________________
(૨૭) રાજાને જતાધિપ કહેલે છે તેથી કદાપિ કચ્છનું બીજું નામ જાતે એમ પણ હોય. સારામાં ભદ્રા નામે નદી આપી છે જે ભાદર હશે એમ ધારી શકાય અને ગૂજરાતના રાજ્યની દક્ષિણ સીમા રૂપે તેણે શ્વભ્રવતી એવી નદી આપી છે, જે સાબરમતી હોય એમ કલ્પના થાય. સૌરાષ્ટ્રમાં જ આવેલા ગિરનારને તેણે ઉજજયંત અથવા રેવતક એ નામ આપેલું છે; ને છેક દક્ષિણમાંના દેવગિરિને શરજાચલ કહે છે શ્વભ્રવતીથી દક્ષિણનો અને નર્મદા તથા ભરૂચ આગળનો દેશ તેને એણે લાટ એવું નામ આપ્યું છે, તથા તેનું મુખ્ય શહેર ભગુકચ્છ, ભરૂચ , જણાવ્યું છે. અવંતિ એટલે ઉજજયિનીને એણે માલવાનું મુખ્ય શહેર લખ્યું છે, અને ત્યાં આગળ પારા અને સિંધુ એ નદીના સંગમની વાત, જે ભવભૂતિના માલતીમાધવમાં પણ છે, તેને ઇશારો કરે છે. આબુ પર્વતનું અર્બુદાચલ એવું નામ તેણે આપેલું છે તે તે પ્રસિધ્ધ છે, પણ ત્યાં આગળની બનાસનદીનું નામ એણે વણા સા એવું આપેલું જાણવા જોગ છે. સિંધુદેશ અને ચેદિદશ તે સિંધ અને પંજાબનો કોઈ ભાગ તથા માળવાની ઉત્તરે અને હાલ બુદેલખંડ છે તેટલામાં એમ અનુક્રમે હોય એવો, એના વર્ણન ઉપરથી, સંભવ ધારી શકાય. પાંચાલ દેશનું મુખ્ય શહેર એણે કાંપિલ્ય એવું આપ્યું છે, ને ચેદિરાજને એણે એક અલે કલ રિપતિ કહ્યા છે એટલે કલચરિ એવું ચેદિ દેશનું નામ હોય, કે એ નામનું ચેદિ દેશમાં મુખ્ય શહેર હોય એમ માની શકાય. વમનસ્થલિ તે વનથળી, અને દેવપત્તન એટલે હાલનું પ્રભાસ)પાટણ તે પણ સારાષ્ટ્રમાં આપેલાં છે. દધિસ્થલી હાલનું દેથળી, સરસ્વતી કીનારે આવેલા મંડૂકેશ્વરની પાસે બતાવ્યું છે પણ મંડૂ ધર એ શહેરનો નિશ્ચય બની શકતો નથી, આપણે ભારતનાં નાટચત્ર જાણીએ છીએ પણ હેમાચાર્યે શલાલિ, કુશાશ્વ, અને કપિલેયનાં પણ ગણાવ્યાં છે, તેમ પુરાણમાં કૌશિક અને
