________________
જીવહિંસાનો મુદ્દો કાયમ સંવેદનશીલ રહ્યો છે. આ મુદ્દો સમજવા માટે કેટલીક સ્પષ્ટતા કરી લઈએ. ગાયની કતલ ઉપર સમગ્ર ભારત દેશમાં બે-ત્રણ સ્ટેટ છોડીને) પ્રતિબંધ છે અને તે જૈનોએ નથી મૂકાવ્યો પણ હિંદુસ્તાનની પ્રજાની લાગણીઓને ધ્યાનમાં રાખીને પહેલેથી મૂકાયો છે. આ પ્રતિબંધ ૬૦ વર્ષથી છે, આજકાલનો નથી.
સંપૂર્ણ ગોવંશ (ગાય, બળદ, વાછરડા વિગેરે) પર કોઈ રાજ્ય પ્રતિબંધ મૂકી શકે ખરું?
આ મુદ્દો હાઈકોર્ટ અને સુપ્રિમ કોર્ટના ભારે કાનૂની નિષ્ણાતો અને વિદ્વાનોની પેનલો વચ્ચે ચર્ચાયો. લગભગ ૧૦-૧૨ વર્ષની તંદુરસ્ત ચર્ચા બાદ બંને પક્ષોની બધી જ વાતો સાંભળ્યા પછી ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલતે સર્વોચ્ચ ન્યાયાધીશના વડપણ હેઠળની પૂરા સાત જજની બેન્ચ ઇ.સ. ૨૦૦૪ની સાલમાં એક ઐતિહાસિક ચુકાદો આપ્યો હતો. ‘પશુઓની ઉપયોગિતા, ખેતરમાં પશુનાં છાણની ઉપયોગિતા, પશુઓ દ્વારા થતાં ભારવહનાદિ કાર્યોની ઉપયોગિતા વગેરે જોતા પશુધન એ દેશના અર્થતંત્રનું બહુ મહત્ત્વનું અંગ છે. જો કોઈ સ્ટેટ સંપૂર્ણ ગૌવંશની કતલ રોકવા માંગે તો તે બંધારણની ૪૮મી કલમના હાર્દથી અવિરુદ્ધછે”.
મધ્ય પ્રદેશ, ગુજરાત, મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન, હરિયાણા વગેરે સરકારે આવો કાયદો કર્યો પણ ખરો. યાદ રહે, ભારત દેશની અલગ અલગ રાજ્યોની સરકાર અને સર્વોચ્ચ ન્યાયાલય જૈનો નથી ચલાવતા. પછી ક્યાંય પણ પશુની કતલ રોકવાની વાત આવે ત્યાં જૈનોને જોડવા એ કાં તો મૂર્ખતા છે અથવા પૂર્વગ્રહ કે અજ્ઞાન છે.
પશુની કતલ રોકાય ત્યાં સર્વત્ર જૈનોને આનંદ છે. એ વાત જુદી છે. બાકી જૈનોનું આટલું ચાલતું હોત તો આજે આ દેશમાં રોજના લાખો પશુઓ કપાતા ન હોત અને નવા કોઈ કતલખાનાને લાઈસન્સ
( વિચારોની દીવાદાંડી
