Gujaratna Hastprat Bhandarona Sandharbhma Amdavadna Hastprat Bhandaro Ek Adhyayan

Author(s): Navalsinh K Vaghela, Rasesh Jamindar
Publisher: Gujarat Vidyapith

Page 126

112
ગુજરાત વિદ્યાપીઠ ગ્રંથાલય હસત ભાગ
માશ્રમરોડ, અમદાવાદ-૩૮૦ ૦૧૪,
ઈ.સ.૧૯૨માં દેની સ્વાતંત્ર્ય ચળવળના ભાગરૂપે પૂ.મહાત્મા ગાંધીજીયે અસહકાર માંદોલનની પોષણા કરી. તેના મનુાનમાં રાષ્ટ્રીય શિક્ષણના પ્રચાર માટે અમદાવાદમાં 'ગુજરાત વિધ્ધાપ ' Åસ્થાની સ્થાપના કરી. રાષ્ટ્રીય ઉત્થાનના કાર્યમાં સહાયરૂપ સંસ્થાના અન્ય વિભાગોની સાથે પ્રાચીન સંસ્કૃતિ, ધર્મ, સાહિત્ય તેમ જ ઈતિહાસના અધ્યયન અને સંશોધનના હેતુસર શ્રીમદ્ રાજચૈદના સ્મરણાથે તા.૨૨-૧૨-૧૯૨બા રોજ 'પુરાતત્વ મંદિરની સ્થાપના કરવામાં માવી, મુનિશ્રી શિનવિજયજીના માચાય પદ ને રસિકલાલ પરીખના મૈત્રીપદ નીચે મા ભાગની કાગીરી શરુ થઈ, મા કાર્ય માટે તે સમયના વિશ્વાન અધ્યાપકો શ્રી રામનારાયણ પાઠક, શ્રી ધમાનંદ કોમ્બી, ડિત સુખલાલજી, પં.બેચરદાસ દોરી વગેરેનો યોગ પણ સોંપડ્યો,
'પુરાતત્વ મંદિર' વિભાગનો મુખ્ય હેતુ હિંદુસ્તાન અને માર્ચ કરીને ગુજરાતમાં પ્રાચીન ઈતિહાસ, સાહિત્ય, સ્થાપત્ય, કળા, વિજ્ઞાન, ધર્મ, સમાજ, તત્વજ્ઞાન વગેરે વિગયોના ાિણ માટે પ્રાચ્યઘ્ધિાને લગતાં આજ સુધીમાં પ્રગટ થયેલા ગ્રંથોની શોધખોળ કરી તે સમગ્ર સાહિત્યને સંગ્રહવાનો અને સંસ્કૃત, પ્રાકૃત, પાલી, અપશે. અને જુની ગુજરાતી, કારચી, ચરબી માદ ભાગામોમાં લખાયેલા મૂલખ્ય દુર્લભ ગ્રંથોને મેળવવા મને તેને કાદિત કરવાનો હતો,
'પુરાતત્વ મંદિર' ની મા મુખ્ય કામગીરીના ભાગરૂપે મુનિશ્રી નિજિયી, શ્રી રસિકલાલ પરીખ અને અન્ય વિધ્વાનોના સહિયારા પુરૂષ્પાપથી હસ્તલિખિત પ્રતો અને મુફ્તિ ગ્રંથો મેળવવાની કામગીરી થરૂ થઈ. તેમના માં પ્રયત્નોના પાિમે ૬૯૧ પ્રતો પ્રાપ્ત થઈ કી, તે હાલ ગૂજરાત વિદ્યાપીઠના ગ્રંથાલય વિભાગમાં લગ હસ્તતગૃહ તરીકે વ્યવસ્થિતપણે સચવાયેલી છે.