Siddhhem Shabdanushasan Laghuvrutti Vivran Part 03

Author(s): Mayurkalashreeji
Publisher: Labh Kanchan Lavanya Aradhan Bhuvan

Page 18

પ્રશ્ન :- સૂત્રમાં મર્મજ ધાતુ લેવાનાં જણાવ્યા છે તો અવિવક્ષિત કર્મક ટીકામાં
કેવી રીતે ગ્રહણ કર્યું? જવાબ :- ૨-૨-૫ સૂત્રમાં નિત્ય અકર્મક ધાતુનું ઉપાદાન (ગ્રહણ) કરેલ
હોવાથી અહીં અવિવક્ષિત કર્મક ધાતુનું ગ્રહણ કરેલ છે. એમ નક્કી थाय छे. अत्र 'तु अविवक्षितकर्मणामेव ग्रहणं नित्याकर्मणाम् उत्तरसूत्रे उपादानात् ।' सभ धातु - लज्जा-सत्ता-स्थिति-जागरणं वृद्धि-क्षय-भय-जीवित-मरणम् ।
शयन क्रिया रुचि दिव्यर्था धातव एते कर्म विमुक्ताः ॥ गति-बोधा-ऽऽहारार्थ-शब्दकर्म-नित्याऽकर्मणामनी-खाद्यदि-हा
_ शब्दांय-क्रन्दाम् . २-२-५ मर्थ :- नी-खाद्-अद्-वे-शब्दाय-क्रन्द् मोटर यातुने पर्छने गत्यर्थ -
लोपार्थ-माहारार्थ-२०६७-नित्य पातुन अणिग्
અવસ્થાનાં કર્તાને ખિ અવસ્થામાં કર્મસંજ્ઞા થાય છે. सूत्रसमास :- गतिश्च बोधश्च आहारश्च इति गतिबोधाहाराः । (5. ६.)
गतिबोधाहाराः अर्थः येषां ते गतिबोधाहारार्थाः । (प.) शब्द: कर्म येषां ते- शब्दकर्माणः । (48.) नित्यं न विद्यते कर्म येषां ते नित्याकर्माणः । (नम् .) गतिबोधाहाराश्च शब्दकर्माणश्च नित्याकर्माणश्च इति गतिबोधाहारार्थशब्दकर्मनित्याकर्माणः, तेषाम् । (5. ६.) नीश्च खादिश्चादिश्च ह्वा च शब्दायश्च क्रन्दश्च इति नीखाद्यदिङ्गशब्दायक्रन्दाः । (8. ६.) न विद्यन्ते नीखाद्यदिह्वाशब्दायक्रन्दाः येषां ते-अनीखाद्यदिहाशब्दायक्रन्दाः,
तेषाम् । (न बाई.) विवेयन :- (१) प्रत्यर्थ पातु - अन्यदृशनी प्रति, मनमिया वि. अर्थ
पातुने गत्यर्थउपाय छे. 1. d. अणिग् - चैत्रो ग्रामं गच्छतिः यत्र ममीय छे. णिग् - चैत्रं ग्रामं गमयति मैत्रः - भैत्र थैत्रने म