Book Title: Gujaratna Hastprat Bhandarona Sandharbhma Amdavadna Hastprat Bhandaro Ek Adhyayan
Author(s): Navalsinh K Vaghela, Rasesh Jamindar
Publisher: Gujarat Vidyapith
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
47 રજરાતમાંથી લેખનકળાના પ્રાચીનતમ નમુનામો પ્રાપ્ત થયા છે તેવી જ રીતે ભારત્મા અન્ય સ્થળોએથી પણ આ પ્રકારના નામ ઉપલબ્ધ થયાના ઉલ્લેખો મળે છે. પ્રસ્તુત કરછમાં અન્ય પ્રદેશના કેટલાક પ્રાચીનતમ નમુનાયની વિગતો માપીને ગુજરાતની લેખકળાની પ્રાચીનતાને ભારની લેખનકળાના ચંદમાં મૂલવવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે.
લેખકળા સાનપ્રાપ્તિ અને જ્ઞાનપ્રસાએ મુખ્ય અને મહત્વ ચાળ છે. લેખનકળાના વિકાસથી જગતભરની સંસ્કૃતિમાં વિધ્રાનું પ્રસારણ થતાં યાનિક સ્કૃતિમા અભ્યદયમાં તેને મહત્નો ફાળો આપ્યો છે.
માનવ વ્યવહારમાં શબ્દો વાર વિચાર માદાન-દાન મીત મહત્ન સ્થાન ધરાવે છે. શબ્દો અને વાકયોને બદલે માત્ર એકનો વડે પણ મા કાર્ય થાય છે. એ વધુ સમય માટે સ્થિર રાખવાના પ્રયત્નો ચિત્રો, ચિતલિપિ તથા લિપિ દ્વારા થતા જોવામાં આવે છે. મા પ્રયત્નોમાં વપરાયેલા તો પણ લાંબા વખતથી જોવામાં અાવે છે. મા તોમાંથી લિખિા વિકાની પરિપાટીનો ઈતિહાસ અને માન હોઈ તેની શિતવાર ચર્ચા કરી નથી.
ભારતીય લિપિ તથા વર્ણમાળા કયારે અને કેવી રીતે ઉત્પન્ન થઈ ને સંબધમાં લક્ષ્મી સદીમ0 તથા આ સદીના મારેમાં પણ ચર્ચા થઈ છે. તેમાં પાશ્ચાત્ય વિવાનો પછી મોટા ભાગના ને પરદેશી બુધ્ધિ ફળ છે એમ દશાવવા પ્રયત્ન કરતા હતા પરંતુ તે છે. કયો એ માટે વિવાદ ચલાવતા હતા. તેની સામે બીજો પ્રયત્ન ચા પ્રવૃત્તિ ભારતમાં વિકસી છે એમ દAવવાનો હતો. ખાસ કરીને સિધુ નદીની ભિ સ્થળોએથી મળેલી લગ્ન પધ્ધતિથી મા ચચાવી લગભગ મંત ચાવ્યો છે. અને ભારતીય લિપિ પણ યા દેશની બુધ્ધિમતાહ ફળ છે એમ જાય છે. માત્ર તેના ઈતિહાસ માટે કેટલીક ચચાયો ચાલે છે.
For Private and Personal Use Only
