Gujaratna Hastprat Bhandarona Sandharbhma Amdavadna Hastprat Bhandaro Ek Adhyayan

Author(s): Navalsinh K Vaghela, Rasesh Jamindar
Publisher: Gujarat Vidyapith

Page 33

23
(૩) કોરા કાજળને કારાં માટીના કોચિમાં નાભી ની ચીકાશ દૂર
થાય ત્યાં સુધી માંગળીયો છે તેને હલાવવાથી કાળમીની ચીકાશ કો કોઠિયાને લીધે દૂર થાય છે. આ સિવાય કાળમા ગમત નાખી તેને પામી શત બનાવી રાખવાથી પણ કાળની ચીકાશ દૂર થાય છે. મા બીજી રીતે વધારે સારી છે.
ઉપરાંત કાળ અને લીંબડા કે ખેરના ગુંદરને બિયાલ-બિયારસના પાણીમાં મિશ્ર કરી, ભીંજાવી તેમનું પાણી લગન્ગ સ્કાઈ જાય ત્યાં સુધી એ ખૂબ પટલ. ત્યારબાદ વડીયો બનાવી આવવી, તેમ ભૂકો કરી જરૂર પડે શાહી બખાવવા ઉપયોગમાં લેવો.
(૪) લીંબડાના કવાથથી અથવા ગુરથી બમણો બીરાબોળ લેવો. તેનાથી
બમણું તલના તેલનું પહેલું કાજળ લેવું. મા બધાને તાબાના પાત્રમાં નધિી ઉકાળતા જવું. ધીરેધીરે તેમાં લાકાર નાખતા જવું અને તાબાની બોળી ચડાવેલ ધૂદા વડે ઘૂંટતા જવું. પછી ગમૂનમાં ભીંજાવી રાખેલ ભીલામાના ગળે ઘૂંટાની નીચે લગાડી શાહીને ટવી. તેમ ભાંગરાનો રસ મળે તો નાખવો. યામ કરવાથી તાWત પર લખવા લાયક શાહી બનશે.'
ચા વિધિમાં એ ખ્યાનમાં રાખવું કે કામ લાફારસ નખાય છે તેથી કાળને ગોમૂત્રમાં ભરાવવું નહીં. નહિતો લાફારસ કાઢતા શાહી
નકામી થઈ જાય, (૫) બ્રહ, મહાસ વગેરે પ્રોમાં તાડપતને કોતરીને લખવાની પ્રથા હતી.
ત્યાં શાહીના સ્થાને ના ળિયેરી લપસી કાચી કે બદામના ઉપરના છોતરાને બાળી તેની મેને તેલમાં મેળવી વાપરવામાં આવતી. તેમને કોતરીને લખેલા નામ ઉપર તે મેગને ચોપડી તેને કપડાથી સારુ કરી નખિતા, આમ કરવાથી કોતરેલો ભાગ કાળો થઈ પાનાનો બાકીનો ભાગ થોમ્બો થઈ જતો.