________________
( ૮ ). એકદા તેને પિતા એને ગુરૂની પાસે તેડી ગયે. ગુરૂને કહ્યું કે–એને પ્રતિબંધ આપે.” ગુરૂએ મને રથને પૂછયું કે- “હે
આ તારી માં વત્સ! વ્રત, પચ્ચખાણ, નિયમ પાળવાથી બહુ ફળ થાય, માટે તારી ઈચ્છા પ્રમાણે કાંઈક નિયમ લે.” મનેરથે કહ્યું કે-“મારાથી નિયમ પાળી શકાય નહીં.” ગુરૂએ કહ્યું કે ત્યારે દાન આપવાની પ્રતિજ્ઞા કર.” મનોરથે કહ્યું કે-“હું દાન આપી શક્તો નથી.” એમ કરતાં તેને પિતા મરણ પામ્યા. મનેરથે મહાકૃપણ હતે તેથી તેને ઘરે કઈ ભિખારી ભિખ પણ માગવા આવતો નથી.
એકદા તે એક ગ્રામાંતરે જતો હતો, તેને માર્ગમાં ચોર લોકેએ મારી નાખ્યા. પાસે જે કાંઈ ધન હતું તે સર્વે ચોરો લઈ ગયા. મરીને દરિદ્રીના કુળમાં પુત્રપણે ઉપર્યો. ત્યાં નિપુણ્યક એવું નામ દીધું. મેટે થયે ત્યારે તે લેકેનાં ઢેર ચારે, હળ ખેડે, લેકેની સેવા કરે, દાસ થઈને રહે, મજુરી કરે, માથે ભાર ઉપાડે, તે પણ પેટ ભરવું અત્યંત મુશ્કેલ થાય.
એકદા ધન કમાવા સારૂ દેશાંતરે ચાલ્યા, ત્યાં લક્ષ્મી મેળવવાના ઘણા ઉપાય કર્યા, પરંતુ કર્મયોગે દરિદ્રી જ રહ્યો. હવે ત્યાં એક ષમુખ નામે દેવ છે, જેનો સાચો પ્રભાવ છે, તેની આગળ ધન મેળવવા માટે ઉપવાસ કરીને તે બેઠે. સાતમે દિવસે દેવ પ્રત્યક્ષ થઈ બોલ્યા કે “તું શા માટે લાંઘણ કરે છે?” ત્યારે દરિદ્રીએ કહ્યું કે-“લક્ષ્મીને અર્થે કરૂં છું.” દેવતાએ કહ્યું કે-“લક્ષ્મી તારા ભાગ્યમાં લખી નથી.” દરિદ્રી બોલ્યા કે-“તે મારું અહીંયાં જ મરણ થાઓ.” એ તેને હઠ જાણુને દેવતાએ કહ્યું કે અહીંયાં પ્રભાતે સોનાને મેર આવીને નાચશે, તે એક પ૭ સોનાનું મૂકશે તે તું લઈ લેજે.” એમ કહી દેવ અદશ્ય થયે.
પ્રભાતે સોનાનું પીછ મળ્યું, એમ નિત્ય પ્રત્યે એક એક પિચ્છ લેતાં લેતાં એક દિવસ તે દરિદ્રીને કુબુદ્ધિ ઉપજી તેથી વિચાર્યું કે-“હું આ જંગલમાં કેટલા દિવસ રહું ? માટે આજે મરને પકડી એક જ સાથે એનાં સર્વ પીછાં લઈ લઉં.” એમ ચિતવી તેણે મરને પકડ્યો કે તરત મેર બદલાઈને કાગડો થઈ ગયો અને
