________________
અપકારી પર પણ ઉપકાર ચૈત્રના તાપથી ધરતી ધગધગી રહી હતી, અને આમ્રવૃક્ષો પર કેરીઓ ઝૂમી રહી હતી, ત્યારે વનક્રીડાથી વિરમેલા મગધરાજ પિતાના અલ્પ પરિવાર સાથે, એક આમ્રવાટિકામાં વિશ્રાન્તિ લઈ રહ્યા હતા.
એ આમ્રવાટિકા પાસે થઈ એક મુસાફર ઝડપભેર પસાર થઈ રહ્યો હતો, ત્યાં એની નજર એક ઊંચા આમ્રવૃક્ષ પર ગઈ કેરીઓના ભારથી નમી ગયેલી ડાળીઓ પર પાકેલી સુંદર કેરીઓ જોઈ, એની તૃષ્ણ જાગી. એણે એક પથ્થરનો ઘા કર્યો. ઘા ઝાડને ના વાગ્યો, કરીનેય ન વાગે; વાગે શ્રેણિકના બરડામાં.
“કેણ છે, આ નરાધમ?” તર્જના કરતા મગધેશ્વરે ગર્જના કરી. જેની સામે આંખ પણ ન ઊંચકાય એને ઘા કરનાર છે કોણ? અંગરક્ષકે દેડડ્યા અને થોડી જ પળોમાં થરથર કંપતા પથિકને પકડી શ્રેણિક આગળ હાજર કર્યો. શ્રેણિકની પ્રતાપી આંખો આ કંગાલને જોઈ જ રહી. આ કંગાલની આવી ધષ્ટતા ?
મગધરાજના ચરણોમાં પડી ધ્રુજતા મુસાફરે કહ્યું: “નાથ! ક્ષમા કરે. વાડની આડમાં હું આપને નથી જોઈ શક્યો. મેં ઘા. જાણીને નથી કર્યો. મેં ફળ મેળવવા ઘા કર્યો અને તે આપને વાગે. ૪૮ ].
