________________
( ૯૦ ) તે મૂક થયો અને સાધુને પીકા પાટુના પ્રહાર કર્યો. તેથી તે જ ભવે તેને દેવતાએ શિક્ષા કરી. ત્યાંથી મારી નરકે ગયે અને ભવાંતરે હીન કુળમાં ઉપજી પાસડ નામે ચૂંટે થયે તેમ. તેની કથા કહે છે – - વિટપ નગરે દેવશર્મા નામે બ્રાહ્મણ ચાદ વિદ્યાને નિધાન છે, તેને અગ્નિશર્મા નામે પુત્ર થયે. તે ઘણાં શાસ્ત્ર ભણ્ય,
જ્યોતિષશાસ્ત્રમાં નિપુણ થયે; તેથી પિતાના મનમાં ઘણે અહંકાર ધરવા લાગે. તે ધર્મવંતની, ગુણવંતની અને ચારિત્રયાની નિંદા કરે, તેમના દેષ બેલે. એકદા તેના બાપે શિખામણ દીધી કે “હે વત્સ! જાતિકુળને મદ ન કરીએ. ડાહો મનુષ્ય ગર્વ ન કરે તેમજ કોઈની નિંદા પણ ન કરે.” ઈત્યાદિ ઘણું સમજાવ્યા પણ જેમ દૂધથી જોતાં છતાં કાગડે ઉજવળ ન થાય તેમ એણે પણ પિતાને સ્વભાવ મૂક્યું નહીં. “પ્રાણ ને પ્રકૃતિ હંમેશાં સાથે જ જાય છે.'
એકદા ઘણું સાધુના પરિવાર સહિત એક જ્ઞાની ગુરૂ ત્યાં આવી સમસર્યા. તેમને નગરના સર્વ લેક વાંદવા ગયા. તે ગુરૂને મહિમા દેખીને અગ્નિશર્મા ક્રોધિત થયે થકે લેકને કહેવા લાગ્યા કે—એ પાખંડી મહાત્માની પૂજા-ભક્તિ કરવાથી શું થાય? એ વેદત્રયીથી બહાર છે.”
એક વાર તે બ્રાહ્મણ ઘણા બ્રાહ્મણ લેકેના દેખતાં ગુરૂની સાથે વાદ કરવા માટે આવ્યા અને કહેવા લાગ્યો કે– તમે સુદ્ર, અપવિત્ર અને નિર્ગુણી છે તેમ છતાં લોકો પાસે પૂજા શામાટે કરો છો? કારણ કે વેદના જાણ એવા પવિત્ર બ્રાહ્મણને દાન આપે, તેની પૂજા કરે તો જીવ સ્વર્ગ જાય. અમે યજ્ઞ કરીને બકરા જેવા જનાવને પણ સ્વર્ગમાં મેલીએ છીએ.” એવી રીતે બોલવા લાગે, એટલે તેને એક શિષ્ય કહ્યું કે – “તું પ્રથમ મારી સાથે જ વાદ કર. હું જ તારા સઘળા પ્રશ્નોને ઉત્તર આપું છું, તે સાંભળ. , , પ્રથમ તું કહે છે કે તમે શુદ્ર છે, અમે જ બ્રાહ્મણ છીએ, તે તારું બોલવું અયુક્ત છે; કહ્યું છે કે –
