Book Title: Gujaratna Hastprat Bhandarona Sandharbhma Amdavadna Hastprat Bhandaro Ek Adhyayan
Author(s): Navalsinh K Vaghela, Rasesh Jamindar
Publisher: Gujarat Vidyapith
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020032/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gUjarAta vidyApIThamAM ItihAsa viSayamAM utara vighAnI anupAra'gata (ema. phila.) nI padavI mATe prastuta karelA zodhaniba'dha (1986) gujarAtanA hastapratabhaDA rAnA sadabha mAM amadAvAdanA hastapratabhaMDArA: eka adhyayana prastuta kartA. navalasiMha ke. vAghelA salAhakAra aDyApaka DI. raseza jamInadAra ItihAsa ane sa sakRti vibhAga gUjarAta vidyApITha amadAvAda 380 014 For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gujarAta vidyApITha graMthAlaya Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gUjarAta vidyApIThamAM ItihAsa viSayamAM daphatara vidyAnI anupAraMgata (ema. phila.) nI padavI mATe prastuta karela zodhanibaMdha (1986) gujarAtanA hastapratabhaMDArAnA saMdarbhamAM amadAvAdanA hastapratabhaMDAra : eka adhyayana prastuta kartA navalasiMha ke. vAghelA 4 salAhakAra adhyApaka De. raseza jamInadAra | 0 - itihAsa ane saMskRti vibhAga gUjarAta vidyApITha amadAvAda 380 014 For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DISSERTATION PRESENTED TO TITO GUJARAT VIDYAPITH IN II STORY FOR ANUPA RANGAT IN ARCHIVAL SCIENCE, 1986. (M. PHIL. ) DEGREE A STUDY OF THE MANUSCRIPT LIBRARIES OF GUJARAT WITH SPECIAL REFERENCE TO THE MANUSCRIPT LIBRA PILS OF AIMEDA BAD BY NAVALSINH K VAGHELA ADVISER PROF. DR. RASESH JAMINDAR DEPARIMENT OF HISTORY AND CULTURE, GUJARAT VIDYAPITH, AIMEDA 3. D-380014. For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - bhi ke da na : bhArata ane ame anya dezomAM mukaLAnA gAgasta pahelAnA jJAnano vAraso hastalikhita graMthonA svarUpe saMgrahAyelo athavAyelo jovA maLe che. cAne na thavodyoga tema ja muskAnA mate thayelA aneka zodhakhoLane kAraNe muni sAmI dhaNI moTI saMkhyAmAM prakAzita thaI u5labadha thatI rahe che. sAthe sAthe judA judA triomAM codhakho paNa te ja pramANamAM thatI rahe che. pariNAme mAre aviratapaNe pragaTa thatI rahelI murina sAmagrI ke mAhitI vihole kApathI ja muni sAmagrIne saMgrahIta karavAnuM zakaya banyuM che. hatI. prAcIna samayamAM yAthI naSpha ni paristhiti hatI. mALAnI zodha thaI na hovAne kAraNe badhA ja 7mI tADapatra ke hAthabanAvaddhA kAgaLa para hAthe ja lakhavAmI bhAvatA hatA. kaccha lahiyAyo eka ja prana parathI vadhAre nakalo taiyAra paNa karatA hatA, jemAM ghaNo samaya vyatita thato. mA pratonuM mUlya paNa savizeSa rahetuM. ApaNA pUrvajoe bhAvi peDhInA upayoga mATe jJAnanA mA amUlya vArasAne sAcavavAnA vyavasthita prayatno cAiyA hatA ne lIdhe cAne gujarAtamAM mane pAra karIne amadAvAdamAM moTI caMkhyAmAM mAvA hastapratabaMDAro jovA maLe che. prA dhanibaMdhamAM rAtanAM vividha sthaLoe mAvelA hastapanabhaMDAranA cazmA amadAvAdanA hastapanabhaMDAroha vize carcAyata rajU karyuM che. gujarAta vidyApI zakAyamanI sevA daramiyAna mA vibhAgamAM samAvAyelI hastapano jovA maLI. mukti thI ni svarUpa - rAva8 ane lekhanazailI dharAvatI mA prato vi vize mAhitI meLavavAnI jijJAsA pa tethI udbhavelI. lA.da.bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira dhvArA 'hastaprata vijJAna e pATha karodhana" agenA phAgALAnA abhyAsakramamAM prAthamika tAlIma paNa meLavI, je prastuta sodhana kAmi sAthaka nIvaDI. For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gUjarAta vidyApImAM 1984-85 mAM ItihAsa ane saMskRti vibhAgamAM "daphatara dmiA' nA anupAraMgata abhyAskamamAM joDAtAM tene sabadhita zodhanibaMdha pasaMda karavAnI javAbadArI cAvI. paraMtu ItihAsa ane saMskRti vibhAganA makA e mArA A zodhanibaMdhanA mArgadarzaka zrI Do.rAbhAI jamInadAre dmiAthInI rasa-rUci ane abhyAsa kavine khyAnamAM rAkhI keplAka viSayonI sAthe A viSaya aMge pa nidara karatAM mArI vizaya pasaMdagI karaLa banI. kAlaya vijJAna e hastaprata vijJAnane niko sabaMdha hovAthI mA vikAcamAM IMdhodhana karavAno rasa vize jAgRta thayo. prastuta nibaMdha vize mA hinI prApta karavA mATe kokAya pappA viga (pacoga karyo che. amadAvApnA hastapratabhaMDAronI mulAkAta laIne bahAranI vyavasthA sAthe saMbaMdha dharAvatA karmacArIo tema ja anya vidhvAna vyakitamo pAsethI tema na baDA2onA nirIkA bAda mA zodhanibaMdha mATI jarUrI mAhitI ekatrita karI che. zodhanibaMdhamAnI keTalIka saMdarbha mAhitI meLavavA mATe mudita sAmagrIno pas upayoga karyo che, jenI sUci mA zodhanibaMdhakhA aMtamAM mApI che. mArI A zodhanibaMdha taiyAra karavA mATe mane satata rahyA ane dAha pUrI pAkhA2 mArgadazaka zrI Do.rararabhAI jamInadAao aMtaHkaraNapUrvaka mAthAra mAnuM chuM. uparAMta mA vibhAganA anidhi prAdhyApaka zrI DaoN.ramaNalAla nA. mahetAe nibaMdhanA viSayavastu ane saMbodhanakArya pratye kA kiMmatI sUcano badala AbhAranI lAgaNI vyakata karuM chuM. mA zodhanibaMdha mATenI jarUrI mAhitI pUrI pAbAra zrI ramebhAI mAlavaNiyA ane lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiranA kAryakara DaoN.kanubhAI zeTha, zrI jerIMgabhAI ThAkora ane zrI lakSmaNabhAI bhojakane pakaDa matte yAda karI lauM chuM. mA zodhanibaMdhanA kolama For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir samAveza thayelA amadAvAbA hastapratabhaMDAranA vyavasthApako - TrasTImono tema ja mane mArA kAbA satata sahakAra ApatA rahelA vidhApIbA - ane khAsa karIne gujarAta vidyApITha thAlayambA - mArA sAthI mitronA sneha mane sadbhAva tarapha dhanyatA vyakata karuM chuM. gallo navalahi kesarIsiMha vAghelA amadAvAda, 3 17-86. For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra prakaraNa - 1 kaNa prakaraNa prakaraNa prakaraNa -1 prakA - pa prakaraNa 3 - ' cha www.kobatirth.org || ka ma Na ka 8 prastAvanA hastaprata : racanA ane prakAra gujarAtamAM lekhanakaLAnI prAcInatA ne hasta to gujarAtanA hastatabhaMDAro mane tenuM mahatva samadAvAdanA hastapratabhaMDAro hastapratonA saMrakSANa ane jALavaNI mATenA mAdhunika upAyo upasaMhAra pRSTha khAM For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1- 7 -6 86 - su 61 - 99 98-15 153-18 1914 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pm0000000000000gg i p cipiung' J: 3 = 9 diu: 8888888888328 d kaaaaaaaaaaaaaaaaaa QUOCOOvo COO00009 = = == == == prastA va nA huM pccccc For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAratamAM hajAro varSothI kAnanA pravAhanI avicchinna dhArA satata vahayA kare che. vedika kALathI bhAratmA RSimunioe vedo, upaniSado temaja anya zAddho dhvArA bhAratIya prajAne sAnano je amUlya vAraso pradAna kayo che temA para ja bhAratIya saMskRti TakI rahI che. bhAratIya RSimunimome kuni, smRti ane vizALa vArA pAnanA vArasAne mAnaparyata jIvaMta rAkhyo che. vedakALamAM jJAna mukhyatve tine yAdhArita hatuM. vedanI RcAmo - maMtro mATe lekhaphiyAno nibodha hovAnI mAnyatA che. bAdamAM sacavAyelI smRti svA2A AcAra-viSAe pakhAra aneka zAstro racAya. zAtaramnAmo pachI cA vidhAmo bhAvi peDhIne upayogI banI rahe te mATe zAstronA rAhanI agatya paNa svIkA2 I. bhAratamAM hastalikhita graMthone jJAnanA sattA mATe jALavavAnI phUkAta vyakibata dhoraNe ane sAmuhika dhoraNe ema be rIte thaI. e samaye hastalikhita graMtho sAthvI rAkhanAra gorava samAjamAM jovAtuM. aneka vidhvAno pAse hastalikhita dhono saMgraha raheto. to sAmuhika dhoraNe maMdiro, maTho, pA ALa mo vageremAM temaja prAcIna vizvavidyAlayomAM thAlayamAM gAvA thono vAha vipula pramANamAM jovA maLato. prAcIna bhAratamAM brAhamadhama uparAMta bomba ane e dharma paraMparAmono mazaH vikAsa thayo. mA bane paraMparAmomAM bhikSAmo ane kAmo mATe aparisAinA napAlanano ka... mArAha rakhAtI. gaMthono agni ke graha karavo te pa tyAgadhane hAnirUpa ane pAparUpa mAnavAmAM AvyAM. A karAra bodhyamikAco ane enasAdhamoe vyakitagata pustakAha karelo nahIM. bhAratanA vidhAdhAmo - nAlaMdA, takA rivA, vikamazilA, valAmImI badhu paparanA hastaprataDAra vija jovA maLatA. de. ane videnA ghaNA vidhvAna mA hastaprata cAmarIno upayoga karatA. cInI yAtrIone zAhayAna ane yuvAnasvAge bhAratIya vidyAnA aneka graMthono abhyAsa kayAbA mane keTalAka ko potAnI sAthe svade laI jaI tyAnI bhASAmAM anuvAda kayAnA ullekho maLI Ave che. For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kattbane bhAratamAMthI bAdhya dhama dhImedhIme lupta thaze ane ra9 pAmI bhAratanA keTalAka paDozI dezo - nepAla, tibeTa, dilona, brahamade, cIna vageremAM phelAyo. bombavihAranuM svarUpa badalAtA temaja bolvandra prasAra bhArata mAdhya praderImAM ja thayo hovAne kAraNe badhdha paraMparAnA graMtho ke DAro tenA mULa svarUpe ke navA svarUpe je te pradezomAM cAlyA gayA. mAre vAratamAM badhAmanA graMthonI hastaprato bAra prApta thatI nathI. prAcIna bhAratamAM je vithono abhyAsa karavA mATe paraderanA jiphA vivAno vArata AvatA hAla dhamonI pato meLavavA bhAratanA vivAnone bhAratanI nArApAnA deromAM javuM paDe che. badhAnI jema ja dharmamAM paNa sAdhamo mATe aparigrahanA napAlana upara viloga bhAra mUkavAmAM Avato. tyAgadhabI uccakakSAne pAvanAra macAyomuni temanA paci vanomAMnA eka aparigrahavratanuM vizeSarUpe pAlana karatA, na mAgamagraMtho - khAsa karIne "kAbhASya' ane 'nizIbhASya jevA temAM pusakAnA nibadha upara vizeSa bhAra mukAyo che. aAma dharNo sAthe rAkhavA bAdhArUpa hovAthI te samayamAM moTAbhAganA bhAgamAM - dhArAdho smaraNazakita davArA ja grAhaya karAtA. paraMtu munizrI puNayavijayajInA mate 'jayAM sudhI jene zramaNomAM rAThakanI vyavasthA jaLavAI rahI tyAM sudhI pustakonA pariharanI jarUriyAta (bhI nahotI thaI paraMtu kALabaLe temanAmAM svAdhyAya, 50-5Ama mA dima rilitA dAkhala thatAM bhAgamAM bhUlavA lAgyA, kALanA prabhAve jene kamaNonI yAdadAsta moTA pramANamAM parAtI cAlI 1 mAma pAchaLathI jenadhanamAM graMthonA lekhana ane saMgraha karavAnI agatya samajAI. valabhIpurama vIra saMvata 980 (vi.510)mAM 1. pucavijayajI, zAratIya nena zramaNaraphati ane lekhanakaLA, amadAvAda, 17 6, pR.14, For Private and Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org * 3 devadeiva phmAzramanA netRtva heThaLa 'samavAya' maLyuM ane tyAM jainamAgama graMthonI nakalo karavAno temaja anya dharmagraMthonA lekhanakArya karavA raMgeno nirNaya levAyo, je vAlamIvAyanA tarIke moLakhAya che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaina samAjanA mAM nica pachI jainAcAyoe eka graMthonI racanAo karI, jaina dhanika zramaNomeM sAdhumahArAjonI yAjJAthI lahiyAmo rokIne asaMkhya graMthonI nakalo karAvI, tyArabAda gujarAtamAM hastapratonI saMkhyA anekagaNI vadhavA lAgI. gujarAtane vA ttiya, vidhA, kaLA, sAhitya, dharma ane auMskArano vAraso parApUrvathI maLyo che. gujarAtanA jJAna ane saMskAraghananA vArasAne hastapratabhaMDAronI sthApanA karIne sAparyaMta TakAvI rAkhavAmAM je sAmo e jaina dhanika gRhono phALo vizeSya che. ema kahI zakAya. gujarAtamAM judA judA sthaLone vALa jJAnabhaMDAro maLI Ave che, mA naLaMDAronI sthApanA koNe ane kayAre karI haze teno koI lili baidha ItihAsa maLI zakato nathI, paraMtu valabhIvAyanA pachI rIlekhananI pravRttine vega maLyo. tyArabAda asaMkhya graMthonI pratilipiso taiyAra thaI temaja navA graMtho paNa lakhAyA, mA badhA graMthone vyavasthita rIte sAcavavAnI jarUriyAta paNa ubhI thaI. A jarUriyAtamAMthI AnaDAro mustitvamAM AvyA haze, jena grAmonI sIdhI doravaNI heThaLa mA AnabhaMDAromAMnI hastapratonI vyavasthAnI ane jALavaNInI javAbadArI paNa keTalAka jena saidhoye upADI lIdhI. mATe AvA saMdho dhvArA cAlatA jJAnabhaMDArone ApaNe sAMki maiMDAro tarIke moLakhIe chIe. gujarAtamAM brAhamaNadhanuM vana paNa savizeSa rahayuM che. brAhamadharmamAM vyakitagata rIte parigrahano nibaMdha na hovAne kAraNe aneka vyakitasro pAse hastapratono baiMgata saMgraha 9bho thayelo haze, paraMtu gujarAtanI aneka rAjakIya uthalapAthalo ane dhAkisa~dhAdhUMdhInA samayamAMthI pasAra thatAM kaLabaLe AvA vyakitagata hastaprata graho nAza pAmyA che. athavA to hastapratonI sAcavaNI mATe yogya kAthI na levAtAM asaMkhya pratono nAda zyo che ema mAnavAmAM Ave che. For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 4 joke tena sAme samAjamAM vyakitagata rIte saMgrahAyelI AvI aneka prato ekaThI karI che ane jaina jJAnalaiMDAromAM grAvavA rAkhelI che. tethI ja tena jJAnabhaMDAromAM jaina sAhitya uparAMta jainetara prato paNa asaMkhya pramANamAM maLI mAve che. jena paraMparAmAM mAcAyo-munione dhArmika bAne kAraNe vArata bahAranA dezomAM Aira kayo nathI tethI tenA sIdhA mAdana heThaLa cAlatA bhaMDAronA gho bhAratamAM ja sacavAI rahyA che. tema chatAM aMgrejonA magamana pachI hastaprata bhaMDAromAMnI temaja vyakitagata saMgrahamAMnI gamUlya evI asaMkhya hastaprato paradezamAM ghasaDAI gaI. mAre paNa paradezanA ghaNA dezonAM graMthAlayo ane grahAlayona saMskRta - prAkRta - gujarAtI temaja anya bhAgAmono khya prato saMgrahAyelI che, jenI sUcipatro paNa prakAzti thayelI jovA maLe che, gujarAtamAM jaina sAdhuchyo ane jainadhonA prayatnonA pariNAme Aje ghaNAM sthaLone sArI evI zakhyAmAM hastapratabhaMDAro vidhamAna che, jemAM pIMkhya hastaprato pA2I sthitimAM sacavAI rahI che. chellAM thoDA varSomAM gujarAtamAM hastaprata hAronI sthApanA karAvAmAM mane temAM saMgrahAyelI hastapratone vyavasthita karavAmAM aneka jenArAe vyavasthitapaNe kAma kareluM che, jemAM AgamaprabhAkara munizrI puNyavijayanI mahArAja, teozrInA dAdAguru zrI karmi vijayajI mahA2Aja tathA gura munivarya zrI caturavijayajI mahArAje jJAnaDAronA (dhdhAra mATe je athAga parizrama vhAvyo che te jotAM mAjanI ane bhAvi peDhI zarmA temanI traNa banI raheze. tenIzrIe gujarAtamAMnA lIMbaDI, pArTI, khaMbhAta, vaDodarA, Anagara, pAlItANA, amadAvAda tathA rAjasthAnamAMnA jesalamera, bikAnera, jodhapura uparAMta bIjA aneka sthaLonA niSThAronA rakhyAbaMdha hastalikhita graMzone tamAcI, tene suvyavasthita karI tenI yAdIo taiyAra karAvI ApI, kebAka hastaprata bhaMgaronA mAhitIpUrNa sUcipatro paNa prasidhdha karAvyA, to vaLI koI koI hastapratalaiMDAromAM hastaprato mATe reparo, baMdhano, dAbaDA ke peTImo mane kabATonI paNa vyavasthA karAvI mArI, keTalAMya prAcIna hastapratalaiMDArone nAmazeSya thatA bacAvI lIdhA che. For Private and Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 munithI puNyavijayajIne nukasAna pAmelI hastapratonI mAvajata mATe ghaNI ja kALajIpUrvaka dhyAna mApeluM. reMTI gayelI hato ke phATI tUTI gayelA patrone paNa cogya sArakAra ane mAvajata dhvArA sArI hAlatamAM lAvI zakAya te bAbata temaNe nA pahelAM samajAvI, prANIna hastapratonI kiMmata samajIne pustaka vikretAo ke aMgata baiMDAra dharAvanAra pAsethI hastaprato parIdAvIne temaja anya nAnA hastapratabhaMDAronI hastapratone suradA mATe moTA bhaMDAro sAthe joDI devA kunehathI kAma laIne gujarAtanA ane rAjasthAnanA moTAbhAganA hastaprata bhaMDArone samRdhdha banAvyA che. agAu joyuM te mujaba jaina dho aa2aa saMcAlita hastapratabhaMDAro DhAMka bhaMDAro kahevAya che. jyAre bIjo prakAra vyakigata mAlikInA hastapratabhaMDArano che. chellAM thoDAM vadhI gujarAtamAM hastapratalaiMDAro vrIjo prakAra sastitvamAM Avyo che. temAM zodhana saMsthA ke dhiAvasthA sAthe gaLAyelA hastapratabhaMDArone mukI zakAya. gujarAtamAM cAvI eka saMsthAno mAre kiMmatI hastapratono sAro evo caiAha jovA maLe che. gujarAtamAM gamadAvAda uparAMta vhorA, gvArakA, surata, naDiyAda, maliyAbADA, jAmanagara vagere aneka sthaLoce jena ke jenetara zodhana saMsthAno mane vividhAlayo pAse mUlya hastaprato saMgrahAyelI che. jena seMdho ane anya saMsthAyoye hastapratonI mahattA pichANI, teo saMgraha karI te nibhAvavAnI javAbadArI sAthe cA pravRttine vyApakapaNe panAvI che. A pravRttinA paripAkarUpe hAla gujarAtamAM paNa sthaLoe hastapratIDA) jovA maLe che. eka noMdha mujaba gujarAtamAM cAre 6 thI vadhAre sthaLone lagA 115 thI vadhu saMkhyAmAM hastapratabhaMDAro mAvelA che, temAM caMdAne sAta lAkhathI paNa vadhAre saMkhyAmAM vividha bhASA, lipi temaja viSponI kRtyo saMgrahAyelI che. For Private and Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6 mAta amadAvAdamAM ja vividha sthaLone mAvela sAdhika saMcAlana heThaLanA bAra jeTalA jema hastAnabhaMDAro che. temAM havelI pratonI saMkhyA lagabhaga 74,000 jeTalI che. mA uparAMta saMsthAnA vahIvaTa sAthe aikaLAyelI mahatvanA cAra hastapratabhaMDAro che, jemAM eka vivavidyAlaya sAthe saMkaLAyela, be saMzodhana saMsthAmo sAthe seMkaLAyela ane eka muslima saMsthA sAthe aikaLAyela hastapratabaiDAno samAveza thAya che. nAnA moTA mA cAre hastapratabhaMDAronI hastapratonI saMkhyA Azare 81,500 jeTalI che. prastuta mukhyaane phala sAta prakaraNomAM vaheMcI devAmAM mAnya che. jemAM prastAvanA pachInA anya prakaraNomAMnA - prakaraNa-gamAM hastaprata - tenI vyAkhyA, mAyakatA ane anya badhita viSa sAthenA tenA badhAno khyAla gAmavAmAM gALyo che. taduparAMta likhyAna, lekhanasAmagrI, hastapratonA prakAro temaja tenI lekhanapadhdhatinuM vigate vana karavAmAM AvyuM che. prakaraNa-3mAM bhAratamAM e gujarAtamAM lekhanakaLAnA ItihAsanI rUparekhA mApIne temAM hastapratonA sthAna bAbata carcA karI che. prakaraNa-4mAM gujarAtanA hastapratAronuM mahatva cAvI mA hastAtalaiMDAronA sthAna, temAMnI hastapratonI saMkhyA mAdinI prApya evI mAhitI ApavAmAM mAvI che. prakaraNa-pamAM amadAvAdamAM mAvelA nAnA moTA tamAma hastapratabhaMDAronI vigato mApI che, jemAM tenI sthApanA, ItihAsa, vahIvaTa, hastatonI saMkhyA, hastRtonA prakAra mujabanI saMkhyA, mahatvanI prato, hastapratonI goThaNI, vyavasthA, te eNMgenI upayogamAM levAtI vividha yudhdhatmo temaja pratonA seMrakSANa ane jALavaNI mATe yojavAmAM cAvatA pagalAmo vizenI SNAvaTa karavAmAM cAvI che. For Private and Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 prakara-kramAM hastapratonA airakSANa ane jALaNI mATe prAcIna samayathI kaI padhdhoi amalamAM mukAtI, hAla hastakSyabhaMDAromAM phaI padhdhatiyono upayoga thAya che, tema ja Adhunika padhdhatio dhvArA tAdrIya ane kAgaLanI nukasAna pAmelI pratonI jALavaNI kaI padhdhatithI karI zakAya te samajAvavAno prayatna karelo che. delle uparauMha ramAM amadAvAdanA hastapratabhaMDAronuM gujarAtanA anya hastaprataDA2o sAthe tadhanAtmaka adhyayana rajU karIne temAMnI viSTitAryA darzAvavAno prayatna karyo che. mA.prakaraNo uparAMta pariziSTa vibhAgamAM amadAvAdanA hastapratabhaMDAromAM saMgrahita kula hastaqhatonI mAhitI, ane hastabhaMDAromAM saMgrahAyelI vidha prakAranI hastapratonI mA hatI cApato mAya, taduparAMta gujarAtanA judA judA sthaLoe mAvelA hastapratabhaMDAronuM sthAna darzAvato nakazo paNa mApavAmAM Avyo che. For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 190000000000 rAya nAgane hastaprata 00000000 For Private and Personal Use Only , 5, 2 00000000000000000000000000000000000000 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hanAno sAmAnya martha hAthe lakheva lakhANa evo thAya. "sAyakalopiDyiA ameSThinA' nI vyAkhyA mujaba 'chApakhAnanI chapAI thayA pahelA huM badhuM ja lakhANa ne hastaprata. paraMtu A calamAM joie to badhI ja likhita cAmIne hasANata kahI zakAya pachI bhale te kAgaLa para lakhAI hoya ke mATI, paththara, ghA, lAka, kapa, cAmaDuM, bhUpata devakAnI chAla, pAyarasa, tADapatA ke mane paripATI upara lakhAyelI hoya. @itLa arthamAM joIne to hastaprata eTale hAthe lakhAyelo che. paraMtu jayAM dhI hastapratabhaMDAe radhi che tyAM sudhI ema kahI zakAya ke hastaprata eTale hAthe lakhAyelI evI tamAma likhita sAmagrI, ne bhUpata, kapaDuM, tADapatra ke kAgaLa jevI narama paripATI upara lakhAyelI hoya ane te chUTAM pAnAMnAM svarUpe ke bAghelA svarUpamAM hoya, mAnaka va hAthe lakhAyela grathanI nakalane haspana kahevAmAM mAne che. A hastapratomAM kyAya pahelAnI tamAma lakhANono samAveza karI zakAya paraMtu sAmAnyataH hastapratamAM mukhyatve nAnA moTA gratho, e pachI 8 kAmo vagerene AvarI levAmAM Ave che. A sivAya ba hAthe lakheluM lakhANa dastAveja cAdi nAme moLakhAya che. TUMkamAM hastaprata eTale tADapatra, kapaDuM, bhUpatra ke kAgaLa jevA halakA ane lIsA ligrAsana upara zAhInI madadathI lakhAyelI nI prata. hastaprato aneka viSayo sAthe saMbaMdha dharAve che. dhaNIvAra hastaprato sAthe bIjA viSayo paE: eka yA bIjI rIte saMbaMdha dharAvatA hoya che. 1. DevIDa mema.oNba, menyucchIpTasa, eNsAyakalopiDiyA amerikAnA saM. 18, 1945, pR.24 1. For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yAmAM lipivijJAnane hastaprato sAthe niko dharobo che. prAcIna hastapratonI lipi atyAranI lipi karatA kaIka e judI paDatI hoya che. paNIvAra khUba prAcIna hastapratonI lipi ukelata te lipinA samaya cokakasatA ane nirAya laI skAya che. to hastaprato parathI codhana karavA mAgatA coghaDe te lipi nuM thoDuM ghaNuM jJAna paNa prApta karavuM paDatuM hoya che. chodhakoe lipi upacata hastaprato je bAbAnI hoya ne ene paNa jJAna meLavavuM paDe che. mAmAnuM vyAkaraNa, zabda, vAkaya, temaja bhAgAdhI vagere jANavA mATe bhASAnuM jJAna jarUrI che. to kayAreka hastamanomanI bhASA ja bAbAvijJAnanA coghanamAM kadaI Agavo prakAza pADI zake che. hastapratabhaMDAramAM sA hinjhI kutilmo viSa jovA maLatI hoya che. kAraNa prAcIna hastaprato moTebhAge pAsavarUpamAM ja lakhAyelI jovA maLe che. jemAM 2AhityazAmA dhvani, rasa, cheda ane malakAao upayoga thayelo hoya che. mAnA vizenuM jJAna dharAvanAra Arodhako hAnonI vigayavastune vadhAre sArI rIte samajI zake che. itihAsa jodhananA eka mahindrA sAdhana tarIke hastaprato khUba ja upayogI che. hastapratonI pambikAyamI, tenI prazastimomAM lekhakonAM nAma, vela, vAyadAnAmonA nAma, temanI umaraparA, sthaLa, samaya vagere, vAba jovA maLatuM hoya che. ItihAsa saMzodhakha mATe te kaDIrUpa bane che. to hastapratomAnI cA vigatone yAdhAre tenI prAcInatA nakakI karavA mATe je te sthaLa ke samaA itihAsanuM zAna sAdhakane hovuM jarUrI che. mA bane paraspara sAdhArita che. purAtatva viSaya pathara, dhAtu temaja moTI liyonA lekha sAthe vadhu gADha saMbaMdha dharAve che. tema chatAM kayAjha hastapratonI likhiA yAdhAre A prAcInatA nakakI karavA purAtatvavidonI madaMI jarUra paNa paDe che. hastaprato ane daphatarabhaMDAramAM sacavAyelA dastAvejo vA bheda mATe khUba ja pAtaLI bhedarekhA jovA maLe che. bamAM hastalikhita sAmagrI ja sAcavI 2AkhavAmAM aAvelI hoya che. For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10 paraMtu dastAvejo moTebhAge rojabarojanA vyavahAromAMthI ubhA thayelA patravyavahAro ke anya mANo sAthe saMbaMdha gharAve che. jayAre hastapano khAsa prakAre lakhAyelI e judA judA vizae laganI hoya che. prAcIna bhAratIya vidyAmAM jo nividyAne mahattvanuM sthAna maLeluM jovA maLe che. hastapratabaMDAramAM nAyotiSavidyAne lagatI aneka hastaprato prApta thAya che. hastapratomAMnI revata parathI samaya nidhArita karavA mATe kayAreka nA paMthArono paNa mAro levo papto hoya che. hastaprato ja gADAyelI che te hastapatabhaMDAra ja pustakAlaya banI jAya che, prAcIna samayamAM hAjara ja pustakAlayo mAta hItonA saMsAhathI ja ubhA thayelA hatA. tyAre keTalAka savAlayomAM hastapratono paNa eka vAgavo vibhAga jovA maLato hoya che. hastapato hoya ke yurina pustako hoya paraMtu baMnenI jALavaNI, sarakANa, goThavaNI, sUci, sIdhachone apAtI sevA mA badhI bAbatomAM hastaprata bAra temaja pathAlaya banne ekabIjA sAthe na ja nikAno saMbaMdha dharAve che. saMzodhako mATe to cA baneno upayoga jarUrI bane che. A rIte hastaprato anya keTalAka vidAya sAthe pratyakSa ke parokSa rIte badha dharAve che. hastaputonI racanA mA lipyAranA mukaLAnA vAgamana pachI dhImedhIme thone hAthe lakhavAnI temaja hAthathI tenI nakalo karavAnI pravRtti yochI thaI gaI che. tyAre ravi pAyA pachI mULa hastaprata sAcavavAnI paripATI paNa moTebhAge lupta thaI gaI che. bhAratamAM hastapratonI nakalo karavA mATe lokhanakaLAnuM SkiANa mApavAmAM mAnatuM. moTebhAge kAyastha brAhamaNavarga mA pravRttine vyavasAkhI rIte ja savIkAratA. maMdiromAM e 2. ramaNIka virAyajI,(saMpA.), jhAnA jali, sAgaragaccha jaina upAzraya, vaDodarA, 1969, pR.39. For Private and Personal Use Only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 vidyAlayomAM te samaye lahiyAne pratonI nakala karavA mATe rokavAmAM AvatA. kayAreka lekhaka pote ja lahiyAruM kAma karatA, mA lekhaka ke lahiyAmAM moTebhAge suvALApaNuM dharAvatA lipyAsano, jevA ke bhUpata, tADapata, kAgaLa vagereno upayoga lekhanaprakriyA mATe karatA. kapaDA para tho lakhAyAnuM udAharaNa paNa maLI Ave che. prAcIna bhAratamAM lagna mATe upayogamAM levAtA A upakona cAkho kayAMthI meLavatA temaja tene lakhavA yogya kaI rIte banAvatA te prakriyAnI jANakArI paNa pachI ida che. 2 e22rU . 16 2 bhUpatra (bhojapatra) : vANa71). himAlaya ane kAzamIramAM thatA bhUta (bica) nAmanA jhAjhI anicchAlano lakhANa mATe prAcIna camacathI 9payoga thato vAvelo che. mA jhAkhI chAla kayAreka 60 18 jeTalI lAMbI nIkaLanI. e paththara vaDe pIne lIsI banAvavAmAM AvatI. tyAkAda jarUra mujaba ekasarakhA mApanA nAnA nAnA kakaDAmAM kApIne tene para vividha prakAranI zAhIthI lakhavAmAM AvatuM. A patamAM kudaratI rIte ja tela rahyuM hovAthI su hAupaNuM khUna rahevuM temaja tenA lakhANanI zAhI paNa laba rAmaya sudhI TakI rahetI. mA padane pANImAM jhaboLavAthI ke dhovAthI paNa zAhI nIkaLI hatI nahIM. bhAratamAM tADapannA pramANamAM bhUpata paramA lakhANavALI hastaprato ahI maLI Ave che. 176703 bhUpatnI nema ja yAsAmamAM thatA agarakAnI chAlo u5yoga lekhana mATe karavAmAM aAvato. yA chAe lakhavA yogya banAvavA mATe khUba ja zrama paDato. mAthI moTebhAge rAjAnahArAjAyo ke roradAro mATe lakhAtA ratho purato ja mAno upayoga thato. lagabhaga paMdara-soLa vAtA nA AvakAnI chAlane jamInathI lagam 3. ra , pAlipivijJAna, rAjasthAna hindI , akAdamI, jayapura, 1978, pR.147 148, - - - - - - - - For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 cAra 8 uparathI utAravAmAM mAvatI ne kayAre cha thI maDhA2 phUTa lALa ane rajI sattAvIsa iMca pahoLI para maLanI. mA chAlane sAtamA divasa sudhI jahAmAM AvI tyArabAda lAkaDA para dhasI tenuM kharADApaNuM dUra karavAmAM mAvatuM. te pachI mAkhI rAta pANImAM 2AkhI savAramI chAnuM 5NuM paDa sAvadhAnIthI utArI levAmAM aAvI, yA zudhdha chAlanA jarUra mujaba nAnA TukaDA karI eka kalAka DA pANImAM rAkhI mA pa2 kAra kADhavAmAM Avato. pachI zakhAthI sapATIne caha dhonarI tenA para laTa dharIne thoDadhavuM rahetuM parabaDApaNuM paNa dUra karavAmAM aAvatuM. e chelle brA para mATI ke banakanA iThAno lepa karI pILA raMgathI rajI taDAmAM cukavavAmAM AvatuM. Ama karavAthI te ma ja caLakATa dharAvatuM. paraMtu A vidhi vadhAre kamAnaka hovAthI tenA para lakhAyelA pustako khAsa jovA maLatA nathI. AsAmamAM je prato maLe che te paMdaramI soLamI sadIthI bI nahIM hoya. jayapuranA rahasthAnamAM mahAbhAratanA keTalAka parva agakupatra athavA sAcIpAta para lakhAyelA jovA maLe che.* pustaka lakhavA mATe ke citapatapaTa cAlavA mATe kApaDa upara lakhANa karavAmAM bhAvatuM. kapaDAne lekhanayogya banAvavA kapaDAnI baMne bAju nA chiddo purAya ema ekasarakhI rIte pahanI ke cokhAnI pera lagADavAmAM cAvatI. be be divasa palALI temAthI dUdha kADhI temA TakaDI mane mostha bheLavI teyAra karI hatI para athavA zokhAne palALI temIi teyAra kareluM mizraNa ke paira kapaDA upara lagAvI ne sukAI gayA pachI mIka, kasoTI ke paththaranA bUTA vaDe dhaMTI tenI sapATI bIjI banAvI kapaDAne lakhavA yogya banAvAtuM. 4. ejana, pR.148. For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 kapaDuM lekhananA anya sAdhanonI apekSA mA kAla hovAthI, moSa hovAthI temaja tenA para lakhANa lakhavAnuM thoDuM muzkela hovAthI e vadhAre upayoga thayelo jovA maLato nathI. prAcIna samayamAM rAjAnA pharamAno, TippaNI ke cipaTItapaTa cakita karavA mATe so upayoga saciheba thato. bhAratamAM I.sa.nA camA zAka pahelAnA kApaDa paranA lakhANanA namUnA upalabdha thatA nathI, gujarAtamAM patramaNiI maLI Avela kapaDA para lakhAyelo vadha e kApaDa pamA. thalekhananuM ekamAtra udAharaNa che. tADapatra : tA5ta jhAjhA pAMdaDA che. jhAjhuM saMskRta nAma 'tala' athavA 'tAla' che. je gujarAtI nAma "nADa che. mA tADakA paranADa ane nADa ema be rAtanA jovA maLe che. gujarAta bAjunA pradezomAM je maLI vAve che te kharatADa - nI pato nADA, bAI-pahoLAImAM TakA ane navA nAnA hoya tyAre paNa macako ke bakara lAgatA bhAgI jAya tevA ba2Da hoya che. mA pAna binakAha ane jaladI caDI jAya tevA prakAranA hovAthI lekhanakArya mATe teno upayoga thato nahIM.' jayAre jItADanA pato 92.5 x 7.5 se.mI. karatAM paNa vadhAre laviApahoLA, mulAyama, cIka ane TakAu hovAthI lekhana mATe mA upayoga vizeSa karavAmAM aAvela che. jItADanA vako amadeza, mahAsa vagere pradezomAM moTA pramANamAM thAya che. cA jhAmbA pAdaDA komaLa hovA uparAMta te saDI javAno ke vALavAthI ekAeka tUTI javAno bhaya raheto nathI. 5. pharayavijayajI, bhAratIya ne amArUti ane lekhanakaLA, amadAvAda, 1936, 29. For Private and Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14 tAmbA pAMdaDAmAMthI cAvazayakatA anusAra lakhiI - pahalI (lagabhaga 5 x 10 se.mI.) paTTIyo kApavAmAM AvatI. yA paTTIne pahelAM cakavIne pachI pANImAM ukALavAmAM AvatI. tyArabAda tene cAvI bA ramAtI para , koDA ke lIsA paththara vaDe parIne lIsI banAvavAmAM mAvatI ane tyArabAda tene lekhanakArya mATe upayogamAM levAmAM mAnA. kayA mA padiDAmonA resAmo (vakherI navo ne dUra karyA pachI jharAnA pANImAM ukALavAmAM AvatA. mA bAphelA pIDA mane pahelI chAMyaDAmAM e pachI sUbA tApamAM AvavAmAM AvatA ane pachIthI tenI sapATIne lIsI banAvI lembaDAya mATe upayogamAM levAtA. eka padhdhati mujaba nAnA pAMdaDAne jhADa parathI utArIne sAta divasa sudhI ruddhA lApamAM cUkavavAmAM bhAvatA, tyArabAda dasa mAsa sudhI tene kAdavamAM dATavAmAM cAvatA. avadhi pUrI thatAM pAMdaDA bahAra kADhI cokhkhA karavAmAM AvatA. aAma karavAthI sapheda pAMdaDA bhUkharA banI jatA. tyArabAda tene jarUrI mApanA kArI lekhanayogya banAvavAmAM aAvatA, bhAtamAMthI maLI Avela tAjI hastapratamAM A padhdhatino ullekha maLI Ave che. sopArInA jhAjhA lIrA lAkaDAnA pATiyAne be jhADa vacce cAlu bAMdhavAmAM AvatuM pachI uparokana padhdhatithI teyAra karelA haja paDAne bhInuM karI mA eka cheDA upara vajana vadhIne (vajanavALI vastu laTakAvIne) jayAM sudhI pADAnI sapATI paravALI - lIsI na thAya tyAM sudhI te pappAne lAkaDAnA be cheDA upara cAgaLa-pAchaLa ema pADavAmAM AvatuM. je sUphAI jatA jayAM sudhI sara purI na thAya tyAM sudhI mA prakriyA cAlu rAkhavAmAM AvatI. mA prakriyA purI thayA bAda tADapane lekhanakArya mATe upayogamAM levAta.' . puSkiA jAnI ,kamala bhAmika prAcIna kalAkRtisonA janma ane saMbhALa, cerAhAlaya pAd, vaDodarA, 1981, 81. - - - - - - - For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 15 jevI rIte vAMsamAdhi hAthabanAvabA kAgaLa neyAra karavAmAM AvatA tevI rIte tADapatone palALI nI lugadI banAvI khADIne vadhAre pahoLA kabA patro taiyAra karavAmAM AvatA. pUba pradomAM cA padhdhati upayogamAM levAyelI jovA maLe che. rAjasthAnanA mahArAjA kapura myujhiyamanI "mahAbhAratanI prato mArI rIte pahotA kabA tADapatmA namunArUpa che. patone vadhAre lAMbA karavA mATe cAra patrone ekasAthe rAkhIne kamama sIvIne tenA para lakhavAmAM AvatuM. bama ane tibeTamAM mAvA patro jovA maLe che. ne pustako mA padhdhatithI lAMbA ke pahoLA karelA patromAM kayAreya lakhAyA nathI, te pustako ekavaDA tADa5mI ja lakhAyA che. nAzmata para lakhavAnI be padhdhatimAM pracalita hatI. eka zAhIthI patro lakhavAnI uttara bhAratI padhdhati ane bIjI patamI jhINI parIvALA soyA vaDe cakAro kotarIne pachIthI temAM zAhI (mIra puravAnI dakSiNa bhAratanI padhdhati. tADapato hAthabanAvabA kAgaLa karatAM gaNA vadhAre majabUta hovAthI temaja temAM tArA zakita sArA pramANamAM rahelI hovAnA pazcime te 8thI jAtanA kAgaLa karatI paNa ucca guNavattA dharAvatA sAbita thayA che. vaLI tADapatamAM paDyAe8 nAmanA komono samuha hovAthI be koma vacce havA rahe che. pariNAme kAgaLanI mAphaka tenA para lakhavAmAM saraLatA rahe che. jo ke. mA tApUtone rordA vaparAzamAM pAro vadhAre paDato hovAthI vyavahAranA vaparAza mATe mo upayoga thayelo jovA maLato nathI. mAtra lokha mATe ja te upayogamAM levAyA che. bhAratamAM paMdaramI sadInA aMta sudhI tADapata pa2 lakhavAha cAtuM rahayuM che. paMdaramI sadInA aMta sAthe tADapatra upara lekha paNa cAthamI gayuM. 7. pAbaMdha 3 mujaba, pR14. 8. pAdhi pa mujaba, pR.24. For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 16 ThAran : . kendranI paripATInA svarUpanA vikAsanI sAthe ane kAgaLano pracAra vadhatAM dhIme dhIme tADapanuM mahatva pa8ryuM ane sthAna kAgaLe lIluM ne cAra pati jovA maLe che. hastaprato lakhavA mATe hAthabanAvaTanA kAgaLano ja upayoga thato, hAthabanAvo kAgaLa banAvavAnuM mAna ane juna (nsAI luna) nAmanA eka cInI prajAnane jAya che. I.sa. 15 mAM tene cInanA rAjAne pote banAvelo kAgaLa bheTa dharyo hato. tyArabAda cInamAM kAgaLa banAvavAno udhoga sAmAnya thaI gayo. I.sa.751 mI makhyaneziyAmAM ane I.sa. 793 mAM bagadAdamI, tyArabAda 14mI vedImAM yuropamAM mA nara pahoMcyA bhAratamAM kAgaLa banAvavAnuM kayAre zarU thayu e cokakasa kahI skAya tema nathI. paraMtu zrI gIrIka mojhAme temanA bhAratIya prAcIna lipimalAmAM. I.sanI bIjI sadI pahelAM paNa bhAratamAM kAgaLa prayalita hato tema pratipAddha karavAno prayatna karyo che. Ama chatAM musalamAnonA Agamana pachI lakhANa mATe kAgaLa vadhAre pracalita banyo tema mAnavAmAM Ave che. bhAratamAM svadezI kAgaLa banAvavA mATe moTebhAge jUnIgusapATo, doraDA, mAchalI pakaDavAnI jAhI, sutarAu kApaSmA sthatharA, camaka jAtanA vecAvALA jhAkhI chAla vagere upayoga thato. e vINI, judA pADI temAM soDA, blIcIMga pAvaDara vagere meLavI sApha karavAmAM aAvatA, yA padArthone pANImAM palADI laganga cadhA divasa sudhI paDI-chUMdIne teno mAvo banAvavAmAM Avato. yA mAvAne cokhkhA pANInA ma LavavAmAM mAvato. mAre maDhI coTa jevaDA kadanI cALaNI vaDe dhyathiI mA mAvo cALaNImAM levAto. A samaye eka mANasa uSmAMnA ne mAvAne lAkaDI vaDe halAvato raheto. cALaNImanA 9. nyU sAyakalopiDyiA %iAnikA mAdhakopiDiyA, 15 mI.grA., 1.9, pR.12. For Private and Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 17 mAvAne cAre bAju halAvatA rahetA jethI mAvo ekasarakhI pATImAM patharAI jAya ne sAco cArekhAju ekabIjA sAthe majabutAIthI coMTI jAya, mAvAmI mATI thoDI vadhAre jADI banAvavA be NavAra kuMDamAM jhaboLI A prakriyA karavAmAM cAvatI. cALaNImAnuM pANI nItarI gayA pachI tenA uparanA kAgaLanA paDane dhAbaLA upara laI be dhAbaLA vacce sarakhI mATImAM dabAvavAmAM cAvatuM, jethI temAM raheluM pANI cusAI jAya. yA prakriyA bAda pune dorI para laTakAvI pusuMruM sukAI javA detA,10 kAgaLa barAbara cUkAI gayA pachI cAra caDhAvavA mATe ghauMne be traNa divasa palALI temAMnuM dUdha kADhI temAM phaTkaDImorathu bheLavI taiyA2 thayeluM mizraNa braza vaDe kAgaLa para lagAvavAmAM mAvatuM. ane te sukAyA pachI jhIMka, kasoTI ke paththaranA hU~TA vaDe lUMTavAmAM mAtuM. thavA be tAMbAnA cIkaNA pAtaLA patarA vacce dareka kAgaLane rAkhIne dabAvIne bahAra kADhI levAmAM cAvatA. mA rIte taiyAra thayelA kAgaLa para lekhanakArya karavAmAM AvatuM. ha banAvaTanA kAgaLa tenI prakriyAnI viziSTatAne lIdhe vadhAre majabUta banatA. mA kAgaLane vaccethI phADavAmAM Ave to paNa te eka ja AimAM sahelAIthI phATI to nathI. hastapratabhaMDAromAM sacavAyelI hAthabanAvaTanA kAgaLa para lakhAyelI prato strIyo vItavA chatAM mAsa nukazAna pAmI nathI. hastaprata lekhanayu DiyAnAM sAdhano * prAcIna bhAratamAM lakhANa lakhavA mATe vividha lipsAzanano upayoga thato. khAsa karIne paMdaramI sadI sudhI tADapata upara mane tyArabAda mukaLAnI zodha thaI tyAM sudhI hAtha banAvaTanA kAgaLa upara ja hastapratonI lekhanaprakriyA thayelI che. A tADapata ke kAgaLa upara lakhavA mATe tema ja pato lAI gayA pachI tene vyavasthita rIte bAMdhavA mATe keTalIka sAdhanono viziSTa rIte upayoga thato hato, 1. mAnaMda svAmI, khAdI kAgaLa', navajIvana, 25 nave.1934, pR.2900 For Private and Personal Use Only ________ Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 18 paTTIkA, jemAM lekhaNa vatI, jajA, kaiMbika kaCI, prAkAra, coLI, maNI thavA cAhI, khaDiyo, chAMdaNa-udaNa ke paDhyiAnuM DhAMkaNuM, saphaLa ke dorI, grathi gAMTha vagereno hetu upayoga karavAmAM cAvato hato. munizrI puNyavijayIne temanA pustaka 'bhAratIya jenuM zramaNIskRti ane lekhanakaLAmAM mA bAbata vid rIte vadhI batAvI che,' Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir leSaNa: tADapatra ane kAgaLa upara zAhIthI lakhavA mATe judA prakAranAM sAdhano vaparAtAM, tADapatra para sAro kotarIne temAM ghI bharavAnI padhdhati hatI. sAro kotaravA mATe NIdAra soyAnI jarUra paDatI. paraMtu kAgaLa para zAhIthI lakhANa lakhavA mATe dveSaNa - vataraNuMno upayoga thato, lekhAne sAje mANe kalamanA nAmathI coLakhIye chIye, 11,pAdano~dha 5 mujaba rR. prAcIna samayamAM lekhaNa mATe aneka jAtanAM baso pasaMda karavAmAM mAtA, jemAM dhoLAbara, kALA bar vanI jAtanA barU ne tajiyA bar hatA. tayiA barlR vaccethI pahelAM tema ja sahaja baraDa hovAthI lekhaNa ghaDAtAM ke kapaDAmAM bharAtI tUTI javAno saMbhava raheto. mAma chatAM tenI vizeSatA meM hatI ke game teTaluM lakhavAmAM Ave to paNa te kalamanI maNImAM karyo paDato nahIM, vAM bahU mane dhoMLAM barU paNa lekhana mATe mekaMdare ThIka rahetA. paraMtu te samaye kALAM barU ane vAMsanI jAtanAM barRnI lekhaNano upayoga vadhAre thato. nakakara jamIna para pachADatAM je bamAMthI tAMbA jevo mavAja nIkaLe te barlR sArAM ane jemAMthI bodo savAja mAve te lekhana mATe nirUpayogI manAtAM. je bara kAcAM, phATI gayelAM athavA saDI gayelAM hoya temAMthI bodo avAja nIkaLato, For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 19 bane cholI nAnAmoTA jevA mA2o lakhavA hoya te pramANe tenI gaNIne jhINI ke jADI banAvavAmAM AvatI. lakhanAranA hAthanA vaLAMka ane kalama pakaDavAnI Teva mujaba tenA para sIdho ke vAMko kApa mukavAmAM mAvato, * lekhA' ne 'vataraNa' ke 'kalama' ke nAmathI paNa oLakhavAmAM AvatuM. vataraNuM zabda saMskRtanA avataraNa' zabda parathI utarI mALyo hoya tema lAge che, tenAthI lakhavA mATe taraNa-prAraMbha thaI zake te avataraNa athavA vataraNa ke vataraNa. . nAcavA hastapratomAM lITImo doravA mATe jo lekhaNano upayoga karavAmAM Ave to tenI maNano kUco LI jAya, mAthI prAcIna samayamAM lITImo doravA mATe lokhaMDanA banelA 'jajavaLa'no upayoga karavAmAM Avato. cIpiyAnI mAphaka be pIkhiyA vALIne te banAveluM hovAthI tene gujavaLa (seM yugala), jajaLa athavA jAjavaLa kahevAtuM. vALelA pAMkhiyAne lIdhe cAhI temAM bharAI rahetI. jAjavaLane cAhImAM boLI tenA vaDe ta upara baMne bAjue lITImo doravA temaja caitrapaTonA mAnamo doravA mATe teno upayoga karavAmAM mAvato. mAre mA jAjavaLa' nuM sthAna mukhyatve sTIla mane holDare lIdhuM che. prAkAra : jema lITImo doravA mATe lokhaMDanA banelA jAjavaLano upayoga karavAmAM Avato tevI ja rIte pratamAM ke citrapaTa-caitrapaTa vageremAM goLa mAkRoi doravA mATe loDhAnA banelA prAkArano upayoga karavAmAM mAvato. ne jAtanI nAnImoTI goLa mAkRtimo doravAnI hoya te pramANe tene nAnA moTA bAvavAmAM AvatA. jAvaLanI jema prakAro mAgaLano bhAga vALelo hovAthI temAM cAhI AiI rahetI. prAcIna hastalikhita pustakomAM kayAreka viSayanI samAptimAM zAhIthI banAvelA kamaLa ke anya citro keTalA nAnAM jovA maLe che ke te doravA mATe upayogamAM lIdhelA prAkAra paNa meTalA ja nAnA ho.12 12. gorIkara hIrAcaMda mojhA, bhAratIya prAcIna lipimAlA, nI cA., munzIrAma manoharalAla, 1959, pR.157, For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 mo Liya : hastapratamAM sIdhI lITImAM lakhANa lakhavA mATe mA sAdhano upayoga karavAmAM Avato. moLiyu ke saMskRta zabda mA li prAkRta "ma li ane gujarAtI moLa' parathI banyo che. soLo - lITImo pADavAnuM sAdhama te co li . lAkaDAnI pATI u5ra ke sA2 majabUta pUMThA upara nAnA-moTA jevA makAro lakhavA hoya tenA pramANamAM samAtara kANI pADI e kANAmAM rIno ke sAmAnya jADo mINiyo doro parovavAmAM Avato. doro base nahIM te mATe para cokhAnI ke mabalInA kakAnI pAtaLI khera lagAvavAmAM aAvatI. mo LiyA upara kAgaLane mukI dhImedhIme dabAvavAthI pAna (52 loTImAM uThanI. lakSiAmAM sIdhI lITImAM lakhANa lakhavA mATe moLiyAno upayoga karatA, paraMtu tADapatIya prata paranA laSANamAM loko potAnI lekhanakaLAnI kuzaLatAne baLe ja sIdhI lITImAM lakhANa lakhatA hatA, keTalAka lekhako patrane mathALe eka lITI dorI tene mAdhAre ja sIdhI lITImAM lakhANa lakhatA. kAgaLa paranI pratomAM paNa lahiyAyo mA padhdhabrio upayoga karatA, - - - kabiThA - kabI : tADapatIya ratho pahoLAIma hA hovAthI aA upara koIpaNa sAghAra lIdhA vagara kalamathI sIdhI lITI dorI plAnI. paraMtu kAgaLa para pustako lakhavAnI zarUAta thayA pachI, sI pahoLAI vadhAre hovAne kAraNe lakhANanI mApa, maMtapa8-caMdrapaTa vageremAM koIpaNa prakAranA sAghAra vagara sIdhI lITI doravI askaya banatI. chatamAM sIdhI lITIyo doravA mATe ja mA sAdhanano u5yoga karavAmAM Avato. kAbI mele varanI cIpa, lITImo doratI vakhate badhI na jAya te mATe A kAbI goLa nahIM paNa capaTI rAkhavAmI cAvatI. 13. pAbaMdha 5 mujaba, pR. 35. For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 21 mA uMbI ke kaMbikA 2.5 se.mI. jeTalI pahoLI ane ceka ke savA phUTa jeTalI lAMbI rAkhavAmAM mAvatI, te vaoNca, lAkaDuM, hAthIdAMta, akIka, caMdana, sIsama ke sAgamAMthI banatI, teno upayoga lITImo doravA uparAMta lakhatI vakhate puto hAthano parasevo na lAge te mATe hAtha nIce rAkhavAmAM temaja kAgaLa kApavA mATe paNa kayAreka thato. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tADapatIya graMthonA rakSaNa mATe tenI para ane nIce lAkaDAnI cIpo ke pATIyo rAkhavAmAM AvatI tene paNa kakhikA tarIke goLakhavAmAM cAvatI. meTale huMbikA zabda lITIyo doravAnA cAna mane pratanA rasANa mATenI pATIyo ema be arthamAM vaparAya che. 14 mathI maLavA zAhI : prAcIna samayamAM hastapratonA lakhANa mATe kALI zAhIno ja upayoga thato ne mammI' nA nAmathI oLakhAtI. hastapratabhaMDA2omInI hastapratonuM nirIkSaNa karatAM jANI kAya che ke hastapratonA lekhana mATe kALI, lAla, sonerI ke rUperI cAhIno upayoga thayeloche, lAla zAhInuM lakhANa vAMcavA mATe manukULa na hovAthI teno upayoga khAsa vizega sthaLa mATe ke prakaraNanI samAptidarzI puSpikA vagere lakhavA mATe temaja vratamAM lITIyo ke gaLa mAkumo doravA mATe ja thayo che, jayAre kALI zAhInA pramANamAM sonerI ke rUperI zAhIno lakhANa mATe o ja goTho upayoga thayo che. mA zAhInuM vakhANa ne mAphaka na hovAthI, lakhANanI madhudhdhio pAdaLathI sudhAravAmAM muzkelarUpa hovAthI tema ja te vadhAre khacata paNa hovAthI prAcIna samayamAM mukhyatve pavita manAtA keTalAka dharmagraMtho lakhavA mATe ja mA pIno upayoga karavAmAM mAnyo che. mAM zAhInA lakhANa dharAvatA dharmagraMtho vAMcavA mATe nahIM paraMtu dUra rahI darzana karavA mATe ja hoya che, pATaNanA rAjA kumArapALe potAnA sUra hemacaMdranI phuoi mA prakAranI mAMhIthI lakhAvyAnA ullekho maLe che.14 pAdanoMdha 5 mujaba, 2.37. For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 28. tADapata e kAkhI jAni che, jayAre kAgaLa ane kapaDu ke temAthI ni svarUpa dharAve che. prAcIna samayamAM mA judI judI paripATI upara lekhanakAya karavA mATe prI zAhI paNa judA judA prakAranI taicA2 thatI. mana matha mema-kAjala thAya. kALI zAhInI banAvaTamAM megano upayoga vizeSa thato hovAthI te maeI' nAmathI aoLakhAtI. paraMtu 'mA' zabda lakhavAnA sAdhana tarIke dareka prakAranI zAhI mATe 28 thaI gayelo che. jema ke kALI marI, lAla mabI, sonerI mI, rUperI pI. munI puNyavijayajIye maLIzAhI banAvavAnI vividha rIto dazajI che, ne mAM ahiyAM prastuta karI che. tADapatAnI kALI zAhI bakhAvavAnI rIto : (1) 'kaTArIyA (dhamAso, nAbhIgarAno raja, vikaLA, karI ane loDhAnuM cUrNa mA badhI vastune uchALIne kavAtha banAvavo. A kavAtha ane gaLAnA rakhe sarakhA mApe ekaThA karelA kAgaLa ane bInAboLamAM nAkhavAthI tAva upara lakhavAnI maLI taiyAra thAya che.' (2) 'kA, poca, boLa-bInAboLa (hIrAboLa, nAgiro ane thoDo pAro mA badhI vastumone garama pANImAM meLavI sAta divasa ke tethI vadhAre divaso sudhI chUTavI, tyArabAda tenI cUchI vaDImo banAvI bho karavo.' jayAre ahInI jarUra paDe tyAre te kAne garama pANImAM khUba masaLavAthI te lakhavAlAyaka zAhI bane che. 15. pAbodha 5 mujaba, pR.38-45. For Private and Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 23 (3) korA kAjaLane kArAM mATInA kocimAM nAbhI nI cIkAza dUra thAya tyAM sudhI mAMgaLIyo che tene halAvavAthI kALamInI cIkAza ko koThiyAne lIdhe dUra thAya che. A sivAya kALamA gamata nAkhI tene pAmI zata banAvI rAkhavAthI paNa kALanI cIkAza dUra thAya che. mA bIjI rIte vadhAre sArI che. uparAMta kALa ane lIMbaDA ke kheranA guMdarane biyAla-biyArasanA pANImAM mizra karI, bhIMjAvI temanuM pANI laganga skAI jAya tyAM sudhI e khUba paTala. tyArabAda vaDIyo banAvI AvavI, tema bhUko karI jarUra paDe zAhI bakhAvavA upayogamAM levo. (4) lIMbaDAnA kavAthathI athavA gurathI bamaNo bIrAboLa levo. tenAthI bamaNuM talanA telanuM paheluM kAjaLa levuM. mA badhAne tAbAnA pAtramAM nadhiI ukALatA javuM. dhIredhIre temAM lAkAra nAkhatA javuM ane tAbAnI boLI caDAvela dhUdA vaDe ghUMTatA javuM. pachI gamUnamAM bhIMjAvI rAkhela bhIlAmAnA gaLe ghUMTAnI nIce lagADI zAhIne TavI. tema bhAMgarAno rasa maLe to nAkhavo. yAma karavAthI tAWta para lakhavA lAyaka zAhI banaze.' cA vidhimAM e khyAnamAM rAkhavuM ke kAma lAphArasa nakhAya che tethI kALane gomUtramAM bharAvavuM nahIM. nahito lAphArasa kADhatA zAhI nakAmI thaI jAya, (5) braha, mahAsa vagere promAM tADapatane kotarIne lakhavAnI prathA hatI. tyAM zAhInA sthAne nA LiyerI lapasI kAcI ke badAmanA uparanA chotarAne bALI tenI mene telamAM meLavI vAparavAmAM AvatI. temane kotarIne lakhelA nAma upara te megane copaDI tene kapaDAthI sAru karI nakhitA, Ama karavAthI kotarelo bhAga kALo thaI pAnAno bAkIno bhAga thombo thaI jato. For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAgaLa - kapaDA u5ra lakhavAnI kALI zAhI : - - - - - - - - - - - - - - - - - munizrI puNyavijayajIne kAgaLa para lakhavA mATenI zAhI taiyAra karavAnI i rIto batAvI che. paraMtu temanA kakha mujaba mAmInI eka ja rItathI, 'kAjaLa, bIjAboLa ane suMdara ke tAjezmA milAthI, banelI zAhI uttama manAya che. A prakriyAmAM kAgaLa ane bInAbolanuM pramANa sarakhuM levuM. svaccha guMdara mane bIrAboLane pANImAM bhIMjAvI, kapaDAthI gALI, tAbAnI kaDhAImAM ene bhegA karI che barAbara ekarasa thAya tyAM sudhI tAbAnI dhoLI caDAvelA lIMbaDAnA dhaMTA vaDe khUba ghUMTavAthI mI- kALI zAhI taiyAra thAya che. A pramANe teyAra thayelI zAhIne sukavIne rAkhI mukavI. jayAre jarUra paDe tyAre tene pANImAM masaLavAthI lakhavA mAsI zAhI taiyAra thAya che.' "bokSata para lakhavA mATe badAmanA photarAne bALI te bhUkAne gomudramAM ukALIne zAhI teyAra karavAmAM AvatI. yA sivAya bIjI rItothI AvelI zAhI pAchI to hoya che paraMtu kAgaLa-kapaDAne nukasAna karanAra hoya che. sonerI ane rUperI zAhI ! *koIpaNa jAtanA kacarA nAnA ghanA guMdaranuM pANI karI e kAcanI rakAbImAM copaDanA javuM. mane sonerI ke rUperI je zAhI banAvavI hoya to varakha laI tenA para vaLe nahIM tevI rIte lagAvo ane bhAgI chUTavo. mAma karavAthI thoDIvAramAM ja te sonAnA ke cAMdInA varakhano bhUko thaI jaze. A rIte karIthI suMdara lagADI varakha lagAvatA javuM ane pUMTatA javuM. 14. maNibhAI I.prajApati, 'hasatata vidyA ane ari pradezanI hastaprata samRdhdhi, gujarAna dIpotsavI aMka, saM.2040, lenavibhAga, pU.28, For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25 A 2Ite taiyAra thayela bhUkAmAM sAkaranuM pANI nAMkhI tene halAvI devo. jayAre bhUko karI nIce besI jAya tyAre temAMnuM pANI dhIredhIre bahAra kADhI nAMkhavuM. sAma cAravAra karavAthI conAno ke cAMdIno bhUko rahe ne ja mApaNI taiyAra zAhI JAmAM sAkaranuM pANI nAkhavAthI guMdaranI cIkAo nAda thAya che ane sonA-cAMdInI gADIno hrAsa thato nathI. sAkaranA pANImAM sAkaranuM pramANe madhyamasara levuM. mAmAM dhyAna ke bAbatanuM rAkhavuM ke ghUMTatI vakhate kharala kharAba haze to temAMnI kAMkarI cAhInAM bhaLatAM AhI duSThita banaze. vAla zAhI : 'kAcA hiMgaLoka, ne gAMgaDA jevo hoya che ane jemAMthI dho pAro kADhe che, tene kharalamAM nAkhI temAM cAkaranuM pANI nAMkhI khUba ghUMTavo, pachI tene TharavA daI tenA upara je pILA paDatuM pANI hoya tene bahAra kADhI nAMkhavuM. tyArabAda pharI temAM sAkaranuM pANI noMdhI khUba ghUMTavo ane pILAza paDatuM pANI bahAra kADhI nAMkhavuM. A prakriyA tata dasa-paMdara vA2 karavAthI zudhdha lAla sureSa jevo hiMgaLoka taiyAra thAya che. tenI vaDIyo banAvI vavI. kAma paDe tyAre jevA jADA-pAtaLAM raMganI jarUra hoya te mujaba temAM pANI nAMkhI vAparavo, mA pramANe taiyAra thayelA hiMgaLokano upayoga lAla hI rUpe karAya che, zrI gArIkara mojhAme rAjasthAnamAM upayogamAM levAtI zAhInI banAvatI prakriyA batAvI che. pAkI cAhI banAvavA mATe pIpaLanI lAkhane vATI, mATInA vAsaNamAM rAyelA pANImAM nAkhI tene garama karavAmAM mAve che. tyArabAda temAM TaMkaNakhAra ane lodara vATIne nAMkhavAmAM Ave che. pANIne kALanA, lAkha jyAre pANImAM ekarasa banI jAya che tyAre tene utArI levAmAM Ave che (tene malatA ke malakataka kahe che). tyArabAda talanA telanA dIvAnI meSDane jhINo madhavA pAtaLA * For Private and Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 26 malamala jevAM kapaDAnI poTalImAM rAkhI taiyAra dAvamAM pheravavAmAM mAve che jenAthI sAhI teyAra thAya che. tyArabAda yA AhIne maDiyAmAM bharI rAjasthAnanA lekhako mAne paNa mA rIte pAkI cAhI levAmAM Ave che. taiyA2 ka2e che.17 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mA uparI vidhdhi rIto dhvArA prAcIna samayamAM yAdI taiyAra karavAmAM mAvatI. gAma to tenI banAddha mATe keTalIka sUcanAno temaja keTalAMka yasthAno munizrI puNyavijayannIne temanA pustakamAM batAvyA che, zAhI mATe talanA telanuM pADeluM kALa hovuM joIne. AhImAM guMdara kherano, lIMbaDAno ke bALaLano ja nAMkhavo. bIjA koI suMdarano upayoga karavo nahIM. rIMgaNI (marAThI bhASAmAM DelI') nA phaLanA raste zAhImAM nAkhavAthI te camakIlI bane che ane tenI kaDavAzane lIdhe mAkhIyo mAvatI nathI, AhImA lAkha (lAkAAsa), kArtho, loDhAno koTa ke bhUko paDe ke zAhI kapaDA-kAgaLa upara lakhavA mATe upayogI nathI. tenA upayogathI thoDA ja samayamAM (mAta dvA sekAmAM) ja pustakanI dazA tamAkunA pAMdaDA jevI thaI jAya che; bImArane zAhImAM nAMkhavAthI kALamAM khUba umero thAya che paraMtu tenA upayogane kAraNe te zAhIthI lakhela lakhANa patarIrUpa thaI potAnI meLe ja ukhaDI jAya che,' zAhImAM bhAMgarAno rasa nAkhavAthI zAhI camakIlI ane gherI thAya che, paraMtu tenA lIdhe kAgaLo kALA paDavA sAthe lAMbA gALe jIrNa paNa thaI jAya che. joke lAkha, kAtho ke hIrAkasInI jema yenI tIvra asara thatI nathI tema chatAM bhAMgarAnA rasavALI zAhI kAgaLanA pustakane cAra-pAMca sekAthI vadhAre kavA detI nathI, keTale kAgaLanA pustaka mATe dahInA caLakATo moha tyannI kALa, bIjAboLa e suMdara meM traNanA mizraNathI banelI zAhI vAparavI vadhAre salAmatIbharI che. 17. pAno~dha 12 mujaba, pR.155, 18. pAno~dha 5 mujaba, pR.42 43. For Private and Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 27 zAhI uparAMta stanomAM citto doravA mATe raMgono upayoga paNa yelo che. citakAma mATe vividha raMgonA mizraNa dhvA2A aneka raMgo bhA karavAmAM mAtA, mA raMgomAM rasAyaNono upayoga na thayelo hovAne kAraNe mAne para prApta sacina hastapratonA to hajAro varSa vItI gayA hovA chtAM jevA ne tevA ja sateja ane TakAu sAbita thayA che. hatomAM vaparAtI zAhI paNa rAsAyaNika byothI mukata banelI hovAthI mAne paNa meTalI ja TakAu sAbita thayelI che. prAcIna samayamAM lekhanakArya karatI vakhate lahiyAno zAhIne maDiyAmAM bharI rAkhatA ane kalama ke lekhaNane nA paDiyAmAM boLI pachI lekhanakAryuM karatAM, ghaDI bharavAnA mA pAtrane pRthvIbhAjana' nAmathI soLakhavAmAM AvatuM. sAthIna samayamAM cA paDyA ke 'mIzAna' mATI mathavA pIttaLa ke anya dhAtunA banAvelA vaparAtA haze. 19 hInA maDiyA uparanA kidhUne 'chAMda' ke 'chA DhIkaNa meM nAmathI moLakhAvAtuM. mA sthAne ceka jagyAnethI bIjI jagyAme pheravavAmAM saLatA rahe temaja lakhatI vakhate paNa ceka jagyAye laTakAvI rakhAya te mATe tenA gaLAmAM dorI ke sakaLa bAMdhI rAkhavAmAM mAvatI. kApaTTIkA prAcIna samayamAM lekhananA sAdhana tarIke kApadIka lAkaDAnI sAdI ke raMgIna pATI paNa vaparAtI. gAya graMthakAro tADapukhta ke kAgaLa para gRgharacanA karatI vakhate potAnA graMthanA kAcA kharaDAmo lAkaDAnI pATI upara karatA ane te barAbara nakakI thayA pachI tenA uparathI pAkI nakalo tADapata ke kAgaLa para utAratA. 19. ezana, pR.20 ane 46, For Private and Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dorI pustaka taiyAra thayA pachI tene vyavasthita sAcavavA mATe dorAthI bAMdhavAmAM AvatuM. tADapatanA chUTA pRSTho pahoLamAM sakiDA ane bAbI vadhAre pramANamAM hovAthI tema ja chUTA patanA svarUpamAM hoI mA pRSTho eLakha na thaI jAya ke pAnA parI na jAya te mATe patanI vacce korI jagyA ApavAmA AvatI, jemAM eka ke be kANA pADI temAM kAyamane mATe doro parovI rAkhavAmAM sAvato. kALanI prajo mavamAM doro parovavAno na hovA chatAM paNa pranI mayamAM khAlI jagyA rAkhavAmAM AvatI. doro parovavAnA rivAjanI yAdagIrI tarIke kAgaLa para lakhAyelA dhaNAkharA pustakomAM lahiyAyo mAra sudhI pAnAnI vayamAM corasa ke goLa kAtila dorI korI jagyA hatA. jene paripATIe lakhAyelI kAgaLa paranI moTAbhAganI prato tADapatrIya pratonI nakalo ja hovAthI tenuM anukaraNa thayeya jovA maLe che. tethI jene gharathomAM mA mAtimAM vizeSa jovA maLe che, jayAre netara hastAtomAM mArI korI jagyA bhAgye ja jovA maLe che. kozano upayoga mAtra tADapatrIya patomAM ja jovAmAM aAve che. kAgaLanA paDhone tADapatranI mAphaka dorAthI bAMdhIne na rAkhatAM chUTA rAkhavAmAM aAvatA. badhA patone ekatita karI tene lAkaDAnI ke 5chAnI pArTI vacce rAkhavAmAM mAvanA, rathi : tADapatIya pustakomAM doro parovyA pachI tenA be cheDAnI gAMTho pustakanA kANAmAMthI nIkaLI na jAya te mATe temaja prajA kANA ke pAnAM pAra na thAya te mATe prajA vacce vAle hAthIdAMta, chIpa, nALiye kALI ke lAkaDAnI banAvelI goLa 58ii kudaDIyo pUrataka ke pratanI baMne bAju dorAmAM parIvavAmAM AvatI yA daDIne thI ke gAMTha tarIke oLakhavAmAM AvatI. hastapAta - lekhananA sAdhanomI dorA ane jhahnio upayoga sIdhA lekhana mATe nahIM paraMtu mA sahAyaka sAdhana tarIke thayelo che. For Private and Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ne paripATIe lakhAyelA dhoma aparokata vividha sAghono upayoga layAmAM 8 lekhakoe evI to kALajIpUrvaka karyo che ke tene hastapratonA lakhANane mApaNI akho chApeluM lakhANa mAnavAnA bhramamAM paDI jAya, hasatonA prakAro : hastapratonA bAhayamAkAra, temanI lekhanazailI, cito zAhInA prakAra temaja makArone dhyAnamAM laI + judA judA prakAro mAnavAmAM Ave che. thAkAra pramANe che prIina nAmanI prato moTebhAge labAIma lAbI ane pahoLAImAM chI temaja pAtaLI paTTInA svarUpamAM maLatI. yA dareka paDhIne padra' nA nAmathI aoLakhavAmAM AvatI. mA prAcIna hastaprato chUTA ke kalA patronA svarUpamAM rahetI temaja paddhone enI upara eka gema mukI vadhIne rAkhavAmAM mAnatA. pALathI kAgaLa pachI pratanuM savarapa para sarakhuM rahayuM che. Aje jene pustakonA kada mATe phAuna, DemI, raoNyala, suparaoNyala zere zabdo vaparAya che tema prAcIna samayamAM paddhonA AkAra temanA bAhaya svarUpane khyAnamAM laI keTalAka prakAro nakakI thayelA. yAkinI mahattAsana jamAna haribhasayei dazavaikAlikabhI prathama gASAnI 8IkAmAM "ajama' pabI vyAkhyA karatA pAMca prakAranA pustakonI noMdha lIdhI che.20 - - - - - - - - - - - - - - - - 20, pAddhodha 2 mujaba, 5.47, For Private and Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 (1) gaDI H je pustaka jADAI ane pahoLAIma sa para vadhu laMbAvuM hoya e "gaDI' kahevAya che. cAla ne hastalikhita tADapatIya prato prApta thAya che temAM mane tADapatI habamAM lakhAyelI kAgaLanI keTalIka pratone cA prakAramAM mukI uThAya che. (2) kacchI je pustaka be bAjunA cheDe sakiI e vacamathI pahotuM hoya e 'kI ' kahevAmAM aAve che. A pustakanA be bAjunA cheDA phanA aAkArane mAnA labagoLa maNIdAra hovA joIe. mAM prakAramAM mAtA pustako mAre kayAMya jovA maLatAM nathI. (3) maSTi ne pustaka cAra magaLa lAMbu ane kadama goLa hoya athavA cAra agiLanuM corasa kadamAM hoya tene "puSTi kahevAmAM Ave che. atyAmI nAnI nAnI rojanIzInDAyarImone maLatA nAnI hAthI jevA likhita guTakAro temA muhInI bevaDamAM rAkhI pakaDI zakAya tevA dareka nAnA-moTA corasa ke laMbacorasa sukAyone mukti pustaka gaNAvI zakAya, vaDodawAM "gAyakavADa pAmya vidhAmaMdira'nA sahamAM rahelI cha9 nabaranI wvInAnI prata yA prakAranI che. mA prata sonerIyAhIthI saMcita TippaNarUpe be kolamanAM lakhAyelI che. enI laMbAI-pahoLAI 25 x 12 se.mI.nI che. A uparAMta dhAbAbA sAlAraga sarAvAlayamAM eka IcanA mApanI pratye paNa cAnA udAharaNa tarIke gaNAvI zakAya.rara (4) phaTakalAka lAkaDAnI pATI upara lakhelA pustakane capaTalAka kahevAya che. ca, bAgAyo, kAvU5 vagerenA citrovALI kASThamIkAmone mAmada mukI skAya. bIjA eka mA ne puranakane surakSA mATe upara-nIce kASThaphalaka lAge che tene paNa phaTakalaka' kahI zakAya. 21. pAda dha pa mujaba, pR. 20. 22. pAbaMdha 3 mujaba, pR.157. For Private and Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 33 (5) chedapAThI : je pustakanI paddhonI saMkhyA thoDI hovAne lIdhe ucAImAM thoDuM hoya athavA je pustaka laMbAi-pahoLAmAM game te kada dharAvatuM hoya paraMtu jADAImAM achuM hoya tene chedapATI kahevAya che. yAjaka kAgaLa para imatA moTAbhAganA pustakono yA kAramAM samAveza thaI zake. yAne mATI paNa kahe che. pratonI lekhadhIne yAdhAraH prAthIna samayamAM kAgaLa para makhya svarUpamAM pustako lakhAtI. labAnI mA padhdhatine anusAra tenA prakAra-beTho nAma nakakI thayela che. (1) dhvapAka ke vipAkI ? je hastapratomAM kAgaLanA be vibhAga (mADA ke bhAre karIne lakhANa lakhavAmAM AveluM che tene vvipAThI pustaka kahevAya che. (2) vipAka ke DipAi. ? ne hastapratonA mukhya bhAgamAM moTA mahArathI mULapATha mane tenI upara ane nIce DhIkA-bAlAvabodha-8bo lakhavAmAM AvelA che evI hastapratone vipATa ke tripAThI kahevAya che. A prakAranA prathama vacamAM, 5ra e nIce ema tAra vibhAgamAM lakhavAmAM AvatuM hovAthI tene cA nAmathI aoLakhavAmAM AvatuM. (3) IwA sathavA pachAta : bhATa hastapratatranI jema ja je hastapratonA magamAM mULapATha ane 952nIye temaja be bAbA hariyAmAM tenI TIkA-bAlAvabodha-8no lakhavAmAM AvelA che tene pacapATa ke paMcapATha kahevAya che. A prakAranA 23. kanubhAI zeTha, 'prAcIna grAnabhaMDAromAM vaparAyela lekhanasAmagrI ane relI', rAjadaphatara pU.1, aMka-1, eprila 1984, 3s. For Private and Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3, rathamAM mULa pAnI uparanI temaja bane bAjunA hAMsiyAmAM ema pAca jagyAe lakhavAmAM AvatuM hovAthI e cA nAmathI moLakhavAmAM Ave che. ne hastapratAthamAM mULu pAka uparAMta cuta, TIkA, bAlAvabodha vagerenA vibhAga pADavA sivAya hAthInI cUMdanI nema raga vadhavAmAM mAryuM che e ke 28 kahevAya che. vikramanA paMdaramA saikA pahelAnI prano yA svarUpanI gi jovA maLe che. paraMtu jayArathI eka ja patamAM vibhAga pADI temAM che, jI ke pIya bhAga mULa pATha mane TIkA-bAlavabodha mATe mApyA parathI mATe khripATha, tripAi ke padmAi zabdono upayoga thavA lAgyo. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - hInA mAkhyanA mAthA ! (1) savArI ane prAkArI prato : hastaprato sAmAnya rIte kALI kahIthI na lakhavAmAM aAvatI, lAla hIno upayoga prasaMgopAta ja karavAmAM Avato. A uparAta keTalAka viSTi prasaMge sonerI zAhIthI ke rUperI zAhIthI paNa hastaprato lakhAtI. je prata sonerI zAhIthI Aga lakhAI hoya tene avArI ke svakArI ane rUperI zAhIthI sIMga lakhAI hoya tene pyArI nAmathI thoLakhavAmAM mAnatI. tAmata u52 mA kAjhI zAhIdI lekhanakArya hetuM nathI. paraMtu kAgaLa pasI panoma vagaSNa paMdaramI zatAbadI pachI mA zAhIno 5yoga hyo haze. 24 24. pAbaMdha pa mujaba, pR.74. For Private and Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 (2) tArApI ke kitAsArI to : mA prakAranI hastapratomAM mAthuM parva kALA pRSThabhAganuM 2AkhI zakAze sapheda raMgathI lakhavAmAM AvatA, alArakhA makAjhA yAdhAre ? (1) akjhAkArI : hastapratomAM skaya teTalI vadhAre vigato samAvavAnA hetusara keTalIka pratama jhINA mArathI lakhavAmAM AvatuM. mAvA jhINA mAro dharAvatI pata mArI prata tarIke cALavAtI. tApUbIca chato para A rIte lakhAyuM nathI paraMtu 15mI sadI pachI, vipATa, pacacATa mare svarUpo astitvamAM AvyA pachI mULa pATha sivAyanI TIkA-bhAgya-8bo beree sAmAkAre lakhavAmAM cAvatuM. (2) lAkhArI : vAMcavAnI agamatA rahe te mATe athavA moDI samajavALA vAcakone vAMcavAnI saraLatA rahe te mATe keTalIka pratomAM sAmAnya karatA moTA akSarothI lakhavAmAM AvatuM. jenazramaNo sAvI hastaprato jAte lakhatA athavA lakhAvatA. tADapatrIya ane kAgaLa para lakhAyelI pratimA sthUlAkAravALI keTalIka prato jovA maLe che. hastAnanA bAhaya svarUpanA yAdhAre che (1) chUTA pata svarUpe : hastapratabhaMDAromAM moTAbhAge tADapatrIya ane kAgaLa para lakhAyelI chUTA pAnAnI pano vizeSa jovA maLe che. tADapatrIya manoma padanI vakhe kANAmAM doro parovavAmAM Avato. kAgaLa para lakhAyelI pratomAM 25. pAdhi 23 mujaba, pR. 37. For Private and Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tADapatrIya pratanuM anukaraNa jovA maLe che. hastapratonA khullA patrone lAkaDA ke chAnI paTTImo vacce mukI bAMdhavAmAM nAvatA. (2) pothI - dA ne hastapratonA paDho chUTA na rAkhatAM tenI bAMdhaNI ke riplAI karI levAmAM Avela hoya tevI pratone pothI ke guTakArI yojavAmAM Ave che. je bALI pratInI labA-pahoLAI sarakhI hoya tene pIthI e pahoLAI karatA labAI pramAmAM vadhAre hoya tene guDhakA tarIke aoLakhavAmAM Ave che. maphati dharAvatI ke saciva hastaprata : hastapratonA lekhana samaye kebAka lekhako mArInI vacamI melI cI18thI e khUbIthI khAlI jagyA choDanA ke jethI aneka jAtanI cita cokaDIyo, za, i, svastika vagere yAku niSo vAI mAvatI tema ja dhArelI vyakitanuM nAma, halaka, gAthA vagere vAMcI zakAtI. kayAreka lakhanI vacana pALI jagyA na choDatA kALI zAhIthI sAga lA lakhAnI vacamInA amuka amuka makA2one evI cIvaTa ane khUnathI lAla zAhI vaDe lakhatA ke jethI prata jonArane e lakhANamAM aneka prakAranI citAna, nAma, 1loka vagere devAya. kebAka lekhako kAgaLanI hasAhatamAM vacce nathI korI jagyA choDavAmAM cAvanI tyAM mavA be bAmbA hAMsiyAmA madhyabhAgamAM hiMgaLAMka, haratAla, vAdaLI raMgathI mizrita phUla, cokaDI, kamaLa, badAma vagere vividha prakRtino karatA. kayAreka mApha tibhA badale nAnAM citro paddha doravAmAM AvatA. A kAranI mAphatiyo cito e lekhaka ke lahiyAnI lekhanakaLAnI viziSTatA pradarzita kare che. 24. pAbaMdha 3 mujaba, pU.164. For Private and Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 35 keTalIka sacita hastapratomAM vidhAyane nurUpa ke tene sajAvavAnA hetusara raMgIna cidro taiyAra karavAmAM aAvatA, jenA mATe vividha prakAranA raMgIna upayoga thato. pratanA koI bhUAnA bhAgamAM ke pratanI vaccenA bhAgamAM mAvA rIna citro taiyAra karavAmAM AvatA. kayAreka raMgo parata sonerI zAhIno paNa upayoga thato. hastapratonA mAvA raMgIna citro ane vaM pachI paNa dhaNA ja camakadA2 temaja uThAva ApatA dekhAya che. lekhana prakiyA : prAcIna samayamAM tADapatra temaja kAgaLa para lakhAyelI chanonA lakhANamAM hAlanA karatA thoDI bhinna prakAranI viziSTatAyo jovA maLe che. lekhanaprakriyA vakhate lekhaka ke lahiyA kebIka khAsa prakAranI be vividha sAdhamonI madadathI dhakhatA, tema ja lakhANamAM koI bhUla ke pati rahI gaI hoya to tene kuLanAthI saghArI letA. khAsa karIne lekhakalayAmo jene paripATIe lakhAyelI pratoma lipinuM saSThava, kaLA ane nikatA dAkhavyA che eTalI bhAgye ja bIjI prajAnA pustako lakhavAmAM dAvyA haze. 27 tADapatIya temaja kAgaLa para lakhAlI hastapratonA lakhANamAM jovA maLatI keTalIka viziSTatAno yA mujaba batAvI skAya. 1) yAne mApaNe pustakanA pAnAM namothI DAbe dhaTAvIne lakhIye chIe paraMtu prAcIna samayamAM chUTA paddha upara lakhANa lakhavAmAM cAvatuM hovAthI patnI eka bAja lakhAI gayA pachI panne nIcethI upara laTAvIne pachI ja lakhAtuM. sAthI patanA kAgaLanA bhAga ane pRSThabhAga paranA lakhANanI dizA uMTAjUTI rahetI. lakhANanI dizA DAbethI jamaNI bAju rahetI.nADapata ke kAgaLanA leborasa patanI lAMbI bAjune camatara vITIyo mAnI. hAlanI jema kI bAne samAMtara lakhAtI nahotI. ra7. pAdhi pa mujaba, pR.1. - - - For Private and Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 36 3) hastaprata ekama pabhe gaNavAmAM AvatuM. pRSThane nahIM. patanA khyAMka tene pUcha (pAchaLanI) bAlA hAciyAmAM lakhavAmAM AvatA. 4) sAmAnya rIte pustako kALI zAhIthI lakhavAmAM aAvanA. paraMtu de, agamma yAdinI samApti thatI hoya tyAM pubikA, ulaka eka, mathALA, rAga-drAnuM nAma, IDa cihano, lITI, citro bere mATe lAla zAhIno upayoga karavAmAM aAvato. 5) patnI upara ane nIce thoDI jagyA khAlI choDavAmAM mAnanI. baMne bAju para hAMsiyo rAkhavAmAM Avato. sAmAnya rIte mArI bAjumA hariyAmAM kuninuM nAma (haDI) lakhavAmAM AvatuM. be lITI temaja zabda zabda vacce catara mokhuM rAkhavAmAM AvatuM.. 6) hastapratonI lekhananI zarUvAta lahiyAso koIpaNa prakAranuM nAnuM-moTuM maMgaLa karIne ja karatA. thalekhananA prAraMbhamAM namaH, e namaH, jayaeka nahIravA, namo jinAya namaH, zrI gurujya, namo vItawAya, OM namA sarasvatye, namaH vilAya, namaH dIkviAlitAya jo deva, gura, dharma ke ISTadevatAne dhagatA aneka prakAranA sAmAnya ke vizeSa maMgalasUNya namaskAro lakhatA. paraMtu A badhA karatA vadhu nI dareka prAcIna-bhavAna lekhakone ekasarakhuM mAnya evuM che.' mA cihana uparokata namaskAranA mAremamAM e ekaluM paNa, judA judA raDAravAnuM prAcIna kRtiyonI pratikSAmAM lakhAyeluM jovA maLe che. ane sAmAnya rIte "bhale mIMDa tarIke aoLakhavAmAM aAve che. jema thopananI zarUyAnamAM - lekhananA prAraMbhamAM deva, guru, dharma vagerene lagatA maMgalo, bhale maDA' tarIke aoLakhAtI mAni vagere lakhavAmAM AvatA. tema ja tharamAptinamAM paNa zubhama bhavatu, kalyANamastu, magarla mahAzI, lekhaka pAThakayo. zubhya bhavatu, zuddha bhavatu rAdhAsya vagere aneka jAtanA mA briAdo uparAMta te hai , | 8aa A jAtanA cihano paNa lakhavAmAM aAvatA. je hastapratomAM jovA maLe che. mA mukhyatve samAptima lakhAya che. e banuM cihana mAnavAmAM For Private and Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org 37 mAve che. pustakanA eka bhAgamAM saMskRta potAnuM nAma, gAma, jAti, guru, garlDa nAma ke potAnI guruparaMparAno ullepa karavo. yA pachI keTalIkavAra itharanI vana, pakSA, vA2 ke tithi lakhavAmAM AvatI. kayAreka razmA sthAnano ullekha paNa karAto. e lekhakanI prazasti kahevAmAM Ave che. prazasti sAmAnya rIte lAla zAhIthI lAvavAmAM mAnI.28 7) prAcIna hastapratomA jaya bAra vAkayAddhi dha pUchI thato tyAM parNavirAma sUcaka | mAvuM daDAkAra vizvana ane jayA pAra vadhArAno artha samApta thato nyA mAvA ne ubhA Da karavAmAM AvatA. jayAM pAsa thavAnara viSaya, kAraNa ke gAthAnI TIkA yAdinI samApti banI tyAM ti ema lakhatA e jayAM lokonI zarUvAta ke samApti thatI tyAM baMne bAjuye hanA daDa ane te pachI A ke loka & lakhatA. keTalIka pratomAM jayAM Maa mukhya vibhAgonI samApti banI tyAM cA, kamaLa, kaLaza vagerenI suMdara citraphatiyo doravAmAM bhAvanI. 8) tADapatrIya pustakonI pAnamanI khyA jaNAvavA mATe tenI jamaNI bAju cArAtma cako ane DAbI bAjue ekAtmaka lakhelA jovA maLe che. kAgaLanI pratomAM racanAraMvana, lekhanavata ekama dAvavAne badale %Atmaka cakomAM jovA maLe che. muniI puNyavijayajIye 0 thI 72 sudhImAMnA kebAka aMko mATe vaparAtA vividha zabadanA baMdha ApelI che. jemake 1 mATe kali, tanuM rAzi vagere eka 4 mATe veda, uti, sakha vagere aMka 8 mATe varu, , ga vagere.29 thanA maMtama puranAkanI aMdara makA2 gaNIne ulibita karelA lokonI saMkhyAne dhAga ane pustakanA manamAM rUpanI pUI lokasaMkhyAne vaLaga kahevAmAM Ave che. 28. pAdanodha 23 mujaba, 38. 29, pAbaMdha pa mujaba, .47-9. For Private and Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lekhana vAma lahiyAone pustaka lakhatAM lakhatAM koI kAraNasara uThavuM hoya athavA te divasane mATe ke amuka mune mATe lekhanakArya mulatavI rAkhavuM hoya to tema keTalIka rahImata mAnyatAmone lIdhe svaro temaja ka, kha, ga, rUM, ca, cha, ja, jha, : . .,, dha, da, dha, na, iM, bha, ma, ya, ra, ga, krU, ha, kA, , mATalA mA2o upara kayAreka para potAnuM kAma baMdha karatA nahIM.30 pustaka zodhananA sAdhano ane prakriyA anya mAnavIya pravRttinI jema lekhanakaLA paNa thatimAMthI para nathI. lahiyAgo dhvArA hastapratonA lekhana samaye jANe jANe keTalIka pATha mA yio ke phAlmio rahevA pAmatI, jemAM lekhakanuM lipiviSayaka jJAna, kAnAno mane paDimAtAno bheda samajavAnI akita, pAThane ekane badale bIjI paMkitamAM dAkhala karavuM, TippaNane mULa graMthamAM dAkhala karI devuM, mAra ke zabdo drAsUlaTI lakhI nAkhavA, pATha ke mAro bevaDAvA ane kayAreka saiMdhanA viSNune na samajI kavAne kAraNe sAcA pATho bevaDAI gayA samajI kADhI nAkhavA vagere kAraNosara kAtimo rahelI manAya che. 38 For Private and Personal Use Only paraMtu gAvA mA bdhibhayA lakhANane kADhI nAkhavA ke tenA pheraphAra thaI gayelA zabdone samajAvavA mATe lahiyAmAM keTalIka yukita-prayukio majjAvatA. mATe jemAM navA cA2 ke ma~kimo meravAnI hoya te sthaLe nAnA sIdhA cA vAyA phosa ( 1 ), ha~galA (kAkapada ke haMda) nuM ke svastikanuM cihna karI tene lITInA uparanA bhAgamAM padmanA hAMsiyAmAM ke uparanIce khAlI jagyAmAM xx mAvA cokaDI jevA cihna karI lakhatA, tADapatrIya pratomAM sIMga lITI kADhavAnI hoya to ghaNIvAra deko na mAratAM pANIthI kADhI nAkhavAmAM mAtI. mane jarUra hoya to tenI jagyAme navI ma~philmo 38. mezana, pR.56, - Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 39 lakhavAmAM AvatI, kayA ( } nevA goLa koSTakAkAra madhavA leTAphUlaTI navaDAnA cAkAro cheko vadhArAnI lITInA mAdi ane aMtanA DA para lakhavAmAM gAto. pustaka zodhananA sAdhano : lagabhaga soLamI sadImAM jaina lekhakone pustakodhana mATe navI padhdhati cAlu karelI. jemAM teo nirUpayogI mAro ke pAThone dUra karavA mATe pIMchI,saphedo haratAla, gerU, ghUMTo vagereno upayoga karatA, mAranA amuka nakAmA bhAga para pIMchI vaDe mAcho pAtaLo haratAla ke saphedo lagAvavAmAM mAto, jyAM vo pATha lakhavAno hoya tyAM saphedo lagAvI tenI para nAnA lUMTA vaDe lUMTavAmAM mAtuM, jethI lakhANa relAI ke lAI na jAya. koI kSAranA nAmA bhAgane kADhI nAkhavA mATe pIMchI vaDe haratAla ke saphedo lagAvI te bhAga dUra pharAto, mA mATe ne pIMchIno upayoga thato te bIkolInA vALamAMthI banAvavAmAM AvatI, pIkolInA vALa jaladI paDI jatA na hovAne kA raNe teno ja upayoga thato. hastapratama dhyAnamAM rAkhavA lAyaka pada, vAkaya vagerene gerUthI raMgI letA jethI vAcakonuM dhyAna tenI para dorAya. Ama hastapratomAM lekhanodhana mATe anekavidha sAdhano vaDe viziSTa prakAre lekhanAphiyA thatI. For Private and Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org zUDa khathavA zUDha prata mava sarasvatI sAnudhAvanmataM AzA sarvArtha siddherna garI vinaanaa| syaagm| tAM cetuH zanojaH / nAteH sutA marude viuunmaa| suva kA tivRSo vRSAMkaH ||3|| sAketa mAyA dvijayAdinAM ko prajAjitazatruH sasAI kodaM macaH zataMgaH kalyA kAMtirvija yAMgajAta graiveya to stana kA pati kA purIraMga pacaH rAto chH| senA jitaariprsvorjunaaH||raamyeodhyaaN vijayAdupena / sirddha kA saMvararA jsstuH| de mAra sAI tridhanuH shtaaNge| jinaMdanA vaanrraajlkssm|| 6 // savai jayaMtA puri kozalA / kyaa| suvavastridhanuH jJAtoH / krauMcA mAlI surmAtaH samA gAnmegha / omaMgalAdava sUnu: 1 graiveyakAdaM ni mataH prapedAmodaraka UM kaH zozAH sAmAdhara rAja jAtaH sasAI kArya yoga upAgama kAzipuSTakA zatadvayo matiH svastikaM lI toruSTaSTAMgaH supAcaM ki to vaijayaMtAcaM pradara ghoSanuH sArddhaM zataM sitAMga // satla kara sennu0||sugriivraamaatnyH samAgA' kAkadi kaamaantdevlokaat| samunnata khAtaM sitA gH| sapuSpa de to makarAki torugAtraMdi ||lamucyutAM taat| zatilaH svasava kAyaH / zrI dAvala mAdRDha rAjanaM dA suto navanA stra satu tAMtagaH | 12|| puSpotrarAzida purezvatamaH / savibhuvi prasavorjunAsaH / zreyAMsa nAmAdhya jinojinaH saHkhajAM ki to zAtidhanuH mAMsAM : // 13 // caMpAmupAgAdda sujya sUnuH / zru kAjayA / viSAda prata Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 40 bAI. ma. kutigadiThakANa uDola jisa kirAbAdalA mukhi suSI 3 kimadhiyu / rAbAI maI kutigadi) hA doghI 24trIvIravikumAra zrIya bAI hai maI Utidina boDamA bAma zani eka laghu bAla kAsAvA (loka tedana 501 rasiyAlIna vidyA // 4 bAImika phati riyAvadapAkramato kii| bAjaziSyakA umAle IdyA s nAmadAra rAmatile aviSyAmakarato tyA sAvi bakAyA 34 bAI masUraja doghI mArI 39 // 6 bArAmatalu ziSyArA kahiye kA nayArApAnI |Ipa beTi bAyalA sAu 9 // bAdimIra khila imaM kihi / bolikA phala DAMgAta maI IsA lyotile imaka A ddaasaaNm|| rAmatiyA lAzidhye zoka // phUla DAmradhyAkhyAprAha // 23 rudhiramasImaka kA darzana neTa naravara 20 bANagarunAvidhAni nevAjane kA tumane 25 bANAmayavariMsIdasA hama umizA bAIsA dilAyA manuSyanavelamadhUna OM bU23 hAthI 315ti upanAyate / kaM mora kasthApana yaH ramAMbAsavigalora // 23 bAI ekapaMcaviNAsI cAritra yAdavAsarAlA kurute / tasya maMDitamastake nU DAma 24 bAI mAya muravinalAIghara liritpana // 33 vyAkhyA // ] hai sa dhanavAnupayo mAhira tAyApA dharme na kuruteodhanasya dharmamUla 4 camayAmpasa vidyA 6 bAI nAriyatAu bAra borakara 918bAIla || For Private and Personal Use Only ka kaMkareza sonyAmAditaH samavyAyA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 41 movANanAmAbATaNakaramomAnayAdhamIyAMsahasavAkahanAvAhajArAkarapiUvarue kahAniya anecAtegaMukomajalebokahatAvimAdhArasma deNyAkarataMyamagarapAmIrAtokastA tisa ripbaampnnaavnnuphyaakrmaapaasvdhnussttmrkhtaativaarbisobaalpnnshsaaNkmkaayaa| pAcahajArAyaNapAbamAyo sAtamAgAdhyArthAnovimabokatAntivArapabIbInogatyajI sAdhyA kaha tInuSAyaTArakakSamAprasovAsAsahasapaNa kahatANyayAyomIyAnokA tivArayabInacaSmA' : kahe to jIjAgaThAtiborayakhAekomasabasadhanuSapuUnAehAmIlaMkApIrUpasamAsUmobA. movANasahasadasakarApiJcagejanuvopaTamavayyAnopannAzupArI asovAsAyaNAmahassA tobinayamApanAyaTArasobANa sahasaMyamAnamata IvamA~bossayAMgako sehitopAdApAya udAratisovAraMgAmasamaNIcA jilaajAdaNusathAliUdIhAsakosehivaramAlA AgIgAhAmAyaudAranivaudArAcyArabArahatesoyANakAtrisapAkAyojera ne epI banemadhyasAgamagiyIyakAmagirala bIbahozalespIketuMbaniyA taNukahaMtIvartamAnajenIka rahanAsIrapramANAcakajikeDyurothAsayavidArakA200 dhanuSayoholukhAMbutepIghasaMkI sahiphohatagIkodhAtajamI hAgohanAnAvanAhImahajAramoyAmammIyAmAmibilagaranAthamAyA vIsahajAragAvakIyAhataprabhAgApAtAmuSakAjatiyAra5vaNyAtahanAko samabIyAjJaemA kAsasumomitAzrInagavAna nAsihAsanapradhAmasUmisAgathImAmIvIcayarmatasamalidhivakAImAni tripAi prata P niyayika mazini tamWAMIRath.dApi3urveeremanabhavavADeujvfmAmanayabhaMgArimAkaraNapadamAgagagArikakA MARATHIMImm DinanalaimatlaerlustdamAnanAmkhamAnalamAMAMATAmAmINabasamAnAkonimazmirakamanimayAbIparINEName.- H PEEnwalawwa45kamakuhanyamanasyAbanubhavaNyARAiyAnamakImara mAraparakyAminikanyaseetaurushouldhudiaidNES BAIRAamzammanaaaakAmA najAnabandhakamaARD NRdhavAkalayavAsAyanayanapIyi Niwaamaasuming mApAMmAratI TMAURRESEHATTIREMEI naMgAdinAgarnanonIlimAlAmadArakSAkayAniApamAnAvaztavAmAbAbAbAmanavA NaM HERaal samanapaYALA nAbAbaRepaika FramekAmyAvAdhivAtyAnarAkAMdizIkAkaraNadatyalAvaNpapIpapUzaMsanAmAyApAzasudara vanAnIvanimAramanakAsA Padametermval49 .4 athiyAvAladhadAtAgalaMmAgAnebAchalAvAeizAvAUlAkAlAgAvAmadAlAnaDAkSaragatIkarAlArAnA mmHD. pan RBIkaranA mApaNIpabhAvI jamIna mAtAlayAvaDiyavAlamAlavadhamahAmAdayadhIzazAkAdilivAnamanalAsakalAjalyAchanAMkadina tamAsamAnakAranAkAraka vAsavatarsodaimadA aanAmAyAyAma thAharAmAzivAdhArarAbAdavAvATa dAdhAradAvAzyaparacampatImanavAraNyamapAsaravandhupA& hdmamA | Ramniwaripa nvissaadytaavaanaatddraayaashyaamaagmNcaamtNy| harayanatomepadanihItarnAdavIyavisAvaKiAREERasna vAparamAtrAmA bardiyA any.. rAya karatAnAsadAtAsamAnA] sAtAsudhanAtAmAnAmAdayanyaparaMDakvAkArAma saMyama karaNassam sAdI dAnApagnividhAHsAdhAraNa zvasavAnA mAmAliMsayanAtharAgaMpadAnAjayAtIlaranAyANA ayamaamana yAviramA kIvana kaMThasUghAmapAsyatinAudadhAsu ratnAradAzayAzItalAtitapAjIvAlAkAcamA nAtinakArAcA RAHATMmatrasyamayatvaranAsulokAmanAvApatApAhAedAvatayAgavAnaravAnavAdyalayA3ezanImAnasaMnidhaA TER SaanwaveshakdhApAma pAraYRAYada+pAkagajAnana FREEMARAmalamanyamAnazAnAdevanadInArasamAnAmAnAcAnaDadhavachIlanAmAmRtAsyAmadevAikARIERIANARTER samagIyapaniael CATEMEHTELATERa1809rAdahyamAnAyakanyAmadhayAmamamAlAvaramApakAnUpAtivaMdIvaracaNAmamAnAhAmA -nnDHIREEKS aartuanian nayAnayAra banAkalirdavAnAdhInanAjAdhitAmAmatAvAniranazyArAgAdinirdasphanimuSyamAzAyadAchA jati RApArayAranAvA. jIvanamayamamAna BRDATTATRatewsfaaRHITraifarmpApAnApAsImApanadayadhamAInavanAbAjaanwegnanAnamanaLANNIzcordaimaayAravAna pAna M UTITadiynirayAvAnakinAsAyadiainimanamAyAmAnAmAantafatranaristian5 nAmavilAkamAyA -yA bAbasvAaframa jkumarATALATiruvaibhamAnAraitanskatrinsanAyalAcalamanAmaniranaaamsafaimAmavAjamAkAnAmasinama pavAmInamA piDha ya kSamatadAnam lAvAyalAAajalreaANHARNinavadamAma ON mahamAnorAlikAmakAravAdanAnimAmAjipamAnabAlInAnagaragAmapUramadapIkA // 3. learn nikA olankaawarninasiumdariyanAmakAjAmaminatranioskiniyAaumauniaWATRavanais-nuswin' a nia Russmannia Makahangtan 44416 prata For Private and Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 42 meghanihArikamAraSTAtaekadAzamasAbAradevAvihArakaraparAjayahinagaravAdirAjadhAnasamAsa / paraka spAnihANikarAjAviNIzIniviTamighamAranAmastasamAnalIsAvAnAvAzIsAsalAvisa dhAgyAmAyAtAnAzAsvAmIzrIvAnivAsadItAlImazrAcAravicArasIvavavAdhivanArA. sithAruharUzyAmanihAjAnAmAvatAsAkanAlAvivejaaskarIsarvAzrajayakArAvidayAmAH dhanAvitiyArimeghaIcItarupayAvAsAIjhalanIzAjyAisUtikihorakhanAsAvAsamakAIsane kAhapahakadarthamA mAnandhasamIprasAnidhInagIrijAIsiehavitavatAmayajala mAmabAhyavAdIkAitAvArayahinupradhAzrItAIvolAyoaansAkajAtozAvatAMcApetimA NasmanamohassukhaMvitavyaMkAkatimAkadhimakIdAsayayAvArikodhitAmaNarakIyAdhANahAyamAha |maan zarameghanArakIno'rakhanAyAstrAvitinApukhavadhArakkimamAghaNAkAlamAranA hIhIyA jAnAdiMsamasaMyatrIutazAlIlAvavieNyasaminijAmatakariyAsusvaramaFiMA pasAvaravisadhyAkasuzAmaraNamAhiyanyasaMgamAjIvaliasAlamA zaeeakahAremeghatAharuyAal lAsavaDasAMsalinAtavathIyAjAsaaalazavitAdAtamiciganabanArahathigItoparIvArAsamarUpa sanAmahAthIpakadAvamAlazvalAgadhiSahajArasAvakArasphanAaanAsatAekakAdavanAsarA vamAyAvihIbANIcNayAmazakAnAtodihAthAzdezsalavAsAtadivasaNIvedanA "mAkrasodhIsavarasaoNnAgavAnarayAmAalananAmikAbhArAtAgajAdhyAradAtAsAtasayahAthaNI MamanAhAmu rAvitiASIMPREMARWaDiaWHATRAIAharuyA . bAlAvabodha prata dAkhyAtesavA tAnagaeNya ekvana-zrotA dasavAMdorakoje marajyAya zrIjyota sAnalAlokamapanI ramAvAsyA pavanavAyazrI yo pamA janasaMkhyA nAkAmItiavAjamA:mahAaoyatyeoitAbarayompAyaniye JokadAphayanavAyarasammakA kadApharAne trAvAryasamAyitApamAmme parvatAvAtakumanAlIka karAnAviSTIrAvAne / mAMDalIthamathA amaadhyaamlaadkr| kSipadAranaramirinIyanAmazveSataHsamirayAyaspatAsmabhyAne' PalajokahIsAMjeimAdakapadezAdAdhI zakumakamajanadavAbolyo patinaka jai0komAnanarAdhakA08 yAvinAyanAtyavidhAyayArayAtanavodArAtAbAaasnovivarAdaSTottara anAaahanmanas pAzrIvadAnI ekadAupadesadevAnAcalAyatI AmernlAyonadIdAmAkaratAjI mArI unA zrIsarvaka satakAdIkAnAnimImatidAmmapaH anyazAhIvAtataekadAupadezaladhiya rakheM nAmeM AcArya cAra yehalAnemAvadAsasalAkara dikhApavAne . sarumAmA ma tAdavA zrIgurujIsAvyA pha sarvajJamarayAmAnAmuHzvahitamAnapata pratibodhAyanamAkarayAmAmuAnavaprA sa2-547 For Private and Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhArapaniprAlilaNaNevi ge|veyaavvpraalaa va.saMlobAnabAsapisA mAsApAaMtaratAsAna sthUlAkSarI prata utiurthukaaleefaafaaraanap44 Irinariawaamanaemamananewafternalakamacalee mahearl I HAwtaraem.leyamonanesdamA naturnbedma v atamaARAANIANE TRIPARntenanamanthanRIAGRements DERABADbanabanisaasanwaftNaviARfilmyArasaniunnatineemvanAAmricanamaARImAmilA AmraamanaianRRISMA 4Rider InMRIDAwaaeemAyAvasAnimAraaranatmakatara e datlaetamaanyavaanaae401 20018.maemiRRIRIRAMPARANOR vivAu50/livanmarakA MIRiml mAnisanimaalotonasianiadiyA gAbhaAREIARReatrapmusbNanA 149141MORagnlanmumURNHURIA IRANArienMaaeizIRAIMADHAwatan TamanninAmAbApaOMANMAGEmAMkARAAMIRadnamgeminenAzamati auratatuesdauntiseasevents HIRAINmaIyAkanaIRamnilaiasAmAnAnimastimaNARipanmaavivi.endan2:1ESUNGMAnae mamianisimansa 14ainAyA49894fac m unanagoreangladAaw alawa MRSulawalawasnavamsomaARareanel maARvika zaniva- ni0041-tATMAcmobAnA a FARthIlanarammRREAnaDiaiindaiaaaaaaaaarmAravAraptunetterstNATATARATHI arA404001nel 4040-ARNMAMIRafn PacinutelanumaaislutwanetaalNARomaRASANdea AltcartuniticaRANGuart40MMAR a atanaamfinitel RENTakARAMANI hindiMAureautartARNERopatra Animatatisanniwana mema .amaA AliunitAAM Ratnafasnseeneareaias PRAuntunakant pAMERNAMASIANParenesairman ..AAMANAafai tomunakal viHiANALORavikareenatam bhaARnst4ARIR AHASRAIMIREOmansameerinstal IraniaajaUARNALGare Indainsaey aniaineq4net a bpmDAUNSURE mA0yeinARIANDEompi4gas. Ramchanne44d4uree RJARA jini. Aauieties w wwindiate e 4TAARDIR janabI014AEIRGIANAANkama tauntonavrisimanMARITHSSION... IRRIAAnatyals Sunakaman anewsduniakar ba ntraAMREHinmaasaiternatashan kAommenuinArikAderattananmishanteAnimalaswamaiIAN antmateuanARRAPARINIOldivinehasoiafnanamAmISAntarnatavarta bAyAshaase4KATARNAMAN 1.nIbhAkAmAfalotademaseavGARIANTRail NamRRENarsanarayAjIvaa manAARTAlibAnamanaament SEARNSymkuaamaagneMantdare. manAyAbAyAstfAIRLImAmA -nARTAIvaraMpata RamaAanmannaniyamApaDiiaran i ayuRAADAmled aamaagnIONAVETIRGA NARAYANisargahaniaaaaaaaran nayAnamafta kesairavasnaAMAAVAAA bAnAkAryAnimiyAvavivaumAvimA 4vivAnipriyArtadailaspuratira 24 jaba-40desmayamARindiaakaal gaMtInini:sadAcAriyosapiyAbAya:mApana AANDARMERAMANEMAn: Marat4innemA. 2 ad.: 44NORAHARASpelpanaana PawaneHave cAthImAtaTamaMtriNAcayAvAdi 40 libAnAzrIvAsakAnezvaraNavijayazrIhima PORRNIMURGE. miawlasach NAMINARIYA MORRuinsan mokAmanAaa Bataamera KINRAREInana na sa maganAthAtusravdhAramAMAMRPURERaratanANGALINRewarginnaad MalawaRana Maqaa AAAMKARA N MANYoutdear lammahadraftIrakAzi:miliyanaNIRMERRIBolaun4dINDRimaanR . Aathi sApaynayApana maarINTEREAKAzaprAla yaHmAnabAnImAyAvayabasAuniakatavi KARINATHes Islanata SRIRAMKAnanni JABAmaga-14JR:pAlAlamanokAbABiankinRiveditarnavinamazal JantanAaan uamanuMAA patAlabArAkAnAbAraaiforts nAkA bhAvamA NIUNain-hiARpuMadevihArarewasivini. 4MIRE NHARMAaduisIyAwne1001 PaumAnibhA4MARANAMAeatimAma ||6454ARAHavamgiatansuinainaHALIVinnamanAvaya:144410 pa403qtiliwanathaMAT 4414TAlanamAmInamavihArakA20pnimanAnAnAviSayabArAvA sAvAbAmAmAmAyabolI mAaniyahangemininainmaanatvMAILI nIra- NAMRATAM:mA +dAnAsaadiirakAmAnimAmakinattndarvinatt argIHAAMIRittostraliavalurinolandanahartsidalaSHT kAnANIROMOR:appI -bAnaiRI yApacInabaVraididati-ainyadi e ka-lamasagaMa4%ARitenawinAGANTHRADHAVIRasaitaniulga . Manfe4ladimanava3444RinamanA TALAAMROGaliveHe4a4BrakieImAnaLASA PANNAARAMB4amernataniaMana. 44 jAnemAniwstsARmAnaaniavinAyaqadMMADAMANHemalem a niaasanelvinitialaeeiffeta INOPHRENaranslam344AAAAINA ma.NABHAMN404palwadiseN. MaitemausineaatmAnAwfantanaiane4c4f4MNE hwali-404vinA Gagnenielpana. NARive. iNOSNIRORE RaftaaHRRAHMANAafelsmmmkinandaciiataal asaMIRRAJAvi Sumlassulam nAnapANTARTAL aumAURAcaccinamainedtamanraMAIHARMA MP Asalaameramaina amatkanamarama MAustriyfatein masawa4antagaAMVERamanarma. REHRAMIRMm4rakArAsanivakA ANMAMARINDIA NAARI ALLANTHIMAN dAramAnAbAlabhAmAnAaanaaaaaantanARAinmamt a falANAkAmananiAMIndiaNewsArkesAgita-nyiasis .omgaraali4tMap 10:344414144 kAjavaNanA NAAMRdamazSa A4hAnabahAnANREIGaaneditamineu4414IHARIRianeet inAmmuTHARMAd:48 anAdI-fhenial. parmanana Mahitgan R 4 daura000niragAvAta AILmAnAbAmAyaNaniyahiaanadaai44MppupsmAyA114444 44444iginaam marginirmitanshTVAyanalasan zrAvAsanAsvagaraguREmamA vikAsAbaramaLAVanshiaaihanimaranasonam ......NigsanmAnataRMAAdars karakarAMnIbAninesiyAvara waAMBANNADUawnARNAJap y RAPESERABHAARINAMMARY ANDROHapdat e sUkSmAkSarI paMcapATha pratA For Private and Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 44 karaNAmapatikrAmannamavAramAdAnIkA ra mAnasAmA anavantatiniyotivanijatAniyAdadAbahAnidIvAcA kAmacinavazyaktA sAmosAraka sNsaarniitaalyaa| rAsAdimahAdIpa masAnayakArIvAzanAdAnAmAdivAkAdhinamAdhyakSAmayAjAvita- mAyakSamAdAdimAdyAmanimabhivAdamIvavaidamAdiviyamA samavavAakSarAmAjhavimAal TasmayamArmanAyA jAnAthAnadAdAkAlyAmAkAmayAdimANa kA kAmapariNatiyA kAtaramakAlAmarAkSAvaNamAkAkArata naanaaaasnaacitvinvaasaadiyaa| TREMmAmAlikAsiyArAmaka samAbananAzAkAkAlAnammAkAlAvadhaprAmamahAraNA nAtAmAtA vakratavidhamAkatAdadhatAnAmyAkivikarAAvatyAdizAriditAmAtAmAgAyacAar EawinalkAvAna vasusvAra vAlavArAnavaMdanaMdhApAsIyaDobA yAsmiANitakiyAkAlAgAvaramAnApAnamattathAnAmAniAmadadhAnanyAyAlayAsatAnikAar TAbhinalamAImanasAyabAnatAkAraNAdAmAtamAnamaAdivAmAnAzanavArASTrAtasayAmRSAkAmAkiyAmAgratAmAtAkAlakAdhionagamamAmAdAmA Taasar SurilammA dipkdaadaamaadn| mAsA bAdAdAvata tANAmAyaNApAkAlaramamAmAyaNAyAsaTAramAmAyaNAyAmayAdavyAyAcyAsAyaNAyAvAyApAriyammamA || MANTRAVAS mAnakara kimatamAMARINDIsAthaNAvAlaMbAmahavidyAmaliyADIkariyAsaharakarichapayAhIpaviNayakSAyAmakAamal TIRSTMARAT tamanyAmAnAsamaya dinAnimiyAnakAlakAsamA kAlamakAyasavAcAyamajhAyamajhAyAmamAyanAmajhAyA HOME paNApAvadhimA vAma tasmamikSAmikaDanAnAmAvImAyativya gaNAmasattAyAmadAcArayajIvasANAyAmavaniyodhIpAda kAnamAthi STAafayAmamAyAmaparakavalipaDisana thAmasamuhomallagalAgAmidimAmalimamanikA katika Rurane RIL vidyAvAmA mayonivaraNamApatikSamavisaMvimaraka yahINAmazaraviyADIvAsijhatilAzativaniail binadikAyama vAmitabambamamadhyatira bAbAlayasibakharakANamatakaranirAsasakSA miAyantiyAmiArAthamiphAAsamiAsaNyAlamitikSAmaMsadetAkAdavivArI NillagezAyaya padakavAlAlamahimAyaviyovAdharAzAvAphAsAvaraNayAtAnAlisAdhAramAyacaDitamijhArAdapAyAviramAmavirAdAsabamA mAnina nAdAnAyamiaazigarejil... naamdyaa| vayA nayAdhAmAnimAkvalakAmAdikavikalAsakarmakAkhamuktAdhimAnirAmanitiniyimikamAkarmadADamAsyatikamAnisaslmasaramAdhyatAma mAlAmaka sAmAvAsakAmAnazAsabhigamanAmamamitivimAchIvavidadhAdicanAvAzasarvAnAkSINAmA kasakAraNavasaIkarANahAra vA mAlAmamA samakatAkara na familyAyaviMtAmaNimAtrAmavAsitAjIyA:michayAzimA. divAyAsastrarkalinAmadhAnatAvApayAdikamaNAripriyAmasamamayAyAmAmA yAdibhAyAminImamatAjiyA tikimayApArIzmAnamaravAnAmatItasaMpratyayAdhizAmaNikAlakamalakAnavAlA pradhAmamAdisAkamasakA mdaanaapdyaadi| .vmavizavAsaMbAdAmaARMER vinAvAnavavavavanakAkAkSAMvidAmAmAnA .. chAviti niyadhAmApItikaraNaERmArAvayA chAnilapIvinivAravizvahivAna makkAramAdA manAvanakitinAmikAmavamAvikAratamAvAritikavAzita vizthAvidhAnisalAvavizvamavizyAcAmavamAnAcApAkamAvatAmaMcanAmA kAnARAM vividha AkRtio dharAvatI paMcapATha prata dohApaMkajastakamalApatAgiri jApatiyaparvatadiupadevatAdasA dakpiAkaroUlavatAliSitamuni madAnadArAjinAmadanIvirajIvIta samAsAsajIpAtIsarI kotarelA akSara dhAvatI prata For Private and Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 45 ragAradehakamakAlANAparikakiMgajamukamAlAcalAinamAlAcorahasAdhe mArAvAmanagalA kAyApAlAdhamajANikadoSaNAparakamIkamamUlAhA sasudarzanakArasagaravAtedharajapAkAlAyArANIjomapANavanAme -7 hatoknammAnAraNAseThasudarasanaSA rAmavicArAmAalamamakitanamadhIH / / vAramanassimarinavakArajonavAraNakasImakArAbAba linalinavAmakArakanmuilA kAdhAbArAvaramadavasasoyA kAusagarakA karmanasUratImAvarAgAramigremabAjamata jalamAlsiobAharapharApharagadagamAgharenyAvavarAmokevalavAvivA viruuraajnmaasnsaaraatruualgipnnaNgngaatraarjaatrmaatrnennemohaa|| jAtAunosanabAlakakamakakIlAvaMtAnAranavatArakamAlAgAravA canimAmalamavizAlAnalanAgala vimAnanavadIratraNamAdimonAnibANa madhyakUlIkA -mitravALI prata vidhyamakara HomeayAnayAmiyAnAvarANamanadharmaprAvadhAnAmaniyAmAnArAvarazamanapAlAmAmAmAkAbanAramArAdhanAAIHINMAMAPANEER aHAgaimeagunAmonizvAEiOHdavAnAdanAmadAmabANatayAnAdilAyAyArAnAmadhArayAtAkAnayAdhAnArAmAmAmAmADi 103patikadha namasamAsIlagamamA sAmAnAmAvanAmAvanAkApanAbavAcAdamAgamamatA TIMEIGH dAyadyAdhAmIdyArthIsaMdAmaghAyalamayasapadyAmAnAvAvasyanidAlakAzramadAmAgavAkhAnAkAlyATamAyAkalya vAna.paniyati nAvAvarapavariyAmAnakatAvA sAdAbadhAnamAnAjAnamA kAnAdAta kAnasamavajJAmAsadatyApATharAvAkinAnAsikavATatIdAvadhAtumAnAmichAva|RAINMENT vAsaalpana gatAvititapatadAbAdavAkSAzabAdimiyayakAvAsAmAyanAkAmAmAmAsAdikSasakamabAsakAmAnaNAkAraNa yasamAbAnumAyAsavivArakAzamAnavakAvAsiMmAyana dAvimAnamAgana manamA parivaThavaNamAsamAsAvatrAvAvAdArAvadhAmAvAvarahI vismarAmihAnamanAkSAnAgAvanimayazikAmAmiyAnAnidizAma mAmAnAta vini kaTa-zanamA C. hAtAta . kanavadA niyanamA riyANAkAmazavapakkA miAriyANAmikiriyazavasaMpalAniyakariyANAmika avasaMyaREALPATTHAR hAre YARI-EarmakAmA zAnavIya saMghatipalmadAnIma mAmavAvA manAvAdAvAma kAmiyanAyariyANAmiAnAnavasaMpalAni akiriyapariyANAmiAkirigaMnavasaMyajAmiAmichariyA | kanAta yAya nAbAdadhArama: mAmAcAravANa mADIvA cinina raNAmiAsamataMTavasaMghakAmiAmAbAdiMyariyA gAnibAdinavasaMyakAmizrAmagopariyANAmiAmagAMva tItanidamA biyAmA saMyakAmiAuMsaMsarAmiAuMyamasaMtarAmi . UMeDikvamAmiAvanaeDikvamAmiAtasmasaismAdami malA pikA nAyaH machAL. ditika yamAyayArasmAyaDikamAnisamANAda saMDAyavizyamaDivhaTAparakAyayAvakAmAniyAgAdizAnA zAyAdAma mAlAsakA hisaMpAnAmAthAmAAmamavivaDAmahAzA mudavasamAvAyanaramamukammalamAyAkAvaMtAkamAnAsyA, HEREGIvAdinadAnA yAvadarzana dinAmamA maMgalamA 2ii dAvasAvAyarasamukAmalalAvAna namunA . ...chavadanatyAgama pakSamANakA dyAvA lAlAvanAdAyadhapaDiyAdadhArAyacamadavayadhArAhArasadamasAlagadhArAkayAyAzcarikhAnasAhamizsAmaNamA mAyA mAnabakrapriyAga Hepikina madhyAvaMdAmiAsvAmamisAbakavAsADIvAkhamamAmilAmasavAsAdaramazAkaNyAevamadayAlAi kaTAnI phanTa.kama 'ghara padIyama... bAdata mAgama Una yAnakIraDakA gAI malAR REGiviTAsammativinATikAnAvedAmikipA marastra kiMkAnAaane krAyaqagarmanavadimikAtivAravAnarAtrikAbArAvatavyAzA vamajAkhaka mizana nirAva inmmAma AmAammasyAbAvAmAmAkamibhAgAdhyavahArayAyAyAyakamanakarAtrAvAdhAsanadhAdAtamachAnAsimAbAtazatavAdityAdAmAdAvipramiyavidArayAmayA"Twaama mANaka. pAvidyA ghaERHIBITAL yAMAuan vAlANoniyadhAra yAta saMmAravANAvaharaNakA pavamanAta viNakAramA niyavAdevasikA atikramaNamA diditavavakA disaMbadAyAvAdAra cha va vivi6 mA timI 62catI 46 prata For Private and Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che je za ta mAM che ja na LA nI prAcI te 8888888888888 a ne hasta + no #dada88888888 upU8888888 kakakakaka che. 0 For Private and Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 45 - - - nAMARATHI MAINEEEEEE mAyAnagaravAsvapazemA ByHARisamAmAcA zAyaNAsavatAcvacAmAvAdakA nizrIrAmanagaravAsacyAusavaMzajJAta zAyaratArakhIdAsAArupAmAyamarAmA zrIkaMaraspasAryA sumaarkaabaabaalaanaa| mutasAgarAyamanAsAnAmadAmAlagunnA saanimcNdnginiivaashriivaasvaaibaa| ImadhAIyAjAvAtAsInAjAyAtrA tilakAdagamatAdAdalAyAthAkisakAvA. grAmadamatvamabharavanAtArA tAMdatAvapamitImAraviyogadAna . .. 21yitra prata naM. 1 na S7 pyAnamadinamAnAHmApiyAmvamA NAmpAdanamAmalApAryAyAnAmazva pakavAvAkAnadayavinAnAMvAnAmA zAmyAmadayadayAsaMvidhAnyAgArakA maMgyAsciAMnAginanAMcAdaMpanIjati mAmAnichAnavinamaravaranADyAmAsadAyA WAS vinaya -samatA salamAna0.125sA dhAnaMmadAsayamAnAyau 17A4mAnAOtimAnA maaysiimaasmiaarkssephaad| anipAzIbhAsAkAhagAvAzrIna Ri23rdmahAsnImAnidhI gAcAhanAvArazvaryA samagAyogAsanAbarobara H alviral maoNmafallinganantsnil sayitra prata naM. 2 For Private and Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 47 rajarAtamAMthI lekhanakaLAnA prAcInatama namunAmo prApta thayA che tevI ja rIte bhAratmA anya sthaLoethI paNa A prakAranA nAma upalabdha thayAnA ullekho maLe che. prastuta karachamAM anya pradezanA keTalAka prAcInatama namunAyanI vigato mApIne gujarAtanI lekhakaLAnI prAcInatAne bhAranI lekhanakaLAnA caMdamAM mUlavavAno prayatna karyo che. lekhakaLA sAnaprApti ane jJAnaprasAe mukhya ane mahatva cALa che. lekhanakaLAnA vikAsathI jagatabharanI saMskRtimAM vidhrAnuM prasAraNa thatAM yAnika skRtimA abhyadayamAM tene mahatno phALo Apyo che. mAnava vyavahAramAM zabdo vAra vicAra mAdAna-dAna mIta mahatna sthAna dharAve che. zabdo ane vAkayone badale mAtra ekano vaDe paNa mA kArya thAya che. e vadhu samaya mATe sthira rAkhavAnA prayatno citro, citalipi tathA lipi dvArA thatA jovAmAM Ave che. mA prayatnomAM vaparAyelA to paNa lAMbA vakhatathI jovAmAM aAve che. mA tomAMthI likhiA vikAnI paripATIno ItihAsa ane mAna hoI tenI zitavAra carcA karI nathI. bhAratIya lipi tathA varNamALA kayAre ane kevI rIte utpanna thaI ne saMbadhamAM lakSmI sadIma0 tathA A sadInA mAremAM paNa carcA thaI che. temAM pAzcAtya vivAno pachI moTA bhAganA ne paradezI budhdhi phaLa che ema dazAvavA prayatna karatA hatA paraMtu te che. kayo e mATe vivAda calAvatA hatA. tenI sAme bIjo prayatna cA pravRtti bhAratamAM vikasI che ema daAvavAno hato. khAsa karIne sidhu nadInI bhi sthaLoethI maLelI lagna padhdhatithI mA cacAvI lagabhaga maMta cAvyo che. ane bhAratIya lipi paNa yA dezanI budhdhimatAha phaLa che ema jAya che. mAtra tenA ItihAsa mATe keTalIka cacAyo cAle che. For Private and Personal Use Only Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org harakhA mohe jo -daDonI saMskRtinuM saMzodhana thayu te pahelA bhAratamAM lekhanakalAnI prAcInatA che. prathama sahastrAdi pahelAM laI jaI zakAya tema nahatI. siMdhu saMskRtinA prasAra dvArA bhAratamAM lekhanakalAnA prAcIna namUnAmAM paMjAba, siMdha mane gujarAta vagere bhAgomAMthI upalabdha thayA che. jethI bhAratamAM lekhanakalA mAgha metihAsika kALathI pracAramAM hatI e sAbita thayuM che. harakhA ke maheno - romAMthI koI lAMbA dastAvejo maLI AvyA nathI paraMtu moTI saMkhyAmAM mudAyo, muko, mATInI takanImo vagere maLyA che. nI panuM lakhANa mAnyatA che che. tethI A lipi haju sudhI saphaLatApUrvaka ke saMtoSakAraka uzkelI skAI nathI. mATI pI pramo harakhAmAMthI vizeSa maLI AvelI che. siMdhu saMskRtinI lipi vize athavA lahiyA vAra vAparavAmAM aAvatI skaya lekhanasAmagrI vize vApaNe nizcitapaNe kAMI nAnA nathI. ina pacha te samayamAM lekhanakaLA astitva dharAvatI hatI te vize kAne koI sthAna nathI.' siMdhu saMskRtinA prApta thayelA namUnAmo parathI kahI zakAya ke vedakALamAM ane te agAu paNa likhita mAro athavA lipi astitva dharAvatA haze. lemba prAcIna brAhI mULAkArono vikAsa siMdhu lipimAMthI thayo hovAnA megAMDara kaniMgahAmanA mananuM pratipAddha kare che. paraMtu siMdhu saMskRtinI citrAtmaka vImALa - lipi e mAyunI brAhamI ke parokI lipinA makAro vanma samaMA gALAnI lipi mATe vadhu saMzodhano jarUrI che. jayAM sudhI navAM sIdho dvArA e baMne vakhkho gALo purAya nahIM athAta siMdhu rIrikRtinI lipine ukelavAmAM na Ave tyAM sudhI mA sidhdhAMta prabaLa anumAna mAtra gaNAya. 1. me ema kahe, bhAratIya pATha samIyA, (ke.eca. trivedI kRta a.) yuni.graMtha nimaNi borDa, amadAvAda, 19%, 53. For Private and Personal Use Only Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 49 mAma chatAM gorIzaMkara mojhAye vedakAlIna samayamAM lekhanakalA pracalita hatI e bAbata temanA 'bhAratIya prAcIna lipimAlA' pustaka dhvArA sidhdha karavAno prayatna karyo che. temanA mate prAcIna hiMdu samAjamAM veda ane yajJa ce be mukhya vastu hatI. yajJamAM vedanA maMtronA yudhdha uccAraNa para bhAra mukAto, guru pAsethI rabdha uccAraNavALA mato temanA ziSyo kaMThastha karatA, vedakALamAM graMthona thatuM paraMtu maMtroccAra svamAM pheraphAra na thAya eTalA mATe mA keMThastha vedo para ja bhAra mukAto, koIpaNa brAhamaNa hAthamAM pustaka ghare maMdroccAra karato nahIM. lakhAyela pustako parathI keMdroccAra karavAno ke veda vAMcavAno te samaye niSedha hato. vebAM pustako lakhavA ane vecavAM te paNa pApa samAna gaNAtuM. joke vedanI sahitA sivAya zAstro para mA prakAro nibaMdha na hato. tema chatAM anukaraNa ane zAstro kaMThastha na rAkhavAM jose meM mAnyatAne kAraNe te samaye badhAM ja zAstro keMThastha karavAmAM sAvatAM. vedaka hIna samayamAM badhA graMtho vArapUrvaka lakhAyela hatA paraMtu adhyayanapraNAlImAM kaMThastha karavAnI bAbata para vidha bhAra mukavAmAM mAto, veda, brAhamaNa e panigadanA samayamAM vyAkaraNa, chaMdazvasta racAI gayelAM hatAM, maika vidhA temaja gANitika hisAba paNa pracalita hatA. mA badhuM lekhanA sona vinA kaya na hoI zake. samaye bhojapata ane tADapata kudaratI rIte ja videza pramANamAM upalabdha hovAthI graMthalekhana mATe teno ja upayoga thato, paraMtu bhAratanI pratikULa sAbohavA ane kALanI thapATo khAIne te samayanI tADapata ane bhUpatanI kRtimo nAza pAmI haze. bhAratamAM lekhanakaLAnA udbhava ane vikAsa mATe aneka vidhvAnoye judA judA mata bAMdhyA che. buphphara bhAratamAM lekhanakaLAnI utpatti I,sa,1800mAM thayelI mAne che, jyAre mekasamUlara I.pU.400 mAM thaI hovAnuM jaNAve che, paraMtu mahAbhAratanA yudhdha samaya sudhImAM vedanI racanA thaI gayelI hatI, Rgveda mAtra zruti paraMparAmAM na rahetAM graMthabadhdha thaI gayo hato. benInA mate hiMdumo lakhavAnI kaLA bhUlI gayA hatA, jene pharIthI NavAna vedavyAse skrIna karI2 2. nalAla gupta, prAcIna bhAratIya vidyAye mema kalAme, cetana khAna, nAgapura, 1908, pR. For Private and Personal Use Only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 50 anuvedika sAhitya temaja purAvazeomAM lipi aMgenA keTalAka mahatvanA ullekho prApta thAya che, jemAM pANinI kRta saSTAdhyAyI'mAM yajJAnI lipino ullekha thayo che, purANo temaja rAmAyaNamahAbhArata vagere graMthomAM lekhakaLA mane lekhanasAhitya eka ullekho che. pholthinA athAstuma paNa lipi' zabda prayojAyo che. bhAratIya prAcIna lipi brAhamI vidhi che. brAhamI lipinI utpatti brahamA aa2aa thaI melI eka prAcIna mAnyatA pravarte che, paraMtu brAhamI lipino ullekha prAcIna hiMdu, badhdha temaja jaina graMthomAM maLI mAve che, jema snomAM samavAryuM ' e paNavaNA' ke I.pU. cothI mane bIjI sadIna graMtho manAya che temAM 18 lipimonI sUci mApavAmAM mAvI che jemAM baizI urphe brAhamIne prathama sthAna mApeluM che. bA sAhityamAM I.sa.nI thrIjI sadInA prasidhdha saMskRta graMtha lalitavistaramAM 64 lipimonI sUci mApavAmAM AvI che, jemAM paNa brAhamI lipinuM sthAna paheluM che. baMnemAM kharoSThi lipinuM sthAna bIjuM che. mA sAhityika purAvAmo uparAMta zokanA liAlekhomAM paNa brAhamI lipino thayelo vipula prayoga tathA bhAratanA aneka pradezomAM thayelo mA lipino vyApakapaNe viniyoga tenI prAcInatA puravAra kare che, bhAratamAM brAhamI sivAya kharoSTha, mArAmA, grIka vagere lipiso paNa pracalita hatI, paraMtu badhI lipiyomAM brAhamI lipi ja sauthI vadhu pracalita ne vyApaka hatI. phALo kAhamI sivAyanI badhI lipimo bhAratamAMthI asta thaI, ane tenuM sthAna cokanA samayanI brAhamI lipimAMthI vikaselI lipime laI lIdhuM. samaya jatAM bhAratanA judA judA pradezomAM judI judI rIte kramika rUpAMtaro pAmatI brAhamI lipi, nAgarI, gujarAtI, baMgALI, tAmila vagere avAcIna lipsionA svarUpe bhAratamAM mAne paNa pracalita rahI che. For Private and Personal Use Only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 51 muslima zAsana mAraphate phArasI - carabImAMthI ghaDAyelI urdU lipino ekamAta apavAda bAda karatAM bhAratanI badhI vartamAna lipimo brAhamImAMthI utarI mAvI che. paththara ( plAlekha) 3 > www.kobatirth.org bhAratanA anya bhAgonI mAphaka gujarAtamAM lipino ItihAsa paNa mAdhyetihAsika yuga jeTalo prAcIna che, ahIM lothala, sUroThA tyA di sthaLoethI maLelA avazeJo, mokanA giranAranA zilAlekho ne tyArabAda maLatA lileSo nAto, muddAmo cAdithI ahIMnI lekhana paraMpa2A samajAya che. gujarAtamAM lekhana mATe vividha lekhanasapATI tathA lakhavAnAM sAdhano vaparAta jovAmAM Ave che. 3. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir koI mahatvanA banAvanI smRti jALavavA, rAjA ke prazastine cirasthAyI banAvatuM lakhANa paththara para kotaravAmAM cAvatuM. mAre paNa paththara para kevlAka praraMgo kotarAvavAnI padhdhati cAlu ja che. kayAreka kAvya jevI racanA paNa zilA para kaMDArelI jovA maLe che. bhAratanAM moTebhAge paththaro para lekho ja kotarAyelA jovA maLe che. tema chatAM koI koI jagyAye sAhityika kRtio kaMDArAI hovAnA ullekha prApta thAya che. dA.ta. ajameranA hAlayamAM sacavAyelI riztAo para rAjakavi somadeva (someravara) racita 'lalitavigraharAja nATakanA keTalAka ma, cohANa rAjA griharAja (deva) kRta *vacce li nATakanI be kRti tathA cohANanA koI eMtihAsika kAvyanI kRti sa~grahAyelI jovA maLe che. *. pravINa sI,parIkha, bhAratanI prAcIna lipiyo, svAdhyAya, 3.9, *ka-1, mokaTo, 1971, pR.38-40. gArIkara mojhA, bhAratIya prAcIna lipimAlA, na mAta munzIrAma manoharalAla, dilhI, 1959, pR. 150, For Private and Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 rAjasthAnamAM mevADa prama biliyA gAmanI pAsenA meka ne maMdiranI bAjunA paththara para poravADa che lolAke (lo lige) 2.1226 (I.sa. 1170) mAM kotarAyelo unatazikharapurA nAmano digabara atha jovA maLe che. udepura pAsenA 2AnasadanA baMdha upara DhilAkhaMDI para hakIza 'rAjakazakti mahAkAvya saMsArano sAMdhI moTo zilAlekha manAya che. yA sivAya mALavAnA prasidhdha rAjA bhoja racita kanika nAmanAM be prAkRta kAvyo ane rAjakavi madata kRta "pAkistAna marI (vijayazrI) nATikA yA che jenetara thI paNa dhAra (mALavAmAM paththara upara kotarAyelA jovA maLe che, mevAkhA mahArAjA rAja siMha pahelAme telaMga bha madhusabanA putra raNachoDa bhadra 2cita 'rAjati nAmanuM 24 nuM mahAkAvya moTI moTI ra4 rilAyo para kotarAvI 'sAda' nAmanA vizALa sarovara para mukAvelI che te mATe paNa cA mojuda che. gujarAtamAM je riplAlekho prApta thayA che te mAtra lekho ja che. A upara koI dha ke sAhityika kRti kotarAyelI jovA maLatI nathI. joke hamaNAM hamaNa keTalAka maMdiramAM bhAratanI kanImo upara dhamAko kotarAvI mukAvavAnI mAta thaI che. dA.ta.amadAvAbA gItAmaMdiramAM mAracanA paththara para jJavalka gItAnA loko jovA maLe che ane solA bhAgavata vidyApIbA maMdiramAM mAranA paththara para bhAgavatanA loko kotarAyelA jovA maLe che. kAravA vimaMdiramAM paNa mArIne lakhANa kotarAyelI che. 5. pAbaMdha 4 mujaba, pR.50 6, maNibhAI I.prajApati, 'hastapratavihyA ane gujara pradeyanI saMskRta hastaprata saMpatti, gujarAta dIpotsavI aMka 2040, lekhavibhAga, pR.28. 7. pAdanoMdha 4 mujaba, pR.150. For Private and Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 5 dhAtukoNa : bhAratamAM mAyakAlathI mahatvanI sarakArI hakamanAmAM, dAnapatro ke sti dhAtu para, pArakarIne tAmrapatro para kotarAyelI jovA maLe che. anya dhAtuSo pramANamAM na hovAthI mo khAsa upayoga thayelo jovA maLato nathI. Ama chatAM nAme lekha mATe cAMdInA ane sonAnA patarano paNa upayoga karelo che." bhAratamAM aneka sthaLoethI tAmrapatonA lekho prApta thayA che. gujarAtamAMthI paNa aneka tAmrapato upalabdha thayA che. paraMtu tAmrapatra para javalleja graMtha lakhAyAnA koI ullekha prApta thAya che. cAmaDuM : bhAratamAM koI koI jagyAe beTA, vAcharaDA ke bakarAnAM gAmaDAno upayoga lekhana mATe thato evI nodha maLe che. paraMtu dhArmika kriyAyomAM cAmaDIne pavitA mAneluM hovAthI hiMdu ke jenA dvArA tenA para koI ya lakhAyo haze tema mAnavuM ayogya gaNAya. badhoma lenanA sAdhana tarIke thAmaDAno upayoga nigibdha na hato. gurAyanI hakathA yamapata upara lakhAyelI hovAnI paraMparA che. pAsa - karIne madhya eziyAnA niyA mane menDaramAMthI cAmaDA upara lakhelA dastAvejo prApta thayA che, jo ke cAnI saMkhyA mohI che. 8. pAbaMdha 6 mujaba 528. 9. rara jamInadAra, mukhya meDyiA, gujarAta yunivarsiTI, amadAvAda, 1977, 55. For Private and Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kApaDa ! sanarAka ke rezamI kapaDA para paha ke cokhAnI bera banAvI caDhAvavAmAM mAvatI. te kAyA pachI e lajavA yogya banAvavA mATe temanA lakhANanI zAhI prasare nahIM te mATe ba, koDA, mIka, koTI vagere lIsA paththara vaDe jI sapATI dhasIne lIsI banAvavAmAM cAvatI. kapaDA para thayelA lekhana ke citone paTa kahevAmAM aAvatA. sAmAnya rIte paTa upara hApA, cata-saMto temaja janmapatikA jore lakhavAmAM AvatA. kApajhA 58 para citro banAvyAnA mukhya pramANa prApta thAya che. puSTi mAgama mAvI pachI 'pichavAIyo jovAmAM aAve che. kApaDa para pustaka lakhAyAnuM ekamAtra udAharaNa gujarAtanA pAlsanA "hemacaMdrAcArya zAnabhaMDAra' mAMthI prApta thAya che. mA pothI agAu vakhatanI zerImanA tapanA nabhaMDAra'mAM hatI. kApaDa para lakhAyelI A pothImAM zrIprabhasUri racita "dhamavidhi nAkhI 32.5 x 12.5 se.mI.nI laMbAI pahoLAI dharAvatI ane 3 patromAM lakhelI udayasiMhanI TIkA sAthenI prata prApta thaI che. jemAM saMvata 1353 bhAdavA sudI e ravA upaDe. gacchAya pa.mahica liktiA pu.' ema lakhyuM che. temaja kalIrA ane vijhikalAkA puruma carita - aSTamaparva mA ja pustako che. je vikamatA paMdaramAM kAmI (vi.sa. 1408 mAM) lakhAyelI che. bIjA be graMthonI laMbAI pahoLAI 2.5 x 12.5 se.mI.nI che. dareka pAnAmAM soLa soLa vITIyo che.' 10. ramIkavijayajI, saMpa, sAna vili, sAgara ga7 nena upAzraya, vaDodarA, 1969, pR.41, 11. puNyavijayajI, bhAratIya nena hamArUti ane lekhakaLA, amadAvAda, pU.26, - - - - - - - - For Private and Personal Use Only Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAratamAM himAlaya tarapha thatA 7 nAmanA vaphAnI chAlano upayoga prAcIna samayamAM lekhanakArya mATe karaDAmAM Avato. kAlidAre lekhanasAmagrImAM palmo ullekha karyo che. bhUpatra paranI hastaprato kAzmIra, uttarabhArata, arissA temaja lAho2, kalakattA ane ponA hastapratabhaMDAramAM jovA maLe che. jemanI ekapaNa hastaprata I.sa.nI paMdaramI zatAbdI pahelAnI maLatI nathI. bhUpatno upayoga maMta vagere lakhavA mATe videza thayelo che. bhUpata para prati mane kharoSThImAM lakhAyelI bomba dharmagraMtha 'dhammapadanI trIjI-cothI sadInI laMbacorasa kadanI eka prata keya mulAka2 kaIlane mukhya eziyAnA potAnAthI 25 ki.mI.nA aMtarethI maLI Avela che. bhUpatra para lakhAyela eka bIjA prAcIna saMskRta tha yakatAgama nAmano bodhacaMbo tha mArka mola bane I.sa. 1906%7 mI madhya eziyAnA potAnA ane niyA pAsapAsanA vistAromAMthI maLI Avelo. A lipi I.sa.nI cothI sadInI mAnavAmA Ave che. gujarAtamAMthI bhUpatnI nI hastaprato sahyApi prApta thaI nathI. tApavuM : kAzamIra mane parAbane bAda karatAM lagam mAmA bhAratamAM prAcIna samayamAM tADapatra para lakhavAnI padhdhati pracalita hatI. paricama ane tattara bhAratamAM mA para zAhIthI lakhavAmAM mAvatuM jayAre dakSiNa bhAratamAM strA para joyA vaDe yAra karI temA zAhI puravAmAM AvatI. 12. pAdhi 1 mujaba, pR.5. 13. ra jamInadAra, makhya meriyA, gujarAta yunivarsiTI, amadAvAda, 1977, pR.74, 14. padabaMdha 4 mujaba, 5-144. - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - For Private and Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 56 gorIdhara cokhAnA mane tADapatra para lakhAyelA rathomAM sAthI prAcIna thane maLe che te eka nAnA keTalAka mI che, je I.sa.nI bIjI sadInI mArapArA lakhAyA hovAnuM manAya che. e Do. temanA kalebara eraphata kasTa pArTamAM chapAvyuM che. jApAnanA hoyachI maThamAM be bAdhya thI rAjA che. makhya bhAratamAMthI ne tyAM laI javAyA hovAno mata che. mA prajJApAramitA hasatA ane haNIba jiyadhAriNI' nAmanA graMtho I.sa.nI chaThThI zatAbdImaTha lakhAyelA che. yA uparIta nepAlanA jJAnabhaMDAra I.sa.nI sAtamI sadInuM purANa, kejhIbA rAThamaNe I.sa.85mAM lakhAyeluM "paramezvaratanA I.sa.906-07 mAM lakhAyeluM haMkAvanAra - je nepAlanA hastapratabaMDAramAM sADA che. temaja bhAMDArakara moriTya risarca I8i8, padomAM hAyelI 'upamiti bhAjapatha kathA' nAmanI saMskRtamAM lakhAyela 178 pAnAnI na nAkhI tADapatIca chata ne vi.saM.942 (I.sa.95-06mAM lakhAyelI che. mA badhI tADapatIya prato prAcIna bhAratanI lekhanakalAnA nakhArUpa che. nAmata 5ra lakhAyelI eka bIjI nI prata jesalameranA killAmAM zrI jinabhAsari na grAnabhaMDAramanI 'vibhAvathayaka mahAbhASyanI che. mA pothIma lakhatasaMvata lakhelI nathI, paraMtu tADapatI hAlanI paristhiti e jI lipi vagere jonAM te vikamanI navamI zatAbdInA prAraMbhyAM lakhAyelI hovAnuM anumAna che." 15. pAbaMdha 4 mujaba, 2, 1. Ana, pR.143. 17. sana, pAlipi vijJAna, rAjasthAna hiMdI saMgha makAdamI, jayapura, 1978, pR.145. 18. purayajiyajI, mApaNA jJAnabhaMDAra', budhdhiprakAza, 5-104, aMka-12, Dise. 1957, pR.357. For Private and Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 5 gujarAtamAM khaMbhAtanA za/nimAba baMDArI vi.sa.164 mAM lakhAyelI "jIvasamA2vRtti ane vi..1181 mAM lakhAyelI ni cAri racita "ghama bindu TIkA nAmanI prAcIna tADapatIya hastaprato upalabdha che. I.sa.nI 11mI zatAbadI ne tyArabAbI aneka tADapatrIya hastaprato gujarAta, rAjasthAna, nepAla temaja yurokhA zAnabhaMDArImI saMgADAyelI jovA maLe che. dakSiNa bhAratIya zelIthI lakhAyelI I.sa.nI 15mI zatAbdI pahelAnI tADapatrIya hastaprato dakSiNa bhAratanI garama ane bhejavALI vAhavAne kAje nAza pAmI hovAthI prApta thatI nathI. 20 gujarAtamAM hastapratabhaMDAromAM je hastaprato prApta thAya che te badhI tADapata ane kAgaLa para lakhAyelI ja jovA maLe che. munizrI puNyavijayajInA mane pAla, lIMbaDI, khaMbhAta, jesalamera, khA jonA pusatakaragAho, mI DIpo, riporTa yAdi joyA pachI ema khAtarIpUrvaka jaNAvyuM che ke nabhaMDAromAM atyAre maLatI tADapatIya pratibhA - jenA aMtama saMvatano ullekha thayelo che badhI pachI eka paNa prati vikamatI bAramI sadI pahelAnI lAThI nathI. teramI sadIthI kAgaLano pracAra vadhatI ane tADapato pramANamAM moMdhA paDatA hovAthI tema ja dUmA pradezamAMthI maMgAvavA paDatA hovAthI dhImedhIme mA pae lekha moDuM thatuM gayuM. ane tene sthAna kAgaLe levA mAMDyuM. lagam paMdaramI sadI sudhI tADapatra para lakhavAnuM cAluM rahyuM. paMdaramI sadInA aMta sAthe tADapata upajI lekhana paNa mAthamI gayuM. 19. pAbaMdha 17 mujaba, pR.145. 20. pAbaMdha 4 mujaba, 40. 21. pAdhodha 11 mujaba, 2. For Private and Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 58 kaa & kAgaLanI bAva8 so prathama i.sa.15 mI jInamAM thaI ema manAya che. paraMtu mA 432 varSa pahelAM eTale ke I.sa.1326 mAM bhArata para caDhAI karanAra rikaMdaranI sAthe smo senApati niyAka paNa bhArata Avelo je thoDo 2maya pajAbI rahelo. e mI vyakitagata dhamAM lakhyuM che ke te samaye bhAratanA loko ne paDIne kAgaLa banAvatA. gArIyakara mojhA mArA2 niyAkaranI nodha parathI spaSTa thAya che ke I.pU. thothI radImAM bhAratannA loko athavA caparAmAMthI kAgaLa banAvatA hatA. paraMtu hAthathI banAvelA kAgaLa castA mane sahelAIthI prApta na hovAne lIdhe temaja tenI peTA tADapatra ane patra vadhAre mAchamAM 5labdha hovAne kAphe kAgaLano pracAra lekhanakArya mATe moTo thayo haze. bhAratamAM prAcIna samayathI hAthabanAvabA kAgaLa banAvavAno gUDadhoga vistarelo hato. bhAratanI AbohavAmAM kAgaLa babu lAbA samaya sudhI na TakI zakavAne kAraNe tenA para lakhAyelA bahu prAcIna graMtho prApta thatA nathI. mukhya eziyAnA cArakaMda nAmanA zaherathI 60 mAIla dariNamI 'kuriyara nAmanA sthaLanI kI tenAe jamInamAM daTAyelA cAra thi maholA ne kAgaLa paranA saMskRta bhASAnA gupta lipinA lakhAyelA hovAnuM manAya che. makhya eziyAnA nakSatra vikallAmAM cAlI hajA2 budhanI gulAmomInI eka gulAmIthI vi vidhvAna pelIyople thInI, tokhArI, tibeTI, ladhura ane saMskRta bhASAmAM kAgaLa upara lakhAyelI vaTAvALI 15,jeTalI hastaprato prApta thaI hatI. manI moTAbhAganI ItihAsa, moLa, tatvajJAna, ziSTasAhitya, lalitasAhitya jore vidAyane spallI bAdhya prato che. e prato lagam 800 vaSa sudhI ajANa avasthAmAM paDI rahI che evuM mAna thAya che. 24 22. pAchaoNSa 4 mujaba, pR.14. 23. jana, pR.145. 24, rahe. jamInadAra, mugaziyA, gujarAta yunivarsiTI, amadAvAda,1977, 4. For Private and Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAratamAM vArANasInA saMsthata vizvavidyAlazmA sarasvatImakha pastakAlayamAM camahAlI "bhAgavatapurANa'nI pratanI pUmikAmI 4.1181 (I.sa.1574) no ullekha che. je kAgaLanI prAcIna hastagata mAnI RAya. bhAratamAM kAgaLa para lakhAyelI che. 1223-24 nI sArI prAcIna hastapratonI noMdha buDalara dvArA saMpAdita gujarAta, kAThyiAvADa, kaccha, siMdha ane pAnakhA pAnagI pustaka - rAhonI sUcinA bhA.1 pR.38mAM jovA maLe che. rAjasthAnamAM jodhapura sthita prAyazciA pratiSThAnanA sAhasthAnamAM mAnavadharba kRta -vAloka paranI ambilsanI TIkAnI prata saM. 1204 (i.sa115) nI che. jayAre mahArAjA jayapuranA hastapratabaMDAramAM padmaprabhasUri racita "bhavanadIpaka' paranI kAnI prata 21326nI prApta thAya che. je khUba ja jIrNa hAlatamAM sacavAyelI che.? nizrI puNyavijayajI temanA pustaka 'bhAratIya na hamaNAMskRti ane lekhakavAmAM nadhei che te mujaba "na jA pustaka lekha mATe kAgaLone kayArathI kAmamAM levA lAgI e kahevuM zakaya nathI tema chatA kImAna bimaMjJagaNita mArapAlakhabadha (rama saM. 1482mAM pU.95 para ane zrI ranamaMdiragata 95taraMgiNI (soLamI sako) nA pR.142 pa2 bhAvanA ullekho mujaba mAvAya hemacaM mane mahAmAtya vastupAle pustako lakhAvavA mATe kAgaLono upayoga kayo hato. eTale gujarAbhI bhUmimI varanI nema prajA vikramanI bAramI sadI pahelAthI uthalekha mATe kALa vAparatI thaI hatI ema kahI skAya.'' 25. pAdanoMdha 17 mujaba, pR.150. 2, pAbaMdha 4 mujaba, pR.15. 27. pAdhi 17 mujaba, pR.150. For Private and Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 6 gujarAtamAM babhAtanA 'nItivijayajI zAstrInA zAnabaDAramAM vi.saM. 122mAM kAgaLa para lakhAyelI nakathAka' nAmanI prata prApta thaI che e gujarAtanI prAcInatama prata mAnavAmAM Ave che. yA upara pATaNanA rAbaDAramAM visaM. 206 nI kAgaLa para lakhAyelI prata ane amadAvAbA vAda bhAratIya saMskRti vidyAmaMdiramI vi. 186 nI kAkabodha nAmanI vyAkaraNanIyanI chata maLI mAve che. pATanA siMdhavInA paDAnA sAnabhaMDAramAM vi.saM. 1211 mI lakhAyelI yAcAcI bapabhaddI kRta "tunituvikatikA-28Ika' nI prAcIna na maLe che paraMtu temAMnI saMvata ane dakA jovAya che. 29 bhAratamAM lekhakaLAnI pravRtti mAskRti - vedika saMskRtinA samayathI vikasatI rahI che. hastaprato mukhyatve tAva, bhUpata mane kAgaLa para taiyAra tI. gujarAtamAM I.sanA paMdaramAM eThA pachI mAphakaLAnA abhAve eka ja thinI eka hastaprata nakalo lahiyAno vArA teyAra thatI. hastapratonI draSTie bhArata vizvano sauthI samRdhdha de che, to bhAratamAM paNa gujarAta ke %iALa hastaprata smRdhdhi dharAvato che. aneka sthaLoe mAMga hastapratamaMDA vAvelA che, jemAM aneka prakAranI haratAno hAyelI jovA maLe che. gujarAtanI dhaNI hastaprato mammA vahoNanI sAthe aneka kudaratI temaja mAnavasarjita pAmonA kAraNe nAza pAmyAnA athavA to videzomAM paDAI rayAnA ullekho meniyA rihaAImAM maLe che. tema chatAM gujarAtamAM cAre paNa tADapatra ane kAgaLa para lakhAyelI aneka hastaprato sacavAyelI rahI che. 28. lA. bhAratIya saMraphati vidyAmaMdiramAthI muLI ciMgabhAge mApelI mAhitInA AdhAre vigato mukI che. 29. pAbaMdha 11 mujaba, pU.rapa, For Private and Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra poooooo www.kobatirth.org gooooooooo000 -4520-8 8000000000000000008 wiwwwwwwwww gujarAtanA 0000000 8888888888888888 hasta pu take hA o mane kahuM tya te huM id For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 88888808 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 61 - gujarAtamAM bhAvanagara jillAmAM mAveluM valabhI bhAratIya dharma, sa~skR ti ane kaLAnA zikSANamA dhAma tarIke - eka vikhyAta vidyAdhAma tarIke prAcIna samayamAM jANItuM hatuM. bhArata e bhArata bahAranA aneka vidyAthIo, sAmo, zodhako ghere jJAna meLavavA rahI mAvatA. ahIM aneka sAhityika graMthonI racanAso thayelI. saMskRtanuM cothI prAcIna ane prasidhdha vyAkaraNa kAvya bhabhaTTa kRta 'varNavyA thavA sakiAnyA tathA mallavAdI nAmanA vidhvAne racelo tema nyAo graMtha 'nacaka'ye baMne koi valabhImAM racAI hovAnA ullekho maLe che. valabhInA A vidyAdhAmamAM te samaye aneka mUlyavAna hastapratono graha hato, paraMtu kALabaLe aneka rAjakIya uthalapAthalone kAraNe vallabhInA vidyAdhAmanI sAthe sAthe temanI hastaprato paNa nAza pAmI, 1. gAma chatAM jainadharmanAM ghaNAM sAgamonI vAcana ane lekhana paNa valabhImAM thayAM. valabhIpuramAM vI2 saMvata 980mAM sthavira mA daivarmiNi kAmAzramaNa e anya muniyonA mAdhipatya nIce jaina cAgamonA sAvaka lekhanane mATe vicAra karavA * sudhasamavAya. (-pasamelana ) maLyuM, jena dharma cuparigraha vrata upara vizeSma bhAra mukato hovAthI pustakonA saMgrahane paNa eka prakAo pati mAnyo che, graMthonA lekhana ane sa~grahano nenazAstromAM pAsa karIne chedanomAM keTaleka sthaLe nidhi mAnyo che. chatAM jJAnanA lupta thatA natA vArasAnuM jatana karavAnA hetusara valabhIpuramAM dhasamavAyanI racanA karavAmAM cAvI. mA sa~dha dArA jena mAgamo temaja anya zAstrone lipibadhdha karavAno karavA maeNgeno nirNaya levAyo, joke mA niNya levAyo mAgamamAM pustakarUpe lakhAyAM hatAM ema mAnavAmAM Ave che, sarvamAnya e sArvatrika nahIM thaI karyuM hoya. 1. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only pustaka lekhananI pravRtti te pahelAM paNa jena paraMtu A pustaka lekhana bhogIlAla jaDesarA, gujarAtanI hastaprata,samRdhdhi', gujarAta dIpotsavI beMka, seM.241, lekhavibhAga pR.9. puNyavijayajI, bhAratIya jene zramaNasaMskRti ane lekhanakaLA, amadAvAda, }.14. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 62 gujarAtamAM vallabhIpuranA samavAya'nA nirNaya pachI pustakalekhanI pravRtti ghaNI jagyAme vyApaka pramANamAM zarU thaI. pariNAme dhaNA graMthageMDAronI sthApanA thaI, hastapratonI mUlyavAna pratonI nakalo karAvavAmAM ane teno rIM karAvavAmAM aneka mAtrayadAtAo taraphathI uttejana maLyuM, mAthaka sahAya paNa maLI. jaina zrAvako bheArA graMthono saMgraha karavAnI ane graMthabhaMDAronA vahIvaTI pravRttine badhA pracalita bhAratIya dhamomAM jenadhamaeN sauthI mahatvanI mAnI che. gujarAtamAM khAsa karIne jaina zrAvakoe mA pravRttine aneka kAraNosara vikasAvI che mane te nimitte yathAyogya phALo mApyo che. jena nA samartha jJAnapriya cAcAe~ mAdi muninA upadezathI ke potAnA cUta ullAsathI eka rAjAmoye ane keMdrIyone temaja aneka dhanika jaina gRhasthoye koI dhArmika ke sAmAjika prasa~goe navAM pustako lakhAvIne ke vecAtA lo mAnasaiMrakSANanA ma mahAna kAdI vegavaMta banAvyuM ane nAnA moTA aneka jJAnabhaMDAronI sthApanA karI. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hastamrutonA mAAyadAtAomAM rAjAmo, aMtImo temaja aneka dhanika gRhasthonA prayatno ullekhanIya che, rAjAyome sthApelA jJAnabhaMDAro : ruu a. gujarAtamAM aNahilapura pAnA sAhityaraki rAjA sidhdharAja jayasiMha temaja jainadharma pratipAdaka rAjA kumArapAle makhya hastaprato lakhAvyAnA temaja hastapratabhaMDAro sthApyAnA sAhityika ullekho prApta thAya che. rAjA sidhdharAje vaso lahiyAo ekaThA karI sadananA graMtho lakhAvI rAjakIya graMthabhaMDAranI sthApanA kaMcano ane mAcAya hemacaMd kRta vyAkaraNa graMthanI seMkaDo pratimo lakhAvI 4. ramaNIka vijayanI (saiMpA.) nAnAjali, sAgara gaccha jaina upAzraya, vaDodarA, 1969, 2.17-18 * catura vijayanI, lIMbaDInA jema jJAnabhaMDAranI hastalikhita pratyonuM sUcipata, mAgamodaya samiti, muMbaI, 1938, pR.23. For Private and Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 63 mA abhyArImone bheTa mApyAnA temanA anya dezomAM bheTa mokalAvyAnA ulleSI 'prabhAvatharita tathA "kumArapAla prabaMdhamAM jovA maLe che. kumArapAle ekavIsa jJAnabhaMDAra sthAvAnI tathA potAnA rAjakIya pustakAlaya mATe kAmatho ane hemacaMdrAcArya racita yogazAstra - vItarAga stava'nI hastaprata avazamAre lakhAvyAnI noMdha paNa 'hamArapAlabadha mAM maLe che. sidhdharAja jayasiMhe mALavAnA rAjAyono I.sa.1140 mAM harAvI tenI RIMlopanA pAnAM 11mI zatAbdInA eka prasidhdha rAjadarabArI rahAlayane mANahilavADa (5) laI cAvyo ane je potAnI rAjasabhAnA dhAlayanI sAthe bheLavI dIdhuM.' mahImoe sthApelA jJAnabhaMDAro vastupAla - tejapAla, pezAha vagere maMtrIone paNa gratho lakhAvyAnA mane rAnaDAnI sthApnA kayAnA ullekho prApta thAya che, anya keTalAka maMtrImo vimalA, , vAkyuddha vagereme - paNa etho lakhAvyA haze ema mAnavAmAM Ave che. dhanika guhasthoe sthApavA jJAnabhaMDAro che aneka na ghanika gRhasthoe asaMkhya ratho lakhAvI bheTa yAkhyAnA temanA eka jJAnabhaMDAra sthApyAnA ullokho kilona, piTana ane sI.DI.dalAlanA prAcIna ne baMDArInA ahevAlomAM maLI Ave che. 5. maNibhAI I.prajApati, hasta taddhiA ane sura nI saMpUta hastaprata-patni, sajarAta dIpotsavI , .2040, vibhAga 530 6-7, pAnadha 4 ma For Private and Personal Use Only Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 64 gujarAtamAM sidhdharAja ane kumArapAlanA samayathI aneka hastapratabaMDAra vyavasthita sthapAyA, paraMtu paradaLa yAmaNo, 2AjayomAM pravartatI kuTilanIti, ane rAjakIya uthalapAthalo temaja pachInA kAle ko pratye na cAkyonI zarU thayelI upekSAvRtti, bhAvakonI bedarakArI - mAnatA vagere ghaNAM kAraNosara te samagmA sAnabhaMDAromAnI ghaNIkharI hastapratono nAza thayo athavA to eka yA bIjA kosara tene anya sthaLoe khaseDavAmAM AvI." cAvI atyaMta khaseDAyelI hastaprata temaja dhAnI homAMthI zodhI kADhavAmAM AvelI aneka hastapratonA cAha dA2 hAla vidhamAna aneka hastapatabiMDAro ke na mAnabhaMDAro vichina thaI gayevA aneka jJAnabhaMDAronA avadhamAMthI ja banelA che. hastapratabaMDAranI vyavasthAnI javAbadArInA svIkAra sAthe vyakitagata mAlikInA, sadhika mAlikInA ane saMzodhana saMsthA ke vidyAkIya saMsthAmonI mAlikInA hastapratabaDA astitvamAM AvyA. hAlamamAM brAhakone parigraha karavAnI zAsvayaMmati hovAthI temAM hastapratono saMgraha karI vyakigata ke banI mAlikInA hastapratIbaMDAro ubhA karI zakatA. paraMtu badhdha mane na dhamamAM badhdha bhikhyamo ane e sAdhu-sAdhvImo mATe aparigraha upara vizeSa bhAra mukAto hovAthI badhdha ke na sAyome vyakitagata mAlikInA hastapatabahArI zarU kayA nathI paraMtu temanI preraNAthI zrAvakoe ubhA karelA hastaprata DAro mukhyatve sapanA ke sIpika mAlikInA athavA tenA vahIvaTa dArA sacavAyelA jovA maLe che. chellA keTalAka vALa koI codhana rasthA vidhAsaMsthA sAthe saMkaLAyelA - te ThAza saMcAlita haratAnabhaMDAro astitva vAraMvAra thatA maganA humalAmo ane kumArapALa pachI ajayapALanI vevRttine kAraNe hastapratono nAza thato aTakAvavA te ramakhA marI vAgabhaTTe ane saMpe samayasUcakatA vAparI baMDArane gupta sthaLe khaDiyA hovAnA ullekho maLe che. mA bhaMDAro cokakasa kayA sthaLe khaseDAyA te vize haju AyokakasatA ja ghavane che. For Private and Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAkhyA che. jemAM sAmAnyatA anya nAnA svarUpanA hastapratabhaMDArone bheLavIne, vidhvAnone vyakitagata rIrAhI bheTa meLavIne ke kayAreka hapato barIdIne so cirAha karavAmAM lAve che. e vikhyAnonA saMjokha hebe khyAnamAM rAkhIne teno uttarottara vikAsa thAya tevA prayatno karavAmAM mAne che. gujarAtamAM vyakitagata mAlikInA hastapratabhaMDAronI mAhitI te prApta nathI paraMtu judA judA hastapanabhaMDAromAM maLanI hastapratonI pumbikAmAM khAnagI mA likIno prabaLa purAvo puro pADe che. paNa brAhama komanI hastaprato mAvA tAvamAM jovAmAM Ave che. paraMtu upAya, peDhI, saMpa che dhArmika saMsthAnA saMcAlana heThaLanA eTale ke sadapika mA likInA aneka ne hastapatabaDAzonI vizvanI prApta thAya che. A uparAMta bisthApyo ke vidyAsaMsthAo sAthe saMkaLAyelA ke brA vahIvaTa heThaLa kAma karatA keTalAka hastapratabhaMDAro nAnA moTA zaheromAM hovAnuM jANavA maLe che. hastaprataADAro uparAMta anya gharmanI dhArmika saMsthAnA vahIvaTa dvArA cAlatA hastapatabhaDAro paNa ullekhanIya che. keTalAka hastapratabaMDAra ne sAmuniyonA vyakitagata hastaprata bhaMDAra tarIke paNa kAma mAvyA che.* gujarAtamAM cAre 10 thI paNa vadhu sthaLoe lagabhaga 115 thI vadhu saMkhyAmAM hastapratabaMDAra yAvelA che, jemAM aMdAje rAta lAkhathI paNa vadhAre saMkhyAmAM vividha bhASA, lipi temaja viSayonI aneka phatiyo apAyelI che. eka bhaMDAramAM rakhAyelI yA niyonA vikhyae kAraNe nuM mahatva paNa judA judA haSTithI ja makavAmAM Ave che. koI hastAnamaMDAramAM hastapratonI saMkhyA vadhu to koImAM yochI koInA viyonuM vevikhya vadhAre to kobIyo. jovA maLe koImAM hastakanI prAcInatA kyAre na koImAM thoDI thoDI 8. kanubhAI zeTha, gujarAtanA hastapratanathabhaMDAra', paraba, pu.21, saMka-10, mokaTo. 1980, pR.49, For Private and Personal Use Only Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir komI tADapatIca ke kAgaLa para lakhAyelI viziSTa prakAranI sacitra ke acita hastapratonI saMkhyA vadhAre to koImAM yochI jovA maLe che. Ama dareka hastapratabhaMDAmAM saMgADAyelI bhAvI viziSTa prakAranI kRtinI vikhyatAne kAraNe dareka hastakanaDA2 potAnuM mAgavuM mahatva dharAve che. gujarAtanA hastapatabhaMDAro : gujarAtamAM nIcenA keTalAka sthaLoe meka ke eka karatAM vadhAre saMkhyAmAM hastaprataDA mAvelA che. mahA maLatI vigatone sAdhAre gAmanA nAmanI sAme hastapAtaDAnI saMkhyA ane zakaya che tyAM hastaprata saMkhyA paNa darzAvI che. ane hastaprataDAronI mAM vigato dadhivAno prayatna paNa karyo che. gujarAtamAM hapatabiMDAronA sthaLa ni mATe prakaraNanA ane nakazo Apelo che. gAmata nAma hatanamaDAnI maLatI vigato agAsa tA.peTalAda DA) rAjacaMdra sAbamAM thI hastaprato upalabdha che. amadAvAda 17 prastuta nibaMdhamAM prakaraNa-5 mAM vigatavA2 noMdha kApelI che. aliyAbADA jI.jAmanagara harilAla mAMkaDa dmiAbharamAM lagabhaga be hajAra hastakano che. jiba mAhitI upalabdha thaI nathI cAgaloDa tA.vijApura (mahesANA) For Private and Personal Use Only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir S7 jaba) 2 (jI.sAbarakA) be ghaDAmanA eka vetAmbara bApanA baDAsamA tADapatrIya saciva 'kalpasUtAnI chata che. te che mArI maMgaLInI peDhImAM cAyavANI mATe pelI che. bIjo * digambara mAdhano hiMDA2 che. vizeSa mAhitI upalabdha thaI nathI. ujavara (vAparIpura) 1 nA kapaDavaMja (jeDA) unA (jI.nAgaDha). moTo hastapatAbaDA2 che. jemAM sArI saMkhyAmAM prano jADAyelI che. vizeSa mAhitI 95labdha thaI nathI. tA.sidhdhapura(mahesANA) kapa (jI.kheDA) aSTApadmA maMdiramAM eka vaDAra che jemAM be hajArathI vadhAre to che. cA DiramAM "tavAna nI suvAzakiArI prata che. bIjo bhaMDAra paMcanA upAzrayamAM che. bIjo vaDAra mIThAbhAbA (pAzrayamI che. nAno baMDAra che. koThArA tA.abaDAsA (kaccha) koDAya nA ja (kaccha) nena sahAgama pravRtti saMsthAno eka badAra che. A baMDAranI vijetA e che ke tene sAcA arthamAM jJAnamaMdira banAvyuM che. dhummaTavALA maMdiramAM pratijI jagyAe hastapratonA DabbAmo mukayA che. je bhAratabharamAM kalpaNa sthaLe jovA maLyuM nathI. ahIM lagabhaga dasahajAra chano ligADAyelI che. ane nigamo pano vizeSa prApta thAya che. bIjo navamano baMDAra che. For Private and Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAta 65 bAtamAM kula cAra rastapratabhaMDAra che. (1) inniAthajInI nAmadIya baMDAra mAM lagam adhdha tADapatrIya ane 150 jeTalI kAgaLa para lakhAyelI hastapato che. je habhi ane amU9ya che. yA cAhamAnA kAgaLa para lakharcI ane tAmasIya prano citA bhinathI mahaMta hovAthI pANI na mUlyavAna che. mA roDanI yAdo yAcAra vijayakama rijIye mAvI che. A sarvahAramAM vi.sa.1150 thI vi.saM. 1492 tathA paMdaramI sadInA uttarArdha sudhInI mato kIta thayelI che. vi 1120 nI sArI sthitimAM athavAyelI aneka hastaprato mA DAramAM 5labdha che. vastupAle karI pathAvAnA vArathI sabhara emanA guru vijayanarinA ziSya hadayaprabhasUrikRta 'ghamAkhyadaya athavA patijarita nAmanA kAvyanI sa. 1290mAM vastu kAle svaDane karI nADapatIya nakalanI chata mA bAramI sArI sthitimAM sathavAyelI mo che. moTAbhAganI tADapatIya no prApya ane kiMmatI che. (2) zrI samrATa vilAyaemasajiI mahAbo jJAnabhaMDA2 mA ThAramAM lAgam paMdara hajAra hastaprato che. je mAthAya nemisuriye mekaDI kare che. mukhyatve kAgaLa para lakhAyelI prato sA hinyanI daSTie mahattA dharAve che. A bahAramAM vilAyamalimanarI' nAmanI rAjadAvanI ramata ati zata ramata (bI 21 pAnAnI jAna (hiMdI TIkA sAthenI prata maLe che. cAvI prata ane bhaDAromAM maLatI nathI. vijayavijayajIe zvAgaDhamAM racela 'loWkA' nAmano vihotuM varapa gharAvato ya sacavAyelo che. navA svahastAkArI mA rathanI aneka to cA vaDA2mAM pAna parAve che. (3) khaMbhAtamAM khAravADAmAM nALAmAM munizrI nItivijayajI mahArAno baMDAra che. ne jJAnavimalasUkSiA bhaMDArI paNa soLakAca che. A DAramAM pAMca hajAra hastapratono chees For Private and Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 89 sAha che. vi.saM.122DanI kAgaLa para lakhAyelI kathAkonAmanI gujarAtanI prAcInatama na manAya che. uparAMta paMdaramI ke soLamI sadInA jhArakhI lakhAyelI manAtI eka suvAkArI saciva pata che. mA baDAsI nakha makA2Ada kame nodhAyeluM rajIsTara taiyAra karyuM che. vikhyA aDhAramA saikAmAM thaI gayelA muni janavimalasUpha vAta e gujarAtImAM aneka jhonI racanA karelI. mAM para cA vijayIe maneka bAlAvabodho ane sArAnI gawTIkAyo racelI. teno mukhya vAha mA baDAramAM che. paM. surasAgara kavie karelI 2. navimalarAti manI pramAda, nakala paNa mA sacavAI che. (4) pAyadagacchano yuvA bhAtasmio baMDAra : mA baMDAramAM aneka kabATamAM paMdaraso jeTalI prato hovAha manAya che. jemAM keTIka tADamatIya prano paNa che, A to vyavasthita goThavAyelI nathI. temaja tenuM vyavasthita sIsTara paNa taiyAra thayeluM nathI. ahIM yatinno nAno bhaMDAra hato. hAbI pa2sthitinI Aito u5labdha thaI nathI. DIsara tA.pAlanapura (banAskA ) jIgnamaNi lAyabrerI" mAM thoDI hastaprato che. cANasmA (ji.mahesANA). epiAnera tA.hAlola 5mahAla) chANI (jI.vaDodarA) pAMpAneranA tAbdanIya hasatataDAramAM I.sa.1433nA samaya kApaDa pa2 dho2Ayelo pacatI no 58 paNo ja prasiddha che. mA 58 zrI kaTa labo ane eka ha8 pahoLo che. jemAM kula sAta citonuM cAyojana kareluM che. eka ja makAnamAM be alaga alaga baDA athavAyelA che. jemanA 'kAtivijayajI dAstAnA baDAramAM kula 1121 prato che. jema 'kalpasUna 28Ika' nI pyAkArI prata ullekhaniya che. jayAre bIjA vIravijaya zAha baDAmAM paNa lagabhaga eTalI ja saMkhyAmAM chato athavAyelI che. jema 'kAvaya niyukita nI soLa pAnAnI tADapatIya prata che. temA goDa vidhAdevImonA soLa to cApelA che. For Private and Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jI tADAsA derAsara ne hastagataDA2 che. jemAM lagam 3% pato upalabdha che. asara (jI.bharaya) nAno hapatAbaMDAra che. jemAM hastaprato uparAMta rAkho sacita pa8 ullekhaniya che. (1) Ayuveda yuni. jAmanagara pAse cAnahajAra jeTalI pratono rAha che, je bhUvanezvarI pI, goMDala parI parIdelI che. (2) gulAbI kAnamAdaranA vaDAramAM paNI prato che. mA bhaDA2mAdhI 'kalpasa nI -cAra pato lA.Tha. bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira amadAvAddha bheTa maLI che. (3) vizA zrImALI tapAgaccha ne nihA2 mA bAramI keTalIka mahatvanI pratonI mAIkilma bAda bhAratIya arati vidhyAmaMdire taiyA2 ka2AvI rAkhI che. (4) sthAnakavAsIno nAno ne zAnadAra che. (1) e upAzrayanA bahAranA yAre dohajA2 mato che. jemAM upAkhyAya covijayajI 2cita 'vijayotsAla mahAkAvya nI temanA ja hastAkAravAnI chata mahawI che. je vakhata adhUrI rahelI che. A prI hITakopI lAi, bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira pAse che. (2) janinA kahevAmAM thoDI hastaprato lagAvAyelI che. (1) mukatAbAI e zAnamaMdi2 jema mAre dareka hAra to che. mA pranone vyavasthita rIte be prakAmAM ane kAgaLanA yAjamAM mukI coda kapaDAthI khAdhIne lAkaDAnA nAma nabaramANe goThavelI che. A vaDAnuM makA2Adi jIsTara taiyAra kare che. nAgaDha DabhoI (jI.vaDodarA). For Private and Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra tharAda (jI,banAsaka!) vAkA tA.sokhAmaMDaLa (jAmanagara) naDiyAda (jI,kheDA) nAlIyA tA.abaDAsA%0) nAra tA.peTalAda(kheDA) padmI to.mu(kaccha) padma (ji.mahesANA) q 1 1 9 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 71 (2) yovijayajI jJAnamaMdira : mAre pAMca hajAra prato che. je vyavasthita goThavAyelI che. uparokata padhdhatine gA hUMDAranI prato vyavasthita karelI che. tenuM akArAdi jIsTara paNa taiyAra thayeluM che. nAno bhaMDAra che, temAM thoDI sakhyAmAM to maLe che. zAradA vidhApITha (1ArakAdhIza sa~skRta ekeDemI senDa InDolojIkala rIsarca InsTiITyuTa) mAM lagabhaga 1000 auMskRta hastaprato che, DAhIlakSmI lAbrerImAM sArI evI saMkhyAmAM prato saMgrahAyelI che. prato vyavasthita karelI nathI, moTA poTalAmo bAMdhIne rAkhelI che. mA rahanI gujarAtI hastapratonI sUci saMkalita hastaprata yAdI' nAmanA sUcipatamAM mAI che. * nAno bhaMDAra che. eka nAno baeNMDAra hato, hAla tenI zuM sthiti che tenI vizeSa mAhitI upalabdha thaI nathI. mULanA bhaiDAramAM sArI mevI saMkhyAmA hastaprato saMgrahAyelI che. me (1) hemacaMd jJAnamaMdiraH ne pAnA judA judA hastapratamaThAronA samUho mArIne pAryo che. temAM kAgaLa paranI vIna hajAra, pAMcasa keTalI tADapatIya mato che. mA bhaMDAramAMnI tADapatIya prata * citturIcUrNi anumAna eka hajAra va kheta mAnavAmAM Ave che. tema ja kAha para lakhAyelI 'dha vidha kalIAsa' ane viSNuSTitAkApuruSata nAmanA graMtho ullekhaniya che. 'gAgamahambara nAkanI lA # For Private and Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra pAdarA (jI,vaDodarA) pAlanapura (jabanAka ThA) www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 7 prata A bhaMDAramAM prApya che. chaThThI sAtamI sTInA badhdhati cAcAya dharmonI niI prakhyAta kRti pramANavA detI saTIka maLe che ne tibeTanA vaMDAromAMthI paNa haju sudhI prApta thaI nathI, viOM,1234mAM lakhAyelI eka prAcIna prata paNa maLI Ave che. kAgaLa, para lakhAyelI soLa hajAra pratonuM munizrI puNyavijayanIne taiyAra karatu sUcipata bhAga-1 lA, bhAratIya saMskRti vidhdhAmaMdira taraphathI prakAzita thayuM che. tADapatrIya tonuM sI.DI, plATe taiyAra kareluM sUcipata vaDodarAnI *gAyakavADa prAmya vidhAmaMdira sthAne braka pti kareluM che. (2) bhAbhAnA pADAno vimalago bAra3 kA maiMDAramAM pramANavA tatkAdhdha graMthanI mULa sa~skRta prata maLe che. tenI phoTosTeTa nakala lAda,bhAratIya saMskRti dhiAma~dira pAse che. (3) khetaravIino hUMDAra : mAM kAgaLa para lakhAyelI pratono mUga samUha rAkhelo che. mA bhavana vijayathI mahArAjanA madhikArano baeNMDAra che. (4) khetaravaTIno tADapatIya DAra : je jenasamanA bhaMDAra garIke paNa soLakhAya che. (pa) sthAnakavAsI tena DAra, je sTezana roDa para khela mAtAnI mukImAM vAvelo che, mA DAramAM benA tADapatIya to sivAyanI badhI ja prato kAgaLa para lakhAyelI maLe che, vizeSya mAhitI (pabdha thaI nathI. (1) kenAno bhaMDAra ane (2) mAgo hUMDAra che, tyAMnA DAyarAnA saMgrahanI prato lA,,bhAratIya skRti vidyAmaMdira, samadAvAdane soMpAI che. For Private and Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAlItANA (jI.bhAvanagara) (1) vAgamamaMdimo hastAnamaMDAra. (2) cha vAjI kalyANajInI peDhIno rIvaha. (3) sAhityamadiwo DAra, (4) jayAnaMdasarino DA2. (5) lakSmIda gojIno che. (6) kharataragaccha no vaDA2, (7) pAlItANA moTI nItina vaDA2 je kobAnA mahAvI2 jene ArAdhanA kendrane sopAyo hovAnuM khAya che. nAmano nAno hastapratabaMDAra che. paheja (bharUca) vizeSa mAhitI upalabdha thaI nathI. prabhAsamA (jIjUnAgaDha): boTAda (jI.bhAvanaga2) "napawAlA' no sAmano nAno bhA2 che. borasada (jI.kheDA) nyAnI lAyabrerImAM thoDI hastaprato che. jemA maLatI bIpALa rAjAno rasa nAmanI kAgaLa para lakhAyelI mRta mahatvanI che. viheba mAhitI bhalabdha thaI nathI, vi. mAhitI upalabdha thaI nathI. bhacAu (jI.kaccha) 1 bhakyiAda tA.kA(amadAvAda) bhAvanagara 3 (1) " mAtmAnada sabhA' no moTo DA2 che. (2) zrI mano kAnabhaMDAra jo vahIvaTa DosAbhAI abhayacaMdanI peDhI dhvArA thAya che. cA bahA2 moTo che. jemAM 'kalpatA nI vaNakArI sacitra prata che. panI lipi suMdara che. dareka pAnAnI comera velanuM citrakAma che. (3) thI covijayanI jema pALAno nAno bhaMDAra che. munizrI pa.kInjinijInA batAramAM pANI hasana to surakSita ane vyavasthita rIDAyelI che. e tADapatrIya prata paNa maLo che. mahudhA tA nahIsAda For Private and Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 74 mahesANA (1) zirmadhara maMdiramAM ja vAra kabATomAM pano saMgrahAyelI che, je badhI to joTANA khe anya sthaLoethI ulAsasAgaramanime be va pahelAM meLavela che. sa lIsTa taiyAra thayuM nathI. (2) na upAzA ane caMpano hAra che. na haMmano nAno bhaMDAra che. magirola (jIrunAgaDha) mahila tA.viramagAma (amadAvAda) pAyacaMdano moTo bhaMDAra che. jemAM be hajAra jeTalI to sarahAyelI che. mALI (jI.kaccha) (1) thI vadhamAna ne sAnabhaMDAra : (0.mAkoTI moTo pahA, mAMDavI) : jemAM kAgaLa para lakhAyelI no upa2ta tADapatrIya prato che. (2) dinA i AnabhaMDAra (kharatarago sAmano bora, kebiAbajAra, mAMDavI : mA DAramAM tAlpanIya kalpasanI sacita pata che. kAgaLa para lakhAyelI zrIdharAcArya racina 'bhaviSyana carita mana maLe che. je anya pAra upalabdha nathI. saM. 1641nI "tArAcaMda kuracaeNda thopata prata maLe che. (3) tamAro ne saMDAra (The.mIvALI dhAiLA, mAMDavI) : yA nAno hastapanabhaMDAra che. na upAzrayamAM nAno bhaMDAra che. (1) morInA eka bhaMDAranI badhI ja to pUrA pANImAM nukasAna pAmelI, caMDI gayelI hatI. atyAranI tenI vizeSa vigato prApya nathI, muddA(jI.kaccha) 1 morabI (jI. 2jakoTa) For Private and Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra rAjakoTa rAdhanapura (janAkate) www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 75 (2) jenA upAyano bhaMDAra : jemAM thoDI prato che. pUranA pANIthI tene nukasAna thayeluM nathI. (1) sorASTra yuni, nA bhAgAbhramAM cAha hajAra jeTalI prato saMgrahAyelI che. jemAM pAthI cha hajAra jeTalI cAraNI hastAto che, gujarAtI, saMskRta, R ane vizeSyataH DIMgaLI bhAgAmAM jotiSa, rAsa, pANI sAhitya vargonI to upalabdha che. mAmAnI bhANI sAhityanI pratonuM sUcipata 'cAraNI sAhitya pradIpa bhAga-1 prasidhdha thayuM che. teno bIjo bhAga prakAzita dhavAnI taiyArImAM che. (2) koThArIyA nAkA jaina upAzrayamAM thoDI hastIto che. (3) derAzerInA upAzrayamAM paNa thoDI hastaprato saMgrahAyelI che. (1) jaina zALAno bhaMDAra : be-traNa graho maLIne benelA mA bhaMDAramAM mAre dareka hajAra hastAto che. (2) sudhI dozInI poLamAM Avelo saMdhano naLaMDAra : cAra kabATo keTalI prato che. je mahatvanI che. (3) vijayamasuri dArzadira : mA bhaiDAmAM lagabhaga pAMceka hajArathI paNa vadhu prato hovAno raNava che. (4) vIra jena jJAnama~dira : cA paNa moTo hastapratabhaMDAra che. (5) nolI zerIno iMDAra (De.dhAnamaMDI, rAdhanapura) : mAM bhaMDAramAM lagabhya traNa kabATo keTalI hastaprato che. rAdhanapuranA nA badhA ja baiMDAronA lIsTa taiyAra thayelAM che. For Private and Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir radira (surata) 76 jenarano dhaDA2 che. mahino yuniTI MItithIno bIjo eka bhA2 hAla kobAmAM bheTa mAvelo che. nAno hastapratamaMDAra che. nA bahAsA(kaccha) lIMca (mahesANA) 1 bI . (jI. nagara) nAno hastapanabhaMDAra che. jene zAnabahA2 (derAvAsI DA2 che. bIjo sthAnakavAdI bahA2 che. bane hAibaDAroma kula maLIne cA2 hajA2 jeTalI hastAno che. sthAnakavAsIbAramAM 3 238 hastapratono rAha che. A cipala munizrI nuravijayI taiyAra karI prasidhdha karAvyuM che. mA bAramAM vi.3 1188 mAM racAyelI comAsUri kRta pAkisatavRtti nAmanI tADapatrIya prata ane vi..1901 nI eka prAkRta-nAraphata prata che. jemA rAhanI prAcIna nAmagIya hastaprata makhAya che. kAgaLa para lakhAyelI cothI prAcIna hastaprata pravAsa sA2odhdhAra dIkarI che 17* - Dya lIdhI che. tADapatIya prartAmAM "zAtAdhama kavi 8Ika sAdhI lIdhI che. mA bAramI ne sArI pato che, keTalIka sahita prata paNa che. nAno haNanabadAra che. vanagara tArA(mahesANA) vaDodarA (1) "pAmya vidyAmaMdira nA hastapatabakkAmAM vIsa hajA2 u5rAMta hastapano che. jemAbA gajarAnI chatone sAdhAre gAyakavADa prApya mALA'nA thI prasidhdha karavAmAM Ave che. yA baMDA spiridhdha thaI gayuM che, jemAM Isa 1942 mAM prakAzita thayelA pahelA bhAgamAM 7448 tonI e bIjA bhAgamAM 9077 matonI capaNa vigato ApavAma mAvI che. A hAramAM For Private and Personal Use Only Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra brAha vallabhIpura (trIbhAvanagara) vAva (jInAkA) vAMkAnera (jI.rAjakoTa) vijApura (thI.mahesANA) viramagAma (jI,gamadAvAda) tA.samI(mahesANA) sANaMda (trI,amadAvAda) 1 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 77 keTalIka durlabha prato paNa prApta thAya che. hastapratonI jito vinA phArUM mane sIsTaro paNa taiyAra pacelA che. (2) vijayajI mahArAjano ThAra mAM 363 prato che. (3) munizrI kAMtivijrInA saMgrahamAM 3092 skRta prato ane 4572 gujarAtI prato grahAyelI che, jenuM kArAdi kramanuM zIsTara taiyAra kareluM che. silsiyamI mahArAjano ne kaviyatrI mahArAjano ThaMDAra eka ja makAnamAM rahAyelA che. (4) mukitamA jaina mohanamAlA no bhaMDAra : je koThIpoLa jaina upAzrayamAM mAlo che. ratnavijayajI mahArAjanI eka nAno laiMDAra phulagalI, moTAbajAramAM mALo che. sthAnakavAsI tenabhaMDAra che, jemAM mAre 0 hajAra hastaprato che. nAno bhaMDAra che. vizeSTa mAhitI upalabdha thaI nathI. 'budhdhisAgasuri jJAnama~dira no bhaMDAra : lagabhaga dasa hajArathI paNa vadhAre mato saMgrahAyelI che. badhI ja pratonuM lIsTa taiyAra karyuM che. mAyacaMdo nAno chUDAra che. premacaMda jatino bhaMDAra che. jemAM lagabhaga eka kabATa bharIne prato saMgrahAyelI che. jJAnamaMdirano ceka bhaMDAra che. For Private and Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka kabATa bharAya ne prato che. satilapura (jI.bAkAra rIno0 (jI.vaDodarA) cIpora merAluM(mahesANA) nAno bhaMDAra che. jemAM yuddhata pustakonI sAthe so jeTalI hastaprato alaga rAkhelI che. mahenavimalAno nAno bhaMDAra che. sahita (1) nemi stara vijJAna zAnamaMdira mAM sArI evI saMkhyAmAM hastakano che. hukamamunijInA jAnabahAranI pacilI cha hajA2 hI to mA vaDaramAM sahAyelI che. tADapatrIya pato thoDI che paddha sArI sthitimAM sacavAyelI che. (2) renamartaka pustakAlayamAM 15ra8 prato rilAyelI che. (3) canIlAla gAMdhI vidyAbhavana' mAM sAta hajAra jeTalI to che jemAM rapapa8 prato saMskRta bhASAnI che. (4) mohanalAlajIno eka bhaMDAra che. (5) sImaMdharajInA upAzrayamAM maMdira na zanibaDAra che. mA ane bIjA nAnAmoTA thaIne lagabhaga giyAra bhaMDAro hAla vidhamAna che. sANaMdajI kathANajInI peDhIno eka bhaDA2 che mAM 00 jeTalI hastaprato che. vizeSa mAhitI upalabdha thaI nathI. surendranagara sojIlA. tA.peTalAda (kheDA) gujarAtamAM judA judA 67 jeTalA sthaLoe gAvAyelA nAnA-moTA 133 jeTalA hastapratabhaMDAranI prApta thayelI vigato ane tajI che. A uparAMta For Private and Personal Use Only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gujarAtamAM keTalAka sthaLoe hastapatabhaMDAro astitvamAM hatA ne eka yA bIjA kAra anya bhaMDAro sAthe bheLavI devAmAM aAvyA che. jemAM kheDA, goMDala, poSA, joTANA, darAparA, bhaya, 2, vaDhavANa vagere sthaLone gaNAvI zakAya. beDAmara sumatiratnasUoi nAno zAnadAra hato. tyAMnI badhI na prano kheDA nadhi dhvArA amadAvAddhI lai bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira sthAne bheTa svarUpe prApta thaI che. A ja saMsthAmAM podhA bhAjagara) nI 210 hastapratono cAha, darApara (bharUca) no saMgA, e bharUcana hastapratabhaMDAra vagere vividha raho paNa bheTa svarUpe prApta thayA che. cAMDala ( 2 8) bhUkheravarI pITha drasTa pAre lagam sAta hajAra pratono rAha hato sUcipatra paNa prasidhdha thayuM che. A badhI ja prano gujarAta sarakAre kharIdIne jAmanagara mAda yunivarsiTIma rAkhelI che. joTANA (mahesANA) mAM nAno hastapratabhaMDAra hato ne be varSa pahelA ja kalAsasAgara muninA prayatnothI cimaMdhara maMdiramANamAM bheLavI devAmAM mAvyo che. cA uparAMta 2 (nA.cANasmA) ane vaDhavANa (nagara) mAM paNa hastaprataDAro hovAnA ullekho maLe che. paraMtu hAla tyAM ekapaNa baMDAra astitva dharAvato nathI, For Private and Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gujarAtanA hastaprataDAranuM mahatva : - - - gujarAta pAse vevimI, mukhya hastaprata sAmI che. dareka hastapratabhaMDAra nema ahIna hastapratonI lipi, bhAga, viSaya, citarAmaNI temaja prAcInatAnI vividhatAne kAraNe potAha mAgavuM sthAna dharAve che, keTalIka viziSTatAyo dharAve che, jene lIdhe sa mahatva vizeSa rUpa dhAraNa kare che. etihAsika e saritika mahattA ? hastapratabaMDAramAM prApta thatI sAmagrImati nI che je te pradezanI che sthaLanI etihAsika brito prApta thAya che. hastapratomAMthI thAnakatAvI mAhitI, mA vAvalInI vigato prApta thAya che. hastapannA lekhako che lahiyAyanA kAyadAnAnuM nAma tema ja ane brito paNa maLe che. hastapratomAM moTebhAge hastaprajA mate to koIvAra sAtamI prazastimomAMthI mane batamAM maLatI puSkiAmonI binomAM gAma ke nagara, tyAMnA rAjA e marIyonA nAma, kALo, lazakarI sAmagrI vageremA ullekho prApta thAya che. ne etihAsika satya tAravavAmAM khUba ja upayogI bane che. hastapratomAthI maLatI mAhitIne mAdhAre ghaNIvAra je te sthaLa, prade ke nagaranA itihAsanI khUTatI kaDI joDI skAya che. hastapratomAMnI kathAsAmagrI dhvArA ne te kAlanI prajAnI sAMskRtika saMpatti, ma-vivA aMgenA rItarivAjo, rAjayavyavasthA, lokavyavasthA vizenI viziSTa sAmagrI prApta thAya che. hastapratonA sAghAre je te samayanI sarakRtika prakriyAnI vigato paNa prApta thaI zake che. gujarAtanA haratAbhaMDAromAM mukhyatve I.sa.nI bAramI sadIthI hastaprato prApta thAya che tethI te samaya pachInA gujarAtanI nihA7i mate sAMskRtika vigato meLavavA mATe etihAsika ane sAmarInA eka mahatnA sAmba tarIke hastaprota mUlya pUra uryuM che. For Private and Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir . 81 gujarAkhI etihAsika ane sAMskRtika vigato varNavatu 'kumArapAlaprabaMdha temaja cApAne rAjA gaMgadAnA amadAvAbA sulatAna muhammada bIjA sAthenA vivAhanuM varNana karatuM nATaka "gagadAspratApavilAsa' lAgabA chellA hiMda 2AjA mAMDalikanuM caritra varNavatuM "mAlika kAvya, muhammada begaDAnI prazasti mAkhI udayarAnuM roskRta "rAjabrioda mahAkAvya vagee ullekhanIya gaNAvI zakAya, karNATakanA svayaMbhU biA i.sa.nA navamAM ceDAmAM racAyelA mA mahAkAvya 'paumari9 mAM je "vaDa nago ullekha karyo che tene vikhyAno mahilavADapATaNa zaheranA nAma sAthe sAMkaLavAno prayatna karyo che." soLamA zatakanA pahelA dAyakAmAM racAyela lAvarayasamaya racita " vimalapaladhAma te mammA rItarivAjapta rasamaya thelIthI vAta kareluM che. tamadAsagarimA * vAsudevahiDI' thamI paNa mA ki bAbato, vepAra, musApharI, <Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - - - - - - bhAgAkIya ane sAhityika vArasati jatana karanArI saMsthA : hastapratone bhArambha kavyA zrita sAmAjika vAraso gaNI zakAya. eka cA bIjA kAraNosara cAlI vipattithI thatI aneka vizvAsanI prakriyAmAM paNa kALajIpU mApaNA mA vArasAnuM jatana thApA pUjA karI zakayA che te garavanI vAta che. khAsa karIne hiMdu samAjamA brAhamaNo vyakitagata dhoraNe stotra, kakaDa, jayotiSa, , vAyu, vyAkaraNa, kAvyazAstra jore aneka viyonI hastaprato taiyAra karatA ane sagAi karatA. paraMtu kALabaLe mAnI pachI pratono nAza thayo. Ama chatAM temaNe taNA ja samAje mane mAdhunika sodhana saMsthAmAe A hastapratonI kiMmata pichANI, tene veravikhera paDelI hastapratone ekatrita karI ane nakalo karAvI, mA jatana ane saMbhALa mATe vizeSa kALajI kApI. e paristhAne mApaNA mA vArasAne sAcavavAno sabaLa prayatana mApaNe karIe chIe. kApawA hastapanabhaMDAroma saMskRta, prAkRta, apa, phArasI, hiMdI, rAthAnI, gujarAtI vagere aneka bhAgAyanI kha ane elara hastapano vijaya mAmI saMgADAyelI che. temAM mApaNI prAcIna bhAgAyatuM dabaMDaLa gujarAtI bakone samRdhdha karavA mATe khUba ja upayogI bane tema che. A uparAMta mApaNI prAcIna jAmI athavA vartamAna bAbarI, gujarAtI vagere lipimono vikAsa kema thayo ane emAthI ume kame mAjanI mApaNI lipimonI vividha rUpa kema nahi e jANavA mATe mA vAnabhaMDAromAnI judA judA praznonA lekhakane hAthe hAvA judA judA marIDa yAkArakAramAM lakhAyelI pratimo pachI ja upayogI che. 13. pAbaMdha 3 mujaba, pU8. 14, ba, pU.10, For Private and Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gujarAnnA hatabhAromAM gujarAtI bhASA ane sAhittvanA ItihAsa mArA vipula sAmagrI che. temAM bAramA saikAthI mAMDI ekapaNa dasako evA nathI mAM racAyelI rAdhA-padya kRti prApta thatI na hoya. sacavAyelI A cA hityika sAmagrI parathI aneka prakAzano thayAM che. khAsa karIne mahArAjA sayAjIrAva gAyakavAbI preraNAthI vaDodarA rAjaya sI.DI.dalAlanA mukhya saMpAba vaye gAyakavADa morienTala sirIjha (gAyakavADa prApya thamAlAmo cAba karelo, prathama pustaka 2opara ta kAvya mImAMsA' prakAzita thayuM hatuM. mA pravRti bhAjapata cAlu che jemAM lagabhya poNAbaso karatAM paNa vadhu thI prasidhdha thayA che. 5 mA sivAya lA.Tha.bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira jevI anya keTalIka saMjoghA rAyoe paNa A prakAranI prakAzana pravRtti hAtha dharI che jene pariNAme aneka prAcIna graMtho hAthavagA banyA che. pikANa mane codhananA kendra tarIke prAcIna bhAratamAM tAdhdhiA, vikramazilA, nAlaMdA, valabhI vagere vidhAdhAmanA pustakAlaya mahatvanA kANika temaja yodhananA mAdhArastaMbho hatA, denA temaja paradezanA aneka vinAno tyAM rahIne thonuM adhyayana karatA, mAne paNa mA udecathI ja hastapratonI jALavaNI karavAmAM Ave che, rakSodhako prAcIna hastalikhita pratonA pA-meina abhyAra karI temane prAcInatA, temana vidhiSThatA, mA lekhananA doba vagere nakakI karI prajA maLa sudhI javAno prayatna karatA hoya che. gujarAtamAM moTAbhAganI hataprato I.sa.nA bAramA sakA pachIthI kama vadhatI jatI saMkhyAmAM prApta thAya che. A je hastaprato che temAMnI keTalIka bahu prAcIna kALa sudhI jaI zakatI nathI. moTebhAge varatAtomAM je pAkyamAMthI sacavAyelA che te pAyathonI mULa prata 15. pAbaMdha 1 mujaba, 5-10, For Private and Personal Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 84 hotI nathI paraMtu pratilipi athavA to kayAreka mA nakalanI paNa pratilipi ke prata hoya che. ghaNIvAra eka ja pAyagraMthanI dhAre maLatI pratilipine kAraNe te keTalAmI pratilipimruta che te nizrca karavo muzkela paDe che, sodhako tenI lipi, lekhanalI, tenA lahiyAonI vigata vagerenA abhyAsa parathI tenA mULa sudhI pahacavAno prayatna kare che mane te dhvArA mI jUnAmAM jUnI prata nakakI kare che. ApaNA mULa sAhityika vArasAnuM jatana na thaI zakavAne kAraNe mAvA asaMkhya graMtho mApaNe gumAvavA paDayA che,16 mAma chatAM hastaprata bhaMDAromAMnI prApta sAhityika sAmagrInA odhanoabhyAsa parathI hastapratonA mULa sudhI javAno prayatna aneka vidhvAnone karyo che ane karatA rahe che. mAvA odhano prakAzita paNa thAya che je zikSaNanA kote pAse khUba ja 5yogI bane che. citrakaLAnA namUnAnA saMgrahasthAna tarIke : hastapratabhaMDAromAM tADapata temaja kAgaLa para lakhAyelI hastaprato moTA pramANamAM uplabdha thAya che. temAM sati hastapratonI saMkhyA paNa sArA pramANamAM che. hastAtonI jAnA hetuthI taiyAra karAtI pratanI kinAra temaja hastapratonA vaccenA bhAganI khAlI jagyAmAM temaja hariyAnA vaccenA bhAgamAM kALI ke raMgIna cAhIthI doravAmAM mAvatA kha, zaka, vaja, tuM, svastika, phUla, kamA, vagerene lIdhe ane kathAvastu ke yonA saMdarbhamAM dorAyelA raMgIna citone lIdhe hastapratonuM mUlya bA~ ja vadhI jatuM hoya che. AvA raMgIna caMdro kRta, pAli, saMskRta vagere bhAganA dhArmika graMthomAM vizeSma jovA maLe che, jenetara hastapratonA pramANamAM jaina yuripATIme lakhAyelI hastAtomAM mA raMgIna cito vipula pramANamAM prApta thAya che. citrakaLAnI zailI, tenI viziSnAmo, stikaLAno ItihAsa vagere aneka bAbato jANavA mATe hastapratonI sAmagrI zeMga upayogI thaI paDe che. 16. bheMsa gema,kate, bhAratIya pATha smItA, (ke.geMga trivedI kRta anu.) yuni dhaniyANa borDa, mamadAvAda, 1975, rR. 17 For Private and Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org 95 bAbA zAMnniAthajInA baMDArUnI rekhyAbaMdha nA5rIya prano citakaLA ane cirAthIbhASI malina che. atimUlyavAna che. vaDodarAnI prApya vidyAmaMdiranI mahAbhArata, bhAgavata e chAvatrInAnI sacita jano mane pATaNanA hemacaMda jJAnamaMdiranI 'kalpasUta temaja " nizIthayu nI prAcIna tA5tIya sacitra prano paNa ullekhanIya che. cAvI to aneka mUlyavAna racita prato gujarAtanA judA judA aneka hastapratabhaMDAromAM sacavAyelI che. amadAvAbA lA.da.bhAratIya saMskRti vidyAmaMdire potAnA ahamanI cayita hastapratonA citrono samAveza karato prasidhdha karyA che. je kalA+bhA cazodhakone khUba ja upayogI bane tema che. enDa yuvAnI peInTIMgsa 17. namaka2 cambArAma , bhAruM skRitika daLa, 1976, -177. 18. umAkAta pI. zAha, mora DokayumenTasa mAMpha paCTgsamaka parIkanTIntha Da leTara phesarIjha, ela.DI.insTiTyuTa mA. inDolojI, amadAvAda, 1976. For Private and Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra U S .13 254 ARC E 5 410 39 67 -33 3Y khara 694 *73 .4 *rs weon 32 ** mlh . re re 43 Y va 23 20 d. *26 Es . j * 11. 39 4 ** SY 42 53 49 so 59 34 amadAvAda BREO kheDA namanagara jUnAgaDha paMbhamahAla banAsakAMThA bhaya bhAvanagara OMnA AjakaoNTa vaDodarA valasADa sAbarakAMThA surata surendranuM nakAra amarelI, gAMdhInagara, DAMga, dAdarA nagara havelI, auna, For Private and Personal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 26 jillo wii nAmu sthaLa nidA maka. hApADAnI - amadAvAda amadAvAda bhaviAda (17) (01) (01) mAdhu viramagAma (1) kaccha kAra thAya (2) nAlIyA pakI hAuM mahilI lAlA uThavavA2 kapaDA bhAta (3) For Private and Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ' naDiyAda nA2 borasada 2 2 2 2 2 sojInA nAgara aliyAbADA jAmanagara 2 2 2 vAgaDha unA (1) (2) 2 2 2 2 bhArapAza mAgaroLa paramahAla pitAne (1) banAsakA caMDIsara dha2Ada 2 2 2 RAdhanapura vAva sAMtalapura 2i 2 For Private and Personal Use Only Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 busara ka , pAleja mAra che ? 41 pAlItANA boTAda bhAvanagara vallabhIpura 42 ? (1) mahesANA mAmalo chA thAmA 40 ? ? ? ? ? ? ? ? ? ? pa0 vagara vijApura para veDa 2AjakoTa morabI 2AjakoTa vAMkAnera ? ? ? For Private and Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vaDodarA vasa cAbahA surata surendranagara 40 5. 59 80 En kara $3 kaya $4 55 G www.kobatirth.org chArI soI pAdarA DodarA sInora saha I. rAMdera surata lIMbaDI For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (1) (2) (1) (*) (1) (1) (2) (1) (11) (2) (1) 89 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 888888888888888888888 50 uM ya ma aa vA i nA hasta pra na ba Da ra che For Private and Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cAnA amadAvAbo ItihAsa sApallI ramavA mAzAvala nAmathI zarU thAya che. lagam .sa. 174 mAM sidhdharAja jayahinA pitA karNadeva solaMkI cAvalanI pAse kAvatI' vasAvyuM. yArAvala tathA kavitInI pAse rAtmahela bathiI pAsethI rAjadhAnI pheravIne I.sa. 1 mI mA sthApaka amAhe mA prAcIna nagaranI pAse amadAvAda vasAvyuM. A rAjadhAnInA nAmano pracAra vadhatI yAzAvala, kAvatI bere nAmo parAI gayAM. amadAvAde mArApallI athavA kavinI kaheA siskAra-vArasAno puro lAbha maLyo hato, amadAvAbA nAmAbhidhAna pahelAnA sAzAla athavA kaNAvatInI sAhityika pravRtti vizenA temanA nA rathabhaMDAro vinA keTalAka ullekho prApta thAya che. te samaye mA nagaramAM nuM prabhutva hatuM. hemacaMdrAcAcA guru devacaMtako nivAsa sAzAvavamAM hato. mAthAzva dIkSA pachInuM nirlDa bacapaNa mArApallImAM viryuM hatuM. cA mammAM gujarAnnA anya zaheronI jema mA yAzAvavAnI ane sAnanuM amadAvAda sAhityika pravRttimAM zahera hatuM. te samayanA saMskRta ane prAkRta sAhityamAM ane lekhakono phALo paNa ghaNo moTo hato. ne chuTIchavAyI hastaprato prApta thAya che te parathI te samayamAM aneka rogI racanA mA zaheramAM thaI haze tema mAnavAmAM aAve che. sa sA hityika kRti 'muhita kumudacaMda' nA I.sa.1150 nI mAsamA racAyeluM mAnavAmAM aAve che. I.sa. 1114 mAM haribhAvi racita "sAgamika vicAracAra prakAra nI vRtti I.sa.1122 mAM prAkRta "camacaritra' no mAra I.sa.1537 mAM mAladhArIri 2cina yunivRtacaritra 5 I.117 pUrve pradhumnasUri racita 'vAdaLa gayo teyAra thayA hatA. I. 15ramAM AcArya nAka vanavilAsa' nAmanA vata kAvyanI racanA karelI, I.1458 mAM 1. ratnamariva bhImarAva joTe, amadAvAbo paricaya, gujarAtI sAhitya saMmelana, amadAvAda, 194 6, pR.9, 2, kevarAma kA. zAstrI, amadAvAdano saMskAra vA2o', vAkhyAya 5.8, aMka-1, moTo .19%, 5,14 For Private and Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AzApallImAM hemacagaNie rAzApallImA dayAmiA "mArasidhdhi vaya uparanI racelI TIkA tema che...1460mAM amadAvAdamAM mevyAkaraNa upara 'nyAyArmijUgA' nI racanA karelI hatI. soLamA zekAnA pahelA dakkAmAM 2cAyelA lAvaNyasamaya racita " milAbaMdha mane I.sa. 151 mAM amIpala 2cita mahIpAlano 2sa nAmaka sAhityika kRtino pachI. ...nA mogaNImAM ThAnA cata sudhImAM aneka Itho (hastAkata svarUpamAM lakhAyA ne vAne paNa hatanabaMDAromAM surakSita jovA maLe che. mArApallI mane maLavA kaNAvatInI ja hityaka vRtti ane tyArabAda gujarAtI zAka samayathI cheka i.sa.1818 mAM %iii zAzane amadAvAda zaherano vahIvaTa saMbhALyo vaya sudhI ane tyArabAda mogakImI sadImAM mukaLAnA bIja rokAya tyA sudhImAM amadAvAbA ne lekhako temaja manetara hiMdu gujarAnI mane kArasI lekhakoe haratonA svarUpamAM aneka racanAmo teyA2 karI. amadAvAdamAM pataragadhrA nicarinA upadethI prAgyA. dhapati somajIe zanibaMDAra mATe I..1596 mAM rAkhyAbaMdha hastaprato teyAra karAvI hatI. amadAvAdamAM AvIne vadhA ke amadAvAdanA ja vatanI evA aneka kArasI sAhityakAroe phArasIarabImAM aneka rathonI racanA karI hovAnA ullekho maLI rahe che. pAra karIne etihAsika rathI jio prApta thAya che. amadAvAdamAM thaI gayelA apAzmana ane zAmaLabhaLI gujarAtI sAhityaka racanAmo, I.sa.nA sattaramA rakAmAM racAI. tyArathI zarU karIne pachI gujarAtI sAhityaka racanAmo hastapatabaDAromAMthI prApta thAya che. . pAnoMdha 2 mujaba, pR15. 4. eba, pR.16 5. pAbaMdha 1 mujaba, pR.12. For Private and Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cA sAhityika snAyonA udho parathI ema kahI zakAya ke amadAvAne brAhamaNa saMskRti, baraphati ane muslima saMskRtine mUlyavAna sAhityika camRdhdhi yApI che. A pallI' mAM vyavasthita rIte nibhAvayo ane thaDAro hatA. mA tathaDArI uparAMta aneka ne grahasthone cAnA pAnagI baDAze paNa maLyA hastaprato sacavAyelI rahetI. amadAvAdamAM hAla ne hastapatabhAro vidyamAna che te mA prAcIna grAnabhaMDAronI avara baraya hastapana sAmagrI tema ja vyakitagata athavA khAnagI baMDAromaNiI meLavIne cahIta karelI hastaprata sAmagrI khAza sacavAyelI jJAnasamRdhdhi che. For Private and Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lAlabhAi matabhAI bhAratIya saMskRti vidhyAmaMdira gujarAta yuni.pA, navagapurA, amadAvAda-380 009, mAgamabhAkara muninI puNyavijayajInI preraNA ane sahayogathI tema ja dezI kasturabhAI lAlabhAdhI udAra sakhAvatathI yA saMsthAnI sthApanA amadAvAdamAM vi.2.2013 nA kriyAmInA divase thaI. cA amuni purayavijayajIye vi..2chAnA kArataka vada sAtame jesalamera javA mATe vihA2 mAIbhyo tyAre thoDI kasturabAI mahArANIne sAbaramatImAM maLelA. e samaye ja yA saMsthAnI sthApanA mADhA vaicArIka bIja ropAyA. tyArabAda mahArAjanI jesalamenA jJAnabhaMDArane vyavasthA karavAnuM kAma karatA hatA tyAre jekkI kasturabhAI jesalamera be cAreka divasa 2kAyelA ane mahArAnI vAra thaI rahelA kAmanuM nirIkSaNa kareluM. mA uparAMta strIne kayAreka pAse javAnuM che mahArAjazrI dvArA vyavasthita karAyelA tyAMnA jJAnabhaMDA2 jI hemacaMdrAcArya ne jJAnamaMdirapaNa nirIkSaNa karatA. mAne lIdhe temanA manamAM bhAratIya saMskRti tathA A ninA anya>> mA savalato prApta thAya ane sAnabhaMDAranuM vyavastipaNe rahANa thaI zake te mATe kaMIka nakakara kAma karavAnI bhAvanAne mUrta svarUpa mApavAnI IcchA jAgratA thaI. amadAvAdamAM ja kAnA jJAnamaMdira sthApanA karavA mATe strI kasturabhAie mahArAjajIne ciMtI karI. ane muninI puNyavijayajInI preraNAthI vi.saM.2013mAM A saMsthAnI vidhivat sthApanA karavAmAM AvI. saMsthAnA hastapratabhaMDAao aAraMbha 5.5.2w.yunijI puNyavijayajIe potAnI pAnI amUlya evI 901 prano tA.1-2-~8 nA roja saMsthAne mApIne kayo. e pachI munizrIe aMgata rasa laddha gujarAtamAM cA paNa nAnA-nAnA hastaprata ho jovA maLyA ke vyakitagata hastaprato jovA maLI tyAMthI premanI esata kuneha ane samajAva8 dvArA mA sthAne bheTa maLe ne rInA vyavasthita prayatno yAdacA. temanA mA puruSAddhi pariNAme saMsthAne bInI 27,00% no baeN8 mAvAne lIdhe sAtathI ja hastapratono sAro evo rAha cAha 9bho thayo, hastaprato upara For Private and Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMsthAne sAtathI pATha hajAra yunitho para bheTa maLelA. yunikI purayavijayajI anyatAthI ne hAjanonA aho prApta karyA hatA temAM yAyAzrI vijayavallabhasUrie taiyAra karelI yAcArya vijayAnaMdasUoi mAha, pAlitANAnA gorajI kasturavijayajIno cAha, munita mahenavimalajInA kALadharma pAmyA bAda temano na upAzraya (devazAnA pADAnA zAnabahAra amadAvAbo , nadhavidha samA, bilALAamadAvAddho mAha, anila monIvijayajIno saha tema ja pAza, amadAvAda, naDiyAda, saradArapura, Ilola, gavADA, mada, rahA vagere sthaLanA bhAvako pAsethI prApta karelI hastapratono saha ullekhaniya che. lA, bhAratIya saMskRti %iAmaMdira pAse hAla kapa,532 hastapratono mRdhdha rAha che. mA caDAi mAta e ja vyakiwo paripAka nathI, paraMtu te munizrI puNyavijayajI, temanA guru zrI caturavijayajI tathA pravaka kItivijayajInA pacIthI vadhu vAdhA parizrama kaLa che. A munigaNanI yuvAthI ane sonA nIakAyamAMthI preraNA meLavIne saMsthAnA bhUtapUrva niyAmaka zrI dalasukhabhAI mAlavaNiyA tema ja hAlanA niyAmaka nagInabhAI zAha ane anya vivAnanA prayatnone pariNAme saMsthAne nAnA-moTA aneka hastapratonA pagAhI Ta maLyA che ane haju paNa maLatA rahe che. saMsthAnA kALamAM thato sAro evo vadhAro codhako mATe mArivAdarUpa che. saddha rasthA sAthe saMkaLAyelA A hastapratabaMDAramAM moTAbhAganI hastaprato gujArAtmA judA judA sthaLoethI besTa svarUpe athavA to keTalAka saMjogomAM hatapratonI jamA thaI zake te hetusara koI saMsthA pAsethI maLelA rAhI che. yAma chatAM mA zaizyAme 8318 hastano parIdIne potAnA cAhamAM sAro evo vaghAra karyo che. aneka vidhvAnonA puragAthA phaLasvarUpe kAje ne hastAno cAvAyelI che temAM nIce jaNAvyA mujabanA keTalAka saMsthAkiya ke vyakitana cAhano paNa samAveza thAya che. 05 vyakita / saMsthA cakra muninI puNyajiyajI, amadAvAda, tA.1-58, yAcAra devarijI, amadAvAda, 10ra For Private and Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 100 pas 17:39 1971 181 17 1129 ra784 1617 mAthAya kAtisarajI, hInjininI, nagara thI kasturabhAI maNibhAI, amadAvAda, hamakobI gharALA, amadAvAda, zAMtisAgara upAzaya, amadAvAda, munizrI mahenavimalajI (kALadharma pAkhyA bAda zna upAdhyAya (devanA pADAmano temano agratA vAha, amadAvAda). cAmunizrI puNyavijayajI (kALadharma pAmyA bAda lAsAvAha ne upArAya mIbo temano aMgata sADa, amadAvAda jo , kheDA. pa.kI kalyANavijayanI, jAlora (rAjasthAna), DAyarA thatA nara muni saMdha, pAlanapura, muni kI dabAvajayajI, luNAvADoDhIpoLa, amadAvAda, zevAdaLI kalyANajInI peDhI, amadAvAda, (2093 prano beTa ane pa914 prano surakSA mATe) zrI lAlabhAI dalapatabhAbI peDhI, amadAvAda, munizrI mAnavijayajI, DabhoDA, bharaya saMdha baMDAra, bharUca, momAruvinI, rAdhanapura, jinavijayajI mahArAja, amadAvAda, muninI sAgarajI, yuniTarI narendrasAgarajI, e upAya, jhaverIvADa, amadAvAda, zrI kAlAmIThAnI peDhI, dhodhA. na, darApara, 10857 899 S98 dalsa jas 18 For Private and Personal Use Only Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyakita / saMsthA -- - -- - pAka nadha, dasADA. abAlAla neha, vaDodarA. uparokata dAtAyo uparAMta anya keTalAye banAyo taraphathI thoDI-ghaNI saMkhyAmAM hastaprato prApta thaI che. aAja sudhImAM lagabhaga 85 thI paNa vadhAre dAtAnoe potAnA amUlaya ho mA sthAne rAmapaNa karI dIdhA che. cAcArya jiyadevasti, anila malayavijayajI, zrI nAMkhamAMDala, pATiyAno e upAya, vijayajI mahArAja, yAcArya padhamasAgarasurijI, suvidhAyanI tema ja anya vidhvAnoe paNa potAnI pAse virahAyelI prato zodhakonA upayoga mATe sthAne sopI dIdhI che. hastaprata-nsamRdhdhinI vigata : "lA.da.bhAratIya saMskRti vidhAmaMdira TrasTa saMcAlita A saMsthAnA yAdhunika sthApatyakaLAnA namUnArA pAkamaka bhavanamAM sahAyelI hastaprato ane prakAre viziSTatA temaja vevicAI dharAve che. kApatAbaMDAranI kula 65,532 hastaprato pekI 57,214 hanano beTa dvArA ane 83 18 hastAto thAye parIdavane meLavelI che. mukhyatave yA to kAgaLa para lakhAyelI che. kAgaLa upa2ti keTalIka tADapatIya prato paNa che. lipi, mAmA, viSaya, lebanA savarUpa, henanA prakAra vagere draSTie vividhatA dharAvanI sarakhya prato saMgrahAyelI che. lipi mA hastapratabaMDAranI prano mukhyatve devanAgarI ke nAgarI lipimAM lakhAyelI che. nevArI lipimAM lakhAyelI prata paNa che. konI tADapatrIya prato uDiyA lipimAM lakhAyelI che. For Private and Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhASA : mukhyatve saMskRta, prAkRta, apachI, junI gujarAtI bI rAjasthAnI (hiMdI vajIbhAA ), 6-phArasI bhASAmAM lakhAyelI pato che. haDiyA ane tAmila bhASAnI paNa thoDI prato che. tADapatrIya prano mukhyatve saMskRta, prAkRta ane lakSiA bhAgamAM lakhAyelI che. viSaya aneka kAramAM viSaya-vaivikhya dharAvatI mA pAne nIce mujabanA viSayo ke peTAviSayomAM vahecavAmAM AvI che. ne mAmasIdho ane temA TIkArako, upaniSada, bhAgavata, rAmAyaNa, dhAmika mAcAra ane pUjAvidhi, veda ane vedika sAhitya, vedAga, myuni, purANa, mahAbhya, kunta (jana, cInA, bakina, stota, nIti, gIta, yotiSa, zilpa, mAyu, ItihAsa, polizAna, tatvajJAna, alaMkAra, che, vyAkaraNa, nATaka, kAvya, kathA, khetIvADIne anadhita, temana gArakAmazAstra ane ratnaparIkSAnA maNata thI saMgrahAyelA che. hastapratonI vividhatA ke kAgaLa para lakhAyelI pratonI saMkhyA 5,382 che. tADapatrIya kanonI saMkhyA 150 che. pitA ke anya lipyAsAnonI prato hAla prApya nathI. lagam 1cha7 guThA hastaprato che. racita prato : kAgaLa vii sacitra pranonI saMkhyA pAtra che, jyAre tADapatrIya sacitra pratonI khyA 27 che. je alaga vibhAgamAM goThavAyelI che. kApaDa paranA maMtapa-tapaTa (gaDIjhana nI citra prata saMkhyA 17 che. mA bha2Ata 2cita yoLiyA-jUgaLAnI saMkhyA 104 ane sacata guTakAnI saMkhyA 47 che. lagabhaga pAMca saciva vinIyato che. For Private and Personal Use Only Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahajI to ! cA hastapratabaMDAramAM 9mAM sakAthI kAgaLa para lakhAyelI prato astitva dharAve che. cA pato pachI kiMmatI manAya che. kAgaLa para lakhAyelI prAcInatama prata vi. 286 nI "chA anodha nAmamA vyAkaraNa grathanI che. apa2ni vi.saM 1350 nI dItinAtha bolI mane ' sidhdhahema zabdAnuzAstra vagere prato pada prAcInatamI haMiye ullekhaniya che. junAmAM nI tADapatIya prata saM.1116 nI dhamanara dIpa' nAmanA bobdha nyAyanI maLe che. tipATha ane paMcapATha svarUpe lakhAyelI asaMkhya prano prApta thAya che. 15 jeTalI prato avArI ane be prato pyArI maLI Ave che. vahastAkArI, samakAlIna, smAkArI vadhere to paNa moTI saMkhyAmAM prApya che. mA baMDAramAM svahastAkSarI pratono eka alaga vibhAga karyo che. temAM lAvaNyamaya, mayadara, covijayajI vagere vikhyAta mAthAyonA svahastAkAronI pano parihAyelI che. kAgaLa para lakhAyelI e tADapatIya prano hala sArI sthitimAM sacavAI rahI che. mAIkophilma - kogrAphIka vibhAga : yA vasthAmAM mAIkrophiksa vibhAga paNa che. jemAM bhAratanA judA judA sthaLonA hastaprata DAromAM rahelI nADapatrIca ke kAgaLanI zodhakha maLe mahatva dharAvatI ke sAmAnya rIte 5saMkhyAmAM maLatI evI keTalIka hastapratonI mAIkrophilma taiyAra karAvI che. A mAIkrophilma 2IlanI saMkhyA 154 che. mA philma-rolamAM rAha cetI pratonI mAhitI darabanA sUcakAI paNa teyAra karI zakAze kimamAM goThavyA che. jenA parathI mA saMsthAmAM hododhana Aye bhAvatA bhAratIya ane prAcAnya vidvAnone upayogI alabhya hastaprato mAskophilma dhvArA matethI ja prApta thaI zake che. te mATe bahAranA baDAmAM javAnI jarUra rahetI nathI. For Private and Personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AsthAnA phoTogrAphika vibhAgamAM 4926 raMgIna TrAnsaparansIsa che. jemAM bhArata ane bhArata bahAranA baiMDAromAM prApta gati mUlyavAna citra pratonI dvrAnsaparansIsa taiyAra karAvIne sAcavI che. sa~sthAmAM saMgrahAyelI saMcita to uparAMta bahAranA paiMDAronI sacita pratonA raMgIna cito paNa mA phrAnsaparansIsa dhvArA sothakone eka ja sthaLethI prApta thaI zake che. bhArata ane bhArata bahArana prAcIna citrakalAnA mubyAsIone mA rA nA prakAranA saMgrahathI ghaNI sahAyarUpa bane che. mAIko philma ane TrAnsaparansIsa uparAMta saMsthAnA phoTogrAphika vibhAgamAM keTalAka phoTAono paNa sAro kevo caigraha che, jemAM chUTA citonI saMkhyA 1839 che. naparAMta 95 ciphoTA, ane gujarAtanA vidhdhi tIyonA 243 phUla kabA 128 phoTAno paNa sAhAyela che. hastapratonI vyavasthA mAM sa~sthAmAM cA.pra.munizrI puNyavijayIe sUci taiyAra karavAno je vaijJAnika abhrimano mAraMbha karelo tene anusarIne hastaprata cino taiyAra karavAmAM mAve che. sava thama to bahArathI AvelI ke saMsthAmAM saMgrahAyelI pratomAMnI pratyeka pratanA pato gaNI levAmAM Ave che. temAMnA vattA nyochA patonI saMkhyA, bhA lakhAyelA patro vagerenI noMdha hastapratanA cAvaraNa (para) para karavAmAM gAve che. pratyeka prato maLa rIte sapheda majabUta kAgaLanA AvaraNa (reparamAM mukayA bAda hastaprato tenAM kada pramANe alaga goThaNI karI judI judI khIomAM mukavAmAM mAve che. sAmAnya rIte sAganA lAkaDAnA DabbA (boDhA) mAM A pratone mukavAmAM mAvatI hovAthI bbAnA mApa anusAra 20,5 se.mI.( 11 IMca) uMcAInI thappI (thokaDI) banAvavAmAM yAve che. jo anya iMDAramAMthI prato AvelI hoya to mAvanA DAbI bAjunA uparanA bhAge je te baiDAno kramAMka paNa pensilathI noMdhavAmAM Ave che. mA vidhi kayA pachI ja hastatonA rRcikAuM taiyAra karavAmAM mAve che, sUcchiAmAM pratyeka pratanI saMpUrNa vigata mAvI jAya te prakAranuM mALakhuM taiyAra kareluM hoya che, jemAM pratomAMnI vigato noMdhavAmAM gAve che. For Private and Personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 100 sUkiAmAM pratanI anya vigatonI sAthe racanA jaivata mane racanA sthaLano jayAM maLe tyAM nirdeza karavAmAM Ave che. hastatanI lekhanasa~vata paNa jayAM maLe tyAM noMdhavAmAM mAne che, paraMtu keTalIka pratomAM lekhanasa~vata prApta thatI nathI, mA sa~sthAmAM sUcika|Da banAvavAmAM zekhatA ge che ke je kRtimAM lekhana rIta aMge nirde karavAmAM Avelo na hoya tyAM kRtinI lekhanazailI, bhASAzailI, kAgaLanI prAcInatA, mAna moDa, lipino maroDa vagere uparathI je te pratanA lekhana samaya aMge numAna karI yusumita taka mApavAmAM Ave che, tethI odhana karanAe pratanI prAcInatA ke mavAcInatA raMganI cokakasa prakAranI mAhitI maLI zake che. sUcikAmAM dareka pratanI sAjhasenTImITaramAM lakhavAmAM Ave che. vaLI dUdhanA pramANano khyAla mAve te mATe thAya kolamamAM kutinI kaDIsa~khyA, lokasaMkhyA ke DhALanI saMkhyA, pachI sa~khyA ke gAyAnI saMkhyA vagere darzAvavAmAM Ave che. hastastutonA mA kAmAM hastamatanA viSayanI noMdha paNa karavAmAM mAve che. mA padhdhatine taiyAra thayelA mA kAme hastapratonA nAma pramANe kArAdi kummI goThavavAmAM AvyA che. pronA sa~nAma karyuM uparathI katA kArDa paNa taiyAra karavAmAM gALyA che, je lekhakanA nAmanA cUkArAdi kramamAM goThavavAmAM AvyA che. pratanI saMpUrNa mAhitI mAyatA sumitro taiyAra thaI gayA pachI ja temAMnI badhI vigatono samAveza thaI jAya te rIte rajIsTaramAM noMdha karavAmAM mAve che. rajIsTaramAM cUkimaka pramANe pratonI noMdhaNI karavAmAM gAve che. jethI pratanI soLakha sahelAIthI karI kAya che. pratyeka pratanA sAvaraNa para paNa jamaNI bAju uparanA bhAgamAM sUcikamaka noMdhavAmAM cAve che. hastaprato mAM krimAMka pramANe ja goThavAyelI hovAthI koISNa hastamrata sahelAIthI meLavI zakAya che. sUcipato (keTaloga) : mA...munizrI puNya vijayajIe mAtamAM sApelI 90-1 tonA saMgraha uparAMta mAyAthI Itisuriz2InA, vijayadeva ziInA ane anya keTalAka saMgrahonI hastapratonI mAhitI mAtAM sUcipatro saMsthAme prakAzita thayA che, For Private and Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 10: jemAM saMskRta, prAkRta ane cAra bhAgAnA pitro I.sa.1968 mA cAra bhAgamAM mAyA che. tenA kalAkAra nikI puNyavijayajI ane saMpAddha ii nAlAla che. zAha che. cA cAhonI gujarAtI hastanonuM sUcipatra I.. 1978 mAM prakAzita thayuM che. mA saMkalanakAra munijI puNyavijayajI e saMpAdikA vidhArI voza che. 5rokata sUcipatromAM vividha viSayonI vahAnonI vigato agiyAra pAnAmomA dhI chejemAM anukama naMbara, chana naMbara, hastapratanuM nAma, katA, TIkAkAra, lipyAna (kAgaLa ke tADama), lipi, kanuM kada, prata e che ke adhUrI vigata dharAve che ne, chatanI sthiti (jII ke zreSTha) ane saMvata, chelle vizeSa nadhi vibhAgamAM hastapratonI viziSTatA nI vigato jevI ke tipATha, pIpA, rAmakAlIna, svahastAkArI, kyArI, suvazvAkArI che 2khAkArI vagere mApavAmAM aAvI che. prakAzita thayelAM A sUcipatromAM naM jamA thayo nathI tevI bAkI rahelI prato bhaviSyamAM prakAzita thavAnI bAjA che. hastakanonI goThavaNI ane surakSA haratAnonA kada pramANe alaga alaga rakhIyo karIne brA mApanA taiyAra karAvelA sAganA lAkaDAnA DabAyomI kamAnAra goThavavAmAM AvI che. lAkaDAnA mA DabbAmone jIllA kabATamAM mukavAmAM AvyA che. pratyeka DabbA para ane kabATa para temAM rahelI hastapratono kamAika nike karavAmAM aAvyo che. jethI hastA sUciThThama meLavyA pachI tenA kamamAthI je te hastaprata tarata ja hAthavI banI zake che. hastapratonI surakSA mATe kabATonI aMdara prAcIna paddhati anusAra pIDAvaja aspati ke skIna gaLIma vAmAM be jaNa vAra mukavAmAM Ave che. vaLI grasta thayelI ke anya prakAre bagaDelI hastapratonI jALavaNI mATe kAyamImena cebara para vasAvavAmAM aAvI che. For Private and Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 102 sucita hastaprato ane mAIko philma mATe saMsthAmAM vAtunu lita kheDanI vyavasthA paNa karavAmAM mAvelI che. temAM sati prato, mAI philma, slAIDa (hrAnsaparansIsa), phoTogrApha, gracita tADapatIya to prere alaga rAkhavAmAM mAnyAM che. mAvI kiMmatI sAmagrIne sTIlanA kabATamAM vyavasthita rIte goThavavAmAM mAvI che,vAra navAra mA vibhAganI kALajI paNa levAmAM Ave che. sAmAnya rIte mA bhAgamAMthI koI vastu bahAra ApavAmAM mAvatI nathI. jarUra paDe maLyAsIyone saMsthAnA karmacArIonI nigAha heThaLa madhyayanAthe sulabha karI mApavAmAM Ave che. hoko ke vidhvAnone saMsthAnA niyamAnusAra sacita ke ati pratonA phoTogrApha paNa taiyAra karI ApavAmAM mAve che. dhana rAvalato mA...munizrI puNyavijayajInI preraNAthI sthapAyelI mA saMsthAno mukhya 9 prAcIna bhAratIya sa~skRtinA vividha pAsAyonA abhyAsane madada ane mAdana cApavAno che. e enA pAme hastAMta baMne sona karanAra sodhako e vidhvAnone bhAratamAM mAvelA anya hastaprataaiDAromAMthI saiA potAnI brAmaNathI hastaprato ke tenI jheroTa-phoTonakalo meLavI yApe che ane te ja rIte anya saMsthAonI mAMgaNI thaye niyamAnusAra te mokalI paNa mApe che. mA zIte A saMsthA tenA hetunI mUrti mATe saMzodhanamAM sahAyarUpa bane che, mA AsthAmAM odhanA cAvatA sodhako ke vidhvAnone jarUrI hastato aisthAnA niyamAnasAra sulabha karI mApavAmAM mATe che, tapa2AMta kayAreka jarUra paDe saMzodhakone temanA saizodhanamAM upayogI thAya te mATe prAcIna lipinuM jJAna paNa mApavAmAM Ave che. saMsthA lipivijJAna ane hastaprata saMzodhana aMgenA go e kAryazibiro calAve che. kayAreka bhAratamAM judA judA sthaLome karmacArIyone mokalIne paNa mAvA vago ane kAryazibiro dhvArA lipi eNMgenuM jJAna mApavAmAM mAve che. For Private and Personal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 108 gujarAtannA gorava samI mA saMsthA tenA nAma mujaba sAcA arthamAM vidhA ane bhAratIya saMskRti mana me badhita viSayo para sadIdhana karavA mAgatA . deza-videzanA abhyAsImo ane jijJAsAnuM vAtAghAma banyu che. A saMsthA taraphathI dhaNI rahI chabita thayA che je vikhyAno, makhyArIyo ane saMzodhakonA codhanarizamanA phaLa svarUpanA uttama dho manAya che. gujarAtamAM ane gujarAna bahAmA keTalAka hasnAtabahAranA sUcipato - thAdIyo paNa ahIM upalabdha thAya che. vA sasthA tenI hastaprata samRdhdhi ane sevAnA konI vividhatAne kAcAne pAra deza-videzamAM nAkhyA dharAve che. For Private and Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 104 bhoLAbhAI hirAbhAI codha ghiAma - hasatakanavibhAga mAmaroDa, amadAvA380 009, mA sAMsthAmAM atyAre kula 35i hastapratono saha che. jemAM pApArAva bhoLAnAtha rIyAlayanI 743 hastaprato, gujarAta vidmAsabhA'nA kavizrI dalapatarAma hastalikhita pustaka cAha nI 1055 prato e tyArabAda saMsthAmAM kama umerAnI gayelI hastaprato maLIne mA hatawtAha umo thayo che. yApArAva bhoLAnAtha siMdhAlaya'nI sthApanA I.sa.1870 mI thaI hatI. yA saMthAlayanI gujarAtI, saMskRta, hiMdI, kArasI, urdU ane carabI bhASAmAM lakhAyelI hastapratono nAno paNa agatyano rAha pAchaLathI gujarAta vidyAsabhA'ne saMpI devAyo hato. gujarAta vidyAsabhA' pAse paNa pachI hastaprato gADAyelI hatI. mA saMsthAnuM mAnuM nAma gujarAta bAkayulara sosAyaTI' hatuM. A saMsthAnA mAgha sthApaka zrI elekjhAnDara kinloka phobari, ne samawA saMsthAnA maMtrIo kavizrI bayatarAma ane zrI hIrAlAla pArekha jore vivAnonA sahiyAre purugAddha pariNAme saMsthA pAse hastapratono sAro evo samaya ubho thayo hato. elekajhAnDara kinvoka kone temanA pustaka 'rAsamALA' mATe gujarAtanA itihAsane rodhita prato zodhavA mATe pAtra javAnuM thayela. tyAnA bahAra nobe te prabhAvita thayelA gujarAtamAM elara gujarAtI hastaprato nAhavA e sAcavavA naraka ra prathama temanuM dhyAna gayeluM. te samaye "rAmALA' pustaka taiyAra karavAmAM temanI madadamAM rokAyelA kavIzvara dalapatarAmae emaNe dezamAM kAnapati e jJAnasamRdhdhinI vRdhdhi mATe sAhitya ane keLavaNI viSayaka eka cappA 2 karavAnI ane temAM anya kAryo sAthe hastapratono saMgraha ubho karavAnI agatyatA paNa samajAvI. mA vicArane pariNAme tA.26-12-1858 nA roja gujarAta bAbara sosAyaTI' nAmanI saMsthAnI amadAvAdamAM sthApanA karavAmAM AvI. A saMsthAnA aneka helmomAMno eka che dahaba hato meLavI sArAha karavAno paNa hato. For Private and Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 105 saMsthAnI yAtathI ja je hastapratAha ubho thayo temAM ko uparAMta kavizrI dalapatarAma tema ja kI hIrAlAla vi.pArekha kaLo paNa savizeSa che. kavizrI dalapatarAma amadAvAdamAM dara vAre bharAtI gujarAtamAM laTAra mArI mAtA e temAMthI maLatI to kharIdI lAvatA. lagabhya vIra vaLI mA jahemata bAda teozrIe 80 thI paNa vadhu hastaprato prApta karI hatI. kavizrI dalapatarAma hAtha lAgelI badhI ja kiMmatI mato koI eka vyakita pAse rahe tenA karatA eka macastha saMsthAmAM sArvajanika kSaNa mATe kAmba cacavAI rahe te hetuthI temaNe mA caMDa sosAyaTIne sopI dIdho. hastalikhita pratonA saMgADAnI mAta dalapatarAmanA hastaka thaI hovAthI kavizrInuM nAma mA cAha sAthe kAyama jaLavAI rahe te hetuthI badhI ja prano yA svAmI "kavi dalapatarAma hastalikti pustaka rAha e nAmathI alaga raha tarIke sAcavI rApavAmAM aAvI che. A saMgahanI badhI maLIne 1055 prano che. kavizrI dalapatarAma pachI 1910 thI 1938 daramiyAna saMsthAnA maMtrI tarIke pharaja bajAvI cUkelI hIrAlAla pArekhe paNa hastapratono sAraze rAha ekatrita kayo hato. mAtA killAmAM bharAtI havAmI gujarAtamAMthI temane mAlaNa ane bhImanI lekhIca pano hAtha lAgatA sAvI hastakano bena karavAno temano utsAha vakhyo. temaNe paNa sosAyaTInA be vadhAre abdha banAvavAnA hetusara 100 hasatAno meLa karelI. jemAM gujarAtI uparAMta saMskRta bhASAnI paNa ghaNI prano hatI. mA badhI ja pratonI vyavasthita yAdIyo pAchaLathI pro.nAgaradAca babiriyA kare. yAja saMsthAmAM sevA ApatA pro.ke.kA.zAstrI pada mA pravRttine vyavasthita karavA mATe ghaNI ja jahemata uThAvelI che. "gujarAta kiyulara sosAyaTInuM nAma badalAbe tA.24-12-1948 thI "gujarAta vidyAsabhA 2AkhavAmAM mAna. mA sarasthAmAM dalapatarAma DAha' uparanA potAno mAgavo vAha paNa ubho thato hato. zarUyAtamAM gujarAta bAyabara sosAyaTI' e goviMdarAma nAmanA lahiyAne malabha pratonI nakalo karavA mATe rahelI. mA sarathAnI hayAtI 1 thI 163 nabara sudhInI pratomAMthI moTAbhAkhI prato mA lahiyA vAre thayelI nakalo che. hIrAlAla pArekhe ekatina For Private and Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 106 karelI nakalo uparAMta sa~sthAnA uttarottara thatA vikAsanA pariNAme bheTarUpe prApta thayelI athavA kharIdIne meLavelI hastapratono umero thato gayo. 'gujarAta vidyAsabhA'nA nAmathI soLakhAtI mA sa~sthAme 1948-49 thI gujarAtI, sa~skRta ane prAcIna bhAratIya saMskRtinA saMzodhana ane zikSaNa mATe * ucca abhyAsa ane saMzodhana vibhAga' 22 karyuM. sa~sthAnI mA zAmAnI gevAna pravRttio joI temAM thatA kAne kAcamI svarUpa mApavA tathA teo vikAsa sAdhavA I.sa.1945-46 mAM rekI bhoLAbhAI jegibhAIne be lAkha rUpiyAnuM dAna ApyuM tyArathI cA abhyAsa ane zodhana vibhAga zenI mone, adhyayana ane sona vidhAbhavana' nA nAmathI coLakhAya che. hAlamAM 'gujarAta vidhAsabhA' no hastalikhita pratonosasa~graha tathA bApArAva bhoLAnAtha graMthAlayano hastAMtaragraha zoke, vidhAbhavananA grahAlayamAM hastaprata graha tarIke surakSiAta che. mAmArAva bhoLAnAtha graMthAlayano sagraha : alaga racAyelA A sagrahanI 389 sa~skRta, 42 hiMdI, cha jeTalI utkhArasI ane thoDI gujarAtI, garabI, dezI, marAThI vagere maLIne 743 pratonA gRhanuM eka nAnuM sUcita paNa 1930-31 mAM prakAzita thayeluM che. jemAM hastapratonuM viAya pramANe vibhAjana karI koThAnA rUpamAM vyavasthitapaNe rajU karavAmAM gALyuM che. kavIvara dalapatarAma hastalikhita pustaka vAha ka mA saMgrahamAMnI 105, hastaprato alaga kabATomAM sAcavavAmAM mAvelI che. moTAbhAganI prato gujarAtI mAgAmAM che. saMgrahamAM jUnI gujarAtI uparAMta rAjasthAnI hiMdI, sa~skRta vagere bhAgAnI prato paNa thoDI saMkhyAmAM maLe che. cai,1442 nI vijayasUri kRta 'gotamarAsa', sa.1450 nI 'mugdhAvabodha mAMkitaka' ane OM, 1485 nI somasuMdarasUri kRta 'upamALA' cA paNa prato For Private and Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 107 cA grahanI sauthI vadhAre prAcIna prato che. narasi~ha pUnA jaina graMtho paNa mA grahamAM jovA maLe che. mA grahamAM narasiMha mahetAnA phAvyagraMthonI ceka paNa puta sattaramI sadInA uttarArdha pahelAM lakhAyelI maLatI nathI. nara siMhanA samakA ni kavimo bhIma, bhAlaNa vagerenA phAvyagraMthonI soLamI sadImAM lakhAyela prato ahIM maLe che. gujarAtI kAvyo uparAMta mAM grahamAM rAmAyaNa, mahAbhArata, bhAgavata tema ja mukhya dhA rmika graMthonI prato paNa maLe che. cAraNI sAhityanI OM,160bhI IsaradAna 2cita 'harirasa' nAmanI prata tema ja rAjasthAnI 'pAbajIrA hA' nI prata paNa ahIM maLe che. A grahamAM vAtAsAhitya, rAmaiyA, tithyio, garabA, pada, bhajana, kI vagere prakIrNa (vaSayonI lagabhaga pacIsa prato maLe che. A grahanuM alaga sUcipatra prasidhdha thayuM che. bhoje vyAbhavanano hastAMtaragraha : uparokata be bhAgo uparAMta A saMsthAno potAno hastapatA paNa moTo che. bhASA : kAgaLa para lakhAyelI saMskRta, prAkRta, marI, phArasI, urdU, hiMdI (ja), jUnI gujarAtI, samI, avadhI, mAravADI, hiMgala, marAThI, kacchI gere bhASAnI prato racAyelI maLe che, jayAre tADapatrIya prato sa~skRta, tAmIla, kannaDa, telugu vagere bhAgAmAM lakhAyelI che. sa~skRta, prAkRta-mAgadhI prato 60 jeTalI che. jayAre hiMdI-marAThI, gujarAtI vagere maLIne lagaLa 2860 mane sarakhI-phArasI prato 205 jeTalI che. mA saMgrahanI moTAbhAganI to bheTa svarUpe prApta thayelI che, saMgrahamAM kAgaLa para lakhAyelI prato mATA pramANamAM che. 9 tADapatrIya prato che, {vAya : mA vibhAgamAM ghaNA viSayonI to maLe che. jemAM veda e vaidika sAhitya, veDaMga, smRti, ItihAsa, tattvajJAna, bhakita, taMta, mAgama, mRta sta, kAvya, chaMda, For Private and Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 108 alaMkAra, vyAkaraNa, nATaka, koza, mAkha, zilpa, vAyu, jayotiba, nAma, kAmazAstra, na sAhitya, vAdhya sAhitya vagere judA judA ane vijayanI prato thoDI vadhAre saMkhyAmAM prApta thAya che. mA cAhamAnI raM wAkRta bhASAnI pratonuM vargIkara thayeluM che. jenI viDIyavAra prata cakhyA cA mujaba che. kakaDa (1929), stotra (91), tatvajJAna (792), InihAra purANa (628, vyAkaraNa (3), jayoti (44), vedaka (8), ladhinavAya (281), ghamAstra 220), vAyu (150), koTa (81), cIkAzadAsta (44). yA rAhamAM badhI bhAgAmonI maLIne kula rapa jeTalI sacita hastaprato che. kalAtmaka citro dorelI chata uparAMta jayotine dhaganA viyomAM bhomitika yAtijo ke prAdagika citro dorelA jovA maLe che. jUnI mAravADI ke Apa gujarAtI pratomAM 'zAlibhadAsa" ane "nalAla mahAgarI' jevI hIna citrovALI hastaprato uparAMta bhASAmAM lakhAyelI "madhumAlatI kathA ane uttama vilAsa' yAne 'kuNayati', 'layalA ma vagere hastakano raMgIna citothI zaNagArAyelI che. 'kalpasUnanI thoDI to che. hastaprato uparAMta aDhAramI sadImAM eka raMgIna vikhi patra tema ja DodarA gAyakavADa rAjAmonI thayAnA zAbano cabo saddhi che, vAkArI no sAhamAM ja prano suvaNakArI che. je dara vela buTANI gArAyelI che. mahatvanI prato ! e rajhama tihAsika mahatva dharAvatI keTalIka prato che. jirI ane 1161 nI tArIkhe mAlagirInI bImArI hastapratamada mAM raMgajhebanA samastrI etihAsika vigato mArI mAne che. jenAra kRta 'dilhI sakAya uparAMta vAgaDha e viramagAmanI etihAsika vignano mApanI prata paNa ahIM jovA maLe che. For Private and Personal Use Only Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 109 hmiA, viSA, pawA prato mA cohamAM viyA, dipATha ke paMpAbI lekhanakI gharAnI kRtimAM tema ja bAlAvALI, stabaka vagere no paNa maLe che. saTakA athavA badheilI prato paNa maLI Ave che. ghoLa, pazaLane lagatI yo LiyA pada prApta thAya che. bho.je.vighAbhanA haptAna vibhAgamAM mA saMsthAnA sagAha uparAMta "ApArAva bhoLAnAtha zivAlayanI e 'kavIzvara dalapatarAma hastalikhita pustaka vAha mA sanma sAho karelA che. badhA ja sarAhanI hastapratonI goThavaNI bhASAvAra alaga karelI che. dareka jAnI pratonA sarvAga sUcimaka mApavAmAM AvelA che. mA vibhAganI pratyeka hastapratye temA bApanA be jADA hAnI vacce mUkI lAla kapaDAnA baMdhanathI vadhIne sTIlanA kabATomI kramA goThavavAmAM aAvI che. prajA pA para slIpa lagAvavAmAM Ave che. jenA para pratanuM nAma, katA, zika nabara, pata saMkhyA, bhANAvizAca vagere visano noMdhavAmAM Ave che. hananA kapaDAnA baMdhana para paNa slIpa lagAvavAmAM Ave che. jemAM saMsthAnuM nAma, vibhAga, thAka, nAma, pasaMkhyA vagere vigato noMdhavAmAM mAve che. mA nabara pramANe kabAbA pAnAmAM ekanI upara banI ema thakhImAM badhI pranone gavelI che. kabATa upara paNa temA rahelI chanA nakharanI mAgadazya slIpa lagAvavAmAM Ave che. prasidhdha thayelA patromAMthI ke 2jisTaramAMthI cho nabara meLavyA pachI kabATamAMthI tarata ja te maLI zake che. saci svIpo (AI) : hastapratavibhAganI pratyeka pranI sUcislIpa taiyAra thayelI che. jemAM pratanuM nAma, katAra vikAca, racanA vana, kada, patAkhyA vagere jarUrI vigato mApavAmAM AvI che. badhI ja pratonA taiyAra thayelA kAI blAma ane katA pramANe gAma mA akAdikamamAM kebIneTamAM goThavelA che. tenA parathI pratanI mAhitI ane e sUcimaka maLI haThe che. A mAMka meLavyA pachI tarata ja prata meLavI zakAya che. For Private and Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra sUcipato (keTaloga) : - www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 110 cA sa~sthAnA mApArAva bhoLAnAtha graMthAlaya' nI pratono saMgrahanuM sUcipata 19331 mA~ ne ' dalapatarAma hastalikhita pustaka grAhaka nI pratonA saMgrahanuM sUcipata I.sa.1930 mAM 'gujarAta vanAkayulara sosAyaTI' me prakAzita karelA che. taduparAMta mA grahanI saMskRta, prAkRta pratonA ane phArasI pratonA sUcipatro paNa prakAzita karavAmAM AvyA che. jemAM I,sa,1964 mAM bALA rA yA lita 'DIskrIpTIva keTaloMga daipha saMskRta menyuphIsa' be bhAgamAM ane choTubhAI 2. nAcaka sudhAdita 'DIskrIpTIva lIsTa oNpha erebIka enDa pazcima menyuphIsa be bhAgamAM A rasthAse prakAdita kayA che. mA baMne vAtmaka sUcchito nIkRta yAdI sAthe taiyAra karavAmAM AvelA che. saMskRta-prAkRta pratonA sUcipatranAM phUla gRhanI lagabhama adhA bhAganI tono samA thaI jAya che, bAI rahelI saMskRta prAkRta pratonuM sUcipata bhAga prasidhdha thavAnI taiyArImAM che, jyAre cAnA saMdarbhamAM taiyAra thatA cothA bhAgamAM grasthAna grahanI gujarAtI to mane keTalIka pasaMda kerelI hiMdI pratono samAveza karavAmAM mAvyo che, je paNa prasidhdha jJAnI taiyArImAM che. prasidhdha thayelA phArasI-urdU pratonA be bhAganA sUcipatanA prathama bhAgamAM gujarAta vidhAsabhAnI 23 prato ane gALo graMthAlayanA grahanI 72 prato maLIne kula 295 pratonI ane bIjA bhAgamAM mAbho graMthAlayanA hastaprata grahanI 1540phArasI pratonI vaNAnAtmaka sUci mApavAmAM AvI che. tenA pariziSTomAM viziSTa pratono pariNya paNa mApavAmAM sAvyo che. For Private and Personal Use Only pratone saMkANa ne jALavaNI : aisthAnA mA grahamAM saMgrahita badhI ja pratone sUcipatra taiyAra karatI vakhate tapAsavAmAM cAvI che, jemAM nukasAna pAmelI prato maLI nathI, sAma htAM pratonI sA! mATe nepthelInanI goLIyo ane gemekasIna pAvaDarano upayoga varSAmAM be vAra karavAmAM nAve che. comAsAnI Rtu pachI pratono bheja dUra karavA keTalIka mahatvanI Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pratone bahAra taDakAmAM thoDIvAra mukavAmAM paNa mAve che, kabATamAM rahelI pothIyonI saphAI avAranavAra karavAmAM Ave che. For Private and Personal Use Only 186703 111 sodhana : nAthe karelo che. k cA rahanI pratono upayoga paNa zodhakone mAtamAM bahAranI saMsthAmonI mAgaNI thaye hastAto saMsthA bahAra mApavAmAM AvatI hatI. paraMtu have te vyavasthA nathI. sokone koI paNa puta ge saiMzodhana karavA mATe sa~sthAnA mA vibhAgamAM besIne ja teno upayoga karavo paDe che. Y Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 112 gujarAta vidyApITha graMthAlaya hasata bhAga mAzramaroDa, amadAvAda-380 014, I.sa.192mAM denI svAtaMtrya caLavaLanA bhAgarUpe pU.mahAtmA gAMdhIjIye asahakAra mAMdolananI poSaNA karI. tenA manuAnamAM rASTrIya zikSaNanA pracAra mATe amadAvAdamAM 'gujarAta vidhdhApa ' AsthAnI sthApanA karI. rASTrIya utthAnanA kAryamAM sahAyarUpa saMsthAnA anya vibhAgonI sAthe prAcIna saMskRti, dharma, sAhitya tema ja ItihAsanA adhyayana ane saMzodhananA hetusara zrImad rAjacaidanA smaraNAthe tA.22-12-192bA roja 'purAtatva maMdiranI sthApanA karavAmAM mAvI, munizrI zinavijayajInA mAcAya pada ne rasikalAla parIkhanA maitrIpada nIce mA bhAganI kAgIrI zaru thaI, mA kArya mATe te samayanA vizvAna adhyApako zrI rAmanArAyaNa pAThaka, zrI dhamAnaMda kombI, Dita sukhalAlajI, paM.becaradAsa dorI vagereno yoga paNa soMpaDyo, 'purAtatva maMdira' vibhAgano mukhya hetu hiMdustAna ane mArca karIne gujarAtamAM prAcIna ItihAsa, sAhitya, sthApatya, kaLA, vijJAna, dharma, samAja, tatvajJAna vagere vigayonA AiNa mATe prAcyaghdhiAne lagatAM Aja sudhImAM pragaTa thayelA graMthonI zodhakhoLa karI te samagra sAhityane saMgrahavAno ane saMskRta, prAkRta, pAlI, apaze. ane junI gujarAtI, kAracI, carabI mAda bhAgAmomAM lakhAyelA mUlakhya durlabha graMthone meLavavA mane tene kAdita karavAno hato, For Private and Personal Use Only 'purAtatva maMdira' nI mA mukhya kAmagIrInA bhAgarUpe munizrI nijiyI, zrI rasikalAla parIkha ane anya vidhvAnonA sahiyArA purUSpApathI hastalikhita prato ane muphti graMtho meLavavAnI kAmagIrI tharU thaI. temanA mAM prayatnonA pAime 691 prato prApta thaI kI, te hAla gUjarAta vidyApIThanA graMthAlaya vibhAgamAM laga hastatagRha tarIke vyavasthitapaNe sacavAyelI che. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 113 hastaprata amRdhdhiI binA che mA hastaprata vibhAganI to lipi, bhAgA, viSaya, samaya re trei paNa mahatva dharAve che. mA vibhAgamAM kula 91 hastaprato che, je badhI ja prato saMsthAne bheTa maLelI che. agAu joyuM te mujaba "parAtatva maMdiranI pravRttinA bhAgarUpe badhI ja prato bheTa meLavelI che. koNe keTalI chano kayAthI meLavI te vizenI koI ja cokakara mAhitI maLatI nathI. mA rAhamanI badhI ja prano kAgaLa para lakhAyelI che. tADapatIya pratonI koDhanakala mA mohama tADapatIca chata eka paNa na hovA chatAM tADapatrIya pato uparathI taiyA2 ka2AvelI keTalIka koTanA prato mApya che. bI rAkhyA 14 che. soLamAM takanI tADapatIya prata "kuvalayamAlA kA' nI temaja vImA takanI tADapatrIya ino vilAsavanI kathA pramANamA "pada kulakAdi 'kamapati "zrAvaka ghama " 'vyAlaMkAra vRtti vagere uparAta anya keTalIka mahatvanI pratonI phoTonakala prato mate upalabdha che. jenI bhASA prAkRta ane saMsthata che. phoTonaka pranonI sthiti sArI che. lipi badhIja hastaprato mukhyatve dabAvarI ke anAgarI lipimA lakhAyelI che. bhASA : gAmanI moTAbhAganI to saMskRta, prAkRta ane junA gujarAtI bhASAmAM lakhAyelI che. anya keTalIka bAgAyonI paNa vatAnochA pramAjamAM prato maLe che. jenI khyA mA mujaba che. 250 ha0 jI gujarAtI For Private and Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 114 saMsakRta gujarAtI prAkRta gujarAtI kAkarSita saMkuhiMdI rAjasthAnI mAravADI marAThI viSaya rAhamAM aneka viSayonuM vizva dharAvatI prato prApta thAya che. e varga nIce mujaba che. dareka vidAyanI sAthe kAma patasaMkhyA dAdI che. yAgama 8128 pra khyA ), upaniSada (7), cAvazayaka (22), vidhividhAna (5), yAcAra (32, kama (13), smRti (5), kathA (2), arikta (74), kAvya (14), ItihAsa (5) nAyaka (5), alaMkAra (6), 95 (39, subhASita (14), naksoLa (42), tanvAna (48), nyAya (81), caya (4), prahanottara (2), baMdAsta (4), vyAka rasa ko(32 , AkhyAnma yoga (7), vairAgya (9), jayotiSa (14), vAyuveda (2), kAma -gAra (3), nIta (37), stuti (32), varano-pado (15, gIta (10). viSayonuM vaividhya dharAvatI mA hasanalikhita prato para dhakone aneka rIte upayogI che. For Private and Personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra mahatvanI prato : www.kobatirth.org A grahamAM keTalIka prato prAcInatAnI dRSTimeM to keTalIka pragaTa sacita prato thoDI che paraMtu tenA kRtimonI kruSTiye mahattA dharAve che. citonI duSTime te paNa vizeSTha mUlyavAna che, racanA saMvatanI dRSNei prAcIna prato Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1) racanA paMvata 1127 nI hArabhasUri racita 'munipaticarita' nI prAkRta pranI aDhAramA manumitatakanI nakala che. 2) 'pAnAtha titana' nAmanI saMskRta prata OM,1213mAM racAyelI hastapratanI saM.1901 mAM yelI nakala che. 442 pAnA ne 8 dharAvatI mA prata cArI sthiti dharAve che. 115 4) racanA saMvata 148 nI kavi sAcDa racita vivekamaMjarI stana nI prAkRta gujarAtI prata sArI sthiti dharAve che. tenI lekhana saMvata 1671 che. 4) zaivata 1264 nI 'maiM carita stanaka' nAmanI prAcIna saMskRta gujarAtI hastaprata parathI mA prata lekhana va4 1892 mAM taiyAra thaI che. te jaNakAya sthiti dharAve che. For Private and Personal Use Only lekhana zaivatanI dRSTime mahatvatnI A grahamAM badhI ja to kAgaLa para lakhAyelI che, je pradaramA ane soLamA ratakathI lakhAyelI maLI mAve che, keTalIka to tUTaka ke apUrNa che. keTalIka prAcIna to nathI ke tinnI sthitimAM che, sAma to grahamAMnI moTAbhAganI prato sArI sthiti dharAve che, Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 116 zAhanI mahatvanI pratamAM keTalIka saMskRta, gujarAtI, to yokone viheba upayogI thAya tevI che. saMskRta mATe mahAratha "kAvya kastunavamA', uparAMta kAtikavi 2hita gujarAtI hIrAva bIsI", hirAsana 2cita gabhInI zreNI ane neminAthanI guNI' tema ja gavAya racita "yunipati rAsa vagere mahAzinA mahatvanI tijo che. uparAMta keTalIka saMskRta prato "kumAra caritra "hariyAkhyAya yAnaMdamaMdira pAsa "padI vastrAla 'vIrasiMha nRpakathA' ' vArazI kathA' tema ja gujarAtI prata Itihaba 2cita vatI mAla DhALiyA miyotha mallI 2cita 'masInA caritra gere ullekhaniya che. yA sAhamAM kula cha sacita prato che. jemAM zrImaMda2 2cana " zAkhaNInI A rAcita prato che. te ja. 1765 nI aDhAramA zatakanI mane ha. 1956 nI che. mAma cihno sparata caMpo paNa jovA maLe che. taddhaparAMta saM. 1848 nI 'kalpaSka likA vRttimAM keTalAka citro, aDhAramA zatakanA "pUchAza mA sAdA IMDho ane soLamA zatakanA "gotama pRcchApakaraNa' mAM cAra kuDI citro maLI mAve che. grIna ti pRSTichA rAkhI eka chata maLe che. yA sAhamAM sukArI ke pyArI eka para chata nathI. vastAkArI : upAdhyAya thAiyajInA ziSya paMjayajiyajInA hastAkAravALI sa. 1931 mAM saMskRtamAM lakhAyelI tamAma vRtti (miDa bhaddI prata maLe che. dipATha pappA : A rIvAvanI kula 35 dvibhAi prato che. mane 8 pawAi prato che. 37aa prato : ja hadI bhASAmAM ane gujarAtImAM lakhAyelI 40 jeTalI guTakA prato che. For Private and Personal Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 117 hastapratonI goThavaNI saMsthAnA graMthAlaya bhAgamAM maga aMga tarIke sacavAyelI mA pratone I.sa.1984 mAM vyavasthita karI tenI zIsTaramAM noMdhaNI karelI che. mA pahelAM pratyeka pratane reparamAM be puMThAnI vacce lAla kapaDAnA baidhanamAM rAkhelI hatI. tenI kAmalAu slIpo paNa taiyAra karelI hatI, paraMtu gArkA dhdhatI goThavaNI karavA mATe I,sa, 1984 mAM pratyeka pratanA jUnAM baidhano, repara, sUMThA gere haTAvI dareka pratanA patonI cUkAsaNI karI khUTatA patronI noMdha karavAmAM mAvI, sapheda majabUta kAgaLanA reparamAM navesarathI goThavI, sAIjha pramANe agiyAra IMcanA mApanI alaga thappIyo karavAmAM mAvI, dhRtanA repara pensIlathI prato sUmika ane DabbA nakhara mApyA chaeN, mUlaga alaga dhakhIyonA mApanA sAganA lAkaDAnA DabbAo taiyAra karAvyA che. e hAla temAM goThavIne vyavasthita ka kAma cAle che. karavAnuM sIsTara noMdhaNI : hastapratone navesarathI vyavasthita ka2vAnuM kAma r ryuM tyAre ja hastapratonI seM vigato darzAvatA sattara lAnAo dharAvatA sIsTaramAM pratyeka pranI noMdha karavAmAM gAvelI che. jemAM anukrama naMbara ane DabbAnaMbara, dhRta phaki, rA~nAma, pata saMkhyA, bhAgA, viSaya, frakAra, pramANa, parimA, racanA vR, racanA sthaLa, lekhana vA, lekhkhu sthaLa, pratanI sthiti, mUlya, vikAra ane viSega noMdha gema alaga alaga mAnAyonA tanI kaya neTalI mAhitI noMdhavAmAM mAvelI che. For Private and Personal Use Only sUcikArDa : sapheda jADA kAgaLanA chApelA kAmAM pratyeka vratanI sapUrNa vigato mAvavAmAM mAvI che. mA dhA kAne graMthanAmanA kArAdikamamAM goThavAmAM mAnyA che. jenA parathI hastapratano naMbara meLavIne DabbAmAMthI je te hastaprata meLavI kAya che. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org 118 mA uparAMta katAra kArDa paNa teyAra karavAmAM AvyA che, je kanALA makArAdikamamAM goThavavAmAM lAvyA che. hastakananI racanA saMvata tema ja lekhana saMvata dazAvatA kArDa taiyAra karIne e alaga alaga rIte saMvananA ya pramANe goThavavAmAM AvyA che. sUcipata che) : cagAhamAM sacavAyelI hastapratonA sUcijhADa parathI badhI ja pranonI vigato dara vatuM kAI sUcipatra prakAzita karavAnuM kAma hAtha para lIdheluM che. mA sUcipata lagam mAI gayuM che je thoDA ja samayamAM kAzita thaze. mA rAhamanI hastapratono sAdhako dhvArA khAsa upayoga thayelo nathI. AnuM kAraNa kadAca sUcipato dhvArA maLatI mAhitIno abhAva hato. paraMtu have sUcipatra prabdhi thayA pachI A vibhAganI mahatvanI pratonI mAhitI zodho sudhI pahoMe ne temanA rAjodhakha kAyamI mAdaka bane che. hastapratonI surakSA mA rAhama samA hina hastapratomAMnI keTalIka prata jII ke matijI sthitimAM che. ekAda be matonA pAnA berane kAraNe coTI gayelA paNa che. hastapratonI rakSA mATe nenanI goLIono upayoga karavAmAM Ave che. saMsthAnA yAlaya vibhAgamAM kayumImena enara che je hastapratone turahita karavA mATe payogI che. taduparAMta ahIM mAIkrophilaba kemerA yuniTanI vyavasthA paNa che je keTalIka mahatnI ke nI pratonI mAhaphilma teyAra karIne tene sAcavavAmAM madadarUpa banaze. For Private and Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 119 2ta nara mohammada zAha daragAha - harAbaDAra rIgala sinemA sAme, ghI kAMTA, amadAvAda-380 001. gujarAtamAM svAmI hastapratono tAja dharAvato mA eka saMsthAkIya hawtabhaMDAra che. aDhAramI sadInA muslima ane pIra mohammada zAhanI daragAha sAthe saMkaLAyedhyA pustakAlayamAM alaga vibhAgamAM hastaprato saMgADAyelI che. mA hastapratAkAranI sthApanA pIra mohammada zAhanA vyakitagata hastapratagaDI thayelI. tyArabAda eka muslima vivAnoe potAnA aMgata saMgahomI pachI hastaprato mA sAMsmAne bheTa yApIne tenI hastaprasiddhimAM vadhAro karyA che. yAne paNa bheTa svarUpe hastaprato mAvanI jAya che ane tenA sagAhamAM vadhAro thato nAya che. amaThAvALA prakhyAta vidhvAna valIullAhanA habIjano cApelo temano camata hastaprata-rAha cA vaDAra mATe ullekhaniya che. mA sthAnA pustakAlayanA eka bhAgarUpe hastakanonI sAthe rAha 5labdha che. pustakAlayamAM mudata pustako sArI evI saMkhyAmAM che. tadauparAMta alaga vibhAgamAM goThavAyelI badhI maLIne be hajAra jeTalI hastaprato ahiyA sacavAyelI che je badhI ja kAgaLa para lakhAyelI che. gAmanI dhaNI hawto kiMmanI temaja alabhya che. mA sarAhamAM keTalIka evI hastaprato paNa che je samrATo mane saMtonA agana cAhima sthAna meLavI cahelI che. lipi : mukhyatve hijarIsaMvata cothI (I.sa.nA bAramA ekA) pachI prApta thatI mA hastaprato phakI, pula, nA, nAstAnIka ane bahA2 lipimomAM lakhAyelI che A badhI carabI lipinI vikalI svarUpo che. jAmanI bahAra lipimAM ladhAyelI eka chata 1488 nI khAya che. paraMtu temA cokakasa samaya mane vikAsa ane anizcitatA pravane che. For Private and Personal Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 120 yA homanI badhI ja bano mukhyatve arabI, karI e .8 bAgAmI bajAve che. ne hastagaDA rAnanI 30 on jarA vadhAre to prApta jAya che, jemAMnI keTalIka karI jAgAma khAdana DI no che. mAnavI eka pana I.188 nI che. virukhya : mA haranA DAramAM udhAmane mAdhana vikAcanI hajanI saba prApta thAya che. jemAM ki muslima kAyado ane vIvAda 2 azva dulama pato prApta thAya che. mA (parini rana, hadI, kirata karana paTanAsto, takatI2 (pharAnAkhya), niba (veda, phalA (tatvajJAna, mataka (ta w), nya, carabI vyAkara, ajhA (), beDalAma dAna, hadI, kisi vimathaka, ti , namakerA (jIvanacaDhi ), a hiMgaLAja i . nidA (kAyAdhaya padhdhana) khere viSayanI prato prApta pAya che. nApati di ane dhAba (carita), bhUro, Iti, Irinala (yo nizciA ) gere viSayonI mA5 bApAM cha mA che. yA kAramAM be mAnahArInA jevI sAcA mana ne palabdha nathI. paraMtu keTalIka mamatika ke broLiya no vahi zahIdI tenAra kI pAkAtamAM jovA maLe che. badhI ja mano karI jAna labADI jovA maLe che. tAkArI prA : mA hama peTalIka viziSTa kAno hAtha che. jemAM vikhyAnanA hA ja halAvatI hoya tevI keTalIka jhano mArI de che. 1) mullA mata kArInA vaDA nAkAre kaSAyelI pAyale nibaLA ajamA rajA nI na jana che. For Private and Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 121 2) zekha abu baka - mohadinI vavajJAkArI "mAma cAhabaradA prata3) kAjhI mohammada zarIpha mala-IdinanI temanI ja kalame lakhAyelI mAnavAmAM cAvatI tIme dhI' ta. 4) hAphisa masupti mohammada adhvInA svahastAkAre lakhAyelI "bAula lAgI' no eka bhAga. 5) hA mi nA svahastAkAre lakhAyelI hidAyAnA daLadAra prata6) mahamada abadullA nasInI temanI ja kalame lakhAyelI "tutula bArA kI-sarali-hArA' nAmanI prA. 7) kurAnanA cUrA' (adhyAya) "cala' nA IslAma zirAnI khArA kaSAyeluM vyAkhyAna, 8) manaharIna mohammada kInI nahI banAvInI soLamI hatAdInA gujarAtanA mahAna divAna malAmAM zAha jItIna alavIe lakhelI pratilipi. 9) amadAvAbA prakhyAta zAhayAlama saMta parivAranA mohammada mahabUba vAlama dvArA I.sa.1666 mI teyAra thayelI "mukadamAye napharI vizvAna lekhakonI prato moTebhAge IslAma dharmannA badhA ja vidhvAna lekhakonI mahatnI phabhyio A kaMDAramAM hAhAyelI che. jemAM Ahamada makastabAnI, -mehara mAa3lAnI, e mohammada bina tAhira patajI, zAha vahudIna alavI, mullA alI kArI, zAha jUna mohammada cimI jevA aneka vidhvAnonI hastagata racanA ane cA banI che. jene baMDAromAM jovA maLatI vvipA, vipATha jevI prato maLatI nathI. paraMtu mULa lavAranI mAjunA vidhvAnoe DhIkA rUpe kevIka dhovAthI keTalIka prato maLe chejene tAkAta kahevAmAM aAve che. For Private and Personal Use Only Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (122 viziSTa prato ! thA hastakSanI rAhamAM keTalIka mahatnI hastaprato rInAvAyelI che. je strI vinAne sAdhAre vAvI zakAya. 1, mA tAvamAM mahAbhArabbA yodayA paddho phArasI bhASAmAM thayelo avAda prApta thAya che. eno anuvAda yogaNIsamI sadImAM khaMbhAtanA ge vaDanagara brAhamaNe karelo che.. bata-e-mubAra' nAmanI kurAnanI eka prata smAre lakhAyelI che. jenA pahelA makhyAya 'sUrAne- tiDAmAM mAthuM kurAna lakheluM che. tenI pAra vinA gaNAvI zakAya. 3. kurAna paddha vidAya pI I.127mbara bAyelI mala ka hI sarAila haraka' nI eka prata che. 4. molAnA hananullAha citanI kurAna paba viSaya paranI "calajavAhirala hakI' nAmanI prata che. molAnA rinI teramI sadInA aMta bAvA karI vA-me-232 nA ziSya hatA. raoNyada alInA "kurAna' vyAkhyAnanI eka pratilipi, ne mogala samrATa cArebA eka nApati turala-7 mATe lapAI hatI. muhalA mohammada sAddhi halAvInA "phAna nA keTalAka evuM vyAkhyAna, mullA halAvI cATa akabaranA bhAI zAhajAdA mohammada hakIma miwlA guru hatA. poSa sa hakasa nAthadIna umA "mala-phikala hanI' upanI I.sa. 372 mI teyAra thayelI pratilipi. 8. "hadI vikAca upara mullA mathI kArInA prakhyAta tha "ala hirAmInanI eka suMdara pratA maLI Ave che. 9. mohammada - cala - kiramajI racita I.sa.1583 nI rahe- hIbamArI nAmanI prata, For Private and Personal Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 123 10. soyada mohammada alI racita 'kitAbula musalA salAtanI prAcIna prA. kALa makhala kbala macAnI "mArIla manavAra' nI i..1rapa8mAM lakhAyelI pramikala, 12, rasUto makara ane temanA sAthIdAranA vIja u5ra sAdhArIta e mohammada bina tAhira patanI 2cita 'kitAbata tava nAmanI chata. 13. muslima kAnana viSayaka lapAyela "navAne nAtara paniyA nI badhI ja prano mahatvanI che. 14. muslima kAnUna para lakhAyela 'vAya-phirojhazAhI' nA paNa bhAga mahatvanA che. 15. samai 2(sudI-pha--thAnI) nI temanA avasAna (i.sa. 14mA nara va pachI lakhAyelI "mukA -biyA nAmanI saMpUrNa hastaprata, abu bakara bina-nabadullA asadI chInI i.sa. 167mAM racAyelI ' misAila bAda nAmanI hastaprata ne mogala samrATa jahAMgI A vA.caadhiI maLI aAvelI prata che. 17. hamIdIne sAyaTInI kArI bhASAmAM lakhAyelI 'halata narIkA nAmanI eka prAcIna prata. te chata I.1274mAM lekhakanA para taiyAra karelI. 8. valI mohamadanA putra pAna mohammadanI sukI mAnAvAyo upara sAdhArita 'sale tAbA' nAmanI prata. zAhajAdI jahAna-nAnI 'munila uravAha' nAmanI che. ru149mAM lakhAyelI alabhya prata mahA maLe che. 20. a Ana calabesI racita "gurAtala karAya' nAmanI hastaprata. mAne * iaai paNa kahevAmAM Ave che. For Private and Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra hastAtonI goThavaNI ____________ www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 124 be mA hastaprata (vabhAgamAMnI hastapratone vyavasthita karavAnuM kAma mAja sudhImAM tabakake thayeluM che. pariNAme temAMnI thoDI hastapratone vAyavAra laga ka karIne tenA sUcikara banAvavAnuM kAma thayeluM che. A mATe molavI bu jhaphara sAhebe thoDuM vyavasthita karavAno prayatna karegho, tyArabrAda projhurezI ane anya abhyAsIyone paNa te aMgenuM thoDuM kAma kareluM che. paraMtu haju sudhI badhI ja hastapratone tapAsI teno viSaya nakakI karI mUlaga karavAmAM AvI nathI. badhI ja pratonA pUrNa rIte sUkiOM paNa taiyAra thayA nathI. mA badhI ja hastAtonuM prAthamika lisTa prApya che paraMtu vyavasthita rajIsTara haju sudhI teyAra karyuM nathI. lisTamAM ApelA nukrama naMbara hastaprato para mApelA che. mAma chatAM atyAra sudhInA tene vyavasthita karavAnA prayatnonA pariNAme ne hastaprato vyavasthita goThavAI che tene mULa saMdhanI sAthe tenA TIkAtho rahe te rIte cAlavAra goThavelA che, mA goThavAyelI hastaSkRtonA lagabhaga 50 sUcikArDa taiyAra yelA che, nA sacikA hastaprato meLavavAmAM sahAyarUpa thAya che. hajI badhI ja hatapratone vyavasthita karavAnuM kAma bAkI che, mA vibhAgamAMnI prato jenakDAromAM jovA maLatI chUTA patro svarUpanI jovA maLatI nathI. prUtu nAnAmoTA kadanI da ta vaccethI dorAthI sIvelI jovA maLe che. keTalIka prato baMdhAvIne rAkhelI che, mA badhI ja pratone rANa mATe koIpaNa prakAranA mAvaraNa ke pothI svarUpe bAMdhyA bara lAkaDAnA mane sTIlanA kabATomAM goThavI che. hastapratonA saMrakSANa mATe koI prakAranI aspati ke pAvaDarano upayoga thato hovAnuM jANavA maLyuM nathI. For Private and Personal Use Only saMsthAnA hastaprata bhAgamAMnI mA prato ghaNI ja mUlyavAna che. gujarAtamAM anya koIpaNa sthaLe, IslAma dharma sAthe saMbaMdhita hastatono mAvo vipula gRha jovA maLato nathI. vyakitagata sagrahomAM koI vidhvAno pAse thoDI ghaNI prato kadAca saMgrahAyelI hato paraMtu te jANamAM nathI.sAno mA mUlya hastapratagraha IslAma gharma ane tatvajJAnanA tema ja muslima kAyadAnA abhyAsIone (gapayogI banI raho che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 125 davA bila risIno deza nA pADAno hatA kAra svAminArAyaNa maMdira pAse, kAlupura, amadAvAda 380 001. devAnA pADAnA bilagaccha upAdhyAyamI dayAzmilasUrijIno hastapratabadAra che. A uparAta mahena bilasUrijIno hastamatamAre paNa hato paraMtu temanA kALadharma pAmyA bAda temano 281 pranono saha tA.i.vidyAmaMdirae copAyo che. biranakoba' mAM darzAvela kAlInI poLamAM pahelA jJAnabhaMDAra hato paraMtu te pAtrAmbA gurUjInA kALadharma pAmyA bAda temanA be ziSyo yA bahAranI vahecaNI karI, temano eka bhAga devasthAnA paDAnA kaMDAramI ane bIjo bhAga pagathiyAnA upAzraya (javerI upAya) nA baDAramAM cAlavAmAM Avyo. sAma maLa eka ja hastapratabhaMDAramIi vahecAyelI haNanAno mA gaha che. hastapratonI vahecaNInI pravRtti vakhate kayAreka e ja hastapratonAM pAnAM paNa vAvAya che. ane tenAthI ne vyavasthita thaI che. deza nA pADAnA vimalaga na upAzrayamAM dayA vimalasUrijInA hastapratarIvAhamAM phala pa94 chato hatI paraMtu te pachI keTalIka prato udhathI nAza pAmI e keTalIka bethI coMTI gaI tethI hAla upayogamAM laI zakAya tevI phala pa71 prato upalabdha che. mA badhI ja to kAgaLa para lakhAyelI che. laganna paeika vAra pahelA mA DAranA navA makAnanuM bAMdhakAma karavA mATe pratonA lAkaDAnA DabAyone anyatra khaseDavAnI jarUra ubhI thaI. samaye badhA ja DabbAmone tyAMnA jena derArA pUmabA aMdaranA bhAgamAM khaseDavAmAM aAvyA, comAsu pasAra thaI gayA pachI paNa mA DabbAyo tapAsavAmAM AvyA nahIM. thoDA samaya bAda muni parAsa pradha...vijayIne koinA koI patanI jarUra ubhI thatA sohIye derAsaramAM rAkhelA badhA DabbAmone nI jagyAethI bahAra kaDhAvyA, te samaye gAmanA 28 DabAyone udhaI lAgIne A hastaprato sAthe saMpUrNa nAza thaI cUkayo hato. coMTI gayelA patrovALI prato paNa ghaNI saMkhyAmAM maLI. For Private and Personal Use Only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 128 mA rIte 94ra jeTalI hastaprato nA pAmI hatI, bacelI pa31 jeTalI sArI pratone mAga karI bAyomAM upAsanA makAnanA bhA~yataLiyAnA bhAgamAM rAvelI che. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir !! mA saMgrahamAM prAkRta, saMskRta, apabhraMza, junI gujarAtI, junI rAjasthAnI ane hiMdI bhAgAmAM lakhAyelI prato maLe che, paraMtu tenuM saMpUrNa vargIkaraNa thayuM nathI tethI tenI bhASAvAra saMkhyA mApI kAya mema nathI. bitA : - viSaya : jaina sAgamo, mAgamIka prakaraNo, rAso (padma kathAno),stavano (tutI), rasajjAya (vyakimonI stutI), nacarita kathAyo, vyAkaraNa, alaiMka 42, chaMdazAstra, kAvya, nyAya, maita taMtra, jayotiSma vidyA, zilpaghdhiA vagere viAyanI hastAto A grahamAM thoDI-dhaNI maLI rahe che. mA baiMDArI sapUrNa vargIkaraNa thayuM na hovAthI vihAyavAra pratasaMkhyA mApI kAya tema nathI. mA bhaiDAmAM paMdaravA seMkAthI zarU karIne prato maLI Ave che, kAlidAsa kRta * raghuvaMza' nI darpaNa nAmanI TIkAnI prata pairevAzaMkara dhvivedI nAmanA vidhvAnane temanA eka prayatno chatAM anya hastapratabhaMDAromAMthI maLI kI nahotI. jayAre A pratnA keTalAka maine temane mA laiMDAramAMthI prApta thaI kayA hatA ne mA bhaMDAranI gitA kahI kAya. amita prato : cA grahamAM lagabhaga pAMca sakti prato che, je NI ja kiMmatI che. ahIM 'kalpasUtra'nI je prata che te apratima citrakaLAvALI jagavikhyAta suNAkA2I prata che. bhAratamAM kalpanI ne suvaNAdArI prato prApta thAya che temAM sauthI zreSTha prati For Private and Personal Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 127 akhiI che. tenI vizeSatA e che ke patnI banne bAjunA hariyAso (boDara mAM bhAratIya hIna tathA nATaya annA vividha zAstrIya nA raMgIna citro pratyeka pAna para taiyAra karelA che. mA prajA citonA phoTogrAphara labe phavidhA sArAbhAI navAbe, "rIMgIta nATaya-2yAvali' nAmanuM pleTo sAthenuM pustaka 1963 mAM rIpAdana karI prApti karyuM che, je nathama citro uparAMta tenI mudAyonA varNana sAkhI brito pa mApI che. hastapratanA cito so prathamavAra jamA thamI prakAzita karyA che. 'kalpasUta nI mA prabhA ugIna cito sArAbhAI navAbe baddhi kAma mAM mane mAsTara pIsIsa moka mUcita kalpaba mAM prasidhdha kathA che. 'kalpasUta nI mA pratanA citro hAla cAMga kAma maLatI nathI. temAM keTalAMka citro "TanAM mAlUma paDayA che. Ama chatAM bahAra nathI paNa mA prabhA citro jovA maLe che tyAMthI strI (AnsaparansIsa taiyAra karAvIne tene pUrNa karavAnA prayatno cAle che. yuvAkArI bIjI eka prata (uttarAdhyayana' nAmanI che, je citra paNa che. vaDAramAM kalpanA ane "ttarAkhyaa mA be prano ja suvAkArI che. mA be rAcita suvAkArI hastaprato uparAMta kALI zAhIthI lakhAyelI rasa sacitra prano paNa upalabdha che. jemAM 'upamALA' nAmanI sacitra pratamAM upakathAmonI pivo pachI saMkhyAmAM che. anya kAramAM maLanI "upadezamALA' nI pratomAM mAvA cito pAra karIne kayAMya jovA maLatA nathI. A uparAta 'uttarAkhyayana' ane 'haribAyopAI nAmanI be sacita prato paNa mA rAhamAM che. bhaDAramAM maLanI cA pI pratonuM sTena karAve che. hAla cA sacita pratone hasnAtabahAramAM na rAkhatAM rApoLamAM nagarabI mArkeTamAM 2sikalAla lAla jhaverInI dukAnanI tijorImAM sAcavaNI mATe mukavAmAM AvI che. suvakArI prano uparokata kalpanA ane 'nazAba nI be prata guNakArI che. mA harAhama rAkhyAkArI prata meka para maLatI nathI. For Private and Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 128 - na svahastAkArI to che upAkhyAya aovijayajIye racelI ane temanA svahastAkSAravALI lagam paMdara jeTalI prano eka Dabbo bharIne) A sagAimAM prApya che. hastapratonI vyavathA : cA hastapratabaDArInI hastapratone vyavasthita karavA ane zikArDa banAvavAnuM kAma I. 1952 mA thayeluM. hastakanaDAramInI hastapratone sAM prathama vimaya pramANe alaga karI, tenA kada pramANe je te viSayanI pratonI kaprIyo karavAmAM aAvela. tyArabAda tenA para sapheda kAgaLanuM pAvara vIMTI tenA para kALI mahIthI pranuM nAma ane sUciThamAMka nakyiA che. kayAreka pratama khUTatA pAna mane pratanI sthiti noMdhavAmAM AvelI che. kada pramANe alaga karelI prImone te ja mApanA sAganA lAkaDAnA DabbAmAM teyAra karAvI ne mukavAmAM AvI che. 2mAtamAM ja vijaya pramANe judI pADI pachI kada pramANe thaprIma karavAnI prakriyA karelI hovAthI DabbAmAM lagabhaga eka ja viyanI pato goThavAyelI jovA maLe che. 2jisTa2 (sacipatra) - rajisTaramAM sUcimaka, hastakanuM nAma, pas, mAmA, kana, graMthAra, rakhA havana, lemba saMvata, sthiti ane chelle nadhi ema alaga vibhAgo karI hastapratanI prApya badhI ja vinnato tema naMdhavAmAM AvI che. rajisTaramAM badhI ja pratone nAmanA makA2himamAM ja noMdhavAmAM AvelI che. nabara rajisTaramAM sUcikamaka pAnAmAM ja nodhavAmAM Avelo che. rajisTaramI pratone akArAdikamamAM nodhelI hovAthI teno sUcimaka saga kamamAM raheto nathI. . dhAne jayAre paNa koI praznI jarUra ubhI thAya che tyAre akArAdi nodhaNIvALA 2jara8ramAMthI sUcakAMka meLavI le che. tyArabAda DabbAmAMthI je te hastaprata kADhI mApavAmAM aAve che. For Private and Personal Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 129 A hastapatabhaDA moTAbAjhI pratonI sthiti sArI che. sAmAnya rIne anya jJAnabhaMDAronI jema kA hasnAtabahAra paNa baMdha ja rAkhavAmAM mAve che. Ama chatAM dUradInI karI meLavyA bAda ja temanI prato saMyodho mATe sulabha karI ApavAmAM Ave che. racita prato hAla kobe paNa cApavAmAM mAvatI nathI. cA hastapratabadArI sakArAddhimama nodhAyelI pratanuM rajisTara che. alaga sUcipatronI jarUra rahetI na hovAthI te teyAra kayA nathI. taduparAMta chApe sUcipatra para teyAra karyuM nathI. mA hastapratabaMDAnA rajisTanI bIjI nakala lA. bhAratIya ravi vidhAmaMdiramAM paNa upalabdha che. cothakone vizeSa upayogI bane che. For Private and Personal Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org marUpa jiSNaNa jJAnaLaMDAra (DahelAnA upAzrayano jaina jJAnabaeNMDAra) dozIvADAnI poLa, gAMdhIroDa, amadAvAda-380 001, A hastapratamaDAramAM umAbhAI kALubhAI zeThanA bhaMDAranI prato, rUpavijayanI mahArAjanI prato tema ja bIjA be-traNa nAnA baiMDAronI pratono samAveza thayo che. keTalIka pratye bheTa maLela che. yA bhaMDArano vahIvaTa *helAnA upAzraya TrasTa' dhvArA cAle che, viSaya : baeNMDAramAMnI kula pratA~khyA 1500 jeTalI che, moTAbhAganI prato kAgaLa para lakhAyelI che. be vaNa tADapatrIya prato maLe che. ahIM alabhya, magaTa mane vimocca hastapratono prAcInatama graha vizeSa che. gajjJa paMdaramA taka chInI prato prApya che. N Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAgA : saMskRta, prAkRta, jUnI gujarAtI, maLa ane thoDI saMkhyAmAM hiMdI prato maLe che. paraMtu tenuM saMpUrNa vyIkaraNa thayuM na hovAthI bhArAvAra pratonI saMkhyA mApI kAca ema nathI. 130 mahatvanI prato : _____ sA baiDAramAM jena mAgamo, gAmamIka prakaraNo, jainacarita kathAno, rAso, stavano, vyAkaraNa, udarasta, sauMkAra, kAvya, nyAya, mruta-naiva, jyotig vagere aneka vAyonI prato prApya che. sAvaLIkaraNa thayela na hovAthI viSyayavAra mRta saMkhyA cApI kAya ema nathI. For Private and Personal Use Only mA sagrahamAM kharaDo (kAcIno~dha), samakAlIna, prathamA, svahastAkArI vagere aneka prakAre gitA dharAvatI prato maLI mAve che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sArI-rogArI prato : mA lAmA besavArI ane eka pyAlArI prato che. sacitra prano : aMdAje nAnI moTI maLIne laganma 150 racita pratono saMgraha che. svahastAkArI prato: mA baMDAramAM upAdhyAya zrI govijayajI mahArAjanI hastAkArI keTalIka prato che. zrAvaka bajadAranA hastAkArovALI prato paNa maLe che. munizrI bhAnu ane siddhidatA hAthe lakhAyelI ghaNI prato prApta thAya che. hawtonI goThavaNI : mA hapatarAhanI prato 22sAtamI sapheda kapaDAnA baMdhanamAM bAdhIne lAkaDAnA DabAyomAM mukelI hatI. paraMtu dareka vaga pahelAM pratAne vyavasthita karavAnuM kAma thayuM tyAre e badhI pratonA baMdhane dUra karI, pratyeka pratane sapheda majabuta kAgaLanA yAvaraNa (ra) mAM mukI, tenA para sUcimAMka layIne lAkaDAnA DabAyomAM mukavAmAM cAvI. lAkaDAnA mA DabbAmo upara temAM rahelI pratonA kamaka kApelA che. badhA ja DabbAmAM bhInamAM phITa karelA lokhA phAyara kabATonA vyavasthita mukavAmAM AvelA che. rajisTara - vuiM ? bhaMDAramanI pratonuM prAthamika lisTa mAre pacAseka vaga pahelA munijI ratnavijayajI mahArAje kahyuM. hAla keTaleka aMze te upalabdha che. navesarathI rajisTara taiyAra karavAnI pharamAna kacelI. jemAM 14,000 jeTalI pratonI noMdha thayelI che. bAkInI keTalIka prato temAM naoNdhAI nathI. pratyeka hastapratonA sUcipato (kADa) teyAra karelA che. je hastapratanA nAmanA makArAdi phamamAM goThavelA che. tenA parathI hastaprato sUcimaka For Private and Personal Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org hastamutonI surAll : DAka 132 meLavI kabATamAMthI jarUrI prata meLavI zakAya che. A sUcipatro uparathI chApeluM sUti prakAzti karavAnI yojanA vicAraNA heThaLa hatI paraMtu haju sudhI te prakArita thayuM nathI, Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pratonA caeNrANa mATe kabATamAM AlI jagyAmAM poDA, kALIjIrI, DAmaranI goLIyo vhere prAcIna padhdhoino upayoga karavAmAM cAve che. sodhana sagavaDatA A hastapratabhaMDAramAM saMgrahAyelI pratono paNa vidhvAno ane roghakome A odhanArthe upayoga karelo che, ane kare che. iMDAranI cAvImo TrasTInA ghera rAkhavAmAM Ave che. bhaMDAra baMdha ja rAkhavAmAM mAve che. paraMtu jarUra paDe te molI mApavAmAM Ave che. For Private and Personal Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir www.kobatirth.org 133 * prApya dmiAbhanna hatakatA2 pAlaDI, amadAvAda38~ 007. lagam pathAka 1 pahelA 'triI mahArAjA thI mALakhAtA munizrI zAnavijayajI, muninI daddhavirAyajI mane munizrI cAritryavijayajIe potAno saMgata hastapratIsADa mA sthAne bheTa mApIne hastapratabaMDAranI sthApanA karelI. hAla saMsthAnA pustakAlayamAM ja malama cAha tarIke hastaprato racavAI rahI che. A hastapratabhaMDAramAM thAzare 3500 hastaprato che. temAM be prano hADapatra para che. bIjI badhI kAgaLa para lakhAyelI che. mA u52 kapaDA para lakhAyelA keTalIka phArasI lipimAM lakhAyelA pharamAno paNa sahAyelA che. lagam paMdaramAM sekA pachInI kAgaLa para lakhAyelI prato maLe che, jemAM keTalIka sacitra prato paNa che. sahamatinA moTAbhAganA hastalikhita graMtho sAmAnya prakAranA che. racanAnI daSTie koi khAsa viziSTatA dharAvatA nathI maLatA nathI. bhASA : A cagAhamAM saMskRta, prAkRta, apa, hiMdI, gujarAtI vagere bhASAnI prato maLe che. kapaDA paranA mAre eka mITara lAMbA ane 5 se.mI. pahoLA keTalAka laMbacorasa pharamAno kArasI lipimAM lakhAyelA maLe che. amAnya rIte dareka sAnabhaMDAramAM maLatA sAmAnya viryAnI to mahA paNa che, jemAM nakAmo, prakAza, rAsa, caridra kavAyo, anna tema ja chaMda, malaka 2, kAvya, nyAya vagerenI prato prApta thAya che. vasArI prato : mA aMgrahamAM be caNAkArI prato paNa che. sAmAnI ne "yAvazyaka niyukita nAmanI mAgama nI pra sarI che, tenI cAre bAjunI kinAra (bIDara) For Private and Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 13 suzokha karelI che. sAmAnya rIte cA mA dhazavanI "mAvazayaka niyukita nI succhAdArI prata bIjA baMDAromAM kayAMya jovA maLatI nathI. A uparAMta 'kalpasUta nI sacita hastaprata paNa vAparI che. sacita prato mA cuMgAlamAM keTalIka sacita prato maLe che. te mAtra kabATamAM rAkhavAmAM cAvI che. cAmAM uparokata 'kalpasUta nI sacita karI chata che. tadauparAMta kALI zAhIthI lakhAyelA rAso', 'kalpasara, 'kapaDAnA sacita paddha' vagere che. hastaprato uparAMta pa8, A LiyA, mitronA chUTA patro vagere maLIne mAre 100 jeTalI vakhyA dharAvatI sacita sAmI che. yA badhI ja sAmagrInI niyamAnusAra noMdhaNI karAvavAmAM aAvI che. mA carAmAM keTalAka sacitra vijJapitA paNa che. mA vistipatro kApaDa para lakhANa dharAvatA cAre 30 se.mI.nI pahoLAI ane 12 thI 15 mITara ke tethI pa vadhAre hAIbA che. hastapratonI goThavaNI : pratyeka hastapane sapheda kAgaLanA vAvarU reparamAM, bhI bane bAju majabUta kAgaLanA paMpa mukI upara sapheda kApaDanuM baMkhta vIMTI majabUta banAvIne 2AkhelI che. sTIlanA kabAbA pAnAmAM ekanI upara bIjI ema thakhIyomAM mA pothIyone mukI che. kApaDmA badhA zvara pratyeka hastapratano sUcakramAMka kALI zAhIthI natdhelo che. ane te kAmamAM ja pratone goThavIne rAkhelI che. badhI ja hastama pustakAlaaA alaga vibhAgamAM sTIbA pIca kabATomI mukI che. pAMcamA kabATamAM sacita prato ane anya mUlyavAna sAmI 2AkhavAmI mAvelI che. For Private and Personal Use Only Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 135 noMdhaNI rajisTara mane cUspina : hastAtonuM gAnamAM taiyAra kareluM lIsTa rajisTaranA svarUpamAM jovA maLe che, mA lIsTamAM pratyeka pratane noMdhavAmAM AvelI che, ane teno mA phaka ja pothIyo para zAhIthI lakhavAmAM Avelo che. pratyeka pratanA sUcipato (kArDa) teyAra karavAmAM mAnyA che, jemAM pratanI rauMpUrNa vigata AvI jAya che, yA sUcipatone kebIneTamAM hastapratanA nAmanA sUkArAdikamamAM goThavIne rAkhavAmAM cAvyA che. tenA parathI pratano naMbara meLavI kabATamAMthI jarUrI prata prApta karI zakAya che, For Private and Personal Use Only mA hastapratADAnuM chApeluM sUcipatra prakAzita thayeluM nathI. A caigrahanI hastapratono upayoga karavA mA~gatA saiMzodhakone TrasTInI pUjUrI meLavyA pachI ja prata kADhI ApavAmAM gAve che. Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 136 paM.zrI vIravijaya jena upAya TrasTo hastAMtamaMDAra bhaThThInI khArI, nAnDIjha pula nIce, gAMdhIroDa, amadAvAda-380 001, upAzrayanA mA bahAramAM cAre 2000 pratono caigraha che, je sTIlanA cAra kabATomAM vyavasthita goThavAI che. bhA!! : saMskRta, prAkRta, mAgadhI vagere bhASAnI prato mA bheMDAramAM maLe che. pratonuM vajrIkaraNa thayeluM na hovAthI utAravAra pratonI saMkhyA prApta thaI nathI, viSaya : jena mAgamo, sAga(maka prakaraNo, rAso, jyotiSpa, nyAyIyo gere viSyanI prato maLe che. pratonuM vizvamavAra vajrIkaraNa thayeluM na hovAthI viSayavAra pratasaMkhyA maLI kI nathI. sacitra prato mA grahamAM traNa grati hastaprato che, jemAMnI meka 'kalpasUtra'nI prata che. mA 'kalpasUtra' gracitta uparAMta suvarNakArI paNa che. mA cita pratonI niyamAnusAra noMdhaNI karavAmAM AvelI che. grahamAM ja judA sTIlanA kabATamAM tenI vizeSa jALavaNI mATe te pratone yajJa rAkhavAmAM mAvI che. mA saMgrahamAM hastAyArI eka paNa pUta nathI. For Private and Personal Use Only hastapratonI goThavaNI : pratyeka prato sapheda kAgaLanA cAvaraNamAM rAkhI tene sapheda kapaDAnA baMdhanamAM bAMdhavAmAM cAvI che, yA vaMDAramAM pahelI lAkaDAnA sAmAnya prakAranA DabbAmono upayoga pratone rAkhavA mATe thayelo hato. paraMtu chellA keTalAka varSothI DabbAyomAMthI pratone kADhI pratyeka prato sapheda kApaDanA baMdhanamAM bAMdhI sTIlanA kabATamAM pratnA naMbaranA kramamAM goThavAmAM cAvI hatI, mAne paNa Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 137 mA rIte ja prato goThavAyelI che. mRtonA saMrakSANanA hetusara thoDA samaya pahelAM ja prato paranA kapaDAnA jUnA sAvaraNo dUra karI pharIthI navA baMdhanomAM bAdhavAmAM mAvI che. pratyeka prata para sUmikanI noMdha karavAmAM cAvI che. pratanA kAgaLanA sAvaraNa para tema ja pothInA kApaDanA baMdhana upara pro kramAMka, pranuM nAma, viSaya vare noMdha karelI che. mA pratone tenA naMbaranA kramamAM kabATomAM goThavI che, enI upara bIjI prata gema thappIyomAM dareka khAnAmomAM prato vyavasthita kramamAM goThavelI che, kabATomAM sacavAyelI pratonA sUcikArDa taiyAra kalA nathI paraMtu 2kjhisTaramAM pratanA nAmanA kArAmamAM pratonI noMdha karavAmAM mAvelI che, coko ke vizvAno mA rajisTaranA upayoga dhvArA je pratanI jarUra hoya teno sUcimAMka meLavI naMbaA mamAM goThavAyelI pratomAMthI je pratanI jarUra hoya te meLavI zake che. mA rajisTara nI yAdI (lIsTa) parathI taiyAra kareluM che. tenuM sUSita kyAya nathI. khAsa karIne jema sAdhu-gALIyo mA bhaMDArI pratono upayoga kayAre karatA hoya che. koI jANItI vyakitanI bhalAmaNa mAtrathI paNa khAsa rogomAM vyakitane ane sthAyone to mApavAmAM sAve che. mA grahamAM hastaprato uparAMta muphti pustako paci kabATomAM goThavyA che. mA baiDAmAMnI pratonA sarANa mATe DAmaranI goLIyo bAmAM mukavAmAM Ave che. comAsA pachI e avAranavAra paNa tenI rIMgALa levAmAM mAve che. mA hastapratarthaMkaranA TrusTI zrI manubhAI poraha caMDArI sAmagrInuM mUlya samathI tenA pratye zikha dhyAna mApe che. jJAnapcamInA divase paNa paraMparAgata rIte mAtra pothIyonI pUjA-vidhi ja na thAya paraMtu pratone bahAra kADhI tene thayela nukasAna tapAsI pharIthI vyavasthita goThavavAmAM Ave tevA prayatno karavA Icche che. For Private and Personal Use Only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 138 bhAdasUri jJAnabhaMDAra : che.pAvacaMda gai na upAzraya, zAmaLAnI poLa, zreyAnI bArI, mAsToDiyA, madAvAda-380 001. mA hastapratabhaMDAramAnI badhI prato ganI sthApanA pachIthI paraMparAthI be hatI mArI che. jo kula 2khyA 1400 che. bhASA : prAkRta, saMrakata, hindI, gujarAtI vagere bhASAnI prato maLe che. jenuM saMpUrNa vazIkaraNa thayela na hovAthI bhASAvAra saMkhyA mApI zakAI nathI. vidAya ? bita na mAgamAM, mAgamika prakaraNo, rAsa, upaththaghAmo, svani, nyAya, vyAkaraNa ghere vigacI prato prApta thAya che. saMgItanI paNa eka prata mahI prApya che. saMpUrNa varga nA abhAve kA baDAsamAnI pratonI vidAyavAra saMkhyA mApI zakAI nathI. mA bhaMDAramAM thoDI sacitra prato paNa che. jemAM eka sacita 'kalpasUta mane "kAlikAyA kathA nI sacitra pratA maLe che. te be avasAhArI paNa che. 21869 mAM lakhAyeluM bIjuM sacita 'kalpasUta paNa che, je kALI zAhIthI lakhavAmAM cAle che. suvaNAkArI prato : "kalpanA ane kAlakAcArya kathA' nAmanI be prato suvaNAkArI che. mahatvanI prato ! cA jJAnabhaMDAramAM khAsa ullekhaniya chato maLatI nathI. sAmAnya viSayanI prato maLe che tema chatAM eka "gIta ratnAkara' nAmanI saMgIta nI prata For Private and Personal Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 139 ullekhaniya che. hastaprato uparAMta kAgaLa pI paTTAlIyo (vAvalIyo cacA, paDho jevI upayogI cAmaDI ne lagam badhA ja rabA baMDAromAM maLatI hoya che te mA baMDAramAM paNa alaga cagADAyelI che. A sAmagrI paNa ghaNI ja upayogI che. pratonI goThI H hastapratone polIyomAM badhivAmAM AvelI che. pratyeka pathiIne rada kAgaLanA yAvaraNamI mukI tenA para sUcikamaka lakhavAmAM Avyo che. mArI cAya ke tethI vadhAre pratone tenI bI DabAmAM mukavAne badale sapheda kapaDAnA badhamAM polI svarUpe benI bAMdhavAmAM AvelI che. AvI pothImanI khyA so jeTalI che. mA pothIyomAM kaMDArI 14% prato badhIne tene vyavasthita kamamAM TIlanA kabATamAM mukavAmAM AvelI che. dareka pothI para pothI nabara paNa lakhavAmI maLyuM che. upAzayanA cA braDAramI anya mudita pustakonI sAthe sAthe alaga be kabATomI hastapratonI pothImo mukavAmAM AvI che. rajisTara baMdhAvelA kAyA rajisTaramAM judA judA pAnAmomAM pratanI vigato thApavAma0 mAvI che. jemAM pothInabara, peTA pratama, pratanuM nAma, katA yAbiI vigato noMdhavAmAM AvelI che. rajisTaramAM pranone makArAdi kAmamAM nadheilI nathI. pratonI sUci tapo paNa banAvI nathI. rAdhika rajisTaramAMthI pothI nabara, prata mAMka meLavyA pachI dhAmadhI ne ne mata meLavI zake che. dvaTIyo che sAdhunI bhalAmaNathI ja saMghane prata mApavAmAM Ave che. sAdhake rajisTo ja upayoga sAmpata (keTaloga tarIke karavAno rahe che. chAkhuM keTalaoNga teyAra thayeluM nathI. For Private and Personal Use Only Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 14) vijayadAnasUri jJAna bhaMDAra jJAnamaMdira upAzraya, 2AnA mahetAnI paLa, amadAvAda-380 001. mA hastapatAbaMDAra I.sa. 1942 mAM zarU karavAmAM Avelo. te samaye keTalAka muni pustakonI sAthe hastalikhita ratho paNa havAmAM aAvelA. A baDAmAM mAne mAdare 5000 jeTalI hastaprato sacavAyelI che. mA haw jJAnamaMdiranA pArakhA bhoyarAmAM rAkhavAmAM AvI che. bhASA : mukhyatve sarakRta, prAkRta, gujarAtI ane hindI bhASAnI pratono saMvAda che. vimaya : jaina Agama thI, upade kathAmI, rAso, atithI, prakaraNo, kAvya, cheTha, alaMkAra vagere viSayanA hastalipina thI prApta thAya che. yA vagAhanI keTalIka prano mahatvanI che. haju A hastapratone viSayavAra alaga karI, temA kada pramANe goThavavAnuM tema ja kanone vyavasthita karI tenA kAma rajisTaramAM nodhavAnuM kAma thatuM nathI. nA rajisTaramA phamaka mujaba prato upara nabarI mApelA che. A badhI pratone A naMbaranA kAmamAM sAthe rAkhI pothIyomAM bAMdhI devAmAM AvelI che. mA pothIyo sTIlanA kabATamI pratAmaka anusAra goThavavAmAM AvI che. saMzodhako 2jisTaramAMthI temane joItI prazno tebara meLavI kabATamAM kamamAM goThavAyelI pothIyAmI prata prApta karI zake che. haradIyonI ke upAzradhdhA sAdhu mahArAjanI parva maMjUrI vagara kobe paNa pato sahelAIthI upalabdha thaI zakatI nathI. mA baMDAra para baMdha rAkhavAmAM aAve che. DAbI cAvI dharI para hoya che. adhikane ke sAdhu-sAdhvIcane jarUra paDe chawtabaMDAra kholI mApavAmAM mAne che. For Private and Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 141 viraemiri sAnabhaMDAra : pAjarApoLa, rilIpharoDa, amadAvAda-380 vha1. mAzAyI biyanemisUri mahArAje vividha jagyAethI bheTa meLavIne ubho karelo mA caugAha che. pAchaLathI guru-ziSya paraMparA mujaba pANI prato mA pAhamAM umerAtI rahI. gAje mA jJAnabhaMDAramAM Azare 20, 70 hastaprato hovAno aMdAja che. moTAbhAganI prano kAgaLa para lakhAyelI che. ahIM 22 tADapatrIya prano paNa maLe che. cAMdamAM rokAthI junI tADapatrIya prato mAM nathI. vaDAnI tADapatrIya pratonI mA kohima lAda bhAratIya saMskRti vidyAmaMdira dvArA taiyAra karavAmAM AvelI che. bhASA mA jJAnambAramI saMsAhAyelI prato vizeSata: saMskRta, prAkRta, apa, hindI, gujarAtI vagere bhASAmAM lakhAyelI prApta thAya che. khAsa karIne ene pAgamo, prakaraNo, upade kathA, rAso, kAvya, da, ahaMkAra, jayotiSa vagere viSayonI prato prApta thAya che. sayita to ? yA baMDAramAM mAre 28 sacita prato che. jenuM jIsTrezana karAvavAmAM sAveluM che. - - - - sujjAphArI prato : keTalIka suvAkArI prato paNa mA bhaMDAramI che. For Private and Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 142 - - - - viziSTa prato ? mA bhaMDAramAM 'kAvaDaghama nAmanI eka tADapatrIya prata che. je tenI bAbe kAraNe tema ja tenA pachI viziSTa prakAranI lAkaDAnI paTTIne kAraNe prakhyAta che. A pranuM kada lagam 67.5 x 5 se.mI. che. lagam codamAM saMkAnI manAnI mA prajo badhivA mATe tenA ja mApanI lAkaDAnI be paddhImAno 5yoga thayo che. jenI bAju raMgIna citothI sabhara che. zAMtinAptA jIbAgI raMgIna citro dhvArA mAM paDhI para mAnavAmAM AvyA che. hastapratonI goThavaNI : mA DAranI pratyeka prakhe sAheda kAgaLanA mAvaraNamAM rAkhI, eka karatAM vadhAre pratane sapheda kapaDAnI pothIyama bhI bAMdhavAmAM Ave che. kAgaLanA sAvaraNa para pratano sUcakamaka noMdhavAmAM Avelo che. temanA pothI 5ra paNa zAhIthI pratabira saMkhyA noMdhavAmAM AvelI che. A badhI polIsa sTIlanA kabATamAM mukavAmAM aAvI che. badhI ja prApta lIsTa bane che. jenA parathI pranatabara meLavIne kabATamAMnI pothIyomAMthI prata meLavI zakAya che. mA chAno vahIvaTa TrasTa dhvArA thAya che. koIpaNa sAdhake prata meLavavA agAuthI drasTInI anumati meLavavI paDe che. anumati maLyA bAda hastaprata tyAM besIne vAMcavA mATe mApavAmAM Ave che. For Private and Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 143 cA e upAzaya jJAnA2 4 che. pagathiyAno upAya, hAjApaTelanI poLa, rilIpha, amadAvAda-380 001, mA hastapatabhaMDAramAM bhAre 8000 hastaprato carADAyelI che. badhI ja prato kAgaLa para lakhAyelI che. kAgaLa para lakhAyelI cA prato paMdaramA saikAthI prApta thAya che. yA prato prAcInatAnI draSTie vadhAre mahatva dharAve che. DAramAnI prato vikatA saMskRta, prAkRta, gujarAtI, hindI vagere vagere bhASAmAM lakhAyelI prApta thAya che. paraMtu yA jJAnabhaMDAramAM pranonuM saMpUrNa vazIkaraNa thayuM na hovAthI bhASAvAra saMkhyA mApI zakAI nathI. vikAca H mAgamo, mAmIka prakaraNa, rAso, stuti, 5, jayonimAM vagere viSayonI prato maLe che. badhI ja pranonuM vargIkaraNa thayeluM na hovAthI vinayavAra saMkhyA mApI zakAI nathI, saciva prato ! mA baDAramAM keTalIka sacita prato paNa che jemAM 'kalpasUta nI sacita eka prata avaNAkAra che. A moDa vagere mATe te paNa jANItI che. vAkArI cho ? mA bhaMDAramAM mA ne prato suvAkSarI che. kalpavo che. svahastAsArI noka yAcAcA ya vilAyajInA sva spe lakhAyelI 'prameyamAlA ane "vInarAgastotra (8Ika)' nAmanI be prato prApta thAya che. For Private and Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir na anya viziSTa prato : bAdazAha jahAMgIre mane bahumAna kApeluM te be vidhvAno mAnacaMda ane ridhdhicara likhita paNa hastapana thI mA cAhamAM che. jemanI nemadha e "vAsavadattA (28Ika vagere prano ullekhanIya che. yA bhaMDAramAM hastakano upa2ta rAkho nIpiTa (vastrapaTa) sacita che ne tenI citAlIne lIdhe nodhapAtra che. mA tIthapa8 lA.Tha.bhAratIya vaMskRti vidyAmaMdiramAM hastaprato tuM prAdhdha thayeluM tyAre praba mATe upayogamAM lIdhelo. umAkAnta pra.zAhe temanA sacita pustaka "Te yoka baDAsa" (kA melaDI. InsTiTyuTa opha inDolojI, 1978) mAM prasidhdha karyo che. hastapratonI goThavaNI : yA dvAranI pratyeka pratane sapheda kAgaLanA yAvaraNa (2) mAM mukavAmAM cAvI che. repara para hastAkSma sUcimaka nadhivAmAM Avyo che. prato temA kada mujaba alaga karIne lAkaDAnA DabbAmAM mukavAmAM AvI che. mA DabbAmAM 28IlanA kabATomI mukavAmAM AvyA che. rajisTara - sUcipato ? badhI ja pratone pADA rajisTaramAM noMdhavAmAM AvelI che. A 2jisTa mathI pratanI badhI ja sAmAnya trito maLI zake che. A baMDAranI badhI ja matonI slIpo taiyAra thayelI che. je pratanA nAmanA makArA mimI gaThavelI che. mA sUcislIpo parathI pro nabara meLavI kabATamAnA prazne tenI jagyAethI meLavI zakAya che. sUcisvarUpomAM paNa prata Miii sAmAnya zino maLI zake che. mA bhaDAo vahIvaTa dvaTa dhvArA cAle che. sAdhakane haTI ke sAdhu mahArAjanI bhalAmaNathI prato kADhI cApavAmAM aAve che. For Private and Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 145 bhAzALI vijayaninI rivarajI ja vetabira pustakAlaya TrasTa - hastapatabhaMDAra - - patAsAnI paLanA nAke, gAMdhIroDa, amadAvAda380 001. mA hastakanADAramAM lagam 3%0 prato saizAvAyelI che. mudrita pustakonI saMkhyA mAM vadhAre pramANamAM che. hastapratone alaga kabATomAM goThavavAmAM aAvI che. bhAga 1 kaMDAramAM mukhyatve saMskRta, prAkRta, ardhamAgadhI vagere prato nAvAyelI che. , pratonuM cepa vagIkaraNa thayuM na hovAthI bhASAvAra saMkhyA mApI zakAya ema nathI. viSaya : ne cAra, prakaraNo, rAso, svani, jayotiSa vagere aneka viSayonI prato mA baMDAramAM sacavAyelI che. pratonuM viSayavAra vaNIka ja tuM na hovAthI viSayI prakhyA mApI zaThAya ema nathI. hastapratonI goThavaNI : pratyeka prajo sapheda kAgaLanA bhAvamAM mukI mA para Tveda kapaDAnuM baMdhana bAMdhavAmAM AvyuM che. pratanA kAgaLanA yAvaraNa para rajisTaramAM prano sucimaka, nAma, vihAya vagere vigato darzAvelI che. mA ja vigato kapaDAnA baMdhana upara paNa mApelI che. kApelA sUcimaka mujaba pranone kamamAM goThavelI che. cA bAramI ullekhaniya prato maLatI nathI. yA baMDAramAM je rajisTara taiyAra thayeluM che te praznA nAmanA makArAdikamamAM noMdhAyeluM nathI. tethI tyAre paNa saMzodhakane ke koI vivAnane pratanI jarUra hoya tyAre rajisTara tapArI temAMthI koInI prazno kama meLave tyArabAda ja goThavAyelI pratimAnI prata maLI zake che. vivAna nena sAdhusAdhvImI kayAreka mA haMgAhano upayoga kare che. A baMDAranI cAvI TrasTI pAse rahe che. zodhakane jarUra paDe te bolI kApavAmAM Ave che. For Private and Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 146 na upATAkho laDAze ? che. lavAranI poLa, zAmaLAjInI poLa sAme, yAsToDiyA, amadAvAda-380 001. yA hastapratabhaMDAra lavAranI poLamAM na upAdhyAyamAM AvelI che. jemAM laganna 1500 prato che. je khAsa ullekhaniya nathI, dhI ja pratonuM vanIkaraNa karavAnuM bAkI che. pratone bhAvasthita karelI nathI, bhASA : mA haDAramAM saMskRta, prAkRta, ardhamAgadhI vagere bAbAnI prato jovA maLe che. pratonuM vargIkaraNa thatuM na hovAthI bhAgavAra pratasaMkhyA maLI zakI nathI. viSaya : A hastapratabhaMDAramAM jene vAgamo, prakaraNo, caritakathA, bodhakathA vajore viSayonI A sAhityanI racanAmAM maLe che. hastapratonI goThavI : hawtaDAramAnI badhI ja pranone tAra-cAra kabATomAM sAcavavAmAM mAvI che. hA sudhI e vikAcavA2 alaga karI vyavasthita karavAnuM kAma karyuM nathI. pratyeka prane kAgaLanA yAvaraNamAM rAkhI baMdhanathI bAMdhavAmAM AvI che. cA pothImo mA mApelA skimAM pramANe prato kabATamAM goThavI che. prAthamika rajisTara (lITa) che jenA parathI prata nabara meLavI nonI chata kADhI zakAya che. yA baMDArano upayoga thAyI mAvanA nena sAdhu-sAdhvImo na kare che. anya sodhakone prata mApavAmAM aAvatI nathI. bhaMDArano vahIvaTa TrasTa dvArA cAle che. For Private and Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 147 ne vidyAzAlA tathabhAra ! halAnA upAzrayanI sAme, dozIvADAnI poLa, gAdhIra, amadAvAda-380 001. A hastapratabhaMDAramAM lAgam 2500 hastaprato sAhAyelI che. badhI ja prato bheTa svarUpe prApta thayelI che. skRta, prAkRta, ardhamAgadhI vagere bAbAnI prato maLe che. badhI pratonuM vagIkaraNa thayuM na hovAthI bAbAvA2 pratAvyA maLI zakkI nathI. viSaya : Agamo, mAgamika prakaraNa, rAso tema ja anya na sAhitya viSayaka prano prApta thAya che. vatanI goThavaNI karI mA hastAramAM pratyeka patane kAgaLanA yAvaraNamAM mukI rada kapaDAnA baMdhanamAM badhivAmAM AvelI che. cA pothImo upara sUcimakI nadhi karavAmAM aAvI che. jenA kamamAM badhI ja to kabATomAM goThavavAmAM cAvI che. hastana prAthamika 2jisTara lIsTa) teyAra kare che. jenA parathI chatAMbara dhodhI prata meLavI skAya che. hAlamaDAno vahIvaTa TrasTa dhvArA thAya che. jarUra paDe ne sAdhu-sAdhvIyone proM kADhI aApavAmAM aAve che. For Private and Personal Use Only Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir VTana 148 thI nahi ai nathabaMDAra che. paNa bAkI, yAdajI kalyANajInI peDhI sAme, vAghaNapoLanI bAjumAM, ratanapoLa, amadAvAda-380 001. mA hapataDirama muninI sunAjIe me vinA karelA lagabhaLa 2000 hatono caha che. bhASA yA DAramAM cana, prAkRta, apa, gujarAtI, hindI vagere bhASAnI prato maLe che. prato vIkaraNa thayela na hovAthI bhASAvAra pratasaMkhyA mApI skAya ema nathI. viSaya : mADI sAhityanI prano vizeSa upalabdha thAya che. jemAgama, gAgamika karazo, svatI, caritakavAyo vagere vibacanI hastapato vizeSa prApta thAya che. hastapratonI goThavaNI : cA bahAramAM vizeSa ullekhaniya prato bA maLatI nathI. badhI ja hastapratone sapheda kAgaLanA yAvaraNamAM mukI, sapheda kapaDAnA baMdhanamAM badhI sTIlanA kabATomAM mukavAma mAvI che. pratyeka pothI para sUcimakanI nodha karavAmAM mAvelI che e mA mamata ja ekanI upara bIjI rahe tema thakhIyomAM goThavelI che. patanuM prAthamika 2jisTara ) teyAra karyuM che. jenA parathI kabara meLavI kabATamAMthI je te prata meLavI zakAya che. mA DAno upayoga upAzrayamAM vAvatA na sAdhunA ja kare che. >> vahIvaTa TrasTa dvArA cAhe che. mA tAra para bidha rAkhavAmAM aAve che. jarUra paDe tyAre prata meLavavA mATe ja polavAmAM mAne che. For Private and Personal Use Only Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i49 mahAvI2 mArAdhanA kendra - hastapata vibhAga : kobA, amadAvAda, sAbaramatIthI vadhInagaranA rastAnI bAjumAM kobA gAmanA sAnidhyamAM "mahAvIrarAdhanA kendra nAmaka saMsthAnI zarUyAta thoDA samaya pahelA ja karavAmAM aAvI che. jenadharmatatvajJAnanI aArAdhdhA-bhakitanA hetusara sthapAyelI yA saMsthAmAM anekavidha pravRttio vikasAvavAnI yojanA che. A yoddhA amalamAM paNa mukAI che. mA upakrame hAla Li jagyAmAM judA judA adhikAmo karavAmAM aAvyA che. ane cAlu paNa che. derAsara, A upAya, enidhibhaja, guramaMdira vagere banI gayAM che. mArASnA kendra, dhamALA tema ja hastapratabhaMDAra mAlA makAna banAvavAnI teyArIo cAle che. tenI bAtamUharta vidhiyo paNa thaI gaI che. - hastapranarmaDAnuM makAna haju taiyAra thayuM nathI. tyAM sudhI mA sthAnI hatAno yA kendranA upAzrayamAM tema ja amadAvAdamAM be nA sthaLoe rAkhavAmAM pAvelI che. A hastapratonI saMkhyA keTalI che te hAla nakika karavuM ya nathI. banyuM paraMtu je kabATomI te rahAyelI che te parathI aMdAje lagam pacAsa hajAra jeTalI hovAnuM manAya che. saMsthAnI mA hato 5munizrI kelAsasAgarIye judA judA sthaLoethI na karyA che. gujarAnnA nAnA nAnA gAmonA benarodhonA bhaMDAronI prano uparAMta vyakitagata sarAhanI prato meLavIne mA saha ubho karelo che. manijIye dakSiNa bhAratamAMthI pazu sArI evI saMkhyAmAM pratA meLavI che. atyAre munizrI panmasAgarajI paNa A kAmbA kiya che. IMsthAmAM judA judA sthaLoe rAkhavAmAM aAvelA lagam paMdarathI paNa vadhAre kabATomAM prato mukavAmAM AvelI che. kAgaLa para lakhAyelI prato uparAMta breka kabATo bharIne dakSiA bhAratathiI meLavelI tADapatrIya prato paNa che. For Private and Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 150 bhASA : atyAre kAgaLa paranI ne prato prApya che te moTAbhAge sa~skRta, prAkRta, pI, junI gujarAtI, hiMdI vagere bhAgAnI hovAnuM manAya che, ne dazANa bhAratamAMthI meLavelI tADapatrIya prato tAmila, telugu, kanha vagere bhAgAyomAM lakhAyelI maLe che. vidhi bhAgA uparAMta asaMkhya viSponI pratimo hovAnuM paNa manAya che, sacita prato : atyAre badhI ja hastatone alaga karIne vyavasthita karavAmAM mAvI nathI. tema chatAM eka kabATa bharIne sacitra hastaprato hovAnuM mAnavAmAM Ave che. hastapratonI vyavasthA : hAla uparokata badhI ja pratone vyavasthita karavAnuM kAma cAlI rahayu che. saMgrahamAMnI badhI ja tone mAvaraNa (repa2) lagAvAnuM, sUcipatro banAvavAnuM, DabbAomAM mukavAnuM kAma saMpUrNa thayA pachI ja tenI vizetAmo jANavA maLe. For Private and Personal Use Only saMsthAmAM hastaprato uparAMta hAthIdAMta ane caMdana paranA kotarakAmavALI sarakhya vastuo paNa saMgrahAyelI che. mA sa~sthAno jI TrasTa dhvArA karavAmAM cAve che. thoDA ja vagomAM saMsthAnuM hastapratanaiDAnuM makAna taiyAra thatAM ane badhI ja prato vyavasthita thatAM mA kenuM mahatva vadhaze. Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 151 parAI ujana DAna 'pIkITa zAhIbAga, amadAvAda cA saMsthAmAM paraMparAgata hastapratabaMDAra nathI. paraMtu sA rahasthAnamAM keTalIka sacita prato kAyamI prahma coLyuM che jemAM keTalIka sacina prato athavA to tene keTalAka sacita patro goThavavAmAM AvelA che. saMsthAnI cA saciva to athavA be pAna bAlAla sArAbhAddha satAno zrI girA sArAbhAI e ja gotamabhAI sArAbhA judA judA sthaLoe kharIdIne carAva ka che. enata kAraNe kharIdelI savitA pratonA mA pAnano pAchaLathI drasTe sopI devAmAM lAvyA che. manI moTAbhAI prano prAkRta bhASAmAM che. 'dra amAsa nI pratimA TIkA saMskRta bhASAmAM ApI che. jenI rajarAtIbonI prata paNa che. jhADanI ne. thoDI prano che temanI eka nAmadIya pratane bAda karatAM badhI ja prano kAgaLa para lakhAyelI che. cAMdabI dInI tA5Iya prata cita 'kalpasUtAnI che. prata uparAMta bAkInI nava prato paNa kalpanA kAgaLa para lakhAyelI racita prato che. 'kalpata nI yA dasa prato uparAMta anya keTalIka pro paNa che. jemAM kAAicArya kathAnA cayita pAna uparAMta dhoLAinI nAhIta prajA caciA pAnA, 'kora samAsa nAmanI oLanI eka sacita prabhA keTalAka pAnAM, ' mAlA"nA thai svapnastio be camahAnamAM goThavAyelA che. A uparAMta beravA mAvatIkalpa' nAmanI pratamAM thato ApelA che je hA goThavAI nathI. cA rahasthAnamAM mA to sivAya bAkInI pratonA mAva saddhi prano ja jovA maLe che. ahIM ne thoDI prato che sI goThavaNI dhAra prakAranA kAkhA pAnAmAM sadInA kAmamAM karelI che. kalpasUtranI pratonA citrone pravego vadhatA vAtAdhA varamamAM goThavavAmAM AvyA che. hastaprato uparAMta kApaDa (hekATAIla) ne lagatA soLamIthI aDhAramI sahI sudhInA vistAvi paTo che ne dhaNA ja mahatvajhA che. mA uparanA rimaMtabhA paNa be paTo gADAyelA che je mahatva dharAve che. For Private and Personal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 152 ahI sacita patono prathamanA hetusara ja harAha karelo hovAthI bhAratIya citakaLAnA ItihAsamAM ruci dharAvatA vidhvAno mATe te vizeSa mahatvanA che. anya hastapratAbaMDAromAnI sacitra prano sAmAnyanA kobe jovA mATe paNa maLI zakatI nathI tyAre mA rahasthAnamAM judA judA sthaLoethI meLavelA racita patro vyavasthita rIte goThavAyelA che je koIpaNa vyakita joI che che. For Private and Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 90000000000000 to nA re 2 kA ma na ja la va ii :~> to nA ne 1 - mA te mA yA zu ni ka u pa yo - - - - For Private and Personal Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 153 sasarAnA hastaprataDAromA mukhyatve tAzratIya ane kAgaLa para lakhAyelI pato jovA maLe che. tADapatIya prano bAramA saikAthI prApta thAya che jayAre kAgaLa paramI to temAM kALI prApta thAya che. samAjanA jJAnaghaDAramAMthI dasamA ekAnI prata maLavAnI vigato jAhera thaI che, paraMtu te aMge haju nizcita thaI zakAyuM nathI. gujarAtanA sAnabhaMDAromAM sacavAyelI hastamatanI kiMmata pichANI tenI sAravAra, su janma ane samAje ne mAtmIyatAthI karyuM che te ananya che. hastaprata baDAromAnI hastaprato sahAyo pachI paNa moTAbhAge sArI sthitimAM sacavAyelI maLI Ave che. nADapatIya prano jUnI hovAthI tenI sthiti thoDI kaDolI jovA maLe che. rAma chatAM varSo pachI paNa hastaprato lakhA, sA cito, tenA vikhyAna - mA badhAnI parikSitimAM pAsa pheraphAro mAluma paDelA nathI. cAnuM mukhya kAra, to te samaskA hAtha banAvabA kAgaLa, (Ama dAhI ane (ttama zonI bakhAddha gaNAvI zakAya. tema chatAM hastapratonA mA svarUpomAM pheraphAra karanArA aneka parixLo paNa che, tenuM kAma avirata kaye jatA hoya che. prastuta prakAmAM tADapatrIya ane kAgaLa para lakhAyelI pratomA ti kharAbI,vAjA, teno nAza karanArA mukhya paribaLo tema ja tenA upacA2 mATe upayogamAM levAnI keTalIka prAcIna e mAdhanika prakriyAmo vAvavAno prayAsa karyo che. hastapratone nukasAna karanArAM paribaLo : sAmAnya rIte hastapratone nukasAna karanA2 paribaLone kara vibhAgamAM vahecI zakAya ? 1) bhotika paribaLo che temAM beja (mAtA), tApamAna (garamI), prakAza, dhULa, agni, dharatIkaMpa, rela vagerene mukI zakAya. vika paribaLo temAM vividha prakAranI suga, tuma, nAnAM chANIyo mA be kAcA gaNAvI zakAya. 2) For Private and Personal Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i54 3) rAsAyaNika paribaLo che temAM vAtAvaramAMnA pradUSita vAyuma tema ja kAgaLa ane zAhInI banAvaTamAM vaparAtA padAthaka guphathamodha paLo gaNAvI zakAya. bhotika paribaLo ? bhArata jevA kaTibaMdhavALA dezomAM tADapatra ane kAgaLanI hastapratonI jALavaNIno prazana ThaDI mAbohavA dharAvatA dezo karatA vadhAre gaMbhIra levAmAM cAve che. vAraMvAra badalAyA karatI cAbohavA kAgaLa ke tADapato (52 jaladI asara kare che. sta (mAtA) : tADapatra ane kAgaLa beroka padArtha che. vAtAvaraNamAM jayAre bhejanuM pramANa vadhI jAya tyAre kAgaLanA sAkAra ane mApamI parivadha thAya che. kAgALAnA relAyo baLa bane che, dAvya zAhI tenA para prakAre che. jayAre sApekSa gAlA ha0 TakAthI vadhu hace jAya che tyAre ne hama jIvAtmA (pAbA kAraNarUpa bane che. kAgaLanI prano para kuganI vRddhi thavAno saMbhava rahe che. kAmI hastapratonA patro ekabIjA sAthe caDhI jatA hoya che. gamI ! tADapatno moTAmAM moTo duzamana kI ne garama dhAbohavA che. sUkI garama havA nADapatone baraDa banAve che. ane tene kAraNe tADapaTTonI sapATInA paDoma, nA rerAnAM baMdhAraNa pramAze, pAchI phATI paDe che. phI e garama cAbohavA kAgaLane paNa ba2Da banAvI de che. samaya jatA mA kAgaLo pILA raMganA banI jAya che ane hAtha aDADatA ja te tUTI jAya che. prakAra : kAgaLanI hastapratone lAMbA samaya sudhI sUryanA prakAramAM rAkhavAthI tene nukasAna thAya che. jUdhdhA prakAzmAM rahelA adrAvAyoleTa kirato pratane nakazAnakanA bane che. mAthI kAgaLa pILA raMgano temaja baraDa banI jAya che. taddhaparAMta lakhANanI zAhI paNa dhImedhIme jhAMbI thaI jAya che. kRtrima prakAzathI paNa A prakAranuM nukasAna thatuM hoya che. For Private and Personal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 155 dhULa nAmato e kAgaLanI prato upara ekaThAM thayelI dhULanI rAnI avatAyukata vAyumone grahaNa karavA mATe tathA chUTI chavAI phUganI vRdhdhi karavA mATe tema ja jIvatumane cAkamAvA mATe kendrabiMdu tarIke kAma kare che. vAtAvaraNamAM roTI athavA dhULa hame rahelA hoya che. havAmAM rahetI mA dhUNanuM pramANa ane ame badalAtuM rahe che. vamatu karatA yiALA-unALAmAM tenuM pramA% vadhu hoya che. havAmAMnI dhULa khullA kabAToma havAnI avarajavara sAthe kabATomAM jAmI jAya che. jo kabAbI chAjalI sApha na thAya to ekaThI hoThI dhULa sAthe be bhaLavAthI tenuM mATImAM rUpAMtara thaI jAya che. mA mATInA gherA DAbA kAgaLa para paDI jAya che. vika paribaLo : hastaprato yogya sAcavInA abhAve jIvatubhAthI nukasAna pAmI hoya che. ama jIvAno ane phUga bane hastapratone vadhAre nukasAna pahoMcADe che. livara 1i mA nI vAta sAdhAraNa rIte sapheda athavA bhUrA raMganI hoya che. mA pIvAnA prakAzathI dUra ane hatapratonA pAnAmomAM aMdaranA bhAgamAM rahe che. kAgaLanI sapATI sAmAnya rIte A prakAranI jIvAtathI khavAI jatI hoya che. te kAgaLanI sapATI upara charaDA ane niyamita kAkA pADe che. pustaka - kIDA (7 varSa) yA prakAmAM jIvaDAM sAmAnya rIte kAgaLanI sapATI upara ja rahetA hoya che, ane tyAM ja uDI mUke tathA dhImedhIme kAgaLane korI khAya che. kAgaLane korI pAnI mA jIvAtathI hastapratomAM kANA paDI jAya che. For Private and Personal Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 1. www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 156 pustakanI jU (buka lAI) OM mA prakAranI jIvAta paplI nAnI phadamAM hoya che, je hastapratonI aMdara ja vA daramyAna asaMkhya IMDI mukatI hoya che. mA jIvAta kAgaLane nukasAna kare che. AE! : mA jIvAta dhArI, garama ane bhejavALI jagyAmAM he che. te divAlonI tirADamAM pANI javAnI jagyAmoye rahetI hoya che, te kAgaLanI vastasAmagrIne to nukasAna pahacADe che ja paraMtu temanA mULa dhvArA hastapratone bagADe che, ane bhejavALI mAbohavAmAM tenAthI kAgaLa para DAdhAmo paNa pADe che. ughA : mA jIvAta jmInamAM rahetI hoya che, tyAMthI te upara mAvatI ho che. udhaInI lagabhaga 400 jAto che, jemAMnI phakata a~dara jAto ja bhAratamAM noMdhAI che. tenI rANI 30,0 thI 8, IMDA mukatI hoya che, uMdhaInA rastAmAM mAvatI selyulojhanI banelI moTAbhAganI vastuone asara thatI hoya che. AvI selyulojha dharAvatI lAkaDA ke kAgaLanI tamAma vastayone korI khAya che, te mATInuM AvaraNa bAMdhIne magaLa vadhatI hovAthI mATI paNa choDatI jAya che. nIcethI AgaLa vadhatI udhaInI pravRtti ghaNIvAra te je vastune lAgI hoya che tene aMdarathI nukasAna karIne bahAra dekhAya tyAre ja khabara paDe che. ghaI khAsa karIne bhejavALI jagyAmAM ja rahe che. garamI athavA to sIdho taDako tenAM dura che. hastapratone nukasAna karanArI anya jIvAto karatAM mA jIvAta vadhAre kaiMkara che ga vAtAvaraNamAM garamI ane bheja phUgane uttejana mApe che. tenAthI kAgaLa upara phUganuM pramANa vadhe che. phUga manya jIvono khorAka hovAthI temane sAkaravAmAM teno ghaNo moTo phALo hoya che, hastapratonA kAgaLa para mAra,sI.guptA, 'hAu Tu phAITa vhAITa meca', InDiyana mAka insa, pu.8, aika-2, julAI-Dise. 1954, pR.122, For Private and Personal Use Only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i57 ga lAgavAthI paDho upara kALA, lIlA, dhAbA paDe che. A jagyAne kAgaLa narama banI jAya che ane je rAsAyaNyi nukasAna paNa thAya che. rAsAyaNika paribaLo : tADapatIya ane kAgaLanI hastaprato upara vAtAvaraNamAM rahelA anvanAyakanA vAcako dhvArA nukasAna thatuM hoya che te uparAMta kayAreka kAgaLa ke rAhInI banAvaTe kAraNe paNa rAsAyaNika prakriyA ubhI thavAthI kAgaLa nukasAna pAme che. taduparata phaga jevA jaivika padAtho dhvArA paNa tene vega maLato hoya che. gaNa : pradUdhina mAdhogika vAtAvaraNamAM kALaganI da2taprato lAMbA samaya sudhI TakI zakatI nathI. kAja ke dhogika vAtAvaramAM aneka vastumo bAvAthI utpana tA ane havAmAM phelAtA kALa, sahakAra ane nAiTuMbanA aokasAIDa jevA tejAbI vAyuma havAmAM rahelA che. kAgaLanA resAyo mA kAmone zodhI le che ane tenAMthI 29pharIka esiDa utpanna thatA kAgaLa pIllare ane baraDa banI jAya che. bAvA vAtAvaraNanI hastaprato vAre samaya rahevAthI tADapatra tema ja kAgaLa paranI hastaprato pILA ane bhUrA raMganI banI jAya che, lAMbo camaya sudhI nI nathI. padArthanA kanviya sudhama : tADapato temAM rahelA lIgnIna nAmanA padAddha kAca lAbA samaye pILAza paDatA bhUrA raMganA banI jAya che. tADapatromAM rahelA dhImInamAMthI lIgnIna ahi utpanna thAya che. mA meDi tApa ane prakAranI hAjarImAM hAnikAraka para utpanna kare che. kAgaLanI hastaprato vadhAre nI thAya che tyAre ampiya guradhama prApta kare che. kAgaLamAMnA selyANa 17mo sabhyatAkata hovAthI te ba3. bane che. hastapatonI lekhakAhmI zAhI athavA cito mAtmA ramo no abdhatAyukata guNadharmo dharAvatA hoya to tenAthI paNa kAgaLane ane tenA lekhanane nukasAna thAya che. For Private and Personal Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org kudaratI e mAnavasarjIta pabAso: prAcIna samayamAM rAjakIya upAthalo, yudhdha jevA prasaMgone makhya hastapratono athavA jJAnabhaiDArono nAma thayAnA ullekho maLI Ave che. hullaDa jevA raMgo tema ja vAcakonI bedarakArI paNa hastapratonA nAza mATe kAraNabhUta banatA hoya che, to kayAreka maga, pUra, dharatIkaMpa jevI kudaratI gAmomAM paNa hastapratone nukasAna thAya che. athavA hastapratabhaMDAro nAma paNa pAme che. 3) 4) 5) Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hastapratone vadhAre nukazAna thatu maTakAvavA mATe keTalAka hastapratarthaMDAromAM prAcIna pradhdhatimono upayoga thato jovA maLe che, maTakAva ke upacAra karatAM vadhu sAro che. me kruSTine amuka samaye jIvAtono nAza karavA mATe samayasara aTakAratA pagalAmo bharavAmAM nAve toto sArI sthitimAM jaLavAI rahe che. hastapratabhaMDAromAM yogya kALajI levA chatAM kayAreka nukasAna pAmelI prato maLI Ave che. cAvI nukasAna pAmelI pratone mAdhA2e A mujaba tene alaga tAravI kAyara 1) 158 karacalI paDI javAnI catAvALI vikRta DIyonI racanAthI kharAba thayelAM pAnAMgo, 2) eka bAju u52 cita ane bIjI bAju para lakhANa dharAvatAM baraDa ane aihita pAnaso, baMne bAju lakhANavALA durgaMLa pAnAMco, amlatAthI nukasAna pAmela pAnIyo, jIvAta lAgelI hastaprato, ra. svarNimala bhAmika, prAcIna kalAfalmonA jatana ane eMbhALa, For Private and Personal Use Only (buddhiA jAnI kRta manu), saMgrahAlaya khAtu, DodarA, 1981, pR.96, Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i59 1) ekabIjA sAthe zoTI gayelAM pAnAvALI ane kayAreka kaThaNa kAyamI pacimelI prato, 7) hApAmothI bagaDelI racita hastaprato. pAlIna kALamAM hatatonA ane jALavaNI mATe upayogamAM levAnI keTalIka vidhdhio bhAratamAM prAcIna kALathI hastapratone nukasAna thatuM aTakAvavA mATe keTalIka rIno mAmAvavAmAM aAve che. prAcIna kALamI suvAsita choDavAmAM ane pa(daDAmono upayoga nAzaka padArtha tarIke thato, jemAM gorabIca, avagaMdhA athavA acanA, tamAkunI pIDA vaLe samAveza thato, goroca e cazavadhA ye dvAra ubhA rahI zake tevA ane pANImAM athavA bhInAzavALI jagyAe mALI bhAvanA choDa che, jenA pAMdaDA ane nIcenA bhAganA thaDa sAthenA mULiyAM maLIne eka paNo ja cA nAka paThAI banAve che. mApaNA prAcIna hanabAromAM hastapratone upadavI jIvAtothI rakANa karavA mATe mA avanIbA e gorabone rAkhavAnI prathA hatI. A uparAMta gUgaLanA dhano paNa aAve thato, mAre paNa ghaNAkharA hastanabhaMDAromAM poDAja, kALIjIrI, kapUra, kAmanI goLIyo zenA upayoga khArA jIvAtothI jANa karavAmAM mAve che. A padAthoLa gadhathI hastapratomAM jIvAta paDatI nathI. dhoDAvejanA chAnI poTalImo ke megnA nAnA nAnA kaDA kabAbI dareka chAjalI para ke dAvaDA sAthe mukavAmAM aAve che ane vadhAmAM eka be vAra mAvatare badhdhI nAMkhavAmAM aAve che. dhoDAvavuM Dhasana nAma 'vAsanyA che. sAmI telano bhAga hoya che eTale poTalIya jo hastakano u5ra mukavAmAM cAve to prato cikAzavANI ane kALAza paDanI thaI jAya. mATe yA poTalIyone kabATamAM hastapatanI bAjumAM pAlI bhAgamAM mukavAmAM Ave che. For Private and Personal Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 16 vAtAvaraNamAM bhejanI mUlathI kayAreka hastapratonAM pAyo ekabIjA sAthe coMTI jatAM hoya che, hastAtonI zAhImAM kayAreka guMdara vadhAre pramANamAM vaparAyelo hoya to bhejanI masara lAgatAM ja patro ekabIjA sAthe coMTI jAya che. prAcIna samayamAM mAnA upAya mATe hastamrutone kapaDAmAM majabUta rIte bAMdhIne rAkhatA. nabhaMDAro comAsAmAM khAsa kAraNa vagara pADavAmAM hastaprato coMTI na jAya te mATe patro upara gulAla mAvatA nahIM. bhabharAvavAmAM Avato. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir caoNMTI gayelI pratone ukhADavA mATe tene punaH bheja mApavAmAM mAto, veja mApavA mATe cIMTI gayelI pratone, pANI bharIne khAlI karelI mATalI ke ghaDAmAM mukavAmAM mALI suvA comAsAnI RtumAM vadhAre varasAda varasato hoya te samaye coMTelI pratone bhejavALI havA maLI rahe te mATe bahAra rAkhavAmAM mALI, kayAreka cATI gayelI pratone bheja mApavA mATe pANIthI bhIMjAvIne nItAryuM kapaDuM tenI mApAra vIMTavAmAM cAvatuM. mA Ino dhvArA pratone bheja mApIne narama banAvavAmAM mALI, tyArabAda ghaNI ja sAvacetIthI coMTelA pAnA~sone te tUTI na jAya tenI sAvacetI sAthe dhImedhIme ukhADavAmAM AvatA, mA lnADelAM pAnano upara gulAla 3 chAMTavAmAM gAvato, 3. moTebhAge jJAnabhUMDAro bhejarahita sthAnamAM ja rAkhavAmAM cAvatA, hastapratone paNa qhalmomAM bAMdhI avA lAkaDAnI peTIyonAM mukI me lokhaMDanA kabATamAM mukavAmAM AvatI. AnA kAraNe bhejavALI havA suMdara jaI na zkatI. hastaprato mukavAnA kabATomAM gavAranavAra sAphasUphI rAkhavAmAM mAtI jenA lIdhe sAmAnya jIvAto temaja udhaI hastaprato sudhI pahoMcI zakatI nahIM. puNyavijayajI, bhAratIya jaina saMskRti ane lekhanakaLA, mamadAvAda, 1956, pR.15, For Private and Personal Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (161 kayAreka bhejavALI tuma hastapratone kabATamAMthI bahAra kADhI khullAmAM rakavavA mATe mukavAmAM AvI. sUddhA kiraNo kAgaLane nukasAna pahocADatA hovAthI hastapratone sIdhA taDakAma na maphata khullAmAM chAyaDAmAM mukavAmAM aAvatI, hastapratonA saMrakSaNa ane jALavaNI mA keTalIka mAdhunika padhdhatillo tADapata kI jAti che jayAre kAgaLa tenAthI bhi-na padArtha che. tADapatIya prano (para be prakAre lekhanakArya karavAmAM AvatuM. patro upara mAro karI temAM zAhI puravAmAM AvatI. bIjI rIta mujaba tenA para kalama vaDe ravuiM ja lekhanakArya karavAmAM cAvatuM. kAgaLa para paNa kalanI madadathI sIdhuM ja lekhanakArya thatuM. hAthabanAvaTabA kAgaLa karatAM nADapata vadhAre majabuta ane sArI nANAu zakita dharAvatA, yAma chatAM tADapatro tenI prAcInatAne kAraNe, temAM rahelA bIjhIna nAmanA viya padAdhe kAraNe tema ja kotarIne lekhanakArya karelA patromAM kotarakAma thavAthI tenA tAtaNAmonuM baMdhana dubaLa banI javAnA kAraNe vizeSa pramANamAM nukasAna pAmelI jovA maLe che. tADapatIya pratomA zAhI jhapI thaI javI, patonA kaDA thaI javA vagere cihano vi jovA maLe che. .... .. - - - - - - - - - - - - - - - tADamatIya hastAMtonuM saMrakSaNa ane jALavaNI : tADapatra ke bhUpanI prato nathI rAkhavAmAM AvelI hoya te baMDAra nApamAna 22-22.5 se.re.(2-38 che.) ane sApekA mAtA 5-1pa % nA pramANamAM hovI jarUrI che. tADapatone sAmAnya rIte prAcIna padhati mujaba kRSNadayAla bhArgava, saMpA, abhilekho palapiyo tathA ibrApya pustakAkA parikSANa evam pratirakAra, bhAratIya rASTrIya abhilekhAgAra, dilahI, 1960, pR.24, - - - - - - - - - - - - - - - For Private and Personal Use Only Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bAMdhIne na rAkhatAM tene khullI rAkhI tenA mApanI banAvelI lAkaDAnI peTImomAM mukavA joIe. mA peTIyA tADapannA kada karatAM thoDA moTA kadanI hovI jarUrI che, jethI pratone hAni pahoMcADyA sivAya bahA2 kADhI zakAya. tADapatIca pranonI koIpaNa prakAranI upacAravidhi zaru karatA pahelAM ja vaDe tenI upara thoTalI dhULa, roTI vagere dUra karavI joDyuM. temAM rahelI abhyatA dUra karavA mATe asAdhIkaraNa (DI.esiDIkrikeTanI prakriyA karavI paDe che. temAM rahelI javAnono nAza karavA mATe judI judI rIte dhUNI mApavAnI (kayumistrI prakriyA paNa karavI paDe che. 1) tApUrvIya pratomAM pharIthI zAhI puravAnI prakriyA nApatro upara zAhI jhapI thaI gaI hoya ke saMpUre bhUlAI gaI hoya tyAre temAM mArI upara pharIthI zAhI puravAmAM aAve che. A prakriyA mAtra kalA mArIvALI tADapatrIya prato mATe ja upayogamAM laI zaThAya che. kALA kAna athavA emanA sthAne kapaDAnI nAnI sarakhI poTalImAM laI mA poTalIne haLave hAthe hastapratanA pada upara pheravavAmAM aAve che. mAnA kAraNe poTakImanI zAhIno bhUko patanA lakhANa upara lAgI jAya che. tyArabAda eka savAcha kApaDanI nAnI pachIthI patanI sapATIne sApha karI devAmAM aAve che. mAMnA kAraNe patra upara mArI sivAkhA bhAga upara lAgelI vadhArAnI zAhIno bhUko zAka thaI jAya che. tADapatra upara A rIte lagAvavAmAM AvelI korI zAhI pachIthI bhUsAI na jAya te mATe bA para DhoLIna (1 kAma pAra karelA polI briAIla esiTelA dAvA kara caDhAvavAmAM Ave che, jenAthI zAhI TakAu banI jAya che. For Private and Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2) - - - - i63 kaDA thaI gayelA tADapatrIya parvonI upathAravidhi ! tADAmA tUTelA uDAyonuM mAskAma karatAM pahelAM mAkaraNanI prakriyA karavAmAM aAve che. tyArabAda tADapatanA mApa mujaba kApelA polImithAIla mIkAkAIleTamAMthI banAvelA eka pAtaLA zITa upara ekaThA karI ne laDAyone vyavasthita goThavavAmAM Ave che. A kaDAyo upara e ja mApana bI polImithAIla mithAkAleluM lIsTa mukavAmAM Ave che. tyArabAda be bAju nI madadathI saMbhALapUrvaka esiTona lagAvavAmAM Ave che. erisTona lagAvavAthI pahelI mithAIla midhADAIleTa narama bane che. kITa sAthenA yA yAmA paLe be pAtaLA dhAbA patarA vacce mukI 88 ke.vALA zvina pasAra karelA vAddhamAM be miniTa sudhI dabAvI rAkhavAthI pArada tADapatra teyAra thAya che.. mA vidhi kayA pachI tADapatra upad lakhANa sahelAIthI vAlI ThAya che." yA upacAravidhi avArA baraDa, nukasAna pAmelI ane kahA thaI gayelI tADapatrIya hastakanonI jALavaNI thaI zake che. 3) coMTI gayelI tADapatrIya katane alaga karavAnI vidhi che tADapatrIya hastapratomAMnI chAtImAM jo vadhAre paDato guMdara vaparAyelo hoya to keTalIkavAra be yukata vAtAvaraNamAM patto ekaLajA sAthe caDhI jatA hoya che. mArI pratone ukhADavA mATe pharIthI bhejavALA vAtAvaramAM mukavI paDe che. javALA vAtAvaraNathI pata narama bane che. tyAdhunika padhdhatimAM lagaw 90 kA sApekA mAtA ( - - - - - - - - - - - - - - - - - 5. pAdhi mujaba, 8, For Private and Personal Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i64 nIpajAjArA pATayama kArbanelA saMtapta dhAvaNathI bharavAmAM AvelA vekayuma DerIkeTara (kavavA mATenuM sAdhana) thI A prakriyA karavAmAM cAve che. zrA prakriyA dhImI che, paraMtu salAmatIbharI che. A prakriyA vArA utpanna thayelA bhejane kAraNe coMTI gayelA patone judA pADI zakAya che. tAmatone alaga kayA pachI e pharIne dareka patra u5ra yogya samatAvALuM polIvInAIla meriTa dhAvaNa lagAvavAmAM aAve che. kAgaLanI hastapratonI upathAravidhi ! aDhAramI sadI pahelAnI hastapratonA nimAra mATe hAdabAvabA ja kAgaLano upayoga thayelo jovA maLe che. mA kAgaLomAM tema ja mA lakhANa mATe vaparAyelI zAhImAM rAsAyaNika dravyono upayoga yelo hoto nathI, chatAM , garamI, jIvatamo vagere khArA cokakara kALajInA abhAve te kayAreka nukasAna pAme che. prAcIna samayamAM hastapratone nukasAna aTakAvavA mATe kelvIka vanaspatniono upayoga karavAmAM Avato. mAre paNa bho upayoga thato jovA maLe che. aAma chatAM keTalIka sAdhanika padhdhatilmo moTAbhAge rAsAyazmi vyonA upayoga, dhvArA hastapratone vadhAre nukasAna thatuM a8kAvI zakAya che. tema ja nukasAna pAmelI hastapratonuM yogya rIte ramAkAma karI zakAya che. gAmanI keTalIka padhdhatimono ullekha te kayo che. 1) bhejanuM pramANa machuM karavA mA padhdhati yakata vAtAvaramAM kAgaLanI hastapratone nukasAna pahocate hoya che. DAranA vAtAvarama enuM pramANa chuM karavA mATe silikA nI upayoga karI zakAya. koIpaNa DAramAM te keTaluM vAparavuM tenuM pramANa keTaluM 1. ejana, pU.87. For Private and Personal Use Only Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i65 baMDAruM vAtAvaraNa, temAM havAnI avara-javara tathA bahAranA vAtAvaraNamAM tuM pramANa kevo raheluM che tenA para cAdhArita che. yAma chatAM sAmAnya rIte 25 ghanamITare 3 kilo cilikA ne vAparI zakAya. tAra-cAra kalAka pachI sidhdhiA jela badalavuM paDe che. mAtamAM ne thoDuM pALa lAge che paraMtu vaparAyelA silikA relave pullA vAsaNamAM rAkhI thoDu garama karI pharIthI upayogamAM laI zakAya che. rilikA jelanA upayogathI hastapratAmaMDAranA kabATamAM rahelA benuM pramANa ApaNe karI zakAya che, tema chanI puratI bArI-bAraNI temaja padhAnI rAgavaDa dhvA2 havAnI avarajavara thatI rahe ne vadhAre Icchaniya manAya che. udhaImbA gAmaNa sAme levAnA kANAtmaka pagalA jevika paribaLomAM udhaI sAthI vadhAre briAdhdha jIvAta che. tenA dhvArA thayela nukazAna sudhArI zakAtuM nathI. hastapratabhaMDAramAM udhaInA prasArane rokavA mATe sAtathI ja skaya teTalAM badhAM ja takedArInA pagalA levA jarUrI che. pAsa karIne baMDAramAM bhejanuM pramANa vadhavA deva joze nahIM. kAna bhoMyataLiye hoya to jamInamAM amUka atare uDe sudhI udhaInA davA kerInamAM yogALeluM kiyo dAva) utAravI joIe. e kabATo mukayA hoya te jagyA paNa te chATavI joie. hastaprato mukavA mATe kabATo lAkaDAnA na vAparatA lokhaMDjha vAparavAM joie ane tene zakaya hoya to divAlathI dara coThavavA joIe. kabAbA nIcenA bhAge karaca upara DAmara lagAvavo joie. samayAMtare 10% nuM soDiyama sAIThuM - - - - - - 7. cahapAla kapa liyA, kana enDa resTorena naoN makAivala maTIriyalsa, yunesko, perIsa, 1903, 5ra. For Private and Personal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i66 hAvA, 20 nuM jhInDa kalorAIDa, pa DI.DI.TI. ke hIna athavA pIpa nAmanI davAyono chaTakAva bhaMDAo khullA bhAgamAM karatA rahevuM joie. " hastapratabaDA temanA kabATonI chAjalInI samayAMtare saphAi karatA rahevAmAM Ave to udhaI, phUga ke anya jIvatothI hatapratone thatu nukasAna nivArI zakAya che. jIvAtothI nukasAna pAmelI pratone pUchI mApavAnI prakriyA : hastapratomAM jenA kAraNe pharanuM pramANa vadhI gayuM hoya to thAyamolanI mApavAmAM aAve che, jayAre anya jIvAto ghara karI gaI hoya to peDAyakaloro benIna, kAmAkAhAIDa, kALe TeTA kalorAIDa tathA IthIlIna DAyakalorAIDa tema ja IthilIna aokasAIDa ane kArba DAyokasAIDa vAkhA miznaranI ghaNI mApavAthI jIvAtono nAza thAya che. mA jherI rasAyono upayoga sAvadhAnIthI karavo paDe che tema na thatAM mANasane nukasAna thavAno saMbhava che. pUrI pADavAnI rIta badhI padhdhatibhomI jaganna sarakhI ja che mAtra mA padAthomAM ane tenA mAmA pheraphAra karavAmAM mAne che. thAyamola kamIgna prakriyA 9 lAkaDAnI athavA dhAnI eka havAyasta peTImAM kANAvALI chAlImo upara jIvAtavALI hastapratone mukavAmAM Ave che. tyArabAda nIcenA bhAgamAM eka mAM dara dhanamITare 20 grAmakhA pramAdane bAnamAM rAkhI yogya pramANamAM thAyamola rAkhIne peTa havAcusta bAraNuM baMdha karavAmA Ave che. mA peTImAM nIcenA bhAgamAM goThavelA 40 vadhyA vIjaLInA goLAne cAlu karI aMdanuM vAtAvaraNa 3 se.re.rAkhavAmAM Ave che. pabodha mujaba, pUrapa, pAkhaMdha 7 mujaba, pR.54. 9. For Private and Personal Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i67 vIjaLInA goLAnI garamIthI thAyamola pIgaLe che ane vAyu svarUpe hastapratomAM jaI tenA para rahelI phUgano nAza kare che. thAmbolanI mA prakriyA machAmAM aochA ja divaDa ane vadhumAM vadhu dasa divasa sudhI roja eka kalAka cAla 2SavAthI pratimAnI phUgano nAza thAya che. thAyamolanI ghaNI mApavAthI hastapratomAnI phagano ja nAza thAya che, anya jIvAtono nAza karavA mATe A prakAranI prakriyA bIjA rasAyaNo dvArA karavAmAM aAve che. phAmaDIhAIDa phayumIgezana prakriyA : cA prakriyAmAM rasAya tarIke kAmakAIDanuM pravAhI vAparavAmAM mAve che. jenuM pramANa dara dhanamIe rapa0 mI.li. 2AkhavAmAM aAve che. A prakriyAmAM sAmAnya uSaNatAmAna jarUrI hovAthI vIjaLInA goLAnI jarUra paDatI nathI. peTImAM navamA bhAgamAM rAkhelI temA yogya pramAdAmAM kApaDIhAIDa pravAhI rAkhavAmAM aAve che, je vAyura peTImAM phelAtA hastapratomAMnI jIvAtono nAza thAya che. mA prakriyA be thI traNa divasa sudhI cAlu rAkhavAmA Ave che. kALa TeTA kalorAi ane nalina DAyakalorAIMI kayamImena prakriyA - - - - - - - - - - - - - - - - A prakriyAmAM peTImAM ra3.W se. uSNatAmAna karI temAM rAkhelI te ma kAddha te kalorAiDa ane kIvIna kalorAIDa pravAhInuM mizraNa 13 nA pramANamAM rAkhavAmAM Ave che. dara ghanamITare rapa0 mI.li. rAkhavAmAM Ave che. mA rAcAro vAyarame baMdha peTImAM phelAtA temAM rahelI hastapratomAMnI tamAma jIvAto nAza pAme che. A prakriyA be dI raNa divasa sudhI cAlu rAkhavAmAM aAve che. For Private and Personal Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ---- www.kobatirth.org perADAyakaloro enjIna phyumIgezananI prakriyA havAcusta peTImAM hastapratone mukayA pachI 30 se.gre. uSNatAmAnamAM peTImAMnI Tre mAM perADAyakaloro enjIna dara dhanamITare 1 ki.grA.nA pramANamAM rAkhavAmAM gAve che. A rasAyaNanI dhUNIthI hastapratomAMnI jIvAto nAza pAme che. mA prakriyA paNa be thI traNa divasa sudhI cAlu rAkhavAmAM Ave che. 13 vekayuma mIzananI prakriyA : Cm 13, sena, pR.61-62. : For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kara khAsa prakAranI bhAre mane ghaTTa dhAtunI banelI peTImAM javAtmakata hastapratone mukayA pachI paMpa vaDe peTImAMnI havA bahAra kheMcI levAmAM Ave che. peTImAM ubhA karelA mA zUnyAvakAzamAM IIlIna mokasAIDa ane kAba DAyokasAIDa vAyunuM 139 nA pramANamAM mizraNa dAkhala karavAmAM Ave che. mA mizraNa dara ghanamITare 450 grAma pramANe vAparavAmAM jAve che. mA mizraNathI utpanna thayelo jherI vAyu peTImAM dakhala thatAM ja hastapratomAMnI badhA ja prakAranI jIvAto ane tenA IMDAsono paNa saMpUrNapaNe nAya thaI jAya che. mAphiyA cArathI pAMca kalAka sudhI cAlu rAkhavAmAM mAve che tyArabAda jherI vAyune pAcho gesa cembaramAM dAkhala karI devAmAM Ave che, athavA to pa2Ayelo vAyu peTInA mAlaeNTa dhvArA bahAranA vAtAvaraNamAM phekavAmAM gAve che, bhAratamAM Aje dilhI sthita 'bhAratIya aSAgArama tathA gujarAtamAM rAjaya daphataraEDAramAM A prakAranI vyavasthA jovA maLe che, * 188 ------- Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir i69 4) caNviya (esiDa vajana) hastapratonI u5cAravidhi : kAgaLanI prato lAMbA samaye khilaya banatI hoya che. kAgaLanI banAvaTa samaye vAparavAmAM AvelA vyonA atiki kA2othI kAgaLa yamanA dharAvato bane che. A uparAMta vAtAvaraNamAM rahelA aviya vAsInA rasamAM cAvavAthI hastaprato azvatAyukata bane che. AvI hastaprato lInA samaye baraDa thaI cUkI jAya che. tenI jALavaNI mATe majAnIkaraNanI prakriyA karavAmAM Ave che. majAkaraNanI eka prakriyAmAM upayogamAM levAmAM AvatI hoya che. gAma nI nI prakriyAne dhyAnamAM laI e be vibhAgamAM alaga pADavAmAM aAve che. (1) sUrI (vAyu) prakiyA ane (2) pravAhI prakriyA, prathama prakriyAmAM mArA vAnA upayogathI ja kAgaLama mamatAparNa nAza pAme che, jayAre bIjI prakriyAmAM pravAhI rasAyaNano upayoga karavAmAM aAve che. mAdhIkaraNa mATe aneka prakriyAmomAthI sAmAnyataH rasa phiyAmono vizeSa upayoga thAya che, yA prakriyAmAM vadhAre saraLa che. temaja bANanI zAhIne nukasAnakAraka banatI nathI. pratonA kAgaLanuM pI.e. mUlya IzveTara pepara vaDe tapAsavAmAM Ave che, je pratonuM pI.eca. mUya 1.2 karatA aochu hoya tenA para ja majAvIkaraNanI prakriyA karavAmAM aAve che.. memoniyA gecamUpiyA mavA binapravAhI prakiyA : ne hastapratonA zAhI ke citonA phaLa pANImAM drAvya hoya tevI prato mATe cA paDiyAno upayoga thAya che. havAcusta badhi peTIma hastaprato mukI 1% emoniyApta navala peTImAM rahelI DIkama peTInA. - - - - - - - - 14. ejana, pR.118. For Private and Personal Use Only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - - - - - - - - - - - - - - - - - - 170 nIcenA bhAgamAM mukavAmAM aAve che. havAcusta peTImAM mukeluM mA smo niyA - rAvaNa vAra hastapratonA patomAM phelAya che. ane mA vAyu dvArA kAgaLa para rAsAyaNika prakriyA thavAthI kAgaLamAMnI sabhyatA dUra thAya che. A prakriyA 24 thI 36 kalAka sudhI karavAmAM cAve che. yogya samaye nA vAyu bahAra kADhI hastapratone peTImAMthI bahA2 laI levAmAM Ave che. mA prakriyAthI kAgaLa ke temanI zAhI upara koI prakAranI vikRti mAvatI nathI. paraMtu kAgaLanuM pI.eca. mUlya vadhIne 6.8 ane nI vacce thaI jAya che jethI hastapratanuM mAyuSya vadhI jAya che. kelziyama hAkasAIDa mane kelziyama bAyakAbaMnebA dAvAvALI pravAhI prakriyA 5 ne hastapratonI zAhI pANImAM aAvyA hoya tevI hastaprato mATe ja A pravAhI prakriyA upayogamAM levAya che. sau prathama to hastapratonI zAhI mahAvya che tenI cakAsaNI karI levAmAM aAve che. tyArabAda ja cA prakriyA karavAmAM aAve che. mA prakriyAmAM ja te levAmAM aAve che. prazna mAM maghA sudhI 0.15 kelziyama hAIdhokasAIDjha vAvAsa bharavAmAM aAve che. bIjI te khAlI rAkhavAmAM Ave che neA para nAnI kevI hoya che. tIjI he mA maghA sudhI 0.15% kelziyama bAyakAboddha dhAvaNa levAmAM Ave che. prakriyA daramyAna ane prathama prabhA kAgaLane alaga alaga davA no vadhumAM vadhu dasa pone vekara pepae sAdhAre prathama sA hAvazamAM vIsa miniTa sudhI pUbADI rAkhavAi mAve che. vaccenA samayamAM hAjane halAvavAmAM mAne che. 15, ejana, pR.106-108, For Private and Personal Use Only Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 171 vIsa miniTa pachI pone bahAra kADhI jALIvALI khAlI te upara nItAravA mATe thoDIvAra mukavAmAM Ave che. tyArabAda bIjI llA dAvamAM pone pharIthI bIjA vekasapeyaranA mAdhAre vIsa miniTa mATe yuvADavAmAM aAve che. te pachI te badhA patone bahAra kADhI be nabanI jALIvALI te upara mukI nItAravAmAM mAne che ane chelle khoTIMga peparanI vacce mukI tenA para IstrI keravavAmAM Ave che. A prakriyAthI kAgaLanI akhatA dUra thAya che, kAgaLa para dhU, hApA ane anya mAdhyimo dUra thAya che tema ja gaDI paDI gayelA pad sapATIkaraNa paNa thaI jatuM hovAthI paDhonI gaDa ke saLa dUra thAya che. - - - - - - - megneziyama bAyakAbobI prakriyA ! matejAbIkaraNanI A prakriyA eka ja dAna,vALI che. ra3 lITara pANImAM 40 grAma megneziyama kAbabebe mogALI te dAva dUdhiyA ugamazI pANI jevuM na jAya tyAM sudhI kArba DAyokasAIDa vAyu pasAra karI taiyAra ka7 dAvaDa mAM baravAmAM aAve che. mukhyatA dharAvatI ane pANImAM zAhI bhavya hoya tevA paddhone vekaparanI madadathI temanA pravAhImAM vIsa miniTa sudhI rAkhavAmAM mAne che. tyArabAda te patrone bahAra kADhI bloTIMga peparanI madadathI sukavI tenA para thatI keravavAmAM cAve che. A prakriyAmAMthI pasAra thayelI pranonA kAgaLanI makhyatA, pILA vagere dura thAya che, sAthe sAthe tenuM sAyuSya pa vadhI jAya che. 5) nI thayelI prato mATe lemInezana prakriyA : samayakhA vaheNanI sAthe sAthe kAgaLa upara paNa bAhayAbhyatara kAraNosara asara thatI hoya che. samaya jatA hastapanonA kALa baraDa banI jAya che, to kayAreka tUTI para jAya che. mArI hastanone dhaNI jAcavIne 16. ena, pR.11-112. For Private and Personal Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 172 upayogamAM levAtI hoya che. haratApanalakAromAnI mArI jIrNa thaI gayelI pratone jo lemInezana prakriyA dhvArA amArakAma karavAmAM Ave to mAyuSya vadhI jAya che. lemInezana prakriyA be prakAre thAya che ? (1) hAthathI karavAmAM bhAvanI prakriyA - henDa lemIna ane (2) mIna lemInekha prakriyA. mA lemInezana prakriyAmAM 2, esITona, selyulojha ekITa phoIla temaja TIsyu peparanI jarUra paDe che. je hastapratonI zAhI esITonI hoya e ja lemInezana prakriyA thaI che che. mATe temane prakriyA karatA pahelI rUe esITonanI madadathI tenI cakAsaNI karI levI jarUrI hoya che. nDa lemInestanI prakriyAmAM harakhanA 5nA kada karatA moTA kabA be selyulojha esI8 dha ane be TIsyu pepara levAmAM Ave che. Tebala paranA kAca upara eka TIsyu para mukI e yara selyulojha esIsTa koIla mukavAmAM Ave che. tenA para lebIneTana karavAnuM hoya te panma athavA sA DAmone goThavavAmAM Ave che. tyArabAda tenA para selyulojha eTa tenA para TIsyu pepara mukavAmAM Ave che. yA pramANenuM veba taiyAra thayA pachI eka hAtha vaDe cA vebane dabAvI bIjA hAthe tenA makhyamAMthI cheDA tarapha jhaDapathI merITana lagAvavAmAM cAve che. tyArabAda dhImethI mA kApI rakhAne ulaTAvIne mukavAmAM mAve che. temAM bIjI bAju para merITana lagAvavA mATe pharIthI mAM ja prakriyA karavAmAM aAve che. A rIte taiyAra thayelI hastapAtane dabANa mApavA mATe che vekapeparamAM macchI dAbavaitamAM dabAvavAmAM aAve che. pAnAthI pa sapATa bane che. A rIte taiyAra thayelI lemInezana prakiyAvALI pratanI cAre bAno vadhArAno bhAga kAna vaDe dhImethI kApI levAmAM Ave che. 17. ejana, 5 135-13. For Private and Personal Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 173 grIna lemInezana prakriyAmAM vemba banAvavanI prakriyA hAtha vaDe teyAra patI lemInezananI prakriyA jevI ja che. hemAta keTalo ja che ke mA prakriyAmAM meciTona DrAvaNano upayoga karavAmAM mAvato nathI paraMtu patrone mInanA rolamAM vyavasthita goThavI ne yogya dabANa ane garamI mApavAmAM Ave che,18 joke A prakriyA thoDI mA~dhI paDe che, bhAratanA rASTyi mabhilekhAgAramAM mazIna lemInezana padhdhatino upayoga thAya che, hastaprato para paDa caDhAvavAthI ghaNAM vo sudhI te jALavI zakAya che. prato sahelAIthI vAMcI zakAya che. baraDa thaI gayelA kAgaLa dharAvatI prato mA prakriyA pachI tUTI jatI nathI, tenA para raMganI temaja bAhaya vAtAvaraNanI mAra thatI nathI. gujarAtanA sAjanA vimAna moTAbhAganA hastaprata bhaMDAromAM pustakonA saurakSANa ane jALavaNI mATe prAcIna rItono ja upayoga karavAmAM Ave che. moTAbhAganA bhaMDAromAM bhejavALI havA ke bahAranI jIvAto pradma na karI ke te mATe kabATo temaja bhaMDAra baMdha ja rAkhatA hoya che. jayAre odhana saMsthAyo ke vidyAkIya saMsthAo sAthe saMkaLAyelA keTalAka hasta talaiMDAromAM have mAdhunika padhdhoi dhvArA surakSANa ane jALavaNI mATenA prayatno tharU thayelA jovA maLe che. keTalIka sarakArI ne mAnavI sa~sthAonI mAdhunika prayogazALAomAM hastapratonI jALavaNI mATenI vividha prakriyAmo karI mAvAmAM ve che, gAma chatAM tena sukho aa2aa sa~cAlita hastapratabhaMDAromAMnI hastAto vadhAre lAMbA samaya sudhI sacavAI rahe te mATe vA` pahelAM tenAcAyone dISTithI vicAreluM. tenaLaMDAro khAsa karIne vadhAmAM cAra mAsa sudhI khAsa kAraNo niA molavAmAM AvatA nathI, vAtAvaraNamAMno bheja hastapratone nukasAna karatI hoya che, bhedanI asarathI phUga utpanna thAya che, hastapratonA pAnAM ekabIjA sAthe oNMTI jatA hoya che, hastAMtaEDAro vAraMvAra mullA rAkhavAthI bahArano bheja 18. mezana, pR. 127- 13 0. For Private and Personal Use Only Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 174 temAM dAkhala thAya to hastAto nukasAna pAme mA khyAlathI bhaMDAro baMdha rAkhavAmAM cAvatA hoya che. uMbA samaya sudhI hastapratabhaMDAro kheMdhabAraNe rahetA hovAthI hastapratanairomAMnI dhULa, kacaro vagere grApha karavAnI jarUra ubhI thAya che. vakhAtu daramyAna thoDIpaNI bhejavALI havA pravezI hoya ne hastapratone sara thayelI hoya to mAvI prato vadhAre nukasAna na pAme te mATe me tApamALA garama vAtAvamAM rAkhavI jarUrI bane che, taduparAMta pustakamAM javAto utpanna na thAya te hetusara kabATomAM dhoDAja ke anya vanaspatio ke goLIyo mukelI hoya te badalavAnI jarUraUbhI thaI hoya che. hastapratabhaMDAromAM hastapratone vyavasthita rAkhavA mATe upayogamAM lIdhelA pATImADAM, bRdhna, dAnDA, kabATa vagere nukasAna pAmyA hoya ke kharAba thayA hoya to tene badalavAnI jarUra paNa ubhI thAya che. mA bahu kA koI eka vyakita mATe karavuM akaya temaja sagavaDatAbharyuM hoya che. mAthI ja kuLa tainAcAryone vagatu pachI hatone tApamAM rAkhavA temaja tene vyavasthita karavA mArgo uttama divasa kA ki kala paMcamIne gaNAvI mA tithine nipkSmI' tarIke moLakhAvI,19 mA divasane dhA mika tahevAra sAthe sakaLI laI jJAnaDAromAMnI hastapratonI jALavaNInuM mahatva samajAvI tema prajAne jJAnabhakata ane sAhityasevA tarapha doravAnuM kArya karyuM che. prAcIna samayamAM mA divase teno vrata sAdi svIkArI jJAnaronA mA puNyakAryamAM bhAgIdAra banatA, mA divase jeno jJAnabhaMDAromAM jaI kacaro vALIne baeNMDAra sApha karavAthI mAMDI hastapratomAMno beja dUra karavAnA hetusara tene thoDIvAra mATe khullA chAMyaDAmAM mukatA, maoNTI gayelI pratone yogya mAvajatathI upADatA ane kabATomAM rAkhelI dhoDAvA jevI vanaspatikSo ke tenA bhUkAnI poTalIyo badalatA. keTalAka zrImaMta teno nipUjAnA bahAne bhaMDAra mATe jarUrI sAdhano paNa mApatA. paraMtu samaya jatAM jJAnapaMcamI'nA mA tahevAranuM mahatva dharyuM che, tenuM svarUpa badalAyuM che, atyAre to mA tahevAra lagabhaga nAmazekha thaI gayo che, mAma chatAM keTalAka zradhdhALu o A tahevAranA mULa uThyo bhUdhIne mAne hastapratabhaMDAranI hastaprata pothInI pUjana vidhi karI ItizrI mAne che. 20 19, pAnaoNdha 3 mujaba, pR.116, 20. rama Nika vijayajI, sapA, AnIjali, sAgaccha jaina upAzraya, vaDodarA, 1969, pR.5. For Private and Personal Use Only Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 175 silvara krA M., vaMdA { ' T * ** , , - , : che che - udhaI 1 . * * A : AA : (1; For Private and Personal Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassaga sul Uyd u m www.kobatirth.org Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra cAmola lyumIgezana cembara - - * kapa vekyuma kyumIgezana cembara For Private and Personal Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org a. tejAbI karaNanI prakriyA ( DI. eNsiDIkezana) For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 177 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 178 IN PERALADIN .. . A 4! . WS . 1 Ye t u H219 Chapliziet y B211 For Private and Personal Use Only Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 800000000000000000000 8 8000000000000000003 3 88 8 3 2 . 8 8000000000000000008 8 8xooOOOOOOOOOooooooooo 8888888888888888 og 88 & 4 TR For Private and Personal Use Only Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 179 gujharAtamAM hastapratabhaMDAronI je saMkhyA jovA maLe che temAMnA moTAbhAganA baeNMDA2o jenadhonA vahIvaTa heThaLa sUcavAyelA jovA maLe che. gujarAtamAM hAla kucha jeTalA sthaLone nAnAM-moTAM gAmomAM 133 jeTalA jJAnabhaMDAro sacavAyelA che, jemAM ekAda kabATathI 22ka2Ine hajArothI saMkhyAmAM hastaprato sacavAyelI che. mA hastapratarthaMDAro tena sAdhusAdhvIonA adhyayananA hetusara sthapAyelA haze, jaina sAdhu-sAdhvImo eka gAmathI bIje gAma vhAra karatI vakhate rastAmAM cAvatA jaina vasati dharAvatA gAmonA jaina upAzrayamAM thoDo samaya viti letA. te samaya daramiyAna tema ja cAtumAranA sthAyI nivAsa daramiyAna jijJAsAvRtti dharAvatA ke saMzodhana ane lekhtavRttimAM rUci dharAvatA sAdhu-sAdhvImo graMthonuM adhyayana karI zake ane temanI lekhanakAe vega maLI ke te hetusara keTalAka nAnAM gAmomAM paNa AnacaMDAro sthapAyelA jovA maLe che. keTalAka zaheromAM jaina sudhonA bhUMDAro uparAMta zodhana saMsthAnomAM ne vviAkIya saMsthAmonA graMthAlayomAM saMgrahAyelI hastaprato sArI sthitimAM sacavAI rahelI jovA maLe che. mA bhaMDAromAM moTAbhAganI to kAgaLa para lakhAyelI maLe che. keTalAka iMDAromAM tADadIya hato paNa sArI saMkhyAmAM jovA maLe che. mA badhI ja to bhASA ne viAya vaividhyamAM aneka prakAre sAmyatA dharAvatI jovA maLe che. dareka baeNMDAramAM moTAbhAge sa~skRta, prAkRta, hiMdI, gujarAtI ane thoDI saMkhyAmAM pada ke anya bhASAonI prato jovA maLe che. jena uparAMta jainetara prato paNa ghaNI saMkhyAmAM prApta thAya che. viSayanI sAmyatA lagabhaga dareka bhaMDAramAM sAmAnya jovA maLe che, sacita prato paNa paNI saiAmAM prApta thAya che, khAsa karIne 'kalpasUta', 'haNIsUta', 'uttarAdhyayanata', 'rAso (carita kAmo, vagerenI pratomAM citro vizeSa jovA maLe che. anya racita pratomAM ekAda be citro maLI kuMvAnI saMbhAvanA paNa hoya che. ropyAdArI pratonI sarakhAmaNImAM suvarNakArI to videga jovA maLe che, keTalIka suNAkI prato tenI lekhanazailInI vizeSatAne kAraNe jANItI che. For Private and Personal Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18ii mA upaJta vimA, diyA, pathapATha vagere prakAranI lekhananI vividhatA dharAvatI pramoTuM pramANa paNa ghaNuM moTuM che. gujarAtamAM ane khAsa karIne amadAvAbA hastapratabaMDAramAM viziSTa prakAranI makhya hastaprato rahAyelI prApta thAya che. bhAratamAM judAvidA rAjayomAM paNa hastalipina kAra jovA maLe che. temAM paNa gujarAta ane rAjasthAna pAse je hastapatAhamRdhdhi che te kadAca anya koipaNa rAya pAse nahIM hoya. dakSiNa bhAratamAM tAjo2, aDiyAra, tivedaka, mAyasora, mahAcanApalAI uparAMta tirUpati kRta yunivarsiTI vagere hastapratAbaDAmAM tAmIla, netra, chUta vagere bAbAnI makhya tADapatIya prato prApta thAya che. mahArASTramAM pUnA bhAMDArakara morienTala insTiTyuTamAM vIra hajAra jeThI to che, jemAM tADapatrIya pratI vizeSa che. uparAMta Deikana kaoNlejamAM cha thI sAta hajAra ane sAnaMdAzrama murAlayamAM paNa sArI evI saMkhyAmAM prato asahIta che. manamAM royala eziyATIka sosAyaTI pAse 2 hajAra jeTalI prato che. kArbasa gujarAtI sabhA, bhAratIya vidmAbhavana, muMbaI yunivarsiTI, mAdhavabAga pAse lAlabAga jene pALA tema ja bIjA asaMkhya sthaLoe marAThI, ta, prAkRta, gujarAtI vagere bhASAnI hastaprato sArI evI saMkhyAmAM prApta thAya che. bihAramAM nAlaMdA yunivarsiTI ane mahilA rIsarca insTiTyuTa(darazAmAM sArI evI saMkhyAmAM tema ja paTaNA yunivarsiTImAM thoDI sakhyAmAM prato caNAyelI che. bihAranA A baMDAromAM methilI bhASAnI pranonI saMkhyA vadhAre che. baMgALamAM royala eziyATIka sosAyaTI, gavarmenTa saMskRta koleja, kalakattA yunivarsiTI, Itiniketana vagere aneka saMsthAmAM paNa ghaNI hanAno carADAyelI che. yAsAmamAM cAMdanI ane anya keTalAka sthaLoe hastapratavAhI maLe che. paMjAbamAM vedika hodhana saMsthAna, hoziyArapura ane paMjAbayunivariTI pAse paNa hanana vagADAyelI che. kAzimaramAM jammu ane anya sthaLoe sArI evI saMkhyAmAM pratA prApta thAya che, jemAM bhUpatIya prako paNa jovA maLe che. For Private and Personal Use Only Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 181 rAjasthAnamAM jesalamera, jodhapura, bIkAnera, jayapura, uparAMta bIjA aneka nAnAM moTA sthaLoe hanamatAmaMDAro jAvelA che. jemAM alaga mato parADAyelI che. jesalame zAnabaDAromAM pAMcaso jeTalI vADamatIya e dasa hajArathI paNa vadhAre khyAmAM kAgaLa para lakhAyelI pratonAvAyelI che. munizrI puNyavijayIe temanA sahAyako sAthe I.sa1950-51 mAM yA udhArane vyavasthita karyA hatA. jodhapuramAM mahArAjAnA hastAramAM mAtra ne lagatI doDhasothI paNa vadhu saMkhyAmAM hastajano che. bIkAnemA mahArAA DAramAM lagam coda hajAra jeTalI prato che. A uparAMta bIjA vAsI sthaLoe jJAnabhaMDAro AvelA che. keTalAka vyakitagata homa para paNI hastaprato saMgrahIta thayelI jovA maLe che. zarada nAhaTA nAmanA eka vidhvAnanA mata sAtamAM paNI saMkhyAmAM prato racavAyelI che. bhAratamAM eka paNa zAca evuM nahIM hoya jethI saMsthAkIya ThA2 ke enaDAra astitva na hoya, temAM paNa gujarAta ane rAjasthAnamanA bhaMDAra jeTalI sthA kadAca bIjA koI paNa rAjayamAM jovA nahIM maLe. gujarAtamAM solaMkI kALanA judA judA sthaLoe viA. La zAnArI sthApavAno samartha kALa hato. e samayamAM eka nAthAyome pAcha jirAta bhAna, dhoLakA, vijApura, pAlanapura, hArIja, tharAda bere sthaLoe rahIne paNa dhonI racanA kare. eka lahiyAyone sAthe rAkhI madhya ratho lAvelA. zrImaMta na game paNa A pravRttine sArI evo ne mApelo. rAjasthAnanA jesalamera vagere nabaDAromAMnA moTAbhAganA hastalikhita rayo pAza, khaMbhAta yAdi gujarAtanA judA judA sthaLoe lakhAyelA, ne pAchaLathI koI rAjapnArI kAraNosara tyAM joDAyA hovAnuM manAya che. tyAre jelameramA ne tADaMIya saha che temAMnI eka anumAri jeTalI prato khaMbhAtanA eka kImata sidarahaye potAnA dhanathI lagAvelI. mAnabhaMDArInA sAvatrika lekhana ane bdhi karavAmAM pAlsa, pAna tema ja gujarAtanA anya keTalAka sthaLone paNo moTo kALo gaNAvI zakAya. ane temAM paNa vApawA A prAcIna sAhityanA vArasAne rahIna karI sAcavI rAkhavAno yA na mALe jAya che. For Private and Personal Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 182 gujarAtamAM Aje judAMjudAM sthaLone je hastapratarthaMDAro vidhamAna che temAM pAza, khaMbhAta, amadAvAda, surata, pAlitANA vagere sthaLonA bhaMDAro jiga ullekhanIya che. jo ke vidhvAnone mA laiMDAronuM mahatva mAje neTaluM samajAryuM che teTaluM kadAca cogaNIsamI sadImAM nahotuM, gujarAtanA bhaMDA2o te samaye lagabhaga sAta sthitimAM ja hatA. bhaMDAromAM kayA kAma graMtho che tenI paNa jANa koIne nahotI. paradezI vikhyAnoye cA paiMDAronuM saMzodhana karavA mATe ghaNo ja parizrama uThAvelo che. I.sa. 1892 nA jUnamAM karnala ToDe pATaNanI mulAkAta lIdhI te samaye sau prathama temane pATaNanA jJAnama~DAronI magastya samajAI, temana pachI mA bhaMDAronI mulAkAta lenAra 'rAsamALA'nA katA gelekajhAnDara kinloka phorbsa hatA. gujarAtanA ItihAne lagatI keTalIka pratonA sTona mATe temaNe mA bhaMDAronI mulAkAta lIdhelI ane tenAthI prabhAvita paNa thayelA, vaDodarA rAjaya taraphathI DaoN.buhalare I.sa. 1873 ane 1875 mAM be mulAkAto lIdhelI. te samaye pATaNanA keTalAka iMDAronI durlabha pratimonI yAdI paNa temaNe taiyAra karelI. temanI ma yAdI e tyAMthI maLelA eka patrakane mAdhAre temaNe eka ahevAla rajU karyo hato, tenA mAdhAre muMbaI sarakAre DaoN.cAra,jI,kaMDArakarane pATaNanA baiThAronI mulAkAte mokalyA. tyArabAda vaDodarA rAjaye I.sa.1892mAM po,maNilAla na. vivedIne pATaNa mokalyA temaNe laganga dasa hajAra pratonI yAdI banAvI I. 1893mAM muMbaI sarakAra taraphathI pro, piTarzanane paNa bhaMDAronI pratonI yAdI mATe pATaNa mokalavAmAM AvyA. temaNe lagabhaga 200 jeTalA tADapatI pustakonI yAdI taiyAra karI, paraMtu cA chUTAchavAyA thayelA prayatno bAda I.sa. 1915mAM vaDodarA rAjya taraphathI sI.DI.lAlane mA baeNMDAronI tapAsanuM kAma soMpAyuM. temaNe munizrI kati vijayI e temanA ziSyonI madadathI bhaMDAranI pratyeka pratane tapAsI tenI vistRta yAdI taiyAra karI. temaNe je varNanAtmaka sUcipata taiyAra karyuM te deza-videzanA aneka vidhvAnonI iMsA pAmyuM. muninI puNyavijayajIne paNa pANanA vaMDArone tema ja jelameranA UMDArone vyavasthita karavAnuM gIratha kArya upADeluM, tenA sakSito paNa taiyAra karelA, mAne pATaNanA baiMDAronAM sUkSmadro vyavasthita svarUpe prApta thAya che te A bvAnonA purugAdI ja sAthIna che. For Private and Personal Use Only Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 183 cAne to pATaNa uparAMta lIMbaDI, amadAvAda, vaDodarA, naDiyAda vagere sthaLonA keTalAka bhaMDAronA sUSito prasidhdha paNa thayA che. keTalIka sthAyo mAvA sUcipato taiyAra paNa karAvI rahI che. grAma chtAM mAne paNa jenapo khvA2A U~cAlita dhaNA hastapratabhaMDAronI hastapratasAmagrI sUcipatronA mabhAve mata sthitimAM saMgrahAyelI rahI che. agAu ' jinaratna koma nAmano sUyagraMtha prasidhdha thayelo, temAM hastapratonI vistRta sUci ApavAmAM navelI che. paraMtu jayAM sudhI dareka hastapratamaDAnuM vyavasthita sUcipata taiyAra na thAya tya sudhI hajItono ziSya upayoga thavo kaya nathI. amadAvAdanA sahebana sa~syAmonA ane vighAkIya sa~sthA sAthe saLAyelA hastapratamahAronA sUcipato prasidhdha paNa thaI gayA che keTalAka prasidhdha thavAnI taiyArImAM che, mA sUkSitone AdhAre odhako je te saMsthAmAM jaI temane joItI prata meLavI zake che. paraMtu sAthe to jena jJAnabhaMDAronuM citra tenAthI ulaTuM ja dekhAya che. samadAvAdanA hastapratabhaMDA2o vinA adhyayananA yAdhAre ge tAraNa para mAvI zakAya che ke gujarAtamAM jena saidhonA phreMcAlana heThaLanA tamAma jJAnaDAro moTebhAge baMdha (sthatimAM ja 2AkhavAmAM cAve che, tenA kabATonI ke mukhya dhvAranI cAvIyo ne te drunA phrsTI pAse ja rahetI hoya che. sodhakone ke sAdhusAdhvIyone hastatanI jarUrI ubhI thAya tyAre pUmajUrI meLavyA bAda ja bhaMDAra kholI mApavAmAM mAve che. odhana saMsthAo ke vidhAsaMsthAno sAthe kaLAyelA hastaprata bhaMDAromAM mA sthiti nathI, tyAM niyata samaya mATe kAma karanAra karmacArI hAjara ja hoya che je hastapratonI vyavasthA, goThavaNI, saMcANa, jALavaNI tema ja lokone jarUrI to meLavI mAmavA sudhInI nekavidha kAmagIrI karatA hoya che. mA hastAMtamahAromAM paNa pratone to bUtha kabATamAM lAkaDAnA DabbAmomAM ke kapaDAnA baMdhanamAM ta rIte bAMdhIne rAkhavAmAM mAnI hoya che, teno hetu hastapratone vadhAre lAMbA samaya sudhI sAcavavAno e jarUra paDe odhakone sApavAno che. keTalAka tema jJAnalaiMDAromAM hatone vyavasthita karavAnuM, rajisTara taiyAra karavAnuM ke sUcinsTIyobanAvavAnuM vagere kAmo anya vidhvAno For Private and Personal Use Only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 khA teyAra karAvelA jovA maLe che. keTalAka hastapratIDAmAM no vadhI je sthitima prato ramADAyelI che e ja sthiti mATe paNa jovA maLe che. e vyavasthita karavAnuM kAma paNa thayeluM jovA maLatuM nathI. prato meLavavA mATe mAtra hastapratonI yAdIno ja AdhAra rAkhavo paDato hoya che. mA kAma nahIM thavAnA eka kAko haze, jemAM cA kAma pAchaLa to kharI, samaya athavA to tene vyavasthita karAvavAmAM vyakitagata prayatno karanArI e agata rasa dharAvatI vyakitano abhAva vartAya che. amadAvAdamAM jene dhonI mAlikInA jJAnabhaMDAranI hastaprato davA eka cUspida yunikeTaloga) teyAra thAya to amadAvAdamAM koI eka prata kayA kayA grAnaDAramI che mAhitI codhako ke vidhvAnone tarata ja maLI zake. paraMtu jayAM sudhI rAnabhaMDAronI hastapratono upayoga jema bane tema yocho thAya DuM saMkucita mAnasa rAmAna dharAvato rahe tyAM sudhI mA kAma zakaya na banI zake. baMDArone vyavasthita karAvavA tema ja tenA pito prApti karAvavA mATe jatA varga vyavasthA ane vicAraNA nAkho. karIne mA bhaLIratha kArya upADI levAno samaya pAkI gayo che. mAre paNa mAvA hastapratamahA gAmamAM ke zaheramAM astitva dharAve che tenI jANa sAmAnya vyakitane hotI nathI. cothakone paNa koI prata meLavavA pakSo ja puruSArtha karavo paDato hoya che. tyAre jodhAnA kole e parivaktA mAvatI gayA che. samaya tema kAma kare ja jAya che. kALanI gatAmAM makhya bahumUlya to mAtra gAyelI sthitimAM ja nAza pAme te pahelAM codhakone mAthI kAna karI zakAya teTalo vadhAre upayoga karAvI levI jarUrI che. zakaya teTalI anyanI pratonI mAIkrophilma ke kema nakalo karAvI tene saMzodhanAdhe khullI mukavI jarUrI che. hastapatabhaMDAromAM sacavAyelI prato upayoga vinA ja nAza pAmaze to sApapUrvajoe mAja sudhI je kALajIthI yA jhAnanA vArasAnuM jatana karyuM che tenuM ala adA karavAmAM rAjana samAja pAchaLa, rahelo ja gaNAze. For Private and Personal Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ma.na. 1. 2. .. .. " .. .. t. 5. rUpa vijayagaNi jJAnabhaiDAra (helAnA upAzrayI jena jJAnabaiThAra) jaina prAccha vyiAbhavana hastapratarthaMDAra paM.zrI vIravijaya ne upAya durgA hastapratAra bAtacaMdra jJAnabaeNMDAra 1. vijayAdAnasUri jJAnabhaMDAra vijayanemisUri jJAnabhaMDA2 zailI jena upAya jJAnabahAra 11. huM chuM 13. 14. www.kobatirth.org 14. - 52 Ti amadAvAdanA hastapratIbaMDAro ne tenI hastapratISyA :: taspara lAlabhAI dalapatabhAI bhAratIya saMskRti vyAmaMdira bho.je. madhyayana-pena ddhAna jarAta vyApITha graMthAlaya jarata pIra mohammada zAha daragAha. hastatasaMgraha dayA vimalasUIino devAnA pAnano stAnabhaMDAra sAcAlI vijayanitIsUcivazrI na cetAmbara pustaka liga dRSTa, hastapratanabaiThA2 A upAyano baiThAra ma vidhAlA graMthama~ThAra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only hastaprata saMkhyA 5 532 9,35. 691 2,000 4,031 14,50 3.5 2,000 1,400 5,000 20,000 6,000 3,000 185 1,500 2,400 -: 2 : Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - 180 2,07 thI rAri e baMDAra 17. mahAvIra ne ArAdhdhA kendra - kobA sArAbhAI phAunDezana cAhasthAna 50,000 For Private and Personal Use Only Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -:: 2 daLa sUci :: pusta ko : gujarAtI e.ema. ko, kahevarAma kAzIrAma zAstrI, catura jiyajI, pApA. na mAnmAnaMda rAmA, bhAvanagara bhAtIya pAka rAmI !!, ke.eca.trivedI kRta anu yunivariTI graMtha nirmANa borDa, amadAvAda, 1975. gujarAtI hAlatonI saMkalita yAdI : sane 1% vadhInI, gujarAta nAkayulara sosAyaTI, amadAvAda, 1949, dhAbaDInA jena jJAnabhaMDAranI hastalikhita patnionuM sucIpa, mAgodaya samiti, mumbaI, 1928, puNyavijayajI zradhdhAMjali - viki, na mAtmAnaMda bhA, bhAvanagara, 1994. (mAtmAnaMda prakAra vire gAMka, 5.75, aMka 3-4, jAnyu.- 1904). vAratIya nena zramaNaraphati ane lekhakaLA, sA2AbhAI mahilAla navAba, amadAvAda, 1% 6. pAlkanA kAnabhaMDA2 ane bhAratIya sAhitya, bhogIlAla laheracaMda bhAratIya sarakRti sthAna, pATaNa, 1981. amadAvAdano paricaya gujarAtI sAhitya saMmelana, amadAvAda, 196, gujarAtanuM pAbagara amadAvAda, gujarAta vizcAsabhA, amadAvAda, * puNyavijayajI, bhogIlAla porA, ratnamaNirAva bhImarAva joTe, ratnamaNirAva bhImarAva joTe, - ramaNIkavijayajI, rApI, cAnIja li. pUjaya munizrI ya vijayajI jivAba , sAgara gaNya na (pAzraya, vaDoda2, 1869, For Private and Personal Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 108 2sikalAla choTAlAla parIkha, saMpA, rUtarAno rAjakIya ane sAMratika ItihAsa rasikalAla cho. roSa ane hariprasAda zAstrI kuna saMpA. bho.makhyayana-sodhana vidhAbhanna, amadAvAda, 1974 rasa jamInadAra, InDiAya zAstra, gujarAta vidyApITha, amadAvAda, 1976. ro. jamInadAra, lAlacaMda AvAnadAsa gAMdhI, kimala bhAmika, mukhya eziyA : bhAratIya saMpatinA parizmAM, gujarAta yunivarsiTI, amadAvAda, 1977 etihAziha hemarAha, prAmya vidyAmaMdira : mai, yunivarsiTI, vaDodarA, 1963, prAcIna kalA-phalmionA jaja ane saMbhALa mudiDA nAnI kRta a* cAThAlaya khANa, vaDodarA, 1981. kurIvara dalapatarAma hastalikhita pustakAhanI , gujarAta bAkayulara sosAyaTI, amadAvAda, 100. hIrAlAla tibhojadAsa pArekha, hi -dI dayAla bhArgava, capa, amo pahilipi tathA pustako DA pAsANa e pratiraMvAra, bhAratIya rASTrIya abhilekhAgAra, dilhI, 1960, gArIkara hIrAcaMda jhA, bhAratIya prAcIna lipibAlA, 3nI e sanIrAma manoharalAla, dilhI, 1959, For Private and Personal Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 18 mayulAla gupta, prAcIna bhAratIya vidyAre evaMma kalAke, nAgapu2, 1978, pAlipi vijJAna, rAjasthAna hindI veda akAdamI, jayapura, 1968. sa , - enasAyakalopeDiyA amerikAnA, va.8, 241-24s. sAyakalopeDiyA briTAnikA : makopeDiyA, vo 10, pR.96-976. kasturacaMda kAlIvAla, giyAuddIna e.desAI, na tha bhaMDAra Iba 2AjasthAna, zrI dirabara bena tiraskAra zrI mahAvIrajI, jayapura, 194che. -8 phora IslAmIka iniMga Ina InDiyA, pabidhAna DIvIjhana, nyudilhI, 1908. kujhana enDa resTorena moDa gADAivala meTIriyalsa, esko, perIsa, 1973. yazapAla kathapAliyA, For Private and Personal Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1I gujarAtI kanubhAI zeTha, - kanubhAI vAha, kAntilAla somapurA, kezavarAma kA. zAstrI, cAlI majamudAra, gujarAtamAM hastaprata nathabhaMDAro' para, pu.21, aMka-10, mokaTo. 1980, pR.68-674. 'prAcIna jJAnabhaMDAramAM vaparAyelI lekha sAmagrI ane polI', rAjakAra, 5-1, aMka-1, eprila 1986, pR. 329, "bho che. vidyAbhanna purAtatvavAha H eka paricaya', budhdhiprakAza, .112, ekajAnyu 1945, 5031 "amadAvAbo saMskAra - vAraso', svAdhyAya, 58, aMka-1, mokaTo. 1970, pR.14-00, 'savAya gujarAtI sara elekajhAnDara kopasa', gujarAta : dIpotsavI aMka, vi.saM. 2025, 5.45-50, 'hastalikhita graMtha hityanuM vegA', gujarAta rokta maMDaLa-vemA 7i, 5.19, caka-, Do.1957, pR.58-54. 'bhAratanI hastaprata saMpatti, tatvanuM smA hiA, (pAlItANA, vadhamAna na peDhI, 1972), vibhAga-2 uttarAI, 585-86. * lekhanakaLA ? tene udhyama ane vAsa, kumAra 22, aMka-6, sagA -258, na 1945, 5,32, 135-13 6. "mAgamabhAkara yunikI puNyavijayajI', kumAra, 58, aMka-2, phebru.1972, 5.42-4, 78. jaTAzaMkara zAstrI, jina jeTalI, dattAtreya pAMdurabArakara, dhIrabAI parIkha, For Private and Personal Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra narmadAzaMka2 TUMbaka2Ama bhaTTa nani mAcAya, puNyavijayajI, puNyavijayanI puNyavijayajI, puNyavijayannI, puNyavijrayI, pravINa sI,parISa, www.kobatirth.org 8 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tADapatIya hastalikhita jela jJAnaLaMDAro', khaMbhAtI sAskRtika darzana, (khaMbhAta, 1976), } 175-189 vAdhelAkAlIna jena hastapratonuM svarUpa ane lekhanakaLA', svAdhyAya, pu.21, ekanja, me 1984, pR.247249. 191 'gApaNA jJAnabhaMDAro', budhdhiprakAra, pu. 14. aMka-12, Dise. 1959, pR.356358. sApaNI aca thatI lekhanakaLA ane temAM sAdhano, purAtatva, pu1, saika4, mAgADha haiM, 1909, pR.419-433 * eka eMtihA ki jaina pusti', purAtattva, 1, maika-1, sAba a,1998, pR.61=00 . 'pATaNanA jJAnabhaMDAro', pATaNa jene maDaLa suvarNa jayaMti mahotsava baeNMka, pR.241-244. CODANO WA KIDA * hastalikhita graMtho ane prAcIna jJAnabaiMDAro', carotara graha bhAga-1; puruSotama zAha ane cakAnta zAha kRta samA, (carotara vagraha 8, naDiyAda, 1954), 4424431. bhAratanI prAcIna lipiyo', svAdhyAya, pu., beMka-1, mokalo, 1971, pR.36-44, prAcIna jaina sA hitya pradarzI', pustakAlaya, yu.6, aMka-2, phebru.1931, }.78-81, For Private and Personal Use Only 'phArbsanuM jIvaMta smAraka gujarAta nAkayulara sosAyaTI', budhdhiprakA, yu.112, geMka-1 1, nave.1965, pR.371-374, 382, Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 12 - bhogIlAla sAMDesarA, bhogIlAla sAMDesarA, bhogIlAla sAMDesarA, bhogIlAjADejA, bhogIlAla .caDe, "mAgamaprabhAkara munizrI puNyavijayajI', svAdhyAya, 5.8, saMka-4, maga,1971, pR.534-536. 'itihAsa e cA hikhA tANAvANA', labdhiA , .111, aMka-4, eprila 1964, 5114-120, "bhAnA graMthabhaMDA2', budhdhiprakA, 5-11, aMka-5, me 1963, 5,16-165. "rAja2AnI hastaprata samRdhdhi, rAta ? dIpotsavI aMka, saM.2041, levibhAga, pU.1-11, ane sAhityamAM cokta - eka daSTi', budhdhikAra, 5-124, aMka-3, mArca 179, pR.97. "pAjA baMDAra', mAra, 5-18, aMDa-4, ge meka-28, eprila 1941, 5136-12 9. "solaMkI yuganI zI ane saMskRti , hiA2, 5-111, aMka-12, Dise. 1964, pR.24-12 . jena jhAnabhaMDAronI utpatti ane vikAsa mate hAlanI sthiEURi di ', pustakAlaya, 5.5, aMka-5, me 170, puravaNI pR.-18, *pAnA jene mAnabhaMDAra', pustakAlaya, 5.5, aMka-1, me 1940, puravaNI pU.19-29. 'hastapadmiA e gura pradezanI rakRta hastapana saMpatni, gujarAta dIpotsavI eka saM.20, lekhavibhAga, pR.27-22. bhogIlA. jADejA, bhogIlAla sAMDesarA, makhamAI bhAyamIna, maganabhAI jI.amIna, maNibhAI I prajApati, For Private and Personal Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir madhusUddha pArekha, rasikalAla cho. parIkha, lAlacaMda lgavAnadAsa gAMdhI, lAlacaMda zavAnadAsa cadhiI, vibhUtibahena bhaTTa, "hAba carita, budhdhipakA, 5.112, aMka-11, nave.196pa, pU363-170. sI.DI.dalAlane abhinaMba, buddhiprakAza, 5.9, aMka-12, Dise. 1962, 5.354-355. ApaNA prAcIna jJAnabhaMDAro', elDi rika lekhama, (ma.sa.yuni., vaDodarA, 1963), 348-359. salamera jJAnabhaMDAranA saMsmaraNo', tihAddhi lekhADa, (ma.sa.yuni., vaDodarA, 1963), 537-391. 'gujarAtanA mukhya pAnabaMDAro', vidhApI, pu.18, aMka-4, julAImara.19875-68. bho.je.dmiAbhananI hastapratomAM vikhyA, rAjakAra, 5-1, beMka-1, eprila 1986, 5.4 5. nA hastalikhita donI jALavaNI', pablikA, 5,109, aMka-9, sapTe. 1962, 5.27-39, "zAnasaMsthA ane saMpasaMsthA tathA teno 5yoga', baddha ciMtana - 3, (5Dita sukhalAlajI samAna samiti, amadAvAda, 1957), 593 979, vijUnane bhada kalAla kAlidAsa janI, sullAla, hauisAda zAstrI, 'gujarAtanA sAMskRtika ItihAranI sAmagrI, buddhimAna, 5.110, aMka-2, mArca-1967, 5.92-94. haripada hAjI, 'vono vAraso mane enI jALavaNI, budhdhimaka zi, 5.111, aMka-2, eprila 1944, . 21-124. For Private and Personal Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra dI agaracaMda nAhaTA, aMgaracaMda nAhaTA, kasturacaMda kAlIvAla, ke.eca. dareravarana, baralAla nAhaTA, *grejI mAra,sI, guptA, kasturacaMda kAlIvAla, bI.bhaTTAcArya, www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 191 'jesamaeNra ke gAnaDAra', magaracaMda nAhaTA cAra bhaivaralAla nAhaTA, zAnodaya, pu.6, Dise, 1949, * hastalikhita jaina graMthaAra, jena sa~skRti cAra rAjasthAna,narend mAnAvata,caMpA, (rAjasthAna prAcya mahala, jayapura, 1975), }.276-284. ( nibANI bloka, varbsa 2, kaiMka 4-7, eprila-jUlAI 1995), * rAjasthAna ke jena grantha rauMgrahAlaya', rAjasthAnakA jaina sAhitya, megaracaMda nAhaTA mAra anya saipA., (prAkRta bhAratI, jayapura, 1970), pR.3-284. bhArata ke pAMDulipi coka jvANa', gurU ya vAna, yu.1, TUMka-1, jUna-1990, }**7-84. 'jena lekhanakalA', rAjasthAna phA jena sAhitya, ageracaMda nAhaTA bora anya ropA, (prAkRta bhAratI, jayapura, 1997), pR.392-43 * 'hAu Tu phAITa vhAITa mes', InDiyana sAkAIvjha,pu,8, eka-2, jubA I (Do, 1954, 6.122-125. * ImporTanA maoNpha dha jena graMEDArsa', mahAvIra jayaMtI smArikA, cenasukhadAsa nyAyatI pAka (2AjasthAna jaina bho, jayapura, 1962), },124-140, For Private and Personal Use Only 'velsa ca gujarAta Ina menyuphIsa', gujarAta sacodhana maMDaLa - temA ki, pu, aika 23, eprila-jhulAI 1946, pR.125-126, Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir For Private and Personal Use Only