Book Title: Gautamniti Durlabhbodh
Author(s): Jain Dharm Prasarak Sabha
Publisher: Jain Dharm Prasarak Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022692/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gotamanItidurlabhabodha. mA na mAM mArA savA chapAvI prasiddha karanAra zrI jene dharma prasArake sabhA - ( bhAvanageje, Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamanItidurlabhabodha. zrIautamapRcchA mULa, bAlAvabodha tathA sthAo sahita ane zrI bhagavatIsUtramAMthI uddharelA keTalAka prazno. paramopakArI ane kalabdhisaMpanna ArAdhdhapAda zrI zaitamasvAmI, sahAyakanA Asanna upakArI AcArya zrI vijayanItisUri ane sahAyaka pote (durlabha) tathA tene jenI IcchA che te badhA enA mizraNarUpa nAmanI ejanA karelI che. udAradila parI, cunIlAla durlabhajI tathA tribhuvana durlabhajInI Arthika sahAyathI chapAvI prasiddha karanAra zrI jaina dharma prasAraka sabhA bhAvanagara, vIra saMvata. 2460. jI vi. saMvata. 1990 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAyaka - parI. cunIlAla durlabhajI tathA parI. tribhuvana durlabhajI. prakAzaka:zrI jaina dharma prasAraka sabhA, bhAvanagara. zAha gulAbacaMda lallubhAI, zrI mahodaya prinTIMga presa, dANApITha-bhAvanagara. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ CUAN 9 namra nivedana. (@ parama pUjya AcArya zrI vijyanItisUri : savinaya nivedana karavAnuM ke--saM. 1970 nA varSamAM vaLA mukAme mane Apane prathama paricaya thayo. Ape mane dharmopadeza Ape, jethI mArAmAM dharmanI lAgaNI uddabhavI. jo ke mArA vaDIla prapitAmaha nathubhAI pArekhe bAlyAvasthAthI mArAmAM dharmanA saMskAro pADelA hatA. paraMtu ApanA paricaya pachI te bahAra AvyA ane tadanusAra vartana karavAthI atyAre amAruM kuTuMba sukhI sthiti bhegave che. huM cokkasa mAnuM chuM ke jenuM jIvana dharmathI raMgAyela hoya te koI divasa duHkhI thAya ja nahIM ane deva-gurU-dharma pratye bahu mAnapUrvaka jevuM tema ja tenI savinaya bhakti karavI te 4 sajajanenuM kartavya che ema huM mAnuM chuM. ApanA pArAvAra upakArane kicita anRNI thavA mATe A laghu pustaka sAthe ApanuM nAma joDI devAne mane utsAha thavAthI tema karavAnI rajA lauM chuM. ? jeTha zudi 1 saM. 190 Apane caraNakikara cunIlAla Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlabrahmacArI prAtaHsmaraNIya jagapUjya-vizuddhacAritra-cUDAmaNI-tIrthoddhAraka tapAgacachAlaMkAra pUjyapAda- virya-zrI zrI zrI gaNI pada saM. 1965 mAgazara suda 5 paMnyAsapada 1962 kArataka vada 5 janma saMvata 1930 poza suda 11 dikSA saM. 1942 azADa suda 11 kAma ka da = # TakA zrImAna AcArya mahArAjazrI vijayanitisUrIzvarajI. sUripada sa. 1976 mArgazIrSa zukla pa. phInIkSa pro. vakarsa, amadAvAda, Page #7 -------------------------------------------------------------------------- Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. A graMthamAM jIvana sukhaduHkha kevI rIte prApta thAya che te saMbadhI zrIautamasvAmIe zrImahAvIrasvAmIne jUdA jUdA aDatAlIza prazno pUchela tenA javAbamAM zrI mahAvIra svAmIe zubhAzubha karmonAM phala dArNatika kathAo sahita kahI batAvyAM che ke jethI tenuM barobara svarUpa jANIne sujJa vAcake dharmamArgamAM pravartavAne prayatna kare. A gautamapRcchA bAlAvabedha prathama zrAvaka bhImasiMha mANeke zAstrI TAIpamAM pratAkAre chapAvela te zrIautamasvAmInA parama bhakta zrAvaka cunIlAla durlabhajInI IcchA thavAthI prakAzakanI paravAnagI meLavIne ame gujarAtI TAIpamAM kAMIka bhASA vigeremAM sudhAro karIne chapAvela che. tenA pRSTha 11ra thayA che. emAM mULa mAgadhI graMthanI gAthA 64 paNa praznanA anukamAnusAra ApelI che. tyArapachI sadarahu graMthamAM vizeSa vadhAro karavAnI Arthika sahAyakanI IcchA thavAthI zrI bhagavatIsUtramAMthI keTalAka prazno uttare sAthe AcAryazrI vijayanItisUrine vinaMti karIne maMgAvavAmAM AvyA. temaNe sAro prayAsa karIne prazno 89 ane skandaka aNagAranI suvita kathA lakhI mekalI. te chapAvatAM tenA pRSTha 50 thayA che. bhAIzrI cunIlAlane vicAra te haju vadhAre prazno Ave te pragaTa karavAnuM hatuM paraMtu vakhata bahu vyatIta thavAthI A buka ekaMdara pRSTha 11ra-50 (kula 162) nI ja prasiddha karavAmAM AvI che. A bukanI apUrvatA eTalA mATe che ke AsannaupakArI paramAtmA zrI mahAvIra svAmI jevA uttaradAtA ane anekalabdhisaMpanna, gurUcaraNanA nityapAlaka zrI gautamasvAmI jevA praznakartA. emanA saMganuM phaLa kevuM uttama hoya? te A Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bukanA baMne vibhAgamAM ame pragaTa karela che. emAM ApelA uttare TaMkazALI vacanevALA che ke jemAM kiMcit paNa saMdehane avakAza nathI. bhagavatIjI te evuM zreSTha sUtra che ke jemAM praznakartA tarIke AvatA yama nAmanI sonAmaheravaDe pUjA karAcelI che. zrI bhagavatIjImAM A nAma 36000 vakhata Ave che. saMgrAmasanIe 36000 sonAmahore mUkIne te padanI pUjA karI che ane pachI vaktA munirAja te nispRhI hovAthI senA mahAranI sonerI zAhI karAvIne tenAvaDe pustakaprAye bhagavatIsUtranI ja bIjI pratA lakhAvI che. dhanya che AvA dAnavIra, dharmavIra ane zraddhAsaMpanna zrAvaka baMdhune ! atyAre paNa tenuM anukaraNa rUpAnANAvaTe thAya che. - bhAI cunIlAlano vicAra jJAnavRddhinA sAdhane pUrA pADavAnA saMbaMdhamAM sAre hovAthI temanI sahAyane aMge eka bIjI buka zrI kumArapALarAjAnA rAsanA rahasyanI chapAvavAno nirNaya karyo che. te buka paNa thoDA vakhatamAM ja pragaTa karavAmAM Avaze. maLelA dravyane AvA zubha kAryamAM vyaya kare te ja khAsa Atmahita karanAra che eTaluM jaNAvI A TuMkI prastAvane samApta karavAmAM Ave che. prAMte eTaluM jaNAvavAmAM Ave che ke gatamapRcchAmAM Avela 48 prazno ne uttare judI judI teTalI ja kathAo sAthe ApavAmAM AvyA che, tethI pApanA udayathI temAMnI keIpaNa prakAranI sthiti pitAne prApta thAya athavA bIjAne prApta thayelI jovAmAM Ave tyAre manamAM na muMjhAtA tenuM kAraNa A bukamAMthI ja zodhIne tenA nivAraNane temAM batAvavAmAM Avela satya upAya karo ke jethI prApta thayela duHkhanuM jarUra ochevatte aMze paNa nivAraNa thaze. ene kharo AdhAra te paramAtmAnA vacanaupara daDha zraddhA hAvI te upara che. sukSegu phri vahunA ? cetra zudi 1 | zrI jaina dharma prasAraka sabhA, vi. sa. 160 -- | bhAvanagara, Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA. pRchAnA AMka. viSaya. pRSTha. 1 maMgaLAcaraNa tathA aDatAlIza pRcchAnAM nAma... 1 2 jinavANI sAMbhaLatAM tRSAdika maTe te upara DezInI kathA. 6 3 narakagati pAmavA upara subhUma cakavatInI kathA. 7 devagati pAmavA upara AnaMda zrAvakanI kathA. - 13 5 manuSya ane tiryaMcagati pAmavA upara sAgaracaMdra ane azokadattanI kathA. * * * 17 6 je karmane ge purUSa marI strIveda pAme ane strI marI purUSada pAme tenA upara pakva ane pazcinInI kathA. ra0 7 napuMsakaveda pAmavAnI upara trAsanI kathA. . 23 8 alpAyu pAmavA upara yajJadatta ane zivakumAranI kathA. 25 ( saMpUrNa Ayu pAmavA upara dayAvAna SinI kathA. 27 10-11 bhegI tathA bhega rahita thavA upara dhanasAra zeThanI kathA. 29 12-13 sobhAgI durbhAgI paNa upara rAjadeva tathA bhejadevanI kathA. 32 14-15 subuddhi ane durbuddhi pAmavA upara subuddhi dubuddhinI kathA.35 16-17 paMDitapaNuM ane mUrkha paNuM pAmavA upara AMbA lIMbAnI kathA. * * * * 39 18-19 zUravIrapaNuM, dhIrapaNuM ane bIkaNapaNuM pAmavA upara abhayasiMha ane dhanasiMha nAmanA be bhAInI kathA. 42 ra0 vinaya vinA bhaNelI vidyA saphaLa na thAya te upara nApitanI kathA. ... ... ... 21 vinayayukta bhaNelI vidyA saphaLa thAya te upara zreNika rAjAnI kathA .. .. * * 47 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rara-ra3 jenI prApta thayelI lakSmI svalpakALamAM jatI rahe tathA jene lakSmI uparAupara maLatI ja jAya te upara sudhana ane madana zeThanI kathA. .. . 48 24 ghaNI lakSmI sthirane thaI rahe te upara dhanA zAli bhadranI kathA. . . . . para 25-26 je purUSane saMtAna prApti na thAya tathA je purUSane ghaNAM saMtAnanI prApti thAya te upara dezala ane dAnI kathA. pa6 ra7-28 jIva bahere ane jAtyaMdha thAya te upara vIramanI kathA. 60 ra9 jene anna pace nahIM te upara rehiNInA jIva durga dhAnI kathA. * * * * * 63 30 koThIyApaNuM pAmavA upara gesalIyAnI kathA. ... 71 31 kUbaDApaNuM pAmavA upara dhanadatta ane dhanazrInI kathA. 74 3ra dAsapaNuM pAmavA upara semadatta purohitanI kathA. 76 33 daridrIpaNuM pAmavA upara zreSThIputra mane rathanI kathA. 79 34 ghaNuM prakhyAta mahaddhika thavA upara puNyasAranI kathA. 81 35-36 regI nIrogIpaNuM pAmavA upara aTTaNamallanI kathA. 84 37 hINa aMgavALA thavA upara Izvara zeThanA putra dattanI kathA. 86 38-39 mUkapaNuM tathA cUMTApaNuM pAmavA upara agnizamanI kathA. 89 - 40 pAMgaLApaNuM pAmavA upara karmaNa hAlInI kathA. 94 41-4ra rUpa tathA kurUpa pAmavA upara jagasuMdara ane asuMda ranI kathA. . .. * * * lpa 43 je ghaNuM vedanA pAme tenI upara leDhAnI kathA. 98 44 asohAmaNI vedanA na pAmavA upara jinadattanI kathA. 101 45 ekeMdriyapaNuM pAmavA upara mehakanI kathA. - 104 46-47 je ghaNo saMsAra vadhAre, saMsAra paribhramaNa kare tathA je a9pa saMsArIpaNuM pAme tenI upara zUra ane vIranI kathA... * * * * 107 48 melasukha pAmavA upara abhayakumAranI kathA. ... 110 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIsUtramAMthI uddharelA keTalAka prazno. 1-50 viSaya. pRSTha. 1 praznottara prAraMbha. * * * 2 AraMbha hiMsA. (prazna 2-3) 3 prazna 2-3nuM vivecana. " 4 saMvararahita aNagAra. (prazna 4-5) 5 prazna pAMcamAnuM vivecana. ... .... 6 saMvarayukta anagAra. (prazna 6-7). 7 prazna -7nuM vivecana. * 8 asaMyata. (prazna 89) 9 prazna 8-nuM vivecana. ... 10 karmanuM vedana (prazna 10 thI 13) 11 prazna 10-11-12nuM vivecana. 12 kiyA. (prazna 14-15) ... 13 prazna 14-15nuM vivecana ... 14 kAMkSAhanIya. (prazna 16-17) .. 15 prazna 16-17nuM vivecana * * 16 utthAna, karma, baLa, vIrya ane purUSakAra. (prazna 20thI ra6) 17 prazna 20 thI ra6nuM vivecana. - 11 18 prazna ra7 thI 33 uttarasAthe. * * * 14 19 prazna 32-33nuM vivecana. . 15 20 upasthApana ane apakamaNa (prazna 34 thI 21 prazna 34 thI 37nuM vivecana. 22 prazna 38 thI 42 uttara sAthe. . 22 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 pugala. (prazna 43 thI 45) * 24 chaTvastha ane kevaLajJAnI. (prazna ka6 thI 50) * 25 reha nAme aNagAra (prazna pa1 thI 54.) 26 sekasthiti. (prazna papa thI 58. ) ... , 27 garbhasthiti jIva. (prazna 59 thI 62) 28 bhArekamapaNuM ane laghumIpaNuM. (prazna 63-64.) - 29 zramaNane prazasta ne aprazastapaNuM. ( prazna 65-66.) .. ra9 30 kAMkSA-praSa (prazna 67.)... ... ... 31 kAlAsiyapura. (prazna 68-71.) ... 3ra apratyAkhyAna kiyA. (prazna 72 thI 75.) .. 33 zAzvata ane azAzvata. (prazna 76. ) 33 34 acita bhajana karanAra nigraMtha. (prazna 77 thI 82) .... 33 35 skandaka aNagAra. (prazna 82 thI 86.) . 35 thI 50 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svargavAsI parIkha durlabhajI rUganAtha janama - saM 1928 dehatyAga * saM. 1968 KUMAR PRINTERY, AHMEDABAD Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " arpaNa patrikA. A pUjya vaDIla zrI durlabhajI rUganAtha, Apane janma saM. 1928 nA azADa mAsamAM bhAvanagara tAbe agIyALI gAme thayo hate. ApanA murabbI parI. nathubhAI devarAjanI peDhI bhAvanagarakhAte sArA pAyA upara cAlatI hatI. Ape iMglIza temaja gujarAtI bhASAne sAre abhyAsa karyo hato ane te kArya paratve vaDIloe kharca paNa sAre karyo hato. samayAnusAra kALane phaTake paDavAthI saM. 1956 mAM parI. nathubhAI devarAjanI peDhI baMdha thaI. tyArabAda tame pite navo dhaMdho zarU karIne potAnA kuTuMbane nirvAha sArI rIte karyo. nAnI vayamAM dhaMdhe rastA upara lAvI tame svargavAsI thayA. tyArabAda ApanI darelI lAIna pramANe vartavAthI ame atyAre sukhI jIvana gALIe chIe, tethI ame A amUlya pustaka ApanA kiMcit anRNI thavA mATe Apane arpaNa karIe chIe. Apane jenadharma pratye tema ja siddhAcaLa mahAtIrtha pratye parama prema hatuM tenuM atre ame smaraNa karIe chIe ane Apane zubha pagale ka cAlI Atmahita karavAnI IcchA dharAvIe chIe. je zudi 1 ame chIe ApanA laghu bALako cunIlAla ane tribhuvana i ka, . - - Page #17 -------------------------------------------------------------------------- Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ `mwmy bmdy GETTTTPAma LIDINARIMARRIA % 3D * // zrI gautamagurubhyo namaH // atha saMkSiptavAlAvabodhasahitA zrIgautamapRcchA prArabhyate. tatra prathama bAlAvabodhakartA maMgalAcaraNa kare che. . natvA vIrajinaM bAlA-vabodho likhyate mayA / zrImadgautamapRcchAyA, vAcanArthaM vizeSataH // 1 // zrIsomasuMdara shrii-munisuNdrmdvishaalraajeNdraaH| zrIsomadevaguravo, jayaMti jitklpvRksssmaaH||2|| have prathama graMthakartA maMgalAcaraNa mATe gAthA kahe che. namiUNa titthanAhaM, jANato tahaya goyamo bhayavaM / . abuhANa bohaNatthaM, dhammAdhammaphalaM vucche // 1 // bhAvArtha tIrthanA nAtha evA zrI mahAvIra bhagavAnane namaskAra karIne zrutakevalI evA zrIgautamasvAmI pite cAra jJAnanA dhaNI zrutajJAnanA baLe karI asaMkhyAtA bhava saMbaMdhI sadehane Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 2 ) pite jANatA chatAM paNa abodha (ajJAnI) jIvane bedha thavAne arthe aDatAlIza pRcchAe karI puNya pApanuM phaLa zrI mahAvIra deva pratye pUchatA havA che 1 che have daza gAthAe karI aDatAlIza pRcchAnAM nAma kahe chebhyvN sacciya nirayaM, saciya jIvo payAi puNa saggaM / sacciya kiM tiriesu, sacciya kiM mANuso hoi // 2 // sacciya jIvo puriso, sacciya itthI napuMsao hoi / appAU dIhAU, hoi abhogI sabhogI ya // 3 // keNava suhao jAyai, keNava kammeNa duhao hoi / keNava mahAjutto, dummeho kaha naro hoi // 4 // kaha paMDiutti puriso, keNava kammeNa hoi murakattaM / kaha dhIru kaha bhIrU, kaha vijA niSphalA saphalA // 5 // keNava nAsai attho, kaha vA saMmilai kaha thiro hoi / putto keNa na jIvai, bahuputto keNa vA bahiro // 6 // jaccaMdho keNa naro, keNa vibhuttaM na jhijjhai narassa / keNava kuTThI kujo, keNava kammeNa dAsattaM // 7 // keNa darido puriso, keNava kammeNa Isaro hoi / keNava rogI jAyai, rogavihUNo havai keNa // 8 // kaha hINaMgo mUo, keNava kammeNa TuMTao pNguu| keNava rUvo jAyai, rUvavihUNo havai keNa // 9 // keNava bahuveyaNatto, keNava kammeNa veyaNavimukko / paMciMdiovi hoi, keNava egidio hoi // 10 // saMsAro kahavi thiro, keNava kammeNa hoi sNkhitto| kaha saMsAratariuM, siddhipuraM pAvae puriso // 11 // . Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) bhAvArtha -he bhagavan! 1 A jIva narake kema jAya? 2 te ja jIva svarge kema jAya? 3 te ja jIva tiryaMca kema thAya? 4 te ja jIva manuSyapaNuM kema pAme? 5 A jIva purUSa kema thAya? 6 te ja jIva strI kema thAya ? che te ja jIva napuMsaka kema thAya? 8 A jIva alpAyuSyavALo kema thAya ? 9 te ja jIva meTA AyuSyavALo kema thAya? 10 A jIva bhogarahita kema thAya ? 11 te ja jIva meTA bhega bhegavanAre kema thAya? 12 kyA karmanA udayathI jIva saibhAgyavaMta thAya? 13 kayA karmanA yoge jIve durbhAgI thAya? 14 kyA karmanA ge jIve buddhimAna thAya? 15 kyA karmanA yoge jIva hInabuddhivALo thAya? 16 kayA karmo karIne jIva paMDita thAya? 17 kayA kameM karIne jIva mUrkha thAya? 18 kayA karmane vege jIva dhIra-sAhasika thAya? 19 kayA karmane yege jIva bhIrU-bIkaNa thAya? 20 kayA karmane vege bhaNelI vidyA niSphaLa thAya? 21 kayA karmane vege bhaNelI vidyA saphaLa thAya? 22 kayA kamane yege prApta thayelI lamI jatI rahe ? 23 kayA karmane vege ghaNI lakSmI prApta thAya ane sthira thAya? 24 kyA karmane yuge thayelA putra jIvatA na rahe? 25 kyA karmane vege manuSya ghaNuM putravALe thAya? 26 kyA karmane yege jIva bahere thAya? Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 kayA karmane yege jIva jAtyaMdha-janmAMdha thAya? 28 kyA karmane yoge manuSyane khAdheluM anna pace nahIM? 29 kyA karmane yege jIva keDhI thAya ? 30 kayA karmane yege jIva kUbaDe thAya? 31 kyA karmane yege jIva dAsapaNuM pAme ? 3ra kayA karmane yege jIve daridrI thAya ? 33 kayA karmane yege jIva dhanavaMta thAya? 34 kayA karmane yege jIva regI thAya? 35 kayA karmane yege jIva nirogI thAya? 36 kayA karmane yoge jIve hIna aMgavALo thAya? 37 kayA karmane yege jIva muMge ke bebaDe thAya? 38 kyA karmane udaye jIva hAthe ThuMTho thAya? 39 kyA karmane udaye jIva page pAMgaLo-lulo thAya? 40 kayA karmo karIne jIva svarUpavaMta thAya ? 41 kayA kameM karIne jIva hanarUpavALa-kapa thAya ? kara kyA karmo karIne jIve aneka prakAranI vedanAthI pIDita rahe? 43 kayA kameM karIne jIve vedanArahita-sAtAsukhavALo thAya? ja kyA karmo karIne jIva paceMdriyapaNuM pAme? 45 kayA karmo karIne jIva ekedriyapaNuM pAme? 48 kyA karmo karIne jIva ghaNe kALa saMsAramAM rakhaDe? 47 kayA karmo karIne jIva saMsAramAM svalpa kALa rahe? 48 kayA karmane yege jIva saMsAra samudra tarIke mekSanagare jAya? " upara pramANe 48 prazno pUchayA pachI zrI gautamasvAmI te praznonA uttare jANavAnI jijJAsAvALA thayA satA kahe che ke sabajagajIvabaMdhava, savannU sabadasaNa munniNd| .. savaM sAhasu bhayavaM, kassava kammassa phalameyaM // 12 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha -he bhagavan! tuM sarva jagatavAsI jIne bAMdhava che, valI savvagna eTale sarvajJa che arthAt sarva vastune jANa che, tathA savadaMsaNa eTale sarva vastune dekhavAvALo che, tathA sarva muniemAM iMdra samAna che mATe meM je je prazna pUchaDyA te sarva kyA karmanAM phaLa che? te saMbaMdhI sarva vAta kahe che 12 evaM puTho bhayavaM, tiyasiMdanariMdanamiyapayakamalo / aha sAhiuM payatto, vIro mahurAi vANIe // 13 // bhAvArtha -e prakAranI pRcchA zrIautamasvAmIe karyA pachI tiyasiMda eTale tridaza je devatA tenA IMdra ane narIMda je rAjAo te jenA padakamalane name che evA zrIvIra bhagavAna madhurI vANIe karI praznanA uttara kahevA mATe pravaryA che 13 che ahIMyAM paramezvaranI vANI sAMbhaLatAM thakAM jIvane kaSTa, kSudhA, tRSA jANavAmAM Ave nahIM, te upara kaI eka vRddha strInI eTale DezInI kathA kahe che-eka gAmamAM kaI vaNika rahe che. tene ghera eka DozI cAkara che, te gharanuM kAmakAja kare che. ekadA te DezI IdhaNa levA mATe vanamAM gaI. te madhyAhe sudhA ane tRSAe pIDANuM, tethI thoDAMka iMdhaNa laIne pAchI ghera AvI. tene dekhIne zeThe kahyuM ke- "are DozI ! Aje IdhaNa thoDAM kema lAvI ? bIjAM IdhaNa laI Ava, pachI khAvAnuM maLaze. te sAMbhanI pharIne te DezI pAchI vanamAM gaI. baporano vakhata hatuM tethI lU ane tApane sahana karatI thakI bIjI kASThabhArI upADIne te gharabhaNI cAlI. mArgamAM eka kASTa nIce paDI gayuM tene upADavA nIcI vaLI. eTalAmAM zrIvIra bhagavAnanI vANuM tenA sAMbhaLavAmAM AvI; tethI tyAM ja ubhI rahI. vANInI madhuratAne vege sudhA, tRSA ane tApanI vedanA tenA jANavAmAM na AvI ane dharmadezanA sAMbhaLI harSa pAmatI sAMje ghera AvI. tene zeThe ghera AvavAmAM asUra thayAnuM kAraNa pUchayuM, te vAre tenI AgaLa kharekharI vAta kahI saMbhaLAvI. te vAre zeThe paNa tyAM jaIne zrI mahAvIranAM vacana sAMbhaLyAM, ane te DezImAM dharmane guNa Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANIne tene bahumAna dIdhuM. tene vege te sukhI thaI. e rIte paramezvaranI vANI sAMbhaLavAthI duHkha TaLI jAya che. kahyuM che ke - jinavaravANI je suNe, nara nArI suvihANa, sUkSama bAdara jIvanI, rakSA kare sujANa 1. Iti zrIjinavANInA mahimA upara DezInI kathA. have zrI vIra bhagavAna kahe che ke- "he gatama! je prazno te mane pUchayA che, te sarva vAnAM eka ja jIva pote pitAnA karmane vaza thaye thake pAme che, te karmanuM svarUpa huM tane kahuM chuM te sAMbhaLa.' have bhagavAna pUrvokta aDatAlIza praznonA uttara kahe che, temAM prathama jIva kyA karmane ge karI narake jAya ? tene uttara traNa gAthAe karI kahe che - je ghAyai sattAI, aliyaM japei paradhaNaM harai / paradAraM ciya vaMcai, bahupAvapariggahAsatto // 14 // caMDo mANo piTho, mAyAvI niThuro kharo pAvo / pimuLa saMsI, sAdU niMbo kAma ? . . AlappAlapasaMgI, duTho buddhii jo kayagyo ya / bahudurakasogapaure, mariuM narayammi so jAi // 16 // bhAvArtha - 1 jIvane ghAta kare eTale jIvahiMsA kare, tathA je 2 alika eTale jUThuM vacana bole, tathA je 3 pArakA dhananuM haraNa kare eTale cerI kare, tathA je 4 padArA eTale pArakI strI sAthe gamana kare, tathA je 5 ghaNuM pApaparigrahane viSe Asakta hoya. e rIte pAMca aNuvratane je virAdhe te jIva narakanuM AyuSya bAMdhe. tathA je 6 caDe eTale prakRtie atyaMta krodhI hoya, 7 mANo eTale mAnI ahaMkArI hAya, viThTho eTale dhRSTa te keIne name nahIM te hoya, 8 mAyAvI kapaTI hoya, 9 niphara niSphara te kaThera cittavALe hAya, 10 khara te raudra svabhAvavALo hoya, 11 pa eTale Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) pApI hoya, 12 pizuna eTale pArakI cADI karanAre hoya, duje natAparAyaNa hoya, 13 ati pApahetu evI vastune saMgrahazIla hoya, 14 sAdhunI niMdA karanAre hAya, upalakSaNathI sAdhune pratyenIka hoya, 15 adhama nIca svabhAvavAlo hoya, 16 AlapAla eTale asaMbaMdha vacana bolanAra hoya, 17 duSTa buddhivALo hAya, 18 tathA je kRtadana hoya eTale karelA upakArane na jANe e heAya te jIva maraNa pAmIne pracura eTale ghaNAM duHkha ane zeka teNe karIne bharelA evA narakane viSe jAya che 14-16 , - ahIMyAM prathama hiMsA AzrayI AThama subhUma nAmane cakavattI ghaNAM pApAe karIne narake gaye tenI kathA kahe che - vasaMtapurI nagarInA vanamAM eka AzramamAM jamadagni nAme tApasa raheto hato. te ghaNuM kaSTa sahana karavA sAthe tapasyA karatA ane zivanuM dhyAna hRdayamAM dhAraNa karato, tenA ge te sarvatra prasiddhine pAmyo hato. ekadA devalokane viSe eka dhanvatarI nAme deva tApasabhakta mithyASTi che ane bIje vizvAnara nAme deva jinabhakti samyagdaSTi che. e baMne mitra che. te baMne mitra pitapatAnA aMgIkAra karelA dharmanAM vakhANa karavA lAgyA. eke kahyuM ke zrIjina dharma samAna bIje koI dharma nathI, tyAre bIjAe kahyuM ke zivadharma samAna bIje koI dharma nathI. pachI baMne devoe e TharAva karyo ke ApaNe baMne dharmanA gurUonI parIkSA karIe." te vakhate jinadhamI deva che ke zrIjinadharma mahele je jaghanya-navIna dIkSita sAdhu hoya tenI parIkSA karIe, ane zivadharmamAMhe je dIrgha kALane mahAtapasvI hoya tenI parIkSA karIe, te uparathI sArA narasAnI samajaNa tarata paDaze." e. nizcaya karI te baMne pRthvItala upara AvyA. te vakhate mithilA nagarInA padyaratha rAjA rAja tyAgIne caMpAnagarIe zrIvAsupUjyasvAmI pAse jaI taratamAM ja dIkSA laIne pAchA vaLyA hatA, tene rastAmAM AvatA dekhIne prathama tenI ja Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ parIkSA karavA mATe aneka prakAranAM miSTAnna bhAta pANI sarasa banAvIne tene dekhADyAM. te sAdhu bhUkhyA tarasyA hatA, te paNa teNe te miSTAnnane asujhatAM jANuM lIdhAM nahIM. pitAnA paiyethI caLyA nahIM. pachI te dee eka raste kAMTA kAMkarA vidbhavya ane eka taraphanA rastA upara ghaNA nAnA nAnA deDakA vikUrcA te paNa te mahAtmA deDakA taraphanA mArgane choDIne je raste kAMTA kAMkarA hatA te rastethI cAlavA lAgyA. tene kAMTAne vege pagamAMthI lehInI dhAra cAlI jAya che, te paNa kSobha pAmyA nahIM. pachI trIjI parIkSAmAM te sAdhunI AgaLa devoe gIta nATaka karyo, strIonAM rUpa banAvIne kSebhavI joyA; te paNa te lobhANuM nahIM. pachI cothI parIkSA karavA mATe te deve nimittiyAnAM rUpa vikUvI sAdhunI pAse AvIne kahevA lAgyA ke--"mahAtman ! ame nimittazAstranA baLathI kahIe chIe ke tamAruM AyuSya hajI ghaNuM che, mATe hamaNA vanAvasthAe bhega bhegavI pachI vRddhAvasthAmAM cAritra laI tapa karajo.' te sAMbhaLI sAdhu belyA ke -"he siddhapurUSa! je mAruM AyuSya ghaNuM haze to huM ghaNA kALa paryata cAritra pALIza, tethI ghaNAM karmanI nirjarA thaze. vaLI hamaNuM laghuvayamAM tapa thaI zakaze, paraMtu jarA avasthA prApta thayA pachI kAMI vizeSa tapa thaI zake nahIM." evI te sAdhunI daDhatA joI deva harSa pAmI jinadharmanI prazaMsA karavA lAgyA. have te baMne dee AgaLa jatAM vanamAM ghaNuM kALathI tapa karatA, maTI jaTAvALA, ekAMta dhyAnamAM rahelA evA jamadagni nAmanA tApasane dIThA. tenI parIkSA karavAne arthe te be de, cakalA ane cakalInuM rUpa dhAraNa karI te trASinI dADhInA vALamAMhe mALe karIne rahyA. evAmAM cakale manuSyanI bhASAe cakalIne kahevA lAge ke-"huM himavaMta parvate jaI AvuM tyAM sudhI tuM ahIMyAM raheje." te vAta cakalIe na mAnI ane kahevA lAgI ke "tuM tyAM jaIne bIjI koI cakalI sAthe Asakta thaI jA te mArI zI sthiti thAya?" tyAre cakalo be ke-je pharI na AvuM te Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) mArA upara gAhatyA, srIhatyAdikanuM pApa che. ' ItyAdi vAtA kahI; paraMtu cakalIe kAMi mAnyuM nahIM ane kahevA lAgI ke-'jo tu kAi cakalI sAthe yArI kare teA A RSinuM jeTaluM pApa che te sarva pApa tArI upara paDe, evI rItanI pratijJA kare teA tane javA dauM.' , te vAta sAMbhaLatAM ja jamadagni tApasa rASe bharANA thakA dADhImUchamAM hAtha nAkhI beune pakaDIne pUchavA lAgyA ke- are ! huM kaThaNa tapa karIne pApAnA nAza karUM chuM tema chatAM tame mane pApI kahIne kema eTalAvA che ? ' te samaye cakalI melI ke- huM RSi ! tame kepa na karI ane ApaNuM zAstra juo. temAM kahyuM che ke aputrasya gatirnAsti, svarga nava ca naiva ca aa tasmAt putramukha hRSTavA, svarga gacchati mAnavA: / / 15 mATe aputrIAne gati nathI ane svarga paNu nathI, ane tame aputrIA che tethI tamArI gati kayAM che ? te vAta RSie satya mAnI lIdhI ane vicAryuM ke- kAika strI sAthe pANigrahaNa karIne putra utpanna karUM, ' pachI tapanA tyAga karIne keASTika nagare jitazatru rAjAne ghaNI putrIo che, evuM sAMbhaLI vicAravA lAgyA ke- cAla, tenI pAse jai huM eka kanyAnI yAcanA karUM. e rIte RSine calAyamAna thayelA joine je mithyAtvI deva hatA teNe zrAvakadharma aMgIkAra karyo ane ane svasthAne gayA. " have tApasa rAjA pAse kanyAnI yAcanA karavA gayA, tyAM rAjA AsanathI uThI sAme AvyeA. RSie kanyAnI mAgaNI karI eTale rAjAe tApasane kahyuM ke- mArI seA putrIo che; temAMthI je tamArI vAMchA kare tenA tame aMgIkAra karo. ' te sAMbhaLI RSi aMteramAM gayA. tihAM te kanyAe tene jaTAdhArI, dukhalA, bhIkha mAgIne khAvAvALA, dheALA kezavALA, asaMskArI zarIravALA dekhI thUMkavA lAgI, tethI te RSie rASita thaI potAnA tapane prabhAve te sarva kanyAone kUbaDI ane kurUpiNI karI dIdhI ane tyAMthI tarata pAcheA vaLyeA. tyAM AMgaNA AgaLa dhULamAM ramata karatI evI rAjAnI eka putrI dIThI. tene hAthamAM khIjerUM Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 10 ) laI Si kahevA lAgyA ke-"he reNukA ! te mujane vAche che ?" te vAre karIe bIjerA tarapha pitAne hAtha laMbAvyuM. te dekhI naSie jANyuM ke "A mane Icche che," ema vicArI tene upADI laI gaye. rAjAe paNa zApanA bhayathI bItA thakA eka hajAra gAya tathA dAsa dAsI sahita te kanyA RSine dIdhI. trASie bIjI so kanyAne potAnI sALIonA snehathI tapane baLe kUbaDApaNuM nivArI sArI karI. e rIte sarva tapasyA gumAvIne te kanyAne vanamAM pitAnA AzramamAM laI AvyuM. tyAM lAlanapAlana karyuM. vanavaya prApta thaye mahA svarUpavAna thayelI joI, eTale tenI sAthe agninI sAkhe pharI pANigrahaNa karyuM. RtukALe tene kahevA lAgyuM ke-" eka carU maMtra karI tene sAdhI ApuM ke jethI tane ghaNo ja rUDe e brAhmaNa putra thaze." te vakhate reNukAe kahyuM ke-maMtre karI be carU sAdhaje jethI eka brAhmaNaputra thAya ane bIje kSatriyaputra thAya; kemake kSatriya carU mArI bahena je hastinApura paraNuM che tene ApazuM." pachI RSie be carU maMtra sAdhIne strIne ApyA. te vAre reNukAe ciMtavyuM ke-"mAro putra kSatriya mahA zUravIra thAya te huM A jaMgalamAM rahevAthI chUTuM." evA hetuthI kSatriya carU pote khAI gaI ane brAhmaNa carU pitAnI bahenane mATe hastinApura kalya, te teNIe khAdhe. - have dhUlInA DhagalAmAM ramata karatI hatI mATe enuM nAma rikA pADI dIdhuM hatuM. tene rAma evA nAme putra thayo ane tenI bahenane kRtavIrya evA nAme putra che. evAmAM AtasAranA rege karI pIDita e eka vidyAdhare te Azrame AvyuM. te atisAranA vyAdhithI AkAzagAminI vidyA bhUlI gayo hate. tyAM te vidyAdharanI rAme ghaNuM auSadhAdika saMbaMdhI sArasaMbhALa karI, tethI te vidyAdhare harSavaMta thaIne rAmane parazu nAme vidyA ApI. tene rAme sAdhI lIdhI. tene ge te parazurAma evA nAme jagatamAM prasiddha thaye. pachI devAdhiSThita kuThAra praharaNa laIne te niraMtara pharavA lAgyuM. ke ekadA jamadagninI AjJA laIne reNukA pitAnI bahenane Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 1 ) maLavA mATe hastinApura gaI. tyAM reNukAne pitAnI sALI jANIne anaMtavIrya rAjA tenI hAMsI-mazkarI karavA lAge ane reNukAnuM ghaNuM suMdara rUpa jeI kAmAtura thaI niraMkuzapaNe reNukA sAthe viSaya sevavA lAgyo. tenA vegathI reNukAne eka putra thaye. jamadagni te putra sahita reNukAne pitAne Azrame teDI lAvyuM. tene putra sahita dIThI eTale parazurAme krodhamAM AvI parazue karI tarata pitAnI mAtA tathA bhAInAM mastake chedI nAkhyAM. te vAta sAMbhaLI anaMtavIrya rAjA krodhe bharANe thake senA sAthe jamadagninA Azrame jaI Azramane bALIne teDIkeDI nAkhyo ane sarva tApasane trAsa pamADyo. te tApane kakaLATa sAMbhaLI parazurAma tyAM AvyuM ane teNe anaMtavIryane mArI nAkhyo. pradhAnalekee te vAta sAMbhaLIne anaMtavIryanA putra kRtavIryane hastinApuranI gAdIe besADyo. teNe eka divasa potAnI mAtAnA mukhathI bApane mAryAnuM vera jANI Azrame jaI jamadagni RSine mArI nAkhyo. te vAta parazurAme sAMbhaLI eTale hastinApura AvIne kRtavIryane mArI pote rAjagAdIe beThe. te vakhata kRtavIryanI tArA nAme rANI sagarbhA hatI, te parazurAmanA bhayathI nAzIne vanamAM gaI. tenA upara ke tApase dayA ANune pitAnA AzramanA bheMyarAmAM chupAvI rAkhI. tihAM teNIe cauda svamasUcita putrane janma Apyo. tenuM nAma bhUmigRhamAM janmela hovAthI sulUma pADyuM. have parazurAme kSatriya upara reSa karI pharI pharI sAta vakhata ni:kSatriya pRthvI karI. jihAM kSatriya hAya tihAM parazurAmane kuhADe javalyamAna thAya. ekadA je sthAnake rANI chUpI rahelI che, te Azrame AvatAM parazurAmana kuhADo jAjavalyamAna thaye. te vakhate parazurAme tApasane pUchayuM ke-" IhAM kaI kSatriya che?" te vAre tApo bolyA ke-"gRhasthAvAsamAM ame sarva kSatriya hatA." te vAre tene RSio jANI cheDI dIdhA. parazurAme sarva kSatriyone mArIne temanI dADhAo laI eka thALa bharyo. ekadA parazurAme gupta rIte keI nimittiyAne pUchayuM ke- mArUM maraNa kevI rIte thaze ?" Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) tyAre nimittiyAe kahyu` ke- jenA dekhavAthI A dADhAo khIrarUpa thaze ane te khIrane siMhAsana upara besIne je jamaze, tenA hAthathI tArUM maraNa thaze. ' te vAta sAMbhaLI parazurAme eka dAnazALA maMDAvI tenI AgaLa eka siMhAsana racAvyuM ane dADhAonA thALa siMhAsana upara rakhAvyeA. evA avasare vaitADhya parvata upara meghanAda nAmanA vidyAdhare * pAtAnI putrInA vara kANu thaze ? ' te mATe kAI nimittiyAne pUchyuM, nimittiyAe ' subhUma vara thaze ' ema kahyuM tathA sarva hakIkata kahI saMbhaLAvI. te vAre te vidyAdhara peAtAnI putrIne laIne subhramavALe Azrame AvyA. tihAM peAtAnI putrI subhUmane paraNAvI ane pote paNa subhamanA sevaka thaine rahyo. ekadA subhUme potAnI mAtAne pUchyuM ke he mAtA ! pRthvI zuM ATalI ja che ? ' tyAre tene mAtAe kahyuM ke vatsa! pRthvI tA ghaNI che, temAMthI eka mAkhInI pAMkha jeTalI jagyAmAM A Azrama che, temAM ApaNe parazurAmanA bhayathI gupta rahyA chIe. ApaNI peAtAnI rAjabhUmi tA hastinApura che. ' ItyAdi sa vRttAMta kahI saMbhaLAvyA. te sAMbhaLI subhrama rASe bharANA satA bhoMyarAmAMthI ahAra nIkaLyeA ane meghanAda vidyAdhara sahita hastinApuramAM jihAM dAnazALA che tihAM gayA. tenI najara paDatAM ja kSatrInI dADhAnA samUha khIrarUpa thaI gayA. te tene jamavA lAgyA, te joI parazurAmanA rAkhelA brAhmaNA tene mAravA mATe DhADyA. temane meghanAda vidyAdhare trAsa pamADI mArI nAkhyA. parazurAma paNa te vAta sAMbhaLI tihAM AbyA ane subhUmane mAravA mATe parazu calAvyeA. te parazu subhUmanI draSTie paDatAM ja aMgArAnI mAphaka elavAI gayA ane subhUme parazurAmanI upara thALa ja upADIne pheMkayA, te thALa prITIne cakraratna thayuM. teNe parazurAmanuM mastaka chedI nAkhyu. pachI jema parazurAme sAta vAra ni:kSatriya pRthvI karI hatI tema parazurAmanA verI sume ekavIza vAra nihmaNI pRthvI karI. kA Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 13 ) paNa jANavAmAM Ave evA brAhmaNane jIvate rahevA dIdhuM nahIM. pachI cakaratnane baLe cha khaMDa pRthvI sAdhIne cakravartI thayo. prAMte lobhane vAhyo thake dhAtakIkhaMDanuM bharatakSetra sAdhavA mATe lavaNasamudramAM carmarata upara kaTaka caDAvIne cAlyA. vacamAM ja carmaratnanA adhichita sarva devoe carmaratra upADavAne badale paDatuM mUkyuM; tethI sarva sainya samudramAM bUDI gayuM. subhUma paNa samudramAM DUbI maraNa pAmI aneka jIvahiMsA vigerenA pAtakane ge karI sAtamI narake gaye. Iti jaMtughAta viSe bahapApaparigrahAsakta subUma cakInI kathA samApta. have bIjA praznane uttara eka gAthAe karI kahe che - tavasaMjamadANarao, payaIe bhaddao kipaaluuo| .. guruvayaNarao nicaM, mariuM devesu so jAi // 18 // bhAvArtha-je jIva tapa, saMyama ane dAnane viSe rakta hoya, prakRtie bhadrika pariNAmI hoya, kRpAla-dayAvaMta hoya, gurUnAM vacana upara niraMtara rakta haya, gurUnA kahyA pramANe cAlanAra hoya, te jIva marIne devalokamAM utpanna thAya. che 18 jema AnaMda zrAvake tapasyA karI zrAvakanI agIyAra pratimA AdarI, dAna daI, zrI mahAvIradevanAM vacanaupara niraMtara rakta, dayAvaMta, bhadrika pariNAmI thaI, avadhijJAna pAmI, devapadavI meLavI. e bIjA uttara AzrayI AnaMda zrAvakanI kathA kahe che - - vANijya nAmanA grAme jitazatru rAjA rAjya kare che. tyAM AnaMda nAme gRhastha rahe che. tene zivAnaMdA nAme strI che. tenA gharamAM bAra kroDa suvarNa che, daza hajAra gAyanuM eka gokuLa, evAM cAra gekuLa che. vaLI te gAmathI IzAna khUNe kellAga gAme AnaMda zrAvakanAM sagAMsaMbaMdhI ghaNAM vase che, Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 14 ) ekadA tihAM ghrutipalAza nAmanA vanane viSe zrImahAvIrasvAmI AvIne samAsaryAM. temane jitazatru rAjA ane AnaMda gRhasthAdi vAMDhavA mATe AvyA. zrIvIra bhagavAnanI dharmadezanA sAMbhaLIne Ana Mde zrAvakanAM khAra vrata aMgIkAra karyo. temAM pAMcamA parigrahaparimANuvratane viSe cAra kroDa suvaNaeN thApaNa tarIke rAkhavu, cAra kroDa vyAje Apavu ane cAra kroDa vyApAra mATe rAkhavuM ema sarva maLI khAra kroDa suvarNa, ane eka gAkulamAM daza hajAra gAya hAya tevAM cAra gAkuLa gAyAnAM rAkhyAM; temaja khetarA kheDavA mATe pAMcaze haLa meAkaLA rAkhyA, tathA pAMcaze zakaTa dezAMtara mAkalavA cAgya ane pAMcaze zakaTa gharanAM kAmakAja karavA ceAgya khetarAmAMthI dhAnya, kAi ane tRNAdi lAvavA mATe rAkhyAM. tathA jaLamArge paradeza javAne cAra vahANu ane cAra vahANu anya dezathI dhAnyAdi lAvavA mATe--e rIte ATha vahANu rAkhyAM, tathA snAna karI rAte vacce aMgalahaNa karavuM, uparAMta aMgalUNAMnA niyama karyAM, tathA nIlA jeThImadhanuM dAtaNu rAkhyuM tathA kSIrAmalaka phaLa TALI bIjA phaLanA niyama karyAM, tathA zatapAka ane sahasrapAka e be tela mana karavAne mAkaLA rAkhyA, bIjA telanA niyama karyAM, tathA zilArasa ane agaranA dhUpa TALI bIjA grUpane niyama karyo. jAIphala ane kamalinI e e jAtinAM phUla TALI bIjA puSpanA niyama karyA. kAnanAM AbharaNu tathA nAmAMkita mudrikA TALI bIjA AbhUSaNu rAkhavAnA niyama lIdhA. ATha pArI bharAya eTalA pANInA ghaDAthI snAna karavuM tathA gahUM nA caNunI pIThI karavI. e zveta paTakULa TALI khIjA vastranA niyama lIdheA. caMdana, agaru, kuMkuma-e traNa TALI bIjA vilepana karavAnA niyama lIdhA. maga pramukhanI khIcaDI tathA taMdulanI khIra temaja ujjavaLa khAMDathI bharelAM uMcA meMdAnAM ghaNA dhRtathI taLelAM evAM pakvAnna khAvAM, uparAMtane niyama lIdheA. drAkSAdika mIlI kASThapecA TALI bIjI paiyAnA niyama lIdheA. sugadhImaya mAzAlinA krUra TALI bIjA edananA niyama lIdhe. aDada ane maga TALI bIjA vidyaLanA niyama lIdheA, zaratkALa Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 15 ). saMbaMdhI gAyanAM dhRta TALI bIjA dhRtano niyama lIdhe. TUMbaka maMkI ane vanyuAnAM zAka TALI bIjAM zAkane niyama lIdhe. vaDa pUrNAdika TALI bIjAM dhAnya zAkane niyama lIdho. AkAzanuM pANI TALI bIjAM pANI pIvAne niyama lIdhe. elacI, lavIMga, kakala, kapUra, jAyaphaLa-e pAMca vastue karI saMskArita je taMbola te TALIne bIjAM taMbela khAvAno niyama lIdho. je kAMI prathamathI ja gharamAM vastu che, gharavakharI che te uparAMta parigraha vadhAravAno niyama karyo. e pAMcamA tathA sAtamA vrata saMbaMdhI vAta kahI, tema bIjA paNa sarva vratanA yathAyogya niyama laI zrImahAvIrane vAMdIne ghera AvyA. zivAnaMda strIe paNa zrImahAvIra pAse AvI AnaMdanI peThe ja zrAvakadharma aMgIkAra karyo. beu jaNAe cauda varSa paryata e rIte zrAvakadharma pALe. je kaI deva manamAM dveSa dharI caLAvavA Ave to paNa calAyamAna thAya nahIM evA daDha nizcayavALA thayA. pachI AnaMda zrAvakane pratimA ArAdhavAne mane ratha thaye, te vAre sarva kuTuMbanI AjJA laIne kellAga grAme paiSadhazALA karAvI. meTA putrane gharane bhAra zeMpI, sarva sajjanane jamADI, hakIkta kahIne piSadhazALAe jaI mahA tapa karate thake agIyAra pratimAnuM ArAdhana karavAmAM pravaryo. kahyuM che ke - - saMsa Aya sAmAyika pada parimA yama sajA vAraMma peja uddipa samaLamUtra ? : evI rIte pratimAnuM ArAdhana karatA thakA AnaMdanuM zarIra atyaMta durbaLa thaI gayuM. ekadA dharmajAgaraNa karatAM anazanane mane ratha upaje, te vAre saMleSaNa karI anazana lIdhuM. te pachI avadhijJAna utpanna thayuM. evAmAM zrI mahAvIrasvAmI AvI udyAna viSe samesaryA, te vakhate zrIautamasvAmI chaThThane pAraNe bhikSAne arthe nagaramAM gayA. annapANuM vahArIne pAchA vaLatAM kellAga grAma tarapha ghaNA lekane jatA dekhI gema Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAmIe pUchayuM ke-"A leke kyAM jAya che?" te vAre keIe javAba Ape ke- he mahArAja ! AnaMda zrAvake anazana karyuM che, temane vAMdavA jAya che. te sAMbhaLI zrIautamasvAmI paNa AnaMda zrAvakane vaMdAvavA mATe tihAM gayA. temane AvyA joIne AnaMda zrAvaka atyaMta harSa pAme thake kahevA lAge ke-he mahArAja! huM uThI zakato nathI, mATe tame TukaDA padhAre te ApanA pagane huM mArA mastake karI pharasuM." te sAMbhaLI zrIautamasvAmI TukaDA gayA te vAre AnaMda zrAvake tridhA zuddha karI mastaka page lagADIne vAMdyA ane pUchayuM ke "mahArAja ! gRhasthane avadhijJAna upaje ?" zrIgautamasvAmI bolyA ke- hA upaje." te vAre AnaMde kahyuM ke-"mane tamArA prasAdathI avadhijJAna upanyuM che, te keTaluM upanyuM che? te kahuM chuM-pUrva, dakSiNa ane pazcima dizAe lavaNasamudramAM pAMcaze cAjana paryata dekhuM chuM ane uttara dizAe himavata parvata paryata dekhuM chuM tathA uMcuM saidharmadevaleka sudhI ane nIcuM pahelI narakapRthvInA laluA narakAvAsA sudhI dekhuM chuM." te sAMbhaLI zrIgautamasvAmI belyA ke- gRhasthane eTaluM avadhijJAna upaje nahIM, mATe tame micchAmi dukkaDa ." AnaMde kahyuM ke- satya kahevAne micchAmi dukkaDa devAya nahIM." zrIautamasvAmIe kahyuM ke eTaluM avadhi gRhasthapaNe na upaje." tyAre AnaMde kahyuM ke tame ja micchAmi dukkaDaM . " te vAta sAMbhaLI zrIgautamasvAmI zaMkA pAmatA zrI mahAvIra pAse AvI bhAta pANI AvI pUchavA lAgyA ke-"he bhagavana! AnaMda zrAvaka micchAmi dukkaDe che ke huM dauM?" bhagavAne kahyuM ke "he gatama! tuM ja micchAmi dukakaDa de, kAraNa ke AnaMdane eTaluM ja avadhijJAna upanyuM che." tyAre zrIgautamasvAmIe AnaMda zrAvaka pAse AvIne micchAmi dukkaDaM dIdhuM ane AnaMdane khamALe. viza varSa paryata zrAvakadharma pALIne AnaMda zrAvaka pahele saudharmadevalokamAM arUNAbha vimAnamAM cAra palyopamane Aukhe devatApaNe upajyA. tihAMthI AvI mahAvideha kSetre manu dhyapaNe upajI cAritra laI mekSe jaze. bIjA praznanA uttara upara AnaMda zrAvakanI kathA samApta. T W T ; Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ) e rIte naraka svargapaNuM pAmavA AzrayI be praznanA uttara kA. have tiryaMca ane manuSyapaNuM pAmavA AzrayI be pRcchA karI che tene uttara be gAthAe karI kahe che. kajjhatthI jo sevai, mittaM kaje evi sNvyii| kUro gUDhamaIo, tiriUM so hoi mariUNaM // 19 // ajavamaddavajutto, akohaNo dosavajio mjjho| naya sAhuguNesu Thio, mariuM so mANuso hoi // 20 // bhAvArtha - je ke.) je kajajathI eTale pitAnA kAryane athIra thake mitranI sevA kare, te kArya (kavi keva ) kRteDapi eTale siddha thayA pachI mitrane (saMvayaI-eTale) vihaDeviDe e kUra pariNAmane dhaNuM hAya, gUDhamaIo eTale guDha mativALo hAya arthAt potAnA hRdayanI vAta koInI AgaLa kahe nahIM, te jIva marIne tiryaMca thAya. jema azokakumAre mAyAe karI mitradroha karyo tethI vimalavAhana kulagarano hAthI thaye. 19 che tathA Arjava eTale sarala cittavALe haya, mArdava eTale mAna rahita-nirahaMkArI hAya, akrodhI-kSamAvaMta hoya, doSavarjita eTale jIvaghAtAdi deSa rahita hoya, madhyastha-madhyasthavRttivALo hoya. "nayasAdhuguNeSu sthitaH" eTale supAtrane dAna deya, nyAyataMta hAya, mahAtmA sAdhunA guNano vakhANanAra hoya te jIva maraNa pAmIne manuSya thAya. jema sAgaracaMdra marIne pahelo kulagara vimalavAhana thayo. | 20 have e be pRcchA upara sAgaracaMdrazeTha ane azokadatanI maLI eka ja kathA kahe che;-mahAvideha kSetrane viSe aparAjitA nAmanI nagarImAM IzAnacaMdra rAjA rAjya kare che. tyAM caMdanadAsa nAmane zreSThI vase che. tene guNavaMta e sAgaracaMdra nAmano putra che. te sarala cittavAle, niraMtara dhamI ane nirmaLa AcAravALo Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) che. tene azadatta nAme mitra che, te mAyAvI, manamAM kapaTI ane prapaMcI che. ekadA vasaMtamAsa Ave che ke rAjAne Adeza thayo ke- Aje vasaMtakrIDA karavAne mATe sarva lekee vanamAM AvavuM." te vAta sAMbhaLIne sAgaracaMdra tathA azakadara e baMne vanamAM gayA, ane rAjA paNa parivAra sahita vanamAM Avyo. ema lAkhegame leka tyAM ekaThA thayA. sarva sthaLe gIta, gAna, nATaka, rUlaNAdi ketuka sarva leka karavA lAgyA. te avasare rakSaNa kare, rakSaNa kare," e kalakalATa zabda sAMbhaLe. te samaye sAgaracaMdra najIka hovAthI taravAra hAthamAM laIne tihAM gaye te carevaDe haraNa karAtI evI puNyabhadra zeThanI dIkarI priya darzanAne dayA mATe prArthanA karatI dIThI. tene sAgaracaMdra baLe karIne choDAvI. te vAta sAgaracaMdranA pitA caMdanadAse sAMbhaLI. putra ghera Avyo tyAre pitAe zikhAmaNa dIdhI ke-"he vatsa ! evuM uddhatapaNuM na karIe, kuLanI maryAdA pramANe baLa pheravIe, dravyane anusAra veza paherIe, kusaMgati paraharIe, moTAne vinaya karIe, vaDIlee kahelAM vacane sahana karIe te mahattva pAmIe, mATe tuM tAro je azakadatta mitra che tenI saMgati tajIne zrIjinadharmanuM pAlana kara." evI pitAnI zikhAmaNa sAMbhaLI sAgaracaMdra bolyo ke- he tAtajI ! jemAM lAja jAya tevI kriyA huM nahIM karuM." evA putranA vacanathI pitA ghaNe harSa pAmyo. have puNyabhadra zeThe paNa sAgaracaMdra kumArane upakAra jaNane pitAnI priyadarzanA nAmanI kanyA meTA mahotsavathI tene paraNAvI. baMnene vidhAtAe suMdara samAgama meLavyuM. kumarakumarI behu sukhapUrvaka rahe che. ekadA sAgaracaMdra grAmAMtare game tevAmAM azokadara mitrane ghera AvI mAyAe karI priyadarzanAne sneha dekhADato kahevA lAge ke--" Ave, ApaNe sneha saMbaMdha karIe." te vAta sAMbhaLatAM priyadarzanAne krodha upajo, tethI tene gharathI bahAra Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 19 ) kADhI mUkyo. bahAra nIkaLatAM rastAmAM sAgaracaMdra grAmAMtarathI Avate sAmo maLe. tene azokadare kahyuM ke tamArI strI mArI sAthe sneha karavA tatpara thaI hatI tene meM niSedhI che."te vAta sAMbhaLI sAgaracaMdre kahyuM ke uttama manuSya agya-aghaTIta kArya karavuM nahIM." pachI te ghera AvyA tyAre strInA mukhathI mitranuM sarva svarUpa jANyuM. teNe vicAryuM ke mArA pitAe kahyuM hatuM ke tArA mitra azakadattanI tuM sobata karIza nahIM, te vAta satya thaI." ema vicArI dharmakArya karavAne udyamavaMta thayo. pitAnI lakSmI sAta kSetre vAparavA lAgyo. anukrame strI-bhartAra baMne jaNa kALa karI jaMbudvipanA bharatakSetre dakSiNa khaDe gaMgA ane siMdhu beu nadInI vacce trIjA ArAne palyopamano AThame bhAga bAkI hato tyAre navaze dhanuSya pramANu zarIravALA yugaliyA thayA. tihAM kalpavRkSa manevAMchA pUrNa kare che. teo alpa kaSAyavALA thayA. mahemAhe beune ghaNe sneha tha. azokadara mitra paNa marIne tihAM ja cAra dAMtavALo hAthI thayA. te hAthIe bhamatAM bhamatAM ekadA A beu yugaliyAne dIThA, eTale pAchalA bhavanA snehanA vazathI behane suMDhathI upADIne pitAnI pITha upara caDAvI lIdhAM, tethI te yugaliyAnuM vimalavAhana evuM nAma prasiddha thayuM. Arjava guNanA pratApathI sAta kulagaramAM e prathama kulagara thayo ane azokadara mAyAe karI tiryaMca thayo. manuSya tathA tiryacapaNuM pAmavA AzrayI sAgaracaMdra tathA azakadattanI kathA samApta. have strI maraNa pAmIne kema purUSapaNuM pAme ane purUSa maraNa pAmIne strIpaNuM kema pAme? e be pRcchAne uttara be gAthAo : karIne kahe che - Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) saMtuTThA suviNIA, ajavajuttA ya jA thirA niccaM / saccaM jaMpai mahilA, sA puriso hoi mariUNaM // 21 // jo cavalo saThabhAvo, mAyAkavaDehiM vaMcae sayaNA / na ya kassaya vIsassai, so puriso mahilayA hoi // 22 // bhAvArtha-je strI satiSavAnuM hoya, rUDI vinIta hoya, sarala cittavALI hAya, sthira svabhAvavALI hoya, satya vacana belanArI hoya, te strI marIne purUSapaNuM pAme che 21 che je purUSa capaLasvabhAvI hoya, zaTha hoya, kadAgrahI hoya, mAyAkyuTa karI sagAMsaMbaMdhIne vaMce-Thage, vaLI koIne vizvAsa na kare, te purUSa maraNa pAmIne parabhave strI thAya che 22 che e beu uttara upara panna pazvinInI kathA kahe che svastimatI nAmanI nagarImAM nyAyasAra nAme rAjA rAjya kare che. te nagaramAM eka paddha nAme satyavAdI ane saMtoSI zeTha vase che. tenI strI padminI nAmanI mahA rUpavatI che, paraMtu karmanA yege mukhage karI pIDAtI thakI kAhala svaravALI che, asatyavAdI ane mAyAvI che. zeThe strIne mukharega maTADavA mATe ghaNA upacAra karyo, paNa kaI rIte phAyado thayo nahIM. ekadA te strI paTe karI bhattarane kahevA lAgI ke- he svAmI ! mane sAruM na thayuM mATe tame sukhe bIjI strI paraNe." tyAre zeThe kahyuM ke--mane parama sateSa che, mATe e vAta kahIza nahIM. " ektA zeTha junA udyAne dehacitAne arthe gayA tihAM meghanI vRSTithI nidhAna pragaTa thayuM hatuM te dekhI zeTha tihAMthI uThIne ghera jatA rahyA. te sthAnamAM najIkamAM koTavALa ubho hato, teNe nidhAna dIThuM ane rAjAne jaIne kahyuM ke- padma zeTha vanamAM nidhAna pragaTa thayeluM dekhI ghera jatA rahyA." rAjAe keTavAlane kahyuM ke-e zeTha pAchaLathI dhana levA gayA haze, mATe te pharI tihAM jaI chAnAmAne rahIne joI Ava." koTavAla pharI tihAM gayA, paNa Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) zeThane tihAM dIThA nahIM, tethI rAjAnI AgaLa AvIne kahyuM ke- "he svAmI ! zeTha kAMI nidhAna levA AvyA nathI." evuM sAMbhaLI rAjAe zeThane teDAvI pUchyuM ke--"tame nidhAna zA mATe na lIdhuM?" zeThe kahyuM ke-"he mahArAja ! mArI pAse akhUTa nidhAna che, to pachI bIjA nidhAnane huM zuM karuM ?" rAjAe pUchayuM ke-evuM kayuM nidhAna tamArI pAse che?" tyAre zeThe kahyuM ke--mArI pAse saMteSarUpa akSaya nidhAna che." te sAMbhaLI rAjA ghaNo ja khuzI thaye ane zeThane nirlobhI jANa nagarazeThanI padavI ApI. che ekadA prastAve udyAnamAM zrutakevaLI padhAryA. temane rAjA tathA pa zeTha vigere vAMdavA gayA. dharmadezanA sAMbhaLyA bAda zeThe gurUne pUchayuM ke-"he mahArAja ! mane atyaMta satya ane saMtoSa rUce che tenuM kAraNa zuM ? ane mArI strI mukharoge karI kAhala svaravALI thayela che tenuM paNa kAraNa zuM ? te mane kaho." evuM zeThanuM bolavuM sAMbhaLIne gurUe temane pAchalo bhava kahyo ke-e ja nagaramAM nAga nAme zeTha asatyavAdI, asaMtoSI a . mAyAvI raheto hato. tene nAgilA nAme strI hatI te mAyArahita tathA satya, saMteSane dhAraNa karanArI hatI. " ekadA nAga zeThane kaIka nAgamitra nAme mitra dezAMtara jato hato. tenI strI capala svabhAvavALI hatI, tenA bhayathI pitAnA putrane kahI nAga zeThanI strI nAgilAne sAkSI rAkhI pitAnuM suvarNa nAga zeThanI pAse thApaNa tarIke mUkayuM ane pote dezAMtara gayo. tihAM ghaNuM dhana upArjana karI pAchA pharatAM mArgamAM cora lekee dhADa pADI tene mArI nAkhe. te vAta tenI strI tathA putre sAMbhaLI eTale ghaNuM duHkhita thaI zeka karavA lAgyA. anukrame keTalAka divasa pachI te zeThanA putre potAnA pitAe mUkelI thApaNa nAga zeThanI pAse mAgI, te vAre zeTha nAkabUla thaye ane kahevA lAgyo ke mArI pAse tArA pitAe kAMI paNa thApaNa rAkhI nathI." Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( rara ) nAgamitranA putre rAjAnI AgaLa jaI te vAta kahI. rAjAe pUchayuM ke-"tArI pAse keI sAkSI che?" teNe kahyuM ke-"nAga zeThanI strI nAgilA sAkSI che." rAjAe prathama zeThane bolAvIne pUchyuM, paNa teNe kahyuM ke-"mArI pAse ene bApe kAMI thApaNa mUkI nathI." pachI rAjAe nAgilAne teDAvIne pUchyuM te vAre nAgilA vicAravA lAgI ke-eka bAju nadI ane bIjI bAju vAgha, e nyAya mAre mATe thaye che " kemake eka bAju bhara che ne bIjI bAju satya che. vaLI uttama strInI e rIta che ke bhartArane pratikUla ne thavuM ane bIjI rIte vicAruM chuM to satya vacana lopAI jAya che, te A bhave ane parabhave mahA duHkhanuM devAvALuM thAya che," ema ciMtavI chevaTa nakkI karyuM ke "sAcuM bolatAM je thavAnuM hoya te thAo. amRta pIvAthI maraNa thavAnuM nathI." ema vicArI kharekharI satya vAta rAjA AgaLa kahI dIdhI. te vacanathI rAjA ghaNe ja harSita thaye ane nAgazeThanI pAsethI nAgamitranA putrane thApaNa apAvIne tene cheDI dIdho ane tenI strIne uttama vastronI paherAmaNa ApI vidAya karI. nagaranI strIomAM nAgilA satya bolanAra tarIke prasida. pAmI. ekadA nAgazeThane ghera mA khamaNane pAraNe ke I muni AvyA, tene bhAvasahita phAsu annapANI baMnee vaherAvyAM, tethI beu jaNe zubha karma upArjana karyuM. anukrame Ayu pUrNa thaye chate maraNa pAmIne te nAgilAne jIva tuM pa zeThapaNe upajyA che, ane nAgazeTha maraNa pAmI kapaTane ge tArI padminI strI thaI che. jIbhathI kUDuM bolyo hato, tethI mukharega ane kAhala svara thaye che. e rIte pAchalo bhava sAMbhaLI vairAgya pAmI beu jaNa dIkSA laI meNe poMcyAM. jIbhe sAcuM belIe, rAga dveSa karI; uttamazuM saMgata kare, lAbhe jima sukhapUra vIrA nAma vidyAkSa | e pAMcamA ane chaThThA be uttara AzrayI parva pazvinInI kathA samApta. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) have sAtamI pRcchAne uttara eka gAthAe karI kahe che. assavasahapasuo, jo laMchai vaMdhiyaM pihu karai / so sabANavihINo, napuMsao hoi mariUNaM // 23 // bhAvArtha-je purUSa (assa ke) gheDA ane (vasaha ke.) vRSabha eTale baLada tathA bekaDA pramukha pazuone (laMI ke) lAM che, AMka devarAve, nAka vIMdhe, galakaMbala kApe, zrotra-kAna kApe, te jIva sarva manuSyamAMhe haNo-adhama jANu ane te marIne napuMsaka thAya che. 23 jema trAse aneka jIvanA avayava chedyA, tethI ghaNA bhava sudhI napuMsakapaNuM pAme. te trAsanI kathA nIce pramANe. vaNika grAme mitradeva nAme rAjA rAjya kare che. tene zrIdevI nAme paTTarANuM che. ekadA tihAM vaddhamAnasvAmI samosaryo. bAra parSadA maLI. dharmadezanA sAMbhaLIne sarva harSavaMta thayA. tihAM zrI mahAvIranA prathama ziSya ane sAta hAtha pramANa zarIravALA, akSaNamahANasI pramukha aneka labdhinA dhAraka zrIgautamasvAmI chaThThane pAraNe zrImahAvIranA AdezathI pAtrA paDilehIne vaNika grAme vaheravA mATe AvyA. tihAMthI vaherI pAchA vaLatAM mArgamAM ghaNa rAulajane vaTela ane AkarA baMdhane bAMdhela evo eka puruSa dITha. te kevo che? to ke jenAM kAna, nAka, hoTha, jIbha chedyAM che, jenuM dhULathI zarIra kharaDyuM che, ane tila tila jeTaluM tenA zarIranuM mAMsa chedI chedI tene khavarAve che. e dayAmaNe ane du:khI dekhI, e pApanuM phaLa che, ema jANa manamAM vairAgya ANune bhagavAna zrI mahAvIra pAse AvI IriyAvahi paDikkamI, bhAta pANI AvIne pUchavA lAgyA ke-"he bhagavan! kevA prakAranA azubha karmo karIne e puruSa e mahA duHkhI thaye che?" ema pUchavAthI bhagavAna bolyA ke-"he gautama sAMbhaLa. haOiNaura nagaramAM sunaMda rAjA rAjya kare che. gAmamAM gAyane besavA mATe lokoe eka mAMDa karAvela che. gAye, Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 24 ) bahAra jaMgalamAMthI tRNAdika carI pANI pIne sAMjanI vakhate te maMDapamAM AvI sukhe bese che. te gAmamAM koI bhIma nAme puruSa rahe che. tenI utpala nAme strI che. tene putra trAsa nAme che. te bAlapaNAthakI ja maDA duSTa, dhIra, nirdayI, pApI ane jIvane ghAta karanAro che. ekadA rAtrine vakhate sarva leka sUtA pachI te trAsa pitAnA hAthamAM kAtI laIne gAyanA mAMDavAmAM AvyA. tiDAM keTalIka gAnAM puMcha, kAna, nAka, Tha, jIbha, stana, uDADA, paga pramukha avayava chedI nAkhyA. evuM papa vAraMvAra karI pAMcaze varSanuM Ayu pUrNa karI maraNa pAmIne te bIjI narakane viSe nArakapaNe upaje. kahyuM che ke ghoDA balada samArIyA, kIdhA jIva viNAsa // - kuvidhA vAva te, pAme navanivAsa che ? te pachI te trAsano jIva narakanAM mahA aghora duHkha bhogavI tihAMthI nIkaLI A nagaramAM sumitra zeThanI subhadrA nAme vAMjhaNuM strIne ghera putrapaNe utpanna thayo che. tene janmatAMnI sAthe ukaraDA upara nAkhI dIdho hato. vaLI tihAMthI upADI lAvIne ujijhata evuM nAma dIdhuM che. te mATe thaye tyAre sumitra zeTha dhana upArjavA mATe ene sAthe laI pravahaNe caDyo. karmavaze saMvartaka pavanavaDe prahaNa bhAgyuM. tihAM sumitra zeTha devazaraNa thayA ane ujhita putra ghare AvyA. pitAnA maraNanI vAta saMbhaLAvI tethI subhadrA zeThANuM paNa zeka saMtApa karatI maraNa pAmI. pAchaLathI te cheka durAcArI ne pApiSTa thaye. te vAta sajajanee jANIne ene gharamAMthI kADhI mUkyo. te gAmamAM pharato chato sAte durbasana sevavA lAge ane sarva anarthanA mULarUpa che. te nagaramAM rAjAnI mAnItI mahArUpavaMta, kalAvAna, sarva dezonI bhASA jANanArI evI kAmadhvajA nAme vezyA che, tenI sAthe rAjAne ghaNo nesaMbaMdha che, tenA gharamAM praveza karato e ujijhatakumAra rAjAnA mANasoe dIThe. eTale tene bAMdhIne rAjA AgaLa lAvyA. tethI rAjAe enI viDaMbanA AvA prakAranI karelI che. evA prakAranI viDaMbanA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (25), karIne rAjA tene mArI nAkhaze. marIne pahelI narakane viSe te nArakapaNe upajaze. tyAMthI vI manuSyapaNuM pAmIne napuMsaka thaze. ema ghaNuM bhava paryata napuMsakapaNAnuM duHkha sahana karaze, ema jANuM nirlAchana karma kadApi na karavuM. e sAtamA praznanA uttara AzrayI trAsanI kathA jANavI. have AThamI pRcchAne pratyuttara eka gAthAo karIne mArei niyamaNo, paraloaM neva mantrae kiMci / aisaMkiliThakammo, appAUso bhave puriso // 24 // bhAvArtha -je nirdaya manathI jIvone mAre, svarga mokSa pramukha paralokane kiMcitmAtra paNa mAne nahIM, ane je jIva ati saMkilaSTa virUddha karmone Acare, te jIva parabhave alpAyuSyavALe thAya che 24 A hakIkta para daSTAMta kahe che ke-ujajayaNa nagarImAM samudradatta zeThanI bhAryA dhAriNe nAmanI durAcAriNI hatI. te yajJadatta nAmanA cAkaranI sAthe Asakta hovAthI kamakaranI sAthe maLIne pitAnA putra zivakumArane droha karavA ciMtavyuM. teNue sarvane marA vyAM ane chevaTe pote paNa maraNa pAmI. AgaLa ghaNuM bhAmAM apAyuM pAmI, mATe ahIMyAM zivakumAra ane yajJadattanI kathA kahe che - ujIyaNa nagarImAM samudradatta zeTha vase che. tene dhAriNI nAmanI strI che, zivakumAra nAme putra che ane yakSadatta nAme karmakara che. ekadA samudradatta zeThanA zarIramAM roga utpanna thaye tethI te maraNa pAme. pAchaLa tenA beTAe mRtakArya karyuM. karmane yuge dhAriNI pelA yajJadatta karmakaranI sAthe lubdha thaI. yauvanAvasthAmAM iMdriyone jItavI mahA durlabha che, temAM paNa kAmane jIta te vizeSa muzkela che. te vAta lokavirUddha jANIne zivakumAra tene vAre che paNa mAtA mAnatI nathI. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) ekadA dhAriNIe yajJadattane ekAMtamAM kahyuM ke-"mAre putra zivakumAra sAro nathI, tethI jema kumudinIne sUrya vinAza kare, kAMThAno jema nadIno pravAha nAza kare tathA vanano jema dAvAnala nAza kare tema zivakumAra ApaNo vinAza karaze; tethI pracchannapaNe ene mArI nAkhe joIe." te sAMbhaLI yajJadatte kahyuM ke e vAta yukta nathI, kemake tAro putra te mAro svAmI che. enI maherabAnIthI ApaNe beu sukhI chIe. vaLI svAmIdroha kare te mahA pApane hetu che." te sAMbhaLI dhAriNuM bolI ke-emAM zenuM pApa che? je e jIvate haze to ApaNuM sukhamAM aMtarAya karaze."ItyAdi vAte sAMbhaLI viSayAMdha yajJadatte paNa zivakumArane mAravAnuM kabUla karyuM. keI samaye paTe karI dhAriNIe potAnA putrane kahyuM ke-"he vatsa! kaI paNa hathiyAra dhAraNa karanAra purUSane vizvAsa karIza nahIM." bIje prastAve kumArane kahevA lAgI ke-gevALa leke ApaNA gokuLanI rakSA ruDI rIte karatA nathI, mATe tame baMne jaNa gAyanI rakSA karavA mATe jAo." te sAMbhaLI baMne jaNa hAthamAM hathiyAra laIne jaMgalamAM gayA. te baMne jaNa AgaLa pAchaLa cAle che, eka bIjAne vizvAsa karatA nathI. nIce utaratAM aMdhakAravALI jagyAmAM yajJadatte paDyuM kADhayuM, te pAchaLathI zivakumAre joyuM eTale te tyAMthI nAsIne gokuLamAM jato rahyo. tyAM jaI govALIyAone zikhAmaNa ApIne samajAvI rAkhyA. saMdhyA samaye gAyanA vADAmAM beu jaNa zayyA pAtharIne sUtA, evAmAM zivakumAre uThIne zagyAmAM khaDjha rAkhI uparathI DhAMkI mUkyuM ane pote gAyanA samUhamAM chAnAmAne jaIne besI gayo. eTalAmAM yajJadatte gupta rIte balga kADhIne zivakumAranI zagyA upara ghA karyo. te vakhate zivakumAre gAyonA samUhamAMthI nIkaLI chAne ghA karIne yajJadattane mArI nAkhyA ane mukhathI cera ! cAra!!" e kalakalATa zabda karatA gavALiyA ane zivakumAra kAMIka bahAra jaI pAchA AvIne bUma pADavA lAgyA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra7) ke-"yajJadattane cAre mArI nAkhe." e pramANe kAma karIne zivakumAra ghera Avyo. tene mAtAe pUchayuM ke-"yajJadatta kyAM che?" zivakumAre kahyuM ke-pAchaLa Ave che." ema kahI manamAM ciMtavana kare che ke mArI mAtAnAM karma te jUo kevAM bhayaMkara che? eNe putrane paNa mAravAnI tajavIja karI." ema vicArI pharI mAtAne kahevA lAgyuM ke-"huM rAtre jAge chuM, tethI hamaNAM nidrA Ave che." ema kahI suI rahyo. eTalAmAM tenI mAtAe kharza upara kIDIo caDatI dIThI, ane khaDjha kADhIne joyuM te lehIe kharaDAyeluM dIThuM, tethI vicAryuM ke- nizcaye yajJadattane ANe ja mAryo che." ema ciMtavIne te nisteja thaI gaI. pachI te ja khagavaDe teNIe potAnA putrane mAryo. te dhAvamAtAe dITho. teNe muzalathI dhAriNIne mArI. eTalAmAM maratI evI dhAriNIe capeTAvaDe dhAvamAtAnA marmasthAnamAM prahAra karyo tethI te paNa maraNa pAmI. ema nirdayapaNe mAMhomAMhe droha karI teo sarva maraNa pAmyAM. te sarva che te bhAvamAM paNa pApe karI alpAyuSyavALAM thayAM ane Avate bhave mahAduHkhI thaze, mATe jIvavadha na karavo. kahyuM che ke - jIvavadhe pApa ja kare, ANe hiye kubuddhi bhArIkarmA jIva je, te kima pAme siddhi // 1 // e AThamA praznanA uttaramAM zivakumAra yajJadattanI kathA kahI. have navamI pRcchAne uttara eka gAthAe karI kahe che. mArei jo na jIve, dayAvaro abhayadANasaMtuTho // dIhAU so puriso, goyama bhaNio na saMdeho // 25 // bhAvArtha -je purUSa jIvane na mAre, dayAvaMta haya, je abhayadAna daIne haiyAmAhe saMtuSTa thAya, harSa ANe, te jIva Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) dIrdhAyuvALe thAya, Avate bhave ghaNuM jIve, saMpUrNa AyuSyavAna thAya. he gautama ! e vAtamAM koI paNa saMdeha nathI. je 25 che jema rAjagRhI nagarIe maNikAra zeThane putra dAmanaka nAme hatuM, te ekale ghaNI vakhata maraNasaMkaTathI uga, moTI addhine dhaNI tha, dIrdhAyuSyavALe thayo. ahIM tenI kathA jANavI. te prathama bAra parvonI kathAmAM chapAI gayelI che tethI bIjI kathA kahe che. eka jASIvara vanamAM tapasyA karatA hatA evAmAM eka AheDIe trAsa pamADelA mRgalAM temanI AgaLa thaIne nAsI gayA. pAchaLathI AheDIe AvI kaSIzvarane pUchayuM ke-"mRgalAM kyAM gayAM ?" te samaye RSie dayAthI A pramANe kahyuM keyatyayati na tadUte, yA te sa pathati eTale je cakSu dekhe che te cakSu kAMI bolatI nathI, ane je jIbha le che te jIbha kAMI dekhAtI nathI. kahyuM che ke dekhe te bole nahIM, bole te navi AMkha / AheDI mRgalAM kihAM, dhanuSyabANa savilAkha // 1 // ema sAMbhaLI te AhaDI jato rahyo. e dayAvAna SinI kathA navamAM praznanA uttara upara kahI. have dazamI ane agIyAramI pRcchAnA uttara be gAthAe karIne kahe che - dei na niyasaMsattaM, dinnaM hArei vArae dittaM / eehiM kamme hiM, bhogehiM vivajio hoi // 26 // sayaNAsaNavatthaM vA, bhattaM pattaM ca pANiyaM vAvi / diyA he tudo, joma maLI na ho 27 bhAvArtha-je ApaNu pAse chatI vastu hoya te paNa nA Ape, tathA dIdhA pachI saMtApa kare, anya keI Apato hoya Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) tene detAM vAre, eve karmo karI jIva bhegavivarjita eTale bhegarahita thAya. jema dhanasAra zeTha chAsaTha keDI dravyano dhaNI hevA chatAM atyaMta kRpaNa hatuM tethI bhegarahita thayo che rada che . tathA je purUSa zayana, pATa, saMthAra, Asana, pATale, pachaNuM, kAMbale, vastra, bhAta, pANI je mahAtmAne devA gya vastu te hRdayanI vAsanAo karI saMtuSTa thake Ape te purUSa he gautama! bhegavaMta sukhI thAya che ra7 che jema dhanasAra zeTha supAtre dAna ApI bhega saMbaMdhI sukha pAme tema aneka cha pAme che. vInataDI sAmI suNo, tapa japa kriyA na kIdha // rAte pati ja, parva nidhi che ? / padAghakSarevItarAganAma zreyArtha. have te zeThanI kathA kahe che - mathurA nagarIe dhanasAra zeTha vase che, te chAsaTha keDI dravyano adhipati che, paraMtu mahA kRpaNa che. eka damaDI paNa dharmane arthe ApatuM nathI. daravAjA AgaLa kaI bhikSAcarane dekhe te tenI upara roSa kare, je koI AvIne mAge to tenI upara rIsa kare, yAcakane dekhe ke sthAna thakI uDI jAya. dharmane arthe dhana ApavAnI vAta karanAra pAse paNa Ave nahIM. potAnA gharamAM keinA dekhatAM sArI rasoI paNa jame nahIM. pUruM khAya paNa nahIM. te nagaramAM kaI bhUkhyA mANasa dhanasAra zeThanuM nAma paNa jamyA vinA le nahIM. te evuM vicAre ke enuM nAma lezuM to Aje anna paNa maLaze nahIM. have te dhanamAMthI trIjo bhAga bAvIza koDa dravya dharatImAM dATI rAkheluM hatuM eTale pRthvIgata kareluM hatuM, tene eka divasa kADhIne jotAM koyalA jevuM dIThuM. te joI zeThane mUcha AvI Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 30 ) javAthI dharatI upara paDI gayA. gheADI vAra pachI saceta thayA eTalAmAM vaLI kAike AvI kahyuM ke- zeThajI ! ApanAM bAvIza kroDanA mAlathI bharelAM vahANa DUbI gayA. vaLI trIjA kAIke AvIne kahyuM ke--'amuka sthaLe ApaNA mAlanAM gADAM cAree lUTI lIdhAM. A pramANe sarva dravya nAza pAmyAnI vAtA sAMbhaLI zeTha zUnya thaI gayA. rAtridivasa zaheramAM bhasyA kare, leAkeA tenI hAMsI karyA kare. , ekadA daza lAkha bhAMDa lai pravaheNa bharI pAte vahANamAM besI dezAMtara bhaNI cAlyA, tyAM paNa ka yAge samudramAM gAjavIja ane varSAda thayA. teAphAnathI pravahaNa bhAMgI gayuM. pATIyuM hAthamAM AvyuM. tenI madadathI kAMThe AvyeA. tyAMthI rajhaLatA ghera AvI pahecyA. manamAM ciMtavavA lAgyA ke'huM dravya pAmyA hatA paraMtu kAI vakhata supAtrane dAna dIdhuM nahIM, zvetAne paNa vAryA, mArI lakSmI parApakArAdi kAi paNa sukRtamAM kAma AvI nahIM. zAstramAM lakSmInI traNa gati kahI che. dAnaM bhogo nAzastisro, gatayo bhavaMti vittasya / yo na dadAti na bhuMkte, tasya tRtIyA gatirbhavati // 1 // ', upara kahelI dAna, bhAga ane nAza e traNa gatimAMthI mArI lakSmInI tA mAtra eka trIjI gati ja thai eTale nAzapaNuM ja pAmI.' " ekadA vanamAM kevaLI bhagavAn sameAso, temane zeDa vAMdavA gayA. vAMdIne pachI pUchyuM ke-- he bhagavan ! huM kevA karmAMnA udayathI kRpaNa thayA ? tathA mArI lakSmI sajatI rahI tenuM zuM kAraNa ? ' te samaye gurU kahevA lAgyA ke-- huM zeTha! dhAtakIkhaMDanA bharatakSetramAM eka gAme be bhAi mATI RddhinA dhaNI hatA. temAM mATA bhAi tA sarata cittavALA, udAra, gaMbhIra hatA, ane bIjo nAnA bhAI raudra pariNAmI ne kRpaNa hatA. te moTA bha!ine paNa dAnAdika ApatAM vAratA hatA, tathApi te tA dAna avazya ApyA ja karatA hatA. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - (31 ) ema karatAM meTA bhAInI lakSmI divasedivase vRddhi pAmavA lAgI. nAno bhAI te joyA kare paraMtu koIne pAI paNa Ape nahIM, tethI ulaTI tenI lakSmI khUTavA lAgI. te trAddhi levA mATe moTA bhAI sAthe kalaha karavA lAgyo. te kalahanA vegathI ekadA. moTA bhAIe gurUnI dezanA sAMbhaLI vairAgya pAmI dIkSA lIdhI. kALa karIne te pahele deva ke devapaNe upa. nA bhAI kRpaNa chatAM nidhana thayuM. leke niMdA thake tApasI dIkSA laI ajJAna tapa karI asurakumAra devAmAM jaI upa. tihAMthI AvI ahIMyAM tuM dhanasAra nAme zeTha thayo che ane huM moTo bhAI devakathI evI tAmalisI nagarIe eka vyavahArIAne ghera putrapaNe upa ane tihAM dIkSA laI karma kSaya karI kevaLajJAna pAsa karIne huM hamaNuM ahIM Avyo chuM." te sAMbhaLI zeTha potAnA pAchaLa bhavana bhAI jANune harSavaMta thaye. pachI gurUe kahyuM ke te dAna na dIdhuM tethI aMtarAya karma upAjya tathA dAna detAne vAryA tethI dhana sarva kSaya thaI gayuM." ityAdi vAta sAMbhaLI dhanasAra zeThe e niyama lIdhe ke-"havethI huM jeTaluM dhana upArjana karyuM temAMthI cothA bhAga dharmakAryamAM vAparIza, evI jyAM sudhI jIvuM tyAMsudhIne mATe pratijJA karuM chuM tathA pArakA doSa na boluM." ema kahI zrAvakadharma aMgIkAra karyo ane kevaLIbhagavAnanI sAthe pAchalA bhavane aparAdha amA. have zeTha tAmalimI nagarIe jaI vyApAra karavA lAgyuM. tihAM lakSmI upArjana karI temAMthI ghaNuM lakSmI dharma arthe sAta kSetre kharacavA lAgyA. aSTamI caturdazIe pisaha karavA lAgyA ane pAraNe supAtrane dAna ApavA lAgyo. ektA prastAve zeTha zUnya gharamAM pasaha laI kAusagga dhyAne rahyA che tyAM koI vyaMtara deva kepa karI sarpanuM rUpa karI zeThane Do. eka divasa paryata zeTha pratimAe rahyA, tyAM sudhI vyaMtara deve aneka prakAranA upasarga karyo, paNa zeTha kSobha pAmyA nahIM. evI zeThanI sthiratA joI vyaMtara saMtuSTa thaIne belyo keje mAge te huM ApuM." zeThe kAMI mAgyuM nahIM, te paNa Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 32 ) byatare kahyuM ke- tame phrI mathurA nagarIe jAe tyAM tamArA bhUmimAM dATelA khAvIza kroDa sAlaiyA je kAyalA thaI gayA hatA te tamArA puNyane ceAge seAnaiyA thaze. ' pachI zeThe mathurAmAM AvI nidhAna ughADI joyu tA pUrve je kAyalA dIThA hatA tene badale sAnaiyA ja dIDA; temaja jaLamArganAM vahANeA paNa pANInI tANathI kyAMka kharAbe caDI gayelAM hatAM te paNa kuzaLatAe pAchA AvyAM. ema sarva sthaLethI pharI vakhata paNa chAsaTha kATI dravya ekaThuM thayuM. temAMthI dAna detA thakA bhAga bhAgavavA lAgyA, ghaNAM jinaprAsAda karAvyAM. ema sAte kSetre sArI rIte dhana vAvarIne rUDI dharma saMbaMdhI kIrtti upArjana karI. aMte putrane gharane bhAra soMpI anazana lai pahele devaaAke arUNAbha vimAne cAra palyApamane AuSe devapaNe upanyA. tihAMthI cyavI mahAvideha kSetre manuSyapaNuM pAmI dIkSA lai mAkSe jaze. agIArasI pRcchAnA uttaramAM dhanasAra zeThanI kathA samApta. have bAramI ane teramI pRcchAnA uttara e gAthAe karI kahe che. guru deva ya sAhUNaM, viNayaparo saMtadaMsaNIo a / na ya bhai kiMpi kaDuaM, so puriso jAyae suhio ||28|| aguNovi viocciya, niMdai rAgI tavassiNo dhIro / mANI viDaMbao jo, so jAyai duhio puriso // 29 // * bhAvAH--je purUSa peAtAnA guru, deva ane sAdhu mahAtmAnA vinaya karavAmAM tatpara hAya, jenuM darzana zAMta mudrAvALuM hAya-eTale zAMta mudrA hAya ane kAIne kaTu vacana na kahe, eTale koinAM marmayukta, niMdAyukta tathA aNugamatAM virUddha vacana na eTale, te purUSa saubhAgyavaMta hAya ! 28 5 tathA je purUSa nirguNa heAya eTale guNurahita thakA paNa gaei eTale garvitaahaMkArI hAya, ane guNavaMta dhairyavAna evA tapasvInI niMdA karatA hAya tathA je mAnI eTale jAtimaDhanA karanAra, ahaMkArI Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 33 ) ane jinazAsana viDaMbaka hoya, te purUSa durbhAgI thAya che 29 che jema rAjadevane bhAI bheja deva evA pApanA bhege durbhAgI thaye; mATe e baMne praznanA uttara upara rAjadeva ane bhejadeva nAmanA be bhAInI kathA kahe che. adhyA nagarIe semacaMdra rAjA semya prakRtivALe che. te nagaramAM devapALa nAme zeTha rahe che. tene devanI nAme strI ane rAjadeva ane bhejadeva e nAme be putra che. temAM meTabhAI sarva keIne gamate subhAgI che. teNe AThame varSe sarva kaLAe zIkhI lIdhI, aneka zAstra bharyo ane vanaviya pAme thake keIka vyavahArIe AvIne svayaMvarakanyA ApI tenuM pANigrahaNa karAvyuM. te koI paNa sthaLe jaIne koIpaNa cIjane vyApAra kare te tyAM avazya lAbha prApta thAya. te putra rAjAne paNa ghaNe mAnIte thayo. bIje nA bhAI bhejadeva che, te janmathI ja durbhAgI che. te jyAre vanAvasthA pAme tyAre tenA pitAe ghaNuM zekIAo pAse kanyAnI mAgaNI karI, paNa ene ApavAnI keIe IcchA batAvI nahIM. te vAre zeThe kaI eka daridrIne pAMcaso sonaiyA ApIne tenI kanyA paraNAvavAnuM TharAvyuM. te kanyAnA bApe seneyAnA lebhathI kanyA devAnI hA kahI, paraMtu kanyA kahevA lAgI ke- huM agnimAM praveza karavAnuM kabUla karIza paNa e bhogIne paraNIza nahIM." e haTha laI beThI. ema thavAthI vezyAne dhana ApIne tene ghera javA mAMDayuM. tyAM vezyA paNa evuM ciMtavavA lAgI ke "jema tema karIne A ahIMyAMthI cAlyA jAya te sArUM." te kaI vepAra karI Ave te temAM paNa avazya nukazAna ja thAya. pUruM nANuM thavuM paNa muzkela thaI paDe. evI rIte jo ke te beu sagA bhAI che, te paNa AMtaruM ghaNuM che. ekadA ke jJAnI gurU vanamAM samavasaryA. zeThajI beu putrane sAthe teDIne temane vAMcavA mATe gayA. temane vAMdI dharmadezanA Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 34 ). sAMbhaLyA pachI zeThe pUchyuM ke -"he bhagavan! mArA be putramAMthI eka mahAsubhAgI ane bIje mahAdurbhAgI thaye che, te kayA kayA karmane yoge thayA haze? " te samaye gurU bolyA ke -"he devapAla! saMsAramAM sarva che potapotAnAM karelAM zubhAzubha karmane ja bhagave che, mATe tArA putranuM vRttAMta kahuM te sAMbhaLa." A ja nagaramAM A bhavathI trIje bhave eka guNadhara ane bIje mAnadhara evA nAme be vANIo rahetA hatA. temAM guNadhara deva, gurU ane sAdhune viSe vinIta tema ja upazAMta cittavALo ne akrodhI hate. keIne kaTu vacana paNa kahe nahIM jyAre bIje mAnadhara mahAnirguNI, ahaMkArI ane sAdhunI tathA dharmavaMta purUSanI niMdA karanAro hate. mahApurUSanI hAMsI karIne kaThina karma upArjana karato hato. ekadA eka sAdhue varSAkALe mAsakhamaNane tapa karyo. te tapanA baLathI AkarSAIne deve paNa tenI sevA karavA lAgyA. te dekhIne mAnadhara tenI niMdA karate kahevA lAgyo ke--"are! A pAkhaMDI-mAyAvI lekene ThagavA mATe ja tapasyA kare che ane meTAI pAmavAne arthe ja kaSTa sahana kare che." ema niMdA karatAM tene eka devatAe vAryo, te paNa niMdA karato aTakyo nahIM. tyAre devatAe krodha ANuM capeTe mAryo tethI te maraNa pAmIne pahelI narake gayA. maTe guNadhara nAmano vaNika marIne devatA thayA. have mAnadhara narakathI nIkaLIne bhAjadeva nAme tamAre ghera putrapaNe AvI upa che. te pUrvakRta karmane vege durbhAgI thayo che ane guNadhara pahelA devalokathI cavIne tamAre ghera rAjadeva nAme putra thayA che, te sukRtane bhege subhAgI thayo che." evI gurUnI vANuM sAMbhaLI baMne bhAIne jAtismaraNa jJAna uparyuM, tethI pUrvabhava dIThA. te vAre bhejadeve pitAnI niMdA karI keTalAeka karma kSaya karyA, ane baMne bhAI tathA tenA pitAe traNe jaNe maLI kevaLInI pAsethI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (35) zrAvakadharma aMgIkAra karyo. anukrame beu putra dIkSA laI cAritradharma pALI Ayu pUrNa thaye devalekamAM gayA. trIje bhave mekSe jaze. che dehe che guNa bole niMde nahIM, te bhAgI heta; avaguNa bele parataNuM, dehaga te pAmata che 1 / che Iti rAjadeva bhejadeva kathA. che have cAdamI ane pannaramI pRcchAnA uttara be gAthAe jo paDhai suNai ciMtai, anaM pADhei dei uveso| suagurubhattijuttI, mariuM so hoi mehAvI // 30 // tavanANaguNasamiddhaM, avamannai kira na yANai eso / so mariUNa ahanno, dummeho jAyae puriso // 31 // bhAvArtha -je purUSa jJAna bhaNe, jJAna sAMbhaLe, tene artha manamAM ciMtave, tathA (anna pAI ke.) anerA bIjA purUSane jJAna bhaNAve, temane dharmopadeza Ape ane je purUSa siddhAMtanI tathA saddagurUnI bhakti karI sahita hAya, eTale siddhAMtanI, rUDA gurUnI bhakti kare te purUSa marIne medhAvI eTale buddhimAna, catura, DAhyo, vicakSaNa thAya. jema matisAgarane putra subuddhi pradhAna buddhivALe thaye tema che 30 che tathA je tapasvI, jJAnavaMta, guNavaMta purUSa hoya tenI je purUSa avagaNanA kare, mukhathI ema kahe ke emAM kAMI nathI, emAM ze mAla che? e kAMI paNa jANatA nathI, mUrkha che ema avagaNanA kare te purUSa aho eTale adhanya arthAt abhAgyavAna, duSTa, pApiSTa, dumeha eTale dubuddhivALe eTale buddhirahita thAya. jema subuddhi pradhAnane nAno bhAI duSTa buddhivaDe duHkhI thaye tema che 31 che have be pRcchAnI upara subuddhi durbuddhinI kathA kahe che. Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 36) kSitipratiSThita nagare caMdrayazA nAme rAjA rAjya kare che. tene mahisAgara nAme pradhAna che. tene subuddhi nAme putra thayo. te nAnapaNamAM bhaNya ane prajJAnA baLe karI sarva kaLAo zIkhyo. vaLI te cAra prakAranI buddhine jANa thaye. have te pradhAnane bIje putra thayo. te bhaNavA yogya che eTale nizALe bhaNavA mokalyA. tene bhaNAvavA mATe cAra mAsa paryata paMDite udyama karyo, paNa jema kheDuta ukhara bhUmimAM bIja vAve te niSphaLa thAya, tema e putra guNavaMta ne buddhivaMta na hovAthI bhaNAvanAra paMDitane udyama sarva niSphaLa thaye; tethI janasamUhe e putranuM dabuddhi evuM nAma pADyuM. evAmAM te ja gAmanA rahenAra kaI dhanna nAmane zeTha vyavahArIo che. tene eka jAvaDa, bIje bAhaDa, trIjo bhAvaDa ane cothe sAvaDa evA nAme cAra putra che. te cArene paraNAvyA che. eTalAmAM dhanno zeTha rege pIDANe. te vAre potAnA cAre putrane bolAvI zikhAmaNa devA lAgyo ke- he putra ! tame cAre jaNa mAMhomAMhe sneha rAkhIne bheLA raheje, potAnI strIonAM vacana sAMbhaLI jUdA thaze nahIM. kahyuM che ke / vo strIne vacane jAye sneha, strIne vacane jAye deha / strIne vacane bAMdhava laDe, ekaThA rahe to gUaDa caDe // 1 // evI vAta tame karazo nahIM. kyAreya paNa kalaha karI eka bIjAthI judA paDaze nahIM. jUdA paDavAthI lokamAM hAMsI thaze. ema karatAM je kadApi jUdA thAo te tame cArene mATe judAM jUdAM cAra vidhAna ApaNA gharanA cAre khUNAmAM cArenA nAmathI aMkti meM dATI rAkhyA che te leje." evI vAta pitAnA mukhathI sAMbhaLIne putro belyA ke--"he tAta ! jema tame kaho cho temaja ame karIzuM.' pachI pitAne samAdhimaraNa thayuM. tenuM mUtakArya karI cAre Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 37 ). bhAI nehapUrvaka ekaThA rahyA. anukrame cAre bhAIone saMtAnanI prApti thaI. te vAre strIo vaDhavA lAgI ne potapotAnA svAmIne kahevA lAgI ke--have jUdA thAo". te vakhate cAre bhAIe maLI cAre nidhAna kADhayAM. temAM pahelA moTA bhAInA nidhAnamAMthI keza nIkaLyA, bIjAnA nidhAnamAMthI mATI nIkaLI, trIjAnA nidhAnamAMthI cepaDA tathA kAgaLIyA nIkaLyA ane cothAnA nidhAnamAMthI sonuM tathA ratna nIkaLyAM; tethI te nA bhAI harSavaMta thaye ane traNa bhAI duHkhI thayA thakA kahevA lAgyA ke-"pitAe ApaNuM sAthe vaira rAkhyuM. mAtra eka nAno putra priya hovAthI tene ja sarva lakSmI ApI dIdhI; paraMtu rItasara te ApaNe cAre bhAIoe maLI te lakSmI vaheMcI levI joIe." te vakhate nAno bhAI kahevA lAgyuM ke mane. pitAe je nidhAna ApyuM che temAMthI huM keIne bhAga ApIza nahIM. " ema mahemaNe rAtridivasa kalaha karavA lAgyA. keInuM vacana koI mAne nahIM ema thayuM. - pachI traNe bhAIoe rAjAnA pradhAna AgaLa jaIne pitAnI vAta kahI, paraMtu pradhAnathI tene nyAya thaI zake nahIM tethI te aphasamAM paDyo. evAmAM pradhAnane putra subuddhi tyAM Avyo, tenI AgaLa te cAre nidhAnane saMbaMdha traNa jaNAe kahI saMbhalAvyuM. subuddhie kahyuM ke-rAjAne Adeza hoya te huM tamAre kalaha bhAMgI nAkhuM." rAjAe Adeza Ape eTale subuddhie temane ekAMtamAM laI jaI vAta kahI ke tamAro pitA ghaNo catura hatA. teNe cAre bhAIne lAkha lAkha TakA ApavA TharAvyA che. teNe moTA bhAInA nidhAnamAM keza rAkhyA che mATe ghaDA, gAya, bheMza, uMTa Adi je capadarUpa dhana che te ene ApyuM che, ane bIjAnA nidhAnamAM mATI nIkaLI che, mATe tene khetara tathA dharatIrUpa dhana ApyuM che, tathA trIjAnA nidhAnamAM kAgaLa cepaDA che mATe vyAje ApeluM nANuM ane khatapatra vigere sarva laheNuM je leke upara che terUpa dhana tene ApyuM che, ane cothAne senuM tathA ratna je gharamAM che terUpa dhana ApyuM che. te sAMbhaLI cAre jaNe maLI hisAba tapAsI je te te cArene sarakhe hisse lAkha lAkha TakAnI vaheMcaNa Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 38 ) karI ApelI jovAmAM AvI. te joI cAre jaNe jaI rAjAnI AgaLa kahyuM ke-"he svAmina ! subuddhie rUDI buddhivaDe amArA jhagaDAno niveDe karI Ape che. te sAMbhaLI rAjA khuzI thayA ane subuddhi lekamAM prasiddha thaye. bIjo putra te lekamAM hAMsInuM pAtra theye thake niMdA pAmate kubuddhio kahevAte prasiddhine pAme. evAmAM kaI jJAnI gurU te vananA udyAnamAM AvyA. temane rAjA tathA pradhAna potAnA putra sahita temaja anya jane paNa vAMdavA gayA. vAMdI dharmopadeza sAMbhaLyA pachI pradhAne subuddhi ane dubuddhi nAme beu putra saMbaMdhI vAta pUchavAthI gurU kahevA lAgyA ke-"he pradhAna ! e ja nagaramAM eka vimala ane bIjo acala nAme be vANIyA rahetA hatA, paraMtu beunA svabhAva jUdA hatA. temAM vimale dIkSA lIdhI, deva, gurU, siddhAMtanI bhakti karI, siddhAMta bhaye, tenA artha vicAra jANyA, bIjA sAdhuone paNa bhaNavyA, chevaTa AcArya pada pAme ane ghaNA ane dharmopadeza daI pitAnuM AyuSya pUrNa karI bIje devalAke deva thaye. bIje acala vANI je tapasvI, jJAnI ane dharmavaMta hoya tenI niMdA kare ane kahe ke- e sAdhu zuM jANe che? " ema sarva keInI avajJA karato hato, te pApanA udaye marIne bIjI narake gaye. have vimalane jIva devalethI AvIne tAre subuddhi nAme putra thaye ane acalane jIva narakathI nIkaLI pUrve AcarelI niMdAne bhege tAre dubuddhi nAme putra thaye che. te hajI paNa saMsAramAM ghaNe rajhaLaze. " ItyAdi. pUrvabhavanI vAta sAMbhaLI subuddhie zrAvakadharma aMgIkAra karyo. vaLI keTalAeka divasa pachI dIkSA paNa lIdhI, siddhAMta bhaNe, cAritra pALI pAMcame brahmadevaleke devapaNe utpanna thayA. anukrame meze paNa jaze, Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 39 ) che deho bhaNe bhaNAve jJAna je, thAye nirmala buddhi deva gurU bhakti kare, anukrame pAme siddhi che 1 | Iti subuddhidabuddhikathA samAsA. have seLamI ane sattaramI pRcchAnA uttara be gAthAe karI kahe che. jo puNa gurujaNasevI, dhammAdhammAi jANiUM mahai / suyadeva ya gurubhatto, mariU so paMDio hoi // 32 // mArei khAi pIyai, kiMvA paDhieNa kiMca dhammeNa / eaMciya ciMtaMto, mariU so kAhalo hoi // 33 // bhAvArtha-je purUSa gurUjana eTale vaDIlanI sevA-bhakti karavAmAM tatpara hoya, dharmAdharma eTale puNya-pApane vicAra jANavAnI vAMchA kare, tathA je kRta-siddhAMtane ane devagurUne bhakta hoya te kuzaLa purUSa marIne paMDita thAya che 32 che tathA je purUSa aneka jIvone mAre, hiMsA kare, madyamAMsAdika khAya, pIye, me jamajAha kare ane bhaNavA paDhavAthI zuM thAya ? tathA dharma karavAthI paNa zuM thavAnuM che ? e prakAranI ciMtavanA kare te jIva marIne kAhale-mUka mUrNa thAya che 33 che jema pAchale bhave AMbAne jIva marIne kuzaLa thayo ane AMbAno mitra lIMbe hato te marIne kuzalane ghera kumAra eve nAme sevaka thaye. tenI kathA kahe che. dhArAvAsa nagare samaNa zeTha dhanavaMta vase che, tene kuzala eve nAme putra thayo. te bhaNagaNIne bahetara kaLAne jANuM the. padAnusAriNI prajJAvALe thaye. have te zeThane ghera eka karmakara che, te kurUpa, durbhAgI, mUka, mukhagI che, tathApi kuzaLa te karmakaranI upara sneha ANe che. kuzala piote jinadharmane jANu che ane dharmakaraNuM kare che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 40 ) ekadA kuzala kIDA karavA mATe vanamAM gayo tyAM eka vidyAdharane uMce uchaLIne pAcho nIce paDate dIThe. tene kuzale pUchayuM ke-"tame uttama purUSa hovA chatAM pAMkharahita paMkhInI peThe kema caDe-paDe che?" te sAMbhaLI vidyAdhara belyo ke- huM vaitADhayane vAsI vicitragati nAme vidyAdhara chuM. hamaNAM huM zrIparvate gaye hatuM, tyAMthI pAchA vaLatAM mArA mitra vidyAdhara maLe. tene keTalAeka zastranA ghA lAgelA dIThA, eTale meM pUchayuM ke tamane A zuM thayuM ?" teNe kahyuM ke-"mArI strIne eka bIje vidyAdhara harI jato hato, tenI pachavADe jaI yuddha karI mArI strIne pAchI lAvI ahIMyAM rahyo chuM. yuddhamAM ghA lAgyA che." evuM sAMbhaLIne meM traNasaMgrahaNI auSadhivaDe tene sajA karyo. te vidyAdhara strIne laI pitAne sthAnake gaye, paraMtu he bhAI ! huM vyAkuLapaNathI AkAzagAminI vidyAnuM eka pada vIsarI gayo chuM tethI paDI jAuM chuM." evI vAta sAMbhaLIne kuzale kahyuM ke-tamArI vidyAnuM apUrNa pada yAda karIne kaho. te vidyAdhare pada kahI saMbhaLAvyuM, tene anusAra kuzale padAnusAriNI prajJAne baLe samasta pUrepUrI AkAzagAminI vidyAnAM pade kahI saMbhaLAvyAM; tethI vidyAdhara harSavaMta thaye thake vismaya pAmya ane vicAryuM ke -"A purUSa prajJAe, buddhie, rUpe ane guNe karI preyaskara che. paropakAra karavAmAM dakSa che. evA purUSa viralA ja hoya che." ema ciMtavI kuzalanAM mAtApitAnuM nAma pUchI vidyAdhara pitAne sthAnake gaye. bIje divase vesamaNa zeThanuM ghara pUchate vidyAdhara tyAM Avyo. tyAM kuzalane devapUjA karatA dekhI vidyAre pUchayuM ke- tuM A zuM kare che?" teNe kahyuM ke-devapUjA ne gurUbhakti karato sate zrIjinadharmanuM ArAdhana karuM chuM." te sAMbhaLI vidyAre paNa jinadharma aMgIkAra karyo, ane kahevA lAgyo ke-eka te AkAzagAminI vidyAnuM pada saMbhArI ApyuM tene upakAra ane bIje zrIjinadharma batAvyuM, e be upakAra te mArA upara karyo, tethI huM tAre esIMgaNa kaI rIte thaI zakuM nahIM." eTaluM kahI pharI Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 41 ) zeThane kahevA lAgyuM ke -"mArA pitAe eka nimittiyAne pUchayuM hatuM ke mArI putrIne vara koNa thaze?" nimittiyAe kahyuM hatuM ke-"tAre putra vidyA vIsarI jaze tene je saMbhArI Apaze, te tArI putrIne vara thaze. te mATe he zeTha! tamArA putrane mArI sAthe vaitADhaya parvate mokale eTale mArI bahenane tenI sAthe vivAha karIe." te sAMbhaLI zeThe putrane vaitADhya parvate mokalyA. tihAM zubhalagna vivAha karyA pachI vidyAdhara tathA kuzala ane kuzalanI strI e traNe jaNa zAzvatA caitya vAMdavAne mATe gayA. sarva caityane vAMdIne eka caityanA maMDapamAM AvyA. tyAM rahelA cAraNazramaNa munine vAMdyA. munie vidyAdharane kahyuM ke tuM tArA banevIthI jinadharma pAmyo chuM." - te vAre munine jJAnavaMta jANa kuzale pUchayuM kehe mahArAja ! kayA zubha karmanA udayathI atyaMta nirmaLa padAnasAriNuM prajJA (buddhi) mane prApta thaI ? ane mAre karma kara mukharegI, mUrkha, kurUpavAna kayA karmathI thaye ? vaLI enI upara mane ghaNe neha zAthI thayo? te sarva mane kahe.' ' muni belyA ke -" A bhavathI trIje bhave tuM ane tAre karmakara Abe ane lIMbe eve nAme kulaputra mitra hatA. tamAre paraspara ghaNe sneha hatuM, temAM AMbo niraMtara gurUnI sevA kare, puNya-pApa saMbaMdhI vicAra pUchato rahe. vaLI teNe gurUnA kahevAthI pAMca varSa ne pAMca mAsa paryata jJAnapaMcamInuM tapa vidhipUrvaka ekAgracitte karyuM. jJAna ane jJAnavaMtanI ghaNuM bhakti karI, tenA puNyathI AMbAne jIva marIne devaleke deva thayA. tihAMthI cavIne tuM samaNa zeThane putra thayo che. lIMbAne jIva te nAstikavAdI hovAthI jIvahiMsA karato hato. rUDuM khAvuM, rUDuM pIvuM, svecchAe pharavuM, bhaNavAthI zuM thAya? tathA dharma karavAthI zuM thAya? enuM phaLa kAMI nathI, je dharma kare te vadhAre duHkhI thAya, ema ciMtavana karate tathA lokone paNa e ja upadeza dete pharato hato. jo ke tame baMne mitra hatA, tathApi svabhAvamAM eka bIjAne AMtarUM ghaNuM hatuM. eka ja gAMTha Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 42 ) AMdhelA hAya, teA paNa je kAca te kAca ja kahevAya ane maNa te maNi ja kahevAya tema tee be mitra hatA teA paNa AMkhe dharmanuM sthApana karatA ane lIMbeA dharmane utthApatA ane niMdA karatA tethI te narake gayA. tihAMthI nIkaLIne tamAre ghera mUka, mUrkha, durbhAgI ane kadarUpA thayA. jevuM nAma tevuM ja piraNAma thayuM ane huM kuzala ! te jJAnapaMcamInuM tapa karyuM hatuM, jJAnavata gurUnI bhakti karI hatI, tethI tuM nirmaLa budhdhivALA thayA chuM; mATe tane dharmane viSe bhAvaprajJA che. ' evI gurUnI vANI sAMbhaLI kuzalane jAtismaraNajJAna upajyuM. teNe pUrvabhava dIThA. te samaye gurU pAsethI zrAvakanA khAra vrata laI dezivarita thayA thakA tyAMthI suMdarI nAmanI strI sahita pAtAne ghera AvyA ane vidyAdhara vaitADhaye pAtAne nagare gayA. ghera AvyA bAda anukrame putraprApti thai. strI bhatAra baMnee paMcamInuM tapa karyuM. te pUrNa thaye tenu ujamaNuM karyuM, zrIsaMghanI bhakti karI. pachI gharanA bhAra putrane soMpI kuzale pitA sahita dIkSA lIdhI. agIyAra aMga ane cADha pUrva bhaNI zudhdha cAritra pALI te meAkSanuM sukha pAmyA ane lIMbAnA jIva ghaNe! saMsAra bhamyA. je nANapaMcamitavaM, uttama jIvA kuNati bhAvajuA / uvabhuMjiya maNuasuhaM, pArvati kevalaM nANaM // 1 // iti AMkhA lIMkhAnI kathA. have aDhAramI tathA egaNIzamI pRcchAnA uttara e gAthAvarDa kahe che. savvesiM jIvANaM, tAsiM Na kareha No karAveha | parapIDavaJjaNAo, goyama dhIro bhave puriso // 34 // kukkaDa tittara lAve, sUara hariNe a vivihajIve a / dhAre niccakAlaM, sa savvakAlaM havai bhIrU || 35 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ). bhAvArtha -je jIva pite sarva prakAranA cha pratye trAsa upajAve nahIM, eTale bhaya pamADe nahIM, bIvarAve nahIM tema bIjA pAse trAsa karAve nahIM. je parajIvane pIDA karavAnuM varSe te purUSa he gatama! pairyavaMta sAhasika thAya. jema pRthvItilaka nagare dharmasiMha kSatriyane abhayasiMha nAmane putra mahA pairyavAna thayo tema. e 34 che tathA je jIva kUkaDA, tetara, lAvAM, sUvara, hariNa pramukha vividha prakAranA chane niraMtara baMdhana- tADanAdika kare, pAMjarAmAMhe ghAle, te jIva sadaiva bIkaNuM hoya, ucATamAM rahe. jema te abhayasiMhano nAno bhAI dhanasiMha kSatrI bIkaNa thaye tema. 35 che - have baMne praznanA uttaramAM abhayasiMha ane dhanasiMha be bhAIonI kathA kahe che. pRthvItilaka nagare pRthvItilaka rAjA rAjya kare che. te rAjAne sevaka dharmasiMha kSatrI che, je jinadharmamAM rakta che. tene abhayasiMha ane dhanasiMha nAme be putra thayA che. te baMnenAM karma judAM judAM che. meTe bhAI te vAgha, siMha, sa, zarabha, bhUta, preta ItyAdika jIthI paNa bahe nahIM, AkAzathI vA paDe te paNa Dare nahIM te che ane nAnA bhAI je dhanasiMha che te to mAtra sIMdarI dekhe to paNa tene sarpa mAnIne bhaya pAme ane pAMdaDuM hAle teTalAmAM bIve te che. eka vAra te nagaranI najIka eka siMha A jANIne te rastethI keIpaNa jAya nahIM. te samaye pradhAne rAjA AgaLa AvI vinaMti karI ke-"he mahArAja ! siMhanI bIkathI mArgamAM kaI cAlI zakatuM nathI. " tyAre rAjAe sabhAmAM siMhane mArI lAvavAnuM bIDuM ApavA mAMDyuM, paNa keIe grahaNa karyuM nahIM paraMtu abhayasiMhe te bIDuM svIkAryuM ane kahyuM ke-"he mahArAja ! tamAre Adeza che te huM ekalo ja jaIne siMhano vadha karI AvIza ane lokone sukha karI ApIza." ema kahI te vanamAM gaye. tyAM siMhane belAvI bhAluM mArI tene vadha karI pAchA AvI rAjAne praNAma karyA. rAjAe khuzI thaIne tene meTa sirapAva Ape ane ghaNA vastrAbharaNa dIdhAM. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) ' vaLI ekadI koI sImADI rAjA te rAjAnI ANa na mAnate thake vATa pADe che ane gAmane lUMTe che. tene nigraha karavA mATe rAjAe bIDuM pheravyuM te paNa abhayasiMhe svIkAryuM ane sainya laIne te sImADIyA sAmaMtanA nagare pahae. te rAjAnI pAse dUta mokalIne kahevarAvyuM ke-"amArA rAjAnI AjJA mAnya kara nahIM to yuddha karavAnI taiyArI kara." eTale sAmaMte kahyuM ke "AgaLa paNa ghaNI vakhata rAjAnuM kaTaka mArI upara caDAI karI AvyuM hatuM tene meM jItyuM hatuM. tyAre te kahyuM ke-"svAmI! hamaNAM te abhayasiMha siMha Avyo che." te sAMbhaLI sAmaMta be ke-"meDhe vakhANa karavAthI zuM thavAnuM che? siMha che ke ziyAlIyuM che? te te saMgrAma samaye jaNAI Avaze." te sAMbhaLI dUta pAchA AvyA ane abhayasiMhane kahyuM ke-e rAjA ghaNe ahaMkArI che, tethI yudhdha karyA vinA mAne tema nathI." have abhayasiMha rAtrinA vakhate naktacaryAe gaDha oLaMgIne sAmaMta rAjAnA mahelamAM paiThe. sAmaMta sUto hato tene jagADyo ane kahyuM ke-"uTha uTha, siMha AvyuM che, tenI sAme Ava." te sAMbhaLI sAmaMta paNa uThIne sAme Avyo. bee mallayuddha karyuM. abhayasiMhe sAmaMtane bhUmie pADI bAMdhI lIdho. te vakhate tenI strIe page lAgIne bhartAranI bhikSA mAgI bhartArane choDAvyo. te rAjA ahaMkAra mUkIne abhayasiMhane sevaka thaye. have prabhAta thayuM te samaye lazkaramAM abhayasiMhane keIe je nahIM, tethI sarva sainya ciMtAtura thayuM. teTalAmAM eka jaNe AvIne kahyuM ke-abhayasiMhe sAmaMtane ja che ane tamane sarvene teNe bolAvyA che. tame kAMI paNa zaMkA karaze nahIM." te samaye sainyanA sarva leka gAmamAM AvyA, tene sAmate bhejana karAvI sarvane vastranI paherAmaNuM karI khuzI karyA. - have abhayasiMha sAmaMtane pitAnI sAthe teDI pRthvItilaka nagare AvyA. tihAM sAmaMta sahita jaI pRthvItilaka rAjAne praNAma karyA. te joI rAjA harSita thaI vicAravA lAgyo ke A Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 45 ) manuSya che, paNa devazakti dhAraNa kare che.' ema ciMtavI abhasihune eka deza bakSIsa ApyA ane sAmatane bhAjana karAvI vastra paherAmaNI karI vidAya karyA. te paNa rAjAne bheTa ApI rajA laine peAtAne deza gayA. ekadA te nagaranA udyAnamAM cAra jJAnanA dhaNI zrutasAgara nAmanA AcArya padhAryA te sAMbhaLI rAjA parivAra sahita temane vAMDhavA gayA. dezanA sAMbhaLyA pachI dharmasiMhe pUchyuM ke-- he mahArAja ! A mArA abhayasiMha putre zuM puNya karyu che ke jethI e mahA sAhasika thayA che ? ' ane nAnA putre zuM pApa ka" che ke jethI te mahA bIkaNa thayA che ? ' " gurU kahevA lAgyA ke- e ja nagarane viSe eka pUraNa ane khInne dharaNu eve nAme e Ahira hatA. temAM pUraNu te ghaNuA ja dayALu hatA, dharmAtmA hatA, sarva jIvanI rakSA karatA hatA ane kAine trAsa detA nahAtA. bIjo dharaNu je hatA te tA kUkaDA, suDA, tetara, mRgalAM pramukha jIvAne pakaDIne bAMdhI rAkhe, koInA vAryA rahe nahIM, kAinu kahyuM mAne nahIM, tethI tene jUdo karyAM. jIvarakSAne puNya karI pUraNanA jIva te tArA abhayasi nAme zUravIra ane bhAgyavaMta putra thayA che ane dharaNanA jIva ghaNA jIvAne dadhruvI marIne tArA dhanasihu nAme laghu putra bIkaNu thayA che. ' evI pUrvabhava saMbaMdhI vArtA sAMbhaLIne saghaLAe zrAvakadharma aMgIkAra karyo. dharmArAdhana karI pitA tathA kheDu putra maLI traNe jaNa devaleAke pahoMcyA. 5 copAI // gAyama AgaLa jaNuvare kahyuM, puNya pApanuM phaLa jUuM; gautama pRcchA khAlAvabeAdha, suNatAM kahetAM hAya pratibaMdha // 1 // // iti abhayasiMha dhanasiMhu kathA // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ have vIzamI pRcchAne uttara eka gAthAe karI kahe che. vijA vinANaM vA, micchA viNaeNa ginhiuM jou / avamannai AyariyaM, sA vijA niSphalA tassa // 36 // bhAvArtha-je jIva vidyA athavA vijJAna je kaLApramukha tene mithyA eTale kUDA vinaye karI levA vAMche arthAt bhaNavanAra je AcArya tenuM nAma eLavI nAkhe, avagaNa nAkhe, te jIvane parabhave bhaNelI vidyA saphala na thAya-niSphaLa thAya. jema tridaMDIyAe nApitAnI pAsethI vidyA zIkhIne te vidyAne baLe videza jaI tridaMDane AkAzane viSe rAkhyo ane gurUnuM nAma oLavI nAMkhatAM AkAzathI tridaMDa paDI gayo ane vidyA nippala thaI. ahIMyAM nApita ne tridaMDInI kathA kahe che. rAjapura nagare kaIka vidyAvaMta nApita vase che. te vidyAne baLe AkAzane viSe pitAne chare AdhAra vinAne rAkhe, paraMtu tene leka jANe nahIM. e tene prabhAva dekhIne eka tridaMDI te vidyA levAnI IcchA karato te nApitane bAhya vinaya karavA lAge. teNe ciMtavyuM ke kaI rIte paNa vidyA Ape te ThIka thAya " amedhyAdapi kAMcana eTale apavitra vastumAMthI paNa sonuM laIe." ema ciMtavI sadeva tenI sevA-bhakti kare. pachI keTaleka divase vidyA mATe prArthanA karI tyAre teNe paNa saMtuSTa thaIne vidhipUrvaka vidyA dIdhI. te tridaMDIe paNa vidhipUrvaka ArAdhIne vidyA sAdhI lIdhI. pachI pitAne je tridaMDa hato tene AkAzamAM adhara rAkhIne lekene ketuka dekhADavA lAge. leka paNa tenI pUjA bhakti karI prazaMsA karavA lAgyA. ekadA lokoe pUchayuM ke -"he svAmina! A vidyA tame kyA gurUnI pAsethI meLavI che?" tyAre te brAhmaNe lajajA thakI nAvInuM nAma kahyuM nahIM ane tene badale "himavaMtavAsI vidyAdhara mArA gurU che, tenI sevA karavAthI huM A vidyA pAmyo chuM." e rIte gurUnuM nAma oLavatAM ja te brAhmaNane tridaMDa je AkAzamAM adhara raheluM hatuM, Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 47 ) te khaDakhaDATa karate AkAzathI nIce dharatI para AvIne paDyo. te samaye leke sarva hAMsI karavA lAgyA ane jeTaluM mAna mahatva vRddhi pAmyuM hatuM tethI bamaNuM avahelanA thaI. je leke prathama pUjA bhakti karatA hatA teNe paNa bhakti karavI mUkI dIdhI. e rIte je purUSa vinaya vinA vidyA zIkhe, gurUnuM nAma eALave, gurUnI avagaNanA kare tenI vidyA niSphala thAya; temaja Avate bhave tene jJAnaprApti paNa dehelI thAya. e gurUnicvaNa upara nApitanI kathA kahI. have ekavIsamI pRcchAne uttara eka gAthAe karI bahu mannai AyariyaM, viNayasamaggo guNehiM sNjutto| iya jA gahiyA vijA, sA saphalA hoi logaMmi // 37 // bhAvArtha-je jIva potAnA bhaNAvanAra AcArya pratye ghaNuM ja mAna dharAve, vinayavaMta haya, samagra guNe karI sahita hoya. evI rIte je vidyA lIdhI hoya te vidyA lekamAMhe saphaLa thAya. che 37 che jema zreNika rAjAe potAnA siMhAsananI upara cAMDAlane besADI vinaye karI avanamana nAmanI vidyA lIdhI, te saphaLa thaI. ahIMyAM te zreNika rAjAnI kathA kahe che. rAjagRhI nagare zreNika rAjA rAjya kare che. tene celaNuM nAme paTTarANuM che. ekadA rANIne ekathaMbhA dhavalagrahe vasavAno Dehale upaja. te vAta rAjAe abhayakumArane kahI. abhayakumAre devanuM ArAdhana karyuM eTale deva pratyakSa AvIne ubho rahyo. tenI pAse ekathaMbhe AvAsa karAvyo. tene cAre bAju pharatAM cAra vana karAvyAM. te cAre vanamAM sarva RtunAM phalakula niraMtara sadeva prApta thAya ema karI rANIne ekathaMbha AvAsamAM rAkhI tene Dohalo pUrNa karyo. evAmAM eka mAtaMganI strIne akALe AMbA khAvAne pehale upaje. tenA dhaNI mAtaMge avanamana nAmanI vidyAne Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (48), baLe rAjAnI vADI mahelAM AMbAnI DALa namAvI tenAM phaLa laI strIne Dehale pUrNa karyo. rAjAe abhayakumArane kahyuM ke - AMbAnAM phaLa A vADImAMhethI teNe lIdhAM ? te cerane zodhI kADha joIe." abhayakumAre meTI kuMvArI kanyAnI kathA kahIne buddhine baLe te mAtaMga cerane pragaTa karyo ane tene pakaDI lAvyA. tene rAjAe pUchayuM ke-"gaDhanI aMdara mArI vADI che, tenAM phaLa teM kevI rIte lIdhAM ?' eTale mAtaMge bhayathI kahyuM ke-"meM vidyAnA baLe lIdhAM." - zreNika rAjAe kahyuM ke- te vidyA je tuM mane Ape te huM tane mUkI dauM.' mAtaMge te vAta mAnya karI. te vAre rAjAe pote siMhAsana upara beThAM thakAM ja vidyA bhaNavA mAMDI. tene ghaNI vakhata mAtaMge vidyA kahI, paNa rAjAne AvaDI nahIM. te vAre abhayakumAra maMtrIe kahyuM ke-"mahArAja! vidyA te vinaya karavAthI ja AvaDe." te sAMbhaLI rAjAe pote siMhAsanathI heThA UtarI mAtaMgane siMhAsana upara besADyo. pote mAtaMganI AgaLa be hAtha joDI vidyA levA beThA, tethI mAtra eka vAra caMDAle kahelI vidyA rAjAne mukhA thaI gaI. e rIte vinaya karIne vidyA levAthI kArya saryuM. iti vinaye vidyA levA AzrayI zreNika rAjAnI thA. have bAvIzamI ane vevIzamI pRcchAnA uttara be gAthAe karI kahe che jo dANaM dAUNaM, ciMtai hA kisamaM mae dina / - hoUNavi dhaNariddhi, acirAvi hu nAsae tassa // 38 // ... thovadhaNovi hu sattii, deI dANaM payaTTai parevi / / so puriso tassa dhagaM, goyama saMmilai parajamme // 39 // | bhAvArtha-je manuSya dAna daIne pachI hRdayamAM evuM ciMtavana kare ke- hA Iti khede ! are meM A dAna phekaTa Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (49). zA mATe dIdhuM?" evI rIte dAna dIdhA pachI tene pazcAttApa kare, tene ghera dhana-saddhi eTale lakSmI ekaThI thaIne pachI pAchI acIra eTale svalpakALamAM ja arthAt thoDA divasamAM ja nizca pAchI jatI rahe che. jema dakSiNamathurAnA vAsI dhanadatta zeThanA putra sudhananI lahamI parAI thaI gaI-pArake ghera jatI rahI tema. che 38 tathA je sva5 dhanavAna hovA chatAM paNa potAnI zakti pramANe pite supAtrane dAna Ape, parevi eTale bIjA pAse (paI ke.) dAna devarAve e je purUSa heya, (tasa dhaNuM ke.) te purUSane dhana-lakSmI te he yama! (parajame ) parajanma eTale bhavAMtarane viSe (saMmilaI ke) samyapha prakAre maLe che-saMpaje che. jema uttaramathurAvAsI madana zeThane ghera akasamAt ghaNI Rddhi prApta thaI tema. 39 che e baMne prazna upara sudhana ane madana zeThanI kathA dakSiNadeze dakSiNamathurA nagarIe dhanada zeTha vase che. te keTidravyane dhaNI che. tene sudhana nAmane putra thaye. te zeTha pAMcaze zakaTa kariyANunAM bharI vANotarane paradeza vecavA mekale che. te tyAM kariyANuM vecIne vaLI bIjA navA kariyANA laIne Ave che, temaja keTaleka mAla samudramArge vahANa bharI paradeza mokale che tathA maMgAve che; tathA keTaluM eka dhana vyAje Ape che ane keTaluMeka dhana te gharamAM bhaMDAramAM bharI mUkyuM che. have uttaramathurAmAM samudradatta vyavahAra vase che. tenI sAthe e zeThane ghaNo neha che, paraspara prIti che. mahAmahe eka bIjAnI upara vecavA-levA mATe kariyANuM mokale che temAM lAbha ghaNe thAya che. ema karatAM ekadA dhanadatta zeTha dAhajavare pIDA thake devazaraNa thaye. eTale sagAsaMbaMdhIoe tenA putra sudhanane tenI pATe sthApyA. sudhana gharanA kuTuMbane bhAra vahana karavA lAgyA, Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (50) - have te sudhana eka vAra sonAnA bAjoTha upara snAna karavA beThe. AgaLa senAnI kuMDI pANIthI bharIne sevakoe mUkI. snAna karI rahyo ke tarataja senAnI kuMDI AkAzamArge cAlI gaI ane snAna karI pATalA uparathI nIce utaryo evAmAM senAne pATale paNa AkAzamArge cAlato thaye. vaLI devapUjA karavA mATe derAsaramAM gayA tyAM devapUjA karI lIdhI ke tarataja derAsara tathA biMba ane kalaza sarva adazya thaI gayAM. chetIyAne samUha paNa AkAze cAlyo gayo. pachI gharamAM Avyo tyAM ghera AvatAM vahANa DUbI gayAnA samAcAra sAMbhaLyA. pachI jamavA beThe. AgaLa suvarNanA thALamAM bhejana tathA suvarNamaya batrIza kALAM dALa, kaDhI, zAka pramukhanAM bharIne mUkyAM, ane batrIza vATakI rUpAnI mUkI, te sarva AkAze cAlI gaI. jyAre thALa AkAze javAne dhU , te vakhate sudhane tene tharaharate jhA. tene eka kaTake tenA hAthamAM rahI gaye, paNa thALa te cAlya gaye. ema dekhatAM dekhatAM saghaLI trAddhi jatI rahI. karmanA prAbalya AgaLa keInuM kAMI jera cAlatuM nathI. evAmAM eka leNadAre AvI kahyuM ke-"mAruM eka lAkha dravya leNuM che te Apa." tyAre nidhAna khelIne joyuM to sarva dravya rAkha thaI gayeluM dIThuM, tethI te ghaNuM ja duHkhI thaye. - tyArabAda mAtAnI AjJA laI sonAnA thALa kaTaka sAthe rAkhI dezAMtara bhaNuM cAlyuM. mArge jatAM mahA kaSTathI kaMTALIne eka parvata upara caDI tyAMthI pRpApAta karI ApaghAta karavA taiyAra thaye. tene pRpApAta khAto eka sAdhue dITho. teNe jJAnabaLe tenuM nAma jANIne bolAvyo ke-"he sudhanazAha ! tame sAhasa na kare, kemake parvata uparathI paDI akALe maravAthI vyaMtara thavAya." te sAMbhaLI sudhana paNa te jJAnI RSi pAse AvyA, rASine vAMdyA. RSie kahyuM ke "karmathI kaI chUTato nathI." | | dehe che karmo karI sudaMsaNa zeTha, haricade kIdhI mAtaMga veThaka metAraja naSi kADhI daSTa, kameM kIdhuM sahu paga heTha ! Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (51) mATe he zeTha! je lamInA duHkhathI tame maravA taiyAra thaMyA che te lakSmI asAra che, capala che, malina che, anarthanuM mULa che. vIjaLInA jhabakAranI peThe hAthamAMthI jatI rahe evI che, te kSaNika lakSmIne arthe koNa marIne vyartha hIrA jevA manuSyabhavane niSphaLa kare?" ityAdika upadeza sAMbhaLI zeTha pratibaMdha pAmyA. muninI pAse dIkSA laI sUtra bhaNuM gItArtha thayA. tyArabAda avadhijJAna upanyuM. e sudhana RSi vihAra karatA uttaramathurAe samudradatta zeThane ghera vaheravA mATe gayA. tene ghera pitAnAM suvarNane pATalA, kuDI, leTI, kaLA, thALa, derAsara pramukha sarva padArtho dIThAM ane oLakhI lIdhAM. sonAnA khAMDA thALamAM samudradatta zeThane jamatA dIThA. e rIte te sAdhune pitAnA gharamAM arahAparatA pharatA ane vastuone jotA joI zeThe pUchayuM ke--mahArAja ! zuM jue che?" tyAre aSie kahyuM ke"he zeTha ! A pATalo, kuDI, kaLA, thALa pramukha tame karAvelAM che athavA tamArA pUrvajonAM karAvelAM che?" zeThe kahyuM-'e prathamathI ja mArA gharamAM che." RSie kahyuM ke"tame AvA khAMDA thALamAM zAmATe jame che ?" zeThe kahyuM ke"zuM karIe e thALamAM bIjo khaMDa caeNTa nathI." eTale RSie keDamAMthI thALano khaMDa kADhI thALa upADIne tenI sAthe meLavyA eTale pitAnI meLe cuMTI gaye. thALa saMpUrNa akhaMDa thayo, te joIne zeThanA kuTuMbane kautuka thayuM. sAdhue cAlavA mAMDayuM eTale zeThe vaMdana karI pUchayuM ke-"he mahArAja ! e zI vAta che ?" sAdhue kahyuM ke- tuM asatya bele che, tethI tene huM zuM kahuM ? " zeThe kahyuM ke-"huM asatya belyo chuM, paraMtu kharI vAta to e ja che ke e Rddhine mAre ghera AvyuM ATha varSa thayAM che." sAdhue kahyuM ke-e trAddhi meM eALakhI che. e sarva mArA pitAnA pitAnA vakhatanI che, paNa mArA pitA maraNa pAmyA pachI huM tene sudhana nAme putra hato. te lakSmI mArA hAthathI gaI, tethI meM vairAgya pAmI dIkSA lIdhI. mane avadhijJAna upanyuM che, tethI Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 12 ) hu ahIMyAM AvyA chuM. ' zeThe kahyu` ke- e lakSmI sarve tamArI ja che. have te svIkArA ane sukha bhAgave. '* sAdhu khelyA ke- mArA dekhatAM teA e jatI rahI, mATe huM have ene zI rIte bhAgavuM ?' zeThe pUchyuM' ke--' he bhagavan ! tamArA hAthathI gaI ane amAre ghera AvI, tenuM kAraNa zuM ? ' tyAre RSi khelyA ke pUrve zrIpura nagare jinadatta zeTha vasatA hatA. tene eka padmAkara ane bIjo guNAkara eve nAme be putra hatA. te zeThe. maraNa samaye baMnene kahyu ke amuka jagyAe meM dravya dATelu che.' pachI meATA bhAie rAtrie chAnA jaIne sarva dravya kADhI lIdhuM. pAchaLathI nAnA bhAine kahyuM ke- cAlA nidhAna kADhIne ApaNe ane vaheMcI laIe.' pachI e bhAIe dharatI khAdI paraMtu temAMthI kAMI maLyuM nahIM, tyAre moTA bhAinA kapaTane cege nAnA bhAine mUrchA AvI gaI. saceta thayA pachI vaLI mATA bhAIe nAnA bhAIne kahyuM ke* e dhana sarva kADhIne tuM chAnA laI gayA lAge che.' ema kahI tene dhIja karAvyuM. e rIte meM vaheMcanA karI tethI marIne huM sudhana thayA ane nAnA bhAI marIne tArA madana nAme putra thayA. meM' vacanA karI tethI mArI lakSmI manane ghera AvI. vaLI meM pUrvabhave dAna ApIne pachI pazcAttApa karyA hatA tethI mArI lakSmI gai ane e madanane jIve ghaNA supAtrAne dAna dIdhAM, devarAvyAM tethI ene ghaNI lakSmI maLI. ' e vAta sAMbhaLI zeThane verAgya upajye tethI teNe dIkSA lIdhI. eTale sarva lakSmIne mAleka maddana thayA. te zrAvakadharma pALI aMte devalAke deva thayA, ane sudhana RSi meAkSasukha pAmyA. iti sudhana madana kathA. have cAvIzamI pRcchAnA uttara eka gAthAe karI kahe che. jaM jaM niyamaNa, taM taM sAhUNa deha saddhAe / dinevi nAtappar3a, tassa thirA hoi dhaNariddhi // 40 // Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 53 ) bhAvArtha-je je ApaNA manane gamatI evI ISTa vastu ApaNI pAse hoya te te vastu sAdhune zraddhAe karI eTale pitAnA zuddha bhAve karIne de, daIne tenI anumodanA kare paNa pazcAttApa-viSAda kare nahIM, te purUSane ghaNI trAddhi prApta thAya ane sthira thaIne rahe. 40 che jema zAlibhadra zeThane ghera saddhi sthira thaIne rahI, batrIza kanyA paraNyA ane nitya navAM navAM vastrAbharaNa maLavA lAgyAM tenI kathA kahe che. magadha dezamAM rAjagRhI nagarInI najIka zAligrAma nAme gAma hatuM. tyAM dhanyAne putra saMgama nAmane govAlIye lokonAM vAchaDa cArIne peTa bharatA hatA. ekadA parvane divase mAtAnI sAthe kalaha karI teNe khIra mAgI, paNa gharamAM koI paNa cIja na hatI ke jethI khIra rAMdhI chokarAne khavarAve; tethI mAtA raDavA lAgI. te dekhIne pADe zaNAe khIra, khAMDa ane zAlidhAnya ANI ApyuM. tenI uttama khIra rAMdhI saMgamAne bhANAmAM pIrasIne mAtA bahAra gaI. evAmAM pAchaLathI tyAM mA khamaNane pAraNe eka sAdhu AvyA, tene saMgamAe moTA ullAsathI bhAvasahita harSa ANIne te sarve khIra vaharAvI dIdhI. te puNyane meMge tyAMthI maraNa pAmIne te rAjagRhI nagarImAM zobhadra zeThanI bhadrA nAme strInI kukhe upaje. zAlikSetranuM svapna mAtAne AvyuM hatuM tethI zAlibhadra evuM nAma dIdhuM. te tarUNAvasthA pApe eTale batrIza kanyA paraNAvI. gabhadra zeTha dIkSA laI deva thayA. tene putra upara ghaNe sneha hatuM tethI batrIza vahuo tathA zAlibhadra putrane sArU devalokathI navAM navAM AbharaNavastrAdika nitya mokalavA lAgyA. . eka divasa nepALa dezanA vyApArI lakSa lakSa mUlyanAM sola ratnakaMbaLa vecavA lAvyA. te zreNika rAjAe na lIdhAM, paNa bhadrA zeThANIe soLe cIra vecAtAM laI te phADIne batrIza TukaDA karI batrIza vahuone ekeke TukaDe vaheMcI Ape. sAMje sarva vahuoe paga luMchIne te kuvAmAM nAkhI dIdhA. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) have zreNika rAjAnI paTTarANI calaNAe ratnakaMbaLanI vAta sAMbhaLIne eka ratnakaMbaLa levA mATe rAjAne ghaNe AgraDa karyo. zreNike vyApArIne teDAvyA tyAre te belyA ke-ame te bhadrA zeThANIne badhA vecAtAM ApI dIdhAM che." rAjAe eka ratnakaMbaLa levA mATe bhadrA zeThANa pAse mANasa mekahyuM, tyAre bhadrAe kahyuM ke-e te mArI vahuoe paga lUIne nAkhI dIdhAM che. tenA TukaDA paDyA che te joie te laI jAo." te vAta sAMbhaLI Azcarya pAmIne zreNika rAjA zAlibhadrane jovA mATe tene ghera AvyA. tyAre bhadrA zeThANI sAtamI bhUmikAe beThelA zAlibhadrane kahevA gayA ke-"he vatsa! ApaNe ghera zreNika AvyA che, mATe tame nIce cAle." putre jANyuM ke -" zreNika nAmanuM keI jAtanuM kariyANuM haze, tethI mAtAne kahyuM ke tame ja laIne vakhAramAM bhare. vaLI lAbha A vecI nAkhaje." mAtAe kahyuM ke-putra e kariyANuM nathI, e te ApaNuM mahArAjA che. "te vacana sAMbhaLI zAlibhadra ciMtavavA lAgyuM ke sevaka chuM, e ThAkura che mATe meM pUrve pUrNa puNya karyA nathI." ema vicArI nIce AvI rAjAne praNAma karyo. rAjAe meLAmAM besADI cuMbana karyuM. zAlibhadra rAjAnI pAse rahetAM cImaLAI gaye, tethI te beLAmAMthI uDI sAtamI bhUmikAe gaye. bhadrAe rAjAne bhejana karAvavA mATe rakyA. zreNika snAna karavA beThe. nhAtAM pitAnI mudrikA vAvamAM paDI gaI. bhadrAe vAvanuM pANI bahAra kaDhAvyuM te temAM pAra vinAnAM aneka prakAranAM jhaLaGaLatAM AbhUSaNo dIThAM. te AbharaNa AgaLa pitAnI mudrikA te lIhAlA sarakhI jaNAvA lAgI. te joI camatkAra pAmI rAjAe dAsIne pUchayuM ke -A amUlya AbharaNa vAvamAM kyAMthI AvyAM? " eTale dAsIe kahyuM ke-amAre svAmI tathA tenI batrIza strIo nitya pratye navAM navAM AbharaNa pahere che. AgalA divasanAM paherelAM AbharaNa utArIne vAvamAM nAkhI de che, mATe e amArA svAmI vigerenuM nirmAlya che," zreNikarAjA camatkAra pAmI dAnapuNyanuM e phaLa Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 55 ) che, evuM ciMtavI bhAjana karI peAtAnA mahelamAM AvyeA. pAchaLathI zAlibhadre vairAgya pAmI evA manamAM nizcaya karyo ke ' khatrIza strIomAMthI nitya pratye ekeka tyAgavI. ' ' have e ja gAmamAM dhanno zeTha rahe che. tene zAlibhadranI mahena paraNAvI che. te dhannAne snAna karAve che, te vakhate tene rAtI dekhIne dhannAe pUchyuM ke-- tuM kema raDe che?' teNe kahyuM ke- mArA bhAI nitya ekekI strI parihare che ane matrIzene tajIne pachI dIkSA lenAra che. ' tene dhannAe hasIne kahyuM ke--' tArA bhAI evA rAMka kAM thayA che ? khatrIze strIne ekI sAthe kema tyAgatA nathI ? ' te vAre strI elI ke-- vAtA kahevI teA sulabha che, paNa AcaraNamAM mUkavI ati durlabha che. tame kema cheDI zakatA nathI ? ' dhannAe kahyuM ke--' mAre eTaluM ja vacana tArA mukhathI kahevarA vu hatuM. have tu khAlIza nahIM. jA, meM mArI AThe strIne AjathI ja tajI dvIdhI.' te sAMbhaLI strI page lAgI manAvavA lAgI ke he nAtha ! meM te hasatAM hasatAM tamArI sAthe vAtA karI hatI mATe tamAre rASa na karavA joie. ' ityAdi kahIne ghaNA samajAvyA, paNa dhannAe kahyuM ke... mArA mukhamAMthI vAta nIkaLI te kadApi kare nahIM.' ema kahI tyAMthI uThIne peAtAnA sALA pAse gayA. tene samajAvI sAthe teDIne zAlibhadra tathA dhanno e manee maLI zrImahAvIrasvAmI pAse jai dIkSA lIdhI. dhannAnI AThe strIoe dIkSA lIdhI. dIkSAmahAtsava zreNikarAjAe karAvyeA. mehu sAdhu chaThTha, aThThama, dazama, duvAlasa mAsakhamaNAdi tapa karatAM zarIre atyaMta du la thai gayA. ekadA zrImahAvIranI sAthe vihAra karatAM rAjagRhI nagarIe AvyA. pAraNA mATe bhagavAne kahyuM ke-- 'Aja tamArI mAtAne hAthe pAraNuM thaze. ' tethI te bhadrAne ghera gayA, paNa zarIra atyaMta duCLa thai gayela hAvAthI kAie oLakhyA nahIM. pAchA vaLatAM mArgamAM pAchalA bhavanI mAtA mahiyAraNa maLI. teNe munine dIThAthI harSavaDe tenA stanamAMthI dUdhadhArA vahevA lAgI. pachI peAtAnI pAse mahInI mATalI hatI temAMthI teNe mahInuM dAna dIdhuM. sAdhue bhagavAna pAse AvI pUchyuM ke amAne " Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) mAtAne hAthe pAraNuM kema na thayuM?" bhagavAne kahyuM ke--jene hAthe pAraNuM thayuM te zAlibhadranI pUrva bhavanI mAtA hatI." pachI bahu sAdhue prabhunI AjJA laI vaibhAragiri upara jaI anazana karyuM tenI bhadrAne khabara paDI, tethI te bahu pazcAttApa karatI batrIza vahuo tathA zreNika rAjAnI sAthe anazanavALe sthAnake gayA. sAdhuene vAMdI kaSTa khamatA dekhI Azcarya pAmI pAchA pitAne ghera AvyA. te muni kALe karIne sarvArthasiddha vimAne ekAvatArI deva thayA. tyAMthI evI manuSya thaI mokSapadane pAmaze, mATe je nirmaLa bhAvathI supAtrane dAna Ape che tene tyAM lakSmI sthira thAya che ane te divase divase navAnavA bhega pAme che. ' iti dhannA zAlibhadranI kathA saMpUrNa zrImadvIraM jinAdhIza, gauravarNa guNottamam / . taha vahA , hiMmatamAma / 24 vidyAkSa zrIautamanAma. have paccIzamI ane chavIzamI pRcchAne uttara : - deDha gAthAe karI kahe che. .. pasuparikamANusANaM, bAlevi hu jo vioae paavo|| so aNavaco jAyai, aha jAyai to vivajijA / / 41 // - jo hoi dayAparao, bahuputto goyamA bhave puriso|| - bhAvArtha-je pApI purUSa Dhora pramukha pazunAM bALako tathA haMsa pramukha pakSIonAM bALako temaja manuSyanAM (bAlevi ke.) bALakane nize (vieae ke) vi cheha kare eTale temane mAtapitAthI viyega karAve te purUSa (aNavo keva) anapatyo eTale apatya je putra teNe karI hita thAya. ( aha ke.) athavA kadApi tene putra thAya te paNa (vivajija ke.) vivarjitA eTale te jIve nahIM. jema siddhivAsa nagare vardhamAna Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 17 ). zeThane do evA nAme putra hatuM te saMtAna vinA apAra duHkhI thayo che 41 che tathA je purUSa sarva jIvanI dayAmAM tatpara hoya eTale dayAvaMta hoya, te purUSane he maitama ! guNavAna, DAhyA ane vivekI evA ghaNA putra thAya. jema pUrvokta vardhamAna zeThane mATe putra desala hato tene ghaNA putra thayA hatA. te desala tathA dadAnI kathA kahe che. siddhivAsa nagara vaddhamAna nAme vaNika vase che, tene desala ane dade e nAme be putra thayA. temAM desala mahA dayAvAna che ane daddAnuM hRdaya nirdaya che. yuvAvasthAe desalane devInI ane dAdAne dematI evA nAmanI kanyAo bApe paraNAvI. temAM desala dharmakaraNa paNa kare, lakSmI paNa upArja ane sukha paNa bhagave. e rIte traNe purUSArtha sAdhe ane dardo te mAtra lakSmI pedA karavI ane sukha bhegavavuM eTaluM ja sAdhe, paNa dharmakRtya na kare. mahAbhI havAthI dharmanI vAta paNa sAMbhaLe nahIM. anukrame desalane guNavaMta putra thayA. tenI mAtA devInI potAnA putranuM lAlanapAlana kare, khoLAmAM besADe, mahAmahe vaDhatA hoya to vArI rAkhe, eka ghughare bAdhe, utAvaLA bAhirathI AvI pitAnI mAtAne maLe, eka mAtA sAmuM jue, ekane mukhe mAtA cuMbana Ape. evuM dekhI do ane dematI potAnA hRdayamAM ciMtAtura thayAM thakAM mahemAhe vAto karavA lAgyAM ke -" ApaNane putra na thaye, mATe ApaNe e saMga, e trAddhi, e saneha ane e jIvitavya ItyAdi sarva zA kAmanuM che? kahyuM che ke che ja aputrasya gRhaM zUnyaM, dizaH zUnyA abAMdhavAH // - pUrvatha durAM nya, sarvazrce dritA che ? || ' ema vicArI ghaNAM deva-deharAnI mAnatA karatAM, IcchatAM, eka divasa satyavAdI yakSanuM ArAdhana karyuM. da yakSanI pUjA Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (58 ) ane upavAsa karI AgaLa beTho ane pratijJA karI ke - je samaye mane putra Apazo tyAre ja huM ahIMthI uThIza.' ema karatAM tene agIyAra upavAsa thaI gayA tyAre yakSadeva pratyakSa thaye ane kahevA lAgyA ke--he zeTha! tuM zAmATe kaSTa sahana kare che? kAraNa ke deva, dAnava, vyaMtara, yakSa game te ho, paraMtu kaI paNa upArjana karelA karmane dUra karI zake tema nathI. he zeTha ! te pUrve putra na pAmavA saMbaMdhI aMtarAya karma bAMdhyuM che, temAM mAruM zuM cAle ?" yakSe ema kahyuM te paNa zeTha tyAMthI uThyo nahIM. tyAre yakSe kahyuM ke--"kadAcita je huM tane putra ApIza te paNa te putra jIvato raheze nahIM. eTale pAcho tuM mane Thapako ApIza." te sAMbhaLI zeThe kahyuM ke-eka vAra putra thAya evuM kare. pachI je thanAra hoya te thAo." yakSa paNa te vAta svIkArIne pitAne sthAnake gayA. zeThe ghera AvIne pitAnI strI AgaLa vAta kahI. strI tathA zeThe kAMIka harSa ane kAMIka viSAda pAmatAM thakAM pAraNuM karyuM. anyadA garbhAdhAna thayuM. putra janmyo. vadhAmaNuM paNa AvI. tene jIvADavA mATe tulAe karI che ane tenuM nAma paNa tola pADyuM chaThThI, dazeTTaNa pramukha karatAM svajanene jamaNajUThaNa karAvI dAnamAna dIdhAM. pachI yakSane bheTavA mATe kula pramukha laI bALakane teDI yakSane bhavane gayA. tyAM bAraNuM baMdha karelAM hatAM, te kaI paNa rIte ughaDaDyA nahiM. ghaNuM upAya karyA, paNa kaI rIte yakSe darzana dIdhuM nahIM eTale sarve pAchA ghera AvyA. zeTha bolyA ke-yakSe kahyuM hatuM ke chokare jIvaze nahIM. te rakhe temaja thaI jAya." ema vicAra karatAM te divasa te gaye, paNa rAtrie bALaka AjArI (mAde) paDIne jema vAyarathI dIvo olavAI jAya tema dekhatAM dekhatAM devazaraNa thaI gaye. te joI do zeTha ane dematI zeThANI mUcho pAmI bhUmie paDyAM. thoDI vAre saceta thayA pachI ghaNuM rUdana tathA AkaMda karatAM, paDatAM, AkhaDatAM thayAM, paraMtu hAthamAMthI gayele putra pAcho AvyuM nahIM. Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ , pachI meTA bhAI desale kahyuM ke "tame snAna bhajana kare, mArAM chokarAM che te tamArAM ja jANaje, mATe have tame zekane tyAga karo. evAmAM AkAzamArge cAra jJAnanA dhaNuM cAraNatraSi cAlyA jatA hatA, te tenuM rUdana sAMbhaLIne tyAM AvyA. temane sarva jajoe uThIne vaMdanA karI. trASie dharmalAbha dIdho. pachI dharmopadeza ApIne kahyuM ke-"he zeTha! tame zoka na kare, kAraNa ke je jIve jevuM zubhAzubha karma upArjana karyuM hoya tevuM phaLa te jIvane maLe. ApaNe kedarA vAvyA hoya teM tene badale zALa kyAMthI prApta thAya? lIMbALI vAvIne rAyaNanI AzA rAkhIe te kyAMthI maLe?" zeThe pUchayuM ke_mahArAja ! mArA beu putrae pUrve kyA prakAranAM karma karyA che? jene ge ekane saMtAna ghaNuM che ane bIje saMtAna vagarane che." te vAre munie kahyuM ke--he zeTha ! e ja nagarImAM A bhavathI pAchale trIje bhave vilhaNa ane tilhaNa e nAme be kulaputra rahetA hatA. temAM moTe bhAI te mahAna dharmAtmA temaja dayAvaMta hato ane nAno bhAI te dayAhIna hovAthI nitya vanamAM jaIne mRgalI ane tenA bALakane viyega karAvate hato. haMsa, sUDA, mera Adi pakSIone temanAM bALakathI chUTA pADI pakaDIne pAMjarAmAM nAkhI vecate, temaja mANasanAM bALakane eka gAmamAMthI bIje gAme laI jaIne vecata. e rIte dhanane lobhe mahApApa karo. tene ghaNA sajajanee vAryo, te paNa te duSTa karmathI pAcho vaLyo nahIM-durvyasana mUkyuM nahIM. jeno je svabhAva hoya te kaI paNa vakhata piotAnA svabhAvane choDe nahIM. ekadA keI kSatriyanAM bALakane vecavA mATe corIthI upADyo te tenA mAbApe dIThe eTale tarata tene pakaDI bAMdhIne sArI peThe mAra mAryo- chedanabhedana karyo. tenI vedanAthI radradhyAne maraNa pAmI pahelI narake gayo. meTebhAI vilhaNa pitAnA bhAInuM mRtyu sAMbhaLI, vairAgya pAmI anazana vrata laI samAdhimaraNe maNa pAmI siMdharma devo ke deva thayA. tyAMthI AvIne te tAre desala nAme moTo Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 20 ) putra thayo che. eNe pUrva bhave bhUkhyA tarasyA aneka jIva upara dayA karI che, tenA prabhAve ene guNavaMta putro thayA che, ane tilhaNane jIva narakathI nIkaLIne tAre daoN nAme nAne putra thayo che. eNe pUrvabhave manuSya ane tiryaMcanAM bALakane viyega karAvyuM, tethI ene chokarAM thatAM nathI." evAM gurUnA vacana sAMbhaLI beu bhAIne jAtismaraNa jJAna upanyuM, tethI pUrva bhava dIThAmAM AvyA, ane vairAgya pAmI samaktimULa bAra vrata lIdhAM. cAraNamuni AkAzamArge cAlatA thayA. pachI ghaNA kALa sudhI zrAvakadharma pALI bane bhAIoe dIkSA lIdhI. samAdhimaraNe maraNa pAmI devaleke devapaNe upanyA. jIvadayA jinavara kahI, je pALe nara nAra; putra have zUrA sabaLa, tehane raMga majhAra. iti desala ane dAnI kathA. have satyAvIzamI aThThAvIzamI pRcchAne uttara deDha gAthAe karI kahe che - asuyaM jo bhaNai suyaM, so bahiro hoi parajamme // 42 // addichaviya diThaM, jo kira bhAsija kahavi mUDhappA // so jacaMdho jAyai, goyama niyakammadoseNa // 43 // bhAvArthaje purUSa amRta eTale aNasAMbhaLyAne sAMbhanuM kahe, eTale te vAta kyAMIthI sAMbhaLI paNa na hoya chatAM paNa kahe ke A vAta meM sAMbhaLI che. vaLI pArakA deSane prakAze, te jIva nicce bhavAMtare bahero thAya eTale kAne sAMbhaLe nahIM. tathA je purUSa aNadIThI vastune dIThI kahe. evI rIte je mUhAtmA purUSa dharmane uvekhate thake bhASaNa kare, te jIva che gautama! marIne pitAnA karmane doSe bhavAMtare janmAMdha thAya Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che 43 che jema mahedrapuranA rahevAsI guNadeva zeThane putra vIrama pUrvakRta pApanA udayathI janmaparyata bahere ne jAtyaMdha grITriya je thaye-eTale kAna ane AMkha vinA zeSa traNa iMdriyavALo ja jANe heya nahIM? e thaye. - have e viramanI kathA kahe che - maheMdrapura nagare guNadeva nAme zeTha vase che, tene gAyatrI nAme strI che. tene ghaNe divase eka putra thayo. te paNa karmane yege janmAMdha ane bahere the, tethI vadhAmaNI ApavI te dUra rahI paraMtu te chokarAnuM nAma paNa pADyuM nahIM. te AMdhaLo ane bahere e nAme prasiddha thaye. tenI bAlyAvasthA vatI ane vanavaya prApta thayuM tyAre tenA mAbApe mohanA vazathI jeTalA jeTalA maMtrataMtra pramukha je kAMI hatA te sarva karyA. kaI paNa bAkI rAkhyuM nahIM, temaja nimittiyA, jJAnI, jozI, cUDAmaNi Adi sarva keI siddhapurUne pUchyuM. maMDala maMDAvyAM, dIpAvatAra, aMguSThAvatAra, pAtrAvatAra joyAM, tathA grahapUjA ane zAMtikarma karAvyAM, pAdaredevatAnI mAnatA karI, aneka prakAranI IcchAo karI yakSa sevyA, suvaI, vidyAvaMta, jANuM, jheDIyA vigerene pUchyuM. putranA mehathI evuM kaI devasthAna zeSa rahyuM nahIM ke je sthAna enA mAvitre pUchayA ane pUjyA vinA mUkI dIdhuM hoya; paNa te sarva prayAsa jema umarabhUmie vAveluM bIja niSphaLa thAya tema niSphaLa thaye. vaLI vaidyanAM auSadha paNa karyA, tathApi te chekare kaI rIte sAjo thayo nahIM. AMkhe kAMI dekhe nahIM ane kAne koI sAMbhaLe nahIM, tethI bhejanapAna karAvavuM paDe te paNa zAna karIne karAve. mAvitre vicAryuM ke ame pUrva bhave keNa jANe kevuM pApa karyuM haze ke jethI A putrarUpe paNa sadeva zalya ja amane prApta thayuM ? evA putrathI saryuM. AvA putra karatAM putra na hoya te ja sAruM ane e putra jIvyA karatAM mu ja rUDe. " AvA prakAranA vicAra karyA ja kare. ekadA kaI jJAnI guru vanamAM padhAryA, temane sarva leka vAMdavA gayA, vAdIne beThA. tyAre jJAnabaLe jANIne gurU belyA Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ra ) ke he guNadeva zeTha ! tame tamArA aMdha-baherA karAnA saMbaMdhamAM ghaNuM duHkha dhare che paNa tevuM duHkha dharaze nahIM, kAraNa ke karelAM karma iMdrathI paNa dUra thaI zake tema nathI. pitapatAnuM kareluM puNya-pApa sahu koI bhegave che, ". evI gurUnI vANI sAMbhaLIne sarva kahevA lAgyA ke -"juo, A muni mahArAjanuM kevuM jJAna che ? kevuM parahitaciMtana che ? kevuM jANapaNuM che?" IityAdi prazaMsA karavA lAgyA. * pachI zeThe pUchyuM ke-"he mahArAja ! kayA pApakarmanA udayathI mArA putrane aMdhapaNuM tathA badhIrapaNuM prApta thayuM che?" tyAre jJAnI gurU bolyA ke "A ja nagaramAM virama nAme eka kaNabI rahetA hatA. te mahA adhamI, jUThAbela, anyAyI, paranA deSa sAMbhaLanAra, paranA doSaprakAzanAra, paraniMdA karanAra ane kUDAM kalaMka caDAvanAra ItyAdika duSTa karma karanAre hato. - ekadA gAmanA rAjA sAthe kaI sImADIyA rAjAne vera thayuM, tene bhaya rAjA rAkhe che. eTalAmAM be purUSa mahimANe chAnI vAta karatA dekhIne vIrame keTavAla pAse jaIne kahyuM ke-"amuka be jaNa sImADIyA rAjAne teDAvavAnI vAta karatA hatA." te vAta sAMbhaLI keTavAle te behu jaNane pakaDIne rAjA AgaLa ubhA karyA. rAjAnA pUchavAthI te kahevA lAgyA ke-mahArAja ! ame amArA gharasaMbadhI kAmakAjanI vAta karatA hatA. ame soganapUrvaka kahIe chIe ke kaI divase svamamAM paNa ame amArA rAjAnuM mAThuM ciMtavyuM nathI." evI temanI vAta sAMbhaLI rAjAe viramane teDAvI pUchayuM te vAre dhUrta, pApI ane daSTa cittavALo vIrama bolyo ke mahArAja ! e sAcesAcI vAta che. meM mAre kAne sAMbhaLI che. rAjAe paNa tenuM kaheNa mAnIne te beha jaNane daMDanI zikSA karI. vaLI eka vAra vIramane pADozI grAmAMtare gaye. te pAcho ghera AvatuM hatuM tene mArgamAM virama maLe, tene pADozIe pitAnA ghara saMbaMdhI sukhasamAdhinI khabara pUchI, te vAre duSTa vIrame kahyuM ke-"kAmadeva nAme vANI tamAre ghera sadeva Ave che, te tArI strI Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 3 ) sAthe bahu sneha rAkhe che, rame che." te vAta sAMbhaLI zeThe kAmadeva upara kepa karI rAjAnI AgaLa vAta karI. rAjAe kAmadevane pakaDI tenuM sarvasva luMTI laI daMDa karyo. virama evAM pApa karate, jUThuM bolato, paraniMdA karate, kone kUDAM kalaMka caDAvato hato. eka divase keIka kSatrIe tene sArI peThe mAra mAryo, tenI pIDAthI ghaNuM divasa paryata du:kha bhegavI maraNa pAmIne tAre ghera putrapaNe upanyA che. e aNasAMbhalyA, aNadIThA janApavAda belyo che tethI janmAMdha ane badhira thayA che. e jIva saMsAramAM ghaNe rajhaLaze, evI gurunA mukhathI vAta sAMbhaLIne mAtapitA dharma karavAmAM pravRtta thayAM. AMdhaLo putra duHkha sahana karato maraNa pAmIne durgatie gayA. dehe. . asamaMjasa bole ghaNuM, parane dIye kalaMka, te mUrakha kima chUTaze, pApI huA ni:zaMka. 5 1che | Iti virama kathA. have ogaNatrIzamI pRcchAne uttara eka gAthAe karI kahe che. - jimaNuMkyuM, mAM taha pALiyaM ja vo se .. " sAdu vALamALo, muttari na ninjAi tarasa | kaSTa | - bhAvArtha - puruSa ucchiSTa, ukharADAM, chAMDyAM, viTAlyAM, eThAM evAM vivAM je pitAne kaI paNa kAmamAM na Ave evAM bhAta pANI jANato chato sAdhu mahAtmAne Ape, te puruSane jameluM khAdheluM anna ja nahIM, apacAne rega thAya che 44 jema zrIvAsupUjya svAmIno putra je maghavA tenI putrI rohiNI hatI te pUrva bhave durgadhA e nAme prasiddhi pAmI hatI ane kuSTAdika rege pIDANa hatI; kAraNa ke eNe ghaNA bhava pahelAM jANIbUjhIne sAdhune kaDavuM tuMbaDuM vaharAvyuM hatuM. tenI kathA kahe che, Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (' 64 ) // joka zrI vAsupUjyamAnamya, tathA puNyaprakAzakam // rohiNyAzca kathAyuktaM, rohiNItratamucyate // 1 // " caMpA nagarIe zrIvAsupUjyasvAmIne putra maghavA nAme rAjA rAjya kare che. tene lakhamaNA nAme sadAcAra ane suzIlavALI rANI che. tene ATha putra thayA. upara eka rAhiNI nAme putrI paNa thaI. te mAtApitAne atyaMta vallabha che, mATe janmI te vAre rAjAe vadhAmaNImAM dAna dIdhAM. te mATI thai, cAsaTha kaLA zIkhI, rUpa lAgaNya sAbhAgya ane guNavaMtI thai. tene yAvanAvasthAe pahoMcelI joine rAjAe ciMtavyu ke- ane ceAgya vara maLe teA sArUM, mATe svayaMvarama'Dapa racAvIe. e managamatA vara vare teA pachI pazcAttApa na thAya. ema vicArI svayaMvarama Dapa racAvyA. kurU, kozala, lATa, karNATa, gADha, verATa, medapATa, nAgapura, cADa, drAviDa, magadha, mAlava, siMdhu, nepAla, DAhula, kAMkaNu, saiArASTra, gujjara, jAlaMdhara Adi cAre dizAonA rAjakumArA teDAvyA. sarva rAjA svayaMvaramaDapamAM AvIne beThA. evAmAM rohiNI paNa snAna vilepana karI, kSIreAka zveta vastra paherI, hIrA metI mANekanA AbharaNeAvaDe alaMkRta thai jANe devalAkathI utarIne ja AvI hAya nahIM ? evI rIte apsarA sarakhI zeAlatI pAlakhImAM besI sakhIonA vRMde paravarI thakI tihAM AvI. pratihArIe rAjakumArAnAM nAma, geAtra, guNu, khaLa, deza, gAma, sIma jUdAM jUdAM varNana karI kahI dekhADyAM, samajAvyAM. ema karatAM karatAM nAgapuranA vItazeAka rAjAnA azoka nAmanA kumAranA guNeA sAMbhaLI reAhiNIe tenA kaMThamAM varamALA paherAvI. ceAgya vara varavAthI sahukAi harSa pAmyA. pitAe vivAha maheAtsava karyo. bIjA sarva rAjAone hAthI, gheADA, vastra, bhAjana, tAla ApIne sanmAnyA ane sahu potapotAne sthAnake gayA. azeAkakumarane paNa suvarNa meAtInAM AbharaNu pramukhanAM dAnamAna dai rAhiNI sahita nAgapure pahoMcADyo. tihAM vItazeAka rAjAe paNa nagaramAM praveza karavAnA zubha divase mahAtsava karyA. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 65) keTalAeka divasa pachI azokakumArane rAjyapATe sthApI vItazoka rAjAe dIkSA lIdhI. have azaka rAjAne rAjyasaMpadA tathA rANI sAthe sukha bhogavatAM ga sarikhA ATha putro ane cAra putrIo thaI. ekadA rAjA rANuM bane sAtamI bhUmikAe gekhamAM kapALa nAmanA putrane kheALAmAM laIne beThA che. evAmAM koI eka strI haiyuM pITatI, vilApa karatI, rotI, putranA guNa bolatI daivane elaMbhe detI jAya che. tene e pramANe karatI dekhI hiNIe rAjAne pUchayuM ke-"he svAmin ! A kevA prakAranuM nATaka kare che?" rAjAe kahyuM ke-"he rANI ! tuM dhana, yauvana, rAjya, maMdira, bhartAra, prAsAda ane putra pUrNa thaI thakI ahaMkAra na kara, yuddhAtadvA na bola." rANI bolI ke he svAmina ! rIsa ma kare, mane ahaMkAra nathI. meM AvuM nATaka kayAre paNa dIThuM nathI tethI tamane pUchyuM che." rAjAe kahyuM ke- e kAMI nATaka nathI, paNa ene putra maraNa pAmyA che tethI e rUdana kare che." rANIe pharIthI pUchyuM ke-e rUdana karavAnI kaLA kyAMthI zIkhI haze ? " rAjAe kahyuM ke-"je tane paNa huM rUdana kema karavuM e zIkhavuM chuM." ema kahI rANInA khoLAmAMthI bALakane laI gokha bahAra hIMDoLatA baMne hAtha thakI nIce nAkhI dIdho. te joI sarva loke hAhAra karavA lAgyA, paraMtu rohiNanA manamAM koI paNa duHkha thayuM nahIM. putrane paDate joI nagaradevatAe teDI laIne siMhAsana upara besADyo. te dekhI sarva manuSya harSavaMta thayA ane rAjA kahevA lAgyo ke-"he rahiNuM! tuM dhanya ne kRtapuNya cho, jethI te duHkhanI vAta paNa jANatI nathI." ekadA zrIvAsupUjya svAmInA ziSya suvarNakuMbha ane rUpakuMbha eve nAme be sAdhu cAra jJAnanA dhaNI, chaThTha aThThama vigere tapa karatA tyAM AvyA. rAjA, rANu putrapramukha sarva parivArasAthe vAMdavA gayA. gurue dharmalAbha daI dharmadezanA dIdhI. pachI rAjAe pUchayuM ke-"he bhagavan! mArI rohiNI raNue pUrvabhave zuM tapa karyuM che ke jethI e duHkhanI vAta paNa jANatI nathI ? Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI mAre paNa enI upara ghaNe sneha che tenuM zuM kAraNa che? temaja ene putra paNa ghaNA guNavaMta thayA che tene hetu zo che? te mane kRpA karIne kahe." gurue kahyuM ke- he rAjana ! A ja nagaramAM dhanamitra nAme zeThanI dhanamitrA nAme strI hatI, tene kurUpiNa, durbhAgiNuM evI durgadhA nAme putrI thaI. te jyAre thovanAvasthA pAmI tyAre pitAe tene vivAha karavA mATe tenA varane kaTi dravya ApavA TharAva karyo, te chatAM koI rAMka jevAe paNa tene paraNavAnI IcchA karI nahIM. evAmAM zrISeNa nAme eka cerane mAravA mATe laI jatAM zeThe tene marate mUkAvI ghera rAkhI putrI paraNAvI. te paNa durgadhAnA zarIranI durgadha sahana na karI zakavAthI rAtrie nAzI gayo. eTale zeTha viSAda karete kahevA lAgyA ke karmane doSa AgaLa keInuM cAlatuM nathI. ane putrIne kahyuM ke "tuM ghare rahIne dAna puNya kara. " te putrI dAnadharma karavA vAMche che paNa tenA hAthanuM dAna paNa kaI letuM nathI. ekadA kaI jJAnI munine durgadhAne pUrvabhava pUchavAthI temaNe kahyuM ke- giranAra parvata pAse girinagarIe pRthvIpALa nAme rAjA hatA. tene siddhimatI nAme rANI hatI. keI avasare rAjA rANI behu vanamAM krIDA karavA gayAM. evAmAM kaMIka guNasAgara muni mA khamaNanuM pAraNuM karavA mATe nagaramAM jatA hatA tene dekhI rAjAe temane vAMdI-namaskAra karI rANune parANe pAchI vALane kahyuM ke- e jaMgama tIrtha che, ene sUjhate AhArapANI Apa." rANIe vicAryuM ke- A mUMDAe AvIne mArI kIDAmAM aMtarAya pADyo che" tethI krodhita thaI eka kaDavuM tuMbaDuM sAdhune vaharAvyuM. sAdhue vicAryuM ke- A AhAra jyAM paraThavAze tyAM aneka jIvane ghAta thaze mATe huM ja khAI jAuM." ema vicArI tene pote ja AhAra karyo eTale kaDavA tuMbaDAnA viSaprayogathI zubha dhyAne maraNa pAmI deva thayA. pAchaLathI rAjAne te vAtanI khabara paDI eTale rAjAe Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) rANIne gharathI bahAra kADhI mUkI. rANIne jaMgalamAM rakhaDatAM sAtame divase keDha roga nIkaLe. tene duHkhe pIDAtI thakI marIne chaThThI narake gaI. tyAMthI cavI tiryaMcamAM upajI, vaLI pAchI narakamAM gaI. ema sAte narakamAM krame krame duHkha bheLavIne nAgaNI, uMTaDI, kUkaDI, sayAlaNI, sUvarI, ghIrelI, uMdarI, jala, kAgaDI, caMDAliNI, rAsathI pramukhanA avatAra pAmI. ekadA gAyanA avatAramAM maratI veLAe navakAra maMtra sAMbhaLI A zeThane ghera durgadhA nAme putrIpaNe upajI che. pUrve bAMdhelA nikAcita karma haju svalpa rahyAM che." AvI jJAnInI dezanA sAMbhaLI jAtismaraNa jJAna upanyuM ane pUrvanA be dIThA eTale durgadhAe hAtha joDI pUchayuM ke - mahArAja ! e duHkhano aMta Ave te upAya kahe." gurUe kahyuM ke- sarva prakAranI pIDAnuM bhAMjaNahAra evuM rezahiNa tapanuM sevana kare. te tapane vidhi huM kahuM chuM te sAMbhaLe. sAta varSa ne sAta mAsa paryata rahiNI nakSatrane divase upavAsa kare, zrIvAsupUjya svAmInI pUjA karavI, tapa tapatAM zubha dhyAna dharavuM, tenA prabhAvathI sarva sArUM thaze ane AvatA bhave tuM azaka rAjAnI rANuM thaIza. tyAM sukha bhogavI zrIvAsupUjya svAmInA samayamAM mekSa pAmIza. vaLI tapa pUrNa thaye ujamaNuM karavuM temAM zrIjinaprAsAda karAvavA, zrIvAsupUjya svAmInI ratnamaya pratimA karAvavI, tene senA ne motInAM AbharaNa karAvI caDhAvavAM, tathA snAna, vilepana, kuMkuma, karpara vigere sugaMdhI dravyavaDe pUjA karavI, zrIsaMghanI bhakti karavI, amArI pravartAvavI, dInajanene duHkhathI mUkAvavA, svAmIvAtsalya ane saMghapUjA karavI, siddhAMta lakhAvavAM. e tapa karavAthI sugaMdha rAjAnI peThe sarva duHkha nAza pAmaze." tyAre durgadhAe pUchyuM ke- sugadha rAjA keNa thaye che? tenuM vRttAMta kahe. " gurUe kahyuM ke -"siMhapura nagaramAM siMhasena rAjA rAjya kare che. tenI kanakaprabhA rANIne eka putra thayo. te atizaya durga dhavALe hatuM, tethI te sarvane apriya thaye. eka vakhate te nagarImAM paprabhasvAmI samesaryA. tyAM kuTuMba parivAra sahita jaI rAjAe - hAthanI aMjali jeDI vAMdIne pUchayuM ke he bhagavan! mAro putra Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) dudhI thaye che. eNe pUrva bhavamAM zuM aghora karma karyuM che?" tyAre bhagavAna kahevA lAgyA ke--nAgapurathI bAra jana che. nIlaparvate eka zilAnI upara mApavAsI sAdhu dharmadhyAna karatA hatA. tyAM te sAdhunA prabhAvathI AdheDIne zikAra maLato nahote, tethI eka AheDIe sAdhunI upara reSa karIne tene upadrava karavAne nizcaya karyo. jyAre mAsakhamaNa pUrNa thayuM tyAre sAdhu gAmamAM eSaNArthe gayA. pAchaLathI zikArIe AvI te zilAnI nIce kANuM nAkhIne agni saLagAvyuM. sAdhu paNa gocarI karI pharI te ja zilA upara AvIne beThA. temane nIcethI tApa AvavA lAge. jema jema tApa pracaMDa thaye tema tema zubha dhyAnanI zreNuM vadhavA lAgI. ema uSNa parIsahane sahana karI kevaLajJAna pAmI muni mekSe gayA. te vyAdha dUra karmathI kuchI thaye. marIne sAtamI narake gaye. pachI sarpa thaIne pAMcamI narake gaye. pachI siMha thaIne cothI narake gayA. pachI citraka thaIne trIjI narake gaye. pachI mAra (bIlADe) thaIne bIjI narake gaye. pachI ulUka (ghuvaDa) thaIne pahelI narake gaye. ema ghaNuM bhava bhamIne ekadA daridrI govAlIye thaye. pazupALane dhaMdho karate te nArI zrAvaka pAsethI navakAra mahAmaMtra zIkhe. te eka vakhate vanamAM sUte hate evAmAM dAvAgnimAM sapaDAI gaye tethI maraNa pAmyA. tyAM prAMte navakAramaMtra saMbhAryo tenA prabhAvathI te tAre putra thaye. zeSa rahelA pUrvakarmanA deSathI tenuM zarIra dudhI thayuM che. evI rIte pUrvabhava sAMbhaLatAM te durgadha kumArane jAtismaraNa jJAna uparyuM. duHkha saMbhArI bhaya pAme, tethI bhagavaMtane praNAma karIne pUchavA lAgyA ke "A daSathI kema ? tene upAya kahe." tyAre jinezvare jaNAvyuM ke-"tuM rehiNI tapa kara, tethI sarva rIte nirAbAdhapaNuM prApta thaze." pachI te rAjaputre rehiNuM tapa karyuM, tethI tenuM zarIra sugaMdhamaya thayuM. he durgadhA! tuM paNa e tapanuM sevana kara. enA prabhAvathI sugaMdha kumAranI jema tArAM sarva duHkha nAza pAmaze." evuM sAMbhaLIne te durgadhAe rehiNuM tapa aMgIkAra karyuM. vidhipUrvaka zubha dhyAnathI tapasyA karatAM ane AtmAnI niMdA karatAM Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ). durgadhAne jAtismaraNa jJAna upanyuM. tenA ge pUrvabhava sAMbharI Avyo, eTale vizeSe tapa karavA mAMDayuM. Ayu pUrNa thavAthI zubha dhyAne maraNa pAmIne te devalokane viSe devapaNe upajI. tyAMthI cavIne ahIM caMpA nagarIne viSe maghavA rAjAnI putrI thaI. tenuM rehiNuM nAma pADyuM jene tame paraNyA che. eNe pUrvabhave ghaNuM dAna ApyuM che tethI tamArI paTTarANuM thaI che ane pUrve rohiNI tapa karyuM che tenA prabhAvathI duHkha zI cIja che te paNuM e jANatI nathI. vaLI ujamaNuM karyuM che tenA prabhAvathI e atyaMta Rddhi pAmI che. vaLI he rAjana! te siMhasena rAjAe pitAnA sugaMdha kumArane rAjyapATe sthApI pote dIkSA lIdhI. sugaMdha rAjA rAjya pALate, dharmakRtya karate, jenadharma pALate maraNa pAmI develeke gaye. tyAMthI avIne puSkalAvatI vijaye paMDaragiNI nagarImAM vimalakIrti rAjAne ghera akIrti nAme cakavattapaNe upaye. tyAM rAjya pALI jitazatru sAdhu pAse dikSA laI bArame devake amyureMdra thayo. tyAMthI AvIne ahIM tuM azaka nAme rAjA thayA cho. tArI rANIe ane te baMne jaNe maLI pUrve ekamanavALA thaIne e ja rahiNI tapa ekasarakhuM ArAdhyuM che, mATe tAre neha enI upara ghaNe che. vaLI rAjAe pUchayuM ke-"he svAmina! mArI strIne ATha putra ane cAra putrIo thaI, te temanA kyA puNyodayathI thayela che?" eTale guru belyA ke-"he mahAbhAgya! emAMthI sAta putra te pUrvabhave mathurAnagarIe eka agnizamAM brAhmaNa bhikhArI rahetuM hatuM tene ghera sAte putrapaNe upajyA hatA. te daridrI kuLamAM upajyA tethI sAte bhikha mAgavA jAya, paNa tene kaI eTale besavA paNa Ape nahIM. jyAM jAya tyAMthI dhakko mArI bahAra kADhI mUke. evI rIte te putra gAmegAma pharatAM bhikha mAgatA mAgatA ekadA pATalIpure gayA. tyAM teoe eka vADImAM rAjAnA putra tathA pradhAnanA putrane ghaNuM hIrAmetInA amUlya AbharaNa paherIne khelatA dIThA, tethI manamAM ghaNuM Azcarya pAmyA. moTA bhAIe nAnA bhAIone kahyuM ke-jue, vidhAtAe ke aMtara karyo che? Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 70 ) nirAjane mA. tyAMthI ravAnA chIe e vAMchita sukha bhogave che ane ApaNe bhikSA mAgatA ghare ghare bhaTakIe chIe."te sAMbhaLI nA bhAI be ke-e ela. ApaNe kone ApIe? eNe pUrve puNya karyA che te tenAM phaLa e bhegave che ane ApaNe puNyahIna chIe te ghare ghare bhikha mAgatA pharIe chIe." tyAMthI pharatAM pharatAM vanamAM gayA. tyAM eka sAdhumunirAjane kAussagga dhyAne rahelA dIThA. temanI pAse jaI teo ubhA rahyA. sAdhue paNa kAussagga pArI dayA ANIne temane dharmadezanA dIdhI. te sAMbhaLI sAte bhAIo vairAgya pAmI, dIkSA laI, cAritra pALI devaloke gayA. tyAMthI cavIne ahIM tAre ghera putrapaNe upajyA che. AThame putra te vaitADhya parvata upara eka bhavruka nAme vidyAdhara hatuM te naMdIzvara dvIpe zAzvata jinapratimAnI pUjA karate, yAtrA karate, dharma sevato vicarate hate. te maraNa pAmI saudharma devaleke deva thayA. tyAMthI cyavI tAre lokapALa nAme AThamo putra thayo che, jene khoLAmAMthI paDatAM dekhI deve sAnnidhya karyuM. ane je tArI cAra putrIo che te pUrvabhave vaitADhya parvate eka vidyAdhara rAjAnI putrIo hatI. anukrame vaivanAvasthA pAmI. ekadA bAgamAM ramavA gaI tyAM kAussaga dhyAnamAM ubhelA sAdhune dIThA. sAdhue kAussaga pArI temane kahyuM ke "he kumArIo! tame dharma kare." tyAre temaNe kahyuM ke-amArAthI dharmakaraNI thAya tema nathI." vaLI sAdhue temane kahyuM ke tamAruM AyuSya alpa rahyuM che, mATe dharmakaraNImAM pramAda karaze nahIM. te sAMbhaLI te putrIoe pUchayuM ke -"amAruM Ayu keTaluM bAkI rahyuM che?" sAdhue kahyuM ke-"ATha paheAra zeSa rahyuM che." rAjakumArIo kahevA lAgI ke-"ATalA svalpa kALamAM ame zuM puNya karIe ?" munie kahyuM ke Aje ja ajuvALI pAMcama che mATe jJAnapAMcamanuM tapa kare. e tapanA prabhAvathI tame sukhI thaze. kahyuM che ke je nANapaMcamivayaM, uttamajIvA kuNaMti bhAvajuyA / uvabhuja aNuvamasuhaM, pAvaMti kevalaM nANaM // e prakArane upadeza sAMbhaLI te putrIoe ghera AvI mAbApa AgaLa vAta karI, AjJA laI gurUnA darzanathI divasa Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (71) saphaLa mAnI, devapUjA karI, puNyanI anumodanA karI, paccakhANa laI potAnA AtmAne kRtArtha mAnavA lAgI. eka sthAnake cAre jaNIo beThI che eTalAmAM vidyutpAta thaye, tethI cAre putrIo maraNa pAmIne devapaNe utpanna thaI. tihAMthI cavIne tArI putrIo thaI che. mAtra eka ja divasa jJAnapaMcamI tapa karavAnuM e phaLa emane prApta thayuM che. e vAta sAMbhaLatAM ja rAjA tathA rANI ane putra-putrIo sarvane jAtismaraNa jJAna uparyuM. pUrvabhava sAMbharyA tethI vairAgya pAmIne zrAvakadharma aMgIkAra karI save potAnA ghera AvyA. vaLI ekadA zrIvAsupUjya bhagavAna AvI samesaryA. temane rAjA rahiNI rANI pramukha parivAra sahita vAMdavA gayA. tyAM prabhunI dezanA sAMbhaLI ghera AvI putrane rAjyapade sthApI, sAta kSetre dhana vAvarI, cAritra aMgIkAra karI, beha jaNe mekSe gayA. kahyuM che ke rohiNu paMcamI tapataNuM, giravA e phaLa jANuM che duHkha na heya sukha hoya sadA, bele kevaLI vANu che 1 che Iti rahiNuM azaka rAjAnI kathA. zo. zrImadUravIrapadau, zrI jinamatagajanaiH sadA vaMdyau / zrIpatinikarArAdhyau, zrIdau praNamAmi caMgagatI // 1 // svastika zrI vItarAgA nAma guptama che have trIzamI pRcchAne uttara eka gAthAe karI kahe che mahughAya aggidAha, aMkaM vA jo kareiM pANINaM / bAlArAmaviNAsI, so kuTThI jAyae puriso // 45 // bhAvArtha -(je ke) je purUSa (mahughAya ke) madha pADe, madhapuDA pADe, mahuyAlane AraMbha kare, tathA agnidAha Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 72 ) eTale vanamAM dAvAnala dIe vA eTale tathA ( pANINuM ke ) prANIAne AMke--lAMchana kare, DhArane DAma dIe, tathA ( mAlArAmaviSNuAsI ke ) sUkSma vanaspatikAyanA vinAza kare, kumaLI vanaspatine chede, bheThe, trADa, mADe, khUTe, cUMTe ( se ke ) te purUSa bhavAMtare kADhI thAya. jema gAviMdaputra geAsala madha vagere pADavAnAM pApavaDe padma zeThanA putra gArA evA nAme mahA kuThThI thayA tema. 5 45 // te geAsalanI kathA kahe che. peThANapura nagare goviMda nAme gRhastha vase che, tene gaurI nAme strI che ane gAsala nAme mahA durvyasanI putra thayA che. te ekalA vanamAM jaine lAkaDIe mayAla pADe, ni yapaNuM jALamAM sasalAdika jIva hAya tihAM dAvAnaLa dIe, agni saLagAve, khaLada, gAya, gheADAne AMke, kumaLA navA ugatA rApA kUMpaLane chUMdI nAkhe, unmUlana karI nAkhe. evuM kRtya karatA dekhI leAkeAe tenA bApane ThapakA dIdhA, tyAre bApe tene zikhAmaNa dIdhI; te sarva rAkhamAMhe ghI hAmyAnI peThe niSkula thai. te putra mAtApitAne paNa saMtApa karAvanArA thayA. dharmanI tA vAta paNa te na jANe. paNa evAmAM tenAM mAbApa devazaraNa thayAM. eTale te geAsala nira kuza hAthInI peThe vadhAre u Mkhala thayA thakA kre che. eka divasa nagaranI vADIomAM jaI nAragI vigerenAM vRkSa ukheDI nAkhatAM tene kATavALe dIThA eTale khAMdhIne rAjAnI pAse ANyA. rAjAe tenu sarva dhana laIne cheDI dIdhA. vaLI eka divasa chAnAmAnA rAjAnI vADImAM jaine kumaLI aneka jAtinI vanaspati chedI nAkhI. eTalAmAM vanapALake dIThA, eTale mAra mArI, AMdhI, phUTI, rAjA AgaLa ANIne vanapALake vinaMti karI. ke... he mahArAja ! AmaNe tamArI vADInA vinAza karyo che.' rAjAe tenA beDu hAtha chedI nakhAvyA, tethI te mahA du:khI thayA. pachI teNe ghaNA ja pazcAttApa karyAM. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 73 ) // dohA ! mAya bApa moTAtaNI, zikha na mAne jeha; ka`vaze paDIyA thakAM, pachI pastAye te. 1 pachI te gAsala peAtAnI niMdA karatA maraNa pAmIne te ja nagare padma zeThane ghera geArA evA nAme putra thayA. te janmathI ja rAgIyA ane galata kADhIe hatA. tenA nakha ane nAka esI gayAM, bhrakuTInA keza saDI gayA, dAMta paDI gayA, niraMtara mAkhIe khaNakhaNATa karatI zarIra upara vIMTIne rahevA lAgI. duga dha tA eTalI badhI nIkaLe ke kAithI sahevAya paNa nahIM. bApe ghaNAM ghaNAM auSadha karyo paNa te sarva vyartha gayAM. kuSTa vyAdhi TaLyA ja nahIM. ' C ekadA kramasAra nAmanA jJAnI muni te nagaranA vanamAM padhAryA. temane vAMDhavA mATe nagaranA leAkeAne jatA dekhI padma zeTha paNa temane vAMDhavA mATe gayA. tyAM sAdhu munirAje dharmAMdezanAmAM kahyuM ke-- jIva pote karelAM zubhAzubha karmane vaze sukhI tathA du:khI thAya che. jema A nagaramAM padma zeThanA putra du:khI thayA che tema.' te sAMbhaLI padma zeThe pUchyuM ke-- he bhagavan ! mArA putre pUrve zuM pApa karyuM che ?' gurUe tene pUrvokta goviMdanA putra geAsalanuM sarva vRttAMta saMbhaLAvIne kahyuM ke-- te geAsala marIne tArA thayeA che. putra padma zeThe ghera AvI peAtAnA putrane kahyuM ke te pAchalA bhave ghaNAM pApa karyAM che.' ema kahI tene pUrva bhava jaNAvyeA, te sAMbhaLatAM ja tene jAtismaraNa jJAna upajyuM, pachI te munirAja pAse AvyA, temane vaMdanA karI, pApanI niMdA-gA~ karI, anazana lai maraNa pAmI pahele devalAke deva thayA. , iti geAsala kathA. Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 74 ) have ekatrIzamI pRcchAne uttara eka gAthAe karI kahe che. gomahisakharaM karahaM, aibhArArovaNeNa pIDei / I u pAmeLa, goramA so mane puNo 46 / - bhAvArtha-aLada, pADA, gadheDA ane uMTAdikanI upara lebe karI ati bhAra Are paNa kare eTale emanI upara ghaNe bhAra bharIne je purUSa e jIvone pIDA kare, te jIva nizkevaLa e ja pApakarmo karI nizcayathI he gautama! khujaje eTale kutte arthAt kUbaDA thAya. jema dhanAvaha zeThane putra dhanadatta pAchale bhave ghaNA ane gajA uparAMta bhAra vahevarAvavAthI kUbaDe thayA tema. ahIMyAM dhanadatta ane dhanazrInI kathA kahe che - bhUmimaMDana nagare zatrudamana nAme rAjA rAjya kare che. tyAM dha nAme zeTha rahe che, jene dhIrU nAme strI che. te bhADAne dhaMdho karI AjIvikA calAve che. teNe potAne ghera paThIyA, uMTa, gadheDA ane pADAno saMgraha karyo che. te zeTha lebhAdhIna thaIne avAcaka-muMgA jenI upara temanI zakti uparAMta ghaNe bhAra bhare che ane ghaNuM bhADuM laI nirvAha kare che. ekadA kaI sAdhu vahoravA mATe tene ghera AvyA, temane strIbhartAra baMnee maLI zuddha bhAvathI dAna ApyuM. tene vege zubha karma upAI te ja nagare dhanAvaha zeThane ghera dhanadatta nAme putrapaNe upajo. te vaNikanI sarva kaLA jANe che, paNa pUrvabhavamAM jInI upara ghaNe bhAra bharyo hato te pApane yoge kUmaDe thaye che. have te ja nagaramAM dhana nAme zeTha vase che, tene ghera dhIrUno jIva marIne putrIpaNe upa. tenuM dhanazrI evuM nAma pADyuM. te ghaNuM rUpavaMta ne guNavaMta che. te vanavaya pAmI thakI pUrvabhavanA nehathI dhanadatta kubaDAne paraNavA vAMche che. vaLI e ja dhannAzeThane eka bIjI paNa putrI thaI che, paraMtu karmane yege te kUbaDI che. ekadA tenA bApanI AgaLa keI nimittiyAe kahyuM ke je Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (75) kaI tArI putrI dhanazrIne paraNaze te mATe vyavahArIo thaze." evI vAta sAMbhaLIne koI dhanapALa nAmanA zeThIyAe dhanazrInI mAgaNI karI. dhanazrInA pitAe te vAta kabUla karI tathA bIjI je kUbaDI beTI hatI te dhanadattane dIdhI; ane behu kumArIne paraNAvavAnuM muhUrta paNa eka ja divase nakakI karyuM. have dhanazrIe pUrvabhavanA snehane lIdhe dhanadatta kUbaDAne paraNavAnI IcchAthI mane rathapUraka nAmanA yakSane bhaktibhAvathI ArAdhya. yakSe saMtuSTa thaIne "mAga, mAga," evuM traNa vakhata kahyuM. dhanazrIe kahyuM ke-"jema mAre bhartAra dhanadatta thAya tema kare." tyAre yakSe kahyuM ke-"tArA pitAe baMne putrIne eka ja divase eka ja lagna baMne vara sAthe pANigrahaNa karAvavA IcchayuM che, eTale te vakhate huM daSTibaMdhana karIza, jethI te dhanadattane paraNaje. pachI jyAre tane paraNane ghera laI jaze tyAre meha nAza pAmaze." ema kahI yakSa adazya thaI gayA. . - - have lagnane divase baMne vara sAthe ja paraNavA AvyA. yakSe sarva lokane moha pamADyo. baMne paraNIne potapotAne ghera AvyA eTale dhanadatta dhanazrIne ghaNI ja svarUpavAna dekhIne harSa pAme ane dhanapALa pitAnI paraNelI strIne kUbaDI dekhI glAni pAmI manamAM vicAravA lAgyo ke-"A vaLI iMdrajALa kevI thaI ! mativibhrama kema thaI gayo !!!" te vAta rAjAe sAMbhaLI ane gAmanA leke e paNa jANI. lekenAM ToLeToLAM maLI arasparasa vAta karavA lAgyA. pachI mahemAhe banne jaNa strIne mATe kalaha karatA rAjAnI AgaLa nyAya meLavavA gayA. rAjAe temane pAchA ghera mekalIne ekalI ghanazrIne teDAvI ekAMte pUchayuM ke-"dhanadatta jAte kUbaDe che, te tene managamata thAya nahIM; mATe sAce sAcuM kahe ke tuM kyA varane varI che?" te sAMbhaLI dhanazrIe rAjAnI AgaLa kharekharI satya vAta kahI dIdhI kemeM mehavaza thaIne e dhanAvahanA putranI sAthe paraNavA mATe ja yakSanuM ArAdhana karyuM hatuM. te saMtuSTa thaye eTale tenA sAnnidhyathI huM dhanadattane paraNuM chuM ane mArI kUbaDI bahenane yakSe dhanapoLanI sAthe Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) paraNAvI che. have jema yukta hoya tema kare. deve je karyuM te anyathA zI rIte thAya? mATe mAre e kUbaDe ja bhara che." pachI rAjAe sarva janene bolAvI sarva vAta kahI samajAvI. teo paNa samajIne ghera gayA. ekadA te nagaranA vanamAM kaI cAra jJAnanA dhaNu dharmarUci nAmanA AcArya samesaryA. temane vAMcavA mATe sarva leka gayA, tenI sAthe dhanadatta paNa pitAnI strI sahita ga. munine vAMdI dhanadatte pUchayuM ke-"he bhagavana! kayA karmo karIne huM kUbaDe thaye? ane kayA kameM mArI strI dhanazrIne mArI upara ghaNe sneha thaye? tathA kyA zubha karmo karI huM lakSmI, sukha ane sabhAgya pAme? te mArI upara kRpA karIne kahe.' gurU belyAke-hedhanadatta! pUrvabhave dhannA nAmane zreSThI hatuM, ane dhanazrIne jIva dhIrU nAmanI tArI strI hatI. tyAM piThIyA, rAsAdika upara ghaNe bhAra bharavAthI te kUbaDe thayo ane zubha bhAvathakI sAdhune dAna dIdhuM hatuM tenA prabhAve lakSmIne roga akhaMDa rahyo. temaja pAchale bhave behu strI-bhartAra hatAM, tethI tamAro neha paNa akhaMDa rahyo che." evI vAta sAMbhaLI baMnene jAtismaraNa jJAna uparyuM ane pUrvabhava dIThA. pachI samaktimULa bAra vrata svIkArI munine vAMdI ghera pahoMcyA. anukrame dharma pALatAM supAtrane dAna detAM Ayu pUrNa thaye devaleke deva thayA. Iti dhanadatta dhanazrI kathA. have batrIzamI pRcchAne uttara eka gAthAo karI jAimao mattamaNo, jIve vikkiNai jo kayagyo ya / so iMdabhUi mariuM, dAsattaM vaccae puriso // 47 // bhAvArtha -je jIva jAtimada kare, ahaMkAra kare eTale jAtikuLAdikanA made karI madenmatta thAya tathA je manuSyAdika Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 77 ) jIvAne ( vikiNu ke. ) vece-vikraya kare ane kRtaghra thAya eTale paranA karelA upakAra vIsarI jAya, pArakI niMdA kare, peAtAnI praza MsA kare, anya kAi prazaMsA karavA ceAgya hAya chatAM tenA guNane DhAMke, pAte koI guNavAnanI praza MsA na kare, pArakA achatA deASa kahe tethI nIca gAtrakama upArjana kare. ane huM IMdrabhUti gAtama ! ( sA ke. ) te purUSa marIne dAsapaNuM pAme. jema hastinApure sAmadatta purAhita padabhraSTa thaI marIne Dubaputra thayA tema. tenI kathA kahe che: kudeze hastinApure seAmadatta nAme purAhita vase che. tene ghaNA maneArathe alabhadra nAme eka putra thayA. te brAhmaNajAtinA made karI khIjA leAkeAne tRNa samAna gaNe. nagaramAMhe mA mAM pANI chAMTatA cAle, rAjaputra aDI jAya te paNa snAna kare ane jo kAi mAtaga daSTie paDI jAya tyAre te vastrasahita snAna kare ane prAyazcitta lIe. evI rIte brAhmaNa vinAnI bIjI sa jAti upara dveSa dharatA, temanI niMdA karatA, peAtAnI jAtine prazaMsate rahe che. tenI leAkeA hAMsI kare che. e pramANe vatta na heAvAthI te putra peAtAnA mApitAne atyaMta ucATa karavAnuM kAraNa thai paDyo. , tenA pitAe tene kahyu - he vatsa ! leAkavyavahAra ja rUDA che. karma karI brAhmaNa paNa hIna jAtimAM janma pAme. jAti zAzvatI keAinI na hAya, te mATe jAtine mada karavA nahIM. ki karavA tA eTaleA karavA ke jethI lAka hAMsI na kare. ' ItyAkrika tenA pitA zikhAmaNa Ape paNa te mAne nahIM. unmatta hAthInI peThe khumArImAM jAtiabhimAna dharatA rahe. ema karatAM tenA pitA devazaraNa thayA eTale rAjAe te pureAhitanA putra ahaMkArI hAvAthI tene ayAgya jANIne tenA pitAne sthAne sthApyA nahIM, bIjAne purAhitapadavI ApI. evI rIte maDhe karI ahIMyAM ja sthAnathI padmabhraSTa thayA, lekamAM hAMsI thaI. lokoe tenuM brahmadatta nAma pADayuM. paDhavI gayAthI te ninapaNAne prApta thayA. kRtaghra thayA. pachI gAya, baLada vecI peTanuM pASaNa karavA lAgyA. leAkeA sarva tenI niMdA karavA lAgyA. ekadA gAyAne cAro nAkhatAM kAie kahyuM ke- huM Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 78 ) " brahmadatta ! A tRNuM je tuM tAre hAthe upADe che te tRNune mAtaMgIe page karI cAMpela che, tethI tane AbhaDacheTa nathI lAgatI ? ' evI aneka jAtanI mazkarI leAkeA kare che, tethI krodhe bharAIne te gAma cheDI jatA rahyo. jatAM jatAM mArgamAM bhUlA paDyo. tyAM huM ene dekhI Akroza karI haNavA lAgyA, eTale Dubee kApa karI brahmadattanA peTamAM charI mArI, jethI te maraNa pAmIne Dubene ghera ja putrapaNe upajyuM. te paNa kAMNA, khADA, kadarUpA, kALA, durbhAgI thayA. rAjA vigerenuM dAsapaNuM kare, mANasane zULIe caDAvavA pramukha vadha karavAnA dhaMdhA kare. tyAMthI maraNa pAmI pAMcamI narake nArakIpaNe utpanna thayA. tyAMthI marIne matsya thayA. tyAMthI nIkaLI vaLI narake gayA. ema aneka bhavamAM paribhramaNa karyuM. jyAre manuSyapaNe upaje tyAre paNa hIna kuLamAM upaje ane dAsapaNuM kare. ekadA ajJAna tapanA baLe karI yAtiSi devAmAM devapaNe upajyA. tyAMthI cavIne padmakheDa nagare kuMdadattA gaNikAne tyAM putrapaNe upajyA. tenuM nAma mayaNu pADayuM. tyAM te ahAMtera kaLA zIkhyA. paropakArI, dakSa, dayALu, lajjALu, gabhIra, saraLa, priyavAdI ane satyavAdI thayA. tenAmAM evA uttama guNA chatAM tenA tene garva nathI. jyAre leAkeA tene gaNikAnA putra kahIne elAve che tyAre du:khI thayA thakA te ciMtave che ke- meM pUrvabhave kAI pApa kIdhAM che, tethI vidhAtAe mane gaNikAne ghera janma dIdhA che, jethI huM ATalA guNune dharatA chatA paNa jAtihIna thayeA chuM. athavA amRtamaya caMdramA che te paNa kalakata che tathA ratnAkara je samudra te ratnAthI bharelA che chatAM tenuM pANI khArUM che; tethI jyAM guNu hAya tyAM doSa paNa saMbhave che. 9 ekadA te nagare kevaLI bhagavAna padhAryA. temane vAMDhavA mATe mayaNu gayA. teNe vAMdIne pUchyuM ke- he bhagavan! mArAmAM keTalAeka uttama guNA chatAM huM kyA karmanA uddayathI hInajAtimAM upanyA chu ? ? bhagavAne pAchalA bhavanu svarUpa kahI saMbhaLAvyu ane kahyuM ke- te pUrvabhave jAtinA mada karyAM hatA tathA paraniMdA karI hatI tenA pApe karI tu gaNikAne ghera upajyuM ' Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 79 ) tyArabAda mayaNe kahyuM ke-'he bhagavan ! jo mArAmAM ceAgyatA hAya tA mane dIkSA ApeA. ' kevaLajJAnIe tene ceAgya jANI dIkSA dIdhI, sAdhusamAcArI zIkhavI. pachI duSkara tapa karI anazana lai deva thayA. anukrame sarva karma nA kSaya karI meAkSasukha pAmyA. brahmadatta brAhmaNanI kathA saMpUrNa. have tetrIzamI pRcchAnA uttara eka gAthAe karI kahe che. viNayavihINo cAri-tavajio dANaguNaviutto ya maLatA ja taMtunutto, riso vidyo Dho // 48 || bhAvAH--je purUSa vinaye karI hIna hAya eTale vinayarahita hAya tathA cAritravarjita hAya eTale cAritra je viratipaNuM te thakI rahita hAya tathA dAnaguNuthakI vimukta hAya eTale dAnaguNathI rahita hAya, tathA maneAdaDa, vacanadaMDa ane kAyadaDa e traNa IMDe karI yukata hAya eTale mane karI A dhyAna rIdradhyAna ciMtave ane vacane karI ducana khAle, leAkeAne kubuddhi Ape, kAyAe karI kuceSTA kare, evA purUSa marIne diraDhI thAya. 5 48 5 jema hastinApure sukha zeThanA putra maneAratha nAme hatA, te avinIta ane avirata thakA marIne ridrI thayeA. tenu nipuNya evuM nAma pADyuM. tenI kathA kahe che: hastinApura nagare arimana nAme rAjA rAjya kare che. te gAmamAM sukhaMdhu nAmanA zeTha vase che. tene madhumatI nAmanI bhAyo che. tene ghaNe manerathe eka putra thayA, tethI tenuM manAratha evuM nAma rAkhyuM. te moTA thayA tyAre tenA pitA devagurUne namaskAra karavAnuM kahe, paNa e stabdha thaI ubheA rahe, praNAma na kare. temaja nizALe bhaNavA mAlyA, tA paNa tevA ne tevA ja kAre kAro rahyo; paNu eka akSare zIkhyA nahIM. pitAe meTAnA vinaya karavA zikhavyu, te paNu kAinA vinaya kare nahIM. * jene jevA svabhAva hAya che te kAI rIte maTatA nathI, ' Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ). ekadA tene pitA ene gurUnI pAse teDI gaye. gurUne kahyuM ke-ene pratibaMdha Ape." gurUe mane rathane pUchayuM ke- "he A tArI mAM vatsa! vrata, paccakhANa, niyama pALavAthI bahu phaLa thAya, mATe tArI IcchA pramANe kAMIka niyama le." manerathe kahyuM ke-"mArAthI niyama pALI zakAya nahIM." gurUe kahyuM ke tyAre dAna ApavAnI pratijJA kara." manorathe kahyuM ke-"huM dAna ApI zakto nathI." ema karatAM tene pitA maraNa pAmyA. manerathe mahAkRpaNa hate tethI tene ghare kaI bhikhArI bhikha paNa mAgavA Avato nathI. ekadA te eka grAmAMtare jato hato, tene mArgamAM cora lokee mArI nAkhyA. pAse je kAMI dhana hatuM te sarve coro laI gayA. marIne daridrInA kuLamAM putrapaNe uparyo. tyAM nipuNyaka evuM nAma dIdhuM. meTe thaye tyAre te lekenAM Dhera cAre, haLa kheDe, lekenI sevA kare, dAsa thaIne rahe, majurI kare, mAthe bhAra upADe, te paNa peTa bharavuM atyaMta muzkela thAya. ekadA dhana kamAvA sArU dezAMtare cAlyA, tyAM lakSmI meLavavAnA ghaNA upAya karyA, paraMtu karmayoge daridrI ja rahyo. have tyAM eka Samukha nAme deva che, jeno sAco prabhAva che, tenI AgaLa dhana meLavavA mATe upavAsa karIne te beThe. sAtame divase deva pratyakSa thaI bolyA ke "tuM zA mATe lAMghaNa kare che?" tyAre daridrIe kahyuM ke-"lakSmIne arthe karUM chuM." devatAe kahyuM ke-"lakSmI tArA bhAgyamAM lakhI nathI." daridrI bolyA ke-"te mAruM ahIMyAM ja maraNa thAo." e tene haTha jANune devatAe kahyuM ke ahIMyAM prabhAte sonAne mera AvIne nAcaze, te eka pa7 sonAnuM mUkaze te tuM laI leje." ema kahI deva adazya thaye. prabhAte sonAnuM pIcha maLyuM, ema nitya pratye eka eka piccha letAM letAM eka divasa te daridrIne kubuddhi upajI tethI vicAryuM ke-"huM A jaMgalamAM keTalA divasa rahuM ? mATe Aje marane pakaDI eka ja sAthe enAM sarva pIchAM laI lauM." ema citavI teNe marane pakaDyo ke tarata mera badalAIne kAgaDo thaI gayo ane Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 21 ) deve AvI te ridrIne paganA prahArathI haNyA, tethI te paDI gayA ane prathama jeTalAM mAranAM pIchAM lIdhA hatAM te sarva paNa kAgaDAnAM pIchAM thaI gayAM. kahyuM che ke buddhi: karmAnusAriNI ' // dohA ! utAvaLa kIje nahIM, kIdhe kAja mAra sAnAnA kAgaDA, karI hue viSNuAsa; gharadAsa. 1 . pachI pote ja peAtAnA AtmAne niMdatA thakA jhapApAta karavA mATe eka parvata upara caDyo. tyAM eka sAdhune dIThA. tyAre manamAM vicAryuM ke huM emane dhana meLavavAnA upAya pUchuM. ' ema ciMtavIne temane vAMdyA, tyAre RSie kahyuM ke- te devanuM ArAdhana karyuM. paNa ka prabhAve mAranA kAga thaI gayA, tethI hamaNAM tuM ahIMyAM apApAta karavA AvyeA chuM. ' te sAMbhaLI Azcarya pAmI teNe vicAryuM. ke jue, A RSinuM kevuM jJAna che ? ' pachI sAdhune kahevA lAgyA ke mahArAja ! mane dhana meLavavAnA upAya kahA.' jJAnIe kahyuM ke te pUrvabhavamAM koi niyama pALyeA nathI, vinaya kIdhA nathI ane koine dAna paNa dIdhuM nathI, tene yAge ridrI thayA che. ' evI vAta sAMbhaLatAM jAtismaraNa jJAna upajyu ane pUrvabhava dIThA, tethI vairAgya pAmI teNe dIkSA lIdhI. tene sArI rIte ArAdhIne devalAke deva thayA. e daridrIpaNA upara nipuNyanI kathA samApta. have ceAtrIzamI pRcchAnA uttara eka gAthAe karI kahe che. jo puNa cAra viNa - yajUo cAritaguNasayAino | so jaNa sayavirakAo, mahaDIo hoi logaMmi // 49 // bhAvAH--je purUSa cAI eTale tyAgI hAya-dAtAra hAya, vinayasahita hAya, cAritra sabaMdhI je seMkaDA guNNA teNe 11 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 82 ) karI AI AkIrNa eTale vyApta hoya athAt cAritra je virati tenAthI vyApta heya te purUSa (jaNa ke.) sajajanenA (saya ke.) seMkaDo te mAMhe (vikhAo keTa) vikhyAta hoya eTale seMkaDo game kemAM mahaddhikapaNe prasiddha heya. 4jema sAMketapurapATaNamAM svalpa raddhine dhaNuM dhanamitra zeThane puNyasAra nAme putra RddhivaMta thayo hato tema. teNe pUrva puNyane bhege gharamAM cAra nidhAna dIThAM hatAM, te rAjAe laI lIdhAM ane vaLI tene pAchAM ApyAM, tenI kathA kahe che - sAMketapure bhAnumitra rAjA rAjya kare che. tyAM dhanamitra nAme zeTha vase che. tene dhanamitrA nAme bhAryA che, tenA samAgamathI te sukhIo che. ekadA dhanamitrA strIe rAtre sUtAM svapramANe senAno kaLaza ratna bharelo mukhamAM sita dIThe. pachI jAgIne bhara AgaLa vAta kahI. bhAre vicArIne kahyuM ke_tane kaI mahAbhAgyazALI putra thaze." te sAMbhaLI strI atyaMta harSa pAmI. anukrame pUrNa mAse putra prasa. vadhAmaNIAne vadhAmaNuM dIdhI. tenuM puNyasAra evuM nAma pADyuM. te putra anukrame rUpa ane guNe karI vRddhi pAmya, sarva kaLA zIkhe ane vanavaye eka vyavahArIyAnI dhanyA nAmanI kanyA sAthe paraNya. * ekadA te puNyasAra rAtrie sukhe nidrAmAM sute che, te vakhate lakSmIdevIe AvIne kahyuM ke -"he puNyasAra! huM tAre ghera AvIza." pachI prabhAtasamaye gharane cAre khuNe ratna bharelAM senAnA kaLazarUpa cAra vidhAna dIThAM. tyAre puNyasAre jANyuM ke- devIe kahyuM te satya thayuM, paraMtu je kaI durjananA vacanavaDe rAjA jANaze te anartha upajaze mATe prathamathI ja rAjAne jaNAvuM." evuM ciMtavIne rAjAnI AgaLa nidhAnanuM svarUpa kahyuM. te jovA mATe rAjA pite puNyasArane ghera AvyA. nidhAna dekhI vismaya pAme, ane tyAMthI upADI pitAnA bhaMDAramAM mUkAvyA. bIje divase paNa prabhAtasamaye puNyasAre cAra vidhAna dIThA ane rAjAnI AgaLa kahyuM. te paNa rAjAe puNyasAranA gherathI maMgAvI pitAnA bhaMDAramAM rAkhyA. trIje divase paNa puNyasAre Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 83 ) cAra nidhAna dIThA ane rAjA AgaLa AvIne kahyuM ke-- huM mahArAja ! mAre ghera tevI ja rIte pharI paNa cAra nidhAna pragaTyA che.' te paNa rAjAe potAnA bhaMDAramAM mUkavAnA hukama karyAM tyAre pradhAna melyA ke mahArAja ! tame je e divasa pahelAM nidhAna lAvI bhaMDAramAM mUkAvyAM che, te ahIM magAvA.' rAjAe bhaMDArI ughaDAvyA ane joyuM teA nidhAna dIThAM nahIM. eTale rAjAe kahyu ke- e tA jenA puNyane ceAge nidhAna AvyAM che tene tyAM ja raheze; mArI pAse rahevAnAM nathI. me leAbhAdhIna thaine re nidhAna ANyAM te mArA prayAsa bya che. ' * pachI rAjAe te bhaMDAragata sarvadravya puNyasArane ApI nagarazeThanI padavI dai, vastra, mudrikA paherAvI, vAjitra vAjategAjate parivAra sahita puNyasArane tene ghera pahoMcADyo. puNyasAranuM mahattva divasedivase vRddhi pAmyuM. te peAtAnI lakSmIthI puNyakArya sAdhatA rahe che, paraMtu dhananA saMcaya karI rAkhatA nathI. ekadA te nagaranA udyAnamAM sunaMda nAme kevaLI * bhagavAn samAsaryo. rAjA peAtAnA parivAra sahita tathA puNyasAra zeTha paNa potAnA mAtApitA tathA strI sahita anya janAnI sAthe temane vAMDhavA gayA. vAMdIne beThA eTale kevaLIe dharmopadeza dvIdhA. pachI dhanamitra zeThe pUchyuM ke- he bhagavan ! mArA putre pUrvabhave zu puNya karyuM che ke jenAthI e lakSmI, rAjyamAna, saubhAgya tathA mahattvane pAmyA ? ' tyAre gurUe kahyuM ke- pUrve e ja nagaramAM dhanakumAra nAme zeTha hatA. teNe gurU pAsethI khAvIza abhakSya ane khatrIza anaMtakAyanA niyama lIdhA hatA. supAtrane dAna dIdhAM temaja deva, gurU ane vaDIleAnI bhakti karI tathA zrAvakadharma pALyA. prAMte vRddhAvasthAe teNe dIkSA lIdhI. siddhAMta bhaNI, tapasyA karI, kSamA upazamAdika aneka guNu peAtAne viSe ANyA. prAMte anazana laI Ayu pUrNa karI trIje devalAke IMdranA sAmAnika deva thayo. tyAM devasaMbaMdhI bhAga leAgavI cavIne tArA putra thayA che. pUrva puNyane cege e lakSmI mahattvAdika pAmyA che. Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 4 ). e vAta sAMbhaLI puNyasArane jAtismaraNa jJAna uparyuM ane pUrvabhava dIThe. pachI kuTuMba sahita zrAvakadharma svIkArI potAne ghera AvyuM. te devapUjA kare, mahAmaMtra navakAra gaNe, gurUne vide, dAna Ape. pachI potAnA putrane yegya jANuM, tene gharano bhAra saMpI, potAnI zreSThIpaNanI padavIe sthApI puNyasAre sunaMda nAme gurUnI pAse dIkSA lIdhI. te niraticArapaNe saMyama pALI deva thaye. tyAMthI AvI manuSyajanma pAmI melasukha pAmaze. ' che dehA che jiNa pUje vaMde sugurU, bhAve dAna diyaMta puNyasAra jima tasa ghare, Rddhi aciMti hUMta. 1 Iti mahartikaparI puNyasAra kathA. have pAMtrIzamI tathA chatrIzamI pRcchAnA uttara be gAthAe karI kahe che. vIsatthaghAyakArI, smmmnnaaloiuunnpchitte| jo marai anna jamme, so rogI jAyae puriso // 50 // vIsattharakaNaparo, Aloia sayalapAvaThANo ya / vo mAna , to romAvivajJio ho / 1 / bhAvArthaH--je manuSya vizvAsaghAta kare ane sabhya mane eTale zuddha mane karI zuddha AyaNa na le, te purUSa marIne anya janme eTale bhavAMtarane viSe regI thAya che 50 che tathA je purUSa vizvAsInI rakSA karavAmAM agresara hoya ane pitAnAM karelAM je pApasthAnaka hoya te sarvane sAcA manathI Ave, te bhavAMtarane viSe rogarahita-nirogI hoya che pa1 che . e baMne pRcchA upara aTTaNamallanI kathA kahe che - ujajayaNa nagarIe jitazatru rAjA rAjya kare che. tene aTTaNamalla nAme mahAmalla che. sopArA nagare sihagiri nAme Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 85 ) rAjA che te varSovarSe mayuddha karAve che. mahuyuddhamAM je kAI jIte che tene ghaNuM dhana Ape che. arRNamallu bIjA sthAne jaI bIjA mahone jItI sirapAvamAM ghaNuM dhana laI Ave che. ekadA siMhagiri rAjAe vicAryuM ke- ujjayaNInA malra ahIM AvI varSovarSa jItI jAya che te ThIka nathI, mATe ApaNe enA kAMi pazu upAya karIe. ' pachI eka baLavAna mAchIne dekhI rAjAe tene pAtAnI pAse rAkhI malluyuddha zIkhavyuM. mAlamalIdA khavarAvI pIvarAvI puSTa karyAM. pachI madyamaheAtsavane divase aTTaNamaNe AvI yuddha karyuM. paNa tene tarUNlR evA mAchIe jItI lIdhA. rAjAe mAchIne dravya ApyuM. adRNu vilakhA thai pAchA vaLyeA. teNe sAraTha dezamAM eka mahA jorAvara liha nAme kALI dIThA, tenI sAthe nANA sabaMdhI TharAva karIne tene ujjayaNIe lai gayA. tyAM tene madhuvidyA zIkhavI. pachI tene sApArA nagaramAM parIkSA samaye sAthe teDI gayA, tyAM sabhAmAM mahumahAtsava saMbaMdhI vAjiMtra vAjate, zaMkha pUrAte, khadijana jaya jaya khelate, lihamaNU ane mAchImadbhu e e mAMhAmAMhe yuddha karatA, nAcatA, mAcatA, hasatA, eka bIjAne muSTiprahAra detA, paDatA, caDatA, potapeAtAne sthAnake gayA. tyAM adRNamale phalihamadyane pUchyuM ke- tane yuddha karavAthI kAi aMga du:khatuM hAya tA kahe. ' teNe paNa sAcesAcuM kahyuM ke- amuka amuka aMga du:khe che. ' tyAre aTTamardo filahamazrvane abhyaMga snAna karAvI tenu zarIra tAjI karAvyuM. d have rAjAe mAchImannune pUchyuM ke- tArAM aMga kyAM du:khe che ? ' paNa mAchIe lAjane lIdhe du:khavAnu kAMi kAraNu kahyuM nahIM. bIje divase sabhAmAM sarva leAka samakSa ehu mayuddha karavA lAgyA. tyAM mAchImalu thAkayA ane kalimale tenI grIvA maraDI mArI nAkhyA, tethI kRlihamadyanA yaza vistAra pAmyA ane bakSIsa paNa maLI. ema arRNamalanI AgaLa te yathAsthita svarUpa kahI sukhI thayA ane mAchImallu yathAsthita svarUpa na kahyuM tethI du:khI thayA. e draSTAMtathI eTaluM samajavAnu ke je kAI gurUnI AgaLa sAcuM kahI AleAyaNA lIe, te adRNamala ane lihamalanI peThe sukhI thAya temaja Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) niregI thAya ane je kaI gurUnI AgaLa AvatAM lAjathI sAcuM na kahe te mAchImallanI peThe duHkhI thAya. kahyuM che ke pApa Ave ApaNuM, gurU AgaLa niHzaMka, niraMgI sukhIA have, nirmaLa jeha zaMkha. 1 AyaNa upara aNamalla ane phalimallanI kathA saMpUrNa have sADatrIzamI pRcchAne uttara eka gAthAo kahe che - lahuhatthayAi dhutto, kUDatulA kUDamANa bhNddehi| vavaharai niyaDi bahulo, so hINaMgo bhave puriso||52|| bhAvArtha--je dhUrta, laghulAghavI kaLAe eTale hastAdi lAve karI kUDA tela, kUDAM mApe karIne tathA kuMkuma, karpara, majITha vigeremAM bheLaseLa karIne kUDAM kariyANe karI (vavaharaI ke) vyApAra kare te (niyaDibahule keTa) nivRtibahula eTale mahA mAyAvI thaIne ghaNuM pApa kare. vaLI te purUSa bhavAMtarane viSe je manuSya thAya te paNa hInaaMgavALe thAya. jema Izvara zeThane putra datta pUrve kUDA tela, kUDAM mApa ane rUDAM kariyANAdika karavAnA pApane bhege hastAdika avayavathI hIna theye tema. | para che tenI kathA kahe che. AzApUraLajalpo vidhute | dehi tvaM gautamasvAmin , vaMditaH sukhasaMpadam // 1 // AzA pUrNa karavAmAM kalpavRkSa samAna ane sUrya samAna ane zreSTha kAMtivALA he gatamasvAmI ! vaMdana karAyelA evA tame sukhasaMpadAne Apo." kSitipratiSThita nAmanA nagare Izvara nAme zeTha vase che. tene premalA nAme strI che, jene cAra putra thayA che. te cArene bhaNAvyA temaja paraNAvyA. anukrame zeTha vRddha thayA tenA gharamAM ghaNuM dravya chatAM paNa lebhane lIdhe te aneka prakAranA vyApAra kare che, paraMtu lakSmI keIne ApatuM nathI. keIne dAna devAnuM che tene mana ja thatuM nathI. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) eka divasa zeTha jamIne gekhamAM beThA che evAmAM cothA putranI strI bahu guNavaMtI che. tenI supAtrane dAna devAnI mati che, catura che, jANa che. te strI vAsaNa dhovA-mAM javA mATe gharanI bahAra AMgaNAmAM beThI che, eTalAmAM kaIka navadIkSita sAdhu ATha varSanI umaranA hatA te Iyosamiti zodhatA vahoravA mATe zeThanA gharane bAraNe AvyA. tene dekhI pelI strIe kahyuM: dehe. celA kharI savAra, dhAmaNuM vAra na jANue; tame tyAM anyathI AhAra, ahu ghara vAsI jImIe. 1 artha:"he celA ! hajI te savAra che, tuM bhikSAne vakhata thaI gayo che ema na samajIza. vaLI ame vAsI annanA jamanAra chIe tethI tame bIje jaIne AhAra ." celAe kahyuM ke-"te huM anyatra bhikSA mATe jAuM?" vahue kahyuM ke jema ThIka lAge tema kare." pachI celo paNa te kRpaNanuM ghara mUkI anya ghare AhAra levA gaye. gekhamAM beThelA zeThe te sarva vAta sAMbhaLIne vicAryuM ke-"e vahunAM vacana maLatAM AvatAM nathI. eTale vahune belAvI pUchayuM ke be pahera divasa thayA chatAM tame celAne ema kema kahyuM ke savAra che. vaLI celAe bIje AhAra levA javAnuM kahyuM tyAre tame tema karavAmAM saMmati kema ApI? ane amAre ghera vAsI jamIe chIe ema kema kahyuM? ApaNe ghera te sarvadA navI ja rasavatI nIpaje che ane sarva kuTuMba sahita tAjI rasavatI khAIe chIe; paraMtu TADhI rasoI to kaI jamatuM nathI. tema chatAM tame celAne ema kahyuM tenuM kAraNa zuM ?" te sAMbhaLI vahu ghUMghaTa kADhI lajajA ANatI thakI kahevA lAgI ke-"he tAtajI! sAMbhaLe. meM celAne kahyuM ke tame savArI eTale vahelI nAnapaNamAM dIkSA kema lIdhI? tyAre cele kahyuM ke dhAmaNuM vAra na jANue, tethI huM bahuM chuM, kAraNa ke saMsAra asAra che, Ayu athira che, tenI bIka lAge che, mATe dhAmaNa vAra na jANue eTale veLA kema gamAvIe? Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 88 ) kAraNa ke jIvitavya vIjaLInA jhabakArA sarakhuM che. vaLI meM kahyuM ke amAre ghera vAsI jamIe chIe tene artha Ama che ke ame pAchale bhave dAnapuNya kIdhAM che tene yoge ddhi maLI che, paraMtu A bhavamAM dAnapuNya kAMI karatA nathI mATe navI upAjenA kAMI thatI nathI, tethI vAsI bhajana karIe chIe." e vacana sAMbhaLI zeTha vahune mahAbuddhimAna jANI harSa pAye thake sarvane ekaThA karIne kahevA lAgyuM ke mArI A vahu sahu vahuthI nAnI che paraMtu buddhie karI sarvamAM agresara che mATe ene huM mArA kuTuMbamAM moTI karI sthApuM chuM. have mArA sarva kuTuMbIjanee ene pUchIne kAmakAja karavuM, evI AjJA karUM chuM." vaLI zeThane te divasathI dAna devAnI buddhi paNa thaI, tethI dAna devA lAgyA. keTalAeka kALa vItyA pachI vaLI zeThane pAMcamo putra thaze. tenuM datta evuM nAma pADayuM, paraMtu tene hAtha-paga nathI-hINa che. tene jyAre vanaviya prApta thayuM tyAre leka tenI hAMsI kare. vaidya telamardanAdi aneka upacAra karyo, paNa jema durjanane upakAra karIe te guNa na kare tema ene paNa kAMI guNa thaye nahIM. zeThe aneka upacAra karI ghaNuM dravya kharacyuM, paNa putra jevo hatuM te ne te ja rahyo. - ekadA be munIzvara bhikSAe AvyA, temane vAMdIne zeThe pUchayuM ke-"he mahArAja ! mAro putra sAro thAya tevuM auSadha kaho." gurUe kahyuM ke- jIvane rega be prakAranA thAya che. eka dravyoga ane bIjo bhAga. temAM pahelA dravyaregana pratikAra te vaidya jANe che ane bIjA bhAvagano pratikAra amArA gurU jANe che. te hAla A gAmanI bahAra vanamAM AvyA che temane pUcho. " te vAta sAMbhaLI zeTha paNa vanamAM gayA. tyAM gurUne vAMdI pUchavA lAgyA ke -"mahArAja ! mAro datta putra aMgahIna che, te kaI rIte sAre thato nathI, tenuM zuM kAraNa che? tathA dravyoga ane bhAvaga te kene kahIe?" tyAre gurU Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 8 ) belyA ke- rAgadveSe karI mAThAM karma upArjana karIe te bhAvaga kahIe, ane te karma udayamAM AvyAthI je vipAka bhegavIe te dravyoga jANo. tapa, saMyama, dayA, kAusaggAdika kiyAe karI bhAvoga maTI jAya. bhAvaga gayo te dravyoga paNa gaye jANa. A tArA putra pUrvabhave hATe besI lele karI lakone chetaryA che, kUDe tole, kuDe mApe karI vyApAra karyo che, sarasa, nirasa vastune bheLasaMbheLa karI vecI che, ema ghaNuM pApa kya che, paraMtu eka vAra sAdhune dAna dIdhuM che te puNyanA bhege karI tAre ghera putrapaNe upa che. eNe hAthe karI kUDa-kapaTachaLabheda karI mugdha lokone chetaryA che, tethI te hAtharahita thayo che." evI vAta gurUnA mukhethI sAMbhaLI zeThe tathA datte baMne jaNe maLIne zrAvakadharma aMgIkAra karyo. datta niyama laI mAyAkapaTa mUkI daI navakAramaMtranuM smaraNa karyuM. te smaraNa karavAnA punyathI devaloke gaye, mATe aho bhavya leke ! keIne ma paMce, ma vaMce, eka puNya ja sace, saM. Iti hInAMge dattakathA samApta. have ADatrIzamI ane ogaNacAlIzamI pRcchAnA uttare eka gAthAe karI kahe che. saMjamajuANa guNavaM-tayANa sAhUNa sIlakaliANaM / mUo avaNNavAeNa, TuMTao paNhighAeNa // 53 // bhAvArtha -je jIva saMyamayukta, kSamAdi guNavaMta, zIle kalita eTale zIle karI yukta evA je sAdhu mahAtmA temanA (avarNavAe ke) avarNavAdane bole, eTale aNuchatA deSa bele- niMdA kare, te jIva bhavAMtare (mUo keTa) mUka eTale muMgo thAya tathA je jIva paganA prahAra karI sAdhune (ghANuM ke) ghA kare eTale pATu mAre, te jIva bhavAMtare mUMTe thAya. 53jema vaDedrAvAsI devazarmAnA putra agnizarmAe mahAtmAnI niMdA karI, tenA yogathI 12 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 90 ) te mUka thayo ane sAdhune pIkA pATunA prahAra karyo. tethI te ja bhave tene devatAe zikSA karI. tyAMthI mArI narake gaye ane bhavAMtare hIna kuLamAM upajI pAsaDa nAme cUMTe thaye tema. tenI kathA kahe che - - viTapa nagare devazarmA nAme brAhmaNa cAda vidyAne nidhAna che, tene agnizarmA nAme putra thaye. te ghaNAM zAstra bhaNya, jyotiSazAstramAM nipuNa thaye; tethI pitAnA manamAM ghaNe ahaMkAra dharavA lAge. te dharmavaMtanI, guNavaMtanI ane cAritrayAnI niMdA kare, temanA deSa bele. ekadA tenA bApe zikhAmaNa dIdhI ke "he vatsa! jAtikuLane mada na karIe. DAho manuSya garva na kare temaja koInI niMdA paNa na kare." ItyAdi ghaNuM samajAvyA paNa jema dUdhathI jotAM chatAM kAgaDe ujavaLa na thAya tema eNe paNa pitAne svabhAva mUkyuM nahIM. "prANa ne prakRti haMmezAM sAthe ja jAya che.' ekadA ghaNuM sAdhunA parivAra sahita eka jJAnI gurU tyAM AvI samasaryA. temane nagaranA sarva leka vAMdavA gayA. te gurUne mahimA dekhIne agnizarmA krodhita thaye thake lekane kahevA lAgyA ke--e pAkhaMDI mahAtmAnI pUjA-bhakti karavAthI zuM thAya? e vedatrayIthI bahAra che." eka vAra te brAhmaNa ghaNA brAhmaNa lekenA dekhatAM gurUnI sAthe vAda karavA mATe AvyA ane kahevA lAgyo ke- tame sudra, apavitra ane nirguNI che tema chatAM loko pAse pUjA zAmATe karo cho? kAraNa ke vedanA jANa evA pavitra brAhmaNane dAna Ape, tenI pUjA kare to jIva svarga jAya. ame yajJa karIne bakarA jevA janAvane paNa svargamAM melIe chIe." evI rIte bolavA lAge, eTale tene eka ziSya kahyuM ke - "tuM prathama mArI sAthe ja vAda kara. huM ja tArA saghaLA praznone uttara ApuM chuM, te sAMbhaLa. , , prathama tuM kahe che ke tame zudra che, ame ja brAhmaNa chIe, te tAruM bolavuM ayukta che; kahyuM che ke - Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (91) brAhmaNo brahmacaryeNa, yathA zilpena zilpakaH / anyathA nAmamAtra driopadavata che ? . e vacanathI ema kahyuM che ke-je brahmacarya pALe te brAhmaNa kahevAya. kenI peThe? te ke zilpInA guNe karI jema zilpI kahevAya tema. tethI je brAhmaNamAM brahmacarya na hoya te tene iMdragepakITa samAna vyartha brAhmaNa jANo. vaLI tuM kahe che ke tame aauca che, te paNa asatya che; kAraNa ke snAna karI-phata pANuM DhaLI akAya chanI virAdhanA karavAthI kAMI zIpaNuM thatuM nathI. je snAna karyAthI zaucatA prApta thatI hoya to pANImAM rahelAM mAchalAM sadaiva snAna ja kare che, te sarva tArA kahevA pramANe pavitra thavAM joIe; paraMtu manaHzuddhi vinA zaucapaNuM thatuM ja nathI. mananI zuddhieja parama zacatA kahI che. zloka cittamaMtargataM duSTaM, tIrthasnAnairna zuddhyati / zatazo'tha jaladhauta, surAbhAMDamivAzuciH // 1 // satyaM zaucaM tapaH zaucaM, shaucmiNdriynigrhH| sarvabhUtadayA zaucaM, jalazaucaM ca paMcamam // 2 // cittaM rAgAdibhiH kliSTa-malIkavacanairmukhaM / jIvahiMsAdibhiH kAyo, gaMgA tasya parAGmukhI // 3 // bhAvArtha -jenuM aMtaHkaraNa duSTa che te purUSa jevI rIte hajAra vakhata jaLathI dhovAvaDe madirAnuM pAtra zuddha thatuM nathI tevI ja rIte snAnathI zuddha thato nathI. vaLI prathama satyarUpa zauca, bIjuM tArUpa zAca, trIjuM indriyanA nigraharUpa zauca, cothuM sarvabhUtapara dayArUpa zauca ane jaLazAca te chevaTanuM pAMcamuM zauca che. vaLI jenuM citta rAgAdike karI kilara che, Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) : cheTuM bolavAthI jenuM mukha apavitra che, tathA jIvahiMsAdikathI jenI kAyA apavitra che, tevA purUSane gaMgA paNa pavitra karI zakatI nathI arthAt gaMgA paNa temanAthI parAmukhI che. vaLI kahyuM che ke - AtmAnadI saMyamapuNyatoyA, satyAvahA zIladayAtaTormI / tatrAbhiSekaM kuru pAMDuputra !, na vAriNA zuddhyati cAMtarAtmA // 1 // bhAvArtha - zrI kRSNa kahe che ke-"he pAMDurAjAnA putra arjuna ! saMyama ane puNya te rUpa jaLe karI yukata ane satyarUpa jene pravAha che tathA zIla ane dayArUpa jenAM be taTa che evI AtmArUpa nadI che tene viSe tuM abhiSeka kara arthAta temAM snAna kara, kemake jaLe karI aMtarAtmA keI divasa paNa zuddha thatA nathI. vaLI te kahyuM ke tame nirguNI che te paNa tAruM belaDuM ayukta che, kemake kSamA, dayA ane kriyApramukha aneka guNa pratyakSa amArAmAM dekhAya che, te nirguNa kema kahevAIe ? vaLI kahyuM che ke- cittaM zamAdibhiH zuddhaM, vadanaM satyabhASaNaiH / trahmaviima vecA, suddhA masA vinA / I bhAvArtha -zamAdike karI citta zuddha thAya che, satya bhASaNe karI vadana zuddha thAya che, brahmacaryAdike karI kAyA zuddha thAya che ema gaMgAnA jaLa vinA ja te pUrvokta sarva zuddha thAya che, paraMtu gaMgAnA jaLathI te zuddha thatAM nathI. vaLI tuM kahe che ke tame loko pAse pUjA karAve che, te paNa satya kahyuM nathI. kahyuM che ke pUjAM hyete janAH svasya, kArayati na jAtucit / svayameva janaH kiMtu, guNaraktaH karoti tat // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAvArtha -A munio potAnI pUjA kadi paNa karAvatA nathI. loke je amene pUje che te svayameva eTale potAnI meLe ja guNe jaIne pUje che; kAraNa ke jana che te guNamAM rakta hoya che arthAt sarva mANasa je guNa jue te pUje che. emAM kAMI navAI nathI. tathA te kahyuM ke brAhmaNanI pUjA karanAre svarge jAya che te paNa asatya che, kemake ghaNA brAhmaNa te apavitra, abrA sevanArA, khetI karanArA, gharamAM gAya-bheMsAdika pazuo tathA chArU-vAcharune rAkhI tenuM pAlana karanArA hoya che, temaja rasALa ane nirdathI hoya che, mATe tene pUjavAthI svarga prApta thatuM nathI. vaLI teM kahyuM ke-ame yajJamAM chAgane vadha karI tene svarga mekalIe chIe, te paNa tArUM bolavuM asatya che, kAraNa ke tArA ja zAstramAM kahyuM che ke - yUpaM chitvA pazUna hatvA, kRtvA rudhirakardamam / cacevaM jagyate sva, nara na bacate? . . bhAvArtha -cUpane chedIne, pazune mArIne, bhayaMkara hiMsAthI lohIne kAdava karIne je svargamAM javAya te pachI narakamAM zAthI javAya ? arthAt tevA kAryathI ja narake javAya. evI yuktivaDe nagaranA sarva lokanA dekhatAM chatAM ziSya agnizarmA brAhmaNane harAvyuM, tethI te brAhmaNa roSe bharAIne pitAne ghera jato rahyo. pachI rAtrIe ekale vanamAM jaI sarva sAdhuo nidrAmAM hatA temanA para pATuprahAra karyo ane muSTievaDe mAra mAryo. tene vanadevatAe aTakAvyuM ane pakaDyo. pachI tenA bahu paga zakitae karI chedI nAkhyA. tenI pIDAthI du:kha pAmatA tene prabhAte lokee dIThe. tenuM svarUpa sarva lokenA jANavAmAM AvyuM eTale sarva leke tenI niMdA karavA lAgyA. evI rIte sAdhuonI avajJA karIne te pApiSTa marIne pahelI narake nArakIpaNe upajya. Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 94 ) tyAMthI nIkaLI kAi daridrIne ghera pAsaDa evA nAme putra thayA. tyAM paNa pUrvakRta karmane dASe muMgA thayA, phUTo thayA, janmatAM ja mAtA marI gai ane jyAre te ATha varSanA thayA tyAre tenA pitA paNa devazaraNa thayA. te leAkeAnuM dAsapaNuM karI peTa bharavA lAgyA. sarva janAne aNagamatA thayA. tyArapachI paNa saMsAramAM ghaNA kALa sudhI rajhaLyo. Iti agnizamenI kathA. have cAlIzamI pRcchAnA uttara eka gAthAe karI kahe che. jo vAhai nissaMso, chAubvAyaMpi durikayaM jIaM / niyaMtAttamaMtri, goyama so jaMtujo hoi / 14 / bhAvArtha:--je purUSa ni:za MkapaNe athavA ni:spRza eTale nirdaya chatA vRSabhArdika jIvanI upara bhAra nAkhIne (vAhai ke.) vahAve tethI chAta eTale jemanAM aMga truTI gayAM che, uddAta eTale jemanA zvAsa uMcA ja rahe che ane zarIranI sadhio ane mAtra jenA du:khita che evA du:khiyA vRSabhane tathA karma karAdika jIvAne je du:khI kare che te jIva he gautama ! marIne pAMgaLA thAya. jema sugrAmavAsI hAlukaNInA putra kaNa nAme hatA, teNe pUrvabhavamAM khaLada ane hAlIne ghaNA bhUkhyA-tarasyA rAkhyA hatA tethI pAMgalA thayA tema. tenI kathA kahe che. sugrAma grAme hAlu nAme kaNI che, te dayAvaMta ane saMtASI che. cArApANInA vakhata thAya eTale haLa kheDanAra hAlIne tathA baLadane cheDI cArApANI Ape. kadAca cArApANI hAjara na hAya tA pAte paNa jame nahIM, evA niyama karelA che. tenI hemI nAme strI che, te sarala cittavALI che. tene kazu nAme putra thayA, je pUrvakRta karme karI rAgI ne pAMgaLA thayA che. te jyAre mATA thayA tyAre kSetranI ciMtA karavA mATe maLada Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 5 ) upara besIne kSetramAM jAya. pUrvabhavanA saMskArathI jAte ghaNe ja lobhI hovAthI tenA bApa karatAM traNagaNI bhUmi kheDAve, hAlI tathA baLadone khAvAne vakhata thAya to paNa tene chuTA kare nahIM, cArApANInI ciMtA rAkhe nahIM. teNe karIne varSovarSa karSaNa karatAM pAchale varSe jeTaluM dhAnya nIpajyuM hoya tethI Agale Agale varSe dhAnya ochuM chuM nIpajavA lAgyuM. anukrame te nirdhana thaI gayo, to paNa te pApakarma karato aTakyA nahIM. ekadA jJAnI gurU AvyA temane vAMcavA mATe gAmanA lokenI sAthe e pitA-putra paNa gayA. gurUne pitAe pUchayuM ke-"mahArAja! kyA karmane yoge A mAro putra regIo, pAMgale ane nidhana thayela che ?" tyAre gurUe kahyuM ke-"eNe pUrva bhavamAM karSaNa karatAM bhUkhyA tarasyA baLadone vAhyA che, temanI saMdhie ghA dIdhA che, mAryA che, aMte kAMIka pazcAttApa karyo hato. tethI manuSyapaNuM pAmI tAro putra thaye che; paraMtu A bhavamAM paNa tevAM ja pApa kare che." evI gurUnI vANI sAMbhaLI haLakSetra saMbaMdhI pApa AlovI bApe dIkSA lIdhI ane karmaNe zrAvakadharma aMgIkAra karyo. Ayu pUrNa karI behu devakanAM sukha pAmyA. nirdayatA upara karmaNa hAlInI kathA saMpUrNa have ekatAlIzamI tathA beMtAlIzamI pRcchAnA uttara be gAthAe karI kahe che. saralasahAvo dhammi-va mANaso jIvararakaNaparoya / devagurusaMghabhatto, goyama rUvassiyo hoi // 55 // kuDilasahAvo pAva-ppio a jIvANa hiMsaNaparo a| gurudevayapaDiNIo, accaMta kurUvao hoi // 56 // bhAvArtha -je purUSa chatranA daMDanI peThe sarala svabhAvI hoya ane dharmane viSe jenuM citta hoya tathA je manuSya jIvanI rakSA karavAmAM tatpara hoya tathA je deva, gurU ane saMghane bhakta Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya, te jIva he gautama ! rUpavAna thAya che papa che tathA je jIva svabhAve kuTila hoya eTale kuTilasvabhAvI hoya ane pApapriya hoya eTale tene pApa karavuM ja game ane jIvanI hiMsA karavAmAM tatpara hoya, tathA deva ane gurUnI upara dveSa vahenAre hoya, devagurUne pratyanika hoya te purUSa marIne atyaMta kurUpa thAya. jema pATaNa nagaramAM devasiMha zeThane putra jagasuMdara sarva kene managamate rUpavaMta thaye, ane tene ja bIjo bhAI asuMdara thaye tema. te kALe, kUbaDe, durbhAgI, svara, laMbakaMThe, meTA peTavALo ane kurUpI thayo. e baMne bhAInI kathA kahe che pATaNa nagare devasiMha zeTha dhanavaMta vase che. tene devazrI nAme strI che, te saraLa ane snehavALI che. teNe ekadA pAchaLI rAte eka AMbAnuM vRkSa zAkhA, DALa ane phUle bhareluM AkAzathI utaratuM ane potAnA mukhamAM saMcaratuM svamAmAM dIThuM. eTalAmAM jAgrata thaIne pitAnA bhartArane te svapnAnI hakIkta kahI. bhartA sAMbhaLIne strIne kahyuM ke-"tane phaLavaMta guNavaMta AMbAnI peThe aneka jInA AdhArabhUta evuM putraratna prApta thaze." te sAMbhaLI strI harSavaMta thaI. anukrame pUrNa divase lakSaNavaMta putra janme. tenA pitAe vadhAmaNAM kIdhAM. kuTuMba jamADI, dIdhAM vastra ne sADI, harakhyAM bApa ne mADI; enuM jagasuMdara nAma yathANuNe dIdhuM, zeThanuM vAMchita kAma sIdhuM. te nizALe bhaNya, kaLAe zIkhe. bhAgyayege vinaya, viveka, cAturya, audArya, gAMbhIrya, gheryAdika guNavaMta thaye. te vaivanavaya pAme tyAre teNe aneka kanyA sAthe pANigrahaNa karyuM. te deva, gurU, saMghanI bhakti kare, jinadharma Adare, dAna daI puNyabhaMDAra bhare, dIna-du:khIne uddhAra kare, evo guNavaMta thaye. vaLI ekadA devazrIe zeSarAtrie davadagdha vRkSa mukhamAM pasatuM svapnAmAM dIThuM. te svapna mAThuM jANuM bhartAra AgaLa kahyuM nahIM. anukrame kALe, cIbe, dAMtA, tuccha kAnavALe, jenuM haiyuM ne peTa sthaLa, bAhu jenI TuMkaDI, jAMgha lAMbI, zarIre ghaNAM rema, durbhAgI, svara, e putra pra . lekee tenuM rUpa Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 7 ) dekhI asuMdara evuM nAma ApyuM. te putra mUrkha ne dharmahInA tha. "pApe kUDe tene koI na kahe rUDe" e durbhAgI thayA, tethI tene kaI kanyA Ape nahIM. dravya ApavA chatAM paNa kaI kanyA ApavA kabUla thayuM nahIM. ' tyAre pitAe kahyuM ke-"he vatsa! teM pUrvabhave puNya kIdhuM nathI, tethI Avo kurUpa thaye chuM ane vAMchita pAmato nathI; mATe hamaNAM te dharmakaraNa kara." evI zikhAmaNa dIdhI, te paNa tene dharma karavAnI lezamAtra IcchA thaI nahIM. ekadA te nagaranI bahAra cAra jJAnanA dhaNI evA suvrata nAmanA AcArya AvIne samIsaryA. temane devasiMhe putro sahita jaIne vaMdanA karI. gurUe dharmopadeza dIdho, te sAMbhaLI jema meghagajarava sAMbhaLI mera harSa pAme tema sarva harSa pAmyA. dezanAnaMtara zeThe pUchayuM ke-"he bhagavan ! mArA be putro che, temAM moTA putra guNavaMta, saubhAgI ane puNyavaMta thayA che, jyAre bIjo laghuputra duSTa, durbhAgI, pAparUci temaja durAcArI thayo che tethI te baMnee pUrvabhave zuM puNya-pApa karyuM haze? te kRpA karIne kahe." gurU kahevA lAgyA ke-hezeTha! A ja nagaramAM A bhavathI pAchalA trIje bhave eka jinadatta evA nAme vaNika raheto hato. te sarala svabhAvI jIvarakSA karavAvaDe sarvatra prasiddhi pAmyo hato. vaLI deva, gurU ane zrIsaMghanI bhakti karavAmAM paNa agresara hatA, tethI sarva ke tenA vakhANa karatA hatA. te ja nagaramAM eka zivadeva nAme vaNika mahA mithyAtvI raheto hato. te deva, gurU ane zrIsaMgha upara dveSa rAkhI temanI hAMsI karate, manamAM kUDampaTa rAkhatA ane jinadattane mitra hato to paNa jIvahiMsA karatAM aTakato nahoto. - te mithyAtvI marIne pahelI narake gaye ane jinadatta zrAvaka marIne pahele devaloke deva thayo. tyAM devatAnAM apUrva sukha bhogavI Ayu pUruM karIne te deva tAre jagasuMdara nAmano meTo putra thaye ane zivadevane jIva narakathI nIkaLI tAre asuMdara nAme nAne 13. Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 18 ) putra thayA. te pUrva bhave deva, gurUnA dveSI hatA, nirdaya hatA, tethI A lavamAM 35 thayeA che. hajI paNa te dharma dveSI che, mATe ghaNA kALa saMsAramAM bhramaNa karaze. ' evI gurUnAM mukhathI pUrva bhava saMbaMdhI vAta sAMbhaLatAM jagasuMdarane jAtismaraNa jJAna upajyuM, tethI harSa pAmyA.te ghaNA kALa zrAvakadharma samyak prakAre ArAdhI aMte dIkSA lai meAkSasukha pAmyA. deva, gurU ane zrIsa'dhanI bhakti upara jagasuMdara-masuMdaranI kathA. have tAlIzamI pRcchAnA uttara eka gAthAe karI kahe che. jo jaMtadaMDakasarajju - khaggakuMtehiM kuNai viyaNAo / so pAvo nikkaruNo, jAyai bahuveyaNo puriseo // 57 // bhAvArtha:--je purUSa yaMtra, lAkaDI, daMDa, pANA, cAbakA, rajI te nADI, dArI, khaDga te khAMDA, kuMtA te bhAlAM ityAdika hathiyAre karI anya jIvAne vedanA kare, te pApI-nicI purUSa janmAMtare ghaNI vedanA pAme. // pachA jema mRga gAme vijaya rAjAnI mRgArANInA putra leADho nAme hatA te pAmyA tema. teNe pAchale bhave ghaNAM gAma upara adhikArI hAvAne aMge ghaNA leAkAne atyaMta du:khI karyAM hatA tethI te ja bhavamAM tene jaLAdara, kADha pramukha seALa mahArAga upajyA hatA. te marIne pahelI narake gayA hatA. tyAMthI nIkaLI leADhAne bhave napuMsaka thayA. spaSTa evI pAMce iMdriyAthI rahita atyaMta vedanA khamatA mahAdu:khI thayA. tenI kathA kahe cheH-- A ja bharatakSetre mRgagAme vijaya nAme rAjA che, tene mRgAvatI nAme rANI che. temane saMsArasukha bhAgavatAM ghaNA kALa vItyA. ekadA zrImahAvIra tIrthaMkara vihAra karatA, bhavyajIvAne pratiAdha detA, zrIgautamasvAmI pramukha aneka sAdhuenA piravAre paravarSo thakA tyAM samAso. devatAee traNa gaDhanI racanA karI, AgaLa phulapagara bharyA. khAra padA maLIne paramezvaranI vANI sAMbhaLavA eDI. evA avasare eka jAtyadha purUSa jAte kADhIe che tathA Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ). hAtha, paga, nAka, AMgaLI pramukha sarva aMge gaLI gayAM che, svarane durbhaga che. te leke niMdA thake samesaraNamAM Avyo. tene dekhI gautamasvAmIe paramezvara pratye pUchayuM ke-"he bhagavana! e jIva kayA azubha karmane cage mahA duHkhI thayo che?" bhagavAne kahyuM ke eNe pUrva bhave ghaNAM pApakarma karyA che tethI e duHkhI thaye che." vaLI tamasvAmIe pUchayuM ke mahArAja e jIvathI paNa adhika duHkhIo jIva kaI haze ke jene dekhI leka durgacchA-sUga kare, niMde, kADhI mUke?" bhagavAna bolyA ke he maitama! e ja gAmanA rAjAne putra jagatamAM atyaMta duHkhI che, kAraNa ke te bahere, pAMgaLo ane napuMsaka che. hAtha, paga, kAna, nAka, bhrakuTI, mukha emAMnAM keI paNa aMga te tene che ja nahIM. tenI ATha nADI mAMhI vahe che ane ATha nADI bahAra vahe che. ATha nADI lohInI ane ATha parUnI vahe che. te mahA durgadhI che, zarIre leDhA jevuM che, sadaiva reme karI AhAra le che. te jIva ahIMyAM paNa narakanAM duHkha bhegave che." te sAMbhaLI gatamasvAmIne ketuka uparyuM, tethI tene jevA mATe javAnI IcchAthI kahevA lAgyA ke-"he svAmina ! tame AjJA Apo te huM tene joI AvuM." paramezvare AjJA ApI eTale gatamasvAmI rAjAne ghera AvyA. rAjA-rANI bane harSa pAmyAM. rANI belI ke-mahArAja! Aja amArA upara atyaMta anugraha karyo. gatamasvAmI mRgAvatI pratye belyA ke-"tamAre putra mAre jevo che." tyAre rANIe pitAnA cAra putra je guNavaMta hatA tene bolAvIne autamasvAmIne vaMdAvyA. zrIautame dharmalAbha dIdhe. vaLI rANue kahyuM ke-"Aje mArA para anugraha karyo. tyAre zrIautame mRgAvatIne kahyuM ke tamAre je zIlA sarikhe putra che tene jevA huM Avyo chuM." rANuM belI ke-"he bhagavan! te putrane to kaI na jANe tevI rIte ame bhoMyarAmAM chAne rAkhe che, te tame zI rIte jAyuM?" zrIautama bolyA ke-"amArA svAmI zrI mahAvIra che, te sarvajJa che, temanA kahevAthI jANyuM. tyAre rANIe kahyuM ke-"he bhagavana ! kSaNeka kAoto bhejanaveLAe huM sArAM vastrAbharaNa tajI daI eka gADalImAM Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100). tene gya AhAra laI bhaiyAmAM jaIza tyAre tamane sAthe teDI jaI dekhADIza." pachI rANuM gADalI laI zrIautamasvAmIne laIne bhaiyarAmAM gaI tyAM gatamasvAmIne kahyuM ke -"he bhagavanahIMyAM ugra durgadha che, mATe muhapattie mukha nAka bAMdhIne aMdara Ave." pachI bheMyarAnuM kamADa ughADavuM tyAre tyAM khAdheluM anna paNa pAchuM vaLe evI tIvra durgadha AvavA mAMDI. rANIe sAdara pAtharI tenI upara AhAra mUkI leDhAne upara laI AvI. teNe AhArasaMjJAthI reme karI AhAra levA mAMDyo ke tarata ja te AhAra parU thaIne bahAra nIkaLavA lAge. evuM duHkha joI rANune viMdAvI zrI gautamasvAmI mahAvIrasvAmI pAse pAchA AvIne kahevA lAgyA ke--jevuM duHkha Ape kahyuM hatuM tevuM ja kharekhara meM dIThuM, mATe have kRpA karIne kahe ke eNe pUrvabhave zuM meTuM pApa karyuM che ke jethI e e duHkhI thaye che ?" " prabhue kahyuM ke--he gatama! zatadAra nagare dhanapati rAjAne vijayavaddhane nAme kheDa che. tenA tAbAmAM pAMcaze gAma che. tenI saMbhALa mATe aI rAThoDane adhikArI karIne meka. te rAThoDa mahA radra pariNAmI, zudrabuddhi ane mahApApakamI hate. te pAMcaze gAmanI ciMtA kare, adhika kara leya, navA kara nAkhe, lekene kUDAM ALa ApI anyAyathI daMDa karI nidravya karI nAkhe. adhikI-ochI vAta karI lekane tAjaNe karI tADanA kare, bAMdhIne mAra mAre, uMcA TIMgADe, have. evI rItanAM ghaNuM pApa karavAthI te ja bhavamAM tene kAsa, zvAsa, jvara, dAha, kukSIzaLa, bhagaMdara, harasa, ajIrNa, AMkhavedanA, kAnavedanA, puMThazULa, khasa, kaDha, jaLodara, vega ane vAyu-e prakAranA soLa mahArega upajyA. teNe karI ati upadrava pAme thake te Arta, rendra dhyAna dharI maraNa pAmI pahelI narake gayA. tyAM chedana-bhedana, tApa-tADanAdi aneka kaSTa sahana karI tyAMthI evI vijayarAjAne putra thaye che. te napuMsaka du:khIo ane ghaNuM vedanAnA kaSTa 1 dhULanA kIlAvALuM gAma. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 101 ) sahana kare che. eNe eka bhavamAM ja ghaNA pApa karavAthI akathanIya du:kha dIThAM che."(zrI vipAkasUtranA duHkhavipAkanA pahelA adhyayanamAM A kathA bahu vistArathI che) Iti mahApApa karavA upara mRgAputranI kathA. have cummAlIzamI pRcchAne uttara eka gAthAe je satte viaNatto, moAvai baMdhaNAo mrnnaao| kAruNNapuNNahiyao, No asuhA veyaNA tassa // 58 // bhAvArtha - purUSa piDAyukta evA (satto ke ) jIvane (baMdhaNuo ke.) baMdhanarUpa sAMkaLathI thatI (viaNaoNo ke) vedanA thakI tathA (maraNAo keTa) maraNa thakI (meAvaI ke) mUkAve che te ane (kArUNapurNahiya ke.) dayAe karI pUrNa che hRdaya jenuM evA je hoya che (tasa ke) te jIvane bhavAMtare kaI paNa prakAranI (asuhA ke.) azubha-du:khadAyI (veyaNA keTa) vedanA na hoya che 58 che jema supratiSThita nagare caMdana nAme zeTha mithyAtvI hato, paNa pAchaLathI daDha pratItivALA zrAvaka thaye hatA, tene putra jinadatta nAme hato te sarva koIne abhISTa-vallabha thayo ane atyaMta sukha pAmyo tema. te caMdana zeTha ane jinadattanI kathA kahe che - supAtaSThita nagare caMdana nAme vyavahArIo vase che. te mithyAtvI che paraMtu svabhAvathI bhadrika che. tene pAhiNI nAme strI che. ekadA zAMta, dAMta guNane dhAraNa karanAra dharmavaMta kiyAvaMta evA be sAdhu tene ghera AvyA. tyAM prAsuka (nirdoSa) upAzraya jANuM zeThanI AjJA laI temAM rahyA. te sAdhunA saMsargathI zeTha tathA tenI strIe jenadharma pAmIne vrata, paccakhANa temaja keTalAka niyama lIdhAM tathA sAdhuenA saMsargathI zeThanI gotradevI paNa samyagdaSTivALI thaI. have te sAdhu anyatra vihAra karI gayA. zeTha potAnI strIsahita paheluM vrata ArAdhavA lAgyA, paraMtu gRhastharUpa vRkSanuM Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 102 ) tethI zeTha phaLa je putra, te zeThane nathI zeThANI ane ciMtAtura rahe che. pachI putrane arthe kuLadevInI ArAdhanA karavA mATe kabU, kapUra, sukhaDa ane phule karI kuLadevIne pUje, bhUmie zayana kare tathA tapasyA kare. ema karatAM kuLadevI prasanna thai ane pratyakSa AvIne kahevA lAgI ke-' he zeTha ! je tuM mAgIza te huM tane ApIza mATe mAga. ' tyAre zeThe putra mAgyA. gAtradevIe citavyuM ke' prathama tA e zeThe sAdhu pAse pahelu vrata lIdhu' che, te kharAkhara pALe che ke nathI pALatA ? dharmamAM dRDha che ke nathI ? tenI parIkSA karUM.' ema manamAM vicArIne devI kahevA lAgI ke- he zeTha! tu jo putranI vAMchA karatA haiA tA eka jIva mArIne tenuM baLikAna mane Apa tA huM tane putra ApIza ane jo tema nahIM karIza tA strI-bhora baMnenuM anISTa karIza.' te sAMbhaLI zeThe kahyuM ke- tu ema kAM khele che ? je bhaleA purUSa hAya te kadApi lIdhelA niyamanA bhaMga kare nahIM. meM teA prANAtipAtanA niyama lIdhA che mATe putra vinA saryuM, paNa huM niyamanuM kadApi khaMDana karIza nahIM.' te sAMbhaLI devI keApa karIne zeThanI strIne ceATale pakaDI taravAravaDe mAravA lAgI. strI paNa raDatI raDatI kahevA lAgI ke- are devI! mArI rakSA karA! rakSA karA ! ' tA paNa devIe te strInuM mastaka chedI nAkhyuM. vaLI zeThane kahevA lAgI ke-' tane paNa evI ja rIte mArI nAkhIza. are duSTa ! durbuddhi ! tArA kuLakramAgata jIvadhAta karI khali ApavAne je rIvAja cAlatA Ave che, tene te niyama zA vAste lIdheA ? mATe have putranI vAta teA dUra rahI, paraMtu tAre peAtAne paNa jIvavAne sadaiha che; mATe haTha-kadAgraha mUkIne mane balidAna Apa.' evAM devInAM kaTu vacana sAMbhaLIne paNa zeTha kSeAbha pAmyA nahIM ane devI pratye kahevA lAgyA ke- maravuM tA eka vAra che ja, mATe pachI marIza te karatAM hamaNAM ja bhale mArUM maraNu thAya; paNa huM nirdaya thaIne jIvaghAta tA kadApi karIza nahIM. ' evI zeThanI dRDhatA joI devI harSa pAmI ane zeThanI strIne jIvatI dekhADI kahevA lAgI ke- he zeTha ! tu dhanya che, tuM mahA sAhasika ane puNyavata che. tArUM pahelu vrata zuddha che ke nahIM tenI meM parIkSA karI, te sabaMdhI mAro Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (103) aparAdha tuM kSamA karaje. tuM mAre sAce sAdhamI bhAI che, mATe huM tArA upara upakAra karIza. tuM zrIjinezvaranI bhakti kara, jethI tane yeAgya putra thaze. tenuM jinadatta nAma rAkhaje." ema kahI netradevI adazya thaI gaI. keTalAka divasa pachI zeThanI strIe putra prasavyo. tenI vadhAmaNI AvI tethI zeThe maTe mahotsava karI tenuM jinadatta evuM nAma pADyuM. te nizALe ane posALe jaIne bhaNya, sarva kaLAo zIkhe, dharmane jANa thaye. vaivanavaye moTA kuLanI egya kanyA paraNAvI. te jinadatta pitAne vallabha che, nirogI che ane nitya devapUjA kare che. ekadA vanamAMhe jJAnI gurU padhAryA, temane zeThe putra sahita jaIne vAMdyA. dharmopadeza sAMbhaLyA bAda caMdana zeThe pUchayuM ke-"he bhagavad ! mAre jinadatta putra nirogI, mahAsukhI ane sarvane snehALa kayA kameM karIne thayo che ? te kaho." tyAre gurU bolyA ke-"huM je kahuM chuM te sAvadhAna thaIne sAMbhaLo. e ja nagaramAM dharaNa nAme vANI rahetA hatA. jinadattane jIva sAdhAraNa nAme tene putra hatuM. te pitA-putra baMne dayAvaMta hatA. sAdhAraNa te niSpApa vyavasAya karato. mRgalA, chaga, tetara vigere pakSIone bAMdhelAM mUkAvate, baMdIkhAne paDelAM manuSyone pitAnuM dravya ApIne choDAva, maratA prANIne bacAvata, deva, gurU, dharmanA saMsargathI dharmaraMge raMgAye rahetuM. teNe zrI zatruMjaya tIrthanI yAtrA karI hatI. Ayu pUrNa karI te devo ke deva thaye. temAM dharaNane jIva tame che ane sAdhAraNa jIva tamAre ghera jinadatta nAme putra thayo che. te mahA dhanavaMta, nirogI ne sukhIe thayo che te sarva pUrvapuNyano prabhAva jANavo." evI gurUnA mukhanI vANuM sAMbhaLI beu jaNane jAtismaraNa jJAna upajyuM ane pUrvabhava dIThA, tethI vairAgya upa eTale dIkSA levA tatpara thayA. tyAre gurUe kahyuM ke- hajI tamAruM AyuSya ghaNuM che ane bhegAvaLI karma paNa ghaNuM bhegavavA bAkI che, mATe tame savizeSa zrAvakadharma karo." te sAMbhaLI pitA-putra baMne gurUne vAMdarIne ghera AvyA. aneka prakAranAM puNya kIdhAM, sukRta kIdhAM, dAna dIdhAM ane Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 104 ) prAMte vrata laI ane jaNa devalAke deva thayA. tyAMthI cyavI manuSyajanma pAmI mekSe jaze. iti jinadatta kathA. have pIstAlIzamI pRcchAnA uttara eka gAthAe karI kahe che. jayA mohodao tibo, annANaM khu mahambhayaM / pelavaM veyaNiaM ca, tathA egiMdiyattaNaM // 59 // bhAvAH-- jayA ke ) jyAre jIvane ( tibve ke. ) tItra-gADha (mAhAdae ke0) mehunA udaya tathA ( annANuM ke. ) ajJAna te samyAnane abhAva hAya che (tayA ke. ) tyAre te paMcendriya chatra hAya, teA paNa tene (mahagbhaya' ke ) moTA che bhaya jemAM evuM tathA ( pelava ke. ) tuccha asAra ane ( veyaNija ke0) vedanIyarUpa evuM (egidiyattaNuM ke. ) ekedriyapaNuM prApta thAya che. e (khu ke.) nizce jANavuM, // 5 // jema mahIsAra nagare mehaka nAme dhanavaMta gRhastha hatA, paNa atyaMta kRpaNa hAvAthI lakSmInI temaja kuTuMbanI ghaNI mUrchAvaDe maraNu pAmIne te ekendriyamAM upajye tema. te ghaNA kALa sa sAramAM bhamaze. te mAhaka gRhasthanI kathA kahe che. devakATisamAyukta, vasudhAdhipasevitam / puNyAtizayasazrIka, raktavarNa` jina... tuve // 1 // " mahIsAra nagare mehaka nAme keAI gRhastha vase che. tene mAhinI nAme strI che. tenA pitAnI upArjana karelI lakSmI ghaNI che, tene lakSmInA mAha apAra che. rAtrideivasa sAvadhAnapaNe rahe che. rakhene koi mArUM dhana lai jAya ? ' evI ciMtA karatA guptapaNe bhoMyarAmAM nidhAna rAkhe che. vaLI tyAMthI upADI bIje sthAnake saMcaya kare che. ema lakSmIne rAkhavAnA aneka upAya kare che. rAtrie uMghe nahIM, ati kRpaNapaNe pUrU jame paNa nahIM ane Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) Akho divasa dhana sAcavavAnI ciMtA rAkhyA kare, jADAM temaja melAM kapaDAM pahere, keIne dAna na Ape, keIne mAgyuM-uchInuM paNa na Ape, lebhane lIdhe guNavaMta sagAne paNa na oLakhe. | cepAI che kisyu karUM re kRpaNa vakhANa, nahIM eALakhe AvyA ghara jANa; eha tile tela nahIM lagAra, ehathI vAMche teha gamAra. 1 have zeThanI strI mohinIne putra thaye. tenuM lakSaNa evuM nAma pADayuM. che cepAI che mahinIne putrane meha ghaNe, hAthathI na mUke bALaka pare bhaye vivekI thaye buddhimata, sulakSaNa kaLAe huo baLavaMta. 1 have te putra bApathI viparIta guNavALe thaye. jagatamAM kahevata che ke-je bApa tevo beTo thAya." paNa e vAta ekAMta satya nathI, tethI ja eno bApa te nirvivekI, kRpaNa che ane putra to vivekI temaja udAra thayA. te sAte kSetre dhana vAvare che te joI tene pitA ghaNe duhavAya che ane kahe che ke-"he vatsa! dhana kAMI phekaTa AvatuM nathI. e te mahA duHkhe upArjana kareluM che. te sAMbhaLI putra kahe che ke-"he pitAjI ! ApaNu gharamAM dhana ghaNuM che, tame te bAbata ciMtA karazo nahIM." tyAre pitAe kahyuM ke-"he vatsa ! pANIthI bhareluM sarovara paNa TheravaDe pIvAtAM sUkAI jAya." eTale putre kahyuM ke-"jyAM sudhI ApaNuM puNya prabaLa che tyAM sudhI dhana kadApi khUTaze nahIM. kahyuM che kejaI suputta to dhana kAM saMce, je kuputta te dhana kAM saMce, acala Rddhi to dhana kAM saMce, je cala trAddhi te dhana kAM saM. 1 laThThI sahAya cavalA, tatya cavalaM ca rAyasanmANuM jIvo vi taltha cale, uvAra vilaMbaNu kIsa, 2 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 106 ) mATe jema kuvAnAM pANI, vADInAM phula, gAyanAM dUdha vigere grahaNa karatAM chatAM paNa akhUTa rahe che tema dAna devAthI lakSmI paNa vRddhi pAme che--akhUTa thAya che. ' ityAdi putre bahu samajAvyA tA paNa zeTha dhananA mAha mUke nahIM. manamAM vicAre ke A mArA putra kAMI samajatA nathI. ' 6 d ekadA eraDAmAM cAra leAkeA khAtara pADI dhana lai gayA. te sAMbhaLI zeThane mUrchA AvI gaI, rAvA beThA ane jamavA paNa ese nahiM. tyAre tene putre kahyuM ke- pitAjI ! lakSmI tA asAra ane capaLa ja che, mATe tame jamI lyA. ' ema ghaNuM samajAvI jamADyA. bIje varSe zeThanI strI meAhinI maraNa pAmI, tyAre zeTha strInA mAhe karI vajo haNAyelA jema du:khI thAya tema atIva du:khI thayA. tenA guNu saMbhArI saMbhArIne rUdana karyA kare ane jame paNa nahIM. tene du:khe zeTha paNa maraNa pAmyA, paraMtu putra sujANa che tethI saMsAranu svarUpa jANI teNe zeka karyo nahI. te vicAre che ke--mArA bApa mAhe karI maraNa pAmyA mATe mAha che te jIvane viSa vinA paNa maraNa pamADe che. mADu tridoSa vinA sannipAta che, e meAha na hAya tA jIva sadaiva sukhIe ja hAya. vaLI viveka je che te sUryavinA paNa ajavALu che, dIpakavinA prakAza che, ratnavinA kAMti che, kula vinA phaLa che; mATe jagatamAM viveka moTI vAta che.' evI samajaNu rAkhatA viveka AcarIne bhAvapUrvaka dharma kriyA karyA kare che. , ekadA te nagare zrutakevaLI padhAryA, temane lakSaNe vAMdIne pUchyu ke-' mahArAja ! mArA pitA marIne kayAM utpanna thayA ? ' gurU khelyA ke--'huM vatsa ! tArA pitA dhana kuTuMbanA meha karI ajJAnane vaze ekedriya-pRthvIkAyamAM jaine upajyA che. vaLI aplAya, teukAya, vAukAya ane vanaspatikAyamAM bhramaNa karI saMsAracakramAM rajhaLanAra che. ' te vAta sAMbhaLI vairAgya pAmIne lakSaNe dIkSA lIdhI. tene rUDI rIte ArAdhIne te svargAdikanAM sukha pAmyA. Iti mAhaka tathA lakSaNanI kathA. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 107 ) have beMtAlIzamI ane suDatAlIzamI pRcchAnA uttara kahe che - naya dhammo naya jIvo, naya paralogu tti naya koya risii| iya jo mannai mUDho, tassa thiro hoi saMsAro // 60 // dhammo vi atthi loe, atthi adhammo vi atthi sabannU / iiNaLo vi sthi ho, vo mana sau na saMsArI che dara | bhAvArtha -dharma nathI, jIva nathI, paraleka nathI, ke bhASIzvara nathI, evI rIte je nAstika purUSa mAne, tene saMsAra ghaNe sthira hoya-mokSamArgathI te dUra rahe che 60 che . tathA lekamAMhe dharma che, adharma paNa che, sarvajJa paNa che, RSi paNa che. je jIva evuM mAne te jIva bahalasaMsArI na hoya, apasaMsArI thake svalpakALamAM mekSe jAya che 61 jema rAjagRhI nagarIe eka paMDitanI pAse eka zUra ane bIje vara e nAmanA be ziSya bhaNyA, temAM zrI dharmamArga utthApavAthI tyAM paNa du:khI thaye ane vaLI ghaNe kALa saMsAramAM bhamaze. te kusaMgatine lIdhe nAstikavAdI thaye ane vIra te sadagurUnI saMgatithI jJAnI thayo. te dharmamArga sthApate e bhavamAM ja mahattva pAmIne svalpa kALamAM mekSa pAmaze. te baMnenI kathA kahe che:- rAjagRhI nagarImAM eka zUra ane bIjo vara e nAme be gRhastho che. te baMne jaNa nAnapaNamAM eka ja gurUnI pAse bhaNyA, paraMtu pAchaLathI zUrane nAstika lekonI sobata thaI tethI "sarisA sarisena rajajaMti" eTale manuSya potAnI samAna saMgativALAne maLavAthI AnaMda pAme che. te kusaMge kugrahIkadAgrahI thI. uddhatapaNe dharma utthApe, potAnA DahApaNa AgaLa bIjAne tRNa samAna gaNato rahe, joke tenA arthanI vAta kahe te temanuM kahyuM paNa mAne nahi. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 108 ) ekadA tyAM koI cAra jJAnanA dhaNI sudatta nAmanA gurU padhAryA. temane dharmAthI leAka tathA vIra e sarva vAMDhavA gayA, paraMtu zUra mahA ahaMkAra dhAraNa karatA thakA gurUnuM mAhAtmya sAMbhaLI manamAM irSyA ANutA tyAM AvyA. AvIne gurUne kahevA lAgyA ke tame leAkeAne zA mATe chetarA cho ? jo tamArAmAM zakti hAya tA mArI sAthe vAda kare. ' te sAMbhaLI gurUjInA eka ziSya tene kahevA lAgyA ke-- are mUrkha ! sarvajJa samAna A mArA gurUnI sAthe tuM zuM vAda karI zakIza ? huM ja tArA ahaMkAra mUkAvIne tane nirUttara karIza, paraMtu sabhya, sabhApati, vAdI ane prativAdI-e cArathI yukta caturaMga vAda kahelA che; mATe te caturaMga vAda tane kAla Aya te huM tArI sAthe vAda karUM. ' zUre kabUla karyuM. pachI khIje divase savAramAM caturaMganuM sthApana karIne vAda karavA mAMDyo. zarUAtamAM zUre kahyuM ke zarIramAM bIjo anya koI jIva nathI, ane jIva nathI eTale dharma paNa nathI. jo dharma nathI teA paralAka paNa nathI. jema gAma vinA sIma na hAya, jema strI vinA putra na heAya, tema sarva jANI levuM; mATe pRthvI, pANI, AkAza, agni ane vAyu e pAMca mahAbhUtanA sAge AtmA utpanna thAya che. jema dhAvaDI, mahuDAM, mIThuM, gALa ane pANIthI madazakti utpanna thAya che tema. bIjI AkAzanA phulanI peThe kAMI ja nathI. tA jIva kyAM che ke jethI parabhavamAM sukha pAmavAnI vAMchA karIe ? chatuM sukha chAMDIne saMdehayukta AgalA ane kayAM jovA jaIe ? tathA sukha duHkha sarva karma karI thAya che, e vAta paNa asabaMdha che; kAraNa ke eka pASANu nitya sukhaDa ane phule karI pUjAya che ane eka pASANanI upara nitya viSTA nakhAya che teA e pASANe zuM sArU-mADhuM karma AcaryuM che ? tevI ja rIte prANImAtrane paNa sukha-du:khanuM kAraNu kAMI ja nathI. tapa-japarUpa je kaRRkriyA karIe te sarva klezarUpa ane phogaTa jANavI,' eTalI vAta zUra khelyA. have ziSya e vAtanA uttara Ape che ke- he zUra ! tuM je kahe che ke jIva nathI te huM sukhI chuM, huM duHkhI chuM, e vAtane Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 109 ) jANanAra kANu che ? jema sukhaDa lagADavAthI harSa pAmIe chIe, kAMTA lAgavAthI du:khI thaie chIe, tenA jANanAra tA jIva ja che e tA pratyakSa dekhAya che. jo tArA kahevA pramANe jIva ja nathI te pitA pramukha vaDIlanAM nAma paNa tAre kahevAM na joie, tathA kApa, prAsAda, zAka, bhUkha, tRSA, tRsa, pIDita e vAta anumAne jIva ja jANe che, mATe jIva che. tathA te kahyuM ke pAMca mahAbhUta che te ja AtmA che te paNa asatya che, kemake pAMca bhUta teA jaDa che mATe je jaDa che tenA maLavAthI caitanya kema utpanna thAya? jo veLu ghaNI pIlIe tA paNa temAMthI tela nIkaLe nahIM. tathA te je zubha-azubha karma kAMI ja nathI, e vAta upara pASANanuM dRSTAMta kahyuM te paNa ayukta che, kAraNa ke eka sukhI, eka du:khI, eka ThAkara, eka cAkara ItyAdi sArAM-mAThAM je piraNAma bane che te sarva potapAtAnAM karme karIne ja ane che. paraMtu te jIvane aMge ja chetethI jo tapa-saMyamarUpa dharma karIe teA jarUra saphaLatA prApta thAya. dharmanAM kuLa pratyakSa dekhAya che, jethI dharma paNa che, paraleAka paNa che ane sarvajJa paNa che. tenA kahelA zAstrane ceAge caMdra, sUrya, graha pramukha jANIe chIe, mATe tu kadAgraha mUka' ItyAdi aneka uttara-pratyuttara ApIne zane nirUttara karyAM. tyAre rAjAe ziSyanI praza MsA karI ane zUrane kahyuM ke huM pApI ! tu puNya-pApane nathI mAnatA, sarva utthApe che, tethI jo kAi anyAya ke cArI karaze ane rAjA tene daDaze nahIM te| sadAcAranI maryAdA ja raheze nahIM.' ema kahI rAjAe rASa ANIne zUrane pakaDyo. tene ziSye dayAthI choDAvyeA. tyAre rAjA pharIne khelyA ke-' jue, A ziSyamAM anuka MpAnA guNu kevA che ? e nirIha che, sAcA sadAcArI che. ' ema kahI zUrane peAtAnA nagaramAMthI kADhI mUkayeA. vIra tA sanmArge cAlatA, dharmanI sthApanA karatA tathA puNya che, pApa che, vItarAga deva che, susAdhu gurU che. ityAdi mAnatA hatA tethI tene rAjAe sanmAnyA. te marIne deva thayA. aMte meAkSasukha pAmaze ane zUra nAstikavAdI hAvAthI saMsAramAM ghaNA kALasudhI paribhramaNa karaze. dharma sthApane-utthApane zUra-vIranI kathA saMpUrNa. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110), have aDatAlIzamI pRcchAne uttara eka gAthAe karI kahe che. jo nimmalanANacari-ttadaMsaNehiM vibhUsia sarIro / so saMsAraM tariuM, siddhipuraM pAvae puriso // 62 // bhAvArtha-je purUSa nirmaLa jJAna, cAritra ane darzane karI vibhUSita zarIravALo hoya te purUSa saMsAra samudra tarIne melanagarane pAme che. je dara che jema abhayakumAra jJAnAdika ArAdhI mekSa pAmaze tema. tenI kathA kahe che - magadha deze zreNika nAmane rAjA rAjya kare che, tene abhayakumAra nAme putra che te ja pradhAna che. te cAra buddhine nidhAna che ane buddhiprabhAve pitAnA pitAnA rAjyane vRddhivaMta kare che. tene rAjAe rAjya ApavA mADayuM paraMtu teNe pApanA bhayathI DarIne lIdhuM nahIM. ekadA zrI vIra prabhu AvI samesaryA. temane abhayakumAre vAMdIne pUchayuM ke-"he svAmin ! chellA rAjarSi koNa thaze ?" prabhue kahyuM ke "udAyana rAjA thaze." Ane tAtparya e che ke je abhayakumAra rAjA thAya che te rAjarSi (muni) thaI zake nahIM. have pitAnA pitA zreNika mahayoge rAjya mUkIne dIkSA letA nathI tethI abhayakumAre citavyuM ke Aje huM mArA pitAnA AgrahathI rAjya laIza te pachI mArAthI paNa dIkSA levAze nahIM, mATe mAre rAjyanuM kAma nathI; paNa mArA pitAe evuM vacana mArI pAsethI lIdheluM che ke mArI AjJA vinA tAre kAMI javuM nahIM eTale dIkSA levI nahIM, tethI tene zo upAya kare? e pramANe vicAra kare che. evAmAM mAgha mahinAne divase saMdhyA samaye callaNa rANIe savaranI pALa upara eka sAdhune kAusagga dhyAne sthira rahelA joyA, tyAre rANIe ciMtavyuM ke e RSi rAtrie TADha kevI rIte sahana karaze? ema vicAra karatI ghera AvI. rAtrie zayyAmAM poDhI, tyAM pitAne hAtha soDanI bahAra rahI gayo ane jAgIne joyuM te hAtha TADhe thaI gayeluM lAge. acAnaka te vakhata sAdhu sAMbharI AvyA, tethI te Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 111 ) belI ke-"atyAre temanuM zuM thayuM haze?" te sAMbhaLI zreNika rAjAe parapurUSanA samAgama saMbaMdhI zaMkA karIne citavyuM ke mAruM aMta:pura saghaLuM bagaDela jaNAya che. prabhAte abhayakumAre AvI praNAma karyA eTale zreNika rAjAe kahyuM ke--aMteurane prajALI nAkhe." ema kahI pote vIra bhagavAnane pUchavA gayA. pAchaLathI abhayakumAre ciMtavyuM ke-aMteuramAM te cillaNAdika mahA satIo che, mATe Aga na devAya." ema vicArI eka jUnI hastInI zALA hatI tene Aga lagADI pote paNa zrIvIranA sasaraNa bhaNuM cAlyA. tyAM zreNike zrI vIra paramAtmAne pUchayuM ke-"he bhagavan! mArI strI callaNA satI che kivA asatI che?" prabhue kahyuM ke-"ceDA mahArAjAnI celUNA vigere sAta putrIo satIo che. te sAMbhaLI zreNika pAcho vaLe. eTalAmAM gAmamAM Aga baLatI dIThI. mArgamAM abhayakumAra manyatene rAjAe pUchayuM ke-"aMteurane Aga lagADI?" abhaye kahyuM ke "hA svAmin ! Aga lagADI." tyAre zreNike reSa ANane kahyuM ke-"tuM kema na banyo? mATe tuM mArAthI dUra jA." eTale abhayakumAre kahyuM ke mane Apane Adeza ja joto hato, tethI have saMyamarUpa ThaMDI AgamAMhe pravezI kAryasAdhana karazuM." ema kahI samesaraNe jaI zrIvIraparamAtmAne hAthe dIkSA lIdhI. rAjA zreNike paNa nagaramAM AvI hastInI zALA baLatI joI ke tarataja karI samosaraNa bhaNuM cAlyA. te samavasaraNamAM Ave che, eTalAmAM to abhayakumAra dIkSA laIne sAdhunA samudAyamAM jaIne beThA hatA. tene vAMdIne rAjAe potAno aparAdha khamAbe. abhayakumAra jJAna, darzana, cAritra niraticArapaNe pALI sarvArthasiddha vimAne deva thayA. te ekAvatArI thaI mekSe jaze. mahIhAraM vIraratnaM, zrIdaM gauratanuM matam / jitainasaM sUryaramyaM, praNamAmi muhurmuhuH // 1 // ema aDatAlIza pRcchAnA uttaro paramezvare kahyA. che Iti abhayakumAra kathA che Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 112 ) jaM goyameNa puDhe, taM kahiyaM jiNavareNa vIreNa / bhavvA bhAveha sayA, dhammAdhammaM phalaM payaDaM // 63 // aDayAlIsA paNhu-ttarehiM gAhANa hoi causahi / saMkheveNaM bhaNiyA, goyamapRcchA mahatthAvi // 64 // bhAvArtha -je kAMI puNya-pApanA phaLa zrI gautamasvAmIe pUchajyAM te sarva jinezvara zrI mahAvIrasvAmIe kahyAM. he bhavya cho! tame bhAve karI sadaiva te dharma-adharmanAM phaLane pragaTapaNe vicAro ane dharmane Adare che 63 che have e praznottaranI gAthAnI saMkhyA kahe che ke-aDatAlIza praznottare karI jenI cisaTha gAthA thaI che evA zrI gatamapRcchArUpa je graMtha te je ke mahA artharUpa che te paNa ahIM saMkSepathI varNavyuM che. Iti bAlAvabodhasahita gotamapRcchA zAstra saMpUrNam :30 thI 7ge 09 0 0 0 0 0 0 che. haege@[e 67 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI bhagavatIsUtramAMthI uddharelA keTalAka praznA. 1 te kALe te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM. te rAjagRha nagaranI bahAra IzAna khUNAmAM guNazIla nAmanuM caitya hatuM. te nagaramAM zreNika nAme rAjA rAjya karatA hatA. tene celaNA nAme paTTarANI hatI. te samaye dharmanI Adi karanAra, tIrthaMkara, svayaMsaMbuddha, puruSAttama, sarvajJa ane sarvAdazI zramaNabhagavAna mahAvIra grAmAnugrAma vihAra karatA tyAM AvyA. pariSad vAMDhavA mATe nIkaLI, bhagavAne dharmopadeza ApyA ane pariSada vAMdIne pAchI gai. te samaye zramaNabhagavAna mahAvIranA jyeSTha aMtevAsI ( ziSya ) gAtamagAtravALA indrabhUti nAme anagAra hatA. teo ugra tapasvI, ugra brahmacarya ne dhAraNa karanArA, codapUrvadhArI ane cAra jJAnasahita hatA ane te zramaNabhagavAna mahAvIrathI gheADe dUra DhIMcaNa ubhA rAkhI nIcuM mastaka karI dhyAnarUpI kASThane prApta thayelA sacama ane tapavaDe AtmAne bhAvita karatA hatA. te vakhate bhagavAn gAtama zraddhA, saMzaya ane kutuhalathI ubhA thayA ane uThIne jyAM zramaNabhagavAna mahAvIra hatA tyAM AvyA. AvI, traNa pradakSiNA karI, vandana-namaskAra karI atyaMta najIka nahi tema atyaMta krUra nahi evI rIte bhagavata sanmukha ubhA rahI vinayavaDe be hAtha joDI upAsanA karatA A pramANe melyA. 1 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AraMbha-hiMsA. 2 praha-he bhagavan! cha AtmAraMbhI, parAraMbhI, ubhayAraMbhI ane anAraMbhI hoya? u- maitama! kaI che AtmAraMbhI, keI parAraMbhI, keI ubhayAraMbhI ane keI anAraMbhI hoya. 3 prava-he bhagavan! ema zA hetuthI kahe che? u- he gatama! jIvo be prakAranA che. te A pramANe - saMsArI ane asaMsArI. temAM je asaMsArI jIve che teo te mekSane prApta thayelA hovAthI keIne paNa AraMbha-hiMsA karatA nathI. jeo saMsArI che temAM be prakAranA che--saMvatasaMyamI ane asaMyata-asaMyamI. saMyata che paNa be prakAranA che-pramattasaMyata ane apramattasaMvata. jeo apramattasaMyata che teo pramAdarahita (AtmajAgRtivALA) hevAthI koIne paNa AraMbhahiMsA karatA nathI, paNa anAraMbhI (ahiMsaka) che. jeo pramattasaMyata che teo paNa zubhagane AzrayI anAraMbhI che, azubhAgane AzrayI AtmAraMbhI, parAraMbhI ane ubhayAraMbhI che, paNa anAraMbhI nathI. jeo asaMyata-asaMyamI che teo aviratine AzrayI AtmAraMbhI, parAraMbhI ane ubhayAraMbhI che. te kAraNathI he gatama! ema kahuM chuM ke keTalAeka cha AtmAraMbhI, parAraMbhI, ubhayAraMbhI ane keTalAeka anAraMbhI che. prazna 2-3 nuM vivecana 1 AtmAno AraMbha -hiMsA karanAra AtmAraMbhI, parane AraMbha karanAra parAraMbhI ane AtmA ane para bano AraMbha karanAra ubhayAraMbhI. temAM jIvo mana, vacana ane kAyAne azubha gane tathA aviratine AzrayI AtmAraMbhI, parAraMbhI ane ubhayAraMbhI che. jyAM sudhI avirati ane azubha yoga che tyAM sudhI jIva pitAnI, paranI ane bannenI hiMsA kare che paNa ahiMsaka nathI. Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 3 : azubha 2 AnA tAtpaya e che ke virati-sa'yama chatAM paNa pramattasayata pramAdapratyaya anubha yAgane AzrayI AraMbhI-hiMsaka che; kAraNa ke pramattasa yatane cAga ane zubha cAga ane hAya che. sacata hAvAthI zubha ceAga ane pramatta hAvAthI azubha ceAganA saMbhava che. " satvo mattanono samastako dora gArame // zramaNAne sarva pramattayeAga Ara'bharUpa che, tethI tattvAkAre pramattayonAbhALavyopaLa khrisA-pramattayAgathI prANanA vicAga karavA tehiMsA " evI dravyabhAva hiMsAnI vyAkhyA karI che te kharAkhara che. "" 44 3 te sivAya khIjA asayata jIvA che te khadhA paNa aviratine AzrayI AraMbhI--hiMsaka che. ahiMsaka bhAvane mukhya saMbaMdha virati ane zubha yAganI sAthe che ane jyAM AMtara virati ane zubha ceAga nathI tyAM khAdya virati heAvA chatAM paNa AraMbha-hiMsAnA saMbhava che. parantu tethI mAhya saMyama ke virati anupayeAgI nathI, kAraNa ke bAhya virati te Antara viratinu khAsa kAraNa che. bAhya saMyamadvArA jIva Antara sayama ke virati sAdhI zake che. yadyapi sUkSma ekendriyAdi jIvA sAkSAt ( bAhya ) AtmAraMbha, parAraMbha ke ubhayAraMbha karatA nathI teA paNa te avirati asaMyamIpaNAne AzrayI . AtmAra bhI vagere che. je sayata che te kadAca AtmAra bhAdi kare teA paNa te upayukta ( sAvadhAna ) hAvAthI anAraMbhI che, paNa jo upayukta na hAya tA paNa AraMbhI che, tethI zAstramAM samyag vidhipUrvaka yatanA karanAra adhyAtmavizuddhivALA zramaNane virAdhanA paNa nirArUpa phaLavALI kahI che. te savarahita anagAra. 4 pra--he bhagavan ! savararahita anagAra--sAdhu siddha thAya, buddha thAya, karmathI mUkAya, nirvANu pAme ane sarva du:khAnA anta kare ? u--hai gAtama! e artha sama yathArtha nathI. Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 4 : 5 pra--he bhagavan ! ema zA hetuthI kaheA che ke savararahita anagAra siddha na thAya ? u--he gAtama ! saMvararahita anagAra AyuSa sivAya sAta karmInI prakRti pUrve zithila baMdhanavALI AMdhI hatI tene gADha baMdhanavALI bAMdhe che, alpakALanI sthitivALI bAMdhI hatI tene lAMbA kALanI sthitivALI AMdhe che, manda rasavALI bAMdhI hatI tene tIvra rasavALI khAMdhe che ane alpapradezavALI khAMdhI hatI tene bahupradezavALI madhe che. AyuSa karma kadAca khAMdhe ane kadAca na mAMdhe. asAtAvedanIya karmonA vAraMvAra upacaya kare che ane anAdi ananta evA cAra gatirUpa saMsAramAM rakhaDe che. te mATe huM gAtama ! saMvararahita anagAra siddha thatA nathI yAvat sarva du:khAnA nAza karatA nathI. prazna ja nuM vivecana. 1 Azravane rAdha karavA te saMvara. jeNe AzravanI pravRtti rAkI nathI te saMvararahita kahevAya che. AzravanA cAra prakAra che-- mithyAtva, avirati, kaSAya ane yAga. pUrva avasthAmAM vadhAre azubha piraNAma niha hAvAthI azubha prakRtine zithila khaMdha karyo hatA tenA have gADha baMdha kare che eTale tene nidhattarUpe ke nikAcitarUpe kare che; kAraNa ke asavarapaNuM azubha yAgarUpa hAvAthI gADha prakRtima dhanu kAraNa che. yAga e prakRtibaMdha ane pradezakha dhanu nimitta che. vaLI azubha karmanI prakRti alpakALanI sthitivALI hAya tene dIrghakALanI sthitivALI ane manda rasavALI hAya tene tIvra rasavALI kare che; kAraNa ke asaMvarapaNuM kaSAyarUpe je che te sthitimadha ane rasakha dhanu kAraNa che. savarayukta anagAra. 6 pra--he bhagavan! savayukta sAdhu siddha thAya, ane sa du:khAnA anta kare ? Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 5 : u--he gaiAtama ! hA, avazya siddha thAya ane sava duHkhAne anta kare. 7 pra--he bhagavan ! ema zA hetuthI kaheA che ? --hai gaiAtama ! AyuSa sivAyanI sAta karmanI prakRtie pUrve gADha khaMdhanathI mAMdhelI hatI tene have zithila kha dhanavALI AMdhe che, pUrva dIrghakALanI sthitivALI bAMdhI hatI tene have gheADA kALanI sthitivALI khAMdhe che, pUrve tIvra rasavALI bAMdhI hatI tene have manda rasavALI bAMdhe che, pUrve bahupradezavALI AMdhI hatI tene have alpapradezavALI khAMdhe che. AyuSaka khAMdhatA nathI, asAtAvedanIya karma vAraMvAra grahaNa karatA nathI ane anAdi ananta, dIrgha mArga vALA cAra gatirUpa saMsAraaTavInuM ullaMghana kare che. te kAraNathI huM gaitama! ema kahuM chuM ke savarayukta anagAra siddha thAya ane sarva du:khAnA anta kare. prazna 6-7 nuM vivecana. 6-7 pUrve asa MvaranuM phaLa kahyuM. have saMvaranu phaLa khatAve che. savarayukta anagAra pramatta ane apramattasayata ane prakAranA hAya che. te caramazarIrI paNa hAya che ane acaramazarIrI paNa hAya che. temAM je caramazarIrI heAya che te te bhavamAM ja siddha thAya che ane tenI apekSAe A praznanA uttara che. je acaramazarIrI che te paraMparAe siddha thAya che mATe tenI apekSAe para parAne AzrayI A uttara samajavA. eTale savarayukta je caramazarIrI che te te ja bhavamAM siddha thAya che ane sa Mvarayukta je acaramazarIrI che te paraMparAe siddha thAya che. have ahIM e prazna thAya che ke ' sa Mvararahitane paNa para parAe meAkSa avazya prApta thAya che, kAraNa ke zuklapAkSikane paNa mAkSanI prApti nizcita hAya che te pachI saMvarasahita ke saMvararahitane phaLamAM kaze bheda kema paDatA nathI ?" tenA uttara e che ke-' saMvarasahitane utkRSTa sAta--ATha bhava hAya che, kAraNa ke jaghanya cAritrArAdhanA karI te sAta-ATha bhavamAM siddha thAya che ane saMvararahitane para parAe utkarSa thI ardha pudagalaparAvarta saMsAra bAkI hAya che, kAraNa ke ATalA dIdha Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H 6 H sauMsAra te cAritranI virAdhanAnu phaLa che mATe savarasahita ane saMvararahitane nI vizeSatA spaSTa che.' asayata. 8 pra0--he bhagavan ! asayata, viratirahita ane pApakanA pratighAta ke pratyAkhyAna (tyAga ) nathI karyA jeNe evA jIva ahIMthI maraNa pAmI deva thAya ? u--he gautama ! kAi jIva deva thAya ane keAi jIva deva na thAya. 9 pra--he bhagavan ! ema zA hetuthI kaheA che ? u--hai gaiAtama ! grAma, nagara, araNya vagerene viSe akAmaanicchAvaDe tRSA, akAma kSudhA, akAma brahmacarya, akAma TADha, taDakA, DAMsa, maccharanA parIsaha, akAma asnAna, parasevA, raja, mela ane paMkanA dAhane sahana karIne thoDA kALa athavA ghaNe kALa AtmAne kaleza pamADe che, kaleza pamADI akAneija rAvaDe maraNa samaye maraNa pAmI nyatarajAtimAM athavA anya devapaNe upaje che. prazna 8-9 nu... vivecana. 8-9 asayata-saMyamarahita-prANAtipAtAdinI viratirahita jeNe nindrAdi karavAvaDe atIta kALanA pApane pratighAta karyo nathI ane bhaviSyamAM pApa nahi karavAnA niyamavaDe jeNe pApanuM pratyAkhyAna karyuM nathI evA athavA jeNe samyagdarzananI prAptithI pApanA pratighAta ane sarvaviratinA pAlanathI pApanuM pratyAkhyAna nathI karyuM... evA jIva ahIMthI eTale pratyakSa tiryaMca athavA manuSyanA bhavathI cavI janmAntarane viSe deva thAya ? e prazna che. je jIvA grAmAdine viSe karma kSaya ke paramArtha prAptinI IcchA sivAya tRSA sahana karavAvaDe, kAma kSudhA sahana karavAvaDe, akAma brahmacaryanA pAlanavaDe, snAna nahi karavAvaDe, parasevA, raja, mela ane paMkanA dAhane sahana karavAvaDe ajJAna kaSTa bhAgavI akAmanirjarA kare che te akAni rAvALA jIvA maraNa samaye maraNa pAmIne byantara ke anya devapaNe utpanna thAya che. Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 7 : kanu vedana. 10 pra0--he bhagavan! jIva pAte karelu duHkha-karma veDhe ? he gAtama! keTalu ka ka veDhe ane keTaluMka karma vedatAnathI. 11 pra--he bhagavan ! ema zA hetuthI kaheA che ke keTaluM ka karma vede ane keTaluMka karma na veDhe ? u--he gAtama ! udayamAM AveluM karma vede ane udayamAM niha AveluM na vede. 12 pra--he bhagavan! jIva pote kareluM AyuSa veDhe ? u--hai gAtama ! keTaluka vede ane keTalu'ka na vede. 13 pra--he bhagavan ! ema zA hetuthI kaheA che ! u--he gotama! udayamAM Avelu veDhe ane khIjuM na vede. prazna 10-11-1ranuM vivecana, 10-11 jIva pote kareluM du:kha-karma vede che, parakRta du:kha-karma veDhatA nathI e prasiddha ja che. jyAre jIvane du:kha prApta thAya tyAre te ema vicAre ke A du:kha meM ja utpanna karela che, khIjAe kareluM nathI, anya teA nimittamAtra che; mATe bIjAne doSa ApavA nirarthaka che ema samajI te du:kha samabhAvathI vede. have te duHkha madhu veDhe ke keTaluMka veDhe ? ema gItama bhagavata mahAvIrane pUche che ene bhagavAn uttara Ape che ke jIva pAte karelu du:kha keTalu ka vede . ane keTaluMka na vede. sAMsArika sukha paNa du:khanA hetu hAvAthI du:kharUpa che ane du:khanuM kAraNa kama heAvAthI karma e paNa duHkharUpa che. te karma svabhAvathI badhuM veDhatA nathI vipAka-udbhayamAM paNa AveluM mAtra vede che ane vipAka-udayamAM na AveluM vedatA nathI, paNa sAmAnyapaNe vedavAlAyaka tA badhuM ja karma che; kAraNa ke kareluM karma bhAgaLyA sivAya tenAthI chuTakArA thatA nathI. 12 AyuSa karma sa MbaMdhe vRddha AcAryonA A vicAra che:-kRSNa Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ :-: vAsudeve sAtamI narakanuM AyuSa khAMdhyu ane pharI kALAntare pariNAmavizeSathI trIjI naraka pRthvIne cegya kayu tene AzrayI A uttara che ke-pUrve khAMdheluM AyuSa jyAMsudhI udayamAM na Ave tyAMsudhI kAI paNa jIva na vede, paNa je AyuSa mAMdhyuM che te uyamAM Ave tyAre tyAM utpanna thAya ane vede. kriyA. 14 pra--he bhagavan ! manuSyeA badhA samAna kriyAvALA hAya ? u--he gAtama ! e artha sama nathI. 15 pra--he bhagavan ! ema zA hetuthI kaheA che ? u--huM gatama! manuSya traNa prakAranA che. samyagdaSTi, mithyAdRSTi ane sabhyagmithyAdaSTi. temAM je samyagdaSTi che te traNa prakAranA che. sayata ( saMyamI ), asayata ( asaMyamI ) ane sayatAsayata ( dezasaMyamI). saMyata be prakAranA che. sarAgasayata ane vItarAgasayata. temAM je vItarAgasayata che te kriyArahita che. sarAgasayata e prakAranA che. pramattasayata ane apramattasayata. temAM je apramattasayata che tene eka mAyApratyayikI kriyA hAya che. je pramattasayata che tene e kriyAe hAya che-AraMbhikI ane mAyApratyayikI. je sayatAsayata-dezivarita che tene traNa kriyAo hAya che--AraMbhikI, pArigrahikI ane mAyApratyayikI. asayatane cAra kriyAe hAya che--AraMbhikI, pArigrahikI, mAyApratyacikI ane apratyAkhyAnikI. mithyAdaSTine pAMca kriyAo hAya che-- AraMbhikI, pArigrahikI, mAyApratyayikI, apratyAkhyAnikI ane mithyAdarzanapratyayikI. prazna 14-1panu` vivecana. 14-15 AraMbha-hiMsA jevuM kAraNa che te AraMbhikI eTale hiMsAprayukta kriyA, ane te Avazyaka dharmopakaraNa sivAyanI vastunA Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svIkAramAM pariNata thAya che. dharmopakaraNamAM paNa mUrchA hoya te te parigraha ja che. te parigraha jenuM kAraNa che te pArigrahika kriyA. mAyA-daMbha-saralapaNane abhAva, upalakSaNathI krodhAdi paNa jANavA, te jenuM kAraNa che te mAyApratyayikI eTale kaSAyamayukta kiyA. apratyAkhyAna-avirati te jenuM kAraNa che te apratyAkhyAnikI kriyA, mithyAdarzana-AtmatattvanI apratIti te jenuM kAraNa che te mithyAdazanapratyayikI kiyA e pAMca kriyAo mithyASTine hoya che. samyagdaSTine AtmatatvanI pratIti hovAthI mithyAtva hetuM nathI, tethI tene bAkInI cAra kriyA hoya che. temAM avirati hovAthI apratyAkhyAnikI kriyA, mAtra dezavirati hovAthI pArigrahikI, kaSAya hovAthI mAyApratyayikI ane pramattaga hovAne lIdhe AraMbhika kiyA hoya che. jeNe kaSAyano sarvathA kSaya ke upazama karyo nathI te sarAgasaMyata che. jeNe kaSAyane sarvathA kSaya ke upazama karyo che te vItarAgasaMyata che. vItarAgasaMyatane kaSAya nahi hovAthI AraMbhAdi nathI mATe teo AraMbhikI vagere kiyArahita che. apramattasaMyatane kaSAyane kSaya ke upazama na thayele hoya tyAMsudhI eka mAyApratyayikI kriyA hAya che ane te kiyA kadAcit zAsananA uDDAhanA rakSaNa mATe pravRtti karatAM lAge che. pramattasaMyatane kaSAya hovAthI mAyApratyayikI ane pramattayoga hovAthI AraMbhikI kiyA hoya che, kAraNa ke sarva pramattavega AraMbha-hiMsArUpa che. kAMkSAhanIya 16 pravahe bhagavan! chevo kAMkSAmahanIya-mithyAtvahanIya karma vede ? u0-hA, gautama! avazya vede. 17 pra-he bhagavana!jI zI rIte kAMkSAmehanIya karma vede? u0 he gautama ! te te kAraNevaDe zaMkAvALA, kAMkSAvALA, vicikitsA-dharmanAM phaLanAM saMzayavALA, haidhIbhAvane prApta thayelA, kaluSita pariNAmavALA jI kAMkSAmahanIya karma vede che. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 10 : 18 pra0--he bhagavan ! te satya ane niHzaMka che ke je jinAe kahelu che ? u.--hA gautama ! te satya ane ni:za Mka che ke je jinAe kaheluM che. 19 50--he bhagavan ! e pramANe manamAM dhAratA, ema karatA, ema rahetA, ema savara karatA AjJAnA ArAdhaka thAya ? u--hA, gAtama ! e pramANe manamAM dhAraNa karatA cAvat AjJAnA ArAdhaka thAya che. prazna 16-17 nuM vivecana. kAMkSA-anya anya dananI IcchA, upalakSaNathI za MkAddinu paNa grahaNa karavu tethI khaMdhAtuM je mAhanIya te kAMkSAmeAhanIya ka eTale mithyAtvameAhanIya-te te kAraNeAvaDe jIvA vede che. te kAraNeA jaNAve che-jine kahelA tattvanI sarvathI ane aMzathI zakAvALA, sathI athavA dezathI anya anya darzananA svIkAranI icchAvALA, vicikitsA-dharma nA phaLanI zaMkAvALA, zuM A jinazAsana che ke A che? ema jinazAsananA svarUpaprati dveSIbhAvane prApta thayelAkaluSitapaNAne-mativiparyAsane prApta thayelA jIvA kAMkSAmeAhanIya kane vede che ane tene tajI detA jIva manamAM sthirabhAvane dhAraNa karatA eTale manane sthira karatA, temaja tapa ane dhyAnAdimAM rahetA eTale mananA polika bhAvanA savara karatA athavA hi MsAdinA tyAga karatA AjJAnA-jJAnAdinI AsevanArUpa jineApadezanA ArAdhaka thAya che. utthAna-ka, khala, vIrya ane purUSakAra. 20 pra0--he bhagavan! jIva kAMkSAmeAhanIya karma bAMdhe ? u--hA, gautama ! bAMdhe. 21 pra0--he bhagavan! jIvA zI rIte kAMkSAmeAhanIya karma bAMdhe? u--hai gItama ! pramAdanimitte ane ceAganimitte mAMdhe. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 11 : 22 pra0-- he bhagavan ! pramAda zAthI utpanna thAya ? u--hai gItama ! pramAda ceAgathI utpanna thAya. 23 pra--he bhagavan ! ceAga zAthI utpanna thAya ? unhe gautama ! cAga vIryathI utpanna thAya. 24 pra0--he bhagavan ! vIrya zAthI utpanna thAya ? unhe gautama ! vIrya zarIrathI utpanna thAya. 25 pra0--he bhagavan ! zarIra zAthI utpanna thAya ? u--he gAtama ! zarIra jIvathI utpanna thAya. ema hovAthI utthAna zabda karyuM, khala, vIrya, puruSakAra ane parAkramavAcI samajaveA. 26 pra--he bhagavan ! jIva te kane peAtAnI meLe uttIre, peAtAnI meLe niMde ane peAtAnI meLe savare ? u.--hA, gAtama ! tene pAtAnI meLe uttIre, peAtAnI meLe nirde ane peAtAnI meLe saMvare. prazna 20 thI 26 nuM vivecana. "" 20-25 mithyAtva, avirati ane kaSAyarUpa traNe anyahetune. pramAdamAM antarbhAva thAya che. " mAo ya muNidehiM bhaNio aTTha bheyao / aNNANaM saMsao ceva micchAnANaM taheva ya / rAga-doso maibbhaMso dhammaMmi ya aNAyaro / jogANaM duppaNihANaM aTThahA vjjicaLvo / " 1 ajJAna, ra saMzaya, 3 mithyAjJAna, 4 rAga, 5 dveSa, 6 matibhraMza, cha dharmanA anAdara ane 8 mana, vacana tathA kAyayAganuM dupraNidhAna-e ATha prakAranA pramAdanimitte ane mana, vacana ane kAyanA ceAganimitte jIva kAMkSAmeAhanIya karma bAMdhe che. kama dhanuM kAraNu mithyAtvAdirUpa pramAda mana, vacana ane kAyayeAganA sa bhAvamAM heAya che mATe te pramAda ceAgathI utpanna thAya che, ceAga vIryathI thAya che, vIrya e vIryAntarAya karmanA kSaya ke kSayeApazamathI thayelA jIvane piraNAmavizeSa che, vIrya zarIrathI thAya che. vIrya e prakAranuM che--sakaraNa ane akaraNa. temAM lezyArahita kevalajJAnIne samagra jJeya ane dazya padArthamAM kevalajJAna ane darzananA upayAga Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 12 : karatAM je AtmapradezanA parispandarahita akhkhalita jIvavyApAravizeSa te akaraNavIrya. tene ahIM adhikAra nathI, paNa vezyA- , vALA jIne mana, vacana ane zarIradvArA AtmapradezanA parispaMdarUpa vyApAra te sakaraNavIrya. tenI utpatti zarIrathI thAya che, kAraNa ke zarIravinA sakaraNa vIrya hetuM nathI. zarIranI utpatti jIvathI thAya che. yadyapi zarIranuM kAraNa karma paNa che, kevaLa jIva nathI te paNa karma jIve karelAM hovAthI ane temAM jIvanI pradhAnatA hovAthI "zarIra jIvathI thAya cheema kahevAmAM AvyuM che. have prasaMgathI niyativAdane niSedha kare che-jIva utthAna, bala, vIrya ane purUSakAravaDe kAMkSAmahanIyakarmane baMdha kare che. tema tenI udIraNuM, upazamanA, vedanA ane nirbhara kare che. niyativAdI gozAlakanA mate utthAnAdi purUSArthanA sAdhaka nathI paNa niyatithI ja purUSArthanI siddhi thAya che. e saMbaMdhe kahyuM che ke "prANuone niyatithI ja zubha ke azubha artha prApta thavAne hoya che te avazya prApta thAya che. ghaNe prayatna karavAmAM Ave to paNa je prApta thavAnuM nathI te prApta thatuM nathI ane je prApta thavAnuM che tene nAza thato nathI". Ama gozAlaka matAnuyAyI niyatine svIkAra kare che ane pratyakSasiddha purUSArthane apalApa kare che, parantu jenadarzana purUSArthapradhAna che te A ane A sivAya bIjA aneka pUrAvAthI sAbIta thaI zake che. utthAna-uThavuM, prayatna kare, karma-gamanAdi kriyA, bala-zArIrika prayatna, vIrya-jIvane utsAha, purUSakAra-kartatvanuM abhimAna, parAkamaISTArthasAdhaka prayatna. e utthAnAdi karmanA baMdha, udIraNA, upazamanA vagerenA sAdhaka che, tethI karmanA baMdhAdimAM mukhyapaNe AtmAne ja adhikAra che, bIjAne nathI, kAraNa ke purUSArthanI siddhi utthAnAdine AdhIna che. e saMbaMdhe kahyuM che ke "koI paNa jIvane cheDe paNa bandha paravastu nimitte thatA nathI." udIraNa paNa jIva pote ja kare che. karaNavizeSavaDe bhaviSyakALamAM vedavAlAyaka karmane kSaya karavA mATe udayAvalikAnI bahArathI kheMcI udayAvalikAmAM praveza karAvI vedavuM te udIraNuM. gaha-atItakALe Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 13 : karelA karmanA svarUpathI kAraNanI niMdA dvArA niMdA karavI, karmane svarUpathI athavA tenA hetuone revA dvArA rokavA te saMvara. e pramANe gaha ane saMvara paNa jIva pote ja kare che. yadyapi gahadimAM gurU vagerenuM sahakArIpaNuM che te paNa teonI pradhAnatA nathI. pradhAnapaNuM jIvavIryanuM ja che. gurUvagere saMtapurUSone upadeza jIvanA vIrSollAsa mAtramAM kAraNa che. 26. have udIraNa saMbaMdhe kahe che-udarelAM karmane udarate nathI, kAraNa ke tene je udIre to udIraNA baMdha paDavAno prasaMga ja na Ave. nahi udarelAM karmane paNa udArato nathI, eTale jenI lAMbA kALe bhaviSyamAM udIraNa thavAnI che athavA je nikAcitarUpe ke nidhattarUpe thayelA che ane tethI jenI udIraNa thavAnI nathI tene udArato nathI, paNa nahi udIrelA chatAM pachInA samaye udIraNA thavAne gya che tene udIre che; kAraNa ke te viziSTa gyatAne prApta thayeluM che. je udayavaDe pachInA samaye nAza karAyeluM hoya tene paNa udIrato nathI, kAraNa ke te atItarUpe thayeluM che ane atItarUpe thayeluM karma hotuM nathI ane nahi hovAthI te udIraNane ayogya che. yadyapi udIraNAdimAM kALa ane svabhAvAdinuM kAraNa paNuM che, to paNa mukhyapaNe jIvanuM vIrya ja kAraNa che. e pramANe utthAnAdivaDe udIre che. ema kAMkSAmahanIyanI udIraNuM kahI. have tenI ja upazamanA kahe che-upazama mehanIyakarmane ja thAya che. te saMbaMdhe kahyuM che ke-mehanIya karmane ja upazama thAya che, cAra ghAtI karmano kSaya ane kSApazama thAya che. udaya, kSaya ane pariNAma e traNe bhAva AThe karmanA hoya che. upazama eTale udayamAM AvelA karmano kSaya karI nahi udayamAM AvelA karmane rasa ane pradezathI sarvathA anubhava na kare. A upazama anAdi mithyAdaSTine samyakatvanI prAptimAM ane upazamazreNimAM hoya che. udayamAM AvelA karmanuM avazya vedanA thAya che mATe tene upazama thato nathI. - udIreluM karma vedAya che mATe pachI vedanasaMbaMdhe prazna che ane tenA uttaramAM udIreluM karma vede che, ema kahyuM che. nahi udarelA Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 14 : karmanuM vadana thatuM nathI. je anudirIta karma vedAya te uddIrelA ane nahi udIrelA karmanI vizeSatA na rahe. karmavedyA pachI tenI nirjarA thAya che -nAza thAya che eTale te karma AtmAthI juduM thAya che. 27 praha-he bhagavana! je karmane pite ja udIre che, pite ja gahe che, pote ja saMvare che te zuM udIrelAM karmane udIre che ? nahi udarelAM karmane udIre che? nahi udIrelAM paNa udIraNane karmane udIre che ke udaya pachI nAza pAmelA karmane udIre che? u-he gautama! udIrelAM karmane udIta nathI, nahi udIrelAM karmane udArato nathI, nahi udarelAM paNa udIraNAne gya karmane udIre che. udaya pachI nAza pAmelA karmane udIta nathI. 28 praha-he bhagavana ! je nahi udarelAM paNa udIraNa thavAne gya karmane udIre che te zuM utthAna-prayatna, karma, baLa, vIrya ane purUSakAra-parAkamathI udIre che ke utthAna-prayatna, karma, bala, vIrya ane purUSakAra-parAkrama sivAya udIre che? u -he gautama ! utthAna-karma, bala, vIrya ane purUSakAraparAkramavaDe nahIM udarelAM paNa udIraNAne gyA hoya tevA karmane udIre che, paNa utthAna-karma, bela, vIrya ane purUSakAra-parAkrama sivAya udIratA nathI. ema hovAthI utthAna te bala, vIrya ane purUSakAra-parAkrama che. ra9 praha-he bhagavan! te karmapite ja upazamAve? pote ja gahe ? ane pote ja saMvare ? u -hA gatama! te karma pite ja upazamAve, pote ja gaI ane pote ja saMvare; parantu nahi udIrelAM karmane upazamAve che. bAkInA traNe vikane pratiSedha kare. - 30 pra-he bhagavana ! je nahi udarelAM karmane upazamAve te utthAna-prayatnavaDe upazamAve ke prayatna sivAya upazamAve ? u-he gautama! utthAna yAvat purUSakAra-parAkramavaDe upazamAve, mATe utthAna, bela, vIrya purUSakAra-parAkrama che. Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 15 : 31 praha-he bhagavana! jIva pote ja karmane vede che, pote ja gahe che ane pite ja saMvare che? u-hA, gautama! karma pote ja vede, pote ja gaheM, pite ja saMvare. badhe A ja krama samaja, paraMtu udIraNAne prApta thayeluMudIreluM karma vede che; nahi udIreluM-udIraNAne prApta nahIM thayeluM-karma vedata nathI, ema purUSakAra-parAkrama che. 32 pra-he bhagavan! zramaNa nircanho paNa kAMkSAhanIyakarma vede? u-hA, gautama ! vede. 33 praha-he bhagavan! zAthI zramaNa nircantha kAMkSAmaDanIya karma vede ? - u-he gatama! anya jJAna, anya darzana, anya cAritra, anya liMga, anya pravacana, anya prAvacanika (pravacananA upadezaka), anya kalpaAcAra, anya mArga, anya mata, anya bhaMga, anya naya, anya niyama ane anya pramANarUpa te te kAraNe vaDe zaMkAvALA, kAMkSAvALA, saMzayavALA, vicikitsA eTale dharmanA phaLane viSe sadehavALA, dvaidhIbhAvane prApta thayelA, kaluSita-DahoLAyelA pariNAmavALA zramaNa nircantha kAMkSAmehanIyakarma vede che. prazna 32-33 nuM vivecana. - zramaNa ane nircantha-bAhya abhyantara parigrahathI mukta thayelA, teone paNa kAMkSAhanIyanA vedanane saMbhava che ane tenuM kAraNa anya jJAnAdivaDe zaMkAvALA, kAMkSAvALA ityAdi hAya. ahIM anyapaNuM samyajJAnAdithI jANavuM. eTale mithyAjJAna, darzana, cAritrAdithI zaMkAvALA, kAMkSAvALA thayelA evA kAMkSAmahanIya karma vede che. athavA anya anya jJAnAdimAM zaMkti thayelA kAMkSAmehanIya vede che. TIkAkAra zrI abhayadevasUri jJAnAdimAM zaMkA A pramANe jaNAve che-je paramANuthI mAMDIne saMpUrNa rUpI dravya sudhInA Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 16 : viSayane grahaNa karanAra hovAthI avadhijJAna asaMkhya prakAranuM che, te pachI mana:paryavajJAnanuM zuM prajana che? kAraNa ke mana:paryavajJAna viSaya mane dravya che ane tene avadhijJAnI jANe che, mATe ahIM satya zuM che.? e zaMkAnuM samAdhAna-yadyapi mana viSayaka paNa avadhijJAna che te paNa tethI mana:paryavajJAnane avadhijJAnamAM antarbhAva thato nathI, kAraNa ke te bane jJAnanA bhinna svabhAva che. jemake mana:paryavajJAna manodravyamAtrane jANe che, vaLI tevA prakAranA svabhAvathI prathama ja vizeSarUpe manadravyane grahaNa kare che, tethI darzanapUrvaka pravartatuM nathI paNa prathama ja jJAnarUpe pravarte che ane avadhijJAna te kiMcit mane dravya tathA te sivAyanA bIjA rUpI dravyane jANe che ane prathama sAmAnya avadha thayA pachI vizeSarUpe pravarte che, te jJAna dazanapUrvaka ja hoya che. darzana-darzana eTale samyakatva, temAM A pramANe zaMkA thAya che. udayamAM AveluM mithyAtva kSINa thayeluM hoya ane udayamAM nahi AveluM mithyAtva upazamAvyuM hoya te kSAyopathamika. pazamika sabhyatvanuM lakSaNa paNa evuM ja che, mATe lakSaNa eka hovAthI baneno bheda jaNAtuM nathI. tenuM samAdhAna-udayamAM AvelA kSaya ane udayamAM nahi AvelAne vipAka- radayanI apekSAe upazama ane pradezAnubhavathI udaya te kSApazama ane upazamamAM rasathI ane pradezathI baMne prakAre udaya hoto nathI e vizeSatA che. cAritra-sAmAyicAritra sarvaviratirUpa che ane chedepasthApanIya paNa evuM ja che, kAraNa ke mahAvrata doSanI nivRttirUpa che. te e banene bheda zA hetuthI che? samAdhAna-prathama jinanA sAdhu bAju ane jaDa hoya che ane caramajinanA sAdhu vakrajaDa hoya che. teonA AzvAsanane mATe chedepasthApanIya cAritra kaheluM che. rAjaDa5NAthI ke vakajaDapaNathI prAraMbhamAM sAmAyikacAritranI azuddhi thaI hoya te paNa pharIthI vrata ApavAmAM AvatAM vratanuM akhaMDitapaNuM hovAthI ame "zuddha cAritravALA chIe "evI temanI buddhi thAya che. ane mAtra sAmAyika cAritra hoya to tenI azuddhi thatAM amArUM Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 17 : cAritra khaMDita thayuM che e pramANe anAzvAsane prasaMga thAya che. madhyama jinanA sAdhuo trAju ane prAjJa hovAthI prathamathI ja doSane saMbhava ghaNe cheDe che tethI jJAnI purUe dezakALanI apekSAe bane cAritre judA kahyAM che. liMga-sAdhuveSa. madhyama jinee yathAprApta vastrarUpa liMga kahyuM che ane prathama tathA carama jinee sapramANa zveta vastrarUpa liMgano upadeza karyo che. sarvajJa ane avireAdhI vacanavALA jinenA upadezamAM liMgane bheda kema hoya ? samAdhAna-"jujaDa, vakajaDa tathA rAjuprAjJa ziSyane AzrayI bhagavaMte judo judo upadeza karyo che, kAraNa ke tethI ja teone upakAra thavAno saMbhava che." pravacana-Agama. temAM madhyama jinanA Agame cAra mahAvrata dharmanA pratipAdaka che te pahelA ane chellA jinanA Agama pAMca mahAvratanuM kema pratipAdana kare che? samAdhAna-methunaviramaNarUpa cothA mahAvratane parigrahamAM samAveza thAya che, kemake parigraha-mUccha sivAya strIne upabhega karAto nathI ane jJAtaputra bhagavAna mahAvIre mUchane parigraha kahyo che." pravacanane jANe te prAvacanika. kALanI apekSAe bahuzrata hoya tene pravacanika jANavA. temAM eka bahuzruta A pramANe kare ane anya bIjI rIte kare temAM kharUM zuM samajavuM ? samAdhAna cAritramohanIya karmanA kSapazamavaDe ane utsarga ane apavAdAdinI bhAvanAthI prAcanikanI vicitra pravRtti hoya che, te badhI pramANa nathI; parantu AgamathI avirUddha pravRtti ja pramANarUpa che." kalpa-jinakalpikAdino AcAra. temAM je jinakalpikAdi munieno nagnatvAdirUpa mahAkaSTavALo AcAra karmakSayane mATe che, to virakalpikone vastrApAtrAdinA upaga karavArUpa yathAzakti pravRttivALe sahelAIthI pALI zakAya evo AcAra karmanA kSayane mATe kema hoya? samAdhAna-bane prakAranA AcAra karmakSayanA kAraNa che, kAraNa ke avasthAbhedanI apekSAe jine kahelA che ane viziSTa kAmanA kSayanuM kAraNa kaSTa ke akaSTa nathI." Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 18 : mArga-pUrvAcAryanI paraMparAthI AvelI sAmAcArI. temAM keTalAeka AcAryonI be vAra caityavaMdana, aneka prakAre kAryotsarga karavArUpa vagere Avazyaka sAmAcArI che, tethI bIjA ganI tenAthI judA prakAranI che, te AmAM satya zuM che? samAdhAna-gItArtha ane sarala purUSenI badhI AcaraNa pramANabhUta che, kAraNa ke AcaraNanA lakSaNayukta che. e saMbadhe kahyuM che ke-azaTha-sarala purUSe AcarelI hoya ane kayAMI paNa anya gItArthoe asAvadya-nirdoSa dhArI niSedha na karyo hoya temaja bahusaMmata hoya e AcaraNe AjJArUpa ja kahevAya che." mata-AcAryonA abhiprAya. Agama eka ja chatAM AcAryonA bhinna bhinna abhiprAya che. siddhasena divAkara mAne che ke kevalajJAnIne jJAna ane darzana eka samaye hoya che. je ema na mAnavAmAM Ave te jJAnAvaraNa ane darzanAvaraNanAM kSayanI nirarthakatA thAya. jinabhadragaNi kSamAzramaNa svabhAvathI ja judA judA samaye jJAna ane darzana hoya che ema mAne che. jemake AvaraNane kSayopazama samAna che te paNa mati ane zrutajJAnano upayoga kamapUrvaka hoya che, chatAM te banene kSayepazama utkRSTathI chAsaTha sAgaropama pramANa kahe che, te AmAM kharuM zuM che? samAdhAna-"je Agamane anusAre hoya te satya mAnavuM, paraMtu te Agamane anusare che ke nahi? tene je bahuzruta nirNaya na karI zake te Ama vicAra karo ke AcAryonA saMpradAyAdi doSathI A matabheda che. jineno mata te eka ane avirUddha che, kAraNa ke te ajJAna ane rAgAdirahita che. e saMbaMdhe kahyuM che ke-nahi upakAra karavA chatAM bIjA para upakAra karavAmAM tatpara, yuganA pradhAna purUSa jina che ane temaNe rAga, dveSa tathA mehano jaya karela che tethI anyathA bolatA nathI." bhaMgabe ItyAdi sagavALA bhAMgAo. jemake 1 dravyathI hiMsA, bhAvathI nahi, 2 bhAvathI hiMsA, dravyathI nahi, 3 dravyathI nahi ane bhAvathI paNa nahi ane 4 dravyathI hiMsA ane bhAvathI paNa hiMsA. temAM prathama bhaMga paNa ghaTI zakato nathI, kAraNa ke apramattatAvaDe IsamitipUrvaka gamana karatAM kIDI vagerenI hiMsA thAya che, paraMtu A hiMsA na kahI zakAya kAraNa ke Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 19 : "je pramatta purUSa che tenA pramattayegane AzrayI je marI jAya teone te avazya hiMsaka che." ahIM apramattatA hovAthI hiMsAnuM lakSaNa ghaTI zakatuM nathI ane dravyathI hiMsA te kahelI che mATe zaMkA thAya che. samAdhAna-"ahIM zaMkA karavI yogya nathI, kAraNake upara kahyuM che tevuM dravya ane bhAva ane prakAranI hiMsAnuM lakSaNa che ane maraNa mAtra thavuM te dravyahiMsA che." | naya-sApekSa vacana. tenA dravyArthika ane paryAyArthika e be bheda che. dravyArthika nayanA mate badhI vastu nitya che ane te ja paryAyArthika nayanA mate anitya che. nitya ane anitya paraspara virUddha che te vastu nitya samajavI ke anitya samajavI? e zaMkA thAya che. samAdhAna-AvI zaMkA karavI ayukata che, kAraNa ke dravyanI apekSAe vastu nitya che ane paryAyanI apekSAe vastu anitya che. apekSAvaDe eka sthaLe eka samaye paraspara virUddha dharmone samAveza thAya che. jemake pitAnI apekSAe je putra che te putranI apekSAe pitA che." niyama-abhigraha. je sarvavirati sAmAyika che to bIjA porisI" Adi niyamanI zI jarUra che ? kAraNa ke sAmAyikavaDe ja sarva guNanI prApti thAya che ane vrata paca khANAdi niyamo grahaNa karavAnuM to kahyuM che mATe zaMkA thAya che. samAdhAna-"A zaMkA karavI ayogya che, kAraNa ke sAmAyika chatAM paNa vrata paccakhANAdi niyamanI jarUra che, te niyame apramAdAdi guNavRddhinuM kAraNa che." pramANa-pratyakSAdi. pratyakSathI AtmA maraNa svabhAvavALo jaNAya che, parantu AgamamAM te AtmA nitya kahelo che tethI zaMkA thAya che. samAdhAna-pratyakSathI AtmA maraNa svabhAvavALo jaNAya che te samyaka pratyakSa nathI, mAtra zarIra maraNa pAmavAnA svabhAvavALuM che; mATe zarIrano viyoga thatAM maraNa kahevAya che." Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 20 : upasthAna ane apakramaNa 34 pra - he bhagavana ! jIva pote mehanIya-mithyAtvamehanIya karmanA udayavaDe upasthAna kare-mokSane mATe prayatna kare ? u0 -hA, caitama upasthAna kare. 35 pra-he bhagavana! te vIryathI upasthAna kare ke avIWthI upasthAna kare? u-he gatama! te vIryathI upasthAna kare, paNa avIryathI upasthAna na kare. 36 pra-he bhagavanje vIryathI upasthAna kare te zuM bAlavIryathI upasthAna kare, paMDitavIryathI upasthAna kare ke bAlapaMDitavIryathI upasthAna kare ? u- he gatama! bAlavIryathI upasthAna kare, paNa paMDitavIryathI upasthAna na kare tema bAlapaMDitavIryathI paNa upasthAna na kare. 37 pra-he bhagavana! jIva pote karelA mithyAtvamehanIcanA udayathI apakramaNa kare-upasthAnathI pAcho khase? u-hA, gatama! pAche khase. prazna 3437 nuM vivecana. 34-36 mehanIya-mithyAtvamehanIyane udaya chatAM jIva upasthAna-mekSa mATe prayatna kare ane te vIryavaDe kare paNa vIryavinA na kare; kAraNa ke upasthAnanuM kAraNa virya che. te mithyASTine samyaka arthane baMdha nahi hovAthI ane sabhyodhanuM kArya virati nahi hevAthI bAla kahevAya che, te pitAnA bAlavIyavaDe upasthAna kare. paMDita-sarva pApane tyAgI virativALo anagAra, tethI anya paramArthathI ajJAnI hevAne lIdhe apaMDita che. e saMbaMdhe kahyuM che ke "te jJAna ja nathI ke jene udaya thavAthI rAgAdi hoya, kAraNa ke sUryanA kiraNonI pAse rahevAnI aMdhakAranI zakti kyAMthI hoya?" Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 21 : bAlapaMDita-dezavirati. kAraNa ke tene dezathI avirati che tethI bAla ane dezathI virati hovAthI paMDita. mithyAtvane udaya hoya tyAre jIva mithyAdaSTi hovAthI bAlavIyavaDe ja upasthAna kare paNa bAlapaMDitavIrya ke paMDitavIryavaDe upasthAna na kare. 37 upasthAnathI viparIta apakramaNa che, eTale uparanA guNasthAnakathI nIcenA guNasthAnake javuM. jIva mithyAtvamehanA udayamAM bAlavIryavaDe sabhyatva, saMyama ane dezaviratithI apakamaNu karekhase ane mithyAdaSTi thAya, paranta paMDitavIyavaDe nIcenA guNasthAnake na Ave. kadAca bAlapaMDitavIryavaDe sarvavirati cAritrathI khasI dezavirati thAya. 38 pra he bhagavan! je te upasthAnathI pAcho khase te zuM bAlavIryathI khase, paMDitavIryathI khase ke bAlapaMDitavIryathI khase? u-he maitama! te bAlavIryathI khase ke kadAca bAlapaMDitavIryathI khase paNa paMDitavIryathI na khase. jema udayana be AlApaka kahyA tema mehanIyanA upazamasaMbaMdhe be AlApaka kahevA, paranta paMDitavIryavaDe upasthAna kare ane bAlapaMDitavIryavaDe upasthAnathI khase. 39 pra-he bhagavan! te AtmAvaDe apakramaNa kare ke anAtmA-paranimitte apakramaNa kare? u-he maitama! te AtmAvaDe apakramaNa kare, paNa paranimitte apakramaNa na kare. 4. pra.-he bhagavan! te mohanIya karmane vedate kevI rIte apakramaNa kare ? u0 he gatama! pUrve jIvAditatvanI rUci-zraddhA karato hato ane have rUci athavA zraddhA na kare tethI e pramANe te apakramaNa kare. 41 praha-he bhagavan! narayika, tiryaca, manuSya ane devane teNe je pApakarma karyA hoya tene vedyA sivAya mekSa nathI? Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 22 : u-hA maitama! narayika, tiryaMca, manuSya ane devane teNe je pApakarma kyAM hoya tene vedyA sivAya mekSa nathI. kara pra he bhagavan! ema zA hetuthI kahe che ke karelA karma vedyA sivAya mekSa nathI ? - u- he gatama! meM be prakAranA karma kahAM che-pradeza karma ane anubhAga karma. temAM je pradeza kama che tene jIva avazya vede che ane je anubhAga karma che tene kadAca vede ane kadAca na de. e ahaM te jANyuM che, smaryuM che, vicAryuM che, vizeSata: jAyuM che ke A jIva A karma AsthUpagamikI vedanA-vatAdinA svIkAravaDe karmane anubhava karIne vedaze ane A jIva A karma pakramikI vedanA-udayaprApta karmanA anubhavavaDe je rIte bAMdhyuM che te pramANe yathAnikaraNa-dezakALanI maryAdAne oLaMgyA sivAya je je pramANe bhagavaMte dIThuM che te te pramANe vipariNAma pAmaze. te mATe he gatama! ema kahuM chuM ke karelAM karmane vedyA sivAya mekSa nathI. - pudgala, 43 pra-he bhagavan! A pudgala ananta atIta kALe zAzvata hatAM ema kahI zakAya ? u-hA, gautama! A pugala ananta atIta kALe zAzvata hatAM ema kahI zakAya. 44 praha-he bhagavan! A pudagala vartamAnakALe zAzvata hoya che ema kahI zakAya? u-hAgatama! vartamAnakALe zAzvata hoya che ema kahI zakAya. 1 vratAdi kaSTane svayameva ayupagama-svIkAra karI tevaDe karma vedavAM te AbhyapagamikI vedanA; svabhAvathI udayaprApta karmane anubhava karI karma vedavAM te ApakanikI vedanA. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 23 : 4pa praha-he bhagavana! A pudgala ananta bhaviSyakALamAM niraMtara haze ema kahI zakAya ? u-hA, gatama! ema kahI zakAya. pudgala, kanya ane jIvasaMbaMdhe paNa A pramANe traNa traNa AlApaka kahevA. chadmastha ane kevalajJAnI 46 pra-he bhagavan! chavastha manuSya ananta atIta zAzvata kALe kevaLa saMyama, kevaLa saMvara, kevaLa brahmacarya ane kevaLa pravacanamAtAvaDe siddha thayA hatA, bedha pAmyuM hatuM ane sarva duHkhane anta karyo hato? u-"he maitama! e artha yathArtha nathI. 47 pro--he bhagavan! ema zA hetuthI kahe che? u0 he gatama! je kaI bhavane anta karanArA, antIma zarIravALA che teoe yAvat sarva duHkhane anta karyo hato. teo badhA utpanna thayelA jJAna ane darzanane dhAraNa karanArA arihaMta, jina ane kevalajJAnI thaIne siddha thAya che, buddha thAya che, mukta thAya che, nirvANa pAme che ane sarva duHkhene anta kare che. te hetuthI he maitama ! huM ema kahuM chuM." jema atIta kALa saMbaMdhe kahyuM tema vartamAna samaye siddha thAya che ane anAgata samaye siddha thaze e saMbaMdhe prazna ane uttara jANa. jema chadmastha saMbaMdhe kahyuM tema avadhijJAnI ane parama avadhijJAnI saMbaMdhI kahevuM. 48 praha-he bhagavana! kevaLajJAnI manuSya atIta ananta zAzvatakALe sarva duHkhane anta karyo hato? u-"hA, caitama sarva duHkhane antaryo hate." e pramANe jema chadmasthane traNa AlApake kahyA tema kahevA, paraMtu kevalajJAnI Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 24 : ananta atIta kALe siddha thayA hatA, vartamAna kALe siddha thAya che ane ananta anAgatakALe siddha thaze ema kahevuM. 49 praha-he bhagavan! ananta atIta zAzvata kALe, vartamAna zAzvata kALe ane ananta anAgata zAzvata kALe je kaI bhavane anta karanAra, antIma zarIravALAe sarva duHkhane anta karyo hate, sarva duHkhane anta kare che ane sarva duHkhane aMta karaze te badhA utpanna thayelA jJAna-darzanane dhAraNa karanArA arihaMta, jina ane kevalI thaIne pachI siddha thAya che ane sarva duHkhane anta kare che? u-hA, gautama! atIta ananta zAzvata kALa, vartamAna zAzvata kALe ane anAgata ananta zAzvata kALe sarva duHkhone anta karyo hato, kare che ane karaze. 50 praha-he bhagavan! utpanna thayelA jJAna-darzanane dhAraNa karanArA arihaMta, jina, kevalI saMpUrNa kahevAya? u-hA,autama! utpanna thayelA jJAna-darzanane dhAraNa karanArA arihaMta, jina, kevalI saMpUrNa kahevAya. reha nAme anagAra. te kALe te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranA aMtevAsI (ziSya) reha nAme anagAra hatA. te bhadra, mRdu, vinIta ane upazAMta prakRtivALA hatA. tenAmAM svabhAvathI ja alpa krodha, mAna, mAyA ane lebha hatA. te atyaMta nirabhimAnI, gurUne Azrita, kamaLa (bIjAne saMtApa nahi karanArA) ane vinIta hatA. te zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse thoDe dUra ubhaDaka page besI, mAthuM nIcuM namAvI dhyAnarUpI kaThAne prApta thayelA saMyama ane tapavaDe AtmAne bhAvita karatA rahelA che. tyArapachI te reha nAmanA anagAre zraddhAvALA thaI upAsanA karatAM bhagavaMtane A pramANe prazno karyA. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H 25 : 51 pra--he bhagavan! pahelA leAka che ane pachI aleka che ke pahelA alAka che ane pachI leAka che ? u--hai rAha ! leAka ane alAka pahelAM paNa che ane pachI paNa che. anne zAzvata bhAve che. temAM pahelAM ane pachIne krama nathI. para pra--he bhagavan! pahelAM jIva che ane pachI ajIva che ke pahelAM ajIva che ane pachI jIva che ? u--he rAha ! jema leAka ane aleAka kahyo che tema jIva ane ajIva samajavA. ema bhavasiddhika ( bhavya ) ane abhavasiddhika ( abhavya ), siddhi ( meAkSa ) ane asiddhi ( saMsAra ) tathA siddha ane siddho sabaMdhe prazna ane uttarA jANavA. 53 pra--he bhagavan ! pUrve iMDu ane pachI TukaDI ke pahelAM kukaDI ane pachI iMDu ? u--he rAha! te iMDu kayAMthI thayuM? bhagavan ! kukaDIthI.' pramANe he rAha ! ' * bhagavan ! IMDAthI.' e te kukaDI kayAMthI thaI ? te IMDu ane kukaDI pahelAM paNa che ane pachI paNa che. banne zAzvata bhAvA che ane temAM pahelAM ane pachInA krama nathI. 54 pra--he bhagavan ! pahelA leAkAnta ane pachI aleAkAnta ke pahelA aleAkAnta ane pachI leAkAnta ? u--he rAha ! leAkAnta ane aleAkAnta pahelA paNa che ane pachI paNa che. yAvat temAM pahelA ane pachIneA krama nathI. e pramANe jIva, astikAya, samaya, karma, lephyA, dRSTi, dana, jJAna, saMjJA, zarIra, ceAga, upayAga ityAdi bhAveAnI ceAjanA karavI. lAkasthiti. zramaNa 55 pra-- he bhagavan ! ' ema kahI bhagavAn gAtame bhagavata mahAvIrane ema pUchyuM ke--keTalA prakAranI leAkasthiti kahI che? 4 Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 26 H --hai gItama ! ATha prakAranI leAkasthiti kahI che, te A pramANe-1 AkAzamAM vAyu rahelA che, r vAyu upara dhanAdhi che, 3 ghanAdadhinA AdhAre pRthvI che, 4 pRthvInA AdhAre trasa ane sthAvara jIvA che, 5 jIvAnA AdhAre ajIvA che, 6 jIvA karmanA AdhAre che, cha ajIvA jIve grahaNa karelA che ane 8 jIvA kavaDe grahaNa karAyelA che. 56 pra--he bhagavan ! ema zA hetuthI kaheA che ke ATha prakAranI leAkasthiti che, cAvat jIvA ka vaDe grahaNa karAyelA che ? u----he gAtama ! jema keAi purUSa masti-cAmaDAnI masakane vAyuthI bhare ane upara gAMTha bAMdhe, mAMdhIne pachI tenA madhya bhAgamAM gAMTha mAMdhe, khAMdhIne uparanI gAMTha cheDe, cheDIne uparanA bhAgamAMthI vAyu kADhI nAMkhe, kADhIne uparanA bhAga pANIthI bhare, bharIne upara gAMTha bAMdhe, pachI vaccenI gAMTha cheADI nAkhe, cheDyA pachI huM gAtama ! te pANI vAyunI upara rahe ? hA, rahe. ' te mATe huM ema kahuM chuM ke AkAzamAM vAyu rahelA che, vAyu upara ghanAdadhi che ItyAdi. jema kAi purUSa mastine pavanathI bhare, bharIne te basti keDe khAMdhe, khAMdhIne tAga vinAnA ane tarI na zakAya evA mAtheADA uparAMta pANImAM praveza kare, te huM gAtama ! te purUSa pANInI upara rahe?' hA, rahe.' ema ATha prakAranI leAkasthiti mhI che, yAvat jIvA ka vaDe grahaNa karAyelA che. paNa pra--he bhagavan! jIvA ane pudgalA paraspara aMdhAcelA, paraspara sparza karAyelA, paraspara praveza karAyelA, paraspara sneha rAga-dveSAdithI khaMdhAyelA ane paraspara tAdAtmya saMbaMdhavaDe rahe che? u--hA, gAtama ! rahe che. 58 pra--ema zA hetuthI kaheA che ? u--jema kAi dra& pANIthI sapUrNa pUrA bharelA, chalakAtA, Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : ra7 : pANIthI vadhate bharelA ghaDAnI peThe rahelo che. te kahamAM kaI purUSa eka moTI seMkaDe kANAvALI, seMkaDo chidravALI nakAne nAMkhe. te naukA te pANI AvavAnA dvArevaDe bharAtI, saMpUrNa bharAtI, chalakAI jatI, vadhatA jatA pANIvaDe pUrNa bharelA ghaDAnI peThe rahe? "hA, rahe." te mATe he gatama! jI ane pudgale paraspara baMdhAyelA yAvat tAdAmya saMbaMdhavaDe rahelA che. garbhastha jIva. pa9 pra-he bhagavan! garbhamAM rahelo jIva (marIne) narakamAM jaIne upaje? u- gatama! koI upaje ane keI na upaje. 60 pra-bhagavan! ema zA hetuthI kaho cho? u - he gautama ! saMjJI paMcendriya sarva paryAptio vaDe paryApta jIva garbhamAM ja vIryalabdhivaDe tathA vaikriyalabdhivaDe zatrunuM sainya AveluM jANuM-sAMbhaLI Atmapradeza bahAra kADhe che, bahAra kADhI vaikiya samudughAta kare che, vaikiya samughAta karI caturaMgavALI senA vikuve che, vikuvI zatrunI caturaMga senA sAthe yuddha kare che. te jIva arthanI IcchAvALe, rAjyanI IcchAvALo, bheganI IcchAvALe, kAmanI IcchAvALe, jeNe artha, rAjya, bhega, kAmanI IcchA karI che evo, artha, rAjya, bhega ane kAmanI tRSNAvALo, temAM ja jenuM citta ane mana che e, tenI jalezyAvALe, tenA -adhyavasAyavALo, tenA tIvra adhyavasAyavALo, te ja arthamAM upayogavALe, tevuM apriya karavAvALo, tevI bhAvanAvALe e avasare kALa kare to te narayikamAM upaje. te mATe he gatama! huM ema kahuM chuM ke keI nArakamAM upaje ane keI na upaje. 61 praha-he bhagavan! garbhamAM rahela jIva marIne devalekamAM utpanna thAya ? u0-kaI utpanna thAya ane koI utpanna na thAya. Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 28: dara pra--he bhagavan! ema zA hetuthI kaheA che. ? --he gAtama ! saMjJI paMcendriya, sarva paryAptaAvaDe paryApta garbhastha jIva tevA prakAranA zramaNa ke brAhmaNa (hiMsAdirahita )nI pAse eka paNa Arya ane dhArmika suvacana sAMbhaLI, hRdayamAM dhAraNa karI, saMvega-meAkSanI zraddhAvALA ane dharmanA tIvra anurAgavaDe raMgAyelA, dharmanI IcchAvALA, puNyanI icchAvALA, svarganI icchAvALA, meAkSanI icchAvALA, jeNe dharma, puNya, svarga ane meAkSanI icchA karI che evA, dharma, puNya, svarga ke mAkSanI tIvra icchAvALA, temAMja jenu citta ane mana lAgyu che evA, tevI lezyAvALA, tevA adhyavasAyavALA, tevA ja tIvra adhyavasAya-prayatnavALA, te ja artha mAM upayAgavALA, temAM ja jeNe karaNa indriye arpaNa karI che evA ane tevI ja bhAvanAvaDe bhAvita thayelA prANI e avasare maraNa pAme te maraNa pAmIne devalAkamAM utpanna thAya. bhArekIpaNuM ane laghukIMpaNuM 63 pra--he bhagavan ! jIvA bhArekIpaNuM turata zI rIte pAme ? u--he gAtama ! prANAtipAta--jIvahiMsA, asatya, cArI, strIsaMga, parigraha, krodha, mAna, mAyA, leAla, prema, dveSa, kalaha, khATu ALa, cADI, arati rati, niMdA, mAyAmRSAvAda ane mithyAda nazalyavaDe jIvA turata bhArekIpaNuM pAme che. 64 pra--he bhagavan ! jIvA laghukIpaNuM turata zI rIte pAme? u--hai gaiAtama! prANAtipAtaviramaNa-jIvahiMsAnA tyAgavarDa cAvat mithyAdarzanazalyanA tyAgavaDe. e rIte he gAtama ! jIvA laghukamI paNuM jaldI pAme che. e pramANe hiMsAdi karavAvaDa saMsAra vadhAre che, dIrgha kare che ane temAM paribhramaNa kare che ane Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 29 : hiMsAdinA tyAgathI saMsArane alpa kare che, TuMkA kare che ane tene ALagI jAya che. e cAra khAkhatA prazasta che ane cAra khAkhatA aprazasta che. zramaNane prazasta ane aprazasta, drupa pra--he bhagavan ! laghupaNuM (aparigraha), alpa IcchA, amUrchA, anAsakti ane apratima dhapaNuM zramaNa nigranthAne prazasta che ? u-- hA gaiAtama ! e badhuM zramaNa nigranthAne prazasta che. 66 pra--he bhagavan ! akrodha, kSamA, mAnanA abhAva, mAyArahitapaNuM-niSkapaTatA ane nibhapaNuM zramaNa nigranthAne prazasta che. --hA gAtama ! e khaMdhu zramaNa nigraMthAne prazasta che. AnAthI ulaTI rIte aprazastapaNuM samajavuM. kAMkSA-pradveSa. 67 pra--he bhagavan ! kAMkSApradveSa-rAga-dveSa kSINa thAya tyAre zramaNa nigrantha saMsAranA anta kare ? antima zarIravALA anta kare ? tathA pUrve bahu mAhavALA hAya ane pachI saMvarasahita thai kALa karI siddha thAya, buddha thAya, sUkAya ane sarva du:khAnA anta kare ? u--hA gaiAtama ! rAga-dveSa kSINa thayA pachI cAvat sava du:kheAnA anta kare. kAlAsavesiya putta 68 pra0--te kALe te samaye pArzvanAthanA ziSya ( ziSyaparaMparAmAM thayelA ) kAlAsavesiya putta nAme anagAra jyAM sthavira Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 30 : bhagavatA hatA tyAM AvyA. AvIne sthavira bhagavAne ema kahevA lAgyA ke--" zuM A sthavireza sAmAyika jANutA nathI, virA sAmAyikanA artha (prayeAjana) jANatA nathI, sthavirA paccakkhANu jANatA nathI, sthavireza paccakhkhANanA artha jANatA nathI, sthavirA sacama jANatA nathI, sthavirA saMyamane artha jANatA nathI, viMza saMvara jANatA nathI, virA svaranA artha jANatA nathI, sthavirA viveka jANatA nathI, sthavirezavivekane artha jANatA nathI, vireza vyutsarga ( kaSAyAdinA tyAga ) jANatA nathI, sthavirA vyutsarga nA artha jANatA nathI ? " tyAre sthavira bhagavaMtAe kAlAsavesiya putta anagArane ema kyuM ke--" he Aya ! ame sAmAyikane jANIe chIe ane sAmAyikanA ane jANIe chIe yAvat vyutsarganA a ne paNa ame jANIe chIe. ' 69 50--tyArapachI kAlAsavesiya putta anagAre te sthavira bhagavAne ema kahyuM ke-"AryA! jo tame sAmAyika jANeA che, sAmAyikanA artha jANeA che, yAvata vyutsarga nA artha jANe che teA kaheA ke tamArA mate sAmAyika zu che, ane sAmAyikanA artha zA che cAvat vyutsarganA artha zA che? tyArabAda sthavira bhagavatAe kAlAsavesiya putta anagArane kahyuM ke--" Arya ! amArA mate sAmAyika e AtmA che ane sAmAyikane a AtmA che yAvat vyutsarganA artha paNa AtmA che. " ,, 70 pra--te pachI kAlAsavesiya putta anagAre sthavira bhagavatAne ema kahyuM- AryAM! tamArA mate sAmAyika AtmA che ane sAmAyikanA artha AtmA che teA tame krodha, mAna, mAyA ane lAbhane tyAga karI zA mATe tenI goMniMdA karA che ? " sthavirAe kahyu ke " kAlAsavesiya putta! ame saMyamane mATe tenI go karIe chIe. " 71 pra--hai sthavira bhagavan! zuM gA~ e saMyama che ke ago e saMcama che? Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthApita thAya thAya che ane upasthita-tara : 31 : u-he kAlAsavesiya putta! gaha e saMyama che, agaha e saMyama nathI. gahA e bAlapaNuM-mithyAtvAdi doSa. tene jANe sarva deSane dUra kare che. e rIte AtmA saMyamane viSe sthApita thAya che, AtmA saMyamamAM upacita-puSTa thAya che ane e rIte AtmA saMyamamAM upasthita tatpara thAya che. A pramANe praznottara thayA pachI kAlAsiya putta anagAra bedha pAmI sthavira bhagavaMtane vaMdana-namaskAra kare che. namaskAra karI te A pramANe kahe che ke-"he bhagavaMta! pUrve ajJAnathI, azravaNathI, abAdhipaNAthI, bhagavaMta mahAvIranA dharmanI aprAmithI, gurUpadezavaDe baMdha nahi thayela hovAthI, nahi joyelAM, nahi citavelAM, nahi sAMbhaLelAM, viziSTapaNe nahi jANelA, avyAkRta-gurue nahi samajAvelA, avyavacchinna-pRthaka svarUpe nahi jANelA, nahi uddharelA, nahi avadhArelA e padanA e arthanI zraddhA, pratIti ane ruci karI nahotI. he bhagavaMta! have jANavAthI, zravaNa karavAthI, bedhithI, gurUpadezathI bedha thayela hovAthI, joyelAM, vicArelAM, sAMbhaLelAM, vizeSapaNe jANelAM, samajAvelAM, pRthaka rUpe jANelA, udvarelAM ane avadhArelAM e padanA A arthanI zraddhA, pratIti ane ruci karuM chuM. je tame kahe che te ema ja che." tyArabAda te sthavira bhagavaMtoe kAlAsavesiya putta anagArane ema kahyuM ke -"Arya! tame zraddhA kare, Arya! pratIti kare, Arya! ruci kare." tyArapachI te kAlAvesiya putta anagAra sthavira bhagavaMtene vaMdana-namaskAra kare che, namaskAra karI ema kahe che ke-"he bhagavaMta! huM tamArI pAse cAra mahAvratarUpa dharmathI pratikamaNasahita pAMca mahAvratarUpa dharma aMgIkAra karavA IcchuM chuM." sthavira bhagavaMtoe kahyuM ke-"devAnupriya! sukhethI tema kare, pratibaMdha na kare." te pachI kAlAsavesiya putta anagAra sthavira bhagavaMtene vAMdI, namI, cAra mahAvratarUpI dharmathI pAMca mahAvratarUpa dharma pratikramaNa sahita aMgIkAra karI vicare che. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 3ra : tyArabAda te kAlAsavesiya putta anagAra ghaNA varSaparyanta zramaNapaNane paryAya pALIne saMyamane mATe nagnapaNuM, muMDapaNuM, asnAna, dantadhAvanatyAga, chatrane tyAga, mojaDIne tyAga, bhUmizayyA, phalakazaccA-pATa upara suvuM, kASThazayyA, kezalecana, brahmacarya, bhikSA mATe bIjAnA gharamAM praveza kara, lAbhAlAbha, anukULa, pratikULa, grAmakake, Indriyone bAdhaka evA bAvIza parIso ane upasargo samyak prakAre sahana kare che, sahana karI arthanuM ArAdhana kare che, ArAdhanA karI chelA ucazvAsa niHzvAse siddha, buddha, mukta ane nirvANane pAme che tathA sarva duHkhathI rahita thAya che. apratyAkhyAna kiyA 72 praha-he bhagavan! ema kahI bhagavAna maitame zramaNa bhagavAna mahAvIrane vAMdI-namI ema pUchayuM ke-zreSThI (dhanika) ane daridrane tathA kRpaNa (kAyara) ane kSatriyane samAnapaNe apratyAkhyAna kriyA lAge? u-hA gautama! zreNI ane daridrane yAvat samAnapaNe apratyAkhyAna kriyA lAge. 73 praha-he bhagavana! ema zA hetuthI kaho cho? u0-he gatama! aviratinI apekSAe ema kahuM chuM ke zreSThI ane daridrane apratyAkhyAna kiyA samAnapaNe lAge. 74 pra-bhagavana! AdhAkamI (sAdhunimitte rAMdhelA) AhArane khAnAra zramaNa nirgastha zene baMdha kare tathA zene caya ane upacaya kare ? u-he maitama! AdhAkama AhAra khAnAra zramaNe AyuSa sivAyanI sAta karmanI prakRtio prathama zithila baMdhanavaDe bAMdhI hatI. have tene gADha baMdhana vaDe bAMdhe yAvat saMsAramAM paribhramaNa kare. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 33 : 75 pra.--he bhagavanema zA hetuthI kahe che ke yAvata saMsAramAM paribhramaNa kare ? u- he maitama! AdhAkamI AhAra khAnAra zramaNa pitAnA dharmane oLaMgI jAya che, pitAnA dharmane oLaMgato pRthvIkAya jenI darakAra rAkhato nathI, yAvat trasakAyanI darakAra rAkhato nathI. je enA zarIrano AhAra kare che te jIvanI paNa darakAra rAkhate nathI, te mATe he maitama! ema kahuM chuM ke AdhAkarma daSavALo AhAra khAnAra sAdhu pUrve AyuSa sivAyanI sAta karma-prakRtio zithila baMdhanavALI bAMdhato hato te have gADha baMdhanavALI bAMdhe che. ' * prAsuka (citta) ane eSaNaya (nirdoSa) AhAra khAnAra sAdhusaMbaMdhI sUtra tethI viparIta samajavuM. zAzvata ane azAzvata - 76 pra-he bhagavan! asthira vastu badalAya che ane sthira vastu badalAtI nathI ? asthira vastu bhAMge che, sthira vastu bhAMgatI nathI ? bAla (ajJAnI ane avirati) jIva zAzvata che, paNa bAlapaNuM azAzvata che? paMDita ( jJAnI ane virativALA) zAzvata che paNa paMDitapaNuM azAzvata che ?' * unhA zaitama! ema ja che, yAvatuM paMDitapaNuM azAzvata che. acitta bhajana karanAra nircantha. 77 praha-he bhagavad ! acitta bhajana karanAra-nirdoSa AhAra karanAra ninya jeNe saMsArano rola karyo nathI, jeNe bhavaprapacano rola karyo nathI, jeNe saMsAra kSINa karyo nathI, jenuM saMsAramAM vedavAlAyake karma kSINa thayuM nathI, jeNe saMsAra vyachinna karyo nathI, jeNe saMsAranuM vedavAlAyaka kama vyavacchinna karyuM nathI, Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 34 je kRtArtha thayela nathI, jeNe karavAlAyaka satkarma pUrA karyA nathI e jIva pharIthI ahIM manuSyAdi bhavamAM turata Ave? u-he gatama! acittabhejI nigraMtha yAvata pharIthI ahIM zIdhra Ave. 78 pra-he bhagavana ! te zuM nAmathI oLakhAya? - u- gatama! te "prANa" kahevAya, "bhUta" kahevAya, "jIva" kahevAya, "satva" kahevAya, "vijJa" kahevAya, "veda" kahevAya-prANa, bhUta, jIva, satva, vijJa ane veda ema kahevAya. 79 praha-he bhagavana! ema zA hetuthI kaho cho ke te "prANa" yAvata "vijJa" ane "veda" kahevAya? u- tama! usa le che ane vizvAsa mUke che mATe prANa" kahevAya, te hatuM, che ane haze mATe "bhUta" kahevAya, te jIve che eTale jIvatva ane Ayukarmane dhAraNa kare che mATe "jIva" kahevAya, te zubhAzubha karmavaDe sa-vidyamAna che mATe "satva" kahevAya, te tIkhA, kaDavA, turA, khATA ane madhura rasane anubhave che mATe vijha" kahevAya, sukha-du:kha vede che mATe "veda" kahe vAya ane te hetuthI "prANa" yAvat "veda" kahevAya. 80 pra-acittabhejI nirgastha jeNe bhava ane bhavaprapaMca rikya che yAvat je kRtArtha thayela che-pUrNatAne prApta thayela che te pharIthI ahIM manuSyAdi bhavamAM na Ave? u-hA gatama! acittabhejI ni jeNe bhavaprapaMca re che te ahIM pharIthI na Ave. 81 praha-he bhagavan! te zuM nAmathI oLakhAya? u-he gatama! te "siddha' kahevAya, "buddha" kahevAya, mukta" kahevAya, pAraMgata-saMsAranA pArane pAmele kahevAya, paraMparAgata" guNasthAnakanA anukramathI saMsArano pAra pAmelA Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 5 : kahevAya--athavA siddha, buddha, mukta, nirvANuprAsa, aMtakRt ane prakSINa karyo che sarva du:kha jeNe evA kahevAya. * he bhagavan ! te emaja che, he bhagavan ! Ape kahyuM te yathArtha che,' ema kahI bhagavAn gAtama zramaNa bhagavata mahAvIrane vadana kare che namaskAra kare che ane saMyama tathA tapavaDa AtmAne bhAvita karatA vicare che. skandaka atagAra. te kALe te samaye zramaNu bhagavAn mahAvIra rAjagRha nagarathI ane guNazIla caityathI bahAranA pradezeAmAM vihAra karatA kRta'galA nAme nagarI samIpe AvyA. tyAM AvI te nagarInI khahAra IzAna NuAmAM chatrapalAza nAme caitya hatu tyAM sameAso. pariSad vAMDhavAne mATe nIkaLI. te kRtagalA nagarIthI gheADe dUra zrAvastI nAme nagarI che. tyAM abhiddala paztriAjakanA ziSya kAtyAyanangeAtrIya -daka nAme pari trAjaka rahe che. te sAMgeApAMga ane rahasyasahita Rgveda, yajuveda, sAmaveda, athavaveda e cAra vedo, itihAsa ( purANa ) ane nighaTTunA smAraka-vistRta thayelAnA smaraNa karAvanAra, vAraka azuddha pAnA niSedha karanAra, yuddhanA dhAraNa karanAra, pAragAmI, zikSAdi che 'ganA jANunAra, sAMkhyadarzanamAM kuzala, gaNitazAstra, zikSAkalpa-AcArapratipAdaka zAstra, vyAkaraNa, chaMda, nidbhuta, vyutpattizAstra, jyAtiSa zAstra tathA bIjA brAhmaNNAnA ane pAritrAjakAnA zAstromAM pAraMgata hatA. te zrAvastI nagarImAM mahAvIravacanane zravaNu karanAra piMgala nAme nigrantha rahe che. te piMgala nAme ninya anya phAi dvivase jyAM atyAyanageAtrIya -daka rahe che tyAM AvyA. tyAM AvIne kadakane AkSepapUrva ke pUchyuM - huM mAgadha ! leAka-jagata sAnta cheke ananta che ? siddhi sAnta che ke ananta che ? siddha-mukata jIva Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAnta che ke ananya che? kyA maraNathI maraNa pAmelo jIva saMsA ranI vRddhi kare che ane koNa kSINatA kare che ? mArA ATalA praznone uttara Apo. : A pramANe piMgala nAme nirgaLe AkSepapUrvaka pUchyuM eTale te skandaka parivrAjaka zaMkAvALe, kAMkSAvALo; saMdehavAge, vicArabhedavALe tathA DahoLAyelA pariNAmavALA thayA ane piMgala nigranthane kaMI paNa uttara ApI zakyo nahi-cupa rahyo. tyAre piMgala nirgaLe pharIthI skendakane AkSepapUrvaka e ja prazno pUchayA. ema piMgala nirgaLe bIjI vAra ane trIjI vAra AkSepapUrvaka prazna pUchayA, paraMtu skandaka zaMkAvALe, kAMkSAvALe, saMdehavAge, bhedabuddhivALo ane kaluSita pariNAmavALe thaye ane piMgala nircathane kaMIpaNa uttara ApI zakyuM nahi-cupa rahyo. te vakhate zrAvastI nagarInA mArgamAM mANasane kolAhala ghaM. bhagavata mahAvIrane vAMdavA mATe pariSadu-janasamUha nIkaLe. tyAre ghaNA mANaso pAsethI bhagavaMta mahAvIra AvyAnI vAta sAMbhaLIne kAtyAyanagetrIya skandakane AvA prakAranA manamAM saMka5 thayo ke-zramaNa bhagavaMta mahAvIra kRtaMgalA nagarInI bahAra chatrapalAza catyamAM saMyama-tapavaDe AtmAne bhAvita karatA rahelAM che, to huM tyAM jauM ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana-namaskAra karuM. zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana-namaskAra karI, satkAra karI, sanmAna karI, kalyANarUpa, maMgalarUpa, devarUpa ane cityarUpa bhagavaMta mahAvIranI upAsanA karUM. upAsanA karI AvA prakAranA A artho, hetuo, prazno ane uttara pUchuM. te pramANe pUchavuM e. mane zreyarUpa che.' ema vicAra karyo, vicAra karIne jyAM parivrAjakane Azrama che tyAM AvyA, AvIne tridaMDa, kamaMDala, rudrAkSanI mALA, kareTikA (mATInuM eka jAtanuM pAtra), Asana, kesarikA (sApha karavAno vastrane TukaDe), trikASTa, aMkuza, pavitrI, gaNetrikA (tApasanuM AbharaNa), chatra, pAdukA ane gerUthI raMgelA vastro dhAraNa Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * 37 pharI parivrAjakanA AzramamAMthI nIkaLyA, nIkaLIne teNe zrAvastI naga rInA madhya bhAgamAM thai jyAM kRtaMgalA nagarI che, jyAM chatrapalAza caitya che ane jyAM bhagavAn mahAvIra che tyAM javAnA vicAra karyAM. te vakhate 'he gatama!" ema kahI zramaNa bhagavata'mahAvIre bhagavAn gAtamane ema kahyu ke tuM hamaNAM tArA pUnA mitrane joiza. '* jJAtama kahe bhagavan! huM kAne joiza ? ' skaMdakane joiza ? te kayAre, kevI rIte ane keTalA samaya pachI joiza? - bhagavata kahe- he gAtama ! ahIM zrAvastI nAme nagarI che ane tyAM gabhilluM parivrAjakanA ziSya kAtyAyanagAtrIya kuMdaka nAme parivrAjaka rahe che. yAvat teNe mArI pAse AvavA vicAra karyo ane te najIka ja AvelA che, ghaNA mArga ALagI gayA che, mArgomAM ja che. huM gaitama ! Aje hamaNAM ja tuM tene joIza.' 'huM bhagavan !" ema kahI bhagavAn tama zramaNe bhagavata mahAvIrane vaMdana namaskAra kare che. vadana-namaskAra karI A pramANe kahe che : * he bhagavan ! kAtyAyanageAtrIya skandaka devAnupriya ApanI pAse muDa thaIne agAravAsanA tyAga karIne anagArapaNuM grahaNu karavA samartha che ? ' bhagavata kahe- hA gotama ! samartha che. jeTalAmAM zramaNa bhagavAna mahAvIra bhagavAn gAtamane e vAta kahe che teTalAmAM te kAtyAyanageAtrIya skaMdaka zIghra tyAM AvyuM. tyAre bhagavAn gotama kAtyAyanagAtravALA skandakane pAse AvelA jANI jaldI uThyA, uThIne turata sAmA gayA, jyAM kAtyAyanagAtrIya skandaka che tyAM AvyA, AvIne temaNe skandakane kahyuM kuM- skandaka ! svAgata (padhAryA), skandaka ! susvAgata (bhale padhAryA), skanda ! anvAgata( bhale AvyA), hai skandaka ! zrAvastI nagarImAM mahAvIranA vacananuM zravaNa karanAra piMgala nAme nigrantha A prazno Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 38 ; tamane AkSepapUrvaka pUchaDyA hatA ke "mAgadha. leka sAnta che ke ananta che? ItyAdi. yAvat tyArapachI jyAM huM chuM tyAM tame zIdhra AvyA. skandaka ! A vAta yathArtha che?" kaMika kahe-"hA yathArtha che. tyArabAda kAtyAyanagetrIya kandake bhagavAna gatamane A pramANe pUchayuM-bahegatama!tevA prakArane jJAnI ane tapasvI keNu che ke jeNe mArI gupta vAta tamane kahI ke jenAthI tame jANo che?" bhagavAna gautame kahyuM-"skandaka! mArA dharmAcArya dharmopadezaka zramaNa bhagavaMta mahAvIra che. jeo utpanna thayelA kevaLajJAna-darzanane dhAraNa karanArA, arihaMta, jina, kevalI, bhUta, vartamAna ane bhaviSyanA jANanArA, sarvajJa ane sarvadazI che, jeNe mane A tamArI gusa vAta kahI che. skandaka ! jenAthI huM A vAta jANuM chuM." te pachI kAtyAyanotrIya skandake bhagavaMta tamane A pramANe kahyuM-"he gautama! huM tamArA dharmAcArya ane dharmopadezaka zramaNa bhagavAna mahAvIranI pAse jauM ane vaMdana-namaskAra yAvat paryuM pAsanA karUM?' gatama-"he devAnupriya ! sukhethI kare, pratibaMdha na kare." tyArabAda bhagavAna gatame kAtyAyana trIya skandakanI sAthe jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra che tyAM javAne vicAra karyo. te kALe te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIra pratidivasa jana karatA hatA. zramaNa bhagavaMta mahAvIranuM zarIra udAra, suzebhita, kalyANarUpa, zivarUpa, dhanya, maMgalarUpa ane alaMkAravinA vibhUSita tathA lakSaNamAnenmAnAdi pramANu ane vyaMjana-masa, tilaka vigere guNasahita tathA kAMtivaDe atyanta zebhAyamAna lAgatuM hatuM tyAM AvyA. - te samaye kAtyAyanagetrIya skandaka zramaNa bhagavaMta mahAvIranuM udAra yAvat atyaMta zobhAyamAna zarIra joI prasanna, saMtuSTa citta 1 kevaLajJAna pAmyA pachI mAtra aMta samaye ja tapa kare che. Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 39 : vALe ane AnaMdita thaye, khuza thayA ane harSavaDe tenuM hRdaya vikasita thayuM. te zramaNa bhagavaMta mahAvIra jyAM virAjyA hatA tyAM najIka Aryo ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa pradakSiNa ApI thAvat temanI parya pAsanA karI. skandaka!" ema kahI zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAtyAyanagetrIya skandakane A pramANe kahyuM-"he skandaka ! zrAvastI nagarImAM piMgala nAme nirgathe A prazno AkSepapUrvaka tamane pUchayA hatA ke mAgadha! leka sAnta che ke ananta che?" ItyAdi. dhAvatuM jyAM huM chuM tyAM tuM mArI pAse turata AvyA. te skandaka! A vAta yathArtha che? he skandaka ! tane AvA prakArane manamAM saMka9pa utpanna thayuM hatuM ke-"loka sAnta che ke ananta che? ItyAdi prazno huM mahAvIra pAse jaIne pUchuM?" have sAMbhaLatene A artha che. 82 he skandaka ! meM cAra prakArane leka kahyo che-dravyathI, kSetrathI, kALathI ane bhAvathI. dravyathI leka eka che ane sAta che. kSetrathI loka laMbAI ane pahoLAImAM asaMkhyAta kerAkoTI jana che, tathA tenI paridhi asaMkhyAtA keTakeTI jananI che paraMtu tene paNa anta che. kALathI laMka kadApi nahote ema paNa nathI, kadAcit nathI ema paNa nathI, kadAcit nahi haze ema paNa nathI. te hatA, che ane haze. te dhruva, niyata, zAzvata, akSata, avyaya, avasthita ane nitya che. tene anta nathI, bhAvathI leka ananta varNaparyAya, ananta gadha, rasa ane sparza paryAya, ananta saMsthAna paryAya, ananta gulaghuparyAya ane ananta agurulaghuparyAyarUpa che. tene paNa anta nathI. e pramANe skandakadravyathI ane kSetrathI leka sAnta che, ane kALathI ane bhAvathI loka ananta che.. * 83 he skandaka! jIva sAta che ke ananta che?' e praznano paNa A artha che. dravyathI eka jIva sAta che, kSetrathI chava asaMkhya pradezavALe ane AkAzanA asaMkhya pradezamAM rahelA Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * : 40 : che ane tene paNa anta che. kALathI jIva kadAcit nahote ema nathI yAvat nitya che. tene anta nathI. bhAvathI jIva ananta jJAnapayAya, ananta darzanaparyAya, ananta cAritraparyAya ane ananta agurulaghupAyarUpa che. tene paNa anta nathI. ' . 84 he skandaka! vaLI tArA manamAM mane pUchavAno saMkalpa thaye hate. ke siddhi sAnta che ke ananta che? tene paNa A uttara che he skandaka! meM cAra prakAranI siddhi (mokSa) kahI che. dravyathI eka siddhi che ane te sAnta che. kSetrathI siddhi laMbAI ane pahelAimAM pistALIza : lAkhA janapramANa che ane tenA paridhi eka koDa beMtALIza lAkha trIsa hajAra ne baso ogaNapacAsa ejanathI kaIka adhika che ane tene paNa anta che. kALathI siddhi kadAcit na hatI tema nathI, nitya che. bhAvathI jema lokasaMbaMdhe kahyuM che tema siddhisaMbadhe paNa kahevuM. - - - : 85 he skandaka !' pIMgaLe tane A prazna karyo hato ke siddha sAnta che ke ananta che? tene paNa A uttara che-dravyathI siddha eka ane sAntA . kSetrathI asaMkhyapradeza ane AkA'zanA asaMkhyAta pradezamAM rahela che ane tene paNa anta che. kALathI eka siddha sAdi ananta che-tene anya nathI ane bhAvathI siddha ananta jJAnaparyAya, ananta darzanaparyAya yAvat ananta agurulaghuparyAyarUpa che. ane tene paNa anta nathI. e pramANe * dravyathI ane kSetrathI siddha sAna che, tathA kALathI ane bhAvathI - siddha ananta che. , 86 he skandaka ! tane AvA prakArano vicAra thaye hatuM ke-kayA maraNathI maraNa pAmato jIva saMsAranI vRddhi kare ane tene kSaya kare ? tene paNa A uttara che-meM be prakAranuM maraNa kahyuM che. bAlamaraNa ane paMDitamaraNa. bAlamaraNa bAra prakAranuM che. navalayamaraNa pUba bhUkha lAgelI hovAthI taraphaDIA mAratAM maravuM athavA saMyamathI bhraSTa thayelA asaMyata jIvanuM maraNa, 2 vaizAmaraNa Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 41 Indriyone vaza thaI pIThA pAmI maravuM, 3 anta:zalyamaraNuM- bANadi zalyasahita athavA bhAvazalyasahita maravuM, 4 tadbhavamaraNamarIne te ja bhavamAM utpanna thavuM, pa giripatana-pavarta uparathI paDIne maraNa pAmavuM, 6 tarUpatana-jhADa uparathI paDIne maravuM, 7 jalapravezapANImAM praveza karIne maravuM, 8 javalanapraveza-agnimAM praveza karIne maravuM, 9 virabhakSaNa-jhera khAIne maravuM, 10zastrapAta-zastranA ghAthI maravuM,11vaiDAna-gaLe phAMso khAIne maravuM, 12 pRddhaskRSTa-gIdha vagere pazu-pakSIo vaDe bhakSaNa karAvAthI maraNa pAmavuM. he skandaka ! e bAra prakAranA bAlamaraNavaDe maraNa pAmate jIva ananta, narakanA bhavavaDe AtmAne joDe che ane ananta tiryaca, manuSya ane devanA bhavarUpa anAdi ananta cAra gatirUpa saMsArATavImAM paribhramaNa kare che. e pramANe maraNa pAmato jIva saMsAranI vRddhi kare che. te paMDitamaraNe be prakAranuM che. pAdapi gamana ane bhaktapratyA khyAna. pAdapapaga mane be prakAranuM che. niharima ( upAzraya dimAM maraNa pAme ke jenA kalevarane bahAra kADhavuM paDe) ane anirima (aTavImAM maraNa pAme ke jenA kalevarane bahAra kADhavAnuM na hoya). te banne prakAranA maraNa avazya sevA vigere pratikarma rahita che. bhaktapratyAkhyAnanA paNa be prakAra che-niha rima ane anirima. te avazya sevA vagere pratikarma sahita che. e pramANe che skandaka ! e be prakAranA paMDitamaraNavaDe marate jIva ananta nArakanA bhavathI AtmAne chuTe kare che yAvat saMsArATavInuM ullaMghana karI jAya che, e pramANe bALamaraNavaDe marate jIva saMsAranI vRddhi kare che ane paMDitamaraNavaDe tene kSaya kare che. ' . . * ' ' ahIM sakandaka kAtyAyanatrIya bodha pAme ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vadana namaskAra karI teNe ema kahyuM ke he bhagavana! tamArI pAse kevalajJAnIe prarUpe dharma sAMbhaLavA IcchuM chuM bhagavate kahyuM-sukhethI tema kare, pratibaMdha na kare." Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 42 : tyArabAda zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAtyAyanageAtrIya skandakane ane te mATI piSane " je rIte jIvA baMdhAya che, mUkAya che, je rIte jIve kaleza pAme che, je rIte keTalAka apratibaddha jIvA du:khAnA anta kare che, je rIte Artta dhyAnane prApta thayelA chavA du:khasAgarane prApta thAya che " e rIte dharmopadeza karyo. te pachI kAtyAyanageAtrIya skandaka zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAsethI dharma sAMbhaLI, avadhArI, prasanna ane saMtuSTa thayeA. tenuM hRdaya vikasita thayuM. te uThIne zramaNa bhagavata mahAvIrane traNa pradakSiNA karI ema kahevA lAgyA ke he bhagavaMta! huM nittha pravacananI zraddhA karUM chuM', 'he bhagavan! nintha pravacananI pratIti karUM chuM, he bhagavan ! nigrantha pravacana upara ruci karU chu, he bhagavan! nirprantha pravacanane svIkAra karU chuM. huM bhagavan! te emaja che, he bhagavan ! e temaja che, he bhagavan ! te satya che, he bhagavan ! te nizcita che, huM bhagavan ! te meM icchayu' che, he bhagavan ! te meM svIkAryuM che. huM bhagavan! te me' icchayu ane svIkAryuM che ke jema tame kaheA che." ema kahI zramaNa bhagavata mahAvIrane vaMdana ane namaskAra karI IzAna dizA tarapha jAya che, jaine tridaMDa, kamaMDalu vigere tathA gerUthI raMgelA bhagavAM vastrAne ekAnte mUke che. ekAnta mUkI jyAM zramaNa bhagavata mahAvIra che tyAM Ave che. tyAM AvI zramaNa bhagavata mahAvIrane traNa pradakSiNA karI cAvat namaskAra karI ema kahe che ke--" A lAka cAre taraphathI saLagelA che, A leAka praka paNe saLagelA che, A leAka janma, jarA ane maraNurUpa agnivaDe cAtakathI praka paNe saLagelA che. jema keAI gRhapati AtAnu ghara khaLavA lAge tyAre temAM je je vastu hAya temAMthI apa bhAravALI ane vadhAre mUlyavALI vastu laine pAte ekalA temAMthI nIkaLI ekAnte jAya che. te ema vicAre che ke A mahAmUlyavALI vastu huM bahAra kADhIza teA pachIthI hamezAM mane hita, sukha, kuzala ane bhaviSyamAM kalyANane mATe thaze, e pramANe he devAnu Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3 vdeg 4 priya ! mArA AtmA paNa eka iSTa, kAnta, mamtAha, priya, maneAjJa, manane game tevA, sthira, vizvAsalAyaka, satata, anumata, mahumAnya ane AbharaNunA karaDIyA samAna che, mATe TADha, taDakA, bhUkha, tarasa, cAra, khyAla, zIkArI pazue, DAMsa, macchara, vAtika, paittika, laiSmika ane sAMnipAtika vividha prakAranA rogA, Ata ke, parIsaheA tathA upasa prApta na thAya ane tene vidhnAthI acAvI lauM teA paraleAkanA hita, sukha, kuzala ane chevaTe kalyANane mATe thAya. te mATe hai devAnupriya ! ApanI pAse pravrajyA levA, dIkSA levA, pratilekhanAdi kriyAnI zikSA tathA sUtra ane arthanu zikSaNa levA huM icchuM chuM, temaja AcAra, gAcarI, vinaya, vinayanuM phaLa, cAritra, piDavizuddhacAdi karaNa, saMyamayAtrA tathA AhAranI mAtrA saMbaMdhI dharma ApanI pAsethI sAMbhaLavA IcchuM chuM. 22 tyArabAda zramaNa bhagavaMta mahAvIra kAtyAyanagAtrIya kakane svayameva pravrajyA Ape che ane yAvat dharmane kahe che-" he devAnupriya ! A rIte cAlavuM, A rIte ubhA rahevuM, A rIte besavu, A rIte suvu, A rIte khAvuM, A rIte khelavu ane A pramANe prayatnavaDe prANa, bhUta, jIva ane sattvAne viSe saMyamapUrvaka vartavuM, A bAbatamAM jarA paNa pramAda na karavA. " te pachI kAtyAyanagAtrIya skandaka zramaNa bhagavata mahAvIrane AvA prakAranA dhArmika upadeza sArI rIte grahaNa kare che ane bhagavata mahAvIranI AjJA pramANe cAle che, ubhA rahe che, bese che, suve che, khAya che, khele che ane sAvadhAnapaNe prANa, bhUta, jIva ane sattvAne viSe saMyamapUrvaka varte che. A khAkhatamAM jarA paNa pramAda karatA nathI. te pachI kAtyAyanazaiAtrIya skendaka anagAra thayA ane te irSyAsamitivALA-gamanAgamana karavAmAM sAvadhAnatAvALA, bhASAsamitivALA-khelavAmAM sAvadhAnatAvALA, eSaNAsamitivALA-nirdoSa AhArapANI grahaNa karavAmAM sAvadhAnatAvALA, AdAninakSepa Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samitivALA-pAtrAdi vastuone levA-mUkavAmAM sAvadhAnatAvALA, pAriSThApanikAsamitivALA-viSTA, mUtra, kapha, zrananA tathA nAsikAnA maLane tyAga karavAmAM sAvadhAnatAvALA, manasamiti, vacanasamiti ane kAyasamitivALA eTale.sAvadhAnatApUrvaka mana, vacana ane kAyAnI pravRttivALA, manasivALA-bhavanI rakSA karavAvALA,vacanaguptivALA ane kAyamurtivALA, guma-traNe guptivALA, gutendriya Indriyeno nigraha karanArA, gubrahmacArI, tyAgI, trAju, saMyamI, dhanya, parIsahAdine sahana karavAmAM samartha, jitendriya, zuddhiyukta, nidAna-IcchArahita, utsukatArahita, bahAra manevRttirahita, zramaNapaNAmAM anurakta ane dAta thaI temaja nircanya pravacanane AgaLa karI vicaravA lAgyA.... " tyArapachI zramaNa bhagavata mahAvIra kRtagalA nagarIthI ane chatrapalAza tyAMthI nIkaLI bahAranA pradezamAM vicAravA lAgyA. - skaka anagAre tevA prakAranA egya sthaviro pAse sAmAyikAdi agiyAra aMgenuM adhyayana karyuM. adhyayana karI jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra che tyAM AvIne temaNe zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana-namaskAra karI A pramANe kahyuM-"he bhagavan! ApanI AjJA hoya te huM mAsika bhikSupratimAne aMgIkAra karavA IcchuM chuM. * bhagavate kahyuM ke-"sukhethI kare." tyArapachI zramaNa bhagavaMta mahAvIre AjJA ApI eTale skandaka anagAra mAsika bhikSupratimAne svIkAra karI vicare che ane te mAsika bhikSupratimAne sUtra, pratimAne kaha5AcAra, mArga-jJAnAdirUpa mokSamArga ane satyane anusarI yathAWpaNe kAyavaDe sparze che, pALe che, zobhAve che, samApta kare che, saMpUrNa kare che, tenuM kIrtana kare che, anamedanavaDe anupAlana kare che tathA jinAjJAvaDe ArAdhanA kare che. A pachI jyAM zramaNa bhagavata mahAvIra virAjamAna che tyAM AvI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana-namaskAra karI teNe A pramANe kahyuM"he bhagavana ! ApanI AjJA heAya te huM dvimAsikI bhikSupratimAne Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgIkAra karavA IcchuM chuM."bhagavate kahyuM- he devAnupriya! sukhethI kare pratibaMdhana kare." ema trimAsika caturmAsika, paMcamAsika, pamAsika, saptamAsika, prathama sAta divasanI, bIjI sAta rAtridivasanI, trIjI sAta rAtridivasanI cothI eka ahorAtranI ane pAMcamI eka rAtrInI-ema skandaka anagAra bAra bhikSupratimAnuM sUtrane anusarI thAvat ArAdhana karI jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra che tyAM AvA znamaNu bhagavaMta mahAvIrane vaMdana-namaskAra karI A pramANe belyA-"he bhagavad ! ApanI AjJA hoya te huM guNaratnasaMvatsara tapa aMgIkAra karavAne IcchuM chuM." bhagavaMte kahyuM-"sukhethI kare, pratibaMdha na kare." * tyArabAda skandaka anagAra zramaNa bhagavaMta mahAvIranI anujJAthI guNaratnasaMvatsara tapa aMgIkAra karI vicare che. te tapa A pramANe-prathama mAsamAM niraMtara caturthabhata (upavAsa) kare ane divase sUryanA sanmukha AtApanAbhUmimAM skuTuMkAsane (ubhaDaka) besI AtApanA levI ane rAtre vIrAsane vastra sivAya rahevuM. ema bIjA mahinAmAM niraMtara chaThTha chaThTha kara. divase ubhaDaka besI sUryanA sanmukha AtApanAbhUmimAM jaI AtApanA levI. trIje mahIne niraMtara aThThama kare. cothe mahIne dazama dazama (cAracAra upavAsa), pAMcame mahIne dvAdazadvAdaza bhakta (pAMca pAMca upavAsa), chaThThA mahIne caturdaza caturdaza bhakta (cha cha upavAsa), sAtame mahIne Diza Diza bhakta (sAta sAta upavAsa), AThame mahIne aDhAra aDhAra bhakata (AThe ATha upavAsa), navame mahIne vaza vIza bhakta (nava nava upavAsa), dazame mahIne bAvIza bAvIza bhakta (daza deza upavAsa), agIyArame mahIne covIza vIza bhakta (agyAra agyAra upavAsa), ane bArame mahIne chavaza chavIza bhakta (bAra bAra upavAsa), terame mahIne aThyAvIza aThyAvIza bhakta (tera tera upavAsa), caMdame mahIne trIza trIza bhakta (cauda cauda upavAsa), paMdarame mahIne batrIza batrIza bhakta (paMdara paMdara upavAsa) ane soLame mahIne zetrIza cetrIza bhakta (soLaseLa upavAsa) ema Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 40 :. niraMtara tapa karatA hatAM. divase uskuTukAsane sUryasamukha AtApanAbhUmimAM AtApanA letA hatA ane rAtre vIrAsane besI vasrarahitapaNe rahetA hatA. te pachI te skandaka anagara guNaratnasaMvatsara tapanuM sUtrane anusAre ane kalpane anusAre ArAdhana karI jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra virAjamAna che tyAM AvI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vaMdana-namaskAra karI ghaNu caturthabhakata, chaThTha, aThThama, dazama ane dvAdazabhakta, ardhamAsa ane mAsakSamaNa vagere vicitra tapavaDe AtmAne vAsita karatA vicaravA lAgyA... " tyArabAda skandaka anagAra pradhAna, vipaLa, gurUvaDe anujJAta athavA pramAdarahita, AdarapUrvaka karelA kalyANa, ziva, dhanya, maMgala, tejeyukta, utkaTa, udAtta, uttama, udAra ane mahAprabhAvavALA tapavaDe zuSka, rUkSa, mAMsarahita, mAtra hADa ane cAmaDIyukta evA thayA. cAlatAM tenAM hADakAM khaDakhaDa zabda karavA lAgyA ane atyaMta durbala thayA. temanA zarIra upara nADIone samUha dekhAvA lAgyuM. te AtmabaLathI cAle che ane AtmabaLathI ubhA rahe che. belyA pachI paNa glAni pAme che, bolatAM paNa glAni pAme che ane bolavAmAM paNa glAni-kaMTALo Ave che. jema koI lAkaDAthI bharelI, pAMdaDAthI bharelI, pAMdaDAM, tala ane pAtrathI bharelI, eraMDAnA lAkaDAthI bharelI, kolasAthI bharelI gADI hoya ane taDake mUkI sukAyA pachI te khaDakhaDa zabda karatI cAle, khaDakhaDa zabda karatI ubhI rahe, e pramANe skandaka anagAra zabda karatA cAle che ane zabda karatA ubhA rahe che. te tapavaDe puSTa che chatAM mAMsa ane lehIvaDe kRza thayelA che, rAkhathI DhaMkAyelA agninI peThe tapanA tejavaDe ane tajanya dIptivaDe atyaMta suzobhita dekhAya che. te kALe te samaye rAjagRha nagaramAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra padhAryA yAvat pariSad vAMdIne pAchI gaI. te skandaka anagArane anya koI divase rAtrinA pAchalA bhAgamAM dharmajAga Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 47 : rikA (dharmaciMtana) karatAM AvA prakArane vicAra utpanna thayA ke-kharekhara huM AvA prakAranA udAra tapavaDe kRza thayo chuM mAruM zarIra nADIonA samUhavaDe vyApta thayeluM che, mAtra A tmabaLathI cAluM chuM, AtmabaLathI ubhuM rahuM chuM, yAvat bolatAM paNa glAni pAmuM chuM, zabda karato cAluM chuM, zabda karato ubhe rahuM chuM; to paNa jyAM sudhI mArAmAM utthAna, karma, bala, vIrya ane purUSakAra-parAkrama che tyAM sudhI ane jyAM sudhI mArA dharmAcArya dharmopadezaka zramaNa bhagavAna mahAvIrajina suhastInI peThe vicare che tyAM sudhImAM kAle rAtrI vItIne prabhAta thatAM ane utpala tathA kamala kamala vikasita thatAM, svaccha prabhAta samaye rAtA azokanA jevA prakAzavALA, kesuDA, piopaTanI cAMca ane caNAThInA adhabhAganAM jevA, rakta kamalanA samUhavALA vanakhaMDane vikasita karanAra sahasakiraNavALA tejavaDe dedIpyamAna dinakara (sUrya) no udaya thatAM zramaNe bhagavaMta mahAvIrane vAMdI-namI yAvat pay pAsanA karI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI anujJA laI svayameva pAMca mahAvratonuM pharI A ropaNa karI, sAdhu ane sAdhvIone khamAvI, tevA prakAranA kRta gAdi sthavirenI sAthe vipula nAme giri upara dhIme dhIme caDhI, gADha meghanA samUha jevI ane devanA sthAnarUpa pRthvIzilAnI pratilekhanA karI, darbhane saMthAre pAtharI ane darbhanA saMthArA upara besI, saMlekhanA tapavaDe zuSka thaI, bhakta-pAnano tyAga karI, vRkSanI peThe sthira rahI, maraNanI darakAra nahi karatAM rahevuM e mAre zreyarUpa che." ema vicAra kare che, vicAra karI pragaTa prabhAtavALI rAtri thatAM ane tejavaDe dedIpyamAna sUrya ugatAM jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra che tyAM Ave che ane yAvat papAsanA kare che. ' - "skandake ema kahI zramaNa bhagavaMta mahAvIre skandaka anagArane A pramANe kahyuM--"he sakandaka ! kharekhara rAtrinA pAchalA bhAgamAM dharmaciMtana karatAM tane AvA prakArane vicAra thaye hato. ke- huM AvA prakAranA A udAra ane vipula tapavaDe Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 48 : kRza thayelA chuM, ityAdi yAvat ( anazana svIkArI ) kALanI darakAra nahi karatAM rahevu e mane yeAgya che, ema vicArI prabhAtavALI rAtri thatAM ane sUrya daidIpyamAna thatAM jyAM huM chuM tyAM tu mArI pAse zIghra AvyeA. skandraka ! A vAta yathArtha che? 'skandake kahyuM - hA, bhagavaMta ! yathArtha che. ' pachI bhagavate kahyuM - huM devAnupriya ! sukhethI tema karI-pratibaMdha na kare. ' tyArapachI skandaka anagArane zramaNa bhagavata mahAvIre anujJA ApI eTale te prasanna temaja saMtuSTa thayA ane tenuM hRdaya vikasita thayu. te prayatnavaDe uThI zramaNa bhagavata mahAvIrane traNa vAra praznakSiNA karI yAvat namaskAra karI svayameva pAMca mahAvrata pharIne uccare che, uccarI sAdhu ane sAdhvIne khamAve che ane tevA prakAranA kRtayAgAdi sthavirAnI sAthe vipulagiriupara dhIme dhIme caDe che. caDIne gADha meghanA ane devanA Agamana sthAna jevA pRthivIzilApaTTanI pratilekhanA karI uccAra bhUmi ane prasravaNa bhUminI pratilekhanA kare che. pratilekhanA karI DAlanA sathAre pAthare che. pAtharI pUrva dizA sanmukha pa kAsane besI deza nakhasahita e hAtha bhegA karI zirasAvata karI-mastake aMjalI karI A pramANe khAle che arihaMta bhagavaMtane namaskAra thAo yAvat je siddhagatine prApta thayelA che evA siddhone namaskAra thAe. zramaNa bhagavata mahAvIrane namaskAra thAe ke je siddhigatine prApta thavAnI icchAvALA che. tyAM rahelA bhagavaMtane ahi rahele huM vAMdu chu tyAM rahelA bhagavAn ahiM rahelA mane jue." ema kahI vAMde che, name che, namaskAra karI kantaka atagAra A pramANe bAle che-" pUrve pazu meM zramaNa bhagavata mahAvIranI pAse sarva prANAtipAtanu (jI hiMsAnuM) jIganaparyanta pratyAkhyAna karyuM hatu, yAvat mithyAda nazalyanuM jIvanaparyanta pratyAkhyAna karyuM hatuM. atyAre paNa zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse sarva prANAtipAtanuM jIvana paryanta pratyAkhyAna karUM chuM, yAvat mithyAda nazalyanuM pratyAkhyAna karU chuM. ema azana, pAna, khAdima ane svAmi e Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ H 49 : cAre AhAranuM jIvanaparyanta paccakhkhANa karU chuM. je mAr iSTa, kAnta ane priya A zarIra che tene paNa chellA ucchvAsani:zvAsa samaye tyAga karIza.' ema kahI salekhanAsahita bhAtapANIneA tyAga karyo ane vRkSanI peThe sthira thai maraNanI darakAra nahi karatAM rahevA lAgyA. e rIte te skandaka anagAra zramaNa bhagavata mahAvIranA tevA prakAranA yAgya sthavirApAse sAmAyikAdi agiyAra agA bhaNI, saMpUrNa` bAra varasa sudhI zramaNapaNAnA paryAya pALI, mAsanI salekhanAvaDe AtmAne joDI, sAibhakta (30 upavAsa) anazanapaNe vyatIta karI, AlAcanA ane pratikramaNa karI, samAdhine prApta thai kALadharma pAmyA. pachI te sthavira bhagavaMtAe skandaka anagAre kALa prApta karela jANI tenA parinirvANanimitte kAyAtsaga karyo. pachI tenA pAtra ane vastra grahaNa karI vipula nAme parvatathI dhIme dhIme nIce utarI jyAM zramaNu bhagavata mahAvIra che tyAM AvyA. zramaNu bhagavata mahAvIrane vaMdana namaskAra karI teoe A pramANe kahyuM- he bhagavaMta ! devAnupriya evA ApanA aMtevAsI skandvaka nAme anagAra je svabhAvathI bhadra, upazAMta ane jenAmAM alpa krodha, mAna, mAyA ane leAbha hatA evA, atyaMta namratAyukta, gurubhakta, sarala ane vinayI hatA te devAnupriyanI AjJAthI svayameva paMca mahAvratanu AropaNa karI, sAdhusAdhvIne khamAvI amArI sAthe vipulagiripara caDI anazana karI yAvat kALadharma ne prApta thayA che, tenA A ( vajrapAtrAdri) upakaraNa che. ' bhagavan ! ' ema kahI bhagavAn gAtama zramaNa bhagavata mahAvIrane vAMdI-namI A pramANe elyA-' devAnupriya! ApanA antavAsI skandaka nAme anagAra maraNusamaye kALa karI kayAM gayA? kayAM utpanna thayA ? ' he gautama ! " ema kahI zramaNa bhagavAn mahAvIre bhagavAna gautamane A pramANe kahyuM-' mArA anhevAsI skandaka nAme anagAra svabhAvathI bhadra hatA ane te mArI anu 6 6 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ : 50 : jJAthI svayameva pAMca mahAvrata uccArI yAvatuM AlocanA ane pratikramaNa karI samAdhine prApta thaI maraNa samaye kALa karI acuta kalpamAM devapaNe utpanna thayela che. tyAM keTalAka devenI bAvIza sAgaropamanI sthiti kahI che ane skandaka devanI paNa bAvIza . sAgaropamanI sthiti che.' praha-he bhagavana ! skandaka deva te devakathI AyuSane kSaya thavAthI, bhavane kSaya thavAthI, sthitino kSaya thavAthI AvIne turata kyAM jaze, kayAM utpanna thaze ? u-he gautama! mahAvideha kSetramAM manuSya thaI siddhipadane pAmaze, bodha pAmaze, mukta thaze, nirvANa pAmaze ane sarva du:khene anta karaze. Iti zrI skandakANugAra kathA. Page #180 -------------------------------------------------------------------------- _