Book Title: Gujaratna Hastprat Bhandarona Sandharbhma Amdavadna Hastprat Bhandaro Ek Adhyayan
Author(s): Navalsinh K Vaghela, Rasesh Jamindar
Publisher: Gujarat Vidyapith
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
28. તાડપત એ કાખી જાનિ છે, જયારે કાગળ અને કપડુ કે તેમાથી નિ સ્વરૂપ ધરાવે છે. પ્રાચીન સમયમાં મા જુદી જુદી પરિપાટી ઉપર લેખનકાય કરવા માટે પ્રી શાહી પણ જુદા જુદા પ્રકારની તૈચા૨ થતી. મન મથ મેમ-કાજલ થાય. કાળી શાહીની બનાવટમાં મેગનો ઉપયોગ વિશેષ થતો હોવાથી તે મeી' નામથી અોળખાતી. પરંતુ 'મા' શબ્દ લખવાના સાધન તરીકે દરેક પ્રકારની શાહી માટે ૨૮ થઈ ગયેલો છે. જેમ કે કાળી મરી, લાલ મબી, સોનેરી મી, રૂપેરી પી.
મુની પુણ્યવિજયજીયે મળીશાહી બનાવવાની વિવિધ રીતો દશજી છે, ને માં અહિયાં પ્રસ્તુત કરી છે.
તાડપતાની કાળી શાહી બખાવવાની રીતો :
(૧) 'કટારીયા (ધમાસો, નાભીગરાનો રજ, વિકળા, કરી અને
લોઢાનું ચૂર્ણ મા બધી વસ્તુને ઉછાળીને કવાથ બનાવવો. આ કવાથ અને ગળાના રખે સરખા માપે એકઠા કરેલા કાગળ અને બીનાબોળમાં નાખવાથી તાવ ઉપર લખવાની મળી તૈયાર થાય છે.'
(૨) 'કા, પોચ, બોળ-બીનાબોળ (હીરાબોળ, નાગિરો અને થોડો
પારો મા બધી વસ્તુમોને ગરમ પાણીમાં મેળવી સાત દિવસ કે તેથી વધારે દિવસો સુધી છૂટવી, ત્યારબાદ તેની ચૂછી વડીમો બનાવી ભો કરવો.'
જયારે અહીની જરૂર પડે ત્યારે તે કાને ગરમ પાણીમાં ખૂબ મસળવાથી તે લખવાલાયક શાહી બને છે.
૧૫. પાબોધ ૫ મુજબ, પૃ.૩૮-૪૫.
For Private and Personal Use Only
