________________
જોઈ સમજી ન શકાય) તેમાં છદમસ્થ (અલ્પજ્ઞાની જીવોને શંકા જરુર થાય પરંતુ શંકા થયા પછી પણ એક વાત નકકી જ હોય કે છે જે જીણહિં પવેઇય તમેવ નિશંકંસચ્ચે / પરમ કરુણાના નિધાન એવા શ્રી વીતરાગ સર્વજ્ઞ જીનેશ્વર ભગવતે જે જે કહ્યું છે તે શંકા રહિતપણે સર્વથા સાચું છે પરંતુ હું જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ઉદયના કારણે મારી બુદ્ધિની મંદતાથી સમજી શકતો નથી. કોઈ વિશિષ્ટ જ્ઞાની મળશે એટલે મારી શંકાનું બરાબર નિવારણ કરી લઈશ. આને સાંશયિક મિથ્યાત્વ ન કહેવાય પરંતુ શંકા અતિચાર તરીકે ગણાય. શંકાવાળો હોય તો સમ્યકત્વીજ.
૫) અનાભોગિક - આ ભેદ અવ્યક્ત મિથ્યાત્વનો છે. પ્રથમના ચાર ભેદો
વ્યક્ત મિથ્યાત્વના છે. જેને ક્યારેય સુદેવાદિ કે કુદેવાદિની માન્યતા જ ન હોય તેને જ અનાભોગિક ગણાય અને આ મિથ્યાત્વ વ્યક્ત મિથ્યાત્વની પ્રાપ્તિ પહેલાં દરેક જીવને હોય.(સવજીયટ્ટાણમિચ્છ) અવ્યવહાર રાશિવાળા જીવોને અવ્યક્ત મિથ્યાત્વ કાયમ જ હોય. વ્યવહાર રાશિમાં આવ્યા પછી તેમને વ્યક્ત મિથ્યાત્વ આવે. વ્યક્તિ મિથ્યાત્વવાળો ભવિ હોય કે અભાવ તે સુદેવાદિકને અને કુદેવાદિકને આત્મકલ્યાણ માટે કે સંસારના માનેલા મહાન સુખો માટે માને ગમે તે કારણે સુ કે કુ દેવાદિકને માનવાની જેને બુદ્ધિ છે તે જ વ્યકતમિથ્યાત્વી અને જેને આ જાતની બુદ્ધિ કે વિચાર
શક્તિજ નથી તે અવ્યકત મિથ્યાત્વી. અનંતા પુદ્ગલ પરાવર્તો કે જે જીવના સૂક્ષ્મ નિગોદમાં પસાર થયા છે. બીજે કયાંય પણ થયા નથી. તે અવ્યવહાર રાશિ વાળો જીવ, કોઈ શ્રુતકેવલિ જેવાપણ. આ અવ્યવહાર રાશિ માંથી નીકળી (આટલે ઉંચે ૧૧ મે ગુણસ્થાનકે) ચડેલા પાછા નીચે પડી છેક સૂક્ષ્મ નિગોદમાં ચાલ્યા જાય છે. અતિપ્રમાદના કારણે. પરંતુ તેને હવે અવ્યવહાર રાશિવાળા ન કહેવાય. તેઓ પોતાની અમુક ઉત્કૃષ્ટી કાયસ્થિતિ પુરી કર્યા પછી ફરી પાછા વિશુદ્ધિ વડે બહાર નીકળે અને ઊપર ચડે.
નિગોદનું સ્વરુપ - અંજનની ડાબડી માં અંજન ચૂર્ણની જેમ સૂક્ષ્મ નિગોદો ચઉદેય રાજ લોકમાં ઠાંસી ઠાંસીને ભરી છે. નિગોદ એ જીવનું નહિં પણ
