________________
सुबोधिनी टीका स. १७५ सूर्याभदेवस्य आगामिभववर्णनम्
४४५
उपलक्षणात् शकटाश्वादि वाहनराहित्यम्, भूमिशय्याः - भूमौ शयनानि फलकशय्या:फलकेषु शयनानि, आहाराद्यर्थं परगृहप्रवेशथ । 'भूमिशय्याः - फलकशय्याः' इति पदद्वये 'क्रियते' इति बहुत्वेन विपरिणमय्य समन्वेतव्यमिति । तथा तैः साधुभिः लब्धापलव्धानि-लाभालाभाः मानापमानाः -- सम्मानतिरस्काराः, तया-परेपाम्-अन्ये षाम्-परकृता इत्यर्थः, हीलना : - मर्मोद्घाटनानि, निन्दनाः - निन्दाः - जुगुप्साभाषणरूपाः, खिंसनाः - धिक् त्वां मुण्ड !' इत्यादिरूपाः, तर्जना:- अङ्गुलि-प्रदर्शन - पूर्वकं ' ज्ञास्यसि रे जाल्म !' इत्यादिक्वचनरूपाः, गर्हणाः - 'चौरोऽयं लम्पटोऽयम्' इत्यादिवचनरूपाः - तथा - उच्चावचा. - अनुकूलप्रतिकूलाः, विरूपरूपाः - नाना द्वाविंशतिः - द्वाविंशति संख्यकाः परीपहाः क्षुधादिरूपाः, उपसर्गा:
प्रकाराः,
छोड देते हैं । उपलक्षण से गाडी की सवारी करना, घोडे आदि वाहन पर बैठना आदि-आदि को छोड देते हैं, भूमि पर शयन करते हैं, अथवा काठ के पट्टियो- तकथा आदिपर शयन करते हैं, आहार आदि प्रयोजन से परघर प्रवेश करते हैं, लाभालाभ में जो समान भाव रखते हैं, मानापमान की जो थोडी सी भी अपेक्षा नहीं रखते हैं । तथा दूसरों द्वाग कृत हीलनाओं को ममेद्घाटन वचनों को निन्दाओं को जुगुप्सा भाषण रूप वचनों को- स्त्रिसनाओं को - "हे मुण्ठ - ? तुझे धिक्कार" इत्यादिरूप वचनो को तर्जनाओं को, अङ्गुली प्रदर्शनपूर्वक " हे जाल्म ? तुझे खबर पढेगी -" इत्यादि रूप वचनों को - गर्हणाओं को, "यह चोर है, यह - लम्पट है - " इत्यादिरूप वचनों को तथा - अनुकूल प्रतिकूल नाना प्रकार के क्षुधादिरूप २२ बाईस - परीषों को, तथा देवादिकृत उपसर्गों को, एवं ग्रामकण्टकों को ग्रामों को इन्द्रिय समूह
ત્યાગ કરે છે. પગરખા મેાજા પહેરતા નથી. ઉપલક્ષણથી ગાડીની સવારી કરવી. ઘેાડા વગેરે વાહન પર બેસવુ વગેરેને ત્યજી દે છે. ભૂમિ પર શયન કરે છે. લાડાના પાટિયા વગેરે પર સૂવે છે. આહાર આદિ પ્રત્યેાજનાને લીધે જ પરઘરમાં પ્રવેશ કરે છે. લાભ અલાભમાં, સમાનભાવ રાખે છે. માન અપમાનની જે લગીરે દરકાર રાખતા નથી. તેમજ બીજા દ્વારા કરાયેલ હીલનાઓને, મર્માઘાટક વચનાને નિંદાઓને જુગુપ્સા ભાષણરૂપ વચનાને ખિસનાને હું મુણ્ડ તને ધિકકાર છે !” વગેરે રૂપ વચનેાને. તનાને 'ગુલી પ્રશ્નનપૂર્વક હૈ જામ ! પછી તને ખબર अमर पडशे” वगेरे ३५ वयाने गोने. "भा थोर है. भा
पट "
ઇત્યાદિરૂપ વચનોને તેમજ અનુકૂલ પ્રતિક્ષનાના પ્રકારની ક્ષુધાદિપ ૨૨ પ્રકારના પરિષહાને તથા દેવાકૃિત ઉપદ્રવાને અને ગ્રામકટકાને, ગ્રામાને ઇન્દ્રિયસમૂહને દુઃખોત્પાદક
