________________
આ જીવનનું મુખ્ય ધ્યેય ગુણવિકાસ છે. એ સમજાશે પછી enjoyment ને બદલે enlightment નું લક્ષ્ય બંધાશે. ઉત્તરાયણ : જીવોના જીવનમાં મોટી ખલેલ ઊભી કરે તેવા કોઇપણ ખેલ વિચારણા માંગી લે છે. પતંગોત્સવ પણ આજ કારણે વિચાર માંગી લે છે. ઉત્તરાયણ પતંગોત્સવ દરમ્યાન અને તે પછીના દિવસોમાં હજારો પંખીઓની પાંખો અને ગળા કપાય છે. ક્યાંક ભરાયેલો, ટેરેસની ટાંકીથી લટકતો ધારદાર માંજો અણીદા૨ બ્લેડથી જરાય ઓછું કામ નથી કરતો.
હજારો સ્વયં સેવકો પંખીપ્રેમીઓ મુંબઈ-અમદાવાદ જેવા શહેરોમાં અનેક સ્થળે બર્ડ કેમ્પ યોજીને, હેલ્પલાઈન નંબરથી લોકોને જાગ્રત કરીતે ઘાયલ પંખીઓની સારવાર કરે છે. ક્યારેક રસ્તા પર લટકતો માંજો, મમ્મી સાથે સ્કૂટર પર જઈ રહેલા કોઈ નાના બચ્ચાની ગળાની ધોરી નસ ચીરી નાંખે છે. કપાયેલો માંઝો પકડવા દોડતા બચ્ચાઓ ભાન ભૂલીને ક્યાંક જીવલેણ અકસ્માતનો ભોગ બને છે. પતંગ ચગાવતા કોઇ ધાબા, ટેરેસ પરથી પટકાઈને પ્રાણ ગુમાવે છે. આબધુ પતંગની સાથે દોરીની જેમ જોડાયેલું છે.
આ બધુ જાણ્યા પછી પતંગ ચગાવવાનું કોઈ છોડે તો તે માનવીય સભ્યતા ગણાશે. સંકુચિત અને અન્ય નિરપેક્ષ દૃષ્ટિએ કદાચ એ સુખનો વિરોધ લાગશે પરંતુ નિષ્પક્ષ દૃષ્ટિએ એ સુખનું સમર્થનલાગશે.
પાયાની સજ્જનતા બેવિચારથી પર ક્યારેય થઈનશકે.
(૧) પોતાના ગુણનો વિચાર, (૨) બીજાના સુખનો વિચાર. લૌકિક તહેવારોને ઉજવવાની આધુનિક પદ્ધતિઓ ક્યાંક સજ્જનતાના પહેલા પાયાને તોડે છે તો ક્યાંક બીજો પાયો ખંડિત થાય છે.
વિચારોની દીવાદાંડી
૬૪
