Book Title: Bharat Bhaishajya Ratnakar Part 04
Author(s): Nagindas Chaganlal Shah, Gopinath Gupt, Nivaranchandra Bhattacharya
Publisher: Unza Aayurvedik Pharmacy
View full book text
________________
Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra
www.kobatirth.org
Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir
भारत-भैषज्य-रत्नाकरः
[वकारादि
क्षौद्रेण वा यथायोगं पिप्पलीपुरसंयुतम् ॥
(७१४७) व्रणहररसः पथ्याश्च शालयो मुद्गा गोधूमा घृतसंयुताः॥ शुद्ध गन्धक, शुद्ध पारद, अफीम, और पीप
(र. चं. । व्रणा.) लका चूर्ण समान भाग ले कर प्रथम पारे गन्धक । रसं गन्धं विषं वह्नि लौहमभ्रं समं समम् । की कजली बनावें और फिर उसमें अन्य सप्तधा पार्थतोयेन काञ्चनाराम्भसा तथा ॥ ओषधियां मिला कर उसे जम्बीरीके रस, घृत-मामिला वर्ष काटक्तिका प्रमिता भिषक । कुमारीके रस, मनुष्यके मूत्र, चातामूलके वाथ, हींगके पानी और काला नमकके पानीमें ३-३
| रसो व्रणहरो नाम व्रणान्हन्ति रसोत्तमः ॥ दिन घोट कर सुरक्षित रक्खें ।
शुद्ध पारद, शुद्ध गन्धक, शुद्ध बछनाग, इसके सेवनसे समस्त प्रकारके ब्रण, भगन्दर | चीतामूलका चूर्ण, लोह भस्म और अभ्रक भस्म और गण्डमाला आदिका नाश होता है।
समान भाग ले कर प्रथम पारे गन्धककी कज्जली अनुपान-इसे पीपलके चूर्ण, गूगल और | बनावें और फिर उसमें अन्य ओषधियोंका चूर्ण शहदके साथ देना चाहिये ।
मिला कर सबको अर्जुन और कचनारकी छालके ( मात्रा-१ रत्ती।)
रसकी सात सात भावना दे कर १-१ रत्तीकी पथ्य-घृत युक्त शाली चावल, मूंग और गोलियां बनालें । इनके सेवनसे समस्त प्रकार के गेहूंकी रोटी।
व्रण नष्ट होते हैं।
इति वकारादिरसमकरणम्
। अथ वकारादिमिश्रप्रकरणम् (७१४८) वचादियोगः (१) (७१४९) वचादियोगः (२) (यो. र. । प्रतिश्याया. )
(हा. सं. । स्था. ३ अ. ४९) सवचाचूर्णमाघ्राय वाससा पोटलीकृतम् ।
वचायवानीसह चित्रण
सिन्धूत्थविश्वासहसिन्धुवारम् । कारवी वस्त्रबद्धा वा प्रतिश्यायमपोहति ॥
कल्कं तथोष्णं च स दन्तरोगे कलौंजी और वचके चूर्णको कपड़ेकी पोटली मुखे च गण्डूषशतानि पञ्च ॥ . में बांधकर सूंघनेसे प्रतिश्याम नष्ट होता है। बच, अजवायन, चीता, सेंधानमक, सोंठ.
For Private And Personal Use Only