________________
પણ ક્રોધનો પ્રસંગ આવ્યા વિના મને શી ખબર પડે કે મેં ક્રોધ નથી કર્યો, અને મેં ક્ષમા રાખી છે! અત્યારે જ્યારે આપે તમારો માર્યો તોયે મને ક્રોધ નથી થયા અને ક્ષમા જ રહી. એટલે આ પ્રયોગ દ્વારા મને લાગ્યું કે હવે મને પાઠ આવડ્યા છે.”
આ જીવનશિક્ષણથી દ્રોણ યુધિષ્ઠિરને વાત્સલ્યભાવથી ભેટી પડ્યા, ત્યારે ગગનનો સૂર્ય શિક્ષણની આ નવી રીત ઉષાને કહેવા અસ્તાચળ પરથી સરી ગયો.
દૃષ્ટિ તેવી સૃષ્ટિ માણસની જેવી દષ્ટિ હોય છે, તેને તેવી જ સૃષ્ટિ દેખાય છે. માણસ કાળા ચશ્મા પહેરે તે
એને આખું જગત કાળું દેખાય, ઉજજવળ તે ચંદ્ર પણ શ્યામ દેખાય! વિશ્વને એના સ્વરૂપે
જોવા માટે પણ નિર્મળ દૃષ્ટિ જોઈએ. - હસ્તિનાપુરની રાજસભામાંથી દુર્ગણીને શોધી કાઢવાનું કહ્યું, ત્યારે ધર્મરાજાને કોઈ દુર્ગણી ન દેખાય; કારણ કે પ્રત્યેક માનવીઓમાં એણે કંઈક ને કંઈક વિશિષ્ટ ગુણો જોયા, એને સૌ સદ્ગણી જ લાગ્યાઃ
- જ્યારે આ વાત દુર્યોધનને કહેવામાં આવી, ત્યારે એની નજરમાં કઈ સદ્ગણી જ ન આવ્ય; કારણ કે એણે ગુણવાન આત્મામાં પણ કંઈક ને કંઈક દુર્ગુણ શોધી કાઢ્યો, અને એને આખી સભા દુર્ગણુઓથી ઊભરાયેલી દેખાઈ!
