Nyayamanjari Part 02

Author(s): K S Vardacharya
Publisher: Oriental Research Institute

Page 747

714
न्यायमञ्जरी तत्र भूतदोषाप्रतिपत्तिः अप्रतिमा। अभूतदोषप्रतिपत्तिः अननुयोज्यानुयोगः॥ अपि च
असाधनाङगवचनमदोषोद्भावनं च यत्।
भवता निग्रहस्थानमाख्यातं, 'तत्र कथ्यते॥ तत्र प्रसज्यप्रतिषेध एव केवलमाश्रियमाणे हेत्वाभासा अपि 'न. निग्रहस्थाने भवेयुः ? साधनङगस्यानभिधानं मौक्य मेव केवलं निग्रहस्थानं भवेत्। तस्मादसाधनाङगवचनं अदीषोद्धावनमपि पर्युदासव्याख्यानार्ह भवत्येव। ततश्च भूतदोषानुद्भावनमप्रतिभा, अभुतदोषो द्भावनं च निरनुयोज्यानुयोगः ॥
अथ *अभूतदोषोद्भावनेऽपि भूतदोषाप्रतिभानमस्त्येवेति तदेवास्तु निग्रहस्थानमित्युच्यते-तहि मूकत्वमेवैकं निग्रहस्थानं स्यात्, असाधना. डगवचनेऽप्येवं वक्तुं शक्यत्वादित्युक्तमेव ॥
[अपसिद्धान्तः] सिद्धान्तमभ्युपेत्यानियमात् कथाप्रसङ्गोऽपसिद्धान्तः ।
. ॥ ५.२.२४ ।। यः कंचन प्रथमं सिद्धान्तमभ्युपगम्य कथामुपक्रमते । तथा प्रवृत्तश्च' सिषाधयिषितार्थसमर्थनरभसेन, दूषणोद्धरणश्रद्धया वा सिद्धान्तविरुद्ध
.
* पूर्व नजि पर्युदासः, उत्तरं नञि प्रतिषेधः ।
1 तत्र-ख, घ, च,
'च-ख,
' ख्य-ख,
संगाच-ख,