________________
ગાય એ સંપૂર્ણ શાકાહારી પ્રાણી છે. તેની સામે દૂધની તપેલી મૂકશો તો ચપચપ દૂધ પી જશે પણ લોહી મૂકશો તો મોટું પણ તેમાં નહીં નાખે. તે દ્વારા ગાય પોતે જ પુરવાર કરે છે કે દૂધ અને લોહીમાંસમાં બેઝિક તફાવત છે.
દૂધ જો લોહીમાંસનું બનેલું હોત તો માંસાહારી લોકોને પોષણ અને સ્વાથ્ય માટે દૂધ પીવાની શી જરૂર છે? માત્ર લોહી-માંસથી તેમને કેમ ચાલતું નથી? દૂધ અને લોહીમાંસમાં સમાન ગુણ ન હોવાથી માંસાહારીઓને પણ પોષણ માટે દૂધ પીવું પડે છે. બિનમાંસાહારી લોકોને દૂધ પીધા પછી પોષણ માટે માંસ ખાવાની જરૂર રહેતી નથી. દૂધ પીને માંસ ન ખાનારા અપોષણના દરદોના ભોગ બનતા નથી, પણ માંસાહારી લોકો દૂધ ન પીએ તો અપોષણજન્ય અને વાયુજન્ય દરદોના ભોગ બને છે. માંસનું પ્રોટીન તેમને રોગોથી બચાવી શકતું નથી. તેનાથી પણ દૂધ અને માંસ વચ્ચેનો ભેદ સ્પષ્ટ થાય છે.
માનવસૃષ્ટિમાં એક સામાન્ય પરંપરા બધે જોવા મળે છે. જન્મતાની સાથે જ અમુક સમય સુધી બાળક કેવળ માતાના દૂધનો જ આહાર લે છે અને તેનાથી જ પોષણ મેળવે છે. ત્યારે બાળક માતાનું લોહી પીવે છે (માંસાહાર કરે છે) એવો અભિપ્રાય કોઈના મનમાં ઊઠતો નથી.
જૈનાચાર્ય શ્રી હરિભદ્રસૂરિ મહારાજે સ્વરચિત અષ્ટક પ્રકરણ નામના ગ્રંથમાં સત્તરમાં માંસભક્ષણ દૂષણ અષ્ટકમાં આ મુદ્દાની ચર્ચા કરી છે. પ્રાણીજન્ય હોવાથી જો લોહી કે માંસનો આહાર કરી ન શકાય તો પછી દૂધ કઈ રીતે લઈ શકાય? કારણ કે તે પણ પ્રાણીજન્ય પદાર્થ તરીકે સમાન છે.
વિચારોની દીવાદાંડી
૮૭.
