________________
( ૧૯ )
કાઢી મૂક્યો. બહાર નીકળતાં રસ્તામાં સાગરચંદ્ર ગ્રામાંતરથી આવતે સામો મળે. તેને અશોકદરે કહ્યું કે તમારી સ્ત્રી મારી સાથે સ્નેહ કરવા તત્પર થઈ હતી તેને મેં નિષેધી છે.”તે વાત સાંભળી સાગરચંદ્રે કહ્યું કે ઉત્તમ મનુષ્ય અગ્ય–અઘટીત કાર્ય કરવું નહીં.” પછી તે ઘેર આવ્યા ત્યારે સ્ત્રીના મુખથી મિત્રનું સર્વ સ્વરૂપ જાણ્યું. તેણે વિચાર્યું કે મારા પિતાએ કહ્યું હતું કે તારા મિત્ર અશકદત્તની તું સોબત કરીશ નહીં, તે વાત સત્ય થઈ.” એમ વિચારી ધર્મકાર્ય કરવાને ઉદ્યમવંત થયો. પિતાની લક્ષ્મી સાત ક્ષેત્રે વાપરવા લાગ્યો.
અનુક્રમે સ્ત્રી–ભર્તાર બંને જણ કાળ કરી જંબુદ્વિપના ભરતક્ષેત્રે દક્ષિણ ખડે ગંગા અને સિંધુ બેઉ નદીની વચ્ચે ત્રીજા આરાને પલ્યોપમનો આઠમે ભાગ બાકી હતો ત્યારે નવશે ધનુષ્ય પ્રમાણુ શરીરવાળા યુગલિયા થયા. તિહાં કલ્પવૃક્ષ મનેવાંછા પૂર્ણ કરે છે. તેઓ અલ્પ કષાયવાળા થયા. મહેમાહે બેઉને ઘણે સ્નેહ થ.
અશોકદર મિત્ર પણ મરીને તિહાં જ ચાર દાંતવાળો હાથી થયા. તે હાથીએ ભમતાં ભમતાં એકદા આ બેઉ યુગલિયાને દીઠા, એટલે પાછલા ભવના સ્નેહના વશથી બેહને સુંઢથી ઉપાડીને પિતાની પીઠ ઉપર ચડાવી લીધાં, તેથી તે યુગલિયાનું વિમલવાહન એવું નામ પ્રસિદ્ધ થયું. આર્જવ ગુણના પ્રતાપથી સાત કુલગરમાં એ પ્રથમ કુલગર થયો અને અશોકદર માયાએ કરી તિર્યંચ થયો. મનુષ્ય તથા તિર્યચપણું પામવા આશ્રયી સાગરચંદ્ર
તથા અશકદત્તની કથા સમાપ્ત.
હવે સ્ત્રી મરણ પામીને કેમ પુરૂષપણું પામે અને પુરૂષ મરણ પામીને સ્ત્રીપણું કેમ પામે? એ બે પૃચ્છાને ઉત્તર બે ગાથાઓ : કરીને કહે છે –
