta mArAsa bhUlI jAya che.] alpa varSAM mRtyu pAmanArAo paNa potAnA jIvanane sudhArI gayA hoya, te ja bhave mota pAmyA hoya evI prAcIna dRSTAnto paNa che, evuM akALa mRtyu na hoya ane sAmAnya sarerAza jIvana maLe to paNa samyagdarzanAdi mATe to pUratuM che emAM saMzaya nathI. eTalA mATe ja mANase jAgRtipUrvaka, samajaNapUrvaka potAnA jIvananuM Ayojana evI rIte karavuM joie ke jethI proDhAvasthA ke vRddhAvasthAmAM vasavaso karavAno vakhata Ave nahi. mahAbhAratanA 'zAntiparva'mAM kahyuM cheH zvaH kAryamadya kurvIta pUrvAhna cAparAhnikam / na hi pratIkSate mRtyuH kRtamasya na vA kRtam // [AvatI kAryo karavAnuM kArya Aje karI levuM joie ane bapora pachI karavA dhAreluM kArya savAranA karI levuM joie, kAraNa ke enuM (jIvanuM) kArya thayuM che ke nathI thayuM enI pratIkSA mRtyu karatuM nathI.] mRtyunI vicAraNAe mALAsane nirAzAvAdI na banAvI devo joIe. paraMtu karavA jevAM badhAM uttama kAryo veLAsara karI levAnI prerakarUpa e vicAraNA hovI joIe jethI game te kSaNe mRtyu Ave, pote to taiyAra ja che ema ullAsapUrvaka ene lAgavuM joIe. vAcaka umAravAti mahArAje eTale ja kahyuM che samvitatapodhanAnAM nitvaM vrataniyamasaMyamaratAnAm / utsavabhUtaM manye maraNamanaparAdhavRttInAm // [jemaNe taparUpI dhana ekatra karyuM che, jeo niraMtara vrata, niyama ane saMyamamAM otaprota hoya, jeonI vRtti eTale ke AjIvikA niparApa eTale ke nirdoSa hoya che evA mahAtmAonuM mA utsavarUpa che ema huM mAnuM chuM.] hemacaMdrAcArye 'yogazAstra'mAM kahyuM che ke mRtyu ApaNI bAjumAM AvIne kAyamanuM beTheluM che. e takanI rAha joI rahyuM che. mATe samayasara dharmasaMcaya karI levo joie. nityaM saMnihito mRtyu, rtavyo dharmasaMcaya: / sTezana AvatAM pahelAM jema Apo megabistarA sAthe taiyAra rahIe chIe evI rIte mRtyurUpI sTezana AvatAM pahelAM ApI sajja rahevuM joIe. U ramaNalAla cI. zAha Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana sarvArthasiddha vimAna n DaoN. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA jainonA 45 AgamomAM navamuM Agama te 'azruttIvavAIya-dasAo' che. jenA nava prakAro thakI nava pravezaka devo gaNAya che. (anuttaropapAtikasAMga) che. temAM eka zrutaskaMdha, za adhyayana, trA varga, deza uddezA, deza sarjAA che. anuttaro eTale anuttara, jenAthI caDiyAtA bIjA koI deva nathI. uvavAIdha-upAtika, devInA janmane upapAta janma kahevAya che, kAraNa ke teo manuSyanI jema mAtAnI kukhe janmanA nathI. 16 varSanA suMdara yuvAnanI jema devALAmAM janme che te upapAta. janma jenA anuttara vimAnamAM thAya che te pAMca vimAna-vijaya, vaijayaMta, jayaMta, aparAjita ane sarvArthasiddha che. devalokanA arsa-TIrya A pAMce rahelAM che. temAM paNA sarvArthasiddha vimAna to muktiziyAthI bAra mojana ja dUra che. temAM utpanna thayelAM jIvo niyamA eka avAtArI hoya che. eka avatAra karI avazya teo mokSe sidhAve che. tevA ekAvanArI mahApuNyazALI jIvono emAM adhikAra hovAthI tene anuttaropapAtika dazAMga sUtra kahe che. cAra prakAranA deva jAtimAM vaimAnika daivanikAya sarvethI moTI nikAlpa jAti che, je sArI, uttama kakSAnI che. teonI jAti cauda rAjalokanI samasta jIvasRSTimAM UMcAmAM UMcI tathA sArAmAM sArI utkRSTa sukhAdinI jAti gAya che. jyAM nAnA moTAnI maryAdA che tene kalpa kahevAya che. anya rIte vicAratAM jyAM indrAdi daza prakAranI daivatAvasthAnI kalpanA karavAmAM AvI che tene paNa kalpa kahevAya che. A 'kalpa'mAM je utpanna thAya tene kopanna kare che. te kalpa 12 (bAra) che, jenA 24 prakAra che. jyAM nAnA moTAno vyavahAra nathI, jyAM Indra sAmAnika Adi daza prakAranI koI vyavasthA ke maryAdA nathI, tene kalpathI atIta eTale kapAtIta devaloka kahe che. AvA kalpAtIta deva cauda prakAranA che. 9 zaiveyaka ane pAMca anuttara. kopananA 12 vaimAnika devalokmAM bIjA para prakAranA devo rahe che jemAM 9 lokAntika devo tathA 3 kikbiSako che. 12 devalokamAM je pAMcamo brahmaloka che te dizAmAM lokanA aMta bhAga sudhI rahenArA devo lokAntika devo kahevAya che. brahmaloka nAmanA pAMcamAM devalokane aMte cAra dizAmAM cAra ane cAra vidizAmAM cAra ane madhyamAM 1 ema 9 vimAno che. temAM janmanA, rahenArA, lokAntika devo kahevAya che. lokano artha saMsAra paNa thAya. lokano eTale ke saMsArano aMta karanAra, nAza karanArA hovAthI lokAntika devatAo kahevAya che. jyAre jyAre tIrthaMkaro mATe dIkSA levAno samaya Ave che tyAre tyAre A devo eka varSa pUrve AvI bhagavaMtanI AgaLa jaya jaya naMdA, jaya jaya bhaTThA stuti karI vinaMtI karI kahe che thatuM titphi pavarta' (huM bhagavata, Apa have nIrva pravartAvo.) eprila, 2007 A devo khUba laghukarmI hoya che. teo viSayavAsanA vagaranA, aviSayI hovAthI ratikriyAthI rahita rahevAthI teone devarSi paNa kahe che. eka matAnusAra lokAntika devo sAtathI 8 bhavamAM mokSe jAya che. cauda rAjalokanA citramAM yokapuruSanI grIvA (Doka)nA bhAga upara gaLAmAM paherelA hAranA ApAnI jema zobhA che tathA lokapuruSanI grIvAnA bhAganA sthAne jemanuM nivAsa sthAna che temane traiveyaka deva kahe vaimAnika zabda pAribhASika che. atyAranA AkAzamAM UDatA vimAno nahIM paraMtu uparanA urdhvalokamAM 7 rAjalokamAM devonA rahevAnA sthAnabhUmine vimAna kahe che. vimAne bhavA: vaimAnikA vimAnamAM je janme tene vaimAnika deva kahe che. je ArAdhaka jIvo ahIMthI anuttara vimAnomAM utpanna thayA che tenuM varNana che. upapAta eTale janma. jemano janma anuttara vimAnomAM thayo che te anuttaropapAti. 10 uttama AmAnuM varNana karyuM hovAthI ane temAM 10 uttama AtmAo hovAthI tene 'zrI anuptaropapAtika darzAga sUtra nAmAbhidhAna niSpanna thAya che. bhagavAna mahAvIrasvAmInA parama upAsaka mahArAjA zreNikanA putro jAti, mayAti, upajAti, puruSona, vArisena, dIrghadana, bhaSTadana, vehala, vaidAsa ane abhayakumAra, AikanA A suputro cAritra svIkArI utkRSTa ArAdhanAdi karI vijayAdi pAMca anuttara vimAnomAM utpanna thayA che. teo badhA ekAvanArI che. temanuM 33 sAgaropamanuM AyuSya che. zreNikanI paTTarANInA tera bIjA putro paNa dIkSA laI, cAritrapALI vijayAdimAM utpanna thayA che. temanA nAma A pramANo che-dIrghIna, mahAsana, bhaSTadatta, gUDhadaMta, zuddhadaMta, hala, krama, marsana, mahAmasena, ha, siMhonA ane puSparsana. teo paNa ekAvatArI che. ahIMthI vI mahAvidehamAM janmI suvizuddha dIdhuM cAritra pALI kevaLajJAna prApta karI teo mokSa jaze. AvI rIte A AgamanA trIjA adhyayanamAM je 10 adhyayano kahyAM che temAM paNa A hakIkatanI noMdha lIdhI che ke kAkaMdInagarIvAsI bhadrAsAryavAhIne 10 putro hato. jemanA naryA A pramANa che:-dhanya, sunakSatra, ma biMdAsa, peka, rAmaputra, caMdra, puSTa, peDhAlaputra, pophilla ane vehalla. A 10 putre cAritra aMgIkAra karI uttama tapa karIne deha choDyo hato. teomAM dhannA aNagAra to eka mahAna tapasvI ratna tarIke bhagavAna mahAvIrasvAmInA 14000 sAdhuomAM zreSTharUpe bhAta pADI AgaLa AvyA. mahArAja zreNike bhagavAnane ekavAra pUchyuM ke te bhagavaMta! tamArA cauda hajAra sAdhuomAM utkRSTa azagAra kauza che ?' bhagavAne kahyuM ke 'te kSeka, AjIvana chaThThanA pANI AyaMbila karanAra dhanA aAgAra utkRSTa tapasvI che' tyAre AirDa temane vaMdana karyuM. A utkRSTa aAgAra kALadharma pAmI pAMcamA anuttara sarvArthasiddhamAM utpanna thayA. 33 sAgaropamanuM AyuSya pAmI tyAMthI mahAvidehamAM janmI, cAritra laI, devaLI thaI mokSe jaze. tevI rIte bIjA 'nava paNa cAritrAdi laI pAMca anuttaramAM utpanna thayA. teo paNa tyAMthI mahAnirdezamAM cAritra laI kevaLajJAna pAmI mokSe jaze. AvA anuttara vimAno che. kaMhmAnIta devaloka che, jyAM utkRSTa kakSAnA devono nivAsa che. teo ekAvatArI ja hoya che. A devo vinayazIla che. abhyudayamAM vighnarUpa kAraNone jItI lIdhA hovAthI teo krama pramAro vijaya, vaijayantAda nAmone dhAraNA kare che. vimAnanA paNa A ja nAmo che. vighnothI parAjita thatA na hovAthI aparAjita che. jeonA sarva abhyudayanA prayojano saMsiddhine varI cUkyA che. sarva Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2003 prabuddha jIvana arthone siddha karI lIdhAM che tethI teo sarvArthasiddha devo kahevAya che. trIjA varganA 10 adhyayanamAM kAkIMdInA dhannAkumArAdi 10 sArthavA kaSAya ane viSayonI pariNati te saMsAra. jemAM jIvo 84 lAkha (vepArI)nA putro che. teonI mAtA bhadrA hatA. vaLI zreNikanA ra3 yonimAM anaMtAnaMta pudgala-parAvartakALathI bhrame che, bhaTake che, mArA putro hatA. prathama navane bhadrA mAtAe dIkSA apAvela jyAre 10mAM khAya che. saMsArano eka cheDo te nigoda ane tenI barobara sAme bIje vihallakumArane pitAe dIkSA apAvela. dhannAkumAre dIkSA pachI evo cheDe mokSa che, je mohanIyAdi karmonA kSayathI niSpanna thayo che. eTale abhigraha dhArelo ke jAvajIva chaThThanA pAraNe chaThTha karavo ane pAraNAmAM tethI mohano kSaya eTale mokSa. lukhAsukhA AhAravALuM AyaMbila tapa karavuM. tapa karatAM temaNe kAyAne majhA jovA jevI e che ke vaimAnika devalokamAM saudharma tathA izAna evI sUkavI nAMkhI ke cAlatAM hADakAM khaDakhaDa avAja karavA lAgyA. bemAM ja devIo utpanna thAya che. tethI AgaLa utpanna thatI nathI. tethI temanA tapane bhagavAna mahAvIre zreSTha kahyuM. prabhunI AjJA laI devIonI gati phakta AThamA devaloka sudhInI che; athavA tyAMsudhI ja vipulagiri upara eka mAsano saMthAro karI teo sarvArthasiddha vimAnamAM jaI zake che. prathama be devalokanA devo manuSyanI jema kAma-viSayonI utpanna thayA. dhannAkumAranI jema nave kumArono adhikAra dhannA aNagAra sevana kare che. pachInA nahIM. 3-4 svarganA devo sparza-sevI che, jema jANavo. A badhAMnA adhikAra paNa moTI sAdhu vaMdarAmAM Apela pAMcamA chaThThA devalokanA devo mAtra rUpa-sevI che; devInuM rUpa joI che. saMtoSa pAme che. 7-8nA devo zabda-sevI che. pachI devI jatI nathI. dhannAnI prazaMsA bharaparSadAmAM bhagavAna mahAvIra svAmIe A pramANo eTale pachInA cAra eTale 8 thI 1ra sudhI manaH sevI che. tyAra pachI 9 karI che :raiveyaka, pAMca anuttara devalokamAM teo manathI paNa viSayopabhogano sAdhu cauda hajAramAM utkRSTo aNagAra vicAra karatA nathI. 'kAyapravIcArA A ezAnAta.' pravIcAra eTale vIra niNaMda vakhANiyo dhanya dhanno aNagAra. maithuna: je phakta bIjA izAna deva sudhInA ja devone hoya che. pachInA pAMca anuttara vimAnamAM utpanna thanArA jIvo ekAvatArI hoya che to "zeSA sparza-rUpa-zabda-mana pravIcArA drayoddhayo:' uparanA devone eTale ke eka avatAra dhAraNa karI sukRtavazAt mokSe avazya janArA ja maithunano vicAra paNa Avato nathI tethI "viSaya: vinivartanta' tethI che. 33 sAgaropama sudhI teono mokSa dUra ThelAyo chatAM paNa A teo apravIcArI che. upara uparanA devone A pramANe viSaya-kaSAyarUpI daramyAna temanuM jIvana puNya saMcaya karanAruM tathA pApano paDachAyo paNa saMsAra hoto nathI. na paDe tevuM nirmaLa hoya che. teo satata dharmArAdhanAmAM masta hoya che. vaLI 'na devA:" devatAo napuMsaka nathI hotA. mAtra puruSa-strI che tevI rIte 14 pUrvadhArIo pAse labdhi hoya che ke 14 pUrvonuM parizIlana vedavALA hoya che. jema jema nIcalI gati tema tema viSaya-vAsanA vadhu. pratidina karI zake che. paraMtu jo teo pramAdavaza tema na karI zake to vaLI bhavanapati, vyaMtara, jyotiSThAdi devomAM devIo paNa hoya che; nigoda sudhI paNa pharI bhaTakavuM paDe ! pravIcAra paNa che. pravIcAra kevo suMdara navI bhAta pADe tevo zabdaprayoga! tethI ja to zrutakevaLI zrI bhadrabAhu svAmIe A zlokamAM pharamAvyuM AthI karmabaMdhanI pravRtti devalokamAM hovAthI pApa paNa baMdhAya je bhogavavA che ke: be gatimAM javuM paDe che. vaLI, devomAM samakita devonI saMkhyA ghaNI nyUna saMsAra sAgarAo ulluDo mA puNo nibuDijjA ! che, jyAre mithyAtvI devo asaMkhya che. ' caraNa karaNa vidhvahiNo buDui suba pi jaNe to | - devalokamAM upapAta-janma kevI rIte thAya che "vaikriyamIpapAtika'. tethI unnati pachI avanatinI gartamAM paDavA aMge jANavuM joie ke vaikriya zarIradhArI devonA janmane upapAta kahevAya che. teo mAtAnI 14 pUrvadharo ke nava greveyakamAM janAro jIva jo mithyAtvathI kaluSita hoya kukSImAM janmatA nathI. puSpo pAtharelI suMdara zayyAmAM janma dhAraNa kare to te prathama guNasthAnake paNa gabaDI paDe. cauda pUrvanA jANakArane eka che. te utpatti sthAno che. puSpazakhAmAM 16 varSanA yuvAna rAjakumAra akSara viSe paNa mithyAtva hoya to unnatinA zikharethI avanatinI jevA utpanna thAya che, jyAM sarva prakAranI sukha-sAhyabI, vaibhavAdi maLe gartamAM gabaDe. tethI bhagavAna mahAvIra svAmIe samavasaraNamAM kahyuM che che. sukRta puNya pratApe te pAme che. jyAre anya viSaya-kaSAyAdi sevI ke "paDivAI anaMtA." devo pApanA bhAgIdAra hoI "kSINe puNya maryaloka vizAnti." karmavazAt saMsAramAM bhaTakI rahelo AtmA deva, manuSya, tiryaMca ane vaimAnika devalokamAM 1ra klopanna tathA uparanA 14 kalpAtIta devomAM nArakI e cAra gatimAM bhame che. devone sukha ghaNuM paNa cAritra hotuM jema jema upara-upara jaie tema tema AyuSya, prabhAva, sukhanuM pramANa, nathI. be ghaDInuM sAmAyika paNa na karI zake. sarvavirati cAritra to nahIM zarIra, vastra, AbhUSaNAdi, zobhA, vezyA, pariNAmonI zubhAzubha ja. nArakInI jema avadhijJAna janmathI hoya paNa cAritranA abhAve taratamatA, Indriya sukha-bhogo, avadhijJAnanuM pramANa vadhatuM caDhatuM jaNAya kevaLI na thaI zake. sarvArthasiddha vimAnanA devane paNa cAritranA abhAve 33 sAgaropama sudhI ekAvatArI rahevuM paDe. pachI ja eka bhava bAda upara ApaNe je zreNika rAjAnA daza putronI vAta karI temAM prathama mokSa. nArakInA jIva atyaMta duHkhI hovAthI cAritrapariNAmI nathI sAtanI mA dhAriNI, vihalla ane vikAsanI cellA ane abhayanI thatA. tiryaMcone bhUkha, tarasa, ThaMDI, garamI vagere sahana karavAnuM hovAthI mA naMdA hatI. cAritra so gAu dUra hoya. saMjJi paMcendriyone nimittavazAt jAti bIjA varganA 13 adhyayana che jemAM dIrdhasenAdi-puNyasena A tereya smaraNAjJAna thAya, tema avadhijJAna paNa thaI zake, chatAM cAritra nathI kamAronA pitA zreNikarAjA ane mAtA dhAriNI tathA temano dIkSA pAmatA. chevaTe manuSyane cAritra hovAthI kevaLajJAna sudhInI maMjila te paryAya 16 varSano hato. pAra pADI zake che. zAstrakAra bhagavaMto kahe che ke: - Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana eprila, 2003 We u cattAri paramaMgANi dulahANIha jaMtuNo | kakSAnI bhAvanA dilamAM satata dilamAM ramatI ja hovI joie. tethI mANasatta suI saddhA saMjamammi vIriyam II AtmArUpI dravya, mokSagAmI thotromAMthI, yogya kALe ja, zubha bhAvanAthI saMsAramAM manuSyatva, zruti (zAstrazravaNa), zraddhA ane saMyama viSe mokSano atithi (na tithi te atithi) bane kemake te mATe koI sunizcita supuruSArtha atyaMta Avazyaka sAdhana sAmagrI che. pAMca anuttaravAsI tithi na hoI zake. devo samakitI hovAthI ja ahIM sudhI A zreSTha sAdhanAthI urdhvaloke anya prasaMga jarA joie, vicArIe. RSabhadeva bhagavAnane bharata AvyA. cakravartIe samavasarAmAM pUchayuM ke atyAre ahIM koI bhAvI tIrthakara duniyAnA kayA bhAgamAMthI upara jaI zakAya ? devaloka to cauda thanArano jIva che ? pratyuttaramAM bhagavAne kahyuM ke A tAro pautra te thaze. rAjalokamAM che. cauda rAjaloka keDe hAtha rAkhI UbhelA mANasa jevo che. tyAre nayasAra je sAdhu thaI tridaMDI thayelA che tene vaMdana karI kahyuM ke "huM pahelA rAjalokanA parimita kSetramAM valayAkAre eka dvIpa pachI samudra, A tArA navIna vezane vaMdana nathI karato paNa bhAva tIrthaMkara thanAro pharI tapa-samudra ema asaMkhya dvIpa samudro che. dvIpathI bamaNo samudra tAro AtmA che tethI huM tane vaMdana karuM chuM. tevI rIte bhale ApaNe badhAM pachI tethI bamaNo dvIpa ema bamaNA-bamaNa asaMkhya dvIpa-samudro che. atyAre bharata kSetranA pAMcamA ArAmAM hoie paraMtu ahIMthI keTalAMka aMtima samudra svayaMbhUramaNa che. eka ekathI bamaNA che. paraMtu prathamanA mahAvidehamAM jaze ke jyAM satata cotho Aro ja pravarte che, ane jyAM dvIpa-samudromAM ja manuSyonI vasati, kSetra che. tenI bahAra tiryaMca gatinA ra0 vidyamAna tIrthaMkaronuM astitva che. tema koI jIva paraMparAe ahIM pazu-pakSIo ja rahe che. jaLacaranI bahulatA che. A aDhI dvIpa- sudhI Ave te mATe rAI tathA devasiya pratikramaNanI eka gAthA vicArIeHsamudronuM parimita kSetra manuSya loka che jyAMthI siddhazilA sudhI jaI siddhANaM buddhANaM, pAragayANa paraMparagayANa . zakAya. A kSetranI pahoLAI 45 lAkha yojananI che. siddhazilA paNa loagnamuvaccayANa namo sava siddhANa . teTalI che. kemake A kSetramAMthI ja manuSya siddha thaI zake che. aDhI ahIM vicarI rahelA keTalAMka bhadra pariNAmI jIvo paraMparayANa dvIpamAM 101 bhUmio Ama che: hoI bhaviSyamAM lokArce pahoMcI pAragamANa sudhI saphara saphaLa karaze. 15 karma bhUmi, 30 akarma bhUmi ane 56 aMtarlIpa. temane bhAvathI vaMdana karIe. atre paNa 15 karma bhUmimAMthI ja siddha thaI zakAya. te mATe sarvavirati cAritrathI yathAvAta cAritra sudhI pahoMcavuM paDe. te vinA mokSa so gAu dUrano dUra rahe. te kyAre laI zakAya ? jyAre AtmA saMsAranI asAratA samajI virAgI bane, bhavabhramaNAthI atyaMta netrayajJA kheda pAmelo hoya, vinayAdi guNoyukta hoya tene yogya gaNAvo. te saMghanA upakrame, cikhodarAnI AMkhanI haoNspiTalanA dhAraNa karanArane sAdhu, aNagAra, bhikSu, yati, saMpatti, pravajita, nigraMtha, sahayogathI ravivAra, tA.23mI mArca 2003nA roja zAMta, dAMta, muni, tapasvI, draSi, yogI, zramaNa vagere nAmothI zivarAjapura (ji. paMcamahAla) mukAme sva. subhadrAbahena oLakhavAmAM Ave che. sarvavirati cAritra aMgIkAra karatAM prazrazuddhi, gulAbacaMda jhaverInA smaraNArthe, emanAM putrI zrI guNavaMtIbahena kAlazuddhi, kSetrazuddhi, dizAzuddhi ane vaMdanAdi pAMca prakAranI zuddhi gulAbacaMda jhaverInA Arthika sahayogathI netrayajJa yojavAmAM jALavavAnI hoya che. tyArabAda pAMca mahAvrata ane chaThuM rAtri bhojana Avyo hato. tyAga karavo Avazyaka che. guNasthAnaka para kramika caDhatA ja rahevuM joie. ahIM kSapakazreNi saMghanAM prakAzano para ArUDha thaI 10 methI 1rame, 13me, 14 me guNasthAnaka sudhIno paMtha kApe tyAre mokSanuM dvAra khUle. pAMca sarvArthasiddha vimAnamAM 33 sAgaropama saMgha taraphathI nIcenAM pustako prakAzita karavAmAM AvyAM che : sudhI samakitane nirmaLa sudraDha karI mokSa mahelamAM praveza thAya tyAM sudhI kiMmata rUA. kriyAkalApa-sAdhanA vagere karyA ja kare. tethI guNasthAna krama samajI je (1) pAsaporTanI pAMkhe ramaNalAla cI. zAha 150-00 sAdhako uttarottara UMcA guNaThANo caDhatA ja rahe teo anaMta., avyAbAdha ) pAsaporTanI pAMkhe ramaNalAla cI. zAha 150-00 | sukhanA dhAmarUpa mokSamahelamAM birAjI zakaze. -uttarAlekhana kayA kSetramAMthI jaI zakAya ? 14 rAjalokamAM je 1 rAjaloka pahoLI (3) gurjara phAgusAhitya ramaNalAla cI. zAha 100-00 naLikA che ke jemAM bharata, airAvata ane mahAvideha kSetro che temAMthI ja T(4) ApaNA tIrthakaro tArAbahena 2. zAha 100-00 mokSe jaI zakAya. anyatrathI nahIM ja. (5) jhUrato ullAsa zaila pAlanapurI ahIMthI kayA kALe jaI zakAya ? mahAvideha kSetramAM kALano bAdha 80-00 nathI. haMmezA mokSanA dvAra khullAM ja che; jyAre bIjA be kotramAM mAtra (zaileza koThArI). avasarpiNI ane utsarpiNInA trIjA-cothA ArAmAM ja jaI zakAya. (6) jaina dharmanAM svAdhyAya DaoN. bipinacaMdra hI. 100-00 20 kroDAkoDa sAgaromAMthI ATalA thoDA samayamAM ja jaI zakAya ! -sumana kApaDiyAno lekha saMgraha kahyuM che ke bhAve bhAvanA bhAvatAM bhAve kevaLajJAna' chevaTe A ucca Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2003 prabuddha jIvana navapada 1 girIzabhAI tArAcaMda mahetA navakAranAM navapada che ane siddhacakra yaMtranAM navapada che. Aso ane svarUpa che. je koI sAdhaka kalyANaka ane svarUpathI abheda thAya che te cetranI zAzvatI aThThAI eTale ke AyaMbilanI oLInA nava divasamAM sAdhakanuM kalyANa thAya che ane svarUpane pAme che. AyaMbila tapa sahitanI navapadanI ArAdhanA athavA to kaho ke navapadanI tattvatrayImAM rahela deva arihaMta ane siddha paramAtmA che AtmasvarUpa zaktinA prAgaTyanI ArAdhanA thAya che. paramAtmapUjA paNa je sAdhya che. guru e sAdhaka che ane dharma e sAdhana tattva che. navAMgI hoya che. navano AMka paNa akhaMDa ane abhaMga che. navapada "deva' darzana de. AtmAnA paramAtmasvarUpanI oLakha (pratIti) karAve. ArAdhanA abhaMga, akhaMDa, akSaya pade pahoMcADanAra che. navapada ArAdhanA "guru deva ane dharmanI oLakhANa karAvavA rUpa samyagujJAna devA e varUpa sAdhanAnuM hArda che. ghaNAbadhA jJAnI mahApuruSoe svarUpa sahita pote deva tattvamAM gati kare. sAdhanAnA e hArdanuM rahasyoddaghATana potapotAnI AgavI zakti ane "dharma" sadvartana karAve ane Atmadharma evAM svarUpadharmamAM laI jAya. zailIthI karela che. ahIM navapada viSayaka ciMtana rajU karIe chIe. Ama navapadamAM arihaMta bhagavaMto AjJAnA-Adezaka che. siddha navapadanA nava padanuM sAdhya, sAdhaka, sAdhanA athavA guNadhaNI, bhagavaMto AjJAnuM phaLa che. AcArya bhagavaMto AjJAne AcaraNamAM mUkanAra guNI, guNa athavA deva, guru, dharma evuM tripada vibhAgIkaraNa thAya che. che ane anyanA preraka che. upAdhyAya bhagavaMto AjJAnA paThaka ane e navapadamAMnuM prathama pada eTale namo arihaMtANa-hAmo arihaMtANa'. pAThaka che. sAdhu bhagavaMto AjJAnA pAlaka che. A rIte AjJA dvArA e sAdhyapada. guNadhaNIpada eTale svarUpaguNa svAmIpada ke devapada che. arihaMtasvarUpa ja anusmRta che. devapada eTale je devone mATe paNa ArAdhyadeva che evuM devAdhideva jaina darzana prarUpita AtmasAdhanAmAM tIrtha ane tattvano pahelethI ja jinezvara bhagavAna evo artha grahaNa karavo. e mULa che. tema sAdhakane sumeLa che. arihaMta jinezvara bhagavaMta svayaM tIrtha che ane puSTa nimitta sAdhanAnuM phaLa paNa che. arihaMta zabdathI tIrthasthApaka tIrthaMkara jinezvara eTale ke AlaMbana che. AtmA e tattva che ane puSTa upAdAna che. bhagavaMta ane sAmAnya kevaLI bhagavaMta ubhaya artha phalita thAya che. upAdAnadharma nimitta kAraNa vinA pragaTe nahi, navakAra ane navapadAdimAM jyAre 'Namo arihaMtANaM' padathI samovasaraNa sthita, aSTa prAtihAryothI pradhAnatA tIrthaMkara paramAtma bhagavaMtanA dhyAnane ja apAyelI che. prathama zobhita, mohaka, AkarSaka, cotrIsa atizayothI prabhAvaka, pAMtrIsa upakArInA upakAranA smaraNa vaDe jIvanI bhavyatA vikase che. devacaMdrajI guNa alaMkRta vANIthI tIrthasthApaka tIrthakara bhagavaMta, dharma prakAzaka, mahArAja paNa paprabhajina stavanamAM kahe che.. mokSamArga prarUpaka, moudAyaka, jAgatika prAkRtikabaLa niyAmaka, jagataguru bIje vRkSa anaMtatA re lAla, pasare bhUjala yoga re || vAlesara ! jagadIza devAdhideva evuM arthaghaTana karavAnuM che. e ahaMma ezvaryathI tima muja Atama saMpadAre lAla, pragaTe prabhu saMyoga re // vAlesarA ezvaryamAna evAM ahaMtAnaMdI, brahmAnaMdI che. e jinonA paNa Izvara darzanapada; evAM jinezvara bhagavaMtanA svamukhethI mAlakoza rAgamAM vahetI jinavANInI navapadajInA navapadamAMnA dharma tattvanA cAra padamAM prathama darzana saravANIno paripAka te traNa sAdhakapada ke guNIjanapada athavA gurupada padane mUkyuM che. "Namo daMsaNasa." darzana eTale zraddhA. arthAtu bharoso ane cAra sAdhanApada ke guNApada athavA dharma. ke vizvAsa yA khAtrI. ahIM prazna e ubhave ke zraddhA zuM? zraddhA zenI gurupada eTale 'NAmo AyariyANAM", "rAmo uvajajhAyANaM' ane ? ane zraddhA zA mATe ? "Amo loe savva sAhUNa' zabdoccArathI jemane vaMdana karavAmAM Ave che sRSTinA jIva mAtrane potAnA hovApaNArUpa astitvanuM bhAna che. te. sAdhanA athavA guNApada eTale darzana, jJAna, cAritra, tapa rUpa potAnA astitvanI zraddhA che ke... huM chuM !" ratnatrayInI ArAdhanApUrvakano paMcAcAra pAlanarUpa dharma. astitvanuM A huM-paNuM bhUMsAI javuM joie ane sAdhanAmArge "huM dvitIyapada pAmosiddhANaM' pada eTale siddhazilAe lokAgre sthita chuM!' e ahaMnA sthAne huM kAMI ja nathI !" "bhagavAna ja sarvasva che !' siddhAnaMdI, paramAnaMdI siddha bhagavaMto. e traNa guNIjana evA sAdhaka e nirahaMkArI bhAva Avavo e prAthamika AvazyakatA che. dvArA, cAra guNarUpa dharma pAlanAthI, ekameva evAM upakArI guNadhaNI "vayaMnA astitvanI sAme bhagavAnanI sarvavatAno svIkAra' enuM arihaMta bhagavaMtanA anugrahathI sarva guNIjanonA sarva guNono parama ja nAma bhagavAnanI zraddhA. vizuddha Atmadharma eTale ke svarUpa guNomAM pariNAmanarUpa paramAnaMdI darzana e mULa che, eTale ke AdhAra che. nIcenA cAra sAMdhanApadamAM banAvanAra carama ane parama evuM aMtima phaLa che. svayaM arihaMta jinezvara darzanapadane prathama sthAna ApyuM tema uparanA paMca parameSThinA pAMca padamAM bhagavaMta paNa sahajayogarUpa avAtikarma samApta thayethI nirvANa pAmatAM prAraMbha arihaMta bhagavAnathI karyo. e arihaMta bhagavAnamAM zraddhA thavI siddhapade birAjamAna thAya che. A padanI prApti e "zrI svarUpa mokSalakSmI- joie. to ja emanA jevAM arihaMta bhagavAna aMte thavAya. Ama arthAt AnaMdaghana evAM AtmadhananI prAptirUpa zrIphaLa" che. A dvitIyapada darzanapada e AraMbha che ane arihaMtapada e aMta che, je sAdhanAnI paNa sAdhyapada, svarUpa svAmitvapada evuM devapada che. sAdhaka dvArA meLavAyelI siddhi che. Ama arihaMta e mULa che ane siddha pada e phaLa che je sAdhanAnI jJAnapada: siddhi che. darzana pachInuM dvitIyapada te jJAnapada. zabda eTale ke vacana dvArA arihaMta bhagavaMta e kalyANa karanAra kalyANaka che. siddha bhagavaMta jIva jANe ke AvA AvA bhagavAna che, AvuM AvuM bhagavAnanuM svarUpa Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . che. je je sAdhaka AtmAo vItarAga sarvajJa thaI, aaita ke tIrthasthApaka ke arihaMta jinezvara bhagavaMta banI, nirvANa pAmI siddharAlAe siddhapade siddhasvarUpe sthira thayAM che, evAM e bhagavaMtonuM jevuM zuddhavizuddha, parama ane carama svarUpa che, te AtyaMtika zuddhAvasthA che. e ja mArA AtmAnuM vartamAne sattAgata (prakana-apragaTa) svarUpa che. paraMtu e praznanapaNa hela zuddha vizuddha evuM AtmasvarUpa para (jaDa) saMyoge virUpa pAmela che ane azuddha evuM vikRta thaI gayela che. parama sthira, pUrNa, avinAzI evuM e AtmasvarUpa asthira, apUrNa, vinAzI ane paryAyayukta banela che. AvI A virUpa vibhAvadazA ja AtmAnA sarva du:khanuM kAro A kahetAM mULa che. e virUpatAne svarUpatAmAM palaTAvIne mAre kAza sva-rUpa eTale ke svarUpane pragaTa karI svarUpastha thavAnuM che, AvuM svarUpa jemo pragaTa karyuM che te bhagavAna che. emAM pA je arihaMta bhagavaMta tIrthasthApaka tIrthaMkara, vItarAga, sarva, nirvikalpa kevaLajJAnI bhagavaMta che te dharma che prakAzaka, mokSamArga prarUpaka, mokSa pradAyaka jagataguru jagadIza che. e ja sAcA satyamArgadarzaka svarUpadAnA che. evA e bhagavAnonI zraddhAthI eozrInA dvArA batAvAyelA, mokSamArgane jANI samajIne, maLelI e samajavuAthI rAmajapUrvaka eTale jJAna dvArA, e ayadayALuM, cembudArthA, magadANAM, zaraNAdAyAM, bohiyALAM parama upakArI bhagavAna pratinA aho ! aho! nA bhAva eTale ke ahobhAvapUrvaka karAtI stuti, stavanA, bhajanA, guNagAna e ja samyajJAna. devacaMdrajI guru bhagavaMte vIprabhunI stavanA karatAM gayuM che ke... svAmI guNa oLakhI, svAmIne je bhaje, dariyo zuddhatA teha pAme; jJAna, cAritra, tapa, vIrya, ullAsathI, karma jhIpI vase muktidhAme... tAra ho tAra prabhu. prabuddha jIvana samyagdaSTi, sApe daSTi, anekAntari, cAAdadraSTi e prakAre dRSTinuM vizleSaNa karavAmAM Avela che. dRSTi e ja evaMbhUta naya che, kemake je samaye jevI draSTipAta thAya che, te ja samaye tevo karmabaMdha thAya che. ema thavAnuM kAraNa e che ke dRSTi ja svayaM bhAvasvarUpa che. dRSTi e ja jIvanI cetanA arthAt vano upayoga che. hetu, jJa ane upayoga zuddhi upara ja karmabaMdhanuM avobana che. karma viSayaka vicAraNAmAM A ema kahevAya che . "upayoga baMdha hova eprila, 2003 ane e paramAtmAnA paramAtma svarUpanI samA ta dvArA meLavavAnI doya che. sahu bhavya jIvo siddhaama siddha svarUpI hovA chatAM siddhasvarUpanI samarAnA abhAve to bhavamAM karI rahyAM che ane che bhUlA paDI bhavATavImAM bhaTakI rahyo che. svarUpacinaka sva. palAsabhAIe kahyuM che: sarva jIva che sihaMsama, pA svarUpa bhUlI baLyA kare; svarUpe bhajanA karo niraMtara, vahAlA zrI vItarAga va. ahIM bhUtala upara tIrthaMkara atiMta paramAtmA che. ane tyAM mokSa thayethI siddhazilAe lokAzikhare sthita paramAtmA che. ahIM samavasaraNA sthita ke maMdiramAM prANa pratiSThita arihaMta paramAtmA che jenI bhaktinA phala svarUpa, svarUpastha siddha paramAtmA che. mithyAtva mohanIyanI aMdara paNa zuM che ? apratyAkhyAna ane pratyAkhyAna kathanI vidyamAnatA e dezamAM millAva che. saMjvalana kaSAyanI vidyAnA meM upayogamAM eTale ke manamAM mithyAtva che. jyAre ananaMtAnubaMdhI kaSAyanI vimAnatA e buddhimAM ahaMkAranuM ane hRddhamAM kapaTanAnuM mithyAtva che. AnuM ja nAma dehAtma buddhi che ane te ja mithyAtva che. deha ja AtmA che evo deha mATe tAdAtmyabhAva che. mohanIyakarmanI prakRtinA je 28 bheda che, emAM darzanamohanIyanA traNa bheda je mithyAtva mohanIya, mizra mohanIya ane samyaktva mohanIya che. e trAne choDIne bAkInA je cArjiMtra mohanIya karmanA kapAyalakSI 25 bheda che, tenI ja gAMTha darzanamohanIyakarma che. e gAMTha jyAM sudhI chUTe nahi ane nirNaya banAya nahi tyAM sudhI cAritranA game teTalAM pallAM hoya paNa e dhAryuM kArya kare nahi ane kevaLajJAna sudhI pahoMcADe nahi. buddhithI bhaNyA vagara ane jJAnamAM sAcI samajaNa AvyA vagara mokSa thAya nahi, zruta bhaNyA vagara mokSa nathI. athavA bhakti, AnAdinI sAdhanAe karIne zuddhi thayethI zrutajJAna pragaTyA vinA mokSa nathI. zrutajJAnanA cauda bhAMgA (prakAra)mAM pradhAnatA dRSTinA bhAMgAnI che. dRSTi zuddha eTale ke samyagdaSTi hoya to Agamikazruta hoya ke anAgamikazruta hoya e samyarUpe parizramanuM hoya che. paraMtu jo daSTi, mithyAdaSTi hoya to Agabhikata paNa mithyArUpe pariNAmatuM hoya che. eTale ja to kahyuM che ke...'dRSTi evI sRSTi', darzanamohanIpamAM "huM deha chuM' no 'huM kAra' ane 'mane kahenAro e bIjo koNa ?'no ahaMkArano je bhAva che, te ubhaya ahaMbhAva che. e je dehabhAva che te ja dehAtmabuddhinI vidyamAnatA sUcave che. AvI A dehAtmabuddhi palaTAya ane sva dehanA sthAne bhagavAnanI daMta eTale ke bhagavAnanI pratimA pUjya bane, tema ja buddhimAM bhagavAnanA svarUpanI samajathI bhagavAnamAM prema ane bhagavAnanI zraddhA Ave, hradayamAM bhagavAna) sthAna apAya to enA baLe cAritra mohanIya karma saraLatAthI saharasaDATa haNAya. cAritrapada : bhagavAne svarUpanI samaja ApI eTale vartanA svarUpanI ane IcchA mokSanI thaI. je satya (samyag) darzana thayuM, tenA pariNAmasvarUpa buddhimAM sAcI samajA AvavAthI buddhi aDhArasaMpaLa banI kAryAnvita thavA lAgI. arthAt satyAcaraNa thavA mADyuM te ja samyag cAritra. svarUpadaSTidAnA, svarUpapApti mArgadatA, haraDA tAraNahAra tIrthaMka bhagavaMtanI aSTaprakArI pUjA, snAtrapUjAdithI kalyANaka ujavaNI, enA nAmasmaraNarUpa jApa, 'savvalUrNa sa--darisINaM, sivamayala-maruMa-mAMtamakSaya-maLAbAha-mapuArAviti-siddhigaI nAmadherya ThANuM saMpattANaM' evuM zakrastavita je tIrthaMka2 jinezvara bhagavaMtanuM svarUpa che, tenuM dhyAna tathA temanA upadezane AjJArUpa anadhArI te mujabanI AcarA te ja samyag zAritra che. avaguNI evA duryodhanane koI guNI zodhyuM jaDyuM nahi. jyAre guNI yudhiSThirane koI avaguNI jaDyuM nahi. zrIkRSNane kUtarAnI gaMdhAtI lAzamAM paNa sArarUpa suMdara zveta paMkti dekhAI. mahAtmya daSTinuM che. mATe ja jaina darzane samyagdarzananA mahAmulA adakerA mUlya AMkyA che. dRSTi sudhare to darzana sudhare. dRSTi samyag to darzana samyag. Ama darzana, jJAna, cAritranI rAtradhImAM darzana eTale vadhArya zruta dvArA arthAna zabda dvArA keLavavAnuM zuM che ? paramAbhamagadarzana athavA saSTi jJAna eTale sagu samaja athavA yAya Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2003 prabuddha jIvana bhAsana. cAritra eTale yathArtha vartanA athavA samyagu ramAtA athavA abhedatA, e paNa jIvanuM potAnuM ja zivarUpa pariNamana che. e cAra TUMkamAM kahIe to darzane dekhe, jJAne jANe ane cAritre rame. jIvanA potAnA guNa che arthAt jIvanA jIvatvanAM lakSaNa che. tapapada: jIva zraddhAthI jIve che ane bhagavAna parama zraddheya che. jIvane jJAna ke bhagavAna sivAya bIje gati nahi ane mokSa sivAya bIjI koI meLavavuM che ane bhagavAna svayaM jJAna (svarUpasamajaNa eTale AtmajJAna) IcchA nahi evI sAdhakanI niSkAma avasthA te ja tapa, tapa e talapa ApanArA che. jIvane cAritra (saMyama) svIkAravuM che ane bhagavAna ravayaM - ke IcchA che. evI e IcchA je daihika che tenA nirodhane zAstramAM kevaLajJAnInI vartanAmAM sahajayoge vicare che. jIvane tapadharmanuM sevana sAdhakAvasthAnA kaparUpa lekhAvela che. AgaLa upara sAdhanAnI parAkASTAmAM karavuM che ane bhagavAnane svayaMno ahaMdAnaMda je pUrNakAma che ke vItarAgatA koI IcchA ja rahetI nathI evI je avasthA te nirIhitA che, je che te ja taparUpa che. jIve AcArapAlanAmAM zakti phoravavAnI che. e pUrNakAma avasthA che. e svamAM pUrNa tRpta evI saMtRptatA che. vRtti zakti to ja phoravAya ke jyAre paramAtmA bhagavaMtano anugraha thAya. (IcchAnuM astitva vartatuM hoya tyAM sudhI tapa pUrNa nathI. vRtti dhyeyamAM paramAtmAnI kRpA-karuNA vinA sAdhanA zakya nathI. paramAtmA svayaM laya pAme tyAre tapa thayo kahevAya. sarva-zaktimAna che.. svarUpAkAra vRtti e nizcayathI cAritra che ane vRttino laya e tapa ApaNe ghaNAMkharAM gatAnugata rIte navapadanI ArAdhanA karIe chIe ane siddhacakramaMtranI pUjA karIe chIe, paNa jANItA samajatA nathI ke vIrya : e siddhacakramaMtramAMnA cAra guNo darzana, jJAna, cAritra, tapa e jIvane - uparokta cAreya padathI nirdiSTa guNa ke AcAra, je darzanAcAra, jIva tarIke oLakhAvanAra jIvanAM lakSaNa hovAthI jIvanI nigodathI jJAnAcAra, cAritrAcAra, tapAcAramAM AvatI AlhAdakatA, citta prasannatA, laI siddhAvasthA sudhInI pratyeka avasthAmAM ghaTavA joIe. tIkaNAtA, vardhamAnatA e ja cAreya pada aMtargata vIrya che, jene vIrSollAsa zraddhAthI to ApaNe jIvIe chIe. kahevAya che. e ja varyAcAra che. mIThA (namaka) vinAnuM pharasANa zraddhA asat eTale ke khoTI hoya. saMsAra (jagata) asAra che kemake (namakIna) nahi hoya ane sAkara vinAnI mIThAI nahi hoya. tema vIrya asatu vinAzI che. saMsAranA RNo asAra che ane svayaMno deha paNa vinA darzana, jJAna, cAritra, tapanI ArAdhanA nahi hoya. vinAzI che tethI asAra che. saMsAranI AvI asAratAnI vacce sArabhUta Ama 'jJAna zraddhAyukta cAritra mokSanI IcchAyukta bane to kevaLajJAna mAtra eka saccidAnaMda svarUpa bhagavAna che. pragaTe." arihaMta bhagavAnamAM zraddhA e sAdhakanI sAdhanAnuM prathama sopAna che. jJAna kriyAbhyAm mokSa' e sAdhanAsUtranuM pUraka sUtra che : jJAna bhaNavAthI jJAna Ave enA karatAM ajJAnano nAza thayethI jJAna "zraddhA IcchAbhyAm mokSa' pragaTe enI kiMmata AdhyAtmakSetre bahumUlya che. jJAnAvaraNIyakarmanA kSaye jo kriyA jJAna eTale ke samajaNapUrvaka karavAnI che to e jJAna zraddhA jJAna uparanA ajJAnanA AvaraNo haThI jatAM jJAna prakAzamAM Ave ke pUrvakanuM ane mokSanI prabaLa IcchA sahitanuM hovuM atyaMta Avazyaka che- jJAna pragaTe che, jene vedAMtamAM avidyAno nAza kahela che. ApaNe tyAM maMtra che. | 'jha 6 namo siddhArtha' | emAM aImU che, 'vidyAtimiradhvare vidyArnanaspRza ! te arihaMta bhagavaMtanI zraddhA che ane siddhAra che, te mokSanI IcchA che. paryAnti paramAtmAna- ceva di yoni: ' athavA to aham e samavasaraNa arthAt kevaLajJAna sUcaka che jyAre -jJAnasAra-mahAmahopAdhyAyajI siddhANa e siddham arthAt mokSasUcaka che. prabhu padakamala arthAt jJAna buddhithI jhIlAya (samajAya). jJAna bhale buddhi grahaNa kare paNa caraNapAdukAmAM eka pada (caraNa) jJAna kahetAM kevaLajJAna sUcaka che to sAcI samajaNa to mana ane hRdaya Ape. e paNa mULamAM sAcI zraddhA bIjuM caraNa AnaMda sUcaka che. prabhu pratimAmAM eka cakSu kevaLajJAnano hoya to sAcI samajaNa Ave. mATe to kahyuM ke..'darzana samyagu to ja nirdeza kare che to bIjo cakSu AnaMdano nirdeza kare che. e ja pramANe jJAna samyagu' anyathA tarka vitarka karI buddhizALI banI jJAnano Theko pratiSThita prabhu pratimAnuM sthiratva e siddhatva sUcaka che. laI jagatanA cokamAM paMDitAI kare. jJAna e to paramAtmAnI samajaNa bhagavAna sivAya koI nahi ane kAMI nahi !' bhagavAnamAM niSpAda che. Arya saMskRtimAM vidyA viSayaka sUtra vidyArthIone AraMbhamAM ja thatI e rati eTale priyatA kaho ke AnaMda, e sAdhakane ahaMdAnaMdamAM bhaNAvavAmAM AvatuM ke "sA vidyA yA vimuvata' e ja vidyAne vidyA laI jAya che ane aMte enI abhedatA siddhAnaMdamAM pariNamatI hoya che. kahevAya je baMdhanamAMthI eTale ke duHkhathI mukti apAve. ahaMdAnaMda eTale arihaMtane joine AnaMda ane siddhAnaMda eTale mana, buddhi, IcchA, vicAra bhagavAnanA caraNe arpaNa karI devAM e emanAmAM rahela svarUpane eTale ke kevaLajJAnane joine AnaMda !" ja jJAna" darzana, jJAna, cAritra, tapa e navapadanA cAra guNone jIva enA tIrthaMkara paramAtmA bhagavaMta sivAya bIje kaze ja vartanA nahi e ja vyavahAramAM keLave eTale navapadamAMnA traNA sAdhakapadamAMnA sAdhupadanA cAritra sAdhupaNAne pAme. enuM kAraNa e che ke navapadamAMnA e je cAra e vartanA sAcI thaI che, ema kyAre kahevAya ? e vartanA sAcI guNapada che, te jIvanA svayaMnA guNa che. tyAre ja kahevAya ke jyAre bhagavAna sivAyanuM jagata zUnya bhAse arthAt zraddhA jIvanI potAnI che. upayoga eTale ke jJAna ane darzana e zuSka (nIrasa) lAge. paNa jIvanA potAnA che. tema dehanI je vartanA che ane je IcchA che te cAritra aMgIkAra karanArane dravya cAritra hoya to paNa, jagatamAM paNa jIvanI potAnI che. aMte anaMtazaktirUpa anaMta catuSka sAthenI jagatano koI vyavahAra nathI. ema bhagavAnamAM zraddhA eTale samyagadarzana Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana eprila, 2003 thayA pachI bhagavAnamAM ja gati ane bhagavAnamAM ja vartanA. e sviAya darzanathI darzanAcAra, jJAnathI jJAnAcAra, cAritrathI cAritrAcAra, bIje kaze, bIjA kazAmAM rasa paDe nahi te ja cAritradhara sAdhakanuM tapathI tapAcAra ane e cAranI vardhamAnatAno varSollAsa e vIryAcAranI cAritra. bhagavAna sivAyanuM badhuM zUnya ane nirarthaka lAge. dravya cAritra pAlanArUpa paMcAcArapAlanA dharma che. paMcAcArapAlanA dharmamAM ja ratnatrayI lenAra cAritradhArInI vartanA paNa jo bhagavAnamAM thAya to e cAritradhara eTale ke darzana, jJAna, cAritranI ArAdhanA aMtargata che. darzana kahetAM sAdhudharmanI samAcArInI je keTalIka maryAdAo che, enAthI upara UThI deva, jJAna kahetAM guru, ane cAritra kahetAM dharma e deva guru dharmanI AnaMdaghana bane ane mokSa taraphanI gatimAM pracaMDa vega Ave. tattvatrayI, ratnatrayInI ArAdhanAthI saMlagna paMcAcArapAlanArUpa dharmArAdhanA darzana, jJAna, cAritra e ratnatrayInI vicAraNAnI sAthe sAthe tapa ja che. cAritra aMtargata che ane navapadamAM jenI svataMtra ArAdhanA batADela che, darzanAcArano prAraMbha deva ane guru bhagavaMtanA darzana, vaMdana, pUjanathI tathA je nirjarAnuM kAraNa che enA vize vicArIe. thAya che. enI parAkASTA sarva jIvamAM yAvatuM samagra sacarAcara sRSTine , tapa eTale zuM? jIvane kalpataru maLyA pachI ke ciMtAmaNi ratna hAtha paramAtmasvarUpa dRSTie jovA, jANavA ane vartavAmAM che. evAM e lAgI gayA pachI jIvane saMsAramAM joie zuM ? kAMI ja nahi! kemake darzanAcAranI pUrNAhuti tyAre thAya che jyAre phaLasvarUpa kevaLadarzananuM sarva kAMI maLI gayuM che. ema saMsAramAM bhagavAna jevA bhagavAna, prAgaTya thAya che. A darzanAcAranI pratijJA che ke. vItarAga, sarvajJa, nirvikalpa tIrthakara bhagavaMta maLI gayA pachI have "mAre huM kAMI nathI. mAruM koI astitva nathI. mArA vItarAga, sarvajJa, kAMI joIe nahi !" evAM niSkAmabhAvano AviSkAra thavo te ja "tapa" nirvikalpa, devAdhideva arihaMta, jinezvara bhagavaMta ane nigraMtha jJAnadAtA guru, e mArA sarvasva che !' A bhagavAna to kevaLajJAna' ane 'AnaMdavedana" eTale ke "vicAra darzanAcArano saMkalpa che ke. tRpti' ane 'vedanA tRpti' ubhayane ApanArA sAkSAta kalpadruma ciMtAmaNi "jinezvara bhagavaMta sthApita caturvidha saMghamAM bhaLI deva guranI bhakti ratna che. 'kalpatarusama bhagavAnano bheTo thavAthI IcchAzamana ane karavA pUrvaka jinAgamanuM adhyayana, pracAra prasAra karavA sahita, sAdharmika niSkAmabhAva avataraNa e ja tapa", "kAmanAnA zamana ane niSkAmabhAvanA vAtsalya karatA karatA anukaMpAdharma kSetre dInadu:khInI sevA paropakAra, pAdurbhAva saha paramAtmazakti svarUpa evAM paramAtma bhagavaMta sAkSAta ke jIvonI rakSA pAlanA jayaNAthI jIvadayA dharma pAlana karIza." sAkSAtkAra rUpe maLI jatAM ahaMkAranuM zamana te ja zakti kahetAM vIrya.' jJAnAcAranI zarUAta namaskAra mahAmaMtranA adhyayanathI thAya che. kahyuM che ne ke... kSamA vIrasya bhUSaNa. enI parAkASTA dvAdazAMgI pramANa zrutajJAnanI prAptithI zrutakevali banavAthI jIvanI cetanA svamAM zrama, zraddhA, buddhi ane IcchA svarUpa che. jIva che. AvA A jJAnAcAranI pUrNAhuti tyAre thAya che jyAre phaLa svarUpa saMsAramAM zraddhAthI jIve che. te ja pramANe buddhithI hitAhita, lAbhAlAbhanA kevaLajJAna pragaTe che. vicArapUrvaka kAMIka mAMga eTale ke IcchA haiye rAkhIne IcchApUrti mATe jJAnAcAranI pratijJA che ke. pravRtta thAya che. A ja sahu jIvono jIvanavyavahAra che. A zrama, zraddhA, "huM siddha svarUpa chuM !" "huM brahma svarUpa chuM !'-'karuM hArmIi !" buddhi ane IcchAno abhigama je asata, asAra, vinAzI saMsAra sahajAnaMdI zuddha svarUpI avinAzI huM AtmasvarUpI !" taraphano che, te abhigama satuM, avinAzI, paramAtma bhagavaMta tarapha jJAnAcArano saMkalpa che ke...huM dvAdazAMgI pramANa jJAna saMpAdana karI palaTAI jAya to asat taraphanI doTa, saprAptinI doTa banI jAya. zrutakevalI thaIza. asAra saMsAramAM sArabhUta tattva mokSa tattva ja lAge, vinAzI avinAzI cAritrAcArano AraMbha sAmAyikavratathI thAya che ane parAkASTA banavA udyamI thAya, jenA phalaravarUpa kevaLajJAna pragaTe ane sukhadu:khanuM jinakalpavratanA svIkAramAM che. A cAritrAcAranI samApti tyAre thAya sthAna saccidAnaMda varUpavedana le. che jyAre phaLasvarUpa adehI evI parama sthirAvasthA siddhAvasthAnI prApti jo zraddhA paramAtmA eTale ke mokSanI hoya, buddhimAM samajaNa bhagavAnanI thAya che.' hoya ane viveka bhagavAnano hoya, vartanA bhagavAnanI hoya, bhAvadazA cAritranI pratijJA che ke... yA dhyAnadazAmAM jApa kAusagga hoya ke pachI vyutthAna (jAgRta) dazAmAM "huM deha nathI !' bhagavAnanA guNagAna, stuti, stavanA ke kalyANakamAM snAtrapUjA, cAritrAcArano saMkalpa che ke... "AraMbha samAraMbha parigrahano sarvathA aSTaprakArI pUjA vartanAmAM hoya, zakti (vIrya) ATha rUcaka pradezothI tyAga karIza !' ubhavita thaI bhagavAnanA caraNamAM zaraNa laI dAsatva bhAve beThI hoya tapAcAranI zarUAta navakArazInA tapathI che ane enI parAkASTAmAM to pachI zraddhA samyagdarzana bane, buddhi samyagujJAna bane, zrama samyagucAritra anazanatapa che. tapAcAranI samApti tyAre thAya che jyAre phaLasvarUpa bane ane IcchA e kevaLa mokSanI IcchA banI jatAM samyagutapa rUpe aAhArIpada eTale ke nIrihItA ke pUrNakAma evI paritRptatAnI pariName. prApti thAya che. siddhacakrayaMtra ane navapada nirdezita A cAra sAdhanApada e ja to tapAcAranI pratijJA che ke.. dharma che. e ratnatrayInI ArAdhanA ane paMtha mahAvratanI pratijJApUrvakano jo huM deha nathI to dehanA ane IndriyonA sukha e sAcA sukha ja paMcAcAranI pAlanArUpa, kAyarakSaka guptithI gupta ane samitithI nathI ! saMyamita svarUpa dharma evo sarvaviratithI saMpUrNa dharma che jyAre dezaviratithI tapAcArano saMkalpa che ke... te AMzika che mATe tene dharmAdharma kahela che. "mAre kAMI joIe ja nahi !" evo niSkAmabhAva. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2003 vImAMcArano prAraMbha darzanAcAra, jJAnAcAra, cAritrAgAra, tapacAramAM joDAvAthI che. enI parAkASTAmAM abhedaSTi (samadaSTi ke brahmadraSTi), zrutakevalIpada, jina kalyAvasthA ane anazanathI che. A vIryAcAranI puti tyAre thAya che jyAre phaLasvarUpa anaMta catuSka evAM anaMtadarzana anaMtajJAna, anaMtasukha ane anaMtavIryanI prApti thAya che. // // jina uttama guNa gAvA, guNa Ave nija aMga..." vIkheMcAranI pratijJA che ke...'huM AtmA anaMtazakti eTale ke e cha guza vaDe samakita pAmavA cAra prakArano jIvana vyavahAra keLavavI anaMtavIryano svAmI chuM !' joie je samakitanA cAra pAyA che. (1) puddAvanA bhogano tyAga ane vairAgya. (2) paramAtma vyakti prati prIti, bhakita ane arpavAnA nIrmAMcArato thaI anaMtazakti svarUpa evo huM mArI sarvAtithI sattvazALI thaI (3) jenI sAthe jAti aikyatA ane svarUpa ekayatA che evAM jIva mAtra mokSamArge moThA pAmuM niha tyAM sudhI gatizIla rahIza. prati dayA, dAna, sevA, ahiMsA, mApUrvakanuM paropakArI jIvana. (4) svarUpa padanuM lakSya. bhagavAna gamavA rUpI prema e darzana che, je vizeSabhAva che. bhagavAna pratye prIti e jJAna che, je vizeSabhAva che. bhagavAnanI bhakti e cAritra che, je vartanA ane rAma pratanA che. vastu gamavI e vastuno prema che. vastu je gamI che ene mAlikInI banAvavI ane enAthI abheda thavuM te prIti che. aMte vastu je gamI che, evI mAlikInI potIkI banAvela vastuno upayoga karI te vastuya thaI tRpta thavuM e ja bhikta che. bhaktinuM svarUpa ja AvuM che. AnIoe gAyuM che... bApabhAvamAM avarodhaka mobhAva (mohanIya karmI che; jene vItarAgatA ja mULamAMthI nAza karI pUrNaprema svarUpe pragaTAvI zake che. vaigyanI parAkASTA vItarAgatA che. vicAranI parAkASTA kevaLajJAna che. sukhanI parAkASTA AnaMda che. mokSasukhadAyI prabhupada kamala jJAna ane AnaMda nirdezaka che. ema prabhupratimA cakSu paNa jJAna ane AnaMdasUcaka che. jJAna (kevaLajJAna e vicAra tRpti)+AnaMda (vedanatRpti)nI ekAkAratA e evaMbhUtanaya che. 'jinapada niz2apada eka thAya.... 'arham'nuM milana darzanAcAra che. 'e'nuM milana jJAnAcAra che. 'arhama' ane 'eM'nA milanathI siddhasvarUpanI prAptimAM vega Ave che. matinI zrutithI muktimAM gati e cAritrAcAra che ane muktinI satata tApa e pAcAra che, te nivArNa thayethI siddhavasthAmAM saparka sthiratA e svarUpatRpti che. darzanAcAra ane jJAnAcAra upayogapradhAna che ane pharajiyAta che. jyAre cAriAcAra ane nAcAra yogapradhAna che ane thAzakti che. udAra sajjana vevAI to kaheze ke je ane kanyA Apazo to cAlo, paNa ema nahi kaheze ke prema ane samarpaNa ochAM ho to cAlo. prema samarpaNa ochA hoya to nahi cAle, e to pUrepUra e paripUrNa joie. hA ! kariyAvara ke jAnaiSAnI sabhA ochIvattI hoya to te calAvI levAya. te cAritra tapa ochAvattA vALI jAya paNa darzanAAna eTale ke ni to pUrepUro joie. emAM khAmI nahi cAle. vItarAgatAe karIne mohanIyakarmakSayathI IndriyadarzananI pele pAranuM divyadarzana evuM kevaLajJAna pragaTe che. vItarAgatAe karIne mohanIkaLI vicAra vikalpajJAna khatama thaLethI nirvikalpa kevaLajJAna pragaTe che. vItarAgatAe karIne mohanIya karmakSayathI aMtarAyukata sukhadu:kha vaidana khatama thayethI pUrNa svarUpAnaMda vedanA pragaTe che. jema avagAhanA-dAyitva e AkAzano guNa che ; gati-dAyitva e dharmAstikAyano guNa che, sthiti-dAyitva e adharmAstikAyano guza che, vajra, gaMdha, rasa, sparza, cahAtva e puddagalAstikAyano guNa che, rasa, rudhira, meda, mAMsa, asthi, majjA ane vIrya e sAta zarIranI dhAtu che, AvI A svarUpa-janananI ane virUpa vinAzanI vItarAgatAnA ema darzana, jJAna, cAritra, tapa ane vIrya e pAMca AtmAnI dhAtu che A e che lakSaNarUpa cha guNarUpa vartanA eTale ke cAritra che. (1) kSamA (2) samatA ane jIvAstikAyanA e guNa che. Aja saMdarbhamAM yogIrAja AnaMdaghanajI (3) sahanazIlatA (4) prema (5) udAratA ane (6) karuNA. AmAMnA mahArAjAzrIe gAyuM che ke... prathama traNA kSamA, samatA ane sahanazIlatA e sva mana ane sva ke paryAya sApekSa che, je sAdhake sva paTe keLavavAnAM che. pachInA trI prema, udAratA, karuNA, e anya pratino vyavahAra che, je paradehaparyAya sApekSa che, je sAdhake parasApekSa keLavavAnAM che. koI pratiraMjana ativazo tapa kare re, paniraMjana tana tApa; e paniraMjana maiM navi citta dharyuM re, raMjana dhAtumilApa, - dhAmajinezvara je guNa hoya e dravyano sahabhAvI hoya, drAnI sAthe ja hoya, rAgane premamAM parivartita karI premasvarUpe pravartavAnuM che. dveSane karA dravyanA lakSaNarUpe eTo ke dravyanI oLakharUpa hoya. pachI te guNA zuddha // // // 4 prabuddha jIvana rUpe parivartita karI kArUNyabhAve pravartavAnuM che ane audArika zarIra maLyuM che to audArya keLavavAnuM che eTale ke udAra banavAnuM che. vyApaka thavAnuM che ane sarvane samAvI levAnA che. saMkucitatA e mohanuM svarUpa che. e ja moDa vyApaka bane che tyAre te premarUpe pravarte che. mohamAM mAMga che jyAre premamAM tyAga che ane arpaNAtA che. uparokta dhyAtA, dhyeya, dhyAna pada eke, bheda cheda karyA have Teke hIranIra para tumase bhInuM, vAcaka yA kahe heje ... -sAhibA vAsupUjyatriIdA. nItAganA e ja cAritra che, ke je vairAgyano paripAka che ane ke je sarvathA mohakSayanuM kAraNa che. enA phaLasvarUpa pragaTa kevaLadarzana e vItarAga darzana che, pragaTa kevaLazAna e vItarAga dAna che, ene sAtatya ke niraMtaratA athavA to tailadhArAvatA che e cAritra che. e che e pUrNa svarUpa che. AvI A vItarAganAmAM prema, kAruNya, AnaMdanI abhedatArUpa didho che te tarUpa che ane sarvanI anaMtatA che e ja anenavI zaktino AvirbhAva che. 11 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana eprila, 2003 hoya, zuddhAzuddha hoya ke azuddha hoya. ane jJAnanI abhedatAe karIne deha dvArA thatI vartanA te cAritra ke | darzana, jJAna, cAritra, tapa, vIrya e pAMca AtmAnA guNa che eTale vartaNuMka che. aMte bhogathI thatI tRpti tapa rUpa che. ke AtmAnI potAnI zakti che. ApaNI je AMkho che e darzana che, A darzanAdi cAramAM vIrya kyAM AvyuM? ATha rUcaka pradeze rahelI jene cakSudarzana kahIe chIe. AMkha sivAyanI IndriyothI thatuM darzana e cetanAzakti darzanAdi cAreyamAM abheda banI je kArya kare che te ATha acakSudarzana che. ApaNI buddhi che te ApaNuM jJAna eTale ke matijJAna rUcaka pradezanI kAryazIlatA ja vIryazakti che. vIryazakti ATha rUcaka che. darzana ane jJAnathI yukta thatuM vartana e cAritra che. ApaNI dRSTi pradezanI cetanAzaktithI abheda che.. ane ApaNI samajaNA pramANenI thatI kAyaceSTA e ApaNI vartaNuMka ke prazna e paNa udbhave ke jyAre jIvane enesthezyA ApavAmAM Ave cAritra che. ApaNI je talapa ke tRSNA arthAtu mAMga ke IcchAnI pUrti che tyAre jJAnataMtuonuM zuM thAya che ? enesthezyA Indriyo upara ApavAmAM mATe karAtuM kaSTa e tapa che. Ave che. jema nidrAmAM Indriyo suSupta thaI jatAM nidrita avasthAmAM ApaNI nAbhi che tyAM ATha rUcaka pradezo rahelAM che. e ApaNI asaravihInatA Ave che, tema ahIM enesthezyA ApavA dvArA vaijJAnika zakti che. e vizeSa zakti apUrNa AtmAmAM paNa che. navatattva prakaraNamAM rIte jJAnataMtunI asara khatama karavAmAM AvatI hoya che. jaNAvyA mujaba A ATha rUcaka pradezo acaLa hovAthI karyagrahaNa karatA buddhi svayaM jJAna che. madyapAna karavAmAM Ave to buddhi khatama thaI nathI. ATha karmonuM jora AtmacetanAne DhAMkavAnuM che to ATha rUcaka jAya che. AtmapradezonuM astitva hovA chatAM AvA prayogathI ke pradezonuM jora AtmacetanAno ughADa karavAnuM che. auSadhIya prayogathI jJAnataMtune asaravihIna karI detAM Atmapradeze saMvedanA jIva mAtAnI kukSImAMthI bahAra nIkaLe che tyAre jaThara ane bhoganI jAgatI nathI. kAraNa ke nidrAnI jema ahIM jJAnataMtunI cetanA AvarAI vedanAne sAthe laIne ja bahAra janme che. emAM darzanAdi pAMca Atmazaktio jAya che. A ja to Atmapradeza ane sUkSma tejasa kArmaNa zarIranI kevI rIte garbhita rahelI che enI paNa vicAra karIe. ekarUpatA che, te ja jIvano audayikabhAva che. jIva nIce jaTharamAM vedanA laIne ane upara mastiSkamAM buddhi laIne tejasa zarIramAM pradhAnatA AMkha ane buddhi eTale ke darzana ane janma le che. buddhino vikAsa thAya che te jJAna che. prApta cAthI thatuM jJAnanI che. jyAre kAzmaNa zarIramAM zAtA azAtA skUla dehanI vedanA. darzana cakSudarzana che. svarUpe pragaTa thayethI, jema pUchatmA evAM paramAtmAne arthAt dehavartanA che. kevaLadarzanathI padArthanuM pUrNa darzana thAya che, tema apUrNa AtmAne enI AMkha vaDe darzana che, buddhi e jJAna che to jaTharamAM bhogatRpti e AMkha vaDe karIne apUrNa, aspaSTa, sImita darzana thAya che. vedanA che. emAMya jaThara e vikAsa vedanA AdhAra che ane bhoga e. uparamAM jyAM buddhi rahela che e magajamAM jJAnataMtu taMtra che. cetanA tRpti vedanA AdhAra che. jaThara AdhAra che ane bhoga lakSya che. jyAre mukhyatAe jJAnataMtunA mAdhyame vyakta thAya che. mAtAnA garbhamAM ja ATha buddhi e ahaMkAra (mada-mAna sanmAna) vedanA AdhAra che. rUcaka pradezanA kAraNe nakhathI zikha sudhInI jIvanI cetanA vikase che. jIva kaI gati kare che ? pahelAM to jIva peTa mATe raDe che. bALaka janme che tyAre Indriyo to sAthe laIne ja janme che. sAme udaratRpti thAya, khAdhepIdhe sukhI thAya eTale jIva deha ane IndriyonI mA" che, e to bALakane enI AMkhothI dekhAya che. paNa "mA" AvazyakatA mATe raDe che. AvazyakatA poSAya che to AgaLa vadhu ane zabdacetanAnI samajaNa haju ene nathI hotI. jaTharamAM rahela bhUkhanI vadhu sukha sagavaDatA mATe raDe che. badhI ja sukha sagavaDatA sacavAI rahe vedanA bALakane raDAve che. bhUkha lAge eTale bALaka rue che ane peTa evI sthitie pahoMcI jatAM, te samAjamAM AgaLa AvavA gati pakaDe bharAya che eTale khilakhilATa kare che. AhArathI jema jema deha ane che. samAjamAM mAna, mobho, pada, pratiSThA maLe che eTale "huM paNa Indriyo kramabaddha vikase che, tema tema zakti ane jJAnataMtu paNa kramabaddha kAMIka chuM' evo ahaMkAra pedA thAya che. eno e ahaMkAra, e jyAM vikase che. jAya tyAM poSAya che to potAnI jAtane sarvopari mahAna samajI le che, ahIM prazna e udbhave ke jJAnataMtune jJAnataMtu ja kema kahevAya che ? pariNAme pachI emAMthI IrSAnA bhAva jAge che. ahaMkAra hoya che tyAM kArmahA vargaNA je ATha karmarUpe pariNamela che, te tejasa kAmaNa zarIrathI sudhI jhaghaDA, TaMTAphisAda thatAM nathI. paraMtu ahaMkAranI sAthe sAthe jyAM saMlagna che. enI sAthe jIvanI sUkSma saMvedanAnuM joDANa je taMtu vaDe IrSA pedA thAya che ke pachI jhaghaDA cAlu thAya che. thayela che, te taMtuthI vedanAnI jANa ane anubhUti thatI hoya che. mATe sanmAnanI, madanI, garvanI, ahaMkAranI IrSA AkAza samI asIma ja tene jJAnataMtu kahela che. TUMkamAM tejasa kArpaNa zarIra sAthe joDAyela hoya che. pachI pApI peTano savAla nathI paNa pApamAM DUbADanArI ane saMvedanAnA taMtu te jJAnataMtu. pachADanArI pratiSThAnA paDakArano prazna che. pratiSThAno rAga potAnA jIva je yonimAM jAya che tyAM sthUla dehanA vikAsanI sAthosAtha sivAyanAne pachADavAnA dveSarUpe pariName che. jJAnataMtuono paNa vikAsa thAya che. bahAramAM zAtA, azAtA eTale ke "mAna krodha karAve che ane IrSA agnimAM bALe che, je karuNAno anukULatA, pratikULatAnA vedanarUpe ane aMdaramAM rati, arati rUpe bhoga le che.' karmano udaya thAya che, jenI sthUla deha upara asara thAya che. upara rAga ane karuNAmAM tema mA ane karuNAmAM sUkSma bheda che. rAgamAM mastiSkamAM rahela buddhimAM mAna-sanmAna ke apamAna rUpe ane Indriyone svayaMnA sanmAna meLavavA pUratI ja sImita vAta che. je kAMI karavuM te badhuM bhoga vedanA rUpe enI asara varte che. potA mATe ja karavuM ane e mATe jarUra paDe bIjAnuM jhUMTavI levA sudhI AMkha dvArA ke Indriyo dvArA darzana che ane buddhi e jJAna che. darzana paNa heThA UtaravuM. jyAre karuNAmAM to puNyathI maLeluM, bhagavAna pratyenA Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eprila, 2003 prabuddha jIvana kRtajJabhAvathI, ahobhAvathI maLeluM e bhagavAna thakI ja maLyuM che ema svarUpamAM laI janArI samatAmAM gati thaze. svIkArI e sarva prApta bhagavAnanA caraNe dharI devAno bhAva hoya che bhoganuM sthAna pUrNAnaMdanI IcchA leze. bhogathI vedanAnI kSaNika athavA to dIna duHkhI, abhAvavALA jagatanA jIvone ApI chUTavuM. tRpti che, jyAre brahmAnaMda (svarUpAnaMda) e kSAyika sthAyI tRpti che. e mAna sanmAnanA adhikArI bhagavAnane gaNAvavA ke je bhagavAne samajaNa, zikhare pahoMcatA apUrNa prakAza, pUrNa prakAze prakAzita thaze eTale ke saddabuddhi ApI, satkArya karAvaDAvI sanmAnanIya pade pahoMcADyo. arthAtuM apUrNa aspaSTa darzana kevaLadarzanamAM ane apUrNajJAna (alpamati) satkAryanuM mAdhyama (nimitta) banAvyo. puNyathI maLela saMpatti, sAmagrI, kevaLajJAnamAM pariNamaze. zakti Adi karuNAthI jagatanA jIvonA hitamAM bahunahitAya prayojavAM. jagatanA jIvo apUrNa hovA chatAM, pUrNAnA bhAvathI jIve che kAraNa ezvarya rUpiyAnuM hoya ke zakti yA sadaguNonuM hoya, e IzvarathI maLeluM ke mULamAM jIvanI je zakti che e pUchano ja eka aMza che. enI ezvarya IzvaranA caraNe dharI devuM. Ama rAgamAM mAMga che jyAre karuNAmAM sAbitI e che ke jIva mAtra je Icche che te pUrepuruM pUrNa, avinAzI tyAga che. e ja pramANe kSamAbhAvamAM ahaMnI chAMTa che jyAre karuNAbhAvamAM ane AnaMdadAyI (manapasaMda) Icche che je enuM potAnuM svarUpa che. Ama brahmabhAvanI jhalaka che. tIrthakara bhagavaMtanA sAkSAtayogano samavasaraNAno jIvanI mAMga che e ja jIvanuM svarUpa che. kALa to tIrthakara bhagavaMtanI upasthiti daramiyAnano sAdi sAnta kALa IcchA mokSanI thAya eTale deha, IndriyomAM jyAM vartanA che tyAM che. jyAre maMdira mUrti ane dIna duHkhI doSitano kALa to anAdi bhagavAnanI mUrti eTale ke jinabiMba Ave. pariNAma svarUpa deha vartanAnuM anaMta che. sthAna jinapratimA leze. svadehanuM sthAna bhagavAnano deha eTale ke UMcA sthAne hovAno ahaMkAra hoya che ane pachI bIjAM nIcA sthAne jinamUrti leze. rahela UMcA UThI barobarIyA ke uparI na banI jAya tenI IrSyA ane buddhi zraddhA banaze to zraddhAsaMpanna AMkhano viSaya bhagavAna banaze khaTapaTo hoya che. eTale AMkhano prakAza darzana banaze. bhoganI IcchAnuM sthAna mokSanI rAga kyAM hoya che ? ASa kyAM hoya che ? jyAM vedanA che ke bhoga prabaLa IcchA letAM te tapa banI raheze ane e darzanAdi cAramAM kAryAnvita che tyAM rAga che je mAyA ane lobha che. jyAM mAna-sanmAna ane bananArI ATha rUcaka pradezanI zakti vIrya banI raheze. ahaMkAra che tyAM dveSa che, je mAna ane krodha che. Ama to rAga ane dveSa upara mada (ahaMkAra) che ane nIcemAM madha (bhoga) che. jIva upara mananAM pariNAma che. paraMtu rAga ane dveSanA uddagamasthAnanI apekSAe ahaMkAramAM ekAkAra bane ke nIcemAM bhogamAM ekAkAra bane che tyAre kahI zakAya ke rAga nIce che ane dveSa upara che. AjubAjunuM bhAna bhUlI jAya che. e paristhitimAM AsapAsamAM ene buddhi mAna ane krodha kare che jyAre vedanA mAyA ane lobha kare che. koInI paNa sAthe levAdevA hotI nathI. rAjA rAvaNe, hiTalare, bonApArTa vedanAnI gati to bhoga (kAma-vAsanA)nI tRpti thatAM alpa samayamAM nepoliyane ahaMkArathI ekAkAra thaI ahaMkArane poSavAmAM kaMIkanA zamI jAya che, jyAre ahaMkAranI gati zamAvI zakatI nathI. mAthA vadherI nAMkhyAM. e ja pramANe zAstramAM jenI vAta Ave che ke e "koIne arpaNa thavuM nahi ane koIne kAMI arpaNa karavuM nahi" e satyakI vidyAdhare potAnI bahurUpI vidyAnA jore bhoganI ekAkAratAmAM rAgadveSa che. maLatAM mAna sanmAnane bhagavAnane arpaNa karavAM e kRtajJatA bhAna bhUlI hAhAkAra vartAvyo hato. AvAM ahaMkArIono aMta paNa che ane puNyathI maLeluM jagatanA dIna du:khI doSitane ApI devuM e teo jyAre ahaMkAramAM ke bhogavedanAnI tRptimAM bhAnabhUlAM thayAM hoya karuNA che. AvI karuNA konAmAM hoya ? AvI karuNA bhAvI tIrthaMkaranA tyAre ja thaI zakato hoya che. jIvomAM hoya che je parAkASTAnI hoya che. jIva jevI rIte madAMdha ke mohAMdha banI mada yA mohamAM ekAkAra tIrthaMkara bhagavAna to samavasaraNamAM hoya tyAre ApaNI samakSa sAkSAta banI bhAnabhUlo thaI jAya che, e ja rIte sAdhanAkSetre sAdhaka enA sAdhya hoya, jyAre ApaNAthI arpaNa karavA javAya ane arpita thavAya. paNa svarUpa bhagavAnamAM ekAkAra banI jAya che tyAre zrapakazreNi mAMDI bhagavAna na hoya tyAre zuM ? kone arpaNa karavuM ? ane kone arpita zreNinA aMte sAdhyasvarUpathI tadarUpa banI jAya che. A zrAkazreNinI thavuM? bhagavAna na hoya tyAre bhagavAnanA maMdira, mUrti ane bhagavAnanA ekAkAratA eTale ke tanmayatAne bahAranI koI vidyA ke koI paribaLa vacanane arpaNa thavAya. vikSepa pahoMcADI zakatuM nathI. puNyathI maLeluM maMdira mUrtimAM arpaNa karavuM eTale bhagavAnamAM samarpitatA, AvI kSapakazreNi kema karIne maMDAya ? bhagavAna ghare padhAre, bhagavAnanI je kRtajJatAbhAva che. jyAre dIna du:khI doSIta jIvone ApavuM e mUrti gharamAM birAjamAna thAya eTale bhogecchA bhagavad prIti bane ! jagatanA jIvo pratyeno karuNAbhAva eTale ke brahmabhAva che. hRdaya maMdira banI hRdayamAM bhagavAnanI sthApanA thAya ! phalasvarUpa AMkha jagatanA jIvone anna ApI jaTharatRpti karI aNAhArIpada ApanArA bhagavAnane joze arthAt darzana thaze, buddhi (jJAna) prabhunA carAnA bhagavAnano bheTo karAvI daI aeuhArI banAvavAthI to jagatanAM jIvonI zraddhAsumana banaze, dehano zaNagAra svadeha sahita bhagavAnano zaNagAra karuNA evI thAya ke AMtaraDI paNa Thare ane aMtara paNa Thare. e banaze, bhogecchA bhagavadgItirUpa banI hRdayamAM bhagavAnanA milananI dravadayA ane bhAvadayA ubhaya che. vedanA paNa tRpta thAya kemake aNAhArI ane bhagavAnanA virahanI vedanA jagAvaze pada maLe ane buddhi paNa buddha svarUpa dhAraNa karI tRpta thAya. (kramaza:) rAga ane bhoganI IcchA jo mokSanI IcchA bane ane mAna saMkalana : sUryavadana ThAkoradAsa jhaverI sanmAnane tIrthaMkara bhagavaMtanI zraddhAmAM paloTIe to rAgadveSanI viSamatAmAMthI Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana eprila, 2003 anarthadaMDaviramaNa | D DaoN. gulAba deDhiyA jaina dharma sUkSmatAno dharma che. jaina dharmamAM pApapravRtti rokavA mATe "A jhADa vacce Ave che, kapAvI nAkho." "pANI ghaNuM Ave che. badhI bAjuthI UMDI, vistRta ane sarvAgI vicAraNA karavAmAM AvI che. chUTathI nAhI lo." ahiMsA, satya, acaurya, brahmacarya ane aparigraha e pAMca mahAvratonuM "A jagA mokAnI che. eka hoTela zarU karI do, ghaNuM kamAzo." sAdhu-sAdhvI bhagavaMto jeTalI custa rIte pAlana karI zake teTalI custa AvI AvI aneka salAho, vaNamAgI ApyA ja karIe chIe. rIte zrAvaka pAlana na karI zake; mATe zrAvakanA e pAMca vratone 'aNuvrata' manuSya svabhAve "moTA bhA" banavAnI TevavALo che. salAha devI badhAne kahevAyAM che. e pAMca aNuvratonuM sArI rIte pAlana karavA ane emAM game che. paraMtu e salAhanuM pariNAma zuM Avaze te vicAratA nathI. moM sArI rIte sthira thavA gRhastha mATe traNa guNavrata ane cAra zikSAvrata kholatAM pahelAM vicAravAnI jarUra che. mArA bolavAthI hiMsAno upadeza che. je aNuvratonA pAlanamAM sahAyaka thAya che. to nahi apAI jAya ne ? mArA vacano pApanuM kAraNa to nahi bane e traNa guNavratamAM paheluM dika parimANa vrata che. vepAra, vyavahAra ne? A viveka jALavIe to anarthadaMDamAMthI bacI zakIe. salAha vagere mATe pravAsa karavAno hoya to judI judI dizAmAM keTalI hada sudhI ApavAnI vRtti pAchaLa ApaNo ahaMkAra kAma kare che. zikhAmaNa detI AvAgamana karavuM tenI maryAdA bAMdhavA mATe A vrata che. dizAonA vakhate ahaMkAra poSAya che. huM bhaNatala chuM, vadhu samaju chuM. anubhavI aMtaranI maryAdA AvatAM pApa pravRttine paNa eka sImA Ave che. chuM. mane salAha devAno adhikAra che. salAha denArane thAya che, koI bIjuM guNavrata che bhogopabhoga parimANa vrata. dhana, dhAnya, ghara, mane mAnanI, ahobhAvanI najare jue che. hitanI salAha ApavI jamIna, khetara, pazu, nokara, cIjavastu vagere bhoga-upabhoganI vastuonA joie paNa jyAM koI prayojana nathI, koie pUchyuM nathI, salAha upayoganuM pramANa nakakI karavAnuM A vrata che. maryAdita bhoga-upabhogathI ApavAthI kaMI maLavAnuM paNa nathI, chatAM bolavuM e doDha DahApaNa che. jIvarakSAmAM gati karI zakAya che. ahiMsAnuM dhyAna rahe che. parigrahamAM potAnA jIvane kAraNa vagara pApamAM pADavo, daMDa devo te A pravRtti che. thoDuM parimANa thAya che. vicAra, vANI ane vartananA amaryAda bephAmapaNAne jIbhane vazamAM rAkhavAnuM saheluM nathI. "rasanA jayaM sarva jItam' svAda rokavAthI, nAthavAthI, eka maryAdA bAMdhavAthI khUba lAbha thAya che. ane bolabola banne pravRttione vazamAM rAkhavAnI jarUra che. bIjAnA trIjuM guNavrata anarthadaMDa viramaNa che. kAraNa vagara AraMbha-samAraMbha kAmamAM ApaNe binajarUrI mAthuM na mAravuM joie. karavo, karmabaMdhanamAM paDavuM, kAraNa vagara anyane ke potAnA AtmAne jIva-ajIva, hiMsA-ahiMsAnI vyApaka samaja na hovAthI, Tevavaza daMDa karavo te anarthadaMDa che. hiMsAnAM sthUla ke sUkSma kAryo je Avazyaka bolI daie chIe. mana sthira nathI. badhI bahAranI doDa, bahAranI nathI, jenA vagara cAlI zake ema che, te jANatAM ke ajANatAM na karIe pravRttio mATe phAve tema bolavA prere che. "ene choDatA nahi, barobara to pApakarmothI bacI zakIe chIe. AtmAne khoTI rIte daMDAto rokavAno mArajo." "pesTa kaMTrola karAvI lo.' Ama bolavAmAM pApopadeza che. pazu paMkhIone ijA pahoMce, du:kha thAya, evI pApa pravRttiono ke vyavasAyano traNa guNavrato naitika zuddhi prApta karavAmAM sahAyaka che. sAMsArika upadeza na Apavo joie. koi paNa jIvane mAravAno, boja nAkhavAno, . viSayomAM mananI samatulA jALavavAnI prAthamika saMyamabhAvanAnI A ijA karavAnI salAha na ApavI joie. yojanA che. anarthadaMDano bIjo bheda "hiMsAdAna" che. jenAthI hiMsA thavAno ApaNA rojabarojanA jIvanamAM anarthadaMDanA prasaMgo Dagale ne pagale saMbhava hoya evI vastuo bIjAne vAparavA ke bheTa na ApavI joie. Ave che. parIkSake uttara patrikA barobara na tapAsI tethI koI vidyArthI charI, cappa, baMdUka, miksara, prAInDara, jhera, agni, cAbUka nApAsa thayo. jemAM eno koI vAMka nahoto, chatAM daMDAyo.. bIjAne ApavAthI vinA kAraNe hiMsAnA bhAgIdAra thavAya che. rAjamArga parathI koI rAjanetAnI savArI pasAra thavAnI hoya tyAre ahiMsAnI sUtA mATe ahIM pariNAmalakSitAnuM sUcana che. AvanArA rastA paranA AvAgamanane lAMbA samaya sudhI rokI devAmAM Ave che. pariNAmanuM lakSya rAkhavAnuM che. bhale pote phaTAkaDA na phoDIe paNa Ama karavAthI aneka rAhadArIone bhIDa ane vilaMbano daMDa bhogavavo bIjAne ApavA e hiMsAdAna che. saMsArIjanane hiMsAdAnanA prasaMgo paDe che. te ja pramANe ApaNane koI maLavA bolAve ane pote e samaye Ave ja che. vyavahAra tarIke tema karavuM paNa paDe che. tema chatAM jyAM upasthita ja na rahe ane ApaNo samaya bagaDe, AvavA javAno khoTo moTI hiMsAno saMbhava hoya, bacI zakAtuM hoya, hisAdAna vagara cAlI pherI paDe, je mATe ApaNo koI vAMka na hoya. A badhA vyavahAranA zakatuM hoya tyAM viveka karavAnI jarUra che. anarthadaMDa che. hiMsAnA sAdhano joDIne na rAkhavAM, hiMsAnA sAdhano pAdharAM na zAstranI dRSTie ApaNe pAMca bhede anarthadaMDa daie chIe, rAkhavAM e paNa anarthadaMDathI bacavAnA upAyamAM Ave che. pApopadeza, hiMsAdAna, pramAdacaryA, duHzruti ane apadhyAna. pramAdacaryA e trIjo doSa che. pramAda ke ALasa moTo doSa che. bIjAne pApanI pravRtti karavAnI salAha ApavI te pApopadeza che. pramAda ghaNI vAra hiMsAnuM kAraNa bane che. pramAda eTale AtmavismaraNa. baMgalo to benamUna baMdhAvyo che. kampAunDamAM eka svImiMga pula pramAdacaryA eTale kAraNa vagara cIjavastuono nAza karavo. raste cAlatAM baMdhAvI do to majA AvI jaze !' jatAM jhADanAM pAMdaDAM toDavAM e pramAdacaryA che. kAraNa vagara pANI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ma - eprila, 2003 uDADavuM, ALasane lIdhe lAITa paMkhA cAlu rAkhavAM, vaparAza na hoya to paNa cUlo saLagato rAkhavo, naLamAMthI pANI vahI javA devuM, A pravRttio pramAdacarcAnI che. nirudeza pravRttio karavAmAM kArahyA vagara, lAbha vagara, anartha rIte pApa baMdhAya che. binajarUrI musApharI karavI, jaLakrIDA karavI, jugAra ramavuM, kAmasUtrInuM vAcana karavuM, raMgarAga bharelA nRtya-nATaka jovAM, phUlo toDavAM, phUlo sajAvavAM, kUkaDAnuM yuddha jovuM, ghoDAnI resa jovI AvI aneka vyartha pravRttio pramAdacaryAmAM varNavI che. Apo kareDI amastI pravRtti, mojamajAnI pravRtti, zokhanI pravRtti hiMsAnuM kAraNa na bane te jovAno ahIM hetu che. anarthadaMDano cotho bheda 'duHzruti' che. hiMsA, aMdhazraddhA ke vilAsa sAthe saMkaLAyelI, khoTI mAnyatA utpanna kare ke potAnI sAcI zraddhAmAM zaMkA UbhI kare evI vAto sAMbhaLavI e dakti che. abhyAsa, dharmagraMtho vagere Artha saMbaMdha dharAvatA viSayomAM khoTI zraddhA, krodha, vikAra ane vAsanA paidA kare evI vAto sAMbhaLavI ke sAcI mAnavI manAvavI te dAna che. prabuddha jIvana 15 vAto evo artha che, atizakti moTo doSa che. AthI pratApI vANI doSanuM kAraNa bane che. bakavAsa na karavo joie. asIkSma adhikaraNa eTale avicArI kArya karavuM e anarthaiDanuM mULa che. vicAra sarva kAryono rAjA che. vicArapUrvaka vartIe to ja pApapravRttithI bacI zakAya che. upayoga-parioga-anarthakya eTale bhoga upabhoganA padArthono khoTo, vadhAre paDato saMgraha karavo te anarthadaMDa tarapha laI jAya che. jarUrathI vadhu vastuo bIjAne ApavAnuM mana thAya che ane e pApamAM bhAgIdArI karAve che. anarthaDathI bacavA zrAvakanI bhASAmAM samayocitatA, zAtA, mitabhASitA, zAstra sAIiyuktatA, saraLatA, viveka vagere guNono samAveza hovo joie. 'apadhyAna' anarthadaMDano pAMcamo bheda che. bIjAnA aditano vicAra karI hiMsAnA manobhAva rAkhavA te apamAna che. khoTuM plAna che. jenI sAme ApaNAne vAMdho che, je ApaNo virodhI, harIpha ke ciyAno che te ApaNAne gamato nathI. tene mATe ApaNA manamAM hiMsAnA bhAva Ave che. 'e paDe to sAruM, enuM nakhoda jajo. e maravo joie. enI phajetI thavI joie. ene sajA thAya to sAruM.' mana AvA asaMkhya azubha vicArothI hiMsA karye ja jAya che. mananuM AkAza DahoLAI jAya che. sukha ane duHkha zabdomAM sAmAnya akSara 'kha' che. khano artha AkAza thAya che. sAruM AkAza te sukha, DahoLAyeluM AkAza te duHkha. bIjA loko ke emanAM sagAMvahAlAM mRtyu pAme, duHkha pAme, emanA para Apatti Ave evA aniSTa vicAra karavA te anarthaDe che. bIjA taraphanA dhikkAra ke tiraskArathI AvuM thAya che. philmomAM AvatAM hiMsAnA do joI romAMca anubhavIe chIe. khalanAyaka hAre, mare evuM IcchIe chIe. ApanI bolacAlanI bhASAmAM hiMsAnI prabaLatA chupI rUpAtI nathI. 'kyAM marI gayo hato ?' 'cUpa mara', 'phATI mara', 'jAya jantumamAM'. 'paDe khADAmAM'. A hiMsAnI bhASA che. apadhyAna che. 1 ApaNI dainika pravRttiomAM evI thoDI vadhu bAbato joie je anarmadanuM kAraNa bane che, jenAthI bacI zakAya ema che. dA. ta. plAsTikano maryAdita upayoga, plAsTikanI zailImAM eMThuM mUkI rAkhavAthI jIvotpatti thAya che. e thelI khAnAra gAya ke mAchalI mATe pIDA ke mRtyu Ave che. kapaDAM sUkavatI vakhate satata jhATakatAM rahevAthI vAyukAya jIvonI hiMsA thAya che. divasa-rAta pArakA doSa jovA ke niMdA karavAthI bacavA jevuM che. pAkAM rUpalAvaNya joine bhoganI IcchA rAkhIe, manamAM jhUraNA rAkhIe e anarthadaMDa che. na ekano jaya ke bIjAno parAjaya na uMcakavo joie. bhUmi khodavAno upadeza pApopadeza che. svAvakAma jIvonI hiMsA thatI hoya evI cIjonA vepArano upadeza na devo. badhAMne aAvo banAvavAnI salA detAM pharavuM hitakAraka nathI. tela-ghInA vAsaNa khullAM na rAkhavAM, pramAda hiMsAnuM kAraNa bane che. garama pAchI jamIna para na DhoLAya. koIne ya na pamADavI, khoTA AkSepa na karavA, saMtApakArI vANI na uccAratI, phaLanAM bIja na caDavI, haoNTelonI prazaMsA na karavI. hoTelI moTI hiMsAnuM sthAna che. koIne maratuM joI, pIDAtuM joI sukha mAnIe te pApanuM kAraNa che. asudhArya banI gayela vAta ke vastu mATe, azakya bhAvi vAta ke vastu mATe zoka karavo e paNa anarthaMDa che. A vAto pratikramaNanA aticAromAM Ave che. e vize ciMtana manana karavAnI jarUra che. projanathI karelAM kAryomAM hiMsAnI maryAdA hoya che. aprayojanathI maryAdA jaLavAtI nathI. anarthaiviramaNa sarA dekhAtuM gahana guravata che. tapa, tyAga ke dAnanI zakti badhAnI na hoya paNa jemAM ApavAnuM kaMI nathI, gumAvavAnuM kaMI nathI, meLavavAnuM paNa kaMI nathI chatAM je khoTI rIte potAnA AtmAne asAvadhAnIthI ThaMDIe chIe, tenAthI bacavAnuM zakya che. *krITathya' atiyAramAM bIbhatsa vicAra, vANI, kIdhI prerAyela ApaNe A guvAdananI guza hradaya dharIzuM to phAvatomAM vAbha thaze, pAya duSkRtyo na karavAM. kuceSTA na karavI. pravRttithI bacI zakIzuM. maukharva eTale vadhu paDatuM bolavuM, uddhatAI, mithyAbhimAna, nirarthaka *** parastrI ke parapuruSa mATe vAsanA bharelA vicAra rAkhavA, bIjAnuM dhana paDAvI levAnA vicAra karavA, bIjAnA ahitanA, niMdAnA vicAronI paraMparA manamAM cAlu rAkhavI te apadhyAna che. azubha dhyAnanI paraMparA aTakathI joie. zAstramAM tAMdula matsyanuM udAharama apadhyAna mATe ApavAmAM Ave che. anarthadaMDanA pAMca aticAra kahyA che. 'kaMdarpa' eTale potAne ke anyane vAsanA prere, moha pamADe evI asabhya bhASA bolavI, tiraskArabharyuM hasavuM, puNA bharelI, tochaDI pANIno prayoga karavo e diTha che. avaLIvANI aneka anartha sarje che. anartha daMDa kharekhara to hIna lezyAvALA mananA taraMga che. samajyA vicAryA vagara pApanA pradezamAM pahoMcI javAya che. maLanuM kaMI nathI paNa daMDa thAya che. asAvadhAnI, ajJAnatA, kaSAya ane pramAda A daMDa lArva che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana eprila, 2003 jina tere caraNa kI... | B Do. kavina zAha upAdhyAya zrI yazovijayajInI saMskRta ane gujarAtI bhASAmAM racAyelI vItarAga jevo bIjo koI deva vaMdanIya-pUjanIya nathI. vItarAga ja kRtiomAM jaina darzana zAstranA siddhAMtonuM pratyakSa ke parokSa rIte nirUpaNa AtmAno uddhAraka-tAraka che evI bhAvanA ahIM sAkAra thaI che. thayuM che. emanI gujarAtI kRtiomAM keTalAMka pado ane stavano vizeSa samakita jevA gUDhArtha yukta viSayane A nAnakaDI paMktimAM gUMthI levAnI pracalita che. kAvyane aMte "jaza kahe'thI zarU thatI paMkti pUjyazrIno kavi kavinI dIrdha dRSTino paricaya karAve che. tarIkeno ullekha darzAve che. pada e ladhu kAvya kRti che eTale temAM tere guNa kI javuM japamALA...bhakto prabhunA guNonuM stavana-guNagAnavistArane sthAna nathI. gAgaramAM sAgara bharavAnI kavitva zaktino mahimA gAya che tenuM sUcana thAya che. A pramANe stuti bhaktithI namUno emanI eka padaracanA che. pada nAnuM che paNa temAM rahelA vicAro aharniza pApa baLIne bhasma thaI jAya che. prabhu nAma ane guNonuM kavitvazaktinI sAthe ucca vicAra sAmagrIne sparze che. bhakti saMgItanI smaraNa enA jevo bIjo koI uttama AtmalakSI svAdhyAya nathI. anya ramajhaTa jamAvavA mATenuM eka ati lokaprasiddha pada "jina tere caraNakI darzanomAM paNa nAmaramaraNano mahimA rahelo che. zaraNa grahu' che. A padano vicAra karIe to padanA AraMbhamAM ja nAmasmaraNa e paNa bhaktino eka prakAra che. bhakti sahaja sAdhya bhaktanI samarpaNanI bhAvanA vyakta thayelI che. 84 lAkha jIvAyonimAM che. bhakti mArganI vicAradhArAne ahIM sthAna prApta thayuM che. AjJApAlana, paribhramaNa karatA AtmAne manuSya janmamAM ja prabhunuM zaraNa svIkAravAnI vitarAga pratyenI zraddhAmAM bhakti to kharI paNa temAM jJAna vizeSa mahattvanuM aNamola kSaNa maLe che. cAra zaraNamAM prathama arihaMtanuM zaraNa che. bane che. jyAre nAmasmaraNamAM to bhakta bhaktimAM rasalIna banIne arihaMtanuM zaraNa AtmAnI zuddhi mATe che. bhakta arihaMtanuM zaraNa paramAtmA sAthe anusaMdhAna kare che. A samaye jIva-ziva sivAya anya svIkAre che. ahIM bAkInA zaraNAno ullekha nathI, paNa sUkSma rIte bAhya jagata ane teno vyavahAra adRzya thaI jAya che. evuM adbhuta vicAratAM siddha, sAdhu ane dharmanA zaraNanuM paNa smaraNa thAya che. nAmasmaraNa muktimArga prati jhaDapathI gati karAve che. pApa nAza karavAno arihaMtanuM zaraNa svIkAranArano avazya uddhAra thAya. eka nAnakaDI sIdho sAdo sarva sulabha upAya nAmasmaraNa-guNamahimA gAvAno che paMktimAM cAra zaraNano gUDhArtha rahelo che. arihaMtanA zaraNa pachI teno saMdarbha A paMktimAM rahelo che. bhakti dvArA prabhune samarpita thayA bhakta potAnA hRdayakamaLamAM prabhune sthAna ApIne tanmaya thaI dhyAna dhare pachI bhaktane mATe bIjo koI dhanyatama prasaMga nathI. narasiMha, mIrAbAI, che. pachInA zabdo che "zira tuja ANa vahu." pachI bhakta bhagavAnanI tukArAma, tulasIdAsa, ekanAtha jevA nAmaramarathI jIvana dhanya banAvIne AjJA zirodhArya kare che. jaina darzanamAM 'kALA tho' sUtra khUba ja preraNA ApanAra saMtonuM jIvatuM jAgatuM daSTAMta sau koIne AlaMbanarUpa mahattvanuM gaNAyuM che. jinAjJAnuM pAlana e moTo dharma che. jinAjJAnA che. te pAlanapUrvakano dharma avazya AtmAnI unnatimAM sahAyaka bane che. bhagavAnanuM kavi jaNAve che ke "mere mana kI tuma saba jANo, kyA mukha bahota zaraNa svIkAranAra bhakta AjJApAlaka na hoya to kevI rIte tarI zake ? kahuM' dvArA bhagavAnanA kevaLajJAnano saMdarbha maLe che. kevaLajJAna thAya eTale ahIM jenadarzanano mahattvano siddhAMta AjJApAlanano sUcita thayo eTale jagatanA jaDa ane cetana padArthonuM jJAna thAya che. bhakta kahe che che. game teTalI ArAdhanA ke dharmanuM pAlana thAya paNa jinAjJA vagara badhuM ke huM kevo che ? ane mArA manamAM kevA adhyavasAya cAlI rahyA che te niSphaLa che. vizvamAM ghaNAM deva-devIo che paNa sAcA deva koNa te tame tamArA jJAnathI jANo cho. huM pApI, adhama, durAcArI tamArA vizeno saMdarbha ApatAM kavi jaNAve che ke zaraNe Avyo chuM. A badhuM tame jANo cho eTale have mAre mArA mukhe tuja sama khoLyo deva khalakame, pekhyo nahIM kabahuM." kazuM kahevAnuM rahetuM nathI. have tame jJAnI cho to mArI vAta samajIne mane anya devo rAgI-bhogI che vItarAgI jevo bIjo koI deva A tAro, uddhAra karo. sukhe sAMbhare sonI, duHkhe sAMbhare rAmanI jema AvA jagatamAM zodhavA jaie to jaDato nathI. bIjA devo mokSa apAvI zake duHkhamAM ApanI pAse Avyo chuM. ahIM garbhita rIte bhakatanA aMtaramAM tema nathI. mAtra vItarAga mokSa mArga apAvavA mATe nimittarUpa che. rahelI tArAnI bhAvanA vyakta thaI che. aMte kavinA zabdo che; eTale vItarAga sivAya anya koI devonI upAsanA ISTa nathI. vItarAga kahe jasa vijaya karo huM sAhiba,' e ja mArA devAdhideva che; A vAta atUTa zraddhAthI svIkAravI joie kyuM bhava duHkha na lahe. ane to ja samakita Ave ane sthira thAya. samakita muktinuM bIja che kavi bhagavAnane prArthanA karIne kahe che ke he bhagavaMta tame evuM kaMIka eTale A bIjanuM ropaNa karavA mATe "vItarAga'nI svIkRti anivArya karo ke jethI janmamaraNanA cakramAMthI mukta thaI jAuM. aMtima paMktino che. A nAnakaDI paMktimAM samakitanI bhAvanA sthAna pAmI che. samakitadhArI bhAva jANIne bhavacakramAMthI mukta thavAno mArga arihaMtanuM zaraNa, jinAjJA AtmA to vItarAgane ja pUje ane bhakti kare. pAlana, vItarAganI ja upAsanA, vItarAganuM nAmasmaraNa, karelAM duSkRtyonI . devI devalAM anyane zuM bhajo cho kabUlAta jevI AtmAnI sthitimAM rahIe to bhavabhramaNa dUra thAya. pada paDyA pAsamAM bhUtaDAMne bhajo cho." svarUpanI A laghu kAvyakRtimAM jaina darzananA siddhAMto dvArA bhaktirasanI bhUtanI mAphaka bhaTakatA-rakhaDatA anya devone zA mATe bhajo cho! apUrva jamAvaTa thaI che. Printed & Published by Nirubahen Subodhbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhr! Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Road, Byculla, Mumbai-400 027. And Published at 385, S.V.P. Road, Mumbai 400 004. Editor: Ramanlal C Shah ja to jika Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1. 6067/57 Licence to post without prepayment No. 271 varSa : (50) + 140 aMka: 5 0 me, 2003 0 0 Regd. No. TECH/ 47-890/MB/2003-2005 * * zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra 0 prabhu& 000 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 0 vArSika lavAjama rUA.100/- 0 0 0 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha pa.pU.sva.zrI mitrAnaMdasUrijI mahArAja vartamAna samayanA jaina zAsananA eka mahAna ArAdhaka, samatAsAdhaka, che. hajAro gAthAo temane kaMThastha che. zAstrono evo UMDo abhyAsa zAstrajJa, akhaMDa bAlabrahmacArI, saMghasthavira, gItArtha AcArya bhagavaMta emaNe karI lIdho che ke koI paNa graMthanA viSayo-sUtro vagere vize pUjayapAda zrI vijaya mitrAnaMdasUrIzvarajI mahArAja vi. saM. 2059nA pUcho to tarata barAbara saMdarbha sAthe samajAve che. caitra suda 6ne maMgaLavAra tA. 8mI eprila, 2003nA roja amadAvAdamAM tyAra pachI huM ane mArAM patnI ame baMne zrIpAlanagaranA upAzraye rAtre sADA ATha vAge paMcotera varSanI vaye samAdhipUrvaka kALadharma pAmatAM emane vaMdana karavA gayAM. tyAre aDadhA kalAkanI vAtacItamAM emanA jaina zAsanane eka siddhAntarakSaka mahAtmAnI khoTa paDI che. apAra vAtsalyano amane anokho anubhava thayo tathA emanA agAdha - pa. pU. zrI mitrAnaMdasUrijInI tabiyata chellAM 13 varSathI barAbara jJAnanI paNa pratIti thaI. tyAre zrIpAlanagaramAM cAturmAsa daramiyAna rahetI nahotI. tema chatAM teoe ekaMdare zAsanasevAnuM ghaNuM moTuM kArya teo vyAkhyAna uparAMta tattvArthasUtra' vize vAcanA paNa ApatA hatA. karyuM che kAraNa ke emane 61 varSano sudIrgha dIkSAparyAya sAMpaDyo hato. mahArAjazrIno janma vi. saM. 1984mAM prathama zrAvaNa mahinAmAM suda teo vyAkhyAna, vAcanA, zaMkAsamAdhAna ityAdimAM atyaMta kuzaLa hatA, 1nA roja mahArASTramAM masUra nAmanA gAmamAM thayo hato. vyavasAya arthe sArA lekhaka hatA ane yogya jIvane pratibodha pamADIne sanmArge vALavAmAM emanA vaDavAo gujarAtamAMthI mahArASTramAM jaine vasyA hatA. evAM nipuNa hatA. temane siddhAnta-mahodadhi 5. pU. zrI premasUrIzvarajI, kuTuMbomAM bALakone gujarAtI ane marAThI baMne bhASA sarasa lakhatAMgacchAdhipati pa. pU. zrI rAmacaMdrasUrIzvarajI, pa. pU. zrI bhuvanasUrIzvarajI bolatAM AvaDatI hoya che. mahArAjazrInuM paNa e rIte gujarAtI ane ane pa. pU. paMnyAsa zrI padmavijayajI mahArAjanI nizrAmAM cAritraghaDatarano marAThI upara sAruM prabhutva hatuM. dIkSA lIdhA pachI emaNe saMskRta ane anero lAbha maLyo hato jethI emaNe potAnI saMyamayAtrAne ujjavaLa prAkRta bhASA para prabhutva meLavI lIdhuM hatuM. banAvI hatI. mahArAjazrInuM saMsArI nAma manubhAI hatuM. emanA pitAnuM nAma pa. pU. mahArAjazrI mitrAnaMdasUrIzvarajInuM darzana mane acAnaka ja choTubhAI ane mAtAnuM nAma sonubahena hatuM. mahArAjazrIe hAiskUla thayuM hatuM. keTalAMka varSa pahelAM eka sAdhu mahAtmAne emanA be ziSyo sudhIno abhyAsa karyo hato, paraMtu meTrika thatAM pahelAM emanuM mana dharma DoLImAM laI jaI rahyA hatA. muMbaimAM vAlakezvaramAM upara bAbu amIcaMdanA tarapha vaLyuM hatuM. e divasomAM pa. pU. gacchAdhipati zrI rAmacaMdrasUrIzvarajIo derAsare darzana karI teo nIce zrIpAlanagara bAju jaI rahyA hatA. mahArAja ane anya mahAtmAo mahArASTramAM vicaratA hatA tyAre emanAM DoLImAM beThelA mahAtmAnA vizrAma mATe amArA ghara pAse DoLI thoDIvAra vyAkhyAno sAMbhaLIne ane emanAM saMparkamAM AvIne kizora manubhAine UbhI rAkhavAmAM AvI hatI. pUchatAM jANavA maLyuM ke DoLImAM che te dIkSA levAnA koDa jAgyA hatA. AthI emane paMdara varSanI vaye vi. saM. pUjya AcArya bhagavaMta zrI mitrAnaMdasUrijI mahArAja che. emanI DoLI 1999mAM mahA suda 6nA roja amadAvAdamAM jJAnamaMdiramAM siddhAnta upADanAra te emanA be ziSyo che, jemAMnA eka mukhya te zrI mahodadhi, karmasiddhAntanA niSNAta, cAritracUDAmaNi pa. pU. zrI bhavyadarzanavijayajI mahArAja che. zrIpAla nagaramAM emanuM cAturmAsa che. premasUridAdAnA haste dIkSA ApavAmAM AvI hatI. emanuM nAma muni bhADUtI DoLIvALAne badale ziSyone potAnA gurubhagavaMtanI DoLI UMcakatA zrI mitrAnaMdajI rAkhavAmAM AvyuM hatuM ane emane pa. pU. paMnyAsa zrI joine temanI gurubhakti mATe mane bahumAna thayuM hatuM. padmavijayajInA ziSya tarIke jAhera karavAmAM AvyA hatA. tyAre jANavA maLyuM ke DoLImAM beThelA bImAra mahAtmA zrI mahArAjazrInuM kuTuMba ja dharmanA raMge raMgAyuM hatuM. tyAra pachI emanAM mitrAnaMdasUrijIne DokanA maNakAnI pAchaLa gAMTha thaI che eTale emanA mAtuzrIe, bahene, phoie, kAkIe ema ghaNAe emanA parivAramAMthI jJAnataMtuo maMda thaI gayA che. mastaka barAbara kAma kare che, paraMtu dIkSA lIdhI hatI. bAkInuM zarIra apaMga jevuM thaI gayuM che. teo jAte UThIbesI zakatA dIkSA pachI mahArAjazrIe zAstrAbhyAsa evo sarasa UMDo karyo ke nathI. temane UMcakIne besADavA paDe che. paraMtu temanuM magaja barAbara aneka gAthAo emaNo kaMThastha karI lIdhI hatI ane kayA graMthamAM kayA cAle che. manathI teo atyaMta svastha che. emane badhuM yAda barAbara rahe viSayanuM kyAM nirUpaNa karavAmAM AvyuM che te tarata kahI ApatA. eTale Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana me, 20 ja to emane jIvaMta lAyabrerI jevA kahevAmAM AvatA. mATe zrI bhavyadarzanavijayajIne kahyuM. pachI atyaMta prasannatApUrvaka - pa. pU. zrI premasUrIzvarajIdAdA, 5. pU. gacchAdhipati zrI mahArAjazrIe daseka miniTa mArI sAthe vAta karI. meM emane vinaMtI rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja ane 5. pU. zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI karI ke "dharmadUta' sAmayikamAM emanI "SoDazaka' vizenI tathA mahArAjanI kRpAno, divya AziSano lAbha emane satata maLato rahyo "guNasthAnakramAroha" vizenI lekhamALA tathA praznottarI pustaka rUpe jo hato. dIkSA pachI teo zAstrAbhyAsa ane tapazcaryAmAM AgaLa vadhatA prakAzita thAya to ghaNAMne lAbha thAya. emaNe jaNAvyuM hatuM ke pote paNa gayA hatA. eTale vi. saM. 2031mAM sAvarakuMDalAmAM gaNiApada, vi. saM. e bAbatamAM vicAra karyo che ane e badhuM pustaka svarUpe pragaTe karavAnuM * 2034mAM amadAvAdamAM paMnyAsa pada ane vi.saM. 2038mAM khaMbhAtamAM kArya thaI rahyuM che. mahArAjazrInAM keTalAMka lakhANo graMtha svarUpe prakAzita AcAryapada temaNe prApta karyuM hatuM. thayAM che. tAjetaramAM ja "adhyAtma bindu' nAmano saMskRta graMtha TIkA sAthe - pa. pU. zrI mitrAnaMdasUrijI mahArAjazrInA potAnA haste pacAsa emaNe saMpAdita karIne prakAzita karyo hato. agAu "zatakasaMdoha'mAM jeTalI dIkSA thaI hatI. e batAve che ke emanA saMyama jIvanano prabhAva emaNo vividha zatakakutio gujarAtI anuvAda sAthe prakAzita karI keTalo badho hato. emanA ziSyo, praziSyonuM jUtha cAlIsa jeTaluM hatuM. hatI. emanA vividha viSayanA rapa jeTalA lekho "ratnanA dIvA' nAmanA emanI nizrAmAM aMjanazalAkA, pratiSThA ityAdi prakAranA ghaNA mahotsavo pustaka rUpe pragaTa thayA che. emaNe pU. paM. zrI padmavijaya gaNivara jaina yojAyA hatA. graMthamALA cAlu karI hatI jemAM atyAra sudhI "mAMgalyadIpa', "bhavabhAvanA', zarIranI emanI apaMga avasthA tera varSa sudhI, jIvananA aMta sudhI 'kathAkalpavelI" vagere emanA 40 thI vadhu graMtho prakAzita thayA che. cAlI. AvI nAjuka zArIrika sthiti hovA chatAM teo potAnI denika lekhanamAM mahArAjazrInI bhASA-zailI atyaMta saraLa, rocaka ane spaSTa Avazyaka kriyAo karavAmAM temaja svAdhyAya karavA ane karAvavAmAM rahI che. emanAM lakhANo vAraMvAra vAMcavA game evAM che. vaLI emaNe apramatta rahetA. teo haMmezAM svastha ane prasanna rahetA. pote paNa kahyuM che ke "koi paNa dhArmika pustakonA vAMcanamAM eTaluM . potAnI AvI atyaMta nabaLI zArIrika sthitine lIdhe mahArAjazrIne samajI levuM joie ke A pustako navalakathA jevAM nathI. AvAM pustako Akho divasa sUI rahevuM paDatuM. tema chatAM zAsananAM mahattvanAM kAryo svastha banI, zAMta citte, khUba dhImI gatie vAMcavAnAM hoya che. AvuM hoya tyAre teo satata cArapAMca kalAka besI zakatA hatA. te vakhate sAhitya eka vAra vAMcIne mUkI na devAya, paNa vAraMvAra vAMcavuM joie. emanAmAM evo utsAha AvI jato. teo apramattayogI hatA. samajamAM na Ave tevI vAtonuM koI jJAnI guru bhagavaMta pAse jaI mahArAjazrInI pavitratAno evo prabhAva hato ke keTalAye lokone samAdhAna meLavavuM joie.' evI daDha zraddhA thaI gaI hatI ke emanA AzIrvAdathI potAnuM dharmakAma, aMtarAyakarma ane azAtAvedanIya karmanA AvA udaya vakhate paNa tapazcaryAdi bahu sArI rIte pAra paDI jAya che. eTale ja mahArAjazrI svasthatA, prasannatA, samatA, zAsanaciMtA vagere guNo mahArAjazrIe pAse mAMgalika sAMbhaLavA ke paccakakhANa sAMbhaLavA bahAragAmathI paNa sahaja rIte je dhAraNa karyA hatA te Azcarya pamADe evA hatA. emanA - bhakto AvatA. caherA para e badhAMnuM teja satata varatAtuM. sAcI sAdhutA emanA dvArA ) mahArAjazrInI saumya, vatsala prakRti saune sparzI jAya tevI hatI. khoTI dIpI UThatI. vAta khoTI che evuM kahevAmAM paNa emanI saumyatA dekhAI AvatI. dharmanA pa. pU. zrI bhavyadarzanavijayajIe potAnA guru bhagavaMtanI je 1. viSayamAM paNa AvegapUrvaka ke Avezayukta teo kyAreya vacana uccAratA niSThApUrvaka, aMtaranI lAgaNIthI sevAcAkarI karI che ane guru bhagavaMtanI nahi. tema chatAM teo potAno abhiprAya spaSTatAthI ApatA. "dharmadUta'mAM aMtima kSaNa sudhI je vaiyAvacca karI che te atyaMta anumodanIya ane AvatI 'prathottarasudhA' vAMcavAthI A vAtanI pratIti thAya che. udAharaNarUpa che. pa. pU. zrI puNyapAlasUrijIe yogya ja kahyuM che ke muMbaImAM mahArAjazrI birAjamAna hatA tyAre zrIpAlanagara, bhAyakhalA parama pUjya mahArAja zrI mitrAnaMdasUrijInI sevAbhaktimAM khaDe page vagere sthaLe emanAM darzana vaMdana mATe mAre javAnuM thatuM. e divasomAM meM rahenArA, paDachAyAnI jema satata sAthe ja rahenArA muni zrI bhavyadarzana siddha paramAtmAnA svarUpa vize lekha lakhyo hato. te joI ApavA meM vijayagaNi tathA vRddha vaye paNa satata vaiyAvaccamAM nirata munizrI emane Apyo hato. teo Akho lekha zabdaza: vAMcI gayA hatA ane devaratnavijayajInI bhakti ane samarpitatA kharekhara dAda mAgI le tevI yogya sUcano karyA hatAM, te pachI e lekha meM 'prabuddha jIvanamAM prakAzita hatI. karyo hato. eTale ja emanA pratyenA premabharyA pUjyabhAvathI prerAIne i. pa. pU. mitrAnaMdasUrijIno dIkSAparyAya cha dAyakAthI adhika che. - sa. 1996mAM mAruM pustaka "jinatattva-6' emane arpaNa karyuM hatuM. ATalo sudIrgha dIkSAparyAya prApta thavo, saMyamanI AvI sarasa ArAdhanA muMbaIthI vihAra karIne teo amadAvAda gayA tyAra pachI emanI thavI ane sAthe sAthe gahana jJAnopAsanA thavI e paNa moTA sadbhAgyanI sAthe patravyavahAra raheto ane mAre amadAvAda javAnuM thAya tyAre emane vAta che. ATalA dIrdha dIkSA paryAya daramiyAna muMbaI uparAMta gujarAta, vaMdana karavA jato. "dharmadUta'nA vAMcanathI emanI sAthe saMparkamAM rahevAtuM. saurASTra, rAjasthAna ane mahArASTramAM vividha sthaLe cAturmAsa daramiyAna be mahinA pahelAM huM amadAvAda gayo hato tyAre mahAlakSmI-ToLakanagara ane zeSakALamAM emaNo anekane pratibodha pamADyo hato. eTale ja vistAramAM temane vaMdana karavA gayo hato. te samaye teo ghaNA bImAra emanI aMtima yAtrAmAM gAmegAmathI hajAro bhakto AvI pahoMcyA hatA. bAraNuM baMdha hatuM ane borDa mUkyuM hatuM ke temanI bImArIne kAraNe hatA ane guNAnuvAdanI sabhAmAM paNa emane bhavya aMjali apAI koie aMdara vaMdana karavA javuM nahi. huM nirAza thaI pAcho pharato hato hatI. tyAM pU. zrI bhavyadarzanavijayajInI mArA para najara paDI. teo tarata AvA mahAna AcArya bhagavaMtanA jIvanamAMthI ApaNe preraNA meLavIe! aMdara mahArAjazrIne maLI AvyA ane bAraNuM kholIne mane aMdara bolAvyo. emanA bhavyAtmAne natamastake sAdara bhAvapUrNa vaMdanA ! mahArAjazrI pote ghaNA ja azakta hatA to paNa potAne beThA karavA , ramaNalAla cI. zAha Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2003 prabuddha jIvana vIsamI zatAbdInA kiyoddhAraka sva. kuzaLacaMdrajI mahArAja 1 ramaNalAla cI. zAha | vikramanI vIsamI zatAbdImAM jaina sAdhusaMsthAmAM diyoddhAranuM eka e jamAnAmAM samagra kacchamAM yationo ja prabhAva hato. kaccha cheTuM moTuM mojuM vyApI gayuM hatuM. enI pUrvenA betraNa saikAomAM, vividha hatuM ane rA oLaMgIne tyAM sudhI pahoMcavAno vihAra bahu kaThina kAraNone lIdhe, jaina sAdhusaMsthAmAM dhIme dhIme zithilatA pravezI gaI hato. e vakhate yati guru pAse saMvegI dIkSA laI, prema ane vAtsalyathI hatI. rAjyAzraya maLatAM tathA anya paribaLone lIdhe zrIpUjya-pati- yatione jItI laI samagra kacchamAM saMvegI sAdhunI paraMparAne punarjIvita gorajIonuM varcasva jaina samAja upara vadhI gayuM hatuM. karavAmAM zrIkuzaLacaMdrajI mahArAjanuM yogadAna atyaMta mahattvanuM rahyuM hatuM. e yati-gorajIonA anucita prabhutvamAMthI jaina samAjane mukta kevA saMgharSo vacce emaNo kArya karyuM hatuM eno itihAsa bahu rasika che. karAvavAmAM tyAga-vairAgyamaya, vrataniyamayukta, saMvegI evI sAdhusaMsthAne zrI kuzaLacaMdrajInuM saMsArI nAma korazI hatuM. emano janma vi. saM. punarsthApita karavAmAM keTalAka mahAtmAoe potAnA saMyamapUrvakanA jIvananA 1993nA mAgasara suda sAtamanA roja kacchamAM mAMDavI tAlukAmAM koDAya uttama udAharaNa vaDe je amUlya phALo Apyo che emAM kacchanA pa. pU. nAmanA gAmamAM thayo hato. emanA pitAnuM nAma jetasIbhAI sAvalA zrI kuzaLacaMdrajI gaNivaranuM nAma paNa mokhare che. ane mAtAnuM nAma bhamaIbAI hatuM. teo jaina vIsA osavALa jJAtinAM yati' zabdano sAdo artha thAya che "sAdhu". eka jamAnAmAM yati hatAM. temanuM jIvana tadana saraLa ane sAdu hatuM. teo khetI karatAM ane ane sAdhu vacce kaMI pharaka nahoto. paraMtu bhAratamAM musalamAnonA zAsanakALa potAnuM gujarAna calAvatAM. daramiyAna, vizeSata: jagadguru zrI hIravijayasUrinA kALa pachI jaina e jamAnAmAM kacchamAM keLavaNInuM pramANa nahi jevuM hatuM. chokarAo sAdhusaMsthAmAM je zithilatA pravezI ene lIdhe saMvegI sAdhuothI yationo dhULI nizALamAM bhaNatA ane daseka varSanA thAya tyAM pitAnA vyavasAyamAM varga judo paDato gayo eTaluM ja nahi, yatio bahumatImAM AvI gayA. kAme lAgI jatAM. bALaka korazIe paNa e rIte dhULI nizALamAM thoDo zrIpujya, yati, gorajI jevA zabdo temanI padavI anusAra vaparAvA abhyAsa karyo hato. bArAkhaDI, AMka ane palAkhAM zIkhyA pachI pitAjInI lAgyA. teo jaina sAdhuno veza dhAraNa karatA, paNa ThAThamAThathI rahetA. sAthe khetare javA lAgyo hato. e jamAno bALalagnano hato. bAreka varSanI vAhanano upayoga karatA. teonI gAdIo sthapAtI ane enA upara vaye korazInAM lagna nAnA AsaMbiyAnI eka kanyA sAthe thaI gayAM hatAM. emano haka raheto. teo sonuM, cAMdI, ratno rAkhatA. teo jyotiSa, korazI khetare jato, mitro sAthe ramato, derAsara jato, vyAkhyAnamAM maMtrataMtra, dorAdhAgAmAM paDI gayA hatA. keTalAka e dvArA gujarAna besato. sarakhesarakhI vayanA chokarAomAM dostI thAya ane jAtajAtanAM calAvatA. teo rAjA ke adhikArI vargane prasanna karatA ane emanA svapnAM sevAya e svAbhAvika che. UgatI yuvAnImAM dostIno caTako pIThabaLathI amuka nagaromAM potAnuM varcasva jamAvI koI bIjA sAdhune evo hoya che ke khAvApIvA ke sUvAnA samayanI paNa darakAra na rahe, e tyAM AvavA detA nahi, athavA Ave to page lagaDAvatA. alabatta, jamAnAmAM kacchanAM nAnAM gAmaDAomAM mitronuM milanasthAna maMdira, keTalAka yatio sAcuM sAdhujIvana jIvatA. teo zAstrAbhyAsa karatA upAzraya, taLAva, cotaro ityAdi rahetAM. ane AcAranuM kaDaka pAlana karatA. teo vyAkhyAna paNa ApatA ane koDAyanA jaina chokarAomAM vayamAM nAno paNa tejasvI, parAkramI lokone bodha pamADatA. jaina sAdhuparaMparAne TakAvI rAkhavAmAM, jena chokaro te hemarAja hato. te maMdiro jato, dharmakriyA karato ane gorajInA jJAnabhaMDAronA rakSaNamAM, keTalIka gupta vidyAo, maMtrasAdhanA vagere vyAkhyAnamAM besato. kyAreka gorajInA upadeza ane AcAra vacce ene sAcavI rAkhavAmAM yatisaMsthAno phALo mahattvano rahyo che. pharaka jaNAto to vimAsaNAmAM paDI jato. ene sAcA sAdhu thavAnA koDa vakhata jatAM yati-gorajI ane sAcA sAdhuo vacceno bheda spaSTa jAgyA hatA. e mATe potAnI mitramaMDaLImAM te khAnagImAM vAta karato. rIte vadhavA lAgyo. tyAga-vairAgyamaya, zAstrAnusAra zuddha AcArapAlana ema karatAM karatAM enI AsapAsa AThadasa chokarAonuM jUtha thaI gayuM. ane mAtra mokSanI abhilASAvALA sAdhuo mATe "saMvegI' zabda pracalita emAM korazI paNa hato. e vakhate koDAyamAM eka derAsaranuM bAMdhakAma thaI gayo hato. yatiothI saMvegI sAdhuono pakSa judo paDavA lAgyo. aTakI gayeluM. enI paDathAramAM ekAMtamAM chokarAo ekatra thatA. mAMhomAMhe ene lIdhe kyAMka saMgharSo, vigraho thayA. mArAmArIo paNa thaI. paraMtu vAto karatAM karatAM teo badhA gharethI bhAgI jaIne dIkSA levAnA manoratha kALakrame yationo varga nabaLo paDyo ane samAja upara saMvegI sAdhuono sevatA hatA. dIkSA levI hoya to kyAM javuM ? konI pAse dIkSA levI ? prabhAva vadhavA lAgyo. vikramanA ogaNIsamA zatakanA AraMbhamAM paMjAbathI tyAM kevI rIte pahoMcAya? vagere vize teo vATAghATo karatA. AvelA zrI buTerAyajI mahArAja, zrI mULacaMdajI mahArAja, zrI AtmA- e divasomAM koDAyamAM zrI lakSamIsAgara nAmanA yati padhAryA hatA. rAmajI mahArAja, zrI mohanalAlajI mahArAja, zrI rAjendrasUri mahArAja chokarAo emanA vyAkhyAnamAM javA lAgyA. ema karatAM hemarAjabhAie vageree yatisaMsthAno parAbhava karavAmAM ghaNuM moTuM kArya karyuM hatuM. pUchaparacha karI to zrI lakSmIsAgara pAsethI jANavA maLyuM ke hAla tejasvI e kALe gujarAta, saurASTra, kaccha, rAjasthAna vagere sthaLe, moTA ane pavitra yati te zrI harSacaMdrasUri che. teo pAlItANAmAM birAjamAna nagaromAM jinamaMdiromAM athavA pAsenA upAzrayamAM yationI gAdI che. sthapAyelI hatI, jemAMnI keTalIka gAdI haju paNa sakriya che ane tenA dIkSA levI hoya to zrI harSacaMdrasUri pAse ja levI ane e mATe upara yatio ane enA vArasadArono haka rahe che. alabatta yatisaMsthA pAlItANA javuM joie evo saMkalpa A daseka mitroe karI lIdho. jhAMkhI paDI gaI che, paNa taddana nirmuLa thaI gaI nathI. vaLI tapAsa karatAM jANavA maLyuM ke pAlItANA javuM hoya to pahelAM Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * prabuddha jIvana mAMDavIthI UpaDatAM vALAmAM besIne jAmanagara javuM joie ane tyAMthI koI baLadagADAM maLe to temAM ane nahi to pagapALA rAjakoTa thaine pAlItANA javuM joie. page cAlIne rasto kApavAnI tyAre navAI nahotI. aneka loko rastAmAM maLatA. loko cADIne eka gAmathI bIje gAma jatA. rAtri mukAma mATe dharmazALAo hatI. rasoI hAtha pakAvI levAnI rahetI. pagapALA pravAsamAM be divasa vadhAre ke ochAno koI savAla nahoto. koDAya gAmathI pAMca kilomiTaranA aMtare mAMDavI baMdara che. A kizoro keTalIye vAra ramatAM rakhaDatAM mAMDavI sudhI jaI AvyA hatA. tyAMthI jAmanagara javA mATe vo paDe che e paNa temaro joI jANI lIdhuM hatuM. vahANo ghaDiyALanA nizcita Takore UpaDe evuM nahi. pura musApharI thAya ane anukULa havAmAna hoya to ja UpaDe, nahi to rAha jovI paDe. eka divasa saMketa karyA mujaba badhA mitro gharethI kaMIka bahAnuM kADhI nIkaLyA ane mAMDavI pahoMcyA. tyAMthI eka vahANa jAmanagara javA mATe upaDavAnuM hatuM, badhA temAM besI gayA. paraMtu puratI saMkhyAmAM musApharo thAya te pahelAM to oTa cAlu thaI gaI. vaharAvALAe badhAne kahI dIdhuM ke Aje have vahAza nahi UpaDe.' AthI nirAza thaI e daseka mitro pAchA krIDAya AvyA ane jANe kazuM ja thayuM nathI evI rIte potapotAnA gharanA vyavahAramAM cUpacApa joDAI gayA. . thoDA divasa pachI pharI eka vAra e mitroe mAMDavI pahoMcavAnuM nakkI karyuM. te pramANe potapotAnI anukULatA pramANe gharethI teo nIkaLyA. vatarA upaDavAnI taiyArI thaI. tyAM sudhImAM haju pAMca jarA ja mAMDavI pahoMcyA hatA. koie bIjAnI rAha jovI nahi ema nakkI karyuM hatuM. eTale e pAMca- hemarAja, kAzI, bhAmA, verI ane AsadhIra e pAMca mitro vahAvAmAM besI gayA ane vahANa upaDyuM. have paranAne khabara paDe to paNa enI kazI cittA nahotI. gharethI pAlItANA tarapha gupta prayANa thaI zakyuM eno emane AnaMda hato. vaTANA jAmanagara pahoLuM, paga mitro tyAM UtaryAM. jAmanagaramAM derAsaramAM darzana-pUjA karyAM ane pachI pagapALA AgaLa vA rAjakoTa tarapha. rAjakoTamAM koI dharmazALAmAM teoe mukAma karyo. pAlItAzA jatAM pahelAM teone vicAra Avyo ke pAlItANA nAnuM gAma che. sAdhu thavA mATe vo kadAca na maLe to ? rAjakoTa pachI rastAmAM moTuM koI gAma AvatuM nathI. mATe rAjakoTamAMthI ja kApaDa laI levuM joie. teo eka jaina kApaDiyAnI dukAne gayA. kApaDa lIdhuM. teo vepArIne nANAM ApavA mATe pote sAthe je lAvyA hatA te kacchanI korI ApI. vepArIe kahyuM : 'korI ahIM cAlatI nathI.' eTale mitro muMjhAyA.bIjuM zuM karI zakAya ? tyAM hemarAjabhAine yAda AvyuM ke potAnI keDe cAMdIno kaMdoro che. temaNe e kADhIne Apyo. ethI vepArIne Azcarya thayuM. vAtacIta thaI. vepArIe dhAryuM hatuM ke A chokarAo koI sAdhu mahArAjane vahorAvavA kApaDa laI jAya che, paraMtu aMze jyAre jAyuM ke teo to potAnI ja dIkSA mATe kApaDa laI jAya che, tyAre enA AnaMdano pAra na rahyo. eNe kApaDanAM nANAM levAnI nA pADI ane kahyuM ke zubhecchA sAthe potAnA taraphathI e bheTa ApavAmAM Ave che. me, 2003 gacchanA zrI kalyAvimalajI mahArAjane maLavAnuM thayuM. sAcA saMvegI sAdhunAM darzana karIne teoe dhanyatA anubhavI. zrI harSacaMdrajI vidhI pUchaparacha karI. vAnagItamAM teoe dIA levAnI potAnI bhAvanA pA javAnI. zrI kathA vimalajI mahArAje kahyuM ke mAbApanI rajA vagara ahIM tamane koI dIzA Apo nahi. evI rIte dIzA ApavAmAM pachI mAbApa takarAra karatAM Ave che ane kalezakaMkAza thAya che. zrI harSacaMdrajI paNa tamane e rIte dayA na Ape. A pAMce mumukSu mitro cAlataM cAlatAM vi. saM. 1907nA kArataka sudamAM pAlItANA pahoMcyA ane tyAM motI kaDiyAnI dharmazALAmAM UtaryA. te vakhate pAlItANAmAM je sAdhu bhagavaMto birAjamAna hatA emAM vimala A sAMbhaLI yuvAno muMjhAyA. temaNe jaNAvyuM ke 'ame mAbApanI jANa vagara TheTha kacchathI gharethI bhAgIne AvyA chIe. amAre game tema karIne dIkSA AIne sAdhu thavuM che. have ane kaccha pAchA tyAre jaie ? ane mAbApa rajA Ape ke nahi. mATe Apa kaMI rasto batAvo.' zrI kalpANAvibhAi mahArAje kahyuM, 'Ama to tamane zrI harSacaMdrajI ke bIjA koI dIkSA nahi Ape. paNA eka kAma karo. tame tamArI jo sAdhuno veza paherI lo. odho ke pAtarAM pAse na rAkhazo. savAre tame zatruMjayanI taLeTImAM jaine beso. eTale jatAAvatA lokone tamArA ApanI jANa thaze. pachI jyAre zrI harSacaMdra DuMgara parathI nIce Utare, tyAre tame tamArI badhI vAta kara.' zrI kalyAvimA mahArAje banAvelI ti teone gamI gaI. e pramANe teo taLeTImAM sAdhuno veza dhAraNA karIne beThA. ethI keTalAye lokoe pUchaparAka karI. zrI harSacaMdrajI yAtrA karIne jyAre DUMgara parathI nIce UtaryA tyAre A yuvAnoe temane kacchI bhASAmAM vinaMtI karI ke "mahArAja, amane dIkSA ApI.' zrI harSaja teone koI ja rahyA. pachI teo temane upAzraye laI gayA, badhI pUchaparacha karI ane potAnI sAthe paMdareka divasa nI nAthAnI dharmazALAmAM rAkhyA. jyAre enA tyAgavairAgyanI daDha khAtarI thaI tyAre dIkSA ApavAno emo nirNaya karyo. e mujaba A pAMca mitrone zrI harSacandrasUrie vi. saM. 1907nA mAgasara suda sAtamanA divase pAlItANAmAM narasI nAthAnI dharmazALAmAM saMgha samakSa sarnaMgI dIkSA ApI ane temanAM nAma anukrame A pramANe rAkhavAmAM AvyAM. (1) hemarAjabhAI te muni zrI hemaMta, (2) kAzIbhAI te muni zrI kuzaLacaMdra, (3) bhANAbhAI te munizrI bhAnucaMdra, (4) vazIbhAI te muni zrI bAlacaMdra ane (5) AsapIrabhAI te muni zrI agaracaMdra. zrI harSacaMdrasUrijI nAgorI tapAgaccha (pArzvacaMdragaccha)nA ekoteramA paTTadhara hatA. teo zAstronA jJAtA hatA ane zAstrAnusAra cAritrapAlanamAM custa hatA. teo zrIpujya hatA, paraMtu viga pAlika hatA. teo yationA samudAyanA AcArya-bhaTTAraka hatA, paraMtu te padano kazo ThAThamATha rAkhatA na hatA, teo pAzvacaMdragacchanA hatA, chatAM bIjA gacchanA AcAryo sAthe Adara bahumAna sahita sumeLabharyo saMbaMdha dharAvatA hatA. e samayanA saMvegI mahAtmAo zrI mAivijayajI dAdA, zrI mULavaMdajI mahArAja, zrI cidAnaMdajI mahArAja (zrI kapUravijaya) vagere sAthe temane gADha saMbaMdha hato. zrI harSacaMdrajI kavi hatA ane padonI racanA karatA. A bAju kacchamAM pAMce yuvAnonA mAtApitAe zodhAzodha karI mUkI ane jyAre khabara paDI ke chokarAo mAMDavIthI vahANAmAM besI pAlItANA bhAgI gayA che ane tyAM jaIne teoe dIkSA laI lIdhI che tyAre teo roSe bharAyA. teoe sAthe maLIne vicAryu ke pote badhAe tAbaDatoba Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2003 pAlItANA javuM ane chokarAone pAchA laI AvavA joie. pA dhAro ke chokarAo AvavAnI nA pADe to zuM karavuM ? eTale teo salAha mATe kacchanA mahArAvanA kArabhArI vallabhajIne maLyA. vallabhajI bhImanabhAinA mitra hatA. vallabhajIe salAha ApI ke chokarAo jo na mArge to temanA para rAjyanuM dabANa lAvavuM joIe. paNa e badhuM kAma dhArIe eTaluM saheluM nahotuM. eTale teoe vallabhajIne sAthe AvavA Agraha karyo. vallabhajIe A vAta kacchanA mahaMAcavane jaNAvI ane emanI rajA laI pAlItANA AvavA taiyAra thayA. vaLI jarUra paDe e mATe mahArAvanI pAlItANAnA darabAra upara bhalAmaNa ciThThI paNa lakhAvI lIdhI. prabuddha jIvana eka divasa teoe AhAra na lIdho eTale darabArane paNa lAgyuM ke teone jelamAM vadhu divasa rAkhavAnuM jokhama kheDavA jevuM nathI. darabAre teone choDI dIdhA, paraMtu vaDIlone salAha ApI ke 'tame e lokone hAthapaga bAMdhIne gADAmAM nAMkhIne laI jaI zako cho. darabAra taraphathI tamane chUTa che. darabAre chokarAone baLapUrvaka laI javAnI rajA ApI, eTale pAMce vaDIloe vicAravinimaya karyo. emAM kALacaMdrajI ane agaracaMdrajInA pitAne AvI rIte potAnA sAdhu dIkarAone bAMdhIne laI javAnuM yogya na lAgyuM. bAkInA traNenA pitA laI javA mATe makkama hatA. teoe trI munione gADAmAM besADIne hAthapaga bAMdhIne pAlItANA choDIne rAjakoTa tarapha ravAnA thayA. teo badhA sAthe pAlItANA pahoMcyA. vallabhajI kArabArInA nAte pAlItANAnA narezane tyAM UtaryA. temaNe vaDIlone zIkhavI rAkhyuM hatuM ke pahelAM tame chokarAone samajAvI juo ane pachI na samaje to darabAra jyAre sorja ghoDAgADImAM pharavA nIkaLe tyAre tame "sAheba, amAza chokarA, amArA chokarA' ema bUmo pADo. pAMce vaDIloe potAnA dIkarAone narazI nAthAnI dharmazALAmAM sAdhuveza joyA tyAre kimUDha thaI gayA. teoe temanI pAse besIne temane dIkSA choDavA samajAvyuM tyAre dIkarAo makkama rahyA. vaDIloe zrI harSacaMdrajIne Thapako Apyo ke 'amArA dIkarAone rajA vagara dIkSA kema ApI ?' tyAre zrI harSacaMdrajIe zAnti ane samatAthI javAba Apyo ke 'sAdhuvaMza to teoe svayaM paherI lIdho hato. ame to mAtra amArA kartavyarUpe ahIM Azraya Apyo che. tema chatAM tame teone laI javA svataMtra cho, paraMtu je karo te lAMbo vicAra karIne karazo.' ai.. teo zrI harSacaMdrajInA zAnta, samatAbharyA uttarathI mUMjhavAmAM mukAyA temaNe sAdhu thayelA saMtAnone dIkSA choDI devA kahyuM, paraMtu pAMca sAdhuoe dIkSA choDavAnI potAnI IcchA nathI ema spaSTa jaNAvyuM. ke AthI have upAya rahyo rAjyamAM phariyAda karavAno. e mATe pahelAM vallabhajIe batAvelI yUkti pramANe pAlItANAnA darabAra zrI surasaMdha jyAre sarji ghoDAgADImAM pharavA nIkLyA tyAre rastAmAM UbhA rahelA bhImazIbhAI vageree ghoDAgADInI pAchaLa doTa mAMDI ane bolavA lAgyA, 'sAheba, amArA chokarA, sAheba, amArA cho.' te vakhate te vallabhajI darabAranI sAthe ghoDAgADImAM hatA. darabAre ghoDAgADI UbhI rakhAvI, ane vallabhajIne pUchyuM ke 'A loko zuM kahe che ?' vallabhajIe caDImAM e pAMca sAthe vAta karI ane darabArane jaNAvyuM huM emanA chokarAone rajA vagara ahIM dIkSA ApI devAmAM AvI che. e sAMbhaLIne darabAre teone bIje divase kacerImAM maLavA mATe kahyuM, jyAre dIkarAoe dIkSA choDavAno InkAra karI dIdho tyAre putro pratyenA mamatvane lIdhe teoe darabAranI kacerImAM jaine lekhita phariyAda noMdhAvI dIdhI. ethI darabAre pAMce navadIyanone darabAramAM bolAvIne dabAvyA ane dIkSA nahi choDe to teone kedamAM pUravAmAM Avaze evI dhamakI ApI. paraMtu pAMce navadIkSite dIkSA choDavAnI nA pADI dIdhI. eTale darabAre pAMcane kedamAM pUryAM. kedamAM bhUkha to lAge ja. eTale teone rAMdhIne khAvA mATe anAja-voTa vagere sAmagrI ApavAmAM AvI, paraMtu sAdhuoe te lIdhI nahi ane kahyuM, 'amAro dharma gogarI vahorIne vAparavAno che. gocarI mATe nahi javA do to ame upavAsa karIzuM.' A bAju jetazIbhAIe potAnA dIkA, muni zrI mULacaMdrajIne kahyuM, 'tame dIkSA lIdhI che ane tamAre te pALavI che, to bhale tema karo. ame teno vAMdho nahi laie. paNa amArI bhAvanA che ke tame sAdhu tarIke kacchamAM padhAro ane tyAM vicaro to amane paNa lAbha maLe. tamane sAdhu tarIke kacchamAM joine ApaNA badhA lokone AnaMda thaze.' potAnA trA sAthIo gayA ane vaLI potAnA vaDIlonI vinaMtI che to pachI kaccha javuM joie, ema vicArIne chevaTe kuzaLacaMdrajIe te mATe saMmati ApI, eTale agaracaMdrajIe paNa potAnA saMsArI pitAzrIne sAthe kaccha javA mATe saMmati ApI. nirdhAra thatAM teo baMnee potAnA vaDIlo sAthe kaccha tarapha pAlitANAnI dharmazALAthI prayANa karyuM. gAmanI bahAra nIkaLI zetruMjI nadInA kAThe visAmA mATe teo beThA te daramiyAna jetazIbhAInuM manomaMthana cAluM. A be navadIkSita sAdhuo pAdavihAra karIne ghara kaSTa veThIne kaccha AvI ane tyAM gorajIonA varcasvavALA samAjamAM emane je sarakho AvakAra nahi maLe ane teone abhyAsa karavAnI yogya taka nahi maLe to ApaNe mATe pastAvAno vakhata Avaze. dIkSA choDIne Ave to ThIka, paNA sAdhu tarIke Avaze to bAbara meLa nahi khAya.' chevaTe emo ja kuLadrajIne kahyuM, 'amArI IMkA che ke tame dIkSA choDI do, paraMtu amane lAge che ke jo tame dIkSA choDavAnA na ja ho to ahIM AcArya mahArAja pAse tame ja o ane abhyAsa karI te ja yogya che. e ja tamArA hitamAM che.' A sAMbhaLI baMne munione atyaMta AnaMda thayo. nadI kinArethI badhA gAmamAM pAchA pharyA ane zrI harSacandrasUrine maLyA. badhI vAta karI ane potAno nirNaya jAgyo. zrI haSa~ndrasUrie jevI tamArI marajI' ema kahIne rAhaja rIte emanI vAta svIkArI lIdhI. thoDA divasa rokAI baMne vaDIlo kaccha javA ravAnA thayA. baMne munioe zrI harSacandrasUri pAse zAstrAbhyAsa cAlu karyo. muni vezadhArI pelA traNe yuvAno sAthe gADAM rAjakoTa pahoMcavA AvyA tyAre rAjakoTanA jaina saMghane A vAtanI khabara paDI gaI. Ama A pachA AvI vAta mAratAM vAra lAge nahi. rAjakoTanA saMdhanA AgevAnoe jAvayuM ke traNa navadIkSita munione emanA vaDIlo uThAvIne pAchA ghare hAI jAya che tyAre teone lAgyuM ke saMdhe munione aa ApavuM joie. saMghanA badhA AgevAno pAdare pahoMcyA ane munione choDAvIne upAzrayamAM laI AvyA. AthI vaDIloe rAjakoTa darabArane phariyAda karI ane korTamAM kesa dAkhala karyo. eka mahino kesa cADhyo. eTalo vakhata teone tyAM dharmazALAmAM rokAvuM paDyuM. chevaTe aMgreja nyAyAdhIze Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana me, 2003 vaDIlonI tarapheNamAM cukAdo Apyo, paNa teno amala karavAnI javAbadArI AcArya hatA, paraMtu teone badhAMnI sAthe sumeLa hato ane teo saMghane darabAranA mAthe hatI. A bAju saMdhe munione soMpavAno inkAra karyo. pharIthI saMvegI paraMparA para caDhAvavA mATe utsuka hatA. e mATe temaNe e divaso evA hatA ke mahAjana AgaLa rAjanuM paNa bahu cAle nahi. zrI kuzaLacaMdrajIne pAlItANAmAM satata sAta varSa pAse rAkhIne UMDo DAhyo rAjA mahArAjane dubhave nahi. daramiyAna rAjakoTanA darabAra para zAstrAbhyAsa karAvyo ane sAdhu jIvananI zuddha sAmAcArIthI paricita pAlItANAnA darabAranuM dabANa AvyuM ke munione choDI do. ethI karyA. zrI kuzaLacaMdrajIe siddhagirinI navvANuMnI yAtrA paNa karI. darabAra mUMjhAyA. chevaTe darabAre vaDIlone khAnagImAM kahyuM ke "mahAjanAne zrI harSacaMdrasUrijIno ziSyasamudAya moTo hato. teo badhA yati mArAthI kazuM kahevAze nahi, paNa tame tamArA dIkarAone upADIne hatA. paraMtu emanAM keTalAka ziSya potAnA guru mahArAjanI jema tyAgamaya amArA rAjyanI hada bahAra nIkaLI jAo, pachI mArA mAthe dabANa jIvana jIvatA. vi. saM. 1913mAM mAMDalano saMgha pAlItANA Avyo nahi Ave pachI tame tamArI rIte AgaLa jaI zako cho.' hato ane pAchA pharatAM saMghe ujamaNA mATe zrI harSacaMdrasUrijIne mAMDala vaDIlone A vAta gamI. temaNe khAnagImAM kAvataruM goThavyuM. eka padhAravA bahu Agraha karyo. zrI harSacaMdrasUrijI vihAra karIne tyAM padhAryA bAju pote evo dekhAva karyo ke have bhale munione jema rahevuM hoya tema ane utsava thaI gayo. paraMtu tevAmAM emane jIvaleNa tAva Avyo. rahe. bIjI bAju saMghane vahema na paDe e rIte gAmane pAdare vahelI eTale emaNe saMghane kahyuM ke potAne DoLImAM pAse AvelA zaMkhezvara savAre gADAM taiyAra rakhAvyo. munio savAre e bAju Thalle javA AvyA tIrthamAM laI javAmAM Ave. e pramANe karavAmAM AvyuM. tyAM zrI zaMkhezvara ke tarata teone pakaDI, bAMdhI gADAmAM nAkhyAM ane gADAM jhaDapathI pArzvanAtha bhagavAnanAM darzana karI zrI harSacaMdrasUrijI tyAM ja kALadharma haMkArI gayA, teo rAjakoTanI sarahadanI bahAra nIkaLI gayA eTale pAmyA. ethI ziSyone viyoganuM du:kha thayuM. e vakhate zrI kuzaLacaMdrajI nizcita thayA. chokarAo paNa samajI gayA ke have potAnuM kazuM cAlaze tathA zrI agaracaMdrajI pAlitANAmAM hatA. nahi. ' potAnA gurubhagavaMta zrI harSacandrajInA kALadharmanI AghAtajanaka ema karatAM teo kaccha AvI pahoMcyA. haju aniveza utAravAnI ghaTanAe zrI kuzaLacaMdrajIne thoDo vakhata asvastha banAvyA, kAraNa ke teonI IcchA nahotI. eTale vaDIlo temane kacchanA mahArAva zrI sAta varSanA sahavAsamAM emane guru kRpAno je anubhava thayo hato ane dezaLajI pAse laI gayA. mahArAve kedamAM pUravAnI vAta karI, eTale emanI pAse je zAstrAbhyAsa karyo hato ethI potAnI dRSTi khUlI hatI bhAnucaMdra ane bAlacaMdra potAno muniveza utArI nAkhyo ane gRhastha ne saMyamamAM sthiratA ane custatA AvI hatI. vyAkhyAna ApavAnI veza paherI lIdho. paraMtu muni hemacaMdra haju makkama rahyA. emane jelamAM potAne sajjatA paNa prApta thaI hatI. e varSe emaNe cAturmAsa pUryA, khAvAnuM na ApyuM, jelamAM jIvajaMtu karaDyAM to paNa teo aDaga pAlitANAmAM ja karyuM ane tyAra pachI jAmanagaranA saMghanA AgevAnonI rahyA. chevaTe mahArAve temane choDI dIdhA ane emanA pitAzrIne kahyuM, AgrahabharI vinaMtIthI teo jAmanagara padhAryA. jAmanagaranA zrAvako "A chokaro kaMIka judI ja prakRtino che, alagArI che. ene enI upara zrI kuzaLacaMdrajIno eTalo badho sAro prabhAva paDyo ke emaNe IcchA pramANe jema karavuM hoya tema karavA dejo." uparAuparI traNa cAturmAsa jAmanagaramAM karyA. zeSakALamAM teo AjubAju badhA koDAya pahoMcyA. tyAM thoDA divasa rahyA pachI hemarAjabhAI vihAra karI AvatA ane cAturmAsa mATe jAmanagara padhAratA. tyAra chUpI rIte ghara choDIne bhAgyA. mAMDavIthI jAmanagara vahANamAM pahoMcyA. pachI vacce eka cAturmAsa morabImAM karIne pAchAM be cAturmAsa emaNe koI oLakhI na jAya e mATe emaNe vezapalaTo karI lIdho hato. ema jAmanagaramAM karyAM ane tyAra pachI eka cAturmAsa amadAvAdamAM karIne karatAM teo pAlItANA pahoMcyA. zrI harSacaMdrasUrijI pAse pharIthI dIkSAno pAchAM saLaMga traNa cAturmAsa jAmanagaramAM karyo. emaNo chelle jAmanagaramAM prastAva mUkyo, paraMtu zrI harSacaMdrasUrie mAbApanI saMmati vagara temane cAturmAsa vi. saM. 1947mAM karyuM. Ama ekaMdare sattara jeTalAM cAturmAsa pharIthI dIkSA ApavAnI spaSTa nA kahI. zrAvaka vaDIlo sAthe vivAdamAM emaNe jAmanagaramAM karyo. e uparathI jAmanagaranA saMgha upara emano paDavA teo icchatA nahotA. AthI hemarAjabhAI ekadama nirAza thaI keTalo badho prabhAva paDyo haze te joI zakAya che. gayA. paraMtu zrI harSacaMdrasUrie temane zAstrAbhyAsanI sagavaDa karI mahArAjazrI cAturmAsanI vinaMtI svIkAratI vakhate saMghane sAmAjika ApI. temane baMgALamAM murzidAbAdamAM jagatazeThane ghare rahevA mokalI kurivAjono tyAga karavA mATe khAsa bhalAmaNa karatA. e dRSTie zrI ApyA. tyAM rahIne temaNe saMskRta ane prAkRta bhASAno tathA zAstrono kuzaLacaMdrajI mahArAjazrIe samAjasudhArAnuM paNa moTuM kAma karyuM hatuM. abhyAsa karyo. teo kyAM gayA tenI vaDIlone khabara na paDI. kadAca kacchathI jAmanagaramAM vepArArthe AvIne vaselA kacchIo ghaNA hatA. pharIthI dIkSita thayA hota to pharIthI vaDIlo emane uThAvI jAta. keTalAMka mAMDavI baMdarethI jAmanagara sIdhA pahoMcI zakAtuM. e rIte jAmanagarane varSa pachI teo kacchamAM pAchA pharyA. have dIkSA levAnA emane mATe kaccha sAthe sIdho saMparka hato. AthI ja jAmanagaranA jainone mahArAjazrI saMjogo nahotA, paNa emaNe kacchamAM saMsthAo sthApIne jJAnapracArane pratye Adara bahumAna hatAM. eTale ja mahArAjazrInI preraka vANIthI mATe ane pArthacandra gacchamAM sudhArA mATe mahattvanuM kArya karyuM. ghaNA bhAviko bodha pAmyA hatA. vaLI keTalAka kacchathI khAsa cAturmAsanI zrI harSacaMdrasUrijInA baMgALanA bhaktone jyAre khabara paDI ke emanI ArAdhanA karavA mATe jAmanagara padhAratA. kaccha-sutharInA eka yuvAna pAse zrI kuzaLacaMdrajI ane zrI agaracaMdrajI nAmanA be vairAgI muni moNasIbhAI to mahArAjazrI pAse zAstrAbhyAsa karavA mATe AvIne ziSyo che, tyAre jaina saMghamAM jAgRti lAvavA mATe zuM zuM karI zakAya rahyA hatA. vakhata jatAM emane paNa saMyamano raMga lAgyo. dIkSA levAnA tenI vicAraNA mATe teo pAlItANA AvyA. zrI harSacaMdrasUrijI sAthe bhAva thayA. vi. saM. 1923nuM cAturmAsa pUrNa thayuM ane mahArAjazrI vicAra vinimaya karyo. zrI harSacandrajI pote zrIpUjya eTale ke yationA amadAvAda tarapha vihAra karavAnA hatA te pUrve emaNe mahArAjazrI pAse Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2003 prabuddha jIvana dIkSA lIdhI. mahArAjazrInA e prathama ziSya banyA. emanuM nAma rAkhavAmAM ane kyAM teo kALadharma pAmyA enI hAla khAsa kaMI vigata maLatI AvyuM. muni zrI motIcaMdrajI. nathI. zrI kuzaLacaMdrajIne dIkSA lIdhAMne 19 varSa thaI gayAM, paraMtu haju tyAra pachI doDha dAyakAmAM eTale ke vi. saM. 1930 thI 1947 temaNo saurASTra choDI kaccha tarapha vihAra nahoto karyo. ATalAM varSomAM sudhImAM mahArAjazrIe morabI, mundrA, jAmanagara, mAMDala, mAMDavI (kaccha), eka saMvegI sAdhu mahArAja tarIke kacchamAM cAre bAju emanI suvAsa koDAya, bhuja vagere sthaLe cAturmAsa karIne dharmanI ghaNI prabhAvanA karI. prasarI gaI hatI. kacchano vihAra e divasomAM ghaNo kaThina hato, emaNe giranAra, zatruMjaya, zaMkhezvara ityAdi tIrthonI yAtrA karI, mAMDalathI paraMtu teo kaccha padhAre e mATe kacchanA saMgho vAraMvAra vinaMtI karatA. zaMkhezvaranI yAtrA mATe emanI nizrAmAM saMgha nIkaLyo, amadAvAdamAM chevaTe mAMDavInA saMghanuM nimaMtraNA temaNo svIkAryuM. raNa oLaMgI vAgaDa teo tapagacchanA mahAtmAo zrI mULacaMdajI mahArAja ane zrI vRddhicaMdrajI pradezamAMthI vihAra karIne, aMjAra, bhuja vagere sthaLe vicaratA vicaratA mahArAja sAthe ujamaphoinA upAzraye sthiratA karI. vaLI A samaya teo mAMDavI padhAryA. ghaNAM varSe saMvegI mahAtmAnAM vyAkhyAno sAMbhaLIne daramiyAna emaNo devacaMdrajI, bhAIcaMdrajI, kalyANacaMdrajI, motIcaMdajI, mAMDavInA jenoe ghaNo harSa ane saMtoSa anubhavyo. A varSa daramiyAna khImacaMdajI vagerene dIkSA ApI. emAM be bhAio to kacchanA sthAnakavAsI mahArAjazrInI vANI sAMbhaLIne be bhAI ane eka bahenane mahArAjazrI nAnI pakSanA hatA. teoe mUrtipUjaka pArzvacandra gacchamAM mahArAjazrInA pAse dIkSA levAnA koDa jAgyA hatA. eka bhAIne mAMDavImAM dIkSA haste dIkSA lIdhI. apAI ane emanuM nAma rAkhavAmAM AvyuM. munizrI khuzAlacaMdajI ane zrI kuzaLacaMdrajI jayAre kAThiyAvADamAM vicaratA hatA e kALe paMjAbathI tyAra pachI vihAra karyA bAda eka bhAine tathA eka bahenane jAmanagaranA AvelA sthAnakavAsI sAdhuo zrI buTerAyajI mahArAja, zrI mukticaMdrajI cAturmAsa pachI tyAM dIkSA ApavAmAM AvI. dIkSArthI bhAInuM nAma gaNi (zrI mULacaMdajI mahArAja), zrI vRddhicaMdrajI mahArAja, zrI rAkhavAmAM AvyuM zrI kapuracaMdajI mahArAja ane sAdhvIjInuM nAma rAkhavAmAM AtmArAmajI mahArAja ke jeoe have saMvegI dIkSA dhAraNA karI hatI AvyuM zrI ratanazrIjI. A dIkSAno prasaMga bhAre dhAmadhUmathI ujavAyo teone maLavAnuM ane emanI sAthe rahevAnuM banyuM hatuM. zrI kuzaLacaMdrajI hato ane khuda jAmasAheba e prasaMge padhAryA hatA. mahArAja jyAre lIMbaDImAM hatA tyAre zAstrajJa zrI AtmArAmajI mahArAja zrI kuzaLacaMdrajI jAmanagaramAM hatA tyAre emaNe kaccha-godharAnA sAthe eka mahino rahyA hatA ane ghaNI dharmacarcA thaI hatI. AthI zrI zrI kelaNabhAine dIkSA ApI ane emanuM nAma rAkhavAmAM AvyuM zrI AtmArAmajI mahArAjano prabhAva zrI kuzaLacaMdrajI para sAro paDyo hato kalyANacaMdrajI. zrI kalyANacaMdranA saMsArI putra jesiMgane zrI kuzaLacaMdrajInI ane potAnI saMvegI dIkSAmAM baLa maLyuM hatuM. udAra bhalAmaNathI aMcalagacchanA zrI vivekasAgarajIe dIkSA ApI zrI kuzaLacaMdrajIe e jamAnAmAM eka mahattvanuM kArya karyuM te 'kriyoddhAra'nuM hatI. zrI kuzaLacaMdrajIe je udAratA batAvI ene lIdhe kelAbhAinI hatuM. sAdhuomAM jayAre AcAranI zithilatA Ave che, niyamomAM chUTachATa dIkSA prasaMge zrI vivekasAgarajI jAmanagaramAM upasthita rahyA hatA. levAmAM Ave che, tyAre koI prabhAvazALI mahAtmA "kriyoddhAra'nI vidhi Ama pArdhacandragaccha ane acalagaccha vacce sarasa sumeLa sadhAyo hato. karAve che. emAM svecchAe jeone joDAvuM hoya te joDAya che. paraMtu A dIkSA prasaMga paNa bhavya rIte yojAyo hato. kacchathI ghaNA mANaso diyodvAramAM dAkhala thanAra yati ke muni pachI navA niyamo anusAra " AvyA hatA ane khuda jAmasAheba paNa e prasaMge padhAryA hatA. sAdhujIvana jIvavAnA paccakhANa le che. mahArAjazrIe bIjI vAranA kacchanA vihAra daramiyAna je eka e jamAnAmAM kacchamAM pArthacandra gacchamAM ane anya gacchamAM paNa aitihAsika mahattvanuM kArya karyuM te bhadrezvara tIrthanA jIrNoddhAranuM hatuM. yatio-gorajIonuM varcasva hatuM. yatio jaina sAdhu hovA chatAM makAna kacchanuM A moTAmAM moTuM ane prAcInatama tIrtha gaNAya. vi. saM. 1939nA dharAvatA, sonuM-cAMdI pAse rAkhatA, pAlakhImAM besatA, vAhanamAM jatA phAgaNa suda panA divase mULa nAyaka zrI mahAvIra svAmInAM pratimAjI AvatA ane ThAThamAThathI rahetA. zrI kuzaLacaMdrajInA guru zrI harSacaMdrajIe tathA anya pratimAojInI puna:pratiSThA thaI. e zubha avasare tapagaccha, saMvegI sAdhunuM jIvana cAlu karyuM hatuM, paraMtu emanA keTalAka celAo acalagaccha ane pArdhacaMdragacchanA sAdhu-sAdhvIo moTI saMkhyAmAM upasthita haju yatijIvana jIvatA hatA. emAMnA eka te zrI mukticaMdrajI hatA. rahyAM hatAM. acalagacchanA zrI sumatisAgarajIe A prasaMganuM eka emaNe eka 17-18 varSanA kizora zrI bhAIcaMdajIne dIkSA ApIne coDhALiyu lakhyuM che temAM zrI kuzaLacaMdrajInI saMyamayAtrAnI bhAre anumodanA emanuM nAma zrI bhAIcaMdajI athavA zrI bhAtRcaMdrajI rAkhyuM hatuM. paraMtu karI che. teo lAkhe che: banyuM evuM ke dIkSA ApyA pachI thoDA divasamAM ja zrI mukticaMdrajI saMvega raMge jhIlatAM, kuzaLacaMdrajI Ade sAra; kALadharma pAmyA. AthI zrI bhAtRcaMdrajI ekalA thaI gayA. eTale teo jaina dharma dIpAvatAM, tihAM maliyA ThANAM cAra, zrI kuzaLacaMdrajI pAse AvyA kAraNa ke emanA sAdhujIvanathI teo zrI agaracaMdrajI mahArAja dIkSA pachI pacIseka varSa zrI kuzaLacaMdrajInI prabhAvita thayA hatA. zrI kuzaLacaMdrajIe emane mAMDalamAM navesarathI sAthe vicAryA hatA. baMnenA vicAro samAna hatA ane paraspara sahakAra saMvegI dIkSA ApI. A prasaMge emaNe kriyoddhAra karyo. zrI kuzaLacaMdrajI ghaNo hato. vastutaH zrI kuzaLacaMdrajIe saurASTra ane vizeSata: kacchamAM tathA zrI bhAtRcaMdrajIe pachI sAthe rahI pArzvacandrajImAM saMvegI paraMparA saMvegI dharma pravartAvavAnuM je bhagIratha kArya karyuM temAM zrI agaracaMdrajIno cAlu karI, je anukrame dRDha thatI gaI ane yati-gorajInI ladhumatI thaI moTo sAtha hato. uttarAvasthAmAM zrI kuzaLacaMdrajInI anumatithI zrI gaI ane ema karatAM chevaTe e paraMparAno aMta Avyo. A rIte agaracaMdrajIe potAno svataMtra vihAra cAlu karyo hoya ema anumAna kacchamAM zrI pArzvacaMdra gacchamAM sAcI sAdhutA pravartAvavAmAM zrI kuzaLacaMdrajI thAya che. paraMtu emaNe kyAM kyAM vihAra karyo, sAthe koNa celA hatA ane zrI bhAtRcaMdrajInuM yogadAna moTuM rahyuM hatuM. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana me, 2003 zrI kuzaLacaMdrajI mahArAjanA saMvegI cAritrano prabhAva kacchanA anya bidaDA vagere sthaLe paNa emaNo ekathI vadhu cAturmAsa kayAM hatAM. gacchanA yatio upara paNa ghaNo moTo paDayo hato. emAM aMcalagacchanA kacchamAM emaNa cha bhAione dIkSA ApI hatI ane pArjacaMdra gacchamAM pati zrI gautamasAgarajIe paNa kriyoddhAra karavAnI bhAvanA darzAvI. e bahenone dIkSA ApIne sAdhvI saMghanI zarUAta karAvI hatI. mATe kuzaLacaMdrajIe vyavasthA karI ApI ane te samaye mAravADamAM zrI kuzaLacaMdrajI potAnA jIvananI uttarAvasthAnAM bAvIsa jeTalAM vicaratA zrI bhAtRcaMdrajI mahArAja pAse emane mokalyA. zrI varSa kacchamAM vividha sthaLe vicaryA. A varSomAM kacchanA jaina saMgho upara gautamasAgarajIe tyAM kriyoddhAra karyo. zrI gautamasAgarajI zrI emanA nirmaLa cAritrano ane saraLa svabhAvano ghaNo moTo prabhAva kuzaLacaMdrajIne potAnA vaDIla mAnatA ane emanI pAsethI mArgadarzana paDyo hato. ekaMdare temanuM zarIra sAruM rahetuM hatuM. teo mAMdA paDyA meLavatA. pArthacaMdra gaccha ane aMcalagacchanI sAmAcArImAM thoDo pharaka hoya evuM khAsa kyAreya banyuM nathI. paraMtu vRddhAvasthAmAM 85 varSanI uMmare hato, eTale zrI kuzaLacaMdrajIe emane potAnI icchA pramANo svataMtra vihAranI azaktine kAraNe emaNo koDAyamAM sthiravAsa karI lIdho vihAra karavAnI ane potAnI sAmAcArInuM pAlana karavAnI anumati hato. chellAM traNa cAturmAsa emaNo koDAyamAM ja karyA hatAM. vi. saM. ApI hatI. emAM zrI kuzaLacaMdranA hRdayanI udAratA rahelI hatI. 1969mAM 86 varSa pUrAM karI emaNo 87mAM varSamAM praveza karyo hato e - mahArAjazrIe jAmanagarathI kaccha tarapha vihAra karyo. kacchanuM raNa varSe paryuSaNa parva prasaMge badhAM sAthe kSamApanA karI lIdhI hatI. tyAra oLaMgI teo aMjAra pahoMcyA. aMjAranA saMghe doDha gAu sudhI sAmA pachI bhAdaravA suda 10 ne budhavAranA roja savAre badhAMne "micchAmi jaine mahArAjazrInuM sAmaiyuM karyuM. mahArAjazrInuM vi. saM. 1948nuM cAturmAsa dukkaDa" kahI sADA agiyAra vAge 87 varSanI uMmare emaNe samAdhipUrvaka koDAyamAM karavAnuM nakkI thayuM hatuM. paraMtu te pahelAM temaNo kacchanA deha choDyo hato. vividha sthaLe vicAraNA karIne jaina ane jainetara lokone dharmabodha Apyo emanA kALadharmathI pArjacaMdra gaccha ane sakaLa saMghane eka mahAna hato. jenetara varga samakSa teo vyasana tyAga, kurivAjo dUra karavA, tejasvI dharNoddhAraka AtmAnI khoTa paDI. emanA kALadharmanA samAcAra sadAcArI jIvana jIvavuM ityAdi upara bhAra mUkatA hatA. mahArAjazrInI kaccha, kAThiyAvADa vagere pradezamAM prasarI gayA ane aneka lokoe evI udAra daSTi hatI ke yati-gorajIo paNa emano virodha karatA potAnA priya ane pUjya mArgadarzakanI vasamI vidAyano zoka anubhavyo. nahi. sthAnakavAsI sAdhuo paNa emanA pratye pUjyabhAva rAkhatA ane emanA bhaktagaNAmAMthI keTalAke potAnI viraha vedanA kavitAmAM vyakta emanI pAse karmagraMtha ane prakaraNa graMtho bhaNAvA AvatA. aMcalagacchIya karI hatI. e vakhate "muni zrI kuzaLacaMdrajI viraha' nAmanI pustikA paNa yatio paNa temanA mAnamAM derAsaramAM moTI pUjA bhaNAvatA. mahArAjazrI pragaTa thaI hatI jemAM AvAM virahagIto chapAyAM hatAM. AyaMbilanI oLI ane bIjI tapazcaryAo bahu sarasa ullAsapUrvaka zrI kuzaLacaMdrajI mahArAje kacchamAM dharmanA kSetre je mahattvanuM kArya karyuM karAvatA. jJAnapaMcamInI ArAdhanA mATe teo Agraha rAkhatA ane te ene lIdhe kacchI prajAno emanA pratyeno pUjyabhAva ghaNo badho rahyo che, divase jJAnanI moTI pUjA bhaNAvatA. cAturmAsamAM vyAkhyAnamAM vAMcana AthI ja kacchanA ghaNA jaina upAzrayomAM ke gurumaMdiromAM kuzaLacaMdrajIno mATe teo AgamagraMtho ane caritro letA ane zrotAsamudAyane sarasa phoTo jovA maLe che. zrI kuzaLacaMdrajIne zrI bhAtRcaMdrajIno ghaNo sAro udbodhana karatA. sAtha ane sahakAra sAMpaDyo hato. ethI ja koDAyamAM tyAre gurumaMdiramAM zrI kuzaLacaMdrajI vIsamI sadInA pArSacandra gacchanA kriyoddhAraka banI zrI kuzaLacaMdrajInI ane zrI bhAtRcaMdrajInI mUrti sAthe padharAvavAmAM AvI rahyA. emaNo saurASTra ane kacchamAM eka saMvegI mahAtmA tarIke ghaNuM hatI, jenAM darzana Aje paNa loko kare che. moTuM kArya karyuM. kacchamAM A dizAmAM mukhyatve teo ja kArya karanAra zrI bhuvanacaMdrajI mahArAje "maMDalAcArya zrI kuzaLacaMdrajI gaNivara' hatA. eTale ja teone loko "kacchanA kulaguru' tarIke oLakhatA. nAmanA potAnA graMthamAM lakhyuM che, "zrI kuzaLacaMdrajI gaNivaranA vyaktigata temane "vAcanAcArya", "maMDalAcArya", "gaNivara' tarIkenI padavIthI temanuM ane kAryano sArAMza eka zabdamAM Apavo hoya to te zabda che "saMvega. bahumAna karavAmAM AvyuM hatuM. ' tIvra vairAgya, utkRSTa AcaraNA, AcArapAlanamAM daDhatA-saMvega zabda zrI kuzaLacaMdrajI mahArAje UMDo zAstrAbhyAsa karyo hato eTale teo A badhI bhAvanAone AvarI le che.' bIjAonI zaMkAnuM samAdhAna karI zakatA. kacchamAM sthAnakavAsI saMpradAyanA zrI dIpacaMdrajI mahArAje potAnA guru bhagavaMta zrI kuzaLacaMdrajI mATe keTalAka sAdhuoe, mUrtipUjA vize potAnI zaMkAnuM yathArtha ane saMtoSakAraka lakhelI pAMca kaDInI stutimAM kahyuM che: samAdhAna meLavIne emanI pAse mUrtipUjaka saMpradAyamAM navesarathI saLagI je jJAnI dhyAnI ne amAnI, rAgadveSa karyA parA, dIkSA lIdhI hatI. muni zrI moticaMdrajI ane munizrI khImacaMdajI emAM vaLI zAnta dAnta mahaMta ne guNavaMta gItAratha dharA, - mukhya hatA. koI paNa visaMvAda ke kaleza vinA zrI kuzaLacaMdrajIe emane Arjava ane mArdavaguNe karI, caraNa cUke nahi kadA, mUrtipUjaka saMpradAyamAM AkarSyA hatA, emAM hRdayanI saraLatA, udAratA munirAja mAnasahaMsa sama zrI kuzaLacaMdra namuM sadA. ane sarva sAthe maitrIbharyA vyavahAre A kArya karyuM hatuM. XXX vi. saM. 1948mAM kacchanI dharatI para padhAryA pachI zrI kuzaLacaMdrajI saMvega raMga taraMga jhIlI AtmaraNo mahAlatA, kacchanI bahAra gayA nathI. emaNo samagra kacchamAM vihAra karI, koDAya, guru bAhya aMtara je niraMtara satya saMyama pALatA; bidaDA, navA vAsa, moTI khAkhara, nAnA AsaMbiyA vagere sthaLe cAturmAsa tasa pAdapaMkaja dIpa madhukara zAMti pAme sarvadA, karI aneka lokone dharmabodha pamADyo hato. potAnA vatana koDAyamAM munirAja mAnasahaMsa sama zrI kuzaLacaMdra namuM sadA, emaNo badhuM maLIne agiyAra cAturmAsa karyA hatA. taduparAMta mAMDavI, vIsamI zatAbdInA AvA mahAna munirAjane nata mastake vaMdanA ! Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2003 prabuddha jIvana nidrA B DaoN. raNajita paTela (anAmI) ATheka dAyakA pUrve, sane 1922mAM huM jyAre gujarAtI pahelA dhoraNamAM kAraNa ! bhaNato hato tyAre amAre eka nAnakaDuM prArthanA-kAvya bhaNavAmAM hatuM. to prazna e thAya che ke jo nidrA, AhAra-pANI jevI agatyanI, are enI prathama paMkti hatI: "nidrA mahiM nahIM hatuM tana bhAna jyAre'. tyAre anivArya vastu che to eno samaya keTalo hovo joie ? mArAM dAdI mArA - parama kRpALu paramAtmA ! tamoe amAruM rakSaNa karyuM e mATe amo akarAMtiyAveDA ne UMghaNazIpaNAne uddezIne satata kahetA: "AhAra ne tamArA RNI-AbhArI chIe-evo e prArthanA-kAvyano bhAva hato. "nidrA" UMgha vadhArIe eTalAM vadhe ne ghaTADIe eTalAM ghaTe.' A sAthe bIjI paNa eTale UMgha-e paryAyanI khabara nahIM. zrI ratilAla zAha, amArA zikSaka be kahevato yAda Ave che: "UMgha na jue oTalo ne bhUkha na jue roTalo', hatA temaNo "niMdrA" "nidrA' bolIne niMdrA' eTale UMgha e paryAya-jJAna matalaba ke sAcI UMgha ne sAcI bhUkha badhA niyamothI para che; chatAMye ema ApeluM. A paryAyanI vAta AvI eTale mane mArAM paDozI sulocanAbahena kahI zakAya ke nAnAM bALako mATe Azare vIseka kalAkanI ne yuvAna-proDho yAda AvyAM-muMbainI sArI kaoNlejamAM e bhaNelAM. emane be 'TavIna' mATe Azare AThathI daza kalAkanI UMgha paryApta gaNAya. vRddhonI UMghanuM dIkarIo. zikSake ekavAra e be bahenone keTalAka paryAya zabdo lakhavAnuM gaNita ahIM kAma AvatuM nathI, kema ke vayavRddhi sAthe UMghano samaya ghaTato lezana ApeluM emAM "pagano paryAya lakhavAno hato. emanAM mammIe jato hoya che. cha thI ATha kalAkanI UMgha vRddhone kAje paryApta gaNAya paNa TAMTiyo' lakhAvyo. e baMne baheno mArI pAse AvI ne mammIe ApelA bhAtabhAtanI kauTuMbika ciMtAo, Arthika salAmatI, bhAvinI bhIti, mRtyunI paryAyanI vAta karI. meM kahyuM ke paryAya khoTo nathI paNa "TAMTiyA'ne badale AzaMkA ane aneka prakAranI hAnImoTI zArIrika takalIphone kAraNe, pAya ke "caraNa' hoya to sAruM e joDiyA-bahenoe saharSa svIkArI sAteka dAyakA vaTAvyA bAda, mAMDa traNacAra kalAkanI UMgha vRddhone AvatI lIdho. ame paNa nidrA" eTale UMgha paryAya svIkArI lIdho. mArAM dAdI mane haze ! zArIrika parizramanA abhAvane kAraNe paNa anidrA rahetI hoya che. UMghaNazI kahetAM hatAM emAM je bhAra hato te nidrAmAM kyAM che ? nidrA jo ke traNa-cAra kalAkanI nidrA lenArA 80 thI 90 sAlanA anekane huM zabda phUla jevo halako ne haLavo che. ene badale "niMdrAmAM UMghaNazInI jANuM chuM ke teo temanI dinacaryAmAM svastha lAge. mArA pitAjI 88 mAtrA jhAjhI varatAya che. Ajeya ghaNAM loko nidrA'ne badale 'niMdrA" zabda sAlanI vaye mAMDa eka kalAkanI pragaDha ne ni:svapna nidrAthI paNa svastha bole che. "niMdaraDI' niMdrAmAMthI AvyuM haze ? rahetA hatA...ane Ameya vRddhonI traNacAra kalAkanI UMgha paNa atUTa sane 1932mAM huM kaDInI sarva vidyAlaya saMsthAmAM bhaNato hato tyAre saLaMga nathI hotI paNa be traNa rAunDamAM vibhAjita hoya che. kintu amArI sAthe AzramamAM bhaTAsaNAnA eka pazAbhAI paTela hatA. bhayaMkara UMghanI bAbatamAM, sthaLa, samaya, sAmagrI saMbaMdhe darekanI khAsiyata bhinna UMghaNazI ! AzramanA niyama pramANe savAre pAMca vAge UThavuM paDatuM. bhinna hoya che. dA. ta. mArA gharanA amuka ja oraDAmAM amuka ja prakAranA gRhapati uThADavA Ave to keTalAka to dhorI jAya ! pazAbhAI emAMnA palaMga-cAdara-UzIkAnI sagavaDa hoya to UMgha Ave. emAM, mastaka kaI eka tAkaDe amAre kavi kAntanuM 'vasaMta vijaya' khaMDakAvya cAle. emAMnI dizAmAM rAkhavuM e paNa khyAlamAM rAkhavuM paDe. gurutvAkarSaNanA niyamonuM prathama paMkti hatI: nahIM nAtha ! nahIM nAtha !na jANo ke rahevAra che' "A jJAna paNa UMghanA gaNitamAM gaNatarImAM levuM paDe ! rajanIrANI, pArijAta, badhuM ghora aMdhAruM hajI to bahu vAra che." gRhapati pazAbhAIne uThADavA mogarAnAM phUla uzIke rAkhyAM hoya ke agarabattI jalAvI hoya to UMghanuM Ave tyAre rajAI UMcI karI, AMkho coLatAM coLatAM bole : Agamana AsAna banatuM lAge ! UMghatI vakhate garama dUdhano (thoDAka ghI "A badhuM ghora aMdhAruM, hajI to bahu vAra che" bolI pazAbhAI rajAI sAthe) ekAda pyAlo gaTagaTAvI javAthI paNa e "rANI' rIjhatAM hoya che. oDhI le. chevaTe bIjI vAra AvI gRhapati pathArImAM pANI reDI jAya A badhI to svAnubhAvanI vAto che, paNa mAro anubhava sarvane ke moTA tyAre "kharekhara havAra che ?' kahI pazAbhAI pathArItyAga kare ! cAlu bhAgane sAnukULa nIvaDe ja...ema na kahI zakAya. varge paNa pAbhAI jhokaTe ! Ameya pazAbhAI lagharavaghara. "kuMbhaka "atijJAnane kAraNe jyotiSI sahadevane dropadIno mAnakSaya najIka emane zire hAtha mUkelo." Aje anidrAnA rogathI pIDAto evo huM mArA tAdRzya dekhAya che ne chatAMya kazuM ja karI zakato nathI. ene atijJAna e sAthInI irSyA karuM chuM ! kevo baDabhAgI mAro e sAthI! eNe thoDIka zAparUpa lAge che ne ene UMgha AvatI nathI tyAre 'kAnta'nA khaMDakAvyano lahANI maneya karI hota to ! bhAtabhAtanI goLIo gaLavAmathI to mane sahadeva eka kImiyo ajamAve che: * mukti maLI hota. "rajanI mahiM sakhI ! ghaNIka veLA, nayana maLe nahi UMgha jAya cAlI; nidrA e zarIranI eka svAbhAvika prakriyA che. AhAra-pANInI jema karI tuja zirakeza sarva bheLA, vadana-sudhAkarane rahuM nihALI !' nidrA paNA jIvanane anivArya che. saMpUrNa, pragADha ne ni:svapna nidrAthI AvuM to sahadeva karI zake paNa ApaNI niyati zI ? A : magaja ekadama tAju ne vadhu kAryazIla bane che, kAmamAM utsAha rahe che. "janI mahiM ghaNIka veLA, nayana maLe nahIM UMgha jAya cAlI; jyAre alpa nidrA ke anidrAthI magaja bahera mArI jAya che te pramAdanI laine DAyAjhIpAma, "velama' niMdararANIne karavAnI hAlI !" mAtrA vadhe che. kavi 'kAnta' emanA 'vasaMta vijaya' khaMDakAvyamAM, pAMDunA eya jo sIdhe zeraDe cAlI Ave to !..bAkI pAsAM dhasI, bagAsAM vairyabhraMzanuM eka kAraNa anidrA darzAvyuM che. kavi kahe che: khAI, pathArIne zarIra ghasI nAkhavAnAM! anidrA-zramathI teno gherya-bhraMza thayo hato.' anidrAno paNa zrama !ne sane 1960mAM huM mArA alsaranA ilAja mATe vaDodarAnA gujarAtaenuM pariNAma "vairyabhraMza' je Akhare pAMDunA patananuM paNa eka gauNa khyAta vaidya zrI datubhAI haDakarane davAkhAne gayelo. vIseka dardI bAMkaDAne Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana ! me, 2003 khurazIomAM beThelA. mArI jagyA eka ThIka ThIka jADA dardInI pAse kavacit bhAvinI AgAhI karanArAM paNa nIvaDatAM hoya che. AvelI. mAMDa cArapAMca miniTa thAya ne emanAM nasakorAM bolavA lAge ne eka bhajanamAM kavie nidrAne "dhUtArI" "dhUrta" kahI che. ane emAM rItasara mArA khabhA para DhaLI paDe: betraNavAra AvuM thayuM eTale meM pUchyuM: lakSmaNanI nidrAno ullekha karyo che. mAre mana to pragaDha, ni:svapna nidrA Apane zenI takalIpha che? to kahe : "bhAisAba, takalIphanI vAta karo e magajane tara karanArI ne caitanyane satata jAgrata rAkhanArI divya auSadhi cho ? mArAthI jAgatA rahevAtuM ja nathI. jyAM besuM tyAM UMgha mArA para che. enA abhAvamAM meM ekavAra "mahAnidrAne AvAhana kareluMH savAra thaI jAya che. UMgha na Ave, pramANamAM Ave enI davA karAvavA TheTha "mahAnidrA ! Avo, navaladyutithI urjita karo, DabhoithI Avyo chuM.' kadAca, kaphanA prakopanuM paNa kAraNa hoi zake ! dharanI A mATI, tamasa-ragaDethI zuM kharaDI ! . AnAthI viruddhanI sthiti sane 1993mAM mArI hatI. alsaramAM blIDIMga, viSALA saMsArI phaNIdhara thakI kAya karaDI, thavAne kAraNe asahya vedanA ne satata cAra divasa sudhInI anidrAne kAraNe prati rome sIMcI amaratarase pAvana karo. ApaghAta karavAno duSTa vicAra paNa manamAM AvI gayelo ! anidrAzramathI dharI kAyA tyAMthI vikaTa bhavayAtrA zarU thaI, pAMDunA thayelA pairyabhraMza jevI mArIya sthiti hatI. UMghanuM jIvanamAM keTaluM mahAyAtrA atte agama javanikA DhaLI jatI ! badhuM mahattva che te A parathI samajAze. avyaktathI vyakta vidhavidha lIlA je karI hatI, mArA eka 96 sAlanA "dharmanA sALA" khurasI ke sophAmAM mALA karatAM mahAnidrA ! tArA punita paraze kyAM sarI gaI ? karatAM ja ATha daza tolAM jokhI nAkhe che ! vRddhAvasthAnI A eka maryAdA nirAzAnI AMdhI, gahana mananA saMkula staro, haze ! gujarAtI ahitya pariSadanI eka beThakane maLavAnI pou kalAkanI mahecchAnA ogho, atala uranA srota sabaLA; - vAra hatI. amo ra5-30 sAhityakAro carcA-kolAhala karI rahyA hatA suMvALA saMgharSo, sabaLa gajagrAho saraNInA tyAre najIkamAM ja zrI umAzaMkarabhAI ghasaghasATa UMghI gayelA ! emane visaMvAda Dole sa-mala jharaNImAM taraNI A ! AvA mAholamAM UMghatA joI, zrI yazavaMtabhAI zukala bolelA: "zo mahAnidrA ! hArA vimala, sukhadA aMka sarale. sadbhAgI AtmA che ! ATalA badhA kolAhala vacce paNa pragADha nidrA samAvI le, pelA amaratarase TALa garaje ! mANI zake che. ko'ka sAhityakAre kahyuM: "A paNa 'kavinI sAdhanA' che." nidrA ke UMghane nidrAsana' kahI ApaNe ene indrAsananuM gaurava ApyuM kavinI sAdhanA' nAmano umAzaMkarabhAino eka ati ciMtanAtmaka nibaMdha che ! soneTamAM meM je "mahAnidrAnI vAta karI te, ati lAMbI nidrAmAM paDI che. potAnA iSTa kAmathI jemane parama saMtoSa hoya che tevA AtmAothI "nidrAsana' prApta karyA jevuM che ! hAthe karIne ajANyA du:kha ke levAdevA anidrA bAra gAu dUra bhAge che. saMtoSI jIva sukhe sUi zakatA hoya che. vinAnI paMcAtamAM paDanArane mATe kahevAya che "UMgha vecIne ujAgaro vahoravo' huM daza bAra varSano hoiza tyAre mArA pitAjI eka bhajana gAtA "Dobu khoine DaphoLa banavuM." paNa "nidrA' ke UMgha viSe ApaNA Adi kavi hatA: "tAre mAthe gAje che mahAkALa re ! UMgha tane kema Ave ? narasiMhe tattvajJAnane bhaktinA saMdarbhamAM je vAta karI che te yAda rAkhavA A bhajana sAMbhaLato tyAre mane sArI UMgha AvatI paNa Aje e jevI che:bhajanano artha samajAtAM, mArI rahI sahI nidrA paNa cAlI jAya che ! jAgIne jouM to jagata dIse nahi, UMghamAM aTapaTA bhoga bhAse." zivAjInuM hAlaraDuM'mAM zivAjIne UMgha nahIM AvavAnAM keTalAMka yathArtha ne citta caitanya vilAsa tadrupa che, brahma laTakAM kare brahma pAse." sacoTa kAraNo che, paNa mArA jevAne zira gAjato mahAkALa' UMghavA deto ane "bApajI ! pApa meM kavaNa, kIdhAM haze, nAma letAM tAruM nidrA Ave; nathI ! UMgha-Alasya AhAra meM AdaryA, lAbha vinA lava karavI bhAve." - vaDodarAnI eka hAiskUlanA AcAryazrIne inspekTare UMghatA jhaDapelA eka DaoNkTare (sAhityapremI haze !) anidrAnA rogIne pro. ba. ka. ne chatAMye emane "Adarza adhyApaka'no evaoNrDa prApta thayelo ! UMghanA ThAkoranAM soneTa vAMcavAnI bhalAmaNa karelI. pUrva pazcimamAM, ADa asaro jamApakSe A aMke karavAnuM ! rAjanIti-viSayaka eka saMskRta zlokamAM karanArI UMghanI aneka goLIo zodhAI che tenA karatAM narasiMha mahetAnuM duSTa rAjAo UMghatA ja rahe emAM prajAnuM kalyANa che."-ema kaheluM che "prakrizana' nirdoSa lAge che: "nAma letAM tAruM nidrA Ave." paNa emAM adhyApakono ullekha nathI ! mahAyAtrAkALe, mahAnidrA letAM pUrve "he rAma !'-e be ja...be nahIM sAMja paDe che ne mArA ghara AgaLanA totiMga vRkSa para seMkaDo paMkhIo doDha-zabda bolAya to "nidrA' mAtra katArtha thAya ! 'UMghI jAya che. sarahada para cokI karatA ApaNau javAnone UMgha AvatI UMgha lAvavA mATe, pro. ba. ka. ThAkoranAM soneTa vAMcavAno "tukko haze ! "kvIka mArganuM hAlaraDuM emane kevuM lAgatuM haze ! gujarAtanA jANIto che tevo ja, eka rasika kavinI a-rasika patnIno tukko paNa Adarza lokasevaka pU. ravizaMkara mahArAja cAlatAM cAlatAM UMghatA hatA ne pracalita che. patnI samakSa, zarada pUnamanI pUrabahAramAM khIlelI cAMdanInuM UMghatA UMghatAM ya cAlatA hatA ! divasabharanA mArA keTalAka prazno UMghamAM sauMdarya varNavatAM patine a-rasika patnI pratibhAva (!) ApatAM kahe che:ukalI jatA hoya che ! AvuM ghaNAMne thatuM haze. "baLyuM ! mane to meMda Ave .' kAgaDA-kUtarAnI UMghanuM nirIkSaNa karyuM che ? kAganidrA ne zvAna nidrA a-rasika sAtheno rasika vyaktino ekapakSI vyavahAra paNa nidrAnuM paNa viziSTa prakAranI hoya che. ardhajAgrati, aInidrA ! ApaNI taMdrAvasthAne nimitta banI zake. eTale to pelA subhASitakAre rasika-arasikano samAgama kaMI sAma kharuM. nidrAnA paNa aneka prakAro hoya che vyaktie vyaktie TALavA mATe lakhyuM che: "zirasi mA likha, mA likha, mA likha." enI AgavI abhivyakti thatI hoya che. tvarita cakSugatinI nidrA' antamAM, so vAtanI eka vAta-bALaka jevA nirdoSa banyA sivAya, (Rapid eye movement) sAthe svapno saMkaLAyelAM hoya che ne e svapno dIrtha, nirvina, pragADha ne niHsvapna nidrAnI AzA rAkhavI vyartha. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2003 prabuddha jIvana navapada na girIzabhAI tArAcaMda mahetA (gatAMkathI cAlu) bhagavAnanA viyogamAM bhagavAnanuM zava baMdhAtuM hoya che, jyAre bhagavAnanA sAkSAta saMyogamAM kevaLajJAna thayethI svayaM bhagavAna banAtuM. hoya che. paramAtmAnA kevaLajJAnamAM ApaNe chIe to ApaNA mana, buddhi, hradaya, jJAnamAM paramAtmAne sthApIe to kevatAnI paie. ahaMkAra ane bhogavedanA anuSkarma zraddhArUpI jogA ane prItirUpa jogA banaze. zraddhA ane prIti ekarUpa thaI deta sthita AtmapradezathI abheda thaI bhagavAnanI bhaktimAM joDAI jaze, jemAM ATha rUcaka pradezo paNA abheda thaze. AnA phaLasvarUpa tIrthaMkara nAmakarma puNya eka eka Atmapradeza AvI abheda thaze. AvuM je khUba khUba puNya ekaThuM thaze te jIvanA AtmapratI saMpaka prezinA puNyakarmadalikarUpe jamA thaze. e jyAre visphoTa pAmaze tyAre apakAinA maMDANa thaze, jenA phaLasvarUpa jIva kevaLajJAna pAmaze. A puNyakarmadalika buddhi ke vedanAmAM bhegAM nathI yAM. e jamA thAya che haiyAmAM, lAgaNImAM, anAhatacakramAM. mohanIyakarmanA be bheda darzanamohanIyakarma ane cAritramohanIyakarma che. darzanonIpakarmano kSaya be kSAdhikaprIti che, je svarUpadarA che. jyAre cAritramohanIyakarmano kSaya e vItarAgatA che, je svarUpakartA che. bhagavAnanA premathI madano nAza thAya che jyAre mokSanI IcchA bhoganA madhano nAza kare che. maMdira-mUrti eTale AtmAno uddeza arthAt bhedajJAnano prakAza. e mananI niSpApatA che. jyAre caravaLo, kaTAsaNu, rajohara, upAzraya eTale bhedarUpa je bhAsyuM che teno cheda. dehAdhyAsa, dehabhAvano cheda; je dezanI niSpApatA che. mana ahaMkAranA moTI nAce che ane de IndriyonA mAMcaDe nAce che. e nAca baMdha karI sthira nirmaLa thavAnuM che. moni eTale maMdira-mUrti ane indriya niyata eTale ! saMpatyAga kevaLajJAna prAgaTyamAM avarodhaka ahaMkAranA mAgaDAne kakaDabhUsa karanAra prIti bakti che. prIti ne eTale paramAtmAne AtmapradezanI soMpaNI, prIti je svadehanI eTale ke IndriyonA bhoganI che e palaTAIne paramAtmAnI prIti thAya to bhikta bhagavAnanI thAya ane mana, vacana, kAyAthI bhagavAnane ardhA thavAya. tyAga, vairAgya vArDa banI rahI .. uparamAM mada ane nIcemAM madha vacce taraphaDIyA mAratA ke jholA khAtA jIvane emAMthI bacAvanAra koI hoya to te eka mAtra bhagavAnanA milananI utkaMThA ane virahamAM vahetAM AMsu, e ja AtmAnI AtmA uparanI kRpA eTale ke karaNA che. karaNA eTale ahaMma siddhabhumAMsanuM cAritra kahIe chIe. samarpitatA tathA buddhinI zraddhA sAthenI ane vedanAnI pUrNAnaMda sAthenI abhedatA sahita jagatanA dIna, duHkhI, doSI jIvone prema, kSamA, huMpha, lAgazo ApavAM. karuNatA e guNa AtmAno che paNa enuM kArya para prati parakSetre hoya che. prApta pudgala je vinAzI ane asthira che ane AtmA enA sattAgata svarUpathI ane paramAtmA pragaTa svarUpe avinAzI ane sthira che, evAM paramAtmA tattvamAM e prApta pudgalone prayojIzuM to svayaM avinAzI ane sthira pragaTa paramAbhavarUpa pAmIzuM, 'he bhavyAtmA ! lakSmIne bhagavAnamAM gUMthI lyo ! deha rAjA che, jenI rANI Indriya che. e be maLI AhAra, maithuna, paricatamAM rAce mArce che, tene bhagavAnamAM joDI gho 11 samyaktva saMsAramAM ramavA nahi de. jJAna nahi thAya to AnaMda nahi maLe. tema samyaktva nahi thAya to cAritra nahi Ave. paMcabhUtano banelo deha paMcabhUtathI vadhe, Take ane AtmA je AdhAra che te vikhUTo paDI jatAM e paMcabhUta vikharAI jAya che ane paMcabhUtamAM pAchA bhaLI jAya che. mATe ja paMcabhUtathI banelA deha vaDe, prabhupratimAnI jala, agni, vAyuthI avakAza (AkAza)mAM rahI paMcabhUtanA sAdhano prayojI prabhupUjA karIe to paMcabhUtanI pele pAranI amUrta, arUpI, adehIM, evI paramAtmAvavAne prApta karI paMcabhUtanA cakrAvAmAMthI arthAt para evAM ajIva pudgalathI mukti meLavI siddha banI zakAya che. "sakhyatve AvethI saMsAramAM thavuM paDe to kAyapAnI thavAya che, parA cinnapAnI nathI thavAnuM, ' 'zraddhAyukta jJAna eTale satyadarzana ke samyagdarzana.' buddhimAM zraddhA eTale satyanAda (brahmanAda-arhamunAda). e zraddhA sahitanA jJAnanI vartanA eTale atyAcaraNa evI sampavartanA jene sarjana, sadAcAra, sAdhvAcAra, dezavirati, sarvavirati, dhyAna, samAdhi, kSapakoNirUpa laya, ane aMte sahajAvasthA evI svarUpAvasthA arthAt paramAtmattvanuM prAgaTya e AkhI vikAsa-rAMkhalA che. Ama paramAtmattvanA prAgaTyanI pUrvazarata samyaktva prApti che. paraMtu e samyaktva prAptinI pUrvazaratamAM sAttvikabhAva hovA e che. puNya, pApa, punarjanma mAnyatA, devAdhideva vItarAga jinaparanI upAsanA, mokSanI IcchA ItyAdi sarva sAttvikabhAva che. jyAre samyaktvamAM tIrthaMkara aAiMta paramAtma bhagavaMtanuM nimitta che ane arihaMtanA svarUpanuM jJAna che. traNa pAyAnI dipodhano karyo pAmI kone AdhAre khaDo ? jharA 1 pAyAmAMthI koI eka svataMtra pAyAne AdhAre Tipoya UbhI nathI. ema deva, guru, dharma e traNa tattvo ke pachI darzana, jJAna, cAritra e ratnatrayImAMnuM koI eka svataMtra tattva nathI ke jenAthI svarUpa pragaTe. e traNa anyonya ekaka varDa che. zraddhAmAM zaraNAgati e jJAna che. jJAnamAM samajaNa (viveka) e jJAna che. vartanamAM udAratA e jJAna che. IcchAmAM sarvezvara bhagavAnamAM svAmIbhAva e jJAna che. tapamAM vicAra ane IcchAnI zaraNAgati e jJAna che. bhagavAnamAM pAchIpAnI nata karavI te A peka prati che ane saMsAramAM gati nahi karavI te sarvavirati che, je ubhaya vIryamAM zAna che. saMsAranA game evAM saMdharSamAM vanI cetanA paramAtmAne choDatI nathI, te nuM paramAtma pratyenuM satItva che. pariyAta saMtoSa bane ane premanuM pAtra paramAtmA bane e ja mokSamArga che. jJAna thAya eTale rAjA arthAt viveka Ave. darzanamohanIyamAM Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : me, 2003 viveka eTale sAcAnI talapa ane cAritramohanIyamAM talapa eTale sAcAmAM zraddhA, buddhi, IcchA, vicAra, badhuM ja prabhupadakamalamAM arpaNa, evI ja vartanA. bhagavAnanI bhajanA gaNadhara gautamasvAmIjInI hatI. emanA jevI guNA anaMta Atama tApa, mukhyapaNe tyAM hoya; bhagavAnanI bhajanA gautamabhAve thAya, to pachI mokSa mATe kAMI karavAnuM temAM paNa jJAna ja vaDuM, jiNAthI darzana hoya. zeSa bAkI rahe nahi, bhagavAnanI zraddhA, bhagavAnanI samajaNa, bhagavAnanI jJAna zraddhAyukta cAritra mokSanI IcchAyukta bane to kevaLajJAna vartana ane mokSanI IcchA sivAyanI badhI ja kriyA anarthadaMDa che. "sarva pragaTe.' AnaMdano abhAva e ja aMtarAyakarma che. vikRtimAM to covIse jIvo mokSe jAo !" "savi jIva karuM zAsanarasI !" e bhAva bhagavAnanuM kalAka vicAradhArA parigraha vicAraNAmAM rata hoya che. sarvarava che. - "buddhino vikAsa eTale prakRti kevaLajJAna ane vedanano vikAsa vinAzInA ciMtanathI vinAzI saMsAra anAdithI cAlato Avyo che. eTale prakRti akhaMDaAnaMda." jyAM sudhI upayoga paramAM gati kare che ane emAM ja gothA khAdhe rAkhIe chIe. to have avinAzI sAthe ane vedana paNa paramAM gati kare che tyAM sudhI to bhavabhramaNa cAlu ne joDAie ane avinAzInA svarUpane ja ciMtavIe jethI, dehAdhyAsa cAlu ja rahe che. paraMtu jeNe svanuM rUpa arthAta svarUpe pragaTa karyuM che ane tUTe, dehabhAva chUTe, dharmabhAva Ave, AtmabhAva jAge, dehabhAna bhUlAya, je svayaMnA akhaMDAnaMdanuM vedana karI rahyAM che evAM arihaMta siddha bhagavaMtonuM AtmabhAnamAM rahevAya. AtmaramamANA thavAya, svarUpasparzanA thAya, svarUpa AlaMbana laI emAM gati karIzuM to ApaNe ApaNA svarUpane pragaTa vedAya ane aMte svarUpastha thavAya. karI bhava bhramaNAno aMta karI zakIzuM. darzana, jJAna, cAritra e ratnatrayI che. e traNa ratno maLe ane jIvanuM jIvatva eTale jJAyakatA ane vedakatA. jJAyakatA eTale prakAzatva ratnatrayInI ArAdhanA thAya, te ja mULamArga che. e mULamArgathI mokSamALA e AMkha ane buddhithI che, jyAre vedanatva jaThara ane kAmabhoga rUpe che. varAya che. e "mULamArga rahasya' darzAvatI zrImad rAjacaMdranI racanAthI AMkha ane buddhinuM mAdhyama hRdaya che. kAmabhoga vedanatvamAM prItinuM pAtra ratnatrayInI suspaSTa samaja prApta thAya che. puruSa ane prakRti ubhayarUpa je paramAtmA bane to kAmapuruSArtha niSkAmatA deha ane AtmAnI bhinnatAnI samajaNarUpa bhedajJAna e jJAna che. ApanAra bane, kAraNa ke potAnA dehapiMDa karatAM paramAtmadeha evAM AgaLa upara dehatAdAmyabhAva jatAM samyaggadarzananI prAptithI e jJAna jinabiMbane adhika mAna Apaze ane dehane gaNa gaNAze. paramAtmattva samyagujJAna bane che. pariNAma svarUpa dehabhAna jatAM samyaga cAritra pradhAnatva Apaze. Ave che. e samagu cAritra, kevaLajJAna pragaTIkaraNathI sahaja jagatanAM jIvo para aiNabhAva ke vAtsalyabhAva Ave to, sAme yogapravartanarUpa bane che, je sAkAra paramAtmatva evuM teramuM guNasthAnaka RNAmAM eTale ke saMbaMdhamAM AvanAra pAtrane enI lAyakAta arthAtu che. e deha chatAM dehAtIta vartanA che. pAtratA anusAra ucita jJAna, dAna, mAnano vyavahAra thaze. hRdayamAMthI A videhI avasthA che, je AyuSyanA chevADe yoga chatAM yogaenA prati prema ane vAtsalyanI saravANI vaheze. ajJAnIne jJAna, vyApAra abhAva evI yogAtIta ayogI kevaLI avasthAmAM pariName abhAvathI pIDAtAne dAna ane jJAnavAna, guNavAna, dhanavAna, zaktimAna che, ane te caudamuM guNasthAnaka che. aMte deha chUTI jatAM nirvANa thayethI arthAt purayavAnane mAna ApavAmAM Avaze to jagatanA jIvo mATe adehI banAya che je svarUpAvasthA evI siddhAvasthA che. evI vyakti sanmAnanIya, AdaraNIya, mAnanIya, vaMdanIya, pUjanIya uparokata zRMkhalAnA anusaMdhAnamAM kahI zakAya ke... banI jatI hoya che. "je dehAdhyAsa toDI, dehabhAva choDI, dehabhAna bhUlI, AtmabhAne paramAtmA prati snehAbhAva AvI jAya to paramAtmA svAmI banI AtmabhAvamAM rahI AtmaramamANa thAya che ke AtmAmAM sthiti kare che te jAya athavA to bAlyabhAva ke zizubhAva AvI jAya to paramAtmA pitA kevaLajJAnI che.' banI jAya ane ene sarvaravanI soMpaNI karI daI naciMta yAne nizcita satu, asatu sAthe ane ci, acit sAthe joDAvAthI AnaMda, banI javAya. sukhaduHkha rUpe pariNAmyo che. satuM ane cit sAthe joDAie, ane Ama mohanIya eTale ke premanuM pAtra jo paramAtmA banI jAya to e asatu ane acithI chUTIe to sukha duHkhanA dvatAnaMdamAMthI advaitAnaMdamAM paramAtmA svayaM nirvikArI, nirmohI, nIrihI, avinAzI, pUrNa hoI, AvIe arthAt saccidAnaMda svarUpane pAmIe. TUMkamAM "anityano pravAha ApaNane paNa te nirvikArItA, nirmohItA, nIrihItA, avinAzItA, khALIe, nitya saMge rahIe to nitya thaie." pUrNatA, pradeza sthiratvatAnuM pradAna karI enA jevAM ja banAvI sAdi svarUpajJAna e prakAza che. e tarkasaMgata tattva che, je AtmasvarUpano anaMta kALa enI haroLamAM sAthosAtha lokAgra zikhare siddhazilA upara nirNaya che. e svarUpajJAnane ja samyagujJAna kahela che, jyAre samyagdarzana birAjamAna karaze. ema na thaze tyAM sudhI paramAtmAnA RNamAM rahevAze. e utkaMThA ke talapa yA laganI che. e samyagujJAna ane samyagdarzananA bhagavAnanA hAthI ja mokSa eTale ke akhaMDAnaMdano aMtarAya tUTaze. pariNAma svarUpa paugalika padArtho ane dunyavI vyavahAro pratyenA atyAre vartamAnamAM to e avinAzIno sAkSAta saMyoga nathI, chatAMya tyAga vairAgyAdi hRdayaMgata manobhAva e bhAva cAritra che, jenI dazyarUpa e avinAzInA premanuM najarANuM enI pratimA maLI che ane emano bAhya ceSTA e dravya cAritrya che. ' prarUpela mokSamArga AgamarUpe maLela che, evAM jinabiMba ane jinAgamano samyagujJAna e connection-joDAyA che jyAre samyagdarzana e bheTo thayo che, te ApaNA sahunuM sadbhAgya che. avadhUtayogI AnaMdaghanajI Relation-ekAtmatA che. "samyakatva eTale sat avinAzInI prIti." mahArAjAe A saMdarbhamAM ja gAyuM che ke.. UMgha ApukI, bApukI ane ekAkI hoya che ema samyagujJAna eTale RSabha jinezvara prItama mahAro re, ora na cAhu re kaMta; ke adhyAtma paNa ApukI, bApukI ane ekAkI karIe tyAre samyagdarzana rIjhayo sAhiba saMga na parihare re, bhAMge sAdi anaMta...2Sabha. thAya. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2003 prabuddha jIvana Atma svarUpano nirNaya to thayo paNa AtmasvarUpanuM lakSya thayuM ? jo buddhi kevaLajJAna (budha-buddha) bane ane Atmapradeza anaMta AnaMdavedana AtmasvarUpanuM lakSya thAya to dazya jagata prati tyAga ane vairAgya hoya, veda. pragaTa paramAtma svarUpa vyaktinI bhakti hoya ane heye svarUpapada "aImunuM milana darzanAcAra che. "enuM milana jJAnAcAra che. pragaTIkarAnI satata jhaMkhanA hoya. "aha" ane "e"nA milanathI siddhasvarUpanI prAptimAM thatI gati te A dazya jagatanuM pAvara hAusa (zaktisrota kendra) AtmAmAM rahela cAritrAcAra che. ane aMte mokSa thatAM svarUpamAM thatI sthiti te ja tRpti, jJAna darzana cAritra kuMDalinI eTale ke cilzakti che. saMsAramArge e pUrNakAma ke tamAcAra che. zaktino upayoga dehabhAve che, je mithyA upayoga che. jyAre adhyAtmamArge bodha eTale samajavuM arthAt buddhimAM utAravuM te ja jJAna. sadahatuM arthAtu mokSamArga e zaktino upayoga AtmabhAve che je samyagu upayoga eTale haiyAmAM utAravuM arthAt saMvedavuM te ja zraddhA. buddhimAM beThelAM ane che. zuddha darzana, jJAna, cAritra, zakti arihaMta, siddha paramAtmA ane hRdayamAM UtarelA e bodhane "idameva satyam'-"A ja satya'nA nizcayathI kevaLI bhagavaMtomAM hoya che. TUMkamAM sUtrAtmaka svarUpe kahI zakAya ke... AcaravuM, amalamAM mUkavuM te ja cAritra. Ama bodha, zraddhA, AcaraNa te mithyA darzana jJAna cAritrANi saMsAra mArga: ja jJAna, darzana, cAritra. ' samyagu darzana jJAna cAritrANi mokSa mArga AtmavizvAsa (darzana), AtmajJAna (jJAna), ane AtmasaMyama pUrNa darzana jJAna cAritrAhi mokSa: (varUpazAsana-cAritra)-e traNa tattvo ja jIvanane parama zaktisaMpanna zraddheya padArtha sAthe zraddhAthI abheda thavAnuM che. lakSya padArtha sAthe paramAtmA banAve che. lakSaNAthI abheda thavAnuM che. dhyeya padArtha sAthe dhyAnathI abheda thavAnuM che. sarvajJa vItarAga tIrthaMkara paramAtma kathita navatattvanI zraddhA e darzana zraddhA e bhakti yoga che. e samarpitatA che. "paramAtmAthI jIvuM che. jIvavicAra ane karmagraMthano abhyAsa e jJAna che. darzana jJAnayukta chuM!" "paramAtmA mATe jIvuM chuM !" "paramAtmA vaDe jIvuM chuM !" ane jIvadayA pAlana (SaDakAya rakSA) ane kaSAyanAzanI pratijJApUrvakanuM niSpApa paramAtmAmAM rahIne je kAMI karuM chuM te paramAtmazaktithI karuM chuM !" nirdoSa jIvana e cAritra che, je AcArAMgasUtra ane dazavaikAlika evI bhAvanA thavI te ja zraddhA ane te ja samyagdarzana ! sUtramAM varNavela che. AvAM A darzana jJAna cAritra aMtargata avirata lakSaNAthI lakSya padArtha sAthe abheda thavuM eTale jJAnayogamAM rahevuM. mokSanuM lakSya ke mokSAbhilASa e tapa che. jJAna darzanAdi AtmAnI dhAtu eTale ke AtmAnA guNa hovAthI e jJAna mULa che. darzanane paNa mULa kahyuM che. tattvArthAdhigama sUtramAM Atmatva arthAt jIvatvanA lakSaNa paNa che. jJAnadarzanAdi guNa jenA vAcaka umAsvAtijIe "ga -rI-rivALi-mokSamALa:' sUtramAM tathA sahaja svAbhAvika che te vItarAga che. je jJAnamAM rAga nathI te jJAna navapadajI ane siddhacakrayaMtramAM darzananuM sthAna prathama che jyAre RSimaMDaLa vItarAga jJAna che. e ja sahaja svAbhAvika nirvikalpa kevaLajJAna che. stotramAM "OM asiyAusA jJAnadarzanacAritrebhyo huM namaH' e maMtramAM Ama ApaNA AtmasvarUpanA lakSaNarUpa je jJAnadarzanAdi che e jJAna jJAna prathama che. ema kema? darzananA upayogamAMthI rAga kADhI vItarAga banavuM te ja lakSaNane lakSyathI jJAyakatA e jIvanuM jIvatva eTale ke AtmAnuM lakSaNa che. jJAna abheda karavAnI arthAt lakSaNane lakSyasvarUpamAM vikasita karavAnI sAdhanA vinAno jIva nathI. jIva che to jJAna che ane jJAna che to jIva che. che. e to svayaMnA matijJAnane avikArI vItarAga matijJAna (bAramuM avinAbhAvI saMbaMdha che. jJAna sAcuM paNa hoya ane khoTuM paNa hoya. guNasthAnaka) banAvI kevaLajJAna (teramuM guNasthAnaka) pAmavAnI jJAna jJAna sAcuM to darzana sAcuM. darzana sAcuM to jJAna sAcuM. jyAre jJAna khoTuM ArAdhanA che. to darzana khoTuM ane darzana khoTuM to jJAna khoTuMdarzana AMkha kare ane dhyeyarUpa padArthamAM dhyAnathI abheda thavuM eTale logasa AdinA jJAna mana (mati-buddhi), AMkha karNAdi pAMca IndriyonA mAdhyamathI kare. kAusagga dhyAnamAM rahevuM. logassamAM pragaTa svarUpI paramAtma vyaktio kyAreka darzana prathama ane jJAna pachI, to kyAreka jJAna prathama ane darzana ane kSAyikabhAva ema dravya ane bhAva arthAtu paramAtmavyaktirUpa dravya pachI. jIvanI apUrNA avasthAmAM darzana ane jJAnanA bheda paDI gayA che. - (28SabhasvAmIthI laI mahAvIrasvAmI) ane te paramAtmavyaktirUpa paramazuddha pUrNAvasthAmAM darzanajJAnAdi abheda yugapad che. athavA to darzana sAmAnya ' svarUpaguNarUpI bhAva e ubhayanuM dhyAna che, je vartanA eTale ke cAritrarUpa che, je vizeSa evAM jJAnamAM samAI jAya che. che. dhyAna e cAritramAM guptino prakAra che ane kAusagga paNa gupti ApaNA jIvanavyavahAramAM, apUrNAvasthAmAM paNa e abhedatAnI che, je viratino bheda che. e caudamA guNasthAnaka zailezIkaraNAlakSI AchI jhalaka sAMpaDe che. kAraNavazAt vIjaLI cAlI gaI ane aMdhArapaTa sAdhanA che. mATe ja ApaNe tyAM kAusagnamAM logassano kAusaganuM chavAI gayo. kAMI sUjhe nahi ane muMjhAro thAya, baphAro thAya. paNa prAdhAnya che ke logassa nahi AvaDe to ja cAra navakArano kAusagga. jevI vIjaLI Ave ane lAITa eTale prakAza Ave ke badhuM hastAmalakavatuM . logassa athavA navakArano kAusagga evo vikalpa nathI Apyo.. dekhAya ane hAza thAya ke prakAza thayo. A prakAza thayo eTale ke jJAna sAdhanAno viSaya eTale zraddhA je darzana che, e AMdhaLukIyA nathI thayuM ane e jJAnaprakAzamAM je dekhAyuM te darzana. Ama jJAnadarzana yugapa paNa AtmavizvAsa che. zraddhA kAMI nirbaLatAnI nizAnI nathI paNa che. Atmateja ke Atmajyota pragaTe to AtmA upara chavAI gayela sAmarthyanI sUcaka che. zraddhA vinA AdhyAtma mArgamAM ke jIvanamAM AgaLa mohAvaraNArUpa aMdhakAra haTe ane Atmadarzana thAya. athavA to dravyanuM vadhI zakatuM nathI. na dekhAvuM te darzana ane dravyanA AdhAre dravyamAM rahelAM dravyanA guNAparyAyanuM sAdhya, sAdhana ane sAdhanAnI samajaNa e jJAna che jyAre sAdhanAno jaNAvuM te jJAna. amala e cAritra che. ahanI zraddhA eTale buddhinI zaraNAgati. ane jyAM jJAnane prathama sthAna apAya che tyAM jIvatvanA lakSaNA zAyakatAnuM siddhamUnI zaraNAgati eTale AtmapradezanI zaraNAgati. pariNAma svarUpa prAdhAnya che ke jJAna ja mULa che ane kevaLajJAnarUpe jJAna ja phaLa che. jJAna Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana me, 2003 ane darzana ubhaya maLI upayoga bane che. jJAna e sAkAra ane vizeSa darzanAcAra che je pAMca AcAra paikIno prathama che. upayoga che. jyAre darzana e nirAkAra ane sAmAnya upayoga che. darzana, darzanamohanIyakarma, darzanAcAra ane darzanAvaraNIyakarma evAM dravyanA pradezapiMDa saha enA rUparaMganuM dekhAvuM te darzana ane dravyanA vidhavidha zabdaprayoga, darzana zabdane kendrita rAkhI jainadarzanamAM thatAM guNaparyAya (bhAva)nuM jaNAvuM te jJAna. na hoya che. sAkara, sphaTika ane phaTakaDInuM dekhAvuM te darzana. jyAre sAkara, zuddha AtmAnI zuddha darzanazakti e kevaLadarzana che, ke jemAM darzana sphaTika, phaTakaDInA guNadharmAdie karIne jenAthI e traNe padArthamAM bheda mATe koI bahAranA sAdhana ke mAdhyamanI AvazyakatA nathI. e zuddha pADI zakAya te jJAna. darzanazakti pragaTa thayethI AtmAne enA sarva Atmapradeze koIpaNa sAmAnya vizeSamAM samAI jAya e nyAye pUrNAvasthAmAM darzana jJAnamAM bAhya sAdhana vinA sarva kSetranA, sarva kALanA, sarva dravyo tenA sarva samAI jAya che evo paNa eka siddhAMta mata che. sAmAnya vizeSathI juduM guNAparyAya (bhAva) sahita sahaja dekhAya che. nathI hotuM. vizeSane khaseDIne sAmAnya rahI zake nahi, paNa vizeSane paraMtu AtmAnI potAnI azuddhinA kAraNe A darzanazakti upara anusarIne rahe, AvaraNa chavAI jAya che eTale ke AvRta thaI (DhaMkAI) jAya che. jyAM darzanane prathama sthAna apAya che tyAM apekSA e che ke darzana AtmAnI A zuddha darzanazakti uparanuM AvaraNa te ja 'darzanAvaraNIyakarma." arthAt samyagdarzana pUrve paNa jJAna to che ja, paNa darzana samyagu na A darzanAvaraNIyakarmanA kAraNe zuddha spaSTa darzana thatuM nathI, jethI hovAnA kAraNe e jJAnane matiajJAna. zrutaajJAna ane virbhAgajJAna darzanane mATe bAhya 5ra sAdhanonI AvazyakatA UbhI thAya che. phaLasvarUpa kahela che. prathama darzana samyagubane che jenA pariNAmarUpa jJAna samyagujJAna cakSudarzana mATe AMkha ane acakSudarzana mATe bAkInI cAra IndriyonI bane che. arthAt anaMtAnubaMdhInA kaSAyarUpa vikAranuM nirmulana thAya to madada levI paDe che, jenA vaDe kaMIka maryAdita, aspaSTa darzana potapotAne, darzana avikArI thAya. jeTale aMze darzana adhikArI teTale aMze dRzyanI potapotAnA darzanAvaraNIya karma anusAra maLelAM sAdhananA mAdhyamathI samajaNa avikArI eTale ke avikArI jJAna. ApaNe tyAM kahyuM che ke thatuM parokSa darzana che. "parokSa' vizeSAno prayoga eTalA mATe karyo ke samakita viNa nava pUravI ajJAnI. bAkI darzana ane jJAnano paraspara Atmapradeza e darzana sIdhesIdhuM pratyakSa Direct nathI karatAM paNa prApta avinAbhAvI saMbaMdha che. bAhya para sAdhana vaDe indirect kare che. A samajavA mATe ApaNo. uparAMta karmagraMthamAM paNa zrutajJAnanA cauda bhedamAM samyakazruta ane potAno vartamAna jIvana anubhava bahu upayogI che. ApaNane sahune mithyAzruta evAM je bheda pADyA che te samyakatva prApti-aprAptinI AMkho maLI che. e AMkhone dIrgha ke TUMkI dRSTino roga lAgu paDe to apekSAe ja che. kAraNa ke 'daSTi pramANe sRSTi' che. "jevI daSTi tevI pachI e AMkho svataMtra rIte spaSTa darzana karavA sakSama rahetI nathI. sRSTi', "sRSTi pramANe daSTi' e to lokavAda ke lokavyavahAra che je eTale ene bAhya sAdhana jamAno upayoga anivArya thaI paDe che. Ama tyAjya (heya) che. "daSTi pramANe sRSTi' e sAdhanApada che. tethI ja je rIte camA vaDe AMkha jue che te rIte AMkha ane Indriyo vaDe apUrNa dRSTi parivartana arthAt dRSTimAM sudhAro karavA eTale ke samyagdarzana AtmA jue che. pAmavA mATe dharma che, je upAdeya che ane tenA AdhAre ja phaLasvarUpa have prApta zakti ane prApta sAdhanathI je koI darzana karavAmAM Ave kevaLadarzana, kevaLajJAnanI prApti che, ke je avasthAmAM dRSTimAM pachI che, tyAre e darzananI pAchaLa vyaktino (jonAra AtmAno) svArtha, koI badalAva ja nathI evI, "daSTi evI dRSTi'no prakAra che, je matalaba, hetu, IrAdo, Azaya, prayojana ke lakSa chUpAyela hoya che. sAbapada che. "sRSTi evI sRSTi' e dazya jagata che ane te jagata arthAt je kAMI darzana karAya che te rAgadveSa, ajJAna ke jJAnapUrvakanuM paNa vyavasthA che, je mAtra joya che. moharaMjita darzana hoya che. pariNAma svarUpa satya kahetAM samyaga ke samyagdaSTi, sApekSadaSTi, cAdvAdadaSTi, anekAntadaSTi ema kahela yathArtha darzana na thatAM te dRSTAnA raMga (vRtti)thI raMgAyeluM asatuM eTale che, kAraNa ke daSTi evaMbhUtanaya che. je samaye jevo daSTipAta thAya che ke mithyAdarzana thAya che. tevo karmabaMdha paDe che. daSTi e bhAva tattva che. samajaNA jJAna sApekSa che udAharaNa tarIke gAyanuM dazya laIe. eka gAya che. ene jonArA ane jevuM jJAna hoya che tevo daSTipAta thato hoya che. pAMca jaNA che. anukrame e pAMca citrakAra, kheDUta, brAhmaNa, bharavADa darzana zabdano prayoga bhinna bhinna saMdarbhamAM bhinna bhinna rIte thato ane kasAI che. e pAMce ya jaNa jue che to gAya ja, paNa e jonArA hoya che. darzanano eka artha che AdhyAtmika samaja, AdhyAtmika vicAraNA pAMceya daSTAnuM darzana potapotAnA raMge raMgAyela mohajita haze. citrakAra ke AdhyAtmika abhigama Philosophy. ene zAstra paNa kahevAya che, gAyanA raMgarUpa, zIMgaDAnA vaLAMka AdinI mohakatA nihALaze. kheDUta je judI judI vicArasaraNInA judA judA hoya che. emAM mukhya paDadarzana, e gAya thakI maLI zakanAra baLada, chANAdinI khetImAM upayogitAnA jevAM ke jaina ke syAdvAdadarzana, vedAntadarzana, vaizeSikadarzana, irAde gAyanuM mUlyAMkana karaze. brAhmaNa e gAyamAM gaumAtAnA ane jaiminiyadarzana, sAMkhyadarzana, yogadarzana, bauddhadarzanAdi Astika darzano teMtrIsa kroDa devatAnA nivAsathI enI pavitratAnAM darzana karaze. bharavADane che ane cArvAkadarzana je nAstika darzana che. mana gAyanI dUdha ApavAnI kSamatAnuM ja mahAbhya haze jyAre kasAI e dazyanI AMkha samakSanI sAkSAta pratyakSatAne paNa darzana arthamAM ghaTAvAya gAyamAMthI keTaluM mAMsa maLI zakaze, e svArthathI e gAyanI draSTatApuSTatAne che, ke jene dIdAra thayAM kahevAya che. joze. A sarvanA darzana mohaprerita che. jevo jevo jeno daSTipAta, tevuM tattvanI pratIti thavI, tattvanI anubhUti thavI ke tattvano bodha thavo tevuM tenuM darzana ane tevuM tevuM karmabaMdhana. Ama potapotAnA dRSTipAta evuM arthaghaTana paNa darzananuM thatuM hoya che. : anusAra azuddha vikArI bhAvanuM AvaraNa te ja "darzanamohanIyakarma." e navapada ane siddhacakramaMtranA darzanapadano je artha abhipreta che te ja zuddha AtmasvarUpa zaktine malina karanAra azakta ke alpazaktimAna Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ me, 2003 prabuddha jIvana banAvanAra mULa azuddhi che athavA to pradhAna azuddhi che. te AMkha sArI svaccha hoya to duSya jagata barobara dekhAtuM hoya che. uparokta udAharaNamAM badhAMya jonArA gAyane gAya tarIke ja jue karaNa upakaraNa e dazya tattva che paNa darzana tatva nathI. darzana tattva che ane bheMsa ke yAka tarIke nathI jotAM e darzana "sRSTi evI sRSTi' jIva svayaM che. jIve zratamAM zraddhA rAkhIne chUTI javAnuM che, dazyamAM prakAranuM che. pratyeka jonArAnuM potapotAnA daSTipAta pramANenuM je AMtarika asattA eTale vinAzatA vicArIne moharacita thavAnuM che. bhAvadarzana che e "dRSTi evI sRSTi' prakAranuM darzana che. kAraNa ke "huM" e dazya tattva nathI. "huM" e atyaMtara daSTitattva eTale ke jeTalAM jonArA che teTalAM jagata che. jonAra jevuM jue che tevuM te bhAvatattva che. daSTi eTale aMdaranI zuddha thayelI jJAnadazA. dazya padArtha jonArAnuM potAnuM jagata hoya che. daSTA jo jJAnI samyagdaSTi hoya to pratyenI dRSTi dhyAnamAM javAthI khasI jaze jenA pariNAme dRzya padArtha e gAyamAM ene potAnA jevAM ja jIvatva (AtmA)nuM darzana thaze, pratyeno rAga paNa khasI jaze. jagatamAM je sauMdarya che te AtmAnuM che ke vatvano svIkAra ane Adara karaze, karmavaza enI AvI tiryaMca AtmAnI dRSTinuM che. dezyanuM nathI. mATe to kahyuM ke...'piDe to brahmAMDe." parAdhIna avasthAnA darzanathI e abola nisahAya parAdhIna jIvanI dRSTi jema jema svalakSI eTale ke AtmalakSI thatI jAya tema tema guNArohaNa sevA, rakSA, pAlana, samAdhi ApavAnA bhAva jAgaze. e samyagdaSTi thatuM jAya. daNA to haiye evI zubha ciMtavanA karaze ke kyAre A jIva paNa daSTi vItarAga haze to dA sarvajJa sarvadarzI haze. sarvajJa ane manuSyatvanI prApti karIne mokSa pAme ke jethI sarva baMdhana, sarva parAdhInatAmAMthI sarvadarzI hovAthI samagra darzana haze. vartamAnadazAnuM kAraNa bhUtakALa ene mukti maLe. A prema karuNAnA brahmabhAva che je brahmadaSTi che ke ane vartamAnadazAnuM pariNAma bhAvikALanuM paNa darzana haze tethI e AtmadaSTi che. vItarAga dRSTAnI 'daSTi evI daSTi' raheze je sahaja daSTi che. emAM pariNAma dazyane nathI paNa daSTi pramANe dRSTAne che. kahyuM che kAraNakAryanI paraMparA ane kRtakRtyatAnA darzana che. ke...'kriyAe karma, upayoge dharma ane pariNAme baMdha.' dRSya karatAM vAstavika jo pAramArthika teja hoya to te sUryanuM teja nahi paNa anekagaNo vicAra daSTipAtano karavAno che. AtmAnI dRSTinuM teja che. sUryanuM teja udaya-asta rUpe che. ane amuka dRSTipAta sat rUpe karavo te sarva sAdhanAno sAra che. kSetra pUratuM maryAdita che. vItarAgI kevaLajJAnI bhagavaMtanI daSTi lokAloka daSTithI daSTine jovI te ja nilaya jJAna-darzana-cAritra rUpa che. prakAza amaryAda, asIma ane sarvakAlIna ekarUpa che. tenAthI saghaLAM pApa jAya che. daSTithI daSTine jovI eTale aMdara darzana eTale daSTimAMthI moha (rAgadveSa, ajJAna)ne dUra karI vikArI samAvuM. arthAtuM dazya jagatane khatama karI devuM. daSTi vaDe daSTine jovI dRSTine avikArI daSTi banAvavI te dharmArAdhanA evI sAdhakanI sAdhanA eTale svanA dRSTA banavuM arthAta samyagdaSTA thavuM. jyAM pANI hoya tyAM che. darzanamAM moha che tethI to darzanamohanIyakarma kahela che je khodIe to pANI nIkaLe. te ja pramANe Atmapradeze rahela sukhanidhi darzanamohanIyamAM sudhAro karI eno kSayopazama karI ene prathama samyagu pAmavA mATe daSTi upara daSTi karavAthI AvaraNAbhaMga thaI sukhanidhi banAvavA kahela che. e samyagu bane tyArathI dharmArAdhanAno prAraMbha thAya. pAmI zakAya che. daSTine ja daSTa banAvavI e zreSTha dhyAna che. SacakranI ene paNa samyakatvamohanIya kahyuM ane muhapattInAM 50 bolamAM pariharI: yogika dhyAna prakriyA Avo ja eka prakAra che. paraMtu SaTacakramAM dhyAna (tyajI) devA jaNAvyuM ke e mohano paNa kSaya karI kSAyika samyakatvanI dharavAmAM te te cakro upara dRSTinuM sthApana karI dazya UbhuM karavuM paDatuM prApti karI sarvajJa sarvadarzI bano. hovAthI tyAM daSTi ane dazyano bheda rahe che. jyAre daSTi vaDe dazya darzana zabdano artha tattvagrahaNa, tattvapratIti ke tattvabodha paNa thato - jovAthI dazya adazya thAya che ane daSTi dRSTithI abheda thAya che. hoya che. e grahaNa ke bodha sAco, sAcokhoTo ke khoTo hoI zake che. pariNAmasvarUpa AvaraNAbhaMga thavAthI AtmAnuM AtmAmAM ja raheluM svayaMnuM e grahaNa khoTuM hoya to tene mithyAdarzana ke mithyAtva mohanIya, satyAsatya parama caitanya sukha anubhavAya che. na hoya to tene mizradarzana ke mizra mohanIya ane satya, yathArtha grahaNa daSTi upara daSTi karavArUpa dhyAna dharavAthI koI paNa padArtha upara hoya to te samyagdarzana tarIke sthAvAda evAM jainadarzanamAM oLakhAvAya - jevo saMkalpa karavAmAM Ave che tevuM pariNAma maLe che. padArtha jevo hoya che. tevo dekhAya che ane tenuM jJAna thAya che. bAkI to dazya sAthe anAdithI mithyAdarzana eTale ke mithyAtva e moha, mUDhatA, ajJAna, viparyAsa jIve dRSTine meLavI che ane sarvathA pradhAnatA Apela che. pariNAme arthAtu viparIta buddhi ke avaLIdRSTi che. pradhAnatAe e dehAtmabuddhi ke jIvane pudgalaskaMdhonuM ane atyaMtaramAM malina mohabhAvanuM AvaraNa dehAdhyAsa che ane tethI te anAtma buddhi che, e azuddha buddhi che jenA thAya che. vastutaH daSTi upara daSTi karavAthI to prAmANikatA Ave che kAraNe uddhatAI ane svacchaMdatA hoya che. ane zuddhi thAya che. daSTi upara dRSTi karavAthI je Atmateja utpanna thAya mizramoha ya je che e zuddhAzuddha che. e bhAvamAM Atmabuddhi ke che, karmakSayathI je nirAvaraNAtA Ave che tenAthI AgaLa AgaLano tattvaruci paNa nahi ane anAtmabuddhi ke tattva aruci paNa nahi evI vikAsa sadhAya che. buddhi hoya che. vartamAnakALanA jJAnopayogane jovAM e dRSTi upara dRSTi karavA samyakatva mohanIyamAM bhagavAna je maLyAM che, e bhagavAnane pAmavAnI barobara che. nirvikArI daSTi, azuddha (vikArI) daSTi upara karIe to eTale ke svayaM bhagavAna banI bhagavAnanI abheda thavAnI arthAtu bhagavAnamAM te azuddha dRSTi zuddha bane ane vizva jevuM che tevuM dekhAya. daSTi dharma che bhaLI javAnI, gaLI javAnI, ogaLI javAnI vigalananI buddhi hoya paNa dazya dharma nathI, e bhUlavA jevuM nathI. che. arham siddhanuM anusaMdhAna e ja samyakatva che ! jonArI daSTi svaccha, nirmaLa, nirvikArI, vItarAga che to sarva kAMI (kramaza:) jevuM che tevuM, jevaDuM che tevuM hastAmalakavatuM suspaSTa dekhAya. e enA jevuM saMkalana : sUryavadana ThAkoradAsa jhaverI Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 prabuddha jIvana zrI devacaMdrajI mahArAja racita RRSabhadeva jina stavana - sumanabhAI ema. zAha rAgadveSa ane ajJAnavaza sosArika jIva anAdikALathI viSayAsaktine prIti mAnI cAragatimAM paribhramaNa kare che ane bhrAMtimaya sukhaduHkha tathA zALA-atAno saMtApa bhogave che. AvI viTaMbaNAmAMthI chUTavAnI ane rUci utpanna thAya che, tyAre te puruSanI zodhakhoLa kare che ane kyAre meLApa thAya evI bhAvanA paNa seve che. AnA pariNAma rUpe sAdhakane koI ne koI sadguruno meLApa avazya thAya che. sadguru mAraphata sAdhakane vItarAga bhagavaMtanA zuddha svarUpanI oLakhANa thAya che. Avo sAdhaka saddagurunI nizrAmAM aMtarmukha thaI ciMtana kare che, tyAre tene samajavA pragaTe che ke vItarAga prabhu pratye bhakti, prIti, ananya, abhAva, avalaMbana, upAsanA thAya to tenuM sAta mULa AtmikarUpa khulluM thAya. vItarAga bhagavaMta pratye prIti ane yathArtha upAsanA kevI rIte thAya te viSe praznottara rUpe zrI devacaMdrajI mahArAja sacoTa upAya zrI RSabhadeva bhagavAnanA stavanamAM prakAzita kare che. arthAt paramAtmA ane sAdhaka vacce je aMtara che tene dU2 ka2vAmAM prIti ane upAsanA anivArya che, jenI saraLa rIta prastuta vanamAM darzAvI che. RSabha vize prItaDI, kiMma kIje ho kahI catura vicAra prabhujI jaI alagA vasyA, tihAM kiNe navi ho ko vacana uccAra... RRSabha-1 zrI RSabhadeva prabhu sAthe prIti saMbaMdha kevI rIte bAMdhI zakAya tenI aMtarmUMjhavaNa anubhavI rahela sAdhakanA udgAro nIkaLe che. "he sadguru ! he ganura puruSa | zrI vItarAga prabhu sAthe prIti kevI rIte karI zakAya teno vicAra karI mane kaho. zrI RSabhadeva prabhue to saghaLAM karmono kSaya karI siddhagatimAM kAyamI sthiratA karI che ane tyAM vANIno vyavahAra koipaNa rIte saMbhavI zakato nathI. je mahApuruSa najIka hoya teonI sanmukha saraLatAthI pahoMcI zakAya, paraMtu lokAgre siddhazilA upara sadehe pahoMcI na zakAtuM hovAthI, prIti kevI rIte thaI zake ? vaLI siddhazilA upara vANIno vyavahAra paNa thaI zake tema nathI. AvI paristhitimAM he saMda | teonI sAthe mAre prIte kevI rIte joDavI te karyo. kAgaLa paNA poMce nahi, navi pahoMce to nitI kI pAna; je pahoMce te tuma samo, nahIM bhAkhe ho konuM vyavadhAna... 52 zrI siddha paramAtmA sAthe prIti saMbaMdha tAra-TapAla-patrAdi jevA pracalita vyavahArathI paNa bAMdhI zakAto nathI. kAraNa ke koI zarIradhArI tyAM pahoMcI zakato nathI. je bhavyajIvo siddhagatimAM jAya che teo sarva ghAtI-aghAtI karmano kSaya karI, kevaLajJAnAdi Atmika zuddha pragaTa karI, rIrI bhAve mokSe jAya che. eTale ApanA jevA AvA ayogI vItarAga asaMga hovAthI amAro saMdezo siddha paramAtmAne pahoMcADatA nathI. AvI hakIkatamAM prabhu sAthe mAre kema karI prIti jaDavI te kRpA karI te sadguru | mane kaho. prIti kare te vAgI, jinavarI vadhe to vItarAga; pADI jeTha aAgavI bheLavavI to, to lokottara mA RRSabha-3 anAdikALathI sAMsArika jIva viSaya-kaSAyAdi vibhAvomAM pravRtta thaI bhrAMtimaya sukha meLavavA rAga karato Avyo che ane teno ja tene mahAvaro che. me, 2003 paraMtu hai prabhu ! Apa to paripUrNarUpe vItarAga cho, to ApanI sAthe prIti saMbaMdha kevI rIte joDAya ? A hakIkatono sacoTa upAya prakAzita karatAM stavanakAra kahe che ke, zrI vItarAga bhavananA pragaTa Atmika guNo upara rAga ane rica karavAthI, anya sAMsArika vRddhi karanAra bhautika bAbato uparano rAga ApoApa chUTI jaze. athavA sAdhake jo rAga karavo hoya to prazasta puruSa evA vItarAga bhAvaMta sAthe karI, jethI vaibhAvika sAMsArika pravRtti nIrasa thaI chUTI jaze. A eka alaukika lokottara mArga che. TUMkamAM vItarAga prabhu jevA lokAra puruSa sAthe karelI rAma sAdhakamAM rahetI amAnatAne dUra karavAmAM puSTa nimirUpa nIvaDe che. prIti anAdinI viSabharI, te rIte ho ka2vA muja bhAva; karavI nirviSa prItaDI, kiNa bhAMte ho kaho bane banAva... Sabha-4 sAMsArika jIvane aprazasta prItino anAdikALathI adhyAsa che. eTale AvI prIti paudgalika sukha-saMpadA meLavavAnA hetuthI karavAmAM AvatI hovAthI te viSa bharelI che. he prabhu ! mane AvI viSamaya prIti karavAno mahAvaro hovAthI, ApanI sAthe parA evI rIte prIti karavAno bhAva thAya che. paraMtu sadguru mAraphata mane jANa thaI che ke zrI vItarAga prabhu sAthe to rAgarUpa viSa rahita prIti karavAnI ya che. mATe che. jJAnIpuruSa ! mane nirviSa ane nirUpAvika prIti karavAno upAya batAvo. prIti atI para thakI, je toDe to te joDe eka chuM parama pUrSathI rAganA, ekatvatA no dAkhI surArI.... RRSabha-5 prastuta gAthAmAM stavanakAra nirviSa prIti karavAno sacoTa upAya prakAzita kare che. viSayAsaritta, millAha, paudgalika sukhAdi meLavavAnI pravRttino je sAdhaka tIkSNAtAthI dhvaMsa kare che, te zrI vItarAga paramAtmA sAthe nirUpAdhika prIti joDI zake che. A mATe sAdhakane prathama to pratyakSa sadguru mAraphata bhedajJAna Avazyaka che ane zuddha svarUpa prApti mATe eka niSThApUrvaka upAsanA ane AjJApAlanano puruSArtha hovI ghaTe che. AnA piraNAme sAdhakane sabhyajJAnAdi Arthika: kramazaH pragaTa thAya che. eka bAju zrI vItarAga prabhunA pragaTa zuddhaguNo sAthe prIti ane ekatva thAya che, jyAre bIjI bAju sAdhaka vibhAvika pravRttimAMthI nivRtti pAmato jAya che. TUMkamAM paramAtmA sAthe prIti AgarUpa hovA chatAMya sAdhakadazAmAM te samyak kAraNarUpa nIvaDe che, kAraNa ke udaya karmAnusAra thatI saMsArika pravRttimAM sAdhakane udAsInatA vartatI hoya che. prabhujIne aAMkhatAM, nija prabhutA no pragaTe guNA); devacaMdranI sevanA, Ape muja ho avicaLa sukhavAsa.... RSabha-6 zrI arihaMta paramAtmAnuM zuddha avalaMbana letAM, sadgurunI nizrAmAM teonI upAsanA sevatAM ane AjJAdharmano puruSArtha ArAto sApakamAM potAnI aviLa, anaMta, akSaya ane zuddha AtmikaguNo pragaTa thAya che. Avo sAdhaka chevaTe sanAtana sukha ane sahaja AnaMda bhogavavAno adhikArI nIvaDe che. arthAt sAdhaka pote devomAM caMdra samAna evuM avicaLa siddhapada ke mokSagati pAme che Printed & Published by Nirubahen Subodhbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works,3124, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji konddev Cross Road, Byculla, Munibal-400 027, AndPublished at 385, S VP Road, Mumbai-400 004, Editor: Ramanlal CPage #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 varSa : (50) + 14 7 aMka H 6 jUna, 2003 . zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra che prabuddha jIvana prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 0 vArSika lavAjama rUA.100/- taMtrI : ramaNalAla cI. zAha Licence to post without prepayment No. 271 Regd. No. TECH / 47 - 890 / MBI / 2003-2005 Aga, visphoTAdinA vadhatA banAvo chellA thoDA mahinAmAM bhAratamAM muMbaI, dilhI, kolakattA, haidarAbAda, ludhiyAnA, caMdIgaDha, lakhanau, pUnA, kAnapura, beMgalora jevA moTAM moTAM zaheromAM kArakhAnAmAM, godAmomAM, mArakeTamAM, thiyeTaromAM, TrenanA DabbAomAM acAnaka moTI Aga lAgavAnI eTalI badhI ghaTanAo banavA mAMDI che ke vicArazIla mANasane Azcarya thayA vagara rahe nahi. akasmAtane lIdhe, zorTa sarakiTane lIdhe Aga lAgI che evAM kAraNo keTalIka vAra apAya che. paraMtu zorTa sarakiTa thAya zA mATe ? ApaNA dezanI AganI ghaTanAonI kula saMkhyAne e ja samayagALAmAM yuropa-amerikAmAM banelI AganI ghaTanAo sAthe sarakhAvavAmAM Ave athavA garIba ane gIca dezo tarIke khuda pAkistAna, baMgalAdeza, nepALa, barmA, thAIlenDa, cIna vagerenI sAthe sarakhAvavAmAM Ave to paNa AganI ATalI badhI moTI moTI ghaTanAono bhAratano AMkaDo akudaratI lAgaze. A badhI avazya bhAMgaphoDanI ghaTanAo che, dezane Arthika dRSTie moTuM nukasAna pahoMcADavAnI ane arAjakatA phelAvavAnI pravRtti che. pakaDAyA vagara moTI Aga lagADavAnuM have agharuM nathI. kAgaLa, kApaDa, lAkaDuM, tela, rasAyaNo, gesa silinDara ityAdi jaladI saLage ane bhaDakA vadhe evI jagyAe jvalanazIla padArthavALI bega ke plAsTikanI kothaLI, aMdara 'TAImara' mUkIne kyAMka cUpacApa rAkhI devAmAM Ave to eno samaya thatAM tAkho thaI moTI Aga phelAvI zake che. AvI Aga phelAvanArA koNa hoya e vize to sau koI samajI zake ema che. ApaNe tyAM vAyusenAnAM miga vimAno je jhaDapathI eka pachI eka tUTI paDe che evI ghaTanA duniyAnI koI paNa vAyusenAmAM banI nahi hoya. vimAno jUnAM che e sAcuM che. to paNa e uDDayanakSama che e paNa eTaluM ja sAcuM che, to pachI ATalAM badhAM vimAno kema tUTI paDe che ? uDDayananA thoDA samaya pachI vimAnamAM dhUmADo dekhAya che. Ama kema ? ApaNI vAyusenAmAM ja koIka evA videzI ke vidrohI ejanTo rItasara bharatI thaI gayA hovA joie ke jeo evI siphtathI vimAnonI sarvisa-marAmatanA kArya vakhate koIka aMdaranA vAyarane jarAka ghasI nAkhatA hovA joie ke jethI uDDayana pachI thoDA vakhatamAM garama thayelA vAyara ogaLatAM zorTasarkiTa thaI jatAM haze ! A to mAtra sAmAnya anumAna che. niSNAto e vize vadhu kahI zake. paraMtu AvA bhAMgaphoDanA gupta kAryamAM vAyusenAnA ja koI ucca adhikArI-adhikArIo saMDovAyA hoya ema banI zake. miga vimAno uparAMta ApanAM zastrAgAromAM paNa Aga lAge che. AvI ghaTanAo jo mAtra Akasmika hoya to senA mATe zaramarUpa che ane AtaMkavAdI bhAMgaphoDanI ghaTanA hoya to te pakaDavA mATe senAnuM guptacara taMtra bahu nabaLuM che ema kahevuM joie. soviyeTa yuniyane AvI ghaTanAone nivAravA mATe niyama karyo hato ke koipaNa sthaLe ekalo mANasa pharaja para na hovo joie. ochAmAM ochA traNa mANasa hovA joie. e mATe mANaso vadhAravAnI bahu jarUra nathI, Ayojana vyavasthita hovuM jarUrI che. AtaMkavAdIonuM have eka vadhu lakSya banyuM che relave. relavenA akasmAto divase divase vadhatA jAya che. keTalIye Treno pATA parathI UtarI javA lAgI che ! taduparAMta relavemAM Aga lAgavAnA banAvo paNa vadhatA jAya che. yAMtrika khAmI, zorTa sarkiTa vagere kAraNo to kSullaka che. jo bhAMgaphoDa na hoya to thoDI miniTomAM ja phranTiyara melanA eka DabbAmAM lAgelI Aga trIjA DabbA sudhI kevI rIte pahoMcI jAya ane traNe DabbA baLIne khAkha kevI rIte thaI jAya ? musAphara tarIke TikiTa laI sphoTaka ke jvalanazIla sAmAna TrenamAM mUkyA pachI AtaMkavAdIo UtarI gayA hovA joie. AvI ghaTanAo vimAnomAM aTakAvI devAI che, paraMtu evuM relavenI bAbatamAM saraLa nathI. enAM kAraNo dekhItAM che. to paNa relavetaMtre have vadhu sAvadha banavAnI jarUra che. zaMkAspada musApharonA sAmAnanI acAnaka cakAsaNI thavI joIe. A kArya dhArIe eTaluM saheluM nathI ane nirdoSa musApharonI hADamArI vadhavI na joie e paNa eTaluM ja jarUrI che. relavetaMtre ja A aMge upAyo vicAravA joie. chellAM dasa-paMda2 varSamAM alakAyadAnA hajAro AMtakavAdIo, jAsUso ApaNA dezamAM patharAI gayA che, are ApaNA sainyamAM paNa bharatI thaI gayA che. muluMDa bomba ghaTanAno pakaDAyelo AropI ApaNI khaDakavAsalAnI nezanala Diphensa ekeDemIno prophesara che e zuM batAve che ? kAzmIra uparAMta pATanagara dilhI, haidarAbAda ane muMbaImAM thANA jillAmAM sauthI vadhu AtaMkavAdIo bharAyA che ane dezadrohI sthAnika nAgariko paNa emAM bhaLyA che. bhAratamAM have moTAM kArakhAnAMomAM, gIca vastIvALAM kendromAM, mArakeTomAM, vIjaLI ane pANInA puravaThAnA saMvedanazIla mathakomAM ane enAM bIjAM jAhera sthaLomAM, jApato vadhAravAnI ane tenI AsapAsa rakSako uparAMta pUratI saMkhyAmAM guptacaro goThavavAnI jarUra che. guptacara taMtra vizALa ane sakSama haze to keTalAMye kAvatarAM ghaDAya te pahelAM niSphaLa banAvI zakAze. jo ApaNe veLAsara jAgIzuM nahi to AtmaghAtI AtaMkavAdIo dvArA moTI moTI vinAzaka ghaTanAono bhoga banyA vagara rahIzuM nahi. Arthika nukasAna to kharuM ja, paNa aneka nirdoSa mANasonA acAnaka jAna jAya che enuM du:kha hRdayane halAvI nAkhe che. sabako sanmati de bhagavAna ! 7 taMtrI Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana tapa-ciMtavaNIno kAusagga D sva. paMDita panAlAla jagajIvanadAsa gAMdhI sAmAyika, pratikramaNA, IsthivariSTha AdimAM pradhAnatAe je kAusagga karavAno hoya che te logassano kAusagga hoya che. logassa jo nahi AvaDato hoya to ja eka logassane badale cAra navakAra gAvAnI apavAdika chUTa ApavAmAM Ave che. logassa athavA cAra navakArano kAusagga ema kahI vikalpa ApavAmAM Avato nathI e khAsa dhyAnamAM rAkhavA jevuM che. enuM kAraNa e che ke logassa sUtra dvArA sIdhAMtoSa vyaktivizeSanA nAmasmaraNapUrvaka ArAdhya sAdhya evAM devAdhidevapada arihaMta ane siddha bhagavaMto sAthe sIdho saMbaMdha sthApita thAya che. arihaMta bhagavaMtonA nAmoccAra sahita vaMdana-kIrtana thatuM hoya che, jyAre namaskAra mahAmaMtra dvArA paMcaparameSThi evA guNIjanonuM zavAcaka nAmathI svarUpapadanuM smaraNa karavAmAM AvatuM hoya che. namaskAra mahAmaMtramAM dravya ane guNa che, jyAre logassa sUtramAM dravya, guNa, paryAya traNeyano samAveza thAya che. sAmAnyataH vaMdana, pujana, kIrtana vyaktivizeSanAM karAnAM hoya che. vaLI logassanA kAusaggamAM bahulanAe 'gaMdeza nilayarA' sudhI logassa sUtranuM uccAraNa karavAnuM hoya che. paraMtu jyAre ArAdhavAmAM AvatuM dharmAnuSThAna pUrNa thavAnA avasare pUrNa logarasa sUtranuM uccArA karavAno vidhi che. ane vighnanivAraNa, chIMka AdinA avasare karavAmAM AvatAM kAusaggamAM 'sAgaravaragaMbhIrA' sudhI logassA sUtranA uccAraNano vidhi che. AnuM sya e hoI zake che ke caMDonA samUhathI adhika nirmaLa evAM arihaMtapada gaNAtAM jinezvara ane arihaMta zabda apekSAe kevI tho pachI koI karavApaNuM rahetu nathI (e avasthAe dharmasaMnyAsa hoya che) paNa siddha thavApaNuM rahe che je sahajayoge bhavitavyatA anusAre zeSa apAtikarma nirjarArUpa thayA kare che jenA aMte yoga-saMnyAsathI yogAnIta evI siddhAvasthAnuM prAgaTya thAya che. A prakriyAnA upalakSamAM arihaMta jinezvara ke ajina kevaLI thavAnA lakSyanI sAdhanAne anusarIne 'caMdesu nimmalayarA' sudhInA uccAraNano vidhi che. paraMtu dharmAnuSThAna jyAre pUrNatAne Are pahoMce che tyAre pratikramaNAdimAM zAMti sAMbhaLIne pAravAnA kAusaggamAM pUrNa soMgasa sUtranA uccArAno vidhi che, kAraNA ke jyAre pUrNa thaIe eTale ke siddha thaIe tyAre dharmAnuSThAna (sAdhanA) pUrNa thatI hoya che ane tyAre ja vAstavika azarIrI banatAM sAcA arthamAM kAusagga arthAt kAryotsarga kahetAM kAyatyAga thato hoya che, pUrva bhUmikAmAM sAdhanAkALamAM kAryotsarga karI siddha thavAnA lakSyapUrvaka kAthabhAva eTale ke dehabhAvanA tyAganI apekSAne kAryotsarga kAto hoya che. sAdhanAnA zikhare pUrNatAnA Are caudamA guNAsthAnake zailezIkAmAM kAryotsarga dravya ane bhAvathI saMpUrNa thaI jato hoya che. chIMka AdinA vighnanivAraNanA kAusaggamAM logassa sUtranuM uccAraNa 'sAgaravaragaMbhIrA' sudhI karavAno vidhi che, tenuM rahasya e hoI zake che ke bhagavAna zreSTha sAgara svayaMbhUramaNa jevAM gAMbhIryavALA che. evo sAgarapeTA : sAgaradila bhagavAnane sAdhanAvighna nivAraNAnI prArthanA karavAmAM Ave che je sAgaranI jema kacararUpI dardIne potAnA peTALamAM jUna, 2003 gopavI de che arthAta chupAvI devArUpa enuM nivAraNa karI de che. A viSayamAM Avo kazo zAstrIya ullekha hoya to te jANamAM nathI. paraMtu hasya AvuM hovAnI saMbhAvanA che. bAkI zAstrIya vidhAnAnusAra to kAusagga sAthe zvAsozchazvAsanuM anusaMdhAna thatuM hoya che ane nizcita zvAsoRzvAsa pramANa pUrNa thAya e pramAI sUtroccAra karavAno vidhi che. samagratAe sAdhanAnI vicAraNA karatAM jaNArI ke... 'kAusagga e to sAdhyanA svarUpanuM sAdhanAmAM abhyAsAtmaka avataraNa che.' badhA kAusaggamAM prAtaHkALe karAtA rAia pratikramaNamAM Avato tapa-citavaNIno kAusagga e eka Agavo nirALA prakArano ciMtavanA svarUpa kAusagga che jemAM 'namaskAra mahAmaMtra' ke 'logassa'no sUtroccAra hoto nathI. hA ! tapa ciMtavanA karatAM AvaDatuM na hoya to apavAdika soLa navakAra gaNI laI vidhi jALavI levAnI chUTa ApavAmAM Avela che. vidhi e che ke AgAhArI svarUpanI ciMtatApUrvaka utkRSTa evA che mAsanA anazana eTale upavAsa karavAnI bhAvanAthI prAraMbha karI kramazaH dhIme dhIme heThA UtaratAM UtaratAM te niyinA divasa pUrato je ttama sva zakti anusAra yathAzakti karavAnI bhAvanA hoya te tapa karavAnA nirdhAra sahita tapa-citavaNInA kAussagganI pUrNAhI karavAmAM AvatI hoya che. vAstavika to tapa-ciMtavaNInA kAusaggamAM tapa ane tapa dvArA prApta karavAnuM che te aNahArI padanI ciMtavanA hovI joie evuM mAnavuM che. e ciMtavanA nIce pramANe hovAnI saMbhAvanA che. 'huM' te 'deha' nathI ane 'deha' te 'huM' nathI. 'huM' te 'AtmA' anAdi anaMta, anutpanna, avinAzI, svayaMbhu che. 'deha' e to AtmA dvArA odArika vargaNAnA pudgala grahaNa karI pudgala dvArA banAvAyelo paulika che, je pudgalathI vadhe che, pudgalathI Take che ane AtmAthI vikhUTo paDI jatAM pudgalarUpe vikharAI janAro deha te jaDa, para, utpAdavyaya yukta vinazvara che. deha e to pukhta kahetAM paMca mahAbhUta je pRthvI, pANI, agni, vAyu ane AkAza che tenAthI AtmA dvArA karAtuM sarjana che, je AtmAthI chUTuM paDI jatAM visarjita thaI jAya che. dehamAM rahela asthi eTale hADakAM ane maLAdi pRthvI tattva che. zarIramAM rahela rasa, rUpira, pANI vagere jala tattva che. AMkhanuM teja, zarIranuM tApamAna arthAt uSNatA, jaTharAgni e teja tattva che. zarIramAM rahela gaeNsa kahetAM vAyu ke, vAta e vAyu tattva che. tema zarIramAM rahela polAza ke avakAza e AkAza tattva che. sAdhakAtmA caudamA guvAsthAnake siddha thavAM pUrve prApta dehanA eka tRtIyAMza (3) pramANa polANA pUrI nakkara vanasvarUpa be tRtIyAMza (3) pramANe Amapradeza saMkocI laI siddhatimAM prathaNa karI siddhazilA upara sAdi anaMta ziddhAvasthAmAM svarUpadazAmAM sthita thAya che, je ahI, aArIrI, anAmI, arUpI, amUrta avasthA che. e zaikazIkAmAM Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ .. prabuddha jIvana puddagalanuM banela audArika khoLiyuM dhAraNa karAyela che. A khoLiyA dvArA mArA AtmA upara upakAra e thayo che ke A khoLiyAmAM rahe rahe mArA AtmAne carama tIrthapati vartamAna zAsanapati mahAvIra svAmIjI prabhuno kALa bhale na maLyo paNa kSetra to mahAvIra prabhujInuM ja maLyuM ane e kSetramAM paNa pAchuM mahAvIra svAmIjInuM jinazAsana maLyuM. e jinazAsanamAM vIra jinezvaranI ujaLI paraMparAmAM Avela vIraprabhunA nigraMtha sadguruono saMyoga thayo je sadguruonA zrImukhe vIprabhunI vIravANInuM, jinavANInuM amRtapAna AsvAdavA maLyuM. pratIti bhale nathI thaI paNa zAbdika, bauddhika, hArdika samyag samaja to prApta thaI che ke zIranIra jema bheLA thayela, ekameka banela dekhAtA deza ane AtmA judA che ane ene judA pADI zakAya che, jema khANamAMthI maLI AvatAM azuddha rajataskaMdha ke suvarNaskaMdhane bhaThThImAM nAkhI, tapAvI, ogALI azuddhio dUra karI zuddha dhanasvarUpa cAMdI ane suvarNa prApta karI zakAya che. jUna, 2003 che. Atmapradezone ghanIbhUta karI ayogI thavAnI sahaja thatI prakriyA paMcabhUtanI banela A kAyA vanaspati eTale ke zAkabhAjI, phaLaphaLAdi, dhAnyanA saharAthI vadhe che ane Take che, avakAza kahetAM AkAzamAM rahIne pRthvImAMthI pRthvI tattva, varSAdi siMgana vyavasthAthI jala tattva, suprakAzathI agni tattva ane vAyunA pIMchAthI vAyu tattva graho karavA vaDe vanaspati, ke je paNa saMvedanazIla hovAthI jIva tattva che, teno paripAka thAya che. e vanaspati je zAkabhAjI mAnyAdi che tenI vAnagI banAvavAnI rasoInI prakriyAmAM pAchI paMca mahAbhUtanI ja sahAya hoya che. rasoI ropavAmAM vaparAtuM pAtra e pRthvI tattva che jene AkAzamAM rAkhIne, vAyunI madadathI agni pragaTAvI agnithI tapAvI, tela, ghI, jalAdinA mAdhyamathI pakAvIne khAdya vyaMjana (vAnagI) taiyAra karAtA hoya che. AvA A taiyAra karAyelA AhAranA grahaNAthI deha vadhe che ane Take che je sahunA vanAnubhavanI vAta che. aMte AtmA dehathI chUTo paDI jatAM pAchaLa rahI gayela khokhAMne ke khoLiyAne paMcabhUtane ja havAle karAya che. agni-saMskAra vaDe dehane dAha daI agni tattvane soMpAya che. daphanavidhi dvArA dana karavA varka pRthvI tattvane soMpavAmAM Ave che. jalAraNa karavA dvArA jala tattvane havAle karAya che to jaMgalamAM yAga karI devA dvArA ke okhamamAM mUkavA dvArA vAyu ane AkAzarUpa vAtAvaraNane havAle karAya che. tuSTi-puSTi karanAra paMcamahAbhUta kopAyamAna padhA thAya che ane tyAre honArata sarjAya che. dharatI eTale pRthvI tattvano kopa bhUkaMpa lAve che. jala tattvano kopa jayarelamAM pariName che, agnitattva kopAyamAna thatAM dAvAnalamAM bhaDa bhaDa bALe che, vAyu tattva kopAyamAna thatAM vAvAjhoDA rUpe vinAza vere che, to AMkAza tattva rogagaLA rUpe enA prakopane pradarzita kare che.. Ama dehadhArI AtmA dvArA enI azuddhAvasthAmAM vikRta vaibhAvi dazAmAM pudgala eTale paMcamahAbhUtane grahaNa karavAnI ane choDavAnI arthAt meLavavAnI ane mUkavAnI ramAtI ramatanuM viSacakra. emAMthI chUTavAno eka mAtra upAya deha dhAraNa nahi karavo te che. arthAt nirvANa prApta karavA dvArA azarIrI ajanmA banavuM. deha pudgalathI banato, vadhato ane Takato hovAthI AhAra e dehadharma che jyAre AtmA enA zuddha svarUpamAM aNNAhArI che, kAraNa ke te enA zuddha paramAtma svarUpamAM adehI, azarIrI, anAmI, arUpI, amUrta che. sAthe te agurulaghu, avyAbAdha, avinAzI, anaMta darzana, anaMta jJAna, anaMta sukha, anaMta vIrya svarUpa che. deha e to AtmA uparanuM vaLagaNa che, dabANa che, tANa che, zuddhi che, koka che, DAya che. anAdinA rAgadveSe karIne karmaneSTita thayelo AtmA sUkSma evAM tejasa kAraNa zarIra rUpa azuddhine sAthe ane sAthe laIne coryAsI lAkha yonirUpa bhavATavimAM bhaTakato bhavabhramaNa karI rahyo che ane bahAramAM audArika ke vaikriya pudgalone grahaNa karI sthUla evAM audArika ke vakriya zarIra dhAraNa karI dazyamAna thaI ceSTAthI aMdaranI vRttione bahAramAM pravRttirUpe prakAzI pharI pharI karmaveSTita I rahyo che. e ja pramANe tapadharmanA sevanathI AtmAne tapAvI, arihaMta siddhanA caraNanuM zaraNa svIkArI emanA caraNe dehanA 'huMkAra' ane mananA 'ahaMkAra' ahamane ogALI 'a Mm" banI cipana-AnaMdazana svarUpa Atmadhanane prApta karI zakAya che. e mATe ja jinezvara bhagavaMte cAra prakArano dAna, zIla, tapa, bhAvarUpa dharma prakAzyo che. dAna dvArA para evAM grahaNa karelAM parigrahane choDavA kahyuM che. zala dvArA amInanI IcchA kAmanAne choDavA sahita viSayasevana ane abrahmanA sevanathI dUra rahI niSkAma banI rahI pUrNakAma paritRpta saMtRpta eTale IcchArahita-nirIhi thavA kahela che. te mATe durbhAvathI dUra rahI saddabhAva vaDe dharmabhAvamAM rahI, samyagubhAva varDa svabhAvamAM sthita thavA jAvela che. e zakya to ja bane ke dehadhyAsa tUTe, dehabhAva chUTe, dharmabhAva jAge, AtmabhAva Ave, AtmaramamAA thavAya, svarUpa sparzAya, svarUpa vedAya ane svarUpastha thavAya. A mATe ja prabhue bAra prakArano tapadharma prarUpyo che. emAM cha prakArano tapa bAma che ane cha prakArano tapa ApyaMtara che. bAhya tapa kAraNa che. AtyaMtara tapa kArya che. kAraNa sevAya to kArya nipaje. prabhu kahe che ke 'he cetana ! he bhavyAtmA ! tAruM zuddha svarUpa aAhArI che mATe tuM anazana kara !' vartamAna kALamAM A kSetramAM A prApta kAyabaLe paNa cha mAsanuM anazana karavA to jIva zaktimAna che. prabhue svayaM cha mAsanA upavAsa karela paNa ApaNA jevAM ja kAyabaLe najIkanA bhUtakALamAM mahAna zrAvikA caMpAbAie deva, guru, dharmanI kRpAe jagadguru hIrasUrIzvarajInI nizrAmAM cha mAsanA upavAsa karI samrATa akabarane bodhilAbha thavAmAM nimitta banavArUpa jabarajasta zAsanaprabhAvanA karatI hatI. AtmAnI zakti anaMta che ane AtmA enA zuddha svarUpamAM to aAhArI ja che. e aNNAhArI svarUpanI prAptinA lakSya ja tapa dharmanuM sevana karavAnuM che, paNa te sva karmAnusAra prApta kAyabaLa ane prApta saMyoga lakSamAM laI yathAzakti karavAnuM che. to te caitana zuM chamAsI tapa karIza ? bhAvanA che, zakti nathI, pariNAma nathI. cha mAsathI ekeka divasa ocho karatAM pAMcamAsI pa vartamAnamAM mArA A AtmA dvArA 'a-ba-ka' nAmadhArI A audArika karIza ? bhAvanA che, zakti nathI, pariNAma nathI. are heTho UtaratAM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 prabuddha jIvana UtaratAM comAsI, trimAsI tapa karavAnI bhAvanA hovA chatAM zakti nathI ane pariNAma nathI. vartamAnamAM doDhamAsI, be mAsInA tapa karatAM bhAgyazALI tapasIo jovAmAM Ave che. emanuM joi joine paNa bhAvanA thatI hovA chatAM zakti jaNAtI nathI, pariNAma AvatAM nathI. are ! mRtyuMjaya tapa-mAsakSamaNe kaMI keTakeTalAM vyAtmAo nAnAM moTAM karatAM hoya che te joine paNa cAnaka caDatI nathI, pariNAma AvatAM nathI, kAyabaLa tevuM jaNAtuM nathI. e to javA do paNa chUTA chUTA 30 upavAsa ke pachI UtaratAM UtaratAM ra9, 28, 7, 26, 25, 24, 23, 22, 21, 2, 19, 18, 17 upavAsa karavAnI bhAvanA che, paNa zakti nathI, pariNAma nathI. (16 upavAsa) 34 bhakta, 32, 30, 28, 26, 24, 22, 20, 18, 16, 104, 12, 10, bhakta karavAnI bhAvanA che, paNa zakti nathI, pariNAma nathI. aThThama, chaThTha upavAsa (bhutakALamAM karyA hoya to zakti che) karavAnI hoya ! bhAvanA che, zakti che paNa pariNAma nathI. AyaMbila, nIvI, ekAsaNuM, biranuM, ava, purimu sADhaparisi, porasI karavAnI bhAvanA che, zakti che, pariNAma nathI. navakArazInI bhAvanA che, zakti che, pariNAma che, AjanI tithie navakArazI jevo pratikAtmaka jaghanya tapa karI mArI ANAhArI thavAnI jUna, 2003 bhAvanAne jIvaMta rAkhIza. prabhu ! mane navakArazI ane upara uparanA UMcA utkRSTa tapa karavAnuM baLa pUruM pADaje ane mArI AhArasaMjJA tuTI jAya tevo anugraha karaje. A rItanI ciMtavanA karavApUrvaka tapa-siMcIno kAusagga karavAno hoya che ane AtmAnA aAhArI svarUpane cittamAM ramatuM rAkhavArvaka zuddhAtmAnA eTale ke sAdhyanA e aNNAhArI svarUpane sAdhakAtmAe sAdhanAmAM utArI anazana karavApUrvaka vikAsa sAdhatA sAdhatA svayaM aAhArI thaI sAthI abheda thavAnuM che. tapa bhale kAyA anusAra madhyama ke javanya prakAranuM haze to paza bhAvanA aAhArIpada prAgaTyanI ke raheze to te pada avazya pragaTa thaine ja raheze. bhAva-bhAvanA vyApaka che jyAre kriyAne maryAdA che kemake te prApta mAdhyama dvArA patI hoya che. paraMtu e lakSamAM jarUra rahevuM joie ke bhAva-bhAvanAne kriyAtmaka dRzya svarUpa to maLavuM ja joie, pachI te pratIkAtmaka jadhanyarUpe paNa kema na yAdava kuLanA rAjA zrI samudravijaya ane mAtRzrI zivAdevInA suputra zrI nemakumArano vivAha zrI ugrasena rAjAnI suputrI ku. rAjula sAthe thayo hato. jyAre lagnano varaghoDo jato hato tyAre mahemAnonA bhojanamAM zrI devacaMdrajI mahArAja racita zrI neminAtha jina stavana - sumanabhAI ema. zAha upayoga karavAmAM AvanAra prANIonA AkraMdathI zrI nemahumAranuM hRdaya dravI uThyuM ane vairAgya utpanna thayo. zrI namakumAre rathane pAcho vaLAvyo, jethI ku. rAjula sAtheno sAMsArika saMbaMdha tUTyo. jo ke zarUAtamAM ku. rAjulane A mATe viraha vedanA thaI, paraMtu sammabuDhithI vicAraNA karatAM teNIe nirNaya lIdho ke 'bhale zrI nemakumAre mArI sAthe pANigrahaNa na karyuM paNa je AtmakalyANanA mArge teo prayANa karI rahyA che tene huM anusarIza ane mArA mastaka upara teonA AzIrvAda pAmIza.' A pramANe zrI neminAthanuM sarvottama avalabena hotAM rAjya muktimArge prayANa karyuM. zrI neminAthanA sAMsArika saMbaMdha zrI vasudeva kAkAnA suputra zrI kRSNa mahArAjAe 18000 thI paNa adhika sAdhu samudAyane hRdayanA zuddha bhAvathI vaMdana-praNAmAdi karatAM samyakdarzana ane tIrthaMkara nAmakarma upArjana karyuM ane AvatI covIsImAM teo tIrthaMkara thavAnA che. upara pramANo uttama mahApuruSono saMga, teo pratye prIti, bhakti, zaraNAgati, avalaMbana, ahobhAva, guNAkaraNa, praNAmAdithI AtmA sAdhaka potAnuM AtmakalyANa sAdhI zake che. eTale vItarAga prabhu pratye prAta rAga karatAM sAdhakamAM rahela aprAtatA ApoApa chUTI jAya che, eTale vibhAva-parabhAvAdi chUTI jatAM Atmika vizeSaguNo pragaTa thAya che, evo zrI devacaMdrajI mahArAja racita stavanano mukhya hetu jaNAya che. have stavanano gAthAvAra bhAvArtha joIeH sahu koI bhavyAtmA zAsana paraMparAmAM maLela AvI dharmArAdhanA, tapa sevanane ArAdhI ArAdhyapada zuddha Atma svarUpa-paramAtma svarUpane pragaTa karo evI abhyarthanA ! ! (saMkalana : suryavadana ThAkoradAsa javerI) nemi jinezvara nija kAraja karyuM, chAMDyo sarva nibhAvI; tamarAnti sakala pragaTa karI, AvAthI nija bhAgo. nemi jinezvara... zrI neminAtha prabhue pracaMDa puruSArtha AdarI rAgadveSa, kaSAya, ajJAnAdi sarva vaibhAvika vRtti ane pravRttimAMthI kAyamI mukti meLavI che. temaNe potAnA Atmika jJAnadarzanAdi sarva vizeSa guNone paripUrNa rIte pragaTa karyA ane kevaLajJAnAdi vabhAvamAM kSAdhika sthiratA karI. zrI neminAtha prabhue nijasvabhAvanI prAptinuM saghaLuM kArya pUrNa karI zuddha 'sva'svarUpanuM AsvAdana karyuM. Ama teo anaMta zAzvatasukha ane AnaMdanA bhokatA thayA. hai bhavavo ! to paNa AvA nidhanA mArgane anusaranAra thAo evuM zrI devacaMdrajI mahArAjanuM AvAhana che. rAjula nArI re marI mati dharI, avalaMbyo arihaMto uttama saMge re uttamatA vadhe, sadhe AnaMda anaMto jI. nemi jinezvara..3 zrI nakumArane vairAgya utpanna thatAM lagnano varadhoDo pAcho pharyo ane rAjula nArI sAtheno sAMsArika vivAha saMbaMdha chUTI gayo. kuM. rAjulane zarUAtamAM to vivedanA thaI, paraMtu tene saMsAranI asAratAnuM bhAna thatAM teNIe viveka vAparI zrI neminAthanuM zaraNuM svIkAryu. Ama rAjye zrI arihaMta prabhune potAnA ArAdhya devarUpe hRdayamaMdiramAM prathApyA. rAjule sarvajJadevanuM zuddha AlaMbana laI muktimArge prayANa karyuM. utta mahApuruSano saMga rAjulane thavAthI tenI AtmavizuddhimAM uttarottara thaI ane chevaTe te anaMta, zAzvata sahajasukha ane AnaMdanI ka Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2003 bhokatA thaI. dharma adharma AkAzA arcanA, te vijAti acAhyo che. pudgala Ave re karma kalakatA, vAI bAdhaka bAhyo jA, nemi jinayara...3 samasta jagata utpAd-ya-dhruvamaya pAMca savyonuM baneluM che, jene 'paMcAstikAya kahevAmAM Ave che. AmAMnA dharma-adharma ane AkAzAntikAya dravyo arUpI, acetana (jA), ane vijAtIya hovAthI tenuM mahA AtmA ane pudgala dravyothI thaI zakatuM nathI evuM zAnI puruSonuM kathana che. paraMtu pudgala ane AtmadravyamAM kriyAvatI zakti hovAthI te banne dvavyono anyonya saMbaMdha mizrabhAve saMsArika jIvImAM anAdikALathI cAlyo Ave che. jo ke AtmA ane puddagala dravyo potapotAnA niyata svabhAva ane guNomAM pariNAma pAmatA hovA chatAMya, puddagaladravyanI varNa, gaMdha, rUpa, sparzada yukta krarmavardhAo tenI vibhAvadazAnI pravRttiothI AtmadravyanA vizeSa jJAnAdi guNone AvaraNa kare che athavA guNone DhAMkI de che. cADhaya ane ajJAnavaza manuSyagatamAM rahela jIva jyAre tebhAvika vRtti ane pravRttimAM otaprota thAya che tyAre AtmadravyanA pradezo kaMpAyamAna thaI anekavidha pudgalA vargAo satA kare che, je saMsAravRddhinuM pradhAna kAraNa che. Ama puddagala vargAonuM Atmapradezo sAthenuM mizrabhAve joDANa Atmika vizeSaguNone AvaraNayukta kare che, jene dravyakarma kahevAmAM Ave che. prabuddha jIvana che, jethI tene navAM karmabaMdha vagaranI saMvarapUrvaka nirjarA thAya che. jema jema mokSArthIne saMvarapurvakanI nirjarA thAya che, tema tema tene samyakra jJAnadarzanAdi vizeSaguNo AvaraNa rahita thaI pragaTa thavA mAMDe che. athavA Atmika vizeSono AvirbhAva sAdhakamAM thAya che ane tene zuddha svarUpanI prApti thAya che. na prabhu dhyAne re ekatvatA, nija tattva ekatAno jI; kaladhyAne rai sAdhI susiddhatA, luhIe mukita nidrAno ja, nemi sinegAra... re rAgI saMge re rAga dazA vadhe, thAye nirI saMsAro jI; nigIthI rai rAga joDavuM, hie bhavano pAro 4, jema jema sAdhakane zrI neminAtha prabhunA pragaTa Atmika guNo pratye bahumAna, prIti, bhakti, annA, abhAva, AjhAdimAM vRddhi thatI jAya che, tema tema tene zrI arihaMta paramAtmA sAthe ekatA thatI jAya che. sAthe sAthe sAdhakane samajaNa pragaTe che ke potAnuM paNa daraasala svarUpa nizcayadraSTie prabhu jevuM ja che ane tene pragaTa karavAno niya tene varte che. sAdhaka zrI arihaMta paramAtmAnA dhyAnano AdhAra laI, potAnA svarUpanI tanmayatA vaDe zukaladhyAnamAM nimagna thAya che. sAdhaka zukaladhyAnanA pahelA be tabakkAmAM zrutajJAna ke subodhano AdhAra le che, pachI sUkSma zarIrano AdhAra le che ane chevaTe mana-vacana-kAyAno AdhAra chUTI jatAM akaMpadazAmAM ayogI siddhasvarUpanI sAdhakane prApti thAya che. agama arUpI re alakha agocaruM, paramAtama paramIzo re; devacaMdra jinavaranI sevanA, karatAM vAdhe jagIzo jI. nemi jinezvara...7 prastuta gAthAmAM zrI jinezvara bhagavaMtanA pragaTa AtmikaguNonuM varNana thayuM che, je nIce mujaba che. agama : chadmasta jIvothI jANI na zakAya evuM svarUpa. athavA tarka buddhithI abdha AtmasvarUpa. - varNa, rUpa, rasa, gaMdha, Idi evA paudgalika guNothI rahita evuM rUpI AtmasvarUpa. : mata-matAMtara ane tarkabuddhivALAthI oLakhI na zakAya evuM AtmasvarUpa. pAMca Indriyo ane mananI sahAyatAthI jANI na zakAya evuM AbharUpa. nemi jinezvara...4 OM viSaya-kaSAyAdi vibhAomAM tanmaya rahela sAMsArika jIvo pratye ruci, saMga, rAga, mahAda bhAvo sevavAthI pariNAmamAM to cAra gatirUpa saMsAravRddhinuM kAraNA thAya che. jJAnIpuruSono sudha che ke jo rAga ja karavo hoya to niyAnI paMcaparameSTi bhagavaMtonA pragaTa Atmika guNorUpI upara prazasta rAga karo ane teonI AjJAnuM paripAlana karo tethI saMsAra uparano rAga ApoApa chUTI jaze. A mATe paMcaparameSTinA vizuddha guNonI guruga cArja oLakhANa AtmArthI mATe atyaMta Avazyaka che. jethI 'para'bhAva potAnI meLe chUTI jaze. A mATe koI taraNatAraNa jJAnIparapanI zodhakhoLa karavI paDe athavA tevA satpuruSano saMga thAya evA zuddhabhAva AtmArthIe jhavavA ghaTe alakSa agocara: paramAtama : rAgadveSAdi doSothI rahita evuM nirdoSa dazA pAmeluM AtmasvarUpa athavA parama AtmasvarUpa. aprazastatA re TALI prazastatA, karatAM Azrava nAse jI; saMvara vAdhe re sAthe nirjarA, AtamabhAva prakAro jI. nemi neiyAr...pa prastuta gAvAmAM Azrava, saMvara ane nirjarAnuM svarUpa prakAzita karavAmAM AvyuM che, te have joie. paramAIza : anaMta caturamanA svAmI ke IyAra athavA bhagavAnA ArAdhyadeva, jeone jJAnAdi arva vizeSa AtmiguNo pragaTyapaNe varte che. : A zabdanA be artha thAya che. devomAM caMdrathI paNa adhika ujjavaLa evA devAdhideva. tathA stavana racayitAnA nAmano nirdeza thaLo che. je AtmArthI sAdhaka karmabaMdha thavAnAM mukhya kAraNo jevAM ke rAgadveSa, kaSAya, mAna, pramAdAdi TALe che tene vabhAvanI prApti thAya che, A mATe sAdhakane paMcaparameSTi bhagavaMtonA guNonuM yathArtha oLakhANa gurugame Avazyaka che. jJAnI bhagavaMtonA guNArAgI thavAthI, teonA ananyAzrita thavAthI. teo pratye prazasta rAga ane ahobhAva pragaTe che. AnAthI sAdhakamAM rahela aprazasta bhAva ApoApa chUTI jAya che. AvA sAdhakanI sarva vRtti ane pravRtti lakSa sahitanI sat sAdhanothI thAya zrI arihaMta paramAtmAnA apAra guNo, je teone pragaTapaNe varta che evAnI sevA, pUjanA, guNakaraNa, praNAma, AjJApAlanAdi upAsanAthI sAdhakamAM paNa uttarottara AdhyAtma zuddhinI vRddhi thAya che ane chevaTe avasara Ave te paripUrNa Atmika saMpadA prApta kare che. vasaMta Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jUna, 2003 vIsamI sadInA sarvocca dIkSAdAtA 5.pU. sva. zrI vijayapremasUrIzvarajI mahArAja D ramaNalAla cI. zAha tAjetaramAM vaizAkha vada 11 ne divase jemanI svargArohaNa tithi ujavAI gaI e pa. pU. sva. zrI vijapremasUrIzvarajI mahArAja vIsamI sadInA sarvocca dAdAnA evA eka mahAna jainAcArya hatA, jemanA trAsothI adhika ziSya-praziSya Aje paNa vicare che. vastuta: 5. pU. sva. premasUridAdA AkhI sadI para chavAI gayA hatA. emanA jIvananI vigato jyAre jANIe chIe tyAre uccatama koTinA eka mahAna jaina prabhAvaka AcArya bhagavaMta kevA hoya enI viziSTa jhAMkhI thAya che. potAnA prathama paTTaziSya suvizAla gacchAdhipati pa. pU. sva. vijayAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja, pa. pU. sva. bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja, paMnyAsa zrI caMdrazekharajI mahArAja vagere saMkhyAbaMdha dhuraMdhara ziSyone ane bIjA aneka nAmAMkita praziSyone karavAmAM emanuM moTuM yogadAna rahyuM che. enA uparathI e sonA guru bhagavaMtanI potAnI saMyama pratimA keTalI ujjavaLa ane AkarSaka haze tenI pratIti thAya. che. pa.pU. premasUridAdAnA niSTha saMparkamAM AvanArane dIA levAnA bhAva thayA vagara rahe nahi evuM saMyamI, vAtsalyapUrNa emanuM jIvana hatuM. tattvajJAnanA viSayamAM ziSyonI koI paNa zaMkAnuM tarata nivAraNa karI zake evuM agAdha emanuM zAstrajJAna hatuM. karmasiddhAntanA viSayamAM emanA jeTalI jANakArI ane kaMThastha vigato tyAre koInI pAse natanI. ziSyo, prazikho ane saMdhanI vyavasthA karavAmAM teo atyaMta nipuNA hatA. eTale ja emanA mATe siddhAntodadhi, cAritracUDAmaSTi, saMghakkazaLAdhAra, vAsatyavAridhi, kapAsAgara, sAkhAtu saMmamamUrti, paramatAraka, sUripuraMdara ityAdi yathArtha vizeSaNo emanA ziSyoe prayojelAM che. pU. AcArya mahArAja vize saMsmaraNa lekho ke chUTake smaraNo emanA ghaNA ziSyoe lakhyAM che ane potAnA A guru mahArAjanI vAta nIkaLatAM gadagadita thaI jAya che. pU. zrI vIraratnavijayajI mahArAje 'saMbhAraNAM sUri premanAM'nA nAmathI daLadAra smRtigraMtha pragaTa karyo che jemAM pU. mahArAja zrI premasUrIzvarajInuM savistara jIvanacaritra che ane aneka mahAtmAo ane gRhasthoe ApelI zraddhAMjali che. taduparAMta pU zrI jagadra vijayajI mahArAje pachamAM 'guruguNa amRtavelI rAsa' nAmanI rAsakRti lakhI je vivecanasahita prakAzita thayelI che. A baMne graMtho vAMcatAM pU. mahArAjazrInA ujjavaLa jIvana ane saMgIna zAsanakAryano sarasa paricaya thAya che. guru bhagavaMta hoya to AvA hovA joie evI eka hRdayaMgama chApa cittamAM aMkita thAya che. pa.pU. zrI caMdrazekharavijayajI mahArAje 'premamadhurI vANI tArI' nAmanA lekhamAM pU. mahArAjazrInA hradayamAMthI samartha samaye nIkaLelA udgAro TapakAvI lIdhA che. pU. zrI trilocanasUri mahArAje pU. mahArAjazrInA aDhAra mukhya guNonI chaNAvaTa karIne enA preka prasaMgo TAMkyA che. pUjya mahArAjazrIno janma vi. saM. 1940nA phAgaNa suda 14nI aDadhI rAte (eTale pUnamanI vahelI savAre) emanA mosALamAM rAjasthAnamAM nAMdiyA gAmamAM thayo hato. emanAM mAtAnuM nAma kaMkabhAI ane pitAnuM nAma bhagavAnajIbhAI hatuM. bhagavAnajIbhAinuM vatana piMDavADA, bALakane hAine mAtA piThavADA Avyo. koie bALakanuM nAma premacaMda pADyuM. premacaMda sAteka varasanA thayA tyAM sudhI piMDavADAmAM emano uchera thayo. paraMtu tyAra pachI emanA pitAzrI vyavasAya arthe gujarAtanA sUrata jillAmAM bhArA gAme AvyA. e divasomAM keTalAya rAjadhAnI bhAIo ekabIjAnA sahAre khAnadeza ke madhya pradezamAM AvIne kApaDa, dhIradhAra ke anya prakArano vepAra karatA. e rIte bhagavAnajIbhAi ane kaMkubAI potAnA putra premacaMdana vane vyArAmAM AvIne vasyA hatAM. premacaMde zALAno abhyAsa vArAmAM karyA ane anuSkarma kizorAvasthAmAM AvyA. kizora premacaMda savAre derAsare darzana-pUjA karavA jatA. koI muni mahArAja gAmamAM padhAryA hoya ane emanuM vyAkhyAna hoya to vyAkhyAnamAM besatA ane pachIno samaya pitAzrI sAthe dukAne besatA. emanAmAM pUrvajanmanA koI UMDA saMskAra haze ke jethI emane dharmanI ane Adhu bhagavaMtonI vAtomAM rasa paDato hato. eka divasa dukAne koI saMnyAsIbAvo nizA mAgavA Avelo. te premacaMda sAme TIkI TIkIne jato hato. tyAre pitAjI bhagavAnabhAie prazna karatAM bAvAe kahyuM hatuM ke A chokarAnI mukhAkRti parathI lAge che ke tamAro putra koI moTo mANasa tho; prAya: tyAgI mahAtmA thaze. bAvAnI e AgAhI sAMbhaLyA pachI kizora premacaMda tyAga vairAgyanI vicAradhArAe vAraMvAra caDI jatA. vyArA jevA nAnA gAmamAM eka vakhata eka munibhagavaMta padhArelA ane zatruMjya tIrthanI koI parvatithi nimitte e tIrthano mahimA vyAkhyAnamAM vo. tyArathI premacaMdane zatruMjayanI yAtrAnI tAlAvelI lAgelI. emaLe tyAM javA mATe pitAjIne vAraMvAra kaheluM, paNa kiMzIrUpanA premacaMdane ekalA mokalavA teo taiyAra nahotA. e divasomAM TrenanI sagavaDa ochI hatI. AkhA divasamAM eka Trena Ave ne jAya. vaLI betrA sTezane gADI badalavAnI, vyArAthI pAlitANA pahoMcatAM be divasa lAgI jAya, sAdI TapAla sivAya bIjo koI saMparka nahi. relve rijharvezananI prathA nahi, musAhI eTalA ochA ke jarUra paNa nahi. eTale pAchA pharavAnI tArIkha nizcita nahi. vaLI jAtrA eTale be-cAra divasa vadhu paNa lAgI jAya. bhagavAnajIbhAIe. eka vakhata koI saMgAtha joIne premane pAlitANA mokLyA. eka dharmazALAmAM utarIne premacaMde siddhAyAnI yAtrA jiMdagImAM pahelIvAra karI ane A mahAtIrthathI ekadama prabhAvita thaI gayA. aThThama karIne jAtrA thAya to vizeSa lAbha thAya che evo eno mahimA jANIne apa sAthe jAtrA karI. DuMgara para caDanA-utaratAM sAdhu-sAdhvInAM darzana karIne temaNe kRtArthatA anubhavI. daramiyAna potAne eka muni mahArAjano saMparka thayo. emanuM nAma siddhimuni hatuM. emanI pAsethI premacaMdane ghaNuM jAkAvA maLyuM. pAlitANAnA A paricayathI premacaMdane emanI pAse dIkSA levAnA bhAva thayA. paraMtu mahArAje kahyuM ke potAno evo abhyAsa nathI, paNa jo dIkSA levI hoya to ghoghAmAM birAjamAna pa.pU. zrI vIravijayajI mahArAja (pUjAnI suprasiddha DhALonA vadhatA zrI vIravijayajI te judA) ane emanA ziSya pU. zrI dAnavijaya che. dIkSA levI hoya to emanI pAse levI joIe. premacaMda pAlitANAthI hovA gayA. tyAM pahoMcI baMne muni bhagavatone maMtrI potAnI dIkSA levAnI bhAvanA vyakta karI. muni bhagavaMtoe premacaMdane pahelAM svAdhyAya karavA ane sAthe rahevA kahyuM jethI enI Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2003 prabuddha jIvana yogyatAno potAne khyAla Ave. thoDA divasanA rahevAthI ja premacaMdamAM kyAreya aprasanna thatA nahi. pUjya mahArAjazrIe potAnA zarIrane have svAdhyAya, tapa, vinaya, vaiyAvacca vagerenA uttama guNo pragaTa thavA evuM keLavyuM hatuM ke unALAmAM tapelI jamIna para teo ullAsathI cAlatA. lAgyA. tyAre paMdara varSanI emanI uMmara hatI. paga baLatA hoya to paNa teo utAvaLa karatA nahi ke chAMyaDo zodhatA che paraMtu A bAju premacaMdanAM mAtApitAne ciMtA thaI ke zatruMjayanI nahi. jAtrA karavA nIkaLelA premacaMdane ATalA badhA divasa kema lAgyA? chANI ane lIMbaDImAM cAturmAsa karyA pachI AcArya bhagavaMta pa. pU. bhagavAnajIbhAI tapAsa karavA pAlitANA AvyA ane tyAMthI khabara kamalasUrijIe pa. pU. upAdhyAya zrI vIravijayajI sAthe paMjAba bAju maLyA eTale ghoghA AvyA. teo premacaMdane pAchA vyArA laI gayA. vihAra karyo ane tyAM uparAuparI be cAturmAsa aMbAlAmAM karyAM. pU. * paraMtu premacaMdanA dilamAM dIkSA levAnuM bIja have barAbara vavAI gayuM mahArAjazrIe paMjAbanI dharatI para A pahelI vAra padArpaNa karyuM hatuM hatuM. . ane te chellI vAranuM hatuM. pU. mahArAjazrI potAnA gurubhagavaMta sAthe vyArAmAM premacaMda ghara ane dukAna saMbhALatA, paraMtu emAM emano aMbAlAthI vihAra karI cAturmAsa bIkAneramAM pharIne vaDodarA padhAryA. jIva lAgato nahoto. ghara choDIne bhAgI nIkaLavAnI teo taka zodhatA tyAM jJAnabhaMDAranuM ane vidyAbhyAsanuM kArya karavAnuM hatuM. hatA. ema karatAM karatAM lagabhaga be varSano samaya vItI gayo. eka pU. mahArAjazrIe vaDodarAmAM potAno vidyAbhyAsa eTalo gahana divasa evuM thayuM ke gharanAM badhAMne sagAnuM mRtyu thatAM prasaMgavazAtuM bahAragAma karyo ke have saMskRta bhASAmAM paNa teo vArtAlApa karatA hatA. te vakhate javAnuM thayuM. premacaMda ekalA ja ghare hatA. emane lAgyuM ke ghara choDIne vaDodarAnA orienTala insTiTyUTa ane senTrala lAyabrerInA niyAmaka javAnI A eka sArI taka che. sUratathI pAlitANA TrenamAM kevI rIte zrI anaMtakRSNA ane pU. mahArAjazrI maLe tyAre paraspara saMskRtamAM javAya eno to anubhava emane hato. have savAla rahyo vyArAthI sUrata vArtAlApa karatA. pU. mahArAjazrI tyAMnI jaina hastaprato joine Azcaryacakita javAno. emAM vAra na lAgavI joIe. eTale mana makkama karIne gAmamAM thaI gayA. emane lAgyuM ke A badhA sAhityane saMpAdita-prakAzita koIne khabara paDe te pahelAM vahelI savAre teo nIkaLI gayA ane karavAnuM kAma eka mANasanuM nathI. e mATe dasa-paMdara munione teyAra Akho divasa page cAlIne, sAMja sudhImAM 45 kilomITaranuM aMtara karavA joie. kApIne teo sUrata pahoMcI gayA. tyAMthI Trena pakaDI bIjA be divasamAM pU. mahArAjazrI eka vakhata lAyabrerImAM hatA tyAre gAyakavADa nareza pAlitANA paNa pahoMcI gayA. sadbhAgye pU. vIravijayajI ane pU. zrI sayAjIrAva tyAM padhAryA. pUjya mahArAjazrI sAthenI vAtacItathI dAnavijayajI tyAre pAlitANAmAM ja birAjamAna hatA. teo atyaMta prabhAvita thayA ane tyAra pachI to lakSmIvilAsa nAmanA : premacaMdanI dIkSA mATenI utkaTa laganI ane yogyatA pArakhIne baMne rAjamahelamAM pU. zrI dAnavijayajI ane pU. mahArAjazrInAM pravacano munivaroe sattara varSanA A yuvAnane dIkSA ApavAno nirNaya karyo. e thayAM. pramANe vi.sa. 1957nA kArataka vada 6nA roja siddhagirinI zItala vaDodarA pachI tyAM pAse ja AvelA darAparA nAmanA gAmamAM pU. zrI chAyAmAM premacaMdane dIkSA ApavAmAM AvI ane emanuM nAma "premavijaya" dAnavijayajI mahArAje potAnA ziSyo sAthe cAturmAsa karyuM. ApaNane rAkhavAmAM AvyuM. emane pU. dAnasUrijInA ziSya tarIke jAhera karavAmAM Azcarya thAya ke AvA nAnA gAmaDAnI pasaMdagI teoe cAturmAsa mATe AvyA. dIkSA pachI pU. premavijayajIe saMkalpa karyo ke jyAM sudhI kema karI haze ! paraMtu te saprayojana hatI. eka to pU. mahArAjazrIno potAnA guru mahArAjanA kula pAMca ziSyo na thAya tyAM sudhI kerIno tyAM ekAntamAM abhyAsa sAro thAya ane pAdarAthI AvatA tribhuvana tyAga karavo. paraMtu thoDA varasamAM ja pAMca ziSyo thaI gayA. nAmanA eka dIkSArthI (bhaviSyanA pa. pU. zrI rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja) dIkSA pachI vihAra karIne teo pATaNa padhAryA. tyAM pa. pU. zrI sAthe gADha paricaya thAya. pAdarAthI dhArmika mAstara ujamazIbhAI rajAnA AtmArAmajI mahArAjanA paTTadhara tarIke zrI kamalavijayajIne sthApavAmAM divase potAnA vidyArthIone laine darAparA AvatA ane tyAM pUjA AvyA ane emane AcAryanI padavI ApavAmAM AvI. bhaNAvatA. emAM tribhuvana nAmano eka tejasvI vidyArthI Avato hato. - pATaNathI vihAra karI pU. zrI dAnavijayajI mahArAja potAnA ziSya sAta varSanI uMmara sudhImAM eNe potAnAM mAtA-pitA gumAvyAM hatAM. pU. zrI premavijayajIne laIne vaDodarA padhAryA. pU. zrI dAnavijayajI pitAnuM to mukha paNa joyuM nahotuM. dAdImA pAse te Ucharato hato. pU. . mahArAje Agamono saMgIna abhyAsa karI lIdho hato. emane "sakalAgama dAnavijayajI mahArAjane enAmAM eka mahAna AcAryanAM bIja paDelAM rahasyavedI' kahevAmAM AvatA. emaNe potAnA ziSya pU. mahArAjazrIne jaNAyAM. kizora tribhuvanane tyAga-vairAgyano raMga lAgyo hato, dIkSA ahIM saMskRta bhASA ane vyAkaraNa, kAvyAdinA graMtho, nyAya ane levI hatI, paNa kuTuMbIjanonI saMmati maLe ema nahotI. e uMmare tarkanA graMtho, Agamo, prakaraNagraMtho vagereno saghana abhyAsa karAvyo. vaDodarA rAjyamAM dIkSA laI zakAya ema nahotI, kAraNa ke gAyakavADI daramiyAna emaNe pote paNa bhagavatI sUtranA yogovahana karyA ane rAjyamAM bAla-dIkSAno pratibaMdha hato. paraMtu pU. zrI dAnavijayajI mahArAja emane khaMbhAtanA saMghe gaNipada ane paMnyAsapada ApyuM. tyArapachI ane pU. zrI premavijayajI mahArAjanI saMyamamArga mATe evI prabaLa teoe pAlanapura, bharuca, khaMbhAta, chANI vagere sthaLe cAturmAsa karyo. preraNA hatI ke A badhI muzkelImAMthI mArga kADhavA mATe vicAra karIne daramiyAna pU. mahArAjazrIno abhyAsa paNa cAlato ja rahyo hato. te pramANe gAyakavADI rAjyanI hada pUrI thAya ane briTiza rAjya cAlu abhyAsa mATe emanI laganI eTalI tIvra hatI ke chANIthI vihAra thAya evA jainonAM ghara vagaranA ekAnta gAMdhAra tIrthamAM potAnA celA karIne teo roja savAre vaDodarA jatA, tyAM paMDitajI pAse abhyAsa pU. zrI maMgaLavijayajIne mokalIne emanA hAthe koIpaNa jAhera samAraMbha karatA ane bhara taDakAmAM pAchA pharatA. koIvAra paMDitajI ghare na hoya vagara guptapaNo dIkSA ApavAmAM AvI hatI. emanuM nAma muni rAmavijayajI ke emane anukULatA na hoya to dhakko thato, paraMtu ethI pU. mahArAjazrI rAkhavAmAM AvyuM ane emane pU. zrI premavijayajInA ziSya tarIke jAhera Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA hatA. jUna, 2003 magna rahetA. paNa have teo temAM vadhu UMDA UtaravA lAgyA. vaLI have ziSyonI sAthe pA maLavA lAgyo ke jethI parizramabhareluM kAma vaheMcAI jAya. pU. mahArAjazrIe jJAnabhaMDAronI hastapratonuM saMzodhana karIne pu. zrI dAni mahArAja potAnA ziSyo sAthe zinorathI vidhA'karmaprakRti', 'paMcarsa', 'nizItha cUrNa' vagere graMtho saMpAdita karIne karIne bhAvanagara padhAryA. tyAMthI gujarAta tarapha vihAra karatA teo pragaTa karyA. taduparAMta 'sekramAkA', 'karmasiddhi', 'mahAra' vagere DabhoI padhAryA ane tyAM cAturmAMsa mATe rokAyA. te daramiyAna pU. graMtho pA taiyAra karyA. mahArAjazrIe bhagavatI sUtranA yogohana karyA ane vi. saM. 1976nA kArataka vada 6nA roja emane gaNinuM pada ApavAmAM AvyuM. have pU. mahArAjazrInA jIvanamAM agAu hatI tethI paNa vadhu ugra tapazcaryA ane tyAgane sthAna maLavA lAgyuM. teo svAdhyAyanI sAthe tapane joDatA ane ziSyone paNa tema karavA preraNA karatA. ziSyo mATe paMDitanI vyavasthA paNa karAvatA. emanA ziSyo divasamAM dasa-paMdara kalAka svAdhyAya karatA. mahArAjazrIe pahelAM amuka samayamaryAdA mATe ane pachI jIvana paryaMta miThAI, surko mevo, phaLa vagereno tyAga karyo hato. pachI eka ja vakhatanI gocarI ane temAM paNa roTalI ane dALa athavA zAka ema be ja dravyano niyama lIdho hato. 8 prabuddha jIvana karavAmAM AvyA hatA. dIkSA pachI tarata tyAMthI teo bharuca padhAryA ane tyAra pachI cAturmAsa mATe pujya gurudevo sAthe zinora gAmamAM joDAI DabhoIthI pU. mahArAjazrI potAnA tejasvI ziSya vyAkhyAnakAra pU. zrI rAmavijaya sAthe amadAvAda padhAryA. ahIM eka moTuM AMdolana teoe jagAvyuM. e bhadrakALI mAtAne caDAvAtA beMkanA barline aTakAvavAnuM hatuM. emAM teone saphaLatA maLI ane 'prema' ane 'rAma'nAM nAma ghare ghare guMjavA lAgyAM hatA. amadAvAdathI rAjasthAna ane madhya pradezamAM vihAra karIne teo keTalAMka varSa pAchA amadAvAda padhAryA. ahIM pu. mahArAjazrIne emanA dIkSAnA ane garvapadanA divase ja eTale ke kArataka vada 6nA divase ja. vi. saM. 1991mAM paMnyAsa padavI ApavAmAM AvI. amadAvAdamAM pu. mahArAjazrIe potAnA ziSya prakhara vyAkhyAnakAra pU. zrI rAmajaviyajI sAthe traNa cAturmAsa karyA. A cAturmAsanAM pravacanothI keTalAye yuvAnone jema dIkSAno raMga lAgyo hato tema emanAM svajanomAM dIkSAno virodha jAgyo hato. ema chatAM pU. mahArAjazrInuM puNyabaLa eTaluM moTuM hatuM ke ugra virodha-vaMToLamAM paNa temane pUrI saphaLatA maLI hatI ane emano ziSya samudAya moTo thato jato hato. amadAvAdathI vihAra karI pU. mahArAjazrIe khaMbhAta ane sUratamAM cAturmAsa karyA. tyAM paNa saMkhyAbaMdha yuvAnoe dIkSA lIdhI ane emanA svajanono bhAre virodha rahyo. tyAra pachI vihAra karatA karatA pU. mahArAjazrI potAnA guru bhagavaMta ane ziSya samudAya sAthe muMbaI padhAryA. emanA hAthe dIkSita thanAranI saMkhyA uttarottara vadhatI jatI hatI, paraMtu pU. mahArAjazrInI bhAvanA enI rahetI ke badhAne potAnA ziSyo banAvavAne badale potAnA ziSyonA ziSyo banAvavA. muMbaimAM vi. saM. 1983mAM mahArAjazrIne upAdhyAyanI padavI ane pU. zrI rAmavijayajIne paMnyAsanI padavI ApavAmAM AvI. pU. mahArAjazrInA ziSyasamudAyamAM keTalAka to zrImaMtAino tyAga karIne AvyA hatA. muMbaI pachI amadAvAdamAM sthiratA thaI te daramiyAna be viziSTa koTinA yuvAna sagA bhAIo cArTaDa ekAunTanTa kAMtilAla ane popaTalAla pU. mahArAjazrInA saMparkamAM AvyA pachI dIkSA levAnA bhAvavALA thayA. pU. mahArAjazrIe teone dIkSA ApI ane teonAM anukrame nAma rAkhavAmAM AvyAM muni zrI bhAnuvijaya ane munizrI padmavijayajI. daramiyAna potAnI vRddhAvasthA ane vadhatI jatI zArIrika nabaLAIne lakSamAM rAkhIne pa. pU. zrI dAnasUri mahArAje pU. mahArAjazrIne AcaryanI padavI ane pU. zrI rAmavijayane upAdhyAyanI padavI ApavAno nirNaya karyo. ghaNI AnAkAnI pachI teoe potAnA gurubhagavaMtanI AjJA mAthe caDAvI ane vi. saM. 1991mAM teone rAdhanapuramAM mahotsavapurvaka e padavI ApavAmAM AvI. AcAryapade ArUDha thatAM ja pU. mahArAjazrImAM eka viziSTa prakAranuM gAMbhIrya AvI gayuM. mAthe moTI javAbadArI AvI. teo svAdhyAyamAM vi. sa. 1992mAM pu. mahArAjazrInA gurubhagavaMta pa. pu. zrI dAnasUrIArajAe pATaDImAM deha choDyo e samAcAra teone mAtaramAM maLyA tyAre bhAre AghAta lAgyo. satata sAthe vicaranArano aMtima samaye ja viyoga thayo. have samudAyanI javAbadArI potAne zire AvI. tyArapachI pU. mahArAjazrI vihAra karatA muMbaI padhAryA. vi. saM. 1992mAM pU. zrI rAmavijayane AcAryanI padavI ApavAmAM AvI ane emanuM nAma rAkhavAmAM AvyuM vijaya rAmacaMdrasUrijI. muMbaInA itihAsamAM A eka moTI ghaTanA hatI. muMbaImAM teoe traNa cAturmAMsa karyA. tyAra pachI pU. mahArAjazrIe mahArASTra bAju vihAra karyo ane pUnA, nipANI, sAMgalImAM cAturmAsa karI tathA AsapAsanAM nagaromAM vihAra karI e tarapha paNa dIkSA, pratiSThA, upadhAna vagere zAsana prabhAvanAnAM mahattvanAM kAryo karyA keTalAka ajaina yuvAnoe paNa jaina dharma aMgIkAra karyo ane koIke to emanI pAse dIkSA paNa lIdhI. jIvone pratibodha pamADI saMyamamArge vALavAnI temanAmAM viziSTa labdhi hatI. mahArASTramAMthI pAchA muMbaI padhAryA tyAre muMbaimAM emI vi. saM. 1998mAM je upadhAna tapa karAvyAM temAM varSA zrAvaka-zrAvikA joDAmAM hatAM. enI mALanA prasaMge je traNa mAIla lAMbI zAnadAra zobhAyAtrA nIkaLI hatI (A lakhanAre te najare joI hatI) te abhUtapUrva hatI. tyAra pachI Aja divasa sudhImAM evI zobhAyAtrA nIkaLI nathI. muMbaI pachI pU. mahArAjazrIe gujarAtamAM khaMbhAta, amadAvAda, rAjakoTa, jUnAgaDha-giranAra, mogarIba, nAra (carotara) vagere sthaLe vicarI piMDavADAmAM cAturmAsa karyuM. pU, mahArAjazrInA saMsArI pitA zrI bhagavAnabhAI paNa piMDavADAmAM hatA ane potAnA putrano AdhyAtmika utkarSa joIne ane dharmaprabhAvanAnA emanAM kAryo nihALIne parama harSa ane saMtoSa anubhavyo hato. rAjasthAnamAM paNa dIzA, pAvI, pAtrAsaMdha ityAdinI pravRttio paNa jozabhera cAlI hatI. piDavADAmAM mahArAjazrInA saMsArI bhAoje paNa dIkSA lIdhI hatI ane emanuM nAma pU. zrI vIraratnavijayajI rAkhavAmAM AvyuM hatuM. pU. mahArAjazrInA mukhya ziSyo pU. zrI rAmacaMdrasUrijI mahArAja ane pU. zrI bhAnuvijayajI mahArAja paNa have svataMtra vihAra karavA lAgyA hatA ane teo paNa keTalAye dIkSArthIone lAvIne pU. mahArAjazrI pAse dIkSA apAvatA hatA. pU. zrI bhAnuvijayajI to pU. mahArAjazrInI Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2006 prabuddha jIvana AjJAthI zibiro yojatA hatA ane dIkSArthIone dIkSA letAM pahelAM emanI pAlakhI nIkaLI. e prasaMge hajAro mANaso emAM joDAyA hatA. ane dIkSA lIdhA pachI saMgIna abhyAsa karAvatA. A rIte ziSyo dvArA (pU. mahArAjazrInA ziSyo ane agragaNya zrAvaka bhakato eTalA badhA praziSyonI dIkSAnI saMkhyA vadhatI cAlI. mahArASTramAM pU. mahArAjazrI hatA ke te darekanAM vyaktigata nAma lakhavAnuM zakya nathI.) bIjI vAra padhAryA tyAre jude jude sthaLe maLIne eka ja divase cAlIsa pUjya mahArAjazrInA kALadharmathI jaina zAsane A yuganA eka mahAna, jeTalI dIkSA thaI hatI. jANe ke dIkSAno juvALa na Avyo hoya ! tejasvI prabhAvaka AcArya bhagavaMta gumAvyA che. pU. mahArAjazrInA prabhAvaka vyaktitvathI ane madhura vatsala hitakArI pa. pU. zrI rAmacaMdrasUrIzvarajIe emane aMjali ApatAM lakhyuM che ke vANIthI keTalAka zrImaMtonuM paNa hRdayaparivartana thayuM hatuM. muMbaimAM zeTha "namratA vinA vinayaguNa, jAtane bhUlyA vinA vaiyAvacca guNa, takalIpha jIvatalAla pratApasInA nAnA bhAI kAntilAla. ane emanAM patnI bhogavavAnA nirNaya vinA saMyamapAlana guNa, svAdane mAryA vinA tapa subhadrAbahenanA putra meTrika pAsa thayA pachI kaoNlejamAM na jatAM dharmanA guNa ane aMtarmukha banyA vinA svAdhyAya guNa Ave nahi. A mahApuruSe raMge evA raMgAI gayA hatA ke emaNe pU. mahArAjazrInA haste muMbaImAM saMyama svIkAryA bAda saMyamanA pAyAnA guNo evA vinaya, vaiyAvacca, dIkSA lIdhI ane emanuM nAma rAkhavAmAM AvyuM. munizrI caMdrazekharavijayajI, tapa, saMyama ane svAdhyAyane jIvananA prANasamAM banAvI dIdhAM hatAM. A pU. mahArAjazrI piMDavADA, pATaNa, amadAvAda vagere sthaLe cAturmAsa mahApuruSa jIvanamAM je rIte AgaLa vadhyA te ame najare joyuM che. te rIte karI, rAjasthAna ane gujarAtamAM vividha sthaLe vicarIne amadAvAda AgaLa vadhavAmAM A pAMca guNono mahApratApa che." padhAryA. jIvananAM A pAchalAM varSomAM emane hRdayaroga cAlu thayo hato pa. pU. zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajIe lakhyuM che, "siddhAntamahodadhi ane keTalIka vAra chAtImAM bhAre du:khAvo thato. ema chatAM teo saMghakauzalyAdhAra pUjyapAda AcArya bhagavaMta zrImad vijayapremasUrIzvarajI AhAra vagerenI bAbatamAM sAdhvAcArane lakSamAM rAkhI pUrI sAvadhAnI mahArAjA paNa vartamAna yuganI eka ananya brahmamUrti hatA. vikAsamAna rAkhatA. yuvAnImAM ja saMsAratyAga karavA chatAM virATa saMyamakALamAM kyAreya teozrInA " A vihAra daramiyAna teo jyAM jyAM padhAryA tyAM utsavo yojAtA. AtmAne abrahmanuM kalaMka sparzI zakyuM nahotuM." amadAvAdamAM have graMthaprakAzanano mahotsava thayo. pU. mahArAjazrInI pa. pU. zrI caMdrazekharavijayajIe lakhyuM che, "vAtsalyamUrti bhagavAna bhalAmaNathI pU. zrI bhAnuvijayajIe saMskRta bhASA-vyAkaraNa, prAkRta zrI premasUrIzvarajI mahArAjA ! traNaso ne pacAsa munio-bALakonI bhASA-vyAkaraNa, nyAyazAstramAM je ziSyone taiyAra karyA temAM pU. zrI mA !...kaThoratama saMyamapaMthane paNa suMvALo banAvI ApavAnI anupama jayaghoSavijayajI, pU. zrI dharmAnaMdavijayajI, pU. zrI guNaratna vijayajI, siddhi A 'mA'e prApta karI hatI. saMyamadhara AtmAonA sarva pradeza pU. zrI vIrazekharavijayajI evA sajja thaI gayA hatA ke teone pU. emaNe vAtsalyabhAvanAM amIchAMTaNAM karI dIdhAM hatAM. vAtsalya laIne mahArAjazrInA mArgadarzana heThaLa karma siddhAnta aMge graMtho taiyAra karavAnuM emaNe sAdhuone roja 14 thI 18 kalAkano svAdhyAya karatA karI dIdhA kArya soMpI zakAya. amadAvAdamAM be mahAkAya graMtho taiyAra thayA. "khavagaseDhI' hatA." (ApakazreNI) ane 'ThiIbaMdho' (sthitibaMdha). A baMne graMthone hAthI para pUjya mahArAjazrInA 84 varSanA AyuSyamAM 67 varSano dIkSAparyAya aMbADImAM mUkI gauravayukta moTI zobhAyAtrA kADhavAmAM AvI hatI. hato. dIkSAparyAya daramiyAna temaNe gujarAta, rAjasthAna, paMjAba ane pU. mahArAjazrInuM vi. saM. 2013nuM aMtima cAturmAsa khaMbhAtamAM mahArASTramAM aneka sthaLe vihAra karyo hato ane ghaNo sthaLe cAturmAsa thayuM. emanI tabiyata asvastha rahetI hatI. eTale comAsuM UtaratAM karyA hatAM. A cAturmAsamAM temaNe sauthI vadhu cAturmAsa amadAvAda ane emanA ziSyo pU. zrI rAmacaMdrasUri, pU. zrI bhAnuvijayajI, pU. zrI muMbaI karyA hatAM. taduparAMta pATA, khaMbhAta, vaDodarA, piMDavADA vagere yazodevasUri, pU. zrI caMdrazekhara vijayajI vagere khaMbhAta AvI pahoMcyA. nagaromAM emaNe eka thI vadhu cAturmAsa karyA hatA. bIjI bAju emaNe paraMtu caitra mahino thatAM darekane potapotAnA cAturmAsa mATe tathA anya darAparA, vaTAdarA, zinora jevAM nAnAM gAmaDAMomAM paNa cAturmAsa kAryo mATe pU. mahArAjazrIe vihAra karAvyo. paraMtu thoDA divasamAM ja karyA hatAM. emanA jIvanakALa daramiyAna dIkSA, aMjanazalAkA-pratiSThA, pU. mahArAjazrInI vadhu bagaDelI tabiyatanA samAcAra maLatAM pU. zrI yAtrAsaMgha, upadhAnatapa vagerenA aneka mahotsavo thayA hatA. vastuta: rAmacaMdrasUrijI tarata pAchA khaMbhAta padhAryA. pU. mahArAjazrI sAthe traNa teo jyAM jyAM vicaratA tyAM tyAM ullAsa ane utsavanuM vAtAvaraNa dAyakA karatAM adhika samayathI sAthe rahenAra, pU. zrI bhAnuvijayajI, sarjAI jatuM. saMjogavazAtu pAchA pharI zakyA nahi. pU. zrI caMdrazekharavijayajI tathA pU. mahArAjazrInA jIvananA preraka, prabodhaka, prakAzaka aneka prasaMgo anya keTalAka mahAtmAo paNa AvI na zakyA. noMdhAyA che. emAMthI keTalAMka ahIM ApaNe joizuM. khaMbhAtamAM upacAra cAlatA hatA, paraMtu hRdayaroga vadhu ugra banyo pU. mahArAjazrInA jIvanamAM koI bAhya ThAThamATha nahi, moTAI hato. pU. mahArAjazrI samajI gayA hatA ke A have emanA aMtima nahi, sIdhuM sAduM saraLa jIvana, koI cIjavastuno parigraha nahi, nAmanAnI divaso che. emane eka haoNlamAMthI bIjA oraDAmAM laI javAmAM AvyA koI khevanA nahi, haMmezAM teo prasanna rahetA. AtmazlAdhA nahi ane tyAre emaNe kahyuM, "bhAI, mAre haoNla nahi have to ghara badalavAnuM che.' ahaMkAranAM vacano nahi, tadana ni:spRha ane saMtoSI vRttivALA teo vezAkha vada 11 ne rAtre 10-40 kalAke emaNe samAdhipUrvaka, hatA. AthI emanA saMparkamAM AvanAra emanA cAritranI suvAsathI navakAramaMtranI dhUna sAMbhaLatAM deha choDyo. emanA svargavAsanA samAcAra AkarSAtA. tarata cAre bAju prasarI gayA ane emanA aneka bhakto khaMbhAta AvI pU. mahArAjazrI vastra vagereno ochAmAM ocho parigraha rAkhatA. pahoMcyA. bIje divase savAre emanA prathama ane paTTadhara ziSya pa. pU. teo vihAramAM hoya tyAre paherelAM kapaDAM sivAya kazuM rAkhe nahi. zrI rAmacaMdrasurIzvarajIe badhI vidhi karI ane bapore vijaya muhUrta temanA viTIyAmAM eka colapaTTo paNa rAkhyo na hoya. eka vakhata Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to prabuddha jIvana jUna, 2003 emanA gurudeva pU. dAnasUrijIe kahyuM, "premavijaya, vihAramAM tAre eka keTalAka sAdhuone anyatra vihAra karavAnI AjJA ApI hatI. e colapaTTo sAthe rAkhavo joie. paherelo colapaTTo ociMto koI vAra sAdhuo savAranA pAMceka vAgyA haze ema dhArIne keDa bAMdhIne teyAra phATI jAya to zuM kare ?' pU. mahArAjazrIe kahyuM, 'gurudeva ! ApanI thaI gayA. mahArAjazrIe tyAre teone kahyuM: "haju vAra che. atyAre kRpAthI evuM nahi thAya. ane thaze to badhuM goThavAI jaze." rAtanA mAMDa be vAgyA haze." eka vAra kharekhara evuM banyuM ke vihAramAM teo hatA tyAre eka pU. mahArAjazrI sAdhuone savAre cAra-pAMca vAge aMdhArAmAM vihAra gAmamAM mukAma karyo hato. mahArAjazrI gocarI vahorIne AvyA ane karavA detA nahi. game teTalo lAMbo vihAra hoya, vRddha sAdhuone vAra jarjarita thayelo colapaTTo phATI gayo. bIjo colapaTTo hato nahi. pU. lAge, to paNa vihAra mATe rajA Ape nahi. anya saMpradAyanA keTalAka dAnasUrie kahyuM, "premavijaya ! meM kahyuM hatuM ke eka vadhArAno colapaTTo sAdhuo sAthe phAnasa laIne ane mANaso rAkhIne vihAra kare. paraMtu rAkha. jo phATI gayo ne ? have tuM zuM karIza ?' mahArAjazrI e rIte aMdhArAmAM phAnasa sAthe vihAra karavA detA nahi. pU. mahArAjazrI uttara Ape teTalAmAM to upAzrayamAM eka zrAvaka vaLI sAdhuo keTalIkavAra potAnI vastuo UMcakavA mATe vihAramAM dAkhala thayA. emanA hAthamAM kApaDano tAko hato. emaNe kahyuM, "guru sAthe mANasa rAkhe. AcArya mahArAjazrInI kaDaka sUcanA rahetI ke mahArAja Apane vahorAvavA mATe A laI Avyo chuM.". potAnA zarIra para UMcakAya eTalI ja upAdhi (upakaraNo vagere) rAkhavI. pU. zrI dAnavijayajIe kahyuM, "premavijaya ! tArI zraddhA gajabanI potAnI upadhi gRhastho pAse ke bhADUtI mANaso pAse UMcakAvavI nahi. AthI ema bolAtuM ke, "premasUri mahArAja na rAkhavA de mANasa ke pU. mahArAjazrIe vinayathI kahyuM, "ApanI kRpAnuM e pariNAma che." rAkhavA de phAnasa." pU. mahArAjazrIe miThAI, mevA, phaLa vagereno dIkSA pachI thoDA pU. mahArAjazrI brahmacaryavratanA akhaMDa upAsaka hatA. mana, vacana, varSomAM tyAga karyo hato. kerInI to emaNe AjIvana bAdhA lIdhI kAyAthI vizuddha paripAlana emaNe jIvanaparyata karyuM hatuM. eTalA mATe hatI. teo ghaNuMkharuM ekAsaNA ja karatA. gocarI vAparatI vakhate e teo vijAtIya saMparkathI dUra rahetA. teo ziSyone paNa e rIte satata mATe dasa-bAra miniTathI vadhu samaya ApatA nahi. jarAka jeTaluM vAparIne salAha ApatA rahetA ane temanI dekharekha rAkhatA. tarata UbhA thaI jatA. keTalAMye cAturmAsamAM AhAramAM teo phakta be ja eka vakhata pATaNamAM paMcAsarA derAsara pAse eka ziSya eka moTI vAnagI vAparatA. dALa ane roTalI athavA zAka ane roTalI. teo uMmaranAM bahena sAthe vAto karavA UbhA rahyA. pU.mahArAjazrIe emane kahetA: "dALa ane roTI, bIjI vAta khoTI." e vize pUchayuM to ziSya kahyuM ke "e to mArA saMsArI mAtuzrI hatAM mahArAjazrI caMDila (Thalle) mATe vADAmAM javAnuM pasaMda karatA nahi, eTale vAta karavA Ubho rahyo hato. paNa gAmane pAdara, khullAmAM yogya bhUmimAM javAnuM rAkhatA. e mATe pU. mahArAjazrIe kahyuM, "bhAI, tArI vAta sAcI, paNa tuM saMsArI be-traNa kilomiTara cAlavuM paDe to kacavATa vagara cAlatA. teo ghaNuMkharuM mAtuzrI sAthe vAta karato hato e phakta tuM jANe ane mAtuzrI jANe. bapore spaMDila javAnuM rAkhatA. jyAre rasto badhu tapI gayo hoya tyAre paraMtu jatA AvatA loko to ema ja jANe ne ke premasUrinA celA paNa zAMtithI kazI paNa phariyAda karyA vinA cAlatA jatA. zArIrika rastAmAM strIo sAthe vAto kare che. eTale ApaNe sAdhuothI AvI sahiSNutA emanAmAM gajabanI hatI. amadAvAdamAM hoya to unALAmAM rIte rastAmAM vAta karavA UbhA rahevAya nahi." bhara bapore ughADA page sAbaramatInA kinAre IMDila jatA, tema chatAM koI ziSyane enAM saMsArI sagAsaMbaMdhIo maLavA AvyAM hoya ane emanA caherA para prasannatA rahetI. ' emanI sAthe vAtacIta karavI hoya to pU.mahArAjazrInI rajA levI jevI zArIrika sahiSNutA emanAmAM hatI tevI ja mAnasika sahiSNutA paDatI. emAM paNa teo ekAMtamAM koIne maLavA detA nahi. gRhastho hatI. kadAca koI sAdhu ke zrAvaka game tema bolI jAya to paNa teo sAthe ane temAM paNa vijAtIya vyakti sAthe potAnA celAone paricaya samatAbhAva rAkhatA. game tevA vyavahAramAM teo sAmI pratikriyA karatA vadhAravA detA nahi. nahi. eka vakhata pAlitANAmAM pU. zrI bhAnuvijayajI mahArAja potAnAM eka vakhata pAlitANAmAM zrAvikAzramanA derAsaramAM mahArAjazrInA saMsArI bahena sAthe vAta karavA rastAmAM UbhA rahyA, to pU. mahArAjazrIe haste pratiSThA hatI tyAre amadAvAdathI 60 ThANA sAthe temano vihAra emanA jevA mukhya moTA ziSyane paNa Thapako Apyo hato. nakkI thayo. e divasomAM vihAra ghaNo kaThina hato. ATalA badhA potAnA ziSyonI saMyamanI ArAdhanA barAbara daDha rahe e mATe ThANA hoya ane rastAmAM gocarI vagerenI tathA anya jarUriyAtanI upAzrayamAM temanA sUvAnI-saMthAro karavAnI paddhati paNa pote anokhI vyavasthA barAbara na hoya. eTale amadAvAdanA saMghanA zreSThIoe apanAvelI. be yuvAna sAdhunA saMthArA vacce eka vRddha sAdhuno saMthAro mahArAjazrI sAthe eka gADuM mokalavAnuM nakkI karyuM ke jethI jarUra pramANe rakhAvatA. vaLI pote rAtanA bAra vAge ane be-traNa vAge jAgIne upayoga thaI zake. mahArAjazrIne A vAtanI khabara paDI. emaNe tarata badhAnA saMthArA joI AvatA. zreSThIone bolAvIne kahyuM, "amAre vihAramAM sAthe gADuM na joIe. "pahelAM saMyama, pachI vidvatA' e emano mudrAlekha hato. koI munimAM amane agavaDa ghaNI paDaze, paNa te ame veThI laIzuM," eTale vihAramAM vidvatA ochI haze, gAthAo ochI kaMThastha rahetI haze to cAlaze, sAthe gADuM laI javAnuM mAMDI vALavuM paDayuM hatuM. paNa cAritramAM zithilatA nahi cAle. teo vAraMvAra potAnA munione pU. mahArAjazrI pote ghaDiyALa na rAkhe ane potAnA sAdhuone paNa saMbodhIne udgAra kADhatA, "munio! moharAjAnA subhaTo vividha rUpa rAkhavA detA nahi. teo kahetA ke sAdhuone mahAvarAthI kALanI khabara karIne ApaNane mahAta karavA taiyAra ja hoya che. mATe paLepaLa sAvadhAna paDavI joIe. eka vakhata pUnAmAM teo birAjamAna hatA tyAre emaNo rahejo. brahmacarya vrata sarva vratomAM ziramora che. enA pAlanamAM je hiMmata Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2003 hArI jAya tenA bIjA vratonI kazI kiMmata rahetI nathI.' pu. mahArAjazrI yuvAna vayanA hatA tyAre sarasa vyAkhyAna ApatA eka divasa eka yuvAna zrAvikAe kahyuM ke 'mahArAjazrI ! ApanuM vyAkhyAna bahu sarasa hatuM. e aMge mAre keTaluMka pUchavuM che to ApanI pAse kyAre AvuM?' e zrAvikAnI AvI vAta sAMbhaLatAM ja pU. mahArAjazrI sAvadha thaI gayA. emane thayuM ke A rIte vyAkhyAnanA nimitte strIono saMsarga vadhI jAya, eTale emaNe zakya hoya tyAM pote vyAkhyAna ApavAnuM mAMDI vALyuM. pachI to emanA paTTadhara ziSya pa.pU. zrI rAmacaMdrasUrIzvarajI sAthe hoya ane teo vyAkhyAna ApatA. uttarAvasthAmAM emanI sAthenA bIjA ziSyo. e javAbadArI upADI letA. AvA anubhavanA AdhAre pu. mahArAjazrIe pachI to sAdhvIjIo ane zrAvikAone pAka na Apavo, na bhaNAvavAM niha. evo abhigama jIvanaparyaMta dhAraNA karelo. Ama chatAM koI sAdhIjIne kharekhara kaMI saMdhAya hoya, karma siddhAnta vize kaMI jANavuM hoya to potAnA samartha ziSyone potAnI sAthe besADatA ane emanI pAse sAdhvIjIone uttara apAvatA. prabuddha jIvana tyAMthI vIryuM nahi. emanI sUcanAnusAra emane mATe lukhkhA khAkharA ane goLa eka munimahArAja vahorI lAvyA. e vakhate eka vRddha munie kahyuM, 'mane bhUkha bahu lAgI che. azakti lAge che. lukhkhA khAkharA mane nahi phAve. ethI mane pitta thAya che, mATe mane rasoDe gocarI vahoravAnI rajA Apo.' mahArAjazrIe tarata emane rajA ApI. teo taiyAra thaIne nIkaLatA hatA tyAM joyuM ke potAnA guru mahArAja to khAkharA vAparIne ekAsaNuM karavA besI gayA che. teo gocarI vaheravA bahAra gayA kharA, paNa aDadhethI pAchA AvyA ane kahyuM, 'mAre rasoDAnI gocarI nathI vAparavI. huM paNa ApanI sAthe lukhkhA khAkharA vAparIza.' lazkaramAM jema eka sthaLethI kUca karIne dUranA bIjA koI sthaLe pahoMcavAnuM hoya tyAre tyAM pahoMcyA pachI uparI adhikArI sainikonI saMkhyA barAbara che ke koI chUTuM paDI gayuM che tenI gaNatarI karI che, tema pU. mahArAjazrI sAmAnya rIte 30-40-50 ke 80-100 ziSyo sAthe vihAra karatA vistAramAM emanI paNa e ja paddhati hatI ke saMkhyA gaNI levI. jUnA vakhatamAM sIdhI saDako ochI hatI. kyAreka vagaDAmAMthI ke khetaromAMthI paNa vihAra thato. tyAre koIka vakhata eka sAdhu, koIka vakhata bepAMca sAdhu bhUlA paDatA. to temanI zodha karavA mATe tarata zrAvakone mokalatA. kyAreka aMdhAruM thaI gayuM hoya to phAnasa sAthe mANAsone mokalatA. bhulA paDyA pachI aMdhArI rAta thaI gaI hoya ane jhADa nIce mukAma karyo hoya evA sAdhuonI paNa bhALa meLavIne upAzraye laI AvatA. ekavAra sAdhuonI saMkhyA eka ochI thatI hatI ane khabara nahotI paDatI ke kALA bAkI rahI gayuM che. tyAre eka ziSya dhyAna kheMceluM ke, "mahArAjazrI, nIkaLatI vakhate saMkhyAmAM ame ApanI paNa gAnA karI hatI ane atyAre Apa potAne gaNatA nathI.' potAnI bhUla samajAtAM mahArAjazrInA caherA para nirdoSa hAsya prasarI rahyuM hatuM. napAsa karatAM jANAvA maLyuM ke 'jANI' eTale mahArAjazrInA potAnA ja be gelA jagavijaya ane lakSmIvijaya. teoe saMyukta nAme patra lakhyo hato mATe 'jayANI' lakhyuM hatuM. paraMtu mahArAjazrIne e"gamyuM nahi. amo e ziSyone Thapako Apyo ane AvI rIte saMyukta nAme koIne paNa patra na lakhavA mATe AjJA karI hatI. mahArAjazrI bhakto vagere sAthe TapAla-vyavahAra bahu ocho rAkhatA. vijAtIya vyakti sAthe to bilakula nahi. potAnA ziSyo paNa evo vyavahAra na rAkhe e mATe teo cIvaTa rAkhatA. rojeroja AvelI badhI TapAla pote joI jatA. ziSyo upara AvelI TapAla paNa pote kholIne vAMcatA. pote punAmAM hatA tyAre eka divasa eka patra vAMcIne mahArAjazrIe pU. bhAnuvijayajInI khabara laI nAkhI ke tamAre koI zrAvikAno Avo patra Ave ja kema ? pU.zrI bhAnuvithajI paNa vimAsaNamAM paDI gayA. patra vAMcIne kahyuM ke pote evI koI zrAvikAne oLakhatA nathI. pachI emaNe pU. mahArAjazrI pAse kavara jovA mAgyuM. te vAMcatA ja vAta samajAI gaI. jULara gAmanA saranAme lakhAyelo patra bhUlamAM ja nAmasAmyane kAraNe pUnA AvI gayo. jUgaramAM e samaye bIjA eka bhAnuLiya mahArAja birAjamAna hatA, emanA mATe e patra hato. vihAra hoya tyAre mahArAjazrI potAnA ziSyonI pUrI kALa rAkhatA. eka vakhata pU. mahArAjazrI bhAvanagaramAM birAjamAna hatA tyAre be sAdhuo bhAvanagara AvI rahyA hatA. unALAnA divaso hatA ane vihAra lAMbA hatA. emAM muni bhaktivijayane vihAramAM tarasa bahu pU.gI hatI. ethI thAka lAgyo hato ane cAlavAmAM maMdatA AvI gaI hatI. evAmAM dUrathI be sAdhuo AvatA dekhAyA. najIka AvyA tyAre khabara paDI ke teo to potAnA ja gurubaMdhu che. teo Ama kyAM jatAM haze evo prazna thayo. tyAM to teo pAse AvI pahoMcyA, kahyuM, 'guru mahArAje amane pANI ane chAza laIne mokayA che. guru mahArAje kahyuM ke 'bhaktivijayane vihAramAM tarasa bahu lAge che mATe tame pANI ane chAza laIne sAmAM jAva.' pANI maLatAM nitiyane atyaMta harSa thayo. thAka utarI gayo. potAnA gurU mahArAja keTaluM badhuM dhyAna rAkhe che e jANIne bhAvathI mastaka namI gayuM. pu. mahArAjazrI potAne mATe khAsa banAvelI uddiSTa prakAranI gocarI vahoratA nahi. evI dASita-AdhakarmI gocarIne badale temano Agraha zAstrAjJAnusAra nirdoSa gocarI vahoravAno raheto. pote vihAramAM hoya ane AgaLa potAne mATe rasoDAM cAlatAM hoya evuM kayAreya banavA detA nahi. teo jainonA gharethI sAdhune mATe khAsa banAvelI vAnagI vahoratApArTa parathI vAMcI saMbhaLAvyo hato. e vakhate emanA mukhya padhara pU. pU. mahArAjazrIne amadAvAdamAM vi.saM. 2018nA caitra vada 5nA roja 120 mahAtmAonI hAjarImAM dasa muddAno paTTaka jJAnamaMdiramAM nahi, paraMtu jarUra paDe to arjuna ghImAMthI nirdoSa gocarI vahoratA. teo potAnA ziSyone paNa e pramAe sucanA ApatA. AcAryadeva zrI rAmacaMdrasUri paNa upasthita hatA. A pahake kaDaka sAdhusAmAcArI mATe hato. ane saue te saharSa svIkAryo hato. eka vakhata pU. mahArAjazrI para eka patra Avyo hato. sukhazAtA pUchavA aMgeno sAmAnya patra hato, paNa chelle lakhyuM hatuM ke 'jayalakSmInI vaMdanA'. patra viganA pU. mahArAjazrI vicAramAM paDI gayA. A jIllAmI koNA? ane mane zA mATe patra lakhuM? mAre koI mahilAo zrAvikA ke sAdhI sAthe patravyavahAra hoto nathI, to pachI A patra zA mATe Avyo?' 4 eka vakhata mahArAjazrI rAdhanapura tarapha vihAra karI rahyA hatA. rastAmAM eka gRho zrAvako mATe rasoDuM cAlu karyuM hatuM. paraMtu mahArAjazrIe 11 pU. mahArAjazrI pote zAM svAdhyAyarata rahetA ane potAnA viyone barAbara sthApAya karAvatA. dareka ziSyane nyAya ane karmasiddhAMtanI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana barAbara abhyAsa hovo ja joIe ema teo mAnatA. ziSyone abhyAsa daramiyAna koI zrAvakI khalela na pahoMcADe tenI pUrI kALajI rAkhatA. ziSyone abhyAsa mATe vAraMvAra preraNA karatA. koI vakhate koI munine pU. mahArAjazrI kahe, 'tuM saMskRta bhASA-vyAkaraNanI be buka pUrI na kare tyAM sudhI mAre dUdha baMdha che.' A sAMbhaLatAM ja munirAjane cAnaka caDe ane abhyAsa ochAmAM ochA samayamAM pUro kare. koIkane vAtsalyathI kahe ke, 'Aje pAMca zloka kaMThastha karIne mane saMbhaLAve nahi to mAre Aje gocarI vAparavAnuM baMdha che.' koIkane kyAreka kahe, 'tuM tattvArthasUtrano pUro abhyAsa na kare tyAM sudhI mAre phaLa baMdha che.' eka vakhata gocarI vAparatI veLAe eka mUni mahArAje ekadama bhaktibhAvamAM AvI jaIne pU. mahArAjazrInA pAtarAmAM mIThAIno TUkaDo mUkI dIdho. have vAparyA vagara chUTako nahoto. te vakhate pU. mahArAjazrIe kahyuM, juo huM tamArAM premabhaktine vaza thaI atyAre mIThAI vAparuM chuM, paraMtu havethI jyAM sudhI bhAvijaya, padmavijaya, caMdrazekhara, mitrAnaMda vagere Agamono abhyAsa pUro na kare tyAM sudhI mAre mIThAI baMdha.' pU. mahArAjazrI ziSyone svAdhyAya mATe preraNA karavAnA AzayathI pote amuka vastuno tyAga karavAnI vAta karatA e emanA vyaktitvanuM eka pAsuM hatuM, paNa pote e mATe sAmethI dravya vAparavAnI vAta kare e emanA vyaktitvanuM bIjuM pAsuM hatuM. mahArAjazrI sAmAnya rIte ekAsaNAM karatA. paraMtu eka vakhata emaNe potAnA ziSyo zrI dharmAnaMdavijayajI ane zrI hemacaMdravijayajI samakSa prastAva mUkyo ke jo tame baMne 30 bajAra bloka pramANe 'kayaDI'nI TIkA dasa divasamAM barAbara samajane pUrepUrI vAMco to pachI huM tamArI sAthe dasa divasa savAre navakArazI karIza.' navakArazI karAvIne potAnA guru mahArAjanI bhakti karavAnI A to suMdara taka hatI. eTale teo baMnee gurudevanI darakhAsta maMjUra rAkhI ane kayaDInI TIkA vAravA lAgI gayA. rojanA sarerAza traNa hajAra zloka thAya. barAbara dasamA divase sAMje teoe svAdhyAya pUro karyo ane guru bhagavaMtane navakArazI karAvavAno lAbha meLavyo hato. jUna, 2003 pU. mahArAjazrImAM laghutA ghaNI hatI. temanuM piMDavADAmAM jyAre karmasAhityanuM lekhanakArya cAlatuM hatuM tyAre temanI IcchA karmasiddhAnta aMge digaMbara mAnyatAone paNa vicArI-samAvI levAnI hatI. e mATe koI digaMbara paMDita sAthe carcAvicAraNA karavI joIe. e mATe je yogya mahenatANuM hoya te ApavuM joIe. pAsa karAvatAM eka samartha digaMbara paMDita piMThavADA AvIne rahevA mATe taiyAra thayA, paraMtu emaNe zarata mUkI ke potAne gAyanuM dUdha, gAyanuM ghI, ghaMTIno loTa, kUvAnuM pANI vagere joIze. emanI e zarata svIkAravAmAM AvI. paraMtu emaNe evI zarata mukI ke "huM tamArA AcArya mahArAjane naMdana nahi karuM ' pU. mahArAjazrIe e zarata paNa maMjUra rAkhI. eTale e paDiMta piMThavADA AvyA ane karmasiddhAnta aMge digaMbara mata samajAvavA lAgyA. pahele bIje divase to emaNe mahArAjazrIne vaMdana karyA nahi, paNa mahArAjazrInI saraLatA, nirAbhimAnatA, nispRhatA, prema, vAtsavya, tapatyAga ane vizeSa to karmasiddhAntanI jANakArI joIne sahaja rIte ja paDita pU. mahArAjazrIe nA kahI chatAM rojaroja vaMdana karavAnuM cAlu karI dIdhuM ane kahevA lAgyA ke 'samasta jaina sAdhusamAjamAM AvA mahAtmA meM kadI joyA nathI.' glAnasevA e pU.mahArAjazrInI eka svabhAvagata lAkSaNikatA hatI. potAnAthI vaya ke padamAM moTA hoya ke nAnA hoya, sva samudAyanA hoya ke anya samudAyanA, teo jAte temanI sevAmAM lAgI jatA. kyAreka potAnA sAdhuone mokale. eka vakhata badhA ja munio bahAra gayA hatA ane upAzrayamAM pU. mahArAjazrI ane tAvamAM sutelA eka bAlamuni hatA. e bAlamuni ladhunIti kare to pU. mahArAjazrI pote e paraThavI AvatA. bhagavAna mahAvIra svAmInuM vacana ne pittALa paDisevar se mAM Disevar (je glAnanI sevA kare che te mArI ja sevA kare che.) emanA hradayamAM kotarAI gayeluM hatuM. Ama, pote vAtsApurvaka vividha prakAranA abhigraha dhAraNA karIne thatAM ziSyane sAruM lAgavA mAMDyuM ane kramekrame tabiyata barAbara thaI ziSyone vidyAbhyAsa mATe preraNA ApatA. gaI, jAze mRtyunA mukhamAMthI guru mahArAje pAcho bolAvI lIdho hato. pAlitANAmAM pu. mahArAjazrI pote birAjamAna hatA tyAre eka ziSyanuM svAsthya ekadama bagaDI gayuM. paristhiti gaMbhIra banI gaI. aMtima ghaDI gaNAvA lAgI, pu. mahArAjazrI e ziSya pAse besIne AkhI rAta navakAra saMbhaLAvatA, emanuM mAthuM dabAvatA tathA emanA page sUMTha ghasI ApatA hatA. AkhI rAtano ujAgaro thayo, paNa savAra eka vakhata pU. mahArAjazrI potAnA ziSyo sAthe ucca vihAra karIne bIje sthaLe padhAryA. tyAM pahoMcIne badhA ziSyo potapotAnA kAryamAM lAgI gayA, paNa eka navIkSita praziSya sUI gayA hatA. pU. mahArAjazrIe e joyuM ke tarata enI pAse jaIne vahAlathI pUchyuM, 'kema sUI gayA cho.' ziSye kahyuM, 'kAra bahu duHkhavA AvI che.' "ema? lAva, huM dabAvI dauM.' ziSyanI ghaNI AnAkAnI chatAM mahArAjazrIe enI kamara para UbhA rahIne evI haLavI rIte dabAvI ApI ke e ziSyano dukhAvo tarata maTI gayo hato. pote moTA AcArya che evI sabhAnatA teo kyAreya rAkhatA nahi. mahArAjazrImAM vAtsalyabhAva mA No hato. eka bAlamUni piMDavADAnA hatA. eka vakhata pU. mahArAjazrI sAthe teo badhA piMDavADA padhAryA tyAre bAlamuninA saMsArI svajanoe emane gocarImAM eka piparaminTa vahorAvI, bAlamunine evo bhAva thayo ke piparaminTa pote vApare ane badale guru mahArAja vApare to potAne vadhu AnaMda thayo. eNe gocarI vakhate pU. mahArAjazrIne e piparaminTa ApI. mahArAjazrIe kahyuM, 'bhAI, AvI vastuo to tamArA jevA bAlamuni mATe hoya. ame to buTTA thayA.' paraMtu bAlamunino Amaha eTalo badho hato ke mahArAjazrI nA na kahI zakyA. bAlamunie piparaminTa mahArAjazrInA momAM dharI ke pU. mahArAjazrIe tarata e peTamAM utArI dIdhI. bAlamunie aphasosa vyakta karatAM bolyAM, 'are sAheba! Ama kema karyuM ?' mahArAjazrIe kahyuM, 'A goLI jo moMmAM rAkhIne rUsIe to svAda Ave ane rAgyano bhAva nA thAya. rAga saMsAramAM raDAve eTale AvI vastu huM kyAreya vAparato nathI, paNa tAro prema ane bhAva eTalo badho hato ke huM nA na pADI zakyo. eTale meM A rasto kADhyo.' eka vakhata eka munimahArAjanI vardhamAna tapanI AyaMbilanI oLI gAlatI hatI. emAM emanI tabiyata ekadama bagaDI gaI. bIjA rAjyoe pAraNuM karavAno Agraha karyo, paNa tema na karavA mATe munimahArAja makkama hatA. paNa ethI to azikta ghaNI badhI AvI gaI. pU. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 prabuddha jIvana garyo hato, koino tAva UtarI gayo hato, koIno mAnasika roga kaeN kSayaroga maTI gayo hato, koIno kAmAgni zAMta thaI gayo hato, kyAreka vAvAjhoDuM zAnta thaI gayuM hatuM, kyAreka karaDakA kUtarA zAnta thaI gayA hatA. kyAreka vyaMtarIono upadrava zAnta thaI gayo hato. jUna, 2003 mahArAjazrIne khabara paDI eTale teo emanI pAse AvyA ane kahyuM, 'jo, Aje mArI gocarI-dALa ane roTalI e be ja dravya tuM mAre mATe vorI lAve to ja mAruM gocarI vAparavI che. paNa zarata eTalI ke tAre mArI sAthe gocarI vAparavI paDaze.' AthI e muni mahArAja mATe kriyA UbhI thaI. gocarI vahorI lAve to pArakhuM karavuM paDe ane na vahorI lAve to guru mahArAjane upavAsa thAya.' eTale tarata teo pAtrA laIne gayA ane gocarI vahorI lAvIne pU.mahArAjazrInA haste pAraNuM karyuM, vi.saM.2023nuM cAturmAsa khaMbhAta karavAno nirNaya pU. mahArAjazrIe, khaMbhAtanA saMghanI vinaMtIne mAnya rAkhIne karyo. tyAre teo akhAtrIjanA pAraNA prasaMge pAlitANA hatA. tyAMthI vihAra karIne teo khaMbhAta padhAryA. e divasomAM nAdUrasta tabhitane kAraNe pu. mahArAjazrIthI lAMbo vistAra thato nahoto, vaLI bhADUtI DoDIvALAnI DolImAM emane besavuM nahatuM, paraMtu mahArAjazrInA ziSyono bhaktibhAva eTalo badho hato ke teo potAne khabhe UMcakIne pU.mahArAjazrIne jyAM javuM hoya tyAM hAI javA taiyAra hatA. e mATe cAra khabhe doDA laI zakAya evI jhUlatI jhoLI (sTrecara jenI) khArA banAvavAmAM AvI hatI. emAM pU. mahArAjazrIne besADIne laI javAmAM AvatA. tyAre pu. zrI bhAnuvijayajI mahArAja (pachI pU. bhuvanabhAnusUri), pU. zrI caMdrazekhara vijayajI mahArAja, pU. zrI himAMzuvijayajI mahArAja, pU. zrI malayavijayajI mahArAja vagerene potAnA gurudevane jhUlatI DolImAM UMcakIne cAlatA jovA e paNa eka aneruM dazya hatuM. pU mahArAjazrI vacanasiddha tA, emanA mukhamAMthI je pramANa nIkaLatuM acUka e pramANe thatuM. ethI ja jyAre teo vrata mATe paccakhANa levAnuM kahetA tyAre paccakhANa lenAra vyakti pote lIdheluM vrata bahu sArI rIte ullAsapUrvaka pALI zakatI. AthI ja emanI pAse paccakhANa levA mATe paDApaDI thatI. eka vakhata pU. mahArAjazrI amadAvAdathI khaMbhAta padhAryA hatA. te vakhate khaMbhAtanA saMdhe pU. mahArAjazrIne cAturmAsa mATe rokAI javA vinanI karI paNa pU. mahArAjazrIe cAturmAMsa amadAvAdamAM karavAnI nirNaya karyo hato eTale khaMbhAtano saMgha atyaMta nirAza thaI gayo. chevaTe koI moTA AcAryane mokalaze ema kahyuM. pachI pU. mahArAjazrIe emanA eka samartha ziSya pU. zrI hemacaMdrasUrijIne khaMbhAtamAM cAturmAsa mATe javA kahyuM, paraMtu pU. hemacaMdrasUrijIe khaMbhAtamAM traNa cAturmAsa karyA hatAM. eTale emaNe pU. mahArAjazrIne kahyuM, "gurudeva, meM khaMbhAtamAM traNa cAturmAsa karyA. have tarata cothuM karavAnI IcchA nathI. pU. mahArAjazrIe kahyuM, 'tamArI bhale IcchA na hoya, paNa tamAre khaMbhAtamAM ja cAturmAsa karavAnuM che. tame pAMca cho te dasa thaIne pAchA Avo.' ane kharekhara ema ja thayuM. guru bhagavaMtanI AjJA thaI eTale pachI vicAravAnuM ja zuM ? pU. hemacaMdrasUrijIe cothuM cAturmAsa khaMbhAtamAM ja karyuM. emanAM vairAgyagarbhita vyAkhyAnono eTalo badho prabhAva paDyo ke pAMca yuvAno emanI pAse dIkSA levA taiyAra thaI gayA. kharekhara, pU. mahArAjazrIe jevI vANI bhAkhI hatI tevuM ja thayuM. pu. mahArAjazrInA camatkArika anubhava hAine thayA che. keTalAke potAnA evA anubhavo vize lakhyuM paNa che. mahArAjazrInA AzIrvAdathI koine zloko yAda rahevA lAgyA hoya, emanA nAmano jApa karavAthI koInA upasargo dUra thaI gayA hatA, bhulA paDelA koIkane rasto jaDI pu. mahArAjazrInA keTalAka ziSyoe zAstranA niyamAnusAra nAnI vayamAM dIkSA lIdhI hatI. pU. rAmacaMdrasUrIzvarajI mahArAja enuM javalaMta dAna che. evI rIte bIjA paNa keTalAye munione bAhya vayanI dIkSAne dIpAvI che. pU. mahArAjazrI pote paNa bAlyavayamAM yogya vyaktine dIThA ApavAmAM mAnatA hatA. paraMtu bAvaDIyAno virodha vakhatovakhata thayA karyo che. vi. saM. 2010mAM te samayanA (gujarAta ane mahArASTra sahitanA) muMbaI rAjyanI vidhAnasabhAmAM bAladIkSA para pratibaMdha lAvavA mATe eka dhAro rajU karavAmAM Avyo hato. e jo maMjUra thAya to koine pA muMbaI rAjyamAM nAnI vayamAM dIkSA ApavAmAM Ave to kAyadesara e sajApAtra guno thAya. AthI pU. mahArAjazrIne lAgyuM ke A pAro pAsa thavo na joie. emane aMtaramAM zraddhA hatI ke potAnuM tapa jo sAcuM haze to dhAro pAsa nahi thAya. e vakhate mubaI rAjyanA mukhya pradhAna zrI morArajI desAI hatA. teo pote mahArAjazrIne maLavA AvyA hatA. tyAre pU. mahArAjazrIe potAnA tejasvI bAlamunione bolAvIne zrI morArajI desAI sAthe vAtacIta karavA kahyuM hatuM. emanI sAthe vAtacItathI, emanA jJAnathI zrI morArajI desAI Aryamugdha thaI gayA hatA. eTale emaNe pote ja e dhArAne vidhAnasabhyamAMthI pAcho kheMcAvI lIpo hato. eka vakhata mahArAjazrI pAlitANAthI sihora thaIne vallabhIpura tarapha vihAra karI rahyA hatA. sAthe pU. mijJAnaMdasUrijI hatA. rastAmAM pU. mahArAjazrInI muhapatti khovAI gaI. pU. mitrAnaMdasUrijI be mAIla sudhI tapAsa karI AvA paNa mupatti maLI nahi. te vakhate pU hArAjazrIe kahyuM ke 'mArI muhapatti koI divasa khovAI jatI nathI. e na jaDI emAM koIka azubha saMketa lAge che. koI mAThA samAcAra Avaze.' teo bIjI muhapatti laIne vihAra karatA vallabhIpura pahoMcyA. sAMrja be mAThA samAcAra AvyA. eka te pU. zrI nyAyavijayajI mahArAja (tripuTIvALA) kALadharma pAmyA hatA ane bIjA te bhAratanA nAyaba vaDA pradhAna saradAra vallabhabhAI paTela avasAna pAmyA hatA. pU. mahArAjazrIne yuvAna vaye pharatA vAno roga lAgu paDyo hato ane te jIvananA aMta sudhI rahyo hato. e vAnI jyAre pIDA thAya tyAre te asahya banI jatI. keTalIye vAra pU. mahArAjazrI AkhI rAta jAgatA beThA hoya. zarIramAM bhAre duHkhAvo hoya chatAM samatApUrvaka teo sahana karI letA ane prasanna rahetA. teo kahetA ke A pharato vA to mAro bhAIbaMdha che. e jyAre Ave che tyAre catA IjAgarA karAve che ane zarIramAM jANe sUtra bhoMkAtI hoya evI pIDA karIne mArA karmono nAza kare che. e to mAro upakArI bhAIbaMdha che. Avo bhAIbaMdha duniyAmAM maLe nahi." pU. mahArAjazrInI nAnI nAnI vAtomAM paNa jAgRti thI rahetI. jIvadayA, rasatyAga vagere to emanI rageragamAM vAI gayAM hatAM. pU. mahArAjazrIne moTI uMmare prosTeTanI vyAdhi thaI hatI. ethI paidAba karavAmAM emane ghaNI takalIpha paDatI hatI. amadAvAdamAM eka gRhastha AvIne kahyuM, 'mahArAjajI, mane paNa prosTeTanI vyAdhi che, paNa huM e mATe kesuDAno upayoga karuM chuM. ethI mane ghaNI rAhata thaI gaI che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 prabuddha jIvana jUna, 2003 Apa paNa kesuDAMno upayoga karo. huM lAvI ApIza." pU. mahArAjazrIe dekhAya te tarata sudhArI levI. emAM pramAda na karavo. vaiyAvacca ane kahyuM, "bhAI, mArI A vedanA e to mArA pUrvakarmano udaya che. kesuDAM bhakti karavAM. e badhAM nirjarAnAM aMga che; saMjJAo anAdinI che, e to lIlI vanaspati che. ekendriya jIva che. enA prANano nAza karIne jora kare paNa ApaNe tenI sAme jora vAparavuM, anukULatA-pratikULatAmAM mArI vedanA zAnta karavAnA vicAre ja mane kamakamAM Ave che. mAre evo madhyastha rahevuM, navakArazI karavI paDe to paNa enuM vyasana na thavA devuM, upacAra nathI karavo. ApaNane dharmanI sAcI zraddhA maLI che, to pachI koInA paNa pratye vicArIne bolavuM, jema tema bolI na nAkhavuM, vaDIlo adharmanuM, pApanuM AcaraNa zA mATe karavuM ? huM to samatAbhAve vedanA samakSa be hAtha joDIne ja vAta karavI, potAnI bhUla thAya to tarata sahana karI laIza." "micchAmi dukkaDa' Apavo, gurumahArAja kahe te 'tahari' karavuM. jIvananA pAchalAM varSomAM jyAre emanI tabiyata naramagarama rahetI koI paNa azubha vicAra manamAM AvI gayo hoya to saMyamanI rakSA hatI tyAre eka vaide upacAra tarIke emane mamarA khAvAnuM sUcavyuM hatuM. mATe tarata zuddhi karI levI joie. anAdi kALanA viSaya-kaSAyo ethI emane sAruM lAgatuM hatuM. paNa eka divasa emaNe ziSyone sUcanA AtmAne anAdi kALathI lAgelA che. upazama-zreNigata munine paNa te ApI dIdhI ke gocarImAM mamarA vahorI na lAve, kAraNa ke mamarA pachADe che. te nigodamAM paNa pADe che. mATe viSaya-kaSAyanI nivRtti khAvAmAM potAne svAda AvavA lAgyo che. zarIra sAruM karavA mATe jatAM heyAthI nahi karo to ghaNuM nukasAna thaze. ApaNane saune vadhu pajave che svAdendriyane saMtoSavA teo IcchatA nahotA. dehanI mUrchA. zarIra to ApaNuM paDozI che. paDozIne soya lAge te potAnuM zarIra vyAdhigrasta thayuM hatuM to paNa kriyAmAM teo apramatta vakhate ApaNe cIsa pADIe chIe ? tevI ja rIte zarIrarUpI paDozIne rahetA. temaNe evo eka abhigraha dhAraNa karyo hato ke gocarI vAparatI soya vAge to ApaNane kaMI thavuM na joie. mATe vAsanAonA udayane vakhate eMThA moMDhe kyAreya kazuM bolavuM nahi. bhUlathI bolAI jAya ane ApaNe niSphaLa nahi karIe to saMsAramAM bahu bhaTakavuM paDaze.' pachI jyAre paNa yAda Ave tyAre tarata vIsa khamAsamaNAM devAM. mahArAjazrIe potAnA ziSyone saMyama, svAdhyAya, vinaya ItyAdimAM vRddhAvasthAmAM, jIvananA chellAM varSomAM zarIra jyAre azakta thaI gayuM evI rIte keLavyA hatA ke teo koI moTA upAzrayamAM hoya ane hatuM tyAre eka divasa gocarI vAparyA pachI badhA sAdhuo potapotAnA emanI sAthe 80-100 sAdhu hoya to paNa jarA paNa avAja ke ghoMghATa adhyayanamAM lIna thaI gayA hatA, tyAM acAnaka mahArAjazrI hAthamAM saMbhaLAya nahi. badhA potapotAnA svAdhyAyamAM, ke dharmacarcAmAM ke lekhanakArya rajoharaNa laI UbhA thaI khamAsamaNAM ApavA lAgyA. bIjA munioe vageremAM magna hoya. upAzraya nAno hoya to paNa sAdhuone saMkaDAza pUchayuM to kahyuM, "hamaNAM mArAthI bhUlathI eMThA moMDhe bolAI gayuM eTale naDatI nahi. mArA abhigraha mujaba vIsa khamAsamaNAM ApuM chuM." pU. mahArAjazrI jJAnAcAra, darzanAcAra, cAritrAcAra, tapAcAra ane potAnA hAtha nIcenA sAdhuone paMcAcAranA pAlanamAM protsAhita varmAcAra e paMcAcAranA pAlanamAM atyaMta utsAhI ane apramatta rahetA. karavA mATe pU. mahArAjazrIe potAnA vaDIla ziSya sAdhuone zikhAmaNa potAnAthI sUtraviruddha kaMI bolAya nahi, usUtra prarUpaNA na thAya te ApatAM kahyuM hatuM ke jo vaDIloe sArA ziSyo teyAra karavA hoya to mATe satata sAvadha rahetA. "kammapayaDI'nA lekhanamAM eka najIvI kSati teoe keTalIka vAtano barAbara khyAla rAkhavo joie. vaDIloe pAchaLathI eka hastaprata maLatAM jaNAI hatI to tyAkhyAnamAM ane Azritone khAnapAnanI bAbatamAM vAraMvAra TokavA na joie. vaLI chApAmAM jAhera nivedana chapAvIne kSamA mAgI lIdhI hatI. pU. mahArAjazrI, vaDIloe potAnuM jIvana preraka udAharaNarUpa banAvavuM joie. e mATe brahmacaryanuM navavADapUrvaka vizuddha pAlana karatA, nidoSa AhAra letA, tapa, tyAga ane svAdhyAyamaya potAnuM jIvana hovuM joie. taduparAMta samiti ane guptinuM custa pAlana karatA. game teTalo lAMbo vihAra vaDIloe potAnA AzritonA zarIranI pUrI kALajI rAkhavI joie karIne AvyA hoya, thAkyA hoya to paNa potAnI Avazyaka kriyAo ane temane bahu vAtsalya ApavuM joie. vAtsalyathI vaza thayelo ziSya UbhA UbhA ja karatA; teo bahirAtmabhAva choDIne aMtarAtmabhAvamAM vaDIlonI sUcanA pramANe badhuM karavA taiyAra thaI jaze. rahetA. teo navadIkSitane keTalIka vAra salAha ApatA ke sAdhujIvanamAM pU. mahArAjazrI saMyama, saraLatA, tyAga, vairAgya, bahuzrutatA, vAtsalya, saMyamanA mArge jhaDapathI AgaLa vadhavuM hoya to traNa kakkAne tilAMjali ni:spRhatA, udAratA, tapazcaryA, vinaya, vaiyAvacca, guNAnurAga, Apajo. e traNa kakkA te kArazI, kALiyo ane kALuM pANI. kArazI sahiSNutA, apramattatA, pApabhIrutA, zAsanarAga, kAryadakSatA, upazama, eTale navakArazI. jeone navakArazInI Teva paDI jAya che tenAmAM nirdabhatA, dhIratA, vIratA, gaMbhIratA, samayajJatA, ugra vihAra, alpa pramAda AvI jAya che. bane to phakta eka TaMka ke be TaMka gocarI upadhi, rasanA upara vijaya, nitya ekAsaNAM, glAna pratye khUba kALajI vAparavI. jarUra paDe to porasI karavI, paNa navakArazI na karavI. vagere aneka guNonA bhaMDAra hatA. . kALiyo eTale kaSAyo. risAI javuM, moMDhuM caDAvavuM, abhimAna karavuM, traNasothI adhika ziSyonuM premabharyuM netRtva jemaNe prApta karyuM hoya e krodha karavo vagere ane kALuM pANI eTale cA. eka vakhata cAnI Teva mahAtmA kevA addabhuta hoya ! jaina dharma ane sAdhu bhagavaMtonA AcAra, paDI gaI pachI enA samaye cA vagara mAthuM du:khaze. mATe bhUle cUke cAnuM vize jemane khabara na hoya teo to pU. mahArAjazrInA jIvananI keTalIka vyasana na thavA detA. vAto mAne nahi ane keTalIka vAtothI Azcaryacakti thaI jAya. pUjya mahArAjazrI potAnA ziSyone vaya, kakSA, zakti ane prakRti dhanya che A sadInA sarvocca dIkSAdAtA pa. pU. vijayapremasUrIzvarajIne ! anusAra zikhAmaNa ApatA. teo kahetA ke saMyama ane svAdhyAyamAM 5.pU. zrI premasUridAdAne bahumAnapUrvaka koTizaH vaMdana! satata AgaLa vadhavAnuM lakSya rAkhavuM, emAM ekalInatA rAkhavI, ne truTi Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jUna, 2003 prabuddha jIvana navapada - girIzabhAI tArAcaMda mahetA (gatAMkathI cAlu) vo upayoga, hRdaya, bhAva, vicAra e ebhUtanaya che. gamatI rucikara vAnagInAM darzana thAya ane enuM vedana cAlu thaI jAya che. pratisamaya karmabaMdhana evaMbhUtanayathI thAya che. prabhupratimAmAM bhagavAnanI sAkSAtatAnI mAnyatA sAkSAtatAnI anubhUti karAve che evAM keTalAMya dRSTAMta che. sAkSAtatAnA bhAve sAkSAta bhagavAnano yoga thAya ane e yoga na thAya tyAM sudhI samyagdaSTimAM bhagavAnanuM rasavedana rahe, jenAthI bhagavAnanuM sA baMdhAya ke je RNa ane bhagavAnanI bheMTa karAve. jIvitasvAmI banAvI bhagavAnanI bhajanA karavAnI che. saMsAramAM saMsAranA vyavahAramAM ApaNA sahunA jIvananA anubhavanI vAta che ke vara-kanyAnA bola bolI savA rUpiyAnI Apa le karI sagAI jAhera thatAM ja pUrvanA aparicita evA paNa kevAM ciraparicita bhAvanA baMdhane baMdhAI jAI ekAtmabhAve heje hatuM che ! ApaNe paNa bhagavAna sAthe kSIranIra jema heje haLavAnuM che, jevuM vAcayazovijayajI mahArAjAzrIe gAyuM che. dhyAnAyadhyAna pada eke, bheda chaMda kazuM have Teke, khIranIra pare tumazuM mIla, vAcakayaza kahe heje haLazuM. sAhibA vAsupUjya. haLaze, maLazuM, gaLatuM, ekAkAra thaI samarasa banI jaIza svarUpa ekAkAra thaIza, kAraNa ke e svarUpathI svarUpanuM svabhAvadazAnuM milana che. 'svabhAvadazA abhedasvarUpa che, vibhAvadazA bhedasvarU5 che. bhaMdarUpa jaine jANyuM che teno keda karI abhedathI abheda thavAnuM che.' vibhAvadazAmAM saMsAramAM heje taLela khIje to halAvatAM vAra lAgatI nathI ane pachI sagAI kIka thatAM rokI zakAtI nathI, kAraNa ke e vibhAvadazA evI anAdazA che. tethI ja to yogIrAja AnaMdathanajI mahArAjAe gAyuM ke rIjhyo sAhiba saMga na parihare, bhAMge sAdi anaMta Rma jinevA prItama bhakta hRdaya to pokAra kare ke...he nAtha ! he niraMjana nirAkAra anaMta upakArI bhagavaMta TAMkA mArI tane ghaDyo ! have huM tArI samakSa chuM, tuM mane ToNA mArIne dhaDa ! mArAmAMnI mArI rUDhi (doSa) kazAthI chaMdI bhedI tArA jevA ja mArA svarUpanA AkArane mArAmAMthI pragaTa karavAno tuM mArI upara upakAra kara ! mane ghaDavA mATe tane ghaDyo che to have tAruM kAma prabhu tuM kara ane mAruM ghaDatara ka2 ! tArAmaya mane banAva ! dRzyanI dRSTA upara asara che. mATe ja to 'sRSTi' evI 'daSTi' paNa kahela che. dRSTi sanmukha dazya gAyanuM che to te duSTAnuM darzana gAya kendrita darzana che. sArAnI sArI asara, narasAnI narasI asara, sobata tenI asara ane saMga tevo raMga. dRzyathI dRSTi eTale ke darzana sudhAravAnI kriyA te darzanAcAra. arthAt darzanano AcAra. darzanIya, vaMdanIya, pUjanIya deva gurUnA darzana, vaMdana, pUjana e darzanano (draSTi sudhAravAno) AcAra che. sRSTimAM sarvocca darzana koI hoya to te samavasaraNa darzana che, je dRSTAnI duSTi, dizA ane dazA zIghra badalI ApanAruM darzana che. samavasaraNa ane rAmavANAdhipati tIrthaMkara bhagavaMtanI gerahAjarImAM, maMdira, mUrti, guryAvaMdanAM darzana AMkha Thare ane aMtara ThAre evAM zItala hoya che, je 15 parAkASTAnI brahmaSTi sudhI pahoMcADI sanaMda" banAvanAra che. samavasaraNanA pratIka evAM maMdiramAM pravezI maMdirAdhipati jinezvara vItarAga sarvajJa paramAtmAnA pratIkarUpa pratimAnIM darzana jenI sahAyathI karAya te cakSuthI thatAM cakSudarzana che. AMkha e darzana mATe potapotAne potapotAnA darzanAvaraNIya karma sApekSa cakSudarzana che. karma sApekSa darzana hovAthI te kRtva, mUtva, rUpInA ja darzana karI zake che mATe ja mUrti ane mUrtipUjAnuM mahAtmya che. ahIM 'sRSTi evI draSTi'no tarka lAgu paDe che. e vyavahAranaya che. jyAre 'daSTi evI sRSTi' e nizcayanaya che. maMdira mUrti e AlaMbana arthAt upakaraNa che,je darzanAcAra che. maMdirane suMdara zilpasarjanarUpa ane mUrtine Arasa, paMcadhAtunI pratimA rUpe ke zilparUpe jovAM e paNA 'sRSTi evI draSTi'nI uktinuM mAtra cadarzana che. e dravyadarzana che. prabhu pratimAmAM zAnanAno, mardAnAno, vigato, sarvadarzItAno, sarvajJatAnAM, cakSudrayamAM jJAna ane AnaMdanA arthAt arhamunAM, pratimAnAM sthiratvamAM svarUpa sthiratvathI siddhabhunAM, Arham aizvaryanAM darzana thavAM e guNadarzana che. prabhunA prabhutvanAM darzana thavAM e ramyagadarzana che, je 'dRSTi evI sRSTi'nA prakAranuM bhAvadarzana che. e pratibhAmAM paramAtmatatvano Aropa che. jaDamAM cetanano Aropa che, je naigamanaya che. pratimAmAM prabhujInA sarvajJatA, sarvadarzItA, sarvAnaMdItAnA svarUpadarzana thavo e kevaLajJAnI paramAtmAnI kevaLadarzanarUpa draSTi, je daSTi evI dRSTi' che tenI prApti mATe thatAM prabhudarzana che, je pratimAdarzanathI uparanA UMcA, sAcA devanAM sAcAM darzana che. e ja draSTAne anAmI, arUpI, amurta banAvanAra darzana che, bAkI vizvamAM vizvavyavasthAnuM cauda rAjalokanuM je lokasvarUpa che teno taiyabhAve svIkAra e sRSTi evI sRSTi'no prakAra che, jainadarzana maLyuM che, jinamaMdira, jinamUrti, jinAma maLyAM che, jinezvara bhagavaMtanAM darzana thayAM che, e khUba khUba puNyakArya karyAno paripAka che ane te mahAsobhAgya che. paNa bhagavAna maLyAM chatAM svayaM bhagavAna na banI zakIe to te durbhAgya che. navapadanI ArAdhanA karI, navatattvanI zraddhApUrvaka, darzanapadanI ArAdhanAthI ane darzanAcAranA sevanathI darzanamohanIdharmano kSaya karI, darzanAvaraNIyakarmano nAza karI kevaLadarzana pAmI rArvadarzI banavAnuM che. mULamAM je jJAna jIvamAM che, e zAnamAMthI ajJAna nIkaLI jAya eTale sAcI samaja Ave, jethI sAco draSTipAta thAya. samyagdarzana thAya to jJAna samyajJAna bane. mati ajJAna ane zruta ajJAna, samyag matijJAna, samyag zrutajJAna bane. samyagajJAna thAya to badhI sAdhanA ArAdhanA thAya ane thaI rahelI sAdhanA ArAdhanA phaLadAyI nIvaDe. evuM e jJAna thavuM eTale zuM ? jJAna eTale bhagavAnanI samajaNa arthAt svarUpanI samaja. jJAnano sAco artha zo ? buddhimAM ahaMkAra ane IrSAnA tyAge buddhino viveka; tema AkhA ane brahmadaSTie, brahmabhAve namavuM e hRdayano viveka; cauda rAjaloka eTale brahmAMDanuM svarUpa samajI ketA ane jaDatAno tyAga karI Rju ane saraLa banavuM; bhagavAnanA premano svIkAra ane jagatamAM jagata prati jagatanA upakArano satkAra ane svIkAra; e je kAMI rva che te ja sAcA arthamAM jJAna eTale samuzAna che. vyavahAranI apekSAe bhagavAne je 1 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana jUna, 2003 navatattva jIva, ajIva, puNya, pApa, Azrava, saMvara, nirjarA, baMdha ane banI jAya che. mokSa jaNAvela che, enI samajaNa levI ane emAM zraddhA rAkhIne AcaraNa vrata paccakhkhANa AvyA pachI jo bhagavAnamAM gati nahi kare to karavuM te samyaga jJAna, samyagdarzana, samyagracAritra che. sAdhakane enI pUjyatA, enuM sanmAna, ene maLato lokAdara ene enI sAdhupada: sAdhanAmAMthI calita karyA vinA rahe nahi. mATe ja buddhi ane hRdaya vIryazaktithI darzana, jJAna, cAritra, tapanI sAdhanA ArAdhanA vaDe bhagavAnane arpaNa karavAM jarUrI che, je mATe sAdhakanuM preraka sUtra hovuM sAdhaka arham siddham bhagavAnamAM gati kare eTale prathama to sAdhakamAM joie. "zraddhA IcchAbhyAm mokSa !' sajjanatA Ave. "jagannAtha bhagavAna evAM aIm siddhamUno upakAra tyAga vairAgya jarUrI che ane jJAna paNa samajaNa mATe jarUrI che. bhUlavo nahi ane jagatamAM jagatanA jIvonA sAtha sahakArathI Ajadina tyAga, vairAgya, vrata, paccakhANa e indriyonA apratyAkhAnI ane sudhI jIvyAM chIe to jIvo upara upakAra karyA vinA rahevAya nahi" pratyAkhyAna kaSAyone rokavA jarUrI che. paraMtu jJAna upara bhagavAnanA evo bhAva jIvamAM AvethI sAcA bhAvasAdhu banAya ke je sAdhune 'NAmo premanuM kavaca ane apratyAkhyAnI tathA pratyAkhyAna kaSAyanI upazamatA loe savva sAhUNa" padathI namaskAra mahAmaMtramAM namaskAra karavAmAM upara bhagavAnanI zraddhAnuM tema mokSanI icchAnuM kavaca hovuM jarUrI che. huM Avela che. hajI kevaLajJAnI thayo nathI, mukta thayo nathI. zuddha, buddha, pUrNa thayo nathI Namo loe savva sAhUNa' 'padathI huM sAuM !' e vikalpanI e vikalpanI vidyamAnatA ane pUrNatAnI mAMga ahaMkAra nahi thavA de. upara enI sAme praNAmo siddhANaM' "padathI huM siddha chuM !' e vikalpa sAdhune enA sAdhuveSathI, tyAga vairAgyathI ane AgaLa sAdhutAthI pradhAna che, kAraNake te arUpa-pradhAna svarUpasApekSa vikalpa che. vaLI 'huM pUjyatA Ave ja. jJAnathI sAdhunI buddhinI pUjyatA paNa Ave. ghaNA siddha chuM !" e vikalpa paNa tyAre ja sAco ke jyAre huM deha nathI" e loko ene sAMbhaLe, ene vaMde, eno jaya jayakAra kare, paNa e sAdhunI sAdhanA sApekSa vikalpa sAthosAtha hoya. AtmacetanAnI sAme AtmacetanA gati aham siddhamamAM hoya. "zraddhA icchAbhyAm mokSa' heye vasyuM hoya che, paNa sAdhakanI AtmacetanA kAMI thoDI arUpI thaI jaI svarUpa to ema ja samaje ane samajAve ke... pragaTa thayela che ? "AmAM mAruM kAMI ja nathI. A badhuM to bhagavAnanuM ja ApeluM che, jo sAdhu ema kahe ke... huM sAdhu chuM !" ane "mAruM svarUpa siddhatva je tamArA sudhI pahoMcADavAnuM puNyakArya bhagavAnano vAhaka banI, bhagavAna che !" je mAre svayaM siddha thaI pragaTa karavAnuM che, jene mATe mAre mArA vatI, bhagavAnanA cAhaka tarIke ja karI rahyo chuM !' bAkI "huM to hajI sAdhupada ke mArI sAdhutAnuM abhimAna nahi rAkhatA sAdhutAmAM rahI apUrNa chadmastha chuM!" "vaheNa to anAdi anaMta che jyAre huM vAhaka to siddham prati gati karatAM rahevuM joie !" - sAdi sAtta chuM !" sAdhaka sAdhu bhagavaMtano Avo vikalpa AtmasApekSa, lakSya sApekSa AvI samajaNa, Avo vikalpa ja to buddhimAM zraddhA che, je jJAnanI uttama bhAva che. sAdhakane sAdhanApathamAM sAdhyasApekSa Ava bhAvasAdhanAnuM samyagutAnuM sUcaka che. tyAga, vairAgya, vrata, paccakhANa hoya eTale atyaMta uttama prerakabaLa banI rahe che. vyavahAramAM e bahu jarUrI che svAbhAvika ja deha pUjya bane. paNa e sAdhaka sAdhu to ema ja kahe kAraNake jagatamAM jagatanA jIvo to sAdhaka sAdhunI AtmacetanAne ke...A mAro deha kAMI ja nathI, bhagavAnano deha ja mahAna che, eTale ke aMtarabhAvone nahi paNa sAdhunI sAdhutAnA vezane, sAdhucaryAnA kalyANakArI che ane amArA tamArA sahune mATe e ja sanmAnanIya, vyavahArane ja joI zake che ane ene ja pUjya mAnI pUjyabhAve namana vaMdanIya, pUjanIya che. e devAdhideva vItarAga sarvajJa tIrthakara bhagavaMte kare che. aMdaramAM rahela sAdhubhAva ke asAdhubhAvane koI joI ke jANI samajaNa ApI, tyAre to samyagujJAna thayuM ane tyAga thaI zakyo, zakatuM nathI. e to sAdhaka sAdhu pote ekalo ja potAnA bhAvane jANe che vairAgya jAgyo ane vrata paccakhANa svIkArI zakAya. A samaja, A ke pachI koI sarvajJa kevaLajJAnI bhagavaMtanI upasthiti hoya to te jJAnI vikalpa, A bhAva heye ramato raheze to cAritramohanIya karmanA upazama, bhagavaMta ja jANI zake ane kahI zake, jevuM prasannacaMdra rAjarSinA viSayamAM kSayopazama ke kSayamAM kyAreya ahaMkArano praveza thaze nahi ane jJAnanuM vIra bhagavaMte mahArAjA zreNikane jaNAvyuM hatuM. mATe ja e aMdaranA ajIrNa kyAreya nahi thAya. jJAna saMpAdana to ajJAnano nAza thaye thAya. aMtarabhAva aMtaramAM bhagavAna vasyA hoya to zubha ane zuddha banyA rahe balake jJAna to che ja. e jJAnamAMthI ajJAna nIkaLI jAya eTale zuddha ane guNArohaNa thatuM rahe. jJAna pragaTe, jJAnamAMthI ajJAna nIkaLI javuM eno artha che jJAnamAMthI NAmo loe savva sAhUNaM' e pAMcamA pade to pahoMcyo paNa hajI moha nIkaLI jaI nirvikArI, vItarAgajJAna thavuM. ema dehanI pUjyatAno, 'Namo siddhANa' pade pahoMcI siddha svarUpa pragaTakaravAnuM che' e sAdhanA nAma ane rUpanA mohano kSaya thayethI jJAnAvaraNIyakarmano kSayopazama ane vikalpathI jAgRti banI rahe che ane sAdhanAmAM vega Ave che. kSaya thAya. ApaNo bhale zabdaprayoga karIe ke cAritramohanIya karmano apratyAkhyAna, pratyAkhyAna kaSAyanA upazamathI, IndriyonA viSayano kSaya karyo, kAraNa ke sarvaviratidharma svIkAra karyo ! nizcayanayathI to vairAgya keLavAtAM sAdhu bhagavaMtano deha jagatamAM sanmAnanIya, vaMdanIya, cAritramohanIya karmano kSaya tyAre thAya ke jyAre deha dvArA sarvaviratinA pUjya banI jAya che. vartamAnakALamAM sAdhubhagavaMtanuM sAdhujIvana bahulatAe aMgIkArathI maLatI sanmAnanIyatA, pUjyatAdinA asvIkArathI mAnakaSAya guptimAM nathI paNa samitimAM hoya che. e ja pramANe dezaviratidhara ane dehanA sUkSma huMpaNAnA eTale ke sUkSma dehamamatvarUpa lobhakaSAyanA sAdhaka zrAvaka-zrAvikA paNa paccakhkhANamAM AvatAM ane tyAga vairAgya nAzathI cAritra mohanIyakarmano kSaya che. (kramaza:) keLavAtA, e sahu paNa jagatamAM sanmAnanIya, anumodanIya, AdaraNIya (saMkalanaH sUryavadana ThAkoralAla javerI) Printed Published by Nirubahen Subodhbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yavak Sangh and Printed at Fakhri | Printing Works, 312JA, Byculla Service Industrial Estate, Dadajl Konddey Cross Road, Byculla, Mumbai 400 027. And Published at 385. S.VP. Road, Mumbai-400 004. Editor: Ramanlal C Shah Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1. 6067/57 Licence to post without prepayment No: 271 0 varSa : (50) + 14 - aMka : 7 0 julAI, 2003 0 Regd. No. TECHT 47-8907MBIT 2003-2005." * * * zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra 0 0 prabhuhuM jIvI 0 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa chevArSika lavAjama rUA.100/ taMtrI : ramaNalAla cI. zAha herI paoNTara ra1mI jUna eTale TUMkAmAM TUMkI rAtri ane lAMbAmAM lAMbo divasa. e kharIdI hoya. je gharamAM be-traNa saMtAno hoya evA keTalAka lokoe to divase pAzcAtya jagatamAM eka yAdagAra ghaTanA banI te herI paoNTara' dareka saMtAna mATe judI judI nakala kharIdI che ke jethI vAMcavA mATe nAmanI navalakathAno pAMcamo bhAga- herI paoNTara enDa dha orDara opha gharamAM jhaghaDA na thAya. tema karavuM teone posAya che. dha phiniksa' prakAzita thayo. AvA samRddha dezomAM paNa keTalIye nakalo presamAMthI ke goDAunamAMthI * navalakathAo to ghaNI prakAzita thAya che, paNa A navalakathAnI corIchUpIthI upADI javAI che ane keTalAka gharomAM pahoMcADI devAI vAta judI che. vartamAna samayanI, sAhitya jagatanI A eka vikramarUpa che. ghaTanA che. eNe vizvanA, vizeSata: pAzcAtya jagatanA sAhityarasikone 'herI poTara' e eka anAtha paNa devI jAduI zakti dharAvanAra Azcaryamugdha karI dIdhA che. bALakanA vikAsanI camatkRti bharelI ghaTanAothI sabhara navalakathA che. - briTananA skoTalenDanAM vatanI lekhikA zrImatI joAna kethalIna lekhikAe sAta bhAgamAM e lakhavAnuM Ayojana karyuM che. agAu "sorsararsa roliMganI navalakathA herI paoNTara'nA phakta A pAMcamA bhAganI lagabhaga sTona', "cembara opha sikreTsa', 'prijhanara opha ajhakabAna" ane paMcAsI lAkhathI eka karoDa jeTalI nakala thoDA divasamAM ja vecAI gaI "gobleTa opha phAyara' e cAra bhAga prakAzita thaI gayA che. atyAra che. haju sudhI ATalI badhI nakala koI eka graMthanI ATalA TUMkA sudhImAM A cAre bhAganI maLIne doDha karoDa karatAM vadhu nakalo vecAI samayamAM vecAI nathI. gaI che. A vecANe lekhikAne asAdhAraNa khyAti apAvI che ane - briTana, amerikA ane bIjA keTalAka dezomAM to TapAla khAtA aNadhArI mabalakha kamANI karAvI ApI che. taraphathI enA vitaraNa mATe khAsa judo sTApha rokIne evI rIte vyavasthA "herI poTara' addabhutarasika navalakathA che. emAM jAduI lAge evA karavAmAM AvI hatI ke agAuthI orDara noMdhAvanAra dareka grAhakane camatkAronI vAto Ave che. sAhityamAM zRMgAra, vIra ane karuNA e prakAzananA pahelA divase ja ghare beThAM enI nakala maLI jAya. lAkho mukhya rasa gaNAya che, paNa bALakone zRMgAra ane karuNamAM eTalI majA bALakoe gharamAM nakala AvatAMnI sAthe tarata ja pekeTa kholIne lagabhaga nathI paDatI. bALako ane bALajIvone gamato priya rasa te adbhuta rasa navaso pAnAMnI navalakathA vAMcavAnuM cAlu karI dIdhuM hatuM. ane khAvApIvAnuM,. che. (ApaNAM madhyakAlIna kathAkAromAM zAmaLa bhaTTanI vArtAo UMghavAnuM bhUlIne navalakathA sAghaMta vAMcIne pUrI karI hatI. amerikAmAM adbhutarasika che. eTale ja eno zrotAvarga bahoLo raheto.) rahetAM mArA patra arcita (u.va.12) ane pautrI acirA (u.va.10) e duniyAnAM ghaNAM bALako A navalakathA vAMcavAne utsuka hoya che paNa herI paoNTara' AvatAMnI sAthe pUrI vAMcI lIdhI hatI. enI jema enuM bIjuM eka mahattvanuM kAraNa e che ke herInA pAtramAM teo potAnI . bIjA aneka bALakoe amerikAmAM A navalakathA eTalI ja jhaDapathI jAtane nihALe che. teo herI sAthe ekarUpa thaine A navalakathA vAMce vAMcI lIdhI che. bALako uparAMta moTI uMmaranA aneka lokoe paNa A che. pratyeka bALakane potAnA vicAro, svapnao, AkAMkSAo, samasyAo navalakathAnuM vAMcana karI lIdhuM che. vagere hoya che ane eno ukela ke tALo teone A navalakathAmAMthI koI paNa pustakanI eka aThavADiyAmAM lagabhaga eka karoDa jeTalI maLI rahe che. nakalo khapI javI e jevI tevI vAta nathI. pAzcAtya dezomAM loko herI poTara eka anAtha bALaka che. enAM mAtA-pitAne volTemoTe zaktisaMpanna che ane potAnuM pustaka vasAvIne vAMcavAnI vRttivALA che. nAmanA eka mANase melI vidyAthI mArI nAkhyAM hatAM. te vakhate nAno eTale tyAM sArAM pustakono upADa ghaNo moTo rahe che. vaLI duniyAmAM herI bacI gayo hato, paNa enA mAthAmAM ghA rahI gayo hato. bIjAnA aMgrejI vAMcavAvALA lokonuM pramANa ghaNuM moTuM che. eTale ja A vikrama Azraye UcharelA herImAM keTalIka devI camatkArika zaktio che. e vecANa zakya banyuM che. moTo thatAM evA chAtrAlayamAM dAkhala thAya che ke jyAM devI zaktivALA IMgleMDa karatAM paNa vadhu nakalo amerikAmAM UpaDI gaI che. tyAM asAdhAraNa tejasvI vidyArthI rahetA ane bhaNatA hoya. herI potAnA bALakovALAM bahu ochAM evAM gharo haze ke jemaNe A navalakathA na abhyAsakramamAM dara varSe AgaLa vadhato jAya che ane ene avanavA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana - julAI, 2003 camatkArika anubhavo thatA jAya che. zALAnA mitro, zikSako vagerenA emanA jIvanane kaMIka aMze maryAdita banAvI de che. rastAmAM ekalA anubhavo sAthe herInA pAtranuM Alekhana evuM sarasa thayuM che ke vidyArthIone cAlatA nIkaLavuM temane mATe muzkela banI jAya che. ema karavA gayA to herI potAno paricita lAge che. emane jovA mATe, hastAkSara mATe paDApaDI thAya che. dhakkALakkImAM pote "herI poTara'mAM lekhikAnI lekhanazailI eTalI rasika, rocaka ane paDI jAya, IjA thAya, kyAreka to hospiTalamAM javuM paDe evA prasaMgo mArmika che ane herI. uparAMta enA mitro, zikSako, vaDIlo, vagerenuM bane che. sinemAnA prakhyAta abhinetAo-abhinetrIo rastAmAM ekalAM pAtrAlekhana paNa eTaluM sarasa thayuM che ke bALakone e gamI jAya ane jaI zakatAM nathI. koI dukAne kharIdI karavA UbhA rahI zakatAM nathI. emAMthI preraka bodha maLe evuM che. A navalakathAmAM jAduI paththara, traNa emanA jIvanamAM gharabahAra cAlatA juvAnI maryAdA AvI jAya che. mAthAvALo rAkSasI kUtaro, icchAnuM pratibimba pADanAra arIso, vismRti eziyAnA dezomAM mahApuruSone jovAnI ghelachA hoya che eTalI pAyAtya darzAvanAra lakhoTo, UDatAM jhADu, vizvAsaghAta karanAra mANaso pAse dezomAM nathI. to paNa eka vakhata prakhyAta thayA pachI cAhaka varga, Ave to tarata saMketa karanAra bhamaraDo vagere vividha prakAranI camatkArika patrakAro vagere vIMTaLAI vaLe che. pachI samudra kinAre ke bagIcAmAM vAto bALakono rasa sAthaMta jALavI rAkhe che. pharavA jaI zakAtuM nathI. basamAM, lokala TrenamAM, meTromAM ekalA musApharI pAzvAtya dezomAM koI eka ghaTanAnuM bALakone jyAre gheluM lAge che ' karavAno AnaMda mANI zakAto nathI. zrImatI roliMganI paNa have eja tyAre eno prasAra cAre bAju jhaDapathI thAya che. herI poTara' navalakathAno dazA thaI che. emane potAnuM zAMta aMgata jIvana jIvavuM che, paNa bAhya prabhAva paNa bALako upara paDyo che. herI poTara je jAtanAM jADA DhagalAbaMdha AvatI TapAlo, pheksa, I-meIla, Teliphona A badhAMno kAcanAM kALI goLa phremavALA cazmAM pahere che evAM cazamA kaMpanIo trAsa cAlu thaI gayo che. banAvavA mAMDI che ane ghaNAM bALako evAM cazmA paheravA lAgyA che. herI poTara"no pahelo bhAga 300 pAnAMno hatoparaMtu enI herI poTara brAnDanA TI zarTa, ramakaDAM vagere pracalita thayAM che. evA ja lokapriyatA vadhatAM bIjo bhAga lagabhaga sADA traNaso pAnAMno thayo. prakAranI pArTIo goThavAya che. koIka bALaka to herI poTara jevAM trIjo sADA cAraso pAnAno, cotho sADA sAtaso pAnAMno ane A kapaDAM paherI rAtane vakhate dAdarA nIce sUI jAya che. TI.vI. vagerene pAMcamo bhAga navaso pAnAMno thayo. lekhikAne paNa lakhavAno utsAha lIdhe ghaTatI jatI vAMcanapravRttinA A samayamAM A navalakathAe aneka vadhyo che e vadhatI jatI A pRSThasaMkhyA jotAM paNa jaNAya che. have bALakone vAMcatAM karI dIdhAM che. pachInA be bhAga paNa e ja rIte daLadAra banaze evI apekSA che. 'haeNrI paoNTara'nA pAtranA sarjane zrImatI roliMganA jIvanamAM asAdhAraNa, zreNIbaddha navalakathA lakhanAra lokapriya lekhakanI A khAsiyata hoya che. Azcaryacakita kare evo bhAgyapalaTo ANyo che. zrImatI roliMga sAdhAraNa prathama bhAga pachI zrImatI roliMge prakAzako sAthe je karAra karyA hatA. Arthika sthitinAM mahilA hatAM. skoTalenDanAM hovAthI karakasarano guNa temAM navalakathA lakhavAnI samayamaryAdA paNa rAkhavAmAM AvI hatI. ethI emanAmAM pahelethI hato. vAMcananAM teo zokhIna hatAM. pahelA pati emane samayanA bojA heThaLa lakhavuM paDyuM che, utAvaLa karavI paDI hoya sAthe chUTAcheDA lIdhA pachI potAnI putrI jesikAne ucheratAM ucheratAM evuM banyuM che. ethI ja emaNe pAMcamA bhAga vakhate prakAzakone jaNAvI phAjala maLelA samayamAM emaNe gharamAM A navalakathA lakhavAnuM cAlu karyuM. dIdhuM che ke have pachInA bhAga teo samayamaryAdAnA baMdhana vagara lakhaze. sarakAra taraphathI Arthika sahAya (Welfare) emane maLatI hatI. paraMtu lokapriya thaI gayelA lekhakone pachI prakAzakonA takAdAne kAra sarasa sAta bhAgamAM lakhavA dhArelI navalakathAnA pahelA bhAge emane asAdhAraNa lakhavAne badale ghasaDatA thaI javuM paDe che. lokapriyatAnuM A eka moTuM saphaLatA apAvI ane teo dhanADhya banI gayAM. tyArapachI 37 varSanI bhayasthAna che. vaye emaNe potAnAthI cha varSa nAnA mure nAmanA yuvAna sAthe lagna karyA "herI poTara' navalakathAnI sarvatra prazaMsA ja thaI che evuM nathI. ane emane eka dIkaro thayo. | keTalAka vivecako ema mAne che ke AvuM sAhitya tatkAlIna a-isiddhina 'herI poTara'nA bIjA-trIjA bhAga pachIthI emanI kIrti comera vare che, paNa pachI e eTaluM ja jhaDapathI bhulAI jAya che. aDadhI prasarI ane pustakanI royalTImAMthI teo aNadhAryuM kamAtAM gayAM ane prasiddhi to prakAzakonI, dukAnadAronI karAmatathI ane kRtrima vaMToLathI pAMcamA bhAganA prakAzanathI to emaNe graMthavecANano vizvavikrama toDyo. vadhe che. A navalakathAmAM bAlabhogya aMzonuM pramANa ghaNuM che. eTaluM eka dAyakAmAM ja zrImatI roliMga eTaluM badhuM dhana kamAyA ke A vidagdha vAcako ane vivecako enAthI eTalA AkarSAze nAM. eka navalakathAnA pAMcamA bhAganA prakAzana pachI to eka aMdAja pramANe zikSikAe kahyuM ke "herI poTara'mAM mane jarAya rasa nathI paDato, pahA teo briTananAM mahArANI elijhAbetha karatAM paNa vadhu zrImaMta banI mArA badhA vidyArthIoe e navalakathA vAMcI lIdhI hoya eTaluM temanI gayAM che. aDhaLaka dhana kamAtAM emaNe potAnA vatana eDinabargamAM, sAthe vAtacIta karavA mATe mAre pharajiyAta e vAMcI javI paDe che. eka laMDanamAM ane bIje keTaleka sthaLe moTo rajavADI gharo kharIdI lIdhAM che. pAdarIe kahyuM ke herI poTara'thI bALakomAM DAkaNavighAmAM kAMdhazraddhA gharanuM rAcaracIluM, moTaragADI, vastraparidhAna e badhuM sArAmAM sAruM ane janmaze. A abhiprAyanI sAme bacAva paNa thayo che. moMghAmAM moMghuM emaNo vasAvI lIdhuM che. pAzcAtya sAhityajagatamAM "besTa selara'no mahimA ghaDAM che. koi alabatta zrImatI roliMga kahe che ke pote prasiddhi ke paisA mATe lakhyuM paNa graMthamAM kaMIka sattva hoya to ja te vadhu vecAya. Ama chatAM pAzcAtya nathI. potAne to jena osTIna jevI eka sArI lekhikA thavuM hatuM. paraMtu sAhitya-vivecako ja kahe che ke "besTa selara' eTale 'besTa' ja e IcchA hoya ke na hoya, paiso ane prasiddhi emanAM caraNomAM AvIne nathI. A tatkAlIna ghaTanA che. je pustaka trIjI, cothI paMe pA. besI gayAM che. atiprasiddhi mahApuruSone, mahAtmAone ghaNIvAra akaLAve hoMzathI vaMcAtuM hoya to e pustakanI guNavattA vadhAre. huM poTa che. emanuM jIvana sahaja ane saraLa rahetuM nathI. bhakto-cAhakonI tatkAlIna sAmarthya batAvyuM che. AzA rAkhIe ke e dIrdhakAlIna mA bane bhIDa AraMbhamAM gamI jAya che, abhimAna poSAya che, paNa pachI eja 1 ramaNalAla . zAha Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana julAI, 2003 rUDhirbalIyasI DaoN. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA rUDhirbalIyasI eTale rUDhi baLavAna che. keTalIkavAra zAstra karatAM kare tene huM kRtakRtya karI daIza. AthI tevuM kaMI thaI jAya to tenI prajA rUDhino mahimA lokomAM sAcI ke khoTI rIte vadhI jAya che. A saMdarbhamAM viphare tema hatuM. tethI teNe svecchAe dezavaTo svIkArI lIdho. rAjA ApaNe ApaNI keTalIka dhArmika kriyAo vize vicAra karIzuM. nagara choDI cAlI nIkaLyA, teNe eka du:khI mANasanA dardIne jANyuM rAI tathA devasika pratikramaNamAM bolAtI traNa suprasiddha gAthAo ane te pratispardhI rAjA pAse jaIne kahyuM ke jenI tamane zodha che te spaSTIkaraNa mATe atre lipibaddha karuM chuM. te Ama che: vyakti huM chuM ane te mATe jAhera kareluM InAma-pAritoSika Ane ApI Ayariya uvajajhAe, sase sAhamie kulagaNe A do. jyAre teNe sAcI hakIkata jANI tyAre te dhanya divasa saMvatsarI je me kaI kasAyA, sarva tiviheNa khAmemi (1) pratikramaNano hato ane teo tenA caraNamAM zira jhukAvI micchAmi savasmasamA saMghasya, bhagavao aMjali karia sIse dukkaDe kahe che. gaLagaLA thaI caraNamAM zira jhukAveluM che. savuM khamAvaIttA, khamAmi savalsa ahaya pi (2). bIjo prasaMga hindu (vaiSNava) darzanano che. temAM paNa be RSivaro te savassajIvarAsimsa, bhAvao dhamma nihie nia citto vasiSTha ane vizvAmitra. vizvAmitrane vasiSThanI prasiddhi tathA prazaMsA savaM khamAvayittA, khamAmi savasa ahayaM pi (3) khuMcatI hatI. ekavAra vizvAmitra tenuM kAsaLa kADhI nAMkhavA tenI jhuMpaDIe sA traNe gAthAno bhAvArtha rajU karI AgaLa vadhuM. AcArya, upAdhyAya, jAya che. bahAra UbhA UbhA pati-patnI vacce cAlI rahelo saMvAda ziSyo, sAdharmiko, kula ane gaNa saMbaMdhI meM je kaMI kaSAyo karyA hoya sAMbhaLe che. temAM vasiSTha temanI patnI AgaLa vizvAmitra (vizvanA te huM traNa prakAre (mana, vacana ane kAyAthI) khamAvuM chuM. mitra)nI prazaMsA karatA hatA tathA guNagAna gAI rahyA hatA. te sAMbhaLI sarva zramaNa samudAyanA vargane mastake aMjali karI badhAMne khamAvIne vizvAmitra temane brahmarSi tarIke navAje che. huM paNa khamAvuM chuM. jarA A prasaMgane UMcA AkAzamAM joie. vividha tArAjhumakhAmAM bhAvapUrvaka dharmane hRdayamAM prasthApita karIne sakaLa jIva samudAyane eka saptarSi che. A sAta RSimAM chaThThA RSi te vasiSTha che. lagnaprasaMge (14 rAjalokano) khamAvIne huM paNa sarvane khamuM chuM. krodhAdi kaSAyonA goramahArAjA nava-daMpatIne AkAzamAM rahelA te tArAvRMdane batAvI kahe kSaya mATe ja apratikramaNa che. che ke vasiSTha-arUMdhatInuM saubhAgya' tamo paNa prApta karo. prAcIna baMne pratikramaNamAM AvatI A traNe gAthAo atyaMta suMdara, bhAvavAhI samayamAM saMbhavataH rAte A lagnavidhi karAtI. atyAre doDadhAmamAM tathA khamAvIne khamAve tema Icche che, sUcave che. divase A tArAvRMdane batAvavuM to azakya che. A be RSivaromAM - atyAranA jamAnAmAM moTo vizALa samudAya potAne ghoMghATamAM samajAya spardhA TaLI jatAM vizvAmitre vasiSThane brahmarSi tarIke svIkArI gaNanA ke na samajAya to paNa saMvatsarI pratikramaNamAM AvIne potAne kRtakRtya karAya tevuM mAnadapada ApyuM. * tathA dhanya mAne che. vizAla samudAya hAtha UMcA karI, cAre dizAmAM saMvatsarI pratikramaNa pachI tarata ja ane tyArabAda yathA avakAze mAthuM pheravI oLakhItA ke aparicitane uddezI micchAmi dukkaDuM kare che. micchAmi dukkaDuM kahevAno rivAja ke prathA paDI gaI che. dUra rahenAra musalamAno tathA khristI samudAya paNa dhArmika sthaLe dhArmika kriyA kare che vyaktinI sAthe kAgaLa-patro dvArA te karAya che. tIrtha ke tIrthakarAdinA ane temAM jarA paNa ghoMghATa ke ADuMavaLuM joyA vagara badho samudAya phoTAvALA kAgaLo mokalAya che. paraMtu pachI tenuM zuM karAya che? keTalAka zistabaddha rIte namAja paDhe che. temAMno moTo samudAya azikSita hovA kacarAnI peTImAM padharAvI che. keTalAMka tene phADI paNa nAMkhe ! chatAM paNa zista tathA maryAdA prazaMsanIya rIte pALe che. ApaNe temAMnuM vaLI eka ja sthaLe rahenArA loko ekabIjAne tyAM phurasade jAya, kazuM zIkhyA nahIM ane prathama kakSAnI azista daSTigocara thAya che. peTane nyAya Ape, vAhano vageremAM besIne jAya. zuM ahIM hiMsA nathI ' A traNa suMdara gAthAno marma tathA artha samajanArA keTalA ? thatI ? vAhano nIce jIvo kacaDAI paNa jAya. vAhanomAMthI nIkaLato gatAnugatika, cIlAcAlu paddhatie A thaI rahyuM che. A vizALa vargamAMthI dhumADo, gesa vagere vAtAvaraNane paryAvaraNane nukasAna kare teno khyAla camAsika, pAkSika ke rAta-divasanuM pratikramaNa karanArA to AMgaLInA ja nathI hoto. veDhe gaNAya eTalA ja che. vaLI keTalAkanI bAbatamAM aMtarathI Ama nathI karAtuM. karavuM paDe che, rAI tathA devasika pratikramaNa karanArA traNa gAthAo be vAra bole karavuM joie, rivAja paDI gayo che, tema karyA vagara cAle tema nathI, - che. mATe kacavAte mane mobho tathA moko sAcavavA Ama kare ja javAya che. sAmAnya rIte saMvatsarI pratikramaNa karAya te pahelAM AcArya bhagavaMta AnA jevI bIjI dhArmika kriyA joie. derAsaramAM prakSAla, phUlanI ke te sthAne birAjela anya sAdhuziromaNi ekatrita thayelI medanIne AMgI, cAMdInA varakha coMTADavA, rezamI vastra paherI pUjA karavI vagere. jaNAve che ke pratikramaNa karAya te pUrva micchAmi dukkaDam karI levo te keTaleka sthaLe prakSAla jAte have nathI karAtI. pUjArI mANasa pAse ja vadhAre yogya che. karAvI levAya che. te daramyAna, kIDI, maMkoDA, vAMdA vagere sUkSma jIvonI A saMdarbhamAM kSamA mAMgavAnA be aitihAsika-paurANika prasaMgo hiMsA thavAno saMbhava vadhAre rahe che. phUla, cAMdInA varakha vageremAM paNa joIe. pahelo prasaMga kAzI ane kozala narezano che. te bemAMthI eke hiMsA rahelI che. rezamI vastramAM tene utpanna karanArAM keTalAM kIDAnI je sukRtyo karyA che; tethI samagra prajAmAM teo atyaMta mAnItA thayA che. hiMsA thAya che. te vastu bIjAne du:khatI hatI, saMtApa ApatI hatI. tethI IrSAvaza teNe tapanI vAta karIe. keTalIkavAra e dekhAdekhI, sAruM dekhAvA mATe, evI ghoSaNA karAvI ke tenA pratispardhInuM mastaka mArA caraNamAM je rajU mAna pAna, kIrti vagere mATe karAya che. tapathI bhAva nirjarA thavI 5 .3 , - te che ' Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana julAI, 2003 joie eno khyAla nathI hoto. kyAM cauda hajAra sAdhuomAM jenI khuda tevo kriyAkalApa kare rAkhyo paNa ATaluM dhyAnamAM na rahyuM ke mithyAtvane bhagavAna mahAvIre prazaMsA karI che te sAdhuvarga dhannA sArthavAha ke jeNe tilAMjali nathI ApI, bhavAbhinaMdIpaNuM haju vaLagI rahyuM che. sAmAyikAdi chaThThanA pAraNe AyaMbila karI kAyAne evI sUkavI nAMkhI ke temanAM karyuM paNa samatA ane tenA paripAkarUpe samakita mAilonA mAilo dUra hADakAMno avAja thato. paraMtu AjakAla keTalAka upavAsa vagere pachI rahyuM kAraNa ke samakita rUpI ekaDAM ja A badhAMnI AgaLa na hato tenuM pAraNAmAM zuM maLaze teno khyAla vadhu rAkhe che tathA ekAda be vastu bhAna ja na rahyuM. dAna to dIdhuM nahIM ne mokSanI abhilASA sevyA ja ochI paDe to kaSAyo zodhavA javA na paDe, A te kevI tapazcaryA ! karI. ekaDA vagara asaMkhya mIMDA ekatrita thayAM ane tenuM phaLa zunya ja sAmAyika kyAM ApaNe ane kyAM rUnI pUrI vecI gujarAna calAvanArA maLyuM ! Ane lIdhe anaMtAnaMta pudgala parAvarte vyatIta thaI gayA. tathA sAdharmikane bhojana karAve to bemAMthI eka upavAsa karanAra puNiyA anaMtAnaMta utsarpiNI ane avasarpiNIo te daramyAna thaI gaI. anAdi zrAvakanuM pUNI vecatA hovAthI puNiyo zrAvaka kahevAyo. samrATa zreNikane anaMta saMskAra pravAhamAM zarUAtathI te Aja sudhI temAM taNAtAM ja rahyA bhagavAna mahAvIre kahyuM ke jo tuM puNiyA zrAvakanuM sAmAyika kharIdI zake ane tethI beDo pAra na thayo. to narake javAnuM mulatavI rAkhI zakAya. teo A sodo patAvI na jAgyA tyArathI savAra e uktine sArthaka karavA havethI je kaMI zakyA, tethI sAmAyika mATe kahevAyuM che : kriyA-kalApo karIe te samakita meLavavA, maLyuM hoya to te cAlI na lAkha khAMDI sonA taNuM, dIye dIna pratye dAna lAla re, jAya (kema ke bhavya jIvo paNa mithyAtvI hoI zake che), maLyuM hoya tene lAkha varasa lage te vaLI, ema dIye dravya apAra lAla re sudaDha banAvavA prayatnazIla rahevuM joie kemake jo samakita ekavAra eka sAmAyikane tole, na Ave teha lagAra lAla re. paNa sparzI jAya to zAstra evuM AzvAsana ApyuM che ke te dvArA ATaluM dAna eka sAmAyikanA phaLa AgaLa nagaNya che. bIjI rIte parittasaMsArI thavAya eTale ke ardhapudgalAvartathI thoDA palyopama cUna eka prakAre sAmayikanuM phaLa ochAmAM ochuM 925 925 925 palyopamanuM samayamAM mokSa sunizcita bane che. batAvyuM che.ApaNe sAmAyika ATalI sekanDa jeTaluM paNa kharuM ? vaLI bharatAdi kSetromAM atyAre pAMcamo Aro cAlI rahyo che. te pachI eka logassano kAussagnanuM phaLa jeTaluM gaNAvyuM che. tallIna, targata chaThTho Aro je 42000 varSano haze. te pachI utsarpiNIno prathama tathA citta vagere guNagarbhita palyopama ApaNo kAyotsarga kharo ? dhannA bIjo Aro paNa teTalAM ja 42000 varSano haze ane zAstrAnusAra te sArthavAha jevuM ApaNuM tapa kharuM ? nAgaketu je puSpapUjA karato hato daramiyAna gharma to lagabhaga zUnya sthitie pahoMcI jaze. samAjanuM ane temAM nAnA sApaliyAe DaMkha mAryo tyAre avicalita thaI pUjA kaluSita kalaMkita citra doravuM mithyA che. jarA vaLAMka laI AjanA karato rahyo tevI ApaNI eka paNa pUjA kharI ? samAjanuM citra joie. rAtri bhojana karanArAM keTalAM? savAranA pathArImAM eka rAjAne potAnA maMtrI pethaDa zAhanI khAsa jarUra paDaze. te mATe cA pInArA keTalA ? breDa, baTara, cIjha AroganArAM keTalAM ? baTAkA mANasane mokalyo, paNa ene pAchA pharavuM paDyuM. rAjA pote maMtrIne vagere kaMdamULa tathA IMDA, mAMsa, madirA pInArA keTalA ? AjanA bolAvavA jAya che. tyAM pethaDa zAha pUjA karatA hatA tyAM pahoMcI phUla ApaNA samAjanA navajuvAno AvAM che ? temanA vaDIlo bhavAbhinaMdI ApanArane khaseDI phUlo ApatAM bhUla thatAM maMtrI pethaDa zAha pAchuM vaLI putranA saMtAno sAcavavAM paradeza rahe che. jue che. rAjA beThelA che chatAM paNa maMtrIe pUjAmAM vikSepa paDavA na sau prathama A cAra khataranAka ArAo (baMne avasarpi ane dIdho ane rAjAe temane zAbAzI ApI. utsarpiNInA pAMca-cha ArAo) mokSa mATe bhale ADe AvatAM hoya to ApaNA sAmAyikamAM (dUdha ubharAyuM, dUdha ubharAyuM) ema bolAya paNa zuM ApaNe mahAvideha kSetramAM jyAM sadeva cotho Aro tathA 20 tathA mana DheDhavADe paNa jAya. dAna dIdhuM, TIpamAM paisA bharyA zuM te kIrti viharamAna, vidyamAna tIrthaMkaro vicare che tyAM javAno mArga zodhI tenuM mATe ja hatA ne ? paisA nyAya-saMpanna vibhavathI ekaThAM karelAM hatA ne ? AlaMbana levuM paDaze. te mATe zakti ekatrita karI supuruSArtha ja karavo ratnAkara paccIsInA kartA ratnAkara vijayajIe jevI rIte pazcAttApa tathA rahyo. - " AMsu vahevaDAvyAM che tevuM ApaNe kaMIka karyuM ? ratnAkare paccIsImAM je have je koI vyakti samAjanI vividha paristhitimAMthI bahAra lAvavA kharo pazcAttApa karyo tevo ApaNo kharo ? pratikramRNamAM je na karavA jevuM mAMgatI hoya teNe A pramANe karavuM rahyuM. mAnI laie ke AvI uktino karyuM hoya teno ekarAra karyo kharo ? pharIthI tevuM nahIM thAya tema chatAM te bhavyatvano paripAka thayo che. eTale ke mArgAnusArI sthiti vaTAvI kAma ke kriyA agaNita vAra karyA karI kharI ? jarA paNa AtmasaMvedanA caramapudgalaparAvarta kakSAe AvI gayA chIe, eTale ke pariasArI karI kharI ? pharIthI nahIM thAya te mATe jarApaNa kALajI rAkhI kharI ? banyA chIe. te mATe nIce jaNAvelI sthiti saMpAdita karI che :ke ghAMcInA baLadanI jema hatA tyAM ne tyAM ke AkhI rAta halesAM mAryA jina vacane anuraktA jinavacana kareM ti bhAvena | pachI bIjA kAMThAne badale tyAMnA tyAM ja chIe tenI khabara paDI kemake amalA asaMkSiNA bhavanti pastisaMsArI II laMgara ja choDyuM na hatuM ne ? A kakSAe pahoMcyA pachI saMsAra tarapha vairAgyAdi guda meLavI dharma to ghaNo ja karyo tevo saMtoSa thayA ja kare che. padagalika sukha- lIdhAM che. tadanusAra have dareke dareka dhArmika vrata, niyama, tapa, kAmAdi sAhyabI tathA bhavAbhinaMdI hoI dharma karavAmAM saMtoSa vyakta karyo ane thakI samakita ja meLavavuM che tevI raTaNA hovI joie; je. kITaduniyAnI sAmagrI vagere ekatrita karavAmAM asaMtoSa ja rAkhyA karyo. bhramara nyAye samakita maLavAnuM che. samakita meLavelI vyakti mATe ma.videha chatAM paNa mokSa kema so gAu dUra rahyo tenI khabara ja na paDI. upara kSetramAM javAno mArga mokaLo thaze. paraMtu ApaNe mAnI lIdhuM ke nakita gAvelI dhArmika kriyA ke anuSThAnAdi jevAM ke bhagavAnanI pUjA, maLI gayuM ? nA re nA A to bheMsa bhAgoLe ane chAza chAva. haju dAna, sAmAyika, kAyotsarga, tapAdi anuSThAno, vrata, niyama, pratyAkhyAna, maLyuM nathI tema mAnI dareke dareka pravRtti bane teTalI vadhumAM vadhu dAna ane pratikramaNa vividha prakAranAM tapo, svAdhyAyAdi asaMkhya dhArmika gaNAvAya ochAmAM ochI azubha thavI joie. tethI cAra jJAnanA dhAraka ane Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI, 2003 prabuddha jIvana vaMdanano lAbha laI zakAya che. vaLI Aja pratikramaNamAM sakala tIrtha vaMdu kara joDamAM (tIrtha vaMdanAmAM) aDhI dvIpanA samagra tIrtho tathA aDhAra sahasra zIvAMganA dhAraka munivarone paNa vaMdanA karI che. ahIM rahIne paNa bhAva garbhita bhakti asAdhAraNa phaLa ApI de tema che. tIrthavaMdanAmAM gaNAvelI pratimAo 1,52,94,44760 che. jene mAthe hAtha mUke te kalyANa pathano vaTemArgu bane ja; to paNa zrI bhagavAna mahAvIra svAmIe gotamasvAmIne vAraMvAra kahyuM che ke tuM pramAda na karIza. AvI sthiti gautamasvAmInI hoya to pachI sAmAnya mAnavIe kevI ane keTalI takedArI rAkhavI joie teno hisAba mAMDI na zakAya, AvI jAgRkatA rAkhavAthI Azrava ochA rahe, saMvara tarapha ja najara rahetI hovAthI nirjarA ane te paNa dravya nirjarA nahIM paNa bhAva nirjarA vaLI vaMditA sUtranI 36 thI 40 pAMca gAthAo te vaMdittA sUtranuM vadhumAM vadhu karavI ja joie. A rIte paMtha kApatA, ane A badhuM kendriya tattva pratipAdita kare che, tenuM anuzIlana, manana tathA anuprAdi ja paudgalika sukha meLavavA mATe nahIM paraMtu bhAminaMdIyAne lAvane UMce caDhavAmAM madadagAra thAya tema che. 'sammadiDI jIvo' thI bharI Daga bharatAM bharatAM puNyAnubaMdhI puNya thakI mahAvideha kSetragAmI'ohari bharUvabhAravo' gAthAomAM unmukhIkarA kare tevuM tattva thavAnuM bhAthuM bheguM thaI zake che. A cAra ArAmAM bIjuM kaMI na thaI zake to A dizAmAM prayatnazIla thavAno vicAra thavo te kaMI sAmAnya vAta nathI. paraMtu dharmanuM rahasya, teno marma ane dharma ane karmano bheda samajI levo joie. A baMne zabdomAM chello akSara samAna che; paraMtu eka mokSa tarapha javAno rasto che jyAre bIjo zabda saMsAramAM baMdha kare tema che. AtmA jyAre jyAre gaDhAda tathA kapAothI kArmeza varmA kheMcI potAnI sAthe coMTADI de che tyAre te karma bane che. AgaLa joyuM te pramANe dravya nirjarA thoDI ghaNI kriyA karatAM thatI rahe, paNa te eTalI upayogI nathI. bhAva nirjarA ja vadhu pramANamAM thavI joie. pratyeka dine UThyA pachI samajavA koziSa karavI ke meM zuM ane keTaluM dharma eTale mAtra kriyAkAMDa nahIM. ttattvonuM je zuddha svarUpa che, je jJAnasUta karyuM; kAraNa ke jiMdagIno eka mahattvano divasa asta thayo, puro che. tenuM AcaraNA, amalIkaraNa, kriyAnvita karavuM e kharo dharma che. thaI gayuM. vaLI zatre A pramANe uhApoha karavo. tethI jJAnapIgamAM padArtho jJAna svarUpe che te te tatvonuM abhyAna thaI gayA pachI tenuM ja AcaraNa karavuM, tene amalamAM mUkI sakriya banAvavuM enuM nAma dharma che. padArtha svarUpa jJAnayogamAM je Theoretical rahyuM che tene vanamAM utArI Prath|svarUpama AcaratA kadI ciratArtha karavuM tene dharma kahevAya. tethI dharma ane darzana chUTAM paDe che. darzana eTale tattvajJAna. je darzana padArthonuM dArzanika svarUpa nakkI kare te pramANe zeyarUpa jANyA pachI tenuM jIvanamAM AcaraNa karavuM; upAdeya banAvIne caritArtha karavAnI prakriyAne dharma kahevAmAM Ave che. have upara jaNAvelI vastu vigatavAra tapAsIe. kahe che ke iriyAvahI jo dararoja 108 vAra gaNAya to viziSTa prakAranuM bhAthuM baMdhAya che. kemake te dvArA 182412 jIva virahanAe (virAdhanAthI) thatI jIvonI hiMsAthI bacavA, mukta rahevA, samajaNA ApI che. bIjuM yogasano kAryotsarga nIna, tadAkAra thaI karAya to 1963ra67 palyopamanuM AyuSya baMdhAya. puSpa saMcita thAya. kevuM ane keTaluM puNyAnubaMdhI puNya saMdhina thAya paNa te vaDhamIe, mahAne, viie, dhArAe~, anubahAe hoya to teTaluM thAya, kemake zAstrAkAra bhagavaMto jaNAve che ke-245408 4f9 popamanuM AyuSya 1 zvAsozvAsamAM baMdhAya ane 196327 palyopamanuM 1 logassamAM baMdhAya. bhareluM che. astAcala tarapha gati karI rahelo sUrya be vAta ApaNane jaNAve che. 1. urdUti savitA rakta:raktaH astametiya; saMno ca vidhano ca mahattAmekarUpatA. sUrya ApaNAne udaya tathA asta sthiti dvArA samatAno padArthapATha zIkhave che. vaLI bIjuM Ama sUcave che : utpAya thAya bodravya krame sata tam / AyuSa: khaMDamAdAya ravistamitaM gataH / / namana athavA namaskAranuM advitIya mahattva che. zrI bhagavatI sUtra tathA anyatra paNa bhagavAna zrI mahAvIra svAmIe pharamAvyuM che ke namana ke caMdanathI thazo. moTo phAyado thAya che. saMsAraparita thavAmAM te madada kare che. azubha vicAra tapA pravRttio maryAdita ke nahivat thavAthI kahyuM che ke-'mana:eva manuSyANAM kAraNuM baMdha mokSo ' caritArtha thatAM mana ekA thavAmAM tathA dhyAna dharavAmAM sAhAyaka thatuM jAya che. rAI pratikramaNanA jaga ciMtAmaNi caitya vaMdananI trI tathA pAMca sudhInI gAthAmAM traNe lokanA caityone vaMdana karAya che jenI saMkhyA paMdara abajanI batAvI che, vaLI 'Iha saMto tatva saMtAI' jaNAve che ke ahIM rahIne tyAMnA tIrthonA pratyeka dina purI karI sUtI vakhate A pramAonI apekSA karavI ke 14 rAjalokanI sAthenA spaSTa ke aspaSTa saMbaMdhamAMthI mukta thavAya te mATe vosarAvI devuM joie je Ama che : 'jJAna mAruM ozikuM ne ziyala mAro saMthAro bhara nidrAmAM kAla karuM to vosirAmi vosirAmi. vaLI, AhAra, zarIra ne upadhi, paccakakhuM pApa aDhAra; maraNA pAmuM to vosiruM jItyuM to AgAra.' eTalA mATe Apo dareka zubha pravRtti, vrata-niyama, tapa, dhyAna, kriyAkAMDa, anuSkAno vagere zubha bhAve karatAM karatAM sakatva prApta karavAnuM ja lakSa rAkhavAnuM che. A badhuM mAtra samyakatva prApti mATe ja che tethI jo 2 ghaDI-48 miniTanA kALa mATe sAcI zraddhArUpa samyakava prApta thayuM hoya tyAre te bhavyAtmAno saMsAra mAtra ardhapudgala parAvarta jeTalo ja aziSTa rahe che. zAstra te mATe jaNAve che ke attomutta bhinna piAsiye tula jehi sammai | tesiM evaDaDha puggala pariyaTTI ceva saMsAro / / (navatattva 53) tethI have sakitI bhavyAtmAno ardhapudagalAkAra Avarta kALa jeTalo saMsAra vRziSTa rahyo che. eka pUrvavalaya vartulAkAra Avarta tene eka pula-parAvartakALa kahe che. caramAvartamAM AvyA pachI suktaparivartanamAM jIva dhIre dhIre samagra kALa je bAkI che temAMthI kroDAkroDa sAgaropamamAMthI eka palyopamathI saheja nyUna eTalo gALo ocho karI mArgAnusArI hoI te kALe anaMtapucalAvatakALathI sAva ocho che. kho ne te daramyAna asaMkhya mavo thaI jAya ! kemake, mithyAtvanA anaMta kALanI ! sarakhANImAM te ghaNo ocho alpa samaya che. samudra oLaMgI have kinAre ja poMcavuM rahyuM ne ? samyakatva pAmatAMnI sAthe ja jIvano mokSa nakkI ? I jAya che. samyakatvanI prApti eTale mokSanA nirrAya viSe zaMkAne sthAna na rahe. mokSa prApta thaze ja te tenI nizAnI che. (kramazaH) Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana maMgala bhAratI - mathurAdAsa TAMka dara varSe parNamAM tenI nAkhyAnamALA daramiyAna saMdha taraphathI AdivAsI ke pachAta vistAramAM lokasevAnuM kAma karatI koI eka saMsthAne Arthika sahayoga ApavA mATe zrotAo-dAtAone apIla karavAmAM Ave che. ethI dAtAo taraphathI sAro sahayoga sAMpaDe che. chellA paMdara varSathI A rIte saMdhe vi saMsthAone Arthika sahayoga Apyo che. A varSe paryuSaNa parvanI vyAkhyAnamALA daramiyAna 'maMgala bhAratI' nAmanI saMsthAne Arthika sahAya karavA mATe phaMDa ekatrita karavuM ema saMghanI kAryavAhaka samitimAM sarvAnumate TharAvavAmAM AvyuM che. 'maMgala bhAratI' nAmanI A saMsthA vaDodarAthI DabhoI-boDelInA hAIve upara vaDodarAthI 45 kI.mI.nA aMtare karItalAvaDI ane golAgAmaDI cokaDI vacce AvelI che. saMdhanI praNAlikA anusAra je saMsthAne Arthika sahayoga ApavAno hoya te saMsthAnI rUbarU mulAkAta hoddedAro ane samitinA keTalAka sabhyo pahelA le che ane emane saMtoSakAraka lAge to ja tenI bhalAmaNa kAryavAhaka samitimAM karavAmAM Ave che. e mujaba samitinA keTalAka sabhyo lakSmaNI tIrtha jatAM 'maMgala bhAratI'mAM eka divasa rokAyA hatA. tyAra pachI yogAnuyoga 'maMgala bhAratI'mAM saMgha taraphathI eka netrayajJa DaoN. ramaNIkalAla dozI (dozI kAkA)-cikhodarA hastaka goThavavAmAM Avyo hato. te prasaMge saMdhanA sabhyo sarvazrI DaoN. ramaNalAla cImanalAla zAha, zrI rasikalAla laheracaMda zAha, nIbahena subodhabhAI zAha, bhUvandra bhAI verI, ramatIkata bhogIyA zAha vIrae mulAkAta lIdhI hatI. mane paNa tyAre sAthe javAnI taka maLI hatI. A saMsthAnI bhalAmaNa cikhodarAnA DaoN. ramaNIkalAla dozI (dozI kAkA)e karelI hatI. emaNe saMsthAnI mulAkAta mATe vyavasthA karI ApI hatI. 'maMgala bhAratI'nA mukhya sUtradhAra zrI navanItabhAI ramaNalAla zAha ane emanA sahakAryakaroe amAruM badhAnuM bhAvabhInuM svAgata karyuM hatuM. zrI navanItabhAIe saMsthAnI kevA saMjogomAM sthApanA thaI tenI tathA saMsthAnI vividha pravRttionI mAhitI ApI hatI. ame badhAM tyAM rAta rokAyA hatAM. tyArapachI bIje divase savAre 'khairAta bhAratI'nA vizALa saMkulanI mulAkAne gayA. emano karmacArIgaNa kharekhara khUba utsAhI ane sadA madada ka2vA tatpara raheto. amane 'maMgala bhAratI'nI badhI pravRttio samajAvI saMkulanA dareka vibhAga batAvyAM. 'maMgala bhAratI'nA zrI navanItabhAIne zikSaNa ane kRSi vyavasAya pratye tathA samAjovAnAM kAryomAM khUba rUci che. emanA potAnA ja zAo che : varasa pahelAMnI vAta che. rAjakoTa yunivarsiTImAM anusnAtaka (ema.e.)nA vargomAM adhyApana kArya karato hato. ema.e. no eka vidyArthI rastAmAM maLyo. meM pUchyuM: 'zu karo cho', javAba maLyo, 'sAheba nokarI zodhuM chuM.' pharIthI eka vakhata e ja vidyArthI maLyo tyAre paNa A ja javAba maLyo. A ja sthiti samagra dezanA vidyArthI-jagatanI che. A badhA vidyArthIo ema.e. na thatAM kRSi vidyAlayamAM snAtaka thAya to teo khetI mATe madadarUpa thAya evuM navanItabhAIne lAgyuM. bhArata khetIpradhAna deza che. A bhaNelA bekAra vidyArthIo mATe kaMIka karavuM joIe evo emaNe saMkalpa karyo ane e rIte maMgala bhAratI'no maMgaLa prAraMbha 1972mAM pU. zrI ravizaMkara mahArAjanA maMgaLa pravacana ane AzIrvAdathI thayo. 'maMgala bhAratI'no prAraMbhano dako atizaya kharAba paristhitivALo hatI. zarUAtamAM pAsanAM paDAo badhI vivyarthIo rahetA. 1972mAM gujarAta rAjyanA rAjyapAla zrIman nArAyaNa (gAMdhI darabAranA eka ratna)ne julAI, 2003 bhAratIya rASTrIya AinuM UMDuM jJAna hatuM. teonI sAthe keTalIka beThako thaI. emane 'maMgala bhAratI'mAM rasa paDaDyo ane teozrInA prayAsathI saMsthAne gujarAta sarakAranI mAnyatA maLI. eTale gujarAta sarakAra taraphathI golAgAmaDImAMjarola vaccenI kula 150 ekara jamIna phakta vArSika 1 rUpiyAnA bhADAthI 20 varSa mATe ApavAmAM AvI ane have bIjA 30 varasa mATe rinyu karI ApI che. tyAre A vagaDAu khADA-TekarAvALI jamIna jhADajhAMkharA tathA jaMgalI pazuothI bharelI hatI. jamIna samathala ka2vA mATe nANAMnI ghaNI jarUra hatI. e vakhate pU. zrI babalabhAI mahetA (sarvodaya agraNI)nI moTI huMpha maLI. emanA dvArA madada ene mArgadarzana maLavAthI 'maMgala bhAratI'ne TakAvI zakAyuM. ApaNA bhUtapUrva vaDApradhAna morArajI desAI saMsthAnI kAmagIrIthI mAhitagAra hatAM. emaNe te samaye sayAjIrAva TrasTa taraphathI 'maMgala bhAratI'ne rUpiyA doDha lAkhanI sahAya karAvI ApI, je te vakhate bahu mUlyavAna nIvaDI. tyArapachI AdivAsI vikAsa yojanAnA vahIvaTadAre paNa saMsthAne mATe rUpiyA doDha lAkha maMjUra karyA. emAMthI traNa sAdA chAtrAlayo taiyAra thayAM. Ama eka ja kempasamAM uttarottara vikAsa thato gayo. 'maMgala bhAratI'nI hAlanI vividha pravRttio A pramANe che H (1) uccatara uttara buniyAdI AzramazALA, (2) kRSi mahAvidyAlayanI kRSi prayogALA che. (3) gopAlana-go saMvardhana pravRtti, (4) bALa-mahilA vikAsa pravRtti jevI ke AMgaNavADI, ghoDIyA ghara, mahilA saMgaThana, jAgRti zibira, svarojagArI mATe mArgadarzana, DIya sAravAra vagere. (5) ArakAma mATe vizALa jamIna kharIdI temAM davAkhAnuM, ensa sevA, aMdhatva nivAlA kSetre pravRtti, cazmA zibira, netrayajJo vagere. (6) AMkhanI adyatana hospiTalanI sthApanA mATe sarakAra pAsethI grAMTa maMjUra thaI che. (7) bhArata sarakAra taraphathI vaDodarA jillAmAM 'maMgala bhAratI' saMsthAne pasaMda karI 'kRSi vijJAna kendra' ApyuM che. (8) varlDa beMka taraphathI 'voTara zeDa' mATe Arthika sahAya prApta thaI che. (9) vRddhI-poDhI mATe 'vAnaprAthaSa' tathA pravRttizIjha ene samaya gALavA eka 'vizrAMti sthAna'nI vividha prakAranI sagavaDatA dharAvatA vizrAma sthAnanuM Ayojana thaI rahyuM che. Ama, 'maMgala bhAratI'nA maMgaLa prAraMbha thayA pachI enuM sadbhA, rahyuM ke Aja sudhI gujarAta rAjyanA rAjyapAla tema ja mukhya maMtrI, bhArata sarakAranA kRSi maMtrIo, sacivI, kalekaTaro ane jillA paMcAyatanA pukhoe mulAkAta lIdhI che. saMto ane AcAryoe A bhUmi pAvana karI cheM. vidvAna keLavaNIkAro, lekhako, jANItA dAnavIrone mulAkAta lIdhI che. je saMto, pU. mahArAjazrI tathA mahAsatIo DabhoIthI boDelI vihAra karatAM nhIM rAtri mukAma mATe padhAre che tyAre saMsthAmAM emanAM vyAkhyAnanuM Ayojana thAya che. 'maMgala bhAratI'mAM pachAta vistAramAMthI abhyAsa karavA AvelA koIpaNa vidyArthI pAsethI rahevA-jamavAnI ke abhyAsa karavAnI phI levAmAM AvI nathI. gujarAta rAjya taraphathI narmadA saMkalita grAmya ane paryAvara vikAsa sosAyaTI saradAra sarovara nigama li.nA TrasTI maMDaLamAM zrI naratabhAi zAhanI ko-opTa sabhya tarIke varaNI karavAmAM AvI che ane tA. 24-303nA mAnanIya mukhyamaMtrI zrI narendrabhAI modInA adhyakSasthAne gujarAta vidhAnasabhA, gAMdhInagaramAM beThaka maLI hatI, jemAM narmadAgrasta pavArone punaHvasana ane visthApita ka2vA mATenI kAmagIrI temane soMpavAmAM AvI che. Ama, 'maMgala bhAratI' saMsthAe zrI navanItabhAI zAhanA netRtva heThaLa chelAM trIsa varSamAM paDavuM sAruM lokopayogI kArya karyuM che. AthI ja stra maMgA bhAratI'ne Arthika sahAya paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna karavAnuM pharavyuM che. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI, 2003 prabuddha jIvana sAdhuno vyavahAra ane zrAvakanuM kartavyo 1 rDo. jitendra bI. zAha samagra vizvamAM jena zramaNa-samudAyanI tola koI na Ave. paMca ke nahIM, A bAbatono abhyAsa karavo jarUrI che. aneka vAra to mahAvratadhArI sAdhusAdhvIonAM tyAga, vairAgya, tapazcaryA, jJAna-dhyAnanI pralobhana ane paisA ApIne athavA temanAM mAtApitAnAM ghara bharIne sAdhanA, upasarga-pariSadamAM samatva, nispRhatA, nirIhatA, AtmaramaNAtA ziSya-ziSyAo kharIdI levAmAM Ave che athavA kAmacalAu dhoraNo ane mAtra mokSAbhilASAno vicAra ItyAdi aneka sadguNone saMbhArIe dIkSA apAya che. Aje saMgha ane samAja samakSa sAdhu ane sAdhvI to emanA caraNamAM mastaka namI paDe che. samudAyanI je niMdApAtra AcAra zithilatAo jovAmAM Ave che te ghaNuM che. Ama chatAM jema pratyeka dharmamAM vakhatovakhata zithilatA Ave che tema karIne AvI ayogya dIkSAo, anuzAsana hInatAnAM ja duSpariNAmo jaina dharmamAM paNa Ave che ane kriyoddhAra thatA rahe che. vartamAna samayamAM che. jo A pravAha e rIte ja cAlato rahyo athavA ene aTakAvavAmAM . keTalIka AvI bAbato najare caDatAM e aMge thoDuM ciMtana karavAnuM prApta na Ave to sAdhusaMsthAnI garimA haNAze ane lokono pUjyabhAva ghaTaze. thayuM che te ahIM rajU karavA IcchuM chuM. A mATe mAro eTalo adhikAra (gha) pratijJApatra-dIkSA letI vakhate mumukSu sAdhu athavA sAdhvI pAse nathI e mArI maryAdA huM samajuM chuM. paraMtu je kaMI ahIM lakhyuM che te aDhI potAnA hastAkSaramAM lekhita pratijJApatra levAmAM Ave ke te guru athavA hajAra varSathI cAlyA AvatA bhagavAna mahAvIra svAmInA zAsananA gacchanAyakanI AjJA tathA sAdhunA AcaraNa-niyamonuM haMmezAM pAlana hitane lakSamAM rAkhIne lakhyuM che. karaze tathA teno anAdara thayethI gurunI AjJAthI zrIsaMgha AvAM sAdhudIkSArthI ane dIkSA sAdhvIone yathocita daMDa kare athavA saMghathI alaga karI zake che. (ka) dIkSArthInA guNA-jema zAstromAM sAdhu mahArAjanA ra7 guNa, svAdhyAya-vidhi zrAvakanA 21 ke 35 guNonuM varNana Ave che, tevI rIte samadarzI pUjya guru mahArAjanI dekharekha heThaLa pratyeka sAdhu athavA sAdhvIjI AcAryazrI haribhadrasUrIzvarajI mahArAje dIkSArthInA 16 guNa batAvyA mahArAja haMmezAM potAnAM jJAna, dhyAna tathA svAdhyAyamAM anurakta rahe che. arthAtu dIkSArthI khAnadAna hoya, prasanna svabhAvano hoya, vinayI, tathA paMcAtathI cheTAM rahe. jaina dharma, darzana, itihAsano gaMbhIratApUrvaka vivekI, mitabhASI, mRdubhASI, jJAna-dhyAnamAM rucivALo, dIkSA prApta abhyAsa karIne zAsanamAM UMcAmAM UMcA AcAra-vicAraniSTha sAdhu ane karavAnI sAcI bhAvanAvALo, sAco vairAgI, tyAgI, tapasvI, saMtoSI, sAdhvI taiyAra kare jenAthI zAsananuM gaurava vadhe. rogI avasthAne bAda sahanazIla satyavAdI, saraLa, bhadra-svAbhAvika, guru pratye samarpita karatAM sAdhu athavA sAdhvIjI divasa daramyAna pramAda na kare. buddhivALo, suMdara saumya sudaDha zarIravALo vagere ghaNAM suMdara lakSaNo gocarI emaNe batAvyAM che. vartamAna samayamAM dIkSArthInuM ochAmAM ochuM 10mA (ka) gocarI prApta karavAnI vidhi-maryAdA pramANe sAdhu athavA dhoraNa sudhInuM vyAvahArika zikSaNa ane yogya umara hovAM jarUrI che. sAdhvI jAte potAnAM pAtro laine zrAvakonA gharethI gocarI prApta kare. evA mokSanI icchAvALA yogya pAtrane ja dIkSA ApavI joie. upAzrayomAM TiphinamAM na to gocarI ApavAmAM Ave, na levAmAM Ave. kha) vairAgI avasthA-pAMca varSa sudhI temane gurujInA sAnidhyamAM vihAra daramyAna jo prApta thaI zake to yathAsaMbhava rastAmAM AvatAM rahIne adhyayana-adhyApana karAvavAmAM Ave. sAdhujIvanano temane abhyAsa gAmomAMthI ja gocarI levI joie. bIjA gAmamAMthI maMgAvavI joie karAvavAmAM Ave. mumukSu jyAM sudhI dIkSA na le tyAM sudhI teno nibhAva nahi. A niyamamAM sAdhuvarga tathA zrAvaka varga baMne daDhasaMkalpavALA yathAsaMbhava temanAM mAbApa kare. jyAre zrAvakonA ghare bhojana mATe jAya, bane. navadIkSita yuvA sAdhu athavA sAdhvIne AhAra mATe ochAmAM ochA jamavA jAya tyAre phakta bhojana sivAya zrAvako taraphathI ApavAmAM pAMcasAta varSa sudhI ekalAM mokalavAM na joie. AvatI vastu, kapaDA athavA rUpiyAne bilakula sparze nahIM. bhAvasAdhue (kha) gocarI karavAno vidhi-sAdhujI potAnA sAdhusamudAyanI sAthe paNa sAdhu mahArAjanI jema nirapekSavRtti rAkhavI joie. potAnAM mA- samUhamAM mAMDalImAM besIne gocarI kare. apavAdane choDIne sAdhu athavA bApane choDI saMbaMdhIo, kuTuMbIo athavA zrAvaka-zrAvikAo taraphathI sAdhvI kyAreya paNa ekalAM besIne gocarI na kare. guru mahArAjane maLatI koipaNa cIjano teo svIkAra na kare. AnAthI gaurava tathA batAvIne gocarI karavAno je zAstrIya vidhi che, tenuM daDhatApUrvaka pAlana . zraddhA vadhaze. pAMca varSanuM paccakhANa A hetu mATe karAvI devuM joie. thavuM joie. sAdhu tathA sAdhvIe bhegAM ja eka jagyA para besIne keTalIka vAra vairAgI ane vairAgInione dhanamAla ekaTho karavAnuM gocarI karavI nahIM. mAdhyama banAvavAmAM Ave che. mohaka vastuo bheTa tarIke maLe ethI (ga) varjita padArtha-sAdhue svAthyaprada sAdo khorAka ja levo verAgInuM mana Asakta banI javAno saMbhava che. A azraddhAnuM kAraNa joie. te mATe bajAranI khAdya vastuo tathA pIvAnAM pINAM jevAM ke banI jAya che. A manovRttine tarata baMdha karI devI joie. kokAkolA, pepsI, phUTI, cokaleTa, piparameMTa, AiskrIma vagere padArtho | (ga) ayogya dIkSAo-AjakAla to ziSya-ziSyAono evo varjita che. cokaleTa, goLIo, biskiTa, vagere pekiMgavALA DabA moha jAgyo che ke, je hAthamAM Ave yathAsaMbhava tene mUMDI nAkhavAno athavA parabIDiyAM sAdhu athavA sAdhvIe potAnI pAse rAkhavAM nahIM prayatna thaI rahyo che. dIkSA levAnI zuddha bhAvanA che ke nahi, paristhiti tema ja na to bALakone tenI lAlaca ApIne temanA svAsthane tathA kevI che, kuLa kevuM che, vRttio kevI che, bhaNatara che ke nahIM, viveka che vRttione bagADe tathA khAvAnI koipaNa vastu na to potAnI pAse Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana rAkhe, na bALakone Ape, jIvanopayogI Avazyaka vastuonI bhikSA (ka) sarvottama sAdhujI dvArA anumati-koipaNa nAnA sAdhu athavA sAdhI tathA ziSya evA ziSyAne jIvanopayogI koipaNa vastunI jarUra hoya, te potAnA moTA gurune athavA gurubhAine kahe, temanI pAse mAgaNI kare, nahi ke svataMtra potAnI marajIthI harakoI zrAvaka zrAvikA pAse mAMgatA phare. samudAyanA moTA mahAraja ja jIvanayApananI Avazyaka vastuo zrAvako pAsethI meLave. ane zrAvakoe paNa e dhyAna rAkhavuM ke phakta moTA guru mahArAjane ja pUchIne vastu lAvavI. nAno nAnAM dareka sAdhu athavA sAdhvIjIne alaga alaga na pUchavuM. A praNAthI athavA paddhatithI samudAyamAM anuzAsanahInatA naSTa thaze ane anuzAsanabaddhatAno gukA vikAsa pAmaze. keTalIka vakhata eka ja vastu ghaNA srotomAMthI levAmAM Ave che je sarvathA anucita che. (ka) kAmaLI levaDAvavI-pada, pratiSThA, tapa, tapazvaryA vagere prasaMgo para phakta AcArya mahArAjane ja zrI saMgha taraphathI phakta eka kAmaLI vhorAvavAmAM Ave. koipaNa zrAvaka zrAntikA taraphathI bIjI koipaNa kALI vagere levaDAvavuM te sarvathA baMdha karavuM. jyAre paNa jarUra paDe tyAre zrI saMgha haMmezA-haMmeza sAthe athavA sAdhvInI jarUriyAta pUrI kare che, (kha) kAmaLIono sAdhu athavA sAdhvIonI vacce paraspara vyavahAra-AcArya, upAdhyAya ane pravartaka vagere pada-varSItapa athavA koipaNa moTI tapazcaryA vagere aneka prasaMgoe sAdhu athavA sAdhvIjI mahArAjomAM paraspara je kAmaLIonI Apa-le thAya che te haMmezA baMdha che karavuM joie. virakata jIvanamAM enI zuM jarUra che ? Aje keTalAka vicArazIla sAstha pachA enAthI dUra rahe che. vaiyAvacca, roga nidAna-upacAra-sevA (3) cikitsA-bImArImAM ucita IlAja, sAravAra mATe dAktarane bolAvavo, davA lAvIne ApavI, vadhAre jarUra paDe to davAkhAne laI javAno paNa prabaMdha karavAnI zrI saMghanI javAbadArI banI rahe che. davA mATe sAdhu athavA sAlvI mahArAjane rokaDA paisA koI zrAvaka-zrAvikAe ApavA nahIM. teo to kaMcananA tyAgI che. sAdhu athavA sAdhvI jo paisA mAMge to zrAvake jAcata rahevuM. koI zrAvaka-zrAvikA paisAne potA pAse pustakanI aMdara athavA kabATa athavA jhoLImAM paNa rAkhIne kyAreya na Ave. sAdhu tathA sAdhvIjIne vinamra bhAvathI spaSTa, sAdhumaryAdAno khyAla Ape. AvI kALiyAone koI rA Avaka-zrAvikA pArtha nahi. anyathA zramAM maMDaLa taraphano bhaktibhAva tathA zraddhA dhIre dhIre mINa thatAM jaze. jaina dharmane jo TakAvavo hoya to zrAvake pote paNa dRDha tathA kartavyaparAyaNa banavuM paDaze. (kha) zuzruSA rogI athavA vRddha sAdhu athavA sAdhvInI sevAcAkarI, bane tyAM sudhI sAdhu athavA sAdhvI jAte ja kare. sthiranivAsa, rAtrizayana ane nityakarma julAI, 2003 * nahIM. sAdhu athavA sAdhvI rAtre jaladI sUI jAya, savAramAM vahelAM UThe. rAtri daramyAna thanAra samAraMbhamAM teoe javuM joie nahIM. vahelI savAre UThIne nityakarma avazya pUruM kare. teo vihAramAM hoya tyAre paNa tema kare. sAdhu athavA sAvI mahArAjane maLavAnA niyamo tathA saMparka-vidhi sAvarga tathA sArIvarga judAjudAM upAzrayo athavA bhavanomAM sthira thAya. eka ja upAzraya athavA bhavanamAM kadApi nahIM. pU. guru mahArAjanI nizrAmAM rAtre sAdhu potAnA sAdhu samudAyanI sAthe zayana kare. khAvuMbhaNAvavuM. svAdhyAya karavo hoya te sivAya temane judA oraDA ApavA nahIM joie. A rIte sAdhvIone paNa alaga-alaga oraDA ApavA (ka) ekalAne maLavAnI manAI dharmanA kArya mATe pA sAdhu koI sAdhvI athavA zrAvikA sAthe tathA sAdhvI koI sAdhu athavA zrAvaka sAthe ekalAM baMdha oraDAmAM na bese. (kha) sUryAsta pachI mulAkAtanI manAI-sAdhu mahArAja rAtre baheno sAthe tathA sAdhvIjI ma. rAtre bhAino sAthe na maLe e zAstrIya saMdara prabhAnuM dRDhaparI pAlana kare (ga) phona vagerenA upayoganI manAI-sAdhu athavA sAdhvIjI mahArAja pote phonano upayoga na kare. jo koI jarUrI kAma hoya to zrAvaka-zrAvikA mAraphata phona karAvI zake che. dhArmika prasaMgonAM dazyo mATe pA TI.vI. vIDiyo vagere jovA na joIe. vikAragaryA (ka) zatrivihAra niSedha-suryAsta pachI zatrinA aMdhArAmAM navadaza vAgyA sudhI koipaNa sAdhu athavA sAdhvI vihAracaryA calAve nahIM, apavAdane bAda karatAM. (kha) sAdhu sAdhvInA megA vihArano niSedha-sAdhu-sAdhvI mahArAjano bheMzo ane sAthe sAthe vistAra anucita che, varjita hovI joie. (5) vihAranI javAbadArI zrI saMgho upara hoya tathA hada uparAMtanA kharcAothI bacavuM-sAdhu-sAdhvIjInA vihArono prabaMdha svayaM zrI saMgha pote upADI che. sAdhu-sAdhvIe binajarUrI paripa. vadhAravo na joIe. vihAramAM sAmAnane mATe jo atizaya Avazyaka hoya to zrI saMgha ja vAhana meLavI apAve. Adhu-sAdhvIjI mahArAjanI pAse potAnuM vyaktigata vAhana nahIM hovuM joie. vihArone mATe sAdhu-satIjI ma. zrAvaka tathA zrAvikAo pAse paisA, khAvA-pIvAnI vastuono saMgraha na karAve, AnA upara pUro pratibaMdha rAkhavAmAM Ave. jo koI zrAvaka-zrAvikA vihArano lAbha levA Icche to zrI sevanI AjJA laine vihArano lAbha laI zake. phakta azakta athavA vRddha sAdhu ja vhIlacerano upayoga karI zake. bane tyAM sudhI te paNa sAdhu ja calAve. anuzAsananuM saMpUrNapaNe pAlana karavAmAM Ave. bImAra vayovRddha sAdhu athavA sAdhvI uparAMta koipaNa zrAvaka zrAvikA koI nAnA sAdhu-sAnInI pagathI na kare temanA svayaM svIkRta saMyamamAM DhIlAza AvavAthI dUSita thaI zake che. (gha) DAmara athavA simenTavALI saDaka upara ughADA paganuM rakSA-vajathI DAmara athavA simenTathI banelI atigarama kI tenA para tuTelA kAca, khIlI, loDhuM, paththara, kAMkarAnI vipulatAna dhyAnamAM rAkhI, e anukULa tathA ucita haze ke ughADA paganA rakSA mATe sAdhu athavA sAlvI mahArAjane kapaDA kaMtAnamAMthI banela pagarakhAMnA upayoganI apavAdarUpe AjJA ApavAmAM Ave. sAdhu athavA sAdhvInA cAturmAsa alaga-alaga sthAne thAya, A rIte nokaro para niyaMtraNa pU. gurudevanI AjJAthI cAturmAsano nirNaya karavo joie. mA Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI, 2003 tathA zramaNI eka ja kSetra athavA sthAna para bhegAM comAsA nahIM kare. teo judAM judAM nAnAM-nAnAM gAmomAM, zaheromAM athavA kSetromAM bhinna bhinna zrI saMghone lAbha Ape. emAM sAdhu athavA sAdhvIjInI zakti tathA buddhino vikAsa thaze ane zrI rozo para bhAra vaheMcAI jI. co moTA sAdhusamudAya athavA sAdhvIsamudAyanAM bhegAM comAsAM paNa eka kSetramAM na karAvavAM. nahitara comAsA karavAnuM zrAvo mATe bhArarUpa thaI paDaze. sAdhu athavA sAdhvI potapotAnAM kAma jAte kare yA potapotAnA ziSya- ziSyo pAse karAve. sAdhu kyAreya paNa AvI pAse potAnAM vastro dhovaDAvavAM vagere AcAra viruddha kAma na karAve. vihAromAM athavA sthira vAsamAM athavA cAturmAsamAM anAvazyaka nokaro para niyaMtraNa pratibaMdha mUkavAmAM Ave. pANI bharavuM, gocarI lAvavI, kapaDAM dhovAM vagere koipaNA kAma nokara pAse na karavuM, A AcAranI viruddha che. zrI saMghanA paisAno durupayoga che. vArSika kSamApanA prabuddha jIvana prathA pralobhano mAraphata tapa-tyAga karAvavuM tathA te tapasvIonA bahumAnano atireka vagere dharmanI khoTI paddhatioe sAdhu tathA sAdhvIjI mane samAja para bhArarUpa banAvI dIdhA che. A hetusara dareka moTA zrIsaMdhonA pAMca padAdhikArIo tathA nAnA zrIsaMghanA be padAdhikArIo badhA sAthe maLIne phakta moTA eka AcArya mahArAjane kSamApanA karavA mATe jaI Ave, pratyeka sAdhu athavA sAdhvIjIne ma.nI pAse alaga alaga javAnI jarUra nathI, sarvaprathama kSamApanA potAnAM gharomAM, zrI saMghomAM tathA paraspara jene khinnatA athavA manabheda che temanI karavI. pachIthI AcArya mahArAja pAse javuM. jiMdagIne sAthe raste lAvavI. bIjAnI bhUlone bhUlIne potAnI bhUlone sudhAravI. e ja micchAmi dukkaDaM che. AzArpazrInI pAse jaI kSamApanA prasaMgane phakta meLo banAvavo nahIM. sAdhu athavA sAdhvI mahArAje samAjanA jhaghaDAo athavA vivAdothI dUra rahevuM. niMdA gADI-yugalI temaja pakSapAta karavo nahIM. madhyastha bhAva rAkhato. pratikuLa paristhitimAM paNA samatA choDavI nahIM. padavI kevI rIte ApavI ja sAdhu athavA sAdhvIjIne arpavA karavAmAM AvatI padavI miza, panyAsa, upAdhyAya, pravartaka, pravartinI, AcAryo vagere phakta yogyatAnA AdhAre ja hovI joie. yogya-ayogyanI parIyA karyA sivAya moTI moTI padavIo ApavI nahi. padavI ApavAnA mApadaMDa tenI cAritryaniSThA, AcAra-vicAranI nirmaLatA, zAna-dhyAnamAM pravRtti, kaSAya mukti tathA zAsana pratye samarpita buddhi ane prabhAvakatA hovI joie. A niyamonA viruddha jo koipaNa sAdhu athavA sAdhvI cAle athavA teno bhaMga kare, to gurumahArAja athavA zrIsaMgha maLIne yogya raste tene lAve, anyathA gurujI, je koI prAyazcitta karavAnuM kahe tene mAnya rAkhavuM joie. AcAryapada apAtAM pahelAM to sAdhunI pAse AcAra-vicAraniSTha medhAvI ziSyamaMDaLInuM astitva hovuM tathA zrIsaMghanI sahamati paNa Avazyaka che. samAjanA dhanano durUpayoga ane kharcALa cAturmAsa padmapatrikAonuM vipula pramANamAM prakAzana, kITAo, mUrtio upara ADedhaDa karavAmAM AvatA khAo, vividha pujAonI bharamAra, aDhAra abhiSekano vadhAro, vidhavidha deva devIonI sthApanA-pratiSThAonuM vadhu pramANamAM pracalana, The2 Thera garamUrtinI pratiSThA, nagara praveza para dhUmadhaDAkA uparAMta dekhAva tathA ADaMbara sAdhArmika vAtsalyonuM bAhulya, kSamApanAnA nAme basono vadhAro, dararoja prabhAvanAo-vyAkhyAnomAM lakI Dro loTarI 9 jo sAdhu athavA sAdhvIjI ma. potAno praveza sAdo rAkhe tathA jarUra hoya to sIdhI sAdI nimaMtraNapatrikA chapAve, kharcAya paddhatino yAga kare to vartamAna yuganA zrAvaka tathA zrAvikAonI guru pratye zraddhA pedA thaze, anyathA badhI zraddhAo tUTatI jaze. prabuddha tathA yuvAna varga Aje atyaMta khinna evam hatAza che. keTalArya zrIroya koI kharcALa sAdhu athavA sAdhvIjI ma.nA cAturmAsa karAvavAnuM nathI icchatA. samaya jatAM zramaNa maMDaLano cAturmAsa dhArmika ane naitika hrAsanuM kAraNa banI jaze. phaLasvarUpa prabhAvanA nahi thaI zakaze. zAsananI avagaNanA thaze. humAna phakta aThThAIo ane tethI vizeSa utkRSTa tapasvInuM ja thatuM joie. eka AyaMbila athavA eka upavAsa vagere nAnI tapasyAnuM bahumAna vAstavika nathI. vadhu kharcathI para bacavuM jarUrI che. patra-patrikAo hatI, kapAvavI, tathA samAcArapatromAM samAcAra mokalAvavAM vagere badhAM kAryo zrIsaMgha pote kare. sAdhu tathA sAdhvIjI mahArAja pote potAnI jAtanAM vakhANa karatA lekha lakhe nahIM ke e hetu mATe hastakSepa kare nahIM. (ka) potAno Azrama sthApavo-naitika patana-keTalAka sAdhu athavA sAdhvIjI mahArAjo potapotAnA maTha, Azrama athavA pustakAlaya tathA cikitsAlaya jevAM saMsthAno banAvI rahyAM che. A badhI rIte anucita che. Ane rokavA mATe nathI to sAvargamAM hiMmata ke nathI zrAvakomAM. badhA prakalpo zrIsaMghanI dekharekha athavA saMmatithI thavAM joie. anuzAsana tUTI rahyuM che. badhAne potAnA nijI bhaktonI ToLIo athavA maMDaLa banAvavA game che. sAdhune bhaktonI pAsethI paisA joie che, bhale ne te bhakto khoTAM kAmo karI rahyAM hoya, temanI khADI pINI azuddha hoya athavA teo cAritrahIna hoya tathA saMgha samAjamAM teonI ijjata jarA paNa na hoya. paisA ApavAvALI athavA kharca karavAvALI vyakti Aje moTA bhakta gaNAya che. sAdhu ane bhaktano Aje vizvAsadhAta vadhI rahyo che. sAdhu maThAdhIza banavA icche che ane bhaktane joie che. bhautika sukha. banneno svArtha sadhAI rahyo che. baMne ekabIjAnI prazaMsA karI rahyA che. (kha) TrasTa-sthApanA-zrIsaMgha dvArA niyaMtraNa-sAdhu athavA sAdhvI mahArAja koI TrasTa yA phAunDezananI jo sthApanA karAve to tenA upara niyaMtrakkA zrIsaMgha pAse hoya athavA zrIoya mAraphata mAnya TrasTanA TrasTIo pAse hovuM joie. sAdhu athavA AnI mAnI tenA upara koipaNa jAtano adhikAra nahIM hovo joie. (ga) nijI TrasTa-zivilanA srota-sAdhu athavA sAdhvIjI mahArAjanuM potAnuM vyaktigata TrasTa athavA phAunDezana na hovuM joIe. temanA bhakto-vyaktivizeSanI pAse paNa na hovuM joIe. zrI saMgha AvAM zithila ane anarthakArI kAryomAM dhyAna rAkhe. tenI sAthe AMkhamIMcAmaNAM na kare kemake kaMcana aneka jAtanI burAionuM tathA paDatInuM mULa che, evam zithilatAonuM mULa che. bolI tathA nakarA vagerenI prathA ane arthavyavasthA (ka) javAbadArI zrI saMdhanI hoya- zramarAmaMDaLa phakta preraNA Ape)-sAdhu sAdhvIjI ma. athavA AcArya mahArAjanuM bolI bolavAnuM Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 prabuddha jIvana kAma nathI. A badhuM kAma zrI saMghanuM che. pralobhanamAM AvIne sAdhu athavA sAdhvIe bolImAM zrAvakone vyaktigata nAma daIne protsAhita karavAnuM kArya paNa na karavuM joIe. ethI jagatamAM niMdA thaze. jabaradastI bolI koinA para ThokI besADavI nahIM. bhAvanAthI ApeluM dAna ja AdAthI bane che. zramaNa maMDaLanuM karNa satkArya mATe phakta preraNA ApavAnuM ja che. koIpaNa bolI athavA nakAnA rUpiyA zrI saMghamAM athavA TrasTanI paDImAM ja jamA thavA joie. cAturmAsamAM pratiSThA samaye ya vizeSa vratamAM padhArela sAdhu athavA sAdhvI bhagavaMto bIlInA piyA vize koI mArgadarzana Ape to zrIsaMve tenA para gaMbhIra vicAraNA karIne samucita nirNaya levo joIe. (kha) jJAna, pUjA vagerenA gallA zrI saMghanI thApA che. (zramaza maMDaLano adhikAra nahi.) jJAnapUjAnA rUpiyA tathA vAsaNAnA rUpiyA tALAbaMdhapeTImAM naMkhAvavA joie ane te peTIo zrIsaMghanI peDhImAM TIonI hAjarImAM khUlavI joie ane peDhImAM jamA thavA joie. e peTIo zrI saMghanI potAnI hovI joie. sAdhu athavA sAdhvIjI ma.no nijI aMgata gallo che evI jANa thatAM ja ucita kAryavAhI karavI joIe. AvI vArtAnI sAme zrIsaMgha kyAreya khIMyAmAM ne kare. vagara hisAbanI paiso ja vyaktinI buddhi vicalita kare che, ane tenI adhogati kare che. zithilatAo vAyunI jema prasarI jAya che. zrAvaka zrAvikAe A viSayamAM harmAM jAgrata rahevuM, viveka rAkhavo. paisA zrIsaMgha saMbhALe. nahitara ghaNuM nukasAna thavAnI zakyatA che. keTalAMka sAdhu-sAdhvI dvArA sAva sAmAnya kakSAnA graMthI prakAzita thAya che ane tenI pAchaLa ghaNo kharca thAya che. prakAzana aMge pratyeka saMghe yogya vyavasthA karavI joIe. sAMsArika sukha mATe jyotiSa dorA-dhAgA ApavA sAdhu athavA sAdhvInuM saMpurNa dhyAna guNo tathA jIvana vikAsonmukhI hovuM joIe. teoe kyAre paNa na to jyotiSI banavuM ke nahIM jAdugara banavuM. sAMsArika sukhonI prApti mATe jyotiSa, jAdu-TonA, dorA, dhAgA, zabda, kaMku, mAdaLiyAM ke camatkAronA cakkaramAM pote na paDavuM tathA saMghasamAjanAM bhoLA lokone evA cakkaramAM na pADavAM, teo lokeSaNAmAM phasAine khoTA rastAno tathA khoTAM sAdhanono upayoga na kare. tathA potAnA AcAravicArane zuddha rAkhI saMyama, evam sAvananI maryAdA sAcave. zrAvaka varganA kalyANa tathA utthAnane mATe sAdhu tathA sAdhvI phakta vItazaga prabhunI rAhe upAsanAne pramukhatA Ape. julAI, 2003 niMdanIya kRtya karavAvALA-tathAkathita zrAvaka-zrAvikAone sAdhu athavA sAdhvI mahArAja Azaro ApI teno utsAha na vadhAre. te rIte je sAdhu athavA sAdhvI AcAra saMhitAthI bhraSTa thayela che tenI pagacaMpI zrAvakazrAvikAe karavI nahIM tathA teonI pAse javAnuM paNa choDI devuM. A rIte baMnene jyAre potAnI bhUlono khyA Avo tyAre teo sanmArga tarapha vaLaze. kyAreka phakta jIrNoddhAranA nArya nathI sArI, sagavaDatAvALI taiyAra banAvela imArato, pa, maMdira toDI nAkhIne athavA temAM parivartana karIne te jagyAe mUrtine thoDI UMcI nIcI karIne pharIthI prasthApita karAvavAmAM Ave che. enI upara potAnA nAmano zilAlekha kotarAvavo yogya nathI. prAcIna itihAsane khoTo sAbita karavo anucita che. jIrNazIrNa tathA ati prAcIna vastuo, maMdira athavA smAraka je paNa koI zrIsaMghanA hastaka hoya tyAMnA prastAvita jIrNodvAranI jANakArI phakta AgevAnone ja nahIM paraMtu zrI saMghanI prabaMdhaka samitine pachA hovI joie. jenI preraNA athavA Arthika sahayogathI saMsthAna nirmita thayAM che temane paNa jANa karIne jovAra karAvo joie. hamaNAM hamaNAM deva-devIo ane vividha pUjanono atireka thayo che. adhiSThAyaka deva devI uparAMta vividha deva devIonI sthApanA maryAdita ane mocita thavI joie. loko tIrthaMkara bhagavAnane bhUlIne devadevImAM ja paDI jAya ema na thavuM joIe. vItarAga prabhunI bhakti ane upAsanA para ja vadhAre bhAra Apavo joie je atyaMta jarUrI che. ane zAstrIya che. zAstranuM ullaMdhana nahIM karavuM joie. caturvidha saMgha eka bIjAnA pUraka ane dekharekha sAdhu thavA sArIe pAMca mahAvratonuM daDhatAthI pAlana karavuM tathA zrAvakravarga zakya aNuvrata dhAraNA karIne hAzuddhi, vicAra-muddhi ane e rIte vyavahArazuddhi dvArA jIvana yApana kare. zramaNa maMDaLa tathA zrAvakoe sajAga ane sAvaceta thavAnI parama AvazyakatA che. jethI cogya samayasara thavArtha dekharekha paraspara rAkhI zakAya. vastuta: teo eka bIjAnAM puraka che. sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikA caturvidha saMghanI vItarAga paramAtmAe eTalA mATe paNa sthApanA karI hatI ke jyAre emAMthI koI zithila thavA lAge to bIjA ene saMbhALI che. AmAM baMnenI saMpUrNa javAbadArI che. zaddha AcAra-vicAra tathA vyavahArasaMpaLa sUvihita sAdhu-sAvI, zrAvaka-zrAvikA ja sAco zrIsaMgha che. anyathA zrI ratnazekhara mahArAje tene asthisaMdha karyo che. bhagavAna mahAvIra svAmIe sthApela zrI saMghane 25mA tIrthaMkaranI upamA ApavAmAM AvI che. sAdhu tathA sAdhvIvarga tene pUrI mAnyatA Ape. A pramANo kImanI abhyarthanA tathA nirdezanano Adara kare je zrIsaMghane 'namo titthasa' kahIne pote tIrthaMka2 bhagavAna namatkAra kare che, je zrIsaMghanI AjJAne cauda pUrvAdhArI bhadrabAhu svAmI jevA mahArathIoe zirodhArya karI, je zrIsaMdhanI AjJAne siddhIna dikara jevo paraMpara saMtoe mAnya karI, je zrIsaMghanI AjJAnuM vizvavibhUti vijayAnaMdasUrIyAra mAre pAlana karyuM, mahAjano pena gata sa padmanI sUkti pramANe badhAM sAdhu-sAdhvIjI mahArAja evA zrIsaMdhanI nALane mAnya kare. e ja jinazAsananI vizeSatA che. zrIsaMghano nirNaya suprIma karTanI jema sarvoparI nirNaya gaNAvo joIe. zramakA samudAya ane zrAvakInA kartA vize ahIM thoDAka nAnI carcA karI che. bIjA paNa keTalAka muddAo che. meM ahIM je vicAra rajU karyA che emAM vicArabheda hoI zake, huM zrAvaka chuM eTale mArI maryAdAo hoI zake. ApaNA gauravavaMtA zAsananA hitanI draSTie ja A kUkhyuM che. emAM koIne anadhikAra ceSTA jevuM lAge to te mATe ane jinAjJA viruddha kaMI lakhAyuM hoya to te mATe kSamAprArthI chuM. tA.ka. pratyeka sAdhu-sAdhvI mahArAje 'aNagAra khAcArapatI (saMpAdaka pU. zrI ratnabodhivijayajI mahArAja) nAmanI pustikA azya vAMcI javAnI bhalAmaNa che. *** Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI, 2003 prabuddha jIvana hA tuM ! U DaoN. raNajita paTela (anAmI) ekavAra huM mArA purANA suhrada pro. DaoN. bhAskarabhAI desAine maLavA kAryA, to vAtavAtamAM emanAM zrImatI kumudabahena desAie pUchI nAkhyuM: 'OM anAmI zaheba ! A tame prema thI lakho cho te kharekhara koIne prema karIne pachI lakho cho ?" bhAkarabhAie rokatAM hasA kahyuM: 'AvuM zuM pUchatI haze ?" chaNako karIne kumudabahena bolyAM : 'kema, emAM zuM khoTuM pUchI nAkhyuM ? jANavuM to joie ne ke kema karIne prema-kAvyo lakhAya che ?' kumudabahenane meM kahyuM: 'hA, prema ka2Ine aMgata anubhavathI premakAvyo lakhAya, kalpanAthI paNa lakhAya, koikanA anubhavanA AdhAre paNa lakhAya ne pustakomAMthI vAMcIne rA lakhAya; paNa aMgata anukhanI pratIti koI aura prakAranI hoya mAMDa chavvIsa varSe gujarI janAra kavi 'kalApI' zobhanA ne ramA sAthe prema karI vapatripuTI' kAvya la ne aMgata anubhavanI prIte judI ane anubhava vagara tathA anubhUtivihIna prema- kaLamAM, 'arere ! hA ! hA!' nA kAlA ne khokhA udgArono sALo me teTalI bharIe to paNa karuNA premakAvya na thAya. brahma satya ne jagatane mithyA kahenAra jagad guru zaMkarAcArya evaDI nhAnI varSa gujarI gayA ke emane vRddhAvasthAnAM duHkho ane enI samasyAono khyAla bhAgye ja Ave, paNa AvA mahApuruSonI vaizvika-saMvedanA adbhuta hoya che. temaNe khuna kalpanAthI "aMgam, gatitam patitam mukham dazavidhInam jAtaM tuNDam' evuM vRddhAvasthAnuM vAstavika-stotra lakhI, mUDha matine 'bhaja goviMdam' no upadeza Apyo. jarA, vyAdhi ne mRtyunA mArmika darzane gautama buddha-siddhArthanA saMvimAM gaDamathala macAvI dIdhI ne pariNAme sAra tAravyo 'aNasamaju sAmAnya mANasa pote jarAgrasta thavAno hovA chatAM gharaDA mANasane joine kaMTALe che ane tiraskAra kare che...paNa huM pote ghaDapaNanA paMjAmAM sapaDAvAno hovA chatAM sAmAnya mANasanI jema jarAgrasta mAAsathI kaMTALuM ke teno tiraskAra karuM to te mane zobhe nahIM...A vicArathI tAruNva-mada samu nAza pAmyo. e ja rIte Arogya-mada ane jIvitamada paNa nirmULa thayA; paNa jyAM AkhI mAnavajAti ja jarAdharmI, vyAdhirmI, maraNadharmI ne zokadharmI che tyAM, raDI khaDI vyaktinI muktino zo artha ? jarA, vyAdhi ne mRtyu uparAMta paNa A saMsAranA kaleza kyAM ochA che ?' ya Adi-kavi narasiha dIrghajIvana jIllA. emane 5 siddhArtha kahe che tevA kaleza kyAM ochA hatA ? paNa prabhubhaktimAM e kaleza badhA ogaLI gayA 'A saghaLA padAratha mArA prabhunI tole nAve che.... emaNe ya 'nahotuM joituM ne koNe mokalyuM ?' kahI, vRddhAvasthAnI lAcArI darzAvatuM pada lakhyuM, paNa samagratayA jotAM to paramatattvanuM avalaMbana enI mArIne akabaMdha rAkhe che. pro. baLavaMtarAya ThAkore, 'aMbAlAla sAkaralAla desAinuM jIvanacaritra' lakhyuM che...lagabhaga cha dAyakA pUrve meM vAMceluM. emAM eka saMnyAsInI vAta Ave che. ekavAra eka ghoDAe emane lAta mArI...bebhAna thaI ....davAkhAnAmAM khaseDyA...sAravAra maLI ne sanyAsI bhAnamAM 11 5 AvyA...eTale DaoNkTare sahaja pUchyuM: 'svAmIjI ! Apane vyathA nahIM thaI ?' svAmIe sahasA kahyuM: baccA vyathA ! vyathA kesI ? brahmarandhra meM amRta zrI amRta bharA hai...vo choDa diyA, phira vRkSo kesI ?' bhakta kavi nara ane A saMnyAsIjhanI jema, vRddhAvasthAmAM paNA AvI vidheyAtmaka abhigama dAkhavI zakAya to 'pagathiyuM pAvAgaDha' na banI jAya ? gujarAtI sAhityanA bhISmapitAmaha jevA kavi-bhASAzAstrI zrI narasiMharAva bhoLAnAtha dIveTiyAne jIvanamAM eTalAM badhAM duHkha paDelAM ke aMte arthAntaranyAsI satya jevuM gAvuM paDyuM: 'che mAnavI jIvananI ghaTamALa evI : duHkha-pradhAna, sukha alpa thakI bharelI.' XXX 'A vAdyane karuNa-gAna vivazeSa bhAve.' (keTalAke 'vAgha'ne badale 'vAya' vAMcelo !) mArI eka khAsiyata che. samavayaskone to maLatuM paNa vaDIlone cAhIne niyati maLavuM, ethI mane to bo badho phAyado thayo che. emanAM sukhaduHkha ane anubhavomAMthI khUba khUba ziSyo chuM. 90 thI 97 sudhInI vayanA evA ardho Dajhana vaDIlomAMthI ko'ka azaktine kAraNe sAva pathArIvaza che, to kaoNka smRtibhraMzAthI sAva grasta che. eka vaDIlane mana bhUtakALa ja satya che to eka vaDIle samagra mAnavajAtinI sArapamAMthI zraddhA ja gumAvI che, 96 varSanI vayanA eka vaDIla evA paNa che jemanI rasika vAtone kAraNe emano saMga choDavo gamato nathI, balake saM choDatAM kahe che, AzA, nirALAnA anubhavI thAya che ne nijI svasthatAno saMtoSa paNa thAya che...paNa uparyukta vaDIlone zire je durbhAgyanuM cakra ghUmI rahyuM che te mAre zire Avaze tyAre ? eka prakAranI chUpI bhIti paNa rahe che. paNa je thavAnuM haze te to thaine ja raheze ne thaze tyAre 'paDaze tevA devAze'...atyArathI hataprabha zAne thavuM ? yamaniyamonuM ataMdra jAgRtithI pAlana karavuM ane AhAravihAra-nihAramAM cokkasa rahI zakya eTale nirAmaya vana vavuM, ane to dhAryuM paraNIdharanuM ja thAya. eka bAju vRddhAvasthAnI AvI vidyAo che to bIjI bAju, pIta kaLImAMthI praphullita puSpa thAya e pahelAM to, jIvanano trIjo ke cotho dAyako paNa mAMDa vaTAvI rAyelA ApaNA 'kalApI', madhyapAni, zrI. kendra ga, pRthu zukala, rAvajI paTela, maNilAla desAI, pro. girIna jhaverI ne goviMda svAmI jevA sAhityakAronA akALa avasAnanuM kaSTa paNa raja mAtra ochuM nathI. keTalI badhI vikAsanI ujjavaLa zakyatAono karuNa anna Avyo ! A lekha lakhavAnI mArI koI yojanA nahotI paNa mArA priyamAM priya kavi bhArino eka zloka vAMcavAmAM Avyo ne "hA " lakhAI gayuM. e zloka A pramANe che : 'patra saMskRti, tirliMgaThitA, bhraSTA ca dantAvati dRSTirnazyati, vardhate badhiratA, vakraM ca lAlAyate / vAkyuM nAdriyate 2 bAMdhavajano, bhAryA na zuzrUSate hA kaSTa puSpasa jovasa: putro mitrathI 10 gAtro saMcita thayAM, ati vizvalita banI, dAMta paDI gayA, dRSTi nAza pAmI, badhiratA vadhI, mukhamAMthI lALa paDavA lAgI, baMdhujano vAtano Ada2 karatA nathI, are ! khUba patnI paNa sevA karatI nathI, zI dU:khanI vAta che ke potAno putra paNa vRddhanI sAthe zatruvatu vyavahAra kare che. 'hA kaSTa'mAM narI lAcArI chalakAya che. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 prabuddha jIvana navapada 2 girIrAbhAI tArAcaMda mahetA (gatAMkathI saMpUrNa) bhakta jo sAco kharekharo bhakta hoya to bhagavAnane ja AgaLa kare paNa kadI pote potAnA mAnapAna mATe AgaLa nahi Ave. bhakta to bhagavAnamAM ja gati karatI raheto hoya ane bhakti karavA sAthesAthe bhakta dvArA jagatanA anya jIvonuM bhaluM thatuM rahetuM hoya. 'huM pUjya chuM !" evo bhAva kadI gautamasvAmImAM Avo ? kyAreya nahi. pUjya banI javuM e judI vastu che ane "huM pujya chuM !' evA svIkArathI ane evA bhAvathI jIvavuM e be alaga alaga vastu che. e be judA bhAva che. svayaMnA astitvano svIkAra ja nahi, evo bhAva gaNAdhara bhagavaMta gautamasvAmIno hato. bhakta paNa pujya bane, sAdhu pI pUjya bane ane jJAnI, dhyAnI, monI, tapasI sAdhaka paNa pUjya bane, paraMtu potAnI e pUjyatAno aMtaHkaraNamAM svIkAra kyAreya nahi hoya. javakramalavatu nirdoSa rahIe ane vItarAga banIe. be ja kAryo che. bhagavAnanuM dAsatva ane paropakAra, abhayadAnAdithI jagatamAM upakAratva. mohanIyama viSe potAnA deha saMbaMdhI koI IcchA nahi ane paramAtmapremanI sarvastatA. darzanAvaraNIya karma viSe potAnA dehamAM gati nahi, kArA ke pratyAkhyAnI, apratyAkhyAnI e e kaSAyamAM smRti karavAthI karyuM baMdhAya che ane te pAchAM potAnA hetuthI baMdhAya che. arthAt darzanAvaraNIyakarma saMbaMdhita doSa sevAya, kAraNa ke darzAvaraNIya karma Indriya saMbaMdhita che. / sAdhake siddha thavAnA lakSyapurvaka sAdhutAno svIkAra karyo hoya che ane te mATe thaine sAdhutA svIkArI ardhamU siddham prati gati hoya che, je sAdhaka sAdhuno icchAyoga che. navapadanA cAra pAyA; darzana, jJAna, cAritra, tapa e cAra guDhDhA gADha mabUta bane eTale enI upara mokSanA mahelanI imAratanuM pAtara thAya. e gADha banelA cAra pAyA sajjatA lAvyA vinA rahe nahi. julAI, 2003 AtmAmAMthI maLanAra Atmika sukha sarva saMga parityAga karavAthI maLe che. evo nirNaya karIne to sAdhaka saMsAra choDI sarvaviratino svIkAra kare che. AvuM sAdhupaNuM e UMcI sAdhakAvasthA che, kAraNa ke e niSpApa, niSpariyaDI, nirArI, niruddhavI, nirupAdhi, nirmaLa, nirdoSa nana che. eka varSa uparano cAritra paryAya jeno che evAM sarvaviratidhara sAdhaka vaimAnika devalokanA sukhanuM AsvAdana cAritranA ArthikasukhamAM kare che. sAdhu bhagavaMtonuM mana zAMta hoya che. asthira jaLamAM pratibiMba paDatuM nathI, ema azAMta manamAM Atmadarzana thatuM nathI. zAMta mana ja Atmadarzana karavA sakSama che. anukULa sAdhu jIvana maLyA bAda sAdhyane anurUpa jIvana jIvAya eTale ke sukhane aMdaramAM Atmapradeza ke sukhanuM mULa udgama sthAna che, tyAM zodhe to sAdhaka sAdhu bhagavaMta AnaMdaghana banI zake, jo e Atmapradeze AtmAnubhUti kare to ! upAdhyAyapada je sAcuM jJAna ApanAra che, je jIvane jainazAsana, jainadarzana samajAvI, zrAvaka-zrAvikA banAve che, zrAvaka-zrAtikAne bhagavAnamAM joDI, sAdhusAdhvI banavA prere che, je sAdhu-sAdhvI bhagavaMtone siddha pade pahoMcavA protsAhita kare che ane te mATe samajaNa Ape che, vartanamAM vinayavivekano prAdurbhAva karanAra che, teozrI upAdhyAyajI bhagavaMta che, jemane kAmo uvajjhAyANaM !! padathI namaskAra thAya che. kAmo uMjhAyANaM eTale ja jJAna ane vinaya, arthAt ja bhagavAnanA hobhAvapUrvakanuM vivekayukta jJAna ane emAMthI ja niSpanna thato vinaya, hRdayamAMthI tiraskArano tyAga ane brahmabhAva evAM prema kAruNyabhAvanuM dhAraNa, prasArA, vaNI vacanamAMthI tiraskAra tucchatAno tyAga, kathakAkArI jinavacanonuM uccAraNA, vartanamAM bhagavAnano prema ke ahobhAva, gajano prati namratA ane vinaya, samakakSathI jJAnagoSTi ane laghu mRtyuone jJAnapradAna e upAdhyAya bhagavaMtonI bhAva upAdhyAyatA che. e zAstrayoga che. 'sarve jIvo mokSe jAo !' 'savi jIva bhava ziva !' badhAMya jIvono mokSa iccho. koine mAravAnI bhAvanA nahi. tethI mAro to nahi ja pA sAthe tAravAnI, moLe laI javAnI icchA evI tAraka buddhi bane ! e tArakabuddhi, mArakabuddhine mArI nAMkhe ane amArI pravartAve ! sAdhu jevI paropakArathI jIvavAno sAdhabhAva dathamAM pragaTa thAya ane anarthadaMDano tyAga thAya ! cAvatu AvazyakatAno paNA pArga thAya ! jagata upara, jagatanA jIvo upara upakAra karavAnI upakAratva buddhino prAdurbhAva thAya e cAritrano guNa che. sukha to sAdhu pA enA sAdhupazAmAM icche che ane meLavavA jhUre che. paNa e sAdhaka jANe che ke jevuM sahaja svAbhAvika, apratipakSa, apUrva, aparAdhIna sukha huM cAhuM chuM tevuM zuddha, saMpUrNa, sarvocca, svAdhIna ane zAzvata sukha koI bahAra nathI tema e bahAramAMthI meLavI zakAya ema nathI. evuM Pure, (zuddha) Perfect (pUrNa), Paramount(sarvocca), Personal (svAdhIna) ane Parmanat (u) sukha to AtmAnuM che ane te AtmAnI aMdara ja che. e kAMi bahAra nathI, vastuta: AvA sukhane sahu koI Icche che ane te sukhanuM bIjuM nAma mokSasukha che.udAratA, paropakArItAnA bhAva sahitanuM sarvanA utkarSa mATe thatuM rvotkRSTa parAdhInamAMthI, svAdhIna bane; sApekSamAMthI, nirapekSa bane; tamAMthI advaita thAya arthAt mukta thAya te AvA anaMta sukhano svAmI bane. e sAcI samajA, sabhyajJAna ane samyagdarzana sahita data sAthe jagatanI vacce samyag jIvana jIvavAnuM che. e jIvanamAM viveka vinaya, pravartana te dehamAMthI sadAcAranuM nItaraNa ane hRdayethI vahetuM dAratAnuM vaheNa che, je AcAryanuM bhAvAcAryapaNuM che. AcAryanuM AcAryapa parakSetre AvA upAdhyAya bhagavaMta pAsethI sAcI samajaNa maLethI bhagavAnanI sAcI oLakhANa thAya. bhagavAnanI sAthI oLakhArA thAya eTale prema kyAM karavo tenI samaja Ave, abhigama eTale valaNa palo mAre che. saMsAra ane saMsAranA vinAzI tattvo taraphano prema avinAzI anaMdakArI paramAtmAnA prema tarapha vaLe che. vikRti prakRtimAM palaTAnI ja. goda rAjalokanuM svarUpa samajAI jAya eTale vakratA ane jaDatAno za thAya ane RRjutA ne saraLatA Ave. anya jIvo karmAdhIna karmavaza che. evA mAdhyasthabhAva Ave ane pote potAmAM bhagavAna vagara jIvI ke zarka evI sthitinuM nirmANa thAya che. AcAryapada Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI, 2003 upakAratvabuddhie jagata pravartana che, paNa svakSetre to arham siddhanA laphTa arihaMta ane siddha prathama ane dvitIya pada prati gatirUpa aMtarapravartana ... prabuddha jIvana 13 sAdhaka banI sAdhakapada arthAt guNApadamAM rahela guNane keLavI, gurAdhIpada evAM azciMta siddhapada upara najara rAkhI, sApakapade padArpaNa karI uttarottara guNArohaNa karatAM svarUpapada evAM siddhapadane prApta karI guNAdhaNI banI svarUpastha thavAno saMketa navapada ane siddhacakrayaMtra Ape che. mAtra eka nAnakaDAM siddhacakra yaMtramAM sAdhanA, mokSamArgano nakazo dorIne Apyo che ane navapada ArAdhanA dvAca e mokSamArga kaMDArI Apyo che e ApaNA uparano mahAna upakAra che, have Apaze ja ApaNI jAta upara upakAra karI e mokSamArge cAlI Apo mokSa karI jAtane dhanya banAvavAnI che, kRtArtha thavAnuM che ane RNa cUkavavAnuM che. AnaMdayAtrA : sarvodayabhAvanA, zivatvabhAvanA sApekSa AcAryanI AcAryatA che. mATe ja...adhikaraNa saMbaMdhe adhikaraNAnI icchA nahi hoya ane upakaraNa saMbaMdha...'sahu aNu paramANu ziva banI jAo!'nI bhAvanAnuM guMjana hoya jyAre karaNa saMbaMdha karaNa eTale dehamAM bhoganI koI IcchA naDi hoya paNa UlaTuM...'AkhA vizvanuM maMgaLa thAo !' no vizvakalyANano ghoSanAda thato hoya. parAkASThAnI bhUmikAe aMtaHkaraNamAM je koinuM ataHkarA paramavizuddha thaI gayela che evAM e paropakArI paramAtmAnA caraNe nata mastaka rahI enA caraNanA zaraNamAM potAnA mokSanI icchA ane jagatanA jIva mAtra mokSe jAya tevI... 'arve jIvo mokSe jAo nA dIlano aMtaratamathI sarvatra pasaranA hoya. evAM AcArya bhagavanane 'Namo AyariyANaM' padathI namaskAra karavAmAM Ave che. cAritrapAlanamAM custatA ane custa cAritrapAlana zakya nathI to teno khullAdile nikhAlasatApUrvaka niSkapaTabhAve eka2A2 ka2vA sahita sarvodaya, vizvamaMgaLa ane 'vi jIvabhavita'nI bhAvanApUrvaka upara rahelAno Adara, samAna, bahumAna, vinaya, samakakSa sAthe saujanyapUrNa udAtta vyavahAra ane nizrAmAM rahela sarvanA yogakSema tema utthAnanI bhAvanA e bhAvAcAryapaNuM che. AvA bhAvAcAryA sahita svayaMnI gati mIkSa prati ja hoya ane svataMtra sAdhanA vaizagImAMthI vItarAgI thavAnI ja hoya. A sAmarthya yoga che. atipada : siddhapada : uparokta barA sAdhu, upAdhyAya, AcArya pada e navapadamAM guNIpa, gurupada ke sAdhupada che. navapadamAMnA pachInA cAra darzana, jJAna, cAritra, tapa, je guNApada ke sAdhanApada che, jenAthI guNanuM prAdurbhAvana thatuM hoya che. e cAra ArAdhanApadathI pragaTanA guNoe karIne dehAcAra, sadAcAra, sAdhvAcAra rUpe vyavahAramAM varte, aMtaramAM udAratA, niSkapaTatA Ave, haiye siddhapadanI vAMchanA hoya eTale ke mokSa pAmavAno tIvra talasATa rahe ane siddhapade pahoMcADanara arthAta mokSamArga batADI moza pamADanA paropakArI ahita khAvaMtane NamAM anArtha' padathI namaskAra karavAmAM Ave che. ahaMga erSathI ardhamAna anaMta upakArI e arihaMta bhagavaMta aSTa prAtihAryothI zobhAyamAna, AkarSaka, mohaka, gautrIsa, atizayothI prabhAvaka ane pAMtrIsa guNa alaMkRta vAgIthI tIrthasthApaka tIrthaMkara, dharma-prakAzaka, mokSamArgaprarUpaka, mokSapradAyaka, jAgatika prAkRtika baLa niyAmaka jinezvara bhagavaMtane anaMtavaMdana, pUjana, sanmAna, satkAra, zraddhAe, medhAe, dhIie, dhArAe...karavA dvArA ai paDe birAjamAna brahmAnaMdI ahiMnaMdI aDadhu paramAtmAne sarvasvIka samarpita thaI javuM, jethI siddhAnaMdI siddha paramAtmapadanI prAptie pUrNa banI paramAnaMdane vedAya ane je anaMta catuSkanI prAptie paramAnaMda, siddhAnaMdanuM vedana karI Ave che e siddha bhagavaMtone bhAvapUrvaka 'Amo siddhANaM' padathI svarUpastha, svAbhAvastha siddha paramAtmAone vaMdana karavA. siddha bhagavaMtone svayaM siddha thaI ApaNAne avyahArAzimAMthI vyavahArAzimAM laI AvyA che te emano mahAna upakAra che ane vartamAne siddhapade birAjamAna dhruvatAraka sama e pade pratiSThita thavA ApadAne sahune AkarSI rahyA che. navapadanI ArAdhanA mATe jene siddhacayaMtra kahevAya che te siddhacakra yaMtra to mokSamArge samyaktvathI nirvANa sudhInI AnaMdapAtra che. AmAM huM vedamAM ANaMda tevo' e maMtranI ANaMda vaidananA bhA jJAnI guru bhagavato ane daivArideva arihaMta siddha bhagavaMtone karavAmAM AvatA namaskAranI AnaMdayAtrA che. AnaMdano AraMbha samyaktva prApti eTale samyagdarzanathI ja che. darzanapadanI pUjA 'OM Amo saNassa'nA uccAraNA sahita karatAM evo bhAva vyakta karI zakAya ke...samyagdarzana, kevaLadarzananI prApti mATe tattvAnaMdadAyI darzanapadanuM pUjana karavApUrvaka namaskAra karuM chuM. ' chuAmo rAsya' e uccArA sahita jJAnapadanI pujA karato evo bhAva vyakta karI zakAya ke...sAna, kevaLajJAnanI prApti mATe zAnA dadAyI jJAnapadanuM pUjana karavApUrvaka namaskAra karuM chuM. OMOM kAmo cAritrA' e uccAraNa sahita cAritrapadanI pUjA karatAM evo bhAva vyakta karI zakAya ke dezavirati, savita, pAkhyo cAritranI prApti mATe sahajAnaMdadAyI cAritrapadanuM pUjana karavApUrvaka namaskAra karuM chuM. 'OM g2amo tavasta' e uccArama sahita tapapadanI pUjA karatAM evo bhAva phkta karI zakAya ke...aNNAhArItA, nirIhatA, vItarAgatA, pUrNakAmanI prApti mATe pUrNAnaMdadAyI tapapadanuM pUjana karavApUrvaka namaskAra karuM chuM. uparokata sAdhanA guNA)naMda guNI sAdhakane laI jAya che. sAdhubhagavaMtanA AtmAnaMdamAM, upAdhyAya bhagavaMtanA prajJA-naMdamAM, AcArya bhagavaMtanA nijAnaMdamAM, arihaMtabhagavaMtanA ahaMnaMda eTale brahmAnaMdamAM ane aMte siddha bhagavaMtanA pUrNa, parAkASThAnA paramAnaMdamAM siddhAnaMdamAM sthita thavAtuM hoya che. e pAMca padanuM pUjana karatAM nIce pramANonA bhAva vyakta karI zakAya ke... arihata evo che. astitta banavA brahmAnaMdI arihaMta bhagavatane vaMdana karuM chuM, 'zamo to' asiddha evo huM siddha banavA mATe paramAnaMdI siddha bhagavaMtane vaMdana karuM chuM. 'Amo siddhANaM' anAcArI evo sadAcArI banavA, paMcAcAra-pAlaka thavA, sarvocca sAdhaka banavA, nijAnaMdI AcArya bhagavaMtane vaMdana karuM chuM. 'Amo AriNAAM' ajJAnI evo jJAnI banavA, avinayI evo vinayI thavA mATe prazAnaMdI upAdhyAya bhagavaMtane vaMdana karuM chuM. 'zamo uvajjhAyANaM' durjana evo sajjana thavA, bAdhaka maTI sAdhaka thavA mATe AtmAnaMdI Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 sAdhu bhagavaMtane vaMdana karuM chuM, 'chAno loe savva sAho' have uparokta maMtra OM kAmo purNa vRMdAM sAM. temAM' viSe vicArIe. 'OM gamo cho' eTale ahaMma arthAt samavasaraNA. e jJAnAvaraNIyakarmano kSaya varSathI buddhinuM buddha svarUpe eTale kevaLajJAnarUpe prAgaTya che. 'cho' eTale nAkA ke jJAna arthAta kevaLajJAna, vaMdAM AvIka varDa' eTale millA, vinAzI, Aika, athAyI vedanano kSaya ane sat, sthAyI, zAzvata anaMta sukha (anaMtAnaMdarasa)nI niSpatti. TUMkamAM amAnaMdano thAya ane brahmAnaMdano prAdurbhAva UMDo vicAra karIzuM to e jaNAze ke abrahmAnaMdamAM zAnanI dIrdhatA che ane AnaMdanI kSaNikatA che. vaLI jJAna ane AnaMdanI bhinnatA che. jyAre brahmAnaMdamAM jJAna ane AnaMdanI abhedatA saha anaMtatA ane vyApakatA che. Ama 'vaMdaNuM ANaMda veaNaM' eTale siddhazilA sthita siddha bhagavaMtonI paramAnaMdanA. sarva siddhidAyI sarvAnaMdadAyI siddhacakrAya namaH nityAnaMdadAyI navapadAya namaH namAmi nityaM sidvacakranuM namAmi nitye navapadan siddhacakra zaraNaM mama. 'g2amo arihaMtANaM.' be hAtha joDI, mastaka namAvI zamo arihaMtANaM! zabdoccArathI to namaskAra e kAvika, vAcaka namaskAra che. Avo karAto namaskAra jo premacetanAmAM bhaLI evI sthiti sarje ke bhagavAna vinA eka kSaNa paNa jIvAya nahi to e mAnasika namaskAra bane. bhagavAna e ja jIvana, evo bhagavAnanI sarvasthatAno mahRdayamAM vAma hoya tevI mana:sthiti te ja sAmarthyayogano bhAvanamaskAra je siddhANaM buddho sUtramAM gAryo che ke... julAI, 2003 bhUlavo nahi ane jagatanA upakArane yAda karI jagataRRNa pUrNa karavApUrvaka bhagavAnanA caraNanA zaraNamAM sAdhaka jIvana jIvavuM. 'kAmo dAsa' eTale AparAmabhAva ane vikabhAvane namaskAra ke je darzanahanIyakarmano zopakAmabhAva Ape ane lopAnika samyaktvane kSAdhika samyaktvamAM parivartita kare, jenAthI utkRSTathI rA bhavamAM mukti maLe. 'Amo ANAsTa' eTale samyag jJAnane namaskAra ke je jJAnamAM arihaMtano ahobhAva che ane siddhapadanI arthAt mokSanI prabaLa IcchA che. e jJAna kevaLajJAnane pragaTa karanAra che. 'Ikko vi AmukkAro jiAvara va sahassa vandvamANasa saMsAra-sAgArAo, tAre I nara vA nArI vA.' prabuddha jIvana zamI cAritrasTa' eTale saMsAramAM jenI gati aTakI jaI, siddhapada prApti mATe ja jenI dehavartanA che evAM cAritrane namaskAra. svAdhIna svAlaMbI jIvana jIvavuM ane sahajAnaMdamAM rahevuM e ja cAritra athavA dehanA tyAga, vairAgya, vrata, paccakhkhANa sahitanuM cetanAnuM arihaMta siddhanI prIti bhaktimAM puSpatAdithI nirdoSa yogapravartana. 'NAmo tavasa' eTale kalpataru ciMtAmaNiratnasama paramAtva prIti bhaktithI saMsAramAM niSkAmatA, dehAsaktino nAza ane dehAvazyakanI nirahaMkArapakSI, adInabhAve, yAcakabhAve pUrti tema puNyodaye prApta sarva sarvezvara paramAtmAcaraNe samarpaNa, tenuM nAma tapa. athavA niSkAmabhAva evo tapa je pUrNakAma pradAyaka che ene namaskAra. uparokta cAreya sAdhanApadamAM vIrya bheLavavAnuM che eTale ke vIrya phoravavAnuM che ane sAdhanA dvArA guNa pragaTa karavAnA che. e darzanapadathI darzanAcAra ApI niSpadarzanane sabhyatAno parivartita karI pUrNadarzana evuM kevaLadarzana pragaTa karavAnuM che. (2) jJAnapadathI jJAnAcAra ArAdhI mithyAjJAnane samyag jJAnamAM parivartita karI pUrNa jJAna evAM kevaLajJAnane pragaTa karavAnuM che. (3) cAritrapadathI cAritrapAlanathI anAcAra, durAcAra, pappAcAra choDI sadAcAra, zrAvakAcAra, sAdhvAcAra pAlanAthI svarUpa spardhA karI, sarvajJasvarUpa vedI, svarUpastha thaI, pArthivanI prAptine anensukhamAM mahAvAnuM che ane sahajAnaMdI banI rahevAnuM che. (4) tapapadathI tapAcAranI sevanAthI niSkAma, nirIhI, tarAga banI punaMdI, pUrNakAma banavAnuM che, je aAhArIpada che kemake e azarIrI avasthA che. dehadhArIne deha mATe AhAranI AvazyakatA che. ardazIne AhAranI jarUra nathI. gAdhara bhagavata gautama svAmIjI mahArAjAno vItarAga tIrthaMkara bhagavaMta mahAvIra svAmIjIne karAto namakAra AvI sAmarthyogano bhAvanamaskAra hato. gautamasvAmIjI, mahAvIra svAmI bhagavaMta vinA eka kSaNo paNa jAvI zakatA nahi evI emanI premacetanA bhagavAnamAM bhaLI gaI hatI ke kahI bhagavAnamaya banI gaI hatI. mATe ja to bhagavAna hai. godhamA | huM goyamA ! nA saMbodhanathI vAtsalya vahAvatAM he to gotamasvAmI arha khate ! ahaM bhaMte ! nA uccAraNArthI gadagadita (5) uparokta cAreyamAM varSamAnabhAve pUrNatAnA prAgaTya sudhInI thatAM. e bhagavAna vatI bhagavatI thaine jIvato hato, tethI to 50,000 ekadhArI gati, ekadhAruM sAtatya jALavI rAkhavuM e vIryAcAranI chalanA kevaLajJAnI bhagavaMtanA guru kevaLajJAna dAtAra banyA. bhagavAnanA visDamAM che, jenAthI sarva tarAya (vighna) pAra karI anaMtazakita svarUpa pragaTa vilApa karyo to je na ArtadhyAna kahevAya te emane mATe kevaLajJAnakaravAnuM che. jIvanI cetanAzaktinuM mULa vIrya ATha rUcaka pradeza che. jaina janaka zudhdhAnarUpe pariAkhyuM, kAraNa avinAzI evAM bhagavAna mATenuM sarva Atma pradeza vyApaka banAvavAnuM che. e rudana hatuM je avinAzI ja banAve. rudana zaktithI maLeluM puNya, paramAtmacarAkamalamAM dharI devuM ane jagatana upara upakAra karavI arthAt jagataNA adA karavuM, zakti bhagavAnamAM dAsatva mAMge che ane bhagavAna jagatati karuNa icche che. TUMkamAM 'vAmI atiAM' eTale svarthanA astitvano hoya. 'zo siddhA' eTale svarUpane namaskAra. arthAt 'huM detu nathI' e svarUpano jJAnanA baLe svIkAra ane bhagavAna thavA mATe deha tyAganI taiyArI je nirvANAnuM lakSya che. 'vAmo AyarniyAmAM' eTale sadAcAra, paMcAcArano svIkAra ane udAratAbharyA vAra, zo uparANuM eTale jJAnanI sAcI samajano prAdurbhAva ane vyavahAramAM, vacanamAM parama vinaya, 'Umo loe savva sAhUNaM' eTale koine zaMkha devuM nahi, bhagavAnano upakAra bhagavAnamAMthI kArasa vahe che. bhagavAnanI AMkhomAMthI vIrasa kare che. (saMpUrNa) n kalaka : sUryavaMdana ThAkoradAsa jhaverI Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ julAI, 2003 prabuddha jIvana zrI devacaMdrajI mahArAja racita zrI kuMthunAtha jina stavana 1 1 zrI sumanabhAI ema. zAha zrI tIrthakara bhagavaMta samavasaraNamAM birAjamAna thaI jagatanA jIvonA vANInA zravaNAthI bhavyajIvono puruSArtha jAgRta thAya che ane teone AtmakalyANArthe jinavANI mAraphata jIva-ajIvAdi sattattvonuM yathAtathya samyakatvAdi aneka guNonI prApti avazya saMbhave che. AvA zrotAgaNo svarUpe prakAzita kare che. zrI devacaMdrajI mahArAja prastuta stavanamAM zrI muktimArganA adhikArI thaI chevaTe sarva AtmikaguNa saMpanna thAya che.' arihaMta prabhunI syAdvAdamathI dharmadazanAnuM mAhAsya khulluM kare che. guNA paryAya anaMtatA re, valiya svabhAva agAha, : - Ama to vANI sAmAnyapaNe kramabaddha ane sImita hoya che, tema naya gama bhaMga nikSepanA re, heyAdeya pravAho re...kaMtha-3 chatAMya zrI jinavANI pAMtrIsa atizayothI yukta hoya che. jema ke: zrI tIrthakara bhagavaMta dareka sadravyanA anaMtA guNa, paryAya ane saMskArI, ucca svare bolAtI, gaMbhIra, paDagho pADanArI, saheje samajAya svabhAvanA vidhavidha svarUpane aneka prakAranA nayo ane niyopo vaDe tevI, mAlakozAdi rAgavALI, mahAarthavALI, pUrvApara virodha rahita, prakAzita kare che. uparAMta muktimArganA je je upakArI bhAvo che : ziSTatAyukta, saMdeharahita, praznonuM nirAkaraNa karanArI, hRdayane AnaMda (upAdeya) tene prazastarUpe khullA kare che ane je je saMsAravRddhinA ApanArI, avasarane ucita, tattvane yathArtha jaNAvanArI, viSayAMtarathI apakArI (haya) bhAvo che tene aprazastarUpe jaNAve che. AvA banne rahita, zrotAnI grAhyatAne anurUpa, madhura rasavALI, dharma-adharmane prakAranA bhAvonI samyaphaprakAre samajaNa meLavI, viveka jALavI, sAdhaka samajAvanArI, vividhatAvALI, Acaryajanaka, saMpUrNa arthane kahenArI, puruSArthamAM pravRtta thAya che. je bhavyajIvone AvI syAdvAdamathI dezanA kheda ane doSathI rahita, sahajabhAve pravartanArI ityAdi. sAMbhaLavAnuM saubhAgya prApta thAya che, teone AtmakalyANakArI pravRttino zrI jinavANI anupama, talasparzI, apUrva tattvajJAnathI samRddha, guNa- yathArtha bodha thAya che ane sAthe-sAthe je pravRttio kalyANane bAdhaka che paryAyanI anaMtatAthI yukta ane naya-gama-bhaMga-nileSAdi apekSAothI tene TALI zakAya che. bharapUra hoya che. mahAna gItArtha AcAryo paNa AvI jinavANIne ' kuMthunAtha prabhu dezanA re, sAdhana sAdhaka siddha; samajavAmAM potAne vAmana tarIke oLakhAve che. have prastuta stavanano gauNa mukhyatA vacanamAM re, jJAna te sakala samRddho...kuMthu-4 gAthAvAra bhAvArtha joie. jagatanA jIvo siddhapada pAme evo aMtima hetu zrI kuMthunAtha prabhunI samavasaraNa besI karI re, bAraha parSadA mAMhe ; dharmadezanAno che. AvuM lakSa pAra pADavAmAM upayogI saghaLAM satusAdhano, vastu svarUpa prakAzatA re, karuNAkara jaganAho re...kuMthu-1 sAdhakonI AMtarabAhya vartanA tathA siddha bhagavaMtonA zuddha svarUpanuM - zrI arihaMta paramAtmAnI dharmadezanA mATe devo traNa gaDharUpe yathAtathya varNana jinavANI mAraphata prakAzita thAya che. samavasaraNanI racanA kare che. sauthI nIcenA gaDhamAM vAhano mUkavAnI zrI sarvajJa bhagavaMtanuM jJAna sarva dravyonA samasta trikAlika pariNAmana vyavasthA hoya che. tenI uparanA bIjA gaDhamAM tiryaMco jAtivaira bhUlIne bhAvanuM pratyeka samaye pratyakSapaNe hoya che. bIjI rIte joie to kevaLa dezanA sAMbhaLavA ekaThA thAya che. sauthI uparanA trIjA gaDhamAM zrI jJAnAdi svarUpa sarva bhAvone jANavAmAM samarthatA dharAvatuM hovAthI, temAM tIrthaMkara prabhunA caturmukha svarUpanI sanmukha devo ane manuSyo birAjamAna mukhya ke gauNatAno savAla utpanna thato nathI. AvI mULa hakIkata hovA thAya che. dareka khUNAmAM traNa paMktionI goThavaNI karavAmAM Ave che. chatAMya jinavANI mAraphata je bodha prakAzita thAya che, temAM mukhyatA ane AvA cAra khUNAmAM bAra hAramALA ke parSadAnI vyavasthA karavAmAM Ave gauNatA aMtargata hoya che. AnuM mukhya kAraNa e hoI zake ke vacana che, jemAM judA-judA prakAranA devo, manuSyo, sAdhu, sAdhvI vagere niyata kramabaddha hovAthI zrotAgaNane grAhya, avasarane ucita ane upayogI karelA sthAnamAM jinavANI sAMbhaLavA bese che. A prakAranA samavasaraNamAM dharmane mukhyapaNe prakAzita karavAmAM Ave che ane bAkInAne gauNapaNe azokavRkSanI nIce ane maNimaya ratnasiMhAsana upara karuNAnA sAgara levAnuM hoya che, jethI dharmadezanA jIvone AtmakalyANakArI nIvaDe. ane tribhuvanapati zrI arihaMta paramAtmA birAjamAna thaI kalyANakArI vastu anaMta svabhAva che re, anaMta kathaka tasu nAma; dharmadezanA Ape che. zrI jinezvaranI dharmadezanAmAM mukhyata: jIva-achavAdi grAhaka avasara bodhathI re, kahe arpita kAmo re...kaMtha-5 padArthonuM daraasala svarUpa aneka prakAranI apekSAothI (syAdvAdamaya) jIva-achavAdi sarva satudravyo ke padArtho anaMta dharmAtmaka hoya che. prakAzita thAya che. AvI apUrva jinavANI jagatanA sarva jIvonuM AvA padArthonAM ghaNAMkharAM nAma paNa temAM rahela dharmane jaNAvanArAM hoya AtmakalyANa karavAmAM mukhya heturUpa pariName che. che. pratyeka dravya samaye-samaye anaMtA guNa-paryAyamAM pariName che, te kaMtha jinesaru re, nirmala tuja mukha vANI re; sarvajJa bhagavaMtanA jANapaNAmAM hovAthI tene prakAzita karI zake che.' je zravaNe suNe re, tethI ja guNAmaNi khANI re...kaMtha-2 Ama chatAMya zrI arihaMta prabhu avasarane anurUpa, zrotAjanonI grAhyatA, zrI kuMthunAtha prabhunI dharmadezanA ekAgratAthI sAMbhaLI zrotAgaNa sarva jIvone hitakArI tathA AtmakalyANa karanArI hakIkatone mukhyatA harSollAsa ane Urmio vyakta kare che. ApI dharmadezanA ApatA hoya che. he kuMthunAtha prabhu ! ApanI syAdvAdamI jinavANI atyaMta nirmaLa, zeSa anarpita dharmane re, sApekSa zraddhA bodha; hitakArI, mokSacAriNI ane sarva sattattvonA mULa svarUpane prakAzita ubhaya rahita bhAsana hove re, pragaTe kevala bodho re...kuMthe-6. karavAvALI hoya che. he prabhu ! je bhavyajIvone AvI apUrva vANI uparanI cothI ane pAMcamI gAthAmAM jaNAvyA mujaba mukhya kalyANakArI sAMbhaLavAnuM saubhAgya prApta thAya che, te dhanyatA anubhave che. AvI bodhane sAdhaka grahaNa karI, anukULa upAdeya ane heyano viveka jALavI, - Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSArthadharmamAM pravRtta thAya che. A sivAyanA bhAvomAM sApekSapaNo yathArtha zakAya. have cAdvAda daSTie uparanI gAthAnA nAma* - zraddhA rAkhavAnI hoya che, kAraNa ke vANI kramabaddha tathA amuka apekSAe AtmadravyamAM "sva" paryAya pariNatinI apekSAe kathaMcita astitA sImita hoya che. sAdhakadazAmAM dravya, kSetra, kALa ane bhAvanI apekSAe rahelI che. paraMtu "para" svabhAvanI apekSAe nAstitA rahelA che. je sAdhakane puruSArthanI goThavaNI karavAnI hoya che jethI tenI saghaLI pravRtti pratyeka samaye jyAre 'svaguNa payayana anatu pariNAma che, te ja samaye sAdhyane anurUpa ane AtmAnA anuzAsanamAM rahI saMsAdhanothI para' dravyanA guNaparyAyanuM nAstipaNe paNa anaMta che, uparAMta jyAre muktimArganI zreNInuM ArohaNa karavAnuM hoya che. chevaTe jyAre kevaLajJAnanI "sva"bhAva ane "para"bhAva bannenuM astipaNuM ane nAstipaNuM anukrame prApti sAdhakane thAya che, tyAra pachI upAdeya ane heyanuM koipaNa che, te ja samaye kathaMcita avaktavya "svabhAva paNa rahelo che, kAraNa ke prakAranuM prayojana rahetuM nathI. vacanagocara paryAyo karatAM je vacanamAM AvyAM nathI tenI saMkhyA anaMtagaNI, chati pariNati guNa vartanA re, bhAsana bhoga AnaMda; vadhAre che. samakALe prabhu tAhare re, ramya ramaNa guNa vRMdo re...kuMthu-7 ati svabhAva je ApaNo re, ruci vairAgya sameta; jIva dravyanA guNaparyAyo eka ja avasthAvALA na hovAthI tenuM pAMca prabhu sanmukha vaMdana karI re, mAMgIza Atama heto re...kuMthu-9 vibhAgamAM vargIkaraNa karavAmAM AvyuM che ane je asAdharaNa bhAvo sAdhakanI prArthanAmAM nIce mujabanA udgAro nIkaLe che. "he prabhu ! tarIke oLakhAya che. jIva dravyanuM svarUpa darzAvanAra opazamika, kSAyika, mane have gurugame jinavANIno yathArtha bodha prApta thatAM samajaNa pragaTI kSAyopakSamika, audayika ane pAriNAmika evA pAMca asAdhAraNa bhAvo che ke mAro je saccidAnaMdamaya ati svabhAva che te hAlamAM bahudhA che. jIvarAzinI apekSAe sarva sAMsArika ane mukta jIvonA sarva sattAgata ke apragaTadazAmAM che. he prabhu ! mane have A asti svabhAvanuM paryAyo A pAMcamAMthI koI ne koI bhAvavALA avazya hoya che. siddhagatimAM prAgaTyakaraNanI ruci ane abhilASA utpanna thaI che. A hetuthI mAtra kSAyika ane pAriAmika bhAvo hoya che, sadehe vicaratA tIrthakara sAdhyanI siddhi sivAya anya pravRttimAM mArAthI udAsInatA sevAya evI ane kevaLIone audayika, kSAyika ane pAriAmika bhAvo hoya che, he prabhu ! mane zakti Apo. ApanI sanmukha praNAma-vaMdanAdi karI che jyAre anya sAMsArika jIvone traNathI-pAMca bhAvo hoI zake che. AgalI prabhu ! huM eTaluM mAguM chuM ke ApanI kRpAthI mAruM daraasala svarUpa gAthAomAM zrI arihaMta prabhunA nAmakarmanA udaye (audayika) temanI pragaTa thAo !' paropakArI dharmadezanAnuM mAhAtma amuka aMze darzAvyuM che. ati svabhAva ruci thaI re, dhyAto ati svabhAva; prastuta gAthAmAM zrI arihaMta prabhunA kSAyika bhAvanA zuddha svarUpanuM devacaMdra pada te lahe re, paramAnaMda jamAvo re...kuMtha-10 mAhAsya stavanakAra khulluM kare che. zrI tIrthakara bhagavaMta pracaMDa puruSArtha je sAdhakane potAnA sattAgata sahaja, zuddha, akSayAdi AtmasvabhAva AdarI cAra ghAtikarmono sarvathA kSaya karI, kevaLa jJAna-darzana-cAritra- pragaTa karavAnI daDha ruci pragaTe che, te aMtara AtmadazAmAM rahI asti vIryAdi guNomAM kSAyikabhAve rahI pariNAma pAmatA rahe che. AvI svabhAvanuM niraMtara dhyAna dhare che. AvA sAdhakano saghaLo puruSArtha sAdhana vizuddha pariNatimAM teo pratyeka samaye jagatanA sarva bhAvone joIne anulakSIne thato hovAthI athavA tenI vartanA AtmAnA anurAsanamAM jANI zake che. teonI sthiratA niraMtara kevaLa cAritramAM vartatI hoya hovAthI te uttarottara devomAM caMdra samAna pUrNa paramAnaMdI ane ujjavaLa che. Ama sarva kevaLI bhagavaMto pratyeka samaye avyAbAdhapaNe kevaLa paramAtmapadane prApta kare che. jJAnadarzanAdi guNomAM pariNamana karI rahelA hovAthI teonI ramaNatA [ zrI devacaMdrajI mahArAjanA zrI kuMthunAtha bhagavAnanA stavanamAM chellI mAtra AtmikaguNomAM ja varte che ane tenuM anaMta sahajasukha ane kaDInI chellI paMktimAM "paramAnaMda jamAvo re" evo pATha yugabhaga AnaMda bhogave che. badhA ja saMgrahomAM jovA maLe che. paraMtu zrI devacaMdrajI mahArAje potAnAM zrI tIrthaMkara bhagavAnanI AvI prabhutAnuM yathAtatha svarUpa jinavANI stavano upara pote lakhelA bAlAvabodhamAM pATha "paramAnaMda ja nAvo re mAraphata jANI mumukSunuM hRdaya apUrva AnaMda, Azcarya ane harSollAsathI jovA maLe che. vaLI banAva' zabdanI spaSTatA karatAM bAlAvabodhamAM nAcI UThe che. - temaNe "jahAja" zabda paNa prayojyo che. temaNe lakhyuM che "paramAnaMda nija bhAve sIya astitA re, para nAstitvA svabhAva; svAdhIna atyaMtaka avyAbAdha sukha teno jahAja nAva che.'-taMtrI.] astipaNe te nAstitA re, sIya te ubhaya svabhAvo re...kaMtha-8 paryuSaNa vyAkhyAnamALA pratyeka sadravyanuM anaMta dharmAtmaka svarUpa vyavahAramAM mahad aMze saMghanA upakrame paryuSaNa vyAkhyAnamALA ravivAra, tA. 24mI aMgasTa saraLatAthI samajI zakAya te hetuthI jJAnI puruSoe cAddavAda daSTithI 2003thI ravivAra tA. 31mI ogasTa 2003 sudhI ema ATha divasa vastu-vicAraNAnI paddhati pratipAdita karelI che. AvI syAdvAda paddhatimAM mATe pATakara hola (nyU marIna lAInsa, carcageTa)mAM yojavAmAM AdI che. cAtu (kathaMcita) asti-nAsti-avaktavyamune judI judI combination roja savAre 7-30 thI 8-20 bhaktigIto tathA 8-30 thI 18-15 vaDe sAta bhAMgA ke prakAra thAya che, jene saptabhaMgI kahevAmAM Ave che. | sudhI be vyAkhyAno raheze. saune padhAravA nimaMtraNa che. savigata daryakrama aneka apekSAothI thatI vicAraNAno sumeLa sAdhI satuvastune syAdvAda | have pachInA aMkamAM prakAzita karavAmAM Avaze. paddhati apanAvI samajavAthI anAgrahI thavAya ane matamatAMtara TALI 1 maMtrIo , Printed & Published by Nirubahen Subodhbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculta Service Industrial Estate, Dadajt Konddev Cross Road, Byculla, Mumbai 400 027. And Published at 385, S.VP. Road, Mumbai 400 004. Editor: Ramanlal C. Shah.. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 Licence to post without prepayment No. 271 0 varSa : (50) + 14 0 aMka: 8 0 oNgasTa, 2003 0 * Regd. No. TECH / 47-890/MBIJ 2003-2005 * * * zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra * * * prabhu vaLI 00 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 900 vArSika lavAjama rU.100/- 0 0 0 nathI. taMtrI : ramaNalAla cI. zAha adINamaNaso cre| - bhagavAna mahAvIra (adInabhAvathI vicaravuM) bhagavAna mahAvIre sAdhuo mATe, saMyamI mATe bAvIsa prakAranA sAdhu bhagavaMtone potAnA sattvanI kasoTI kare evI eka vAta te parISaha batAvyA che. parISaha ane upasarga ema be zabdo sAthe bolAya gocarI vahoravAnI che. koI ghare vahoravA jAya ane kazuM vahoryA vagara che. upasarga bhayaMkara hoya che. kyAreka te mArAttika eTale ke mRtyumAM pAchA pharavuM paDe tyAre potAnA cittanI dazAne tapAsI jovA jevI che. je pariNAmanAra hoya che. parISaha upasarga karatAM haLavA hoya che. emAM grAmanagaramAM ghaNAM gharo hoya tyAM to manamAM ema thAya ke eka nahi to kaSTa sahana karavAnI vAta che. emAM tAtkAlika mRtyunuM koI jokhama hotuM bIje gharethI gocarI vahoravAnI maLI raheze. paNa jyAM nAnA gAmamAM ke moTA zaheranA amuka vistAramAM ochAM ghara hoya tyAre sUjhato AhAra sudhA, tRSNA, TADha, tApa, DAMsamaccha2, roga, mAnApamAna vagere na maLe to manamAM dInatA na AvavA devI joIe. vaLI jyAM gocarI parISaho sahana karavAnI Teva sAdhue pADavI joIe. e sahana karatI vahoravA jAya ane AdarasatkAra na maLe athavA gharanA sabhyono gocarI vakhate sAdhue manamAM dInatA, lAcArI, majabUrIno bhAva na lAvavo vahorAvavA mATe koI utsAha na jovA maLe tyAre potAnA mananA bhAva joIe, kAraNa ke sAdhue parISaho svecchAe svIkArelA hoya che.. na bagaDavA joIe. AvAM kaSTo vakhate sAdhunA cittamAM prasannatA hovI joIe. e prasannatA saMyamI zramaNo mATe ahIM bhUkha ane AhAranI vAta karavAmAM AvI emanA caherA para paNa dekhAvI joIe. jema sAdhu mATe tema zrAvaka mATe che. zramaNo uparAMta zrAvakonA, tamAma manuSyonA jIvanamAM dInatAnA paNa kahI zakAya. zrAvake paNa kaSTo svecchAe prasannatApUrvaka sahana prasaMgo Ave che. mAtra AhAra ja nahi, bIjI aneka bAbato mANasane kiratAM zIkhavuM joIe. dIna banAvI de che. ISTano viyoga ane aniSTano saMyoga mANasa uttarAdhyayanasUtranA "parISaha' nAmanA bIjA adhyayanamAM bhagavAna pAse dIna vacano uccAvarAve che. eTalA mATe ja kahevAyuM che ke je mahAvIra svAmIe sAdhune bhalAmaNa karatAM kahyuM che: bhAvinA TIkhayuM . mANase dInatAno vicAra na karavo joIe, manamAM kAlI palaMga saMkAse, kise dhmnnisNte|.. evo bhAva na lAvavo joIe. dInatA choDIne AdhyAtmika saMpattivAna , mAthavo 3fr-VILasa marIkhamaNaso re || thavAnuM dhyeya jeo rAkhe che teonA jIvanamAM tyAga, vairAgya AvyA - zarIra kaza eTale dubaLuM-pAtaLuM thaI gayuM hoya, AkhA zarIranI vinA rahetAM nathI. jeTalI vastuonA mojazokha hoya eTalI te meLavavA naso dekhAtI hoya, dhamaNanI mAphaka zvAsocchavAsa cAlatA hoya, aMgo mATenI jhaMkhanA rahe. te mATe kamAvAno puruSArtha karavAnI parAdhInatA rahe - kAgaDAnI jAMgha jevAM thaI gayAM hoya chatAM AhAra pANInI maryAdAne ane parAdhInatA eTale dInatA. eTale ja jaina munio pAse ochAmAM jANavAvALo sAdhu manamAM dInatAno bhAva na lAve, adInabhAvathI vicare. ochAM upakaraNo, jIvananirvAha mATenAM bAhya sAdhano ochAmAM ochAM koI mANase tapazcaryA karI hoya tyAre pote AhArano svecchAe hoya che. bAhya cIjavastuo mATe teone koInI garaja bhogavavAnI tyAga karyo hoya che. eTale potAne khAvAnuM maLI zake ema hovA chatAM rahe nahi. digaMbara mahAtmAone AhArapANI sivAya bIjI kazI khAvuM nathI e bhAva rahe che. emAM prasannatA TakAvI rAkhavI joIe. e AvazyakatA nahi eTale parAdhInatA nahi. agharI nathI. paraMtu kakaDIne bhUkha lAgI hoya, zarIra azakta thaI gayuM mANasa dIna bane che tyAre keTalAka loko enI dayA khAya che. hoya te vakhate khAvAnuM na maLe to dInatAno bhAva Ave. tyAre bhUkhathI potAnA pratye koI sahAnubhUti batAve, koI dayA khAya to mANasane mANasa parAbhava pAme che ane khAvAnuM maLe to pote rAjI rAjI thaI hiMmata Ave che. aMdarathI kaMIka baLa maLe che. koI dayA batAve, jAya che. paraMtu AvI paristhitimAM AhArapANI na maLe to paNa saMyamI potAnI takalIpha dUra kare to mANasane game che. paNa pachI keTalAkane sAdhakoe prasannatA rAkhavI joIe. dInatA na batAvavI joIe. keTalAka evI dayA-sahAnubhUti meLavavAnI Teva paDI jAya che. eTale evA to evA ajAcaka vratadhArI hoya che ke jeo potAnI jarUriyAtanI vastu mANasone potAnAM du:khanAM rodaNAM raDavAnuM game che. pachI to du:kha ke mATe sAmethI na kahe, na mAMge, paNa premathI calAvI le. ' ' 'kaMI kaSTa hoya ke na hoya to paNa teone rodaNAM raDyA vagara cena nathI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 prabuddha jIvana paDatuM. kalpita kono Azraya levAya che. kAyara ane niHsattva mANAsone to potAnI sAcI ke kRtrima dIntA lAbhakAraka lAge che. mANasane lAcAra banAvI denArI bIjI eka mahattvanI ghaTanA te gaMbhIra bImArI che. game tevo sarAkta ane magarUbIvALo mANasa, vaDanA vAMdarA utAre evo hoya to paNa sAdhdha, gaMbhIra roga Ave tyAre asahAya, dIna banI jAya che. enA avAjamAM enI dInatA varatAya che. kyAreka to pote na icche to paNa enAM nayanomAM ArdratA ubharAya che. ke keTalAya evA samartha mANAso hoya che ke jeo kahetA hoya ke potAne mRtyuno jarAya Dara nathI. pote ene mATe taiyAra beThA che. paraMtu evA mANaso jyAre kensaramAM athavA evA koI gaMbhIra rogamAM sapaDAyA hoya ane jANI lIdhuM hoya ke have pote thoDA divasanA ja mahemAna che, tyAre vAtavAtamAM teo raDI paDatA hoya che. mAAsa khUna, corI, vyabhicAra, khoTA dastAveja, dANacorI vagere koIka apakRtya kare ane pakaDAI jAya tyAre te atyaMta dIna bane che. teno cahero mlAna banI jAya che. lokone tyAre te moDhuM batAvI zakato nathI. potAnI apakIrtithI te jhAMkho paDI jAya che. ethI koIkane mAnasika roga thAya che. koikane ApadhAta karavAnuM mana thAya che, keTalAka kharekhara ApamAna karI bese che. dInatAnAM A pariNAma che. dInatA ghaNA badhAnI eka sarakhI hotI nathI. koIkanI sAmAnya, ta koIkanI tIvratara, tIvratama hoya che. keTalAkane dInatA AraMbhamAM kaThe che, paNa pachI game che ane keTalAkane dInatAnI Teva paDI jAya che, emanA jIvanamAM e ghara karI bese che. che mA saMskRtamAM kahevAyuM che ke ' mUti rIte pA|'dIna vacana bolo nahi. sakAraNa ke kAraNa dIna vacana bolavuM nahi. kyAreka atiyAya lAcAra banelA mAAsathI dIna vacana bolAI jAya che. mAre mAthe to du:khano pahADa tUTI paDyo che; ' 'ame to sAva pAyamAla thaI gayA; A duniyAmAM amAruM koI nathI;' 'ame anAtha thaI gayA ' ame kyAM hatA ane Aje karyA AvI paDyo ?' ame to rastA paranA thaI gayA'; mAre devuM eTaluM thaI gayuM che ke maravAnuM mana thaI jAya che; ' 'meM dhAreluM nahi ke mArI sAthe Avo dago ramAze ! have to ApaghAta sivAya chUTako nathI.' ityAdi dInatAnAM vacano vakhatovakhata sAMbhaLavA maLe che. paraMtu evA nirAzAvAdI vacanathI kaMI ukela Avato nathI. oNgasTa, 2003 kANAmAMthI dInatA mATenuM tAruM abhimAna DokiyuM karyA kare che. dInatA jAya to samatA AvavI joie, mithyAbhimAna nahi. paraMtu bhukhe marato dIna mANasa jyAre tavaMgara bane che tyAre saMpatti mATenuM enuM abhimAna chalake che. potAnA duHkhanA divasonI smRti bIjA dInadu:khI pratyenI sahAnubhUtimAM pariNamavI joie, nahi ke emane satAvavAmAM manuSya dIna, nirdhana, majabUra nathI e darzAvavA eka prasaMga kahevAya che. eka vakhata eka mahAtmA eka garIba vistAramAMthI pasAra thatA hatA tyAre emanI najara eka makAnanA oTalA para eka sazakta, bekAra ane niSkriya beThelA yuvAna para gaI. emaNe yuvAnane Ama besI rahevAnuM kAraNa pUchyuM. yuvAne kahyuM ke potAnI pAse paisA nathI, eTa ke besI rahyo che. mahAtmAe ene kahyuM ke 'bhAI, te nirdhana nathI, dhanavAna che.' yuvAne kahyuM : 'mahArAja, mArI majAka na karo.' mahAtmAe kahyuM ke 'bhAI, majAka nathI karato, sAcI vAta kahuM chuM. mane kahe ke koI mAsa eka pya athavA baMdha AMkhe AMdho hoya ane ene navI AMkha besADavA oparezana karAvavuM che to keTaluM kharca thAya ? paMdara, pacIsa hajAra rUpiyA thAya ne ? tArI baMne AMkha sA che to enI che kiMmata pacIsa hajAra jeTalI na mUkI zakAya ? bahero mAdAsa kAne ? oparezana karAve to keTaluM kharca thAya ? tArA baMne kAna sAjA che. enI kiMmata mUka. e rIte tAre jo be hAtha na hoya ke be paga na hota to zuM thAta ? Ama AkhA zarIranI kiMmata mUke to saheje doDha-be karoDa rUpiyA jeTalI thAya. tuM jAtane nirdhana mAne che, paNa vastuta: to tuM koTavApipati che, mATe tuM tArI nirdhanatAnI, dInatAnI vAta choDI daIne bahAra jA, pahelAM kaMIka zArIrika majUrInuM kAma zodhI le ane ema karatAM tuM AgaLa vadhaze.' yuvAne mahAtmAnI zikhAmaNa mAnI ane enuM jIvana sudharI gayuM. . dInatAnI sAthe matha evo che. sadAcArI haMmezAM nirbhaya hoya che. sadAcArI banavA mATe mArI saMtoSI banavuM paDe. lobhAdi vRttio, tIvra kAmanAo, moTI apekSAo mANAsane sadAcAramAMthI calita thavA lalacAve che. saMtoSI eka divasamAM nathI thavAnuM. enI satata mahAvaro rAkhavo joie. paLI kasoTI Ave tyAre ja potAnA saMtoSIparAnI khabara paDe che. adIna rahevuM eTale ke potAnA sattvanI khumArIthI rahevuM. game tevI viparIta paristhitimAM paNa mAyAse potAnI pratibhA, cittanI prasanI jhAMkhI na thavA devI joie. jyAre jIvanamAM viparItatA, pratikULatA Ave tyAre lAcAra na banatAM, mAruM satA, laghutA, vinAtA, sahiSNutA vagere guNo jIvanamAM keLavavA joie ke jethI dInatA na Ave, paraMtu enuM pariNAma evuM na AvavuM joie ke jethI potAnAmAM laghutAgraMthi janme, athavA to dardInatA-saMsAramAM je kaMI bane che te potapotAnAM bhArAbha karmanasAra bane che hInatAno bhAva ja aa kare ane savahIna banI javAya. vastuta: evI STi keLavI sAMtvana, samAdhAna meLavavuM joie ane potAnAM saraLatA, laghutAdi sadguNothI potAnuM sattva vadhu khIlavuM joie. azubha karmonA thopazama mATe prabaLa purUSArtha karavA pagaluM upADavuM joie. jyAM sAcI samajaNa che, tattvadaSTi che tyAM dardInanA hotI nathI, TakatI nathI. samyagdarzananI prApti pachI jIvane saMsAramAM kyAMya dInatA darzAvavA jevuM rahetuM nathI. jIva eTalA UMcA AtmabhAvamAM AvI jAya che ke bAhya pratikULatAonuM enI pAse kazuM cAlatuM nathI. bIjI bAju saraLatA, laghutA vagere potAnA guNo mATe mALo eTalA badhA sabhAna paNa na rahevuM joie ke jethI e sadguNo mATe abhimAna pragaTe ane pariAme e guNo paNa cAlyA jAya. mazasane dInanAno paNa ahaMkAra thAya che. sokreTisa vize eka kiMvadana che ke che emano eka mitra kALA kAzavA no paherIne nIkaLato, sokreTise Avo jhabhbho paheravAnuM kAraNa pUrNa to eze kahyuM ke "mArI laghutA, dInanA banAvavA mATe huM Avo jhabhbho paheruM chuM.' sokreTise kahyuM ke 'bhAI, tane kANAvALo jhabhbho paherelo joine lokone pahelAM ema lAge ke tuM keTalo badho garIba-dIna che, paraMtu pachIthI tArA vartana parathI lokone samajAya che ke hakIkatamAM to tArA jhabhbhAnA pratyeka eTalA mATe ja upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje zrI zAntinAtha bhagavAnanA jANItA stavana 'hama magana bhaye prabhu dhyAna meM' mAM kahyuM che : I dardInanA sabahI hamArI, prabhu ! tuja samakita dAnameM prabhu guNa anubhavake rasa Age; Avata nahi kou mAnameM. ] ramaNalAla cI. zAha Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa, 2003 prabuddha jIvana prIti-bhaktiA || zrI girIzabhAI tArAcaMda mahetA. vastu gamavI e vastu pratyeno lagAva-prema che. vastu je gamI che ene vacce ane AkAronI sAthe ja ekAkAra banI jIvyo chuM. Aje have mAlikInI potIkI banAvI enAthI abheda thaI javuM e prIti che ane prabhu! tArI prIte mArA prANa baMdhAraNA che to he nAtha ! he niraMjana * te joDANa-saMdhANa che. AgaLa upara je gamela che, jene potIkuM banAvela nirAkAra ! nirvikArI anaMta upakArI bhagavaMta ! TAMkaNA mArI meM tane che, teno upabhoga karavo, te vastumaya-padArthamaya banavA svarUpa che ane ghaDyo ! tane nirAkArane sAkAra karyo ! have tArI samakSa huM chuM ! - te bhakti che. TAMkA mArIne he nAtha ! have tuM mane ghaDa ! mArAmAMnI mArI azuddhiprathama paricaya hoya che. e paricaya premamAM pariName che ane te prIti mArI doSa tArA TAMkaNAthI chedI bhedI tArA jevAM ja mArAmAM rahelAM rUpe dRDha bane che. e prIti pUjAbhakti rUpe abhivyakta thAya che ane mArA svarUpa guNa AkArane mArAmAM upasAva-mArAmAMthI pragaTa kara ! aMte emAM sarvArpitatA-samarpitatA AvI jAya che. mATe ja prabhunI mArA upara he nAtha ! upakAra kare ! prabhutAno, aImunA ezvaryano, siddhamunA svarUpa ezvaryano pAko paricaya "mane ghaDavA mATe tane ghaDyo che, to have prabhu tAruM kAma tuM kara ! karI levo joie. pratyeka pAsAthI ene nirakhI, nihALI, oLakhI mAruM ghaDatara kara ! tArAmaya tuM mane banAva to huM mArAmaya thAuM !' zrI levo joie. prabhu paramAtmA zuM che ? enI zI zakti che ? ene vimalanAtha bhagavAnanA stavanamAM AnaMdaghanajIe kahyuM che. bhajavAthI zuM maLe ? enI bhajanA Ape to sarvotkRSTa zuM Ape ? je amiya bharI mUrati racI, re upamA na ghaTe koya, meLavavuM che te enI pAsethI ja maLe paNa bIjethI nahi ja maLe ane Ape zAnta sudhA rasa jhIlatI, re nirakhata tRpti na hoya...vimala jina. to e ja karuNAsAgara Ape evI daDha pratIti-khAtrI karI lyo eTale eka araja sevaka taNI re avadhAro jina deva ! prema, prIti, bhakti, samarpitatA sahaja banI rahe, mATe ja bhaktahRdayI "kRpA karI muja dIjIye re Anandaghana pada seva'...vimala jina. zrI devacaMdrajIe gAyuM ke bhAvasvarUpa AtmAne samajavA mATe ja bhagavAnanAM nAma, sthApanA, svAmI-guNa oLakhI, svAmIne je bhaje, darisaNa zuddhatA teha pAme; dravyane meLAvavA ApaNe bhAgyazALI banyA chIe. vaLI e kriyAtmaka jJAna cAritra tapa, vIrya ullAsathI, karma jhIpI vase muktidhAme, AtmAne bhAva svarUpe-paramAtmarUpe pragaTa karavA ja bhagavaMte dAna-zIlatAra ho tAra prabhu. tapa dharma ApavAnI karuNA karI che. "yogaviMzikA'mAM sad anuSThAnanA cAra bheda batADyA te, (1) sAkAra svarUpa paramAtmA sAthe ekAkAra thavAya to nirAkAra thaI prIti anuSThAna (2) bhakti anuSThAna (3) vacanAnuSThAna ane (4) zUnyAkAra banAya ane sarvakAra thavAya. asaMgAnuSThAna. emAM paNa prathama prIti anuSThAna che ane pachI bhakti carama jinezvara vigata svarUpanuM re, bhAvuM kema svarUpa ? anuSThAna e rItano krama che. prIti e kAraNa che ane bhakti e kArya sAkArI viNa dhyAna na saMbhave re, e avikAra arUpa... che. AgaLa e bhaktinI kriyAnA pAchA pAMca kriyAMza ke AcaraNamAMza XXX batADela che ke...(1) sthAna-(mudrA-Asana) (2) UrNavarNa (zabdoccAra). aMtima bhavagraho tuja bhAvanuM re, bhAvazuM zuddha svarUpa; (3) artha (4) AlaMbana (5) nirAlaMbana. bhaktinI AvI yogika taie AnaMdaghana pada pAmazuM re, AtamarUpa anupa... abhivyakti tyAre ja thAya, jyAre mULamAM prIti hoya. prIti hoya to (AnaMdaghanajI) - prabhu sanmukha thavAya, yogya mudrA-sthAna-grahaNa karI prabhune hRdayamAM paramAtma prIti akSata-akSaya che. tIrthaMkara paramAtmAmAM sarvasvapaNe sthAna apAya, UrNa eTale prabhunA nAmamAM ramAya, artha eTale prabhunA jenI gati che, te arthaparyAya-artha puruSArthathI dUra rahI zakavA-nivRtta guNamAM gadgadita banAya, AlaMbana eTale prabhupratimAmAM eTale ke thavAM zaktimAna che, kAraNa ke jenI pAse prIti-bhaktirUpa tIrthakara mUDI prANapratiSThita prabhumAM ramAya ane aMte svamaya banI svasvarUpamAM ramamANa che, te artha vinA paNa dhanavAna che-vibhu che. tIrthaMkara paramAtma bhagavaMta thaI javAya. te nirAlaMbana jemAM, "jinapada nijapada eka thAya." e trikalAbAdhita svarUpa satya che. jina uttama guNa gAvatAM, guNa Ave nija aMga... cakSuthI kareluM darzana buddhi mATe che ane buddhithI kareluM darzana hRdaya (padmavijayajI) mATe che. prabhu to nirvikAra che, nirAkAra che. e niraMjana, nirAkAra, nirvikAra AMkha (cakSu) je jaDa evAM pudgalanI banelI che, tenAthI jaDa evuM prabhu che eTale ja prIti che. mATe ja e prItimAMthI niSpanna bhakti e pudgala dravya dekhAya che, jyAre buddhi je caitanyano aMza che, tenA nirAkArane AkAra Ape che. nirAkArane Apelo AkAra ja bhaktane uhApohathI caitanya darzana arthAtu parama caitanya evAM sarvajJa vItarAga nirvikArI, niraMjana, nirAkAra banAve che. jJAnI bhakta cAle che, gati paramAtma bhagavaMtanA darzana karAya che. kare che paNa te jJAnanI AMgaLI pakaDIne ja, paNa pUrepUrI kALajI A rIte mULa sarvasva hRdayamAM vasI jAya eTale paramAtmA hRdayamAM rAkhIne ke bhaktino pAlava chUTI nahi jAya. e bhakta hRdayamAMthI to birAjamAna thaI jAya. A rIte hRdayamAM paramAtmAnI sthApanA karIe pokAra uThe ke... to paramAtmA hRdayamAMthI khase nahi. "anAdithI laI Aja di' sudhI sAkAra rUpe bhavabhramaNa karatAM karatAM buddhinuM kAma tarka ane hetuthI jovuM te che. cakSuthI kareluM darzana, pulane niranirALA AkAra ApI jIvana jIvato Avyo chuM. AkAronI buddhithI cakAsI eTale ke buddhinA trAjave tolI, viveka karI hRdaya sudhI Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. prabuddha jIvana oNgasTa, 2003 pahoMcADavAnuM che. jJAna prabhupadakamala zaraNAgatathI bhaktirUpe abhivyakta thayuM hatuM. - hRdayamAMthI niSpanna thatAM prema-lAgaNI-heta-haiyA-huMphane avinAzInI Ama paNa bhagavAnane ApaNe kaMtha, nAtha, svAmI tarIke ja saMbodhIe sAthe joDavAM eTale hRdayane maMdira banAvavuM-mane maMdira banI javuM ane chIe, eTale emanA svAmitvano svIkAra karI, emanA zaraNAgata paramAtmA emAM prANa pratiSThita thavA arthAtu paramAtmA prANa banI javA. thaI, emane samarpita rahIe, to naciMta thaI jaIe kemake pachI ApaNI ApaNA svayaM AtmAnA avinAzI parama AtmasvarUpane pragaTa karavA badhI ya javAbadArI, e ApaNA nirvikArI, niraMjana, nirAkAra nAthanI tIrthaMkara paramAtma bhagavaMtane nija maMdiramAM eTale ke gRhamaMdiramAM padharAvavA thaI paDe che. paDe ane garbhamaMdiramAM eTale ke hRdayamaMdiramAM birAjamAna karavA paDe- evA e akSaya, avinAzI, ajarAmara, agurulaghu, avyAbAdha, prANa-pratiSThita karavA paDe ! arUpI, anAmI, anaMtazakti-nidhAna Atama AdhAranI prIti zuM ? " hRdayastha thayelA paramAtmA rageragamAM-romeromamAM vyApe eTale ke sarva ane bhakti zuM ? tenI anuprekSA karIe ! kAraNa ke muktino mukhya AtmapradezamAM prasare tyAre paramAtmA prANa banI jAya ane enA vinA hetu-pradhAna kArA paramAtma bhakti che ema mahopAdhyAyajI kahe che kSaNa eka jIvAya nahi evo AtmA paramAtmamaya thAya eTale eno bhava jyAre muktine kheMcI ANanAra lohacuMbaka bhakti che ema paNa jazavijayajI nistAra thAya. AtmA svayaM paramAtmA bane ane AtmAno beDo pAra eTale ke upAdhyAyajI mahArAja kahe che... Utare. kALa, svabhAva, bhavitavyatA e saghaLAM tuja dAsI re ! paramArthathI-nimayathI AtmA potAnI rucine bhaje che ane nahi ke mukhya hetu te mokSano, e muja sabaLa vizvAso re... paramAtmAne. AtmAnI muktinuM nimitta kAraNa paramAtmA che mATe, xxx " " AtmA paramAtmAne bhaje che. muktithI adhika tuja bhakti muja mana vasI, jehazuM sabaLa pratibaMdha lAgo; nizcayathI vAstavikatAe to upAdAna kAraNa evA AtmAne-svayaMne camakapASANa jima lohane kheMcazya, muktine sahaja tuja bhaktirAgo. mukta thavAnI eTale ke paramAtmA banavAnI icchA che-ruci che-tamannA XXX vAri4i jaI vi niyANabaMdhaNa vIyarAya ! tuha samaye, paramAtmA ke jenuM AlaMbana levAya che e pote nimitta kAraNa che. taha vi mama hujja sevA, bhave bhave tuha calANAM. aMdara-atyaMtara AtmA-svayaMmAM rahela mokSanI tIvra rUcino guNa e (saMkalana : sUryavadana ThAkoralAla javerI) asAdhAraNa kAraNa' che, jyAre AtmA svayaM ke jemAM paramAtmA banavAnI lAyakAta sattAgata garbhita paDelI che evo guNI pote 'upAdAna kAraNa che ane paMcendriya manuSyapaNuM, prathama saMghayaNAdinI bAhya kAyAdi dravya, kSetra, kALa bhAvanI AvazyakatA e sarva bhavapratyayika apekSA kAraNa" zrI muMbaI jaina yuvaka saMgha dvArA che. atyAra sudhImAM thayelI Arthika sahAya paramAtmAnI bhaktithI aMdara ApaNA AtmAmAM sAcuM pratibiMba paDe varSa Arthika sahAya meLavanAra saMsthAnuM nAma sahAyanI rakama che, je ApaNe svabimba (arthAt AtmAnuM paramAtmAmAM pariNAmana) (Azare). banAve che, eTale ke AtmAnA kSAyopathamikabhAvane aMte kSAyikarUpe pariNamAve che. AnuM nAma ja jinapUjAthI nipUjA che. 985 dharamapura AdivAsI vistAra kendra-dharamapura 2,80,000 986 RtaMbharA vidyApITha-sAputArA 1,51,000) pUjyanI pUjA pUjya banavA mATe ja che, puNyanI vRddhi mATe nathI. 1987 nezanala ezoziezana phora dha blAInDa muMbaI 5,11,000 pUjyanI pUjAthI pUrNa na banIe tyAM sudhI jarUrI anukULatAo meLavI 1988 zrama maMdira, siMdharoTa, jillo-vaDodarA 5,61,000 ApanAra sAdhana puNyano baMdha paDe che. jenA udayakALamAM vaLI pUjyano, I989 muni sevA Azrama, goraja-vaDodarA 5,72,513 pUjanano, pUjana sAmagrIno ane pUjananA bhAvano saMyoga sAMpaDI rahe 1990 sarvodaya parivAra TrasTa-piMDavaLa 3,57, 125 991 sahayoga kuSThayajJa TrasTa-rAjendranagara 10,00,000 puNyanA udayakALamAM puNyano bhogavaTo karIe to DUbIe, paNa 1992 AMkhanI haoNspiTala-cikhodarA - 10,00,000 I1993 zivAnaMda mizana hospiTala-vIranagara 10,55,845 pUjyanI pUjAmAM prayojIe to bhogI maTI yogI banI bhavasAgara pAra 1994 Arma (ARCH) mAMgarola, jillo-bharUca 7,34,100 UtarIe. bhaktithI virati ane viratithI mukti. 1995 zrI darabAra gopAladAsa TI.bI. haoNspiTala-ANaMda 11,73,561 game evuM ane game eTaluM jJAna hoya, e paramAtmaprIti rUpe pariNamI 996 zrI kasturabA kanyAvidyAlaya-kobA 11,00,000 paramAtma bhaktirUpe abhivyakta na thAya tyAM sudhI paramAtma dazA Ave 1997 zrI Atvallabha haoNspiTala-IDara 15,00,000 nahi. itihAsamAM DokiyuM karIzuM to saheje jaNAze ke zrI gautamasvAmIjI 1998 loka vAcya maMDaLa-zivarAjapura 10,75,000 gaNadhara bhagavaMta, avadhUtayogI AnaMdaghanajI mahArAja, mahAmahopAdhyAya 1999 zrI ke. je. mahetA hospiTala-jItharI 21,00,000 yazovijayajI mahArAja, jJAnavimala sUrijI mahArAja, satyavijayajI ra000 pI. ena. Ara. sosAyaTa-bhAvanagara 22,00,000 ra001 maMthane apaMga kanyA sevA saMkula-hAjIpura tA. kalola 22,08,404 mahArAja, vIravijayajI, udayaratna vijayajI, devacaMdrajI, vijayanAMdasUri ra00ra zrI sevA maMDaLa megharaja, kasANA, ji. sAbarakAMThA 16,00,000 AtmArAmajI mahArAja, buddhisAgarasUrijI mahArAja Adi jJAnI puruSonuM che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa, 2003 prabuddha jIvana kArtikeyAnuprekSA) Do. kokilAbahena zAha mokSamArgasya netAraM bhetAraM karmabhUbhRtAM / jaina darzana eka ati prAcIna darzana che ke jemAM badhA puruSArthamAM sArabhuta puruSArtha evA mokSa tattvanuM buddhigamya ciMtana dvArA pratipAdana karavAmAM AvyuM che. tenI viziSTa mokSamArga, Agamo ane anya kAromAM darzAvyo che je tenI AgavI vicAradhArA pragaTa kare che. jJAnIpuruSoe paNa Aja mArganuM spaSTIkaraNa karyuM che. A mATe niya darzanamAM vairAgyabodhaka bAra anuprekSAonuM bahu ja mahattva che. muni kArtikraya praNIta 'svAmI kArtikeyAnuprekSA' tatkAlIna pracalita prAkRtabhASAmAM racAyela ucca koTino prasiddha anuprekSA graMtha che. badhI maLIne cAraso ekANu gAvA pramANe kadAca anuprekSA viSayaka A sauthI moTI sarasa gahanata kahI zakAya, je Atmabodha ane AtmonnatimAM sahAyarUpa banI zake. samyagjJAnano anupama bodha ApanAra A mahAna kRtimAM atyaMta bhAvavAhI zailImAM vairAgyabodhita bAra bhAvanAonuM nirUpaNa to che ja paNa sAthe sAthe jaina dharmanA apUrva arthagaMbhIra tattvajJAnanuM pA suMdara nirUpaNa che. adhyAtmarasa bharapura A graMtha sAdhakane sanmArge javA preraka che, enI pratyeka gAthA gahana viSaya para saraLatAthI prakAza pADe che. jaina darzanamAM bAra anuprekSA AdhyAtmika sAdhanAnuM eka mahattvapUrNa aMga che, anuprekSA viSe prAcIna tema ja arvAcIna jaina sAhitya upalabdha che. Ama to ghaNA AcAryoe tenI carcA karI che. zrI kuMdakuMdAcAryanI 'bArassaaNuvekkhA' nAmanI kRti ati pracalita che. umAsvAti 'tattvArtha sUtra'mAM tene saMvaranuM sAdhana mAne che. prazamarati prakaraNamAM paNa teno ullekha che. zrI vinayavijayajIe 'zAMta sudhArasa'mAM tenA upara sarasa prakAza pADavo che. A eka bahu mahattvano graMtha che, jenA judI judI bhASAmAM anuvAdo thayA che. zrImad rAjacaMdre bhAvanAnodhamAM tenuM suMdara varNana karyuM che. prAmasukha-pratyakSa mokSasukha sAcA munio bhogavI rahyA che te mATeno mArga ApaNe potAne ja svAdhIna che. svAdhyAyanA pAMca prakAramAM anuprekSA ciMtanano samAveza karavAmAM Avyo che. kahevAya che ke 'tenI eka mahattvapUrNa vizeSatA e che ke aDhI dvIpanI karmabhUmimAM thanArA trI kALanA sarva tIrthaMkaro gRhastha dazAmAM nirapavAda niyamathI A bAra bhAvanAnA ciMtanapUrvaka ja vairAgyanI atizaya vRddhi pAmIne, lokAMtika devo dvArA niyogajanita anumodana thatA, svayaM dIkSita thAya che. jaina dharma e jinano dharma che. 'jina' eTale pUrNa nItarAga jJAnI. jaina paraMparAmAM vItarAgya jJAnane 'Science of non-attachment'ne maMgalamaya gaNI namaskAra karavAmAM AvyA che. cAra karmono kSaya karI sarvajJanI bhUmikA prApta karanAra Atmazakti saMpanna arihaMtAdi lokomAM uttama kahevAya che. jainadarzana samatAnuM darzana che. samatA eTale je vAstavika che tene jovuM, samajavuM, svIkAravuM ane svasthatApUrvaka pratyeka saMjogomAM samabhAva dhAraNA karavo. uttarAdhyayanasUtramAM kahyuM che-"samatA vaDe sAdhu thavAya che. te parama puruSArtha che, zubha pravRttino udaya che, samatA e ja yoga che, sarva duHkhakSayano upAya che. AcArya haribhadrasUrie paNa yogabiMdumAM samatAne yogano eka prakAra karyo che. AcArya kuMdakuMde paNa kahyuM che, ja 1 5 AtmA samatA svarUpa che-'samatA yasya sAMram tat samayasAram'. samatA dvArA vItarAgatA prApta thAya che. anuprekSA eTale jovuM ane te pramANe anusaravuM, ciMtana karavuM. apekSA e jaina sAhityanI pAribhASika zabda che. jaina dArzanikoe vana ane jagatane jovAno je daSTikoNa batAvyo che te adbhuta che. jainonI A viziSTa vicAradhArA che je jJAnI mahAtmAoe jagata samakSa rajU karI che. AtmavikAsa sAdhavAnuM prApta sAdhana anuprekSA ciMtana che. anuprekSA eTale gahana ciMtana-je dvArA bhAva vizuddha thAya tevuM ciMtana, eTale bhAvanA-arthAt vizva viSenuM ciMtana je tenA vAstavika svarUpanI jhAMkhI karAve ane je dvArA kaSAyamukti sulAma bane. jaina tattvajJoe kahyuM che ke yoga siddha to tyAre ja thAya jyAre vItarAga puruSoe kahelA vacananuM ciMtana-manana karavAmAM Ave. vaLI kahyuM 'vacanAmRta vItarAganA parama zAMta rasamULa'. dazavaikAlika sUtranA prathama adhyayananI prathama gAthAmAM kahyuM che'dhammo maMgalamuktidvaM'-dharma utkRSTa maMgala che-jinatattvanA sArarUpa che. sArabhUta, ardhayukta vAto mahaNa karavI ane nirarthaka choDI devI te ja dharma che. evI jAgarUkatA e ja vastunuM carcAya svarUpa samajavuM, te dharma che. 'vatyu sahAvo dharma'-nizcayanayathI Atmopayoga e ja dharma che jyAre vyavahAranayathI AtmaramaThThAdArUpa lakSa rAkhI zAMta citta, samatA ghare te ja dharma che. anuprA ciMtanathI kAryotsargamAM sthira thavAnuM paNa kahevAmAM AvyuM che. sarvajJa bhagavaMtoe niHspRhatAthI sarva jIvone zAzvata sukhaprAptino mArga batAvyo che. temaNe adbhuta vAta karI che. saMsAranI sarva vastuo bhathavAnI che. mAtra eka vairAgya ja amaya che. jaina paraMparAmAM je vairAgyapreraka bAra bhAvanAo kahI che te nIce pramANe che : (1) anitya bhAvanA, (2) aArA bhAvanA, (3) saMsAra bhAvanA, (4) ekatva bhAvanA, (5) anitya bhAvanA, (6) azuci bhAvanA, (7) Asava bhAvanA, (8) saMvara bhAvanA, (9) nirjarA bhAvanA, (10) dharmasvAkhyata bhAvanA, (11) lokasvarUpa bhAvanA ane (12) bodhidurlabha bhAvanA. jainAcAryoe A bAra bhAvanAone ghaNuM ja mahattva ApyuM che. alabatta vairAgyabodhinI hovA chatAM A bAra bhAvanAo nakArAtmaka nathI. temAM jIvanano samagra svIkAra che-A gahanaciMtana 'nirAzAmUlaka nahIM paraMtu AzA ane utsAhamUlaka che', vItarAga upAsaka pravRttiparAmA hovA chatAM rAgadveSarahita pravRtti kare che je karmabaMdha nathI karatI. AcArAMga sUtramAM kahyuM che tema-je AsavanAM sthAno che te nirjarAnAM sthAno banI jAya che. pote nirbhaya banI bIjAne abhaya Ape che. saMpUrNa jJAnanA prakAzathI ajJAna TaLe che ane mohanA tyAgathI ekAMta nirAbAdha sukha prApta thAya che. bhAvasaMvarUpa anityAdi bAra bhAvanAnA yogathI sAdhaka kSapakakSeNI para ArUDha thaI zukaladhyAna prApta karI mokSanA zAzvata sukhane pAme che-AtmA zuddha AtmabhAvamAM pariAta thAya che. . Ama anupeDhA eTale bhAvanAnuM ciMtana, manana, parilina. tenI viSaya che saMsAra, jagata, AtmA vagere viSenA satya svarUpa pana ciMtana karavuM. svAmi kArtikeya ke jeo A graMthanA kartA che te lagabhaga I.sa. 1908mAM dakSiNa bhAratamAM thaI gayA. zukhacaMdrAcArye A uttama Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana graMtha para TIkA lakhI che. pratyeka gALAmAM prasaMgopAta vividha viSNunI chaNAvaTa karI che. vairAgya rasa to emAM che ja paNa te uparAMta jaina tattvajJAna ane adhyAtma temAM bhArobhAra jovA maLe che. cha dravya, navatattva, va dravyanuM varNana-prakAra, ajIva dravya, nA, zravakAsAra, munigAra ane ahiMsA Adi dharmanI mahattA vagerenI vizada carcA che. ekaMdare jaina tattvajJAnanA hArdarUpa A kRtine gaNI zakAya. ekA'citta zuddhabhAva dhAraNA karI tenuM adhyayana karavAthI jJAnavairAgyanA AhlAdaka bhAvo jAge che. sahuprathama ja temaNe 'anuprazAne' bhavya jIvone AnaMda upajAvavAthI kahI tenI viziSTatA darzAvI che. graMthanI zarUAta maMgaLAcarAthI thAya che. ahIM traNa bhuvananA IMdro vaDhe pUjya evA devane namaskAra karyA che-pachInI be gAthAomAM bAra anuprekSAnA nAma che ane pachI savistAra nirUpaNa che. (1) anityAnuprekSAH cAthI bAvIsa gAthAo ava anitya anuprekSA viSe che. je kaMIpaNA utpanna thayuM che teno niyamathI nAza thAya che. pariNAma svarUpathI (AtmA sivAya) koIpaNa vastu zAzvata nathI. janma che te maraNa sahita che. e pramANe sarva vastuo kSaNabhaMgura che. zrImad rAjacaMdranA zabdomAM-'vidyutalakSmI prabhutA pataMga, AyuSya te to jalanA taraMga, puraMdarI cApa anaMgaraMga, zuM rAcIe jyAM kSAno prasaMga !' phArI, vaibhava, Arogya, yuvAnI, bhogodhogonAM sAdhano, saMpatti, svajanaparivAra Adi sarva anitya che. lakSmI jalataraMganI mAkaka caMcaLa che ema jANI dunvayI bhogonuM nirarthakapaNuM samajavuM jarUrI che. temAM Asakti na rAkhavI temAM ja zreya che. (2) azAnuprekSA (23thI 31 gAthA)H ava ane ajJAAta A saMsAramAM marA samaye jIvane zaraNa ApanAra koI nathI. saMsAramAM koIpaNa zaraNArUpa nathI. AyukarmanA kSayathI marA thAya che. Ayurma koIpaNa jIvana anya koIpaNa ApavA samartha nathI. A saMsAramAM paribhramaNa karanAra jIvone jJAna-darzana, cAritra svarUpa AtmAnA zaraNa sivAya anya koI zA nathI. dharma uttama zo che, arthAt svarUpa-e ja vAstavika zaraNA che. Avazyaka sUtramAM je cattArimaMgalam che te ja zaraNarUpa che-potAno AtmA ja potAne zaraNA che. (3) saMsArAnuprekSA: (betAlIza gAthAo 3thI 73) : A anuprekSA saMsArabhAvanA viSe che. eka gatimAMthI bIjI gatimAM, eka zarIramAMthI bIjA zarIramAM je bhramaNA thAya che te saMsAra. saMsAramAM cAra gatinAM aneka prakAranA du:kho che, naragatinAM khone cha gAthAomAM varjhana karyuM che. pApanA udayathI jIva narakagatimAM utpanna thAya che. tyAM vividha prakAranAM duHkho sahana karI tiryaMcagatimAM paNa bhayAnaka duHkhone sahana kare che. pachI manuSyagatinAM duHkhonuM varNana che. koIne manovaikita prApta thatuM nathI. devIne pachA viSayAdhIna sukha hovA chatAM ane to duHkha ja che. e pramANI vicAra karatAM kahyuM che-niyanayathI vicAra karatAM sarva prakAre asAra evA A bhayAnaka saMsAramAM kiMcita paNa sukha nathI ema kahI mohane choDI-AtmasvabhAvanuM dhyAna karavAnuM kahyuM che, jethI saMsAraparibhramaNano nAza thAya. oNgasTa, 2003 patone herUpa mAnI ahIM svarUpa jANavAno upadeza che. ane dharma ja jIvane hitakArI che ema kahyuM che. (4) ekatva anuprekSA (74 thI 79) : 6 gAthAomAM ekatva bhAvanAnuM ciMtana che, jIva ekalI ja bALaka, yuvAna vagere judI judI avasthAone dhAraNa kare che. saMsAramAM te ekalo ja Avyo che ane ekalo ja javAno che. pote karelAM karmonA phaLa ekalo ja bhogave che. svajano paNa jIvane duHkha AvatAM te grahaNa karavA asamartha che. Ama (5) anyatra bhAvanA (TathI 8): traNa gAthAomAM anyatvanuM varNana che. A saMsAramAM AtmA je zarIra dhAraNA kare che te potAnAthI anya che, svajana ItyAdi paNa anya che-karmasaMyogathI AvI maLe che, A prakAranA baudhathI paradromAMthI Asakti choDI ane AtmasvarUpana dhyAna karavuM jarUrI che. sUtrakRtAMgamAM kahyuM che-jIva anya che, zarIra anya che. A bheda vijJAna-'dehabhinna kevalacaitanyanuM jJAna pragaTAve che. parane potAnuM mAnavuM e mithyAtva bhAva che, e ja sAra che, e ja ajJAna che, bhrAMti che.' (6) azuci bhAvanA (83thI 87): pAMca gAthAomAM azuci bhAvanAnuM varNana che. A deha saghaLI kutsita-ninIya vastuono samudAya che, durgaMdhamaya che, sadA malina che, e pratyakSa dekhavA chatAM paNo manuSya tyAM anurAga kare che. te mahAna ajJAna che ema samajavuM. zarIra para moha rAkhyA vinA AtmasvarUpamAM lIna rahevuM. azucibhAvanAnA ciMtanathI vairAgya prApta karavAno uddeza che. : (7) AsavAnuprekSA (88thI 94) sAta gAthAomAM Asava viSenuM ciMtana che. mana vacana-kAyArUpa yoge je mithyAtva-kaSAyakarma sahita che teja Asava che. karmanA AgamananuM dvAra e Asava-ahIM, karmabaMdhanAM kAraNonI paNa vicAraNA karI che. AsavAnuprekSA dvArA ciMtavana karI tIvra kaSAya choDavAno upadeza che ane tyArapachI zuddha AtmasvarUpanuM dhyAna karavuM e A bhAvanAno sAra che. (8) saMva2AnuprekSA (95thI 101) : A sAta gAthAomAM svarabhAvanAnuM ciMtana che. AsavanA tAra baMdha karavAM te saMvara. samyagdarzana, dezavrata, mahAvrata, kaSAyajaya tathA yogano abhAva-A sarve saMvaranAM nAma che. mithyAtva Adi pAMca baMdhanAM kAraNone rokavo e ja saMvara che. ahIM gupti, samiti viSe paNa carcA karI che. parISahajaya, ciMtana vagere saMvaranAM kAraNo che, je jANI te pramANe AcaraNA karavAno upadeza che. saMvaranAM kAraNone jANI te pramANe AcaraNa na karanAra saMsAramAM bhramaNa kare che. (9) nirdeza bhAvanA (10thI 114): A tera gASAo nirjarA viSe che. nirahaMkArI jJAnI puruSane bAra prakAranA tapathI karmanI nirjarA thAya che ema kahyuM che ane te vairAgya bhAvanAthI thAya che. arthAt tapa nirjarAnuM kAraNa che paNa jJAnasahita tapa hovuM joIe e dhyAna rAkhavuM jarUrI che. be prakAranI nirjarA-savipAka nirdaya-je svakALApA che-je karma sthiti pUrI thatAM udaya pAmI kharI jAya-tathA bIjI nirjarA tapa vaDe thAya che. avipAka nirjarA-tapa varka karmA paripakava thaI kharI jAya che te nirjarAnI vRddhi viSe vizeSa chaNAvaTa che ane ema paNa kahyuM che ke je nirjarAnAM kAraNo jANI e pramANe AcaraNA kare che teno janma saphaLa che ane chevaTe tene utkRSTa sukha prApta thAya che. cha (10) lokAnuprekSA (115thI 283): A 169 gAthA lokasvarUpa viSe che. cha dravyono samudAya te loka che. cha dravyo nitya che tethI loka in paNa nitya che. lokanuM savistAra varNana samagra Jain CosmologynI ahIM carcA jovA maLe che, vaLI dravya, guNa paryAyanA tattvajJAnamAM samasa jai! Agamono sAra AvI jAya che. jIva dravyanuM, jIvanA prakAra vagere manuSyanA bheda-nArakI tathA devanA prakAra, paryApta vagere lakSaNo dvArA AkhA jIvazAstrano sAra-Jain Biology-nuM varNana che. anya prakArathI Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa, 2003 prabuddha jIvana paNa jIvanA bahirAtmA, aMtarAtmA ane paramAtmA ema bheda kahyA che. A pachInI chellI traNa gAthAomAM (489thI 491) anuprekSAnuM ane paramAtmA paNa arihaMta tathA siddha ema be prakArathI che. ahIM prayojana, phaLa ane chelle aMtima maMgaLa ema anukrame kahyuM che ane guNasthAno vagerenuM paNa varNana AvI jAya che. tyAra pachI bIjA badhA graMthanI samApti karI che. ja ajIva dravyonuM gahana ciMtana che. ahIM jJAna vize paNa tattvaciMtana prayojana viSe lakhatAM svAmI kArtikeya kahe che: jinavacananA pracAra che. pramANa-nayanI carcA che. tattvanuM yathArtha svarUpa jANavuM mahattvanuM che. arthe temaNe A kRtinI racanA karI che. jenA abhyAsa dvArA jinavacanamAM 6 lokasvarUpa vicArI manuSya parigrahane choDI karmano nAza karI anaMta, zraddhA daDha thAya, zaMkA dUra thAya tathA tenA vAraMvAra ciMtanathI kaSAyamukti anupama avyAbAdha svAdhIna jJAnAnaMda svarUpa sukhane anubhave che. zakya bane ane jJAnano bodha thAya e eka prayojana che. ane bIjuM che- lokabhAvanAnA svarUpanuM eTaluM vistArapUrvaka kathana karyuM che ke te pramANe caMcaLa manane sthira karavuM, ekAgra karavuM jethI te rAgadveSarahita banI - yathArtha bhAvaciMtana karatAM karatAM samyagudarzana thAya. kahyuM che "lokasvarUpa zake, ane chelle, tenA phalasvarUpa upadeza ApatAM teo kahe che ke vicAra ke AtamarUpa nihAra." lokasvarUpanI vicAraNA navI tattvadRSTi dvAdazAnuprekSA nijakalpanArUpa nathI paNa jinAgamAnusAra kahI che. je prere che. bhavya jIvo tenuM paThana karaze, sAMbhaLaze athavA ciMtana karaze te uttama (11) bodhidurlabha bhAvanA (284-301): A aDhAra gAthAomAM sukhane prApta karaze. A bhAvanAnuM ciMtana karavAmAM AvyuM che. kahe che ke manuSyajanma, "vArasa3 juvo+SAmo maLiyA Tu nipaI THsAra | karmabhUmi, Aryadeza, uccakula, nIrogIpaNuM prApta thavA chatAM, saruno no paDhaDu sukharU mAva so pAvaDuM uttama sovara' | yoga ane zraddhA ane zAstronuM zravaNa karavA chatAM paNa samyakatvanI zrI kuMdakuMdAcArye paNa Aja vAta kahI che-bhUtakALamAM je mahAtmA prApti parama durlabha che. "tattvArtha zraddhAnAM samyagadarzanam.' tattva paranI siddha thayA, ane bhaviSyamAM je thaze te A bhAvanAnA ciMtanathI ja-vaLIzraddhA eTale ja samyagadarzana. A bhAvanAnuM suMdara vivecana karatAM svAmi A ja pratyAkhyAna, pratikramaNa, AlocanA ane sAmAyika che ke tethI kArtikeya kahe che-"jIva anaMtakALa sudhI nigodamAM, pRthvIkAya Adi niraMtara tenuM dhyAna je karaze te parinirvANA-mokSasukha pAmaze. ekendriya yonimAM, beIdriya, treIdriya, cauIdriya, paMcedriyamAM, narakayonimAM, chellI gAthAmAM svAmi kArtikeye jinavaMdanA karI vinayaguNa pragaTa tiryaMca AdimAM bhramaNa karI atyaMta durlabha manuSyabhava prApta kare che. karyo che. Ama temaNe samagra jinAgamono sAra A kRtimAM bharI dIdhA emAM puNyodaye zubha sAdhanonI, suguru prApti thavA chatAM, paNa samyakatva che. apUrva pAMDityathI sabhara A kRti bhavya jIvo mATe mokSamArganuM maLavuM durlabha che. uttarAdhyayanamAM paNa kahyuM cheH cAra vastuo atyaMta dizAsUcana karanArI, jainatattvajJAnanA pracAra ane prasAra mATenI eka durlabha che. vItelI rAto pAchI AvatI nathI ke nathI manuSya avatAra mahattvanI kRti banI rahe che. vairAgyasabhara hovA chatAM te sarasa ciMtanayukta pharIthI jaladI prApta thato. che e tenI vizeSatA che. vItarAga vijJAnanI sAdhanA tathA upalabdhimAM (12) dharmAnuprekSA (302thI 488): ekaso chatrIsa gAthAmAM A munizrInuM atyaMta mahattvapUrNa yogadAna che je dharmanA guDha rahasyo para anuprekSAnuM varNana karatAM kevalI bhagavaMtoe prarUpela dharmanuM svarUpa vistArathI prakAza pADe che. zrImad rAjacaMdra kahyuM che: samajAvyuM che. ahIM, bAra vrato-zikSA-guNavrato-sAmAyika, tapa vagerenI "jJAnadhyAna vairAgyamaya, uttama jahAM vicAra carcA karI che. zrAvaka ane munidharmanuM varNana karyuM che jemAM samagra je bhAve zubha bhAvanA, te utare bhavapAra." nItizAstra (Ethics) AvI jAya che. zrI devacaMdrajI mahArAja kRta zrI vAsupUjya jina stavana 1 sumanabhAI ema. zAha - zrI vAsupUjya svAmInA stavanamAM zrI devacaMdrajI mahArAje dravya ane dravya ane bhAva pUjanA karavA tatpara thI kAraNa ke manuSyagatimAM ja tuM A bhAvathI zrI jinapUjAnuM kevuM adbhuta pariNAma AvI zake teno mahimA kALamAM pUjAdikathI tAruM AtmakalyANa sAdhI zakIza. zrI vAsupUjya svAmIne - gAyo che. jijJAsu sAdhakathI jyAre vItarAga bhagavaMtanI dravya ane anaMtA AtmikaguNo pragaTapaNe vartatA hovAthI teonI vidhivatuM dravya bhAvathI vidhivat pUjA thAya che, tyAre vAstavamAM to te potAnA daraasala ane bhAva pUjanAthI te sAdhaka ! tuM paNa teonA jevA guNo, guNakaraNathI AtmasvarUpanI pUjA kare che. AvI pUjAthI sAdhaka zuddha bhAva vaDe pragaTa karI zakIza. jo ke zrI jinezvara bhagavaMtane potAnI pUjanA sAdhakothI potAnA svAbhAvika jJAnadarzanAdi guNo pragaTa karI, AtmakalyANa thAya tenuM koI prayojana ke IcchA lezamAtra paNa hotI nathI, paraMtu AtmArthI sAdhI, paramAnaMdano AsvAda karI zake che, te stavanano mukhya hetu che. sAdhaka mATe zrI vItarAga bhagavaMtanI bhaktisabhara pUjA e saraLa ane have stavanano gAthAvAra bhAvArtha joie. sarvottama upAya che. sAdhakanuM manuSyagatimAM thayela avataraNa saphaLa nIpaje pUjanA to kIje re, bAramA jinataNI re; e hetuthI zrI devacaMdrajInuM AvuM AvAhana che. jasu pragaTyo pUjya svabhAva; 'dravyathI pUjA re, kAraNa bhAvanuM re; parakRta pUjA re, je iccha nahi re; bhAva prazasta ne zuddha ; paNa sAdhaka kAraja dAva"....pUjanA...1 parama ISTa vallabha tribhuvana dhaNI re; he sAdhaka ! he bhajana ! tuM bAramA jinezvara zrI vAsupUjya svAmInI vAsupUjya svayam buddha...pUjanA. 2 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana : oNgasTa, 2003 ' zrI arihaMta prabhu anya nimittonA Azraya ane AdhAra sivAya "zuddha tattva rasa raMgI cetanA re, potAnA svataMtra puruSArthathI kevaLajJAna ane paramAtmapadane pAmelA hoya pAme Atma svabhAva; che. uparAMta pUrvajanmomAM teoe pracaMDa puruSArthathI tIrthaMkara nAmakarma AtmAlaMbI nija guNa sAdhato re, upArjana kareluM hovAthI teonI apUrva dezanA ane subodhathI asaMkhya pragaTe pUjya svabhAva...pUnA-5 bhavyajIvonuM AtmakalyANa thatuM hoya che. zrI tIrthaMkara prabhuno mahimA, je sAdhakane AtmasvabhAvane pragaTa karavAnI tIvra jijJAsA che, jenI prabhAva ane jJAnaprakAza traNe jagatamAM phelAyelo hovAthI teo tribhuvanapati cetanA vItarAga bhagavaMtanI pragaTa zuddha cetanA ke svabhAva para kendrita ane paramaiSTa devAdhideva tarIke pUjyatA pAmelA hoya che athavA teo thaI che ane je jinezvaranuM puSTa avalaMbana le che te vahelo-moDo bhaktajanonA hRdayamaMdiramAM aMtapratiSThA pAmelA hoya che. AtmasvabhAvane pAmavAno adhikArI thAya che. AvA sAdhakano saghaLo AvA mahimAvaMta zrI vAsupUjya svAmInI vidhivatudravyapUjAthI sAdhakane upayoga AtmAnA anuzAsanamAM vartavAno hovAthI athavA teno puruSArtha teo pratye prazasta ahobhAva pragaTe che. uttarottara AvI prazasta bhAvapUjAmAM mAtra vItarAga bhagavaMtano bodha anubhavamAM kevI rIte pariNAme temAM ja jema jema sAdhakane zuddhatA varte che, tema tema zrI vAsupUjya svAmI jevA hovAthI te kramaza: potAnA AtmasvabhAvamAM sthiratA pAme che. sAdhaka ja AtmikaguNa sAdhakamAM kramaza: pragaTa thavA mAMDe che. jyAre pratyakSa sagurunI nizrAmAM zrI vAsupUjya svAmI jevA vItarAga atizaya mahimA re, ati upakArakatA re; bhagavaMtanuM vidhivatuM guNAkaraNa kare che tyAre tenA sattAgata jJAnAdi nirmala prabhu guNa rAga; AtmikaguNo uparanuM karmarUpa AvaraNa dUra thavA mAMDe che ane potAno suramaNi, suraghaTa, surataru tuM chate re; pUjya AtmasvabhAva pragaTa thAya che. jinarAga mahAbhAga.. pUjanA...3 - "Apa akartA sevAthI huve re, sarva doSone dUra karI zrI arihaMta prabhu saMpUrNa nirdoSa dazAne pAmelA sevaka pUraNa siddhi; che athavA nirmaLatAne varelA che. teoe cAreya ghanaghAti karmono sarvathA nijadhana na diye re, paNa Azrita lahe re; kSaya karI potAnA anaMta jJAna-darzana-cAritrAdi AtmikaguNomAM kSAyika ' akSaya akSara riddhi...pUjanA-6 bhAve sthiratA pAmelA che. uparAMta teone jJAnAtizaya, pUjAtizaya ane saMpUrNa vItarAgadazAne pAmelA zrI tIrthaMkara prabhu potAnI zuddha Atmika vacanAtizaya pragaTapaNe varte che. teonI apUrva dezanAthI traNe jagatanA saMpadA sAdhakone vAstavamAM ApatA nathI ane AvI apekSAe teo jIvonuM AtmakalyANa thatuM hovAthI teono apAra mahimA ane prabhAva akartA che. Ama chatAMya sAdhakathI jayAre zrI vAsupUjya svAmInuM dravya hoya che. Ama arihaMta prabhunI niSkAraNA karuNA ane upakArakatA ane bhAvathI pUjanA tathA guNakaraNa thAya che, teo ananyAzrita thAya ajoDa che. saMpUrNa nirmaLatA pAmela zrI vAsupUjya bhagavaMta ane teonA che tyAre tenA nirAzrita karmabaMdhano ApoApa chUTavA mAMDe che. Ama pragaTa AtmikaguNo pratye sAdhakane ruci ane rAga varte to tene zrI sAdhaka sevakadharmathI pUrNa siddhi prApta karavAno adhikArI thAya che. tIrthaMkara ciMtAmaNi ratna, kAmakuMbha ane kalpavRkSa samAna nIvaDe che. sAdhakane pariNAma prApta thAya che temAM zrI tIrthakara bhagavaMtanuM koipaNa sAdhaka chevaTe bhAvapUjAnuM apUrva phaLa prApta karavAno adhikArI thAya che. prakAranuM svataMtra kartutva hotuM nathI, paraMtu teonA nimittanA sadupayogathI AvuM pariNAma nIpajAvavA mATe sAdhakane zrI tIrthaMkara bhagavaMtanuM yathAtathya sAdhaka potAnI sattAmAM rahela zuddha AtmasvarUpano AsvAda kare che. zrI oLakhANA gurUgame anivArya che. jethI yathArtha guNakaraNa dravya ane vAsupUjya svAmInuM puSTa avalaMbana lenAra sAdhakane akSaya jJAnadarzanAdi bhAvapUjAthI te karI zake. Ama je bhavyajanone zrI tIrthakara bhagavaMta pratye Atmika riddhi ane siddhi prApta thAya che. ruci ane rAga utpanna thAya che teo mahA bhAgyazALIo che. "jinavara pUjA re, nija pUjanA re, 'darzana-jJAnAdika guNa AtmanA re, pragaTe avya zakti; prabhu prabhutA layalIna; paramAnaMda vilAsI anubhave re, zuddha svarUpI rUpe tanmathI re, devacaMdra pada vyakti ....pUjanA-7 * tasu AsvAdana pIna....pUjanA...4 sAdhakathI jyAre dravya-bhAvAdikathI zrI jinezvara bhagavaMtanI vidhivatuM sAdhakane gurugame zrI vAsupUjya jevA vItarAga bhagavaMtanuM yathAtathya pUjana thAya che, tyAre tene nizcaya vartavA mAMDe che ke te vAstavamAM to oLakhANa thAya ane teonI vidhivat dravya ane bhAva pUjAdika thAya to potAnA hRdayamaMdiramAM birAjamAna paramAtma tattvanI athavA svasvarUpanI tene samyagudarzananI prApti saMbhave che. AvA sAdhakane nizcaya varte che ke ja pUjA kare che. sAdhaka zrI jinezvaranA nimittano Azraya laI potAnI jevA sarvajJanA AtmikaguNo pragaTapaNe varte che tevA ja guNo potAnA sattAmAM, paraMtu bahudhA apragaTadazAmAM rahela AtmatattvanI pUjA karato zuddha AtmasvarUpamAM kAyamathI hoya che, paraMtu te bahudhA apragaTa ke hovAthI tenA svAbhAvika jJAnAdi guNo ke zakti pragaTa thavA mAMDe che. sattAmAM hoya che. AtmArthI sAdhaka potAnA jJAnadarzanAdi ravAbhAvika Avo sAdhaka kramaza: potAnA svaguNono paramAnaMda anubhavavA mAMDe guNo pragaTa karavA mATe prabhu pratye guNarAgI thAya che ane temAM ja tene che, temAM te nimagna rahe che ane avasara Avya pUrNa zuddhAtma svarUpane tanmayatA varte che. uttarottara sAdhaka zuddha bhAva vaDe potAnA sahaja ke siddhapadane pAme che. svabhAvamAM ke nijasvarUpamAM puSTa thato jAya che. Ama dravya ane bhAva zrI jinezvara bhagavAnanI dravya ane bhAvapUjAdithI kevuM adbhuta pUjAdikathI sAdhakane potAnA zuddha guNono AsvAda karavAnuM saubhAgya pariNAma AvI zake che teno mahimA prastuta stavanamAM zrI devacaMdrajIe prApta thAya che. vyakata karyo che. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa, 2003 prabuddha jIvana rUDhirbalIyasI || Do. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA (gatAMkathI cAlu) ema lAge che, paraMtu bhAvanAthI vaMcita rahevAthI tIrthaMkara nAmakarma bAMdhI samyakatvanA paDadA pAchaLa chupAyelo mokSa dRSTigocara thAya che. have zakatA nathI. kemake AMtarika rIte sarva jIvone zAsana rasika karavAnI tevI samajaNa pachI samyakatva prApta karavA mATe je lAkha prayatno karyA te bhAvadayA khUTe che. zAsana rasika karavA tathA bhAvadayAnI adhurapane lIdhe sAcavavA maraNiyo jaMga khelavo paDe. AtmAe apUrva supuruSArtha karavo tIrthaMkara nAmakarma nikAcita nathI karI zakatuM. tethI vIsa sthAnakanI ja rahyo. have tene TakAvavuM joie, sAcavavuM joie. sthira rahe te mATe ArAdhanA sAthe tIrthakara nAmakarmanI nikAcanA thAya to tIrthaMkara banavAnuM prayatnazIla banavAnuM. TakAvI rAkhyuM hoya to tene vadhu ne vadhu nirmaLa kArya sunizcita thaI jAya. karavA sAdhanAnA kSetramAM satata tallIna rahevuM paDe. je mATe samyakatvanA bhagavAna zrI mahAvIra svAmInA samayanA je nava mahApuruSoe tIrthakara 67 bhede upAsanA cAlu rAkhavI paDe che. nAmakarma bAMdhyuM che, temAM zreNika rAjA, sulasA zrAvikA, revatI zrAvikA, namaskAra, namana, vaMdana karavAthI mananuM unmanIkaraNa thAya che. te zaMkha zrAvaka, ANaMda zrAvaka, poTila zrAvaka, supArzvakAkA, zatakazrAvaka, saMdarbhamAM rAI pratikramaNamAM Avela "vizAlalocana dala sUtra'nI be zreNikaputra udAyana che. A kaMI nAnIsUnI vAta nathI, kAraNa ke teo gAthA ahIM rajU karuM chuM. mahAvIra svAmInA samayanA che. - "yeSAbhiSeka karma kuvA mattA harSa bharAtuM sukha surendrA: bhAvi tIrthakaro je thanArAM che temAM zrI kRSNa vAsudeva, nATakIya ane tRNamapi gaNayatti naiva nAke prAtaH santu zivAya te jInendrA: (2) mAyAvI nArada, karNa vagere paNa bhAvi tIrthakaromAMnA che. A AzcaryakArI kalaMka nirmakahAmamukta pUte kutarkarAhu grasata sado dayam nathI lAgatuM ? kRSNa bAramAM amamasvAmI thaze, karNa ra0mAM tIrthaMkara apUrva caMdraka jinacaMdrabhASita dinAgane nomi budhernamaskRtam (3) vijayasena, nArada ekavIsamA mallinAtha, aMbaDa tApasa raramA devasvAmI aMtamAM ApaNe sarve samyakatva prApta karavA kaTibaddha thaI te meLavI tathA vaipAyana 19mA yazodhara svAmI thanArAMmAMnA che. bhAvi tIrthakara bhavasAgara tarIe evI zubhecchA rakhAya ne ? hAlamAM je jaino che thanArA nAmAdi nikSepe vartamAnamAM pUjanIya bane che. AgAmI AkhI temaNe AryakSetra, manuSya bhava, jaina dharma, deva-guruno samAgama, zravaNacchA covIzInI pratimAo che ane te hAlamAM pUjAya paNa che. mahArAjA ane tadanurUpa AcaraNa karanArA bhavi dharmIo pATa para birAjelA zreNika je AvatI covIzImAM prathama tIrthaMkara pAnAbha thaze temanuM bhavya, AcArya bhagavaMtanA sadupadezathI thatI preraNAthI vIsa sthAnakanI bhakti vizAla, AkarSaka jinAlaya atyAre udayapuramAM astitva dharAve che, ArAdhanA kare che. tapazcaryAnA mahattva jeTalI ja AvyaMtara bhAvanAnI temanI moTI vizALa pratimA varSothI pUjAya che. "hiMmate mardA to madade kakSAe sarvajIvonA kalyANanI bhAvanA che. jene bhAvadayAnuM svarUpa khudA" pramANe hatAza thayA vinA adhikAdhika mAtrAmAM zubha saMyama karI ApI zakAya. je hove muja zakti isI...dvArA tIrthaMkara nAmakarma bAMdhanAra bhAvapUrvaka nirjarA karI karma khapAvI zubha karanArAomAM bhAve bhAvanA AtmA ciMtave che; AtmAnA bhAvone prabaLa kakSAnA banAvI bhAvanA bhAvi jIvana sArthaka karIe e ja zubhakAmanA. bhAve che: "jo mane evI prabaLa zakti maLe to huM "savi, jIva karuM valI eka navo muddo noMdhI laIe. vartamAna samaye rAvaNane eka zAsana rasI... badhA jIvone zAsananA rasiyA banAvI dauM, badhAMne kharAba, duSTa puruSa tarIke navAjavAmAM Ave che. paraMtu te ke jeNe cokkasa adharmImAMthI dharmI banAvI pApa karatA aTakAvI, puNyopArjana karatA sItAnuM haraNa karavAnuM kaniSTha kAma karyuM, je rAvaNa jevAe na karavuM banAvI; du:kha bhogavanArAne sukha bhogavanArA karI dauM. evI prabaLa joie. jo ApaNe rAvaNanA jIvanamAM DokiyuM karIe to tenA jIvananuM zakti mane maLe ke jethI saMsAramAM koI du:khI na rahe, badhAMne kalyANakArI ujaLuM pAsuM paNa jovA maLe tema che. jenI sAme ApaNe jhAMkhA paDI zAsana pamADI dauM evI zakti ane sphare to sAruM.' zakIe. rAvaNa jaina zAstromAM jinabhakta tarIke hato. vINAno tAra vartamAna pravartamAna samaye hajAro puNyAtmAo vIsa sthAnanuM tapa kare tUTyo tyAre te aSTApada para birAjamAna vartamAna covIzInI ra4 che, karI rahyAM che je mArga sAco che. te dvArA ochAmAM ocho Azrava, prabhupratimAo samakSa svapatnI sAthe nRtya-gAnanI bhaktimAM magna hato, vadhumAM vadhu saMvara ane tenA paripAkarUpe bhAva nirjarA thAya che, jethI maMdodarI nRtya karatI hatI tyAre tAra tUTatAM kSaNamAtramAM potAnI nasa mokSanA dvAra sudhI pahoMcI zakAya te mATenI taiyArI, ochAmAM ochI kADhI tAra sAMdhI lIdho je bhAvollAsa ghaNo UMco hato. zubha adhyavasAyomAM azubha bhAvanA, vadhumAM vadhu zubha bhAvanA bhAvavI rahI. AvI utkaTa tallIna hato tyAre rAvaNo te ja ghaDIe tIrthaMkara nAmakarma upAryuM, ane udAtta kakSAnI bhAvanA bhAvatAM pavitra zubha adhyavasAyamAM teo tIrthakara mahAvideha thotramAM tIrthaMkara thaI moko jaze. nAmakarma bAMdhe che. "zuci rasa DhaLate tihAM bAMdhatA tIrthakara nAma nikAcatA TUMkANamAM paramAtmA banavAnI pAmarAtmAnI prakriyA joI. tenuM ciMtana bAkI raheluM AyuSya pUrNa karI mRtyu pachI svarge sIdhAve che. vacamAM eka karatAM ApaNAmAM paDelI anaMta zaktinuM bhAna thAya to jANavA jevuM che devano bhava karI chelle bhave tIrthakara bane che. tIrthakara banavAno A ja ke tevuM bIja ApaNAmAM paDeluM che. jema bIja vikasita thatAM vRkSa bane rAjamArga che, prakriyA che. tethI Ama vasa sthAnakanI ArAdhanA sAthe tyAre havA-pANI-prakAzAdi sahayoge hajAro phaLa utpanna karI zake che savi jIva karuM zAsana rasI'nI bhAvanA bhAvatAM kaMI paiso kharacavo tema ApaNe paNa AtmAmAM paDelA paramAtmA thavAnA bIjane vIsa sthAnakanI paDato nathI. paraMtu AvA mananA udAtta bhAvo jAgRta thatA nathI, sarva samyagu ArAdhanA karatAM karatAM tapazcaryA tathA bhAvadayAnA bhAvanAnA jIvonA kalyANanI bhAvanA jAgatI nathI. vartamAnanA paDatA samaye siMcanarUpI jaLathI siMcana karIne tIrthaMkara nAmakarma upArjita karI bhAvimAM ArAdhanA karAya che, mananA saMtoSa khAtara ArAdhanA thAya che, karI tIrthaMkara thaIne hajAro lAkhone mokSamArganI prApti karAvIne mokSe jaie. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ no prabuddha jIvana oNgasTa, 2003 samyakatva pAmyA te pahelo bhava ane mokSa pAmavAno chello bhava upara pramANe vIsapadonI ArAdhanAmAMthI eka eka padanI ArAdhanA gaNAya che. A benI vaccenI saMkhyA te bhava saMkhyA gaNAya che, kAraNa karanAra A 20 puNyazALI mahAtmAo hatA. emaNe eka eka padanI ke samyakatva pAme te pUrvenI mithyAtva kALanI bhavasaMkhyA anaMtI thAya. te ArAdhanA karIne tIrthaMkara nAmakarma nikAcita karI mahAvideha kSetramAM tIrthakara pramANe AdIzvara bhagavAnanA 13 bhavo thayA. zAntinAtha bhagavAnanA banIne mokSa pAmyA. vIsasthAnako kayA kayA te paNa ahIM rajU karAyo che. 12 bhavo, neminAtha bhagavAnanA 9 bhavo thayA, pArzvanAtha bhagavAnanA AtmAnA guNono vikAsa karI 14 pagathiyAM caDhavA mATe dharma ane 10 bhavo thayA, mahAvIra svAmInA ra7 bhavo thayA. bAkInA zeSa karma viSe spaSTa khyAla rahevo joie. te mATe satata jAgRkatA rahevI tIrthakaronA 3-3 bhavo thayA. bhagavAna RSabhadevano jIva pahelA joie. tyArabAda bhAvanirjarA jema bane tema vadhu ne vadhu karavI joie. dhanasArthavAhanA bhave samyakatva pAmI 13mA bhave mokSe gayA; bhagavAna te mATe mAre samakita pAmavuM che te maMtra guMjyA karavo joie kemake te pArzvanAthano jIva pahelA maru bhUminA bhave samyakatva pAmI 10mA pArzvanAthanA samagra kriyAkalApa AgaLa enjinanI jema ekaDAnuM kArya kare che. bhave mokSe padhAryA, bhagavAna mahAvIra svAmI pahelA nayasAranA bhave hatAza thayA vagara ApaNe jANIe chIe ke paMcama ArAnA aMte eka samyakatva pAmI ra7mA bhave mokSe sIdhAvyA. paraMtu tIrthaMkaro ke koI paNa sAdhu, eka sAdhvI, eka zrAvaka ane eka zrAvikA jaina dharmano vAvaTo jIvanA nigodathI mAMDI mokSe javAnA bhavo anaMta ja che. tethI nigoda pharakAvanArA haze. Arya kSetramAM janmI sAdhana sAmagrI prApta karI che e jIva mATeno eka cheDo ane tenI sAmeno cheDo te mokSa. te yogya phaLa Ape te mATe adharma jema bane tema zunya sthitie pahoMce pUjya vIravijayajI mahArAja nAtrapUjAnI DhALamAM jaNAve che ke to beDo pAra thayA vagara rahe kharo ? jaina darzanamAM namaskAranuM advitIya jIva samyakatva pAmIne ja AgaLa kUca kare che. vAsasthAnakanI ArAdhanA mahattva che. tethI mananuM unmanIkaraNa thato ekkovi namukkAro jInavara, karI manamAM jagatanA sarva jIvonA kalyANanI bhAvadayA ciMtavI A vasahassa tAre I naraM va nArIvA, strI tathA puruSa baMne mokSanA adhikArI ArAdhanAnA baLe tIrthaMkara nAmakarma nikAcita kare che, upArjita kare che. che te atre batAvyuM che. ahIM jaNAvelo ekkovi namukkAro jo te jevI rIte namaskAra mahAmaMtranA nava pado che tema vIsasthAnakanAM 20 sAmarthyayogano thAya to samakitI jIva paraMparAe mokSa mATeno AtmavikAsa pado che. tresaTha zalAkA puruSacaritra mahAgraMthamAM kalikAlasarvajJa hemacaMdrAcArye kare kemake te have 14 guNasthAnakonI sIDI para ArUDha thaI 13-14 vIsa padanI ArAdhanA karI tIrthaMkara nAmakarma nikAcita karavAnuM pharamAve guNasthAnake vItarAga dazAne prApta karI kevaLI thaze ja. kAraNa ke siddho che. bIjI tarapha A 20 padomAMthI koipaNa eka padanI sucAru- "pAragayA paraMparAegayANa losagnamuvagayANa' sthitie pahoMcelo che. zraddhApUrvaka ArAdhanA karI, tIrthaMkara nAmakarma upArjita karI, arihaMta A badhuM mananuM unmanIkaraNa thatAM, sAmarmayoga siddha thatAM zakya thaI mokSe ghaNAM gayAM che. zrI lamaNasUrie vIsasthAnaka pUjAmAM eka bane che je mATe ApaNe AzAvAdI thavuM rahyuM, te mATeno supuruSArtha karI eka padanI ArAdhanA karI koNa koNa mokSe gayA tenI nAmAvali Ama sarva Atmazakti vikasAvavI ja rahI. jaNAvI che : ' dharmajijJAsu zraddhAnvita zrAvaka, tattvanA jANakAra ane samakitI (1) pahelA padanI ArAdhanA karI devapALa rAjA tIrthaMkara nAmakarma thavAnuM jeNe lakSa rAkhyuM che te A tathyathI abhijJa ja che ke saMsAra bAMdhe che. (2) bIjA padanI ArAdhanA karI hastipALa rAjA tIrthaMkara anAdi-anaMta che chatAM vyakti pote mokSa meLavI teno aMta lAvI zake nAmakarma bAMdhe che. (3) trIjA padanI ArAdhanA karI jinadatta zeTha che. kemake abhavyo kyAreya mokSa pAmavAnA nathI. teo saMsAramAM ja tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. (4) cothA AcArya padanI ArAdhanA karI rahenArA che. tethI saMsAra cAlu ja rahevAno che. paraMtu vyakti vizeSa puraSottama rAjA tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. (5) pAMcamA sthavIra padanI supuruSArtha karI mokSa meLavI tene "sAnta' karI zake che. saMsArano aMta ArAdhanA karI padamottara rAjA tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. (6) upAdhyAya zakya nathI; paraMtu vyakti vizeSano saMsAra sAnta paNa che. bhagavAna padanI ArAdhanA karI mahendrapALa tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. (7) mahAvIre, covIsa tIrthaMkaroe, sarva gaNadharoe, keTalAMka AcAryo, sAdhudanI ArAdhanA karI vIrabhadra tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. (8) upAdhyAya, sAdhu-sAdhvIo moze pahoMcI saMsArano aMta lAvelo che. jJAnapadanI ArAdhanA karI jayanta deva tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. (9) dharma na pAmelAo asaMtavAra saMsAramAM 84 lAkha yoniomAM bhaTakyA samyagadarzana padanI ArAdhanA karI hari vikramarAjA tIrthaMkara nAmakarma kare che, ravaDe che, bhame che. dharma pAmI jeo samakita meLave che teo ja bAMdhe che. (1) vinayapadanI ArAdhanA karI dhanazeTha tIrthakara nAmakarma saMsArano aMta lAve che, jyAre abhavI jIvo to kadApi mokSamAM javAnA bAMdhe che. (11) cAritra (Avazyaka) padanI ArAdhanA karI aruNadeva ja nathI. tethI saMsArano kyAreya paNa aMta Avavo saMbhava nathI. saMsaraNazIla tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. (12) brahmacaryapadanI ArAdhanA karI candravarmA saMsAra anaMtakALa sudhI cAlato ja raheze. teno Avo svabhAva che. tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. (13) kriyApadanI ArAdhanA karI harivahana AjakAla siddhacakrapUjana, bhakatAmarapUjana, lAkhonI saMkhyAmAM navakAra tIrthakara nAmakarma bAMdhe che, (14) tapapadanI ArAdhanA karI kanakaketu jApa, devadarzana tathA pUjA, sAmAyika, anuSThAno, vrata niyamAdi rAjA tIrthakara nAmakarma bAMdhe che. (15) supAtradAna padanI ArAdhanA adhikAdhika mAtrAmAM thAya che. dharma karavAno niyama le che paraMtu adharmakarI harivahana rAjA tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. (16) vaiyAvacca pApa tyAganI vAto karo to taiyAra nahIM thAya. pariNAma evuM Ave che (jinapadanI) ArAdhanA karI jiyataketu tIrthakara nAmakarma bAMdhe che. ke dharma paNa thato rahe che ane sAthe sAthe pApa paNa karAye ja jAya che; (17) saMyamapadanI ArAdhanA karI puraMdara rAjA tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe jethI dharmanI kiMmata ghaTe che, dharmanI niMdA thAya che. jo dharma karatAnI sAthe che. (18) abhinava jJAna pada ArAdhI sAgaracaMdra tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe pApa paNa ochuM thatuM rahe to eka divasa evo Ave ke pApo chUTI jAya, che. (19) zrutapadanI ArAdhanA karI ratnacUka tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. pApo ochAM karatAM karatAM te sarvathA chUTI jAya tyAre sonAmAM sugaMdha (20) tIrthapadanI ArAdhanA karI meabha tIrthaMkara nAmakarma bAMdhe che. bhaLI jAya ane AtmakalyANanA mArga para agresara thatAM nirjarA thakI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . oNgasTa, 2003 prabuddha jIvana mokSa pahoMcADanArA mArge phalAMgo bharI zakAze. karatAM kevaLajJAna prApta karyuM. badhAM ja tIrthaMkaro janme tyAre traNa jJAnanA svAmI hoya che ane teo te ja rIte aMdhakAramAM kALA sarpane lIdhe caMdanabALAno hAtha dUra laI jyAre saMsAra tyajI saMyamita jIvana jIve; sAdhu bane tyAre ja cothuM jatAM sarpano javAno mArga mokaLo to thayo paraMtu jAgRta thayelA caMdanabALAe mana:paryavajJAna meLave che, kAraNa ke mana:paryavajJAna chaThThA-sAtame pramatta- jANyuM ke mRgAvatIne apratipAtijJAna temanA prabhAvathI thayuM che tyAre apramatta sAdhu ja ke jeo saMsAratyAgI, virakta vairAgI mahAtmA hoya temanI AzAtanA mATe kharA hRdaye pazcAttApa karI rahelAM caMdanabALAne temane hoya che. A cothuM jJAna paNa guNapracayika che tethI A be sthAne paNa kevaLajJAna thayuM. rahelA apramAdI, RddhivaMta cAritradhArI saMyamI munirAjone zubhabhAvanA atIrtha siddhanA bhedamAM mAtA marUdevInuM nAma Ave che. bhagavAna pariNAme caDhatAM ja pragaTe che. 28SabhadevanI mAtA marudevI putranA mohane lIdhe lAMbA 1000 varSonA upAzakadazAMga sUtramAM bhagavAna mahAvIra prabhunA parama upAsaka 10 samaya sudhI rUdana karavAthI AMkhanI dRSTi gumAvI dIdhI. putrane kevaLajJAna zreSTha zrAvakanuM varNana che. AnaMdazrAvaka jyAre ni:spRhI niSparigrahI thatAM teno vaibhava sAMbhaLI anitya ane ekatva bhAvanuM ciMtana karatAM bAra vrata dhArakane 14 varSanI anupama sAdhanA karatAM karatAM hAthI upara ja rAjamArga kSapakazreNi para caDI, ghAtI karmono kSaya karI avadhijJAnAvaraNIya karmano kSayopazama thatAM avadhijJAna ane avadhidarzana aMtarmuhUrtamAM mokSapurImAM pahoMcI gayA. thayAM. yogAnuyoge mahAvIra svAmInA Adya gaNadhara anaMtalabdhi nidhAnane bhagavAna RSabhadevanA putra bAhubalI dIkSA laIne kAryotsarga dhyAnamAM vaMdanA karatAM vinaMtI karI ke saMstAraka (saMthArA)thI bahAranI bhUmino 12 mAsa vItyA pachI brAhmI-suMdarI, sAdhvIo dvArA "vIrA morA gaja tyAga karyo hovAthI bahAra paga mUkI zake tema nathI, to najIka Avo thakI Utaro, gaja caDe kevaLa na hoya re..' AnAthI sAvadhAna banelA to caraNasparzI zake. ApanI asIma kRpAthI mane avadhijJAna avadhidarzana prabhuvaMdanArthe paga upADatAM kevaLajJAna pragaTa thaI jAya che. prApta thayuM che. gautame kahyuM ke zrAvakane AvuM jJAna na thaI zake tethI bharata cakravartIarIsA bhuvanamAM anitya bhAvanAnuM ciMtana karatAM mRSAvacananuM micchAmi dukkaDa, zrAvake kahyuM ke zuM satya vacananuM paNa micchAmi hAthanI sarI paDelI mudrA nimitte kevaLajJAnanI prApti thaI. dukkaDa ApavAmAM Ave che ? gautame samavasaraNamAM pahoMcI bhagavAne "aMbaDa parivrAjakanI parIkSAmAM uttIrNa thayelAM rapamAM tIrthakara na khulAso karyo tyAre agAdha saraLatAthI kahyuM ke tamAruM kahevuM sAruM che. hoya tathA kudevonA darzane na janAra 32 putrone samarAMgaNamAM gumAvI eka munivara potAnI pratilekhana (paDilehaNa)nI kriyA karI kAjo denArI sulasA rathakAra patnI bhAvita dvArA samakitI thaine tene parimArjita (kacaro) kADhI IriyAvahI karatAM bhAvanI vizuddhithI avadhijJAnAvaraNIya karI rahelI AgAmI utsarpiNImAM 15mA nirmama tIrthaMkara thaze. samakita karmanA kSayopazamathI avadhijJAna pragaTyuM paraMtu jyAre svargAdhipati saudharmendra dRSTi sAhATyaka banI gaI ! bharosaranI sajhAyamAM tenuM nAma prathama potAnI priyatamA IndrANIne vinaMtI karato joI kAyotsargamAM munine che. "sulasA caMdanabALA'...tene dharmalAbha kahevaDAvavA bhagavAna mahAvIre hasavuM AvI gayuM ane hAsya mohanIya karmane lIdhe avadhijJAnAvaraNIya aMbaDane mokalyo hato. karmanA udayathI te naSTa thaI gayuM ! jenA tAjetaramAM lagna thayelA che te yuvAna TIkhalI sAthIdAro sAthe kalpAtIta devalokanA anuttara svarga ane sarvArthasiddha vimAnanA devo kutUhalavRttithI prerAI jyAM nAma pramANe guNa dharAvanArA caMDarUdrAcArya AyuSyabhara 36 sAgaropama zAstrIya viSayonA ciMtana, manana, samIpa AvI kahevA lAgyA ke A yuvAnane dIkSA levI che. temaNe nididhyAsanamAM magna tallIna thaI adbhuta jJAnopasanA kare che. abhayakumAra: krodhAnvita thaI, mAthuM hAthamAM laI muMDI nAMkhyuM, loca karI dIdho. hasavAmAMthI 36 sAgaropama sudhI pAMcamA anuttara sarvArthasiddha vimAnamAM ArAdhanA khasavuM thaI gayuM. te yuvAne bAjI saMbhALI lIdhI ane ziSya banelA karanArA che. yuvAne gurane tyAMthI salAmatI mATe cAlI nIkaLavA jaNAvyuM. rAta paDI. sAmAyika, rAI devasi pratikramaNa karatAM ApaNe puNyAnubaMdhI puNya gaI hatI. guruthI aMdhArAmAM cAlI zakAya tema na hatuM tethI kahyuM ke mane saMpAdita karAvanAra iriyAvahI paDikkamiye chIe; paraMtu bALasulabha UMcakI le. khADATekarAvALo rasto tathA aMdhAruM hovAthI Dagamaga gatie ceSTA karanAra aImutta bALamuni pANImAM thoDI tarAvatAM je apakAya cAlavA mAMDyuM. krodhAyamAna caMDarUdrAcArye mAthA upara DaMDAthI prahAra karavA jIvanI virAdhanA karI te dhyAna para levaDAvatAM te evI tallInatA lAgyA, paraMtu samatAmAM sthira rahI, vedanAne gauNa karI kSamA-samatAnI ekAgratAthI paDikkamI ke AtmakalyANa sAdhI lIdhuM. bhAvanAmAM sthira navIna muni dehabhAna bhUlI Atma ciMtananI dhArAmAM yUlibhadra kozA vezyAne tyAM kuTuMbIjanono tyAga karI 12 varSa rahyA caDI; pApono nAza karato AtmA guNasthAnaka zreNiomAM AgaLa ane jyAre nAnAbhAIe raktaraMgI nAgI talavAra hAthamAM laI pitAnuM vadhatAM kSapakazreNimAM ArUDha thaI zukaladhyAnanI dhArAmAM caDI kevaLI banyA. mAthuM vADhI nAMkhyuM te jANyuM tyAre rAjAne mAtra AlocavAnuM kahI, loca guru have sArI rIte cAlanAra lohIthI kharaDAyelA ziSyane nIce karI dharmalAbha karatA UbhA rahyA te sthUlibhadra 84 covIzI sudhI amara utArI pazcAttApanI dhArAmAM kSamA yAce che. ziSyane apratipAti jJAna thaI gayA-kevI sAdhanA ! thayuM che ema jANIne pazcAttApamAM DUbelA caMDarUdrAcAryane paNa kevaLajJAna thayuM. bhagavAna mahAvIra svAmInA svahaste dIkSita thayelI chatrIsa hajAra saMdhyA samaye raMgaberaMgI badalAtA vAdaLo joI saMsAranI asAratA sAdhvIonA agrasara caMdanabALA bhagavAnanA samavasaraNamAMthI sUryAsta joI rAjA prasannacaMdra rAjapATa, vaibhava tyajI dIkSA laI sAdhu banyA. eka thayA chatAM paNa pAchA na pharanArA mRgAvatInuM dhyAna na gayuM ane hAtha UMco karI kAyotsargamAM hatA tyAre temanA kAne vAta paDI. ethI caMdanabALAe kahyuM ke sArA kuLanI strIo mATe A yogya na kahevAya. yuddhanI vicAraNAmAM khovAI gayA. mAnasika yuddhamAM caDyA. eka pachI ziSyA mRgAvatIne Thapako ghaNo Akaro lAgyo ane UMDuM ciMtana karatAM eka tIro pheMkatA gayA. zastro khUTatAM mugaTa pheMkavA jatAM muMDita thayAnuM bhAvanAnA uccattama zikhare ArUDha thaI kSapaka zreNie karmakSaya karatAM bhAna thatAM sAvadhAna thayA; mAnasika pApo dhovA pazcAttApanI dhArAmAM Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana oNgasTa, 2003 vahevA lAgyA. dhyAnAgnie jotajotAmAM pAponA DhagalAne bhasmIbhUta che? cAMllo ThIka thayo che, kapaDAM vyavasthita paherAyAM che vagere. darpaNamAM karI dIdho. kSapakazreNie ArUDha prasannacaMdra cAra ghAtI karmono kSaya karI potAnI kSati-uNapa jue che. dhArmika jIvanamAM prabhudarzana paNa mahattvanuM kevaLajJAna prApta karI vItarAgI thaI mokSe gayA. sthAna dharAve che. prabhunI pratimArUpI darpaNamAM ApaNuM, pratibiMba joI upara TAMkelAM vividha udAharaNo jaNAve che ke A vyaktioe bAra zakAya. jinapratimAmAM darpaNanI jema Atmika doSa-durguNorUpI kSatione bhAvanAmAMthI game te jevI ke anyatva, ekatva, azaraNatva, azucisvAdi, joI zakAya. paramAtmAmAM sva-Atmadarzana karavAnI A eka adbhuta bhAvanA, koIka prasaMga ke dazya, dhyAna, sAdhanA, samAdhi, samatA, tapa, prakriyA che. ApaNo apUrNa, alpajJa, rAga-dveSI sarva doSa, durguNothI tyAga, jinavANInuM zravaNa tathA pariNAmana, prabhunI zraddhApUrvaka tathA bharapUra chIe jyAre paramAtmA sarvaguNa saMpanna, sarvadoSarahita svadarzI, bhakti sahitanI pUjAdino sathavAro lIdho hato. vItarAgI che. tenA paripAka ane pariNati rUpe AtmAmAM eTalI tIvra jhaNajhaNATI, udayaratnavijayajI mahArAje zAntinAtha bhagavAnanA stavanamAM jaNauLyuM gaddagatA kriyamANa thaI jethI sAtamAM apramatta guNaThANe pahoMcI, che ke: zAMta-prazAMta banI anAsakta bhAva, samatAyogamAM ArUDha thaI, vItarAgI suNo zAMti jida saubhAgI, huM to thayo chuM tuma guNa rAgI thavA mATenA zukaladhyAnanA cAra pAyA pasAra karI sIdho kUdako mArI tu me nIrAgI bhagavaMta, jotAM kema maLaze taMta. zailezI dazA prApta karI kevaLajJAnanA adhipati banI gayA. AnI 10 kaDImAM udayaratna mahArAje huM ane bhagavAna kevAM che tenuM have karavA jevuM A pramANe rahe che. AtmAnA darzanaguNane kriyAmAM suMdara varNana karyuM che. eka durguNono bhaMDAra che jyAre bIjo sadguNo parivartita karIne paramAtmadarzana vaDe darzanaguNa vizuddha ane vikasita kevAM ane keTalAMka che te tulanAtmaka rIte pratipAdita karyuM che. pU. karavo joIe. darzanIya paramAtmA che, darzanakartA pAmarAtmA che. baMne yazovijayajI mahArAje jJAnasAra graMthanI aMdara pUrNatASTakamAM pUnI AtmavarUpe samAna che. vizeSaNa mAtra aMtara kare che. AtmAne parama pUrNatA ane apUrNanI apUrNatA citarI che. ane pAmara lAgatAM A zabdo bane che. parama eTale sarvottama, sarvazreSTha, AvA prabhudarzananuM anupama ane adbhuta varNana avadhUta yogI pU. sarvopari, sarvakarmarahita, sarvaguNavibhUSita, sarvajJa, vItarAgI te paramAtmA AnaMdaghanajI mahArAje potAnI covIsImAM vizeSa karIne ane AnAthI viruddha dharma hoya te pAmarAtmA. pAmarAtmA mATe paramAtmA abhinaMdanasvAmInA stavanamAM karyuM che. saMkSepamAM AvA yogI paNa prabhudarzana UMco Adarza che. mATe taDapI rahyA che. A taDapa svAti nakSatranA biMdune jhaMkhatA cAtaka paramAtmA tethI tene mATe pUjanIya, darzanIya, vaMdanIya, citanIya pakSI jevI che. hoI jIve pUjaka, darzaka, ciMtaka thaI bhakta banI bhakti karavI joIe. pUjya vIravijayajI mahArAje cosaTha prakAranI pUjAmAM 8 karmonA jena kuLomAM adyAvadhi A rivAja cAlu che ke pathArImAMthI jAgyA viSayamAM 8 bhinna bhinna pUjAnI DhALo racI che. jethI Ane 64 prakArI pachI paheluM kArya najadikanA derAsaramAM jaI prabhunAM darzana karI kRtakRtyatA pUjA kahe che. anubhavavI. teNe bhagavAnanI bhakti karavI joIe. temAM prabhudarzana upara karelI carcA-vicAraNAnA phaLasvarUpa A rIte niSkarSa para prAthamika prakriyAmAM sthAna meLave che. tyArabAda pUjA, bhAvanA, dhyAnAdino AvI zakAya. A samayagALo je 84 hajAra varSothI kaMIka ocho che te daramyAna bharatakSetramAMthI mokSa azakya che. paraMtu A daramiyAna evAM cakSurindrinA abhAvamAM ekalendriyo, vikasendriyono AtmA, prabhudarzana kaMIka jIvo hoI zake che ke jeo carama-dagalaparAvartakALamAM pravezI karI zakatA nathI. tethI keTalAMye janmo naraka, tiryaMca gatimAM pasAra cUkyA hoya. 84 hajAra varSothI A samaya ghaNo ghaNo moTo che. thayA. tethI 84 lAkha jIvayonimAM manuSya gati ane devagatimAM mArgAnusArI, mArgapatita, mArgAnurUDha jIvo, jANAvuM, mAnavuM ane AcaravuM paramAtmadarzana, pUjA, bhakti karI IndriyonI (maLelI) sArthakatA siddha saraLa rIte samajI pragati karI zake tema che. te mATe dharma ghaNo karI karavI rahI. devo pAMca kalyANako tathA naMdIzvara dvipamAM jaI pUjAdi kare nAkhyo tema mAnI saMtoSa na karatAM dharmamAM asaMtoSa tathA paugalika che. prabhu darzanathI bhakta dhanyatA anubhave che. A bhAvane pU. yazovijayajI saMpatti ghaNI vizALa ane vistRta hovA chatAM paNa ahIM asaMtoSa mahArAja RSabha jinastavanamAM Ama kahe che: dharAvavAnA badale saMtoSa rakhAya to bAjI jItI javAnI pUrI zakyatA RSabha jinarAja muja Aja dina ati bhalo che. te mATe be prakAranI pravRttio hoya che. zubha ane azubha. saMsAranA guNa nIlo je tuja nayaNa dITho vaiSayika, bhautika ane paulika sukhomAM svarganuM sukha pAmavuM te mATenI du:kha TaLyA sukha maLyA svAmI tuja nirakhatAM sarva pravRttio azubha ja rahevAnI. AvI azubha pravRttio na thAya te sukRta saMcaya huo pApa nITho. mATe jAgarUkatA ghaNI Avazyaka che. te pramAdavaza thaI jAya eTalA mATe A gAthAmAM prathama caraNamAM prabhudarzana ane aMtima caraNamAM sevA- bhagavatI sUtramAM vAraMvAra bhagavAna mahAvIre cAra jJAnanA dhAraka pUjAnI vAta lakhI che. darzana-pUjanathI bhakta bhagavAnI nikaTa janArAM gautamasvAmIne TokyA che ke "samaya gocama mA pamAae." che. vaLI devacaMdrajI mahArAje kahyuM che: ekavAra samavasaraNamAM beThelA mahAvIrasvAmIne jayantI zrAvikAe svAmI guNa oLakhI svAmIne je bhaje, prazna karyoH "he kRpAnAtha ! A saMsAramAM konuM sUtA rahevuM sAruM ane darizana zuddhatA teha pAme. konuM jAgavuM sAruM?' uttaramAM bhagavAne kahyuM: "jAgariyA dhampiNa adhamiNAM jJAnacAritra tapavIrya ullAsathI karma jItI vase mukti dhAme. tu suttayA sayA." dharmInuM jAgavuM sAruM ane adharmInuM sUtA rahevuM sAruM. Ama zuddha darzanane mokSaprAptinuM kAraNa batAvAyuM che. saMsAramAM dharma jAgato raheze to pApa nahIM kare, jyAre adharmI jo jAgato raheze manuSya pratidina darpaNamAM potAnuM mukha juve che. mAthuM barAbara oLeluM to pApa karaze. mATe pramAdavaza nidrA paNa nakAmI che. 14 pUrvadhara krama che. Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 oNgasTa, 2003 prabuddha jIvana munine labdhivaza pUrvonuM anuzIlana karavuM ja rahyuM. jo temAM pramAdavaza karavo joIe. A sthiti AdhyAtmika kSetre khUba moTo Adarza che. cUke to mRtyu pachI durgati eTale ke nigodamAM kadAca javuM paDe. prathamavAra kaSAyanuM mULa kAraNa rAgadveSa che. jIva, mana, vacana, kAyAthI je pravRtti koI AtmA siddha thayA tethI te avyavahArarAzimAMthI vyavahAra rAzimAM kare che temAM rAgadveSanuM pramANa ochuM thatuM rahe che. tethI kaSAyamuktiH mUkAyo. have to prayatna je ghaNo kaparo ane muzkela che te karavo rahyo. kilamuktideva ema kahyuM che. anAdi kALathI rAgadveSanA saMskAro ane jJAnAvaraNIya karma haThatAM jANavAnuM thAya tyAre darzanAvaraNIya karma mohanIya karma je rAjA samAna che te jIvanI kharAbI karanArA che. cAre = haThatAM sAcuM joI zakAya, samyaka zraddhA thAya. pUjya vIravijayajI mahArAje gatimAM paribhramaNa karatAM jIvanA anaMtabhavo vIte che. janmAntaramAM cosaTha prakAranI pUjAmAM 8 karmo viSe 8 vibhinna DhALo lakhI che. jatA jIvanI sAthe kaSAyonuM paNa saMkramaNa thAya che. kaSAyo AtmaguNa - darzanAvaraNIya karma viSe Ama lakhyuM che: ghAtaka che. mULabhUta samyagdarzana guNano ghAta anaMtAnubaMdhI kaSAyo he bhagavana! Atmadarzana guNanuM AvaraNa karanAra darzanAvaraNIya kare che. AthI kaSAyothI bacavuM jarUrI che. AtmavikAsanI sIDI che karmanA kAraNAthI ApanAM darzana karI zakyo nathI. zAsana pAmI zakyo jenAM 14 pagathiyAM che, 11mAM guNasthAnake krodha, mAna ane mAyA traNa nathI. naigamanayAdirUpa ekAnta darzanathI saMsAramAM bhaTakato rahyo. mAtra kaSAyo para vijaya prApta karyA chatAM thoDAka lobhane kAraNe sAdhu paNa hAthathI pANI valovato rahyo paNa koI navanIta sAra meLavI na zakyo. patana pAme che. jema ke tapasvI ane jJAnI mahAtmA aSADhAbhUti muni pUrUpa ApanAM darzana mATe bhakti karI rahyo chuM jethI darzanAvaraNIya gocarImAM lADu joI lobhAyamAna thaI gayA ane 12 varSa sudhI gharamAM karma dUra thAya; ApanAM darzana pUrNarUpe karI zake. jema jalakAMtamAithI saMsArI tarIke rahyA, paraMtu bharatacakrinuM nATaka bhajavatAM anitya bhAvanAno pANI dUra thAya, tema ApanAM darzane karma dUra thAya." abhinaya karatAM kSapakazreNI para caDI karmonA cUrecUrA thaI gayA ane * prAta:kALe UThyA pachI prabhudarzana mATe je tAlAvelI rakhAya te A jotajotAmAM aSADhAbhUti muni kevaLajJAna pAmI gayA. mATe ja ne? tethI to kahyuM che ke darzane mokSa sAdhana. prabhudarzana mATe 14 guNasthAnakanI sIDI para caDhatAM lobha sUTamarUpe udayamAM Ave doSI evo AtmA mUrtirUpI darpaNamAM bhagavAnanA guNonA samUhane tyAre AtmAnuM adha:patana thAya che ane AkhI sAdhanA upara pANI nirakhI AtmadoSo prakSAlita karavA joIe. prabhunA guNo svAtmAmAM pharI vaLe che. tethI kahyuM che ke: lobhaH sarvArthabAdhaka: Ama to cAre saMkrAnta thAya te mATe prabhu darzanano mahimA che. kaSAyo nukasAnakArI, AtmaguNaghAtaka che. nokaSAya paNa bAdhaka che. jinAdinI bhaktimAM tatpara, jinezvara paramAtmA, siddhabhagavaMta, sAdhu, e paNa karmabaMdhanuM kAraNa che. je mATe kahyuM che ke: sAdharmika baMdhu vagerenI bhakti, sevA, vaiyAvaccanI rucivALA jIvo, nava nokaSAya te caraNamAM, rAgadveSa pariNAma AvAM niyamAdivALA jarUra ucca gotra karma bAMdhe. bharatacakravartIe pUrva kAraNa je kaSAyanA, tiNe nokaSAya te nAma. bhavamAM 500 munionI suMdara vaiyAvacca karI hatI jethI bIje bhave 14 guNasthAnakonA kramika vikAsa mATe karmaprakRtiono kSaya karIne bhagavAna RSabhadevanA putra thayA, cakravartI banyA. snAnAgAramAMthI AtmavikAsa karanAro jIva ekeka guNasthAne AgaLa vadhato upara ne bahAra nIkaLatAM potAnuM suMdaratama rUpa pradarzita karavA AbhUSaNAdithI upara pahoMce che. pU. vIravijayajI mahArAjAe 64 prakArI pUjAmAM sajja thayelAne deve ghUMkavAnuM kahyuM. temAM kIDA vagerethI khinna thaI dIkSA mohanIya karmanI DhALamAM lakhyuM che ke mohanIya karmanI 28 prakRttiomAMthI lIdhI. zarIramAM thayelA rogo 700 varSa bhogavI samatApUrvaka divaso mithyAtva, bhaya, jugupsA, 16 kaSAyo A 19 prakRtio dhruvabaMdhI che. vyatIta karI chevaTe mokSe gayA hatA. bAkInI 7 prakRtio, 3 veda, rati, arati, hAsya, zoka adhruvabaMdhI prabhudarzana ane pUjA jo pUrNa, sAcI, zraddhApUrvaka karAya to te che. dhruva eTale nitya je haMmezA baMdhAtI rahe ane adhuva eTale anitya akalpa phaLa Ape che. udAharaNa tarIke rAvaNa, mayaNAsuMdarI ane je kAyama baMdhAtI nathI. zrIpAlarAjA. strIveda, puruSaveda, napuMsakaveda traNe veda mohanIya karmano udaya A rIte darzana ane pUjA karAya to tethI puNyAnubaMdhI puNya baMdhAya navamAM anivRtti bAdara nAmanA guNAThANAM sudhI rahe che. che. puNaya paNa sAMkaLa che ane te sonAnI che. sAMkaLa eTale sAMkaLa. te AtmAno mokSa che, nahi ke zarIrano. AtmA jJAna, darzanAdi paNa eka prakArano Azrava che. nava tattvomAM chellA traNa eTale Azrava, guNavAna dravya che. guNayukta guNI AtmA che. karmAvaraNathI grasita saMvara ane nirjarA mokSa mATe ghaNuM moTuM mahattva dharAve che, jemAM nirjarAnuM AtmA jema jema karmanI azuddhio dUra kare, zuddhAvasthA prApta kare e ja kAryakSetra mokSa mATenI sIDI samAna che. akAma nirjarAdi upayogI ane sAdhanA che. jema jema AtmA svaguNonuM svarUpa prApta karato rahe, sahayogI kAraNothI tathA bhavyatvano paripAka thatAM, koI siddhanA pratApe guNavAna banI AgaLa ne AgaLa vadhato jAya tema tema guNasthAno para nigodarUpI saMsAramAMthI muktithI avyavahAra rAzi nigodano jIva ArohaNa karato jAya. A rIte mokSaprApti sudhI AtmAnA vikAsanI sUkSma nigodamAMthI bahAra nIkaLI bAdara paryAyamAM Avyo, kramazaH bhava sAdhanAne guNasthAnaka kramAvaroha kahe che. paraMparAmAM AgaLa vadhato 84 lAkha jIvayonimAMthI bhaTakato, kuTAto, ATha karmomAM mohanIya karma ja baLavAna che. teno kSaya karavAthI ekI sukhadu:khanI thappaDo khAto, anaMta bhava ane anaMta pudgalaparAvarta sAthe ja ghanaghAtI karmono ghANa nIkaLI jatAM bAkInA cAra AghAtI karmo kALa vitAvato AgaLa vadhe che. tevo eka jIva ApaNo paNa hoI zake. khUba sahelAIthI kSaya pAmI jAya che. mohanIya je pApono bApa che teno A avasthA prApta karavA mATe rAga-dveSa choDavAM joIe. saMsAranA kSaya karavo te sAdhanA che. rAgamAM kaSAyonI vRddhi thAya che te dvArA deva, guru, dharma pratye rAga 14 guNasthAnomAM prathama guNasthAnathI laIne 13mAM guNaThANA vRddhigata thato nathI. tethI jema jema deva, guru, dharma pratye rAgabhAva vadhe sudhI mukhya rUpe mohanIya karmono kSaya karavo te sAdhanA che. to saMsArano rAga ghaTe, A mATe rAgano tyAga ane tyAgano rAga (kramazaH) Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 * prabuddha jIvana oNgasTa, 2003 jaina lAvaNI kAvyo 1 DaoN. kavina zAha jaina kAvyaprakAromAM lAvaNInA kAvyaprakAramAM bhaktimArganI paraMparAnuM AdinAthanI lAvaNIH anusaMdhAna jovA maLe che. mere dila ke mahera meM tuM hI zrI nAbhinaMdana bhagavAna lAvaNI e saMgIta zAstrano zabda che. eka tAla tarIke svataMtra te tere caraNoM se lijA prANa, sthAna dharAve che. temAM 8 mAtrA ane traNa tAla hoya che. 1-3-7 mAtrA kailAsa paravata para maMdira, jihAM prabhujI rAje para tAlano AdhAra hoya che. pAMcamI mAtrA khAlI hoya che. deva duMdubhi gayo gAje, siddhakhetra sAdhupaMthajo svAmI lAvaNI dakSiNa bhAratano eka dazya tAla che. A tAlano ziSTa ke "AbhUSaNe chAje' zAstrIya saMgItamAM samAveza thayo nathI. tene dakSiNa pradezamAM dhUmalI xxx tAla tarIke oLakhavAmAM Ave che. dAdA samatA ane druta e lAvaNInA zAMtinAthanI lAvaNI: tAla che. lAvaNI cAra mAtrAno eka tAla che. lAvaNI eTale lalakArI zAMtinAtha mohe pAra utAro, garIba cAkara meM terA, zakAya evI carcAtI vAtanI kavitA. lAvaNI zabda prayoga kAvyamAM koi bhAnucaMda ke bhaya nivAro, bAje jita kA ghaDiyAlA. eka rAga ke DhALa tarIke paNa thAya che. marAThI bhASAmAM lAvaNIno kAvya 1. xxx prakAra atyaMta samRddha che. lAvaNInI vyutpatti vicArIe to sAvanaE pArzvanAthanI lAvaNIH tAvavA-ttAvaLI A dRSTie vicAratAM temAM rAgayuktatA-AlApanuM lakSaNa agaDa bama agaDabama bAje coghaDA raheluM che. uparokta mAhitIne AdhAre vicArIe to lAvaNI e gIta- savAI DaMko sAheba kA, kAvya samAna sugeya madhura padAvalIyukta rasasabhara kAvyaracanA che. chana chanana avAja hotA madhyakAlIna jaina sAhityamAM lAvaNInI racanAo prApta thAya che tene mahela banAyA gagano kA AdhAre vizeSa mAhitI nIce pramANe che. zrI kalyANa pArasanAtha nAma kA sAMpradAyika sAhityamAM dhArmika viSayo ane upadezanuM lakSaNa sarva nita bAjatA he coghaDA. sAmAnya hoya che. te pramANe lAvaNImAM ra4 tIrthakaromAMnA RSabhadeva, tIna lokameM saccA sAhiba ajitanAtha, zAMtinAtha, vimalanAtha, nemanAtha, pArzvanAtha, mahAvIra svAmI pArasanAtha avatAra baDA. || 1 || ane mahAvideha kSetramAM vicaratA zrI sImaMdhara svAmInA jIvanane kendramAM tIrthaMkara viSayaka lAvaNIo caritrAtmaka vigatonI sAthe bhakti rAkhIne emanA guNagAna gAvAmAM AvyA che. sthUlibhadra-kozA, vijaya bhAvanAne mUrtimaMta rIte vyakata kare che. bhaktanA uddhAranI ArTa bhAvanA zeTha-vijayA zeThANI jevI vyaktivAcaka lAvaNIo racAI che. jaina ane vinaMtInA vicArono saMdarbha maLe che. caritrAtmaka mAhitI hovAthI darzananA siddhAMtonuM pratipAdana karatI lAvaNIomAM samakitano mahimA, kAvyagata lakSaNo alpa pramANamAM jaLavAyAM che. pariNAme prasaMga varNananAM mithyAtvano tyAga, brahmacarya zIlanuM pAlana-prabhAva, sudeva-suguru ane padasamAna lAvaNIo gaNIe to te ucita Tharaze. sudharmanI ArAdhanA vagereno samAveza thAya che. taduparAMta madhyakAlIna kavi paMDita vIravijayajInI sthUlibhadra-kozyAjInI lAvaNI enI paraMparAne anusaratI tyAga ane vairAgya pradhAna lAvaNIomAM upadezAtmaka padAvalIo ane yamakane kAraNe uttama kAvyakRti banI zakI che. kozAnuM vANI rahelI che. citrAtmaka nirUpaNa cittAkarSaka che. tenA dvArA A pAtrano viziSTa rIte | nemanAtha viSayaka lAvaNIomAM nemakumAre rAjulano tyAga karyo ane paricaya thAya che. kavie aMte to AdhyAtmika bhAvanA pragaTa karIne giranAra gayA tyArapachInI rAjulanI mAnasika ane zArIrika sthitino bhava-nATaka tarIkeno prasaMga darzAvyo che. kavinA zabdomAM ja uparokta ullekha karatI karuNA ane zRMgAra rasayukta lAvaNIo racAI che. mAhitI joie: pArzvanAthanI lAvaNIomAM prabhunA camatkAra ane prabhAvanuM nirUpaNa thayuM nava nava raMge chaMda chapaiyA. AcarIyA rasa guNa bharIyA che. saMkhyAnI daSTie nemanAthanI lAvaNIo vizeSa che. u.ta. juo: Thamaka Thamaka paga bhUtala Thamake, Thamake ramajhama jhAMjharIyA || 3 | girivara kayuM gaye guru gyAnI, rAjula manameM nahIM mAnI, hRdayAnaMdana ketakI caMdana, phUla amUla malaka malake, navabhava ko neha mero jUno, taja gayo mero zyAma salUno. khalake khalaka kara kaMkaNa, jhalake jhalake TIkA jhulake || 4 || mere zira pe paDyo du:kha dUno, mero hirado havo saba sUno jharamara jharamara mehulo varase, jala se bharI bharI vATalIyA nita nita jhare muja pAnI. // 1 / ghanana ghanana ghanaghora aMdhAra, Tahuke Tahuke giri kekA chekA II8 | xxx vairINI para e varasAlo, virahIne ghaNuM sAle che. dago de gayA pati giranArI, kaho re mAI kese lage kArI, dhamadhama mAdala ke dhokArA, kaMsa tAla vINA sakharI bidhi bina toraNa ke AyA, sakhI saba mila maMgala gAyA. sAtheI tataPI tAna na cUke, mUke neta saheta dharI. || 9 ||. pazu kuMda meM se chaDAyA, sabhIne darizana nahIM pAyA. sthUlibhadrane mAyAjALamAM phasAvavA mATe kozA maryAdA cUkIne praNayaceSTA toDa gaye nava bhava kI yArI, merI dila dayA nahIM dhArI. kare che. kavinA zabdo che: XXX Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNgasTa, 2003 prabuddha jIvana citta badane laTake caTake kaTake navi aTake rAge, bhAnuvaMda, dIpacaMda vagere kavionI lAvaNIo prApta thAya che. lagabhaga prIta kI rIti anopama nATaka, karatAM prema dAna mAge // 15 // ogaNIsamI sadIthI A kAvyaprakAra astitvamAM Avyo hoya ema kahere muni helI suNo alabelI nATaka navi karatAM Ave anumAna karavAmAM Ave che. kavi jinadAsanI lagabhaga 125 jeTalI zrI zubhavIra vajIra pasAthe, bhava nATaka suNajo bhAve || 16 || lAvaNIo pragaTa thaI che te uparathI jinadAsa e lAvaNInA puraskartA lAvaNImAM dhArmika viSayono samAveza thayo che. samakita, mithyAtvanuM hoya ema spaSTa jaNAya che. deva-guru-dharma, brahmacarya, kSamA jevA viSayonI lAvaNIo paricayAtmaka lAvaNI madhura padAvalI yukta rasasabhara geya kAvya che. te pada-gItahovAnI sAthe mAhitIpradhAna tathA upadezAtmaka che. keTalIka paMktio stavana ane tyAga-vairAgya pradhAna, prasaMga varNananA pada svarUpe prApta dvArA A hakIkata vadhu spaSTa thaze. tyAga ane vairAgya bhAvanI lAvaNIo thAya che eTale temAM anya kAvyono prabhAva paDyo che. kavitA ane AtmAnA UrdhvagamanamAM navo prANa pUre che. saMgItanA samanvayathI lAvaNIo lalakArI zakAya tevI bhaktipradhAna suguru racanAo che. temAM pracalita dezIono prayoga thayo che. taduparAMta namuM namuM meM guru nigraMtha haiM jinamudrA dhArI bhujaMgI chaMdanI keTalIka lAvaNIo jotAM "chaMda racanA tarIke paNa pudgala upara prema na karatA, mana kI mamatA mArI he || 1 | sthAna pAme che. sAMpradAyika viSayo, upadezAtmaka vicAronuM nirUpaNa, tyAga ane vairAgya bhAvanAno samanvaya vagere dvArA lAvaNIo bhaktinA tajuM tajuM meM una kugurukuM, kanaka kAminI dhArI che, mAdhyama dvArA AtmasvarUpa pAmavA mATe ananya preraNAstrota samAna che. jJAna dhyAna kI bAta na jAne, aSTa karama se bhArI he || 1 || zuddha gujarAtI bhASAmAM racAyelI lAvaNIomAM joDaNI aMge ekasUtratA paranArI nirakhavA upara jovA maLatI nathI. tenA upara madhyakAlIna kAvyanAM lakSaNono paNa catura paranArI mata nirakho prabhAva paDyo che. koI ajJAta kavinI RSabhadevanI lAvaNImAM phaLazruti zrAvaNa kerI rena aMdherI, bIjalI ko camako. ane samayano ullekha maLe che. rAvaNa moTA rAya kahAve, laMkA gaDha beThA. ekacitta se suNo lAvanI tinake saba prAMcchita jAve pApa karIne naraka poMhacIyo Rddhi siddhi navanidhi hove, vipata jAya saMpata Ave // ra4 | du:kha pAyo adhako. | 1 || saMvata aDhAra sATho varasa, mAhI pUnama guruvAra svAratha kahI lAvanI alA buddhise sahera salUnA pyAre | ra5 / kona jagata meM tArAM cetana, lAvaNImAM kaDInI saMkhyA nizcita nathI. laghu pada samAna 3 kaDIthI apane apane svAratha ke basa, bina svAratha hoya nyArAM re. 33 kaDI sudhInI dIrgha lAvaNIo prApta thAya che, eTale ke tIrthakara svAratha mAta saMpurve bolAve, jIjIkara kahe dAsa re. viSayaka-upadezAtmaka lAvaNIomAM Avo vistAra jovA maLe che. saMgItamaya vIra kahe bhaginI nijasvArthe, lAge pitAmuM pyArA re || dhvanino paricaya karAvatI, prAsayukta yamakanA prayogathI lAvaNI gIta upadezAtmaka : kAvyanI samakakSa sthAna dharAve che. upamA-rUpaka-varNAnuprAsa-ubhekSA Adi te ulajyo he jaMjAla jagata meM, vikala bhaI saba terI mati, alaMkAro, karuNA ane bhaktirasa sabhara lAvaNIo jena kAvyasAhityanI Apa muvA abhimAnI jIvaDA, Age kiNa vidha hoya gati || vividhatAmAM anokhI racanAo che. bhaktimArganI paraMparAnuM anusaMdhAna XXX karatI lAvaNIo alpaparicita che. jaina lAvaNIkAvyo aMge saghana sukRta kI bAta tere hAtha rati nA rahI re, abhyAsa thAya to jaina kAvyasAhityanI samRddhinuM ane vikAsanuM aitihAsika pudgalameM mAnyo sukha, kalpanA kahI re. darzana thAya tema che. XXX tajo kAma pada mAna lAla, jinavara guNa bhaja lIje, kamAI sukRta kI kIje, JINA-VACHANA teM nahIM parakhyo jinarAja dhaMdhe meM hoya rahyo vAto, (cothI saMvardhita AvRtti) sukhadAI saMvara samatA ko, rasa karyo nahIM pIto. ardhamAgadhI, aMgrejI, hiMdI ane gujarAtI ema xxx cAra bhASAmAM bhagavAna mahAvIranAM vacanonA A AtmAnI lAvaNI prakAzananI 1995mAM traNa AvRttinI badhI ja kalo siddha svarUpI sadA para tAro, tuM mUrakha kAM bhUla re, thoDA mahinAmAM ja khalAsa thaI gaI hatI. enI ghaNI vyAja napho palle nahIM bAMdhyo, khAmI lakhAI mUle || uparokta udAharaNone AdhAre lAvaNI vize keTalIka vigato nIce mAMga hovAthI A cothI saMvardhita AvRtti saMgha taraphathI pramANe che : prakAzita karavAmAM AvI che. muni kSamAkalyANa, kavirAja dIpavijaya, kavi paMDita vIravijayajI, kiMmata rUA. 250/rUpavijaya, RSabhadAsa, zrAvaka kavi jinadAsa, zivacaMda, gaMgAdAsa, | maMtrIo Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 (Arthika sahayoga : sevaMtIlAla kAntilAla TrasTa) zrI muMbaI jaina yuvaka saMdha taraphathI ravivAra, 24-8-2003 thI ravivAra 31-8-2003 sudhI ema ATha divasanI vyAkhyAnasabhAo, pATakara haoNla, nyU marIna lAInsa, muMbaI-400 00 madhye yojavAmAM AvI che. A ATheya divasanI vyAkhyAnasabhAonuM pramukhasthAna DaoN. ramaNalAla cI. zAha zobhAvaze. dareka sabhAmAM prArthanA pachI savAre 8-30 thI 9-15 ane 9-30 thI 10-15 ema roja be vyAkhyAna raheze. vyAkhyAnamALAno vigatavAra kAryakrama nIce mujaba che : divasa tArIkha ravivAra somavAra maMgaLavAra budhavAra guvAra savAra prabuddha jIvana paryuSaNa vyAkhyAnamALA - 2003 ravivAra 24-8-2003 25-8-2003 26-8-2003 27-8-2003 28-8-2003 29-8-2003 zanivAra 30-8-2003 31-8-2003 bhUpendra DI. javerI koSAdhyakSa vyAkhyAtA pU. AcAryazrI 108 puSpadaMtasAgarajI mahArAja pro. tArAbahena zAha DaoN. ramAlAla cI. zAha DaoN. utpAbahena modI pU. sAdhvIzrI vimalabhabhA zrI mahendrabhAI zAha cakI bahena ha DaoN. jitendrabhAI bI. zAha DaoN. rUpAbahena zAha zrI rasikabhAI bI. zAha 5. jIrAcaMdra zAstrI pro. sI. vI. rAvaLa DaoN. pUrNimAbahena mahetA paM. anilakumAra jaina DaoN. nareza veda zrI vijayabhAI kaise jiye ? bhagavAna mahAvIranA pUrvabhavonuM rahasya yogadaSTi tapano mahimA viSaya kaise jAne apane Apako ? jIvanamAM raMgono divya prabhAva virati ane devarita dharma anekAntavAda dharmanuM zikSaNa ane zikSaNamAM dharma OMkAranI sAdhanA nizcaya aura vyavahAra jaina dharma-vizvadharma cAra yogabhAvanA kriyA, pariNAma aura abhiprAya saMtavANI sAMvatsarika kSamApanA vyAkhyAnanI zarUAtamAM dararoja savAre 7-30 thI 8-25 prArthanA ane bhajano raheze. te rajU karaze anukrame (1) gAyatrI kAmata, (2) lalitabhAI damaNIyA, (3) dInAbarDana zAha, (4) zarmilAbahena zAha, (5) alakAbahena zAha, (6) nirmaLabhAI zAha, (3) gautama kAmata, (8) caMdrAbahena koThArI A vyAkhyAnano lAbha levA saMghanA sarva zubhecchako ane mitrone bhAvabharyuM nimaMtraNa che. caMdrakAnta dIpacaMda zAha upapramukha rasikalAla laheracaMda zAha pramukha nirubena esa. zAha dhanavaMta TI. zAi maMtrIo varSAbahena rAjubhAI zAha sahamaMtrI Printed & Published by Nirubahen Subodhbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri PrintingWorks,312/A, Byculla Serviendustrial Estate, Dadaji Kondde Cross Road, Byculla, Mumbal-400027,And Published at 385, S.VP. Road, Mumbai 400 004, Editor Ramanlal C Shah Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1. 6067/57 Licence to post without prepayment No. 271 0 varSa : (50) + 14 - aMka : 9 0 sapTembara, 2003 0 0 Regd. No. TECH/ 47-890/MBIT 2003-2005 * * * zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra * * prazna @ 0 0 0 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 vArSika lavAjama rU.100/-00 0. - taMtrI : ramaNalAla cI. zAha kSamAparva ane vadhato vairAgni saMvatsarI parva nimitte sarvane trividha trividha micchA mi dukkaDe jIvanakrama banI gayo che. musalamAnomAM paNa ziyA-sunnI vacce paraspara vaimanasya saMvatsarInA parvanA pavitra divase sAMje Azare traNa-cAra vAgyAthI cha- ochuM nathI. IrAka-IrAna vacce ATha varSa yuddha cAlyuM ane pistAlIsa lAkha sAta vAgyA sudhImAM potapotAnI anukULatA pramANe, jyAM jyAM jainonI yuvAna sainiko mAryA gayA. duniyAmAM bIjI bAju jAtigata-AnuvaMzika vasati che tyAM tyAM moTAM moTAM zaheromAM ane nAnAmoTAM gAmaDAMomAM, athaDAmaNo paNa ochI nathI thaI. zrIlaMkA have thAkyuM che. AphrikAmAM koMgo, dharmasthAnakomAM sarva phirakAnA lAkho jeno sAMvatsarika pratikramaNa karavA besI ravAnDA-buruMDI, lAiberiyA paNa have thAkyAM che. paNa bIjA vizvayuddhamAM jAya che. e samaye dasa paMdara miniTanI eka bhAvayAtrA karIe-samagra bhAratamAM jeTalA mANaso maryA enA karatAM A narasaMhAromAM vadhu mANaso maryA che.' potAnAM paricita dharmasthAnako-muMbaI, sUrata, vaDodarA, amadAvAda, bhAvanagara, vartamAna samayamAM AtaMkavAda IslAma dezo taraphathI vadhu thayo che. telanI rAjakoTa, bhuja, mAMDavI, dilhI, aMbAlA, ludhiyAnA, jammu, kalakattA, mabalakha kamANIe zastro, visphoTaka sAmagrI ityAdinI kharIdI ane dharmanA rAyapura, nAgapura, madrAsa, beMgalora, haidrAbAda, zolApura, kolhApura, pUnA nAme aMdhazraddhApUrvaka kurabAnI karavA taiyAra thayelA yuvAnone akathya rakamanI (A to mAtra thoDAMka ja nAma che) vagere zahero tathA vacamAM AvatAM nAnAM bakSisa vageremAM e dhanano bahoLo upayoga thavA lAgyo che. aphaghAnistAna, nAnAM gAmonA paricita upAzrayo-sthAnakonAM dazyo najara samakSa tAdRza pAkistAna, IrAka, IrAna, sAudI arebiyA, sudAna vagere IslAmI rASTro karIe ane temAM vaLI jo khabara hoya ke amuka sthaLe amuka AcArya AtaMkavAdanAM moTAM tAlIma kendra banyAM che. teoe phelAvelI zaMkhalAmAM bhagavaMtanuM cAturmAsa che to e AcArya bhagavaMta ane emanI nizrAmAM pratikramamAM hajAro bekAra, garIba yuvAno joDAyA che. AtaMkavAdanAM mULa dhArIe tenA beThelA zrAvakonAM dazyo najara samakSa lAvatA jaIe ane emane vaMdana ane karatAM vadhu UMDAM che. roja saMkhyAbaMdha AtaMkavAdIo maratA hovA chatAM micchA mi dukkaDaM karatA jaie to thoDIka miniTomAM ja eka anokhI cArapAMca varSa cAle eTalA yuvAno tAlIma laIne potAnA vArAnI rAha joine anubhUti thAya che ke aho keTalA badhA loko zAMta thaI kSamApanAnA parvamAM beThA che. moTI sattAo sAme yuddhamAM na phAvI zakAya, paNa teonI hiMsaka eka sAthe joDAyA che ! keTalAyanuM mAtra dravya pratikramaNa haze to paNa satAmaNI to karI zakAya. atyAre satAmaNInA yuddhano kALa Avyo che. kSamAbhAvathI joDAyelA A badhA loko dvArA eka baLavattara sAmudAyika AdhyAtmika amerikA, phrAnsa, raziyA, bhArata, kenyA, philipAInsa, inDoneziyA vagere cetanA pragaTe che ke je potAnuM kArya karyA vagara rahetI nathI. enuM tarata sthaLa rASTrImAM navI navI tarakIbo sAthe navA navA visphoTo thatA rahyA che. jannata pariNAma najaramAM na Ave to paNa A sUkSma zakti anukrame potAnuM kArya (svarga)mAM javAnI aMdhazraddhAnA nAme galata kurabAnI apAI rahI che. karyA vagara rahetI nathI. mAnavajAtane sudhAravAnuM, svastha, saMskArI, nirAmaya, ApaNe tyAM dhaDAkA pachInI mUcha maraDavAnI sarakArI jAgRti che ane tejomaya, banAvavAnuM kArya A parva aDhI hajAra varSathI (ane tethI paNa nyAyataMtra jaTila hovAthI nyAya karavAmAM vilaMbano pAra nathI. pariNAme pUrvethI) niyamita karatuM AvyuM che. jena dharmanI jagatane A eka mahAna dena gunAkhorIno Dara nathI. nyAyataMtramAM vahIvaTI sudhArA thaze tyAre thaze, paNa che. ethI vakhatovakhata anekanA jIvanamAM moTuM parivartana AvyuM che ane A hAla jarUra che sakSama guptacara taMtra vistAravAnI ane saMvedanazIla vistAromAM parve aneka bagaDelA sabaMdho sudhAryA che, verabhAva zamAvyA che. '' nAgarika surakSA samitio racavAnI ke jethI kAvataruM thatAM pahelAM jAsUso - have to videzomAM paNa lAkho jeno vasyA che ane samayaphere teo paNa dvArA te pakaDAI jAya. mAla milakatane je nukasAna thAya che ane maranAranAM pratikramaNa karatA thaI gayA che. eTale samagra vizvamAM A AdhyAtmika cetanA sagAMone je rakama apAya che teTalI rakama guptacarataMtrane vistRta karavAmAM potAnuM kArya avazya kare ja che. vaparAya to aneka nirdoSanA jAna bace. alabatta, deza atyaMta vizALa che, bIjI bAju vartamAna samayamAM keTalAye dezomAM pUrve na joyo hoya evo ' gIca vasati che, lokazAhI che, dezamAM ja dezadrohIo beThelA che eTale A vairAgni vadhato cAlyo che. azAMti, bhaya ane jIvananI anizcitatA keTalAye kArya dhArIe eTaluM saraLa nathI. pradezomAM satata pravarte che! yahUdIo ane musalamAno tathA khristIo ane rAjakIya sattA to potAnA gajA ane AvaData pramANe kAma karaze. musalamAno vacce verabhAva-vaimanasya vadhu ugra banavA lAgyAM che. verano badalo dharmasattA zAntinAM sUkSma AMdolano prasarAve to eno prabhAva paNa jagata para verathI levAmAM mAnavAvALA yahudIo dvArA ijharAyelamAM pratyeka bombavisphoTa paDyA vagara rahe nahi, vyaktigata dhoraNo ane sAmudAyika stare rojeroja pachI hiMsaka vera jAhera karIne levAya che. ethI je narasaMhAra thAya che enI jagatamAM ahiMsA, dayA, kSamA, prema, baMdhutva, zAnti ityAdi prasare e mATe pratikriyArUpe musalamAno gIca vistAromAM AtmaghAtI bhayaMkara visphoTaka humalAo prArthanA, dhyAna, maMtrajApa, stotrapATha vagere dvArA sUkSma zaktisaMcAra thAya to karatA rahyA che. Ama verathI paraMparA vadhatI rahI che. ethI mare che bicArA azubhanuM yathAzakya nivAraNa avazya thatuM rahe. nirdoSa strI-puruSo. kAzmIramAM narasaMhAranI ghaTanAo e to jANe rojano UMDI zraddhAno A viSaya che, to paNa eno prayoga karavA jevo kharo ! taMtrI. : - have to videzathI sudhAryA che, vera rivartana AvyuM che Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana ': ',' sapTembara, 2003 vaDodarA : mArI saMskArabhUmi || DaoN. raNajita paTela ("anAmI') gujarAtI madhura gItonA ApaNA sukavi zrI bAlamukunda davee paNa kharo ja. mAnavajhaverAtanA sAccA pArekha evA mahArAjAe, A vaDodarAnagarI' viSe eka suMdara kAvya lakhyuM che, jenI zarUAtanI be sUkSma saMpattino, a-kSara-saMpadAno-vidhavidha vidyAkSetromAM vidheyAtmaka paMktio A pramANe che : viniyoga karI, vaDodarA nagarIne suMdara, saMskArI ne pragatizIla banAvI. vaDodarA ze'ra sAthe purANI che prIta mAre, sAdhanonI koI kamI nahotI. prajAno pUro sahakAra hato ane sAta varSa lagI mAro ahIM vasavATa che.' prajAkalyANanI hRdaye sadaiva bhAvanA sevatA A savAI gujarAtI evA emanI A paMktiomAM sAtane badale sATha (60)no AMka mUkIne mahArAjAe zreSTha ne saMvAdI netAgIrI pUrI pADI ane rAjyane abhyadayane vaDodarA nagarI mATeno mAro purANo-(purA chatAMya navIna) neDo ne zikhare sthApita karyuM. teo udAramatavAdI ne lokazAhInA puraskartA nAto vyakta karatAM mane anahada AnaMda thAya che. mAro, mArAM traNeya hatA. sudhArAvAdI to hatA ja. gAmaDe gAmaDe zALAo kholI, graMthAlaya saMtAno (be dIkarA, eka dIkarI)no ne mArA baMneya potrono ucca UbhAM karyAM, grAma paMcAyato sthApI, sahakArI maMDaLIo sthApI, graMza abhyAsa, vaDodarAnA ma.sa.vizvavidyAlayamAM thayo ne amo badhA sADA prakAzanane protsAhana ApyuM, aspRzyatA nivAraNanI jhuMbeza calAvI. cAra dAyakAthI vaDodare sthira thayA ne be pAMdaDe paNa thayA. (be sAlathI, ene kAje kAyadA karyA, vidhavAvivAha-mAnyatA, bAlavivAhabaMdhI, baMne pautro vaDodarA choDI amerikAmAM sthira thayA che). pharajiyAta strI-zikSaNa-AvA badhAM lokazikSaNanA kAryo bhAratavIsamI sadInA trIjA dAyakAmAM bI.ejI. thayelA ekavAranA mArA svAtaMtryottara pUrve amalamAM mUkyAM. romezacaMdra datta, araviMda ghoSa ane vidyAguru zrI DAhyAbhAI haragoviMdadAsa jAnI vaDodarAnA moDela kAryamAM bAbAsAheba AMbeDakara jevI bhAratakhyAta vibhUtione Azraya Apyo suprinTenDanTa hatA tyAre vaDodarAnuM mane prathamavAra subhaga darzana thayuM. ne sAcA arthamAM-vAcyArtha ne lakSyArthamAM baroDAne byuTIphula banAvyuM. sane 1934mAM huM meTrIkanI parIkSA ApavA vaDodare Avyo tyAre hAlanA kevaLa vANIvilAsa nahIM paNa nakkara hakIkata banI cUkI. A bAbatamAM phekalTI opha ArsanA senTrala haoNlamAM mAro naMbara hato. enA bhavya kavizrI dalapatarAmanA mitra ane gujarAta tathA bhAratanA hitecchu tathA ghummaTathI huM ati prabhAvita thayelo ne manamAM vicAra camakI gayelo ke zubhaciMtaka zrI phArbasa sAhebe emanAM saMsmaraNomAM lakhyuM che - "mAre ja jo ahIM nokarI karavAno suvarNa-yoga prApta thAya to jIvana dhanya banI hiMdustAnanA koI ramaNIya sthAna tarapha aMgulinirdeza karavAno hoya to jAya ! ne e saparamo divasa Avyo paNa kharo jyAre sane 1958mAM huM huM ni:zaMka gujarAta tarapha (sarakhAvo: 'vizvabAga gujarAta') aMgulinirdeza. gujarAtI-bhASA sAhityano "rIDara' nimAyo. mAre mana to cothA dAyakAnuM karIza ane mAre jo e ramaNIya rAjyanA koI bhAganI vAta karavAnuM (sane 1934nuM) vaDodarA eTale samagra gujarAtanuM eka saMskArI haze to huM game tyAre koIpaNa prakAranA vAMdhA-vacakA vagara vaDodarA, Adarzanagara. abhyAsa ane vyavasAyane aMge mane vaDodarA, surata, rAjya viSe vAta karIza ja. zaheranA e sariyAma rastA, grAmya vistArane, muMbaI, pUnA, banArasa ane kalakattA jevAM zaherono paricaya che. pratyeka AsapAsa AMbAnAM phaLothI lacI paDelAM e vRkSo, je zaheranI alaukika zaherane potapotAnI vizeSatA hoya che; paNa mIrAMnI jema "mere to ramaNIyatA ane suMdaratAnI zAkha samAna che. vizvanA anya koI sthaLe giridhara gopAla, dUsarA na koI ema mAre mana to basa vaDodarA, AvI prAkRtika ramyatA kyAMya nihALI nathI. jyAre meM sarovarane vividA dUsarA na koI. A lagananuM kAraNa zuM ? kamaLothI chalakAtuM joyuM ane e kamaLonA paDachAyAne vRkSo para aMkita. gaIkAlanuM vaDodarA-emAM "gaIkAla'ne kayA samayabaMdhane sImita thatA joyA tyAre A suMdaratA nihALI huM namI paDyo hato. lAla, karavI ? prAcIna itihAsa, purAtattvavidyA, paurANika daMtakathAo ane gulAbanI patharAyelI manorama cAdara, zveta ane bhUkharA raMgomAM kamaLa janazrati, vaDodarAnI prAcInatA ane enA utthAna-patananI avanavIna ane ekAda kamaLanI laherakhIe mArA zarIramAM anero romAMca khaDo karI, vAto vahetI mUke che, emAM aitihAsika tathya keTaluM ? enI zraddheyatA dIdho." phArbasa sAheba prAcyavidda to hatA ja paNa ahIM prAkRtika keTalI ? e badhA saMzodhananA praznomAM UMDA UtaravAnuM TALI, mAre mana sadaryanA bhAvaka-kavi paNa che. sane 1934mAM huM "IndirA evanyU to, mArA anubhava pramANo gaIkAla eTale khAnadezanA kavalANA gAmanA raste (IndirA gAMdhI nahIM) sAyakala calAvato hato tyAre rastAnI baMnya kAzIrAma gAyakavADanA putra gopAlarAva-sayAjIrAva trIjA-I. sa. bAjUnAM vaTavRkSonI ghaTTa gUMthaNIne kAraNe sUrya kiraNa ke meghanA jalabindunA 188ramAM gAdInazIna thayA ne sane 1939nA phebruArImAM divaMgata thayA sparza paNa azakya hato. tyAranuM vaDodarA kharekhara phArbasa sAhebanuM tyAM sudhI vaDodarAnuM supere zAsana karyuM-e gaIkAlanI sImA-maryAdA. saMsmaraNomAM sacavAyuM che tevuM ja ramaNIya hatuM. Aje ? vaDodarAnA prathama rAjavI te sara sayAjIrAva gAyakavADa. lokahRdayanA pro. olvina Tophalare duniyAbharanAM vikasatAM navAM zaherI ane siMhAsane virAjatA bIjA rasarAjavI te bhaTTa premAnaMda ane gujarAtanI enI sAthe saMkaLAyelA praznonI carcA karelI che. emanA kahevA pramANe kAminIonA kamanIya kaMThamAM kAmaNa karanAra trIjA garabI-samrATa-rAjavI I. sa. 1850mAM, daza lAkhathI vadhu vastIvALAM zahero duniyAmAM mAtra te dayArAmabhAI. vaDodarAnA nAmoccAra sAthe ja A traNeya rAjavIono cAra ja hatAM. 1910mAM te 19 thayAM. 1960mAM e saMkhyA 141nI thaI. yugapad vicAracittamAM camakI jAya che. AkhyAna-samrATa premAnaMdane nAme bIjAM daza varSamAM navuM nyUyorka, Tokiyo ke laMDana UbhuM karavuM paDe tema vaDodarA, premAnaMda nagarIne nAme vaDodarA nagarIno paryAya premAnaMdanagarI che." mane khabara che ke vaDodarAnI vastI jyAre eMzI hajAranI hatI. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara, 2003 : prabuddha jIvana tyAre AMkho mIMcIne vAhana calAvIe toya-are karavo hoya toya- nadI), rAsAyaNika kacarAno nikAla (khaMbhAtano akhAta), roDa reIla akasmAta na thAya eTalI badhI rastAonI mokaLAza ne suvidhAo raste vaDodarA uttara-dakSiNa bhArata sAthe moTI gADInA pATA paranuM hatI-jyAre Aje ! eka paNa divasa evo jato nathI ke game teTalI zahera, jarUrI rAsAyaNika mAnavabaLa sayAjIrAva yunivarsiTImAMthI maLI kALajI ne sAvadhAnI rAkhIe to paNa akasmAta na thAya ! raheze, kAco mAla uttara gujarAtanAM (balola, mahesANA ane kalolano nRtya, nATaka, saMgIta, zilpa, sthApatya, citrakAma saMbaMdhe zikSaNa trikoNa) ane dakSiNa gujarAtamAM aMkalezvara AjubAjunA vistAramAM pradAna karatI bhAratabharanI gaNIgAMThI gaNatara saMsthAomAM vaDodarAno khanija tela maLatAM jarUrI pUravaThAM pAIpa lAInathI lAvI, A badhAnA * naMbara agre lAge. saMgIta mahephilamAM pheyAjhakhAnI upasthiti ja bhAratabharanuM madhyamAM AvelA vaDodarA para sthaLano kaLaza DhoLAyo. jyArathI khanija AkarSaNa hatuM. telanA aNuno visphoTa thayo ane vaDodarAnI sImAmAM mahAkAya udyogoemahArAjAnuM svapna to vaDodarAne saMskArI-nagarI banAvavAnuM gujarAta rIphAInarI, InDiyana peTrokemikalsa, gujarAta pharTIlAIjharsa, hatuM-zikSaNanuM kendra banAvavAnuM hatuM. oksapharDa-kembrija emano Adarza narmadAvelI pharTIlAIjhara-bharUca, gujarAta AlkalI, gujarAta vidyuta borDa hato, paNa AvI paDelA audyogikaraNane kAraNe aneka audyogika sAthe peTrokemikala kompaleksa (1o ki.mI.x5 ki.mI.)mAM naMdesarI, saMkulo UbhAM thayAM ene kAraNe vastIno aNadhAryo visphoTa thayo, gAmaDAM raNolI, goravA, makarapurA, saradAranagara Ara. sI. paTela-evI vaDodarA bhAMgyAM, zahero chalakAyAM, pariNAme jhUpaDapaTTIno dinapratidina vadhAro zaheranI AjubAju vIseka jeTalI audyogika vasAhato UbhI thaI. ja thato gayo. raheThANa, pANI, vIjaLI, vAcya, zikSaNanA prazno ati kemikala udyoganI e khUbI che ke nIce taLiyA sudhI nAno adako jaTIla ne saMkula banyAM. have e audyogika saMkuloe zA zA prazno sAhasika kemikala proDaksa laIne besI zake. AnI sAthe mULabhUta sarajyA che teno enA vikAsa sAthe vicAra karIzuM. gAyakavADIvakhate sthapAyelA phArmasI, enjiniyarIMga, kApaDa-evA udyogo buddhivAdIo jene parama satya kahe che e gatizIlatA, cenja, e to hatA ja. temAM A mahAkAya udyogo umerAtAM-vaDodarA, rAsAyaNika itihAsano mUlAdhAra kALakrama che. vaDodarA zahera, jillo ne rAjya-I. ughogonuM dezanuM saratAja mathaka banI gayuM ke je Aje dezanA ADakatarA sa. 1734mAM, dAmAjIrAva gAyakavADa bIjAe, muslima gavarnara zerakhAna verAonuM cAlIsa TakA jeTaluM bharaNuM bhare che. relvenA TrAphIkamAM vaDodarAnuM bIbI pAsethI punaH meLavyuM ane tyArathI te I. sa. 1949mAM hiMda bAjavA sTezana, vesTarna relvemAM sauthI vadhAre nUra meLavI Ape che, sAthe bhaLyuM tyAM sudhInAM ra15 varSo sudhI gAyakavADonI hakumata nIce chatAMya e sTezana upara mAnavajIvananI prAthamika suvidhAo jevAM ke rahyuM. tenA chellA rAjavIo sara sayAjIrAva gAyakavADa-I. sa. 1865 mUtaraDI, jAjarU ke pIvAnA pANInI sevAo, sAmAnya relve sTezanane thI 1939 sudhI-74 varSa-sara sayAjIrAva trIjAe rAjyanI dhurA saMbhALI hoya evAM che. A mahAkAya ane tenI sAthe saMkaLAyelA madhyama ne ane temane sthAne temanA pautra senA sara sayAjIrAva gAyakavADa trIjAnA jAnA udyogo, dezanA arthataMtramAM temanuM sAruM evuM pradAna kare che. eTale rAjyakArabhAra daramiyAna pazcimanA dezonA pravAsonI asara sthAnika te samagra gujarAta ane rASTranI Arthika karoDarajju che evuM kahevAya. pragati para paDI. sadbhAgye teozrI mahAna dezabhakta, rASTrapremI ane A pradAna AMkaDAo ane nakazAothI rajU karI zakAya tema che, paNa bahuzruta dIrghadRSTA rAjavI hatA. mAnavajIvanane sparzatA vibhAgonI ahIM enI jarUra nathI. have prazna Ave che ke audyogIkaraNe vaDodarAne sArI rIte gaNAnA karelI...jema ke zikSaNa, Arogya, udyoga, khetI kembrIja ane oksapharDa thavAmAM kaMI avarodho UbhA karyA ? nA, ane paryAvaraNanI jALavaNI vagere vagere... . ulaTAnuM koI ucca keLavaNI ke saMzodhana ke lokopayogI saMsthAo vaDodarA zahera e rAmayanuM vaDu vahIvaTI-mathaka hatuM ane teno UbhI karavAmAM khUba ja gajA bahAranAM nANAMno satata srota vaheto vikAsa temaNo je kaMI pazcimanA dezomAM joyeluM tenA AdhAre vicAryuM rahevo jarUrI che. rAjya sarakAranAM maryAdita bajeTarI nANAMthI AvAM hoya tema, vaDodarAne yuropanA perisa jema bAgabagIcA, nadInALAM, moTAM kAmo karavA, AvatI-jatI, badalAtI sarakAro sakSama banI zakatI zikSaNa saMsthAo, ArogyanI suvidhAo, dharmasthAno ane binapradUSita nathI..eno du:khada dAkhalo narmadA saradAra sarovara projekTa (rUA. thoDA udyogonI sthApanA karI. bhAre dhUmADiyA udyogo vaDodarAmAM na 20,000 karoDa) Aje eka vahIvaTI AMTIghUMTImAM ne bIjuM nANAMkIya sthApavA detAM tene paDozamAM amadAvAda javA dIdhA-je zikAgonI jema abhAvamAM phasAvyAM che; eTale vaDodarAne kembrIja ke oksapharDa banAvavA eka dhumADiyuM zahera banIne rahyuM. vaDodarA eka saMskArI zaikSaNikanagarI mATe, A mahAkAya udyogono sthAnika ke rAjya-sarakAroe ke nAgarika tarIke vikasIne bahAra AvyuM ne bhaviSyanuM kembrIja-oksapharDa thavAnAM maMDaLoe je upayoga karavo joito hato te karyo nahIM ne Aje tako lakSaNo pAyAmAM sIMcAyAM. kelAsavAsI gAyakavADa pachI A paristhiti hAthamAMthI jatI rahI che, ane A prajAe (eTale ke prajAthI banelI cheka vilInIkaraNa sudhI cAlI. bhAratanI svataMtratAnI sAthe sAthe sarakAre) UbhA karelA mahAkAya udyogo, eka pachI eka jAhera kSetra audyogIkaraNano pavana zarU thayo. pahelI paMcavarSIya yojanA mUkAI. mATe khAnagI hAthamAM sarakavA mAMDyA che ane te khAnagI kSetra AvI bhArata sarakAranA vahIvaTamAM beThelA mAnanIya zrI mAlaviyAe svAzrayanA medhAvI yunivarsiTIo banAvavAmAM svaicchika rasa le to, bAkI ApaNA prayatna khanIjatelanuM sArakAma dezanA judA judA vibhAgomAM zarU karyuM. bhAthAmAMthI tIra nIkaLI gayuM che. sittera-eMzInA dazakAomAM sthAnika nasIbasaMjoge bhUtapUrva muMbaI rAjyanA bhAga gujarAtamAM, AjanA sonerI sarakAra eTale vaDodarA myunisipala korporezananI hadamAM jo A mahAkAya paTTA (vApIthI mahesANau) upara judI judI jagyAe khanIja tela maLyuM udyogone samAvI jarUrI TekA dvArA karoDonAM phaMDa pharajiyAta maLyAM ane tenA zuddhikaraNanI prakriyA mATe, gujarAta rIphAInarInI sthApanA hota, je hajI paNa banI zakatuM nathI. A sarva karavAmAM gujarAta thaI ane tenA mATe sarvagrAhI savalato jevI ke pANI-pUravaTho (mahI sarakAra ne vaDodarA lokala sarakAra kAmiyAba banI zakyAM nathI ne badhuM Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana sapTembara, 2003 dilhI bheguM thaI gayuM (kendra sarakAre A mahAkAya udyogo pAsethI sthagita thaI gaI ne sattAnA rAjakAraNe paristhitine vaNasADI. keTalAMka ughArAvela Tekasa ne napho). A mahAkAya udyogo vacce vaDodarA ne varSo pUrve meM, "sAluM A te zahera che?' evuM eka dIrgha kAvya lakheluM jenA AjubAjunAM gAmaDAM Aje visphoTanA bhaya nIce jIve che. ne jIvaze. tAdaza ne vAstavika Alekhanane kAraNe, ardhI sadIthI vaDodarAmAM sthAyI kemikala visphoTa khUba ja nAza verato hoya che. AjanI laDAIomAM thayelA saMskAra parivAranA sthApaka zrI viThThalabhAI paTele mane InAma paNa Ano bhaya phelAyelo che. AnA javAba rUpe bhUtakALamAM eka ApeluM...paNa khUTIphUla baroDAnI jhuMbezanuM sUrasUriyuM thaI gayuM. enA vicArasaraNIvALA thoDAka nAgariko ane A mahAkAya udyogonA anulakSamAM "byuTIphUla baroDA ?' lakhyuM-te A kAvyavahIvaTadAroe maLIne, pAMcaso ekaramAM, pAMcaso karoDano, "DIjhAsTara "bUTI'ne mAro goLI, Ato che bodharasama baroDA ! menejamenTa paddhati ane InsTITayUTa jemAM DIjhAsTarane kevI rIte halA rAjamArga para "harDala-vokiMga' podaLA, paththara, roDAM, karavuM tene lagatA niSNAto taiyAra karavA ke je gujarAtanA sImADe ke ardhA rastA varSA-kALe jala-kabare DhabUrAtA. jyAM jarUra paDe tyAM "phlAIMga sarvisa ApI zake, te paNa svapna ja dRSTi-cakkara pharI gayuM to-daMDavat devane thAtA. rahyuM. vastI jhAjhI mAnavanI ke gAya-bhUMDa-gardabhanI ? paradezonAM, audyogika zaheronAM audyogika-Arthika-AdhArita TrAkiMganuM peTroliMga ? dAdA ? dhAka zI surabhi-sUtanI ghaNIbadhI khUba ja pratiSThita yunivarsiTIo ane saMzodhana-saMsthAo kabara-khoda, taskrInI mukti khADA-khayA-kabarojanme che, uchare che, phUlephAle che. dA. ta. jUnuM nyUyorka ne navasadharna paravA payagaMbarane kevI ? kAM jIvo, kAM maro. keliphorniyA (losa enjalesa), zIkAgo, hyusTana, mencesTara, skoTalenDa, pahelI tArIkhe pagAra khAvo pharja e moTAmAM moTI siMgApura, Tokyo, phrenkapharTa, melaborna, mosko ane ghaNAM ghaNAM nAmAMkita TapalA-TapalI gulabAMgonI vAta sadantara khoTI. zahero sAthe nAmAMkita yunivarsiTIo ke tevI saMsthAo udbhavI che, koI koInuM kazuM na sUNe nija tAne mastAnA. cAle che ane mAnavajIvananA utthAnamAM pradAna kare che. A badhAMnI bosa-phosanI aisI-tesI ! khAnA, khAnA, basa khAnA. pAchaLa ghaNAM jarUrI paribaLomAMnuM mukhya paribaLa tyAMnI sthAnika ne purANA narko koNe dIThAM ? kSaNa kSaNa anubhava thAto, rAjya sarakAranI netAgIrI khUba ja upayogI paribaLa che. AvA mahAkAya dama-ba-dama kSaya-khAMsI khAto "anAmI' virUcikA gAto. ughogo, tevI ja mahAkAya yunivarsiTIo, saMzodhana saMsthAo, tevA ja rAjamArga para itarA-titarA podaLA-paththara-roDA: meghAvI mAnavo AvAM kArya karI zake, eTale hajI ApaNe AvA medhAvI bUTIphUlane mAro goLI 'bodharasama' baroDA ! mAnavonI rAha jotA beThA chIe ne ApaNA paga nIcethI retI sarakI bhAva hoya tyAM abhAva paNa thAya che. A badhuM Sa ke roSane kAraNe, rahI che...eTale ke samaya sarI jato lAge che. A khUba ja duHkhada lakhato nathI paNa UMDA aMtaranA premane kAraNe lakhuM chuM. eka samayanI, ghaTanA che. gujarAtanI garimA ane vaDodarAnI savArImAM abdullA mArA svapnanI saMskArI nagarInI A avadazA ? mArI to saMskAradIvAnA jevo Aje ghATa thayo che. gujarAtanuM gaurava, gujarAtanI asmitA, bhUmi ne chatAMye huM kazuM ja karI zakato nathI eno raMja ne viSAda jevo vaDodarAno vaibhava vagerenI vyAkhyAo badalAtI jatI lAge che ! vaDodarA tevo nathI, azvatthAmAnI khoparI jevA, ardhI sadIthI niraMtara nIMgaLatA ane tenI AjubAju sarakArI, ardhasarakArI, jAhera ke khAnagI napho- alakApurInA relve garanALAnI jyAre marAmata thaze tyAre huM samajIza ke nukasAna karatI aneka kaMpanIo che. kALacakramAM A napho-nukasAna to byuTIphUla baroDAnA zrIgaNezAya nama: thaI cUkyA che. cAlyA ja karavAno. ane temAMnI ADapedAza tarIke AvI saMsthAo janmatI jAya...paNa kyAre? jyAre jAhera jIvananA parighamAM koI navI dizA sUjhe tyAre. JINA-VACHANA gujarAta ane bhAratanI Arthika karoDarajjumAM vaDodarAnA udyogono siMha-phALo che, tenA pramANamAM vaDodarA ane tenI AjubAjunA vistArone (cothI saMvardhita AvRtti) je maLavApAtra che te maLatuM na hoya tevo mAhola Ubho thayo che. temAMya anuvAdaka : DaoN. ramaNalAla cI. zAha keLavaNI kSetre, saMzodhanakSetre, DIjhAsTara menejamenTa kSetre, sAMskRtika ardhamAgadhI, aMgrejI, hiMdI ane gujarAtI ema cAra vikAsa kSetre, mAnava utkarSa kSetre, lokazAhInA utthAna kSetre, jAhera bhASAmAM bhagavAna mahAvIranAM vacanonA A prakAzananI purANI ImAratonI jALavaNI vagere kSetromAM audyogika vikAsa ane 1995mAM traNa AvRttinI badhI ja nakalo thoDA mahinAmAM tenA dvArA jarUrI Arthika AMzika pradAnathI deza-paradezamAM ghaNuM ghaNuM sAdhI zakAya che. Aje to, ma. sa. yunivarsiTInA, phekalTI opha je khalAsa thaI gaI hatI. enI ghaNI mAMga hovAthI A ArTasanA senTrala haoNlanA jarjarita bhavya ghummaTanI marAmata mATe paNa cothI saMvardhita AvRtti saMgha taraphathI prakAzita karavAmAM ArTsa phekalTInA DInane rUpiyA pAMca karoDanA dAna mATe Tahela nAMkhavI AvI che. paDe che ne apIlo bahAra pADavI paDe che ! kiMmata rUA. 250/vacce, kadarUpA vaDodarAne rUpALuM banAvavAnI khaTapaTa ne hilacAla sabhyo mATe kiMmata rUA. 125/cAlelI paNa yogya netAgIrInA abhAve ane Arthika kaTokaTIne kAraNe I maMtrIo vizeSa to saMkalpazakti ane AyojanazaktinA abhAve-e sad pravRtti I " Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara, 2003 prabuddha jIvana rUDhirbalIyAsI | DaoN. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA (gatAMkathI saMpUrNa) karmono cUrNo, nAza na karatAM mAtra AMzika nAza (dravya nirjarA) karyA kare moha ane ajJAnanA mizraNarUpa udayajanya karmathI patana pAmIne to Azrava-baMdhanI pravRttithI pharIthI karmonuM AvAgamana, baMdhana cAlu jIva jevI rIte sIDI parathI paga lapasatAM TheTha nIce sudhInuM patana thAya thaI jAya. je prakriyA anAdikALathI jIva karyA ja kare che. thoDIka tema jIva paMcendriya jevI ucca jAtimAMthI ekendriya jevI nimnatama nirjarA karavAthI pharIthI viSaya, kaSAyAdithI karmo baMdhAya ane udayamAM avasthAe pahoMce che. jevI rIte daMDaka graMthamAM kahyuM che ke devalokanA devo AvelAM karmono vipAka, pariNAma bhogavavAM paDe che. akAma nirjarA UMcI gatimAMthI paDI ekendriya jAtinA paryAyo jevAM ke hIrA, motI, karanArAM paNa AMzika nirjarA kare che; ane sakAma nirjarA karanArA sonA, cAMdI rUpe janma le che. jemAMthI pharI devaloke janma levAmAM paNa AMzika nirjarA kare che. jyAre sarvAzamAM saMpUrNa samUla karmakSaya thaI saMkhyAta ke asaMkhyAta janmo lAge. tethI mahApuruSoe kahyuM che ke mohanIya jAya tyAre AtmA karmapAzamAMthI sarvathA mukta thaI jaze. e teno vAstavika karma ochuM karavA yA jItavA mATe puruSArtha karavo joie. upAdhyAya zrI kharekharo mokSa che. nava tattvo jIva, ajIva, puSya, pApa, Azrava, yazovijayajI mahArAje lakhyuM che ke : saMvara, baMdha, nirjarA ane mokSamAM mokSa mATe dhajA pharakAvanAra tattva je cetana jJAna ajuvALiye, TALiye moha saMtApa re, AThamuM che te mokSa mATenuM AgavuM zreSTha sTezana che. citta DamaDoLatuM vALie, pALiye sahaja guNa Apa re. Aja sudhI AtmAe evI prabaLa, prakRSTa zakitano upayoga karyo ApaNI ArAdhanA mohanIya karmanA kSaya karavAnA lakSyavALI hovI nathI tethI karmo baliSTha rahyAM. kharekhara to mULabhUta 8 karmo ane tenI joIe to dahADo pAke. mohanIya karmanA mukhya cAra staMbha te (1) 158 pravRttionI senA baliSTha hovA chatAM paNa AtmA nirbaLa kamajora mithyAtva mohanIya, (2) kaSAya mohanIya, (3) nokaSAya mohanIya ane rahI parAjita thato gayo. kiMkartavyamUDha banI dabAIne cUpa rahyo, tethI (4) vedamohanIya. mithyAtva mohanIya karmathI AtmAnI zuddha zraddhA, karmo AtmA para caDI beThAM, gaLuM dabAvI dIdhuM. karmo jaDa che, padagalika samyagadarzana DhaMkAI javAthI rAga-dveSarUpa kaSAyonI pravRtti thAya che. che, paramANurUpa che. jyAre AtmA Ama samajaze ke huM cetanAzakti, zAMti, saMtoSa, kSamA, namratA, RjutA, saraLatAdi guNo rAga, dveSa, jJAnAdi guNavAna chuM; anaMta zakti, anaMta jJAna, darzana, cAritra, krodha, mAna, mAyA, lobhAdi kaSAyo vaDe nAza thAya che. mATe sAdhanAnuM vIrya, avyAbAdha sukhe sukhI chuM. pudgalo, nAzavaMta, kSaNika che, jaDa lakSa tathA hetu AvaraNo dUra karavAno ane guNo pragaTa karavAno che. te che, tAkAta vagaranAM che ke te mane parezAna kare. Ajadina sudhI huM mATe azuddhi dUra karavI rahI ane AtmAnA guNo pragaTa karavA e ja aMdhArAmAM athaDAto, kUTAto rahyo, paraMtu have huM anaMta jJAna-darzanAdi sAdhanAnI cAvI che. te mATe 14 guNasthAno para kramika caDhatAM ja rahevuM zaktino svAmI chuM, jaDa nAzavaMta, kSaNika zuM mane parezAna karI zake? nitAnta Avazyaka che. te mArA zatru che, mitro nathI. atyAra sudhI viSaya-kaSAya, rAga-dveSa, mohanIya karmanI vadhAre pravRttithI anya sarva karmono baMdha thAya che, je mohAdithI jhukyo. have sAvadhAna, sAvaceta thaI evo prabaLa, pracaMDa karmo paNa gADha ane bhAre baMdhAya che. pU. vIravijayajIe mohanIya puruSArtha karavo che ke jethI emanA pAzamAMthI, baMdhanamAMthI chUTI, mukta karmanI pUjAnI DhALamAM duhAo dvArA te pratipAdita karyuM che. thaI paramadhAma, aMtima lakSya mokSamAM pahoMcI jAuM. yA homa karIne AtmA ane karma vacce satata yuddha cAlI rahyuM che. AtmA pote rAjA karmanI sAme yuddhanA medAnamAM jhukAve to jarUra pUrNa vijaya hAMsala karIne che, saMtoSarUpI mukhyamaMtrI che. samaktirUpI mAMgalika te sarasenApati siddha, buddha, mukta bane ja. che. pAMca mahAvrato rUpa pAMca mahAsAmaMto tenI sAthe rahe che. mArdavarUpI ApaNane zuM maLyuM che te vicArIe. pAMca sakAro maLavA durlabha che hAthI sAthe cAle che. caraNa-cittarI ane karaNacittarInI pAyadaLa che. jevA ke (1) sArI saMpatti-saddhavya, (2) sArA kuLamAM janma, (3) senAmAM vrata, niyama, tapa, paccakakhANa, tapazcaryA, japa, dhyAnAdinI sevA siddhakSetranAM darzana (kahe che ke abhavI jIva te na karI zake, jenAthI ghaNI vizALa che. teno senAnI zrutabodha che. jIvarAjA 18 hajAra zIlAMga bhavI ke abhavIno nirNaya karI zakAya che.) (4) samAdhi ane (5) ratha para ArUDha thaIne cAritra yuddhanA medAnamAM moharAjA sAthe laDAI caturvidha saMghanI prApti. kahyuM che ke : Adare che. baMne vacce adhyavasAyarUpI bANonI varSA thAya che. vArApharatI saddavyaM sakuLe janma siddhakSetra samAdhayaH | baMnenI hArajIta thatI rahe che. moharAjAnA 13 kAThIyAo paNa khUba saMghaRturvidho loke sakArA paMca durlabhAH || prabaLa hoya che. jo AtmA puruSArthathI laDe to jItI zake che. mohapAzamAMthI zrI mahAvIrasvAmInA stavanamAM (girUAre guNa tuma taNau) zrI chUTI jaI kevaLajJAnAdi pAmI sadAne mATe mokSe jaI zake che. te jIta thavA yazovijayajI kahe che: mATe mahApuruSoe adhyAtmano mArga ane sAdhanA batAvI che. vAcaka jarA kahe mAharo tuM jIva jIvana AdhAro re. atra yuddhanA medAnamAM AtmA ane karma be pratidvandI ane pratispardhI tethI prabhudarzana ane prabhunI zraddhApUrvaka sAcI bhakti mokSa mATeno che. anaMtakALathI cAlatA A yuddha mATe zAstramAM kahyuM che ke "kauvi anukULa ane advitIya mArga che. balio kammo kaWvi balio ApyAM. jyAre karma baLavAna bane che prabhudarzananuM mahattva, gaurava tathA upayogitA suMdara rIte rajU karAI tyAre AtmAne pADI citta kare che, paraMtu jyAre AtmA baLavAna, prabaLa, che, jema ke: zaktizALI, sAmarthyavALo bane che tyAre karmo samApta karI karmapAzamAMthI che pratimA manohAriNI duHkhaharI (sukhakarI) zrI vIrajinaMdanI mukata thaI sadAne mATe paramadhAma, aMtima lakSa mokSa pAme che. paraMtu XXX Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 prabuddha jIvana A pratimAnA guNa bhAva dharIne je mANaso gAya cheH pAmI sughaLAM sukha te jagatanA mukti bhaNI jAya che. cheka mukti sudhInuM avarNanIya sukha ApanArI prabhupratimAnuM gaurava ahIM lipibaddha karAyuM che. AcArAMgasUtranI niryuktimAM pUjyazrI haribhadrasUri mahArAjA uttarottara sArabhUta A jagatamAM zuM che te jaNAvatAM pharamAve che ke A samasta lomAM ekrarmava, advitIya tattva te dharma che. dharmamAM paNa viziSTa rIte samyagajJAnaprAptine sArabhUta kahI che. dharmamAM maLatA jJAnano sAra cAritra batAvyo che ane chelle saMyama-cAritrano zreSTha sAra mokSa kahetAM nirvANa gaNAvyo che. tethI kramika rIte lokamAM sArabhUta dharma, teno sAra jJAnanI prApti ane jJAnano sAra saMyama. chevaTe saMghama sAdhanAno arka che, te mATe A zloka che : logassa sAro dhammo dhamma vi dha nANAsAriyuM biti nANAssa saMjarmasAra saMjama sAraM ca nivANam|| vaLI AtmA che, te nitya che, karma che, tenI kartA-bhoktA che, moMya che, te meLavavAno upAya che. A viSenA ciMtana-mananamAM AtmA, karma ane moDhAne sthAna apAyuM che. tethI khAtarI thaI jAya che ke mokSa cokkasa che, te meLavavAno upAya-mArga paNa sunizcita che je jANavAthI mokSa meLavavA mATe AtmA dRDhIbhUta thaIne rahe. AtmAnuM kharuM ghara, sthAna, raheThANa kyuM che teno khyAla thatAM manuSyajIvananuM sArthakya te mATenI utsukatA, jijJAsA, jAgRkattA thatAM mArganuM AlaMbana sahaja banIne raheze. atyAra sudhI manuSyajanma pAmI, dharmano sahAro laI je mahAnubhAvoe tene saphaLa banAvyo eTale ke aMtima yAtrA khoLe pahoMcyA tenI AchI rUparekhA doravA prayatna karyA che. A ArAmAM ApI jaina dharmavALA kuTuMbamAM, AryakSetramAM, dharmadhavA tathA paripAlananI IcchA, utkaMThA, anaMtapudgalaparAvarta kALamAM bhaTakatA, rakhaDatA, kuTAtA 84 lAkha yonimAMthI pharatA pharatA paMcendriya saMzino janma meLavyo. tene sArthaka ka2vA mokSa mATenI tamannA joIe. mokSa zabdamAM be akSaro mo ane kSa che. mo eTale moha, mohanIya karma ane kSa eTale kAya, nAza. jJAnI bhagavaMtoe cAra puruSArtha jevA ke dharma, artha, kAma ane mokSa batAvyA che. mokSa mATe jIve satata jhajhUmIne dharma karavAno che. te vinA mokSa na maLe. dharmathI artha ane kAma paNa prApta thAya che. mokSa te sAdhya che ane dharma te mATenuM sAdhana che, ApaNe sAdhaka chIe. sAdhananI sahAyathI sAdhanA kare to sAdhaka jarUra sAdhyane sAdhaze. te mATe sAdhya nakkI karo. pravRtti karatAM pahelAM dhyeya nakkI karavuM jarUrI che. te mATenuM ekameva advitIya lakSa 'savvapAvappAsaNI' hovuM joIe. sapTembara, 2003 paMcAcArane kendramAM sthApI vividha prakAre dharmanI ArAdhanA kare che. jevI ke tapazcaryA, pUjA-pATha, sAmAyika, pratikramaNa, svAdhyAya, dhyAnAdi ane te dvArA lakSa 'savvapAvappAso' rahevuM ghaTe kema ke sarva pApono nAza, thaya vagara mozanuM dhyeya siddha na thAya. porca parameSThine navakAramaMtramAM karAtA namaskAranuM phaLa 'savvapAvappAso' hovuM joIe kema ke kRtsnakarmAthI mokSa, jIve anantA karmo bAMdhyA, ane anaMtAkarmonI nirjarA karI khadhAvyA. paraMtu jaDa, paudgalika kAryAvargaNA coMTelI ja che. jenAthI AtmAnuM mahA ahita mahA anartha thayo, ghaNuM nukasAna thatuM rahyuM. tethI cAre gatimAM paribhramaNa pachI je mAnava janma meLavyo ane temAM paNa AryakuLa, Aryasatra, jinadharma, dharmazravaNa, dharmazravAkA, dharmazraDhA, dharmanuM AcA je atyaMta durlabha hoI ahIM have jabaradasta nirdeza karI mahAmUlA manuSyajanmane sArthaka karavo rahyo. dharma karanArA, dharmArAdhanA karanArA ApaNe dharmI sAdhaka chIe. te mATe bhinna bhinna rUci jevI ke darzanaca, tapaze, cAritraruci, jJAnaruci vagere vagere. dharmanA kSetramAM A cAra uci mukhya che. maMdira darzana-pUjA mATe javuM, jJAna meLavavA mATe adhyayana, abhyAsa, svAdhyAdi, cAritra dharmanI ArAdhanA mATe sAmAyika, pratikramaNa, pauSadhAdi, virati dharmamAM hevuM ane tapacaryAdi karavAM te tapadharma che. tethI mokSa mATeno sAco ArAdhanA mArga darzana, jJAna, cAritra, tapa che. darzana, jJAna, cAritra, tapa ane vIrya AtmAnA bhedaka lakSaNo che, te ja tenA AtmaguNo paNa che. je guNo te dharma che. te guNo prApta karavA mATeno prayatna, puruSArtha karavo te sAco dharma che; sAcI sAdhanA che, tethI jIvo jJAnAcArAdi moha ke mohanIya karmane naSTa karavA guNazreNi 14 pagathiyAnI che je zreNI para caDhatAM karma karma AtmAnA guzono carotkarSa guNo vikAsa pAme tyAre chelle pagathiye pagaluM pADI zakAya. jema jema moha ghaTato jAya tema tema AtmA zuddha thato thato AgaLa ne AgaLa kadama mAMDato jAya. te pahelAM azuddha, sAva azuddha avasthAmAMthI potAnA doSo, karmanA melane, azuddhi vagere naSTa karato dhIre dhIre AtmA zudraNo vikasita karato jAya, zuddha guNAne pragaTa karato jAya che. tethI krame krame nisaraNI upara vikAsa Apato potAnA AMtarika guNo, mULabhUta AtmaguNo pragaTAve che. tethI tene 'guNasthAna' 'guNaThANa' kahe che. eka pachI eka rAsthAna AtmAe caDhavAnuM hovAthI tene gusthAna kramAro' kahevAya che, caDhatAM caDhatAM evI caDhI jAya ke chello cheDo, aMta mokSa kahevAya che, prathama cha seAimAM mohanIya karma ochuM ne ochuM karavAnuM che, jyAre sAtathI AgaLanA badhA guNAsthAnomAM dhyAnanI pradhAnatA che. prakRSTa puruSArtha karI dhyAna sAdhanAthI karmo khapAvatAM nirjarA karatAM AgaLa ne AgaLa dhapavAnuM che jethI chelluM pagathiyuM 14 muM guNasthAne ArohaNa karI haMmezane mATe zuddha buddha mukta thaI sadAne mATe siddhazilAe vasIe. mohane tilAMjali ApI nirjarA karatAM karatAM karmono kaccaraghANa kADhI nAkhI guNAsthAnakanA 54 pagathiyA jhaDapabhera raDhI tathA bhavyatvano paripAka jaladI thAya te hetuthI samAdhi, dhyAna, samakita pAmI zivasukhanA svAmI thaI manuSyajanma sArthaka karIe. te mATe karmano kSaya karavo joIe je sakAma nirjarAthI vadhu thAya che. dhyAna mATe kahyuM che ke 'dhyAnAgninA davate karma'. ane vaLI je nirjarA varSothI thatI hatI te jJAnI-dhyAnI AtmA zvAsozvAsamAM kare che, je mATe lakhyuM che keH bahu kroDo varSe varSa, karma annAne bRha jJAnI zvAsozvAsamAM, karma khapAve te.' AtmAnA guNono vikAsa karavAmAM AThamA guNasthAne AtmAnA apurvaguNAnI prApti hovAthI apUrvaka nAma paDyuM che. ahIM AtmAne apUrva je pahelAM kadApi thayuM na hatuM tevI prAptino bhAva thAya che. apUrva eTale pahelAM kyAreya pA thI na hato tevo bhAva. apUrNa ekaDo paNa, AhlAdakArI AnaMdamaya pariNAma te apUrva-kA 11mA upazAMta guNasthAne cAritra mohanIyano udaye jIva nIce paDe to TheTha pahelA mithyAtvaguNe pahoMcI jAya. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sapTembara, 2003 karmayanuM lakSa rAkhI sAdhanA kare to methI pAkazreNI AraMbhI karmakhapAvatI AgaLane AgaLa ja kUca karyA kare. dareka pagathiye mohanIpane naSTa karato, kSaya karo, khAvano AgaLa vadhatAM eka evI sthitie pAme ke jyAM bAkInAM karmono ApoApa nAza thaI jAya che. jevI rIte samarAMgaNAmAM mukhya senApati, prAnAdi keda thatAM bAkInuM sainya hAra svIkAre che tema sarva pApano bApa mohanIya sapaDAtAM anya sAgarito kSaya thatAM rahe che. prabuddha jIvana karma khapAvavA ahIM vividha pagathiyA darzAvyA che te prApta karI lakSane sAdhIe tevI abhilASA. hanumAna kUdakAnI jema atyAra sudhI je carcA, vicAraNA, AlocanA, mImAMsA karI che tenA niSkarSa rUpe ATalo sAra nIkale che ke dhArmika kriyAkalApo, vrata, pratyAkhyAna, tapa, dhyAna, samAdhi, Avazyaka kriyAo jevI ke sAmAyika, pratikrAdi sArthaka, phaLadAyI banAvavA hoya to bhAvanAnuM siMcana atyAvazyaka che. tethI ja kalyANamaMdiramAM kahyuM che keH caramAna, kriyA: pratiniA na bhAva zUnyA: | vaLI kahyuM che ke bhAve bhAvanA bhAvie, bhAve dIje dAna, bhAve jinavara pUjIe bhAve kevaLajJAna. *** AthI AdhyAtmika kSetre AtmAnuM mukhya lakSa vItarAgatA prApta karavAnuM che. jeno prAraMbha mota naSTa thatAM AtmA vItarAgatA pragaTa thaI jaze je bAramA guNasthAne saMpUrNa pragaTe che. have koI paNa rAdveSane avakAza raheto nathI. rAga gayo tethI vItarAga, ane dveSa gayo tethI vIdveSa: sarva rIte jIva rAga-dveSa vagarano bane che. doSone guNa-gaurava bakSatI lakSmI 1 pU. zrI vijayapUrNacaMdrasUrijI mahArAja AjanA yugane lakSmInI bolabAlAnA naguNA yuga tarIke avazya oLakhAvI zakAya. koI paNa cIjanI mUlyavanA mApavAnuM kATaluM ke trAjavuM Aje to lakSmI ja banI beMka che, ema kahevAmAM jarA ya atizayokti jaNAtI nathI. AjanI badhI ja pradaziAo ke AjanA badhA ja praNAmo prAtha: hakSmIdevIne anulIne thaI rahelA jaNAya che. kIrti, kuTuMba ke kAyA bhale game teTalA mahAna gaNAtAM hoya, paNa A mahAnatAno pAyo kaMcana ja manAyo che. lakSmIno mahimA to yuga-yugathI cAlyo ja Ave che, paNa Aje ene jevI AMdhaLI pratiSThA ApavAmAM AvI che evI bhAgye ja bhUtakALamAM apAI haze. AnuM anumAna karavAnuM mana rokI zakAya evuM nathI, kAraNa ke Aje lakSmInA jayajayakArathI ja gaganano guMbaja dhAdhaNI UThaco che. vadhu to zuM kahevuM ? lakSmInA bhakto eka mAtra bhiIdevInI kRpAne kAraNe ja zrIrmanonA doSone guNo tarIke gAtA thAkatA nathI. AvI bhATAIno saMketa eka saMskRta subhASitamAM darzAvavAmAM Avyo che. zrImatanA doSone guNo tarIke varNavatI duniyAnI tAsIranuM AbAdacitra rajU karatuM e subhASita raMgamAM lakSmInA guNo gAto gAya che ke, mAnA lAgI ! ApanI kRpAnA prabhAvanuM to koI varNana thAya ema nathI ! kema ke jenI upara ApanI kRpA thAya che, enA doSone paNa duniyA guNa tarIke pikarAvA mAMDe che ! i.... nAvA vinAno nAthiyo nANAvALI thavAnA kAraNe ja nAthAlAla banatI hoya che. vasu AvatAM pA jevAne paNA mAAsa jevuM mAna maLatuM hoya che. A ane AvuM badhuM to keTaluM ya ghaNA-ghAe joyuM, jANyuM ane mANyuM ja haze ! jenI pAse dhana na hoya, ane je kaMI karato na hoya, je pramAdanI pathArImAM ja poDhyA karato hoya, to loko ene 'ALasunA pIra' tarake vakhoDatA hoya che paNa jenI para kAmInI kaMpA thaI jAya, e AvIya vadhu ALasuno pIra hoya, to ya enA e doSane duniyA sthiratA sthitaprajJanAnuM nAma ApIne zukAmAM khatavI detI hoya che. je bahu bhaTakato hoya, eka gAmamAM jaMpIne besavuM jene gamatuM ja na hoya ane doDAdoDI ja jenuM jIvana hoya, to loko ene 'capaLa' kahIne enI vRttine vAnaraveDAnuM nAma ApatA hoya che, paNa zrImaMtanA jIvanamAM jo AvI capaLatA hoya, vimAna dvArA AmathI tema karavAmAMthI ja e UMco Avato na hoya, to vAnara jevuM enu cAya paNa udyamazIlanA nAme biradAvAya che. na bolato garIba mANasa mUMgo gaNAya che, jyAre zrImaMtane bolatA na AvaDatuM hoya to enuM mUMgApaNuM 'mitabhAjitA'nA sohAmaNA nAme satkArAtuM hoya che. garIbanI mUDhatA ene bhoLAbhaTAkamAM khapAve che, jyAre zrImaMtanI mUDhatAne RjutA arthAt saraLatAno AkarSaka zaNagAra sAMpaDe che. pAtra zuM ane apAtra zuM ? Ano vicAra karavA jeTalI 5 buddhinA abhAvanA kAraNe jyAM tyAM lakSmIne lUMTAvI devAnI zrImaMtanI uDAugIrI ane bhoLI-zaMbhutAnI A dUniyA udAra tarIke AratI utAre che, jyAre zrImaMta na hoya evI vyaktinI AvI vRttine uDAugIrI ke bhIla jevA bhoLApaNano IlkAba sAMpaDe che. TUMkamAM kahevuM hoya to ema kahI zakAya ke doSothI bharapUra jIvanano pA jo guNothI bharapUra jIvana tarIke 'dekhADI' karavo hoya to Aje vadhu koI mahenata karI nAkhavI Avazyaka nathI manAtI, pA thoDAM doDhiyAM meLavI levAmAM Ave, to badhA ja doSo para guzInuM hola lagADI ApavA mATe A duniyA to navI ja beThI che. Aje garIbo karatAM ya zrImaMtonI Alama jo vadhu doSita jovA maLatI hoya ane chatAM lagabhaga badhI ja jagyAe 'moTA bhA' tarIke e Alama goThavAI jatI dekhAtI hoya, to enA mULamAM AjanA yuge AMkelI tAzrInI vadhu paDatI mahattA ja che, Ano koI InkAra karI zake ema nathI ! Aje garIbane mATe sAcA guNo dvArA guNavAna thavuM saheluM che, AnI apekSAe zrImaMta mATe sAcA guNavAna banavAnI sAdhanA vadhu parI jAya che, kAravA ke duniyA zrImaMtane zrImaMtanA doSa para najara ja karavA detI nathI. uparathI enA doSone ja e guNa tarIke khatavIne sva paranuM ahita notaravAthI navarI paDatI nathI ! AmAM apavAdane avakAza jarUra che. bAkI AjanI moTA bhAganI zrImaMtAI AvI ja jovA maLe to navAI na gaNAya ! 000 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana sapTembara, 2003 zrI AnaMdaghanajI racita zrI ajitanAtha jina stavana 1 sumanabhAI ema. zAha paraMparAgata bhinna-bhinna mAnyatAo, saMpradAyo, matamatAMtara, bhAvarahita thAya to he prabhu ! Ape prazIta karela nigraMthano paMtha kaMIka aMze pAmI yaMtravatuM anuSThAno ityAdithI bharapUra pracalita dharma-praNAlikA ane tenI zakAya. bAkI to aneka saMpradAyomAM cAlI AvatI paraMparAgata mAnyatAothI prarUpaNA karanAra kaSAyAdi doSomAM nimagna kahevAtA guruo pAsethI vartamAna ekAMtika thavAya athavA cokkasa prakAranI mAnyatAno Agraha sevAya, jethI duSamakALamAM zrI arihaMta prabhupraNIta syAdvAdamaya mULamArga pAmavo azakyavatuM kAryasiddhinI saphaLatA azakyavatuM lAge che. ApanA jevA vItarAga praNIta thaI paDyo che. nigraMthanA paMthanI virahavedanAthI AkuLa-vyAkuLa AtmArthI AgamAdi graMthomAM syAdvAdanuM nirUpaNa thayeluM hovAthI suvizuddha bhAvonuM sAdhaka hAlamAM mAtra bhAvanA bhAve che ke kyAre tene zrI ajitanAtha prabhu tattvadarzana thAya to nigraMthano paMtha pAmI zakAya. he prabhu ! hAlamAM pravartamAna jevA taraNatAraNanuM nimitta prApta thAya. jyAM sudhI duSamakALa varte che tyAM sAMpradAyika saMkucitatAthI Ape nirdezela mULamArgano bahudhA lopa thayelo sudhI pratyakSa jJAnIpuruSa ke arihaMta prabhunA zuddhAvalaMbananI rAha joto jAya che ane kahevAtA guruo kadAgrahI hovAthI yathArtha mArgadarzanano sAdhaka mULamArga pAmavAnI bhAvanA sevI rahyo che, e stavanano mukhya hetu dukALa vartAya che. jaNAya che. have stavanano gAthAvAra bhAvArtha joie. tarka vicAre re vAda paraMparA re, pAra na pahoMce koI; paMthaDo nihALuM re bIjA jinatazo re, ajita ajita guNAdhAma; abhimata vastu vastugate kahe re, te viralA jaga joya. je teM jItyA re tero huM jItiyo re, puruSa kizya muja nAma ? -paMthaDo nihALuM re...4 -paMthaDo nihALuM re...1 vastu vicAre re divya nayaNAtaNo re, viraha paDyo niradhAra, he ajitanAtha prabhu ! Ape prarUpela nigraMthanA paMthane pAmavAnI huM taratama joge re taratama vAsanA re, vAsita bodha AdhAra. utkaMThApUrvaka pratIkSA karI rahyo chuM. he prabhu ! ApazrI anaMta jJAna, darzana, -paMthaDo nihALuM re...5 cArityAdi Atmika guNonA apUrva dhAma cho. he prabhu ! Ape pracaMDa jo tarkabuddhithI mULamArgane pAmavAno prayatna karavAmAM Ave to aneka puruSArtha AdarI krodha, mAna, mAyAdi kaSAyo ane rAgadveSa upara javalaMta prakAranA matamatAMtara ane vAdavivAdanI bhramajALamAM phasAI javAnI zakyatAo vijaya meLavyo che ane e apekSAe ApanuM "ajita' nAma sArthaka thayuM che. jaNAya che. eTale pAra vagaranA tarka-vitarkonA vamaLamAM sAdhaka potAnuM mULa paraMtu he prabhu ! kaSAyo ane svabhAvika pravRttioe mane jItI lIdho lakSa cUkI jAya che ane miThAmAnyatAomAM aTavAI paDe che. AvI hovAthI huM "puSa' kahevaDAvavA mATe paNa lAyaka nathI. huM kharekhara yathArtha paristhiti hovAnA kAraNo tattvArtha ke mULamArga jANI zakAya evuM lAgatuM puruSArthathI vaMcita chuM, kAraNa ke ApanA jevA puruSottamano yoga athavA nathI. vartamAna duSamakALamAM vastunuM yathArtha svarUpa prakAzita karanAra koI Ape prakAzita karela mULamArga, mane sAMpaDyo nathI." virala ja hoya che.. carama naya karI mAraga jovatAM re, bhUlyo sayala saMsAra; hAlamAM syAdvAdamathI apUrvavArano viraha paDelo anubhavAya che, ' je nayaNo karI mAraga joie re, nayaNa te divya vicAra. kAraNa ke AtmAnubhavI jJAnI puruSanI prApti atizaya durlabha thaI paDI che. | -paMthaDo nihALuM re...2 AvI paristhitimAM sAdhakane kaSAyAdi sahitanI prarUpaNA ke vAsita bodhano laukikadaSTie ane carmacakSuthI jotAM huM saMsAramAM aTavAI paDyo chuM. AdhAra levo paDato hoya che, kAraNa ke kahevAtA guruo kadAgrahI, manuSyagati prApta thayA pachI paNa huM 'lakSa' vagaranI vRtti ane pravRttimAM rAgadveSa, ajJAnAdi, svabhAvika vRtti ane pravRttimAM nimagna hoya che. phasAI gayo chuM. paraMtu jinazAsanathI eTaluM mane samajaNamAM AvyuM che ke AvI paristhitimAM AtmArthI sAdhakane mULamArga ke nigraMthanA paMthathI vaMcita nigraMthano paMtha ja bhavaaMtano daraasala upAya che', je carmacakSuthI sAMpaDe rahevuM paDatuM jaNAya che. evo nathI. mULamArga pAmavA mATe divyadRSTinI atyaMta AvazyakatA che, kALalabdhi laDI paMtha nihALazuM re, e AzA avilaMba; evuM mane samajAya che. AvI divyadRSTi ke AMtardarzana ApameLe hastagata e jana jIve re jinajI jANajo re, AnaMdaghana mata aMba. karavuM vartamAnakALamAM durlabha hovAthI, ApanA jevo nigraMthano paMtha' yathAtathya -paMthaDo nihALuM re...6 pamADe evA pratyakSa jJAnI puruSanuM zuddhAvalaMbana Avazyaka jaNAya che. athavA te ajitanAtha prabhu ! amo evA bhAva hAlamAM sevI rahyAM chIe ke nizcaya ane vyavahAra' e banne dRSTithI puruSArtha dharmanuM sadgurunI nizrAmAM ApanA jevA nigraMthanuM kyAre amane sAnnidhya sAMpaDe, jethI mULamArga pAmIe. sevana sAdhaka mATe atyaMta Avazyaka che. AvI abhilASA, AzA ane bhAvanA rAkhI he prabhu ! amo jIvI rahyAM puruSa paraMparA anubhava jovatAM re, aMdhoaMdha palAya; chIe. Ama chatAMya amone daDhatA varte che ke vahelAmoDA Apano paMtha amo vastu vicAre jo AgAme karI re, carama dharaNA nahIM ThAya. avazya pAmIzuM ane te samayanI utkaMThApUrvaka rAha joI rahyAM chIe. he -paMthaDo nihALuM re...3 prabhu ! jyAM sudhI amone mULamArga prApta na thAya tyAM sudhI Ape prarUpela paMtha paraMparAgata lokika mAnyatAono ja mAtra AdhAra levAmAM Ave to pAmavAnI hRdayapUrvakanI bhAvanAnuM sevana ame karI rahyA chIe. he prabhu ! AMdhaLo AMdhaLAne maLe ane kuTAI mare athavA AMdhaLo AMdhaLAnI pAchaLa AvI bhAvanAnA pariNAma svarUpe amo Apano paMtha cokkasa pAmazuM evo pAchaLa cAlyA kare evA behAla thAya. eTale lokavAyakAnA AdhAre karelA niyaya varte che. yathAyogya samaya ane anya samavAyI kAraNono sahayoga thaze prayatno niSphaLatAne vare ane kAryasiddhi na sAMpaDe. paraMtu vastu ke tattvane tyAre amo mULamArga avazya pAmazuM ane sahajasukha tathA paramAnaMda pAmavAnA dareka daSTibiMduthI mulavaNI karavAmAM Ave to kaMIka aMze saphaLatA prApta adhikArI thaIzuM. karI zakAya. eTale 'niyaya ane vyavahAra' e banne dRSTithI vastuvicAraNA Printed & Published by Nirubahen Subodhbhai Shah an behait of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works. 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadaji Konddev Cross Road, Byculla, Mumbai 400 027. And Published | at 385, S.V.P. Road, Mumbal-400 004. Editor: Ramanlal C Shah Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 tra nI ne na ra it Ti 1 ki E ] - Licence to post without prepayment No. 271 0 oNkTobara, 2003 7. Regd. No. TECH / 47 - 890 / MBI / 2003-2005 zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra " Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 7 varSa : (50) + 14 9 aMka : 10 prabuddha jIvA prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 0 vArSika lavAjama rUA.100/- 7 7 7 taMtrI : ramaNalAla cI. zAha projekTa bhUkaMpa, vAvAjhoDuM, rogacALo, Aga jevI moTI kudaratI Apatti AvI paDe che tyAre manuSya enI sAme lAcAra banI jAya che. surakSAnI game teTalI taiyArI karI hoya to paNa kudaratI vinAza kyAre, kayA khUNethI, kevI rIte Avaze te kahI zakAtuM nathI. emAM paNa bhUkaMpa to kazo aAsAra ApyA vagara be-cAra miniTamAM ja anekanA mRtyu ane mAlamilakatane moTuM nukasAna pahoMcADavAmAM prabaLa nimitta banI jAya che. bIjI Apatti karatAM bhUkaMpamAMthI beThAM thatAM vAra lAge che. moTI kudaratI Apatti Ave che tyAre anekanAM hRdaya dravI UThe che. mAAso pIDitonI vahAre doDI jAya che. mAnavatA mahorI UThe che. vyaktigata kakSAe mAAsa zakya eTaluM karI chUTe che. paraMtu ekalA mAAsanI zakti parimita rahe che. sarakAra uparAMta moTI sevAbhAvI saMsthAo potAnI TukaDIo sAthe, sAdhana-sAmagrI ane nANAMnI sagavaDa sahita pahoMcI jAya che tyAre rAhatakArya vega pakaDe che. bhUkaMpanI Apatti vakhate to rAhatakArya mATe samaya bahu mUlyavAna gaNAya che. vilaMbathI vadhu nukasAna thAya che. have to duniyAnA ghaNA dezonI sarakAro vividha prakAranI Apatti mATe vyavasthAtaMtra (Disaster Management) sajja ane sAbaduM rAkhe che. mAtra potAnA deza mATe ja nahi, AkhI duniyAmAM jyAM kaMI jyAre Apatti Ave tyAre AvI AMtararASTrIya saMsthAo dhasI jAya che. baMbAvALAnI jema, keLavAyeluM sAhasika vyavasthAtaMtra taiyAra hoya to rAhatakArya ghaNI ja sArI rIte jhaDapathI thaI zake che. emAM dharatIkaMpa jo ziyALAmAM thAya to lokone Azaro ApavAnuM rAhatakArya'bhUkaMpamAM bhramaNa' nAmano graMtha lakhIne prakAzita karyo che. emAM AvI vadhu vikaTa bane che. AhArapANIno prabaMdha tAtkAlika karavo paDe che ane marelAM Dhora-mANasanI lAzone kAraNe rogacALo na phelAya tathA samAjavirodhI tattvo sakriya na bane tenI bhAre takedArI rAkhavI paDe che. ApaNe dhArIe tenA karatAM A ghaNuM ja vikaTa kArya che. keTalIka karuNA, rasika, preraka vAto lakhI che. gujarAtamAM 26mI jAnyuArI 2001nA roja savAre je bhayaMkara bhUkaMpa thayo ethI kacchamAM bhacAu, rApara, aMjAra, bhuja vagere nagaromAM ane bIjAM gAmomAM tathA saurASTra ane gujarAtanA aneka gAmomAM ghaNuM bhAre nukasAna thayuM. A dharatIkaMpanI tIvratA ghaNI moTI hatI ane Azare traNaso kilomiTara jeTalA vistAramAM dharatI dhANI UThI. hajAro lokonA prANa gayA ane asaMkhya makAno bhAMgI gayAM. jAnamAlanA nukasAnanI dRSTie chellA eka saikAmAM A moTAmAM moTo bhUkaMpa gaNAya che. gIca vastI ane jUnAM makAno hoya tyAM dharatIkaMpanI sAyalA asara vadhu varatAya che. najare jonAra sonuM heyuM pIgaLI jAya evA A bhayaMkara bhUkaMpanA samAcAra sAMbhaLI sarakAra uparAMta bhAratamAMthI ane videzomAMthI aneka vyaktio ane saMsthAo doDI AvI. gujarAtano dharatIkaMpa eka moTI vyApaka karuNa honArata gaNAya. e vakhate sarakArI tathA sAmAjika stare tarata rAhatakAryo cAlu thayAM hatAM. A to kharuM ja, paNa duniyAbharamAMthI gujarAtane je sahAya maLI te gujarAtanI suvAsa gujarAta bahAra keTalI che e paNa jovA maLyuM che. gujarAtIo samagra vizvamAM vaselAM che. vizvanA cAre khUNAmAMthI sahAyano je pravAha vahI Avyo ene lIdhe gujarAtane beThAM thatAM bahu vAra nathI lAgI. jo ke haju ghaNuM kArya karavAnuM bAkI che to paNa rAbetA mujabanuM jIvana to kyAranuM cAlu thaI gayuM che. gujarAtanA A bhUkaMpa vakhate ghaNI judI judI sevAbhAvI saMsthAoe potapotAnuM kSetra pasaMda karIne bhAre sarAhanIya kArya karyuM che. keTalAye lokone sArI rAhata maLI che, navAM makAno maLyAM che tathA bIjI Arthika sahAya paNa maLI che. keTalAkane mATe to bhUkaMpa AzIrvAdarUpa nIvaDyo che. keTalAMka asamAjika tattvoe sahAyanI sAdhanasAmagrIno geralAbha paNa uThAvyo haze. jyAre moTI durghaTanA thAya tyAre AvuM keTaluMka banavuM svAbhAvika che. bIjI bAju mAnavatAnA keTalAye umadA prasaMgo pA banyA che. 5. pU. zrI mukticaMdravijayajI ane pa. pU. zrI municaMdravijayajIe bhUkaMpa vakhate je judI judI saMsthAoe moTA pAyA para saMgIna kArya kaccha-kAThiyAvADamAM karyuM che e badhAMnI vigato ApavAno ahIM avakAza nathI, paraMtu amane jAte jovAno avasara sAMpaDyo evA 'projakTa sAyalA' vize ahIM thoDIka mAhitI ApI che. AMtararASTrIya stare sahAya meLavavAmAM vyaktigata saMparko ane sevAsuvAsa keTalAM sahAyarUpa bane che te emAM jovA maLe che. vizvanA keTalAye samRddha dezomAM evAM sevAbhAvI maMDaLo che ke jemanI pAse nANAM ghaNAM che, paNa Arthika rIte pachAta evA dezomAM temanA saMparka ochA che. sarakArI karatAM binasarakArI stare teo kAma karavA icche che ane pote kharcelAM nANAMnuM veLAsara pariNAma jovAnI bhAvanA rAkhe che. AvA saMjogomAM jemanI pAse sUtra ane saMparka vadhu hoya evI Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizvasanIya vyakti ane saMsthA sAra kArya karAvI zake che. vaLI ApA : ApattikALamAM eka kSetrane vadhu paDato lAbha maLe ane eka kSetra vaMcita tathA zrI jI. te eka kSetra vaMcita tathA zrI mInAbahena an #I rahI jAya evuM paNa keTalIka vAra bane che. eTale kSetranI vaheMcaNI e eTaluM ja nahi vadhu vikasAvI che amI paNa mahattvanI bAbata banI rahe che. videzI saMsthAo paNa A mahattvanA anya sAdhaka kAryakartAoe ghaNo sAro sahakAra Apyo che e . muddAne lakSamAM rAkhe che. prazaMsanIya che. yuropamAMthI yuropiyana yuniyana'nA upakrame yuropiyana kamizana ane sAyalA AzramamAM amAre ghaNAM varSothI niyamita javAnuM thatuM hovAthI "helpa phoma jarmanI" e be saMsthAo taraphathI je moTI Arthika sahAya Azrama dvArA "projekTa sAyalA'nI pravRttio najare nihALavAno tathA A kArya mATe jAhera karavAmAM AvI emAM vistAra ane kAmanI vaheMcaNInI "ninAmA-lADakapuragAma, sAyalAmAM kanyAo mATe hAIskUla, lADakacaMda dRSTie je sthAnika sevAbhAvI saMsthAo pasaMda thaI emAM saurASTramAM vorA prAthamika zALA vagerenA udghATana prasaMge upasthita rahevAno surendranagara jillAmAM punarvasavATanA nirmANakAryanuM Ayojana karavA avasara sAMpaDyo hato. mATe muMbaInI ratnanidhi ceriTebala TrasTanI pasaMdagI thaI, kAraNa ke A sAyalA tAlukAmAM zALAonA oraDA bAMdhavAnI samagra pravRtti mATe saMsthA taraphathI ghaNAM varSothI lokakalyANanI, jayapura phUTanI, vizeSata: mukhya kAryAlaya AzramamAM rahyuM. vaLI Azrame enjiniyarone mATe bALakalyANAnI vividha pravRttio satata cAlatI rahI che. ratnanidhi rahevA jamavAnI vyavasthA karI ApI ane AzramanA sAdhako jeo pote ceriTebala TrasTanA sUtradhAra mArA mitra zrI mahendrabhAI mahetAne deza- enjiniyara che evA zrI jasANI baMdhuo, zrI anilabhAI zeTha tathA videzamAM ghaNA gADha saMparka che. keTalAkanI sAthe to aMgata maitrI che. emanA sahAyakoe samagra yojanA pUrI thAya tyAM sudhI dekharekha rAkhavAnuM yuropiyana kamizananA keTalAka adhikArIo temanA kAryathI ane bhagIratha kArya karyuM che. vahIvaTIzaktithI sArI rIte paricita ane prabhAvita che. sAyalA gAmane potAne kanyA vidyAlaya ane prAthamika zALAnAM jUno ratnanidhi TrasTe A samagra Ayojana mATe "projekTa sAyalA' nAma bhAMgelAM makAnonI jagyAe sarasa navAM, vidyArthIone bhaNavuM game evAM rAkhyuM ane e mATe surendranagara jillAmAM je mukhya cAra saMsthAo pasaMda makAno bAMdhI ApavAmAM AvyAM jeno vaparAza tarata cAlu thaI gayo. karI te rAjasobhAga Azrama, sAyalA, lIMbaDI keLavaNI maMDaLa, lIMbaDI, zALAnA A vargomAM lokhaMDanI benca, bleka borDa, ramatagamatanAM sAdhano roTarI kalaba, surendranagara ane vikAsa vidyAlaya, vaDhavANa che. A vagere paNa vasAvI ApavAmAM AvyAM che. baMne zALAnAM navAM makAno saMsthAonA sahayogathI vividha prakAranAM kAryono AraMbha thayo ane gAmanI zobhArUpa banI gayAM che. tenA upara dekharekha rAkhavA helpa-jarmanInA pratinidhi tarIke zrI lArsa projekTa sAyalA heThaLa vaDhavANa, lIMbaDI, surendranagara tA keTalAMka kATane bhArata mokalavAmAM AvyA hatA. teo amadAvAdamAM rahIne gAmomAM ema judA judA sthaLe vyAvasAyika tAlIma zALAo paNa cAlu cAre sthaLe kAryapragatinuM nirIkSaNa karI potAno pragati-ahevAla yuropa karavAmAM AvI che. nAnAM gAmaDAMomAM yuvAno potAnI meLe kAma karIne mokalatA hatA. bhAratamAM unALAmAM kAma karatA paNa teo thAkatA nahotA. AjIvikA meLavI zake, pagabhara thaI zake e mATe A tAlIma zrI ratnanidhi TrasTe paNa surendranagara jillAmAM cAra sthaLe kAryAlayo kendromAM Adhunika jIvananI jarUriyAta mujaba rephrijareTara, paMkha, vagerenA cAlu karyA ane temAM surendranagaramAM potAnuM mukhya kAryAlaya rAkhyuM ane ilekaTrikala riperiMganI, moTara sAyakala skuTaranA riperiMDAnI tathA zrI naMdAbahena Thakkarane A badhAM kAryonuM saMyojana karavAnI javAbadArI anya prakAranI tAlIma ApavAmAM Ave che. kanyAone zIvakA. soMpavAmAM AvI che. temaNe bahu kuzaLatApUrvaka A badhuM Ayojana karyuM bharatagUMthaNa, maheMdI, suzobhana vagerenI tAlIma ApavAmAM Ave che. ane haju paNa karatAM rahe che. surendranagaramAM yuvAnone rojI maLI rahe e mATe evI khAsa banAvelI eka nAnuM kSetra laIne vyavasthita rIte saMgIna kArya karavAthI pariNAma sAyakala ApavAmAM Ave che ke je UbhI rAkhIne enI pAchaLa-: bhAgamAM kevuM sAruM Ave che tenI pratIti A "projekTa sAyelA'nuM kArya jovAthI rAkhelA boksamAM gesanA nAnA silinDara para e cA banIne vecI thAya che. A projekTa heThaLa zikSaNanA kSetre eka Avazyaka ane upakAraka zake. A badhI tAlIma ane sAdhano ApavA pAchaLa AzA e rahelo kArya e thayuM ke sAyalA tAlukAnAM anya evAM47 gAmomAM zALAonA che ke gAmaDAMno yuvAna bekAra na rahetAM potAnI rojI ra... rAke ane kula 160 oraDAo je bhAMgI gayA hatA te navesarathI pharIthI bAMdhI pagabhara thaI zake. ApavAmAM AvyA. keTalIka zALAonAM AkhAM makAna tUTI gayAM hatAM Ama projekaTa sAyalA' dvArA surendranagara jillAmAM ane vizeSata: te tadana navA bAMdhI ApavAmAM AvyA. A gAmomAM sAyalA, sudAmaDA, sAyalA tAlukAmAM punarvasananuM je saMgIna sevAkArya thayuM che te atyaMta nAgaDakA, coravIrA, sokhaDA, samaDhIyALA, dhAMdhalapura vagereno samAveza sarAhanIya che. jAte jovAthI teno vizeSa khyAla Ave che. A kAryae thAya che. A projekTamAM sAyalAnA rAjasobhAga AzramanuM yogadAna anekanA caherA para navI rozanI pragaTAvI che. keTalAMya, jIvanamAM moTuM rahyuM che. sukhada vaLAMka Avyo che. * sAyalAnA zrI rAjasobhAga Azrama dvArA AzramanA praNetA pU. sva. saMsAramAM keTalAMye kAryo yojakanI durlabhatA (sonala vi . ) nuM zrI lADakacaMdabhAI-bApujInI hayAtImAM, emanI ja preraNAthI Azrama kAraNe thatAM nathI. yuropiyana kamizana, ratnanidhi TrasTa, sAyaka. Ama, dvArA janakalyANanI pravRttio cAlu thaI gaI hatI. dara mahine netranidAna vaDhavANa vikAsagRha, lIMbaDI keLavaNI maMDaLa, surendranagara TarI kalaba kempa ane varSamAM eka vAra netrayajJa, AsapAsanAM gAmaDAomAM garIbomAM vagere 'yojaka banyAM to janahitanAM keTalAM badhAM kAryo thaI rahyAM ! garama kapaDAM, vAsaNA tathA varSe traNa hajAra kilogrAma anAjanuM vitaraNa, potAnAmAM yojakanI zakti hoya to mANase tene kuMThita -- thavA detAM sAyalA gAmamAM sArvajanika davAkhAnuM, duSkALamAM Dhoro mATe nirANA pAMgaravA devI joie. emAM samAjanuM keTaluM badhuM zreya rahe che : kendro ityAdi pravRtti cAlatI hatI. pUjya bApujInA dehavilaya pachI ramaNalAla sI. zAha Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ L oNkTobara, 2003 prabuddha jIvana patra-vyavahAra n DaoN. raNajita paTela (anAmI) AjakAla phaoNna-vyavahAramAM bharatI AvI che. AMgaDiyA-vyavahAramAM tejI AvI che ane kuriyara sarvisa paNa tejIlI che. eTale patra-vyavahAramAM oTa ne maMdI varatAya che. eka samaya evo paNa hato ke jyAre patro dvArA dharma, nIti ane sAhityanI UMDI carcA-paryeSaNA thatI hatI. kIrtidAne kamaLanA patrIzrI TubhAI umaravADiyAnA patra dvArA karelA vivecananA patro che, to pro. vijayarAya vaighe paNa evAM keTalAMka vivecano patro dvArA karela che. prAdhyApaka zrI anaMtarAya rAvaLe paNa A patra-zailI-sarasvatIcaMdrane, kumudane, guNasuMdarIne jevAM-vivecanomAM ajamAvI che. zrI narahari parIkhe, 'tAruNyamAM pravezatI kanyAne patro' nAme eka pustikAmAM nIrogI rIte jAtIya prakriyAnuM jJAna kanyAone mATe sulabha karavAno eka suMda2, adhikArayukta prayatna karyo che, to zrImad rAjacaMdre paNa mahAtmA gAMdhIjI, sobhAgabhAI ane bIjA dhaNAne AdhyAtmika zaMkAono khulAso ApatA keTalAka patro lakhyA che. aMbubhAI purANInA pazcikanA patro, raMga avadhUtajInI 'pamaMjUSA' tattvajJAna vicAraNAnA patro che. ajJAtanA patro (camanalAla vaiSNava)mAM jIvananA talasparzI pro ane svastha, barmAmI, maulika vicAraNA, sarala, ziSTa ane pratItikara zailImAM thaI che. pro. ba. ka. ThAkora, zrI kanaiyAlAla munazI ane javAha2nA patro paNa sevana karavA yogya che. pU. gAMdhIjIe emanA dIrgha jIvanamAM, hajAro vyaktio sAthe emane saMparka thayelo ane aMgata jIvana, dharma, nIti, sadAcAra rAjakAraNa, vyavahAra ityAdi viSayo para emaNe aneka patro lakhelA. gAMdhIjInI muddAsara vicAraNA, saMkSipta sUcaka zailI, pAradarzaka sagAI, saune mATeno vizALa prema ane AtmIyatA, UMcI tatvaniSThA, sthiradyuti dRSTi jema e patromAM pragaTa thAya che tema emanI asAdhAraNa rAjaDArI kuLatA, cokasAI, spaSTatA vagere lANikatAo, sattAdhArIno sAthenA emanA patromAM pragaTa thAya che. AjanA vIjaLIvege gati karatA yugamAM AvA patrInAM to svapno ja sevavAnAM 1 mArA eka saMniSTha ne pIDha sAhityakAra-mitrane patra-vyavahArano Agavo chaMda. ghaNA badhA mUrdhanya sAhityakAro sAthe emano patra-vyavahAra aviratapaNe cAlu rahyo, paNa pachI eka sArA lokapriya navalakathAkAre emanA be-traNa patrono javAba ja na Apyo eTale emanA tA. 24-5-2003nA patramAM emaNe roSa-Akroza vyakta karyo eTale meM emane AzvAsana ApatAM lakhyuM ke bhalA mAAsa ! 'vana ve TrAphika' rAkhavAno zo artha ? tame ya patralekhana 52 breka lagAvI do--e to tamArA mitra che, paNa kavivara TAgora jevA mahAkavinAM patnI emanA aneka patrone anuttarita rAkhatAM hatAM eTale TAgore paNa tamArI jema akaLAIne paNa AtmanirIkSaNa karIne patnIne lakhyuMH 'tArA jevI ATalI badhI akRtaghna meM joI nathI...paNa AjathI meM niyama karyo che ke kAgaLano javAba na maLe to mAre kAgaLa na lakhavo. A rIte kAgaLo lakha lakha ka2vAthI tamArA lokone kharAba Teva paDe che-eTaluM ja--ethI tamArA lokonA manamAM saheja paNa kRtajJatAno saMcAra thato nathI. tuM to aThavADiye niyamita be kAgaLa pA lakhatI hoya to ye huM pUrato puraskAra maLyo ema mAnI leta. mane dhIme dhIme khAtarI thatI jAya che ke tAre mana mArA patranI kazI kiMmata nathI ne tuM mane be lITIno kAgaLa lakhavAnI ye lagAre paravA rAkhatI nathI. huM murakha evuM kema mAnI beTho chuM ke tane roja patra lakhavAthI tuM kadAca thoDI khuza 5 thaze ane na lakhuM to ciMtA karaze. e bhagavAna jAze ! kadAca eka prakArano ahaMkAra paNa hoya. parantu e garva have vadhu vakhata huM rAkhI zakato nathI. AjathI huM ene choDI dauM chuM. Aje sAMjane samaye, thArkele zarIre beTho beTho A pramANe lakhuM chuM paNa vaLI pAcho AvatI kAle kadAca e 11 divase pastAvo thaze. ema thaze ke pArakAnA kartavya viSe pArakAne Thapako ApavA karatAM potAnuM kartA karye javuM e ja sAruM che, paraMtu eja taka maLatAM ja pArakAnI truTI viSe kacakaca karavAno mAro svabhAva che ane tArA nasIbayoge tAre jiMdagIbhara e sahana karavuM paDaze. Thapako moTe bhAge ghAMTA pADIne ApuM chuM ane pAvo manamAM manamAM karuM chuM, koI sAMbhaLI zakatuM nathI.' mAro A patra maLatAM mitranA mananuM to samAdhAna thaI gayuM paNa mArA manamAM aneka prazno jAgyA ! TAgora jene 'kRtaghnatA' kahe che evo vyavahAra emanAM patnIe zA mATe karyo ? e vAta sAcI che ke patra-lekhana e zAstra che ne kalA paNa che. saMbhava che ke kavi-patnIne suMdara patra-lekhananI zakti ke Teva na hoya ! saMbhava che ke emanA manamAM eka prakAranI laghutAgraMthi baMdhAI gaI hoya ke AvaDA moTA kavi-sAhityakAranA patra sAme mAro patra kevo kaMgALa lAge ! kavacit kavi ekasAmaTA traNa traNa patro lakhatA... emanA manamAM ema haze ke ekano to javAba maLaze !' ahIM mane mArA be adhyApakono kisso yAda Ave che. eka adhyApakanI patnI eTalI badhI pramAdI ke aThavADiyAmAM dhaNIne eka ja vAra zAka khavaDAve. adhyApake emanA AcArya mitrane vAta karI to AcArye adhyApakabaMdhue kahyuM ke tamo bajA2mAMthI traNa traNa zAka lAvo ne game te upAye roja traNa zAka taiyAra karAvavAno Agraha rAkho...aThavADiyuM A pramANe karazo to va2sabhara niyamita eka zAka to khAvA maLaze ja! zAkamAM to e nusakho saphaLa thayo paNa patravyavahAra e zAka banAvavA jevo vyApAra nathI. e to lAgaNIno prazna che. eka hRdayanI bIjA hRdaya sAthe tAra ne tAla meLavavAno prazna che. emAM joDaNI ke vyAkaraNanI bhUlo na-gaNya. akho kahe che tema "tara Ave tema che he jyamatyama karIne harine lahe.' kadAca kavi-patnI akhAnI A paMktiothI paricita hota to jyamatyama karIne paNa kavi-hRdayane pAmata. cAreka dAyakA pUrve, mArA moTAbhAInI sAthe huM mArI bhatrIjI mATe eka chokarAne jovA mATe mosALa gayelo. chokaro zikSita hato. amo baMne bhAIone pasaMda paDyo...amAre ghare jatAM mAmAne maLI lIdhuM ne pelA chokarA saMbaMdhe abhiprAya pUchyo to mAmA kahe: 'bhaNelo che paNa jarAya gaNelo nathI. eka ja zabdamAM kahuM to e che cakrama.' amoe amAro nirNaya badalyo ne aThavADiyA sudhI kazo javAba Apyo nahIM eTale dazame divase eka jADo liphApho Avyo...patra aMgrejImAM hato. prathama lITI hatI: `Notice is hereby given that..' ne mane gabharATa thayo. nyAyAlaya ke Ayakara vibhAgamAMthI koIpaNa patra Ave che to mArA manamAM bhAtabhAtanA vicAro Ave che ! traNa kulsakepa bharelo e 'cakrama'no patra mAmAnA abhiprAyane sarvathA sArthaka Therave e prakArano hato. patra-vyavahAra snehIsvajano, paricito ke AtmIyo sAthe ja thAya evuM kazuM nathI. mArI vAta karuM to amAro patra-vyavahAra ekAda dAyakAthI be mahAnubhAvo sAthe cAle che jemane huM kadApi maLyo ja nathI. dA. taya 94 sAlanA vakIla zrI puruSottamadAsa bI. zAha je vakIla uparAMta sAhityakAra ne svAtaMtryasenAnI paNa che. pATaNanA e vakIla 'DaoN. bhogIlAle sAMDesarAnA paricita ne snehI...emanuM eka pustaka mane mokalavA DaoN. sAMDesarAe bhalAmA karI...e pustakano meM protsAhaka pratibhAva darzAvyo ne pachI to amArI maitrI jAmI...Aja lagI niraMtara patra-vyavahAra cAlu che ja che; eTaluM ja nahIM paNa eka pustikA thAya eTalA badhA patro bhegA thayA che. evA ja bIjA Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana oNkTobara, 20: muMbaInA zrI gaNapatibhAI mahetA... ema.e. elaela.bI., emanA vyavasAya patnIne patra lakhyA paNa patnIno patra pitAnA kavaramAM ne pitAno che saMbaMdhe meM kadApi pRcchA karI nathI paNa mahArAjA sayAjIrAva yunivarsiTInI patnInA kavaramAM bIDI dIdho. kevI ramUja thaI haze tenI to kalpanA ja kara myujhika kaoNlejanA prinsipAla zrI Ara.sI. mahetAnA e vaDIla baMdhu thAya. e rahI khAsa ramUja to udbodhanamAM thaI haze. paNa sAhityanA bhAre rasiyA. pro. viSNuprasAda 2. trivedInA ziSya. emaNo kavivara ravIndranAthanAM patnI to zikSita hatAM. patralekhananI kaLA ema paNa pazcimanA tattvajJAna saMbaMdhe suMdara graMtha lakhyo che jenI prastAvanA pro. siddha hatI paNa game te kAraNo patra lakhatAM nahotAM. paNa mArI patnIne kAga' yazavaMtabhAI zukale lakhI che. mArA traNeka kAvyasaMgraho saMbaMdhe emaNe je lakhatAM na AvaDe. ekavAra enI (amArI) grejyueTa dIkarIne bhAvavibho pratibhAva darzAvyo che te sAhityano sAco sahRdaya bhAvaka ja darzAvI zake e banIne kahe: "beTA ! huM bhaNI hota to tane sukhadu:khanA kAgaLa lakhatI ho kakSAno che. trIjA ajANa svajana che (vaya-70) jANItA kRSikAra-kavi zrI ne tuM paNa tArI vAta mane jaNAvatI hota. have to Avate bhave !' anupasiMhajI paramAra. akhaMDa AnaMda'nA mArA eka lekhathI prabhAvita thaI rASTrIya kavi kAlidAsanA 'zAkuMtala' nATakanA trIjA aMkamAM, kAmatta patra-vyavahAra zarU karyo ne Aja paryata dhamadhokAra cAle che. kavi uparAMta e zakuMtalAnI AMtaravedanAnI jANa rAjA duSyantane karavA zakuMtalAnI be sakhI navalikAkAra paNa che. bIjAya evA be-traNa ajANa svajano che paNa uparyukta priyaMvadA ne anasUyA keTalAka upAya vicAratI hoya che, tyAM cakora priyaMvada traNano patra vyavahAra to niyamita cAlu che ne emAM kavitA, sAhitya, upAya sUcave che:-"halA, madanalekhoDaya kriyatAma'...alI ! emane mA, samAjazAstra ane rAjakAraNanI carcA thatI hoya che. tA. 2-5-2003nA prema-patra taiyAra karIe.' madanalekha eTale premapatra...priyaMvadAe zakuMtalAne patramAM zrI gaNapatibhAI mahetAe emanA navA prakAzana saMbaMdhe lakhyuM che, sUcanA anusAra A rIte taiyAra karyo:'eka nAnuM pustaka' (pR. 114) pragaTa thaI zake tevA svarUpamAM taiyAra che. "hRdaya tAruM navajANuM, paNa mujanAM to tane talasatInAM kaoNmyuTara TAIpiMganI pAMceka prato che. enuM zIrSaka che. 'mayam AtmA 4' aMgone, tAve smara, nirdaya ! divase 5, rAteya." ane emAM brahmasUtra uparanA zAMkarabhASyanA avalaMbane lakhAyelA adhyayanalekho "nirdaya' saMbodhana rAjAne nahIM smara (kAmadeva)ne che. have A patrache. enI vizeSa vigato hamaNAM tamane lakhavI Avazyaka nathI, paraMtu eTaluM lekhananI sAmagrI zI ? priyavaMdA sUcave che:umeruM chuM ke viSayanA AdhyAtmika mahattva ane prastuta karela lekhonI kakSA "A popaTanA peTa jevA nAjuka kamalapatra upara nakhathI akSara pADI prazaMsanIya gaNIne mahAmahopAdhyAya vidyAvAcaspati DaoN. jayantakuSNa davee lakha." ane kaI poSTa-oNphisamAM e kAgaLa poSTa karavAno ? priyaMvadA H A pustaka mATe AzIrvacana lakhI ApyuM che...ane mArA vidvAna mitra kahe che: e patra phUlamAM chupAvI rAkhIne huM, devatAne dharAvelAmAMthI zeSa che. prAdhyApaka bhUpendra trivedIe 'Amukha' lakhI Apyo che." mahetA sAheba paNa evA bahAne, temanA hAthamAM pahoMcADIza." be hajAra varSo pUrveno e premapatraka - AvI badhI pravRti jIvananA uttarArdhamAM...91 varSe karI rahyA che e noMdhapAtra vyavahAra aghatana kALathI maulikatAnI bAbatamAM, rajamAtra kama nathI. che, jo ke mahetA sAheba mane amArA eka majhiyArA mitrane tyAM alapajhalapa mArA para evA keTalAka garabaDiyA akSaravALA patro Ave che ne huM, maLyAnuM lakhe che paNa mane enuM smaraNa nathI. kadavardhakakAca (Magnifying Glass)nI madadathI paNa vAMcI zakato nathI. eka bAju patra-vyavahAranI AvI sthiti che to bIjI bAju mArA eka be-traNa jaNa nI sahAya levI paDe che chatAMye keTaluMka gUDha rahe che !jarAtanA vevAie traNa dAyakAmAM mane kevaLa be ja patro lakhyA che. bAkIno badho sArA abhinetA zrI dhanaMjaya ThAkara upara eka evo patra Avelo jenuM saranAmAM vyavahAra phonathI ke pratyakSa samAgamathI ! patra-vyavahAranI niyamitatA ne khuda poSTamena paNa sarakhI rIte vAMcI zakelo nahIM eTale anyane che... A cokasAImAM ApaNA mUrdhanya vivecaka pro. viSNuprasAda trivedIne koI AMbI ghara naMbara 45 kyAM AvyuM ? "gha-naM-ja-ya' lakheluM hatuM. to dhanaMja nAma paNa zake nahIM. baso-traNaso pAnAnuM tamo emane pustaka mokalo to enI svIkAra lakheluM evI rIte ke "dha" no "gha' vaMcAya "na' no naMbara samajAya ne tha' 4pa pahoMca ne saMkSipta mArmika pratibhAva tamane aThavADiyAmAM maLyo ja samajo. vaMcAya ! kharAba garabaDiyA akSarane kAraNe, sAhityakAra zrI I-barabhAI eka poSTakArDamAM vacce to lakhe paNa AjUbAjUnI korI jagyAmAM paNa, paTela sane 1935mAM meTrIkamAM nApAsa thayelA. narasaMDAnA kheDUto zeDhA para AmaLAnAM jhADa vAve che tema, e kaika ne kaiMka patra-vyavahAromAM 'bhAbhArAma' banavAnI jarUra nathI. jANItA ke ajAyAvicArabIja ropI de. DaoN. dhIrubhAI ThAkaranI "patramAdhurI' vAMcatAM mArA paNa patra Ave to saMkSepamAM, muddAsara, suvAcya akSare, samaya pratyuttara vidhAnanI puSTi ne pratIti thaze. mArA para emanA AvA traNeka Dajhana patro Apavo joie. . to haze, jyAre bIje cheDe evA ja prathama kakSAnA eka kavi je tamArA aneka eka samaya evo paNa hato ke jyAre jAgrata vAcaka, lokapriya patrone anuttarita rAkhe ne maLavAnuM ane tyAre kSamasva kahI patAve. keTalAka navalakathAkArone emanAM pAtrono vikAsa kaI rIte karavo ne lakathAna patra-lekhako chabaraMDA paNa vALe. gaphalatane kAraNe ke vismRtine kAraNe atta kaI rIte lAvavo enI carcA patra-vyavahAra dvArA karatA. zrI kanaiyAlA, amadAvAdanI gujarAta kaoNlejamAM "varlDa hisTarI'nA amArA eka prAdhyApaka munazI ane zrI ramaNalAla desAIne AvA aneka patro maLatA. zrI InAma hatA pro. ke. TI. maracanTa je huM bhUlato na houM to muMbaImAM TeksaTAIla ane dayArAma gidumala vacce, "sarasvatIcaMdra' mahAnavalanA antanI kAyogya kamizanara thayelA. DaoN. bhogIlAla sAMDesarAe kaoNlejanA prathama varSamAM gaNitazAstrane viSe lAMbo patravyavahAra aMgrejI-gujarAtImAM thayelo che. e A be badale varlDa hisTarI rAkhela ne emAM e pharsTa kalAsa AvelA...e pachI vidvAna vicArakoe khUba laMbANapUrvaka potapotAnuM dRSTibiMdu ekabIjAne maracanTa sAhebane bhogIbhAI mitro banI gayA. muMbaIthI emaNo sAMDesarAne samajAvavAno prayatna karyo che. eka traNa pAnAMno patra lakhelo je sAva koro hato ! lakhelA patrane badale have to svadeza-paradeza pravAsasAhitya paNa patra-vyavahAranA rUma dIkaThIka korA kAgaLa kavaramAM bIDelA ! bIjA eka bhAIe eka sAthe pitAne ane vistaryuM che. | Printed & Published by Nirubahen Subodhbhai Shah on behalf of Shri Mumbai Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakh Printing Works, 312/A Oyculia Service industtial Estate, Dadaji Konddev Cross Road, Byculla, Mumbai-400 027. And Purished at 385, S.VP. Road, Mumbai 400 004. Editor, Ramanlal C. Shah Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNkTobara, 2003 prabuddha jIvana dRSTi D sva. panAlAla dRSTi dRSTAmAMthI uddabhave che. dRSTi eTale ke upayoga enA uddagama sthAnamAM sImita rahe che arthAt dRSTi dRSTAmAM ja samAyela rahe che. te dRSTi evI ne evI ja rahe che, jene 'dRSTi evI draSTi' kahevAya che. e kevaLadarzana ane kevaLajJAna che. jagajIvanadAsa gAMdhI ApaNuM hoya, ApaNatAM hoya, ApaNA jevA barobarIyA hoya, kAyamanA jhUMbaMdha hoya, ciMtana avinAzI hoya) to teno vizvAsa karAya. A to ApaNo saMsArIono saMsAra vyavahAra che, je adhyAtmakSetra visarAI jAya che. AvA A dRSTAnI dRSTinA para jaDa taraphanA pravAhane ane emAM rahelAM vinAzI kahetAM mithyAnA mohane ja zAstro asamRSTi-miAdaSTi kahe che. e mithyAdaSTinuM je kArya che te micchAdarzana che. daSTA evAM AtmAnuM A chAjadarzana che. e enI viparIta mAnyatA che. athavA to kaho ke daSTino vipaUsa che. maLelI dRSTino durupayoga che. e dRSTi dRSTAmAMthI nIkaLI para evA dRzya (zeya) tarapha AkarSAya che ane dazyanA saMbaMdhamAM Ave che tyAre te manizAna bane che. e bahAra jatI dRSTimAM jyAre mata eTale ke mohanIya karmanI asara bhaLe che tyAre te mohaniya bane che. e mohathI rajita dRSTi che. dazya pratinI AvI mautaSThita STithI je darzana thAya che teSTi evI sRSTi' prakAranuM svArtha, matalaba, hetu, IrAdA, prayojana, lakSa, AzayapUrvakanuM darzana hoya che. prati samaye Apazo chAsyano chadmasthAvasthAmAM matijJAnano upayoga (dRSTi), matijJAnAvaraNIya karma, matijJAna, darzanAvaraNIya karma, mohanIya karma, mohabhAva, manovaTiyAnA puo ane sukhadu:kha vaidanano banelo hoya che. AvA A manilAnanA upayogamAM ja saMpati mAMDIne kevaLajJAnanuM pragaTIkaraNa karI zakAya che. avadhijJAna ane mana:paryavajJAnanA upayogamAM zreNa mAMDI zakAtI nathI. darzanamAM moha hovAnA kAro 'daSTi evI sRSTi' hoya che, jeTalA jAnArA teTalAM jonArAnAM jAta. duSTA sanmukha rahela gAyanA damana, citrakAra, brAhmaNA, kheDUta, bharavADa, kasAI potapotAnI sRSTi prAchI jue che. A badhAMya pAchA gAmane gAya tarIke ja jue che te 'sRSTi evI sRSTi' prakAranuM darzana che. duryodhanane sRSTimAM koI guNavAna sajjana najare na jaDDI ane yudhiSThirane sRSTimAM koI doSI durjana na dekhAyo, te emanI dRSTinI khUbI batADe che. kRSNa vAsudevane gaMdhAtI kUtarInI lAzamAM paNa enI zveta daMta-paMktinI suMdaratA ja dekhAI, te emanI dRSTino mahimA che. kamaLo thayo hoya tene badhuM pILuM ja dekhAya. jevAM jIvanA dRSTinAM cazmA evuM dRzya ane tevuM te dRSTAnuM darzana. eka kavie kahyuM che ke sauMdarya bahAramAM kyAMya nathI. je kAI sauMdarya che te dRSTAnI dRSTinuM che. eTale je ja to dRSTinAM jhera kahyAM che ane najara lAgavAnI lokavAyakA che. joyAnAM jhe2 che. jotAM ja nathI, jovA jatAM ja nathI to pote potAmAM rahIe chIe ane joNAMnI jonArA upara asara thatI nathI. jyAre dRSTi dRSTAmAMthI udbhanI dRzya tarapha pheMkAya che tyAre dRSTinI dRzya upara asara thAya che ane dazyanI paNa daSTA upara enI potAnI dRSTi pramANe asara UbhI thAya che. 3 A jonAro joNAMthI eTale ke dRSTA dRzyathI judo che, arthAt para che. dRSTA pote sva che jyAre dazya para che. svamAMthI udbhavelI dRSTi svaghara eTale ke potAmAM (dRSTAmAM na rahetAM pArake ghare jAya che. vaLI A pArake ghare jaIne pAchuM te parane potAnuM mAne che. je potAnuM nathI evA parane sva mAne che te dRSTAnI matA mayaMkara bhUla che. 'paramAM sva buddhi e ja mithyAtva che.' e dRSTino viparyAsa che, vaLI te para vinAzI che, du:khadAI che, chatAM te para vinAzI du:khadAyImAM sva buddhi kare che, avinAzI buddhi kare che, sukhabuddhi sthApe che. have je para vinAzI che, jemAM sukhadAtA nathI te avinAzInA ane sukha ApI kema zake ? 52, jaDa, vinAzIno vizvAsa kema karAya ? pAchI vicitratA juo to e che ke A dRSTinI mAMga (IcchA) to badhe avinAzItAnI, pUrNatAnI ane AnaMda kahetAM sukhanI ja che. bajAramAM mATalA ke kapaDAnI kharIdI mATe jaze to joze ke e tUTaluM phUTaluM ke phATeluM nathI. AkheAkhuM TakorAbaMdha, vArNanALo pUrepUruM joze. vaLI te majabuta ane TakAu che ke nahi tenI khAtrI karaze ke enI gereMTI (khAtrI) mAMgaze ke pANI bharatAM ja mATaluM phUTI to junAra nathI ke pahelAM ja zomAM kaparuM phasakI jAya evuM to nathI ne ! vaLI, rUpe ge manamohaka sukha Upaje evuM haze to kharIdaze. A zuM batADe che ? dRSTi ke dRSTAthI chUTI paDI che te duSTAnuM jevuM sthita, avinAzI, pUrNa, AnaMdamaya maulika svarUpa che te ja sarvatra mAMge che, AvI je mAnavanI bhAga che te ja mAnavanuM sAcuM maulika svarUpa che. e to darArthI chUTI paDelI dRSTi dRSTAna eTale ke mULane zodhe che. jevI rIte sAgaramAMthI vAdaLAM dvArA utpanna thayelI nadI parvata uparathI vahetI vahetI pAchI potAnA mULa tarapha jaine mULamAM bhaLIne, vyApaka zAzvata evA sAgaramAM maLIne potAnI vyApakatAne, zAtyAne pArma che tyAre te zAMta paDe che. AvI A duSTAthI chUTI paDelI dRSTinI mAMga to sAcI ja che. je pote che tevuM te potApaNuM mAMge che. pA mAMganI pUrtinI zodha khoTe ThekANe kare che. jevI pelI DozImA ke jenI soI khovAI gaI che gharamAM paNa gharamAM aMdhAruM che eTale zodhe che zerInA dIvAnA ajavALe. kema karIne jaDe ? je jyAM nathI, je jemAM nathI te tyAMthI ane temAMthI kema karIne maLe ? talamAMthI tela maLe paNa vaitImAMthI kema karIne la maLe ? ke jyAM khovAyuM che tyAM aMdhArAmAM jJAnanuM ajavALuM, jJAnano dIvo laI jAya to jJAna prakAzamAM e khovAyelI jAsa maLe, anAdinI AtmAnI A avaLI cAla eTale ke avaLI zodha che tethI kathAnA pAtrane DozImA jaNAvyA che, je jyAM che ane jyAMthI khovAyuM che te tyAM zodha to maLe. duSTA eto AtmAnuM sukha potAnA gharamAM eTale ke AtmAmAM khovAI garyuM che. ane bahAmAM eTale ke paramAM pArake ghare zodhe to kema karIne jaDe ? jaDe nahi tenuM duHkha ane vaLI uparathI zodhavAno thAka, e ubhaya AtmAne pIDA Ape. AtmA to sat kahetAM avinAzI sAthe ne sAthe ja che. viSNu kahetAM zAna paNa che ja ! khovAI gayo che te AnaMda che je saccidAnaMda svarUpI AtmAnuM jJAna sarvatra zodhdhA kare che. eTale ja to jJAnIo gAI vagADIne karyuM che ke.... jonArAne jo ! jANanArane jANa ! tuM tane maLa | tAruM ApyuM saranAmuM tArA potAmAM che !' to have jJAnanuM ajavALuM thayuM hoya to e tArI bahAra nIkaLelI duSTine, jJAnapradIpanA ajavALAnI sahAyathI, tArAmAM-darAmAM ja pADI ja vALa. bahAramAMthI aMdara tarapha vadha | aMtaramukhI thA ! Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana okTobara, 2003 ema jaladI jaladI na thatuM hoya to e tArI bahAra nIkaLelI sudhAravAnI che. sRSTine nathI sudhAravAnI paNA dRSTi je mohathI malina dRSTinuM joDANa vinAzI sAthethI kApI nAMkhI avinAzI evA vItarAga thaI che tene svaccha banAvavAnI che arthAt sudhAravAnI che. je pharavAnuM jinezvara deva tattva sAthe ane e avinAzInA cAhaka ane vAhaka che, je pheravavAnuM che te ApaNo ja ApaNAmAM pheravavAnuM che. ApaNe ja nigraMtha guru tattva sAthe saMdhANa sAdha. "vinAzI sAthenuM joDANa vinAzI ApaNuM sattva pheravIne bAhya para, jaDa, vinAzI je ApaNA nathI tene banAve che. jyAre avinAzI sAthenuM joDANa avinAzI banAve che. A ApaNe khaMkherI nAMkhI haLavA thaI jaIne ApaNe ApaNAmAM samAI vyavahAra che. e "sRSTi evI daSTi'no nyAya che. jevuM jozo tevAM thazo. javAnuM che. Ape Apa banI rahevAnuM che. samajIne zama thaI zamAI jaI jevuM icchazo tevuM pAmazo. jeno upayoga tevo AtmA. jeno upayoga svadhAmamAM sthita, sthira, pUrNa, avinAzI, AnaMdasvarUpa, saccidAnaMda teno AtmA. saMgano raMga lAge ane jevI sobata tevI asara e ApaNAM banI javAnuM che. eka jJAnIe kahyuM che ke ApaNo "paramAM parAdhIna chIe vyavahAra vAkyo paNa ApaNane sAro ane sAco vyavahAra cIMdhanArAM che. svamAM svAdhIna chIe." e potAnA malika svarUpanA prAgaTyathI dura "dharmanI zarUAta vyavahArathI che ane pUrNatA niyamamAM che." vyavahArathI sRSTi samastae jAte tArAmAM samAI javuM paDaze. vItarAga, nirvikalpa dRSTinuM zuddhikaraNa karavAnuM che. daSTinA zuddhikaraNane ja samyaktva kahela pUrNa evAM jJAna eTale kevaLajJAnamAM sacarAcara sRSTi samasta jhaLahaLa. che, je thayethI daSTimAMthI vinAzI padArthomAMnA sArApaNAno moha nIkaLI UThaze. pachI jovA ane jANavA javAnI ke upayoga mUkavAnI majUrI jAya che ane daSTi satu avinAzI svarUpalakSI bane che. nahi karavI paDe. paraMtu mAlika zeTha paramAtmAne enA jJAnamAM sacarAcara, e vyavahAra ja niyano mArga cIMdhaze ane aMtaratamathI udgAra samasta ApoApa jaNAze, dekhAze eTale 'daSTi evI daSTi' banI nIkaLaze ke...je bhagavAna "tuM" che te ja "huM chuM. tAruM tArAmAM che ane raheze, jene pachI bahAra nIkaLavApaNuM raheze ja nahi ane sRSTi samasta mAruM mArAmAM che. tAruM svarUpa pragaTa che, svasaMvedya-anubhUta che. mAruM ene mATe "sRSTi evI sRSTi' lokasthiti banI raheze. mArAmAM apragaTa (pracchanna) che. tAruM kAMI mAruM thavAnuM nathI. mAruM to sRSTi evI daSTi e vyavahAra che. jyAre dRSTi evI sRSTi e mAre ja mArAmAMthI pragaTa karavAnuM che. aMdaramAMthI bahAra lAvavAnuM che. nizcaya che. mATe daSTine sudhArI samyagu banAvavA upara khUba bhAra arthAt vedana-anubhavanamAM lAvavAnuM che. prAptanI ja prApti karavAnI apAya che ke jenA pariNAme daSTi evI daSTinA paramArthane pAmI che. e to enA jevuM che ke kAkhamAM chokaruM che ke pachI hAthamAM kaMgana che zakAya. daSTipAta samyagu bane to te samyagadaSTi sa, pUrNa, avinAzI ane gAma AkhAmAM zodhe che. "tat tvam asi'mAMthI "ahaM brahmAsmi'mAM dRSTine, divyadRSTine prApta kare. javAnuM che. "dAsoDahaMmAMthI soDamumAM pravezavAnuM che. "utpanna che te paryAya che. saMpanna (mUDI) che te guNa che. niSpanna che ApaNe ja ApaNA upayogane, ApaNI dRSTine ApaNA bhaNI te dravya che.' je utpanna thaIne bhaya pAmanAra che evAM ApadA potAnA dAmAM pAchI vALavAnI che. daSTAe pote ja dRSTAne jovAno che. paryAyanA paNa ApaNe, ApaNA jJAna guNa ke je ApaNe saMpattithI manathI ja manane pakaDavAnuM che. svayaMnA upayoga upara ja upayoga saMpanna chIe, tenA vaDe dRSTA banIne je ApaNAmAM nippara che, evA mUkavAno che. paryAya dRSTine dravyadRSTi banAvavAnI che. bahAra je bane trikALI dhruva tattva AtmadravyamAM arthAt dRSTAmAM samAI jaIe to jevuM che te to banatuM ja rahevAnuM che. "bananAra che te pharanAra nathI." game zuddha Atmadravya che tevo ja zuddha nirmaLa paryAya banI rahe. sahu koI teTalI mathAmaNa karIe to paNa je ghaTanAra che te ghaTanA ghaTIne ja rahe zuddha Atmadravya jevAM zuddha paryAyane pAmo evI abhyarthanA ! che. emAM mInamekha phera thato nathI. jagatane nathI sudhAravAnuM paNa jAtane | (saMkalana : sUryavadana ThAkoradAsa javerI) pApe rati nA karo 1 Do. bahecarabhAI paTela dharmazAstra kahe che ke "pApe ratim mA kuru. eTale ke pApa pratye prema nItiniyama pALavAmAM puNya che, enA ullaMghanamAM pApa che. nItiniyama na kara. pApano saMga choDa. prema ke saMga karavo to puNyano karavo. pApa ane dezanA kAyadAnA paripAlanamAM jIvanano uddhAra che, niyama-puNya sAthe prema e vinAza samAna che. pALavAmAM sukha che, toDavAmAM du:kha che. mahAbhAratano sAra ApatAM kahyuM che ke "paropakAra puNya mATe che. nAnAlAla kahe che tema, pApa ane puNayanA kaNo jyAM jyAM verAya parapIDana e pApa che. paropakAra karavo joie. narasiMha mahetA kahe che: che tyAM Uge che, e bIjamAMthI vRkSa thAya che. viSavRkSa vinAzakArI vaiSNava jana to tene kahIe, je pIDa parAI jANe re.' parAI pIDa jANavI che,amRtavela saMjIvinI che. pApa mANasane mAre che, pRdaya mAhAsanuM ane te dUra karavI e puNya che. evuM puNyanuM kArya sadAya karavuM joie. tAre che. eTale ja to, samAjamAM kahevAya che ke pelA bhavanA ke pUrvajInA jyAre parapIDana e pApa che, mATe parapIDanano tyAga karavo joie. puNya karIne mANasanI caDatI thAya che, pApe karIne paDa thAya che. mahAkavi nAnAlAla rasa ane puNyanI vAta karatAM kahe che ke rasa puNyathI mANasa adha:patanathI bacI jAya che. pApathI mAkAkano zatamukha karatAM puya caDiyAtuM che. teo cetavaNI Ape che: - vinipAta thAya che. paDatA mANasane bacAve che tethI puya. o rasatarasyAM bALa, rasanI rIta na bhUlazo; keTalAka mAne che ke pApa ane puNya jevuM kaMI ja nathI. paNa rIte, prabhue bAMdhI pALa, rasasAgaranI puNyathI." yenakena prakAreNa, zAma-dAma-daMDa-bhedathI siddhi meLavavI joie. je phAvyo, rasanA sAgarane je pALa ke maryAdA che te puNyathI. rasa bhogavatAM te DAhyo. have A kaliyugamAM pApa-puNya jevuM kaMI rahyuM ja nathI. nItipuNyanI lakSmaNarekhA kadI na oLaMgavI joie. mANasa rasathelo bane che niyama jevuM kazuM nathI. anIti, gerarIti, gerakAyade pravRtti ane bhraSTAcAra tyAre te nIti-niyama cUkI jAya che ne pApano bhAgIdAra bane che. cAle che, emAM dharamanI pUMchaDI thaIne besI rahIe to mAra khaIe. AvuM Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNkTobara, 2003 prabuddha jIvana mAnanArA pApakarmanI lUMTa kare che. pApa Akhare to pIMpaLe jaIne pokAre che. na karavAnuM karI bese che. a-dharma yukta 'seksa' e pApa che. premadharma pApI pakaDAya che ane sajAne pAtra thAya che. jevuM kare, tevuM pAme. bAvaLiyo =lagna, paNa kAma+adharma vyabhicAra. lagna eTale prabhutAmAM pagalAM vAvanAra kadI kerI meLavato nathI. jevuM vAve, tevuM laNo. mAMDavAM, ane vyabhicAra eTale pazutAnA pApamAM gaLAbUDa thavuM te. kAma badhA dharmo mAne che ke mANasane tenA karmanuM phaLa maLe che. sArAM karma- jAta, nAta, saMbaMdha, viveka, dharma cUkAvI de che. aghaTita kAmabhoga, puNyanuM phaLa zubha, pragati, saMpatti vagere che. gItA kahe che ke mANasa baLAtkAra, ADA saMbaMdho ne vyabhicArano aMjAma bUro Ave che. jara, zubha-satkarmothI puNya kamAya che ne svarge jAya che. paNa puNya kSINa jamIna ne joru e traNa kajiyAnAM choru che, tema pApanAM paNa bheru che. thatAM pAcho pRthvI para Ave che. je puNya kare che tene svarga maLe che, je kahe che ke mANasa svabhAve ja patanazIla che, tenAmAM 'Adima pApa' pApa kare che tene naraka maLe che. puzya-zubha karma, pApa-azubha karma e raheluM che. Adama ane Ive nA karavAnuM karyuM, ane tyArathI pApanI baMnethI rahita thAya to mokSa maLe che. paNa e ghaNI UMcI dazA che. zarUAta thaI gaI. grIka purAvRtta pramANe deva badhAne moTe bhAge asatanA ApaNe kahIe chIe ke puNyathI pragati thAya che, pApathI adhogati kuMbhanuM ja pANI pAya che, tethI asavRtti ne asatyavRtti ja karyA kare thAya che. jeNe pApa karatAM pAchuM nathI joyuM tene koNa bacAve ? che. mAnavathI caDiyAtuM che devatva, paNa mANasa mULabhUta rIte prANI-pazu bhAratIya dharmazAstro pramANe asatya, hiMsA, corI, saMgharAkhorI, che, tethI sahelAIthI pazutAmAM sarI paDe che. AhAra, nidrA, bhaya ane svacchaMda, kAmAcAra vagere moTAM pApa che. samAjamAM paNa hatyA karavI, maithuna e cAra lakSaNo prANI mAtranAM che, mANAsanA paNa. AthI mANasa jUThuM bolavuM, corI karavI ne chinALavuM karavuM e mukhya pApa kahevAyAM che. e cArane mATe pApa karma kare che. AhAra mATe te jIvahiMsA ne corI kare kAma, krodha ane lobhane kAraNe mANasa duSTa karmo karI bese che. tethI che. nidrAne khAtara te kuMbhakarNa banI pramAdavaza pApa kare che. bhayane gItA kahe che tema e traNeya narakanAM dvAra che. pApanuM mULa kAma-' kAraNe te Akramaka banI hiMsA kare che. maithunane kAraNe te vivekabhAna viSayavAsanA che. e saMtoSAya che to bIjo avaguNa-doSa lobha jAge bhUlI vyabhicAra ane baLAtkAranAM pApa kare che. zAstra kahe che ke che ne lobhe lakSaNa jAya ne mANasa nIti-rIti choDI vastu, dhana, saMpatti mANasanI mANasAI tenA dharmapAlanamAM che. dharma e mANasano adhika ne vyaktine meLavavA prayatna kare, yuddha kare, saMgharSa kare, jIte, hAre, mare. guNa che. dharmahIna mANasa pazu samAna che. dharmapAlana e puNya che, jo kAma na saMtoSAya to krodha janme. krodha mANasane potAne paNa bALIne adharma pravRtti e pApa che. je dharmanuM pAlana kare che, tene dharma pApathI bhasmIbhUta karI de. krodhI mANasa aMdha banI jAya ne ADeghaDa pApa bhegAM bacAve che. dharma e puNyanI khetI che. kavie kahyuM che ke "jIvA paTeliyA kare. krodha pApanuM mULa che. gItAe darzAvyuM che tema, viSayonuM dhyAna re ! tuM satunI khetI karaje." vivekanI vADa vaDe satya-puNyanuM jatana karavAthI temAM Asakti jAge, AsaktithI kAma janma, kAmathI krodha karavAnuM che. je dharma-vivekane vIsarIne pApanAM poTalAM bAMdhe che, te janma, krodhathI saMmoha jAge, saMmohathI smRti nAza pAme. smRti nAza pApanA bhArathI ja marI jAya che. zANA samAjamAM pApIone koI sthAna pAmatAM buddhi nAza pAme ane buddhinAza thatAM mANasano vinAza thAya che. nathI. mANasa pApane cAhe to tenuM vyaktigata jIvana ja nahi, tenuM pApanuM phaLa vinAza che. samAjajIvana paNa khatama thaI jAya. mANase pApa karatAM so vAra vicAravuM joie. ApaNAthI koI pApa tulasIdAse kahyuM che: "dayA dharama kA mUla hai, pApa mUla abhimAna.' na thaI jAya tenuM satata dhyAna rAkhavuM joie. tRNA-vAMsanAno cheda dayA e dharmanuM mULa che, abhimAna e pApanuM mUla che. mANasa abhimAna, karavo joie, jethI khoTuM karma na thAya. bIjAne kSamA ApavI joie, ghamaMDa, garva ane ati mAnanA khyAlamAM ghaNAM duSTa karmo kare che, rAvaNo jethI hiMsA na thAya. nAnI hiMsA e pApa che, to yuddhanA mahA saMhAranA abhimAnane kAraNe sItAharaNanuM pApa karyuM, ane vinAza notaryo. hiTalara, pApanuM to kahevuM ja zuM ? mahAbhAratamAM vijaya meLavyA pachI pAMDavo nepoliyana, caMgIjhakhAna jevA saramukhatyAre abhimAnamAM ne abhimAnamAM Akhare to svargArohaNAmAM potAnA pApane ke bhUlane kAraNe eka pachI vizvamAM moTA pAye saMhAra karI patana ane mRtyu pAmyA. mahAsattAo : eka mRtyu pAme che. mATe ja pApa karatAM pAchA vaLo. potAnA svArtha ane abhimAnane kAraNe saMhAra kare che. samrATa azoke moTe bhAge mANasa be prakAranI bhUkhane saMtoSavA jatAM pApamAM paDe kaliMga para vijaya meLavyo, paNa tenI hiMsAnI khuMvArI joI, tyAre teNe che: (1) peTanI bhUkha ane (2) kAma-viSaya-vAsanA (Sex) nI bhUkha. ahiMsAno mArga apanAvyo. pApamAMthI ugaravAno, pApImAMthI puNyazALI peTano khADo pUravA mANasa kayuM pApa nathI karato ? "bubhukSitaH kinna banavAno eka ja mArga cheH pazcAttApa, pastAvo. karoti pApam ?' bhUkhyo mANasa kayuM pApa nathI karato ? bhUkhyo mANasa kavi kalApIe kahyuM che tema, pApI peTane vAste mahenatanI pavitra roTI kamAvAne badale harAmakhora, 'hA pastAvo vipula jharaNuM svargathI UtaryuM che, cora, lUMTAro, saMgharAkhora, naphAkhora ane bhraSTAcArI bane che. pApI pApI temAM DUbakI daIne puNyazALI bane che." peTane mATe vAliyo lUMTAro corI ane DAkugIrInuM pApa karato hato. mANasa bhUlano ekarAra karI prAyazcitta kare, to pavitra bane. pApInA nAradajIe ene samajAvyuM ke tuM jemane mATe pApa kare che, te tArA puNyano udaya pazcAttApathI thAya che. pazcAttApathI vAliyo lUMTAro vAlmIki pApanAM bhAgIdAra banavA nahi Ave, tyAre tenI AMkho ughaDI, ane te RSi banyo, rAjA azoka mahAna dharmasamrATa banyo, "jagano coraTo' RSi vAlmIki banyo. evI ja rIte mANasa peTano khADo pUravA phaLaphaLAdi, evo jesala "pIra' banyo. satI torale jesalanA jIvana vahANane DUbatuM anAja ke vanaspatine badale pazu, paMkhI, prANIne mArIne, mAMsAhAra kare bacAvavA kahyuM, "pApa tAruM parakAza jADejA, dharama tAro saMbhALa re.' che te paNa pApa che. jIvahiMsA moTuM pApa che. yuddhamAM paNa, mAMsAhAramAM ane jesala lUMTArAe paNa eka pachI eka pApa pragaTa karI, pAttApa paNa mahAhiMsA che, mahAmRtyu che. dayA e dharmanuM mULa che. karyo, to te pavitra pIra banI gayo. pApathI mukta thavAno A mArga che. mANasa jAtIya vRttine saMtoSavA jatAM paNa pApa-puNyano viveka pApane prema nA karo, pApane paMthethI pAchI doDI Avo, ane puNayane bhUlI jAya che ane pApa karI bese che. kAmI AMdhaLo banI jAya che ane mArge vaLo. prema to puNayane thAya, pApane to phagAvI devuM ja rahyuM. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana maMgala-bhAratI-golAgAmaDI (Arthika sahAya karavA mATe noMdhAyelI rakamanI yAdI) saMghanA upakrame paryuSaNa vyAkhyAnamALA-2003 daramiyAna maMgala bhAratI-golAgAmaDIne Arthika sahAya karavAnuM TharAvavAmAM AvyuM hatuM. amane jaNAvatA AnaMda thAya che ke Azare rUpiyA savA paMdara lAkha jeTalI mAtabara rakama noMdhAI che. e mATe dAtAonA ame RRNI chIe. dAtAo ane rakamanI yAdI nIce mujaba che. 1,00,000 ke. ena. zAha meriTebala TrasTa haste: zrI kAMtilAla nAraNadAsa taLAjAvALA 1,00,000 me. pI. DI. koThArI enDa kuAM. hI: sarvazrI pIyuSabhAI ane caMdrAbahena kArI 1,00,000 zrI madhurIbahena dhanasukhalAla vasA 90,000 zrI kAkubhAI chaganalAla mahetA 82,000 DaoN. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA tathA zrI puSpAjaoNna bipinagaDha kApaDiyA 51,000 25,000 21,000 21,000 18,000 15,000 15,000 12,000 12,000 12,000 12,000 11,111 11,000 11,000 11,000 10,000 2,000 9,000 9,000 me, konavesTa pablika ceriTebala TrasTa zrI sonala zAha haste: zrI ramaNIkalAla bhogIlAla zAha zrI amIcaMda Ara. zAha-HUF zrI sevaMtIlAla kAMtilAla TrasTa 4. zanI jemsa. zrI vasaMtalAla kAMtilAla zAha DaoN. sI. ke. parIkha pablika rabala TrasTa DaoN. rabAI ena. zA parivAra taraphathI ho varSAbahena rajjubhAI za& zrI pramodabhAI somacaMda zAha ane parivAra zrImatI ramAbahena ke. desAI taraphathI cokasI parivAranA smaraNArthe haste varSoona rajjabAI ma zrI vikrama zAha tathA harSA vikrama zAha sva. rAkeza ke. gaDAnA smaraNArthe haste. khuzAlacaMda sojapAra gaThA zrImatI zarmI ane zrI pravINabhAI kAlI (giranAra ca sva. vibhA puMDarIka vorAnA Atma zeyArthe haste: dinAbahena anubhAI zrImatI AzitA enDa kAMtilAla kezavalAla zeTha ceriTebala TrasTa zrI laheracaMda uttamacaMda TrasTa phaMDa haste: pratApabhAI bhogIlAla DaoN. ramaNalAla cImanalAla zAha tathA pro. tArAbahena 2. zAha zrI rasikalAla laheracaMda zAha zrI caMdrakAntabhAI dIpacaMda zAha 9,000 zrImatI nIrubahena suodhabhAI zAha 9,000 DaoN. dhanavaMtarAya tilaka2Aya zAha 9,000 zrI bhUpendra bhAI jI 9,000 zrImatI 2mAbahena jayasukhalAla vorA 9,000 zrI kusumabahena narendrabhAI bhAu 9,000 zrI yazomatIbahena Ara. zAha 9,000 zrI dilIpabhAI ema. zAha 9,000 zrI ramAbahena ena, kApaDiyA viTebala TrasTa 9,000 9,000 9,000 zrI harSaraMjana ceriTebala TrasTa haste: harSadabhAI dIpacaMda zAha 9,000 zrI paMkajabhAI vIsarIyA ane parivAra 9,000 zrI e. pI. zeTha ceriTebala TrasTa 9,000 zrI zazikAMta bI. patrAvALA 9,000 me. hepI homa kansTrakzana kAM. haste: caMdrakAntabhAI dIpacaMda zAha eka sadgRhastha taraphathI zrI anilAbahena mahetA ane zazikAMtabhAI mahetA zrI gAMgajI popaTalAla zeThiyA phemIlI zaila TrasTa 9,000 6,251 EUR,000 6,000 6,000 zrI gulAbacaMda karamacaMda zAha zrI zAMtilAla ujamazIbhAI enDa sansa koriyA TrasTa 6,000 6,000 6,000 6,000 zrI ramezacaMdra popaTalAla zAha zrI vakIla umedacaMda becaradAsa TrasTa zrI hasamukhalAla jI. zAha zrI vanItA zAha zrI prakAza DI, zAha 6,000 zrI zAMtilAla maMgaLajI mahetA 6,000 zrI mahendra bI. vorA 6,000 6,000 6,000 6,000 6,000 zrI ajitabhAI Ara. cokasI zrI jJeyIbAI TrasTa-pAla-napura me. saraphesa InoveTarsa haste: Arnala ane aniza 6,000 zrI ratIlAla odhavajI gohila ceriTebala TrasTa 6,000 mAtuzrI ratanabena lakhamazI ceriTebala TrasTa haste mUlatabhAI 6,000 zrI maNilAla kAnajI polaDIA ane kusumabahena kAnajI polaDIA ibara, 2003 6,000 zrI mahetA baheno ta2phathI 6,000 zrI rUpA esa. mahetA 6,000 zrI kIrti mohanalAla zAha ane pUrvI kIrti zAha 6,000 zrI dineza bAlacaMdra suMda2jI dozI ceriTebala TrasTa zrI dilIpabhAI vIrendrabhAI kAkAbaLIyA zrI bhAnu ceriTI TrasTa haste: pravINabhAI zAha zrI aruNAbahena ajitabhAI cokasI 3,000 5,000 zrI nagInadAsa padamazI zeTha 5,000 zrI Izvara vijaya ceriTebala TrasTa 5,000 eka sadgRhastha taraphathI 15,000 eka sadgRhastha taraDha thI 5,000 eka bahena taraphathI 5,000 zrI puSpAbAna bhAthI 5,000 zrI vasaMtabahena rasikalAla zAha 5,000 zrI kAnti karamazI vIkamazI 5,000 eka bahena taraphathI 3,000 zrI nabhAI paTela 3,000 zrI mInAbahena zAha 3,000 zrI vasubahena bhAzAlI 3,000 zrI kalAvatIbahena zAMtilAla mahetA 3,000 me. trizA chokaTronikasa 3,000 zrI vinodabhAI je, mahetA ane ramAbena vI. mahetA zrI uSAbahena zAha zrI harSAbahena bharatabhAi DagalI zrI tArAcaMda mohanalAla ceriTebala TrasTa haste: puSpAbahena parIkha zrI lInAbahena vI. zAha-amadAvAda 3,000 DaoN. vIrendrakumAra vI. ga 3,000 zrI bAbubhAI caMpakalAla tolATa 3,000 zrI nirmaLAbahena bAbubhAI tolATa 3,000 zrI Ara. je. zAha 3,000 sva. nagInadAsa nyAlacaMda dozInA smaraNArthe haste: gaM. sva. lIlAvatIbahena nagInadAsa dozI ane zrImatI rAjUla azvina dI 3,000 zrI vinubhAI bhagata 3,000 zrI jayavaMtIbahena joramalabAI mahetA 3,000 zrI rAjeza epha. mahetA 3,000 zrI mInA kiraNabhAI gI 3,000 zrI sarojinI zAha ceriTebala TrasTa 3,000 DaoN. kAntilAla kalyANajI sAvalA 3,000 zrI saralAbahena kAMtilAlu sAvalA 3,000 zrI maNibahena vIjapAra naisara 3,000 zrI bhAratI bhUpendra zAha 3,000 3,000 3,000 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNkTobara, 2003 3,000 zrI madhusUdana eca. zAha 3,000 zrI niraMjana haragoviMdadAsa bhaNazAlI 3,000 zrI sI. ena. saMdhavI ceriTebala TrasTa 3,000 zrI caMdrakAMta yu. khaMDerIyA 3,000 zrI niraMjana Ara. ghIlA 3,000 zrI ramaNikalAla umedacaMda 3,000 zrI sonala tathA cArU ramaNIkalAla 3,000 zrI jayaMtIlAla cunIlAla zAha 3,000 zrI caMpAbahena jayaMtIlAla zAha 3,000 zrI maheza mahetA 3,000 1, eca. DI. inDasTrIjha 3,000 zrI rAjendra amaratalAla-HUF 3,000 zrI muktAbahena vallubhAI zAha 3,000 me. rIlAebala jherokSa kaMpanI 3,000 zrI manaharalAla jagamohanalAla zeTha 3,000 zrI kiraNabhAI eca. zAha 3,000 zrI pratibhA mohanabhAI zAha 3,000 zrI rasIlAbahena mahendrabhAI jhaverI 3,000 zrI bhAIcaMda ema. mahetA ceriTebala TrasTa 3,000 zrI pravIGgAbhAI jamanAdAsa zAha 3,000 zrI zAzA vhena bAbubhAI zAha 3,000 zrI jItendra dharamadAsa zAha 3,000 zrI vasaMtalAla ena. saMghavI 3,000 zrI mInAkSI vI. saMdhavI 3,000 sva. guNavaMtIbahena mahAsukhalAla devaDAvALA araso : va Ana I 3,000 zrI kanubhAI rasikalAla zAha (kolasAvALA) sva. bindunA mArke 3,000 zrI ramezabhAI pratAparAya mahetA 3,000 zrI dhImAbahena rAkezabhAra zeTha 3,000 zrI ema. sI. mahetA-HUF 3,000 zrI bInAbahena cokasI 3,000 zrI ke. ema. sonAvAlA ceriTebala TrasTa 3,000 sva. cImanalAla ThAkoradAsa javerI hIH suzIlAbahena verI 3,000 zrI bhAratI gajendra kapAsI 3,000 eka bahena taraphathI 3,000 zrI AkAza aMbAlAla jaina 3,000 DaoN. snehala saMghavI 3,000 zrI lakSmIcaMda nAnajI vIsarIyA 3,000 zrI zobhanA lakSmIcaMda vIsarIyA 3,000 me. samakita eDavaraTAIjhIMga haste: zazikAMtabhAI 3,000 zrI azokabhAI dozI 3,000 zrI ke.ena.jI.Ara. mAlade reriTebala TrasTa 3,000 zrI maNibena goviMdarAja hIrajI harIyA phAunDezana 3,000 zrI kumuda Ara. bhAghalI 3,000 zrI mRdulA ke. zAha 3,000 zrI devakuMvarabena jesaMgabhAI rAMbhIyA prabuddha jIvana 3,000 eka sadgRhastha taraphathI 3,000 zrI tanasukhabhAI kAmadAra 3,000 zrI caMdrakumAra gaNapatalAla jhaverI 3,000 zrI je. sI. saMghavI enDa yu. je. saMghavI riTebala TrasTa 3,000 me. aMbikA koraporezana 3,000 zrI rasikA vI. zAha 3,000 2 zubhecchaka 3,000 sva. jazumatIbahena hasamukhalAla vADiyAnA smaraNArthe 3,000 DaoN. hemaMta eca. kuvADiyA 3,000 zrI mAyAbahena ramaNikalAla gosaliyA 3,000 zrI pramIlA ramezacaMdra dalAla 3,000 zrI varSA ramezacaMdra dalAla 3,000 zrI zItala bihArIlAla amIna 3,000 zrI Ara. bI. zAha 3,000 sva. sarasvatIbahena rasikalAla zAha haste: zaradabhAI zAha 3,000 sva. bAbubhAI choTAlAla zAha haste; haMsAbahena zAha 3,000 sva. bhogIlAla sukhalAla zAha haste: latAbahena zAha 3,000 eka zubhecchaka 3,000 zrI dilIpa saMjaya mahetA 3,000 eka zubhecchaka 3, eka bhe zrI dIpAlI saMjaya mahetA eka bahena 3,000 4,000 3,000 zrI parIkha phemIlI 3,000 zrI ketana jyaMtIlAla 3,000 zrI maphatalAla bhIkhAbhAI phAunDezana 3,000 zrI zaMkutalA e. dalAla 3,000 zrI AI. ema. zeTha 3,000 zrI prakAza esa. dozI 3,000 zrI preraNA esa. modI 3,000 zrI ramAbahena jayaMtIlAla 3,000 zrI subahena jitabhAI 3,000 sva. gautama popaTalAla vIrA haste: raMjana bIpIna gAlA 3,000 sva. maMjulAbahenanA smaraNArthe haste: nemacaMda hIrajI cheDA 3,000 zrI ramIlAbahena ramezabhAI mahetA 3,000 zrI ramezabhAI amRtalAla mahetA 3,000 zrI kuMjabALAbahena ramezabhAI koThArI 3,000 zrI kezavalAla esa. gAMdhI 3,000 me. razmi eMjInIarIMga kaMpanI 3,000 zrI naMdana zAha 3,000 zrI AnaMdIbahena premubhAI TI. Thakkara 3,000 zrI indumatI raMjanabhAI zeTha 3,000 zrI pravINa ke. zAha 3,000 zrI javalabahena zAha 3,000 zrI Ara. vI. dezAI 3,000 che. thI. guNavaMta enDa DaoN. 3,000 zrI cetana zAMtilAla jhaverI 3,000 zrI saMtokabA jeThAlAla desAI Ari. TrasTa 3,000 zrI caMdravadana sI. dalAla 3,000 zrI vINAbahena surezakumAra cokasI 3,000 zrI mahendra rasikalAla zAha 3,000 1, TrIgema lekhoTarIjha (bombe) . vI. 3,000 zrI DI. esa. paTela 3,000 zrI vikTara pharanAnDIjha 3,000 zrI je. ena. zAha ane vI. je. zAha ceriTebala TrasTa-kalakattA 3,000 me. vI. e. parIkha enDa kaMpanI 3,000 zrI vanalIlA naTavaralAla mahetA 3,000 zrI maganalAla ema. saMdhavI 3,000 3,000 zrI jazavaMtI pravINacaMdra vorA ceriTebala TrasTa DaoN. bharata je. bhImANI-bhAvanagara 3,000 zrI lakhamazI napu smAraka sAdhAraNa phaMDa 3,000 zrI bhagavatIbahena ze-pUnA 3,000 3,000 sva. maNibAI hIrajI bhedAnA smaraNArthe haste: hIrajI zIvajI bhedA sva. kaMcanabena cImanalAla ajamerAnA parArthe haste : mahezabhAI ajamerA 1, kumAra Tursa enDa TrAvelsa zrI nirmaLAbahena pArekha 3,000 2,500 2,500 2,500 2,500 2,360 2,000 zrI rUpacaMdabhAI bhI 2,000 6, 500 1,101 1,100 zrI jayAbahena devazI zAha zrI-rAvaMtIbahena cInubhAI cokasI zrI jayAbahena devazI zAha " me manamAla meTala sInDIkeTa 1,100 zrI nalinI zAha 1,001 zrI svAtibahena zeTha 1,001 zrI Ara. e. saMghavI 1,000 zrI uSAbahena ramezabhAI jhaverI 1,000 zrI vinodacaMdra hIrAlAla mahetA 1,000 thI vanalIlA mubhAI vIrA 1,000 zrI bhAveza ke. saMdhavI-HUF 1,000 me. jinadUta enTaraprAIjha 1,000 me. ema. ema. sTIla prA. lI. 1,000 zrI saMjaya mahetA 1,000 1,000 1,000 5,855 zrI taruNAbahena vipinabhAI zAha zrI IndumatI rAjendra zAha zrI prabhAvatI ane ramaNalAla nagInadAsa parIkha ceriTebala TrasTa zrI saMvatsarI pratikramaNa grupa taraphathI haste-pravINAbhAI maphatalAla zrI bhAratI dilIpa zAha zrI harilAla tArAcaMda zAha zrI nayanAbahena rAjendrakumAra jhaverI rU. 1,000/- thI ochI rakamano saravALo Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana oNkTobara, 2003 saMgha mATe noMdhAyelI rakama vadhatA jatA kharca ane ghaTatA jatAM vyAjanA darane kAraNe saMghane potAnA vahIvaTI kharcane pahoMcI vaLavA mATe Arthika sahAyanI AvazyakatA UbhI. thaI che. e mATe dAtAone paryuSaNa vyAkhyAnamALA daramiyAna apIla karavAmAM AvatAM sAro pratisAda amane maLyo che. e mATe sarva dAtAonA ame RNI chIe. rakama ane dAtAonAM nAmonI yAdI nIce pramANe che. 51,000 DaoN. bipinacaMdra hIrAlAla kApaDiyA 3,000 zrI ajita Ara. cokasI 1,000 zrI aMjUlA ramaNIkalAla zAha (dIpacaMda tri. zAha TrasTanA 3,000 zrI AI. ema. zeTha 1,000 eka bahena taraphathI korapasa mATe) 2,500 zrI ke. ena. zAha ceriTebala TrasTa 1,000 zrI ramaNikalAla umedacaMda 22,000 me. pI. DI. koThArI enDa kuM. hasteH kAMtilAla nAraNadAsa - 1,000 eka bahena taraphathI haste zrI pIyUSabhAI ane taLAjAvALA 1,000 zrI bAbubhAI jayaMtIlAla zAha caMdrAbahena koThArI 2,500 zrI AzitA enDa kAntilAla 1,000 zrI zAMtilAla ujamazIbhAI enDa 5,000 DaoN. ramaNalAla cImanalAla zAha kezavalAla zeTha ceriTebala TrasTa sansa ceriTebala TrasTa tathA prA. tArAbahena 2. zAha 2,500 zrI prabhAvatI enDa ramaNalAla 1,000 zrI kAzmIrA kAntilAla trikamazI 5,000 zrI rasikalAla laheracaMda zAha nagInadAsa parIkha ceriTebala TrasTa 1,000 eka bahena taraphathI 5,000 zrI caMdrakAntabhAI dIpacaMda zAha 2,500 eka bahena taraphathI 1,000 zrI guNavaMtIbahena cInubhAI cokasI 5,000 zrI nirubahena subodhabhAI zAha 2,001 zrI DI. esa. paTela 1,000 zrI varSA ramezacaMdra dalAla 5,000 DaoN. dhanavaMtarAya tilakarAya zAha 2,000 zrI kalAvatI zAMtilAla mahetA 1,000 zrI ramezabhAI pI. zAha 5,000 zrI bhUpendra DAhyAbhAI javerI 2,000 zrI vasubena bhaNazAlI 6,863 1,000 thI ochI rakamano saravALo 5,000 zrI ramAbahena jayasukhalAla vorA 2,000 zrI yazomatIbahena zAha 5,000 zrI kusumabahena narendrabhAI bhAu 2,000 zrI harSaraMjana ceriTebala TrasTa pa,000 zrI gAMgajI popaTalAla zeThiyA 2,000 eka sadgRhastha taraphathI JINA-VACHANA phemIlI ceriTebala TrasTa 2,000 sva. nagInadAsa nyAlacaMda dozI | (cothI saMvardhita AvRtti) 5,000 zrI uSAbahena je. mahetA harate: gaM. sva. lIlAvatIbena anuvAdaka : DaoN. ramaNalAla cI. zAha 5,000 zrI dilIpabhAI vIrendrabhAI nagInadAsa dozI ane ardhamAgadhI, aMgrejI, hiMdI ane kAkAbaLIyA zrI rAjula azvina dozI gujarAtI ema cAra bhASAmAM bhagavAna 5,000 zrI dilIpabhAI ema. zAha 2,000 zrI rUpacaMdabhAI bhaNazAlI mahAvIranAM vacanonA A prakAzananI 5,000 zrI gulAbacaMda karamacaMda zAha 2,000 zrI sI. ena. saMghavI ceriTebala TrasTa 1995mAM traNa AvRttinI badhI ja nakalo 5,000 zrI ramAbahena ena. kApaDiyA 2,000 zrI kiraNAbhAI eca. zAha thoDA mahinAmAM ja khalAsa thaI gaI hatI. 5,000 zrI puSpAbahena bhaNazAlI 2,000 zrI prakAzabhAI DI. zAha enI ghaNI mAMga hovAthI A cothI saMvardhita 5,000 zrI amIcaMda Ara. zAha-HUF 2,000 zrI paMkajabhAI vasariyA ane parivAra AvRtti saMgha taraphathI prakAzita karavAmAM AvI che. 5,000 zrI vasaMtalAla kAntilAla zAha 2,000 zrI e. pI. zeTha ceriTebala TrasTa kiMmata rU. 250/5,000 zrI ramAbahena mahendrabhAI zAha 2,000 me. hepI homa kansTrakazana kaMpanI sabhyo mATe kiMmata rUA. 12pa5,000 eka saddagRhastha taraphathI haste zrI caMdrakAntabhAI dIpacaMda zAha prAptisthAnaH saMghanuM kAryAlaya 5,000 zrI vikTara.pharanAnDIsa -2,000 zrI bhogIlAla laheracaMda phAunDezana Teliphona naM.: ra38ra0ra96 5,000 zrI tRpti sI. nirmaLa * 1,100 zrI madhusUdana eca. zAha - maMtrIo 4,000 zrI tArAbahena mohanalAla zAha 1,001 zrI kanubhAI rasikalAla zAha ceriTebala TrasTa (kolasAvALA) rava bindunA smaraNArthe maMgaLa bhAratI haste: puSpAbahena parIkha 1,000 zrI naTubhAI paTela - paryuSaNa parva daramiyAna maMgaLa bharatI 3,000 zrI vinodabhAI jamanAdAsa mahetA 1,001 me. trizalA ilekaTroniksa | mATe ekatra thayelI kama e saMsthAne arpaNa 3,000 zrI dIpti nItinabhAI sonAvAlA 1,000 DaoN. dhIrendrakumAra vI. zAha | karavA mATe javAno kAryakrama jAnyuArI 3,000 zrI zAMtilAla maMgaLajI mahetA 1,000 zrI zarmIbena pravINa bhaNazAlI 2004nA bIjA ke trIjA aThavAzimAM 3,000 eka sadgRhastha taraphathI 1,000 zrI mInAbena kiraNabhAI gAMdhI yojAze. jeo A kAryakramamAM 8.:ovA 3,000 zrI dharamadAsa TI. zAha 1,000 zrI aruNAbahena ajitabhAI cokasI IcchatA hoya teoe kAryAlayanA saMparka 3,000 sva. kaMcanabena cImanalAla 1,000 zrI jayaMtIlAla cunIlAla zAha sAdhavo. Teliphona naM. : 2382029ajamerAnA smaraNArthe 1,000 zrI pramodacaMda somacaMda zAha 1 maMtrIo haste: mahezabhAI ajamerA 1,000 zrI sunitAbahena rAjendrabhAI Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oNkTobara, 2003 - sauMdaryalaharI. I pro. aruNa joSI Adi zaMkarAcArya dvArA lakhAyelAM stotromAM seMdaryalaharI', tripura keTaluM mahattva dharAve che te vyakta thayela che. suMdarInI divyatAne alaukika rIte vyakta kare che. sAhityika seMdarya (4) zaktinA caraNa manovAMchita phaLa ApanAra che. ane tAMtrika gUDhatA ahIM otaprota thayelAM che. prasanna gaMbhIra gadya-zailImAM (5) viSNue mohinI svarUpa lIdhuM te pahelAM zaktinI ArAdhanA karI . prasthAnatrayInuM bhASya lakhanAra zaMkarAcAryane komala kAnta padAvalI hatI. zaktine namIne kAmadeva paNa potAnI siddhi prApta karI zake che. lakhavAnuM kArya hastAmalakavata sukara che evI pratIti A stotranuM parizIlana (6) himAlayaputrInI daSTipAthI kAmadeva jagatane jIte che. karatAM thAya che. zAkta saMpradAyanuM maMDana karatA A stotramAM zikhariNI (7) mahAdevanI mahAbaLavatI zakti bhaktonI dareka pravRttimAM chaMdamAM lakhAyela so zloko che. keTalIka hastapratomAM ekaso traNa niyAmikA thAya evI bhAvanA vyakta thaI che. zloko paNa jovA maLe che. stotranA zlokono khyAla meLavIe te pahelAM (8) pArvatInI bhakti karanAra dhanya bhakta ja hoya che. zAkta dharma aMgeno thoDo khyAla meLavI levo jarUrI gaNAze. (9) mUlAdhAra cakramAM pRthvIne, maNipura cakramAM jaLane ane svAdhiSThAna zAkta dharma kevaLa vicAraNIya vargano nathI. anuSThAna ane sAdhanA cakramAM rahela agnine, hRdayamAM (anAhata cakramAM) vAyune, bhramaronI vinA te potAnuM phaLa prakaTAvI zake tevo nathI. te dharmanuM sarvottama ciMtana madhyamAM (AjJAcakramAM) manane-e rIte samagra zakti mArgane bhedIne ane anuSThAna zrIvidyAmAM raheluM che. A zrIvidyAnuM apara nAma tripurA sahasadala kamalamAM pArvatI ekAMtamAM ziva sAthe vihAra kare che. che ane te saMsAranA rAga ane bhautika rajasathI para vastuno prabodha (10) caraNa kamaLanI dhArAmAMthI thatI varSAthI nADImArgane sIMcatA karanArI vidyA che. tenA aparA tripurA ane parA tripurA evA be tejasvI caMdranA pradezamAMthI pharI potAnI sthitine meLavIne, sADAtraNa prakAro che. A baMne prakAro aparabrahma ane parabrahma tarIke paNa vyakta guMcaLA rUpe rahelA sarSanI jema potAnI jAtane goThavIne zakti kulakuMDanI thAya che. A bAbata devI bhAgavatamAMthI ja pramANa maLI rahe che jema ke guphAmAM zayana kare che. Ifsa - mahAviA sannivadaM svIpaLI ! A dharma vizenI pracura (11) zrIcakranA cuMmAlIza tattvomAM adala, SoDazadala, traNavalaya, vigato tAMtrika graMthomAM jovA maLe che. "sauMdaryalaharI' upara zreSTha TIkA traNa rekhAo sAthe zaMbhuthI bhinna evI navamUla prakRti, cAra zrIkaMThamAM lakhanAra lakSmIdhare jaNAvyuM che ke tAMtrikonA sAmayika, kola ane mizra pAMca ziva yuvatIo sAthe maLIne samAveza pAme che. evA traNa bheda che. sAmayika matanuM sAhitya pAMca zubhAgomAM vaheMcAyela (12) himAlayaputrInuM varNana karavuM te brahmA vagere uttama kavio che ane tenA kartA vaziSTha, sanaka, zuka, sanaMdana ane sanatakumAra che. mATe duSkara che. mahAdeva sAthe sAyujya pAmavA devAMganAo mATe tapa A sAhityanA AdhAre prastuta stotramAM zaMkarAcArye zrIvidyAno samudvAra jarUrI che. karyo hoya ema lAge che. (13) ApanI kRpAthI vRddha paNa AkarSaka vyaktitva pAme che. devI athavA zakti eTale zuM ? e bAbatanI spaSTatA karatAM upara (14) traNaso sATha divya kiraNo upara pArvatInAM be caraNakamaLa jaNAvela sAhityamAM kahevAmAM AvyuM che ke sakala brahmanuM vimarzarUpa birAje che. eTale svAnubhava karavAnuM sAmarthya. tene devI athavA zakti kahevAmAM (15) zaktine namIne satyaruSonI vANI mAdhuryavatI bane che. Ave che. te caitanya zaktinAM sthaLa, sUkSma ane para evAM traNa rUpo hoya (16) vidvAnonI sabhAne AnaMda ApavAnuM sAmarthya zaktinI kRpAthI che. avayavavALuM rUpa te sthULa, maMtramaya zarIra e sUkSma ane upAsakanI prApta thAya che. buddhinI vAsanAthI ghaDAyeluM rUpa te para, (17) zaktinI kRpAthI mahAkAvyanuM nirmANa karavAnI pratibhA prApta kerala bhUmimAM janmelA ane chAMdogya upaniSadanI parA devatAnI thAya che. upAsanAthI prabhAvita zaMkarAcArye A stotrakAvyamAM prathama bhAgamAM zaktinuM (18) zaktinI kAMtithI apsarAo vaza thAya che. svarUpa ane tenI upAsanA maMtramArga vaDe kAvyarUpe varNavI che. A prathama (19) zaktinI kRpAthI traNe loka upara sAmarthya prApta thAya che. bhAga "brahmalaharI' paNa kahevAya che ane temAM brahmamayI zaktinuM amUrta (20) ApanI kRpAthI mahApuruSone AnaMdanI prApti thAya che. svarUpa ane tenA maMtrano prakAza che. bIjo bhAga "suMdarIlaharI' tarIke (22) ApanA nAma mAtranA uccArathI zakti sAmenA abhedanI oLakhAya che ane temAM seMdarya bhAvanAvALuM, devInA samagra dehanuM varNana prApti thAya che. ane ciMtana jovA maLe che. A zaktinuM parama rahasya sUcavanAra yaMtra (23) Ape zaMkaranA DAbA ane jamaNA sarIra upara kAbu meLavI sabindu trikoNa che. lIdho che. . have ApaNe A stotranA zlokono saMkSipta sAra joieH (24) ApanI AjJAthI ziva brahmA, hari, rudra upara kRpA kare che. (1) A zlokamAM zakti vinAnA zivanI ni:sahAyatA vyakta thaI che. (25) devo Apane vaMdana kare che. (2) A zlokamAM zaktinA caraNanI raja thakI brahmA vizvane sarje che, (ra6) ApanA pati mahApralaya vakhate AnaMdathI vihAra kare che. tene hajAro mastaka vaDe zeSa nAga dhAraNa kare che ane mahAdeva tenAthI (27) bhakta hRdaya kahe che ke potAnI sarva kriyA pArvatI pUjAno potAnA zarIra upara lepa kare che ema jaNAvyuM che.' prakAra thAya. (3) ajJAnI, mUrkha, nirdhana ane saMsArI mATe zakti athavA pArvatI (28) ApanA kaNAbharanI kRpAthI ziva kALane atikramI jAya che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 ?? 10 prabuddha jIvana oNkTobara, 2003 (29) brahmA, viSNu, Indra Apane vaMdana kare che. ekarUpa che. A Aghazakti e ja parAzakti. e ja tripurasuMdarI che je (30) ApanA bhaktane mahApralaya kALano agni kaMI karI zakato vimarza paracita vagere nAmothI paNa vyakta thayela che. A citRzakti nathI. samaSTimAM anupUta mahAkuMDalinI ane vyaSTimAM rahela kuMDalinI ja che, (31) ApanuM taMtra badhA puruSArthone siddha karI zake che. AvI mAhitI ApatA taMtragraMthone paNa vedanI jema anya pramANAnI (32) traNa dallekhAno ullekha karatA A zlokamAM kahevAmAM AvyuM jarUra nathI. jema paramAtmA vedanA praNetA gaNAya che tema taMtranA pratA che ke he mAtA, ziva zakti, kALa, pRthvI tathA sUrya, caMdra, kALa, haMsa ziva gaNAya che. taMtranA vizALa sAhityamAM keTalIka bAbato bhArata ane zakra. te pachI vaLI mara-kAmadeva hari A vanA (traNa samudAyo) bahAranA dezomAMthI paNa samAviSTa thaI che. tibeTamAM 'bone' nAmano traNa hralekhAonI sAthe aMtamAM ApanAM nAmanAM avayavo bane che. saMpradAya A saMdarbhe tapAsavA jevo che. (33) asIma parama bhoga mATe ApanA rasika sAdhako ApanA A taMtra graMthamAM je vidyAno vilAsa jovA maLe che te zrIvidhI maMtranI AgaLa kalIMbIja, hRIMbIja, ane zrIbIja mUkIne zivAnA trikoNA- kahevAya che ane tenA jJAtA dvArA A racanAnA zlokone samajAvavAmAM rU5 agnimAM surabhInA ghInI dhArAonI seMkaDo Ahutio vaDe homa Ave che. dRSTAMta tarIke sauMdaryalaharInA agiyAramA zlokanI samajUti karatAM ane ciMtAmaNiAnA maNakAne parovIne banAvelI mALA sAthe Apane A rIte ApavAmAM Ave che. zrI vidyAnI pUjA aMtaraMga ane bahiraMga bhaje che. ema be prakAre thAya che. temAM bahipUjAmAM zrIcakra ane bIjAM bAhyAMgonI (34) caMdra ane sUryanAM be stanavALuM zaMkaranuM virATa zarIra bhagavatI AvazyakatA rahe che. zrIcakra parAmbAnuM rUpa zarIra che ane zrImaMtra temanuM pArvatI che. ApanA doSarahita navAtmA zaMbhune huM (stotrakAra) mAnuM chuM nAdazarIra che. tenA madhyamAM biMdu, pachI trikoNa ane tyAra pachI 43 e kAraNe ApanA baMneno saMbaMdha mukhya ane gauNa evA bheda vagarano che. trikoNa che. tyArapachI aSTadala, SoDazadalanAM be kamaLo che ane chevaTe (35) pArvatI ja mana, AkAza, vAyu, agni, pANI, pRthvI che. catuSkoNa Avela che jemAM cAre dizAmAM cAra dvAra che. A daSTAMta. (36) pArvatInA AjJAcakramAM rahelA karoDo sUryanA prakAzane haranArA uparathI A viziSTa zAstrano kaMIka khyAla Avaze. parAciti sAthe jenuM DAbuM paDakhuM saMyojAyeluM che tevA, jenI bhaktipUrvaka A adbhuta racanAmAM zaMkarAcArye potAnI kavitva zaktino paricaya ArAdhanA karato sAdhaka sUrya, caMdra ane agninI pahoMcathI para, prakAza ApatAM keTalAka alaMkArono paNa suMdara rIte prayoga karyo che. dRSTAMta vinAnA lokathI para tejolokanA pradezamAM nivAsa kare che te zaMbhune vaMdana rUpe zloka kramAMka joie to : (1) varNAnuprAsa (2) atizayokti (3) karuM chuM. upamA (7) svabhAvokti (10) ubhelA (13) svabhAvo*i (15) (37) pArvatInA vizuddhi cakramAM zuddha sphaTika jevA svaccha ane upamA (16) upamA (18) upamA (20) rUpaka (ra1) upama (43) AkAzane utpanna karanAra zivane, temaja zivanI samAna pravRtti karatI upamA (63) bhrAMtimAna (72) svabhAvokti (87) vyatika ane devIne huM bhajuM chuM. caMdrakiraNanI samAna kakSA pAmatI je baMnenI kAMti (92) taddaguNa. vaDe aMtarano aMdhakAra dUra thatAM vizva cakorInI jema AnaMda pAme che. A adbhuta stotra vAMcIne traNaso varSa pahelAM thaI gaye, ghoDA (38) anAhata cakranA saMvita(jJAna)rUpI vikasatAM kamalanA madhanA aTakadhArI nAgaronA pUrvaja evA kavi zrI nAtha bhavAne ja vyuM ke: rasika, mahApuraSonAM mana rUpI sarovaramAM viharatA jenA AlApamAMthI (saMbodhana pArvatI pratye che) tAruM AvAhana te huM zuM karuM ? aDhAra vidyAono AvirbhAva thayo che ane je pANImAMthI dUdhanI jema tuM to vApI rahI sarvatra re ! ' saMpUrNa guNane doSamAMthI grahaNa kare che evA ziva ane zivAne kavi karI visarjanA kyAM huM mokaluM ? bhaje che. saghaLe tuM, huM kyAM lakhuM patra re ! (39) zivanI dRSTi kaThora che ane zivAnI dRSTi zItalatAdAyaka che. A graMtha upara 32 TIkAgraMtho maLe che, jemAM sahajAnaMdanI "norama, (40) aMdhakAranA virodhI (prakAza)nI skUraNAnI zaktithI appayadIkSita racita TakA, gaMgAdhara TIkA, vizvabhara TIka, vage. vIjaLIyukta kuMDalinInA camakatA judAM judAM ratnAbharaNane lIdhe IndradhanuSamAM paraMtu je TIkA zreSTha gaNAya che te lakSmIdharanI lamIdharAmALanI 8 kA che. pariNAmatA haraNane sUrya vaDe tapelA traNa bhuvana upara varSanA ApanA upalaka dRSTithI vAMcanArane khaMDakAvyano AnaMda Ape vA. maNipura cakra evA jeno Azraya che evA zyAma meghane kavi bhaje che. stotramAM kavie aneka rahasyone gUMthI lIdhAM che ane devInI upAsanA (41) ziva ane zivA vaDe jagata utpanna thayuM che. ane dhyAna karavAnI paddhatino kavie viniyoga karyo che. a. tatraH zloka 42 thI 96 sudhI pArvatInA mugaTa, kezakalApa, mukha, lalATa, abhyAsa karatAM pahelAM sUphI matanuM sAhitya tathA zahisTa, netra, karNa, nAsikA, hoTha, jIbha, garadana, hAtha, nakha, nAbhi, kaTi, zyAmArahasya, zivarahasya vagerenuM parizIlana karavuM Avazyaka che. caraNa vagerenuM manohara varNana che ane chellA cAra zlokamAM pArvatInI zuM kharekhara AdizaMkarAcAryanI A racanA che ke anya ke: drAvi.. kRpAnI yAcanA karIne enI bhaktinA phaLano mahimA varNavavAmAM Avyo kavinI A racanA che ? mahad aMze kartA tarIke zaMkara..Ine ja che. ravIkAravAmAM AvyA che. taMtrazAstranuM adbhuta jJAna dharAvatA rAcArya prasta stotranA prathamAdhanA zloka naM. 8, 9, 11, 14, 31, 32, A stotranI racanA karIne zakitayoganI siddhatA sAbita karI A 33, 34, 35, 36, 37, 38, 39, 40, 41mAM kavie taMtravidyA che. temanuM A stotra stotra-sAhityamAM sarvazreSTha manAyuM che. . panAmAM aMgenuM rahasyAtmaka jJAna vyakta karyuM che je samajavA mATe taMtrazAstrano kalpanAtattva, bhAvatattva, kalAtattva temaja buddhitattvanuM subhaga mizrA AdhAra levo ja rahyo. tadanusAra ziva ane zakti avibhAjya ane anubhavavA maLe che. nakha, nAbhi kama' abhyAsa karatA che ane chellA Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. 1. 6067/57 Licence to post without prepayment No. 271 0 varSa : (50) + 14 0 aMka : 11 * navembara, 2003 0 Regd. No. TECH / 47 -890 7 MBIJ 2003-2005 * * zrI muMbaI jena yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra Ugly Col 0 0 000 prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 0 0 0 vArSika lavAjama rUA.100/- taMtrI ramaNalAla cI. zAha -' nigoda nigoda jaina dharmano eka pAribhASika viSaya che. thayeluM che. jIvanA svarUpa vize jaina dharma keTalI sUkSma ane gahana mImAMsA karI nigodano viSaya atyaMta sUkSma ane kaThina che. enA samagra svarUpane che te A viSayanI vicAraNA parathI samajI zakAze. koIka ja jANI zake che. jaina paraMparAno itihAsa kahe che ke eka duniyAmAM anya koI dharme AvI sUkSma vicAraNA karI nathI. "nigoda' vakhata Indra mahArAja mahAvideha kSetramAM zrI sImaMdhara svAmIne vaMdana zabda paNa mukhyatve jainomAM ja vaparAya che. karavA gayA. te samaye zrI sImaMdhara svAmIe potAnI dezanAmAM nigodanuM - Adhunika vijJAne siddha karI batAvyuM che ke vanaspatimAM jIva che, svarUpa samajAvyuM. e sAMbhaLI Indra mahArAja Azcarya cakita thaI gayA. pANImAM sUkSma jIva eTale ke jIvANu che ane havAmAM paNa jIvANu che. emaNe zrI sImaMdhara svAmIne prazna karyo ke "bhagavAna ! hAla bharata pANI vagere pravAhImAM vividha prakAranA bekTariyA (apakAya) ane kSetramAM nigodanuM svarUpa jANanAra koNa che ?" havAmAM vividha prakAranA vAIrasa' (vAyukAya)nI vAta have sAmAnya bhagavAne kahyuM, "mathurA nagarImAM zrI ArakSitasUri mArI jema ja gaNAya che. e nigodanuM svarUpa samajAvI zake che.' je keTalAka jIvANuo narI najare joI zakAtA nathI te jIvANuo tyAra pachI indra mahArAjane jijJAsA thaI eTale teo eka garIba sUkSmadarzaka yaMtra dvArA joI zakAya che. brAhmaNanuM rUpa laI zrI AryarakSitasUri pAse AvyA ane nigoda vize vijJAne sUkSmamAM sUkSma jIvANu tarIke eka koSanA zarIravALA samajAvavA vinaMtI karI. zrI AryaralitasUrie emane nigodanuM yathAsthita amIbA'nI zodha karI che. te narI AMkhe dekhI zakAtA nathI. svarUpa samajAvyuM. ethI Indra mahArAja Azcaryacakita thaI gayA. te jaina dharme ethI AgaLa jaIne kahyuM che ke sUkSmadarzaka yaMtrathI paNa je vakhate zrI AryarakSitasUrie potAnA jJAnathI Indra mahArAjane oLakhI na joI zakAya evA sUkSmatama eka koSanA zarIramAM paNa anaMta jIvo lIdhA hatA. eka sAthe rahe che. teo badhA vacce eka ja zarIra hoya che. A eka samagra sRSTimAM coryAsI lAkha jIvAyoni che eTale ke coryAzI sAdhAraNa deha (Commonbody) vALA jIvo te nigoda' kahevAya che. lAkha prakAranA jIvo che. emAM saMsArI jIvanuM atyaMta prAthamika svarUpa bekTariyA ke vAIrasa karatAM teo vadhu tvaritapaNe potAnA zarIramAM te nigoda che ane atyaMta vikasati svarUpa te manuSya che. jyAM sudhI janmamaraNa kare che arthAt tyAM ja utpanna thAya che, tyAM ja mRtyu pAme saMsAramAMthI mukti maLatI nathI, mokSagati prApta thatI nathI tyAM sudhI che, pAchA tyAM ja utpanna thAya che ema ghaTanA amuka amuka niyamone jIvo manuSya, deva, tiryaMca ane nArakI e cAra gatimAM-coryAsI lAkha AdhAre cAlyA kare che. yonimAM paribhramaNa karyA kare che. emAM nigoda e sau jIvonuM paheluM nigodanI vAta buddhithI samajAya evI hoya to paNa enA svIkAra zarIrarUpI sahiyAruM ghara che. mATe zraddhA anivArya che. A jIvasRSTimAM sauthI nIcenA kramamAM ekendriya, mAtra sparzendriyavALA bhagavAna mahAvIre gautama svAmIne nigoda vize kahyuM hatuM. bhagavatI jIvo che. pRthvIkAya, apakAya, vAyukAya, teukAya (agnikAya) ane sUtra, prajJApanA sUtra vageremAM nigodanI carcA Ave che. koIka pUrvAcArye vanaspatikAya. A darekanA sUkSma ane bAdara evA be prakAra che. emAM 'nigoda chatrIzI'nI racanA karI che. navAMgI TIkAkAra zrI abhayadevasUri bAda2 vanaspatikAyanA be bheda che-bAdara pratyeka vanaspatikAya ane mahArAje bhagavatI sUtranI TIkAmAM A AkhI nigodachatrIzI utArelI bAdara sAdhAraNa vanaspatikAya. eka zarIramAM eka jIva hoya te pratyeka che. eTale ApaNane e prApta thaI zakI che. A chatrIzInA kartAnuM kahevAya ane eka zarIramAM anaMta jIva hoya te sAdhAraNa kahevAya. sUkSma nAma maLatuM nathI, paNa emanA sAmarthyanI pratIti gAthAo vAMcatAM ane bAdara evA pRthvIkAya vagere prathama cAramAM eka zarIramAM eka jIva thAya che. A chatrIzI upara pa. pU. sva. pratApasUrijI mahArAjanA che. sUkSma sAdhAraNa vanaspatikAyamAM anaMta jIva che ane bAdara sAdhAraNa ziSya sva. vijayadharmasUrijI mahArAje sarasa vivecana karyuM che je prakAzita vanaspatikAyamAM paNa anaMta jIva che. AmAM sUkSma ane bAdara sAdhAraNa Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 prabuddha jIvana navembara, 2003 vanaspatikAyanA jIvo te nigodanA jIvo che. sAdhAraNa vanaspatikAya koI khelADInI upara eka lAkha mANasanI daSTi eka sAthe pheMkAya che, evA nigodanA jIvone 'anaMtakAya' paNa kahe che. paraMtu e badhI daSTio mAhomAte athaDAtI nathI ane khelADInA nidra zabdanI vyAkhyA A pramANe apAya che: zarIra para dhakkAmArI karatI nathI. badhI daSTio paraspara bhaLI jAya ni-niyatAM, T-mUrSi-kSetra-nivAsa, ' che. bIjuM eka udAharaNa loDhAnA goLAnuM laI zakAya. ene tapAvavAmAM anantAnaMta nIvAnAM kuti ti nikoDhaH | Ave ane te lAlacola thAya tyAre agni enAmAM saMkrAnta thaIne rahelo * ni eTale niyata-nizcita, anaMtapaNuM jemanuM nizcita che evA hoya che. jIvo, jo eTale eka ja kSetra, nivAsa, 2 eTale hati arthAt Ape evI rIte nigodanA eka zarIramAM anaMta jIvonI Atmajyati che. je anaMta jIvone eka ja nivAsa Ape che te nigoda. ekabIjAmAM bhaLIne rahelI hoya che. nigodazarIraM yeSAM te nigodazarIrAH / eka nigodamAM anaMta jIvo hoya che eTaluM ja nahi eka nigodanI arthAtu nigoda e ja jemanuM zarIra che te nigodazarIrI kahevAya che. aMdara bIjI asaMkhya nigodo paNa hoya che. eTale ja cauda rAjalokamAM nigoda' zabda strIliMgamAM prayojAya che. prAkRta-ardhamAgadhImAM nigodo ThAMsI ThAMsIne bharelI che ema kahevAya che. TLoDha, fooya zabda che. je ane jeTalA AkAzapradezo eka nigode avagAhyA hoya te ja jIvane nigodapaNuM "sAdhAraNa' nAmanA nAmakarmanA udayathI hoya ane teTalA ja AkAzapradezo bIjI asaMkhya nigodae te ja samaye che. "nigoda' zabda tenA zarIra mATe prayojAya che. taduparAMta 'nigoda' avagAhyA hoya to te nigoda ane bIjI tevI sarva nigodo 'samAvagAhI' zabda temAM rahelA pratyeka jIva mATe prayojAya che ane anaMta jIvanA kahevAya che. jema dUdhamAM sAkara bhaLI jAya to dUdhanA eka bhAgamAM samudAya mATe paNa prayojAya che. sAkara vadhAre ane bIjA bhAgamAM ochI hoya evuM nathI hotuM. dUdhamAM gautamasvAmI bhagavAna mahAvIrane pUche che: sAkara anyUnAdhikapaNe-tulyapaNe prasare che. tema samAvagAhI nigodo #ThThavA aMte ! niko paUUtA ? (bhagavAna, nigoda keTalA paraspara eka paNa AkAzapradezanI cUnAdhikatA vagara sarvatra tulya kSetramAM prakAranA kahyA che ?) avagAhelI hoya che. AvI nigodone samAvagAhI' nigodo kahe che bhagavAna kahe che : . ane samAvagAhI nigodonA samudAyane 'goLo' kahe che. AvA asaMkhya yamAM | suvi fo qUUtA, te jhA, jiovA , fogrIvA ya aa (he goLA cauda rAjalokamAM vyApelA che. Ama, nigodanA eka goLAnA gautama, nigoda be prakAranA kahyA che. jemake (1) nigoda (zarIra) avagAha kSetramAM keTalIye nigodo samAvagAhI hoya che. paraMtu taduparAMta ane (2) nigoda jIva. keTalIka nigoda samAvagAhamAM eka pradeza nyUna hoya che, keTalIka be soyanI aNI jeTalI jagyAmAM anaMta jIvo rahelA che. soyanI pradeza nyUna hoya che, ema karatAM karatAM keTalIka asaMkhyAta pradeza nyUna aNI to najare dekhAya che. paNa ethI paNa anekagaNI sUkSma jagyAmAM hoya che ane e dizAmAM avagAhelI hoya athavA viparIta krame nigodanA jIvo rahelA che je najare dekhI zakAtA nathI. sUkSmadarzaka joie to keTalIka nigodo amuka nigodanA avagAhakSetranA eka yaMtrathI paNa te dekhI zakAya ema nathI. pradeza upara vyApta thaI hoya, keTalIka be pradeza upara vyApta thaI hoya, nigodamAM A anaMta jIvo potapotAnI judI judI jagyA rokIne ema e asaMkhyAta pradeza upara vyApta thaI hoya. AvI eka eka pradeza nathI rahyA. eka jIvamAM bIjo jIva, trIjo jIva, cotho jIva vagere ema hAnivALI athavA eka eka pradezanI vRddhivALI nigodo 'viSamAvagAhI anaMta jIvo paraspara ekabIjAmAM praveza karIne, saMkramIne, otaprota nigoda kahevAya che. banIne rahyA che. je goLAmAM viSamAvagAhI nigodonI sparzanA cha e dizAmAM hoya nigodanA eka zarIramAM anaMta jIvo eka sAthe kevI rIte rahI te akhaMDagoLo athavA saMpUrNa goLo kahevAya che. zake? tenA uttaramAM kahevAyuM che ke be athavA vadhu padArtho ekabIjAnI je goLAmAM viSamAvagAhI nigodonI sparzanA mAtra traNa dizAmAM aMdara rahI zake che. e pramANe rahevAnI be rIti che. (1) apraveza rIti ja hoya to te khaMDagoLo kahevAya. AvA khaMDagoLA phakta lokanA aMte ane (2) praveza rIti athavA saMkrAnta rIti. niSphaTa sthAnomAM hoya che. niSphaTa eTale sarva bAjue alokanI aMdara eka dAbaDInI aMdara bIjI dAbaDI hoya ane emAM trIjI dAbaDI cAlyo gayelo lokanA aMte rahelo lokano atyaMta alpa bhAga. lokane hoya ane e dAbaDImAM sonAnI eka vIMTI hoya, to bahArathI jotAM cheDe AvelA nigodanA goLAonI, alokamAM traNa dizAmAM sparzanA eka ja moTI dAbaDImAM te badhAM hovA chatAM teo ekabIjAmAM saMkrAnta thatI nathI. eTale te khaMDagoLo kahe che. nathI thayAM. paraMtu eka dIvAmAM bIjo dIvo bhaLe athavA e rIte paMdara nigodanA goLAnA khaMDa goLo ane akhaMDa goLo evA prakAra ahIM pacIsa dIvA sAthe prakAze che tyAre eka ja jyotimAM bIjI jyoti batAvavAmAM AvyA che, paraMtu avagAhanAnI daSTie baMne goLA sarakhA saMkrAnta thaIne samAI jAya che. athavA eka oraDAmAM eka dIvo hoya ja che. mAtra dizAonI sparzanAnI nyUnAdhikatA batAvavA ja khaMDa goLo athavA paMdara pacIsa dIvA hoya to te badhAno prakAza ekabIjAmAM bhaLI ane akhaMDa athavA pUrNa goLo evA zabdo prayojAyA che. jAya che. matalaba ke emAMthI koI paNa eka dIvAne bahAra kADhI levAmAM samAvagAhI nigodono darekano saMpUrNa bhAga ane viSamAvagAhI Ave to te dIvo svataMtra prakAzavALo paNa thaI zake che. sagarbhA nigodono darekano deza bhAga je amuka nigodAvagAha kSetramAM avagAhyo strInA peTamAM bALaka hoya che to mAtA ane bALaka baMnenI Atmajyoti che evA nigoda goLAne sarvagoLA kahevAmAM Ave che. gItA che. eka eTalA bhAgamAM paraspara saMkrAnta thayelI hoya che. ramatanA medAnamAM A rIte cauda rAjalokamAM nigodanI zALA ad " Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAnI zI jarUra icakSathI ke sUmada 2 karoDo dAsAta sa navembara, 2003 prabuddha jIvana eka goLAmAM asaMkhyAtA nigodo che ane eka eka nigodamAM anaMta nigodanA je jIvoe eka vAra paNa bAdarapaNuM prApta karyuM hoya ane anaMta jIvo che. eTalA mATe nigodachatrIzI'mAM kahyuM che : vyavahArarAzimAM AvyA hoya, paraMtu pAchA sUkSma nigodamAM utpanna golA ya asaMkhijjA, huMti nigoyA asaMkhayA gole / thayA hoya to paNa te vyavahArarAzinA jIvo gaNAya che. vize ja nirogo, majta nIvo kupoyaglo | 12 | sUkSma ane bAda baMne prakAranA jIvonuM zarIrapramANa jaghanyathI aMgulanA [goLA asaMkhyAtA che. eka eka goLAmAM asaMkhyAtI nigodo che asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM hoya che ane utkRSTathI paNa aMgulanA tathA eka eka nigodamAM anaMtA jIvo che ema jANavuM. asaMkhyAtamA bhAga jeTaluM hoya che. paraMtu jaghanya karatAM utkRSTathI zarIra nigoda eTale sAdhAraNa vanaspatikAyanuM zarIra. agAu batAvyuM kaMIka adhika hoya che. emAM aparyApta sUkSma nigodanI avagAhanA tema sAdhAraNa vanaspatikAyanA be prakAra che: sauthI ochI ane paryApta bAdara nigodanI avagAhanA sauthI vadhu (1) sUkSma sAdhAraNa vanaspatikAya ane (2) bAda2 sAdhAraNa hoya che. vanaspatikAya. A baMnenA pratyekanA paryAptA ane aparyAptA evA be sUkSma nigoda ApaNane narI najare dekhAtI nathI. tevI rIte bAdara bheda hoya che. e rIte cAra bheda thAya che: (1) sUkSma aparyAptA nigoda paNa dekhAtI nathI. to pachI sUkSma ane bAdara evA bheda nigoda, (2) sUkSma paryAptA nigoda (3) bAdara aparyAptA nigoda karavAnI zI jarUra ? A praznano uttara e che ke sUkSma nigoda game ane (4) bAdara paryAptA nigoda. kahyuM che : teTalI ekatra thAya to paNa carmacakSuthI ke sUkSmadarzaka kAcathI kyAreya evaM suhamaNigodajIvA vi pajjattagA vi apajjattagA vi / nihALI nahi zakAya. paraMtu bAMdara nigoda eka, be ke lAkho ke karoDo vAyara LionIvA vuiM pamtta vi maMT-II Gi || eka sAthe hoya to paNa na dekhAvA chatAM asaMkhyAta bAdara nigodazarIra sUkSma sAdhAraNa vanaspatikAyarUpa nigoda coda rAjalokamAM eTale ke ekatra thAya to eno piMDa sUkSmadarzaka kAcathI ke narI najare dekhI samagra lokAkAzamAM atinibiDa paNa vyApta che. sarva lokAkAzamAM evuM zakAya che, kAraNa ke enAmAM dekhAvAnI yogyatA hoya che. ' koI sthaLa nathI eTale ke evo koI AkAzapradeza nathI ke jyAM sUkSma bhagavAne kahyuM che: nigodanA jIvo na hoya. egassa doNha tiNha va, saMkhejjANa va na pAsika sakkA / ' bAdara sAdhAraNakAyarUpa nigodanA jIvo sarvatra nathI, paNa jyAM dIsaMti sarIrAiM NioyajIvANa'NaMtANaM / / jyAM kAcuM jaLa che, lIla che, phUga che ane jyAM jyAM kaMdamULa Adi rUpe [eka, be, traNa, saMkhyAta nigodone (pratyekanA judA judA zarIrane) vanaspati che tyAM tyAM bAdara nigoda che. bAdara nigoda niyata sthAnavartI dekhavAnuM zakya nathI. kevaLa anaMta (bAdara) nigodajIvonA nigodarUpa che. te nirAdhArapaNe rahI zakatI nathI. te bAdara pRthvIkAya vagere zarIrane dekhI zakAya che.] jIvanA zarIranA AdhAre rahe che. A rIte bAdara nigoda lokanA baTATA, gAjara, mULA, Adu vagere anaMtakAya che. temAMthI soyanA asaMkhyAtamAM bhAgamAM che. agrabhAga para rahe eTalo nAno bhAga laie to te asaMkhya zarIrano nigodanA jIvone bIjA be prakAre paNa oLakhAvAya che. te che piMDa joI zakAya che. avyavahArarAzi' nigoda ane vyavahArarAzi' nigoda. emAM 'vyavahAra' asaMkhya zarIramAMnA pratyeka zarIramAM anaMta anaMta jIvo paraspara ane "avyavahAra' zabda enA artha pramANe prayojAyA che. sUkSma saMkramI rahelA che. A sAmAnya mANasane gaLe Utare evI vAta nathI. vanaspatikAyamAMthI nIkaLelA je jIvono pachIthI "bAdara' nAme, jeo jinezvara bhagavAnanI AjJAmAM ruci ane zraddhA dharAve che temane pRthvIkAyAdi nAme 'vyavahAra' thAya che te vyavahArarAzinA jIvo che. A vAta tarata heye besI jaze. bAdara nigodanuM zarIra jyAM sudhI ane je jIvo sUkSma vanaspatikAyamAM ja anAdi kALathI janmamaraNa jIvotpattine ayogya thatuM nathI eTale ke naSTa pAmatuM nathI tyAM sudhI . karyA kare che ane haju bAkara nAmano vyavahAra' pAmyA nathI te jIvone emAM koI paNa samaye anaMta jIvo vidyamAna hoya che. paraMtu A avyavahAra rAzinA jIvo tarIke oLakhavAmAM Ave che, teone 'anAdi jIvonuM janmamaraNanuM cakra bahu tvarita gatie cAlatuM hoya che. eTale nigoda', "sUkSma nigoda', "nitya nigoda', "nizvaya nigoda' ityAdi eka nigodamAM je anaMta jIvo koI eka samaye hoya che te ja jIvo tarIke paNa oLakhAvAya che.. satata temAM ja rahyA kare evuM nathI. e anaMtamAMnA keTalAka (eTale ke sUkSma pRthvIkAyAdi jIvo sUkSma vanaspatipaNAmAMthI bahAra nIkaLyA anaMta) jIvo amuka eka samaye utpanna thayelA hoya che. bIjA keTalAka hovAthI teo avyavahAra rAzinA nathI, paraMtu je jIvo anAdi kALathI anaMta jIvo bIjA koI samaye utpanna thayelA hoya che. vaLI pachInA sUkSma vanaspatikAyamAM ke sUkSma pRthvIkAyAdimAM vAraMvAra utpanna thayA samaye bIjA koI anaMta jIvo utpanna thayelA hoya che. eTale koI karatA rahyA hoya ane anAdi kALathI je jIvoe bAdarapaNuM kyAreya paNa eka nigodamAM judA judA samaye utpanna thayelA anaMta anaMta prApta na karyuM hoya evA sUkSma pRthvIkAyAdinA jIvone avyavahArarAzinA jIvono samUha hoya che. gaNavA ke kema te vize matAntara che. je jIvo nigodamAMthI nIkaLyA nathI paNa nIkaLaze temanI kAyasthiti, je jIvo anAdi kALathI mAtra sUkSma vanaspati rUpe ja janmamaraNa anAdisAnta che. jeo kyAreya nIkaLavAnA nathI temanI kAyasthiti karyA kare che ane kyAre ya bAdarapaNuM prApta karyuM nathI ke karavAnA nathI anAdi-anaMta che. jeo nigodamAMthI nIkaLI pharI pAchA nigodamAM tevA avyavahAra rAzinA jIvono satata AyuSyakALa anAdi-anaMta Ave che ane pAchA nIkaLaze emanI kAyasthiti sAdi-sAtta che. ' che. vyavahAra rAzinA nigodanA jIvono Avo utkRSTa kALa anAdi- sAdhAraNa jIvomAM sAdhAraNapaNuM eTale sarakhApaNuM athavA sAmAnyapaNuM sAnta athavA sAdi-sAtta che. hoya che. nigodamAM sarva jIvo mATe eka ja prAga jAnI- ...... Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ } prabuddha jIvana body hovAthI te sAdhAraNa zarIra gaNAya che. vaLI te jIvo sAdhAraNa nAmakarmanA udayavALA hovAthI sAdhArA kahevAya che. Ama nizcayI sAdhAraNapaNuM jIvIne mATe hoya che ane vyajyArathI sAdhAraNapaNuM zarIra mATe kahevAya che. eTale prajJApanAsUtramAM kahyuM che : samayaM vakkaMtANaM samayaM tesi zarIra nivvatI / samayaM ANuggahaNaM samayaM usAsanIsAso || [samakALe utpanna thayelA te (sAdhAraNa vanaspatikA) anaMta jIvonI zarIraracanA paNa samakALe thAya che, ucchvAsa-ni:zvAsane yogya pudgala paramANuonuM grahaNa paNa eka sAthe- samakAi, thAya che ane uMcakavAsani:zvAsano vyApAra paNa sabakALe thAya che.] ekkasya u jaM gahaNaM, bahUNa sAhAraNANa taM caiva / jaM bahudA gahaNaM, samAsao taM pi egassa // sAhAraNamAhAro sAhAraNamANupANa gahaNaM ca / sAhAraNajIyaNaM sAhAraNa lavakhaNaM eyaM // navembara, 2003 aspaSTa azAtA vedanAno anubhava kare che. e vedanA sAtamI narakanA jIvonI vedanAthI anaMtaguNI vadhAre hoya che. teone spaSTa caitanya nathI, to paNa mATe avyakta prakAranI paNA vedanA to teo avazya anubhave che. bhagavAna mahAvIre gautamaravAmIne kahyuM hatuM: jaM narae neraiyA dukhaM pArvati goSamA tikhaM / taM puNa nigoajIvA anantaguNiyaM viyANAhi || [eka jIva je grahaNa kare che te bahu jIvothI grahaNa karAya che ane cakravartinA cauda ratnonI padavI, tathA samyaktva, dezavirati, sarvavirati je bahu jIvothI grahaNa thAya che te eka jAvathI thAya che. ane kevaLI ema 19 padavImAMthI koI paNa padavI maLI zake, paNa teone agrabhavamAM tIrthaMka2, cakravarti, vAsudeva ane baladeva A cAra padavI na maLI zake. vaLI, teo anantara bhare pugalikamAM devamAM ane nArakamAM utpanna thatA nathI, tevI ja rIte yugalika, deva ane nArakanA jIvo anantara bhave nigodamAM AvatA nathI. sAdhAraNa jIvono AhAra sAdhAraNa hoya che. zvAsocchvAsanuM grahaNa sAdhAraNa hoya che. sAdhAraNa jIvonuM A sAdhAraNa lakSaNa che.] eka nigodamAM rahelA anaMta jIvonAM vedana prAya: eka sarakhAM hoya che. nigodanA eka jIvane upaghAta lAge to te nigodanA sarva jIvone upayata lAge che. koI paNa eka jIvanA AtmapradezonI utkRSTa avagAhanA cauda rAjaloka pramANa che. kevaLI bhagavaMto jyAre samuddAna kare che tyAre nirmAdanA jIvone audArika, tejasa ane kArpaNa e traNa prakAranAM zarIra hoya che. audArika zarIra anaMta jIvonuM eka hoya che. tejascothe samaye temano eka eka Atmapradeza lokAkAzanA eka eka pradeza ane kAryaNa sarIra pratyeka jIvanuM juduM juduM hoya che. vaLI pratyeka jIvanA Atmapradezo asaMkhyAta hoya che. upara AvI jAya che. eTale ke emanA Atma pradezo cauda rAjalokamAM vyApta bane che. A jIvanI utkRSTa avagAhanA che. nigodanuM saMsthAna hUMDaka, aniyata AkAravALuM ke parapoTA (stibuka) jevuM goLa che. nigronA jIvone hArDa na hovAthI saMdhayA nathI hotuM. paraMtu baLanI apekSAe teone vArta saMghamA hovAno mata che. nodanuM japantha AyuSya 256 AvalikA pramANa mullaka bhava jeTaluM hoya che ane utkRSTathI antamuhUrta jeTaluM hoya che. have jIvanI jaghanya avagAhanA aMgulanA asaMkhyAta bhAgapramANa hoya che. jIva jyAre saMkucita thAya che. nAnAmAM nAno deza dhAraNa kare che tyAre te aMgulanA asaMkhyAta bhAgapramANa avagAhanAvALo thAya che. AvI saMkucita janya avagAhanA phakta nirgodamAM hovAthI eka nigodanI avagAhanA aMgulanI asaMkhyAta bhAgapramANa che. eka nigodamAM anaMtAjIvo hovAthI, eTale ke teonuM eka sAdhAraNa zarIra hovAthI nigodanA badhA ja jIvonI avagAhanA sarakhI hoya che. nigodanA jIvone AhArasaMzA, bhayasaMjJA, viSaya(maithuna)saMjJA ane parigrahasaMjJA e cAra saMjJA avyaktapaNe hoya che. vaLI teone krodha, mAna, mAyA ane lobha e cAre kaSAya paNa avyaktarNa hoya che. puruSa veda, strI veda ane napuMsaka veda e traNa vedamAMthI nigodanA chone phakta nA veda ja hoya che ane te paNa anyapaNe ja hoya che. [he gautama ! nArakImAM nArakInA jIvo je du:kha pAme che, tethI anaMtaguNa du:kha nigodanA jIvo pAme che ema jANavuM.] Ama saMsAramAM sauthI vadhu duHkha nigodanA jIvone hoya che. nigodamAMthI nIkaLelo koI bhAgyazALI jIva anApo eTale ke taratanA bIjA bhave paMcendriya niSaya thAya to samyaktva ane dezavirati pA pAmI zake tathA anantaro ja manubhavamAM utpanna thAya to samyakatva, devita, sarvavirati, kevaLajJAna ane mokSa pA pAmI zake. nigodanA jAvone agrabhavamAM-pachInA taratanA bhavamAM mAMDalika koI paNa vanaspati sAdhAraNa che ke pratyeka che te kevI rIte jANavuM? te mATe kahyuM che ke je vanaspatinI sirA (naso), saMdhi (sAMdhA) ane parva (gAMThA) gupta hoya, je vanaspatine bhAMgavAthI sarakhA bhAga pAya, jemAM taMtu na hoya ane chevA chatAM je pharIthI UgI zake te sAdhArA vanaspati kahevAya. A uparAMta bIjAM paNa kAraNo che jene lIdhe amuka prakAranI vanaspatine sAdhAraNa vanaspati kahevAmAM Ave che. amuka vanaspati ke teno amuka bhAga amuka kALa sudhI sAdhAraNa vanaspati gaNAya che. ane pachI te pratye vanaspatti thAya che. sAdhAraNamAMthI pratyeka ane pratyekamAMthI sAdhAraNa vanaspati kyAre kyAre kaI vanaspatimAM thAya che tenI vigate chaNAvaTa zAstragraMthomAM thayelI che. kanda, aMkura, kisalaya, panaka (phaLa), sevALa, lIlAM AduM haLadara, gAjara, kuvara, kuMvArapATo, gugaLa, gaLI vagere sAdhAraNa vanaspatimAM gaNAya che. AvA kula batrIsa prakAranA anaMtakAya batAvavAmAM AvyAM nigodamAM eka zarIramAM rahelA anaMta jIvo avyakta arthAt che. ene abhakSya gaNavAmAM AvyAM che. enA bhakSaNathI bahu doSa lAge nigodanA jIvo mithyAdaSTi hoya che. teone avyakta mithyAtva hoya che. teo vicAra karavAne avakta hovAthI teone asaMtI navo kahevAmAM Ave che. teone cha lezyAmAMthI phakta kRSNa, nIla ane kAna e trarA IyA hoya che. nigodanA jIvone matiajJAna ane taajJAna atyaMta alpa pramANamAM hoya che. nigodanA jIvone akSaranA anaMtamA bhAga jeTaluM jJAna hoya che. vaLI teone mAtra eka ja indriya-sparzendriya hovAthI teo aNu darzanavALA hoya che. Ama teone be ajJAna ane eka darzana ema maLIne trA upayoga ya che. Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara, 2003 prabuddha jIvana che kAraNa ke enA bhakSaNathI sUkSma jIvonI pAra vagaranI hiMsA thAya che. A be praznono uttara samajavA mATe pahelAM rAzi vize samajavuM nigodanA jIvo mAMsamAM paNa utpanna thAya che. zrI hemacaMdrAcArye jarUrI che. saMkhyAne samajavA mATe mukhya traNa rAzi che : (1) saMkhyAta, yogazAstranA trIjA prakAzamAM kahyuM che: (2) asaMkhyAta ane (3) anaMta. A prakAro bahu ja vyavasthita ane sadya: samUrchitAnta-jantusantAnadUSitam / vaijJAnika che. Adhunika gaNitazAstra paNa e svIkAre che. narakAdhvani pAtheyaM ko'znIyAt pizitaM sudhIH // ekathI ra9 AMkaDA sudhInI rakamane "saMkhyAta' kahevAmAM Ave che. [prANIne kApatAM ke vadha karatAMnI sAthe ja tarata ja mAMsanI aMdara eno vyavahAra eka rItano hoya che, jemake pAMcamAM pAMca umerIe to dasa nigodarUpa anaMtA saMmUrNima jIvo utpanna thAya che ane tenI vAraMvAra thAya. pAMcamAMthI pAMca bAda karIe to zUnya Ave. pAMcane pAMce guNIe utpanna thavAnI paraMparA cAlu ja rahe che. mATe narakanA mArganuM A to paccIsa thAya ane pAMcane pAMce bhAgIe to javAba 'eka' Ave. pAtheya (bhAtuM) che. kayo samaju mANasa narakanA bhAtA sarakhA mAMsanuM paraMtu asaMkhyAtamAMthI asaMkhyAta bAda karo to paNa asaMkhyAta ja bhakSaNa kare ?]. rahe. asaMkhyAtamAM asaMkhyAta umero to paNa asaMkhyAta ja thAya. eka nigoda (sUkSma ke bAdara)mAM anaMta jIvo che. cauda rAjalokamAM asaMkhyAta kyAreya asaMkhyAta maTI saMkhyAta na thAya. nigodanA goLA asaMkhyAta che. bAdara nigoda asaMkhyAta che ane tevI ja rIte anaMtamAMthI anaMta bAda karo to zunya nahi, paNa pratyeka nigodamAM anaMta jIva che. bAdara nigoda karatAM sUkSma nigoda anaMta ja rahe. (Infinity-Infinity=Infinity) anaMta guNyA anaMta barAbara asaMkhyAtaguNI vadhAre che. vaLI pratyeka sUkSma nigodamAM anaMta jIvo che. anaMta thAya. (Infinity x Infinity=Infinity) eTale sUkSma ane bAdara nigodanA jIvo anaMta anaMta che. eTalA mATe avyavahArarAzi nigoda kyAreya anaMta maTIne asaMkhyAta - vartamAnamAM siddhagatimAM gayelA jIvo anaMta che. bhUtakALamAM anaMta thAya nahi. (jo asaMkhyAta thAya to pachI asaMkhyAtamAMthI saMkhyAta paNa jIvo mokSe gayA che ane bhaviSyamAM anaMta jIvo mokSe jaze. Ama traNe thaI zake ane saMkhyAtamAMthI zUnya paNa thaI zake.) eTale avyavahAra kALanA siddhagatinA jIvono kula saravALo kyAre paNa pUchavAmAM Ave rAzi nigoda anAdi-anaMta che ane anAdi-anaMta ja raheze. tyAre eka ja javAba raheze ke 'haju eka nigodano anaMtano bhAga mokSe siddhagatinA jIvo anaMta che to paNa nigodanA anaMtamA bhAga jeTalA gayo che.' dravyalokamAM kahyuM che : ja raheze. na tAdaga bhavitA kAla: siddhA: sopacayA api / eTalA mATe "ghaTe na rAzi nigodakI, baDhe na siddha anaMta' evI yatrAdhikA bhavatyeka-nigodAnaMtabhAgataH / ukti pracalita banI gayelI che. [evo kALa bhaviSyamAM AvavAno nathI ke jyAre sarva (traNe kALanA) nigodamAMthI nIkaLelo jIva pAcho nigodamAM na jAya evuM nathI. je siddhAtmAone ekatra karavAmAM Ave to paNa eka nigodanA anaMtamAM jIvanAM tevA prakAranAM karma hoya to te pAcho nigodamAM jAya che. manuSya, bhAga karatAM adhika thAya.] tiryaMca, deva ane nArakI e cAre gatimAM paribhramaNa karIne AkhA jaiAi hoi pucchA, jiNANa maggaMmi uttaraM tiyaa| saMsArano anubhava laine, mokSagati na pAmatAM jIva pAcho nigodamAM ikkasa nigoyassa ya, aNaMtabhAgo u siddhagao / / AvI zake che. evA jIvono "caturgati nigoda' kahevAmAM Ave che. [zrI jinezvara bhagavAnanA mArgamAM jyAre jyAre (siddhagatinA jIvonI nigodamAMthI nIkaLyA pachI jIva uttarottara vikAsa sAdhato manuSya saMkhyA vize) pRcchA karavAmAM Ave tyAre tyAre eka ja uttara maLaze ke bhavamAM AvI, tyAga saMyama dhAraNa karI, sarvavirati samyagdaSTi banI eka nigodanA anaMtamAM bhAganA jIvo siddhagatimAM gayA che.] uparanA guNasthAnake ArohaNa kare che, paraMtu mohanIya karmane kAraNe have ATaluM to nakkI che ke cauda rAjalokamAM manuSyakSetramAMthI dasamAM guNasthAnakethI upazamazreNI mAMDI agiyAramA guNasthAnakethI manuSya gatinA jIvo satata mokSe jAya che. eTale caturgatirUpa saMsAramAMthI nIce paDe che. koIka jIvo to evA vegathI paDe che ke teo sIdhA jIvo to ochA thAya che. ' nigodamAM cAlyA jAya che. pharI pAchuM emane urdhvarohaNa karavAnuM rahe eka jIva mokSe jAya eTale te ja samaye eka jIva avyavahAra che. alabatta, temanA saMsAraparibhramaNano kALa maryAdita banI jAya che. rAzimAMthI nIkaLI vyavahAra rAzimAM Ave che. kAraNa ke vyavahArarAzinI teo ardhapudgala parAvartanamAM hoya che, to paNa eTalo kALa paNa saMkhyA kAyama akhaMDa rahe che. paraMtu avyavahAra rAzimAMthI to jIvo ocho nathI. emAM anaMta bhavo pharI pAchA karavAnA Ave che. moTA satata ochA thatA jAya che. avyavahArarAzine satata phakta hAni ja moTA mahAtmAo paNa mohanIya karmane kAraNe pAchA paDyA che ane thatI rahe che, paraMtu vyavahArarAzimAM hAni ane vRddhi baMne sarakhI ja nigodamAM gayA che. eTale mANase vicAra karavo joie ke potAno thatI rahe che. eTale vyavahArarAzi haMmezAM tulya saMkhyAvALI rahe che jIva nigodamAMthI nIkaLI rakhaDato rakhaDato, athaDAto-kUTAto, aneka ane avyavahArarAzine ekAtte hAni ja thayA kare che. bhayaMkara du:kho sahana karato karato anaMta bhave manuSya janma pAmyo che, Ama chatAM siddhagatinA jIvo eka nigodanA anaMtamAM bhAga to have evAM bhAre karma na thaI javAM joie ke, jethI pharI pAchA jeTalA kema kahevAmAM Ave che ? nigodamAM pachaDAie ane ekaDe ekathI zarU karavAnuM Ave. vaLI, nigodanA jIvo satata ghaTatA ja rahe to chevaTe (bhale anaMta nigoda jevA atyaMta sUkSma ane gahana viSayanI samajaNa ane zraddhA kALe) evo vakhata nahi Ave ke jyAre nigodamAM koI jIva bAkI rahyA prApta thAya to mANase AtmavikAsa mATeno puruSArtha cUkavA jevo nathI. ja na hoya ? | | ramaNalAla cI. zAha Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - prabuddha jIvana navembara, 2003 abhinava praNayano kAvya-saMvAda T sva. nemacaMda ema. gAlA 1931mAM bIjI goLamejI pariSada laMDanamAM bharAI. gAMdhIjI ane mRtyune nimaMtraNa ja ApI dIdhuM, enI rAha jotI paDI rahetI. ene mahAdevabhAI sapTembarathI navembara sudhI pariSadamAM hAjarI ApI kAvyono zokha hato. eka vakhata kavi robarTanuM kAvya vAMcIne elijhAbethe laMDanamAM rahyA. tyAMnAM sthiravAsa daramyAna eka khAnagI nATakazALAmAM ene patra lakhyo..kAvyamAM. guMgaLAmaNa kaMIka haLavI thaI. bannee be nATako joyAM. temAMnuM eka nATaka to sarakArI paravAnA vinA ane eka divasa sAkSAta robarTa jhaMjhAvAtanI jema enA beDarUmamAM bhajavAyuM hatuM. gAMdhIjIe potAnA e sAhasanuM rasika varNana paMDita AvIne Ubho rahyo ! javAharalAla naherUne lakhelA eka patramAM karatAM lakhyuM: 'robarTa !' elijhAbetha harSonmezamAM cIsa pADavA jatI hatI paNa . All scenes (about ten) were without execption bedroom gaLe Dumo bharAyo. scenes and monotonously vulgar and yet it must confess hatAza, nidmANa jevI mAMdalI, dubaLI chokarIne joI robarTa the execution was superb.' , paLabhara to vyathita thaI gayo. paraMtu robarTa eka jomavaMta, cetanavaMtA timAMnAM badhA ja dazyo (lagabhaga daza) zayanakhaMDanAM hatAM ane te ane taravariyo juvAna hato. eNe elijhAbethano hAtha potAnA hAthamAM paNa kaMTALAjanaka ane surucino bhaMga kare evAM. chatAM mAre kabUla lIdho.. "zuM Ama mAMdalInI jema paDI cho..jANe kaMI cetana ja karavuM joie ke nATakanI rajUAta uttama koTinI hatI....] nathI...jo...mArA hAthamAMthI cetanano pravAha tArAmAM pravezI rahyo che. bIjA nATakanI vAta karatAM gAMdhIjIe lakhyuM che : tane vIjaLI jevI jhaNajhaNATI nathI thatI ? A to mArA prANano The thing however I liked was 'Baretts of Wimpole street'...Beautiful in its conception and execution...everything saMcora che...cala UTha...beThI tho...' was delicately chaste. Yes, I am deliberately using the word elijhAbethanAM aMgeaMgamAM jANe vIjaLI doDI gaI.. jANe ke chaste....So I went to the Barettes once again.' eka lAzamAM prANAropaNa thaI gayuM. paNa mane gamyuM te nATaka to 'bereTsa ova vimpala sTrITa' hatuM. robarTa elijhAbethane maLato rahyo...elijhAbethane dhIre dhIre kaLa | bIjabhUta vicAra ane rajUAta bannemAM suMdara, dareka rIte evuM lAlityasabhara vaLatI gaI...paNa mRtyuno ochAyo enA mAthA para bhamato ja hato. ane saMskArI. hA, huM samajI vicArIne saMskArI zabda vAparuM chuM...ane ane eka samIsAMje robarTa elijhAbetha samakSa lagnano prastAva tethI huM pharI eka vAra bereTsa jovA gayo.] mUkyo ! elijhAbetha (1806-1861), robarTa (1812-1899) karatAM gAMdhIjI je nATakathI prabhAvita thaI satata bIje divase pharI jovA sAta varSa moTI hatI ! gayA, e nATakanuM kathAvastu-kathAnaka zuM ? elijhAbetha hataprabha thaI gaI...jANe vAcA ja cAlI gaI. robarTanA ogaNIsamI sadInA samartha aMgreja kavi robarTa brAuniMga ane lagnaprastAvano pratyuttara "Denial-inkAra' zIrSakanA kAvyamAM ApatAM kavayitrI elijhAbetha bereTano kAvya anubaMdhathI prAraMbha thayelo praNaya kai .. atyaMta romAMcaka, rocaka ane sAhitya jagatamAM abhinava ane lokapriya We have met late, it is che. beu vacceno kAvya saMvAda sAhityasRSTinI aNamola saMpadA che. too late to meet... emanI praNavagAthA e ja A nATakanuM kathAvastu ! ApaNe moDA maLyA...meLApa mATe bahu moDuM kahevAya. o A ja kathAvastu parathI Rudeep Beseir nAmanA nATyakAre nATaka mitra...mitrathI vizeSa kazuM ja nahi... racyuM hatuM. e nATaka parathI holIvuDanI M.G.M. e prathama 1934mAM mRtyunI jaLo mArA pagane ane bIjI vAra 1956mAM citrapaTa utAryA. | viMTaLAI vaLI che. bereTsa ova vimpala sTrITa' nATyakRti bI.e. (aMgrejI viSaya huM jarI paNa Daga mAMDuM ke halanacalana karuM, sAthe)nA abhyAsakramamAM paNa rahI cUkI che. 1956mAM UtareluM bIjuM to mArA aMtane sparza... citrapaTa rUMvADA khaDA karI de, eTaluM AphlAdaka hatuM. jonAra jiMdagIbhara huM talabhAra khasI nathI zakatI.... na bhUle evuM. ' AvI viTaMbaNAmAM... robarTa samartha kavi hato, to elijhAbetha atyaMta Rju kavayitrI huM tArA sudhI pahoMcI zakuM ? hatI. aMgrejI sAhityamAMnI zreSTha kavayitrIomAM elijhAbethanI gaNanA tArA premaprAstAvano huM thAya che. robarTane prathama paMktinA kaviomAM mUkavAmAM Ave che. zuM pratibhAva ApuM ? elijhAbethanA pitA tAmasI prakRtinA, kaThora, jugAra ane Look in my face and see... Possessive hatA. -mArA caherA para najara noMdha ane ukela... laMDanamAM vimpala sTrITamAM AvelA gharamAM pitAe elijhAbethane elijhAbetha AgaLa kahe che: kedI jevI dazAmAM rAkhelI. pitAnI koIka mAnasika vikRtie huM tane cAhatI nathI...cAhavAnI hiMmata nathI, elijhAbethane mAMdagInA bichAne paTakI dIdhI hatI. ullAsa ane mAro hAtha choDI cUpacApa cAlyo jA... AzAvihIna, udAsa jIvana ghasaye javAno artha zo ? eNe ajJAtapaNe tuM gulAbonI zodhamAM ho, Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara, 2003 to je vATikAmAM khIlatA soya, tyAM zoSa, verAna raNamAM nahi ; mArA du:khaDA mATe gIta ? ke jIvana ane mRtyu kyAre sahamata thaI zake kharAM ? koIka AgalA-ujavALA divasomAM huM tane prema karI zakate... mArI cetanA chaga mArI deta... pA have nArI prema prAti bhaLIne mAruM haiyuM besI jAya che. DI ne mArca gAyanI surakhI vilAI gaI te agAu tuM A mAgaNI karate... to hajI huM tane hA kahete... malAIne kaho... mArA caherA para najara noMdha ane ukela... paNa have...prabhu mane nihALI rahyo che... jo mAruM haiyuM chinavI jIvanasAgaranAM uchaLatA mojAMomAM phaMgoLI DUbADI dIdhuM, e prabhu... tArI vizALa uSmAbharI sRSTimAM mAro koI hisso nathI. riyA jevuM haLavuM zokagIta mArI kabajo laI beThuM che; utkRSTa premanAM saMvAdI tANAvANA, jo DhIlAM hoya, to koI saMto hastakSepa karI, mane nIce nahi pADI deze ? huM zuM eka patnI tarIke pasaMda karavA jevI chuM ? mArA caherA para najara noMdha ane ukela koI svapnasevInI jema huM spaSTapaNa bhAvuM chuM, koI rUpanAM jharaNAM jevA sUrIlA avAjavALI, mArA karatAM paNa tane, anurUpa, mArI thI nAnI... mugdhA, vicAra-saMdharSathI mukta, rUpasuMda2, ullAsamayI, nArI, Atmasabhara phUvArA jevI nIvaDo... mArI bhIjAyelI AkhI karatAM vadhu camakIlI AMkhovALI... tyAre tAre mane bhulI javI paDaze... mArA caherA para najara noMdha ane ukela. tane...jene meM khUba ja moDethI eTale moDethI pichANI...ke tane najIka AvavA dauM...tene have alavidA... tane loko mahAna kahetA hoya tyAre sukhanI gaNatarI karI... prabuddha jIvana / ane eka premikA-nArIne tuM vhAlo lAge che... mane nahi. huM gati... e zakya nathI... huM khovAI gaI chuM. huM badalAI gaI chuM. mAre hajI lAMbe javuM che...lAMbI yAtrA... parivartana kaparo kALa lAvaze mArA mATe. temAM koI kaMI karI nahi zake e jANavA mATe mArA caherAmAM jo... daramyAna...mArI samagra bhAvanA sRSTithI tAruM maMgaLa icchI AzIrvAda ApuM chuM; tArA dIpamAM kadI tela na khUTe... tAro khAlI jIvanarasathI bharapUra rahe, lokala tAruM haiyuM umaMgathI sabhara he tArA hAthane samakakSa niSThAvAna hAthano saMsparza sadAya maLI rahe. mArI vAta karuM to.... huM tane nathI cAhatI nathI cAhatI. tuM maherabAnI karI mane ekalI mUkI de... mArA hAla para choDI de... mArA aMta:stalamAM have eTalI hiMmata paNa nathI rahI...3 tane kahI zakuM ke mArA caherA para najara noMdha ane ukela... elijhAbethanI prakRti nAjuka hatI. paNa manobaLa majabUta hatuM, elijhAbetha macaka ApatI nahotI...ane robarTa hAra svIkAravA taiyAra na hato. gartamAM DUbelI, potAne mAMdI mAnatI Hypochondrial elijhAbethane koI paNa upAye bahAra lAvI asala svarUpamAM sthApita karavI hatI. elijhAbetha avaDhavamAM paDI hatI, ane eNe eka kAvya racyuM. The Lays Yes eka nArInI hA...lakhyuM `Yes' I answered you last night, `No' this morning, Sir, I say Colours seen by candle-light, will not look the same by day AnAkAnI ane kabhI hA,-kabhI nA, karatAM karatAM parA cheto. kAvyamAM kahe che." tuM niSThAvAna rahe,-e niSThAvaMta raheze ane eka vakhata nArI anumati ApI 'hA' kahe, te haMmezane mATe, sadAkALa mATe 'hA' ja raheze robarTano AyAsa saphaLa thayo. chevaTe elijhAbetha mAnI gaI. vaLI elijhAbeSe eka kAvya racyuM A Man's Razalrements. (puruSanI AvazyakatAo...paraMtu vAstavamAM A kAvyamAM nArInI apekSAo rajU karatAM kaviyatrI kahe che AkArAmAMthI raMga laI, tArI AsamAnI AMkhothI cAhaje mune Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana navembara, 2003 pachI svarganI zI jarUra ? TakI gaI...Akhare sukhanI avadhi pUrI thavA AvI. prathama milana vakhate baraphanI jema DhaLI paDatI abhinava ane aitihAsika kavi-kavayitrInI praNaya belaDIne vikhUTA AMkhothI cAhaje mane, paDavAnI paLa AvI pahoMcI. khullA manathI binadhAstapaNe bAhu phelAvI cAhaje; elijhAbetha maraNAsanna hatI. " mane bahozImAM laI jatA tArA avAjathI mane cAhaje ! AkharI rAta...kadI na khUTe evI lAMbI lAMbI AkhI rAta. robarTa huM jyAre gaNagaNuM chuM, ke mane cAhaje, tyAre elijhAbethanI pathArI pAse eno hAtha hAthamAM dharI besI rahyo. tArA caherA para paDatA lajjAnA zeraDAthI elijhAbetha kyAreka kyAreka maMda svare robarTanuM nAma gaNagaNatI ane mane cAhaje; robarTa najIka mUkI kAna daI sAMbhaLato...ane elijhAbetha AzA, elijhAbethe ghaNAM praNaya-kAvyo racyAM...paNa kyAreya robarTane batAvyAM utsAha ane praphullitA arpe evA koI zabdo bolatI...vaLI nidrAmAM sudhdhAM nahi ! sarI paDatI. robarTa stabdha banI prArthanA karato besI raheto. praNaya ni:svapnapaNe pamarato pAMgarato parAkASTAe "mArI prANapriyA..." robarTa vidIrNa hRdaye citkArI UThyo..." pahoMcyo..elijhAbetha kAvyone chAtIe vaLagADI besI rahetI...koI tAre sAjA thavuM ja paDaze....have tuM mane choDI jaI zake nahiM.' upAya-rasto najare caDhato na hato. cALIsI vaTAvI cUkI hatI...gayA robarTanI najara samakSa elijhAbetha sAthenA prathama milananI varSo, rahyAM varSo... kSaNathI...kAvyamaya saMvanana kALa, saMgharSavyathA, vedanA, lagna, phlorensajubhagAra pitA elijhAbethane najarakedamAMthI mukta karavA taiyAra na iTalI prayANa, paMdara varSanuM abhijAta ju UrmikAvya jevuM utkRSTa hato. tyAM lagnanI vAta ja zI ? robarTa vyathita hato. kinAre dAMpatyajIvana...jANe sapanAmAM ja jIvyA hoya evuM; prAta:kALanAM AvIne nAva DUbaze ke zuM? robarTa potAnI ullasita urjAthI elijhAbethane samaNA jevuM ramya ane zAtAdAyaka, ubhayanI kAvya racanAo-AsvAda, Melancholia hatAzAnI khINamAMthI bahAra to laI Avyo. jIvavAnA samRddha ane aizvaryavAna jIvatara...sarvocca sukhamaya.... eka citrapaTanI umaMgathI bharI dIdhI. enA mAthe bhamatA mRtyunA ochAyAne potAnA jema najara samakSa dRzyamAna thaI pasAra thaI gayuM. tejapuMjathI ogALI dIdho. AkAzanI jema chavAI gayo. pathArIvaza ...A kSaNa sudhI...until now...Now he knew the idyll was khoLIyAmAMthI elijhAbethane UbhI karI dIdhI. pAnakharamAM vasaMta lAvI over, the dream was spent, Elizabeth was dying.. dIdhI. eka abhinava nArI ubharI, upasI elijhAbethanuM have abhuta varNanAtmaka kAvya pUruM thaI gayuM....sapanuM pUruM Metamorphosis-caritra navanirmANa thaI gayuM. sapanAne motI TAMkI thayuM...elijhAbethanA chellA zvAsa cAlatA hatA... robarTanuM romeroma pokArI dIdhAM. vaMToLiyAnI jema AvI UMcakI lIdhI... UyuM...nahi. nahiM...paNa e jANato hato ke have aMta najIka che. have chello ghA maradano.... DaoNkTare paNa e ja kahyuM hatuM. je e jANato hato...haiyAnA UMDANamAM. pUruM Ayojita kAvatru ja ghaDI kADhyuM...kaDIbaddha yojanA banAvI - paroDha thatAM pahelAM...thoDI kSaNo agAu...elijhAbethe pAsuM pheravyuM elijhAbethanA haraNanI... ane AMkho kholI... "priyatama...mane bAhumAM lyo' elijhAbetha DUbatA kAvyono thokaDo, eka joDI kapaDAMnI poTalI bAMdhI elijhAbetha avAje bolI. robarTe ene potAnA hAthomAM UMcakI lIdhI ane bArI beThI abhisAre. pAse haiyAsarasI cAMpI beTho..elijhAbethanAM zarIre mulAyama blenkeTa hanumAna jevo robarTa Avyo...elijhAbethane UMcakI khabhe viMTALelI hatI. te sameta robarTa besI rahyo. jANe blenkeTanA garamATa besADI.. ane banne bhAgI chUTyA...elijhAbethanA kArAvAsanI avadhi ane mulAyamatAthI elijhAbethane potAnI pAse ja rAkhI zakaze ! pUrI thaI...UmaMganI koI avadhi na hatI, banne paraNI gayAM. maunapaNe ghaNo samaya beu besI rahyAM..elijhAbethanI Doka robarTanA paNa laMDananuM havAmAna elijhAbethane anukULa ja na hatuM. robarTe khabhA para DhaLelI hatI...banne vacce koI zabdonI AvazyakatA na enI cetanAne saMkorI hatI, paNa zarIra sAtha ApatuM na hatuM. Spirit hatI ! is willing but the flesh is weak jevuM thayuM. robarTane bahu gamatI elijhAbethanI kavitA How do I Love havAphera ane sthAnapherathI tabiyata sudhare evI AzAthI robarTa thee, Let me count the wags robarTanA cittamAM ghUmarAtI hatI...e ene ITalI laI gayo. elijhAbethanI tabiyatamAM sudhAro thayo sAro kAvyanI aMtima paMktione robarTa khUba cAhato..robarTanAM vyathita jevo...robarTe phlorensamAM ghara lIdhuM, sthAyI thayAM. sonA jevA divaso manane AbhAsa thayo ke elijhAbethanA hoTha biDAyelAM hatAM chatAM jANo ane cAMdI jevI rAto...bannenI kAvya-saravANI satata vahetI e e ja paMktio bolI rahI hatI... rahI...sapanAM jevuM jIvana...banne haiyAM eka hoya tema, beu mana eka I Love thee with the breath, Smiles, tears of all my life! hoya tema vicAratA, anubhavatA ane bhAvanAone AtmasAt and if God choose, karatAM...bharyuM-bharyuM, Urmila ane saMtoSamaya jIvana jhaDapathI vadhe jatuM I shall but love thee better hatuM. after death. robarTa elijhAbethane phUlanI jema jALavI, paMdara varSanA sukhanA robarTa nIco namyo ane elijhAbethanA gAle cuMbana karyuM...baraphIluM divaso ane khuzInI rAto AMkhanA palakArAmAM vItI gayAM. phlorensamAM cuMbana...lAza jevI ThaMDaka... bannee atyaMta sukhamaya jIvana gALya...elijhAbetha robarTanA sAthe UgatA sUrajanA kiraNo bArIne sparyA... zaya Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara, 2003 navA divasano udaya thaI rahyo hato...bArI vATe...elijhAbethe eka niHsAso nAkhyo. bolI: mAtra... 'keTaluM suMda2 ! adbhuta...' ane robarTanA bAhuomAM elijhAbethanuM vAta kahI hatI. khoLIyuM rahI gayuM mAtra. AvatA bhave maLavAnuM, praNayanuM vacana ApI elijhAbethe anaMta yAtrAe prathA karyuM. A pRthvI paranuM eka jAjaramAna jIvana samApta thaI gayuM. smRtiono madhumAsa...ane kAvyono ehasAsa rahI gayI zeSa prabuddha jIvana jIvananAM chellAM tabakkA mATe ja prathama hisso sarjAyo che. pahelo samaya vAvaNIno; chello lAgaNIno. maharSi nArade varSo pahelAM A ja X X X elijhAbethanA avasAnathI robarTane je ApAta pahoMcyo, enI kaLa vaLatAM varSo lAgI gayAM. enuM kAvya sarjana Thapa thaI gayuM. ene kaLa thI, tyAre navI draSTi ane zraddhA prApta thayAM ane eka anupama kAvya enI kalamamAMthI saryuM...Prospice arthAt Look Forward enI UpaDatI paMkti che: Fear Death? mRtyuno Dara ? nahi, mRtyune saharSa svIkAravAnI vAta AvI... sAthe sAthe mRtyune paDakAra...paDakAra ane zraddhAnuM adbhuta mizraNa che. aMte to mAro vijaya ja che. robarTe kahyuM, chelle to mAro enI sAthe meLApa thaze ja. aMtima paMktio che: `The Soul of my Soul, I shall clasp thee again -pharI tuM mArA bAhumAM hAI...robara pokArI UThe che. e mRtyuthI Darato nathI balke He looks forward to it. e paLanI vATa joI beTho che. Forkin death he and Elizabeth will be united. robarTa kahe che, mRtyu to maMgalamaya ghaTanA haze ke mArI priyatamA sAthe mArI meLApa thayo... 1 akathya vedanAmAMthI zraddhAno udbhava thayo. A kAvyano dezavyApI prabhAva paDyo. aneka hatAza lokone zraddhA ane dhairya kiMmata prApta thayAM. patrono Dhagalo robarTane tyAM ThalavAto. mRtyuthI kazAno aMta Avato nathI...mRtyu pachI paNa jIvana che, bI. Grow old with me! the best is yet to come The last of life for which the first was made 1864mAM pragaTa thayelAM `Dramat is Personal.' kAvyasaMgrahamAM robarTe bena jharAne maryAcita rajU karyAM. lAkho loko Aje pA robarTanA kALathI abhibhUta che. A kAvyathI jhaMkRta Antiphapes lakhe che: 'vidAya lIdhelA mitro mATe vadhAre paDato zoka na karatA. emaNe potAnI yAtrA pUrI karI che je ApaNA saune mATe nihita che. ApaNe saue e sthaLa-sRSTi para javAnuM che. jyAM e badhA bhegAM thayAM che, ane emanI sAthe paNa rahevAnuM che... iwe together in another state of being. IShall clasp thee again. pharI meLApanI vAta. punarjanmanI ATalI vizvAsabharI vAta pazcimamAM robarTa jeTalI nirbhikatAthI koie kahI nathI. elijhAbethane to robarTa ane A dharatInuM ja gheluM hatuM. eka kAvyamAM kahe che : - Let us stay Rather on Earth. AgaLa kahe che : A place to stand and love in for a day with darkness and the Death-hour rounding it. elijhAbethe A ja dharatI para mAtra paga rAkhavA jeTalI jagA eka ja divasa mATe mAgI che..phakta prema karavA mATe ! ene svarga, ke muktimAM rasa nathI. abhilASA mAtra robarTanI! kevaLa paMdara varSano premAnubaMdha...jIvananI laMbAI karatAM gahanatA vadhu mahatvanI hoya che | elijhAbethanA avasAna bAda robarTe ardhelI kAvyAMjali sAhitya jagatamAM benamUna che. pachI 28 varSa jIvyo. gherA viSAdamAMthI bahAra AvI zakyo...traNa varSa robarTe 77 varSanuM dIrgha AyuSya bhogavyuM. elijhAbethanAM dehAMta sUnamUna besI rahyA bAda...ane jagatane praziSTa racanAo maLI...elijhAbetha sadA enI preraNAsrota . evI zraddhAno lokomAM uddbhava thayo. e ja arasAmAM bAramI sadImAM thaI gayelA spenanA kavi abrAhama, bena mIra, bena ajharAnA kALI robarTane prabhAvita karI pAM, robarTanI hatAzAne navI dizA sAMpaDI. viSAdayoganA prakaMpamAM robarTe 32 kaThIonuM kAvya racyuM jemAM eNe bena ajharAnuM ciMtana graMthI sAhitya jagata mATe eka maMgaLamaya ghaTanA che. lIdhuM. zraddhA, hiMmata ane puruSArthanuM kAvya.. mRtyu ane ghaDapaNathI abhaya banAvatuM kAvya bena ajharA kahetA Approach the twilight of life with joy and hope. Approach the last of life with eagerness, not gloom. For the last of life is the `best of life. Trust God and be not afraid. jIvananI saMdhyAne AnaMda ane AzAthI vadhAvo, jIvataranA chellA tabakkAne tatparatAthI AvakAro, gamagInIthI niha. AyuSyanA chellAM varSo jIvananAM uttama varSo che. DarI nahiM ane prabhumAM zraddhA rAkho| robarTe pote racelAM kAvyamAM lakhyuM robarTa ane elijhAbethe A dharatI para janma dhAraNa karavo e elijhAbethanA kAvyono saMgraha `Sonnets from the Portugese' nA nAmathI pragaTa thayo hato. robarTa brAuninA o Collected wortis at Robert BrowningnA nAmathI pragaTa thayAM. F. T. Palgrove's The Golden Treasury of the best songs and lyrical Poems; Immortal Poems of English Liturature, Six Centuries of English Poetry vi. saMgrahomAM temanAM kAvyo sthAna pAmyAM che. oskara vAilDa jevA sAhityakAre potAnI mAtA viSe bolatAM jaNAvyuM hatuM ke-"Shn was tirtelligent as Elizabeth Browning.' elijhAbethanI pratimAne A udAtta sAmI che. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana navembara, 2003 zrI AnaMdaghanajI racita zrI kaSabhadeva jina stavana sumanabhAI ema. zAha. zrI arihaMta paramAtmAnA pragaTa AtmikaguNo pratyakSa saguru prApta thayela patino meLApa bhavobhava paryata kAyama rahe evuM jhaMkhyA kare mAraphata yathAtathya jANI teo pratye ruci, rAga, bhakti, ahobhAva, che. AvI strIo patino dehavilaya thatAM tenI sAtheno meLApa kAyamano ananyatA ityAdi thavA mATe sAdhake kapaTarahita thaI sarvArpaNa karavuM rahe e hetuthI patinA mRtadeha sAthe citAmAM baLI maravA paNa tatpara ghaTe che. zrI arihaMta prabhunI aMtarapratiSThA sAdhakanA hRdayamaMdiramAM thAya che ane lokavAyakA mujaba AvI strIone satI tarIke paNa thAya, teonuM svAmitva sAdhakathI svIkArAya to sAdisAttathI mAMDI mAnavAmAM Ave che. AvI strIo rAmajatI nathI ke pharI pAcho patino anaMta kALa sudhI teonuM akhaMDa hevAtaNa sAdhakane varte e zrI saMga asaMbhava che, athavA pati sAtheno RNAnubaMdha saMbaMdha mAtra eka AnaMdaghanajI racita RSabhadeva prabhunA stavanano mukhya hetu jaNAI bhava pUrato hoya che. je sAdhakane gurugame samajaNa pragaTe che tene dRDha Ave che. have stavanano gAthAvAra bhAvArtha joie. nizcaya varte che ke zrI vItarAga bhagavaMta sAtheno prIti meLApano saMjoga tradRSabha jinezvara prItama mAharo re, ora na cAhuM re kaMta; thAya che, paraMtu teno viyoga thato nathI ane te anaMtakALa sudhI kAyamI rIjhayo sAheba saMga na parihare re, bhAMge sAdi-anaMta. rahe che. -tra Sabha jinezvara...1 koI patiraMjana ati ghaNuM tapa kare re, patiraMjana tana tApa; udayakarmAnusAra sAMsArika pravRttimAM udAsIna vRtti karI, zrI vItarAga e patiraMjana meM navi citta dharyuM re, raMjana dhAtumilApa. bhagavaMtamAM prItimAna thaI, sAdhaka ullAsapUrvaka zuddha cetanAne nivedana -2Sabha jinezvara...4 kare che ke "he sakhi ! zrI RSabhadeva prabhu jeo anaMta, avyAbAdha, amuka strIo patinA premapAtra thavA mATe AkarAM vrata, tapAdi sahajasukha ane paramAnaMdane pAmyA che, teo mane sahuthI vahAlA che. karI zarIrane kaSTa Ape che. athavA patine rIjhavavA mATe svecchAthI teo ja mArA priya svAmI che, jethI have bIjA koipaNa nAtha ke AkarAM tapa karI vyartha koziza kare che. paraMtu he sakhi ! meM mArA svAmInI huM rUci dharAvatI nathI. anyajano to janma-jarA-maraNanA hRdayezvara svAmIne rIjhavavA mATe AkarAM tapa karI zarIrane kaSTa ApyuM du:khe karI AkuLa-vyAkaLa hovAthI mAre teonuM kaMI kAma nathI. mane nathI. mane gurUgame samajaNa pragaTI che ke zrI vItarAga bhagavaMtanA zrI RSabhadeva pratye ananyatA pragaTI che, kAraNa ke teo eka vakhata kRpApAtra thavA mATe teonA pragaTa AtmikaguNo pratye ruci ane rAga rIjharyA pachI teono viyoga koI kALe thavAno nathI, athavA teono hovAM ghaTe che. athavA vItarAga prabhu sAthe ananyatA ane abhedabhAva saMga chUTavAno nathI. zrI vItarAga bhagavaMta pratye prItisaMbaMdhanI zarUAta thavA mATe teonuM guNakaraNa, bhakti, upAsanAdi atyaMta Avazyaka to thAya, paraMtu teno aMta kadApi thAya nahi evI samajaNa mane pragaTI che. che. Ama thAya to vahelAmoDA teo jevA ja Atmika guNo sAdhakamAM prIta sagAI re jagamAM sahu kare re, prIta sagAI na koya; sattAgatuM hovAthI kramaza: pragaTa thAya to dhAtu-milApa thAya anyathA prIta sagAI re nirupAdhika kahI re, sopAdhika dhana khoya. vItarAga bhagavaMta sAthe ekatA azakyavat che. mAtra zarIrane tapAdithI -RSabha jinezvara...2 kaSTa ApI zrI vItarAga paramAtmAnuM raMjana thaI zakatuM nathI, paraMtu RNAnubaMdhathI, thayela pati sAtheno saMga ke saMyogano viyoga na teonI hRdayamaMdiramAM aMtapratiSThA karI teonuM guNakara, bhakti, thAya te arthe strIo keTalA badhA mithyA upAyo kare che ! AvI upAsanAdithI prItipAtra thaI zakAya che. strIo mohAsakta hovAthI teone samajaNa nathI paDatI ke saMsAra koI kahe lIlA re alakha alakha taNI re, lakha pUre mana Aza; vyavahAramAM pati-patnI rUpe maLavAno yoga thayo hoya paNa te kAyamI doSarahitane lIlA navi ghaTe re, lIlA doSa vilAsa. nathI balka te bahudhA upAdhimaya nIvaDe che. karmAnusAra prApta saMyogomAM -RSabha jinezvara...5 pati-patnI banne ajJAnadazAmAM vaibhAvika pravRtti AdarI navAM karmo pracalita lokavAyakA mujaba jagatamAM je kAMIpaNa thaI rahyuM che te bAMdhe che ane svArthanI sagAine vaLagI rahevA jIvana paryata valakhAM prabhunI lIlA che, jenuM lakSa buddhi ke tarkathI thaI zake tema nathI, evI mAryA kare che. AvI vRtti ane pravRttithI teo potAnA svAbhAvika paNa mAnyatA varte che. AvI mAnyatA dharAvanAra bhaktajano prabhunI AtmasvarUpa upara karmarUpa AvaraNonuM sarjana karatA rahe che. Ama lIlAno mahimA gAya che ane temAM ja prabhu prApti che evI daDhatA mAnavadeharUpa maLelo amUlya avasara teo gumAvI de che. kharekhara to dharAve che. AvI mAnyatA mULa hakIkatathI taddana vegaLI che. zrI mAnavadehano sadupayoga nirupAdhika saMbaMdha mATe che ane te zrI vItarAga vItarAga bhagavaMtanI AMtarikadazA jJAnadarzanamaya hoya che ane teonuM bhagavaMta pratye ananya prIti saMbaMdhathI thaI zake che. paraMtu A mATe bAhyAcaraNa udayakarmAnusAra udAsInapaNe thayA karatuM hovAthI teonI upAdhimaya pada, pratiSThA, vaibhava, RNAnubaMdhanA saMbaMdho potApaNuM ityAdi vRtti ane pravRtti lIlAne arthe hotI nathI. lIlA to sarAgI hoya paNa saMpadAne gumAvavAnI sAdhakamAM taiyArI hovI ghaTe che ane tyAre ja prabhu vItarAganI na hoya. athavA lIlA to doSano vilAsa che, jemAM pratye prIti saMbaMdha joDI zakAya. rAgadveSa, kaSAya, ajJAnAdi dUSaNo hoya. TUMkamAM paramAtmAnuM zuddha koI kaMta kAraNa kASThabhakSaNa kare re, milazuM ketane dhAya; svarUpa lIlAnA kartutvapaNAnA bhAvathI je samaje che te bhrAMtimaya che. e meLo navi kadIye saMbhave re, meLo ThAma na ThAya. jeo saMpUrNa nirdoSadazAne pAmyA che evA zrI vItarAga bhagavaMtane zuM -RSabha jinezvara...3 lIlA hoI zake ? je bhavyajIvane daraasala muktimArganuM lakSa varte che, laukika mithyA mAnyatAone vaza thaI amuka strIo RNAnubaMdhathI teo to zrI vItarAga prabhunA pragaTa AtmikaguNo pratye guNarAgI Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navembara, 2003 prabuddha jIvana 11 thatAM vahelA moDA prabhu jevI ja zuddhadazA pAmavAnA adhikArI nIvaDe kAyAdinI ekatA jo na rahe athavA AvI pravRtti mAtra yaMtravat thAya to cittAprasannatA thatI nathI. eTale AvI pUjA akhaMDita nathI. je citta prasanne re pUjanaphala kahyuM re, pUjA akhaMDita eha; bhavyajIva zrI vItarAga bhagavaMtanuM ananya zaraNuM laI, kapaTarahita thaI kapaTarahita thaI Atama arapaNA re, AnaMdaghanapada reha. teone sarva samarpita thaI prabhubhakti ane pUjAdimAM nimagna thAya che, -RSabha jinezvara...6 tene cittaprasannatA varte che. AvI cittaprasannatA akhaMDita hoya che ane dravyapUjA, aMga ane agrapUjA, stavana, stuti, tapa, vratAdi evI tene pUjAdinuM yogya phaLa mAnI zakAya. uttarottara AtmArthI sAdhaka paraMparAgata upAsanAo zrI vItarAga bhagavaMtanI prasannatA mATe karavAmAM aMtara-AtmadazAmAM rahI paramAtmAnI stavanAmAM daDhatA kare che tyAre AvI rahelI jaNAya che. paraMtu A saghaLI upAsanAmAM mana-vacana- tene AnaMdanA samUha evA zrI jinezvaradevanI prApti avazya thAya che. svane sadupadeza sahelAmAM sahelo 0 pa. pU. zrI pUrNacandrasUrijI mahArAja Ama to saMsArano evo svabhAva che ke, sahelAM kAryamAM ja pravRtta krodhI bananArA ApaNe kadI paNa evuM AtmanirIkSaNa karatA nathI ke, thavuM! najaranI sAme upasthita thayelAM aneka kAryomAM je saheluM hoya, jAtane samajAvavI sahelI hovA chatAM 'huM emAM niSphaLa banato rahuM chuM, enI para pahelI pasaMdagI utAravI, e mAnavasvabhAvane varelI eka to to paropadezamAM mane niSphaLatA sAMpaDe, ethI sAmI vyakti para to khAsiyata che. Ama chatAM mAnavanI sAme jyAre svane samajAvavAnuM ane mArAthI krodha kaI rIte thAya ?' saMsArane samajAvavAnuM. AvAM be kArya upasthita thAya che, tyAre svane ATalAM vivecana uparathI tAravavA jevA muddAonI tAravaNI karavI samajAvavAnuM sAva saheluM kArya tajI daIne, mAnava bIjAne samajAvavAno hoya, to nIce mujaba karI zakAya.' kaThinamAM kaThina mArga apanAvato hoya che. A eka jAtanI vicitratA * paropadeza vakhate to sau paMDita banI jAya che. kamase kama eTaluM paNa gaNAya. Ane eka subhASite jarA judI rIte rajU karI che. enuM kathana pAMDitya svane samajAvavAmAM vaparAya, to ya ApaNo beDo pAra UtarI e che ke, jyAre paropadeza ApavAno hoya che, tyAre to sau DAhyADamarA jAya. paraMtu du :khada bAbata e che ke, svopadeza vakhate e pAMDitya banI jAya che, paNa jyAre svane upadeza ApavAnuM kArya upasthita thAya ApaNe sAva ja bhUlI besatA hoie chIe. che, tyAre to A DahApaNa sAva ja bhUlAI jatuM hoya che. * svane upadeza Apavo e sahelo che, emAM saphaLatA prApta thavI e paropadeze pAMDitya pothImAMnAM rIMgaNAM : A ane AnA jevI kahevato sahelI che. mATe A sahelo mArga sau prathama apanAvavo joie. A ja vAtane kahI jAya che ke, paropadeza vakhatanuM pAMDitya svopadeza TANe * paropadeza sahelo nathI chatAM e rasto apanAvyA bAda saphaLatA na sAva ja bhUlAI jatuM hoya che ane ethI ja paropadeza niSphaLa nIvaDato hoya sAMpaDe, to sAmI vyakti para gusse na thaI jatAM evI vicAraNAno che, ane svopadezane to niSphaLatA varelI ja hoya che. Azaro levo joie ke, potAnI jAtane samajAvavI sahelI hovA vopadeza ane sarvopadeza : A bemAM saheluM kArya karyuM ? svopadezano chatAM paNa emAM saphaLatA sAMpaDatI nathI, to paropadezamAM niSphaLatA artha che: svane upadeza Apavo ! ApaNe ApaNI jAtanA mAlika sAMpaDe, to mAre sAmI vyakti para krodha na ja karavo joie. chIe. ApaNI Tevo-kuTevo, ApaNo svabhAva-vibhAva ane ApaNI * ApaNe ApaNI jAtanA sarvesarvA svAmI hovA chatAM ApaNI jAtane manasthiti: A badhAMthI ApaNe pUrepUrA paricita hoie chIe. ethI ya samajAvIne sAcA mArge calAvI zakatA nathI, to pachI sAmI ApaNe ApaNI jAtane samajAvavA mathIe, to AmAM so TakA vyaktie ApaNo upadeza svIkAravo ja joie, evo kadAgraha saphaLatA maLavAmAM koI ja zaMkA rAkhavAnI jarUra jaNAtI nathI. Ama, ApaNAthI kaI rIte rAkhI zakAya ? A jAtanI vicAraNAno Azaro svopadezamAM saphaLatA maLavI sahelAmAM sahelI che. AnI sAme paropadezamAM levAthI sAmI vyaktimAM sudhAro na thAya, to ya ApaNe ApaNI saphaLatA meLavI sahelI nathI. kemake bIjA vizeno ApaNo paricaya prasannatA jALavavAmAM jarUra saphaLa rahevAnA ! bahu bahu to bAhyatAne ja AvarI leto hovAno, enI pratyakSa bAbatonA * parane samajAvavAmAM je pAMDityano upayoga karAya che, ethI ya vadhu ja ApaNe paricita hovAnA, ethI ene samajAvavAno ke ene upadeza pAMDityanI AvazyakatA svane samajAvavA mATe jarUrI che. Ama chatAM ApavAno rasto sahelo na gaNAya ane emAM saphaLatA maLavI, e to kadAca ApaNe eTaluM badhuM pAMDitya na pAmI zakIe, to ya parane jarAya sahelI na gaNAya ! samajAvavA mATe vaparAzamAM levAtA pAMDityano paNa svane samajAvavAmAM A rIte svopadeza sahelo mArga che, temaja paropadeza kaThina mArga upayoga karIe, to ya ApaNo beDo pAra thaI jAya. che, Ama chatAM ApaNe paropadezano ja mArga lagabhaga akhatyAra ... ApaNe paropadezathI dUra rahIe, paropadezano prema ApaNAmAM ThAMsI karatA hoie chIe ane emAM saphaLatA na maLatAM ApaNe ApaNA ThAMsIne bharyo hoya, to ya ApaNe svopadezanI siddhi prApta karIe, magajanI samatulA gumAvI besIne sAmI vyakti upara kyAreka kyAreka AnA prabhAve vinA bole-cAle parane sacoTa upadeza maLI ja raheze. to krodhano evo Ubharo ThAlavatA hoie chIe ke, "tane Apelo A rIte paropadeza vakhatanuM pAMDitya ApaNe svopadezanI paLomAM upadeza meM kadAca paththaranA koI pUtaLAne Apyo hota, to te pUtaLuM paNa tAjuM ja rAkhIe, to ja sAcA arthamAM sva-parano upakAra karI paNa sudharI jAta !' zakIzuM. bAkI paropadeze pAMDitya'no Azaro lenAro na to svopakArI parIpadeza ApavAmAM maLelI niSphaLatA badala ATalI hada sudhI banI zake ke na to paropakArI banI zake. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana navembara, 2003 bAbarIo DaoN. raNajita paTela ("anAmI') enuM mULa nAma to bAbara, paNa amo badhA ene lADa ke tiraskAramAM nahIM lAgI. bALako to gabharAIne eka oraDImAM pesI gayAM paNa meM bAbarIAne bUma to paNa bAbarIo ja kahetA. prathama mogala bAdazAha sAthe ene kevaLa nAmanuM ja pADI kahyuM: "bAbarIA A tArI gAMDIne samAla'. bAbarIo AvIne kevaLa sAmya hatuM. bAbarI-masjida-dhvaMsa sAthe ene nahAvAnIcovAnoya nAto nahoto !' eTaluM ja bolyo: "nUra ! A gAMdhIne tyAM nahIM AvavAnuM." bAbarIo khAdI bahAravaTiyA bAbara devAnuM to eNe nAma paNa nahIM sAMbhaLeluM... hA, rAtadivasa paheranArAone gAMdhI kaheto ne nUra DAhyAnI jema cAlI gaI! mane Azcarya thayuM. kAma karavAmAM e bAbarA bhUtanI harIphAI jarUra karI zake. saurASTranA eka nUranuM makAna pelA "bhavana'vALAe pacAvI pADeluM eTale enA makAnamAM je koI pradeza bAbariyAvADano paNa e rahIza nahoto. ane mAthe jaTA jevaDI bAbarI bhADUta rahevA Ave tene nUra bhAtabhAtanI vAte pajavatI ! koIkavAra patharA nAkhe, rAkhato hato eTale e bAbariyo kahevAya evuM paNa nathI. e rAjakAraNI, koIkavAra mAMsanA loco! koIkavAra viSTA paNa. vijJAnI ke lokanetA paNa nahoto. e to hato batrIsa kuTuMbonA eka vizALa bAbarIAne ekavAra mArA epArTamenTamAM bolAvI nUrajahAMnA khAviMda saMbaMdha bhavanano vaoNTaramena'-pANI pUruM pADanAro. meM vigate pRcchA karI to jANavA maLyuM ke usamAna mIyAM pAko jugArI ane huM A batrIsa batrIsa kuTuMbonA lAkaDavAyA bAbarIA'ne sane 1958 thI dArUDiyo hato. paNa bIjI rIte sAro hato. enuM AkhuM epArTamenTa pelA oLakhato thayo. mAMDa pAMca phUTanI dehayaSTi, nahIM sthUla, nahIM pAtaLo, nahIM 'bhavana'vALAe nAnI rakamamAM paDAvI lIdhuM che. e to gayo paNa ethI enI goro, nahIM kALo-ghauMvarNo kahI zakAya. zire gAMdhITopI, DIle keca ne koNI nUrabIbI gAMDA jevI banI gaI che. ene enuM epArTamenTa na maLe to kAMI DhaMkAya evo khAdIno sadaro ne DhIMcaNa sudhInI caDDI paherelo bAbariyo koI nahIM, paNa rahevA mATe kAMIka Azaro to maLavo joIe." rASTrIya sevA saMgha ke koMgresanA sevAdaLanA sainika (volanTiyara) jevo lAgato. meM mArA eka eDavokeTa vidyArthInI salAha lIdhI to enuM kahevuM evuM hatuM ke jabbara skurti enA dehamAM. hase tyAre enI batrIsInI IrSyA thAya evI zubhra A chetarapIMDIno kesa che ane va. usamAnanI nirAdhAra vidhavA eno bhoga banI svaccha daMta-paMkti. meM ene kyAreya nirAMte beThelo joyo nathI. jyAre juo tyAre che ne enA AghAtathI e gAMDA jevI banI gaI che. korTamAM A prakArano kesa 'jogiMga karato lAge! vaDodarAnA mArA sADA cAra dAyakA daramiyAnanA paricayamAM karI zakAya. ne A kesamAM bAbarIAnI jubAnI kAragata nIvaDaze. mArA AvelI be sAmAnyamAM sAmAnya samAjastaramAMnI vyaktio te rAyajI dhIrAjI ne eDavokeTa vidyArthIe evI paNa salAha ApI ke "kesa' karatAM pahelAM je bIjo amAro bAbarIo. bAbarIAnI eka lAkSaNikatA kahI dauM : jyAre ene "bhavana'vALAe vIsa hajAramAM epArTamenTa kharIdyuM che tene paNa maLo ne je koIpaNa kAma enI IcchA viruddha karavuM paDe tyAre te dAMta kacakacAvato. IcchA nUrabIbIne have enA epArTamenTamAM rasa na hoya to 'bhavana'vALo enI vyAjabI viruddha kAma karAvanArane jANe ke dAMtamAM bhIMsI nAkhato na hoya ! enA roSanI rakama Ape. mArA eDavokeTa vidyArthInI salAha pramANe amo pelA 'bhavana'vALAne abhivyaktinI e AgavI adA hatI. maLyA ne nUrabIbInA gAMDapaNanI paNa vAta karI-enI nirAdhAritAnI paNa-to batrIsa kuTuMbanA bhavananI lagolaga amAruM epArTamenTa hatuM. emAM, ma.sa. eNe bIjI vadhu rakama ApavAnI ophara karI. ame e oNphara svIkArI lIdhI. yuni.nA rasAyaNazAstranA eka lekTararanuM ane mAruM kuTuMba rahetuM hatuM. mULe A ne nUrabIbInA e paisAno vahIvaTa karavAnI javAbadArI eka pAka muslima- je epArTamenTa eka muslima birAdaranuM hatuM paNa e hato dArUDiyo ne jugArI usmAna mIyAMno mitra hato-tene soMpI. bAbarIAne pratApe nUrabIbIne AdhAra eTale pelA bhavananA mAlike, pANIne mUle A epArTamenTa kharIdavAne badale maLI gayo, paNa "bhavana'vALAe pachIthI bAbarIAne pANIcuM ApI dIdhuM. pacAvI pADeluM! e muslima birAdaranuM kALakrame mRtyu thaI gayuM paNa enI bAbarIo nUrabIbInI khabara leto rahyo ne pratApagajanA eka baMgalAmAM nokarIe nUrajahAM bIbI epArTamenTa gumAvyAnA khyAlamAM gAMDI thaI gaI. epaTamenTa rahyo. khAlI karyA bAda te paDozamAM kALu mIyAMnA bhaThThAnI najIka eka kholImAM paDI be varSa bAda huM pratApagaMjamAM, premAnaMda sAhityasabhAnAM pramukhazrIne maLavA rahetI hatI. A epArTamenTanI athathI Iti kathA bAbariyo jANe...kAraNa ke gayo to, vikramabAganI phUTapAtha para, lagaravagara vastromAM moTI dADhIvALo e kuTuMba sAthe ene sAro meLa hato. bAbariyo joyo. mane joIne ekadama Ubho thaI gayo ne bolyo : "gAMdhI sAheba! bAbariyo Ama to 'voTaramena paNa batrIse ya kuTuMbanA koI ne koI sabhya huM bekAra chuM. koI nokarI apAvo. A phUTapAtha para besuM chuM. kolejiyano kaMI ne kaMI kAma aMge enA nAmanI bUmo pADe ! "bAbariyA ! jo to, zAkanI bhIkhamAM kaMIka Ape che." bAbarIA para vRddhAvasthAe Akasmika AkramaNa .. lArI AvI? bAbariyA! jA to nAkethI dUdhanI cAra thelIo laI Ava to! kareluM lAgyuM. meM mArA gajavAmAM hatA te badhA ja paisA enA hAthamAM mUkI dIdhA. bAbariyA ! amArA A bAbAne nizALe javAno prema thayo, jA to rIkSA laI nokarI mATe kaMIka thaze to joIza...ema kahI jatAM jatAM nUrabIbInA samAcAra Ava ne! bAbariyA! A be kAgaLa sayAjIgaMja poSTa oNphisamAM nAkhI Ava pUchayA to kahe : "e to khudAne darabAra pahoMcI gaI." to! bAbariyA A lugaDAM dhobIne tyAM IstrI karAvI Ava to! bhAtabhAtanAM bAbarIo jJAtie koNa hato, bhAratanA kayA pradezano rahIza hato ane aneka kAma bAbariyo, bAbarA bhUtanI jema karato ne ene eno badalo maLI vaDodarAmAM kyAre Avelo enI meM kadApi pRcchA karelI nahIM paNa mAre mana e raheto-nagadamAM ne khAvAmAM. sAco InsAna hato. bAbarIA saMbaMdhe A lakhatAM pahelAM meM mArA dIkarAne pUchayuM ekavAra rajAnA divase amArA epArTamenTanA cokamAM mArAM traNa saMtAno ne to kahe: "bAbarIo have kyAMya jovAmAM Avato nathI. saMbhava che ke gujarI paNa pro. sALavInI dIkarI kerama ramatAM hatAM ne pAsethI dIvAla kUdI pelI nUra gAMDIe gayo hoya !" zarIrathI bhale bAbarIo gujarI gayo hoya paNa adyApi e mArI bALakonI pAse AvIne keramano ulALiyo karyo ne vicitra prakAranuM vartana karavA smRtimAM jIvato che. Printed & Published by Nirubahen subodhbhai Shah on behalf of Shri Mumbal Jain Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works. 312/A. Byculla Service Industrial Estate, Dadali Konddey Cross Road, Byculla, Mumbal-400 027.And Published at 385, S. V.P. Road, Mumbal-400 004. Editor: Ramanlal C, Shah. 3 kad: Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Regd. With Registrar of Newspapers for India No. R. N. I. 6067/57 7 varSa : (50) + 147 aMka : 12 0 Disembara, 2003 7 zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanuM mAsika mukhapatra che prabhuTTa jIvA prabuddha jIvana pAkSika 1939thI 1989 : 50 varSa 7 7 7 vArSika lavAjama rUA.100/taMtrI : ramaNalAla cI. zAha agiyAra upAsaka-pratimAo 'pratimA' zabda ahIM jaina pAribhASika arthamAM levAno che. duniyAnA dareka dharmamAM gRhatyAga karI sAdhu-saMnyAsI-bhikhkhu ke pAdarI bananAra lokonI saMkhyA e dharma pALanArA lokonI saMkhyAnA eka TakA jeTalI hoya to hoya, kAraNa ke sAdhujIvana atyaMta kaThina che. jainonI deza-videzamAM maLIne hAla eka karoDa jeTalI vasati gaNIe, (thoDI vadhAre paNa hoya) to cAre phirakAnA maLIne jaina sAdhu-sAdhvIonI saMkhyA hAla dasa hajAra karatAM vadhu nathI. kadAca ochI haze. eno artha e thayo ke kula vasatinA aDadhA ke pA TakA karatAM paNa ochI saMkhyA sAdhu-sAdhvIonI che. AvI sthiti lagabhaga haMmezAM rahevAnI, kAraNa ke jaina sAdhu-sAdhvInI dinacaryA to sauthI vadhu kaThina che. je dharmamAM raheThANa, bhojana, vastra, vAhana vagerenI ghaNI sagavaDa sAdhuone hoya che temAM paNa gRhatyAga karIne tathA apariNIta rahIne sAdhujIvana svIkAranArA ochA hoya che. vaLI vezathI eTale ke dravyathI sAdhu thavuM e eka vAta che ane dravyanI sAthe bhAvathI sAdhu thavuM ane adhyAtmanI mastImAM rahevuM e to ethI paNa vadhu duSka2 che. eTale ja bhagavAna mahAvIre sAdhunAM mahAvrato ane gRhasthanAM aNuvrato ema judAM vrato batAvyAM ke jethI koI pAse vadhu paDatI apekSA rakhAya nahi ane koI hatotsAha banne nahi. zrAvakanAM aNuvrato, guNavrato ane zikSAvrato ema bAra prakAranAM vrato batAvavA uparAMta je zrAvako sAdhu thaI zakatA nathI, paNa kramika rIte AgaLa vadhI sAdhunI avasthAnI lagolaga pahoMcavA icche che emane mATe sAmAyika, pauSadha, upadhAna vagere niyatakAlika sAdhupaNAnI kriyAo karavA uparAMta zrAvakanI, upAsakanI agiyAra pratimA batAvI che. 'pratimA' (pAkRta-'paDimA') zabdano sAdo vAcyArtha che mUrti, pUtaLuM, bAvaluM. pratimA sthira hoya che eTale 'pratimA' zabdano lAkSaNika artha che koi paNa eka avasthAmAM sthiratA. 'pratimA' uparathI pratibiMba, pratirUpa jevA samAnArtha zabdo prayojAya che. ..... Licence to post without prepayment No.271 Regd. No. TECH / 47 - 890/MBI / 2003-2005 'pratimA' zabda parathI pratimAna zabda paNa Avyo che. teno artha 'mApadaMDa' evo paNa karavAmAM Ave che. eTale eka eka pratimA mApadaMDa rUpa che evo artha thAya che. pratimA eTale niyama, abhigraha, pratijJA evo artha paNa karavAmAM Ave che. sAdhake eka pachI eka abhigraha dhAraNa karIne uparauparanI dazAmAM sthira thavAnuM hoya che. 'pratimA'nI vyAkhyA karatAM zrI banArasIdAse 'nATaka samayasAra'mAM kahyuM che : saMyama aMza jagyo jahAM, bhoga aruci pariNAma; udaya pratijJA ko bhayo, pratimA tAko nAma. [sAdhakanA hRdayamAM saMyama dhAraNa ka2vAno bhAva jAgyo hoya, bhoga pratye aruci, udAsInatA thavA lAgI hoya ane te mATe tene anurUpa pratijJA levAnA bhAvano udaya thayo hoya to tene 'pratimA' kahevAmAM Ave che.] zrI samantabhadrAcArye 'ratnakareMDa zrAvakAcAra'mAM pratimAne badale 'pada' zabda prayojyo che. juo: zrAvakApadAnidevaikAdaza dezitAni ceSu khalu / svaguNAH pUrvaguNaiH saha saMtiSThante kramavivRddhA // [bhagavAna sarvajJa deve zrAvakanAM agiyAra pado kahyAM che. pUrva padonA guNo sahita te potAnA guNo sAthe anukrame vRddhi pAmatAM rahe che.] ahIM pada eTale pagaluM, pagathiyuM, upara caDavAno, AgaLa vadhavAno krama evo artha levAno che. zrAvakane zramaNopAsaka kahevAmAM Ave che. te potAnA saMjogane kAraNe svayaM dIkSita thaine zramaNa thaI zakato nathI, paNa te ghare rahIne athavA upAzrayamAM rahIne zramaNa jevI upAsanA karI zake che. vaLI te zramaNanI najIka rahI temanI vaiyAvacca kare che. zramaNopAsake kevuM jIvana jIvavAnuM hoya che te AgamomAM batAvyuM che. eTale zramaNopAsaka zrAvaka je pratimA dhAraNa kare che tene 'upAsaka-pratimA' (vAsa`paDimA) kahevAmAM Ave che. zramaNopAsakanA AdhyAtmika vikAsanA tabakkAo 'upAsaka pratimA' tarIke oLakhAya che. zrAvakanI pratimAnI vAta AgamomAM Ave che. 'upAsakadazAMgasUtra'mAM AnaMda zrAvakanA adhikAramAM evuM 'nirUpaNa che ke emaNe 'upAsaka pratimA' dhAraNa karI hatI ane teo chellI agiyAramI pratimA sudhI pahoMcI gayA hatA. 'upAsakadazAMgasUtra'mAM lakhyuM che taNaM se ANaMde samaNovAsae paDhamaM uvAsagapaDimaM uvasaMpajjittANaM viharai Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2003 gAva paDhamaM savAsaYpaDiyuM mahAkunta, ahI#j, mahAma, mahAtatraM samuM ' zvetAmbara paraMparA pramANe pahelI pratimAM eka mAsa parvata, bIjI kAraNaM phAsei, pAlei, sohei, tIrei, kItteii, aaraahei| pratimA be mAsa parvata, trIjI pratimA traNa mAsa parvata, cothI cAra tyiArapachI zramaNopAsaka AnaMde pahelI upAsaka pratimA dhAraNa mahinA mATe, pAMcamI pAMca mahinA mATe ema anukrame AgaLa vadhatAM karI yAvatu pahelI upAsaka pratimA temaNe yathAzrata (zAstra pramANe), vadhatAM dasamI pratimA dasa mahinA mATe ane agiyAramI pratimA yathAkalpa (AcAra pramANe), yathAmArga (vidhi pramANe), yathAtattva agiyAra mahinA mATe dhAraNa karavI joie. digaMbara paraMparAmAM eka (siddhAnta pramANe), samyak prakAre grahaNa karI, tenuM pAlana karyuM, pachI eka pratimA dhAraNa karavAno nizcita kALakrama hoya tevuM jaNAtuM zobhita (zodhita) karI, tIrNa karI (sArI rIte pAra pADI), kIrtita nathI. eka pratimAmAM sthira thayA pachI ja bIjI pratimAnI sAdhanA karI ane ArAdhita karI.] upADavAnI hoya che, kAraNa ke bIjI pratimAmAM pahelI pratimAnI taU i ? mAre samovAsa, DhonaM 3vAsApaDiyuM, purva ta, vaDatya, sAdhanA paNa AvI javI joie. e rIte pachInI pratyeka pratimAmAM paMghauM, jIrUM, sattama, aTTama, navamuM, Tama, pArasama mahAsud, mahAkaj, pUrvanI badhI ja pratimAonI sAdhanA hovI ja joIe. koI paNa eka amav[, dAMta, Ni Hui , pAna, soheDa, tIre, vIoN. pratimAmAM AgaLa vadhAyuM hoya, paraMtu pUrvanI koI pratimAmAM kacAza aaraahei| rahI gaI hoya to te pratimA siddha thayelI gaNAtI nathI. udAharaNa tyiAra pachI zramaNopAsaka AnaMde bIjI, trIjI, cothI, pAMcamI, tarIke brahmacaryanI pratimAmAM sthira na thavAyuM hoya athavA e pratimAnA chaThThI, sAtamA, AThamI, navamI, dasamI ane agiyAramI upAsaka kALa sudhI ja sthiratA rahI gaI hoya paNa pachI sthira na rahevAyuM hoya pratimAnI ArAdhanA karI eTale ke te pratimAone yathAzruta, yathAkalpa, ane zrAvaka AgaLanI navI pratimA dhAraNa kare to enI pratimA yathAmArga, yathAtattva, sArI rIte sparzanA karI, pAlana karI, zobhita khaMDita thAya che. (zodhita) karI, pAra pADI, ane kIrtita karI.] sAdhaka eka pratimAmAM sthira thayo hoya paNa pachInI pratimAnI zrAvakanI A agiyAra pratimAonuM savigata varNana dazAzrutaskaMdha- sAdhanA mATe haju zarIra ke mananI taiyArI na hoya ke saMjogonI sUtranA chaThThA adhyayanamAM Ave che. pratikULatA hoya to te teTalo vakhata thobhI jaI zake che. pachI jyAre A agiyAra pratimAono kramAnusAra nAmollekha nIcenI eka evI anukULatA prApta thAya tyAre te AgaLanI pratimAnI sAdhanA gAthAmAM karavAmAM Avyo che. upADI zake che. Ama koIpaNa be pratimA vacce samayano vadhato ocho daMsaNaM vayaM sAmAia posaha paDimA abaMbhasacitte / gALo rahI zake che. paraMtu koI samartha zrAvaka anukrame pahelI pratimAthI AraMbhaM pesa uddiTTa vajjae samaNabhUe a|| chellI pratimA sudhI saLaMga javA icche to paNa ghaNo badho samaya lAge. agiyAra pratimAnAM nAma A pramANe che: (1) darzana pratimA, (2) pratyeka pratimAnA mahinAno saravALo karIe to 1 + 2 + 3 + 4 + vrata pratimA, (3) sAmAyika pratimA, (4) pauSadha pratimA, (5) 5 + 6 + 7 + 8 + + 10 + 11 = 66 mahinA eTale ke pAMca paDimA pratimA' eTale kAyotsarga pratimA, (6) abrahmavarjana pratimA varSa ane cha mahinA lAge. pratimAnI sAdhanA saLaMga na thaI zake to (brahmacarya pratimA), (7) sacitta-varjana pratimA, (8) AraMbha-varjana koikane AthI paNa ghaNo vadhu samaya lAge. pratimA, (9) preSa-varjana pratimA, (10) uddiSTa-varjana pratimA ane A agiyAra pratimAmAM rahevAvALA zrAvakomAM pratyeka pratimA (11) zramaNabhUta pratimA. anusAra uttarottara samyagadarzanAdi guNonI anukrame vRddhi thatI rahevI - A agiyAra pratimAonA uddeza aMge kahevAyuM che ke : joie, tyAgavairAgya ane tapazcaryAnA bhAvo paNa vadhatA rahevA joie. vidhinA darzanAdyAnAM pratimAnAM prapAlanam / dehAsakti tUTavI joie, kaSAyo maMda thavA joie, vItarAgatA vRddhi yAsu sthito gRhastho'pi vizuddhayati vizeSa taH / / pAmatI rahevI joie ane AtmasvarUpamAM ramaNatAnuM sAtatya yathAzakya [je pratimAonuM pAlana karavAthI AtmA gRhastha hovA chatAM vizeSatayA rahevuM joie. matalaba ke pratimA mAtra dravyapratimA na rahetAM bhAvapratimA vizuddha thAya che, te darzana' Adi zrAvakanI pratimAonuM vidhipUrvaka paNa banavI joie. pAlana karavuM.] che. A badhI pratimAono ahIM saMkSepamAM paricaya karIzuM. dazAzrutaskaMdha A agiyAra pratimAomAM pahelI cha pratimA jaghanya prakAranI anusAra zrI haribhadrasUri, zrI hemacaMdrAcArya vageree tathA digaMbara mAnavAmAM Ave che, tyAra pachI sAta, ATha ane nava e traNa paraMparAmAM zrI samantabhadrAcArya, zrI banArasIdAsa vageree A agiyAra pratimAone madhyama prakAranI ane dasa tathA agiyAra naMbaranI upAsakapratimA upara sAro prakAza pADyo che. pratimAne uttama prakAranI mAnavAmAM AvI che. pahelI darzana pratimA A agiyAra pratimAomAM pahelI cAra pratimAo zvetAmbara ane zrAvakanI pahelI pratimA te samyagudarzanarUpa pratimA che, kAraNa ke digaMbara paraMparAmAM samAna che. pAMcamIthI dasamI pratimAnAM nAma, krama AdhyAtmika vikAsanA pAyAmAM sauthI paheluM samyakatva raheluM hovuM ane prakAra aMge zvetAMbara ane digaMbara paraMparAmAM thoDoka pharaka che. joie. darzanapratimA mATe lakhyuM che: paNa emAM keTalIka AgaLa pAchaLa che to keTalIkamAM bhinnatA jovA daMsaNapaDimA NeyA sammattajuttassa jA ihaM boNdii| maLe che. agiyAramI pratimA baMne paraMparAmAM lagabhaga sarakhI che. Ama kuggahakalaMkarahiA micchattakhaosamabhAvA // chatAM A badhI pratimAono je mukhya uddeza che te to baMne paraMparAmAM [samyakatvayukta jIvanI kAyA ke je mithyAtvano kSayopazama thavAthI samAna che. (zAstraviruddha) kugraharUpI kalaMkathI rahita hoya che, tene ahIM darzanapratimA Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 1 Disembara, 2003 prabuddha jIvana samajavI.] Arata raudra kRdhyAna nivAre; pratimApArI zrAvaka have dezavirati samyagudaSTi' nAmanA pAMcamA saMyama sahita bhAvanA bhAvai, guNasthAnake AvI jAya che. pahelIthI agiyAramI pratimA sudhIno so sAmAyikavaMta kahAvai. zrAvaka pAMcamA guNasthAnake hoya che. te vItarAgatA ane nirvikalpa zvetAmbara paraMparAmAM A pratimA dhAraNa karanAre savAra-sAMja ema dazAmAM uttarottara pragati sAdhato rahe che. be sAmAyika niyamita karavAnuM vidhAna che. digaMbara paraMparAmAM savAra, samakitanA 67 bolamAM samyakatvanuM svarUpa vigate samajAvavAmAM bapora ane sAMja ema traNa sAmAyika karavAnuM kahyuM che. AvyuM che. zaMkA, kAMthA vagere pAMca doSothI rahita, zama, saMvega, zrAvakanAM bAra vratomAM 10muM vrata te sAmAyikavrata che. e zikSAvrata 'nirveda, anukaMpA ane Astikaya e pAMca lakSaNothI yukta, sthiratA che. eTale bAra vratadhArI zrAvake A vratano abhyAsa karelo hoya che. vagere pAMca bhUSaNothI bhUSita, mokSamArgarUpI mahelanA pAyArUpa, tathA paraMtu emAM sAmAyikanI aniyamitatA hoI zake. "sAmAyika pratimA'mAM devatA, rAjA vagerenA abhiyogathI bhaya, lajjA vagere na pAmanAra sAmAyika niyamita karavAnAM hoya che. evA niraticAra samyaktvanuM satata eka mahinA sudhI pAlana karavuM te dravya sAmAyikanI vidhi zvetAmbaro ane digaMbaromAM judI judI che. darzana pratimA che. pratibhAdhArI zrAvaka saMsAra, zarIra, bhogopabhoga vaLI zvetAmbaro ane digaMbaromAM paMtha, gaccha, samudAya vagere anusAra ityAdithI vadhu ane vadhu virakta thato jaI tattvone zraddhAna rAkhe che sAmAyikanI vidhimAM ane tenAM sUtromAM pharaka che. vastuta: A sAmAcArIno ane sarvajJakathita AtmabhAvamAM, jJAvakabhAvamAM rahe che. prazna che. dareka vyakti potAnI niSThA ane zraddhA anusAra potAnI bIjI vAta pratimA sAmAcArIne anusare te svAbhAvika che. paraMtu A sAmAcArI sAcavavA zrAvakanI bIjI pratimA te vrata pratimA che. temAM bAra vratonuM pAlana sAthe sAmAyikanA hArda sudhI pahoMcavuM e mahattvanuM che. sAmAyika hoya che. AnA parathI keTalAka evo artha kare che ke pahelI pratimA karavAthI potAnAmAM keTalo samabhAva Avyo, samatA AvI ane ArtadhyAna dhAraNa karanAra bAra vratadhArI ja hoya evuM anivArya nathI, keTalAka ane raudradhyAnanuM pramANa keTaluM ochuM thayuM te jovuM e mahattvanuM che. kahe che ke darzana pratimA dhAraNa karanAra zrAvaka bAra vratadhArI paNa . cothI pauSadha pratimA hovo joie. AmAM matAntara che. dazAzrutaskaMdha anusAra zrI haribhadrasUrie ane zrI hemacaMdrAcArye A bIjI pratimAM anusAra zrAvake be mahinA sudhI samyakatva "pauSadha pratimAne cothI pratimA tarIke batAvI che. kahyuM che : sahita pAMca aNuvrata, traNa guNavrata ane cAra zikSAvratanuM pAlana mamI mADuM paDyesa sahAsaT | karavAnuM hoya che. A vratapAlana niraticArapaNo ane atikramAdi doSa sesIpuTTA juttarUM ghaDathI Dipa phaH I. sevyA vinA ni:zalya thaine karavAnuM hoya che. vratomAM pUrvanI pratimAomAM jaNAvelAM anuSThAnothI yukta zrAvake aSTamI prANAtipAtaviramaNa, mRSAvAdaviramaNA, adattAdAna viramaNa, vagere parvomAM samyak rItie pauSadha vratanuM pAlana karavuM te cothI pauSadha svadArAsaMtoSa ane parigraha-parimANa e pAMca aNuvrata che. diguparimANa pratimA che.]. vrata, bhogopabhoga-parimANa vrata ane anarthadaMDaviramaNa vrata e traNa A pratimAdhArake A guNAta ? ITI JILLUaaN dhAraNa karavI sAthe A saka vrata, poSadha vrata ane pratimA cAra mAsa sudhI dhAraNa karavAnI hoya che. A pratimAdhArake atithi-saMvibhAga vrata e cAra zikSA vrata che. traNa guNa vrata ane aSTamI, caturdazI vagere parva tithie eTale mahinAmAM ochAmAM cAra zikSAvrata ema sAtane zIlavrata kahevAmAM Ave che. Ama zrAvakanAM ochA cAra pauSadha karavAnA hoya che. zrata ane cAritranI jenAthI bAra vrata che. A bAre vratonuM mana, vacana, kAyAthI A pratimA dhAraNa puSTi thAya te pauSadha kahevAya. pauSadhamAM upavAsa karavAno hoya che karanAra zrAvake yurata pAlana karavAnuM hoya che. bAra vratadhArI zrAvaka tathA Avazyaka dharmakriyAo doSarahita karavAnI hoya che. svAdhyAya, rAtribhojana-tyAganuM vrata paNa dhAraNa kare che. dhyAna vageremAM lIna banavAnuM hoya che. ane eka divasanuM sAdhujIvana - trIjI sAmAyika pratimA jevuM jIvana jIvavAnuM hoya che. (phakta divasano eTale ke cAra praharano A trIjI pratimA che eTale ochAmAM ochA saLaMga traNa mahinA poSadha paNa thAya che) mATe to enuM pAlana thavuM joie. digaMbara paraMparAmAM paNa cothI pratimA te pauSadha pratimA che. zrI haribhadrasarie sAmAyikanI vyAkhyA nIce pramANe ApI che : zrI banArasIdAse lakhyuM che : samatA sarva bhUteSu, saMyama: shubhbhaavnaa| prathamahiM sAmAyika dazA, cAra pahara loM hoya, ArttaraudraparityAgataddhi sAmAyikaM vratam // athavA ATha pahaze rahe, pauSadha pratimA soya. ' (sarva jIvo pratye samatA rAkhavI, saMyama dhAraNa karavo. zubha bhAvanA pAMcamI kAyotsarga pratimA bhAvavI tathA A ane raudra dhyAnano tyAga karavo e . -- --kalApaDimA" arthAt kAyotsarga (kAusagga)nI che : ----sSwAMsajIe lakhyuM che : nikkaMpo kAusaggaM tu puvyuttgunnsNjuo| karei pavvarAIsuM paMcamI paDivannao // [pUrvanI pratimAonA guNothI yukta evo zrAvaka parvarAtrie niSkapapaNe kAusagna kare te pAMcamI pratimA jANavI.] A pratimAne "niyama pratimA' paNa kahevAmAM Ave che. A pratimAM * dravya bhAva vidhi saMjugata, hiye pratijJA Teka; tajI mamatA samatA gaI, antarmuhUrata eka. jo ari mitra samAna vicAra, Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana dhAraNA karanAre parva rAtrie eTale aSTamI ane caturdazInI rAtrie gharamAM ke gharanI bahAra, niSkapapaNe eTale parISaha vagere sahana karIne, vicalita thayA vagara kAusagga karavAno hoya che. A kAusagga AkhI rAta daramiyAna athavA madhyarAtri sudhI IzAna dizAmAM mukha rAkhIne karavAno zopa che. A pratimA dhAraNa karanAra snAna kare nahi, adhovastrane kaccha vALe nahi tathA pratimA varjhananA kALa daramiyAna divase brahmacarya pALe che ane rAtre bhoganuM pramANa nakkI kare che. AvazyakAmAM 'rAtribhojananA tyAga'ne pAMcamI pratimA tarIke batAvI che. digaMbara paraMparAmAM zrI satabhadrAcArya ane zrI banArasIdAsa sacitta tyAgane pocanI pratimA tarIke batAvI che. chaThThI brahmacarya pratimA hemacaMdrAcArye yogazAstramAM, dazAzrutaskaMdha anusAra chaThThI pratimA abrahmavarjananI athavA brahmacaryapAlananI kahI che. cha mahinAnA pramANAvALI A pratimA dhAraNa karanAre cittanI sthiratApUrvaka brahmacaryanuM akhaMDa pAlana karavAnuM hoya che. zrAvake strIkathA, kAmakathAM ityAdi zRMgArottejaka vAtacIta na karavI joie. zrAvaka strInI sAthe ekAntamAM na rahe, strIno ati paricaya na rAkha tathA snAna, vilepana, alaMkAra vagere dvArA te potAnA zarIranI zobhAvavRddhi mATe prayatna na kare. hoya che. AvazyakacUrNimA sacitta AhAranA tyAganI pratimAne chaThThI pratimA tarIke banAvI che. usembara, 2003 digaMbara paraMparAmAM zrI sarmatabhadrAcArye nakareMDaka zrAvakAcAra'mAM 'rAtribhojana pAga'ne chaThThI pratimA tarIke batAvI che, to zrIM banArasIdAse 'nATaka samAcAra'mAM 'divAmaithunayAga'ne chaThThI prakriyA tarIke batAvI. che. banArasIdAsa lakhe che : jo dina brahmacarya vrata parva nidhi Ape nizi divasa saMbhAla, gahI nava vADa kare vrata rakSA, so SaT, pratimA zrAvaka akhyA. sAtamI cittacAga pratimA sAtamI pratimA 'sacittutyAga'nI che. mu ArA manamAM 1 zrAvako AgaLanI cha pratimA dhAraNa karavA sAthe have saLaMga sAta mAsa sudhI A pratimA pAraNA karIne sarriyata AhArano tyAga karavAno hoya che. sacitta eTale jIvasahita ane acita eTale jIvarahita, mUla, phaLa, patra, DALI, bIja, kada, phUla vagerenuM agnithI pakavyA vinA ke anya rIte te acitta thAya te pahelAM tenuM bhakSaNa karavuM nahIM e cita AhAra-varjana nAmanI sAtamI pratimA che. A pratimAnuM patana sAta mahinA sudhI karavAnuM hoya che. (9) vadhu paDatuM bhojana karavuM nahi. uodarI vrata karavuM. (zIlanI nava vADa jarAka judI rIte paNa gaNAvAya che. enA kramamAM paNa pharaka hoya che. paraMtu enuM hArda eka ja che.) A pratimA pArakA karanAre cha mahinA brahmacaryavratanuM pAlana karavAnuM hoya che, jo te sAtamI ane AgaLanI pratimA dhAraNA karavAnuM choDI huM to pachI brahmacarya ane mATe pharajiyAta nathI. bIjI bAju pratimA na dhAraNa karanAra paraMtu yAvajajIvana brahmacarya vrata dhAraNa karanArA zrAvako paNa hoya che. eTale ja kahyuM che : evaM jA chammAsA eso ' higao iharahA diTTha / jAvajjIvaM pi imaM vajjai eyaMmi logaMmi // zrAvake sAdhanA karatAM karatAM paNa lakSamAM rAkhavuM joIe ke bhojana parA dehanirvAha arthe karavAnuM che. bhojananI Asakti chUTathI joie. bhojananA rasano AnaMda mANavAnuM have na rahevuM joie. sAdhake pANI paNa ukALeluM-prAsuka vAparavuM joie. sAdhu bhagavaMto AjIvana citta padArthanA tyAgI hoya che ane haMmezAM prAsuka jaLa vAparatA hoya che. A pratimAnA dhArake sAta mahinA evuM jIvana jIvavAnuM hoya che. Avazyaka cUrNimAM divAmaithunatyAgane sAtamI pratimA tarIke oLakhAvI zrAvake zIlanI nava vADa sAthe brahmacarya vratanuM pAlana karavuM joie. zIlanI nava pADe nIce pramANe che: (1) strInI sAthe ekAMtamAM na rahevuM. jAheramAM paNa strI sAthe vadhu paricaya na rAkhavo. (2) rAgabharI dRSTithI strInAM mukha ke anya avayavo para najara na ka2vI. strImukhadarzana varjavuM. (3) strI sAthe patravyavahAra na rAkhavo. strIonI vAto pragaTapo che. ke gupta rIte na sAMbhaLavI. (4) pUrve bhogavelA kAmabhogonamuM smaraNa na karavuM. (5) kAmottejaka, svAdiSTa, snigdha, gariSTha bhojana na karavuM. (7) strI jyAM beThI ke sutI hoya evA Asana, zayana para be ghaDI na besavuM. A AThamI pratimAdhArake AgaLanI sAta pratimAo dhAraNa karavA sAthe saLaMga ATha mahInA sudhI AraMbhano tyAga karavAno hoya che. (8) kAmottejaka vAto, gIto vagere na sAMbhaLavAM ke tevAM dRzyo na AraMbha eTale pApAraMbha. je pravRttiomAM pApa thavAno saMbhava hoya jovAM. evI sAvadha pravRtti zrAvake tyajI devAnI e che. atri, si ane kRSinA prakAranI pravRttio eTale ke vepAradhaMdho ityAdi choDI devAnAM rahe che. agni pragaTAvavo, 2soI karavI, zAka lAvavuM, zAka sudhAravuM, kapaDAM dhovA, vAsIduM kADhavuM ityAdi prakAranI pravRtti pratimAdhArI che zrAvake svahaste na karavI joie. ethI vikalpo ghaTI jAya che ane citta svastha ane zAMta rahe che, zrAvake have AMsArika pravRttio, bhogopabhogo tathA anya prakAranA vyavahAro ityAdi tarapha udAsIna banI, vizeSa aMtarmukha thaI, potAnA cittane svAdhyAya, japa, dhyAna ityAdi dharmakriyAmAM lagADI devuM joie, AtmabhAvanuM ciMtana karavuM joie ane svasvarUpAnusaMdhAna mATe puruSArtha karavo joie, kanakara zrAvakAcAra'mAM zrI samantAdrAcArye tathA 'nATaka garijA cittama dharyanuM samayasAramAM thI banArasIdAse paNa AtmatyAgane AThamI pratimA 1] . [An 2010) Uttara pAlana krare che. A pratimA vagara paNa yAvajajIvana brahmacarya pALanArA digaMbara paraMparAmAM zrI samAnadrAcArye ane sau banArasIdAse saMpUrNa ThagarvapAlanane satI pratimA tarIke oLakhAvI che. AThamI Arjana pratimA Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2003 prabuddha jIvana zrI samannubhadrAcArye kahyuM che ke sevA, kRSi, vANijya, astikarma, dasamI pratimA kahI che. e pramANe A pratimA dhAraNa karanAra zrAvaka lekhanakArya, zilpakarma vageremAM rahelI hiMsAnA kAraNarUpa "AraMbha'thI bIjA lokonAM AraMbha-parigrahanAM kAryonI tathA gharamAM bhojana, vepAra, A pratimAdhAraka virakta thAya. zrI banArasIdAse lakhyuM che : lagnAdi vizenI vAtonI anumodanA na kare. koI pUche to paNa jo viveka vidhi Adare, kare na pApAraMbha; rAgadveSayukta uttara na Apo. bhojana vageremAM te bahu sarasa che' so aSTama pratimA dhanI, mugati vijaya raNathaMbha. athavA amuka vAnagI 'barAbara nathI thaI" evuM kathana paNa na kare. zrI navamI preSyavarjana pratimA banArasIdAse lakhyuM che : navamI pratimA te zreSya-varjana pratimA che. zreSya eTale nokara, dAsa paraka pApAraMbhako jo na deI upadeza, vagere bIjAo. navamI pratimA hovAthI nava mAsa sudhI tenuM pAlana so dazamI pratimAnI, zrAvaka vigata kaleza. karavAnuM che. emAM bIjAo dvArA paNa koI AraMbha karAvavAno hoto 11. zramaNabhUta pratimA nathI. A pratibhAdhArakathI nokaracAkara vagere bIjAo dvArA paNa kazuM ? A pratimAnuM, AgaLanI sarva pratimAo dhAraNa karavA sAthe, have karAvAtuM nathI ane svayameva paNa tevuM pApAraMbhanuM kArya karI zakAtuM vadhu ucca dazA prApta karavA mATe, zramaNa eTale ke sAdhunI bhUmikA nathI. kahyuM che : sAthe lagolaga thavA mATe, agiyAra mahinA sudhI pAlana karavAnuM hoya avareNavi AraMbhaM navamIe no kraave| che ke jethI emAM sthiratA Ave. A pratimAdhAraka potAnuM ghara ane nivamI pratimA dhAraNa karanAra zrAvake bIjA pAse-nokaro, svajano svajano vagerene choDIne anyatra potAne svAdhIna hoya (eTale ke koI ke Itarajano dvArA potAnA AhAra vagere mATe AraMbha na karAvavo.] cAlyA javA mATe kahenAra na hoya) evA sthAnamAM rahe che. te sAdhu jevo nikkhittabharo pAyaM, puttadisu ahava sesaparivAre / | veza dhAraNa kare che, mAthe hAthathI loca ke astrAthI muMDana kare che, pAtra yevamamatto a tahA, savvatthavi pariNavo NavaraM / / rAkhe che ane koIkanA gharethI bhikSA lAvIne vApare che. bhikSA levA jAya nivamI pratimAvALo kuTuMbano, vepArAdi kAyono bhAra prAya: putra tyAre gahasthanA ghare jaI pratipratipatrI zramaNo sivAya pakSo drata | vagerene athavA bAkInA parivAranA sabhyone soMpI de. tathA pote dhana (pratimadhArI zrAvakane bhikSA Apo) ema bole che, paraMtu AvI rIte dhAnya vagere parigrahane vize amamatvavALo tathA sarvatra pariNata viveka bhikSA levA janAre sAdhuo jema te samaye "dharmalAbha' bole che tema buddhivALo hovo joIe.]. dharmalAbha" bolavAnuM hotuM nathI, kAraNake pote haju gRhastha che. kahyuM logavavahAravirao, bahuso saMvegabhAviamaI a| puvvoiaguNajutto, Nava mAsA jAva vihiNA u / / ekArasIsu nirasaMgo dhare liMga paDiggahaM / [laukika vyavahAramAMthI nivRtta thayelo tathA saMvega-mokSanI abhilASAnuM kayaloo susAhucca puvvuttaguNasAyaro | sevana karato ane e pramANe pUrvanA guNo-pratimAothI yukta thayelo te nava mahinA sudhI AraMbhano tyAga kare.] [pUrve dasamI pratimA sudhInA jaNAvelA saghaLA guNonA sAgara jevo digaMbara paraMparAmAM zrI samantabhadrAcArya tathA zrI banArasIdAse sAva hala 5 zrAvaka have agiyAramI pratimAmAM uttama sAdhunI jema ni:saMga banIne jaNAvyA pramANe navamI pratimA te "parigraha-tyAganI che. zrI avAta para, kuTuMba, parigraha vagara chADAna ekAntamAM rahIne sAdhu samantabhadrAcArye lakhyuM che ke zrAvaka dasa prakAranA bAhya parigrahamAM che jevo veSa dhAraNa kare ane mastake loca kare.] mamattva choDIne, A duniyAmAM potAnuM kAMI ja nathI evo bhAva rAkhI, digabara paraMparAmAM zrI samaMtabhadrAcAryuM ane zrI banArasIdAse A paradravya ane paraparyAyomAM Atmabuddhi na rAkhatAM, bhojana vastrAdimAM AgayAramAM pratimAne udiSTatyAga pratimA' tarIke batAvI che. paraMtu saMtoSa rAkhI, dInatA vagara samatAparvaka rahe te parigrahatyAga pratimA temAM 'zramaNabhUta pratimA' jevo ja lakSaNo batAvyo che. zrI samatabhadrAcArya che. zrI banArasIdAse lakhyuM che : lakhe che ke zrAvaka gRhavAsano tyAga karI muni mahArAjanI pAse vanamAM jo dazadhA parigraha ko tyAgI, sukha saMtoSa sahita vairAgI, rahe, temanI pAse vrato grahaNa kare, tapazcaryA kare, bhikSAbhojana kare samarasa saMcita kiMcit grAhI, so zrAvaka nI pratimAdhArI. . ane vastranA khaMDane dhAraNa kare (khaMDavastra eTale evuM TUMkuM vastra ke dasamI uddiSTa-varjana pratimA jenAthI jo mastaka DhAMke to paga na DhaMkAya ane paga DhAMke to mastaka 'dazAzruta skaMdha' anusAra zrI haribhadrasUri, zrI hemacaMdrAcArya vageree na DhaMkAya). dasamI pratimA tarIke udiSTa-varjana pratimA' kahI che. AvuM vrata dhAraNa karanAra zrAvaka potAnA nimitte banAveluM bhojana dasamIe puNoddiTuM phAsuaMpi na bhuNje| grahaNa na kare. te divasamAM ekavAra AhAra le, parISaha-upasarga - potAnA kahevAthI athavA potAnA kahyA vagara bIjAoe potAne sahana kare tathA dhyAna ane svAdhyAyamAM lIna rahe, zrI banArasIdAsa mATe taiyAra karelA AhArAdi bhale prAsuka hoya-nirjIva, acitta hoya lakhe che : to paNa pratimAdhArI zrAvake grahaNa na karavAM joIe. jo suchaMda varate taja DerA, maTha maMDapameM kare baserA; A pratimAdhAraka mastake muMDana karAvI zake che athavA mAthe coTalI ucita AhAra, udaMDa vihArI, so ekAdaza pratimAdhArI. paNa rAkhI zake che. zrAvakanI agiyAramI pratimA te utkRSTa pratimA che ane te AvazyakacurNimAM zreSyavarjana pratimAne dasamI pratimA gaNAvI che sAdhunI barAbara gaNAya che. digaMbara paraMparAmAM A agiyAramI ane udiSTa-varjananI pratimAne agiyAramI pratimAmAM samAvI lIdhI che. pratimAnA paNa be tabakkA karavAmAM AvyA che-phullaka ane ailaka zrI samanvabhadrAcArye zA LI 15Ita 5. * *.... 1 1 8 .... . Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2003 nahi paNa muMDana karAve che. ailaka phakta laMgoTI rAkhe che. te pIMchI- mahattva ghaNuM badhuM hatuM. e kALa evo anukULa hato ane zarIranuM kamaMDaLa sivAya sarva bAhya parigrahano tyAgI banI jAya che. A dazAe saMghayaNa paNa evuM sazakta hatuM. eTale ja AnaMda zrAvaka, kAmadeva pahoMcelA zrAvakane have deha pratye udAsInatA AvI jAya che. zrAvaka, culanIpitA zrAvaka vageree agiyAre agiyAra pratimA kramAnusAra, : A agiyAra pratimA zrAvake uttarottara kevI rIte siddha karavI ane dhAraNa karI hatI. A badhI pratimA saLaMga pUrI karatAM pAMca varSa ane te pratyeka pratimAnAM kevAM kevAM lakSaNo che e vize zAstragraMthomAM spaSTa cha mahinA lAge ane eTalA samayagALAmAM to zarIra atyaMta kRza batAvyuM che. eka pratimA pachI bIjI pratimA tarapha javA mATe jo tevA ane azakta thaI jAya. eTale ja AvI rIte agiyAramI pratimAe prakAranA bhAva na hoya to utsAha na rahe. eTale jIvanI AMtarika pahoMcelA zrAvakane chelle saMlekhanA karIne deha choDavAno bhAva thayA pariNati tenI pragatimAM ghaNo mahattvano bhAga bhajave che. vagara rahe nahi. keTalAka niyanayavALAo jema darekamAM vyavahAra ane nizcaya vartamAna kALamAM jIvananI raheNIkaraNI badalAI che ane zarIrasaMghayaNa evA bheda pADe che tema A agiyAra pratimAmAM. paNa nizcaya pratimA ghasyuM che. eTale pAMcamI-chaThThI pratimAthI AgaLa vadhanArA zrAvako ane vyavahAra pratimA evA bheda pADe che. je agiyAra pratimAo jvalle ja jovA maLe che. alabatta koIka bhAgyazALIo agiyAramI batAvI che ane teo mAtra vyavahAra pratimA tarIke oLakhAvI che te pratimA sudhI paNa pahoMcI zake che. Ama chatAM A pratimAo dhAraNa pratimA anusAra Asaktino tyAga, kaSAyonI maMdatA tathA svarUpamAM karavAnI ane te vahana karavAnI muzkelI ghaNI badhI che. eTale ema ramaNatAne nizcaya pratimA tarIke oLakhAve che. paraMtu vyavahAra pratimAomAM kahevAya che ke sAdhu banavuM saheluM che, paNa saMpUrNa pratimApArI zrAvaka eka pratimA karatAM bIjI pratimA bhinna che evI spaSTa khabara sAdhakane banavuM kaThina che. gRhatyAga karI sAdhu thanArane je anukULatAo maLe potAne hoya che ane bIjAo paNa te jANI zake che. paraMtu nizcaya che tevI anukULatAo ghara parivAra sAthe rahenAra zrAvakane pratimA pratimA vize bIjAone to kazI khabara paDatI nathI, paraMtu jIvane dhAraNa karavA mATe ghaNI ochI maLe che. AthI ja uparanI pratimAono potAne paNa potAnA kaSAyonI maMdatA ItyAdi anusAra have kaI pracAra bahu rahyo nathI. bIjI pratimA te vratadhArI zrAvakanI che. bAra pratimA che tenI khabara paDe ke na paNa paDe. vaLI vyavahAra pratimAmAM vrata dhAraNa karI e pramANe pavitra jIvana jIvanArA ghaNA zrAvako jovA to uparanI pratimAmAMthI nIcenI pratimAmAM AvatAM athavA pratimAbhaMga maLe che. bAra vratamAM sAmAyika, pauSadha AvI jAya che. vaLI AjIvana thatAM tarata jaNAya che, paraMtu nizcaya pratimAmAM jIva uparathI nIcenI brahmacarya vrata dhAraNa karanArA zrAvako paNa hoya che. keTalAka bAra vrata pratimAe UtarI paDyo hoya to paNa e vize ene kadAca khabara paDe dhAraNa karI nathI zakatA to amuka vratanA athavA amuka prakAranA ke na paDe evuM banI zake. vyavahArapratimAnA mApadaMDa jeTalA spaSTa che niyamonA pacasprANa le che. AthI ja vrata upara jeTalo bhAra mUkavAmAM teTalA nizcayapratimAnA nathI. Ave che teTalo pratimA vahana karavA upara mUkavAmAM Avato nathI. vastutaH jaina dharmamAM pratyeka vratAdi AcAra-pAlanamAM dravya ane zvetAmbara paraMparA karatAM digaMbara paraMparAmAM pratimA vahananI vAta bhAva evuM vargIkaraNa pahelethI Ave ja che. eTale pratimA bhAvapUrvaka vizeSa thAya che, to paNa dasamI-agiyAramI pratimAe pahoMcelA to ja dhAraNa karavAmAM Ave e Avazyaka manAyuM che. eTale dravyapratimA koIka ja hoya che. ane bhAvapratimA pachI vyavahArapratimA ane nizcayapratimA evuM juduM Ama chatAM zrAvakajIvanamAM paNa dharmakaraNI ane AtmaciMtana para vargIkaraNa karavAnI AvazyakatA keTalAkane lAgatI nathI. keTalAka bhAra mUkavAmAM Ave che. jIve jIvanamAM AcaravA jevI vAto aneka che. bhAvapratimA ane nizcayapratimA vacce paNa pharaka kare che. AgamomAM eTale kyAMkathI paNa zarUAta karavAmAM Ave to samaya jatAM te ghaNo ane zvetAmbara tathA digaMbara paraMparAnA prAcIna zAstragraMthomAM AgaLa nIkaLI zake che. nAnI zarUAta paNa moTAM pariNAma lAvI vyavahAatimAM ane nizcayapratimA evA bheda jovAmAM AvatA nathI. zake che. "TIpe TIpe sarovara bharAya' e kahevata anusAra dharmArthIpratimAnuM kSetra evuM che ke emAM bhAva ane AMtarika pariNati vagara mokSArthI bhavobhavanI sAdhanA karatAM karatAM mokSa sudhI pahoMcI zake che. " pragati thatI nathI. koI jIva vyavahArapratimAne UtaratI gaNI, tene zrI haribhadrasUrie dharmabindu'mAM kahyuM che : choDIne mAtra nizcayapratimAno ja Azraya le to te bhramadazAmAM rahe ane paraMpare medhAvI DiDoti parvatamU | kadAca pragati na karI zake evo saMbhava rahe che. samyak tathaiva niyamAddhIrazcaritra-parvatam / / - bAra vratadhArI zrAvaka banavuM e paNa kharekhara kaThina che. zrAvakavargamAMthI [jema DAhyo mANasa eka eka DagaluM bharato bharato kramaza: parvata jeoe bAra vrata dhAraNa karyA hoya evA zrAvakonI TakAvArI paNa upara caDhI jAya che, tema dhIra puruSo zrAvakadharmanuM sArI rIte pAlana ghaNI ja ochI rahe che. eTale agiyAra pratimAdhArI zrAvaka to jvalle karatAM karatAM avazya cAritradharmarUpI parvata para caDhI jAya che.] . ja jovA maLe. jeo dIkSArthI hoya evA apariNIta puruSo agiyAramI stokAM guNAna samArAdhya bahUnAmapi jAyate / pratimA sudhI pahoMcI jaI zake che, paraMtu kuTuMbaparivAravALA zrAvako yasmAdArAdhanAyogya stasmAdAdAvayaM mataH // ghaNuMkharuM pAMcamI-chaThThI pratimAthI AgaLa vadhI zakatA nathI. e mATe AraMbhamAM thoDA thoDA guNonI ArAdhanA karIne AtmA ghaNA vyavasAyamAMthI pukhta uMmare nivRtta thayA pachI mANasa pratimAnI sAdhanA gaNonI ArAdhanA mATe paNa yogya bane che. mATe gRhasthadharmane pahelo karavA taiyAra thAya to AgaLa vadhI zake che, paraMtu tyAre ghaNAne kaho 1 zArIrika zaktinI maryAdAo naDe che. |ramaNalAla cI. zAha Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2003 prabuddha jIvana AbhAmaMDaLa : jaina jyotiSazAstra ane ratna-cikitsA pa pa. pU. zrI naMdIghoSavijayajI mahArAja raMgacikitsAnI sAthe jainadarzanamAM prasiddha zrI siddhacakra bhagavaMtanI karavAnI che. e sivAya dararoja zrI tIrthaMkara paramAtmAnI sanmukha jo ArAdhanA tathA zrI namaskAra mahAmaMtranI ArAdhanA ghaniSTha rIte saMkaLAyela 108 vakhata zrI namaskAra mahAmaMtranuM dhyAna karavAmAM Ave to badhA ja che ane teno saMbaMdha jyotiSazAstra tathA graho sAthe paNa che. grahonI zAMti thaI jAya che. je rIte namaskAra mahAmaMtranI ArAdhanAmAM arihaMta, siddha, AcArya, tIrthaMkara paramAtmAnA jApa ane roganivAraNa upAdhyAya ane sAdhu padanI anukrame zveta, lAla, pILA, lIlA ane jaina paraMparAmAM 24 tIrthakaronA dehanA varNa batAvavAmAM AvyA che. kRSNa vagere viziSTa raMgo dvArA ArAdhanA karavAnuM batAvyuM che te rIte kula pAMca raMga-pIta (pILI), zveta/sapheda, lAla (paravALA jevo), zrI siddhacakra bhagavaMtanI ArAdhanAmAM paNa arihaMta vagerenI ArAdhanA marakata (lIlo) tathA kRSNa (zyAma) varNamAM sarva tIrthakarono samAveza paNa zveta vagere raMgo dvArA karAya che. eTaluM ja nahi namaskAra thaI jAya che. mahAmaMtranA zarUAtanAM pAMca padono saMbaMdha grahonI sAthe paNa che. zrI caMdraprabhasvAmi ane zrI suvidhinAtha bhagavAnano varNa zveta che. - koIpaNa graha nIca rAzimAM hoya, astano hoya ke chaThTha, AThame temAM zrI caMdraprabhAminA dhyAna tathA jApathI janmakuMDaLImAM rahela caMdra ke bArame hoya to graha nabaLo gaNAya che. je vyaktinI janmakuMDaLImAM zaktizALI bane che ane jyotiSazAstra pramANe caMdra manano kAraka caMdra ke zukra nirbaLa hoya ke astanA hoya athavA du:sthAnamAM hoya tevI hovAthI mana paNa majabUta bane che. caMdra mATenuM naMga motI (pearl) vyaktie 'namo arihaMtANaM' padano jApa karavo joie. te rIte sUrya athavA sphaTika (crystal) che. te zveta hoya che. jyAre zrI suvidhinAtha ane maMgaLa nabaLo hoya to "namo siddhANaM', guru nabaLo hoya to prabhunA dhyAna tathA jApathI zukra baLavAna bane che ane zukra mATenuM naMga "namo AyariyANaM', budha nabaLo hoya to "namo uvanjhAyANaM' tathA ratna hIro (diamond) che. te paNa zveta ja hoya che. zani, rAhu ane ketu nabaLA hoya to teoe 'namo.loe savvasAhUNa' zrI paDAprabhasvAmi tathA zrI vAsupUjyasvAmi baMne bhagavAna lAla padano jApa karavo joie.' A padono jApa karavAthI te te pada sAthe raMganA che. zrI padmaprabhasvAminA dhyAna tathA jApathI sUrya zaktizALI saMbaMdhita grahonA kiraNonI te vyaktinA AbhAmaMDaLa upara asara thAya bane che. jyAre zrI vAsupUjya svAminA dhyAna tathA jApathI maMgaLano che ane AbhAmaMDaLamAMthI te raMganI UNapa dUra thAya che. A ja rIte graha zaktizALI bane che. sUrya mATenuM naMga mANoka (ruby) lAla ane zrI siddhacakra bhagavaMtanI ArAdhanAmAM paNa zveta raMgathI arihaMtanI pAradarzaka hoya che, jyAre maMgaLa mATenuM naMga paravALo (coral) paNa ArAdhanA karavAthI AbhAmaMDaLanA badhA ja raMgomAM samatolapaNuM Ave lAla hoya che paraMtu te pAradarzaka hotuM nathI. che kAraNa ke zveta raMgamAM sAteya raMgo athavA traNeya mULa raMgo sama zrI mallinAtha tathA zrI pArzvanAtha baMne bhagavAna nIla varNanA pramANamAM che, to lAla raMgathI siddha bhagavaMtanI ArAdhanA karavAthI arthAt indigo athavA lIlA (green) raMganA che. A baMne prabhunA AbhAmaMDaLamAMnI lAla raMganI khAmI dUra thAya che. te ja rIte pILA dhyAna tathA jApathI ketu graha zaktizALI athavA zubha bane che. ketu raMgathI AcArya bhagavaMtanI ArAdhanA karavAthI AbhAmaMDaLamAMnI pILA mATenuM naMga/ratna lasaNiyuM (cat's eye) che. raMganI khAmI dUra thAya che. lIlA raMgathI upAdhyAya bhagavaMtanI ArAdhanA zrI munisuvratasvAmi tathA zrI neminAtha prabhu zyAmakRSNa varNanA karavAthI AbhAmaMDaLamAMnA pILA ane bhUrA raMganI khAmI dUra thAya che che. temAMthI zrI munisuvratasvAmino jApa karavAthI zani graha zubha ane kAraNa ke lIlo raMga pILA ane bhUrA raMganA mizraNa svarUpa che. zaktizALI bane che. zani mATenuM naMga nIlama che. jyAre zrI neminAtha jainadarzananI mAnyatA pramANe OMmAM arihaMta, siddha (azarIrI), prabhunA dhyAna tathA jApathI rAhu graha zaktizALI bane che ane tenuM AcArya, upAdhyAya ane muni svarUpa paMcaparameSThino samAveza thAya che. naMga gomedaka che. ane tenuM paNa pAMca varNa dvArA dhyAna karavAmAM Ave che. te ja rIte bAkI rahela soLa tIrthakaro pILA raMganA, kaMcana vanA che. temAMthI maMtrazAstramAM mAyAbIja athavA zaktibIja svarUpa hUmAM 24 tIrthakarono zrI vimaLanAtha, zrI anaMtanAtha, zrI dharmanAtha, zrI aranAtha, zrI samAveza thAya che. zAMtinAtha, zrI kuMthunAtha, zrI naminAtha ane zrI mahAvIrasvAmi bhagavAnanI A raMgacikitsAnI sAthe jyotiSazAstra saMbaMdhita graho, tenA ArAdhanA karavAthI budhano graha zubha bane che ane zrI RSabhadeva, zrI maMtro ane tenA saMbaMdhita ratno dvArA karAtI cikitsA arthAt ratnacikitsA ajitanAtha, zrI supArzvanAtha, zrI abhinaMdana svAmi, zrI zItaLanAtha, ane AbhAmaMDaLane gADha saMbaMdha che. zrI sumatinAtha, zrI saMbhavanAtha tathA zrI zreyAMsanAtha bhagavAnanI koIpaNa manuSyanI janmakuMDaLImAM sthita graho tenA pUrva bhavanAM ArAdhanA karavAthI guruno graha zaktizALI bane che. budha mATenuM naMga zubha azubha karmonuM sUcana kare che. A karmo jo haLavAM hoya arthAt pannA/pANuM che. jyAre guru mATenuM naMga pokharAja (topaz) che. ahIM nikAcita na hoya to e karmo thoDA prayatnothI arthAt tapa, japa, pokharAja pILo hoya che paraMtu pannA ratna lIlA raMganuM goya che. kriyA vagere sAmAnya anuSThAna dvArA paNa AtmAthI alaga thaI zake alabatta, lIlo raMga pILA ane bhUrA raMganuM mizraNa che. che eTale ke te bhogavavAnI jarUra rahetI nathI. A karmo dUra karavAmAM A rIte ahIM budha, zani, rAhu ane ketu saMbaMdhita ratnonA raMganI upara batAvI te pramANe te te graha saMbaMdhita namaskAra mahAmaMtranA sAthe tIrthaMkara paramAtmAnA dehano varNana susaMgata thato nathI. padanI ArAdhanA khUba ja upayogI thaI zake che. A sivAya zrI A sivAya janmarAzinA AdhAre paNa tIrthaMkara paramAtmA athavA kalpasUtranA racayitA cauda pUrvadhara zrI bhadrabAhusvAmIe vidyApravAda saMpUratnanI pasaMdagI karI zakAya che. alabatta, bhAratIya jyotiSazAstra nAmanA parvamAMthI uddhata karela zrI grahazAMti stotramAM jaNAvyA pramANe pramANe caMdranI rAzi janmarAzi gaNAya che jyAre pAzcAtya jyotiSazAstra judA judA graho mATe bhinna bhinna tIrthaMkara paramAtmAnI nA 11 - -. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2003 janmarAzi meSa ke vRzcika hoya to teNe zrI vAsupUjyasvAminI athavA AgaLa vadhato aTakAvI devAmAM Avyo hoya. ArAdhanA karavI ane maMgaLanuM naMga paravALo paheravo. ati lAgaNIzIla-bhAvanAtmaka ane mAnasika prazro dvArA utpanna janmarAzi vRSabha ke tulA hoya to teNe zrI suvidhinAtha prabhunI thayela asamatolananA pariNAma svarUpa rogomAM goLAkAra ratnonI ArAdhanA karavI ane zukranuM naMga hIro paheravo. madadathI karAyela cikitsA dvArA abhuta lAbha thayo che. janmarAzi mithuna ke kanyA hoya to teNe zrI vimaLanAtha prabhu ratnomAM dhvani ane prakAza svarUpa adbhuta jIvaMta zaktio rahelI vagerenI ArAdhanA karavI ane budhanuM naMga pannA paheravuM. che, je AbhAmaMDaLamAMnA tenA praveza dvArA anya sajIva padArthajanmarAzi karka hoya to teNe zrI caMdraprabhasvAminI ArAdhanA karavI vyaktimAM saMkramita thAya che. pratyeka ratnamAM tenI viziSTa cokkasa ane motInuM naMga paheravuM. layabaddhatA (rhythm), lAkSaNikatA, dravya cuMbakatva (cuMbakIya zakti) janmarAzi siMha hoya to teNe zrI padmaprabhasvAminI ArAdhanA hoya che. tethI te amuka cokkasa auSadhIya guNadharma dharAve che. karavI ane sUryanuM naMga mANeka paheravuM. ratno dvArA AbhAmaMDaLamAM zakti pUravAnA kAryanI gati cokkasa janmarAzi dhana ke mIna hoya to teNe zrI RSabhadeva Adi paramAtmAnI AvartanavALI hoya che ane pratyeka AvartananI zarUAtamAM te ratna ArAdhanA karavI ane gurunuM naMga pokharAja paheravuM. AbhAmaMDaLanA eka cokkasa staramAM zakti pUre che ane te tyAM sudhI janmarAzi makara ane kuMbha hoya to teNe zrI munisuvratasvAmInI cAlu rahe che ke jyAM sudhI AbhAmaMDaLanA te staramAMthI zakti pUrNa ArAdhanA karavI ke zaninuM naMga lIlama paheravuM. thavAno viziSTa saMketa na maLe tyAM sudhI ane te saMketa viziSTa ratnacikitsA vaDe roganivAraNa : prakAranA parivartana athavA taMdurastI svAthyanI puna: prApti svarUpa atyAre cikitsAzAstramAM zArIrika praznonA nirAkaraNa tathA zarIrane hoI zake che. vadhu majabUta banAvavA mATe ratnacikitsA eka uttama vaikalpika paddhati A ratno zarIranAM viziSTa bhAgo upara mUkavAmAM Ave che, temAM che. eka siddhAMta evo che ke pratyeka ratna cokkasa saMkhyAmAM kaMpano ya khAsa karIne cakronA sthAne athavA baLatarA thatI hoya athavA pIDA arthAt kaMpasaMkhyA (vibrational rates) dharAve che. thatI hoya, je bhAga rogagrasta hoya, jyAM ijA thayela hoya tyAM ApaNA AbhAmaMDaLamAM e ratno mUkatAM ApaNA AbhAmaMDaLamAM mUkavAmAM Ave che. e sivAya gaLAmAM DokanI AsapAsa hAra svarUpe kaMpano-kaMpasaMkhyA (vibrational rate) paNa badalAI jAya che. ghaNA paNa te paheravAmAM Ave che. samaya bAda vijJAnIoe jANyuM ke prakAzathI laine aMdhakAra sudhI sUkSma ratnacikitsakonA kahevA pramANe koipaNa rana mALAnA maNakA stara upara badhuM ja zakti svarUpa che ane badhuM ja prakaMpita hoya che, to svarUpe rezamI dorAmAM parovIne paheravuM zreSTha che. ratnacikitsako koI dhI meseja opha dhI sTArsa' (The Message of the Stars) nA lekhaka dhAtumAM jaDelAM ratno paheravAnI nA kahe che kAraNa ke teonI mAnyatA - Max HeindlenA kahevA pramANe pratyeka ratnamAM te te grahomAMthI nIkaLatA pramANe dhAtumAM jaDela ratnanI auSadhIya asara ochI thaI jAya che vaizvika kiraNo (cosmic rays) grahaNa karavAnI kSamatA hoya che. athavA to te bilakula asara karatuM nathI. Ama chatAM mArI aMgata A badhAM ratnomAM sphaTika (crystal) sauthI vadhu zaktizALI che. mAnyatA pramANe suvarNa temAM apavAda hoi zake che, kAraNa ke prAcIna tene jyAre ApaNA zarIranA cokkasa zakti kSetramAM mUkavAmAM Ave che kALathI ja ratnone suvarNamAM jaDIne ja paheravAno rivAja avicchinnapaNe tyAre kharekhara ApaNuM AbhAmaMDaLa sakriya banI jAya che. yugothI evuM cAlyo Ave che ane tenuM vaijJAnika kAraNa paNa che. suvarNa e vIjaanubhavAyuM che ke ApaNA zArIrika AbhAmaMDaLa-vIja-cuMbakIya kSetramAM cuMbakIya zaktinuM vahana karavA mATeno zreSTha padArtha/dravya (super AvelAM zakti kendro arthAt cakro je satata gatizIla che tene zakti condustor) che. vaLI e vIja zakti mATe sUkSmagrAhI (most sensitive) pUrI pADavAnuM athavA sakriya rAkhavAnuM kArya sphaTikanAM kaMpano dvArA che. Adhunika yaMtro dvArA je vIja pravAhano nirdeza prApta na thAya evA thAya che. pUrvIya AdhyAtmika sAhityamAM e vAtanA purAvA che ke vIja pravAhano nirdeza suvA dvArA thAya che. saikAo pUrve bhAratIya yoganA niSNAtoe A badhuM saMzodhana karela che. TUMkamAM, vibhinna grahomAMthI AvatA vaizvika kiraNo (cosmic rays vaLI pRthvI taraphathI maLela A ratno eka adbhuta bheTa che. prAcIna athavA variations) ne ratno potAnAmAM grahaNa kare che ane te suvarNa kALathI cAlyA AvatA rivAjomAM ratnothI jaDita suvarNanAM alaMkAro dvArA ApaNA zarIramAM mokale che. A rIte ratno dvArA vaizvika zakti paheravAno rivAja A vAtanuM sUcana kare che.' ApaNA bhautika, bhAvanAtmaka ane mAnasika zarIramAM praveze che ane A ratno ApaNA zarIra upara Avela ekyupaMkyaranAM biMduo svAthya sudhAra athavA rogamuktinuM kAma kare che. upara mUkavAmAM Ave che tyAre zaktikendra svarUpa cakro dvArA te ApaNA cikitsA mATe vaparAtAM A ratno roganivAraka (therapeutic) AbhAmaMDaLamAM parivartana kare che. ' arthAt jIvana ApanAra kaMpanotaraMgonuM vahana karanAra hovAM joie. ghaNA vakhata pahelAMnI mAyana ane hibru saMskRtimAM, Azcaryajanaka hIro (Diamond): sphaTika jevA svaccha hIrAnA pattharamAM rahela rIte daMtakathA svarUpe adRzya thaI gayela eTalAnTisa zaheranA vakhatamAM kArbana (carbon)nA aNuo dvArA vahana karAtAM raMgIna kiraNo, ane sudUra pUrvanI saMskRtiomAM paNa sphaTika ane ratnono upayoga manuSyanA koSo dvArA grahaNa karAtAM raMgIna kiraNonI sAthe khuba ja AdhyAtmika rIte tathA ArogyanI jALavaNI athavA rogamukti mATe susaMgata hoya che. arthAt baMne eka ja prakAranAM hoya che. A ja karavAmAM Avato hato. kAraNathI roganivAraka hIrAno upayoga jo cokkasa vyavasthita rIte jo ke Adhunika ArogyavijJAna tathA auSadhavijJAna ratnacikitsAne karavAmAM Ave to tenAM raMgIna kiraNo sIdhe sIdhA manuSyanA zarIranA AdhArabhUta cikitsA paddhati tarIke mAnya karatuM nathI, Ama chatAM mULabhUta ekama svarUpa koSomAM parivartana kare che. manuSyanA zarIranA evA saMkhyAbaMdha saMdarbho maLe che, jemAM sphaTika ane ratno dvArA koSo paNa A kiraNone barAbara oLakhI le che ane teno potAnA karAyelI cikitsAthI sAruM thai gayuM hoya athavA rogane utpanna thato mukhya poSaka tattva tarIke upayoga kare che. A raMgIna kiraNo ApaNA Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2003 prabuddha jIvana koSonI racanAnA mukhya ghaTaka tattva tathA prAkRtika jIvaMta racanAno bhinna bhinna prakAranA anubhavo thAya che. eka bhAga hovAthI havA, pANI ane khorAka karatAM paNa vadhu pAyAnA A raMgIna goLAkAra ratnonA hAra koI vyakti pahere che tyAre, poSaka tattvo pUrAM pADe che. te vyaktimAMthI raMgIna kiraNo ekatra karI, A ratno tenA saMbaMdhita A raMgIna kiraNono vapaTa (spectrum) e koSanI racanAnI mULa grahone mokale che ane te graho e raMgIna kiraNone svaccha eka prakAranI chApa (blueprint) che. e varNapaTa, e koSa je aMgamAM samatola karIne e ratno dvArA puna: te vyaktinA zarIramAM dAkhala kare Avela te aMganAM kArya ane te koSanA kAryanI mArgadarzaka tathA che. A rIte raMgIna kiraNonI vadhaghaTane ratno samatola kare che arthAt niyAmaka mAhitI pUrI pADe che. vadhArAnA raMgIna kiraNonI tIvratAne ghaTADe che ane je raMganAM kiraNo - jo A koSo saMpUrNa svastha hoya to, te koSo dvArA grahaNa karAtA ochA hoya to tenI tIvratA vadhArI Ape che. jIvananA anubhavo vadhu raMgIna kiraNo, koSanA potAnA raMgIna kiraNonI sAthe ekadama spaSTa bane che ane tethI vadhu kuzaLatA jJAna maLe che. susaMgata thAya che ane jo e koSo sAva najIvA pramANamAM raMgIna A raMgIna ratnone ekalA hAra tarIke paheravA te eka upayoga che kiraNo grahaNa kare to, te koSonI zakti ane kAryakSamatA paNa ochI ane tene roganivAraka hIrAnI sAthe paheravA te teno bIjo viziSTa nakkI thAya che. upayoga che. - - jo koSone potAno cokkasa varNapaTa yAda na hoya to athavA A ratno gaLAmAM hAra svarUpe paheryA hoya ane roganivAraka hIrA emanA vikRta banelA varNapaTane barAbara sarakho karavAmAM na Ave to zarIranA anya viziSTa bhAgo upara sAmAnya rIte ja paheryA hoya to zArIrika visaMvAditA ane rogonI utpatti thavA lAge che ane jyAre paNa roganivAraka hIrA A raMgIna ratnonI asarane khUba ja tIvra roganivAraka hIrAno yogya upayoga karavAmAM Ave che tyAre e banAve che. ratno dvArA jo AbhAmaMDaLamAM pUratI zakti AvI jAya to hIrAnAM kiraNo mAtra koSonuM poSaNa karavA uparAMta te koSone temanA te vadhArAnI zaktine ratno tarapha pAchI mokale che ane e rIte ratno potAnA varNapaTanI yAda paNa apAve che ane e varNapaTa/chApane paNa e vAta jANI le che. barAbara sarakhI kare che. e sAthe ja roganivAraka hIrA zarIrane vadhu A rIte ratno AbhAmaMDaLamAMnAM raMgone samatola karI, rogonuM majabuta banAve che. tethI hIrAe zarU karela parivartanane zarIra jaldI nivAraNa karavAnI zakti dharAve che. A ratnomAM darekane potAnA raMga sahelAithI svIkAre che. tathA viziSTatA hoya che ane e pramANo eno rakhacikitsAmAM badhA ja prakAranA hIrAmAM A prakAranI zakti hotI nathI. mAtra upayoga thAya che. ratnonA ghaNA prakAra che. temAM keTalAMka bahumUlya che roganivAraka hIrAmAM ja A zakti hoya che. e sivAyanA hIrAno to keTalAMka alpamUlyavALA che. bahumUlya ratnone aMgrejImAM Precious upayoga karavAmAM Ave to nukasAna thaI zake che. A prakAranA Gemstones kahe che to alpamUlyavALAM ratnone Semiprecious roganivAraka na hoya tevA hIrAo, je atyAre vipula pramANamAM maLe Gemstones kahe che. pratyeka ratnano paricaya tathA upayogitA darzAvavA che te ApaNe AbhAmaMDaLamAM vikRti tathA avarodha pedA karI koSomAM jatAM eka moTuM pustaka lakhAI jAya tethI ahIM phakta mukhya mukhya avyavasthA utpanna kare che. tethI koSonuM potAnuM kArya aTakI jAya che. bahumUlya ratnono ja paricaya tathA sAmAnya auSadhIya upayogitA TUMkamAM, roganivAraka hIrA, zarIranI potAnI roganivAraka zaktine batAvavAmAM AvyAM che. vadhAravA mATenA soto ane anukULatAo pUrI pADe che. mANeka (Ruby): A ratna gulAbI lAla raMganuM hoya che. te lAla ratno (Gemstones)mAMthI jyAre raMgIna kiraNo pasAra thAya che kiraNonuM vahana kare che, je hRdaya mATe upayogI che tathA bhAvanAtmaka tyAre, roganivAraka hIrAmAMthI pasAra thatAM raMgIna kiraNo karatAM, lAgaNIo sAthe saMbaMdha dharAve che. e sivAya ceDUparU, kolesTarola, judA ja prakAre kendrita thAya che ane judI ja asara kare che. hIrAmAMthI lohInuM gaMThAI javuM vageremAM upayogI che. te lohInuM paribhramaNa pasAra thatAM raMgIna kiraNo sau prathama zarIranA mULabhUta ekama koSa vyavasthita kare che ane AtmavizvAsa vadhAre che. upara asara kare che ane tyArabAda teno jIvanamAM anubhava thAya che, motI (Pearl): A naMga zveta arthAt sAteya raMganuM vahana kare che. jyAre ratnomAMthI pasAra thatAM raMgIna kiraNonI asara sau prathama kelazyamanI UNapa, AMkhanA roga, TI.bI. lohInuM UMcuM dabANa tathA jIvanamAM anubhavAya che ane anubhavo dvArA kudaratI rIte ja zarIranA mAnasika nabaLAI vageremAM motI upayogI che. mULabhUta koSomAM parivartana thAya che. paravALA (Coral): A ratna lAla raMganuM che. snAyu, lohI, hRdaya, pratyeka vyaktie paherelAM goLAkAra ratno dvArA utsarjita raMgIna prajananataMtra, thAIroiDa, pAcanataMtra, karoDarajju, hADakAM tathA navA kiraNo tene aMgata rIte, anya vyaktie paherelAM tevAM ja raMganA rano koSo pedA karavAnA kAryamAM paravALo khUba ja upayogI che. lohInuM karatAM, judA ja prakAranI asara kare che. vaLI A ratnone tenA dabANa UMcuM rahetuM hoya temaNe paravALAno auSadha tarIke upayoga paheravAnA viziSTa sthAna sAthe koI saMbaMdha nathI. karavo nahi, jo koI viziSTa anubhavo dvArA poSaNa ApatA A raMgIna pannA (Emerald): A ratna lIlA raMganAM kiraNonuM vahana kare che kiraNonA varNapaTamAM amuka cokkasa prakAranA raMganA kiraNonI khAmI ane te zArIrika rUjha lAvavA mATe upayogI che. zvasanataMtra, hRdaya, jaNAya to te vyaktie aMgata rIte, koI cokkasa prayatno ke upAyo lohI, DAyAbiTIsa, AMkhanA rogo vageremAM A ratna upayogI che. dvArA e raMganA kiraNonI khAmIne dUra karavI joie. jo anya hRdaya cakrane te majabUta kare che. prakAranA anubhavo varNapaTamAMnA koIka raMganI adhikatA batAvatA pokharAja (Yellow sapphire athavA Topaz): A ratna pILA hoya to tene ocho karavA prayatna karavo joie. Ama judA judA eka raMganA kiraNonuM vahana kare che. te baLatarA zAMta karI Ape che. tAva, ke adhika raMganI khAmI ane judA judA anya eka ke vadhu raMganI TI.bI. dAjyA hoya tyAre, mAnaMsika asvasthatA vageremAM upayogI adhikatAnA asaMkhya saMyojano/bhAMgAo/prakAro hoya che, jenAthI manuSyane che. AMtaraskuraNA tathA AdhyAtmika vikAsa, adhyayana AdimAM te r, Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana Disembara, 2003 sahAyaka che.. lasaNiyuM (Cars eye): A ratna ketunuM che. kapha ane kaphajanya hIro (Diamond): aMgata vyaktitva vikAsa, AtmavizvAsa, spaSTa rogo, harasa-masA ane keTalAka AMkhanA rogomAM te upayogI che. vicAro vagere mATe hIro upayogI che. A rIte kirliyana phoTogrAphI dvArA ApaNA AbhAmaMDaLanA raMgonI - nIlama (Blue Sapphire): A ratna vAdaLI raMganAM kiraNonuM vahana khAmI zodhI vividha prakAranAM ratno dvArA tenI pUrti karI, zubha lezyA kare che je pratyeka vyaktinI mAnasika taMdurastIArogya mATe upayogI arthAt zubha adhyavasAya dvArA puNyAnubaMdhI puNya upArjana karI zakAya che. tAva, phephara, apasmAra, vAI, gAMDapaNa, heDakI vagere rogomAM te che. vastuta: A cikitsAno Azaya zarIra nirAmaya karI bhogopabhogamAM upayogI che. rAcavAno nathI, paraMtu zubha ane zuddha adhyavasAya dvArA karmanirjarA karI | gomedaH A ratna rAhunuM che. te cAmaDInA rogo, harasa-masA, sau jIvo paraMparAe mokSasukha pAme e ja che. peTanI cUMka/du:khAvo vageremAM upayogI che. dharma : Aja Aja bhAI atyAre I pa. pU. zrI pUrNacandrasUrijI mahArAja kartavya kAjenI hAkala suNAvatuM eka subhASita kALaje kotarI ja karI levA joie, to emAM sarasatA bhaLe. rAkhavA jevI sonerI zikhAmaNa ApatAM kahe che ke, je kArya kAle zubha kAryonI ghaNI-ghaNI bhAvanAo kAla upara ThelavAI, to karavAno vicAra hoya, e Aje ja karI levuM. je kArya sAMje karavAno "bhATa jame kAla' e kahevatanI e "kAla" UgavA ja na pAmI hoya vicAra hoya, e savAre ja karI levuM ! kAraNa ke, mRtyu jyAre dvAra ane e bhAvanArUpI bIja aMkurita ane phalita thayA vinA ja saDI khakhaDAve che, tyAre e thobhatuM nathI hotuM ke, A vyaktie potAnuM javA pAmyA hoya. A ghaNAnA anubhavanI vAta che, to "bhAvanAnI kartavya karyuM che ke karavAnuM bAkI che ! paLe ja AraMbhAyelAM ghaNAM zubhakAryo saphaLa banI zakyAnAM dRSTAMto Aja Aja bhAI atyAre ! A bhAvanI je eka anubhava-vANI paNa ApaNI najara sAme ja banyA hovAthI A vAtanI satyatA lokamAM pracalita che, emAM A subhASita paDaghAya che. kartavyano bodha sAbita karavA koI purAvAonI apekSA rahetI nathI. karAvatuM A subhASita che. ethI kAlanuM Aje karI levAnuM je kArya hoya kAlanuM kAma Aje karavA pAchaLa, e kAryAraMbhamAM rasakasa reDavAnI e zubhakArya hovuM jarUrI che, e to cokhavaTa na karIe, to ya samajI dRSTi jema mukhya rahI che, ema jIvananI kSaNabhaMguratAnuM bhAna paNa javAya, evI spaSTa vAta che. ethI kartavya kAjenI A hAkala zubha gauNa rIte bhAga bhajavI rahyuM che. jIvana eTaluM badhuM kSaNabhaMgura che ke, ane sArA kAryone ja lAgu pADI zakAya, duSTa kAryone nahi. ATalI kAlanI vAta chAtI ThokIne uccAravA koI samartha nathI. mATe karyuM e spaSTa cokhavaTa pachI ApaNe AgaLa vadhIe. '' kAma ne vIMdhyuM e motI ! A nyAye zubhakAryamAM vilaMba karavo hitAvaha zA mATe kAlanuM kArya Aje karavuM ? ane sAMjanuM kArya savAre na gaNAya. hA, hajI acAnaka AvI UbhelA mRtyunA devane Ubho karavAnuM paNa kAraNa zuM ? koIpaNa kArya karavAno vicAra jyAre rAkhavAnI tAkAta hoya athavA to zubhakArya karI levAnI mudata ApavAnI AcAramAM avatarita thavAno hoya, tyAre ene utsAhanuM ane e kArya udAratA enAmAM saMbhavatI hoya, to to kadAca zubhakArya karavAmAM thato koIpaNa bhoge siddha karavAnA sAhasanuM pracaMDa pIThabaLa hoya che. emAM vilaMba saMtavya gaNAya. paNa jo A zakya ja ane saMbhavita ja na hoya, jema jema kALa vilaMba thato jAya, ema ema e pIThabaLanI pracaMDatAmAM to to AjanuM zubhakArya kAla upara ThelavI devuM, e to moTAmAM moTI ghaTADo thato jato hoya che. A to ApaNA svAnubhavanI vAta che. mUrkhAI gaNAvI joie. A ja vAtane zabdomAM guMjita karavI hoya, ApaNAmAM hajAra rUpiyAnA dAnanI pahelavahelI bhAvanA jAge, tyAre A rIte kahI zakAya ke, jevo utsAha ane zubhabhAva hoya che, evo utsAha e dAna bhAvanAnI "kAja kAlanuM Aja karI le, AjanuM karI le aba jAgRtinA kALa pachI uttarottara caDato ja rahe, e ekaMdare to ochuM kAla kAla karatA kALa AvI jaze, pachI karIza tuM kaba ?' saMbhavita che, paNa e utsAha evo ne evo TakI rahe e paNa ochuM A ja vAtane azubha kAryo mATe viparIta rIte dhaTAvavAnI che. saMbhavita che. A vAta to sau koInA anubhavanI che. mATe ja koIpaNa azubhakAryo to karavAM ja na joie, paNa jo azubhane AcaryA vinA zubhakArya karavAnI bhAvanA jAge, tyAre eno amala tarata ja karI cAle ema ja na hoya, to temAM "rasa' reDAI na jAya, enI to bharapUra nAMkhavAmAM Ave, to e kAryamAM 'rasa'nuM sarasa baLa reDAya che ane ethI kALajI rAkhavI joie. e mATe AjanuM azubhakArya kAla upara ThelatA enI zubha phaLadAyaka zakti aneka gaNI vadhI jAya che. jema varasAda varasato hoya ane vAvaNI thaI jAya, to e vAvetara koI pApakArya atyAre tarata karavAnuM mana thAya, to enI mudata sAMja tarata ja phaLe che, paNa vAvetara karyA pachI varasAdanI pratIkSA karavAmAM sudhI laMbAvI nAMkhavI joie. pApanuM koI kAma sAMje karavA niradhAryuM Ave, to enI phaLadAyakatA laMbAI jAya che. ema zubhakAryamAM ya A hoya, to ene bIjA divasanI savAra sudhI mulatavI rAkhavuM joie. Ama, ja nyAya lAgu paDe che. utsAha ane bhAvanAnI varSAnI taka sAdhI pApakArya laMbAvI daine, zakya hoya, to e "AvatI kAla'ne kadI laIne jo zubhanI vAvaNI thaI jAya, to e tarata phaLe che ane emAM UgavA ja na devI joie. kadAca azubhane AraMbhavAnI e AvatI kAla rasakasanI puSTi paNa umerAya che. mATe AjanA zubhakAryane kyAre paNa UgI ja jAya, to A rIte AgaLa AgaLa ThelAtuM e azubha eTaluM kAla upara ThelavuM na joie. zubhakArya karavAnI bhAvanA jo barAbara nIrasa banI gayuM haze ke, enI azubha phaLadAyaka zakti paNa ThIka ThIka jAgRta thaI cUkI hoya, to kAle karavAM dhArelAM zubhakAryo Aje je karI hAsa pAmI gaI haze. eTalA mATe AjanuM kArya kAla upara na laI javuM levAM joie. ane sAMje je zubhakArya karavAnAM dhAryA hoya, e savAre joie ane AjanuM azubha kArya kAla upara ThelavuM joie. Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Disembara, 2003 prabuddha jIvana dAnavIra jhela kAvinsakI naDaoN. maheravAna bhamagarA jhelanI philasUphI evI che ke Izvara-kRpAthI ApaNane koI bAhya keTalAka samaya pahelAM huM amerikAmAM philADelphiyA zaheramAM hato tyAre 24 ogaSTa 2003nAM 'philADelphIA InkavAyarara' dainikamAM sAnaMda-Azcarya thAya evA samAcAra vAMcavA maLyA. abajopati bila geTsanI sakhAvata viSe je cAra varSa pahelAM vAMceluM, tenI yAda smRti-saMpatti, yA AMtarika saMpadA, vipUla pramANamAM maLI hoya, to temAMthI paTala para pharI eka vAra chavAI gaI. eka navA dAnavIranuM nAma bane teTalI vadhumAM vadhu, ApaNe sArvajanika lAbhArthe-bahujana hitAya ! jALAvA maLyuMH jhela kAvisakI ! pensilavAnInAM jeskinaTAunanA bahujana sukhAya ! -dAna karavI ja joIe. buddhimattA hoya to te, ane A dhanADho. potAnI lagabhaga badhI saMpatti-karoDo Dolarsa potAnAM dhanamanA hoya to te, badhuM ja kheMcI devuM, emAM ja ApaNA jIvananI mA-bApa ane aMgata mitronI anicchA chatAM dAnamAM ApI dIdhI dhanyatA che. pitA IraviMga ane mAtA rIkA, jo ke dIkarA jhelanI vadhu che! sagAsaMbaMdhIonI nArAjagI samajI zakAya ema che, kAraNa ke paDatI dAna-vRtti pasaMda karatAM nathI, paraMtu ele joyuM-jANavuM che ke hajI jhelanI potAnI uMmara phakta 48 varSanI ja che. jo ke gharamAM saMpattinI relamachela vacce UcharelAM saMtAno sAmAnya rIte mA-bApanA DaoNkTara patnInI thoDI Avaka che, paraMtu 7 thI 11 varSanI uMmaranA cAra paisA khoTe raste veDaphI nAkhatAM zauya che; eno sadupayoga nahi, bALakono uchera ane bhaNatara uparAMta kadAca aNadhA bIjA kharca durvyaya ja karatAM hoya che. vaLI jhelano jAta anubhava paNa evo rahyo kAvinsakI parivArane bhaviSyamAM muzkelImAM mUkI zake ema che. Ake kuTuMba eka madhyama varganI kolonImAM vase che, ane bALako ochI phIvALI pablika skUlamAM ja bhaNe che. patnI emilI potAnI DhAkTarI prekTIsa pArTa-TAIma ja karI zake che, kAraNa eNe bALakone paNa saMbhALavAnAM che. A parivAra pAse gADIomAM be mInI vAna--te paNa jarIpurANo! --sivAya koI vAhana paNa nathI; kuTuMba haMmeza sAduM jIvana gujAryuM che; khoTo kharca ke vaibhava-dekhADI kadI karyo nathI. riodhana padI mA-bApanAM traNA bALakomAMno eka, ela nAnI uMmarathI ja komyunijhama, nAgarika-hakka-lAta vagere tarapha enA pitAzrI IraviMga, je Aje 88nI uMmaranA che, temane kAraNe kheMcAyo hatI. 1975 thI ATha varSa sudhI jhele ImozanalI DisTarbaDa* bALakonI eka zALAmAM zikSaka tarIke kAma karyuM hatuM. tyAra pachI eNe rInesAM sAhityano UMDo abhyAsa karI, yunivarsiTImAM DaoNkTareTanI padavI meLavI. 1984mAM enI moTI bahena phephasAMnA kensarathI mRtyu pAmI, teno ane bhAre ApAta lAgyo, ane evA rogonI rokaThAma mATe pote koIka saMzodhana kendra sthApI zake to sAruM, evA vicAro ane 11 AvavA lAgyA. yunivarsiTImAM lekcararazipa maLI tyAre eka veLA e yunivarsiTInAM OM ja amuka makAno, je koIka kAraNe veMcavA mUkAyAM hatAM, te jhele, akAAja, kyAMthI rakama udhAra laI, saste bhAve kharIdI lIdhAM. thoDA samaya pachI e ja makAnonI kiMmata khUba ja moTI aMkAI, tyAre e vecI daIne jhele paMcAsa lAkha Dolarsa eka ja sodAmAM kamAI lIdhA! e jo ke saMpatti ke dhana-saMgrahamAM jarAya rasa na hato, chatAM jela pachIthI lekcarara maTIne rIAlTa2 jamIna, makAnanI le-vecanA vyavasAyavALo banI gayo! nabanI mArIne kArarI e lAkho Dolarsa varSovarSa kamAno rahyo. jhalanI AkAMkSA eka ja hatI, khUba dIlata kamAIne kuberapati thavuM, ane pachI e badho khajAno dAnamAM vaheMcI nAkhavo! gharamAM e saMghavo nahi ! patnI emilInI salAha mAnI jhele potAnAM cAra bALakonA nirvAha, abhyAsa Adi mATe to bavarA karI ja lIdhI, paraMtu trIsa miliyana Dolarsa jevI mAtabara rakama auhAya sTeTa yunivarsiTInI skUla opha pablika helthane AmajanatAnAM svAsthya sudhAra kAje dAnamAM ApI dIdhI. vaLI eNe maMda-buddhinAM bALako mATe paNa moTuM dAna karyuM. jema jema e sakhAvata karato gayo tema tema ene aMdarathI eka adbhuta zAMtino, haLavAzano, anubhava thato rahyo. sAta varSathI e eka madhyama kadanAM, daDha lAkha DolarsamAM kharIdelAM gharamAM ja rahe che; ane phakta pacAsa hajAra DaoNlaranI vArSika Avaka para, kula cha jaNanAM kuTuMbano nirvAha thaI rahyo che. jhelane mana lahANa, yAne dhanaprAptinuM koI mahattva ja nathI, jo e laharAnI pAchaLa lahANI, yArna dAna ApavAnI taka ApaNe jatI karIe! ! dha-lAlasA mukta jhelane keTalAMya varSothI eka bIjo vicAra pA tAvato hato: kema blaDa Donezana thaI zake che, tema mArI eka kiDanI DoneTa kepa na karuM?' abatta, A vicAra, ApAne-ke koIne paNa kadAca gAMDapaNa jevo lAge, paraMtu jhelane nahoto lAgato jhelano khAsa mitra kAhana paNa A vicArathI rAjI na hato. patnI ane mA-bApanI jema kahane paNa jhelane samajAvavA prayatna karyo ke 'tAre to patnI uparAMta cAra bALakI che! kAle UThIne kadAca emAMnA koI bALakane ja tArI kiDanInI jarUra ubhI thAya, to te kAraNo paNa nAre kiDanI-dAna karavAnI utAvaLa to na ja karavI joIe!' keTalIka IspitAloe paNa enI kiDanI kADhavA mATe nA pADI; kyAMka to e gAMDo ke cakrama to nathI thaI gayI te jANavA mATe sAIkIATrIsTo dvArA paNa tapAsa karAI ! mAnava-ItihAsamAM evA koIpA dhanapatino ullekha nathI jeNe potAnI Arthika saMpadA to sArvajanika bhalA mATe dAna karI dIdhI hoya, taduparAMta potAnAM zarIranA eka ati Avazyaka aMganuM dAna jIvatAjIvata (maraNottara nI 12 koI trAhita vyakti (saguM-saMbaMdhI nahi !) mATe karyuM hoya | 'AlbarTa AInsaTAIna' nAmanA meDikla senTaramAM selanI zArIrika ane mAnasika svasthatAnI AkarI tapAsa karAyA pachI, 22-7-03ne divase enI eka kiDanI kADhI levAI, ane tene eka trIsa varSanI mahilA nAme hornala rIDanI bagaDelI kiThanIne sthAne 'TrAnsaplAnTa' karAI. bannenAM oparezanane mahino thaI gayo tyArano riporTa hato ke banne svastha che ! oNrnala rItane mana to te svAbhAvika rIte ja bhagavAna-svarUpa banI gayI che, bhale jhela bIjA ane cakrama mAnatA hoya ! bIjI bAju Dornala rIDa paNa svapnazIla che; jhelanI madadathI ja eNe tarachoDAyelI strIo ane bALako mATe . Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prabuddha jIvana che. Disembara, 2003 - A aMdAja bApanuM ghara' jevuM eka Azrama-sthaLa banAvyuM che. - vArSika sAmAnya sabhA. jhela jevA mahAdAnI vize vAMcIne, madhara TeresAnA zabdonI yAda AvI jAya che : zrI muMbaI jaina yuvaka saMghanI vArSika sAmAnya sabhA zukravAra, ! tA. 2 jI jAnyuArI, 2004nA roja sAMjanA pa-30 kalAke ApatA ja raho! badhuM ja dAna karatA raho! saMghanA kAryAlaya, paramAnaMda kApaDiyA sabhAgRhamAM maLaze je vakhate takalIpha veThIne paNa basa Apo ja Apo !" nIce pramANe kAmakAja hAtha dharavAmAM Avaze. ApaNAM zAstro kahe che ke jema tananI zuddhi snAnathI, ane mananI (1) gata vArSika sAmAnya sabhAnI miniTsanuM vAMcana ane bahAlI. zuddhi dhyAnathI thAya che, tema dhananI zuddhi dAnathI thAya che. divALInA (2) gata varSa 2002-2003 nA saMdha tema ja zrI maNilAla divasomAM dhanaterasanA parvanA divase lakSmIpUjana karAya che; nArAyaNanI mokamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlayanA ArAdhanA choDI, ApaNe nagadanArAyaNa yAne "pholsa goDa'nI te vRttAMta tathA oDiTeDa thayelA hisAbo maMjUra karavA. divase ArAdhanA karatA hoIe chIe. sAttvika jIvana-zailInA amalamAM |(3) sane 2003-2004 nI sAla mATe saMghanA padAdhikArIo dharma, artha, kAma ane mokSa, cAreno mahimA gavAyo che. ahIM 'artha'nA tema ja kAryavAhaka samitinA 15 sabhyonI cUMTaNI. aneka arthamAM Arthika saMpatti, yAne dhananI vAta paNa svIkArya che, I(4) sane 2003-2004 nI sAla mATe saMgha tema ja zrI maNilAla ane jIvana dhanya bane tevI sArthaka (sa+arthaka) pravRttionI vAta paNa mokamacaMda zAha sArvajanika vAcanAlaya ane pustakAlayanA samAviSTa che. jhelanAM jIvanamAM ApaNane nirarthaka artha-upArjanathI aMdAjI bajeTane maMjUrI ApavI. chuTakAro meLavI cUkela eka mahAmAnavanAM darzana thAya che. jhelanI jema I(5) sane 2003-2004 nI sAla mATe saMgha tema ja vAcanAlayaApaNe dAnano dhodha varSAvI zakIe eTalI saMpatti bhale na hoya, pustakAlayanA oDiTarsanI nimaNUMka karavI tathA vAcanAlayadAnanuM eka nAnuM jharaNuM vahetuM karI zakIe to paNa sAruM. potAne mATe pustakAlayanI bhAvi pravRttio aMge vicAraNA karI nirNaya ja nahi ane potAnAMne mATe ja nahi-je koI hAjatamaMda hoya tene I karavo. mATe madadano hAtha jarUra ja laMbAvI zakIe! ApaNe diladAra avazya (6) pramukhazrInI maMjUrIthI anya rajUAta. banI zakIe! sAce ja, e zakya che ! upara jaNAvelI vArSika sAmAnya sabhAnA anusaMdhAnamAM jaNAvavAnuM jhela krAnsikIne abhinaMdana ApavA eka patra meM tyAre lakhyo | ke saMgha tema ja vAcanAlaya ane pustakAlayanA oDiTa thayelA hato. paraMtu temano javAba Avyo nahi. ame rUbarU maLavA gayA to | hisAbo saMghanA kAryAlayamAM rAkhavAmAM AvyA che. tA. ra6-12-- khabara paDI ke prasiddhithI bacavA teo bIje rahevA cAlyA gayA che. | 2003 thI tA.31-12-2003 sudhInA divasomAM baporanA 3 thI 6 sudhImAM koipaNa sabhya tenuM nirIkSaNa karI zakaze. koine mAre to eka DaoNkTara tarIke temane samajAvavuM hatuM ke have jyAre temanA A sAmAnya sabhAmAM hisAbo aMge prazna pUchavAnI IcchA hoya to zarIramAM phakta eka kiDanI che tyAre temaNe zI saMbhALa rAkhavI | vArSika sAmAnya sabhAnA be divasa agAu lekhita mokalavA joIe. moTA bhAganA amerikano mAMsAhArI hoya che, tema teo teone vinaMtI. paNa mAMsAhArI haze. mAMsAhAramAM rogakAraka, esiDika ane TokSika je sabhyone oDiTa karelA hisAbonI nakala joie to temanI aneka tattvo hoya che. A jherI padAtho, jemAM horamonsa, Alekhita arajI maLatAM nakala mokalavAmAM Avaze. enTIbAyoTikasa InsekTIsAIsa, vagereno paNa samAveza thAya che, vArSika sAmAnya sabhAmAM sarva sabhyone upasthita rahevA vinaMtI che. ' teno nikAla karavAno, yA tene binanukasAnakAraka banAvavAno kAmaboja nirubahena esa. zAha ApaNAM zarIranAM eka ja avayava para sauthI vadhu paDe che, je avayava DaoN. dhanavaMta TI. zAha che kiDanI! have eka ja kiDanI para AkhI jiMdagI gujAravAnI hoya maMtrIo to zarIrano e avayava svastha rahe te mATe saMpUrNa zAkAhArI thavAya to ghaNuM sAruM! IMDAM to jarUrathI baMdha karavAM joIe. zAkAhAramAM paNa zAka-lIlotarI, phaLa, dhAnya ke kaThoLa, hAthachaDa cokhA, eno ja asthi sAravAra kendra khorAka levo joIe. rIphAInDa sTArca ke sAkaranI parahejI paNa jarUrI saMghanA upakrame hADakAnAM niSNAta DaoN. jamazeda pIThAvAlA dvArA hADakAnAM dardIone maphata sAravAra dara ravivAre savAranA 10-30 thI che. jalada maracAM-masAlAno tyAga paNa eTalo ja Avazyaka ; mIThuM, 1-30 sudhI saMghanA kAryAlayamAM (385, saradAra vI. pI. roDa, prArthanA namaka paNa nahi jevuM. mAkhaNa, cIjha vagere DerI-proDano breDa samAja, muMbaI-400 004, phonaH 38ra0ra96) apAya che. hADakAnAM sAtheno upayoga paNa na thAya teTaluM sAruM. dardIone teno lAbha levA vinaMtI che. - jhalano meLApa na thayo, paNa kiDanInA dardIone ke zarIramAM phakta jayAbena vIrA A nirubahena esa. zAha eka kiDanIvALAne, kiDanI sAcavavAnI IcchAvALAone ane tamAmane saMyojaka DaoN. dhanavaMta TI. zAha mArI A ja salAha che. maMtrIo Printed & Published by Nirubahen Subodhbhal Shah on behalf of Shri Mumbal Jafn Yuvak Sangh and Printed at Fakhri Printing Works, 312/A, Byculla Service Industrial Estate, Dadall Konddey Cross Road, Byculla, Mumbai 400 027 And Published at 385 Si.V.P Road, Mumbai-400 004, Editor: Ramanlal C. Shah A TI