Gunsthanak Kramaroh Granth Vachna

Author(s): Vijaydharmsuri
Publisher: Mama Pol Jain Sangh Vadodara

Page 12

છે માટે જ તેને ગુણસ્થાનક કહ્યું છે. જેમ કે દેવી પુર્વધર્મેષ, વાવપુરુધર્ષથીઃ |
तन् मिथ्यात्वं भवेद् व्यक्तं अव्यक्तं मोह लक्षणम् । મિથ્યાત્વ મૂળ બે પ્રકારે એક વ્યક્ત સ્વરુપે અને બીજું અવ્યક્ત સ્વરુપે. કુદેવ (રાગીદેવ) માં કુગુરુ (અબ્રમહચારિ ગુરુ) અને કુધર્મ (હિંસામય) ધર્મમાં, જીવની સાચા દેવગુરૂધર્મ તરીકેની માન્યતા તે વ્યક્ત (પ્રગટ) મિથ્યાત્વ કહેવાય. આવી પ્રગટ માન્યતા તો જેને મન હોય તેવા સંક્ષિપંચેન્દ્રિયને જ હોઈ શકે. પણ તે સિવાયના એકેન્દ્રિયથી લઈ અસંક્ષિપંચેન્દ્રિય સુધીના જીવોને અવ્યક્ત મિથ્યાત્વી અપ્રગટ મિથ્યાત્વી કહેવાય. વળી સંજ્ઞિપંચેન્દ્રિયમાં પણ યુગલિકોને તો અવ્યક્ત મિથ્યાત્વ છે. કારણ કે તેમને મન હોવા છતાંય તે ક્ષેત્રના કારણે ત્યાં દેવગુરુ ધર્મનો સંભવ જ નથી તેથી તેનું જાણપણું પણ નથી.
વળી યુગલિકોમાં કષાયોનો ઉદય પણ ઘણો ઓછો હોય છે. કારણ કે તે ક્ષેત્રમાં કલ્પવૃક્ષો (દેવવૃક્ષો) છે. તેથી તે વૃક્ષો પાસેથી જેને જે જે જોઈએ તે તે તેને સર્વ મળે છે તેથી ક્રોધાદિ કરવાં પડતા જ નથી. પરંતુ બધા જ કષાયો આત્માનું અહિત કરનાર છે. અનંત કાળ સુધી સંસારમાં રખડાવનાર છે. એવું સમજીને તેઓ કષાયો નથી કરતાં એવું નથી. એટલે જ તેઓ સર્વને પ્રાય: અનન્તાનુ બંધિ કષાયોનો ઊદય હોય છે.
તથા યુગલિક તિર્યંચોને પણ કલ્પવૃક્ષો પાસે થી (તેના ફળોનો જ) આહાર હોય છે. તેથી પરસ્પર મહા હિંસા લડાઈ વગેરે કરતાં નથી. વિશેષમાં યુગલિકોને મરણ બાદ જે દેવલોક મળે છે, તે ધર્મના કારણે નથી મળતો. પરંતુ હિંસાદિ પાપો ઓછા ઓછા હોવાના કારણે મળે છે.
અને તે પણ પહેલો બીજો બેજ દેવ લોક મળે છે. દેવલોકમાં પણ જેટલું આયુષ્ય યુગલિક પણામાં મળ્યું હોય તેટલું અથવા તેથી ઓછું આયુષ્ય પ્રથમના બે દેવલોકમાં સૌધર્મ ઇશાનમાં મળે છે કેમ કે તેથી આગળના દેવલોકનું જઘન્ય