Aatmninda Dwatrinshika

Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Navkar Aradhana Bhavan

Page 52

आत्मनिंदाद्वात्रिंशिका கைைககைைககைகைகளைகைைனைைகைைககைைககள்
त्वमेव देवो मम वीतराग !, धर्मो भवदर्शितधर्म एव ।। इति स्वरूपं परिभाव्य तस्मानोपेक्षणीयो भवता स्वभृत्यः ॥ २२ ॥ * अन्वय :
हे वीतराग ! त्वमेव मम देवः, भवदर्शितधर्म एव धर्मः, तस्मादिति स्वरूपं परिभाव्य भवता स्वभृत्यः नोपेक्षणीयः ।। * शब्दार्थ : 4 वीतराग!= २।२हित !
* धर्मः (भा३) धर्म (छ) + त्वम्=तुं
+ तस्माद् तथा एव=8
- इतिमा प्रभारी 4मम भारी
* स्वरूपम्=परिस्थितिने - देवः ४१ (छ)
परिभाव्य=वियारीने - भवदर्शितः मापनो शवितो " भवता मापन वारा धर्मः=धर्म .
+ स्वभृत्यः=पोतानो सेव एव=४
न उपेक्षणीयः उपेक्षालाय नथी * मोनो भावार्थ:
હે વીતરાગ ! આપ જ મારા દેવ છો. આપનો કહેલો ધર્મ જ મારો ધર્મ છે. તેથી આ પ્રકારની પરિસ્થિતિનો વિચાર કરી આપે આપના સેવકની ઉપેક્ષા કરવી જોઇએ નહિ. / ૨૨ . * तत्त्वरुचिर्वृत्तिः :
त्वमिति । 'हे वीतराग !' अस्तरागदोषः त्रयोदशगुणस्थानलम्भनत्वात् । 'त्वमेव' भगवानेव । मम देवः' आगमपरीक्षया देवत्वेन स्वीकृतत्वान्मदाराध्यतमः । अत्र ‘एवकार' प्रयुक्त्या निर्दिष्टमिदम् यदुत ‘एवकारमात्रे' सर्वत्र नानेकान्तविरोधः, अनेकान्तविरोधस्तु विकल्पस्याऽप्रतिसेवायाम्, एवकारमात्रविरोधिनस्त्वविदिताऽनेकान्ता वर्तन्ते, जैनप्रवचने यथास्थानं स्वीकृतिरेवकारस्य । 'धर्मः' क्रियाहेतुः शुभपरिणामफलः । सोऽपि ‘भवदर्शित एव' समवसरणं विराजताऽर्हता प्ररूपितो यः स एव। 'इति स्वरूपं' पूर्वोक्तमर्थात् प्रतिज्ञावाचकेन पूर्वपदद्वयेन विज्ञप्तस्वकीयविश्वासयोग्यत्वम् । 'परिभाव्य' विचार्य । 'भवता' भगवता त्वया । ‘स्वभृत्यः' दासानुदासोऽहम् । ‘नोपेक्षणीयः' न सर्वथोपेक्षाविषयीकर्तव्यः । ननुवीतरागो नोपेक्षां दधाति, न प्रीति, तदानीमेवं प्रार्थनारीतिर्वीतरागविषये कथं संगता भवति ? संगतमिदम्, कारणमेवम्, वयं रागायत्ता उक्तया प्रार्थनारीत्या वीतरागाय प्रीतिं वर्धयिष्यामहे, तया भगवत्कृपाग्रहणयोग्यता विकासः, योग्यताविकासेन गुणविकासोऽवश्यंभावी तेन च श्रेयः परंपरा।।