Book Title: Gujaratna Hastprat Bhandarona Sandharbhma Amdavadna Hastprat Bhandaro Ek Adhyayan
Author(s): Navalsinh K Vaghela, Rasesh Jamindar
Publisher: Gujarat Vidyapith
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
i69 ૪) ચણ્વિય (એસિડ વજન) હસ્તપ્રતોની ઉ૫ચારવિધિ :
કાગળની પ્રતો લાંબા સમયે ખિલય બનતી હોય છે. કાગળની બનાવટ સમયે વાપરવામાં આવેલા વ્યોના અતિકિ કા૨ોથી કાગળ યમના ધરાવતો બને છે. આ ઉપરાંત વાતાવરણમાં રહેલા અવિય વાસીના રસમાં ચાવવાથી હસ્તપ્રતો અશ્વતાયુકત બને છે. આવી હસ્તપ્રતો લીના સમયે બરડ થઈ ચૂકી જાય છે. તેની જાળવણી માટે મજાનીકરણની પ્રક્રિયા કરવામાં આવે છે.
મજાકરણની એક પ્રક્રિયામાં ઉપયોગમાં લેવામાં આવતી હોય છે. ગામ ની ની પ્રક્રિયાને ધ્યાનમાં લઈ એ બે વિભાગમાં અલગ પાડવામાં અાવે છે. (૧) સૂરી (વાયુ) પ્રકિયા અને (૨) પ્રવાહી પ્રક્રિયા, પ્રથમ પ્રક્રિયામાં મારા વાના ઉપયોગથી જ કાગળમ મમતાપર્ણ નાશ પામે છે, જયારે બીજી પ્રક્રિયામાં પ્રવાહી રસાયણનો ઉપયોગ કરવામાં અાવે છે.
માધીકરણ માટે અનેક પ્રક્રિયામોમાથી સામાન્યતઃ રસ ફિયામોનો વિશેષ ઉપયોગ થાય છે, યા પ્રક્રિયામાં વધારે સરળ છે. તેમજ બાણની શાહીને નુકસાનકારક બનતી નથી. પ્રતોના કાગળનું પી.એ. મૂલ્ય ઈશ્વેટર પેપર વડે તપાસવામાં આવે છે, જે પ્રતોનું પી.એચ. મૂય 1.૨ કરતા અોછુ હોય તેના પર જ મજાવીકરણની પ્રક્રિયા કરવામાં અાવે છે.. મેમોનિયા ગેચમૂપિયા મવા બિનપ્રવાહી પ્રકિયા :
ને હસ્તપ્રતોના શાહી કે ચિતોના ફળ પાણીમાં દ્રાવ્ય હોય તેવી પ્રતો માટે ચા પડિયાનો ઉપયોગ થાય છે. હવાચુસ્ત બધિ પેટીમ હસ્તપ્રતો મુકી ૧% એમોનિયાપ્ત નવલ પેટીમાં રહેલી ડીકમ પેટીના.
-
-
-
-
-
- -
-
૧૪. એજન, પૃ.૧૧૮.
For Private and Personal Use Only
