________________
કલાકાર મૂર્તિને ‘પૂતળા’ અને ‘ખિલૌના’ જેવા શબ્દોથી નવાજે છે. રૂપેરી પડદેથી આગળ વધીને મેમ્બર ઓફ પાર્લામેન્ટ બની ગયેલા એ મહાનુભાવને જાહે૨ સવાલ પૂછાવો જોઈએ કે શ્રીનરેન્દ્રભાઈમોદીની ઈચ્છા અને પ્રેરણાથી આકાર લઈ રહેલ શ્રી વલ્લભભાઈ પટેલની (સ્ટેચ્યુ ઑફ યુનિટી) ટનબંધ વજન ધરાવતી પ્રતિમાના સંદર્ભમાં આવો કોઈ શબ્દ ઉચ્ચારવાની હિંમત ખરી ? જોતા આવડે તેના માટે મૂર્તિ એ પૂતળું નથી, પ્રેરણા છે. ભલે તે વ્યક્તિ ન લાગે તેની સામે ભાવોની અભિવ્યક્તિ થઈ શકે છે. મૂર્તિ જીવંત નથી હોતી, શ્રદ્ધા જીવંત હોય છે અને જીવંત શ્રદ્ધા, જીવંત ભગવાનથી પણ વધુ અસરકારી બની શકે છે.
મંથરા અને કૈકેયીને જીવંત રામ મળ્યા હતા, ફળ્યા ન હોતા. • તુલસીદાસ કે કબીરને રામનું નામ મળ્યું અને ફળ્યું પણ
ખરું.
• કંસને જીવંત કૃષ્ણ મળ્યા હતા, ફળ્યા નહોતા.
♦ મીરાને કૃષ્ણની આકૃતિ મળતા આખી પ્રકૃતિ બદલાઈ ગઈ. શ્રદ્ધા એક મહામૂલી જણસ છે, જે કેટલાક બુદ્ધિવાદીને ન પરવડે એ બની શકે પણ પ્રતિકૃતિ કે આકૃતિ એ વ્યક્તિની ગરજ સારે છે. (વ્યક્તિની ગેરહાજરીમાં તો ખાસ) એ વાત નિશ્ચિત છે. એટલે’ વ્યક્તિની ગેરહાજરીમાં તે વ્યક્તિ પ્રત્યેના સારા કે નરસા ભાવોને ઉતારવાનું સાધન આકૃતિ કે પ્રતિકૃતિ જ બને. માણસ શ્રદ્ધાશૂન્ય બની શકે પણ સંવેદનશૂન્ય ક્યારે ય બની નહીં શકે એટલે આ સત્ય હંમેશા આ રીતે પૂરવાર થશે જ થશે.
વિચારોની દીવાદાંડી
૩૭
