Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 06 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
प्रमेयचन्द्रिका टीका श.८ उ. १ सृ. १ पुगद्लभेदनिरूपणम्
टीका- 'रायगिहे जाव एवं वयासी' - राजगृहे यावत् - नगरे महावीरः समवसृतः समवसृतं भगवन्तं वन्दितुं नमस्कर्तुं धर्मोपदेशं श्रोतुं च पर्षत् निर्गच्छति, धर्मोपदेशं श्रुत्वा पतिगता पर्यत्, ततो गौतमः शुश्रूषमाणः नमस्यन् विनयेन प्राञ्जलिपुटः पर्युपासीनः एवं वक्ष्यमाणप्रकारेण अवादीत् - 'कइविहा णं भंते! पोग्गला पण्णत्ता ?' गौतमः पृच्छति - हे भदन्त ! कतिविधाः कियत्मकाराः (तंजा) वे प्रकार ये हैं (पओगपरिणया, मीससा परिणया, बीससा परिणया) प्रयोगपरिणत, मिश्रपरिणत और विस्रसा परिणत |
टीकार्थ- पहिले सप्तम शतकके दशवें उद्देशक में पुद्गलादिक भाव प्ररूपित किये जा चुके हैं सो उन्हीं पुद्गलादिक भावोंको यहां पर भी अष्टम शतकके प्रथम उद्देशक में प्रकारान्तरसे सूत्रकार प्ररूपित कर रहे हैं 'रायगिहे जाव एवं वयासी' इस सूत्रांशका संबंध इस प्रकार से लगाना चाहिये राजगृह नगर में महावीर प्रभु पधारे महावीर प्रभुको आये हुए सुनकर वन्दना, नमस्कार करने के लिये तथा धर्मोपदेश सुननेके लिये नगरकी परिषद् उनके पास आई और धर्मोपदेश सुनकर वहांसे अपने२ स्थान पर वापिस चली गई बादमें गौतमने प्रभुकी सेवा शुश्रूषाकी और फिर नमस्कार कर वे विनयसे दोनों हाथ जोडकर उनके समक्ष उचित स्थान पर बैठ गये । उनकी पर्युपासना करते हुए फिर उन्होंने प्रभुसे इस प्रकार पूछा 'कइ विहाणं भंते ! पोग्गला पण्णत्ता' हे (तंजा) ते शु प्रकाश मा प्रभा - (पओगपरिणया, मीससा परिणया, वीससा परिणया) (१) प्रयोग परिशुत, (२) मिश्र परित, (3) विससा परिशुत. ટીકા-સાતમાં શતકના દસમાં ઉદ્દેશકમાં પુદ્ગલાદિક ભાવની પ્રરૂપણા કરવામાં આવી છે. એ જ પુદ્ગલાદિક ભાવનું સૂત્રકાર આઠમાં શતકના આ પહેલા ઉદ્દેશકમાં भिन्न अक्षरे प्रतिपादन रे - 'रायगिहे जाव एवं वयासी' या सूत्रांश द्वारा નીચેના સુત્રપાઠ ગ્રહણુ કરવામાં આવ્યા છે. રાજગૃહ નગરમાં મહાવીર પ્રભુ પધાર્યા. તેમને વજ્રણા–નમસ્કાર કરવાને તથા તેમને ધમેપદેશ સાંભળવાને લાકે તેમની પાસે આવ્યા. ધર્મોપદેશ સાંભળીને પરિષદ વિખરાઇ ગઇ. ત્યાર બાદ ગૌતમ સ્વામીએ પ્રભુની સેવા સુશ્રૂષા કરી. ત્યાર બાદ વંદા નમસ્કાર કરીને વિનયપૂર્ણાંક બન્ને હાથ જોડીને તે તેમની સમક્ષ ઉચિત સ્થાને બેસી ગયા, અને તેમણે મહાવીર પ્રભુને આ પ્રમાણે अश्न पूछयो- 'कहविहाणं भंते ! पोग्गला पण्णत्ता ?' डे लहन्त ! युगल डेंटला
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૬
