Rajprashniya Sutra Part 02

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 359

सुबोधिनी टीका सू. १५१ सूर्याभदेवस्य पूर्व भवजीवप्रदेशराजवर्णनम् ३०९ .... तस्मिन् काले के शिकुमारश्नमण प्रति जीवस्य शरीरान्निष्काशनपू
क. कराऽऽमलकवदुपदर्शनमार्थनाकाले तस्मिन् समये-अवसरे प्रदेशिनो राज्ञः अदूरसामन्ते नातिदूरे-नातिसमीपे वायुकायः संवृत्ता-प्रवृत्तोऽभवत्, तेन तृणवनस्पतिकायः एजते-सामान्यतः कम्पले, ततो व्येजते-विशेषतः कम्पते, चलति-चपली भवति, स्पन्दते-ईषच्चलति, घट्टते-परस्परं संघर्ष प्राप्नोति. उदीर्ते-उत्कम्प ते एवं तं तं भावम्-एजनादिरूपं व्यापारं परिण मते-प्राप्नोति, ततः-वायुकायसंवर्तनवशात् तृण वनस्पतिकायस्यैजनादिभावो. पगमनानन्तरम् खलु केशी कुमारश्रमणः प्रदेशिरानमेवमवादीत-हे प्रदेशिराज! त्वं पश्यसि-चक्षुर्गोचरं करोषि खलु एतम्-इमम् तृण वनस्पतिम्, एजमानं यानतु-यावत्पदेन-'व्येजमानं चलन्त स्पन्दमान घट्टमानम् उदीराणम्' इत्येषां पदानां सङ्ग्रहो बोध्यः एपां व्याख्याऽत्रैव सूत्रे पूर्व कृना, तत्र प्रत्ययकृतो विशेषः, धात्वर्थस्त्वविशेष एव द्रष्टव्यः । तं तं भावं परिणममानम्. ?। इति केशिप्रश्ने प्रदेशी प्राह-हन्त ! पश्यामि । पुनः केशी कुमारश्रमणः प्रदेशिराज पृच्छति-हे प्रदेशिन ! त्वं वल जानासि एतं वनस्पतिकायं किं देवश्चालयति? कि वो असुरचालयति ? किं वा नागा-नागदेवश्चालयति ! किंवा किन्नर:तदाख्यदेवविशेषश्चोलयति ! किं वा किं.पुरुषश्वालयति ! किं वा महोरगःव्यन्तरविशेषो देवश्वालयति । किं वा गन्धर्वश्चालयनि ! । प्रदेशी पाह-हन्त!! जानामि-नो देवश्चालेयति, यावत्-नो गन्धर्वश्चालयति, तर्हि ऋचालयति ! इति जिज्ञासायामह-वायुका यश्चालति । केशी पृच्छति-हे प्रदेशिन् ! त्वमें तस्य स्वकीयेऽदरसामन्ते संप्रवृत्तस्य वायुकायस् , रूप पश्यसि, तस्य कीदृशस्येत्यत्राऽऽह सरूपिणः-रूपयुक्तस्य सकर्मण:-कर्म सहितत्य सरागस्य-रागस हितस्य समोहस्य-मोहसहितस्य सवेदस्य-नपुसक वेदसम्पन्नस्य सलेश्यस्यकृष्णनीलकापोतलेश्यात्रययुक्तस्य सशरीस्य-औदारिकवैक्रियतेजप्तकार्मण शरीरचतुष्टययुक्तस्य एतादृशस्य वायुकायस्य रूप किं पश्यसि। इति पूर्वे. णान्वयः। इति प्रश्ने प्रदेशी पाह-नायमर्थः समर्थ:-ताशस्थ वायुकायस्य दर्श नरूपोऽर्थः न समर्थ :- न तस्य रुप पश्यामीति भावः। केशीकुमारशरीरोंवाला है, कृष्ण, नील, एवं कापोत इन तीन लेश्याओंवाला है यही बात सरूपी आदि विशेषणों द्वारा वायुकाय में प्रकट की गई है । अब शिष्ट मूत्रस्थ पदों का अर्थ स्पष्ट है ।। मू. १५१॥ નીલ અને કાપિત આ ત્રણ લેશ્યાઓવાળે છે. એ જ વાત સરૂપી વગેરે વિશેષણ વડે વાયુકામાં પ્રકટ કરવામાં આવી છે. બાકી રહેલા પદોને અર્થ સ્પષ્ટ જ છે .૧૫ના