________________
સમયસાર ૧રમી ગાથામાં કહ્યું છે કે નિશ્ચયના લક્ષ્ય ઉપયોગ વિનાનો વ્યવહાર ખોટો આભાસ છે. અને વ્યવહારની આચરણા વિનાનો નિશ્ચય - નિશ્ચયાભાસ છે.
નિશ્ચયનયથી તો આત્મા સ્વભાવનો જ કર્તા છે. કર્મનો નથી વ્યવહારનય વડેજ તેને કર્મનો કર્તા કહી શકાય. અને તોજ આત્માનો સંસારને મોક્ષ ઘટી શકે. એકલા નિશ્ચયનયને એકાન્ત માને તેજ સમકિતિ અને વ્યવહારને પણ સત્યમાને તે મિથ્યાત્વી આ વાત તદ્દન અસત્ય છે. એકાન્ત પણું જ મિથ્યા ભાવ છે.
પરિશિષ્ટ - ર
કર્મવિચાર (ર) જૈન કર્મ ફિલોસોફિ સમજવા માટેની કેટલીક ચાવીઓ માસ્ટરકીઓ. ૧) આઠ પુદ્ગલ વર્ગણાઓ (વિભાગો) આપણા આત્માને સંસાર પરિભ્રમણ વખતે જુદા જુદા ઉપયોગમાં લેવાતા આ આઠ પ્રકારના પુદ્ગલ દ્રવ્યના લોકવ્યાપિ જલ્યા એટલે વર્ગણાઓ, ૧) ઔદારિક વર્ગણા. ૨) વૈક્રિય વર્ગણા. ૩) આહારક વર્ગણા. ૪) તેજસ વર્ગણા. ૫) ભાષા વર્ગણા. ૬) શ્વાસોત્પાસવર્ગણા. ૭) મનો વર્ગણા. ૮) કામણ વર્ગણા. મનુષ્યો અને પશુઓના શરીરો માટે ઉપયોગી પ્રથમવર્ગણા. દેવો અને નારકી ઓના શરીર માટે ઉપયોગી બીજી વણા. લબ્ધિધારી મનુષ્યો ને સાધુ ભગવંતોના શરીરો માટે બીજી અને ત્રીજી વર્ગણા.
૧૦૪
