________________
માનવની ગંધ આવતાં રાફડામાંથી એક વિકરાળ નાગ તીરના વેગે બહાર ધસી આવે છે. નાગ વિચારે છે. કેવી આ માનવીની ધૃષ્ટતા છે ! મારા દ્વાર ઉપર આવીને ઊભો છે!
નાગ ક્રોધના આવેશમાં આ માનવના ચરણ પર ડંખ મારે છે. સંસારને સળગાવી મૂકે એવું હળાહળ વિષ એ પોતાના ડંખમાંથી ઠાલવે છે. પછી એ દૂર ખસે છે. એને બીક છે કે હમણાં આ માણસ મારા પર ગબડશે !
પણ આ શું? આ માનવીના અંગૂઠામાંથી તે દૂધની ઉજજ્વળ. ધારા વહે છે ! આ તો નવી નવાઈની વાત. કોઈને ય શરીરમાંથી લેહીને બદલે દૂધ નીકળતું દીઠું ? પણ હા, સમજાયું. કુમારિકાના શરીરમાં દૂધ ક્યાં હોય છે? પણ એને માતૃત્વ પ્રાપ્ત થતાં, એનું વક્ષસ્થળ દૂધથી છલકાઈ જાય છે, કારણ કે એના હૈયામાં એના શિશ માટે વાત્સલ્ય જાગ્યું હોય છે. મહાવીર ! તારા તે અંગેઅંગમાં જગતના જીવો માટે વાત્સલ્ય ભર્યું છે! એક બાળક માટે વાત્સલ્ય જાગતાં માતાના વક્ષસ્થળમાંથી દૂધ ઝરે તે જગત આખાના પ્રાણીઓ માટે વાત્સલ્ય ધરાવનાર , તારા અંગેઅંગમાંથી દૂધધારા કેમ ? વહે...! પણ આ વાત સર્પને કેમ સમજાય! એ તે આશ્ચર્યમાં પડી જાય છે.
* ત્યાં રૂપેરી ઘંટડી જેવી વાણી પ્રગટે છે: “બૂઝ, ચંડકૌશિક, બોધ પામ તું કોણ હતો ? અને આજ કોણ છે? ગત જન્મમાં તું સાધુ હતો, પણ ક્રોધને લીધે તું સાધુ મટી સર્પ થયો. ત્યાગી મટી ભેરિંગ થયો. ભાઈ! આ “ક્રોધનું કડવું પરિણામ છે, માટે બોધ પામ!'
ફણ માંડીને બેઠેલે નાગ એમ જ થંભી જાય છે. એ આ તેજોમૂર્તિને જોયા જ કરે છે, જયા જ કરે છે ! એની વાણીમાં અમૃત છે. મુખ ઉપર લાખ લાખ ઉષાનાં તેજ છે. આંખમાં પવિત્ર
[ કરૂ
