________________
( ૩૬) ક્ષિતિપ્રતિષ્ઠિત નગરે ચંદ્રયશા નામે રાજા રાજ્ય કરે છે. તેને મહિસાગર નામે પ્રધાન છે. તેને સુબુદ્ધિ નામે પુત્ર થયો. તે નાનપણમાં ભણ્ય અને પ્રજ્ઞાના બળે કરી સર્વ કળાઓ શીખ્યો. વળી તે ચાર પ્રકારની બુદ્ધિને જાણ થયે. હવે તે પ્રધાનને બીજે પુત્ર થયો. તે ભણવા યોગ્ય છે એટલે નિશાળે ભણવા મોકલ્યા. તેને ભણાવવા માટે ચાર માસ પર્યત પંડિતે ઉદ્યમ કર્યો, પણ જેમ ખેડુત ઉખર ભૂમિમાં બીજ વાવે તે નિષ્ફળ થાય, તેમ એ પુત્ર ગુણવંત ને બુદ્ધિવંત ન હોવાથી ભણાવનાર પંડિતને ઉદ્યમ સર્વ નિષ્ફળ થયે; તેથી જનસમૂહે એ પુત્રનું દબુદ્ધિ એવું નામ પાડ્યું.
એવામાં તે જ ગામના રહેનાર કઈ ધન્ન નામને શેઠ વ્યવહારીઓ છે. તેને એક જાવડ, બીજે બાહડ, ત્રીજો ભાવડ અને ચોથે સાવડ એવા નામે ચાર પુત્ર છે. તે ચારેને પરણાવ્યા છે. એટલામાં ધન્નો શેઠ રેગે પીડાણે. તે વારે પોતાના ચારે પુત્રને બોલાવી શિખામણ દેવા લાગ્યો કે– હે પુત્ર ! તમે ચારે જણ માંહોમાંહે સ્નેહ રાખીને ભેળા રહેજે, પોતાની સ્ત્રીઓનાં વચન સાંભળી જૂદા થશે નહીં. કહ્યું છે કે
/ વો स्त्रीने वचने जाये स्नेह, स्त्रीने वचने जाये देह । स्त्रीने वचने बांधव लडे, एकठा रहे तो गूअड चडे ॥१॥
એવી વાત તમે કરશો નહીં. ક્યારેય પણ કલહ કરી એક બીજાથી જુદા પડશે નહીં. જૂદા પડવાથી લોકમાં હાંસી થશે. એમ કરતાં જે કદાપિ જૂદા થાઓ તે તમે ચારેને માટે જુદાં જૂદાં ચાર વિધાન આપણા ઘરના ચારે ખૂણામાં ચારેના નામથી અંક્તિ મેં દાટી રાખ્યા છે તે લેજે.” એવી વાત પિતાના મુખથી સાંભળીને પુત્રો બેલ્યા કે—“હે તાત ! જેમ તમે કહો છો તેમજ અમે કરીશું.'
પછી પિતાને સમાધિમરણ થયું. તેનું મૂતકાર્ય કરી ચારે
