Anekantjaipataka Part 05

Author(s): Bhavyasundarvijay, Yashratnavijay
Publisher: Jingun Aradhak Trust

Page 272

१३९५
अनेकान्तजयपताका
(षष्ठः
इत्यादि तदप्ययुक्तम्, तस्यैकान्तत एकरूपत्वासिद्धेः, चित्रकुशलात्मपरिणामरूपत्वात् तत्तद्वचनादिनिमित्तभेदोपपत्तेः, अनशनप्रायश्चित्तादिभेदाभ्युपगमादिति ॥ (२५०) न चास्य कर्मशक्तित एव भावः, तत्क्षयोपशमतः प्रवृत्तेः तत्त्वत
......... ........ व्याख्या ..... .... युक्तम्, तस्य-तपस एकान्तत एकरूपत्वासिद्धेः । असिद्धिश्च चित्रकुशलात्मपरिणामरूपत्वात् तपसः । तच्च तद्वचनादि च तन्निमित्तं च, 'आदि'शब्दाद् विनयादिग्रहः, तद्भेदोपपत्तेः अनशनप्रायश्चित्तादिभेदाभ्युपगमात् बाह्याभ्यन्तररूपतया तपस इति । उक्तं च
"अनशनमूनोदरता वृत्तेः सक्षेपणं रसत्यागः । कायक्लेशः संलीनतेति बाह्यं तपः प्रोक्तम् ॥ प्रायश्चित्त-ध्याने वैयावृत्त्य-विनयावथोत्सर्गः ।
स्वाध्याय इति तपः षट्प्रकारमाभ्यन्तरं भवति ॥" न चेत्यादि । न चास्य-तपसः कर्मशक्तित एव सकाशाद् भावः, तत्क्षयोपशमतः
..... .. मनेतिरश्मि *... તેનું –તપ એકરૂપ ન હોવાનું) કારણ એ કે, તપ તો ચિત્ર-અનેકસ્વભાવી કુશળ-આત્મપરિણામ રૂપ છે. (અર્થાત્ અનેકસ્વભાવી આત્મપરિણામરૂપ હોઈ અનેકરૂપ છે.) તો જ તેના જુદા જુદા (તપત્યાગાદિ) વચનો (શબ્દો)નું જે નિમિત્ત તેના જે ભેદો તે હોવા સંગત છે. (અર્થાતુ એ અનેકસ્વભાવી તપમાં જુદા જુદા વચનોના નિમિત્તભેદો હોવામાં કોઈ અસંગતિ નથી).
અને એ ભેદ માનવો જરૂરી છે, કારણ કે કુશળપરિણામરૂપ તપના (૧) બાહ્યરૂપે અનશન વગેરે ભેદો, અને (૨) આત્યંતરરૂપે પ્રાયશ્ચિત વગેરે ભેદો અમે માન્યા જ છે. અમારા શાસ્ત્રોમાં કહ્યું छ - "(१) अनशन, (२) १९६२री, (3) वृत्तिनो संक्षे५, (४) २सत्याग, (५) य श, मने (६) संदीनता - साम ७ प्रा३ पाय त५ ४डेवायो छे.
(१) प्रायश्चित, (२) ध्यान, (3) वैयावय, (४) विनय, (५) योत्सर्ग, भने (६) स्वाध्याय - २।म ७ ॥२ साम्यंतर त५ वायो छै.” (प्रशमति सो5 - १७५/१७६)
*तपनी मात्मधर्भता-सिद्धि* (२५०) पूर्वोत. श५२५॥३५ त५ भनी शतिथी (= न। यथा) थायछे से नथी,
જ એટલે આવા અનેકસ્વભાવી કુશળપરિણામરૂપ તપથી, ચિત્રશક્તિવાળા કર્મનો ક્ષય પણ થઈ જ શકે છે, એવો ફલિતાર્થ ગ્રંથકારશ્રી આગળ જણાવશે. વચ્ચે અવાંતર પૂર્વપક્ષ-ઉત્તરપક્ષ થશે.
* अनशनमूनोदरतां वृत्तिहासं रसपरिहारं । भज सांलीन्यं कायक्लेशं, तप इति बाह्यमुदारम् ॥५॥ प्रायश्चित्तं वैयावृत्त्यं स्वाध्यायं विनयं च । कायोत्सर्ग शुभध्यानं, आभ्यन्तरमिदमञ्च ॥ ६ ॥ इति श्रीशान्तसुधारसे भावना-९ ।
१-२. आर्या ।