________________
એ વાત પર પાંચ પાંચ વસંત ઋતુઓ વીતી ગઈ. તપસ્વી સનત એક વૃક્ષ નીચે ધ્યાનમગ્ન બેઠા છે. હરણાંઓ આંખ ઢાળીને એમની પડખે બેઠાં છે. દૂર દૂર ઊભેલે ક્રૂર સિંહ પણ સનતની સમતામાં સ્નાન કરી રહ્યો છે. વાતાવરણમાં મૈત્રીનું, પ્રેમનું, વાત્સલ્યનું તેજ વિસ્તરેલું છે. ત્યાં પેલા બને દેવ વૈદ્યના રૂપે હાજર થયા. નમન કરી કહ્યું : “મહારાજ! અમે બે ધવંતરી વૈો છીએ. અમારા ઔષધના સેવનથી આપના રોગ તત્કાળ મટી જશે. અમારું ઔષધ સ્વીકારો.”
સનતકુમારની કરુણાભીની આંખો જરા પહોળી થઈ. એમણે જમણા હાથની આંગળી પિતાના ડાબા હાથ પર ફેરવી, અને જોતજોતામાં એટલા ભાગની એ ચામડી સુંવાળી સુવર્ણવણું થઈ ગઈ.
- સનતે કહ્યું: “વિ ! શરીરના રોગને મટાડવાની શક્તિ તે મારામાં આવી ગઈ છે. એટલે મારે એની જરૂર નથી. મારે તે અંતરને રોગ મટાડે એવું ઔષધ જોઈએ છે. બહારના રૂપને શું કરવું છે ? એ રૂ૫ તે કુરૂપતામાં પણ ફેરવાઈ જાય. મારે તો આત્મનું રૂપ જોઈએ છે, કે જે પામ્યા પછી કદી કુરૂપતા ન આવે.”
તપસ્વી સનતની આ સાધનાને ચરણે. મસ્તક નમાવી વેદના વેષે આવેલા દેવ તેજના વર્તુળમાં વિલીન થયા.
રાજગૃહીના ઉદ્યાનમાં શ્રેણિકને ભગવાન શ્રી મહાવીરે કહ્યું : શ્રેણિક! માનવી જ્યારે કોઈ પણ વસ્તુને ગર્વ કરે છે, ત્યારે તે ! વસ્તુનો વિનિપાત થાય છે. અને વિનિપાત થવાનો હોય છે, ત્યારે માનવીને ગર્વ કરવાનું મન થાય છે. સનતના રૂપનો નાશ થવાને હતો ત્યારે તેના મનમાં ગર્વ આવ્યો, અને જ્યારે એ ગર્વ ગળી ગમે ત્યારે તેનું સાચું રૂપ ખીલી ઊઠયું.”
