________________
કેધ નહિ, ક્ષમા કર!
આકાશની અટારીમાંથી ઉષાએ પિતાનું મેં બહાર કાઢયું, ત્યારે આચાર્ય દ્રોણ પોતાના છાત્રોને જીવનશિક્ષણ આપી રહ્યા હતા.
માન સરોવરની આસપાસ જેમ હંસની પંક્તિ બેસે, એમ આચાર્ય દ્રોણની આસપાસ વિદ્યાથીઓ બેઠા હતા. અધ્યયનને પ્રારંભ કરતાં આચાર્ય કોણે કહ્યું : “હા ! આજે આ સૂત્ર કરી લો,
મા , ક્ષમાં કુક ક્રોધ કરીશ નહિ, ક્ષમા કર !” • આ મિતાક્ષરી સૂત્ર છાત્રો ગોખવા મંડી પડ્યા. પૂર અર્થે કલાક પણ નહિ થ હોય, ત્યાં ભીમ ઊભો થશે. નમન કરીને એણે કહ્યું. “ગુરુદેવ ! પાઠ આવડી ગયું છે, કંઠસ્થ પણ થઈ ગયો છે. કહો તે બેલી જાઉં ? કેર્ધા મા કુરુ. ક્ષમાં કુરુ !” " તે પછી, અર્જુન, દુર્યોધન, એમ એક પછી એક છાત્રો આવતા ગયા અને શુદ્ધ પાણીમાં સ્પષ્ટ સૂત્રો બેલી પોતપોતાને સ્થાને ગોઠવાઈ ગયા. પણ આ શું! સૌથી તીવ્ર મેધા ધરાવનાર ધર્મરાજ યુધિષ્ઠિર તે આજ ઊઠતા જ નથી! શું એમને આ ટૂંકું સૂત્ર પણ નથી આવતું ? શું એમની બુદ્ધિના ચંદ્રને જડતાને રાહુ ગળી ગયો?
આકાશની ઉષા યુધિષ્ઠિરની પ્રજ્ઞા પર સ્મિત કરી ચાલી ગઈ. બાલસૂર્ય ઊભો ઊભો યુધિષ્ઠિરના આ અધ્યયનની રીત જોઈ રહ્યો.
[ રૂપ
