________________
દિલ્લીમાં તાજેતરમાં ૬ થી ૧૪ વર્ષની વયના ત્રણ બાળકો તરફથી એક પબ્લિક ઇન્ટરેસ્ટ લિટિગેશન (PIL) સર્વોચ્ચ અદાલતમાં દાખલ થયેલી. જેમાં અરજદારે આ વખતની દિવાળીમાં ખાસ ફટાકડા ફોડવા અંગે પ્રતિબંધ ફરમાવવા જણાવ્યું હતું. ત્રણેય બાળકો અસ્થમાથી સખત પીડિત હોવાથી તેમની વાત ચોક્કસ સમજી શકાય તેવી છે. સ્વચ્છ હવામાં શ્વાસ લેવાના હક્ક હેઠળ તેમણે આ અરજી દાખલ કરી હતી ત્રણેય બાળકો તરફથી જાણીતા અને ટોચના ધારાશાસ્ત્રી શ્રી અભિષેક સિંઘવી, શ્રી. કે. કે. વેણુગોપાલ અને શ્રી હરીશ સાળવે આ કેસ લગભગ નિઃશૂલ્ક લડતા હતા. | સર્વોચ્ચ અદાલતે જો કે ફટાકડા ફોડવા પર આવો કોઈ પ્રતિબંધ ફરમાવ્યો નહોતો. છતાં સાથે સરકારને નિર્દેશ આપતા કહ્યું હતું કે દિવાળી પૂર્વે પ્રસાર માધ્યમો દ્વારા ફટાકડાથી ફેલાતા પ્રદૂષણ અંગે માહિતીઓ આપીને લોકોને જાગ્રત કરવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ.
- આના પરથી એક સંદેશો તો ચોક્કસ લઈ શકાય છે કે ફટાકડા હાનિકારક છે તે વાતમાં સર્વોચ્ચ અદાલતને પણ તથ્ય તો જણાયું છે. અગાઉ સુપ્રિમ કોર્ટે ૨૦૦૧માં આ અંગે એક માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી હતી. જેમાં ભારતના દરેક નાગરિકના “Right to Peaceful Sleep' ના પ્રાથમિક અધિકારને નજરમાં રાખીને રાત્રે ૧૦ થી સવારે ૬ વચ્ચે ફટાકડા નહી ફોડવાનો સ્પષ્ટ નિર્દેશ કરાયો છે. આનું પાલન થાય તે જોવાની જવાબદારી દરેક નાગરિક તથા સરકારની બને છે.
ફટાકડા ફૂટવાથી જે નુકસાન થાય છે તે બરાબર ધ્યાનથી સમજવાની જરૂર છે. ફટાકડા ફૂટવાથી જે ધુમાડો પ્રસરે છે તે સલ્ફર ડાયોક્સાઈડ અને અન્ય ઝેરી રસાયણોથી મિશ્રિત હોવાથી અસ્થમાના દર્દી, પ્રેગનન્ટ સ્ત્રીઓ, હાર્ટપેશન્ટ્સ વગેરે માટે ખૂબજ નુકસાનકારક છે. Public Display ખાતર ફટાકડા ફોડવાની જગ્યા લગભગ તળાવો કે નદીના કિનારે હોય છે જેથી આગ લાગવાની, દાઝવાની દુર્ઘટના (વિચારોની દીવાદાંડી )
(૫૭)
