Book Title: Gujaratna Hastprat Bhandarona Sandharbhma Amdavadna Hastprat Bhandaro Ek Adhyayan
Author(s): Navalsinh K Vaghela, Rasesh Jamindar
Publisher: Gujarat Vidyapith
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
i59 ૧) એકબીજા સાથે શોટી ગયેલાં પાનાવાળી અને કયારેક કઠણ કાયમી
પચિમેલી પ્રતો, ૭) હાપામોથી બગડેલી રચિત હસ્તપ્રતો.
પાલીન કાળમાં હતતોના અને જાળવણી માટે ઉપયોગમાં લેવાની
કેટલીક વિધ્ધિો
ભારતમાં પ્રાચીન કાળથી હસ્તપ્રતોને નુકસાન થતું અટકાવવા માટે કેટલીક રીનો મામાવવામાં અાવે છે. પ્રાચીન કાળમી સુવાસિત છોડવામાં અને પ(દડામોનો ઉપયોગ નાશક પદાર્થ તરીકે થતો, જેમાં ગોરબીચ, અવગંધા અથવા અચના, તમાકુની પીડા વળે સમાવેશ થતો, ગોરોચ એ ચશવધા યે દ્વાર ઉભા રહી શકે તેવા અને પાણીમાં અથવા ભીનાશવાળી જગ્યાએ માળી ભાવના છોડ છે, જેના પાંદડા અને નીચેના ભાગના થડ સાથેના મૂળિયાં મળીને એક પણો જ ચા નાક પઠાઈ બનાવે છે. માપણા પ્રાચીન હનબારોમાં હસ્તપ્રતોને ઉપદવી જીવાતોથી રકાણ કરવા માટે મા અવનીબા એ ગોરબોને રાખવાની પ્રથા હતી. આ ઉપરાંત ગૂગળના ધનો પણ અાવે થતો, મારે પણ ઘણાખરા હસ્તનભંડારોમાં પોડાજ, કાળીજીરી, કપૂર, કામની ગોળીયો શેના ઉપયોગ ખારા જીવાતોથી જાણ કરવામાં માવે છે. આ પદાથોળ ગધથી હસ્તપ્રતોમાં જીવાત પડતી નથી. ધોડાવેજના છાની પોટલીમો કે મેગ્ના નાના નાના કડા કબાબી દરેક છાજલી પર કે દાવડા સાથે મુકવામાં અાવે છે અને વધામાં એક બે વાર માવતરે બધ્ધી નાંખવામાં અાવે છે. ધોડાવવું ઢસન નામ 'વાસન્યા છે. સામી તેલનો ભાગ હોય છે એટલે પોટલીય જો હસ્તકનો ઉ૫ર મુકવામાં ચાવે તો પ્રતો ચિકાશવાણી અને કાળાશ પડની થઈ જાય. માટે યા પોટલીયોને કબાટમાં હસ્તપતની બાજુમાં પાલી ભાગમાં મુકવામાં આવે છે.
For Private and Personal Use Only
