________________
સમયસાર : આત્મખ્યાતિ
૧૨૮
પૂર્વ નિબદ્ધ પ્રત્યયો તો તે જ્ઞાનીને પૃથ્વી જ્ઞાનગુણ - બંધ : અંતર્મુહૂર્તમાં પિંડ સમાન છે, તે તો સર્વે કર્મ શરીરની સાથે વિપરિણામીપણું બદ્ધ'
૧૨૩. સમયસાર ગાથા
૧૨૩-૧૨૫ પૂર્વે અજ્ઞાનથી જ બદ્ધ મિથ્યાત્વાદિ પ્રત્યયો જઘન્ય ભાવથી દર્શનાદિ પરિણામ, તેથી જ જ્ઞાનીને પૃથ્વી પિંડ સમાન : “gઢવીવિંદ બંધ સમાન !'
બુદ્ધિપૂર્વક જ રાગાદિ ભાવ અભાવને લીધે જ્ઞાનીને દ્રવ્ય આસ્રવનો અભાવ સ્વભાવ
નિરાગ્નવ સિદ્ધ જ
પૂર્ણતા પર્યંત જ્ઞાનના દર્શન-જ્ઞાન-ચારિત્ર ૧૧૬. સમયસાર કળશ-૧૧૫
૧૧૬
૧૨. સમયસાર કળશ-૧૧૬ ૧૨૬-૧૨૭ જ્ઞાની સદા નિરાગ્નવ : શાયક એક જ
બુદ્ધિપૂર્વક રાગનો ત્યાગ : અબુદ્ધિ પૂર્વક
રાગને જીતવાનો આત્મ પુરુષાર્થ ૧૧૭. સમયસાર ગાથા-૧૭૦ ૧૧૭-૧૨૦ કારણકે ચતુર્વિધ (પ્રત્યયો) જ્ઞાન-દર્શન એ
જ્ઞાનની “પરિવૃત્તિને ઉચ્છદ : નિત્ય
નિરાગ્નવ બે ગુણોએ કરીને અનેક ભેદવાળું (કર્મ)
૧૨૮. સમયસાર કળશ-૧૧૭. સમયે સમયે બાંધે છે, તેથી જ્ઞાની તો અબંધ જ.
દ્રવ્ય પ્રત્યયસંતતિ જ્યાં જીવતી બેઠી છે, આસ્રવ ભાવ ભાવનાના અભિપ્રાય અભાવે
ત્યાં તો પછી જ્ઞાની નિત્યમેવ નિરાગ્નવ જ્ઞાની નિરાગ્નવ જ
ક્યાંથી હોય? જ્ઞાન ગુણ પરિણામ : વા જ્ઞપ્તિ પરિવર્ત
૧૨૯.સમયસાર ગાથા ૧૭૩-૧૭૬ ૧૨૯-૧૩૨ સિદ્ધાંતનું અમૃતચંદ્રજીએ કરેલું અપૂર્વ
કર્મ પ્રત્યયો ઉપભોગ પ્રાયોગ્ય વા ઉપયોગ મૌલિક નિરૂપણ
પ્રાયોગ્ય, તરુણી સ્ત્રી જેમ, જીવભાવ આ જ્ઞપ્તિ પરિવર્તરૂપ ચિદ્ વિવર્તરૂપ
સભાવે જ બાંધે પરિણામ એ જ જીવનું ભાવકર્મા
સત્તાગત કે ઉદયાગત દ્રવ્ય પ્રત્યયો જ્ઞાનીને
અકિંચિત્કર આ જ્ઞપ્તિ પરિવર્તરૂપ ચિવિવર્તરૂપ વા ૧૩૩. સમયસાર કળશ-૧૧૮
૧૩૩ જ્ઞાનગુણ પરિણામરૂપ ભાવકર્મ જ્યાં લગી થાય છે, ત્યાં લગી દ્રવ્યકર્મનો બંધ પણ
પૂર્વબદ્ધ દ્રવ્ય પ્રત્યયો : જ્ઞાનીને સકલ રાગ થયા કરે છે.
ષ મોહનો ચુદાસ (ઉદાસીનતા) : તેથી પણ શમિપરિવર્તરૂપ - જ્ઞાનગુણ
ન કદી પણ કર્મબંધ પરિણામરૂપ ભાવકર્મનો જ્યારે અભાવ ૧૩૪. સમયસાર કળશ-૧૧૯
૧૩૪ થાય છે, ત્યારે દ્રવ્યકર્મનો પણ આપોઆપ જ્ઞાનીને રાગ-દ્વેષ-મોહ અસંભવ જ અભાવ થાય છે.
૧૩૫. સમયસારગાથા-૧૭૭-૧૭૮ ૧૩૫-૧૩૭ ૧૨૧. સમયસાર ગાથા-૧૭૧ ૧૨૧-૧૨૨ રાગ-દ્વેષ-મોહ આગ્નવો સમ્યગુદૃષ્ટિને નથી, જ્ઞાનગુણ પરિણામ બંધહેતુ કેવી રીતે ?
તેથી આસ્રવ ભાવ વિના પ્રત્યયો હેતુ જ્ઞાનગુણનો જઘન્ય ભાવ ત્યાં લગી નથી.” અન્યપણે પરિણામ અને તે રાગને લીધે
ચતુર્વિકલ્પ હેતુ અષ્ટ વિકલ્પનું કારણ કહ્યું બંધહેતુ જ
છે, તેઓનું (ચતુર્વિકલ્પનું) પણ રાગાદિ જ્ઞાનગરનો અન્યપણે પરિણામ વા જ્ઞાનનો (કારણ કહ્યું છે), તેઓના (રાગાદિના) ગુણ પરિણામ બંધહેતુ અભાવે બંધાતા નથી.” યથાખ્યાત ચારિત્ર અવસ્થા હેઠે જઘન્ય દ્રવ્ય પ્રત્યયોનું પુદ્ગલ કર્મહત્ત્વ : પણ તે
૧૦
