Aatmninda Dwatrinshika

Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Navkar Aradhana Bhavan

Page 35

३४
'तत्वरुचि' टीकया परिमंडिता விக்கைகைககககககககககககககக * शार्थ : + ईश! स्वामिन् !
+ नाऽभूः-तुं नथी थयो - कदापि च्या३५ ५५५
. अन्यथा नति२ · अम्बुराशि-समुद्र
" निस्सीम सीमा पार्नु - भवाऽम्बुराशौ-संस॥२३५ समुद्रमां सीमन्तको न२वासन नाम 4 भ्रमतः प्रम ४२di
- अतिथित्वमभानात - मे मारे
निस्सीमसीमन्तकनारकादिदुःखातिथित्वं लोचन नेत्र
સીમન્તક વિગેરે નરકાવાસોની સીમા + गोचर-विषय
બહારની મહેમાનગત लोचनगोचरः नेत्रनो विषय
+ कथम् ॥ भाटे ? * दोनो भावार्थ :
હે નાથ ! સંસારસાગરમાં ભ્રમણ કરતાં-કરતાં મે તને ક્યારેય જોયો નથી. નહિતર સીમન્તક विगेरे न२७वासोनी सीमा पानी भडेभानगत ॥ भाटे मारे भावी पडे ! ।। १3 ।। * तत्त्वरुचिर्वृत्तिः :
भवाऽम्बुराशाविति । 'हे ईश!' सकलजीवद्रव्येषु अग्रगामित्वं विधातुं योग्यो यः सः । 'भवाऽम्बुराशौ' प्रवाहतोऽनाद्यनन्तपुद्गलपरावर्तप्रमितोऽयं संसारवासः, व्यक्तितश्च द्वेधा, (१) अनादिसान्तोऽपि स (२) अनाद्यनन्तोऽपि, चरमावर्तिभव्यात्मनामपेक्षया प्रथमोविकल्प ऊरीकार्यस्तथा चाऽभव्याऽत्मनामपेक्षया द्वयोविकल्प ऊरीकर्तव्यः, स च भवोदुस्तरत्वेन समुद्रोपमस्तस्मिन् । 'भ्रमतः' योनिचक्रवाले इतस्ततः पुनः पुनोऽटतः । 'मे' मदात्मनः । 'लोचनगोचरः' दर्शनविषयीभूतः । 'कदापि' प्राक्तनेऽनन्ताऽनन्तेऽनेहसि । 'नाऽभूः' त्वं न भूतवान् ।
'अन्यथा' विपरीततायां सत्यां अर्थात् प्राप्तेऽर्हदर्शने । 'निस्सीमसीमन्तकनारकादिदुःखातिथित्वम् अनेकवारं सीमापरं ‘सीमन्तक' प्रमुखाऽऽद्वेषु वहुरुद्रेषु पीडोत्कटेषु नरकवासेषु निवसनम् । ‘कथं' कस्मात् संभाव्यत इति प्रश्नदर्शकपदम् । __ इदमत्र तात्पर्यम् - जिनदर्शनविरहबीजं नरकादिबाधाफलम् । निःसेवितवीजत्वेन नोऽन्तशोनरकपातः संजातः । अथ जिनदर्शनं भक्तिक्लिन्नं विधीयते, नरकसंभवोऽवश्यं निराक्रियते । * नो भावार्थ : (૧) પ્રવાહની અપેક્ષાએ આ સંસાર અનાદિ-અનંત છે. વ્યક્તિની અપેક્ષાએ આ સંસાર
(१) मना-सात ५४छे. (२) अनाहि-अनंत ५ . (१) य२मावर्तम मावी यूखi