Gunsthanak Kramaroh Granth Vachna

Author(s): Vijaydharmsuri
Publisher: Mama Pol Jain Sangh Vadodara

Page 19

હોય તો સિદ્ધિની પ્રાપ્તિમાં વાંધો ના આવે. કર્મપુદ્ગલોનું ગ્રહણ, કરણ ઈન્દ્રીયો ની સાથે વીર્યના જોડાણને લીધે છે. જો આત્માની સાથે વીર્યનું જોડાણ હોય તો બંધ ને બદલે નિર્જરા ક્ષય થાય. બંધાતા કર્મમાં સ્થિતિ
બંધનું કારણ કષાય અને રસબંધનું મુખ્ય કારણ ભાવ લેડ્યા છે. ક્રોધાદી ચારેય કષાયોનો ઉદયતો એકસાથે થાય છે. પરંતુ જે કષાયના ઉદયમાં મનનો ઉપયોગ મનનું જોડાણ હોય. તે કષાયના બંધમાં રસની તીવ્રતા થાય તેમજ તેનો સ્થિતિબંધ પણ વધુ. ચારેય કષાયોનો ભોગવટો પણ એકસાથે થાય છે. છતાંય, ઉપયોગ તો એકમાંજ હોય. જેમાં અધિક રસની તીવ્રતા છે. તેનો ખ્યાલ આવે. કષાયોદયની સાથે સાથે લેડ્યા પણ હોય છે. દ્રવ્ય લેડ્યાનો સંબંધ યોગ શરીર સાથે હોય છે. વિગ્રહગતિમાં પણ જીવને લેડ્યા હોય છે. સંસારની માયા નહોતી છોડવી પરંતુ પરાણે છોડવી પડી છે, માટે જ કૃષ્ણ લેડ્યાના પરીણામ છે. તૈજસ શરીર હોવાથી લડ્યા હોય છે. દ્રવ્ય લેશ્યા કષાય જનિત નથી પરંતુ યોગમનવચનકાયા રૂપ શરીર જનિત છે. દેશમાં ગુણસ્થાનક પછી કષાય છે જ નહીં તેથી અવ્યવસાય રુપભાવલેશ્યા નથી. પરંતુ દ્રવ્ય લેડ્યા તો ૧૩માં ગુણ સ્થાનક સુધી છે. અને તેથી જ ૧૧-૧૨-૧૩ માં ગુણ સ્થાનકમાં સ્થિતિ બંધનથી પરંતુ રસબંધ તો છે. સ્થિતિ બંધ ૧૦ માં ગુણસ્થાનક સુધીજ છે. પહેલા ગુણસ્થાને એકાન્ત યોગ અને ઉપયોગ બન્ને અશુદ્ધ હોય, ચોથાથી દશમાં સુધી યોગને ઉપયોગ બન્ને શુદ્ધાશુદ્ધ અને ૧૧-૧૨ -૧૩ માં ગુણસ્થાનકે એકાન્ત યોગ અને ઉપયોગની શુદ્ધિ હોય છે . પહેલા ગુણસ્થાનકે સત્તામાં ૧૪૮ કે ૧૫૮ પ્રકૃતિ છે બંધમાં ૧૨૦ અને ઉદયમાં ૧૧૭ પ્રકૃતિઓ હોય છે. તીર્થકર નામકર્મ ચોથાથી આઠમાગુણસ્થાનકના છઠ્ઠા ભાગ સુધીજ બંધાય છે. અને તે-જો નિકાચિત બાંધ્યું હોય તો બાંધનાર મિથ્યાત્વે ન જાય પરંતુ જો અનિકાચિત બાંધ્યું હોય મિથ્યાત્વે જઈ તીર્થકર નામકર્મ ઉવળી વિખેરી નાખે. પ્રશ્ન : પહેલા ગુણસ્થાનકમાં શ્રી તીર્થંકરનામ કર્મની સત્તા કેવી રીતે
હોય?
૬૬