Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________ MMAMIRMIRMIRMERAMITAHATIMERRHElemalemasiesksiMETRAMSTRAMERIALMERCIAMGIMERMERAMMES WALIORESANETSINESAMETANETSARETSAMETRANETSHESAAEISRAEBAREISRAEISARETISRAEISRAEESARETSAMAREERee zrIcandrasUriviracitavRttiyutaM zrIniryAvalikAsUtram / MISHESARETIREISHESAREESeminar nyAyAmbhonidhizrImadvijayAnandasUripurandaraziSyamahopAdhyAyazrImadUdhIravijayaziSya . ratna-anuyogAcAryazrImahAna vijayagaNibhiH saMzodhitam ru. 501) zreSTi harakhacaMda somacaMda ha. nemacaMdabhAi mu0 surata patasya zrAddhasya dravyasAhAyyena, prakAzayitrI zrIAgamodayasamitiH idaM pustakaM amadAzada(rAjanagara )madhye zAha veNIcaMda sUracaMda zrI Agamodaya samiti.sekraTarI ityanena yuniyanaprInTigapresamadhye TaMkazAlAyAM zAha mohanalAlacImanalAladvArAprakAzitam / .. vIrasaMvat 2448, paNya ru 0-12-0 pratayaH 750 vikramasaMvat 1978. sana 1922. dan Education International For Personal & Private Use Only
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________ sUcanA keSucit sthAneSu kAryavAhakadoSAt 'vadAsI' sthAne 'vadAsi' ityazuddhirjAtA atasteSu teSu sthAneSu 'SadAsi' sthAne 'vadAsI' iti vAcanIyam / tathaiva keSucit sthAneSu varNaniyojakadoSAt 'o'kArasthAne 'u'kAretyazuddhaM jAtaM ata-etadapi vilokya vAcanIyam / evamanyA api kAzcanAzuddhayaH varNaniyojakadoSAt 'manuSyasahabhUvo bhrAntayo durnidhArA' iti niyamena ca saMjAtA bhaveyustA api zodhanIyA svabhAvasundaraiH sahRdayaiH / asya sUtrasya bhagavataH mUla pustakaM guphAdika cAnuyogAcAryazrImaddAnavijayagaNibhiH saMzodhitam / antimasamaye paMnyAsapravarazrImanmeghavijayagaNibhirapi tadavalokitamatasteSAM puruSapravarANAmupakRtisthIkurmahe // dain Education International For Personal & Private Use Only
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________ nyAyAmbhonidhizrImadvijayAnandasUrIzvarapAdapaGkajebhyo namaH zrIcandrasUriviracitavRttiyutaM zrInirayAvalikAsUtram // OM namaH zrutadevatAyai // te NaM kAle Na te NaM samae NaM rAyagihe nAmaM nayare hotyA, riddha, OM namaH zrIzAntinAthadevAya // pArzvanAthaM namaskRtya, prAyo'nyagranthavIkSitA / nirayAvalizrutaskandhe, vyAkhyA kAcit prakAzyate // 2 // tatra nirayAvalikAkhyopAGgagranthasyArthato mahAvIranirgatavacanamabhidhitsurAcAryaH sudharmasvAmI sUtrakAraH 'teNaM kAleNaM' ityAdigranthaM tAvadAha-atra 'Na' vAkyAlaGkArArtha : / tasmin kAle-'vasarpiNyAzcaturthabhAgalakSaNe tasmin samaye-tadvizeSarUpe yasmin tannagaraM rAjagRhAkhyaM rAjA ca zreNikAkhyaH sudharma(zrIvardhamAna)svAmI ca 'hotthati abhvt-aasiidityrthH| avasarpiNItvAtkAlasya varNakagranthavarNitavibhUtiyuktamidAnIM nAsti / 'riddha' ityanena ca nagaravarNakaH sUcitaH, sa ca-"riddhathimiyasamiddhaM" bhavanAdibhirvRddhimupagataM, bhayavarjitatvena sthiraM, samRddhaM-dhanadhAnyAdiyuktaM, tataH padatrayasya karmadhArayaH / " pamuiyajaNajANavayaM" pramuditAH pramodakAraNavastUnAM sadbhAvAt janA-nagaravAstavyalokAH jAnapadAca-janapadabhavAstatrA svAtanagaraM rAjagRhAkhyaM rAjAcAlakArArtha : / tasmin kAle-mamadhitsurAcAryaH sudharmasvA Jaln EducaM For Personal & Private Use Only Hainelibrary.org
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________ balikA. nirayA- // 1 // (uttarapuricchime disIbhAe) guNasilae, ceie, vannau, asomavarapAyave puDhavisilApaTTae te NaM kAle NaM te NaM samae Na samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI ajasuhamme nAma aNagAre jAtisaMpanne jahA kesi jAva yAtAH santo yasmin tat pramuditajanajAnapadam / "uttANanayaNapecchaNijja" saubhAgyAtizayAt uttAnaiH animiSaiH nayane:locanaiH prekSaNIyaM yattattathA / "pAsAiyaM' cittprsttikaari| "darisaNijja" yat pazyaccakSuH zramaM na gacchati / 'abhirUvaM' manojJarUpam / "paDirUvaM" draSTAraM draSTAraM prati rUpaM yasya ttttheti| tasmin " uttarapuricchime disIbhAe guNasilae nAma cehae hotthA" caitya-vyantarAyatanam 'cannao' tti caityavarNako vAcyaH-"cirAIe puvvapurisapannatte" ciraH-cirakAlaH Adi:nivezo yasya tat cirAdikam ata eva pUrvapuruSaiH-atItanaraiH prajJaptam-upAdeyatayA prakAzitaM puurvpurussprjnyptm| "sacchatte sajjhae saghaMTe sapaDAge kayaveyaddIe" kRtavitardika-racitavedikaM "lAulloiyamahie" lAiyaM-yadbhumezchagaNAdinA upalepanam , ulloiya-kuDacamAlAnAM seTikAdibhiH saMmRSTIkaraNa, tatastAbhyAM mahitamiva mahitaM pUjitaM yattattatheti / tatra ca guNazilakacaitye azokavarapAdapaH samasti, "tassa NaM heTThA khaMdhAsane, ettha mahaM ege puDhavisilApaTTae pannatte, vikkhaMbhAyAmasuppamANe AINagarUyabUranavaNIyatUlaphAse" Ajinaka-carmamayaM vastraM, rUta-pratItaM, baro-banaspativizeSaH, navanIta-mrakSaNaM, tUlam-arkatUlaM, tadvat spazoM yasya sa tathA, ko'rthaH ? komlsprshyuktH| 'pAsAIe jAva paDisave' tti / teNaM kAle Na' ityAdi, 'jAisaMpanne' uttamamAtRkapakSayukta iti boddhavyam, anyathA mAtRkapakSasaMpannatvaM puruSamAtrasyApi syAt iti nAsyotkarSaH kazci. dukto bhavet, utkarSAbhidhAnArtha cAsya vizeSaNakalApopAdAnaM cikIrSitamiti / evaM "kulasaMpanne," navaraM kulaM-paitRkaH pkssH| "balasaMpanne" balaM-saMhananavizeSasamutthaH prANaH / 'jahA kesitti kesi (zi) varNako vAcyaH, saca "viNayasaMpanne" lAghavaM vAcyavizeSa0 iti vA pAThaH Jain Educati onal For Personal & Private Use Only nelibrary.org
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcahi aNagArasaehiMsaddhiM saMparibuDe puvvANupuvicaramANe jeNeva rAyagihe nagare jAva ahApaDirUvaM ugaha oginhittA saMjameNaM jAva dravyato'lpopadhitvaM bhAvato gauravaprayatyAgaH ebhiH saMpanno yaH sa tthaa| "oyaMsI" ojo-mAnaso'vaSTambhaH tadvAn ojasvI, tejaH-zarIraprabhA tahAna tejasvI, baco-vacanaM saubhAgyAdhupetaM yasyAstIti vacasvI, " jasaMsI" yazasvI khyAtimAna, iha vizeSaNacatuSTaye'pi anusvAraH prAkRtvAt / "jiyakohamANamAyAlobhe" navaraM krodhAdijayaH udypraaptkrodhaadiviphliikrnnto'vseyH| 'jIviyAsAmaraNabhayavippamukke' jIvitasya-prANadhAraNasya AzA-vAmchA maraNAcca yadbhaya tAbhyAM vipramukto jIvitAzAmaraNabhayavipramuktaH tadubhayopekSaka ityarthaH / 'tabappahANe' tapasA pradhAna:-uttamaH zeSamunijanApekSayA tapovA pradhAna yasya sa tapaHpradhAnaH / evaM guNapradhAno'pi, navaraM guNAH-saMyamaguNAH / 'karaNacaraNappahANe' caaritrprdhaanH| 'niggahappahANe' nigraho-anAcArapravRtteniSedhanam / ghorabaMbhaceravAsI' ghoraM ca tat brahmacarya ca alpasaravairduHkhena yadanucaryate tasmin ghorabrahmacaryavAsI / 'ucchUDhasarIre' 'ucchuDhe' ti ujjhitamiva ujjhitaM zarIraM tatsatkAra prati niHspRhatvAt (yena) sa tathA / 'coddasapuvvI caunANIvagae' caturjJAnopayogataH-kevalavarjajJAnayuktaH / kesi(zi)gaNadharI matizrutAvadhijJAnatrayopeta iti | dRzyam / AcAryaH sudharmA paJcabhiranagArazataiH sArdha-saha saMparivRtaH samantAtparikalita: pUrvAnupUrvyA na pazcAnupUA cetyartha: krameNeti hRdayaM, carana-saMcaran / etadevAha-"gAmANugAma duijjamANe" tti grAmAnugrAmazca vivakSitagrAmAdanantaragrAmo grAmAnugrAma tat dravana-gacchan-ekasmAdU grAmAdanantaragrAmamanulaDunyannityarthaH, anenApratibaddhaM vihAramAha / tatrApyautsukyAbhASamAha-'suhaMsuheNaM viharamANe' sukhasukhena-zarIrakhedAbhAvena saMyamA''bAdhAbhAvena ca viharan grAmAdiSu vA tiSThan / 'jeNeva' ti yasminneva deze rAjagRhaM nagara yasminneva pradeze guNazilakaM caityaM tasminneva pradeze upAgacchati, upAgatya yathApratirUpaM-yathocitaM munijanasya avagraham-AvAsam avagRhya-anujJApanApUrvaka gRhItvA saMyamena tapasA cAtmAnaM bhA For Personal & Private Use Only Jain Education n ational
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||2|| viharati / parisA niggyaa| dhammo kahio parisA pddigyaa| teNaM kAle NaM te NaM samae NaM ajjamuhammassa aNagArassa | aMtevAsI jaMbU NAma aNagAre samacauraMsasaMThANasaMThie jAva saMkhittaviulateyalesse annamuhammassa aNagArassa adUrasAmaMte uDUMjANU | vayan viharati-Aste sma / 'parisA niggaya tti pariSat-zreNikarAjAdiko lokaH nirgatA-niHsRtA sudharmasvAmivandanArtham / dharmazravaNAnantaraM "jAmeva disiM pAubbhUA tAmeva disi paDigaya" tti yasyA dizaH sakAzAt prAdurbhUtA-AgatetyarthaH tAmeva dizaM pratigatA iti| tasmin kAle tasmin samaye AryasudharmaNo'ntevAsI AryajambanAmA'nagAraH kAzyapagotreNa / 'sattussehe' saptahastocchrayaH, 'samacauraMsasaMThANasaMThie' yAvatkaraNAdidaM dRzyaM vajjarisahanArAyasaMghayaNe kaNagapulaganidhasapamhagore' kanakasya-suvarNasya 'pulaga' tti yaH pula ko-lavaH tasya yo nikaSaH-kaSapaTTarekhAlakSaNaH tathA 'pamheti' padmagarbhaH tadvat yo gauraH sa tathA, vRddhavyAkhyA tu-kanakasya na lohAderyaH pulakaH-sAro varNAtizayaH tatpradhAno yo nikaSo-rekhA tasya yat pakSma-bahalatvaM tadvadyo gauraH sa kanakapulakanikaSapakSmagauraH / tathA 'uggatave' ugram-apradhaSyaM tapoDa syeti kRtvA / 'tattatave' tapta-tApitaM tapo yena sa taptatapAH evaM tena tapastaptaM yena karmANi saMtApya tena tapasA svAtmA'pi taporUpaH saMtApita iti / tathA dIptaM tapo yasya sa dIptatapAH, dIptaM tu-hutAzana iva jvalattejaH karmavanadAhakatvAt / 'urAle' udAra:-pradhAnaH / 'dhore' ghoraH-nighRNaH parISahendriyakaSAyAkhyAnAM ripUNAM vinAze kartavye / tathA 'ghoravvae' ghorANi-anyairduranucarANi vratAni yasya sa tthaa| tathA ghoraistapobhistapasvI ghoratapasvI / "saMkhittaviulateyalesse" saMkSiptAzarIrAntanilInA vipulA-anekayojanapramANakSetrAzritavastudahanasamarthA tejolezyA-viziSTatapojanyalabdhivizeSaprabhAvA tejolezyA (yasya saH) evaM guNaviziSTo jambUsvAmI bhagavAn AryasudharmaNaH sthavirasya "adUrasAmaMte" ti dUraM-viprakarSaH sAmantasamIpam, ubhayorabhAvo'dUrasAmantaM (tasmin) nAtidure nAtisamIpe ucite deze sthita ityarthaH / kathaM ? 'uDDejANU' For Personal & Private Use Only IAl // 2 // JainEducAL S hainelibrary.org
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________ PA jAva viharati / tae NaM se bhagavaM jaMbU jAtasar3e jAva pajjuvAsamANe evaM vayAsi-ubaMgANaM bhaMte ! samaNe NaM jAva saMpatteNaM ke aTe paNatte? evaM khalu jaMbU! samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM evaM ubaMgANaM paMca vaggA pannatA, taM jahAzuddhapRthivyAsanavarjanAt aupagrahikaniSadyAbhAvAcca utkaTukAsanaH sannapadizyate Urve jAnunI yasya sa UrdhvajAnuH, adhaHzirAH adhomukhaH norva tiryagvA nikSiptadRSTiH, kiM tu niyatabhUbhAganiyamitadRSTiriti bhaavnaa| yAvatkaraNAt 'jhANakoTThovagae' dhyAnameva koSTho dhyAnakoSThastamupagato dhyAnakoSThopagataH, yathAhi-koSTha ke dhAnya prakSiptamaviprakIrNa bhavati evaM sa bhagavAn dharmadhyAnakoSThamanupravizya indriyamanAMsyadhikRtya saMvRtAtmA bhavatIti bhaavH| saMyamena-saMvareNa tapasA dhyAnena AtmAnaM bhAvayana-vAsayan viharati-tiSThati / 'tae NaM se' ityAdi, tata ityAnantarye tasmAd dhyAnAdanantaraM, NaM iti vAkyAlaGkAre, sa AryajambUnAmA uttiSThatIti saMbandhaH, kimbhUtaH sannityAha-'jAyasaDDhe' ityAdi jAtA-pravRttA zraddhA-icchA yasya praSTuM sa jAtazraddhaH, yadvA jAtA zraddhA-icchA vakSyamANavastutatvaparijJAnaM prati yasya sa jaatshrddhH| tathA jAtaH saMzayo'syeti jAtasaMzayaH, tathA jAtakutahala:-jAtautsukya ityarthaH vizvasyApi vastuvyatikarasyAGgeSu bhaNanAdupAGgeSu ko'nyo'rtho bhagavatA'bhihito bhaviSyati? kathaM ca tamahamavabhotsye? iti 'uhAe uDei' utthAnamutthA-Urva vartanaM tayA uttiSThati, utthAya ca 'anjasuhammaM theraM tikkhutto AyAhiNapayAhiNaM karei ' ti triH kRtvaH-trIn vArAn AdakSiNapradakSiNAM-dakSiNapArvAdArabhya paribhramaNataH (punaH) dakSiNapArzvaprAptiH AdakSiNapradakSiNA tAM karoti-vidadhAti, kRtvA ca vandate-vAcA stauti, namasyati-kAyena praNamati, 'nacAsanne nAidare' ucite deze ityrthH| 'sussasamANe' zrotumicchan / 'namasamANe' namasyana-praNaman / abhimukhaM 'paMjaliuDe' kRtpraanyjliH| vinayena uktalakSaNeta 'pajjuvAsamANe' paryupAsanAM vidadhAna evaM iti vakSyamANaprakAraM vadAsi' tti avAdItU-bhagavatA upADAnAM paJca vargAH prajJaptAH,vo'dhyayanasamudAyaH, tadyathetyAdinA pazca vargAn darzayatiFor Personal & Private Use Only I Jain Educaa . l nelibrary.org
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||3|| nirayAvaliyAo 1 kappavaDisiyAo 2 puSphiyAo 3 puSphacUliyAo 4 vaNhidasAo 5 / jai NaM bhaMte ! samaNeNaM / valikA. jAva saMpatteNaM ubaMgANaM paMca vaggA pannattA ta jahA-nirayAvaliyAo jAva vaNhidasAo paDhamassa NaM bhaMte vaggassa uvaMgANaM nirayAvaliyANaM samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM kai ajjhayaNA pannattA ? evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM ubaMgANaM * paDhamassa vaggassa nirayAvaliyANaM dasa ajjhayaNA pannattA, taM jahA-kAle 1 sukAle 2 mahAkAle 3 kaNhe 4 sukaNhe 5 | tahA mahAkaNhe 6 vIrakaNhe 7 ya boddhavve rAmakaNhe 8 taheva ya piuseNakaNhe 9 navame dasame mahAseNakaNhe 10 u| jahaNa bhaMte ! samaNeNaM jAvasaMpatteNaM ubaMgANaM paDhamassa0 nirayAvaliyANaM dasa ajjhayaNA pannattA, paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa nirayAvaliyANaM samajeNaM jAva saMpatteNaM ke aTe pannate ? evaM khalu jaMbU / te NaM kAle Na te NaM samae NaM iheba jaMbuddIve dIve "nirayAvaliyAo kappavaDiMsayAo pupphiyAo pupphacUliyAo vaNhidasAo" tti prathamavargoM dazAdhyayanAtmakaH prjnyptH| adhyayanadazakamevAha-'kAle sukAle' ityAdinA, mAtRnAmabhistadapatyAnAM putrANAM nAmAni, yathA kAlyA ayamiti kAlaH kumAraH, evaM sukAlyAH mAhAkAlyAH kRSNAyAH sukuSNAyAH mahAkRSNAyAH vIrakRSNAyAH rAmakRSNAyAH pitRsenakRSNAyAH mahAsenakRSNAyAH ayamityevaM putranAma vAcyam / iha kAlyA apatyamityAdyarthe pratyayo notpAdyaH, kAlyAdizabdeSvapatye'rthe eyaNa prAptyA kAlasukAlAdinAmasiddhaH, evaM cAdyaH kAlaH1, tadanu sukAlaH 2, mahAkAlaH 3, kRSNaH 4, sukRSNaH 5, mahAkRSNaH 6, vIrakRSNaH7, rAmakRSNaH8, pitRsenakRSNaH9,mahAsenakRSNaH10 dshmH| ityevaM dazAdhyayanAni nirayAvalikAnAmake prathamavarge iti|| 'evaM khalu jaMbU te NaM kAle Na' mityAdi, 'iheva' tti ihaiva dezataH pratyakSAsanne na punarasaGkhyeyatvAjambUdvIpAnAmanyatreti / jaMbU te NaM kAlaNasenakRSNaH9,mahAsenakRSNaH daza sakAlaH 2, mahAkAra Jain Educat i onal For Personal & Private Use Only clinelibrary.org
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhArahe vAse caMpA nAmaM nayarI hotyA, rida, punnabhadde ceie, tattha NaM caMpAe nayarIe seNiyassa rano putte cellaNAe devIattae kRNie nAma rAyA hotyA, mahatA, tassa NaM kUNiyassa rano paumAvaI nAma devI hotyA, somAla jAva viharai / bhAvaH / bhArate varSe-kSetre campA eSA nagarI abhUt / riddhatyanena rithimiyasamiddhe 'tyAdi dRzya, vyAkhyA tu zagvat / tatrottarapurvadigbhAge pUrNabhadranAmakaM caityaM vyantarAyatanam / 'kuNie nAma rAya'tti kaNikanAmA zreNikarAjaputro rAjA hottha' tti abhavat / tadvarNako "mahayAhimavaMtamahaMtamalayamaMdaramahiMdasAretyAdi pasaMtaDiMbaDamaraM raja pasAhemANe viharai" ityetadantaH, tatra mahAhimavAniva mahAn zeSarAjApekSayA, tathA malayaH-parvatavizeSo, mandaro-meruH, mahendraH-zakrAdidevarAjaH, tadvatsAra:-pradhAno yaH sa tthaa| tathA prazAntAni DimbAni-vinA DamarANi ca-rAjakumArAdikRtA viDvarA yasmiMstattathA (rAjya) prasAdhayana-pAlayan viharati-Aste sma / kUNikadevyAH padmAvatInAmnyA varNako yathA-'somAla jAva viharai' yAvatkaraNAdevaM dRzyam "sukumAlapANipAyA ahINapaMciMdiyasarIrA" ahInAni-anyUnAni lakSaNataH svarUpato vA pazcApIndriyANi yasmistat tathAvidhaM zarIraM yasyAH sA tathA / "lakkhaNavaMjaNaguNovaveyA" lakSaNAni svastikacakrAdIni vyaJjanAni-madhItilakAdIni teSAM yo guNaH-prazastatA tena upapetA-yuktA yA sA tathA, upa apa itA itizabdatrayasya sthAne zakandhvAdidarzanAt upapeteti syAt / "mANummANappamANapaDipunasujAyasavvaMgasuMdaraMgI" tatra mAna-jaladroNapramANatA, kathaM ? jalasyAtibhRte kuNDe puruSe nivezite yajalaM niHsarati tadyadi droNamAnaM bhavati tadA sa puruSo mAnaprApta ucyate, tathA unmAnam-ardhabhArapramANatA, kathaM ? tulAropitaH puruSo yadyardhabhAraM tulayati tadA sa unmAnaprApta ucyate, pramANaM tu svAGgulenASTottarazatocchrAyitA, tatazca mAnonmAnapramANaH pratipUrNAni-anyUnAni sujAtAni sarvANi aGgAni-ziraHprabhRtIni yasmiMstat tathAvidhaM sundaram aGga-zarIraM yasyAH sA tathA / "sasisomAkArakaMtapiyadasaNA" zazivatsaumyAkAraM kAntaM ca-kamanIyam ata eva priyaM draSTraNAM darzana-rUpaM yasyAH sA tthaa| ata eva surUpA svarUpataH sA padmAvatI devI 'kuNieNa saddhiM urAlAI Jain Educat ional For Personal & Private Use Only I n elibrary.org
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||4|| valikA. tatya NaM caMpAe nayarIe seNiyassa rano bhajjA kUNiyassa rano cullamAuyA kAlI nAmaM devI hotyA, somAla jAva suruuvaa| tIse NaM kAlIe devIe putte kAle nAma kumAre hotthA, somAla jAva suruve / bhogabhogAI bhuMjamANI viharai' bhogabhogAn-atizayavaddhomAn / 'tattha NaM' ityAdi / 'somAlapANipAyA' ityAdi puurvvdvaacym| anyacca "komuirayaNiyaravimalapaDipunnasomavayaNA" kaumudIrajanIkaravat-kArtikIcandra iva vimalaM pratipUrNa saumyaMca vadanaM yasyAH sA tathA / 'kuMDalullihiyagaMDalehA' kuNDalAbhyAmullikhitA-ghRSTA gaNDalekhA-kapolaviracitamRgamadAdirekhA yasyAH sA tathA / 'siMgArAgAracAravesA' zRGgArasya-rasavizeSasya agAramiva agAraM tathA cAruH veSo-nepathyaM yasyAH sA tathA tataH krmdhaaryH| 'kAlI nAmaM devI' zreNikasya bhAryA kUNikasya rAjJazcallajananI-laghumAtA'bhavat / sA ca kAlI "seNiyassa ranno iTThA" vallabhA kAntA kAmyatvAt 'piyA' sadA premaviSayatvAt , 'maNunnA' sundaratvAt 'nAmadhijjA' prazastanAmadheyavatItyarthaH nAma vA dhArya-hRdi dharaNIyaM yasyAH sA tathA, 'vesAsiyA' vizvasanIyatvAt , ' sammayA' tatkRtakAryasya saMmatatvAt 'bahumatA' bahuzo bahubhyo vA'nyebhyaH sakAzAt bahumatA bahumAnapAtraM vA, 'aNumayA' vipriyakaraNasyApi pshcaatmtaa'numtaa| bhaMDakaraMDakasamANA' AbharaNakaraNDakasamAnA upAdeyatvAt surakSitatvAJca / 'tellakelA iva susaMgoviyA' tailakelA saurASTraprasiddho mRnmayastailasya bhAjanavizeSaH, sa ca bhaGgabhayAt locanabhayAcca suSTu saGgopyate, evaM sA'pi tathocyate / 'celApeDA iva susaMpariggahiyA vstrmnyjssevetyrthH| 'sA kAlI devI seNipaNa rannA saddhiM viulAI bhogabhogAiM bhuMjamANA vihrh| kAlanAmA ca tatputraH 'somAlapANipAe' ityAdi prAguktavarNakopeto vAcyaH, yAvat 'pAsAie dariNijje abhirUve paDirUve' iti pryntH| seNiyassa rajje duve rayaNA aTThArasavaMko hAro 1 seyaNage hatthIe 2 / tattha kira seNiyassa rannojAvaiyaM rajassa mulaM tAvaiyaM devadinnahArassa seyaNagassa ya gaMdhahatthissa / tattha hArassa uppattI patthAve khijissi| kUNiyassa ya pattheva uppattI vitthareNa bhaNissaha, tatkAryeNa kAlAdInAM maraNasaMbhavAt ArambhasaGagrAmato narakayogyakarmopacayavidhAnAt / For Personal & Private Use Only MI // 4 // Jain Educa t ional nelibrary.org
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________ navaraM kUNikastadA kAlAdidazakumArAnvitazcampAyAM rAjyaM cakAra, sarve'pi ca te dogundugadevA iva kAmabhogaparAyaNAstrayastriMzAkhyA devAH phuTTamANehiM muiMgamattharahiM varatarUNisappiNihiehiM battIsaipattanibaddhehi nADapahiM uvagijamANA bhogabhogAI bhuMjamANA viharati / hallapihallanAmANo kUNiyassa cillaNAdevIaMgajAyA do bhAyarA anne'Si atthi| ahuNA hArassa uppattI bhannai-itya sakko seNiyassa bhagavataM para niJcalabhattissa pasaMsaM krei| tao seDuyassa jIvadevo tambhattiraMjio seNiyassa tuTTho saMto aTThArasarvakaM hAraM dei, donni ya vaTTagolake dei / seNieNaM so hAro cellaNAe dinno piya tti kAuM, vaTTadugaM sunaMdAe abhayamaMtijaNaNIe / tAe ruTAe ki ahaM ceDarUvaM ti kAUNa acchoDiyA bhaggA, tattha egammi kuMDalajuyalaM egammi vatthajuyalaM tuTThAe gahiyANi / annayA abhao sAmi pucchai-'ko apacchimo rAyarisi' tti| sAmiNA uddAyiNo vAgario, ao paraM baddhamauDAna pvvyNti| tAhe abhaeNa rajaM dijamANaM na icchiyaM ti pacchA seNio ciMtei 'koNiyassa dijihi' tti hallassa hatthI dinno seyaNago vihallassa devadinno hAro, abhaeNa vi pavvayaM teNa sunaMdAe khomajuyalaM kuMDala juyalaM ca hallavihallANaM dinnANi / mahayA vihaveNa abhao niyajaNaNIsameo pvvio| seNiyassa celaNAdevIaMgasamunbhUyA tinni puttA kUNio hallavihallA ya / kUNiyassa uppattI pattheva bhaNissai / kAlImahAkAlIpamuhadevINaM annAsi taNayA seNiyassa bahave puttA kAlapamuhA saMti / abhayammi gahiyavae annayA koNio kAlAIhiM dasahi kumArehiM samaM maMtei-'seNiyaM secchAvigdhakArayaM baMdhittA ekkArasabhAe rajaM karemo' tti, tehiM paDissuyaM, seNio baddho, puvvanhe avaranhe ya kasasayaM davAvei seNiyassa kUNio pubvabhave veriyattaNeNa cellaNAe kayAi bhoyaM na dei bhattaM vAriyaM pANiyaM na dei / tAhe cellaNA kaha'vi kummAse vAle hiM baMdhitti sayAraMvasuraM pavesei / sA kira dhovbai sayavAre surA pANiya savvaM hoi, tIe pahAveNa so veyaNaM na veei / annayA tassa paumAvaIdevIe putto evaM pio atthi, mAyAe so bhaNio 1 'DoyaM pratyantare. Jain Educa t ional For Personal & Private Use Only 1 1 nelibrary.org
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA "durAtman ! tava aMgulI kimie vamaMtI piyA muhe kAUNa atthiyAo, iyarahA tumaM rovaMto ceva citttthsu"| tAhe cita maNAguvasaMtaM jAyaM mae piyA evaM vasaNaM pAvio, tassa adhiI - jAyA, bhuMjaMtao ceva uTThAya parasuhatthagao, anne bhaNaMti lohadaMDaM gahAya, 'niyalANi bhaMjAmi' tti phaavio| rakkhavAlago neheNa bhaNai- eso so pAvo lohadaMDa parasuM vA gahAya ei' tti / seNieNa ciMtiyaM-na najai keNa kumAreNa mArehi?' tau tAlapuDagaM visaM khaiyaM / jAva ei tAva mo| suTThayaraM adhiI jAyA / tAhe mayakiccaM kAUNa gharamAgao rajadhurAmuktatattIo taM caiva ciMtaMto acchai / evaM kAleNa visogo jaao| puNaravi sayaNaAsaNAIe piisaMtie daTTaNa adhiI hoi / tau rAyagihAo niggaMtu caMpaM rAyahANi | karei / evaM caMpAe kUNio rAyA rajaM karei niyagabhAyapamuhasayaNasaMjogao / iha nirayAvaliyAsuyakhaMdhe kUNikavaktavyatA aadaavutkssiptaa| tatsAhAyyakaraNapravRttAnAM kAlAdInAM kumArANAM dazAnAmapi saGgrAme rathamuzalAkhye prabhUtajanakSayakaraNena narakayogyakopArjanasaMpAdanAnnarakagAmitayA 'nirayAu' tti prathamAdhyaganasya kAlAdikumAravaktavyatApratibaddhasya etannAma / atha rathamuzalAkhyasaGgrAmasyotpattau kiM nibandhanam / atrocyate-evaM kilAyaM saGgrAmaH saMjAtaH-campAyAM kUNiko rAjA rAjyaM cakAra / tasya cAnujau hallavihallAbhidhAnau bhrAtarau pitRdattasecanakAbhidhAne gandhahastini samArUDhau divyakuNDaladivyavasanadivyahAravibhUSitau vilasantau dRSTvA padmAvatyabhidhAnA kUNikarAjasya bhAryA kadAciddantino'pahArAya taM kUNikarAjaM preritavatI-"karNaviSalagmakRto'to'yameva kumAro rAjA tatvataH, na tvaM, yasyedRzA vilaasaaH"| prajJApyamAnA'pi sA na kathaJcidasyArthasyoparamati, tatpreritakUNikarAjena tau yaacitau| tau ca tadbhayAdvaizAlyAM nagardA svakIyamAtAmahasya ceTakAbhidhAnasya rAjJo'ntike sahastiko sAntaHpuraparivAritau gatavantau / kUNikena ca dUtapreSaNena tau yAcitau / na ca tena preSitau, kRNikasya tayozca tulyamAtRkatvAt / tataH kRNikena bhaNitaM- yadi na preparyAsa tadA yuddhasajjo bhv'| tenApi to tumae' pratyantare. Jain Educe ll For Personal & Private Use Only A ainelibrary.org|
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________ tate NaM se kAle kumAre annayA kayAi tihiM daMtIsahassehiM tihiM rahasahassehiM tihiM AsasahassehiM tihiM maNuyakoDIhiM grulvuuhe| ekkArasameNaM khaMDeNaM. kUNieNaM bhaNitam-eSa sajo'smi / tataH kRNikena saha kAlAdayo daza svIyA bhinnamAtRkA bhrAtaro rAjAnazceTakena saha sanAmAya yAtAH / tatraikaikasya trINi trINi hastinAM sahasrANi, evaM rathAnAmazvAnAM ca, manuSyANAM ca pratyeka timrastinaH kottyH| kaNikasyApyevameva / tatra ekAdazabhAgIkRtarAjyasya kUNikasya kAlAdibhiH saha nijena ekAdazAMzena samAme kAla upgtH| etamartha vaktumAha-'tae NaM se kAle' ityAdinA / enaM ca vyatikaraM jJAtvA ceTakenApyaSTAdaza gaNarAjAnI melitAH, teSAM ceTakasya ca pratyekamevameva hastyAdibalaparimANa, tato yuddhaM saMpralamam / ceTakarAjasya tu pratipannavratatvena dinamadhye ekameva zaraM muzcati amobabANazca sH| tatra ca kUNikasainye garuDavyUhaH ceTakasainye (ca) sAgaravyaho vircitH| tatazca kaNikasya kAlo iNDanAyako nijabalAndhitI yudhyamAnastAvadgato yAvacceTakaH, tatastena ekazaranirghAtenAsI nipaatitH1| bhagnaM ca kaNikabalama, gate ca he api bale nijaM nijamAvAsasthAnam / dvitIye'hi sukAlo nAma daNDanAyako nijabalAnvito yudhyamAnastAvadgato yAvacceTakaH, evaM so'pyeka /reNa nipAtitaH 2 / evaM tRtIye'ti mahAkAlaH, so'pyevama 3|cturthe'dvi kRSNakumArastathaiva 4 paJcame sukRSNaH 5, SaSThe mahAkRSNaH 6, saptame vIrakRSNaH 7, aSTame rAmakaSNaH 8. navame pitasena kRSNaH 9 dazame pitRmahAsanakRSNaH 10 ceTakenakekazareNa nipaatitaaH| evaM dazasu divaseSu ceTakena vinAzitA dazApi kaalaadyH| ekAdaze tu divase ceTakajayArtha devatArAdhanAya kUNiko'STamabhaktaM prajagrAha / tataH shkrcmraavaagtau| tataH zakro babhASe-"ceTakaH zrAvaka ityahaM na te prati praharAmi, navaraM bhavantaM sNrkssaami"| tato'sau tadrakSArtha vanapratirUpakamabhedyakavacaM kRtavAn / camarastu ho saGgrAmau vikuktivAn mahAzilAkaNTakaM rathamuzalaM ceti / tatra mahAzi Jain Educ= For Personal & Private Use Only Inelbrary.org
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||6|| ratrA saddhiM rahamusalaM saMgAma oyaae| tateNaM tIse kAlIe devIe annadA kadAi kuTuMbajAgariyaM jAgaramANIe ayameyAsve kA ajjhathie jAva samuppajjitthA-evaM khalu mamaM putte kAlakumAre tihiM detisahassehiM jAva oyaae| se manne kiM jatissati? no jatissati ? jIvissai ? no jIvissati ? parAjiNissai ? No parAjiNissai ? kAle NaM kumAre NaM ahaM jIvamANaM pAsijjA ? ohayamaNa jAva jhiyAi / te Na kAle NaM te NaM samae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre smosrite| parisA niggyaa| tate NaM tIse kAlIe devIe imIse kahAe laDhAe samANIe ayametArUve ajjhatthie jAva samuppajityA leva kaNTako jiivitbhedktvaanmhaashilaaknnttkH| tatazca yatra tRNazUkAdinA'pyabhihatasyAzvahastyAdemahAzilAkaNTakenevAsyAhatasya vedanA jAyate, sa saGgrAmo mahAzilAkaNTaka evocyate / 'rahamusale' tti yatra ratho muzalena yuktaH paridhAvana mahAjamakSayaM kRtavAn ato rathamuzalaH / 'oyAe' tti upayAtaH-saMprAptaH / 'kiM jaissai' tti jayazlAghAM prApsyati / parA jeSyate-- abhibhaviSyati parasainya parAnabhibhaviSyati uta neti kAlanAmAnaM putraM jIvantaM drakSyAmyahaM na vetyevam upahato manaHsaMkalpo yuktAyuktavivecanaM yasyAH sA upahatamanaHsaMkalpA / yAvatkaraNAt "karayalapalhatthiyamuhI aTTanmANoSagayA omaMthiyaSayaNanayaNakamalA" omaMthiya- adhomukhIkRtaM vadanaM ca nayanakamale ca yayA sA tathA / 'dINavivannavayaNA' dInasyeva vivarNa vadanaM yasyAH sA tathA / 'jhiyAi' tti ArtadhyAnaM dhyAyati, 'maNomANasieNaM dukkheNaM abhibhUyA' manasi jAtaM mAnasikaM manasyeva yavartate mAnasikaM duHkhaM vacanenAprakAzitatvAt tanmanomAnasikaM tena abahirvatinA'bhibhUtA / teNe kAle Na' ityAdi / 'ayameyArUve tti ayametadrapo vakSyamANarUpaH 'ajjhathie' tti AdhyAtmikaH-AtmaviSayaH cintitaH-smaraNarUpaH, prArthitaH-labdhumAzaMsitaH, manogataH-manasyeva vartate yo na bahiH prakAzitaH, saMkalpo-vikalpaH, smutpnnH-praadurbhuutH| tamevAha For Personal & Private Use Only din Educ nelibrary.org
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________ evaM khalu samaNe bhagavaM0 puvANupuci ihamAgate jAva viharati / taM mahAphalaM khalu tahArUvANaM jAva viulassa aTThassa gahaNa| tAe, taM gacchAmi NaM samaNaM jAva pajjuvAsAmi / imaM ca NaM eyAsvaM vAgaraNaM pucchissAmi tikaTTa evaM saMpehei . 'evamityAdi / yAvatkaraNAt "puvvANupuddhi caramANe gAmANugAma duijamANe ihamAgae iha saMpatte iha samosaDhe, iheva capAe nayarIe punnabhadde cehae ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhittA saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe vihr"| 'taM mahAphalaM khalu' bho devANuppiyA! 'tahArUvANaM' arahaMtANaM, bhagavaMtANaM, nAmagoyassa vi savaNayAe, kimaMga puNa abhigamaNavaMdaNanamaMsaNapaDipucchaNapajjuvAsaNAe ! egassa vi Ariyassa dhammiyassa vayaNassa savaNayAe, kimaMga puNa 'viulassa aTTassa gahaNayAe' gacchAmi NaM' ahaM 'samaNaM' bhagavaM mahAvIraM vadAmi namasAmi sakkAremi sammAmi kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM 'pajjuvAsAmi,' evaM no peccabhave hiyAe suhAe khamAe nisseyasAe ANugAmiyattAe bhavissaiimaM ca NaM eyArUvaM vAgaraNaM pucchissAmi tikaTTa evaM saMpeheti' saMprekSate-paryAlocayati, sugamam , navaraM ihamAgae' tti campAyAM, / 'iha saMpatte' tti pUrNabhadre caitye, 'iha samosaDhe 'tti sAdhUcitAvagrahe, etadevAha-iheva caMpAe ityAdi / 'ahApaDirUvaM' ti yathApratirUpam ucitamityarthaH / 'taM' iti tasmAt, 'mahAphalaM' ti mahatphalamAyatyAM bhavatIti gamyaM, 'tahArUvANaM' ti ttprkaarsvbhaavaanaaN-mhaaphljnnsvbhaavaanaamityrthH| 'nAmagoyassa' tti nAmro-yAdRcchikasyAbhidhAnasya, gotrasya-guNaniSpannasya 'savaNayAe' tti zravaNena, 'kimaMga puNa' tti kiMpunariti pUrvoktArthasya vizeSadhotanArtham aGgetyAmantraNe, yahA paripUrNa evAyaM zabdo vizeSaNArthaH, abhigamanaM, vandanaM-stutiH, namana-praNamanaM, pratipRcchanaM-zarIrAdivArtApraznaM, paryupAsanaM-sevA, tadbhAvastattA tayA, ekasyApi Aryasya AryapraNetRkatvAt, dhArmikasya dharmapratibaddhatvAt, vandAmi-vande, staumi, namasyAmi-praNamAmi, satkArayAmi-AdaraM karomi vanAdharcanaM vA, sanmAnayAmi ucitapratipatyeti / kalyANa-kalyANahetuM. dain Educational For Personal & Private Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA- saMpehittA koDaMbiya purise saddAveti 2 tA evaM vadAsi khippAmeva bho devANuppiyA ! dhammiyaM jANappavaraM juttameva uvadvaveha, ATlikA uvaDhavittA jAva paccappiNati / tate Na sA kAlI devI hAyA kayabalikammA jAva appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIrA bahUhiM khujAhiM jAva mahattaragaviMdaparikkhittA aMteurAo niggacchai, niggacchittA jeNeva bAhiriyA maGgalaM duritopazamanahetuM, devaM caityamiva caitya, paryupAsayAmi-seve, etat , no'smAkaM, pretyabhave-janmAntare, hitAya pathyAnnavat, sukhAya-zarmaNe, kSamAya-saGgatatvAya, niHzreyasAya-mokSAya, AnugAmikatvAya-bhavaparamparAsu sAnubandhasukhAya, bhaviSyati, iti kRtvA-iti hetoH, saMpekSate paryAlocayati, saMprekSya caivamavAdIt-zIghrameva 'bho devANuppiyA'! dharmAya niyuktaM dhArmika, yAnapravaraM, cAugghaMTe Asaraha' ti catasro ghaNTAH pRSThato'grataH pArzvatazca lambamAnA yasya sa caturghaNTaH, azvayukto ratho'zvarathastamazvarathaM, yuktamevAzvAdibhiH,upasthApayata-praguNIkuruta, praguNIkRtya mama smrpyt| 'hAya' tti kRtamajanA, snAnAnantaraM 'kayabalikamma' tti svagRhe devatAnAM kRtabalikarmA, 'kayakouyamaMgalapAyacchitta' tti kRtAni kautukamaGgalAnyeva prAyadhittAnIva duHsvapnAdivyapohAyAvazyakartavyatvAt prAyazcitAni yayA sA tathA / tatra kautukAni-maSIpuNDrAdIni, maGgalAdInisiddhArthadadhyakSatadUrvAGkurAdIni, 'suddhappAvessAI vatthAI parihiyA' 'appamahagyAbharaNAlaMkiyasarIrA' (iti) sugamam, 'bahuhiM khujAhiM jAve 'tyAdi, tatra kubjikAbhiH-bakrajaGghAbhiH, cilAtIbhiH-anAryadezotpannAbhiH, vAmanAbhiH-hasvazarIrAbhiH, vaTabhAbhiH-maDahakoSThAbhiH, barbarIbhiH-barbaradezasaMbhavAbhiH, bakuzikAbhiH yaunakAbhiH paNhakAbhiH isinikAbhiH vAsinikAbhiH lAsikAbhiH lakusikAbhiH draviDIbhiH siMhalIbhiH ArabIbhiH pakvaNIbhiH bahulIbhiH musaNDIbhiH zavarIbhiH pArasIbhiH nAnAdezAbhi:-bahavidhAnAryadezotpannAbhirityarthaH, videzastadIyadezApekSayA campAnagarI videzaH tasya parimaNDikAbhiH, 'iMgiyaciMtiyapatthiyaviyANiyAhiM' taMtra iGgitena-nayanAdiceSTAvizeSeNa cintitaM ca-pareNa hRdi sthApitaM prArthitaM ca-abhila For Personal & Private Use Only Yanelibrary.org Jain Education
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________ uvaTThANasAlA jeNeva dhammira jANapavare teNeva uvAgacchaDa, dhammiyaM jANapavaraM duruhati 2 niyagapariyAlasaMpaNDiA caMpaM nayarI majha majheNaM niggacchatira jeNeva punnabhadde ceie tegeva uvAgacchai 2 chattAdIe jAvidhammiyaM jAgavaraM Thaveti 2 dhammiyAo jAgaSpavarAo paccoruhati 2 bahUhi jAva khujAhiM viMdaparikkhi tAjegesamaNe bhAvaM [mahAvIre] teNeva uvAgacchati 2 samaNa bhagavaM [mahAvIraM] tikhutto vaMdati7 ThiyA ceva saparivArA susmUsamANA namasamAgA abhimuhA vigaeNaM paMjali uDApajjuvA sti| tate NaM samaNe bhagavaM jAva kAlIra devIe tIse ya mahatimahAliyAe dhammakahA bhANiyacyA jAva samagovAsae vA samaNovAsikA vA viharamANA AgAe ArAhae bhavati / tate NaM sA kAlI devo samaNassa bhASao aMtiya dhamma socA nisamma jAba hiyayA sabhaNaM bhagavaM tikhutto jAva evaM vadAsi-evaM khalu bhaMte mama putte kAle kumAre tihiM daMtisahassehiM jAva rahamusalasaMgAma oyAte / se Na bhaMte ki jaissati ? no jaissati ? jAva kAle NaM kumAre ahaM jIvamANaM pAsijjA ? kAlIti samaNe bhagavaM kAliM devi evaM vayAsI-evaM khalu kAlI ! tava putte kAle kumAre tihiM datisahassehiM jAva kaNieNaM rannA saddhi pitaM ca vijAnanti yA tAstathA tAbhiH, svasvadeze yannepathyaM paridhAnAdiracanA tadgRhIto veSo yakAbhistAstathA tAbhiH, nipuNanAmadheyakazalA yAstAstathA tAbhiH, ata eva vinItAbhiH yukteti gamyate, tathA ceTikAcakrayAlena arthAt svadezasaMbhavena vRndena parikSitA yA sA tthaa| 'ubaTThANasAlA' upvedaanmnnddpH| 'duruhai' Arohati / yatraiva zramaNo bhagavAna tatraivopAgatA-saMprAtA. tadanu mahAvIraM triHkRtvo vandate-stutyA, namasyati-praNamati, sthitA caiva UrdhvasthAnena, kRtAJjalipuTA abhisaMmukhA satI pryupaaste| dharmakathAzravaNAnantaraM triH kRtvo' vandayitvA (vanditvA) evamavAdIt-evaM khalu bhaMte' ityAdi sugamam / atra kAlIdevyAH putraH kAlanAmA kumAro hastituragaratha padAtirUpanijasainyaparivRtaH kaNikarAjaniyuktazceTakarAjena saha S in Education inter n al For Personal & Private Use Only n elibrary.org
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________ valikA niryaa||8|| rahamusalaM saMgAma saMgAmemANe hayamahiyapavaravIraghAtitanivaDitaciMdhajjhayapaDAge nirAloyAto disAto karemANe ceDagassa rano sapakkhaM sapaDidisi raheNaM paDirahaM hvvmaagte| tateNaM se ceDae rAyA kAla kumAraM ejjamANaM pAsati, kAla ejamANaM pAsittA Asurutte jAva misimisemANe dhaNuM parAmusati 2 uK parAmusai 2 vaisAhaM ThANaM ThAti 2 AyayakaNNAyataM use kareti 2 kAlaM kumAraM egAhacaM kUDAhaccaM jIviyAo vavaroveti / taM kAlagate NaM kAlI ! kAle kumAre no ceva NaM tuma kAla kumAraM jIvamANaM rathamuzalaM sAmayan subhaTaizceTakasatkaryadasya kRtaM tadAha-hayamahiyapavaravIraghAiyanivaDiyaciMdhajjhayapaDAge' (hataH) sainyasya hatatvAt, mathito mAnasya manthanAt, pravaravIrAH-subhaTA ghAtitAH-vinAzitA yasya, tathA nipAtitAzcihnadhvajAH-garuDAdicihnayuktAH ketavaH patAkAzca yasya sa tathA, tataH padacatuSTayasya krmdhaaryH| ata eva nirAloyAo disAo karemANe' tti nirgatAlokA dizaH kurvan ceTakarAjaH (sya) 'sapakkhaM sapaDidisiM' ti sapakSa-samAnapArzva samAnavAmetarapArzvatayA, saprati| dik-samAnapratidiktayA'tyarthamabhimukha ityarthaH, abhimukhAgamane hi parasparasya samAviSa dakSiNavAmapAzauM bhavataH, evaM vidi zAvapIti / ityevaM sa kAlaH ceTakarAjasya rathena pratirathaM 'havaM' zIghram AsannaM-saMmukhInam AgacchantaM dRSTvA ceTakarAjaH taM prati Asurutte' ruTe kuvie caMDikie 'misimisemANe' tti, tatra Azu-zIghraM ruSTaH-krodhena vimohito yaH sa AzuruSTaH, AsuraM vA-asurasatkaM kopena dAruNatvAt uktaM-bhaNitaM yasya sa AsuroktaH, ruSTo-roSavAn ' kuvie! ti manasA kopavAn , cANDikyito-dAruNIbhUtaH 'misimisemANe' tti krodhajvAlayA jvalan, 'tivaliyaM bhiuDi niDAle sAhaTTa' tti trivalikAM bhRkuTi-locanavikAravizeSa lalATe saMhRtya-vidhAya, dhanuH parAmRzati, bANaM parAmRzati, vizAkhasthAnena tiSThati, 'AyayakaNNAyata' ti AkarNAntaM bANamAkRSya egAhacca' ti ekayaivAhatyA AhananaM prahAro yatra jIvitavyaparopaNe tadekAhatyaM yathA bhavati evaM, kathamityAha-'kuDAhacaM kUTasyeva-pASANamayamahAmAraNayantrasyeva AhatyA AhananaM yatra tatkUTAhatya, 'bhagavatokteyaM dain Educat onal For Personal & Private Use Only Hom.painelibrary.org
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________ paasihisi| tate NaM sA kAlI devI samaNasa bhagavao aMtiyaM eyamahU~ socA nisamma mahayA puttasoeNaM apphumA samANI parasuniyattAviva caMpagaMlatA dhasa tti dharaNItalaMsi savvaMgehiM sNnivddiyaa| tate NaM sA kAlI devI muhurtatareNaM AsatyA samANI uThAe uTTeti udvittA samaNaM bhagavaM [mahAvIreM] vaMdai namasai2 evaM kyAsI-evameyaM bhaMte! tahameyaM bhaMte ! avitahameyaM bhaMte ! asaMdiddhameyaM bhaMte ! sacceNaM esamaDhe se jahetaM tunbhe vadaha tikaTu samaNaM bhagavaM vaMdai namasai 2, tameva dhammiyaM jANappavaraM duruhatira jAmeva disaM pAunbhUyA tAmeva disaM pddigtaa| bhaMte tti bhagavaM goyame jAva vaMdati narmasati 2 evaM vayAsI-kAleNaM bhaMte ! kumAre tihiM daMtisahassehiM jAva rahamusalaM saMgAma saMgAmemANe ceDaeNaM rannA egAhacaM kUDAhAcaM jIviyAo vavarovite samANe kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gate ? kahiM uvavanne ? goyamAti samaNe bhagavaM goyama evaM vadAsi-evaM khalu goyamA! kAle kumAre tihiM daMtisahassehi jAva jIviyAo kvarodite samANe kAlamAse kAlaM kiyA cautthIe paMkappabhAe puDhavIe hemAme narage dasasAgarovamaThiiemu neraiesu neraiyattAe uvaanne| kAleNaM bhaMte ! kumAre kerisarahiM AraMbhehiM kerisaehiM (samAraMbhehi kerisaehiM) AraMbhasamAraMbhehiM kerisaehi bhogehiM kerisarahiM saMbhogehi kerisarahiM bhAgasaMbhogehi keriseNa vA hai| asubhakaDakammapanbhAreNaM kAlamAse kAlaM kiccA cautthIe paMkappabhAe puDhavIe jAva neraiyattAe uvadanne ? evaM khalu goyamA! te NaM kAleNaM te NaM samaeNaM rAyagihe nAma nayare hotthA, riddhatyimiyasamiddhA / tattha NaM rAyagihe nayare seNie nAmaM rAyA hotyA, mhyaa| tassa NaM seNiyassa rano naMdA nAmaM devI hotyA, somAlA jAva viharati / tassa NaM seNivyAkhyA,'' apphuNNA samANI' vyAptA stii| zeSa sugama yAvat Jan Educat onal For Personal &Private Use Only nelibrary.org
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||9|| valikA yassa ranno naMdAe devIe attae abhae nAma kumAre hotyA, somAle jAva surUve sAma0 daMDe jahA citto jAva rajjadhurAe ciMtae yAvi hotthaa| tassa NaM seNiyassa ranno cellaNA nAma devI hotthA, somAle jAva viharai / tate NaM sA cillaNA devI annayA kayAI taMsi tArisayaMsi vAsagharaMsi jAva sIhaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhA, jahA pabhAvato, jAva sumiNapADhagA paDivisajjitA, jAva cillaNA se vayaNaM paDicchittA jeNeva sae bhavaNe teNeva annussvitttthaa| tate NaM tose cellaNAe devIe annayA kayAI tihaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM ayameyArUve dohale pAunbhUe-dhannAo NaM tAo ammayAo jAva jammajoviyaphale jAo NaM seNiyassa rano udaravalImasehiM sollehi ya taliehi ya bhajitehi ya suraM ca jAva pasannaM ca AsAemANIo jAva paribhAemANIo dohalaM paviNeti / tate NaM sA cellaNA devI taMsi dohalaMsi aviNijamANaMsi sukkA bhukkhA nimmaMsA oluggA olugasarIrA nitteyA dINavimaNavayaNA paMDuitamuhI omaMthiyanayaNavayaNakamalA jahociyaM pupphavatthagaMdhamallAlaMkAraM aparibhujamANI karatalamaliyanva kamalamAlA ohatamaNasaMkappA jAva jhiyAyati / tate NaM tIse cellaNAe devIe aMgapaDiyA 'sollehi ya' tti pakvaiH 'talipahi' tti snehena pakvaiH, 'bhajipahi' bhraSTaiH 'pasannaM ca' drAkSAdidravyajanyo manaHprasattihetuH 'AsAemANIo' tti ISatsvAdayantyo bahu ca tyajantya ikSukhaNDAderiva, 'paribhApamANIo' sarvamupabhuJjAnAH (parasparaM dadantyaH) 'sukka' tti zuSkeva zuSkAmA rudhirakSayAt, 'bhukkha' tti bhojanAkaraNato bubhukSiteva, 'nimmaMsA' mAMsopacayAbhAvataH, 'olugga' tti avarugNA-bhagnamanovRttiH, 'oluggasarIrA' bhagnadehA, nistejA-gatakAntiH dInA-vimanovadanA, pANDukitamukhI-pANDurIbhUtavadanA, 'omaMthiya' tti adhomukhIkRta, upahatamanaHsaGkalpA-gatayuktAyuktavivecanA, // 9 // Jain Educaa For Personal & Private Use Only Inbrary.org
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________ riyAto cellaNaM deviM sukka bhukkhaM jAva jhiyAyamANIM pAsaMti, pAsittA jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchaMti, 2 karatalapariggahiyaM sirasAvattaM matyae aMjali kaTu seNiyaM rAyaM evaM vayAsI-evaM khalu sAmI ! cellaNA devI na yANAmo keNai kAraNeNaM sukkA mukkhA jAva jhiyAyati / tate NaM se seNie rAyA tAsiM aMgapaDiyAriyANaM aMtie eyamaDhe socA nisamma taheva saMbhaMte samANe jeNeva cellaNA devI teNeva uvAgacchai 2 cillaNaM devi mukaM bhukkhaM jAva jhiyAyamANi pAsittA evaM vayAsI-kinnaM tuma devANuppie ! mukkA mukkhA jAva jhiyAyasi ? tate NaM sA cellaNA devI seNiyassa raNo eyamahU~ No ADhAti No parijANAti tusiNIyA sNcitttthti| tate NaM se seNie rAyA cillaNaM devi docaM pi taccaM pi evaM vayAsI-kiMNaM ahaM devANuppie! eyamadvassa no arihe savaNayAe jaNaM tuma eyama8 rahassIkaresi ? tate NaM sA cellaNA devI seNieNaM rannA docaM pi tacaM pi evaM vuttA samANI seNiyaM rAyaM evaM vayAsI-Natthi NaM sAmI !se keti aDhe jassa NaM tubme aNarihA savaNayAe, no cevaNaM imassa aTThassa savaNayAe, evaM khalu sAmI! mamaM tassa orAlassa jAva mahAsumiNassa tiNhaM mAsANaM bahupaDipuNNANaM ayameyArU dohale pAunbhUe dhannAto NaM tAto ammayAo jAoNaM tubhaM udaravalimasehiM solleehi ya jAva dohalaM viNeti / tate NaM ahaM sAmI ! tasi dohalaMsi aviNijamANI mukkA bhukkhA jAva jhiyaayaami| tate NaM se 'karayala0 kaTTa' ti 'karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTa seNiyaM rAyaM evaM vayAsI' spaSTam / enamartha nAdriyate-atrAthai AdaraM na kurute, na parijAnIte-nAbhyupagacchati, kRtamaunA tiSThati / 'dhannAoNaM kayalakkhaNAo NaM suladdhe NaM tAsi jammajIviyaphale' 'aviNijamANaMsi'tti apUryamANe Jain Educe For Personal & Private Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||10|| seNie rAyA cellaNaM devi evaM vadAsi-mA NaM tumaM devANuppie ! ohaya0 jAva jhiyAyahi, ahaM NaM tahA jattihAmi jahANaM tava dohalassa saMpattI bhavissatItikaTTha cillaNaM devi tAhi iTAhiM katAhiM piyAhi maNunAhiM maNAmAhiM orAlAhi kallANAhiM sivAhiM dhannAhiM maMgallAhi miyamadhurasassirIyAhiM vaggRhi samAsAseti, cillaNAe devIe aMtiyAto paDinikkhamati 2 jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva sIhAsaNe teNeva uvAgacchai, uvAgacchittA sIhAsaNavaraMsi puratyAbhimuhe nisIyati, tassa dohalassa saMpattinimittaM bahahi AehiM uvAehi ya uppattiyAe ya veNaiyAe ya kammiyAhi yapAriNAmiyAhi ya pariNAmemANe 2 tassa dohalassa Aya vA uvAyaM vA ThiI vA aviMdamANe ohayamaNasaMkappe jAva jhiyAyati / imaM ca NaM abhae kumAre NhAe jAva sarIre, sayAoM gihAo paDinikkhamati 2 jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jeNeva seNie rAyA teNeva uvAgacchati, seNiyaM rAyaM ohaya0 jAva jhiyAyamANaM pAsati 2 evaM vadAsI-anayA tAto! tunbhe mamaM pAsittA haTTa jAva hiyayA bhavaha, kinnaM tAto ! ajja tumbhe ohaya0 jAva jhiyAyaha ? taM jai NaM ahaM tAto! eyamassa arihe savaNayAe to NaM tumbhe mama eyamahU~ jahAbhUtamavitahaM asaMdiddhaM parikaheha, jANaM ahaM tassa aTTarasa aMtagamaNaM karemi / tate NaM se seNiya rAyA abhayaM kumAraM evaM vadAsi-Natthi NaM puttA! se kei aDhe jassaNa tumaM aNarihe savaNayAe, evaM khalu puttA ! tava cullamAuyAe cellaNAe devIe tassa orAlassa jAca mahAsumiNassa tihaM mAsANaM bahupaDipunnANaM jAva jAo NaM mama udaravalImasehiM sollehi 'jattihAmi' ti yatiSye, "iTThAhi' ihAhItyAdInAM vyAkhyA prAgihai voktaa| 'ubaTThANasAlA' AsthAnamaNDapaH / 'ThiI vA' sthAnaM ' aviMdamANe' albhmaanH| aMtagamanaM-pAragamanaM tatsaMpAdanena / For Personal & Private Use Only // 10 // library.org
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________ * ya jAva dohala viNeti / tate NaM sA cillaNA devI taMsi dohalasi aviNijamANaMsi sukkA jAva jhiyAti / tate NaM ahaM puttA! tassa dohalassa saMpattinimittaM bahUhiM Aehi ya jAca Thiti vA aviMdamANe ohaya0 jAva jhiyAmi / tae NaM se abhae kumAre seNiya rAya evaM vadAsi-mANa tAto ! tunbhe ohaya0 jAva jhiyAhaahaM taha jattihAmi, jahANaM mama cullamAuyAe cillaNAe devIe tassa dohalassa saMpattI bhavissatItikaTTa seNiyaM rAyaM tAhi iTAhiM jAva vagRhi samAsAseti 2 jeNeva sae gihe teNeva uvAganchai 2 abhitarae rahassitae ThANijje purise saddAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tubme devANuppiyA! sUNAto allaM maMsaM ruhiraM batthipuDagaM ca giNhaha / tate NaM te ThANijjA purisA abhaeNaM kumAreNaM evaM vuttA samANA haTTa0 karatala0 jAva paDisuNettA abhayassa kumArassa aMtiyAo paDinivakhamaMti 2 jeNeva sUNA teNeva uvAgacchai, allaM maMsaM ruhiraM batyipuDagaM ca giNhaMti 2 jeNeva abhae kumAre teNeva uvA02 karatala0 taM allaM maMsaM ruhiraM batthipuDagaM ca uvaNeti / tate NaM se abhae kumAre taM allaM maMsaM ruhiraM kappaNikappiyaM (apakappiyaM) kareti 2 jeNeva seNie rAyA teNeva uvA0 2 seNiyaM rAyaM rahassigayaM sayaNijaMsi uttANayaM nivajjAveti 2 seNiyarasa udaravalIsu taM allaM maMsaM ruhiraM viraveti 2 batyipuDaeNaM vedetirasavaMtIkaraNeNaM kareti 2 cellaNaM deviM upipAsAde aMbaloyaNavaragayaM ThavAveti 2 cellaNAe devIe ahe sapakkhaM sapaDidisiM seNiyaM rAyaM sayaNijaMsi uttANagaM nivajjAveti, seNiyassa ranno udaravalimaMsAI kappaNikappiyAI karetirase ya bhAyaNaMsi 'sUNAo' ghAtasthAnAt / 'batthipuDagaM' udarAntarvartI pradezaH / appakappiyaM aatmsmiipsthm| sapakSa-samAnapArzva samavAmetarapArzvatayA / sapratidik-samAnapratidiktayA atyarthamabhimukha ityarthaH, abhimukhAvasthAnena hi parasparasya samAveSa Jain Educati onal For Personal & Private Use Only S nelibrary.org
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________ kikA niryaa||11|| pakkhivati / tate Na se seNie rAyA aliyamucchiyaM kareti 2 muhuttaMtareNaM annamanneNaM sadiM saMlavamANe ciTThati / tate NaM se abhayakumAre seNiyassa ranno udaravalimasAI giNheti 2 jeNeva cillaNA devI teNeva uvAgacchai 2.celaNAe devIe uvaNeti / tate NaM sA cillaNA seNiyassa rano tehiM udaravalimaMsehiM sollehiM jAva dAhala viNeti / tate NaMsA cillaNA devI saMpuNNadohalA evaM saMmANiyadohalA vicchinnadohalA taM ganbhaM suhaMsuheNaM parivahati / tateNaM tIse cellaNAe devIe annayA kayAi puvvarattAvarattakAlasamayaMsi ayameyArUve jAva samuppajjitthA-jai tAva imeNaM dAraeNaM gabhagaeNaM ceva piuNo udaravalimaMsANi khAiyANi taM seyaM khalu mae eyaM ganbhaM sAhittae vA pADittae vA gAlittae vA viddhaMsittae vA evaM saMpeheti 2taM gambha bahUhiM gambhasADaNehi ya gabbhapADaNehi ya gabhagAlaNehi ya ganbhaviddhaMsaNehi ya icchati sADittae vA pADittae vA gAlittae vA viddhaMsittae vA, no cevaNaM se ganbhe saDati vA paDati vA galati vA viddhaMsati vaa| tate NaM sA cillaNA devI taM ganbhaM jAhe no saMcAeti bahUhiM ganbhasADaehi ya jAva ganbhapADa(viddhaMsa)Nehi ya sADittae vA jAva vikhaMsittae vA, tAhe saMtA taMtA paritaMtA nimvinnA samANA akAmiyA avasavasA aTTavasadRduhaTTA taM gambhaM parivahati / tate NaM sA cillaNA devI dakSiNavAmapArzve bhavataH, evaM vidizAvapi / 'ayameyArUve' abbhatthie ciMtie patthira maNogapa saMkappe samuppajjitthA / sAtanaM pAtanaM gAlanaM vidhvaMsanamiti kartuM saMpradhArayati, udarAntarvartinaH oSadhaiH sAtanam-udarAbahiHkaraNaM, pAtanaM-gAlana rudhirAditayA kRtvA, vidhvaMsanaM sarvagarbhaparizATanena, na ca zATanAdyavasthA asya bhavanti / 'saMtA taMtA paritaMtA' ityekArthAH khedavAcakA pate dhvnyH| 'aTTavasaTTaduhaTTA' (ArttavazaM--ArtadhyAnavazatAmRtA-gatA duHkhArtA ca yA sA) uccAbhirAkrozanAbhiH // 22 // Jain Educatide sonal For Personal & Private Use Only Sinelibrary.org
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________ navaNhaM mAsANaM bahupaDi puNNANaM jAva somAla surUSa dArayaM pyaayaa| tate NaM tIse cellaNAe devIe ime etArUve jAva samuppajitthA-jai tAva-imeNaM dAraeNaM gabhagaeNaM ceva piuNo udaravalimasAI khAiyAI, taM na najjai NaM esa dArae saMvadramANe amhaM kulassa aMtakare bhavissati, taM seyaM khalu amhaM evaM dAragaM egate ukuruDiyAe ujjhAvittae evaM saMpeheti 2 dAsaceDiM saddAveti 2 evaM vayAsI-gacchaha NaM tumaM devANuppie evaM dAragaM egate ukuruDiyAe ujjhaahi| tate Na sA dAsaceDI cellaNAe devIe evaM vuttA samANI karatala. jAva kaTu cillaNAe devIe etamaTTa viNaeNaM paDimuNeti 2 te dAragaM karatalapuDeNaM giNhati, jeNeva asogavaNiyA teNeva uvA0 2 taM dAragaM egate ukuruDiyAe ujjhAti / tate NaM teNaM dAraeNaM egate ukuruDiyAe ujjhiteNaM samANeNaM sA asogavaNiyA ujjovitA yAvi hotthA / tate NaM se seNie rAyA imIse kahAe laDhe samANe jeNeva asogavaNiyA teNeva uvA0 2 taM dAragaM egate ukuruDiyAe ujjhiyaM pAseti 2 Asurutte jAva misimisemANe taM dAragaM karatalapuDeNaM giNhati 2 jeNeva cillaNA devI teNeva uvA02 cellaNaM deviM uccAvayAhiM AosaNAhiM Aosati 2 uccAvayAhiM nibhacchaNAhiM nibbhaccheti 2 evaM uddhaMsaNAhiM uddhaMseti 2 evaM vayAsI-kissa NaM tumaM mama puttaM egaMte ukuruDiyAe ujjhAvesi tikaTTa cellaNaM deviM uccAvayasavahasAvitaM kareti 2 evaM vayAsI-tuma NaM devANuppie! evaM dAragaM aNupuvveNaM sArakkhamANI saMgovemANI sNvdd'ehi| tate NaM sA cellaNA devI seNieNaM racA evaM vuttA samANI lajiyA viliyA viDDA karatalapariggahiyaM seNiyassa rano viNaeNaM eyama hU~ paDimuNeti 2 taM dAragaM aNuputveNaM sArakkhamANI saMgovemANI saMvaDDeti / tate NaM tassa dAragassa egate Akrozo nirbhartsanA uddharSaNA (pate samAnArthAH) / lajiyA viliyA viTTA' (pate'pi smaanaarthaaH)| dan Educa ional For Personal & Private Use Only W inelibrary.org
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayAna // 12 // ukuruDiyAe ujjhijjamANassa aggaMguliyAe kukkuDapicchaeNaM dUmiyA yAvi hotyA, abhikkhaNaM abhikkhaNaM pUyaM ca soNiyaM ca abhinissaveti / tate NaM se dArae vedaNAbhibhUe samANe mahatA mahatA saddeNaM Arasati / tateNaM seNie rAyA tassa dAragassa ArasitasaI soccA nisamma jeNeva se dArae teNeva uvA0 2 taM dAragaM karatalapuDeNaM giNhai 2 taM aggaMguliya AsayaMsi pakvivati 2 pUI ca soNiyaM ca AsaeNaM Amusati / tate NaM se dArae nivvue nivvedaNe tusiNIe saMcii, jAhe vi ya gaM se dArae vedaNAe abhibhUte samANe mahatA mahatA saddeNaM Arasati tAhe vi ya NaM seNie rAyA jeNeva se dArae teNeva uvA02 taM dAragaM karatalapuDeNaM giNhati taM caiva jAva nivveyaNe tusiNIe saMciDhai / tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro tatie divase caMdasUradaMsaNiyaM kareti jAva saMpatte bArasAhe divase ayameyArUvaM guNanipphannaM nAmadhijjaM kareti, jahANaM ahaM imassa dAragassa egate ukuruDiyAe ujjhijjamANassa aMguliyA kukkaDapicchaeNaM dUmiyA, taM houNaM amhaM imassa dAragassa nAmadhejja kuunnie| tate NaM tassa dAragassa ammApiyaro nAmadhijja kareMti kUNiya ti| tate NaM tassa kUNiyassa ANupuvveNaM ThitivaDiyaM ca jahA mehassa jAva uppi pAsAyavaragae viharati / aTTao dAo / tate NaM tassa kUNiyassa kumArassa annadA puvvarattA0 jAva samuppajjitthA-evaM khalu ahaM seNiyassa ranno vAghAeNaM no saMcAemi sayameva rajjasiriM karemANe pAlemANe viharittae, taM seyaM mama khalu seNiyaM rAyaM niyalabaMdhaNaM karettA appANaM mahatA mahatA rAyAbhiseeNaM abhisiMcAvittae tikaDu evaM saMpeheti | 2 seNiyassa rano aMtarANi ya chiDDANi ya virahANi ya paDijAgaramANe viharati / tate NaM se kUNie kumAre seNiyassa rano sthitipatitAM-kulakramAyAtaM putrajanmAnuSThAnam / 'aMtarANi ya' avasarAn, chidrANi-alpaparivArAdIni, viraho-vijanatvam / Jain Educal For Personal & Private Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________ aMtaraM vA jAva mammaM vA alabhamANe annadA kayAi kAlAdIe dasa kumAre niyaghare saddAveti 2 evaM vadAsi-evaM khalu devANuppiyA ! amhe seNiyassa rano vAghAeNaM no saMcAemo sayameva rajasiriM karemANA pAlemANA viharittae, taM seyaM devANuppiyA ! amhaM seNiyaM rAyaM niyalabaMdhaNaM karettA rajjaM ca raTuM ca balaM ca vAhaNaM ca kosaM ca koTThAgAraM ca jaNavayaM ca ekArasabhAe viricittA sayameva rajjasiriM karemANANaM pAlemANANaM jAva viharittae / tate Na te kAlAdIyA dasa kumArA kUNiyassa kumArassa eyama viNaeNaM paDimuNeti / tate NaM se kUNie kumAre annadA kadAi seNiyassa ranno aMtaraM jANati 2 seNiyaM rAyaM niyalabaMdhaNaM kareti 2 appANaM mahatA mahatA rAyAbhiseeNaM abhisiMcAveti / tate NaM se kUNie kumAre rAjA jAte mahatA mhtaa| tate NaM se kUNie rAyA annadA kadAi nhAe jAva savAlaMkAravibhUsie cellaNAe devIe pAyavaMdara incamAgacchati / tate NaM se kUNie rAyA cellaNaM devi ohaya0 jAva jhiyAyamANi pAsati 2 cellaNAe devIe pAyaggahaNaM kareti 2 cellaNaM devi evaM vadAsi-kiM NaM ammo ! tumheM na tuTThI vA na Usae vA na harise vA nANaMde vA ? ja NaM ahaM sayameva rajjasiriM jAva viharAmi / tate NaM sA cellaNA devI kUNiyaM rAyaM evaM vayAsi-kahaNNaM puttA ! mama tuTThI vA ussae vA harise vA ANaMde vA bhavissati ? janaM tuma seNiya rAyaM piyaM devayaM gurujaNagaM accaMtanehANurAgarattaM niyalabaMdhaNaM karittA appANaM mahatA rAyAbhiseeNaM abhisiMcAvesi / tate NaM se kUNie rAyA cillaNaM devi evaM vadAsi-ghAteukAme NaM a-. mmo ! mama seNie rAyA, evaM mAretu baMdhituM nicchabhiukAmaraNaM ammo ! mamaM seNie rAyA, taM kahanaM ammo mamaM seNie tuSTiH utsavaH harSaH AnandaH pramodArthA pate zabdAH / 'mama dhAteukAmeNaM' ghAtayitukAmaH NaM vAkyAlaGkAre mAM zreNiko | rAjA 'ghAtanaM mAraNaM bandhanaM nicchubhaNaM' pate parAbhavasUcakA dhvanayaH / Jain Educati onal For Personal & Private Use Only l inelibrary.org
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||12|| rAyA acaMtanehANurAgarate ? tate NaM sA cellaNA devI kUNiyaM kumAra evaM vadAsi-evaM khalu puttA ! tumaMsi mamaM ganme AbhUte samANe tihaM mAsANaM bahupaDipunnANaM mamaM ayameyArUve dohale pAunbhUte-dhannAto Na tAto ammayAto jAva aMgapaDicAriyAo niravasesaM bhANiyavaM jAva jAhe vi yaNaM tuma veyaNAe abhibhUte mahatA jAva tusiNIe saMciTThasi, evaM khalu tava puttA ! seNie rAyA accaMtanehANurAgarate / tate NaM se kUNie rAyA cellaNAe devIe aMtie eyamaI soccA nisamma cillaNaM devi evaM vadAsi-duhu NaM ammo ! mae kayaM, seNiyaM rAyaM piyaM devayaM gurujaNagaM accaMtanehANurAgarattaM niyalabaMdhaNaM karateNaM, taM gacchAmi NaM seNiyassa ranno sayameva niyalAni chiMdAmi tikaTTha parasuhatthagate jeNeva cAragasAlA teNeva pahAritthagamaNAe / tate NaM seNie rAyA kUNiyaM kumAra parasuhatthagaya ejjamANaM pAsati 2 evaM vayAsi-esa NaM kRNie kumAre apatthiyapatthie jAva sirihiriparivajjie parasuhatthagae iha izvamAgacchati, taM na najjai NaM mamaM keNai kumAreNaM mArissatItikaTTha bhIe jAva saMjAyabhae tAlapuDaga visaM AsagaMsi pakkhivai / tate NaM se seNie rAyA tAlapuDagavisaM AsagaMsi pakkhitte samANe muhurtatareNaM pariNAmamANaMsi nippANe niciTTe jIvavippajaDhe oinne / tate NaM se kUNie kumAre jeNeva cAragasAlA teNeva uvAgae 2 seNiyaM rAyaM nippANaM niciTuM jIvavippajaDhaM oinnaM pAsati 2 mahatA pitisoeNaM apphuNNe samANe paramuniyatte viva caMpagavarapAdave dhasa tti dharaNItalaMsi savaMgehiM saMnivaDie / tate NaM se kUNie kumAre muhattatareNaM niSprANaH-nirgataprANaH, nizceSTaH jIvitaviprajaDhaH prANApahArasUcakAH pate / avatIrNo-bhUmau patitaH / ' apphuNNe' vyAptaH san / // 13 // For Personal & Private Use Only JainEducatiaM REnelibrary.org
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________ Asatthe samANe royamANe, kaMdamANe, soyamANe, vilavamANe evaM vadAsi-aho Na mae adhanneNaM apunneNaM akayapugneNaM duhukayaM seNiyaM rAyaM piyaM devayaM acaMtanehANurAgarattaM niyalabaMdhaNaM karateNaM mama mUlAgaM ceva NaM seNie rAyA kAlagate ti kaTu Isaratalavara jAva saMdhivAlasaddhiM saMparibuDe royamANe 3 mahayA iDisakkArasamudaeNaM seNiyassa ranno nIharaNaM kareti, bahUI loiyAI mayakiccAI kareti / tate NaM se kRNie kumAre eteNaM mahayA maNomANasieNaM dukkheNaM abhibhUte samANe annadA kadAi aMteurapariyAlasaMparibuDe sabhaMDamattovakaraNamAtAe rAyagihAto paDinikkhamati, jeNeva caMpA nagarI teNeva uvAgacchai, tattha vi NaM vipulabhogasamitisamannAgae, kAleNaM appasoe jAe yAvi hotthA / tate NaM se kUNie rAyA annayA kayAi kAlAdIe dasa kumAre saddAveti 2 rajjaM ca jAva jaNavayaM ca ekArasabhAe viriMcati 2 sayameva rajjasiriM karemANe pAlemANe viharati / tattha NaM caMpAe nagarIe seNiyassa ranno putte cellaNAe devIe attae kUNiyassa ranno sahoyare kaNIyase bhAyA vehalle nAmaM kumAre hotthA somAle jAva surUve / tate NaM tassa vehallassa kumArassa seNieNaM rannA jIvaMtaeNaM ceva seyaNae gaMdhahatthI aTThArasarvake hAre putvadinne / tae NaM se vehalle kumAre seyaNaeNaM gaMdhahatyiNA aMteurapariyAlasaMparibuDe caMpaM nagariM majjhaM majjheNaM niggacchai 2 abhikkhaNaM 2 gaMgaM mahAnaI majjaNayaM oyarai / tate Na seyaNae gaMdhahatthI devIo 'royamANe tti' rudana 'kaMdamANe' vaiklavaM kurvan 'soyamANe' zokaM kurvan 'vilavamANe' vilApAna kurvan / 'nIharaNaM' ti parokSasya yanirgamAdi kAryam / 'maNomANasieNaM' ti manasi jAtaM mAnasikaM manasyeva yadvartate vacanenAprakAzitatvAt tat manomAnasikaM tena abahirvatinA abhibhuutH| 'aNteurpriyaalsNprivudde| 'capaM nagariM majjhaM majjheNaM' ityAdi vAcyam / salt Educati o nal For Personal & Private Use Only Malainelibrary.org
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA - soMDAe giNhati 2 appegaiyAo puTThe Thaveti appegaiyAo khaMdhe Thaveti, evaM appe0 kuMbhe Thaveti, appe0 sIse // 14 // uveti, appe0 daMtamusale veti, appe0 soMDAe gahAya uTTaM vehAsaM uddiha, appe0 soMDAgayAo aMdolAveti, appegaiyA daMtaMtaresu nIti, appe0 sIbhareNaM phANeti appegaiyAo aNegehiM kIlAvaNehi kIlAveti / tate caMpAe nayarIe siMghADagatigaca ukkacaccaramahApahapahesu bahujaNo amanassa evamAikkhai jAva parUveti - evaM khalu devANupiyA ! vehalle kumAre seyaNaeNaM gaMdhahatthiNA aMteuraM taM caiva jAva NegehiM kIlAvaNaehiM kIlAveti, taM esa NaM vehalle kumAre rajjasiriphalaM paJcaNubbhavamANe viharati, no kUNie rAyA / tate NaM tIse paumAvaIe devIe imIse kahAe laddhaTTAe samANIte ayameyAkhve jAtra samuppajjitthA, evaM khalu vehalle kumAre seyaNaeNaM gaMdhahatthiNA jAva aNegehiM kIlAvaNaehiM kIlAveti, taM esa NaM vehalle kumAre rajjasiriphalaM paccaNubbhavamANe viharati, no koNie rAyA, taM kiM amha rajjeNa vA jAva jaNavaeNa vA jai NaM amhaM seyaNage gaMdhahatthI natthi ? taM seyaM khalu mamaM kUNiyaM rAyaM eyamahaM vinnavittae ti kaTu evaM saMpeheti 2 jeNeva kUNie rAyA teNeva uvA0 2 karatala jAva evaM kyAsi evaM khalu sAmI vehalle kumAre seyaNa gaMdhahatyA jAva aNegehiM kIlAvaNAhiM kIlAveti, taM kinheM sAmI amhaM rajjeNa vA jAva jaNavaraNa vA jati NaM amhaM here gaMdhahatthI nafor ? tae NaM se kUNie rAyA paumAvaIe devIe eyamahaM no ADhAti no parijANati tusiNIe saMciiti / tate sA mAvaI devI abhikkhaNaM 2 kUNiyaM rAyaM eyama vinnavei / tate NaM se kUNie rAyA paumAvaIe devIe abhikkhaNaM 2 ema vinnavijamANe annayA kayAi vehallaM kumAraM saddAveti 2 seyaNagaM gaMdhahatthi aTThArasarvakaM ca hAraM *469)** 169) *0*16) *** 169) Jain Educa For Personal & Private Use Only valikA* // 14 // ainelibrary.org
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAyati / tate NaM se vehalle kumAre kUNiyaM rAyaM evaM kyAsi-evaM khalu sAmI seNieNaM rannA jIvaMteNaM ceva seyaNae gaMdhahatvI aTThArasavaMke ya hAre dinne, taM jaiNaM sAmI! tumbhe mamaM rajjassa ya (jaNavayassa ya) addhaM dalaha to NaM ahaM tubha seyaNayaM gaMdhahatyiM aTThArasarvakaM ca hAra dalayAmi / tate NaM se kUNie rAyA vehallassa kumArassa eyamadvaM no ADhAti no parijANai abhikkhaNaM 2 seyaNagaM gaMdhahatyi aTThArasarvakaM ca hAraM jAyati / tae NaM tassa vehallassa kumArassa kUNieNaM rannA abhikkhaNaM 2 seyaNagaM gaMdhahatthiM aTThArasavaMkaM ca hAraM evaM akkhiviukAmeNaM gihiukAmeNaM uddAleukAmeNaM mamaM kRgie rAyA seyaNagaM gaMdhahatyi aTThArasarvakaM ca hAraM taM jAva tAva mamaM kUNie rAyA seyaNagaM gaMdhahatthiM aTThArasarvakaM ca hAraM gahAya aMteurapariyAlasaMparivuDassa sabhaMDamattovakaraNamAtAe caMpAto nayarIto paDinikkhamittA vesAlIe nayarIe ajagaM ceDayaM rAyaM upasaMpajittANaM viharittae, evaM saMpeheti 2 kUNiyassa ranno aMtarANi jAva paDijAgaramANe 2 viharati / tate NaM se vehalle kumAre annadA kadAi kUNiyassa ranno aMtaraM jANati seyaNagaM gaMdhahatyi aTThArasarvakaM ca hAraM gahAya aMteurapariyAlasaMparikhuDe sabhaMDamattovakaraNamAyAe caMpAo nayarIto paDinikkhamati 2 jeNeva vesAlI nagarI teNeva uvAgacchati, vesAlIe nagarIe ajagaM veDayaM upasaMpajjittA NaM viharati / tate NaM se kUNie rAyA imIse kahAe laddhaDhe samANe evaM khalu vehalle kumAre mamaM 'akkhiviukAmeNaM' ti svIkartukAmena, etadeva spaSTayati-'gihiukAmeNaM' ityaadinaa| 'taM jAva tAva na uddAlei tAva mama kUNie rAyA' ityAdi sugamam / 'ajagaM' ti mAtAmaham / 'saMpeheti' paryAlocayati / 'aMtarANi ' chidrANi pratijAgrat-paribhAvayan vicarati-Aste / 'aMtara' praviralamanuSyAdikam / dan Educ1126 ational For Personal & Private Use Only 18 shelibrary.org
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________ asaMviditeNaM seyaNagaM gaMdhahatthiM aTThArasarvakaM ca hAraM gahAya aMteurapariyAlasaMparikhuDe jAva ajayaM ceDayaM rAyaM upasaMpajjittA NaM viharati, ta seyaM khalu yamaM seyaNagaM gaMdhahatyiM aTThArasarvakaM ca hAra dUtaM pesittae, evaM saMpeheti 2 dUtaM saddAveti 2 evaM vayAsi-gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! vesAli nagariM, tattha NaM tuma mamaM ajaM ceDagaM rAyaM karatala0 baddhAvettA evaM vayAsi-evaM khalu sAmI! kUNie rAyA vinnaveti, esa NaM vehalle kumAre kUNiyAtsa ranno asaMviditeNaM seyaNagaM aTThArasarvakaM hAraM (ca) gahAya havvamAgate, tae NaM tubbhe sAmI ! kUNiyaM rAyaM aNugiNhamANA seaNagaM aTThArasarvakaM ca hAraM kUNiyassa ranno paJcapiNaha, vehallaM kumAraM (ca) peseha / tate NaM se dUe kUNie0 karatala. jAva paDisuNittA jeNeva sate gihe teNeva uvA0 2 jahA citto jAva baddhAvittA evaM vayAsi-evaM khalu sAmI ! kUNie rAyA vinnavei-esa NaM vehalle kumAre taheva bhANiyatvaM jAva vehallaM kumAraM peseha / tate NaM se ceDae rAyA taM dUyaM evaM vayAsi-jaha ceva NaM devANuppiyA ! kUNie rAyA seNiyassa ranno putte cellaNAe devIe attae mama nattue taheva NaM vehalle vi kumAre seNiyassa ranno putte cellaNAe devIe attae mama nattue, seNieNaM ranA jIvaMteNaM ceva vehallassa kumArassa seyaNage gaMdhahattho aTThArasarvake hAre putvavidinne, taM jai NaM kUNie rAyA vehallassa rajjassa ya jaNavayassa ya addhaM dalayati to Na seyaNagaM aTThArasarvakaM hAraM ca kUNiyassa rano paJcappiNAmi, vehallaM ca kumAra 'asaMviditeNaM' ti asaMprati (asNviditen)| havvaM ti zIghram / 'jahA citto' tti rAjapraznIye dvitIyopAne yathA zvetambInagaryAzcitro nAma dUtaH pradezirAjapreSitaH zrAvastyAM nagayA jitazatrusamIpe svagRhAnirgatya gataH tathA'yamapi / koNikanAmA rAjA yathA evaM vihallakumAro'pi / // 15 // JainEducaY For Personal & Private Use Only Malainelibrary.org
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________ ***469) *0*469)**** pesemi| taM dUyaM sakAreti saMpANeti paDivisajjeti / tate NaM se dUte ceDaeNaM rannA paDivisajjie samANe jeNeva cAughaMTe Asarahe teNeva uvAgacchai 2 cAugghaMTaM AsarahaM duruhati, vesAliM nagariM majjha majjheNaM niggacchai 2 subhehiM basahIhiM pAyarAsehiM java vaddhAvittA evaM vadAsi - ( evaM khalu sAmI ! ) ceDae rAyA ANaveti-jaha ceva NaM kUNie rAyA seNiyassa ranno put aire devIe attara mama nattue taM caiva bhANiyavaM jAva vehallaM ca kumAraM pesemi, taM na deti NaM sAmI ! ceDae rAyA seyaNagaM aTThArasarvakaM hAraM (ca), vehalluM (ca) no peseti / tate NaM se kUNie rAyA dukhaM pi dUyaM saddAvittA evaM vayAsI - gacchaha NaM tuma cargo ! vesAli nagari, tattha NaM tumaM mama ajjagaM veDagaM rAyaM jAva evaM vayAsi evaM khalu sAmI ! kUNie rAyA vibhaveijANi kANi rayaNANi samuppajjeti savvANi tANi rAyakulagAmINi, seNiyassa rano rajjasiriM karemANassa pAlemANassa duve rayaNA samupapannA, taM jahA - seyaNae gaMdhahatthI, aTThArasarvake hAre, tannaM tubbhe sAmI ! rAyakulaparaMparAgayaM viiyaM alovemAseyagaM gaMdha aTThArasarvakaM ca hAraM kUNiyassa ranno paccappiNaha vehallaM kumAraM peseha / tate NaM se dUte kUNiyassa ranno tava jAva vaddhAvittA evaM vayAsi evaM khalu sAmI ! kUANae rAyA vinnave - jANi kANi tti jAva vehallaM kumAraM peseha / taNaM seceDae rAyA taM dUyaM evaM vayAsi-jaha ceva NaM devANuppiyA ! kUNie rAyA seNiyassa rano putte cillaNAe devIe attae 'cAuraTaM ti catasro ghaNTAzcatasRSvapi dikSu avalambitA yasya sa caturghaNTo rathaH / ' subhehiM vasahIhiM pAyarAsehiM ' ti prAtarAzaH AdityodayAdAvAdyapraharadvayasamayavartI - bhojanakAlaH nivAsazca nivasanabhUbhAgaH tau dvAvapi sukhahetukau na pIDAkAriNau tAbhyAM saMprApto nagaryAM dRSTazceTaka (koNika) rAja: 'jayavijapaNaM baddhAvittA evaM duto yadavAdIttaddarzayati' evaM khalu sAmI' tyAdinA / ' alovemANa' tti evaM paraMparAgatAM prItimalopayantaH / For Personal & Private Use Only Jain Educational
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||16|| jahA paDhamaM jAva vehalaM ca kumAraM pesemi, taM dUtaM sakAreti saMmANeti paDi visajjeti / tate NaM se dUte jAva kUNiyassa rano vaDAvittA evaM vayAsi-ceDae rAyA ANaveti-jaha ceva NaM devANuppiyA ! kUNie rAyA seNiyassa ranno putte cillaNAe devIe attae jAva vehallaM kumAraM pesemi, taM na deti NaM sAmI! ceDae rAyA seyaNagaM gaMdhahatyi aTThArasarvakaM ca hAraM, vehallaM kumAraM no peseti / tate Na se kUNie rAyA tassa yassa aMtie eyama8 soccA nisamma Asurutte 2 jAva misimisemANe taccaM dUtaM saddAveti 2 evaM vayAsi-gacchaha NaM tumaM devANuppiyA ! vesAlIe nayarIe ceDagassa ranno vAmeNaM pAdeNaM pAyapIDhaM akamAhi akkamittA kuMtaggeNa lehaM paNAvehi 2 Asurutte jAva misimisemANe tivaliyaM bhiuDi niDhAle sAhaTa ceDagaM rAyaM evaM vayAsi-haM bho ceDagarAyA ! apatthiyapatthiyA ! duraMta jAva parivajittA esa NaM kUNie rAyA ANavei-paccappiNAhi NaM kUNiyassa ranno seyaNagaM aTThArasarvaka ca hAra vehallaM ca kumAra pesehi, ahaba juddhasajjo cihAhi, esa NaM kUNie rAyA sabale savAhaNe sakhaMdhAvAre NaM juddhasajje iha havvamAgacchati / tate NaM se date karatala0 taheva jAva jeNeva ceDae rAyA teNeva uvA0 2 karatala0 jAva baddhA0 2 evaM vayAsi-esa NaM sAmI ! mamaM viNayapaDibattI, iyANi kUNiyassa ranno ANatti ceDagassa ranno vAmeNaM pAraNaM pAdapIDhaM 'jahA paDhama' ti rajassa ya jaNavayassa ya addhaM koNiyarAyA jai vehallassa dei to'haM seyaNagaM aTThArasarvakaM ca hAraM kUNiyassa paJcappiNAmi, vehallaM ca kumAraM pesemi, na annahA / tadanu dvitIyadutasya samIpe enamartha zrutvA koNikarAja 'Asurutte' ityetaavp(taakop)vshsNpnnH| yadasau tRtIyadUtapreSaNena kArayati bhANayati ca tadAha-evaM vayAsI'tyAdinA hastihArasamarpaNakumArapreSaNasvarUpaM yadi na karoSi tadA juddhasajo bhaveti dUtaH prAha / imeNaM kAraNeNaM ti tulyatA'tra kasaMbandhena(?) / // 16 // Jain Educ a tional For Personal & Private Use Only Finelibrary.org
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________ *] akamati 2 Asurutte kuMtaggeNa lehaM paNAveti taM ceva sabalakhaMdhAvAre NaM iha hadamAgacchati / tate NaM se ceDae rAyA tassa dayassa aMtie eyamaThaM socA nisamma Asurutte jAva sAhaTTa evaM vayAsi-na appiNAmi NaM kuNiyassa ranno seyaNagaM aTThArasarvakaM hAraM, vehallaM ca kumAraM no pesemi, esa NaM juddhasajje citttthaami| taM dUyaM asakkAriyaM asaMmANitaM avadAreNaM nicchuhaavei| tate NaM se kUNie rAyA tassa dUtassa aMtie eyamaDhe socA Nisamma Asurutte kAlAdIe dasa kumAre saddAvei 2 evaM vayAsI evaM khalu devANuppiyA ! vehalle kumAre marma asAvaditeNaM seyaNagaM gaMdhahatyi aTThArasarvaka aMteuraM samaMDaM ca gahAya caMpAto nikkhamati 2 vesAliM ajagaM jAva upasaMpajjittANaM viharati / tate NaM mae seyaNagassa gaMdhahatthissa aTThArasarvakaaDhAe yA pesiyA, te ya ceDaeNa raNNA imeNaM kAraNeNaM paDisehittA aduttaraM ca NaM mamaM tacce dRte asakArite avaddAreNaM nicchuhAveti taM seyaM khalu devANuppiyA ! amhaM ceDagassa ranno juttaM giNhittae / tae NaM kAlAIyA dasa kumArA kUNiyasta ranno eyamaDhe viNaeNaM paDisuNeti / tate NaM se kUNie rAyA kAlAdIte dasa kumAre evaM vayAsi-gacchaha NaM tubbhe devANuppiyA ! saesu saesu rajjesu patteyaM patteyaM vhAyA jAva pAyaMcchittA hatyikhaMdhavaragayA patteyaM patteyaM tihiM daMtisahassehiM evaM tihi rahasahassehiM tihiM AsasahassehiM tihiM maNussakoDIhiM saddhiM saMparikhuDA saviDIe jAva raveNaM satehiMzto nagarehito paDinikkhamaha 2 mamaM aMtiyaM pAubbhavaha / tate NaM te kAlAIyA dasa kumArA koNiyassa ranno eyamaTuM socA saesu saesu rajjesu datadvayaM koNikarAjapreSitaM niSedhitaM, tRtIyadatastu asatkArito'padvAreNa niSkAsittaH / tato yAtrAM saGgrAmayAtrAM gRhItumudyatA vayamiti / 'tate NaM se kUNie rAyA' kAlAdIn prati bhaNitavAn / te'pi ca dazApi tavaco vinayena pratizRNvanti / 'evaM vayAsitti evamavAdIttAnprati-gacchata yUyaM svarAjyeSu nija nijasAmagryA saMnahya samAgantavyaM mama samIpe / i onal viNaeNaM paDisaNe ticaDagassa ranno janaracaNaM mamaM tacce date Jain Educat For Personal & Private Use Only C inelibrary.org
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA- // 17 // vilikA, Yu Quan Jia Can He >> Deng Du Hui Xiang Shou Ben >> patteyaM 2 NhAyA jAva tihiM maNussakoDIhiM saddhiM saMparibuDA saviDDIe jAva raveNaM saehiM 2 to nagarehito paDinikkhamaMti, jeNeva aMgA jaNavae jeNeva caMpA nagarI jeNeva kUNie rAyA teNeva uvAgatA karatala0 jAva baddhArveti / tate NaM se kUNie rAyA koDaMbiyapurise saddAveti 2 evaM vayAsi-khippAmeva bho devANuppiyA ! Abhiseka hatthirayaNaM paDikappeha, hayagayarahacAturaMgiNiM seNaM saMnAheha, mamaM eyamANattiyaM pacappiNaha, jAva paJcappiNaMti / tate Na se kRNie rAyA jeNeva majjaNaghare teNeva uvAgacchai jAva paDiniggacchittA jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA jAva naravaI durUThe / tate NaM se kRNie | rAyA tihiM daMtisahassehiM jAva veNaM ca nagari majjha majjheNaM niggacchati 2 jeNeva kAlAdIyA dasa kumArA teNeva uvAgacchai 2 kAlAiehiM dasahi kumArehiM saddhiM egato melAyati / tate Na se kUNie rAyA tettIsAe daMtisahassehiM tettIsAe AsasahassehiM tettIsAe rahasahassehiM tettIsAe maNussakoDIhiM saddhiM saMparibuDe saviDDIe jAva raveNaM subhehiM vasahIpAyarAsehiM nAtivigiTehiM aMtarAvAsehiM vasamANe 2 aMgajaNavayassa majjhaM majheNaM jeNeva vidihe jaNavate jeNeva vesAlI nagarI | teNeva pahArityagamaNAte / tate Na se ceDae rAyA imIse kahAe laddhaTe samANe navamalaI navalecchaI kAsIkosalakA aTThArasa vi gaNarAyANo saddAveti 2 evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyA! vehalle kumAre kUNiyassa ranno asaMviditeNaM seyaNagaM aTThArasavaMka ca hAraM gahAya ihaM havamAgate, tate NaM kUNieNaM seyaNagassa aTThArasavaMkassa ya aTTAe to yA pesiyA, te ya mae imeNaM tadanu kuNiko'bhiSekArha hastiratnaM nijamanuSyairupasthApayati-praguNIkArayati, pratikalpayateti pAThe sannAhavantaM kurutetyAjJAM prayacchati / tao dUya 'tti trayo dRtAH koNikena pressitaaH| // 17 // dain Educa t ional For Personal & Private Use Only browainelibrary.org
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________ kAraNeNaM paDisehiyA / tate NaM se kUNie mamaM eyamahU~ apaDisuNamANe cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparibuDe jujhasajje huI itvamAgacchati, ta kintu devANuppiyA ! seyaNagaM aTThArasarvakaM (ya) kUNiyassa rano paJcappiNAmo ? vehallaM kumAraM pesemo ? udAhu jujjhitthA ? tate NaM navamallaI navalecchatI kAsIkosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo ceDagaM rAya evaM vadAsi-na eyaM sAmI ! juttaM vA pattaM vA rAyasarisaMvA jannaM seyaNagaM aTThArasarvaka kuNiyassa rano paJcappiNijjati, vehalle ya kumAre saraNAgate pesijati, taM jai NaM kUNie rAyA cAuraMgiNIe seNAe saddhiM saMparibuDe jujjhasajje ihaM havamAgacchati, tate NaM amhe kuNieNaM raNNA saddhiM jujjhAmo / tate NaM se ceDae rAyA te navamallaI navalecchaI kAsIkosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo evaM vadAsI-jai NaM devANuppiyA ! tumbhe kUNieNaM rannA saddhiM jujjhaha, taM gacchaha NaM devANuppiyA ! satesu 2 rajjesu NhAyA jahA kAlAdIyA jAva jaeNaM vijaeNaM vaddhAti / tate NaM se ceDae rAyA koDuMbiyapurise saddAveti saddAvittA evaM vayAsi-Abhiseka jahA kUNie jAva duruTe / tate Na se ceDae rAyA tihiM daMtisahassehiM jahA kUNie jAva vesAliM nagari majha majjheNaM nigacchati 2 jeNeva te navamalaI navalecchatI kAsIkosalagA aTThArasa vi gaNarAyANo teNeva uvAgacchati / tate NaM se ceDae rAyA sattAvannAe daMtisahassehiM sattAvanAe AsasahassehiM sattAvannAe rahasahassehiM sattAvannAe maNussakoDIehiM saddhiM saMparibuDe sabiTTIe jAva raveNaM subhehiM basahIhiM pAtarAsehiM nAtivigiTehiM aMtarehi vasamANe 2 videhaM jaNavayaM majha majjheNaM jeNeva desarpate teNeva uvA0 2 khaMdhAvAranivesaNaM kareti 2 kUNiyaM rAyaM paDivAlemANe jujjhasajje citttti| tate Na se kUNie rAyA savir3Ie jAva raveNaM jeNeva desapaMte teNeva uvA0 ceDayassa ranno joyaNaMtariya khaMdhAvAranivesaM kareti / tate NaM se Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only Sinelibrary.org
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________ GIGEST nirayA // 18 // doni vi rAyANo raNabhUmi sajjAveti 2 raNabhUmi jayaMti / tate NaM se kUNie tecosAe daMtisahassehi jAva maNussakoDIhi garulavUha raei, raittA garulavUheNaM rahamusalaM saMgAma uvaayaate| tate NaM se ceDae rAyA sattAvannAe daMtisahassehiM jAva sattAvanAe maNussakoDIhiM sagaDavUha raei, raittA sagaDavUheNaM rahamusalaM saMgAma uvaayaate| tate NaM te dohi vi rAINaM aNIyA sannaddha jAva gahiyAuhapaharaNA maMgatitehi phalanehi nikaTThAhiM asIhiM aMsAgaehiM toNehiM sajIvehiM dhaNUhiM samukkhittehiM sarehiM samullAlitAhiM DAvAhiM osAriyAhiM urUghaMTAhiM chippattareNaM vajjamANeNaM mahayA ukkiTThasohanAyabolakalakalaraveNaM samuharavabhUyaM piva karemANA saviDIe jAva raveNaM hayagayA hayagaehiM gayagayA gayagatehiM rahagayA rahagatehiM pAyattiyA pAyattiehiM annamanehiM saddhiM saMpalaggA yaavihotyaa| tate NaM te doNha vi rAyANaM aNiyA NiyagasAmIsAsaNANurattA mahatA jaNakkhayaM jaNavahaM jaNappamaI jaNasaMvaTTakappaM naJcaMtakabaMdhavArabhIma ruhirakaddamaM karemANA annamanneNaM saddhiM jujjhti| tate NaM se kAle kumAre tihiM daMtisahassehi jAva maNUsakoDIhiM garulacUheNaM ekArasameNaM khaMgheNaM kUNieNaM raNNA saddhiM rahamusalaM saMgAma saMgAmemANe hayamahita jahA bhagavatA kAlIe devIe parikahiyaM jAva jIviyAo vavaroveti / taM eyaM khalu goyamA ! kAle kumAre erisarahiM AraMbhehiM jAva erisaegaM asubhakaDakammapanbhAreNaM kAlamAse kAlaM kiccA cautthIe paMkappabhAe puDhavIe hemAme narae neraiyattAe uvvnne| kAle Na bhaMte ! kumAre cautthIe puDhava e aNaMtaraM uvahitA kahiM gacchahiti? kahiM uvavajjihiti? goyamA ! mahAvidehe 'maMgatiehi 'tti hastapAzitaiH phalakAdibhiH, 'toNehi ' ti iSudhibhiH, 'sajIvehi ti sapratyazcaiH dhanurbhiH, nRtyadbhiH kabandhaiH vAraizca hastacyutaiH bhIma-raudram / zeSaM sarva sugamam Jain Educa t ional For Personal & Private Use Only A linelibrary.org IER
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________ vAse jAI kulAI bhavaMti aDDAiM jahA daDhappainno jAva sijjhihiti bujhihiti bhAva aMtaM kAhiti / taM evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM nirayAvaliyANaM paDhamarasa ajjhayaNassa ayamaDhe pannatte // // paDhamaM ajjhayaNaM sammattaM // 1 // ___ jai NaM bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM nirayAvaliyANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaDhe pannatte, doccassa NaM bhaMte ajjhayaNassa nirayAvaliyANa samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM ke aTe pannatte ? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nagarI hotyA / punabhadde ceie / koNie raayaa| paumAvaI devI / tattha NaM caMpAe nayarIe seNiyassa rano bhajjA koNiyassa rano cullamAuyA sukAlI nAmaM devI hotyA, sukumAlA / tose NaM sukAlIe devIe putte sukAle nAma kumAre hotthA, sukumAle / tate NaM se sukAle kumAre annayA kayAti tihiM daMtisahassehiM jahA kAlo kumAro niravasesaM taM ceva jAva mahAvidehe vAse aMtaM kAhiti // 2 // evaM sesA vi aTTa ajjhayaNA neyavA paDhamasarisA, NavaraM mAyAto srisnnaamaao||10|| // nirayAvaliyAto sammattAto / nikkhevo savesi bhANiyabo tahA // // paDhamo vaggo smmtto|| // iti nirayAvalikAsyopAGgavyAkhyA / / For Personal & Private Use Only dan Educatio wilnelibrary.org
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||19|| kappavaDisiyA 2 valikA. jati NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM ubaMgANaM paDhamassa vaggassa nirayAvaliyANaM ayamaDhe pannatte, docassaNaM bhaMte ! vaggassa kappavaDisiyANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM kai ajhayaNA pannattA? evaM khalu jaMbU ! samageNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM kappavaDisiyANaM dasa ajjhayaNA pannattA,taM jahA-paume 1 mahApaume 2 bhadde 3 subhadde 4 paumabhadde5 paumaseNe 6 paumagumme 7 naliNigumme8 ANaMde9 naMdaNe 10 / jaiNaM bhaMte ! samaNa jAva saMpattegaM kappavaDiMsiyAga dasa ajjhayaNA pannattA, paDhamassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa kappavaDisiyANaM samaNeNaM bhagavayA jAva ke aDhe pannatte ? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM caMpA nAma nayarI hotthA / punnabhadde ceie / kUNie raayaa| paumAvaI devI / tattha NaM caMgAe nayarIe seNiyassa rano bhajjA kUNiyassa rano cullamAuyA kAlI nAma devI hotthA, sukumAlA / tose NaM kAlIe devIe putte kAle nAma kumAre hotthA, sukumAle / tassa NaM kAlassa kumArassa paumAvaI nAmaM devI hotyA, somAlA jAva viharati / tate NaM sA paumAvaI devI annayA kayAI taMsi tArisagaMsi vAsagharaMsi abhitarato sacittakamme jAva sohaM sumiNe pAsittA NaM paDibuddhA, evaM jammaNaM jahA mahAbalassa, jAva nAmadhijja, jamhA NaM amhaM ime dArae kAlassa kumArassa putte paumAvaIe devIe attae taM houNaM amhaM imassa dAragassa nAmadhijja paume paume, sesaM jahA mahabbalassa aTThao dAto jAva uppi pAsAyavaragate viharati / sAmI samosarie / parisA niggyaa| kUNite niggate / paume vi jahA mahabbale niggate taheva ammApiti ApucchaNA jAva | // 19 // dain Educati o nal For Personal & Private Use Only e nelibrary.org
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________ pavaie aNagAre jAe jAva guttabaMbhayArI / tate NaM se paume aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAdiyAI ekArasa aMgAI ahijjai, ahijjittA bahU hiM cautthachaTThama jAva viharati / tate NaM se paume agagAre teNaM orAleNaM jahA meho taheva dhamma nAgariyA citA evaM jaheva meho taheva samaNaM bhagavaM ApucchittA viule jAva pAovagate samAge tahArUvaM therANaM aMtie sAmAiyamAjhyAI ekArasa aMgAI, bahupaDipugNAI paMca vAsAiM sAmanapariyAe, mAsiyAe saMlehaNAe sarTi bhattAI ANupubIra kAlagate, therA ottinnA bhagavaM goyamaM pucchai, sAmI kahei jAva sahi bhattAI agasaNAe chedittA Aloiya0 ur3a caMdimasohamme kappe devattAe uvavanne do sAgarAI / se NaM bhaMte ! paume deve tAto devalogAto AukkhaeNaM pucchA, goyamA ! mahAvidehe vAse jahA daDhapainno jAva aMtaM kAhiti / taM evaM khalu jaMbU ! samaNe NaM jAva saMpatteNaM kappavaDiMsiyANaM paDhamassa ajjhayagassa ayamaDhe pannatte tti bemi // 1 // jANaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM kappavaDisiyANaM paDhamassa ajjhayaNassa ayamaDhe pannate, doccarasa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa ke aDhe paSNate ? evaM khalu jaMbU teNaM kAleNaM 2 caMpA nAma nagarI hotthA, punabhadde ceie, kUNie rAyA, paumAvaI devI / tattha NaM caMpAra nayarIe seNiyassa ranno majjA koNiyassa ranno cullamAuyA sukAlI nAma devI hotthA / tIse NaM sukAloe putte sukAle nAma kumAre / tassa NaM sukAlassa kumArassa mahApaumA nAma devI hotthA, sukumaalaa| tate NaM sA mahApaumA devI annadA kayAI tasi tArisargasi evaM taheva mahApaune nAmaM dArate, jAva sijjhihi ti, navaraM IsANe kappe uvavAo ukosaTTiIo, taM evaM khalu jaMba ! samageNaM bhagavayA jAva saMpatteNa / evaM sesA vi aTTa neyatvA / mAtAto Jain Educat i onal For Personal & Private Use Only F lanelibrary.org
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA - // 20 // Jain Educati sarisanAmAo / kAlAdINaM dasahaM puttA ANupuvI do ca paMca cattAri ti tiNDaM ca hoMti tinneva / doNDaM ca doNi vAsA, seNiyanacUNa pariyAto // 1 // uvavAto ANupuvIte, paDhamo sohamme, bitito IsAge, tatito saNakumAre, cauttho mAhiMde, zreNikAM-pautrANAM kAlamahAkAlAcaGgajAnAM krameNa vrataparyAyAbhidhAyikA 'dohaM ca paMca' ityAdigAthA, asyA artha:dasasu madhye dvayorAdyayoH kAlasukAlasatkayoH putrayorvrataparyAyaH paJca varSANi, trayANAM catvAri, trayANAM trINi, dvayorbe-dve varSe vrataparyAyaH / tatrAdyasya yaH putra padmanAmA sa kAmAn parityajya bhagavato mahAvIrasya samIpe gRhItavrata ekAdazAGgadhArI mUtvA'tyugraM bahu caturthaSaSThASTamAdikaM tapaHkarma kRtvA'tIva zarIreNa kRzIbhUtazcintAM kRtavAn- yAvadasti me balavIryAdizatistAvadbhagavantamanujJApya bhagavadanujJayA mama pAdapopagamanaM kartuM zreya iti tathaivAsau samanutiSThati, tato'sau paJcavarSavratapAlanaparo mAsikyA saMlekhanayA kAlagataH saudharme devatvenotpanno dvisAgaropamasthitikastatazcayutvA mahAvideha utpaca setsyate (ti) iti kalpAvataMsakotpannasya prathamamadhyayanam 1 / evaM sukAlasatkamahApadmadevyAH putrasya mahApadmasyApIyameva vaktavyatA, sa bhagavatsamIpe gRhItavrataH paJcavarSavrataparyAyapAlanapara ekAdazAGgadhArI caturthaSaSThASTamAdi bahu tapaHkarma kRtvA IzAnakalpe devaH samutpanno dvisAgaropamasthitikaH so'pi tatazyuto mahAvidehe setsyatIti dvitIyamadhyayanam 2 | tRtIye mahAkAlasatkaputra vaktavyatA, caturthe kRSNakumArasatkaputrasya paJcame sukRSNasatkaputrasya vaktavyatA ityevaM trayo'pyete varSacatuSTayavrataparyAyaparipAlanaparA abhUvan / evaM tRtIyo mahAkAlAGgajazcaturvarSavrataparyAyaH sanatkumAre utkRSTasthitiko devo bhUtvA sapta sAgaropamANyAyuranupAlya tatazyuto mahAvidehe setsyatIti (tRtIyamadhyayanam / caturthaM kRSNakumArAtmajazcaturvarSavrataparyAyaH mAhendrakalpe devo bhUtvA sapta sAgaropamANyAyuranupAlya tatayuto mahAvidehe setsyatIti) caturthamadhyayanam 4 | ational For Personal & Private Use Only balikA* 112011 ainelibrary.org
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________ - paMcamao baMbhaloe, chaTTho latae, sattamao mahAmukke, aTThamao sahassAre, navamao pANate, dasamao accue / savatya ukkosaliI bhANiyahA, mahAvidehe siddhe // 10 // kappavaDisiyAo sNmtaao| bitito vaggo dasa ajjhayaNA // 2 // // bIo vaggo smmtto|| paJcamaH sukRSNasatkaputro varSacatuSTayaM vrataparyAyaM paripAlya brahmaloke paJcamakalpe daza sAgarAnutkRSTamAyuranupAlya tatazyuto mahAvidehe setsyatIti paJcamamadhyayanam 5 / SaSThAdhyayane mahAkRSNasatkaputrasya vaktavyatA, saptame vIrakRSNasatkaputrasya, aSTame rAmakRSNasatkaputrasya vaktavyatA / tatra prayo'pyete varSatrayavrataparyAyaparipAlanaparA abhUvan / evaM ca mahAkRSNAGgajo varSatrayaparyAyAllAntakakalpe SaSThe utpadya caturdazasAgaropamANyutkRSTasthitikamAyuranupAlya tatazzyuta mahAvidehe setsyatIti SaSThamadhyayanam 6 / vIrakRSNAGgajaH saptamaH varSatrayaM vrataparyAyaM paripAlya mahAzukra saptame kalpe samutpadya saptadaza sAgarANyAyuranupAlya tatadhyuto videhe setsyatIti saptamamadhyayanam 7 / rAmakRSNAGgajo'STamo varSatrayaM vrataparyAya paripAlya sahasrAre'STame kalpe'STAdaza sAgarANyAyuranupAlya tatazyuto videhe setsyatIti aSTamamadhyayanam 8 / pitRsenakRSNAGgajo navamo varSadvayavrataparyAyaparipAlanaM kRtvA prANatadevaloke dazame utpadya ekonaviMzati sAgaropamANyAyuranupAlya tatabhyuto videhe setsyatIti navamamadhyayanam 9 / mahAsenakRSNAGgajazca dazamo varSadvayavrataparyAyapAlanaparo'nazanAdividhinA'cyute dvAdaze devaloke samutpadya dvAviMzatisAgaropamANyAyuranupAlya tatazyuto mahAvidehe setsyatIti dazamamadhyayanam 10 / ityevaM kalpAvataMsakadevapratibaddhagranthapaddhatiH kalpAvataMsiketyucyate / tA patAH parisamAptAH dvitIyavargazca 2 // onal For Personal & Private Use Only dalin Educat i nelibrary.org
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA puphiyA 3 jati NaM bhaMte ! samageNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM ubaMgANaM doccassa kappaDisiyANaM ayamaDhe pannatte, taccassa NaM bhaMte vaggassa uvaMgANaM puphiyANaM ke aTe paNate ? evaM khalu jaMbU ! samageNaM jAva saMpatteNaM ubaMgANaM taccassa vaggassa puphiyANaM dasa ajjhayaNA pannatA, taM jahA-"caMde mRre sukke, bahaputtiya punamANibhadde ya / datte sive baleyA, aNADhie ceva bodhave // 1 // " jai NaM bhaMte samaNaNaM jAva saMpatteNaM puphiyANaM dasa ajjhayaNA pannattA, paDhamassa NaM bhaMte ! ajhayaNassa puphiyANaM samaNeNaM jAva saMpatteNaM ke aDhe pannatte? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nAma nagare, guNasilae ceie, seNie rAyA, 'teNaM kAleNaM 2 sAmI samosaDhe, parisA niggyaa| teNaM kAleNaM 2 caMde joisiMde joisarAyA caMdavaDisae vimANe sabhAe suhammAe caMdaMsi sIhAsaNaMsi cauhi sAmANiyasAhassIhiM jAva viharati / imaM ca NaM kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM viuleNaM ohiNA AbhoemANe 2 pAsati, pAsittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM jahA sUriyAme AbhiogaM devaM saddAvilA jAva suriMdAbhigamaNajogaM karettA tamANattiyaM paJcappiNaMti / sUsarA ghaMTA, jAva viuvaNA, navaraM (jANavimANaM) joyaNasahassavicchinnaM atha tRtIyavargo'pi dazAdhyayanAtmakaH 'nikkhevao' tti nigamanavAkyaM yathA ' evaM khalu jaMbU samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM AigareNaM ityAdi jAva siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpAviukAmeNaM taiyavagge vagga(paDhamaajjha )yaNassa puphiyAbhihANassa ayamaDhe pannatte' evamuttareSvapyadhyayaneSu sUrazukrabahuputrikAdiSu nigamanaM vAcyaM tattadabhilApena / ' kevalakappaM' ti kevalaH-paripUrNaH sa cAsau kalpazca kevalakalpaH-svakAryakaraNasamarthaH kevalakalpaH taM svaguNena saMpUrNamityarthaH / | // 21 // Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only nelibrary.org
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________ | addhatevahijoyaNasamUsiyaM mahiMdajjhato paNuvIsaM joyaNamUsito sesaM jahA sUriyAbhassa jAva Agato naTTaviho taheva paDi- * gto| bhaMte tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM bhaMte pucchA kUDAgArasAlAsarIraM aNupaviTThA pudabhavo evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM 2 sAvatthI nAma nayarI hotthA, koTThae ceie, tattha NaM sAvatthIe nayarIe aMgatI nAma gAhAvatI hotthA, ar3e jAva aparibhRte / tate NaM se aMgatI gAhAvatI sAvatthIe nayarIe bahUNaM nagaranigama0 jahA ANaMdo / teNaM kAleNaM 2 pAse NaM arahA purisAdANIe Adikare jahA mahAvIro navussehe solasehiM samaNasAhassIhiM aTTatIsA jAva kor3hate samosaDhe, parisA niggayA / tate NaM se aMgatI gAhAvato imIse kahAe laddhaDhe samANe haTe jahA kattio seTThI tahA niggacchati 'kUDAgArasAlAdidruto' tti kasmiMzcidutsave kasmiMzcinnagare bahirbhAgapradeze mahatI dezikalokavasanayogyA zAlA-gRhavizeSaH samasti / tatrotsave ramamANasya lokasya meghavRSTirbhavitumArabdhA, tatastadbhayena trastabahujanastasyAM zAlAyAM praviSTaH, evamayamapi devaviracito lokaH pracuraH svakArya nATyakaraNaM tatsaMhRtyAnantaraM svakIyaM devazarIramevAnupraviSTaH ityayaM zAlAdRSTAntArthaH / 'ar3e jAva' tti ar3e ditte vitte vicchinnaviulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAinne bahudhaNabahujAyarUve AogapaogasaMpautte vicchaDDiyapaurabhattapANe bahudAsIdAsagomahisagavelagappabhUe iti yAvacchabdasaMgRhItam / ' jahA ANaMdo' tti upAsakadazAGgoktaH zrAvaka AnandanAmA, sa ca bahUNaM IsaratalavaramADaMbiyakoDubiyanagaranigamase TThisatthavAhANaM bahusu kajesu ya kAraNesu ya maMtesu ya kuTuMbesu ya nicchipasu ya vavahAresu ya ApucchaNije paDipucchaNije savvakajjavaTTAvae sayassa vi ya NaM kuDaMbassa meDhIbhUe hotthA / 'purisAdANIya' tti puruSairAdIyate puruSAdAnIyaH / navahastocchyaH -nvhstoccH| adrutIsAe ajiyAsahassehiM saMparivuDe iti yAvatkaraNAt dRzyam / hatuTThacittamANadie ityAdi vAcyam / Jain Educ a tional For Personal & Private Use Only I n library.org
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA - // 22 // Jain Educ **(69) *0*469) *** 169 ***(69) *# 1 jAva pajjuvAsati, dhammaM soccA nisamma jaM navaraM devAzuppiyA ! jeTTaputtaM kuTuMbe ThAvemi / tate NaM ahaM devANuppiyANaM jAva payAmi, jahA gaMgadatto tahA paddatite jAva guttavaMbhayArI / tate NaM se aMgatI aNagAre pAsassa arahato tahArUvANaM therANaM Wife sAmAiyamAiyAI ekArasa aMgAIM ahijjati 2 bahUhiM cauttha jAva bhAvemANo bahu vAsAI sAmannapariyAgaM pAuNati 2 addhamAsiyAe saMlehaNAe tIsaM bhattAI aNasaNAe chedittA virAhiyasAmane kAlamAse kAlaM kiccA caMdavarDisae vimANe uvavAte samAte devasayaNijjaM siM devadUta rie caMde joisiMdatAe uvavanne / tate NaM se caMde joisiMde joisirAyA ahuNovanne devAppiyANaM aMtira pavvayAmi / yathA gaGgadadho bhagavatyaGgoktaH, sa hi kiMpAkaphalovamaM muNiya visayasokkhaM jalabubbuyasamANaM kusaggabiMducaMcalaM jIviyaM ca nAUNamadhuvaM caitA hiraNNaM vipuladhaNakaNagarayaNamaNimottiya saMkhasilappavAlaraptarayaNamAiyaM vicchaDaittA dANaM dAiyANaM paribhAittA AgArAo aNagAriyaM pavvaio jahA tahA aMgaI vi gihanAyago paricaiya savvaM pavvaio jAo ya paMcasamio tigutto amamo akiMcaNo guptidio guttabaMbhayArI ityevaM yAvacchabdAt dRzyam / cautthachaTThaTThamadasamaduvAlasamAsaddha mAsakhavaNehiM appANaM bhAvemANe bahUI vAsAI sAmannapariyAgaM pAuNai / 'virAhiya sAmanne' ti zrAmaNyaM vrataM tadvirAdhanA cAtra na mUlaguNaviSayA, kiM tUttaraguNaviSayA, uttaraguNAzca piNDavizuddhayAdayaH, tatra kadAcit dvicatvAriMzaddoSavizuddhAhArasya grahaNaM na kRtaM kAraNaM vinA'pi, bAlaglAnAdikAraNe'zuddhamapi gRhNanna doSavAniti, frustrzuddhatAdau virAdhitazramaNatA IryAdisamityAdizodhane'nAdaraH kRtaH, abhigrahAzca gRhItAH kadAcidbhanA bhavantIti zuNThavAdisannidhiparibhogamaGgalAlanapAdakSAlanAdi ca kRtavAnityAdiprakAreNa samyagapAlane vratavirAdhaneti sA ca nAlocitA gurusamIpe ityanAlocitAticAro mRtvA kRtAnazano'pi jyotiSkendre candrarUpatayotpannaH / national For Personal & Private Use Only balikA. // 22 // jainelibrary.org
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________ samANe paMcavihAe pajjattIe pajjatIbhAvaM gacchai, taM jahA-AhArapajjattIe, sarIrapajjattIe, iMdiyapajjattIe, sAsosAsapajjattIe, bhaasaa(mnn)pjjttiie| caMdassa NaM bhaMte ! joisiMdassa joisaranno kevaiyaM kAlaM ThitI pannattA ? goyamA ! paliovarma vAsasayasahassamabbhahiyaM / evaM khalu goyamA ! caMdassa jAva jotisaranno sA divA deviDDI / caMde NaM bhaMte ! joisiMde joisirAyA tAo devalogAo AukkhaeNaM caittA kahiM gacchihiti 21 goyamA ! mahAvidehe vAse sijjihiti / evaM khalu jaMbU samaNeNaM0 nikkhevao // 1 // jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA jAva puphiyANaM paDhamassa ajjhayaNassa jAva ayamahe pannate, doccassa NaM bhaMte ! ajjhayaNassa puphiyANaM samaNeNaM bhagavatA jAva saMpatteNaM ke aDhe pannatte? evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nAma, guNasilae ceie, seNie rAyA, samosaraNaM, jahA caMdo tahA sUro'vi Agao jAva naTTavihiM uvadaMsittA paDigato / putvabhavapucchA, sAvatthI nagarI, supatiDe nAma gAhAvaI hotyA, aDDe, jaheva aMgatI jAva viharati, pAso samosaDho, jahA aMgatI taheva pavaie, taheva virAhiyasAmanne jAva mahAvidehe vAse sijjhahiti jAva aMta0, khalu jaMbU ! samaNeNaM0 nikkhevao // 2 // 'jaiNaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavatA jAva saMpatteNaM ukkhevato bhANiyabo, rAyagihe nagare, guNasilae ceie, seNie rAyA, 'nikkhevao' tti nigamanaM, tacca prAgupadarzitam // tacce ajjhayaNe zukravaktavyatA'bhidhIyate- ukhevao' tti utkSepaHprArambhavAkyaM, yathA-jai bhaMte ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM doccassa ajjhayaNassa puphiyANaM ayamaDhe pannatte, taccassa NaM ajjhayaNassa bhaMte! puphiyANaM samaNeNaM jAva saMpattaNaM ke aTTe pannatte? evaM khalu jaMbU! teNaM kAlega 2 rAyagihe nayare ityAdi / Jan Educati onal For Personal & Private Use Only linelibrary.org
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA // 23 // valikA. sAmI samosaDe, parisA niggyaa| teNaM kAleNaM 2 mukke mahaggahe sukavaDisae vimANe mukkaMsi sIhAsaNaMsi cauhi sAmANiyasAhassohiM jaheva caMdo taheva Agao, naTTavihiM uvadaMsittA paDigato, bhaMte tti kUDAgArasAlA / putvbhvpucchaa| evaM khala goyamA / teNaM kAleNaM 2 vANArasI nAma nayarI hotthA / tattha NaM vANArasIe nayarIe somile nAmaM mAhaNe parivasati, ar3e jAva aparibhUte riukveya jAva supariniTThite / pAse0 samosaDhe / parisA pajjuvAsati / tae NaM tassa somilassa mAhaNassa umIse kahAe laddhahassa samANassa ime etArUve ajjhathie-evaM pAse arahA purisAdANIe puvANupurvi jAva aMbasAlavaNe viharati / taM gacchAmi NaM pAsassa arahato aMtie pAubbhavAmi / imAI ca NaM eyArUvAI aTThAI heUDaM / 'tahevAgao' tti rAyagihe sAmisamIve / 'riuvveya jAva ' iti RgvedayajurvedasAmavedAtharvaNavedAnAm itihAsapaJcamAnAm itihAsa:-purANaM, nirghaNTaSaSThAnAM-nirghaNTo-nAmakozaH, sAGgopAGgAnAm aGgAni-zikSAdIni upAGgAni-tadaktaprapazcanaparAH prabandhAH, sarahasyAnAm-aidamparyayuktAnAM dhArakaH-pravartakaH vArakaH-azuddhapAThaniSedhakaH pAragaH-pAragAmi SaDaGgavit, SaSTitantravizAradaH SaSTitantraM-kApilIyazAstraM SaDaGgavedakatvameva vyanakti, saGkhyAne-gaNitaskandhe zikSAkalpezikSAyAmakSarasvarUpanirUpake zAstre kalpe-tathAvidhasamAcArapratipAdake vyAkaraNe-zabdalakSaNe chandasi-gadyapadyavacanalakSaNaniruktapratipAdake jyotiSAmayane-jyotiHzAstre anyeSu ca brAhmaNakeSu zAstreSu supariniSThita: somilanAmA brAhmaNaH sa ca pArzvajinAgamaM zrutvA kutUhalavazAjinasamIpaM gataH san 'imAI ca NaM' iti imAn-etadrapAna 'aTThAI' ti arthAn arthyamAnatvAdadhigamyamAnatvAdityarthaH / 'heUI' ti hetUna antarvatinyAstadIyajJAnasaMpado gamakAna, 'pasiNAI' ti yAtrAyApanIyAdIn praznAn pRcchayamAnatvAt , 'kAraNAI' ti kAraNAni-vivakSitArthanizcayajanakAni vyAkaraNAni-pratyuttaratayA vyAkriyamANatvAdeSAmiti, 'pucchissAmi' tti praznayiSye iti kRtvA // 23 // Jain Educat i onal For Personal & Private Use Only M ainelibrary.org
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________ jahA paNNattIe / somilo niggato khaMDiyavihuNo jAva evaM vayAsi-jattA te bhaMte ! javaNijjaM caM te ! pucchA sarisavayA mAsA kulatthA ege bhavaM jAva saMbuddhe sAvagadhamma paDivajjitA paDigate / tate NaM pAse NaM arahA aNNayA kadAyi vaannaarnirgtH| khaMDiyavihuNo' tti chAtrarahitaH, gatvA ca bhagavatsamIpa eSamavAdIt-'jattA te bhaMte! javaNijjaM ca te!' iti praznaH, tathA sarisavayA mAsA kulatthA ete bhojaeNa ege bhavaM duve bhavaM iti ca eteSAM ca yAtrAdipadAnAmAgamikagambhIrArthatvena bhagavati tadarthaparijJAnamasaMbhAvayatA'panAjanArtha praznaH kRta iti 'sarisavaya'tti ekatra sahazavayasaH anyatra sarSapA:-siddhArthakAH, 'mAsa' tti ekatra mASo-dazArdhaguJjAmAnaH suvarNAdiviSayaH anyatra mASo-dhAnyavizeSaH uDada iti loke rUDhaH, 'kulastha' tti ekatra kule tiSThanti iti kulasthAH, anyatra kulsthaa-dhaanyvishessH| sarisavayAdipadapraznazca cchalagrahaNenopahAsAthai kRtaH iti, 'ege bhavaM' ti eko bhavAn ityekatvAbhyupagame AtmanaH kRte bhagavatA zrotrAdivijJAnAnAmavayavAnAM cAtmano'nekaza upalabdhyA ekatvaM dUSayiSyAmIti buddhayA paryanuyogo dvijena kRtaH yAvacchabdAt ' duve bhavaM ' ti gRhyate dvau bhavAn iti ca dvitvAbhyupagame'hamekatva viziSTasyArthasya dvitvavirodhena dvitvaM dUSayiSyAmIti buddhayA paryanuyogo vihitH| atra bhagavAn syAdvAdapakSaM nikhila doSagocarAtikrAntamavalambyottaramadAyi (madita)-eko'pyahaM, kathaM ? dravyArthatayA jIvadravyasyaikatvAt na tu pradezArthatayA (pradezArthatayA) hyanekatvAt , mametyavAdInAmekatvopalaMbho na bAdhakaH, jJAnadarzanArthatayA kadAcit dvitvamapi na viruddhamityata uktaM dvAvapyahaM, kiM caikasyApi svabhAvabhedenAnekadhAtvaM dRzyate,tathAhi-pako hi devadattAdi puruSa ekadaiva tattadapekSayA pitRtvaputratvabhrAtRvyatvamAtulatvabhAgineyatvAdInanekAn svabhAvAn labhate / 'tahA akkhae avvae nicce avaDie Aya' tti yathA jIvadravyasyaikatvAdekastathA pradezArthatayA'saGkhyeyapradezatAmAzrityAkSayaH, sarvathA pradezAnAM kSayAbhAvAt, tathA'vyayaH kiyatAmapi vyayatvAbhAvAt, asaGkhyeyapradezatA hi na kadAcanApyapaiti, ato vyavasthitatvAnnityatA'bhyupagame'pi na kazciddoSaH, ityevaM bhagavatA'bhihite tenApRSTe'pyAtmasvarUpe tadbodhArtha, vyavacchinnasaMzayaHsaMjAtasamyaktvaH 'duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajjittA tional dain Educ a For Personal & Private Use Only nelibrary.org
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________ ITlikA nirayA // 24 // sIo nagarIo aMbasAlavaNAto ceiyAo paDinikkhamati 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharati / tate NaM se somile mAhaNe aNNadAkadAyi asAhadasaNeNa ya apajjuvAsaNatAe ya micchattapajjavehiM parivaDamANehiM 2 sammattapajjavehi parihAyamAhiM micchattaM ca paDibanne / tate NaM tassa somilassa mAhaNassa aNNadA kadAyi putvarattAvarattakAlasamayasi kuTuMbajAgariyaM / jAgaramANassa ayameyArUce ajjhathie jAva samuSpajjitthA-evaM khala ahaM vANArasIe nayarIe somile nAma mAhaNe acaMtamAhaNakulappasUe / tate NaM mae vayAI ciNNAI vedA ya ahIyA dArA AhUyA puttA jaNitA iDIo saMmANIo pasuvadhA kayA jannA jeTThA dakkhiNA dinA atihI pUjitA aggIhayA jayA nikkhittA, seyaM khalu mamaM idANi kallaM jAva jalate vANArasIe nayarIe bahiyA bahave aMbArAmArovAvittae, evaM mAuliMgA billA kaviTThA ciMcA pupphArAmArovAvittae, evaM saMpaheti saMpehittA kallaM jAva jalate vANArasIe nayarIe bahiyA aMbArAme ya jAva pupphArAma ya rovAveti / tate gaM saTThANamuvagao somilamAhaNo' asAhudaMsaNeNaM ' ti asAdhavaH-kudarzanino bhAgavatatApasAdayaH tadarzanena sAdhUnAM ca-suzramaNAnAmadarzanena tatra teSAM dezAntaraviharaNenAdarzanataH, ata evAparyupAsanatastadabhAvAt, ato mithyAtvapudgalAstasya pravardhamAnatAM gatAH samyaktvapudgalAzcApacIyamAnAsta evaibhiH kAraNaimithyAtvaM gataH, taduktam-" mairbhayA puNyAgAhasaMsaggIpa ya abhiniveseNaM cauhA khalu micchattaM, sAhUNaM'dasaNeNahavA // 1 // " ato atra asAhudaMsaNeNaM ityuktam / 'ajjhathie jAva' tti AdhyAtmikaH-AtmaviSayaH cintitaH-smaraNarUpaH prArthitaH-laghumAzaMsitaH manogato-manasyeva vartate yo na bahiH prakAzitaH saGkalpo-vikalpaH samutpannaH-prAdurbhUtaH, tamevAha-evamityAdi 'dhayAI ciNNAI' vratAniniyamAste ca zaucasaMtoSatapaHsvAdhyAyAdInAM praNidhAnAni vedAdhyayanAdi kRtaM ca, tato mamedAnIM laukikadharmasthAnAcaraNayA'rAmAropaNaM kartuM zreyaH tena vRkSAropaNamiti, ata evAha-aMbArAme ya' ityAdi / M // 24 // Jain Educ a tional For Personal & Private Use Only ainelibrary.org
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________ bahave aMbArAmA ya jAva pupphArAmA ya aNupulveNaM sArakkhijjamANA saMgovijamANA saMvaDijamANA ArAmA jAtA kiNhA | kiNhAbhAsA jAva rammA mahAmehanikuraMbabhUtA pattiyA puphiyA phaliyA hariyagarerijamANasiriyA atIva 2 upasobhemANA 2 ciTThati / tate NaM tassa somilassa mAhaNassa aNNadA kadAyi puvarattAvarattakAlasamayaMsi kuTuMbajAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhathie jAva samuppajjitthA-evaM khalu ahaM vANArasIe NayarIe somile nAma mAhaNe acaMtamAhaNakulappasUte, tate NaM mae vayAI ciNNAI jAva jUvA NikkhittA, tate NaM mae vANArasIe nayarIe bahiyA bahave aMbArAmA jAva pupphArAmA ya rovAviyA, taM seyaM khalu mamaM idANiM kallaM jAva jalate subahuM lohakaDAhakaDucchuyaM tabiyaM tAvasabhaMDaM ghaDA vittA viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM mittanAi0 AmaMtittAtaM mittanAiNiyaga viuleNaM asaNa jAva sammANittA tasseva mitta jAva jeTTaputtaM kuTuMbe ThAvettA taM mittanAi jAva ApucchittA subahuM lohakaDAhakaDucchuyaM taMbiyatAvasabhaMDagaM gahAya je ime gaMgAkUlA vANapatthA tAvasA bhavaMti, taM jahA-hottiyA pottiyA kotiyA janatI saitI ghAlatI huMbauTThA daMtukkhaliyA ummajagA saMmajjagA kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe jalaMte sUrie ityAdi vAcyam / "mittanAiniyagasaMbaMdhipariyaNaM pi ya AmaMtittA viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM bhoyAbittA sammANittA" iti atra mitrANi-suhRdaH jJAtayaH-samAnajAtayaH nijakA:pitRvyAdayaH saMbandhinaH-zvazuraputrAdayaH parijano-dAsIdAsAdiH tamAmaMdhya vipulena bhojanAdinA bhojayitvA satkArayitvA vastrAdibhiH saMmAnayitvA guNotkIrtanataH jyeSThaputraM kuTumbe sthApayitvA'dhipatitvena gRhItalohakaTAhAghupaka raNaH / 'vANapattha' ti bane bhavA vAnI prasthAnaM prasthA-avasthitiH vAnI prasthA yeSAM te vAnaprasthAH athavA 'brahmacArI gRhasthaJca, vAnaprastho ytistthaa|' iti catvAro lokamatItA AzramAH, pateSAM ca tRtIyAzramavartino vAnaprasyAH, 'hotti ya' ti agnihotRkAH, 'pottiya 'tti vastradhAriNaH, kottiyA jannaI sar3aI ghAlA huMbauTThA daMtukkhaliyA ummajjagA sammajagA a tional For Personal & Private Use Only Jal Educ Selainelibrary.org
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA- // 25 // nimajjagA saMpakkhAlamA dakSiNakUlA uttarakUlA saMkhadhamA kUladhamA miyaluddhayA hatthitAvasA uiMDA disApokkhiNo vakavAsiNo bilavAsiNo jalavAsiNo rukkhamaliyA aMbubhakkhiNo vAyubhakkhiNo sevAlabhakviNo mUlAhArA kaMdAhArA tayAhArA pattAhArA pupphAhArA phalAhArA bIyAhArA parisaDiyakaMdamUlatayapattapupphaphalAhArA jalAbhiseyakaDhiNagAyabhRtA AyAvaNAhi nimanjagA saMpakkhAlagA dakSiNakUlamA uttarakUlagA saMkhadhamA kUladhamA miyaluddhayA hatthitAksA uiMDagA disApokkhiNo vaktavAsiNo bilavAsiNo jalavAsiNo rukkhamUliyA aMbubhakkhiNo vAyubhakkhiNo sevAlabhakkhiNo mUlAhArA kaMdAhArA tayAhArA pattAhArA pupphAhArA phalAhArA bIyAhArA parisaDiyakaMdamUlatayapattapupphaphalAhArA jalAbhiseyakaDhiNagAya AyAvaNehiM paMcaggItAvehiM iMgAlasolliyaM kaMdusolliyaM / tatra 'kottiyatti bhUmizAyinaH, 'jannaitti yajJayAjinaH, 'saDai' tti zrAddhAH 'ghAlaI' tti gRhItabhANDAH, 'huMbauha' tti huMDikAzramaNAH, 'daMtukkhaliya' tti phalabhojinaH 'ummajaga' tti unmajanamAtreNa ye snAnti 'sammajaga' tti unmajanasyaivAsakRtkaraNena ye stAnti, "nimajjaga' tti snAnArtha ye nimagnA eva kSaNaM tiSThanti, 'saMpakkhAlagA' tti mRttikAgharSaNapUrvakaM ye'Gga kSAlayanti, 'dakkhiNakUlaga' tti thairgaGgAdakSiNakUla eva vastavyam , 'uttarakUlaga' tti uktaviparItAH, 'saMkhadhama' tti zaGkha dhmAtvA.ye jemanti yadyanyaH ko'pi nAgacchati, 'kUladhamaga' tti ye kule sthitvA zabda kRtvA bhuJjate, 'miyaluddhaya' tti pratItA eva,-'hatthitAvasa' tti ye hastinaM mArayitvA tenaiva bahukAlaM bhojamato yApayanti, 'udaMDaga' tti UrdhvakRtadaNDA ye saMcaranti, 'disApokkhiNoM tti udakena dizaH prokSya ye phalapuSpAdi samuccinvanti, 'vakkavAsiNo tti valkalavAsasaH, 'bilavAsiNo' tti vyaktam , pAThAntare 'velavAsiNo' ti samudravelAvAsinaH, 'jalavAsiNoM tti ye jalaniSaNNA pavAsate, zeSAH pratItAH navaraM, 'jalAbhiseyakaDhiNagAya' tti ye snAtvA na bhuJjate snAtvA snAtvA pANDurIbhUtagAtrA iti vRddhAH kvacit 'jalAbhiseyakaDhiNagAyabhUya' tti dRzyate tatra jalAbhiSekakaThinagAtrabhUtAH prAptA ye te tathA, | |25 // Jain Educati For Personal & Private Use Only Dainelibrary.org
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________ paMcaggItAvehiM iMgAlasolliya kaMdusolliyaM piva appANaM karemANA viharati / tatya NaM je te disApokkhiyA tAbasA tesiM aMtie disApokkhiyattAe pacahattae pacayite biyANaM samANe ima eyArUvaM abhimAhaM abhiginhissAmi-kampati me jAvajIvAe cha, chaTe Ne aNikkhitteNaM disAcakavAleNaM tapokammeNe ur3abAhAto pagijhiya 2 murAbhimuhassa AtAvaNabhUmIe AtAvemANassa viharattae tti kaTu evaM saMpehei 2 kallaM jAva jalate subahuM loha jAva disApokkhiyatAvasattAe pavaie 2 vi ya NaM samANe imaM eyArUvaM abhimgahaM jAva abhiginhittA paDhamaM chaTukkhamaNaM uvasaMjitA Na viharati / tate Na somile mAhaNe risI paDhamachaTukkhamaNapAraNaMsi AyAvaNabhUmIe paccoruhati 2 vAgalavatyaniyatthe. jeNeva sae. uDae teNeva uvA0 2 kiMDhiNasaMkAiyaM gehati 2 puracchimaM disiM pukkheti, puracchimAe disAe some mahArAyA patthANe patthiyaM abhirakkhau somilamAhaNarisiM abhi02 jANi ya tatya kaMdANi ya mUlANi ya tayANi ya pattANi ya puSpANi ya. 'iMgAlasolliya' ti aGgArairiva pakvam, 'kaMdusolliya' ti kandupakvamiveti / 'disAcakkavAlaeNaM tavokammeNa ti ekatra pAraNake pUrvasyAM dizi yAni phalAdIni tAnyAhRtya bhuGkte, dvitIye tu dakSiNasyAmityevaM dikcakravAlena tatra tapaHkarmaNi pAraNakakaraNaM tattapaHkarma dikcakravAlamucyatetena tapaHkarmaNeti / 'vAgalavatthaniyatthe' tti valkalaM-valkaH tasyedaM vAlkalaM tadvastraM nivasitaM yena sa vaalklvstrnivsitH| 'uDae' tti uTajaH-tApasAzramagRham / ' kiDhiNa' tti vaMzamayastApasabhAjanavizeSaH tatazca tayoH sAMkAyika-bhArodvahanayantraM kiDhiNasAMkAyikam / 'mahArAya' tti lokapAlaH / 'patthANe patthiyaM' ti prasthAne paralokasAdhanamArge prasthita-pravRttaM phalAdyAharaNArtha, gamane vA pravRttam / somilavijaRSim / kaDiNa pra. For Personal & Private Use Only Jain Educati o nal nelibrary.org
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||26|| phalANi ya bIyANi ya hariyANi tANi aNujANau tti kaha puracchimaM disaM pasarati 2 jANi ya tattha kaMdANi ya jAva hariyANi ya tAI gehati kiDhiNasaMkAiyaM bhareti 2 dabbhe ya kuse ya pattAmoDaM ca samihA kaTThANi ya geNhati 2 jeNeva sae uDae teNeva uvA0 2 kiDhiNasaMkAiyagaM Thaveti 2 vedi vaDreti 2 uvalevaNasaMmajjaNaM kareti 2 dabbhakalasahatthagate jeNeva gaMgA mahAnadI teNeva uvA0 2 gaMgaM mahAnadI ogAhati 2 jalamajaNaM kareti 2 jalakiDaM kareti 2 jalAbhiseyaM kareti 2 AyaMte cokkhe paramasuibhUe devapiukayakajje dambhakalasahatthagate gaMgAto mahAnadIo paccuttarati jeNeva sate uDae teNeva uvA02 danbhe ya kuse ya vAluyAe ya vediM raeti 2 sarayaM kareti 2 araNiM kareti 2 saraeNaM araNiM maheti 2 aggi pADeti 2 aggi saMdhukketi 2 samihA kahANi pakkhivati 2 aggi ujjAleti 2"aggissa dAhiNe pAse sattaMgAI smaadhe|" dabhe ya' tti samUlAn 'kuse ya' darbhAneva nirmUlAn / 'pattAmoDaM ca ' tti taruzAkhAmoTitapatrANi / 'samihAu' tti, samidhaH kASThikAH,veI bar3era'tti vedikAM devArcanasthAnaM vardhanI-bahukArikA tAM prayukta iti vardhayati-pramArjayatItyarthaH / 'uvalevaNasaMmajaNaM tu (ti) jalena saMmArjanaM vA zodhanam / 'dabbhakalasahatthagae'tti darbhAzca kalazakazca haste gatA yasya sa tathA, 'dabbhakalasA hatthagae' tti kvacitpAThaH tatra darbheNa sahagato yaH kalazakaH sa hastagato yasya sa tathA / 'jalamajaNaM' ti jalena bahiHzuddhimAtram / 'jalakIDaM' ti dehazuddhAvapi jalenAbhiratim / 'jalAbhiseya' ti jalakSAlanam / 'Ayate' ti jalasparzAt 'cokkhe' ti azucidravyApagamAt kimuktaM bhavati ? 'paramasuibhae 'tti| devapiukayakajje ' ti devAnAM pitRNAM ca kRtaM kArya jalAJjalidAnaM yena sa tathA / 'sarapaNaM araNiM maheI' tti zarakeNa-nirmanthakASThena araNi-nirmanthanIyakASThaM madhnAti-gharSayati / agissa dAhiNe ityAdi sArdhazlokaH tadyathAzabdavarja, tatra ca 'sattaMgAI samAdahe' ti saptAGgAni samAdadhAti-sannidhApayati 1 devayapiyakajje tti pra.. Ire Jain Educa For Personal & Private Use Only Findainelibrary.org
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________ taM jahA-"sakathaM vakalaM ThANaM sijhaM bhaMDaM kamaMDalaM / daMDadAruM tahappANaM aha tAiM samAdahe // " madhuNAya ghaeNa ya taMdulehi ya aggi huNai, caruM sAdheti 2 bali vaissadevaM kareti 2 atihipUyaM kareti 2 tao pacchA appaNA AhAraM AhAreti / tate NaM somile mAhaNarisI docca chaTukkhamaNapAraNagaMsitaM ceva savaM bhANiyaI jAva AhAraM AhAreti, navaraM imaM nANatta-dAhiNAe disAe jame mahArAyA patthANe patthiyaM abhiravakhau somilaM mAhaNarisiM jANi ya tattha kaMdANi ya jAva aNujANau tti kaha dAhiNaM disi pasarati / evaM paJcatyime NaM varuNe mahArAyA jAva pacatthimaM disiM pasarati / uttare NaM vesamaNe mahArAyA jAva uttaraM disiM pasarati / pubadisAgameNaM cattAri vi disAo bhANiyavAo jAva AhAraM AhAreti / tate NaM tassa somilamAhaNarisissa aNNayA kayAyi putvarattAvarattakAlasamayaMsi aNica jAgariyaM jAgaramANassa ayameyArUve ajjhatthie jAva samuppajitthA-evaM khalu ahaM vANArasIe nagarIe somile nAmaM mAhaNarisI accaMtamAhaNakulappamUe, tate NaM mae vayAI ciNNAI jAva jUvA nikkhittA / tate NaM mama vANArasIe jAva pupphArAmA ya jAva rovitA / tate NaM mae subahuloha jAva ghaDAvittA jAva jeTaputtaM ThAvitA jAva jeTTaputtaM ApucchittA subahuloha jAva gahAya muMDe jAva paDaie vi ya NaM samANe chaTuMchaTTeNaM sakathaM 1 valkalaM 2 sthAnaM 3 zayyAbhANDaM 4 kamaNDaluM 5 daNDadAraM 6 tathAtmAnamiti 7 / tatra sakathaM-tatsamayaprasiddha upakaraNavizeSaH, sthAnaM-jyotiHsthAnam pAtrasthAnaM vA, zayyAbhANDaM-zayyopakaraNaM, kamaNDaluH-kuNDikA, daNDadAru-daNDakaH, AtmA pratItaH / 'caraM sAheti'tti caruH-bhAjanavizeSaH tatra pacyamAnaM dravyamapi carureva taM caruM balimityarthaH sAdhayatirandhayati / 'baliM vaissadevaM karei'tti balinA vaizvAnaraM puujytiityrthH| 'atihipUrya kareittiatitheH-Agantukasya pUjAMkarotIti 'jAva gahA' kaDucchuyataMbiyabhAyaNaM gahAya disApokkhiyatAvasattae pavvaie prabajite'pi SaSThAditapaHkaraNena dizaH pre 1 veyaM pra0 1 prabajitatve'pi pra. Jain Educat ! conal For Personal & Private Use Only Hainelibrary.org
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA - // 27 // Jain Educat jAva viharati / taM seyaM khalu mamaM iyANi kallaM pAdu* jAva jalate bahave tAvase diTThA bhaTTe ya puvasaMgatie ya pariyAyasaMgatie a ApucchittA AsamasaMsiyANi ya bahUI sattasayAIM aNumANaittA vAgalavatthaniyatthassa kaThiNasaMkAiyaga hitasabhaMDovakaraNassa kaTTamuddAe muhaM baMdhittA uttaradisAe uttarAbhimuhassa mahapatthANaM patthAveittara evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalate bahave tAvase ya diTThA bhaTTe ya puvasaMgatite yataM caiva jAva kaTTamuddAe muhaM baMdhati, baMghittA ayametArUvaM abhigga abhiginhati jattheva NaM amhaM jalaMsi vA evaM thala~si vA duggaMsi vA ninnaMsi vA padyataMsi vA visamaMsi vA gaDDAe vA darIe vA pakkhalija vA pava Dijja vA no khalu me kaSpati cuTThitta tikaTTu ayameyArUvaM abhiggahaM abhigihati, uttarAe disAe uttarAbhimuha patthANaM (mahapatthANaM) patthara se somile mAhaNarisI puvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva asogavarapAyave teNeva uvAgate, asogavarapAyavarasa ahe kaDhiNasaMkAiyaM veti 2 vediM bar3ei 2 uvalevaNasaMmajjaNaM kareti 2 davbhakalasahatthagate jeNeva gaMgA mahAnaI jahA sivo jAva gaMgAto mahAnaIo paccuttara, jeNeva aso gavarapAyave teNeva uvA0 2 dabbhehi ya kusehi ya vAluyAe vedi rateti, ravittA saragaM kareti 2 kSitatvAdividhiM ca kRtvA pAraNAdikamAcaritavAn / idAnIM ca idaM mama zreyaH kartuM tadevAha 'jAva jalate ' sUrie dRSTAn AbhASitAn ApRcchaya, bahUni satvazatAni samanumAnya saMbhASya, gRhItanijabhANDopakaraNasyottaradigabhimukhaM gantuM mama yujyate iti saMprekSyate cetasi / 'kaTThamuddAe muhaM baMdhattA' yathA kA kASThamayaH puttalako na bhASate evaM so'pi maunAvalambI jAtaH yA mukhAcchAdakaM kASThakhaNDamubhayapArzvacchidradvayapreSitadavarakAnvitaM mukhabandhanaM kASThamudrA tayA mukhaM badhnAti / jalasthalAdoni sugamAni, eteSu sthAneSu skhalitasya pratipatitasya vA na tata utthAtuM mama kalpate / mahAprasthAnaM padaM ti maraNakAlabhAvi kartuM tataH prasthitaH karttumArabdhaH / ' puvvAvaraNha kAlasamayaMsi ' tti pAzcAtyAparANhakAlasamaya:- dinasya caturthapraharalakSaNaH / ational For Personal & Private Use Only balikA. // 27 // inelibrary.org
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________ jAva baliM vaissadevaM kareti 2 kaTTamuddAe muhaM baMdhati tusiNIe saMciTThati / tate NaM tassa somilamAhaNarisissa putvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve aMtiya pAunbhUte / tate Na se deve somilaM mAhaNaM evaM kyAsi-haM bho somilamAhaNA ! pavaiyA dupavaitaM te / tate NaM se somile tassa devassa doccaM pi taccaM pi eyamaha no ADhAti no parijANai jAva tusiNIe saMciTThati / tate NaM se deve somileNaM mAhaNarisiNA aNADhAijjamANe jAmeva disiM pAubhUte tAmeva jAva paDigate / tate Na se somile kalaM jAva jalaMte vAgalavatthaniyatthe kaDhiNasaMkAiyaM gahiyagnihottabhaMDovakaraNe kaddamuddAe muhaM baMdhati ra uttarAbhimuhe saMpatthite / tate NaM se somile bitiyadivasammi putvAvaraNhakAlasamayaMsi jeNeva sattivanne ahe kaDhiNasaMkAiyaM Thaveti 2 veti var3eti 2 jahA asogavarapAyave jAva aggi huNati, kaTTamuddAe muhaM baMdhati, tusiNIe saMciTThati / tate NaM tassa somilassa puvarattAvarattakAlasamayaMsi ege deve aMtiyaM pAubbhUe / tate NaM se deve aMtalikkhapaDivanne jahA asogavarapAyave jAva paDigate / tate NaM se somile kalaM jAva jalate vAgalavatyaniyatthe kaDhiNasaMkAiyaM gehati 2 kaTThamuddAe muhaM baMdhati 2 uttaradisAe uttarAbhimuhe saMpatthite / tate NaM se somile tatiyadivasammi puvAvaraNhakAlasamayasi jeNeva asogavarapAyave tegeva uvA 2 asogavarapAyavassa ahe kaDhiNasaMkAiyaM Thaveti, veti var3eti jAva gaMgaM mahAnaiM paccuttarati 2 jeNeva asogavarapAyave teNeva uvA02 veti raeti 2 kaTTamuddAe muhaM baMdhati 2 tusiNIe saMciti / tate NaM tarasa somilassa putvarattAvarattakAle ege deve aMtiyaM pAu0 taM caiva bhaNati jAva paDigate / tate NaM se somile jAva jalate vAgalavatyaniyatthe 'puvvarattAvarattakAlasamayaMsi 'tti pUrvarAtro-rAtreH pUrvabhAgaH, apararAtro-rAtreH pazcimabhAgaH tallakSaNo yaH kAlasamayaH-kAlarUpasamayaH sa tathA tatra rAtrimadhyAnhe (madhyarAtre) ityarthaH / antika-samIpaM, prAdurbhUtaH / ita UrdhvaM sarva nigadasiddhaM jAva Jain Educat onal For Personal & Private Use Only Delinelibrary.org
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA - kaThiNasaMkAyaM jAtra kaTTamuddAe muhaM baMghati 2 uttarAra disAe uttarAe saMpatthie / tate NaM se somile cutthdivspuhaav||28|| raNhakAlasamayaMsi jeNeva vaDapAyave teNeva uvAgate vaDapAyavarasa ahe kiDhiNaM saMThaveti 2 veI vaTTeti uvalevaNasaMmajjaNaM kareti jA muddA muhaM baMdhata, tusiNIe saMciTThati / tate NaM tarasa somilassa puddarattAvarattakAle ege deve aMtiyaM pAu0 taM caiva bhaNati jAva paDigate / tate NaM se somile jAva jalate vAgalavatthaniyatthe kiThiNasaMkAyiyaM jAva kaTTamuddAe muhaM baMdhati, uttarA uttarAbhimuhe saMpatthite / tate NaM se somile paMcamadivasagmi puddAvara hakAlasamayaMsi jeNeva uMbarapAyave uMbarapAyassa ahe kiDhiNasaMkAiyaM veti, veI baDheti jAva kaDamuddAe muhaM baMdhati jAva tusiNIe saMciiti / tate rNaM tassa somilamAhaNassa puvarattAvarattakAle ege deve jAva evaM vyAsi-haM bho somilA ! pachaiyA duppaiyaM te paDhamaM bhaNati taheva siNIe saMciti, devo docaM pi taccaM pi vadati somilA ! pachaiyA duppaddaiyaM te / tae NaM se somile teNa deveNaM doncaM pi taccaM pi evaM vRtte samANe taM devaM evaM vayAsi kahaNaM devANuppiyA ! mama duppacaitaM ? / tate NaM se deve somilaM mAhaNaM evaM vayAsi - evaM khalu devANupiyA ! tumaM pAsassa arahao purisAdANiyassa aMtiyaM paMcANuhAe satta sikkhAvae duvAlasavihe sAvadha pavinne, tara NaM tava aNNaMdA kadAi puddaratta0 kuTuMba0 jAva puvaciMtitaM devo uccAreti jAva jegeva asogavarapAyave tegeva uvA0 2 kaDhiNasa~kAiyaM jAva tusiNIe saMciThasi / tate NaM purattAvarattakAle taba aMtiyaM pAunbhavAmi haM bho somilA ! paJcaiyA duSpavatiyaM te taha caiva devo niyavayaNaM bhaNati jAva paMcamadivasammi puvAvara kAlasamayaMsi jeNeva uMbaravarapAyave tegeva uvAgate kiDhiNasaMkAiyaM Thavehi vedi vaDRti uvalevaNaM saMmajjaNaM kareti 2 kaDamuddAe muhaM baMdhati, baMdhitA Jain Educatinational For Personal & Private Use Only *46) *** (69) *** 169) *0*46031 // 28 // ainetibrary.org
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________ tusagIe saMcihasi, taM evaM khalu devANuppiyA ! tava duppavayitaM / tate NaM se somile taM devaM vayAsi-(kahaNNaM devANuppiyA! | mama suppavaitaM ? tate NaM se deve somilaM evaM vayAsi)-jai NaM tumaM devANu ppiyA ! iyANi puvapaDivaNNAI paMca aNuvvayAI sayameva uvasaMpajjittA NaM viharasi, to NaM tujjha idANiM supacaiyaM bhvijaa| tate NaM se deve somilaM vaMdati namaMsati 2 jAmeva disi pAunbhUte jAva paDigate / tate NaM somile mAhaNarisI teNaM deveNaM evaM vutte samANe puvapaDivannAI paMca aNubayAI sayameva | uvasaMpajjittA NaM viharati / tate NaM se somile bahUhi cautthachaTTamajAvamAsaddhamAsakhamaNehi vicittehiM tavovahANehi appANaM bhAvemANe bahUI vAsAI samaNovAsagapariyAgaM pAuNati 2 addhamAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUseti 2 tIsaM bhattAI aNasaNAe chedeti 2 ttA tassa ThANassa aNAloiyapaDikaMte virAhiyasammatte kAlamAse kAlaM kiccA mukkavaDisae vimANe uvavAtasabhAe devasayaNijjasi jAva togAhaNAe mukamahaggahattAe uvavanne / tate NaM se mukke mahaggahe ahaNovavanne samANe jAva bhAsAmaNapajjattIe / evaM khalu goyamA ! sukkeNaM mahaggaheNaM sA divA jAva abhisamannAgae egaM paliauvamaThitI / sukke NaM bhaMte mahaggahe tato devalogAo Aukkhae kahiM ga01 goyamA ! mahAvidehe vAse sijjhihiti / evaM khalu jaMba ! samageNaM. nikkhevo||3|| bahuputtikAjjhayaNaM 4-jai Na bhaMte ukkhevaoevaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nAma nagare, guNasilae ceie, seNie rAyA, sAmI samosahe, parisA niggyaa| teNaM kAleNaM 2 bahuputtiyA devI sohamme kappe bahuputtie vimANe sabhAe suhammAe nikvevao tti / navaraM virAdhitasamyaktvaH / anAlocitApratikrAntaH / zukragrahadevatayA utpannaH // bahuputtiyAdhyayane 'ukkhevao' ti utkSepaH-prArambhavAkyaM, yathA-jai NaM bhaMte samaNeNaM siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpAviukAmeNaM taccavaggassa puphiyANaM taiyajjhayaNassa ayamaDhe pannatte, cautthassa NaM ajjhayaNassa puphiyANaM ke aDhe paNNate ? Jain Educat i onal For Personal & Private Use Only ALNainelibrary.org
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA-AN // 29 // valikA. bahaputtiyaMsi sIhAsaNaMsi carahiM sAmANiyasAhassIhiM carahiM mahattariyAhiM jahA sUriyAbhejAva bhujamANI viharai, imaMcaNaM kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM viuleNaM ohiNA AbhoemANI2 pAsati 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM jahA sUriyAbho jAva NamaMsittA sIhAsaNavaraMsi puracchAbhimuhA snnisnnaa| AbhiyogA jahA mUriyAbhassa, mUsarA ghaMTA, AliogiyaM devaM saddAvei, jANavimANa joyaNasahassavicchiNNa, jANavimANavaNNao, jAva uttarilleNaM nijANamaggeNaM joyaNasAhassiehi viggahehiM AgatA jahA sariyAbhe, dhammakahA sammattA / tateNaM sA bahuputtiyA devIdAhiNaM bhuyaM pasArei devakumArANaM aTThasaya, devakUmAriyANa ya vAmAo bhayAo108, tayANaMtaracaNaM bahave dAragA ya dAriyAo ya Dibhae ya DibhiyAo ya viuddai, naTTavihiM jahA muriyAbho uvadaMsittA paDigate / bhaMte ti bhayavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasati kUDAgArasAlA bahuputtiyAeNaMbhaMte devIe sA divA deviDI pucchA jAva abhisamaNNAgatA / evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM 2 vANArasI nAmaM nagarI, aMbasAlavaNe ceie / tattha NaM vANArasIe nagarIe bhadde nAmaM satthavAhe hotthA, aDDe aparibhRte / tassa NaM bhaddassa ya subhaddA nAma bhAriyA sakumAlA vaMjhA etassa divvA devir3I puccha' tti, kiNhaM laddhA-kena hetunopArjitA ? kiNNA pattA-kena hetunA prAptA upArjitA satI prAptimupagatA? kiNNA bhisamaNNAgaya' tti prAptA'pi satI kena hetunA''bhimukhyena sAMgatyena ca upArjanasya ca pazcAbhogyatAmupagateti ? evaM pRSTe satyAha-evaM khalu' ityAdi / vANArasyAM bhadranAmA sArthavAho'bhUt / 'ar3e' ityAdi aDe vitta vitta vicchiNNaviulabhavaNasayaNAsaNajANavAhaNAiNNe bahudhaNajAiAyayaNaAogapaogasaMpautte vicchaDiyapaurabhattapANe bahudAsIdAsagomahisagavelakappabhUe bahujaNassa aparimUe, sugamAnyetAni, navaraM ADhyaH-RddhayA paripUrNaH, haptaH-darpavAn, vitto-vikhyAtaH / bhadrasArthavAhasya bhAryA subhadrA sukumAlA / 'vaMjha' tti apatyaphalApekSayA niSphalA, | // 29 // dain Educati onal For Personal & Private Use Only Mainelibrary.org
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________ aviyAurI jANukopparamAtA yAvihotyA / tate NaM tIse subhaddAe satyavAhIe annayA kayAi puvarattAvarattakAle kuTuMbajAgariyaM imeyArUve jAva saMkappe samuppajjitthA-evaM khalu ahaM bhaddeNaM satyavAheNaM saddhi viulAI bhogabhogAI jhuMjamANI viharAmi, nocevaNaM audAra vAdAriyaM vA payAmi,taM dhannAoNaM tAo agmagAojAva muladdheNaMtAsi ammagANaMmaNuyajammajIvitaphale.jAsiM manne niyakucchisaMbhUyagAI thaNaduddhaluddhagAI mahurasamullAvagANi maMjula(mammaNa)ppajapitANi thaNamUlakakkhadesabhAgaM abhisaramANagANi paNDayaMti.puNo ya komalakama lovamehiM hatthehiM giNhiUNaM ucchaMganivesiyANideMti, samullAvae sumuhure puNopuNo mammaNa (maMjula) akhiyAuritti prasavAnantaramapatyamaraNenApi phalato bandhyA bhavati ata ucyate-aviyAuri tti avijananazIlA'patyAnAm , ata evAha-jAnu kUperANAmeva mAtA-jananI jAnukUrparamAtA, patAnyeva zarIrAMzabhUtAni tasyAH stanau spRzAnti nApatyamityarthaH, athavA jAnu kUrparANyeva mAtrA paraprANAdisAhAyyasamarthaH utsaGganivezanIyo vA parikarI yasyAH na putralakSaNa: sa jaankrprmaatrH| 'ime yArUve 'tti ihavaM dRzya-" ayameyArUve ajjhathie ciMtae patthie maNIgae saMkappe samuppajjitthA" tacAyama etadrapaH AdhyAtmikaH-AtmAzritaH cintitaH-smaraNarUpaH manogato-manovikArarUpaH saMkalpo-vikalpaH samutpannaH / 'dhannAoNaM tAo' ityAdi dhanyA-dhanamarhanti lapsyante vA yAstA dhanyAH iti yAsAmityapekSayA, ambA:-striyaH puNyA:-pavitrAH kRtapuNyA:-kRtasukRtAH kRtArthA:-kRtaprayojanAH kRtlkssnnaa:-sphliikRtlkssnnaaH| 'sulajhe tAsi ammagANaM maNuyajammajIviyaphale' sulabdhaM ca tAsAM manujajanma jIvitaphalaM ca / 'jAsi' ti yAsAM manye iti vitarkArtho nipaatH| nijakukSisaMbhatAni DimbharUpANItyarthaH / stanadugdhe lubdhAdi yAni tAni tathA / madhurAH samullApA yeSAM tAni tathA / manmanam-avyaktamIpAlalitaM prajalpitaM yeSAM tAni tathA / stanamUlAt kakSAdezabhAgamabhisaranti mugdhakAni-avyaktavijJAnAni bhvnti| paNhayaMti-tugdhaM pibanti / panarapi komalakamalopamAmyAM hastAbhyAM gRhItvA utsane nivezitAni santi / dadati samullApakAn, punaH punaH maJjula For Personal & Private Use Only Jain Educat onal hinetbrary.org
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________ balira nirayA- paNie aba ppabhaNie ahaM NaM adhaNNA apuNNA akayapuNNA etto egamavina pattAohaya0 jAva jhiyaai| teNaM kAleNaM 2 mavatAtoNa ajjAto // 30 // iriyAsamitAto bhAsA samitAtoesaNAsamitAtoAyANabhaMDamattanikkhevaNAsamitAtouccArapAsavaNakhelajallasiMghANapAriTThAvaNAsamiyAMto maNaguttIo vayaguttIo kAyaguttIo guttidiyAo guttabaMbhayAriNIo bahussuyAA bahupariyArAto puvANuputviM caramANIo gAmANugAma dUijjamANIo jeNeva vANArasI nagarI teNeva uvAgayAtA, uvAgacchittA ahApaDisvaM uggahaM 2 saMjameNaM tavasA viharati / tateNaMtAsi muvvayANa ajANaM ege saMcADae vANArasonagarIe uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe bhaddassa satthavAhassa giha annupvih|tte NaM subhaddA sasthavAhItAto ajAto ejamANIo pAsati 2 haTTa0 khippAmeva AsaNAo abbhuDheti 2 sattaTupayAI aNugacchai 2 baMdai namasai, vaMdittA namasittA viuleNaM asaNapANakhAimasAimeNaM paDilAbhittA evaM vayAsi-evaM khalu ahaM ajjAo! bhaddeNaM satyavAheNaM saddhiM viulAI bhogabhogAI bhuMjamANI viharAmi, prabhaNitAna majulaM-madhuraM prabhaNitaM-bhaNatiryeSu te tathA tAn , iha sumadhurAnityabhidhAya yanmaz2ulaprabhaNitAnityuktaM tatpunarukamapi na duSTaM saMbhramabhaNitatvAdasyeti / 'etto' tti vibhaktipariNAmAdeSAm-uktavizeSaNavatAM DimbhAnAM madhyAdekataramapianyataravizeSaNamapi DimbhaM na prAptA ityupahatamanaHsaGkalpA bhUmigatadRSTikA karatalaparyastitamukhI dhyAyati / athAnantaraM yatsaMpannaM tadAha-'teNaM kAleNa'mityAdi / gRheSu samudAna-bhikSATanaM gRhasamudAnaM bhaikSa, tannimittamaTanam / sAdhvIsaMghATako bhadrasArthavAhagRhamanupraviSTaH / tadbhAryA cetasi cintitavatI (evaM vayAsi) yathA-vipulAna-samRddhavAn bhogAn bhogabhogAn-atizayavataH zabdAdIn upabhuJjAnA viharAmi-tiSThAmi .1 bahupariyAto pra. // 30 // Jain Educational For Personal & Private Use Only M ainelibrary.org
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________ Jain Educ ***469) no caiva rNaM ahaM dAragaM vA dAriyaM vA payAmi, taM dhannAo NaM tAo ammagAo jAvU eto egamavi na pattA, taM tunme ajjAo ! bahuNAyAta bahupaDhiyAta bahUNi gAmAgaranagara jAba saNNivesAI Ahi~Daha, bahUNa rAIsaratalavara jAva satyavAppabhitINaM gihAI aNupavisaha, asthi se keti karhi ci vijjApaoe vA maMtappaoe vA vamaNaM vA vireyaNaM vA basthikammaM vA osahe vA bhesajje vA uvaladdhe ahaM dAra vA dAriyaM vA payAejA ? tate NaM tAo ajjAo subhaddaM satyavAhiM evaM vayAsI - amhe NaM devANuppie ! samaNIo niggaMthIoiriyAsamiyAo jAva guttabaMbhacArIo, no khalu kappati amhaM eyamahaM kaNNehiM viNisAmittae, kimaMga puNa uddittie vA samAyaritae vA amhe NaM devANuppie! NavaraM tavaM vicittaM kevalipaNNattaM dhammaM parikahemo / tate NaM subhaddA satyavAhI tAsi ajjANaM aMtie dhammaM socA nisamma haTTatuTThA tAto ajjAto tikhutto vaMdati nama'sati evaM vadAsI - saddahAmiNaM ajAo! nirathaM pAvayaNaM paMttiyAmi romi NaM ajjAo niggaMdhIo ! evameyaM tahameyaM avitahameyaM jAva sAvagadhammaM paDivajjae / kevalaM tathApi DimbhAdikaM na prajanye na janitavatI ahaM, kevalaM tA pava striyo dhanyA yAsAM putrAdi saMpadyata iti khedaparAyaNA 'havati ' ( St varte ) / tadatrAyeM yUyaM kimapi jAnIdhve na veti ? yadviSaye parijJAnaM saMbhAvayati tadeva vidyAmantraprayogAdikaM vaktumAha / kevaliMprajJasadharmazca - " jIvadaya saJcavayaNaM, paradhaNaparivajjaNaM susIlaM ca / khaMtI paMcidiyaniggaho ya dhammassa mUlAI // 1 // " ityAdikaH / ' evamevaM ' ti evametaditi sAdhvIvacane pratyA (tyayA) viSkaraNam / etadeva sphuTayati-' tahameyaM bhaMte!' tathaivaitathathA bhagavatyaH pratipAdayanti yadetacayaM vadatha tathaivaitat / ' avitahameyaM ' ti satyametadityarthaH / ' asaMdikhameyaM ti saMdehavajitametat / etAnyekArthAnyatyAdarapradarzanAyoktAni satyo'yamarthe yacUyaM vadaya ityuktvA vadante vAgbhiH stauti, namasyati kAyena praNamati, vaMditA namasittA sAvagadhammaM paDivAra devagurudharmapratipattiM kurute / 1 vAgbhiza pra0 / 2 namasvati ca pra0 / 3 praNamati ca pra0 / mational For Personal & Private Use Only **-149) *000-169) 100041-46-9) -40040-14.9) 10
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA - // 31 // Jain Educatio ahAsuhaM devA ! mA paDibaMdhaM / tate NaM sA subhaddA satya0 tAsiM ajjANaM aMtie jAva paDivajjati 2 tAto ajjAto vaMdai namasai paDivisajjati / tate NaM subhaddA satya0 samaNovAsiyA jAyA jAva viharati / tate NaM tIse subhaddAe samaNovAsiyAe aNNA kadAyi puvaratta0 kuTuMba0 ayameyA0 jAva samuppajjitthA - evaM khalu ahaM [su] bhaddeNaM sattha0 vijalAI bhogabhogAIM jAva viharAmi, no cevaNaM ahaM dAragaM vA 2, taM seyaM khalu mamaM kallaM pA0 jAva jalate bhaddassa ApucchittA subayANaM ajjANaM aMtie ajjA bhavittA agArAo jAva pavaittae, evaM saMpeheti 2 ttA kalle jeNeva bhadde satyavAhe teNeva uvAgate, karatala0 evaM vayAsIevaM khalu ahaM devAppiyA ! tubbhehiM saddhiM bahUI vAsAI viulAI bhoga jAva viharAmi, no ceva NaM dAragaM vA dAriyaM vA payAmi, taM icchAmi NaM devANuppiyA ! tummehiM aNuSNAyA samANI sukhayANaM ajjANaM jAva pavaittae / tate NaM se bhadde satthavAhe subha satya evaM vadAsI - mA NaM tumaM devANupiyA ! idANi muMDA jAva pavayAhi, bhuMjAhi tAva devANuppie ! mae sarddhi lAI bhogabhogAIM, tato pacchA bhuttabhoI subayANaM ajjANaM jAva paJcayAhi / tate NaM subhaddA satya0 bhaddassa eyamahaM no ADhAti no parijANati duccaM pi taccaM pi bhaddA sattha0 evaM vadAsI- icchAmi NaM devANuppiyA ! tummehiM abbhaNuNNAyA samANI jApata / tate se bhadde sa0 jAhe no saMcAeti bahUhiM AghavaNAhi ya evaM pannavaNAhi ya saNNavaNA0 triSNavaNAhi ya yathAsukhaM devAnupriye ! atrArthe mA pratibandhaM pratighAtarUpaM pramAdaM mA kRthAH / ' AghavaNAhi ya ' tti AkhyApanAbhizca sAmAnyataH pratipAdanaiH / ' paNNavaNAhi ya' tti prajJApanAbhizca vizeSataH kathanaiH / ' saNNavaNAhiya' tti saMjJApanAbhizcasaMbodhanAbhiH / ' vinnavaNAhi yatti vijJApanAbhizca - vijJaptikAbhiH sapraNayaprArthanaiH / cakArAH samuccayArthAH / For Personal & Private Use Only vaLikA. | // 31 // inelibrary.org
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________ Aghavittae vA jAva viNNavittae vA tAhe akAmate ceva subhaddAe nikkhamaNaM annumnnnnitthaa| tate NaM se bhadde sa0 viulaM asaNaM 4 uvakkhaDAveti. mittanAti0 tato pacchA bhoyaNavelAe jAva mittanAti0 sakAreti sammANeti, subhaI sattha0 NhAyaM jAva pAyacchittaM sabAlaMkAravibhUsiyaM purisasaharasavAhiNi sIyaM duruheti / tato sA subhaddA sattha0 mittanAi jAva saMbaMdhisaMparibuDA sabiDIe jAva raveNaM vANArasInagaroe majjhaM majheNaM jeNeva subbayANaM ajANaM uvassae teNeva uvA0 2 purisasahassavAhiNi sIyaM Thaveti, subhaI sAthavAhiM sIyAto paccoruheti / tate the bhadde satyavAhe subhaI satyavAhiM purato kAuM jeNeva suvvayA ajA teNeva uvA 2 suvayAo ajjAo vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsIevaM khalu devANuppiyA subhaddA satyavAhI mamaM bhAriyA iTThA katA jAva mA NaM vAtitA pittiyA sibhiyA sannivAtiyA vivihA royAtakA phusaMtu, esa NaM devANupiyA! saMsArabhaubiggA bhIyA jammaNamaraNANaM, devANuppiyANaM aMtie muMDA bhavittA jAva pavvayAti, taM eyaM ahaM devANuppiyANaM sIsigibhikkha dalayAmi, paDicchaMtu Na devANuppiyA ! sIsiNIbhikkhaM / ahAsuhaM devANupiyA ! mA paDibaMdha / tate Na sA subhaddA sa0 sutvayAhiM ajAhiM evaM vuttA samANI haTThA 2 sayameva AbharaNamallAlaMkAraM omuyai 2 sayameva paMcamuTThiyaM loyaM kareti 2 jeNeva suvvayAto ajAo teNeva uvA 2 suvvayAo 'Aghavittae ' ti AkhyAtuM vA prajJApayituM vA saMjJApayituM vA vijJApayituM vA na zaknotIti prakramaH subhadrAM bhAryA vratagrahaNAniSedhayituM 'tAhe' iti tadA 'akAmae ceva' anicchanneva sArthavAho niSkramaNa-vratagrahaNotsavaM anumanitavAn (anumatavAn ) iti / kiMbahunA ? muMDA bhavittA agArAo aNagAriyaM pavvaiti / ita urva sugamam / For Personal & Private Use Only H ainelibrary.org
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA // 32 // ajAo tikkhutto AyAhiNapayAhiNeNaM baMdai namasai 2 evaM vadAsI-Alitte NaM bhaMte / jahA devANaMdA tahA pacaitA jAva ajjA jAyA jAva guttabaMbhayAriNI / tate NaM sA subhaddA anjA annadA kadAyi bahujaNassa ceDarUve saMmucchittA jAva ajjhovavaNNA abbhaMgaNaM ca uvvaTTaNaM ca phAsuyapANaM ca alattagaM ca kaMkaNANi ya aMjaNaM ca vaNNagaM ca cuNNagaM ca khellagANi ya khajjallagANi ya khIraM ca puSpANi ya gavesati, gavesittA bahujaNassa dArae kA dAriyA vA 2 kumAre ya kumAriyAte ya 2 Dibhae ya DibhiyAo ya appegatiyAo abbhaMgeti, appegaiyAo unvaTeti, evaM appe0 phAyapANaeNaM NhAveti, appe0 pAe rayati, appe0 uDhe rayati, appe0 acchINi aMjeti, appe0 umue kareti, appe0 tilae kareti, appe0 digiMdalae kareti appe0 paMtiyAo kareti appe0 chijjAI kareti appegaiyA vannaeNaM samAlabhai appe0 cunnaeNaM samAlabhai appe0 | khellaNagAI dalayati appe0 khajjullagAI dalayati appe0 khIrabhoyaNaM jhuMjAveti appe0 pupphAI omuyai appe0 pAdesu Thaveti appe0 jaMghAsu karei evaM UrUsu ucchaMge kaDIe piDhe urasi khaMdhe sIse a karatalapuDeNaM gahAya halaulemANI 2 AgayamANI 2 parihAyamANI 2 puttapivAsaM ca dhRyapivAsaM ca nattuyapivAsaM ca nattipivAsaM ca pacaNubbhavamANI viharati / tate NaM tAto suvayAto ajjAo subhadaM ajja evaM vayAsI-amhe NaM devANuppie ! samaNIo niggaMdhIo iriyAsamiyAto jAva guttabaMbhacA riNIono khalu amhaM kappati jAtakakamma karittae, tumacaNaM devANu0 bahujaNassa ceDarUvesu mucchiyA jAva ajjhovavaNNA abhaMgaNe jAva nattipivAsaM vA pacaNubhavamANI viharasi, taM gaM tumaM devANuppiyA eyassa ThANassa Aloehi jAva pacchittaM paDibajjAhi / tate NaM sA subhaddA ajjA subbayANaM ajjANaM eyamadvaM no ADhAti no parijANati, aNADhAyamANI apari // 32 // . JainEducal For Personal & Private Use Only E linelibrary.org
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________ jANamANI viharati / tate NaM tAto samaNIo niggaMdhIo subhaI aja hIleMti niMdati khisaMti garahaMti abhikkhaNaM 2 eyamaDhe nivAreti / tate Na tIse subhaddAe ajjAe samaNIhiM niggaMthI hiM hIlijamANIe jAva abhikkhaNaM 2 eyamadaM nivArijjamANIe ayameyArUve ajjhathie jAva samuppajitthA-jayA NaM ahaM agAravAsaM vasAmi tayA NaM ahaM appavasA, jappabhiI ca NaM ahaM muMDA bhavittA AgArAo aNagAriya pavaittA tappabhiI ca NaM ahaM paravasA, putviM ca samaNIo nigaMthIo ADheti parijANeti, iyANi no ADhAiti no parijANati, ta seyaM khalu me kallaM jAva jalate subbayANaM ajjANaM aMtiyAo paDinikkhamittA pADiyaka jvarasayaM uvasaMpajjittA NaM viharittae, evaM saMpeheti 2 kallaM jAva jalate subbayANaM ajjANaM aMtiyAto paDinikkhameti 2 pADiyakaM uvassayaM upasaMpajjittA NaM viharati / tate NaM sA subhaddA ajjA ajjAhiM aNohaTTiyA aNivAritA sacchaMdamatI bahujaNarasa ceDarUdesu mucchitA jAva abhaMgaNaM ca jAva nattipivAsaM ca paJcaNubbhavamANI viharati / tate NaM sAsu 6 ajjA pAsasthA pAsasthavihArI evaM osapNA0 kusIlA0 saMsattA saMsattavihArI ahAcchaMdA ahAcchaMdavihArI bahUI vAsAI sAmannapariyAgaM pAuNati 2 addhamAsiyAe saMlehaNAe attANaM tosa bhattAI 2 aNasaNe chedittAra tassa ThANassa aNAloiyappaDikkaMtA kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe bahuputtiyAvimANe uvavAyasabhAe devasayaNijaMsi devadUsaMtariyA aMgula ssa asaMkhejjabhAgamettAe ogAhaNAe bahuputtiyadevittAe uvavaNNA, teNaM sA bahaputtiyA devI 'jAva pADiyakkaM uvassayaM ti suvratAryikopAzrayAt pRthak vibhinnamupAzrayaM pratipadya vicarati-Aste / 'anjAhiM aNoha TTiya'tti yo balAddhastAdau gRhItvA pravartamAnaM nivArayati so'paghaTTikaH tadabhAvAdanapaghaTTikA, anivAritA-niSedhakarahi| tA, ataeva svacchandamatikA / jJAnAdInAM pArzve tiSThatIti pArzvasthA ityAdi supratItam / t ional Jalli Educa For Personal & Private Use Only S lainelibrary.org
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA ahuNovavannamittA samANI paMcavihAe pajjatIe jAva bhAsAmaNapajjattIe / evaM khalu goyamA ! bahaputtiyAe devIe sA divA dekhir3I jAva abhismnnnnaagtaa|se keNaTeNaM bhaMte ! evaM vuccai bahuputtiyA devI 2? goyamA ! bahaputtiyA NaM devI NaM jAhe jAhe sakkassa deviMdassa devaraNNo uvatthANiyaNaM karei tAhe 2 bahave dArae ya dAriyAe ya Dibhae ya DibhiyAto ya viubAi 2 jeNeva sakke devide devarAyA teNeva uvA0 2 sakkassa deviMdassa devaraNNo divaM devir3i divaM devajjuI divaM devANubhAgaM uvadaMseti, se teNaTeNaM goyamA ! evaM buccati bahuputtiyA devI2 / bahuputtiyANaM bhaMte ! devINaM kevaiyaM kAlaM ThitiM paNNattA ? goyamA ! cattAri paliovamAI ThiI paNNattA / bahuputtiyA NaM bhaMte ! devI tAto devalogAo AukkhaeNaM ThitikkhaeNaM bhavakkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajjihiti? goyamA! iheba jaMbuddIve dIve bhArahe vAse vijjhagiripAyamUle vibhelasaMnivese mAhaNakulaMsi dAriyattAe pnycaayaahiti| tateNaM tIse dAriyAe ammApiyaro ekkArasame divase vitikaMte jAva bArasehiM divasehiM vitikkatehi ayameyArUvaM nAmadhijz2a kareMti-hoUNaM amhaM imIsedAriyAe nAmadhijja somaa| tate NaM somA ummukkabAlabhAvA viNNatapariNayamettA jovaNagamaNupattA sveNa ya jovaNeNa ya lAvaNeNa ya ukkiTThA ukkiTThasarIrAjAva bhavissati / tate NaM taM somaM dAriyaM ammApiyaro ummukkabAlabhAvaM viSNayapariNayamitte jovaNagamaNuppattA paDikuvieNaM mukkeNaM 'uvatthANiyaM kareha' ttiupasthAnaM-pratyAsattigamanaM tatra prekSaNakakaraNAya yadAvidhattaM / 'divvaM devihni' ti devarddhi:-parivArAdisaMpat, devadyutiH-zarIrAbharaNAdInAM dIptiyogaH, devAnubhAga:-adabhutakriyazarIrAdizaktiyogaH, tadetatsarvaM darzayati'vinayapariNayametta' tti vijJakA pariNatamAtropabhogeSu ata eva yauvanodgamamanuprAptA / 'rUveNa ya' tti rUpam-AkRtiH yauvanaM-tAruNyaM lAvaNyaM ceha spRhaNIyatA, cakArAt guNagrahaH guNAzca mRdutvaudAryAdayaH, patairutkRSTA-utkarSavatI zeSastrIbhyaH, ata eva utkRSTamanoharazarIrA cApi bhaviSyati / 'vinayapariNayamittaM paDikuvieNaM sukkeNa 'ti pratikUjitaM-pratibhASitaM IY // 33 // Ben >> Quan Ben Quan Ben >> Quan Ben >> Jain Educ a tional For Personal & Private Use Only anelibrary.org
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________ paDirUvaeNaM niyagassa bhAyaNijjassa raTTakUDayassa bhAriyattAe dalayissati / sA NaM tassa bhAriyA bhavissati iTThA katA jAva bhaMDakaraMDagasamANA tillakelA iva susaMgoviA celapelA(DA) iva susaMparihitA rayaNakaraMDagato viva susArakkhiyA susaMgovitA mANasIyaM jAva vivihA royAtakA phusaMtu / tate NaM sA somA mAhaNI rahakUDeNaM saddhi viulAI bhogabhogAI muMjamANI saMvacchare 2 juyalaga payAyamANI solasehiM saMvaccharehiM battIsa dAragarUve payAti / tate NaM sA somA mAhaNI tehiM bahUhiM dAragehi ya dAriyAhi ya kumAraehi ya kumAriyAhi ya DiMbhaehi ya DibhiyAhi ya appegaiehi uttANasejjaehi ya appegaiehi ya thaNiyAehi ya appegaiehi pIhagapAehiM appe0 paraMgaNaehiM appegaiehiM parakamamANehi appegaiehiM pakkholaNaehiM appe0 thaNaM maggamANehi appe0 khIraM maggamANehiM appe0 khillaNayaM maggamANehi appegaiehiM khajjagaM maggamANehiM appe0 kUraM maggamANehiM pANiyaM maggamANehiM hasamANehiM rUsamANehiM akkosamANehiM akussamANehiM haNamANehiM hammamANehiM yat zuklaM dravyaM tena kRtvA prabhUtamapi vAJchitaM deyadravyaM dattvA prabhUtAbharaNAdibhUSitaM kRtvA'nukUlena vinayena priyabhASaNatayA bhavadyogyeyamityAdinA 'iTThA' vallabhA, 'kaMtA' kamanIyatvAt , 'piyA' sadA premaviSayatvAt , 'maNuNNA' sundaratvAt , evaM saMmayA aNumayA' ityAdi dRzyam / AbharaNakaraNDakasamAnopAdeyatvAdinA / tailakelA saurASTraprasiddho mRnmayastailasya bhAjana vizeSaH, sa ca bhaGgabhayAlloThanabhayAcca suSTu saMgopyate evaM sA'pi tathocyate / 'celapeDA ive 'ti vastramaJjUSevetyarthaH / 'rayaNakaraMDaga' iti indranIlAdiratnAzrayaH susaMrakSitaH susaMgopitazca kriyate / 'juyalagaM' dArakadArikAdirUpaM prjnitvtii| putrakaiH putrikAbhizca varSadazakAdipramANataH kumArakumArikAdivyapadezabhAktvaM DimbhaDimbhikAzca laghutaratayA procyante / apyeke kecana 'paraMgaNehi ti nRtydbhiH| 'parakkamamANehiM ' ti ullalayadbhiH / 'pakkholaNaehiM' ti prskhldbhiH| hasadbhiH, ruSyadbhiH, Jain Educat For Personal & Private Use Only s inelibrary.org
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA // 34 // vippalAyamANehiM aNugammamANehiM rovamANe hi kaMdamANehiM vilavamANehiM kUvamANehiM uktavamANehiM niddAyamANehiM palavamANehiM dahamANehi vamamANehiM cheramANehiM suttamANehi muttapurIsamiyamulittovalittA mailavasaNa puvaDa (dubbalA) jAva aisubIbhacchA paramaduggaMdhA no saMcAei rahakU DeNaM saddhi viulAI bhogabhogAI jhuMjamANI viharittae / tate NaM se somAe mAhaNIe apNayA kayAi pubaratAvarattakAlasamayasi kuDaMra jAgariyaM jAgaramANIe ayameyArUve jAva samuppanjitthA-evaM khalu ahaM imehi bahU hiM dAragehi ya jAba DibhiyAhi ya appegaiehi uttANaseja ehi ya jAva agaiehi suttamANehiM dujAehiM dujjammaehi hayavippahayabhaggehiM egappahArapaDie hiMjeNaM muttapurIsavamiyamulittovalittA jAva paramadubbhigaMdhA no saMcAemi raTTakUDeNa saddhiM jAva bhuMjamANI vihrite| taM dhannAo NaM tAoazmayAo jAva jIviyaphale jAoNaM vAoaviyAurIojANukopparamAyAo surabhisugaMdhagaMdhiyAo viulAI mANurasagAi bhogabhogAI jhuMjamANIo viharati, ahaM NaM adhannA apuNNA akayapupNA no saMcAemi raTTakaDeNa saddhi viulAI jAva vihrite| teNaM kAleNa2 mukhyAo nAma ajAo iriyAsamiyAo jAva bahuparivArAo puvANuputviM jeNeva vibhele saMnivese ahApaDirUvaM oggaraM jAva viharati / tate NaM tAsi subayANaM ajANaM ege saMghADae vibhele sannivese uccanIya jAva aDamANe raTTakUDarasa giha aNupaviTe / tate NaM sA somA mAhaNI tAo ajjAo ejjamANIo 'ukkUvamANehiM ! ti bRhacchabdaiH pUrakurvadbhiH / 'puvvaDa (dubbala)' ti durbalA / 'puvvarattAvarattakAlasamayasi' tti pUrvarAtrazcAsAvapararAtrazceti pUrvarAtrApararAtraH sa eva kAlasamayaH kAlavizeSastasmin rAtreH pazcime bhAga ityarthaH / ayametadrUpaH AdhyAtmikaH-AtmAzritaH, cintitaH-smaraNarUpaH, prArthitaH-abhilASarUpaH manovikArarUpaH saMkalpo-vikalpaH smutpnnH| davamANehi a, hamamANehiM ka, hadamANehiM. ca / 2 bhutamANehi.pra. // 34 // Jain Educati onal For Personal & Private Use Only S inelibrary.org
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________ pAsati 2 haTTha0 khippAmeva AsaNAo anbhuTTeti 2 sattaTTapayAI aNugacchati 2 vaMdai, namasai, viuleNaM asaNa 4 paDilAbhittA evaM vayAsI-evaM khalu ahaM ajjAo raTTakUDeNaM saddhiM viulAI jAva saMvacchare 2 jugalaM payAmi, solasahi saMvaccharehiM battIsaM dAragarUve payAyA, tate NaM ahaM tehiM bahahiM dAraehi ya jAva DibhiyAhi ya appegatiehiM uttANasijjaehiM jAva muttamANehiM dujAtehiM jAva no saMcAemi viharattae, tamicchANi NaM ajAo tumheM aMtie dhammaM nisAmittae / tate NaM tAto ajAto somAte mAhaNIe vicittaM jAva kevalipaNNattaM dhamma parikaheti / tate NaM sA somA mAhaNI tAsiM ajANaM aMtie dhamma soccA nisamma haTTa jAva hiyayA tAto ajjAo vaMdai namasai 2ttA evaM vayAsI-sahAmi NaM ajjAo! nigathaM pAvayaNaM jAva abbhuDhemi NaM ajjAto niggaMtha pAvayaNaM evameyaM ajjAto jAva se jaheyaM tumbhe vayaha ja navaraM ajjAto! rahakUDaM ApucchAmi / tate NaM ahaM devANuppiyANaM atie muMDA jAva pavvayAmi / ahAsuhaM devANuppie ! mA paDibaMdha / tate Na sA somA mAhaNI tAto ajjAto baMdai namasai 2 tA paDivisajjeti / tate NaM sA somA mAhaNo jeNeva raTakUDe teNeva uvAgatA karatala evaM vayAsI-evaM khalu mae devANuppiyA ! ajjANaM aMtie dhamme nisaMte se vi ya NaM dhamme icchite jAva abhirucite, tate NaM ahaM devANuppiyA ! tumbhehiM abbhaNunnAyA subbayANaM ajjANaM jAva pavaittae / tate NaM se raTTakUDe somaM mAhaNi evaM vayAsI-mA NaM turma devANuppie ! idANiM muMDA bhavittA jAva pavvayAhi, bhuMjAhi tAva devANuppie ! mae saddhiM viulAI bhogabhogAI, tato pacchA bhuttabhoI sambayANaM ajjANaM aMtie muMDA jAva pavayAhi / tate NaM sA somA mAhaNI raTTakUDassa eyamaha paDisuNeti / tate NaM sA somA mAhaNI vhAyA jAva sarIrA ceDiyAcakkavAlaparikiSNA sAo gi-. hAo paDinikkhamati 2 vibhelaM saMnivesaM majha mAjheNaM jeNeva sadhyANaM ajjANaM uvassae teNeva uvA02 subayAo ajjAo Jain Educ a tional For Personal & Private Use Only ainelibrary.org
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA // 35 // vaMdai namasai pjjuvaasdd'| tate Na tAo sucayAo ajjAo somAe mAhaNIe vicittaM kevalipaSNattaM dhamma parikaheti jahA zivalikA. jIvA bajhaMti / tate gaM sA somA mAhaNI subayANaM ajjANaM aMtie jAva duvAlasavihaM sAvagadhamma paDivajjai 2 mubayAo ajjAo baMdai namasai 2 tA jAmeva disi pAunbhUA tAmeva disaM paDigatA / tate NaM sA somA mAhaNI samaNovAsiyA jAyA abhigata jAva appANaM bhAyemAgI viharati / tate NaM tAo suTyAo ajjAo aNNadA kadAi vibhelAo saMnivesAo paDinikkhamaMti, bahiyA jaNavayavihAraM viharati / tate NaM tAo subayAo ajjAo aNNadA kadAyi puvANu0 jAva viharati / tate Na sA somA mAhaNI imIse kahAe laTThA samANI haTThA hAyA taheva niggayA jAva vaidai namasai 2 dhamma soccA jAva navaraM rahakUDaM ApucchAmi, tate NaM padayAmi / ahAsuha0 / tate NaM sA somA mAhaNI suvayaM ajaM vaMdai namasai 2 subbayANaM aMtiyAo paDinikkhamai 2 jeNeva sae gihe jeNeva raTakUDe teNeva uvA02 karatalapariggaha0 taheva Apucchai jAva pnycitte| ahAmuhaM devANuppie ! mA paDibaMdha / tate NaM rahakUDe viulaM asaNaM taheva jAva putvabhave subhaddA jAva ajA jAtA, iriyAsamitA jAva guttbNbhyaariinnii| tate NaM sAsomA anjA subayANaM ajjANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai2 vahahiM chaTTama(dasama)duvAlasa jAva bhAvemANI bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNati 2mAsiyAe saMlehaNAe sahi bhattAI aNasaNAe chedittA AloiyapaDikkatA samAhipattA kAlamAse kAlaM kiccA sakssa devidassa devarapNo sAmANiyadevattAe uvavajihiti. tatthaNaM atthegaiyANaM devANaM dosAgarovamAI ThiI papNattA, tattha NaM somassa vi devassa dosAgarovamAI ThiI paNNattA / se NaM bhaMte some deve tato devalogAo AukkhaeNaM jAva cayaM cahattA kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihiti ? goyamA ! mahAvidehe vAse jAva aMtaM kAhiti / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM jAva saMpatteNaM ayamaDhe paNNatte // 4 // // 35 // Jain Edue For Personal & Private Use Only linelibrary.org
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________ jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA ukkhevao evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nAma nagare, guNasilae ceDae. seNie rAyA, sAmI samosarite, parisA niggayA, teNaM kAleNaM 2 puNNabhadde deve sohamme kappe puNNamahe vimANe sabhAga suhammAe puNNabhaiMsi sIhAsaNaMsi carahiM sAmANiyasAhassIhiM jahA mUriyAbho jAva battIsativihaM naTTavihiM uvadaMsittA jAmeva disiM pAunbhate tAmeva disi paDigate kUDAgArasAlA putvabhavapucchA evaM goyamA ! teNaM kAleNaM 2 iheba jaMbahIve dIve bhArahe vAse maNi vaiyA nAma nagarI hotthA riddha, caMdo, tArAiNe ceie, tattha NaM maNivaiyAe nagarIe puNNabhadde nAma gAhAvaI parivasati add'e| teNaM kAleNaM 2 therA bhagavaMto jAtisaMpaNNA jAva jIviyAsamaraNabhayavippamukkA bahussuyA bahapariyArA puvANupuci jAva samosaDhA, parisA niggyaa| tate NaM se puNNabhadde gAhAvaI imIse kahAe lahaTTe samANe haTTa jAva paNNattIe gaMgadatte taheva niggacchaI jAva nivakhaMto jAva guttabaMbhacArI / tate NaM se puNNabhadde aNagAre bhagavaMtANaM aMtie | sAmAiyamAdiyAI ekkArasa aMgAI ahijjai2 bahUhiM cautthachaTTama jAva bhAvittA bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNati 2 mAsiyAe saMlehaNAe sahi bhattAI aNasaNAe chedittA AloiyapaDikaMte samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe puNNabhadde vimANe uvavAtasabhAte devasayaNijjaMsi jAva bhAsAmaNapajjattIe / evaM khalu goyamA ! puSNabhaddeNaM deveNaM sA divA deviDDI jAva abhisamapNAgatA / puSNabhaddassa NaM bhaMte ! devassa kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA ? goyamA ! dosAgarovamAI ThiI pnnnnttaa| puSNabhahaNaM bhaMte ! deve tAto devalogAto jAva kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihiti ? goyamA! mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva aMtaM kAhiti ! evaM khalu jaMbU ! samajeNaM bhagavatA jAva saMpatteNaM nivkhevo||5|| jai NaM bhaMte ! samaNeNaM bhagavayA jAva sapatteNaM ukkhevao evaM khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nagare, guNasilae Jain Educa For Personal & Private Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________ viLikA. nirayA- // 36 // ceie, seNie rAyA, sAmI samosarite / teNaM kAleNaM 2 mANibhadde deve sabhAe suhammAe mANibhaiMsi sIhAsaNaMsi cAhiM sAmANiyasAhassIhiM jahA puSNabhaddo taheva AgamaNaM, naTTavihI, putvabhavapucchA, maNibaI nagarI, mANibhadde gAhAvaI therANaM aMtie pavajA ekArasa aMgAI ahijati, bahUI vAsAI pariyAto mAsiyA saMlehaNA sahi bhattAI mANibhadde vimANe uvavAto, dosAgarovamAI ThiI, mahAvidehe vAse sijjhihiti / evaM khalu jaMbU ! nikkhevo||6|| evaM datte 7 sive 8 bale 9 aNADhite 10 salbe jahA puSNabhadde deve / sanvesi dosAgarovamAI ThitI / cimANA devasarisanAmA / putvabhave datte caMdaNANAmae, sive mahilAe, balo hatthiNapure nagare, aNADhite kAkaMdite, ceiyAI jahA sNghnniie|| ||ttio vaggo sammatto // iha granthe prathamavargo dazAdhyayanAtmako niryaavliyaakhynaamkH| dvitIyavoM dazAdhyayanAtmakaH, tatra ca kalpAvataMsikA ityAkhyA adhyayanAnAm / tRtIyavargo'pi dazAdhyayanAtmakaH, puSpikAzabdAbhidheyAni ca tAnyadhyayanAni, tatrAdhe candrajyotikendravaktavyatA 1 / dvitIyAdhyayane sUryavaktavyatA 2 / tRtIye zukramahAgrahavaktavyatA3 / caturthAdhyayane bhuputrikaadeviivktvytaa4| paJcame'dhyayane pUrNabhadravaktavyatA 5 / SaSThe mANibhadradevavaktavyatA 6 / saptame prAgbhavikacandanAnagaryo dasanAmakadevasya dvisAgaropamasthitikasya vaktavyatA 7 / aSTame zivagRhapati (teH) mithilAvAstavyasya devatvenotpannasya dvisAgaropamasthitikasya vaktavyatA 8 navame hastinApuravAstavyasya dvisAgaropamAyuSkatayotpannasya devasya balanAmakasya vaktavyatA 9 dazamAdhyayane'NADhiyagRhapateH kAkandInagarIvAstavyasya dvisAgaropamAyuSkatayotpannasya devasya vaktavyatA 10 / iti tRtIyavargAdhyayanAni // 3 // For Personal & Private Use Only 36 INE Jain Educatidhhi M ainelibrary.org
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________ pupphaculA 4. jai NaM bhaMte samaNeNa bhagavatA ukkhevao jAva dasa ajjhayaNA pnnnnttaa| taM jahA-"siri-hiri-dhiti-kitti (tI)o buddhi (dI) lacchI ya hoi bodhvaa| ilAdevI murAdevI, rasadevI gaMdhadevI y||1||" jai NaM bhaMte samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM uvaMgANaM cautthassa vaggassa puSphacUlANaM dasa ajjhayaNA paNNattA / paDhamassa NaM bhaMte ukkhevao, evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nagare guNasilae ceie seNie rAyA sAmI samosahe, parisA niggyaa| teNaM kAleNaM 2 siridevI sohamme kappe sirivaDiMsae vimANe sabhAe muhammAe siriMsi sIhANasaNaMsi carahiM sAmANiyasAhassehiM carahiM mahattariyAhiMsaparivArAhiM jahA bahuputtiyA jAva naTTavihiM uvadaMsittA paDigatA / navaraMdAriyAo ntthi| putvabhavapucchA / evaM khalu jaMbU! teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nagare guNasilae ceie jiyasattU raayaa| tattha NaM rAyagihe nayare sudaMsaNo nAma gAhAvaI privsti,add'e| tassa NaM sudaMsaNassa gAhAvaissa piyA nAma bhAriyA hotyA somaalaa| tassa NaM sudaMsaNassa gAhAvaissa dhRyA piyAe gAhAvatiNIe attiyA bhUyA nAma dAriyA hotyA buDAbuDakumArI juNNA juNNakumArI paDitaputatthaNI vara [ga] parivajjiyA (pakkhejjiyA) caturthavargo'pi dshaadhyynaatmkHshriihiidhRtikiirtibuddhilkssmiiilaadeviisuraadeviirsdeviigndhdeviitivktvytaaprtibddhaadhyynnaamkH| tatra zrIdevI saudharmakalpotpannA bhagavato mahAvIrasya nATayavidhiM dArakavikurvaNayA pradarzya svasthAnaM jagAma / prAgbhave rAjagRhe sudarzanagRhapateH priyAyA bhAryAyA aGgajA bhUtAnAmnI abhavat / na kenApi pariNItA / patitaputastanI jaataa| 'vara [ga pakvejiyA] parivajjiyA' varapitRprakheditA bharnA'pariNItA'bhUt / sugama sarva yAvazcaturthavargasamAptiH // varagaparivajiyA, bahuvvAdazeSu dRzyate / 2 varamapakkhojiyA, zyate bahumvAdazeSu / For Personal & Private Use Only Jain Education a l SHelibrary.org
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||37|| yAvi hotthA / teNaM kAleNaM 2 pAse arahA purisAdANIe jAva navarayaNIe, vaNNo so ceva, samosaraNaM, parisA ni| gyaa| tate NaM sA bhUyA dAriyA imose kahAe laTThAsamANI haTTatuTThA jeNeva ammApiyaro teNeva uvA0 2 evaM vadAsI evaM khalu ammatAo pAse arahA purisAdANIe puvANuputviM caramANe jAva devagaNaparibuDe viharati, taM icchAmo NaM ammayAo tunbhehi abbhaNuNNAyA samANI pAsassa arahao purisAdANIyassa pAyavaMdiyAgamittae / ahAmuhaM devANuppiyA mA paDibaMdha / tate NaM sA bhUyA dAriyA NhAyA jAva sarIrA ceDIcakvAlaparikiNNA sAo gihAo paDinikkhamati 2 jeNeva bAhiriyA uvaTThANasAlA teNeva uvA02 dhammiyaM jANappavaraM duruuddhaa| tate NaM sA bhUyA dAriyA niyayaparivAraparivuDA rAyagihaM nagaraM majha majheNaM niggacchati 2 jeNeva guNasilae ceie teNeva uvA0 2 chattAdIe titthakarAtisae pAsati, dhammiyAo jANappavarA o paccorubhittA ceDIcakavAlaparikiNNA jeNeva pAse arahA purisAdANIe teNeva uvA02 tikkhuto jAva pajjuvAsati / tate NaM pAse arahA purisAdANIe bhayAe dAriyAe tIse mahai0 dhammakahAe dhamma0 socA Nisamma haTTa0 vaMdati 2 evaM vadAsI-sadahAmiNa bhaMte niragaMthaM pAvayaNaM jAva abhaDemi NaM bhaMte nigga/ pAvayaNaM se jahe taM tubbhe vadaha ja, navaraM devANuppiya ! ammApiyaro ApacchAmi / tate NaM ahaM jAva pacahattae / ahAmahaM devANuppiyA! tate NaM sA bhUyA dAriyA tameva dhammiyaM jANappavaraM jAva duruhati 2 jeNeva rAyagihe nagareteNeva uvAgatA, rAyagihaM nagaraM majjhaM majheNaM jeva sae gihe teNeva uvAgatA, rahAo paccoruhitA jeNeva ammApitaro teNeva uvAgatA, karatala. jahA jamAlI Apucchati / ahAsuhaM devANuppie ! tate NaM se sudaMsaNe gAhAvaI viulaM asaNaM 4 uvakkhaDAveti, mittanAti AmaMteti 2 jAva jimiya // 37 // dain Educa t ional For Personal & Private Use Only TMainelibrary.org
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________ bhuttuttarakAle sUIbhUte nikkhamaNamANittA koDuMbiya purise saddAveti 2 evaM vadAsI-khippAmeva bho devANuppiyA ! bhUyAdAriyAe purisasahassavAhiNIyaM sIya uvadvaveha 2 jAva paJcappiNaha / tate NaM te jAva paJcappiNaMti / tate NaM se sudaMsaNe gAhAvaI bhuyaM dAriyaM vhAyaM jAva vibhUsiyasarIraM purisasahassavAhiNi sIyaM durUhati 2 mittanAti jAva raveNaM rAyagiheM nagaraM majhaM majjheNaM jeNeva guNasilae ceie teNeva uvAgate, chattAIe tityayarAtisae pAsati 2 sIyaM ThAveti 2 bhUyaM dAriyaM sIyAo paccoruteti 2 / tate NaM taM bhUyaM dAriyaM ammApiyaro purato kAuM jeNeva pAse arahA purisAdANIe teNeva uvAgate, tikhutto vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA! bhUyA dAriyA ahaM egA dhUyA iTTA, esa NaM devANuppiyA! saMsArabhaubiggA bhIyA jAva devANuppiyANaM aMtie muMDA jAva padayAti 2 te eyaM NaM devANuppiyA! sissiNibhikkhaM dalayati, paDicchatu NaM devANuppiyA ! sissiNIbhikkhaM / ahAsuhaM devANuH / tate Na sA bhUtA dAriyA pAseNaM arahA0 evaM vuttAsamANI haTThA uttarapuracchima sayameva AbharaNamallAlaMkAraM ummuyai, jahA devANaMdA puSphacUlANaM aMtie jAva guttbNbhyaarinnii| tate NaM sA bhUtA ajjA aNNadA kadAi sarIrapAosiyA jAyA yAvi hotthA, abhikkhaNaM 2 hatthe dhovati, pAde dhovati evaM sIsaM dhovati, muhaM dhovati, thaNagaMtasaI dhovati, kakkhaMtarAI dhovati, gujjhaMtarAiM dhovati, jattha jattha vi ya NaM ThANaM vA sijjaM vA nisihiyaM vA ceteti tattha tattha vi ya NaM puvAmeva pANaeNaM abbhukkheti / tato pacchA ThANaM vA sijja vA nisIhiyaM vA ceteti / tate NaM tAto pupphacUlAto ajAto bhUyaM ajja evaM vadAsI-amhe NaM devANuppie 1 uvakkhaNa pra. 2 bAusiyANaM pra. . For Personal & Private Use Only Il l inelibrary.org
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA - // 38 // Jain Educat samaNIo nigaMIo iriyAsamiyAo jAva guttabaMbhacAriNIo, no khalu kappati amhaM sarIrapAosiyANaM hottae, tumaM ca NaM devANuppie sarIrapAosIyA abhivakhaNaM 2 hatthe dhovasi jAva nisIhiyaM cetehi, taM NaM tumaM devANuppie yasa ThANassa Aloehi tti, sesaM jahA subhaddAe jAva pADiyakaM uvassayaM uvasaMpajjittA NaM viharati / tate NaM sA bhUtA ajjA aNAhaTTiyA aNivAriyA sacchaMda maI abhivakhaNaM 2 hatthe dhovati jAva ceteti / tate NaM sA bhUyA ajjA bahUhiM cautthachaTTa0 bahUI vAsAIM sAmaNNapariyAgaM pAuNittA tarasa ThANassa aNAloiyapaDikaMtA kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe sirivarDisa vimANe uvavAyasabhAe devasaya NijjaMsi jAva togAhaNAe siridevittAe uvavaNNA paMcavihAe pajjattIe bhAsAmaNapajjattIe pajjattA / evaM khalu goyamA ! sirIe devIe esA divA deviTTI laddhA pattA, ThiI egaM paliovamaM / sirINaM bhaMte devI jAva kahiM gacchihiti ? mahAvidehe vAse sijjhihiti / evaM khalu jaMbU ! nikhevao / evaM sesANa vi navaNheM bhANiyAM, sarisanAmA vimANA sohamme kappe puvabhave nagaraceiyapiyamAdINaM, appaNo ya nAmAdI jahA saMgahaNIe, sA pAsassa aMtie nikkhatA / tAto pupphaculANaM sissiNIyAto sarIrapAosiyAo sahAo anaMtaraM cayaM caitA mahAvidehe vAse sijjhihiMti // // cautthavaggo sammatto // - For Personal & Private Use Only // 38 // ainelibrary.org
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________ vahnidasA 5. jai NaM bhaMte uvakhevao. ubaMgANaM cautthassa baggarasa puSpacUlANaM ayamaddhe paNNatte, paMcamarasa NaM bhaMte / vaggassa vaMgANaM banhidasANaM samaNeNaM bhagavayA jAva saMpatteNaM ke ahe papNatte ? evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM jAva duvAlasa ajjhayaNA paNattA, taM jahA-" nisaDhe 1 mAani 2 vaha 3 bahe 4 pagatA 5 juttI 6 dasarahe 7 daDharahe 8 ya / mahAdhaNU 9 sattadhaNU 10 dasadhaNU 11 nAme saravaNU 12 ya // 1 // " jai NaM bhaMte ! samaNaM jAva duvAlasa ajjhayaNA paNNattA, paDhamarasa NaM bhaMte ! ukkhevo| eva khalu jaMbU ! teNaM kAleNaM 2 bAravaI nAma nagarI hotthA duvAlasajoyaNAyAmA jAva paJcavakhaM devaloyabhRyA pAsAdIyA darisaNijjA abhirUvA paDirUvA / tIse NaM bAravaIe nagarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe ettha NaM revae nAma pahae hotthA, tuMge gagaNatalamaNulitasihare nANAviharubakhagucchagummalatAvallIparigatAbhirAme haMsamiyamayUrakoMcasArasakAmamayapasAlAkoilakulovate taDakaDagaviyaraubharapavAla siharapaure accharagaNadevasaMghavijjAharamihuNasaMnicinne nihatthaNae dasAravaravIrapurisatelobabalavagANaM some subhae piyadaMsaNe suruve pAsAdIe jAva paDisve / tassa NaM revayagarasa pahayarasa adarasAmte ettha NaM naMdaNavaNe nAmaM ujANe hotthA, sabouyapuppha jAva paJcamavarge vahnidazAbhidhAne dvAdazAdhyayanAni prajJAptAni nisaDhe ityAdIni / prAyaH sarvo'pi sugamaH pazcamavargaH, navaraM 1 nikkhevao pra. Jan EducI For Personal & Private Use Only I anelibrary.org
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||39|| valikA. darisaNijje / tattha NaM naMdaNavaNe ujANe surappiyassa jakkhassa jakkhAyataNe hotthA cirAIe jAva bahujaNo Agamma aJceti surappiyaM jakkhAyayaNaM / se NaM surappie jakkhAyayaNe egeNaM mahatA vagasaMDeNaM sabao samaMtA saMparikkhitte jahA puSNabhadde jAva silAvaTTate / tattha NaM bAravaIe nayarIe kaNhe nAmaM vAsudeve rAyA hotthA jAva pasAsemANe viharati / se NaM tattha samuddavijayapAmokkhANaM dasaNhaM dasArANa, baladevapAmokkhANaM paMcaNDaM mahAvIrANaM, uggaseNapAmokkhANaM solasahaM rAIsAhassINaM, pajjuNNapAmokkhANaM adbhuTThANaM kumArakoDINaM, saMbapAmokkhANaM saTThIe duiMtasAhassINaM, vIraseNapAmokkhANaM ekavIsAe vIrasAhassINaM, ruppiNipAmokkhANaM solasahaM devIsAhassINaM, aNaMgaseNApAmokkhANaM aNegANaM gaNiyAsAhassINaM, aNNesiM ca bahUNaM rAIsara jAva satthavAhappabhiINaM veyaDagirisAgaramerAgassa dAhiNabharahassa AhevacaM jAva viharati / tattha NaM bAravaIe nayarIe baladeve nAmaM rAyA hotthA, mahayA jAva rajjaM pasAsemANe viharati / tassa NaM baladevassa raNNo revaI nAmaM devI hotyA somAlA jAva viharati / tate NaM sA revatI devI aNNadA kadAi taMsi tArisagaMsi sayaNijjaMsi jAva sIhaM sumiNe pAsittA f0, evaM sumiNadaMsaNaparikahaNaM, kalAto jahA mahAbalassa, paMnAsato dAto kRSNAsarAyakaNNagANaM egadivaseNaM pANi navaraM nisaDhe nAma jAva uppi pAsAdaM viharati / teNaM kAleNaM 2 arahA aridRnemI Adikare dasadhaNUI vaNNato jAva samosarite, parisA niggyaa| tate NaM se kaNhe vAsudeve imIse kahAe laDaDhe 'cirAIe' tti ciraH-cirakAla Adinivezo yasya taccirAdikam / 'mahaya' tti 'mahayA himavaMtamalayamaMdaramahiMdasAre' ityAdi dRzyam, tatra mahAhimavadAdayaH parvatAstadvatsAraH pradhAno yaH / Jain Educati o nal For Personal & Private Use Only nelibrary.org
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________ samANe hedvato eto ya kuTuMbiyapurise saddAveti 2 evaM vadAso-khippAmeva devANuppiyA ! sabhAe suimmAe sAmudANiyaM bheriM tAlehi / tate NaM se kuTuMbiyapurise jAva paDisuNittA jeNeva sabhAe muhammAe sAmudANiyA merI teNeva uvA02 taM sAmudANiyaM bheriM mahatA 2 saddeNaM tAleti / tate NaM tIse sAmudANiyAe bherIe mahatA 2 saddeNa tAliyAe samANIe samuddavijayapAmokkhA dasa dasArA devIo uNa bhANiyahAo jAva aNaMgaseNApAmokkhA aNegA gaNiyA sahassA anne ya bahave rAIsara jAva satyavAhappabhitito phAyA jAva pAyacchittA sadAlaMkAravibhUsiyA jahAvibhavaiDisakkArasamudaeNaM appegaiyA hayagayA jAva purisavaggurAparikkhittA jeNeva kaNhe vAsudeve teNeva uvA02 karatala. kaNha vAsudevaM jaeNaM vijaeNaM baddhAveti / tate NaM se kAhe vAsudeve koDuMbiyapurise evaM vayAsI-khippAmeva bho devANuppiyA! Abhisekkahatyi kappeha hayagayarahapavara jAva paJcappiNaMti / tate NaM se kaNhe vAsudeve majjaNaghare jAva durUhe aTThamaMgalagA jahA kRNie seyavaracAmarehi uddhadhamANehi 2 samuddavijayapAyokkhehiM dasahiM dasArehiM jAva satyavAhappabhitIhiM saddhiM saMparibuDe sadiDIe jAva raveNaM bAravaI nagariM majjhaM majjheNaM sesaM jahA kUNio jAva pajjuvAsai / tate Na tassa nisaDhassa kumArassa urSi pAsAyavaragayassa taM mahatA jaNa saI ca jahA jamAlo jAva dhamma socA nisamma vaMdai namasai 2 evaM vadAsI-saddahAmi NaM bhaMte nigathaM pAvayaNaM jahA citto jAva sAvagadhamma paDivajjati 2 paDigate / teNaM kAleNaM 2 arahA arinemissa aMtevAsI varadatte nAma aNagAre urAle jAva viharati / tateNaM se varadatte 1 haduto ya purise. For Personal & Private Use Only Jain due Senelibrary.org
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________ nirayA - Sent frekumAraM pAta 2 jAtasaddhe jAva pajjuvAsamANe evaM vayAsI - aho NaM bhaMte! nisaDhe kumAre iTThe iTTharUbe // 40 // kaMkaMta evaM pie mannae maNAme maNAmarUve some somakhve piyadaMsaNe surUve, nisaDhe NaM bhaMte! kumAre NaM ayameyArUve mAyar3I kiNA laddhA kiNA pattA pucchA jahA sUriyAbharasa, evaM khalu varadattA ! teNaM kAleNaM 2 iheva jaMbuddIve 2 - bhArahe vAse rohIDae nAma nagare hotyA, riddha, mehavanne ujjANe maNidattarasa javakharasa javakhAyayaNe / tattha NaM rohIDae nagare mahabbale nAma rAyA, paumAvaI nAmaM devI, annayA kadAi taMsi tArisagaMsi saya NijjaMsi sIhaM sumiNe, evaM jammaNaM bhANi jahA mahambalassa, navaraM vIraMgato nAmaM battIsato dAto battA sAe rAyavara kannagANaM pANi jAva ogijjamANe 2 pAusavarisArattasara yahemaMta gimhavasaMte chapi uU jahAvibhave samANe 2 iTThe sadda jAva viharati / teNaM kAleNaM 2 siddhatthA nAma AyariyA jAtisaMpannA jahA kesI, navaraM bahussuyA bahuparivArA jeNeva rohIDae nagare jeNeva mehavanne ujjANe jeNava maNidattasa jakkhassa jakkhAyayaNe teNeva uvAgate, ahApaDirUvaM jAva viharati, parisA niggayA / tate NaM tassa vAraMgatasa kumAra uppa pAsAyavaragatarasa ta mahatA jaNasaddaM ca jahA jamAlI nibhagato dhammaM soccA jaM navaraM devANuppiyA ! ammApayaro ApucchAmi jahA jamAlI taheva nivato jAva aNagAre jAte jAva guttabaMbhayArI / tate NaM se vIraMgate aNagAre siddhatthANaM AyariyANaM aMtie sAmAiyamAdiyAI jAva ekkArasa aMgAI ahijjati 2 bahUI jAva cauttha jAva appA bhAvemA bahupasipuSNAI paNayAlIsavAsAI sAmannapariyAyaM pAuANattA domAsiyAe saMlehaNAe attANaM sittA sava bhattasa asaNAe chedittA Aloiya samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA baMdhaloe kappe maNorame vimANe devatAe >***(6)**<69) ****46) ***-6* Jain Educ mational For Personal & Private Use Only ****** // 40 // jainelibrary.org
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________ uvavanne / tattha NaM atyaMgaiyANaM devANaM dasasAgarovamAI ThiI pannacA / tattha NaM vIraMgayarasa devassa dasasAgarovamAI ThiI ppnnttaa| G seNaM vIraMgate deve tAto devalogAo AukkhaeNaM jAva aNaMtaraM cayaM caittA iheva bAravaIe nayarIe baladevassa rannorevaIe devIe al kucchisi puttattAe uvavanne / tate NaM sA revato devI taMsi tArisagaMsi sayaNijjasi sumiNadaMsaNaM jAva uppi pAsAyava viharati / taM evaM khalu varadattA ! nisaTeNaM kumAreNaM ayameyArUve orAle maNuyaiDI laddhA 3 / pabhU Na bhaMte ! nisaDhe kumAre devANuppiyANaM aMtie jAva pavaittae ? hetA pabhU ! se evaM bhaMte bhaMte ! ii varadatte aNagAre jAva appANaM bhAvemANe viharati / tate NaM arahA arihanemI aNNadA kadAi bAravatIo nagarIo jAva bahiyA jaNavaya vihAraM viharati, nisaDhe kumAre samaNovAsae jAe abhigatajIvAjIve jAva viharati / tate NaM se nisaDhe kumAre aNNayA kayAi jeNeva posahasAlA teNeva uvA02 jAva dabbhasaMthArovagate viharati / tate NaM tassa nisaDhassa kumArassa puharattAvaratta0 dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyAruve ajjhathie0-dhannA Na te gAmAgara jAva saMnivesA jattha NaM arahA ariTanemI viharati, dhannA NaM te rAIsara jAva satyavAhappabhitio je NaM arihanemI vaMdati namasati jAva pajjuvAsati, jati NaM arahA arihanemI puvANupuci naMdaNavaNe viharejjA teNaM ahaM arahaM arihanemi baMdijjA jAva pajjuvAsijjA / tate NaM arahA arihanemI nisaDhassa kumArassa ayameyArUvaM ajjhatthiya jAva viyANittA aTThArasahi samaNasaharasehiM jAva naMdaNavaNe ujjANe, parisA nigayA, tate Na nisaDe kumAre imIse kahAe laddhaDhe samANe haTTa0 cAugghaMTeNaM AsaraheNaM niggate, jahA jamAlI, jAva nagaranigamasiTriseNAvaisatthavAhapabhitio / je NaM bhagavaMtaM vaMdati / tadanu nandanavane udyAne bhagavAn smvsRtH| in Education Interna For Personal & Private Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________ niryaa||41|| valikA. ammApiyaro ApucchittA padayite, aNagAre jAte jAva guttbNbhyaarii| tate NaM se nisaDhe aNagAre arahato asTinemissa tahAruvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekArasa aMgAI ahijjati 2 bahUI cautthachaTha jAva vicittehiM tavokammehi appANaM bhAvemANe bahupaDipuSNAI nava vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNati bAyAlIsaM bhattAI aNasaNAe chedeti, AloiyapaDiko samAhipatte ANupudIe kAlagate / tate NaM se varadatte aNagAre nisadaM aNagAraM kAlagataM jANittA jeNeva arahA aridvanemI teNeva uvA0 2 jAva evaM vayAsI-evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI nisaDhe nAmaM aNagAre pagatibhaddae jAva viNIe se NaM bhaMte ! nisaDhe aNagAre kAlamAse kAlaM kiccA kahiM gate ? kahiM ubavaNNe ? varadattAdi arahA | arihanemI varadattaM aNagAraM evaM vayAsI-evaM khalu varadattA mamaM aMtevAsI nisahe nAma aNagAre pagaibhadde jAva viNIe mamaM tahAruvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijjittA bahupaDipuNNAI nava vAsAiM sAmaSNapariyAga pAuNittA bAyAlIsaM bhattAI aNasaNAe chedettA AloiyapaDikate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA uI caMdimasUriyagahanakkhattatArAruvANaM sohammIsANa jAva accute tiNNi ya aTThArasuttare gevijjavimANe vAsasate vItIvatittA sabasi vimANe devattAe uvavaNNe / tatya NaM devANaM tettIsaM sAgarovamAI ThiI paNNattA / se NaM bhaMte ! nisaDhe deve tAto devalogAo AukkhaeNaM bhavakkhaeNaM ThiikkhaeNaM aNaMtaraM cayaM caittA kahi gacchihiti ? kahiM uvavajjihiti ? varadattA! bAyAlIsaM bhattAI ti dinAni 21 parihatyAnazanayA / nisaDhe tAo devalogAo AukkhapaNaM ti AyurdalikanirjaraNena, 'bhavakkhaeNaM' ti devabhavanibandhanabhUtakarmaNAM gatyAdInAM nirjaraNena, sthitikSayeNa-AyuHkarmaNaH sthitervedanena, 'anaMtaraM caya caitta' tti devabhavasaMbandhinaM caya-zarIraM tyaktvA, yadvA cyavanaM kRtvA ka yAsyati 1 gato'pi kvotpatsyate? For Personal & Private Use Only // 41 // Jain due hinelibrary.org
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________ | iheva jaMbuddIve 2 mahAvidehe vAse unnAte nagare visuddhapiivaMse rAyakule puttattAe paJcAyAhiti / tate Na se ummukkabAlabhAve viNNayapariNayamitte jovaNagamaNuppatte tahArUvANaM therANaM aMtie kevalabohi bujjhittA agArAo aNagAriya pavajjihiti / se gaM tattha aNagAre bhavissati / iriyAsamite jAva guttabaMbhayArI / se NaM tattha bahUI cautpachaTTamadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehiM vicittehiM tavokammahiM appANaM bhAvamANe bahUI vAsAI sAmaNNapariyAgaM pAuNissati 2 mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsihiti 2 sahi bhattAI aNasaNAe chedihiti / jassaTTAe kIrati NaggabhAve muMDabhAve aNhANae jAva adaMtavaNae acchattae aNovAhaNAe pha lahasejjA kaTThasejjA kesaloe baMbhaceravAse paragharapavese piMDavAulahAvaladdha uccAvayA ya gAmakaMTayA ahiyAsijjati, tamaDheM ArAheMti, ArAhittA carimehiM ussAsanissAsehiM sijjhihiti bujjhihiti jAva sabadakkhANaM aMtaM kAhiti 2 / evaM khalu jaMbU ! samaNeNaM bhagavayA mahA0 jAva nikkhevA / evaM sesA vi ekkArasa ajjhayaNA neyavA saMgahaNI aNusAreNa ahINamairitta ekArasama vi // // paMcamo vaggo sammatto // 'sinjhihiti' setsyati niSTitArthatayA, bhotsyate kevalAlokena, mokSyate sakalakauzaiH, parinirvAsthati-svastho bhaviSyati sakalakarmakRtavikAravirahitayA, tAtparyArthamAha-sarvaduHkhAnAmantaM kariSyati // utsAte pra. in Educa For Personal & Private Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________ zavalikara niryaa||42|| nirayAvaliyAsuyakhaMdho sammatto / saMmattANi uSaMgANi / nirayAvaliyA urvayeNaM ego suyakhaMdho paMca vaggA paMcasu divasesu uddissaMti, tattha causu vaggesu dasa dasa uddesagA, paMcamavagge vArasa uddesgaa| nirayAvaliyAmuyakhaMdho sammaco / nirayAvaliyAmuttaM sammattaM // graMyAgraM 1100 // iti zrIzrIcandrasUriviracitaM nirayAvalikAzrataskandhavivaraNaM samAptamiti / zrIrastu // granthAnam 600 // zrInirayAvalikAsUtraM savRttikaM samAptam // // 42 // JainEducal For Personal & Private Use Only Jainelibrary.org