Nyayamanjari Part 02

Author(s): K S Vardacharya
Publisher: Oriental Research Institute

Page 725

692
न्यायमञ्जरी [अर्थान्तरम् । प्रकृतादादप्रतिसंबद्धार्थमर्थान्तरम् ॥ ५.२.७ ।।
प्रकृतादर्थादर्थान्तरं तदनौपयिकमभिदधतः अर्थान्तरं नाम निग्रहः स्थानं भवति ॥
यथा कश्चिद्वैयाकरणविटः स्फोटात्मानं शब्द चेतसि निधाय तन्नित्य त्वसिद्धये 'नित्यः शब्दः, निरवंयवस्वात्' इत्यभिधित्सुरेव दुरितकर्मा दिभिः अनैकान्तिकतामाशङकमानः अर्थान्तरं नाम निग्रहस्थानं *जिगमिषुः, तत्रैव वाक्यशेषच्छाययोत्तिष्ठति 'नित्यः शब्दः; निरवयवत्वात् इति वयं पाणिनीयाः प्रतिपन्नाः, ये भगवतः पाणिनेश्छात्रा:. इति। कः पुनर्भगवान् पाणिनिरिति
येनाक्षरसमाम्नायमधिगम्य महेश्वरात ।
कृत्स्नं व्याकरणं प्रोक्तं आचार्यो नस्स पाणिनिः॥ .. कः पुनर्महेश्वरः, यतोऽक्षरसमाम्नायमधिजगाम पाणिनिरिति--
अत्युद्भटजटाजूटकोटिग्रथितचन्द्रमाः।
विश्वस्थिति भवध्वंस हेतुरेको महेश्वरः॥ अपि च
अचिन्त्यवेषाभरणस्य तत्त्वतः __ यदृच्छया यस्य निशासु ताण्डवम् । स भस्मभक्तीनि बिभति मौलिना कृतांजलिः पादरजांसि वासवः ।।
* अवशादेवेति शेषः॥
1 प-च-ज,
लयोत्पाद-ज;