________________
માણસ એક સંવેદનશીલ પ્રાણી છે. તે લાગણીઓને ગ્રહણ પણ કરે છે અને લાગણીઓને વ્યક્ત પણ કરે છે. વ્યક્તિને મળીને અથવા વ્યક્તિનો સંપર્ક કરીને અને ક્યારેક તો વ્યક્તિને મનોમન યાદ કરીને પણ તે પોતાની લાગણીઓ ઉતારે છે.
કોઈપણ વ્યક્તિ પ્રત્યે સારી અથવા નરસી કોઈ પણ પ્રકારની લાગણી ઉતારવી હોય અને ધારો કે તે વ્યક્તિ ગેરહાજર છે ત્યારે તે વ્યક્તિની આકૃતિ કે પ્રતિકૃતિ કે એવી અન્ય કોઈ ચીજનો આશ્રય લેવાય છે. - સ્વર્ગસ્થ વડીલના ફોટાને હારતોરા અને પ્રણામ શા માટે
થાય છે? • મનગમતા ક્રિકેટરના ફોટા ઘરની દિવાલ પર શા માટે
ટિંગાડવામાં આવે છે? • કોર્ટ કચેરી, સરકારી સ્થાનકો કે સ્કૂલમાં રાષ્ટ્રપિતા ગાંધીજી,
શહીદ ભગતસિંહ, સુભાષ બાબુ કે નેહરુજીના ફોટા, બાવલા કે બીજી રીતના પ્રતિકો શા માટે મૂકવામાં આવે છે? • દશેરાના દિવસે રાવણના પૂતળા બનાવીને તેનું દહન શા
માટે કરવામાં આવે છે?
થોડા વરસ પૂર્વે મુંબઈના એક પરા વિસ્તારમાં બાબાસાહેબ આંબેડકરના પૂતળાને કોઈ દુષ્ટ માણસે ચપ્પલનો હાર પહેરાવી દીધો હતો. પરિણામે રમખાણો સર્જાયા અને મહાનગર સજ્જડ બંધ પાળવો પડ્યો. એક પૂતળાની તાકાત કેટલી? બે ચપ્પલથી મુંબઈ બંધ જેટલી!
એક લૌકિક નેતાના પૂતળાનું અવમૂલ્યન જો તોફાન સર્જી શકે તો લોકોત્તર તીર્થંકરની પ્રતિમાજીનું પૂજન કોઈ વિશિષ્ટ લાભ કેમ ન કરાવી શકે ?
ગાયના પૂતળાને કોઈ ઘાસ નીરે નહીં અને પૂતળાની ગાયને કોઈ દોહવે નહી તે વાત સાચી પણ ગાયના ઉપાસક તેને પણ પગે (વિચારોની દીવાદાંડી)
(૩૩)