Book Title: Anokho Varta Sangraha
Author(s): Bhuvanbhanusuri, Kalpratnavijay
Publisher: Divya Darshan Trust
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032818/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anokho . A vArtAsaMgraha (bhu.bhA. kathA saMgraha naM. 13) :: lekhaka : - pa.pU. A. bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. :: saMpAdana :: munizrI kalparatnavijaya ma.sA. Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anokho vArtAsaMgraha (136). (bhu.bhA. kathAsaMgraha-13) lekhaka pa.pU. A. bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma.sA. pavanabhAnusAra thatA tina, saMpAdaka: . munizrI kalparantavijaya ma.sA. A Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - lekhaka paricaya siddhAMta mahodadhi suvizAla gacchAdhipati pa.pU. sva. AcAryadeva zrImadvijaya premasUrIzvarajI mahArAjAnA paTTAlaMkAra vardhamAna taponidhi, nyAya vizArada, gacchAdhipati pa.pU. AcAryadeva zrImad vijaya bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja sAheba saMpAdaka munizrI kalparatnavijayajI prata kiMmata saMva 2000 40-00 204 mudrakaH yazaprinTarsa amadAvAda (prAptisthAna) divyadarzana TrasTa C/o. kumArapALa vi. zAha ajaya sevaMtIlAla vI. jaina 39, kalikuMDa sosAyaTI, DI-viMga, sarvodayanagara, grAunDa phlora, dhoLakA 387810, ji. amadAvAda pojarApoLa lena, mubaI-4 phona : 02714 - 225981 phona : 22412445 / 22404717 divyadarzana kAryAlaya C/o. kaza vI. zAha 29/30, vAsupUjya baMgalo, phana ri-pablikanI sAme, rAmadevanagara cAra rastA, seTelAITa, amadAvAda - 380015, phonaH 26860531 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - pa.pU. AcArya prema-bhuvanabhAnusUri ma.sA. ' "gautama-vIranI yAda apAve... guru-ziSyanI joDI" ' pU. mAtuzrI vIrabALAbena kAMtIlAla zAha (AMbAvADI) ha. umezabhAI Adi parivAranI pUjyazrInA caraNomAM koTizaH vaMdanAvali... Page #5 -------------------------------------------------------------------------- _ Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya paramazraddheya vardhamAna taponidhi AcAryadeva zrImadvijaya bhuvanabhAnusUri ma.sA.ne rAtrInA samaye koI bhAI vaMzanArthe AvyA. upAzrayamAM eka mahAtmAne pUchyuM. mAre bhAnuvijaya ma.ne maLavuM che teo kyAM maLaze ? tyAre e mahAtmAe kahyuM ke, atyAre cAMdanIno prakAza jyAM bArI pAse Avato hoya ane tyAM koI mahAtmA lekhanakArya karatAM hoya to te bhAnuvijaya ma. haze. divase samaya ocho maLe eTale rAtrinA caMdranA prakAzamAM vividha graMtho upara ciMtananI dhArA vahAvatA ane e rasathALataiyAra karI divyadarzana sAptAhika dvArA jijJAsuonI jijJAsAne saMtoSatA, vairAgya adabhuta, tapa ane tyAga paNa adabhutakarmazAstra-tarkazAstra ke nyAyazAstra hoya darekamAM nipUNatA. AvA kaThina zAstro paNa sahelAIthI samajAya eTale kathAnA mAdhyame khUba ja saraLatAthI samajAve. pravacanomAM AvatA AvA adabhuta kathA prasaMgono saMgraha karI gurubhakta pU. munizrI kalyaratnavijaya ma.sA. dvArA pUrvopaNa AvA bAra kathAsaMgrahane pustakarUpe prakAzita karela. A teramo kathAsaMgraha "anokho vArtAsaMgraha" rUpe prakAzita karatAM roma harSa anubhavuM chuM. saMghanA aneka kAryomAM vyasta hovA chatAM pUjya gurudeva paranI bhaktithI prerAI "samarpaNa ane sattvanI vebasAiTa eTale kathAnuyoga" rUpa prastAvanA pU.A. munazaratnasUri ma.sA. e prastAvanA lakhI ApavA badala temaja A pustakamAM sukRtanA sahabhAgI thanAra nAmI-anAmI dAtAono tathA pustakane suMdarageTaapa ApavA badala dharmapremI navabhArata sAhitya maMdiravALA mahendrabhAIno aMtaHkaraNapUrvaka AbhAra mAnuM chuM. divyadarzana TrasTa kumArapALa vI. zAha (3). Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA samarpaNa ane sattvanI vebasAiTa eTale sthAnayoga, lekhaka - 5, AcArya munI zaratanasuri ma.sA. kathAnA mAdhyamegahana tatvo paNa samajavA saraLa bane che, prabhunI AjJAnuM tAtparyaane rahasyapakaDAya che. zrutasamudramAM jeoe marajIvA banIne akalpanIya-anupama-abhuta ciMtanaratnonI bheTa zAsanane ApI che, adhyAtma levale daridra banelA jIvone atyaMtara pariNatinI zrImaMtAInuM dAna arpatAprabhuvacanonAmAMrmika rahasyodghATana karyA che, vairAgyanuM varadAna e jemanI vAto hatI, vItarAga zAsanane daDha samarpita banAvI devAnI pracaMDazakti jemanA AdarzamAMjhaLatI hatI e sarvAgINa sAdhanA puMja sarvAgINa kSetrIya pratibhA saMpanna pUjyapAda A.bha.zrI bhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAjanI nAbhimAMthI pragaTelA e zabdo ke je dezanAmRta bindu hatA. zAzvata bhAvArogyaarpatA rasAyaNa samAna hatAM, tApathI dAjhelA mATe gheghura vaDalAnI chAyA samAna vizrAma sthAna hatA, vikAronA jhera utAravA vairAgya gArUDI maMtra samAna hatA. e ciMtanano khajAno divyadarzana patra rUpe jagatanA jIvo samakSa khullo mUkavAmAM Avyo je caturvidha saMgha mATe preraka ane protsAhaka banyo. - vardhamAna taponidhizrInA e anuprekSAzrutanuM vibhAgIkaraNa ane " hoTa TopIkane hAilAiTa karavA pa.pU. deva-guru bhakti rasika, dIrgha saMyamI munirAjazrI kalyaratnavijayajIe bhAre jahemata uThAvI che tenI sahadaya anumodanA karuM chuM. (4) Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhuvanabhAnu kathAsaMgraha naM. 13nuM prakAzana "anokho vArtAsaMgraha" rUpe munizrI karAvI rahyA che te AnaMdanI vAta che. A pustakamAM prabhuzAsana pratyenA avihaDa, avicala, prabaLa samarpaNa dharAvatAM, prabhu khAtara paisAnI icchA-lAlasA ane mUrchAne toDIne bhukko bolavanAra vastupALa ane anupamAdevInA prasaMgamAM adabhuta daSTikoNa Apyo che to dazArNabhadra indranI samRddhimAM jhAMkho to paDyo paNa viratidharmano svIkAra karavA dvArA indranA ThAThane ghAsanA taNakhalAnI jema tuccha mAnI A pramANe chaNAvaTa paNa rahasyapUrNa jovA maLe che. viSayaciMtAmAM durAcArI phojadAra ne rAjA dvArA thatI sajA bAda jIvana parivartana tathA zreSThiputranI kathA vAMcatA romaTA UbhA thaI jAya che. dhananA lobhamAM vaNikanAM daSTAMtanuM adbhuta rIte varNana karela che. ramezabhAI jainarikSAvALAno prAmANikatA ane sarjana tarIkeno hArTaTaca prasaMga jenI asara muslimane paNa thaI ane temaNe dArUnA tyAganuM sarva phoravyuM. to gurudevanA ekapravacana dvArA AkhAye jIvananuM parivartana zeTha sukhalAlanA jIvanamAM thAya che. tenuM rocaka varNana karyuM che. vAcaka vargane khAsa bhalAmaNa che ke, pUjyazrIno "bhuvanabhAnu kathAsaMgraha" tathA A bhAga naM. 13 avazya vAMce. anekane vaMcAve. sADAtraNa kroDarUvAMTAmAM jinazAsanano jayanAda guMjyA vagara nahIM rahe. sUri prema hRdayAlaMkAra A.bha.zrI bhuvanabhAnusUrijI mahArAjAne natamastake vaMdanA karI viramuM chuM. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUri prema guru vaMdanASTaka saMyama ne svAdhyAya taNA je, hatA premanI mUrati, samyaga darzana kerI choLo, jIvanamAM jhagamagatI; tyAga ne tapa jIvanamAM jenI, ragaragamAM nIta vaheto; sUri premanA caraNomAM sahu, saMgha sadAye namato... 1 brahmacaryanI rakSA kAje, sadAya jAgRta rahetA, kamma payaDInA zAstro keruM, navaluM sarjana karatAM; prema vAtsalyane karuNA kerI, hatI e sAkSAt mUrati, sUri prema ugAro amane, bhava aTavInA bhayathI... 2 ratna hatuM e marabhUminuM, premacaMdabhAI nAme, saMyama laI banyA premavijayajI, siddhAcalajI dhAme; virati raMge samatA sAdhI, haiye maitrI karuNA, jJAna dhyAnane tyAga tapano, vAraso Apyo jagamAM...3 maitrI karuNA kerA bhAvo, haiyAmAM khUba vahetA, svapara gaccha taNAM sAdhunuM hita sadA ciMtavatA; jayaNA ane saMyamanI ciMtA, nizadina haiye ramatI, evA sUrivara premanA caraNe, vaMdanA koTi koTi... 4 suvizuddha saMyama pAlanane, kAje ciMtA dharatA, nAnA moTA aneka sAdhunI, bheTa zAsanane karatA, munijanonA vatanI ciMtA, nizadina haiye dharatA, sUri premanA caraNe bhakto, ziza namAvI rahetA... 5 muni gaNonA namana svIkArI, saphala karo amajIvana, Apo evuM baLa ama saune, jethI dIpe saMyama; dharma kIrati kara joDI vinave, dejo AziSa haradama upakArI guru prema caraNamAM, nitanita hojo vaMdana...6 zrI siddhAMta mahodadhi vaLI guru vAtsalya abdhi banI, Atma teja jagAvavA siMha pare, kAyA tapAvI ati, sAdhatA bhara prANa rUpa yatanA citte vahetI hatI, mAMga AziSa sUri prema caraNe Apo sadA sanmati... 7 nyAyazAstrane tarkazAstranI, kusuma kerI mALathI, kammapayaDI sAhityanI, sevA karI te bhAvathI, suvizAla gacchAdhipati sUri premanA karakamalamAM, svIkArajo muni kalpa kerI, bhAvabhInI vaMdanA... 8 (6) Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukRtanA sahabhAgI | pUjya mAtuzrI vIrabALAbena kAMtIlAla zAha tathA pUjya pitAzrI DaoN. kAMtIlAla bhIkhAbhAI zAha emanA jIvanamAM karelI ha. umeSabhAI AMbAvADI, amadAvAda (7) Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA 33 rUpa pa7 1. viSaya ciMtAmAM- durAcArI phojadArano prasaMga 2. viSaya ciMtAno vicitra aMdhApo- zreSThiputranI kathA 3. dhananA lobhe durgati-vaNikanuM daSTAMtA 4. maLeluM dhana mAruM nahi, AdIzvaradAdAnuM-mAravADI yuvAnanI kathA 5. sukRtanA sevanano AnaMda yAne dAnavIra jagaDuzA-jagatanA tAta 6. paisA karatAM prabhuvahAlA upara daSTAMta 7. dharma para atUTa zraddhA dharmI zeThanuM daSTAMta 8. pramANikatA Aje paNa jIve che 9. sattvanI kamANI upara menejaranuM daSTAMtA 10. sattva viksAvavA upara daSTAMto 11. zubha bhAvanAnA khapI-bharUcanA anopacaMdabhAI 12. duHkhita para atyaMta dayA upara daSTAMto 13. jIvananI uttamatA- dAnAdi dharmaupara daSTAMto 14. mota mATe jhera ApanAra upakArI-be bhAInI kathA 15. mUrkhamitra karatAM dAno duzmana sAro-vepArInI kathA 16. svopadezaprathama pachI paropadeza- saMnyAsInI kathA 17. vijaya coranuM daSTAMta 18. zatruMjaya tIrthabheTyAnI kadaradAnI-sukhalAlazeThanuM daSTAMta 19. AtmasaMpattinI kamANI paravidyApatizeThanI kathA 64 74 99 105 108 125 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSaya ciMtAmAM - durAcArI phojadArano prasaMga keTalAka loko bephikarA banI kahe che, "bhaviSya bhaviSyanI zI vAto karo cho ? AgaLa upara je banaze te joyuM jAze. paraMtu e viSayaciMtAmAM DUbelAnA bola che. emane khabara nathI ke bolavuM saheluM che paraMtu avasare evI pIDA, Aphata ke du:kha AvIne UbhA rahe che tyAre vekyA jatAM nathI, "hAya, hAya" thAya che, "kaMI karo, mane bacAvo' evI bhArobhAra dInatA karavI paDe che. phojadArano prasaMga : vartamAna kALanA eka navAbI rAjya vakhatano prasaMga che. tyAM eka musalamAna phojadAra hato. bhAre viSayAMdha ! Ama phojadArapaNuM to barAbara bajAve, kyAMya guno na thAya e mATe barAbara kaDakAI rAkhe, paNa bhAIsAheba pote durAcAranA gunA kare ! viSaya ane lakSmInI lolupatA eka jabarI pakaDa che. jIvane anIti, anyAya vagere keTalAMya duSkRtyomAMghasaDe che. levA-devAnAM kATalAM judAM, bIjAne kahe, "ghAlamela nahi karatA," ane pote ja ghAlamelamAM ustAda ! viSayalaMpaTatA A karAve che. phojadAra satata viSayaciMtAmAM raheto. kyAMya gAmamAM koI navI strI AvI che ? agara koI bIje dAva lAge evo che ? e joyA. karato. gAmanA keTalAyane eNe herAna karelA. paraMtu koInI tAkAta nahIM ke navAba sudhI pahoMce. eka vAra eka luvANAne tyAM chokarAnI navI vahu AvI. phojadArane khabara paDI. eNe enA dhaNIne kahevaDAvI dIdhuM ke huM rAtanA AvIza mATe tuM te vakhate gharamAM raheto nahi." viSaya ciMtAmAM - durAcArI phojadArano prasaMga Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM rAta paDI eTale dhaNI bahAra javA taiyAra thayo. tyAre patnI pUche che, "kema kyAM jAo cho ?" pelAe hakIkata kahI. strI kahe che, "are ? A zuM ?' e to A gAmamAM enuM rAjya cAle che eTale bolAya nahi, nahitara mArI nAkhe." paNa te tamAre mAruM zIla bhaMgAvavuM che ?' huM zuM karuM ?' "zuM karuM zuM ? to marada banIne mAro hAtha jhAlavA kema AvyA hatA ? zarama nathI AvatI ? cUDIo paherI che ? UbhA raho ahIM. e Ave to kADhajo harAmIne bahAra !" dhaNI kahe che, "emAM kAMI ApaNuM na cAle. tuM ene oLakhatI nathI. e rAkSasa che. have samaya thayo che mATe javA de mane bahAra; nahitara ahIM ja mane e pUro karI deze ! ane tuM raMgAIza !' ema kahIne te bahAra nIkaLI gayo. bAI to sUnamUna banI gaI. mUMjhAI ciMtA kare che, "A zuM ? A te kevuM gAma...' viSayarasiyAne sAmAnIya dayA nathI ? eTalAmAM to phojadAra AvI gayo. bAI ghaNuM karagarI, paNa vyartha. viSayamAM AMdhaLA banelA mANasone jAtanA AtmAnI ciMtA to nathI hotI, paraMtu ene sAmAnA AtmAnuM ya kAMI vicAravuM nathI. viSayarasa bhUMDo che, jAte viSanA kaTorA pIvA che ane bIjAne e ja pAvA che ! jAtanI to dayA nathI, paraMtu sAmAnIya dayA nathI. navAba pAse phojadAra baLAtkAra karIne gayo. strIne duHkhano pAra nathI. dhaNI gharamAM Avyo. strI kahe che zuM moTuM laIne AvyA ? A enA karatAM mane pahelAM pUrI karI devI hatI ne ? A mArI keTalIya benonAM zIla lUMTAtAM haze? koI e duSTane kahenAra nathI ? nahi hoya, paNa huM nahi cAlavA dauM. UTho, UbhA thAo, cAlo navAba pAse." anokho vArtAsaMgraha Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhaNI kahe che, "besa chAnI be...sa. kAMI thAya nahi. nahitara khatama thayA samaja.' bAIe joyuM ke kAyarathI kAMI nahi bane. pote UThIne nIkaLI gharanI bahAra, dhamadhamI UThI che. have A rahe ema nathI e joIne dhaNI paNa enI pUMThe lAgI cAlyo sAthe. navAbanA mahela AgaLa AvI bAIe moTethI poka tANI. daravAno doDatA AvI kahe che bena, ahIM ruo nahi, navAba sAhebane UMghamAM khalela paDaze !" paNa ahIM to sAMbhaLe che ja koNa? khalela pADavA-dhA nAkhavA. to AvI. eNe to bhAre karuNa svare chAtI phATa rudana calAvyuM rAkhyuM. uya uya... DacakAM letI jAya ne pokatANatI jAya. AMkhamAMthI zrAvaNabhAdaravo vahI rahyo che. zAMta rAtri, ne rAtrino A karUNa kalpAMta, enA haiyuM kaMpAvanArA ArtanAda vAtAvaraNamAM relAI rahyA. du:khI pratye dveSa ke sahAnubhUti ? DhoMga nathI A, jAtanI ane bIjAonI pIDita dazA uparanA bhAre duHkhanA sAcA kalpAMta che. e duHkhInAM duHkha joIne kayA AryanuM dila na pIgaLe? sAmAnya kuLamAM janmelAmAM ya jo A dayA dekhAya to te joIne UMcA kuLavALAe to dhaDo levo joIe. kadAca kRpaNatA hoya ne bIjAnuM duHkha TALavAno upAya na paNa karyo, to ya dila dayAbhInuM to banavuM ja joIe ne? bIjAnAM duHkha pratye sahAnubhUtivALuM to thavuM ja joIe ne? pUcho dayane, duHkhI sahAya mAgavA Ave, ne tamAre kharacavA-ghasAvavAnuM pAlavatuM nathI ane pelo karagarato kheMcA karI rahyo che, e vakhate enI pratye sahAnubhUti rahe che ke cIDa caDe che? are, tamAre tyAM nathI Avyo paNa tame sAMbhaLyuM ke duHkhI mANasa tamArA koI khamatA sagAvahAlAne vaLagyo che, to te ya sAMbhaLIne viSaya ciMtAmAM - durAcArI phojadArano prasaMga Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sahAnubhUti jAge ke dveSa-aNagamo ? ahIM dilanI kasoTI thAya che ke e dila sajjana che ke durjana? ziSTa che ke duSTa ? | dila dveSa-aNagamo karIne duSTa banatuM hoya, durjana banavA jatuM hoya, to jhaTa dila para aMkuza mUkIne A vicAravuM ke, "ApaNe sAmAnI sthitimAM mukAyA hoIe to ApaNe zuM karIe ? bIjAne kevA karagarIe? ane sAmo e vakhate cIDa kare, dhutkAre to ApaNA dilanA kevA TukaDA thAya?' duHkhI mANasa-bhUla karanAra mANasa para mana bagADatAM pahelAM A karo ke enA sthAnamAM ApaNI jAtane goThavI juo. pachI prAyaH mana nahi bagaDe. mana na bagaDavA devA A eka upAya che. sAmAnA sthAnamAM jAtane goThavI jovAthI enA du:khanuM ApaNane haiye saMvedana thAya che; enI bhUla para ene thatI lAcArI ApaNane haiye sparze che. pachI roSa aNagamo nahi, sahAnubhUti pragaTe che. loka zAbAzI e nAlezI ? atyAre A jIvanamAMthI zuM laI javuM che ? zAbAzI ke nAlezI ? roSa, ropha, tiraskAra... e badhuM to nAlezI apAvanArA che. kadAcamUDhamANaso emAMya ApaNI zAbAzI gAya, to paNa bhAvI ApaNI AtmadazAnI dIrgha paraMparA roSa, ropha vagerevALI bane che ane karmano julama bharyo mAra khAnArI thAya che, tethI e kharekhara to nAlezI ja che. zAbAzI joItI hoya to duHkhI pratye sahAnubhUti dAkhavo; bhUla karanAra pratye bhAvadayA ciMtavo. mUko dveSanI lapa. bahu karI e. ethI ja tAmasI banyA chIe. have to sAtvika ujjavaLa prakRtinA banavAnI kharekharI taka maLI che. vaLI A eka evo suMdara guNa che ke deva-guru para ethI sAco bhaktirAga jAge che; kema ke e duHkhI ane pApI pratye dayALu che. deva-gurunA bhaktirAgathI samyagdarzana pragaTI zake che, vadhu nirmaLA banI zake che. samyagdarzana mATe ekalI manamAnI tattvazraddhAnA bharose na rahetA. duHkhI pratye sahAnubhUti ane doSita pratye bhAvadayA dAkhavajo. anokho vArtAsaMgraha) Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavatAmAMthI pazutAmAM : pelI luvANAnI navI patnIne potAnI jema bIjA pIDitanI dayA AvI che, moTI poka mUkI raDe che. navAba e sAMbhaLI tapAsa karAve che, "koNa A ahIM raDI rahyuM che? khabara paDI ke Ane kaMI duHkha che eTale tarata ene upara bolAvI le che. A sahAnubhUti. manane ema nathI thatuM ke, "A vaLI koNa ahIM UMghamAM dakhala kare che ! kADho ene."Aje mANasane UMghamAM kUtarAdakhala kare che mATe mArI nakhAvavA che. keTalI krUratA ! kevI svArthodhatA ! kahe che, "mAkaNa mAro, macchara mAro, mAkhI mAro, basa "mAro mAro nI vAto. mAnavatAmAMthI pazutA, te paNa jaMgalI pazutA tarapha prayANa che A. bhUlecUke AvA gojhArA hiMsAvAda ane e hiMsAvAdInI rItarasama para AkarSAtA nahi. AjanI keLavaNI e A hiMsAvAdIonI ja rItarasama che. emAM evAM chapAM pragaTa jhera pAvAmAM Ave che. hiMsAvAdI mazInarI, hiMsAvAdI davAo, hiMsAvAdI hospiTalo vagere kaI tUta cAle che. davA-hospiTalano kadAca upayoga paNa karavo paDyo, to ya enuM samarthana karatA nahi. navAbane rokaDo bola H navAba bAIne pUche che, "bena, kema raDe che ?" bAI kahe che, "tame jANIne zuM karavAnA? rAjya tamAruM kyAM cAle che ?' mAruM nahi tyAre konuM cAle che ?" "phojadAranuM." navAba coMkI UThe che ! pUche che, "phojadAranuM? hA, e zI rIte ?" te enuM rAjya na hota ne tamAruM hota, to gAmanI bena-beTIonI ijjata lUMTavAnuM enuM gajuM hota? e phAve tema amane kanaDI zake ?' te zuM karyuM eNe ?' karyuM. A huM navI paraNIne AvelI ane duSTa gharamAM AvI viSaya ciMtAmAM - durAcArI phojadArano prasaMga Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ badamAzI karI, mAruM zIla lUMTyuM! sAMbhaLyuM ke mArA jevI keIone eNe satAvI che." navAbano roSa : basa, A sAMbhaLIne navAba kyAM Ubho rahe? krodhathI dhamadhamI UThyo! AMkha ane moM para lohI taravarI AvyuM. manane thayuM 'ATalI badhI enI bhagIrI ! rAjya mAruM ke enuM? huM gAmano rAjA ! Aja sudhI zuM rakSaNa karyuM prajAnuM ?' bAIne AzvAsana ApatAM kahe che, "bena bhUlyo huM, Aja sudhI mane AnI kazI khabara na paDI. paNa have ciMtA na karIza bena ! have enA julmano aMta Avyo samajI le. te bahu sAruM karyuM ke ahIM AvIne mane jagADyo, kartavya sujhADyuM. have tuM jA. huM enI khabara lauM chuM. ema kahI sipAIone barAbara tAkIda ApIne ene kSemakuzaLa ghare pahoMcADavA mokalyA. tarata dIvAnane bolAvI navAba kahe che, "jAo phojadArane pakaDI lAvo. abI ne abI pakaDI lAvajo hoM.' AvA hAkema jevA phojadArane pakaDavo eTale ? dIvAna to sipAIonuM moTuM ToLuM laIne jAya che. phojadArane A dhAMdhalanI khabara paDI gaI che eTale baMdUka-rivolvara sAthe taiyAra thaIne beTho che. jANe che navAbanA mijAjane, eTale laDavuM paDe to laDI levuM, paNa pakaDAvuM nathI. atyAra sudhI viSayaciMtAmAM taNAyo hato, have kaSAyamAM taNAyo. laDavuM, kaMIkane khatama karavA. paNa pakaDAvuM nahi" eTalA heSamAM saLagI rahyo che. viSayaciMtA pAchaLa bIjuM zuM pariNAma Ave ? viSayaciMtAne magajamAM ghAlavI eTale kaSAyone kaMkotrI mokalavA jevuM che. dIvAna AvIne hAMka mAre che, "cAlo, navAba sAheba bolAve che." phojadAra kahe che, "hamaNAM avAya ema nathI.' "nA, hamaNAM ja bolAvyA che." nathI AvavuM." anokho vArtAsaMgraha Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "to pakaDIne laI javA paDaze.' pelo rivolvara tAkI kahe che, "cAlyA jAo, nahitara khatama karI nAkhIza." dIvAna kahe che, "are bhAI zA sAruM Ama karo cho ? keTalA ne tame khatama karI zakazo ? ATalA badhAnI vacamAM pakaDAyA vinA rahevAnA cho ? tyAre e to juo ke A paNa tArA bhAIo che. emane khatama karavA che tamAre ? aMte pakaDAvAnA to cho ja, mATe sIdhesIdhA cAlo.' phojadAra samajI gayo. cAlyo sAthe. ene navAbanI AgaLa. laI gayA. navAba pUche che, "kema vAta sAcI che ke tame nagaramAM aneka strIo para baLAtkAra karyA che ?' phojadArane sakhata sajAH phojadAra zuM bole ? moTuM kALuM paDI gayuM. navAba tarata samajI gayo, dIvAnane kahe che, "laI jAo A kUtarAne nAkho jelamAM ! mIThAnI rAba pAjo ne kapaDAM utArI enA para joradAra gerabananA koraDA phaTakArajo. basa, A to navAbano hukama ! laI gayA ene, jelamAM pUryo, dIvAne jelarane navAbano hukama saMbhaLAvI barAbara amala karavA sUcavyuM. amala zarU thayo. phojadArane mAtra eka luMgI laMgoTIbhararAkhI mIThAnI rAba pAvAmAM Ave che ane khullA badana para bhAre koraDA jhIMkavAmAM Ave che ! khArI agara rAba ze' pIdhI jAya? paraMtu bIjuM kAMI have Upaje ema nathI. have phojadAragIrI nathI, ne A na pIe to jamanA dUta jevA sipAIo ene pakaDIne baLAtkAre pAya che. e khArAzanI zarIra para jhaNajhaNATI UThe che. enA para sananana nanana sATakA paDe che ! zI rIte sahana thAya ? moTethI "o mA ! bApa re ! oya oya!'nI moTI cIsa pADe che ! "e... hAya hAya ! nahIM sahana viSaya ciMtAmAM - durAcArI phojadArano prasaMga Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hotA hai !' ema barADI UThe che. paraMtu ahIM koNa dayA khAya ema che? navAbano hukama ! enA pAlanamAM jo kasara dekhANI to navAba jelaranA ja bAra vagADI nAkhe ! navAba jAte jelamAM eka divasa, be divasa, cAra divasa, cAlyuM. navAba eka vAra tapAsa karavA Ave che. jue che to jelanA saLiyA pAchaLa durbaLakAya, karuNa dazAmAM phojadAra TUMTiyuM vALI paDyo che. navAba jelarane pUche che, "kayA gerabana nahIM lagAye jAte hai? "nAmadAra ! lagAte haiM na ?' "kyA lagAte haiM? lagAte hote taba aisA tagaDA aura zAMta yaha baiTha sakatA ? kayA hamArA hukama nahIM pahicAna sake ? hukamakA apamAna ?' jela rana phaTakA : "lAIye gerabana, dikhAuM kaise lagAyA jAtA hai" ema kahetAMka navAbe jelarane ja be-cAra lagAvI dIdhA ! kahe che, "patA nahIM calatA ki Isa duSTane kitanA zubha kiyA hai?' garabana laIne navAba aMdara jAya che. pelo maravA paDelA muDadAlA kUtarAnI jema paDyo hato te to A joIne coMkI ja UDyo, "hAya ! A vaLI kevAka gerabana Thokaze !' te UThIne sIdho navAbanA caraNe paDI kAlAvAlA karavA Avyo paraMtu tyAM to navAbe ene paganA lokhaMDI bUTathI evI to lAta lagAvI ke pelo jAya gulAMTa khAto khAto dUra ! navAbe kaDaka zabdamAM hukama karyo ene khaDA ho jA bIcameM! hAthakI adaba lagA de !" kedInuM ahIM kyAM bIjuM cAle ema hatuM ? paganI lAtane zarIre camacama thAya che, paNa coLavA avasara nathI. khullo Ubho rahyo ane enA para navAbe gerabananA bhayaMkara phaTakA kUdI kUdIne jhIMkavAmAMDyA. anokho vArtAsaMgraha) Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka, be, traNa... sananana sananana paDI rahyA che ! pelo cIsAcIsa pADe che, "are sAba ! mApha kIjIye, sahana nahIM hotA hai." navAba kahe che, "abI mAphI cAhatA hai? pahelo logo ko raMjADate samaya mAphI yAda nahIM AyA? koI dayA nahIM AI ? meM tere sira para baiThA thA ItanA bhI lakSameM nahIM rahA ? le' ema kahetAMka khUba gusse thaI kUdI kUdIne ene potAnA lokhaMDI hAthe pUrA jorathI sATakA lagAve che. pachI jelarane bhalAmaNa karato jAya che ke, "khabaradAra kucha kasara rakhI to ? aba aise phaTakAranA." cAlyuM, have to aura jozamAM kAma cAlyuM. pelAne to lAyo UThe che ! jIva jato nathI. ne A sahana thatuM nathI. emAM pAchI paroDhiye cAra vAge ThaMDImAM khullA badana para je saTAka-satAka paDe che, enI to aparaMpAra vedanA UThe che. e vakhate najara sAme pUrvanA rAtrinA khela khaDAM thatAM A kAramI sajAnA darada AgaLa e raMgakAMI visAtamAM nathI lAgatA, tuccha lAge che. manane thAya che ke, "hAya hAya ! A meM zuM karyuM? kyAM huM durAcAramAM caDhyo ? kyAM bicArI nirdoSa strIone meM pajavI ? zuM rAkha sukha maLyuM ? A duHkha sahyuM jAtuM nathI. mIThAnI rAba pI pIne taravarI UThelI cAmaDI para A cAmaDAnA gerabananA phaTakA, enA soLa UThe che enA para pAchA navA sATakAjhIMkAya che ! | phojadArane kalpAMtano pAra nathI. bhayaMkara mAra, zarIre UThelA soLa para phera phaTakA, eTale ? aMge Aga UThe che. ema karatAM sADa hADapiMjara jevo thaI jAya che. eTale navAba dIvAnane bolAvI kahyuM che, "ene ispitAlamAM mokalAvI sAjo karo. tyAM ya kabajAmAM rAkho bhAgI na jAya. pachI ThIka thAya eTale pAcho jelamAM laI jaI e ja sajA phaTakAryo rAkhajo." pharI sAjo karAI sajA H basa, hukama pramANe amala ! viSaya ciMtAmAM - durAcArI phojadArano prasaMga Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phojadArane davAdArUthI sAjo karavAmAM Avyo ane pAcho jela bhego karAyo. e ja pUrvanA pramANe mIThAnI rAba ane gerabananA joradAra phaTakA zarU thaI gayA. kema sahyuM jAya e? kahe che ne ke sahavAnI ya hada hoya che. paraMtu ahIM to sahana na kare to jAya kyAM ? navAbanI bhAre kaDakAI che eTale kacakacAIne sATakA lagAvavAmAM Ave che ! eka cAbako jorathI lAgatAM soLa UThI Ave, tyAre uparApara paDe tyAM zuM pUchavAnuM? cAmaDInI kaI dazA?pAchA enA para bIjA prahAra cAlu ja che. vedanA eTalI badhI asahya che ke ene "marI jAuM" ema thAya che, paNa mare zI rIte? koI jhera ApanAra nathI, kUvo-havADo pUrAya evA, ke charo khAI mare evA saMyoga nathI, mAra sahAto che nahi, "bApa re bApa," ne "marI gayo re'nI kAramI karuNa cIso paDe che. chatAM ene nahi gaNakArIne ahIM sATakA lagAvavAnuM che ! pApa karatAM gumAna-AMdhaLiyAM-naphaTAI : have pazcAttApato ghaNo che. paraMtu zuM thAya. viSayAMdhatAmAM pahelAM pAchuM vALIne joyuM nahi, mAtelA sAMDhanI jema phAve tyAM kUdyo, phAve teTaluM dUdho, e vakhate to "hamako kauna pUchanevAlA hai? Isase kyA honevAlA hai ?" ema AMdhaLiyA karyA hatAM. have Aje asahya mAra khAI rahyo che ! duniyAmAM AvA keTalAya jIvo che jene pApa karatI vakhate nirbhoktA che, emane koNa pUchanAra che?' evuM gumAna che, "AthI zuM thavAnuM che ?' evAM AMdhaLiyAM che, koI zikhAmaNa Ape ke, bhAI re! A pApanAM phaLa bhogavyA nahi jAya evA Avaze," tyAre Avaze to joI laIzuM," agara "je kALe banavuM haze te banaze," evI naphaTAI hoya che. tyAM vicAra nathI ke dhorI nasa para eka phollI thaI, nAnuM gumaDuM thayuM, pAkI phUTatuM nathI ne kheMcAya che tyAre 'oya oya' thAya che, jarAka eka dADhadAMtanuM aMdarathI Latara UpaDe to asahya bane che, to pachI pApanA phaLarUpe AvanAra asIma duHkho zya veDyA jAya ? anokho vArtAsaMgraha 10 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa A gumAna, aMdhApo ane naphaTAI zAthI ? eka mAtra viSayalaMpaTatAne lIdhe. enI pAchaLa jIva viSayaciMtAo karI karI ene daDha kare che. AtmabhAna sAva bhUle che. viSaya laganInI pAchaLa mAnavajIvana dhULadhANI kare che. navAba eka vAra pharI hAjarI levA Ave che. phojadArane e jamarAja jevo dekhAtAM ja rADa pADI jAya che. paraMtu tyAM navAbane dayA nathI, ene to enAM pUrvanAM duSTa kRtyo yAda AvI vadhu gusso caDe che. jelarane kahe che, "lagAo sAlekuM." koraDo vIMjhAvA mAMDyA; sanasana sananana... jhIMkAya che. pelo karuNa AkraMdathI kahe che, "bhAIsAba ! mApha... paravaradigAra ! phira kabhI nahIM karuM aisA... ararara ! mara gayA meM. navAbane ahIM koI yA nathI. khatama jevo thAya tyAre davAdArU ane sAjo thatAM sATakA. ziyALAnI rAte kaDakaDatI ThaMDImAM e mAra para UThatI kAramI cIso vAtAvaraNamAM gAjI UThe che. nagaramAM lokone paNa have kamakamI chUTe che. phojadArano bApa navAbano khAsadAra che. e chokarA mATe araja adA karavA jAya che tyAM navAba taDUke che, "cUpa karo, tamAre bhI jAnA hai vahAM ? laDaphepho duSTa kRtyase rokane ko gaye the ? abhI yahAM mujhe rokanA cAhate ho ? khabaradAra ! kabhI kucha bole to ?' khalAsa haMmeza mATe cUpa karI dIdho ene. paNa pelAnI kAramI cIso kema sAMbhaLI jAya ? bApe jaIne mahAjanane vinaMtI karI, "nAmadArane samajAvI dayA karAvo." mahAjanane paNa karuNA AvI gaI hatI. jaIne navAbane vinaMtI karI. nAmadAra ! rAjya ane prajAnI kharekharI rakSA karI rahyA cho. nagaramAM hAka vAge che, koInI majAla nathI ke corI-chinALI karI zake. emAM ya phojadAranI sajA joIne to duSTonI duSTatA jANe [viSaya ciMtAmAM - durAcArI phojadArano prasaMga 11 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dilamAMthI ya nIkaLI gaI che. have Apa nAmadArane eka namra araja che ke phojadArane sajA baMdha karAvo. amArA pocA bairA ane chokarA enI karuNa cIso ane AkraMda sAMbhaLI kaphaLI UThe che. to have maherabAnI karo." navAba kahe che, "choDuM to kharo, paNa pachInI enI sArI cAlanI javAbadArI lo cho ?' zuM kahe ? hA zI rIte kahevAya ? mANasanA hRdayanI khabara paDe che ke Aje sIdho te kAle vAMko nahi thAya ? ApaNAM ja hRdayane tapAsone ke guruno upadeza sAMbhaLI, yA sAruM dhArmika vAMcana ke koI majenI siddhagiriyAtrA karI sIdhuM baneluM e haiyuM pAchuM vAMkuM thayuM che ke nahi ? lAlaca dekhAI eTalI ja vAre haiyuM kahyuM che ke nahi ? eTale mahAjana 'hA' zI rIte kahe ? tyAre "nA" paNa kahe zuM vaLe? mUMjhAyA, zuM kahevuM ? be DAhyA mANaso kahe che, "nAmadAra AvA narakAgAranAM duHkha joyA pachI have e vAMko cAle ? zaMkA ja zI ? Apa ene amArI samakSa bolAvo, mahera karo." bolAvyo ene. mahAjana pUche che, "kema chUTavuM che ?' pelo kahe che, "hA mAbApa !" paNa pachI kevA cAlazo? jANo cho ne ke nAmadAra sAheba koNa che ?' jANuM . sAro cAlIza, marIza paNa khoTAM kAma nahi karuM." navAbe choDI mUkyo ene. eNe pachI to nAnI dukAna karI. paNa kahe che ke koI paNa nAnI chokarIya mAla levA jAya tyAre enA moMDhA sAme jovAnI vAta nahi, nIcI mUMDIe sodo patAve eTalI badhI ene eka AMkhanAya durAcAranI napharata thaI gaI. viSayaciMtAnA anartha : viSayaciMtA bhUMDI che, jIvanI glezyA bagADe che, bhAnabhUlA kare che, uttama AtmokrAntinA mArga raMdhe che, unnatinA upAyanI avagaNanA karAve che. viSayaciMtAthI to sagA anokho vArtAsaMgraha Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sagAmAM sneha tUTe che. chokarA patnIne khuza karavA bApathI judo rahe che ! bhAI-bhAIthI alaga thAya che. viSayaciMtAnI ghelachAmAM vaDIlanI chAyA nathI gamatI, kema ke mohanA yatheccha cALA karavA che. keTalIkavAra to viSayaciMtAnA rasiyA dharma-pravRtti vakhate paNa e ja ciMtAmAM phasAI paDe che, ene juvAna bAIo sAthe dharmakriyA karavI game che. vyAkhyAna sabhAmAM emanI sAthe besavuM game che. pachI vAre vAre AMkho tyAM bhaTakI Ave che. viSayaciMtAnI moMkANa jabarI che. kharekhara DAhyA mANaso ethI bace che, paraMtu gAMDAonuM to mota ja thAya che. bhAvaprANano nAza thAya che. viSayaciMtAnA anarthano pAra nathI. viSaya ciMtAno vicitra aMdhApo - zreSThiputranI kathA - jo A saMsAranuM mULa kaSAyo, paNa ene UbhA thavAnuM sthAna kAmaguNo, indriyonA viSayo. viSayo khAtara jIve kaSAya kare che. sArA rUparaMgavALI cIja game che mATe e lAvavA lobha kare che. mAyA kare che ane e maLavA upara abhimAna kare che ! sArA-narasA viSayone laIne rAga-dveSa kare che. viSayonA avalaMbane kaSAyo; enI pAchaLa hiMsAdi pApo ane karmabaMdhana, enA upara saMsAramAM paribhramaNa A krama che. mATe viSayo e saMsAranI jaDa che. upadezamAlAmAM kahe che "aho ! A viSayo jagatamAM na hota to jIva kevo sukhI hota ! zA sAru e hiMsAdi pApo ane krodhAdi kaSAyo karata ja ?" mANasa phIrti, yaza mATe marI paDe che tyAM paNa kAnane sArA jazavAdanA zabda sAMbhaLavAno rasa che, AMkhane potAnAM mAna-sanmAna thAya e jovAno umaLako che, eTale e ya indriyano viSaya che. viSaya ciMtAno vicitra aMdhApo -- zreSThiputranI kathA - - - - - - - - - - - 13 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayanI AsaktimAM taNAyo jIva pApa kare che, kaSAya kare che ane bhava keda laMbAve che. mATe e viSayanA sukhonI ciMtA bhUMDI che. viSayaciMtAno vicitra aMdhApo ? viSayaciMtA, kAmaciMtA jIvane dekhAto chatAM AMdhaLo banAve che. aMdha te pAcho evo ke jAti-aMdhathI caDhI jAya evo ! AMkhe aMdha to vastu hoya e na dekhe; paNa A viSayAMdha, kAmAMdha enI viSayaciMtAmAM je na hoya te dekhe che. rastAmAM taLAva AvyuM paNa AMdhaLAe dekhyuM nahi to tarasyo rahyo eTaluM ja, vaLI AgaLa koI dayALu maLe to pANI bhego thAya paNa kharo. paraMtu raNamAM jhAMjhavAnAM nIra kharekhara pANI nathI chatAM haraNiyAM bhara unALe emAM pANI hovAnuM joI doDe che. pANI tyAM maLatuM nathI eTale AgaLa doDe che, paNa kyAM ? pAchA jyAM pANI nathI evAM jhAMjhavAnAM nIra tarapha ! pariNAme rakhaDIrakhaDIne tarasyA ne tarasyA raNamAM zekAI marI prANa gumAve cheA nathI te jovAnuM pariNAma jUTha jaladarzana na karyuM hota to kadAca vahelo na marata. basa, viSayAMdhonI A sthiti che. jyAM viSayomAM sukha nathI, prema pAtromAM prema nathI, tyAM sukhanAM ane premanAM sAcAM darzana kare che. emAM ne emAM kAmaciMtA karI karI aMte khatama thAya che. keTalAka vaLI A jIvanamAM ja barabAdI dekhe che. kema ke jyAM vizvAsabhaMga thAya ema hato tyAM vizvasanIyatA dekhI enA para vizvAsa kare che, du:khanA DhagalA kare che tyAM sukha dekhI enI pAchaLa doDe che. viSayaraMgathI ahIM thatI barabAdInuM daSTAMta juo : yugAdidezanAmAM eka kathA mUkI che. zeThano chokaro varaghoDo laI eka zeThanI kanyAne paraNavA Ave che. ahIM banyuM evuM ke eka bIjo zreSThiputra A kanyAmAM mohita thayelo te lA'valazkara laI tyAM AvI pahoMcyo ane aNe nAkhIne beTho ke, "kanyA mane ja paraNAvavI 14. anokho vArtAsaMgraha) Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kanyAno bApa mUMjhAyo, "zuM karavuM ?' e samajAve che paNa pelo samajato ja nathI. thAkIne bApe rAjAne jaIne A hakIkata kahI. rAjAnA manane thayuM ke, "evI te kanyA vaLI kevI haze ke A dhAMdhala thaI ?' eTale pote zeThane kahe che, cAlo huM AvuM chuM." rAjAnI zeThanA ghera padharAmaNI thaI. zeTha kanyAne lAvIne rAjAnA page pADe che ane kahe che, "mahArAja ! A mArI kanyA pAchaLa A bIjo dIvAno banI dhAMdhala mAMDI beTho che." rAjA dIvAno banyo ? paNa pelo zuM dIvAno bane ! rAjA pote kanyAnuM apsarA jevuM rUpa joI dIvAno banyo. enA manane thayuM ke, "A to mArI paTarANI karavA jevI che. paNa have e maLe zI rIte ?' ciMtAmAM paDyo. juo viSayaciMtA prajAnA pAlaka gaNAtA rAjAne ya kyAM tANI jAya che ! rAjA AtmabhAna bhUlyo; kartavya visAvuM, zeTha jANe rAjA jhaghaDo miTAvavA mArga ciMtave che, paNa e kanyA kema potAne ja maLe enI ciMtAmAM paDyo che. viSayonI ciMtA, viSayonI kALajI ane enI tAlAvelIbharI vicAraNA jIvane mUDha banAvI de che. rAjA manamAM mArga nakkI karI zeThane kahe che, "juo hamaNAM mAruM mAthuM dukhe che tethI toDa kADhavo muzkela che. eTale hamaNAM to umedavArone ravAnA karo. lagna baMdha rAkho ane pachI huM ThekANuM pADI ApIza. zeThane pasaMda to nahi, ene to lagna patAvavuM hatuM, paraMtu zuM kare ? rAjAnI vAta vadhAvI levI paDI. baMnene kahI dIdhuM, "hamaNAM ghare padhAro, mahArAjAnA kahevAthI lagna baMdha rAkhyAM che !" pahelA zreSThiputranA manane ghaNuM du:kha thayuM, paraMtu paristhiti joI ene pAchuM javuM paDyuM. bIjA nAgAne to palALavAnuM zuM ne nicovavAnuM zuM ? e ya ghare sidhAvyo. viSaya ciMtAno vicitra aMdhApo - zreSThiputranI kathA 15 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ahIM juo kanyA eka che, paNa traNa jaNA enI sAme tAkI rahyA che. viSayarasa zuM kAma kare che ! paNa rAjAnI zirajorI che, eTale tenuM zuM cAle ? chatAM rAjA ghaNo hoziyAra che. ema kanyAne upADe evo nathI, lokamAM AbarUbhera jIvavuM che ne ? eNe pradhAnane bolAvyo ane samajAvIne kahyuM, "A zeThanI kanyAnuM cokaThuM goThavAya to goThavI lAvo.' rAjAnI peravI ? basa have A viSayanI ciMtA bhAre jAmI paDI che. "kanyA kema maLe, kyAre maLe, kevI sarasa!..." A laganI lAgI che. dIvAna to ciThThano cAkara, te kahe che, "mahArAja ! jevo hukama ! Apa phikara na karo, goThavI lAvuM chuM." kahIne dIvAna gayo zeThane tyAM. zeTha svAgata kare che, padhAro padhAro', ziSTAcAra karI hAtha joDI pUche che. "pharamAvo mArA yogya sevA.' dIvAna kahe che, "AtamArI kanyA mATe ragaDo moTo che. mahArAjA mUMjhAI gayA che ke ukela kema lAvavo? paNa mane eka rasto sUjhe che." hA, pharamAvo zo rasto che ?' rasto mane ema lAge che ke A tamArI kanyA mahArAjA sAthe ja paraNAvI devI. pachI koIne bolavAnuM rahe nahi. alabatta A aMge mahArAjAno vicAra levo paDe.' are dIvAnasAheba ! AmAM amAruM zuM gajuM? ame vaNika phomanA. mahArAjAne to moTA rAjakuLanI rAjakumArIomaLe. amArAthI amArI kanyA mATe zI rIte kahevAya ?' te phikara na karo, tamArI marajI thatI hoya to huM prayatna karI jauM." maMtrI hoziyAra che, rAjAne garaja che, rAjA mAgaNI kare che evuM dekhADavuM nathI. UlaTuM zeTha para ahesAna caDhe evuM UbhuM kare che ! zeTha anokho vArtAsaMgraha 16 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa evo ja vicAra kare che ke, "vAha dIvAnajIAvuM kAma karI ApatA hoya to to sonAthI pILuM zuM? ApaNI kanyA rAjarANI thAya evAM bhAgya kyAMthI ?tarata kahe che, to to karone bhAIsAhebaprayatna! e banI Ave to rUDuM rUpALuM." thayuM, maMtrI rAjAne gamatuM nakkI karAvIne UpaDyo rAjA pAse ane khuzAlInA samacAra ApyA. rAjA khuza thaI gayo. maMtrIe zeThane hA kahevarAvI dIdhI. zeTha, maMtrI ane rAjA kevA potapotAnA tAnamAM che ! badhuM viSayaciMtAnA pAyA para. nyAya cUkavavAnuM bhUlI rAjA mAyAmAM taNAyo ane enA para maMtrIe tAlaMbAjI karI e rAjAnI viSayaciMtA tRpta karavA mATe. zeThe sagAI karela jamAIne vaheto mUkyo e kanyAnI viSayasukhanI ciMtA khAtara. viSayaciMtAe e badhAne peTamAM lIdhA. tAvika daSTie juo ke AmAM AtmAnuM bhaluM kyAM thaI rahyuM che? hajI AgaLa juo viSayaciMtA kevuM nikaMdana kADhe che ! rAjA sAthe kanyAnAM lagna thaI gayAM. e rAjarANI banI besI gaI. paraMtu pelo mULa zreSThiputra ene bhUlI zakato nathI. ene to jambara AghAta lAgI gayo ke "hAya ! A zuM thaI gayuM? Ane rAjA upADI gayo? basa enA vinA jIvana dhULa che." manamAM ne manamAM salavAya che, bhAre kalpAMta kare che, rAta ne divasa enA ja vicAra Ave che. "have zuM karavuM ?' e zodhyA kare che. viSayavAsanAno agni : jIva anaMtA kALamAM anaMtI strIo joI Avyo chatAM tRpti kayAM che ? virAma kakyAM che ? kAmabhoganI laganIno agni ema bujhAto nathI, UlaTo sateja rahe che. gItA paNa kahe che, "nAnuM ma: pAnAnuM rUpamAna zAsthati' viSayasukhanI vAsanA enA bhogavaTAthI zAMta thatI nathI, lAkaDAM hogye javAthI agni zAMta paDI viSaya ciMtAno vicitra aMdhApo - zreSThiputranI kathA 17 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayo jAmyo che? anaMta kALathI A sthiti cAlI AvI che, chatAM hajI paNa jIvane ema thatuM nathI ke have to Ane tarpaNa na karuM. e ja jUno purANo raddI kyarApaTTI viSaya sevA-sparza-rUpa-rasa-gaMdha-zabdano rasa hajIya choDavo nathI. pariNAma e Agho jAya pAcho jAya, paNa e viSaya rasano mAryo viSayaciMtAthI otaprota rahe che. kevI durdazA ! maMdiramAM jaze maMdiramAM; to ya tyAM e nahi vicAre ke, "A bahu UMcA zilpavALI pratimA. pelI nahi." zuM karyuM A ? bhagavAnanAM darzana karavAnA, tyAM paNa rUpa, dekhAvarUpI viSayane AgaLa karyo. TakAmApyA. emAM evuM paNa bane che ke pachI sAmAnya zilpa upara sUkSma paNa abhAva thAya che ! ane e sUga jAye-ajAye TheTha paramAtmA para pahoMcI jAya che, pachI bhalene "A mUrti sArI, A sArI nahi" ema mUrtine ja uddezIne vicArato hoya paraMtu e mUrti bhagavAna to kharA ne ? jinapaDimA jinasArikhI. mATe bhUlecUke viSayaciMtAne mUrti upara laI javA jevI nathI. viSayanA rasa para aMkuza mukAya to viSayaciMtA para aMkuza Ave. zeThano chokaro bhArI viSayaciMtAmAM magna thaI gayo che, "kanyA rAjA UThAvI gayo, have zuM karavuM? e mArA para premavALI to hatI japaNa A enA bApe UMdhuM mAryuM, kahIM nAde rAjAne ke nahi bane !..." khoTI niSphaLa vicAraNAmAM aTavAI rahyo che. viSayaciMtA eka bhUtaDI che, magajamAM ghAlI eTalI vAra ! manane kUdAkUda karAve che. eka taraMgathI bIjA taraMga para, ne bIjAthI trIjA para. vaLavAnuM kAMI nahi, "sApa khAya ne mukhaDuM thothuM.' sApe mANasane DaMkha mAryo tyAM loka kahe che sApe ene khAdho, to khAya to to moMmAM kAMI Ave, paNa ahIM sApanA moMDhAmAM zuM AvyuM? kAMI ja nahi. mukhaDuM thothuM, khAlI. ema citta ghaNAya taraMga karyA paNa saravALe hAthamAM zuM ? anokho vArtAsaMgraha /18 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSThiputra mahelamAM H zreSThiputra vihavaLa thaI gayo, rahevAyuM nahi, nakkI kare che ke eka vAra rANIne maLavuM to kharuM ja. paNa tyAM to cokI paherA ! zI rIte javAya ? eNe sAhasa karyuM, gAma bahAra jaI ekAMtamAM strIno veza paheryo ane UpaDyo rAjamahela tarapha. mahelanI nIce AvI gayo. sipAIne kahe che, rANI mArI sakhI che, ene maLavuM che.' sipAI laI gayo upara, rANI ene jotAM oLakhI gaI, sipAIne pAcho vALyo ane pUche che, "A zuM?' A kahe che, "zuM te tuM nathI jANatI ? marI rahyo chuM tArA vinA ane tuM ahIM nirAMte beThI che ! kyAM gayo tAro prema ?' rANI kahe che, prema to badhoya kharo, paNa huM svAdhIna thoDI ja hatI ? bApe karyuM tyAM mAruM zuM cAle ?' A kahe che, "to pachI mAre zuM karavuM ?' maravuM zA mATe ? so varasa jIvo." zI rIte jIve? mArA prANa jevI tuM gayA pachI jIvatara kayAM rahuM?' have mane bhUlI jAo, bIjI koI mArI benane mArI jagA. Apo.' "apAya? A te kAMI jaDa vastunI jarUra che ke roTalIne badale roTalAthI calAvuM? A to jIvanI sAthe saMbaMdha che. tAre ThIka che tuM mane bhUlI zake mArAthI kema bhUlAya ? tArA vinA to dilamAM Aga saLagI rahI che. have to mane jhera daI de.' lAgaNInA UbharAnuM pariNAma : rANIne pUrva prema to hato ja, AnA gagada zabdoe ene vihavaLa karI mUkI; lAgaNIno Ubharo chUTyo. mANasa Ama ja mare che. anucita sthAne lAgaNI UbharAvAthI anartha Ubho thAya che. vaLI ahIM pAchuM ekAMta che, zuM bAkI rahe ! parastrI-parapuruSanAM ekAMta viSaya ciMtAno vicitra aMdhApo - zreSThiputranI kathA 19 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ milana khoTAM; tema premanI lAgaNI bharI vAto khoTI, e to sthUlabhadra koka ke kozA vezyAnA ekAMtamAM lAgaNIbharyA bola para jarAya lahevAya nahi, sItA jevI mahAsatIo koka ke ekAMtamAM parapuruSanA lAgaNIbharyA kAlAvAlA para saheja paNa pIgaLe nahi. bAkI to Aje sAMbhaLavA maLe che tema aMtaramAM pahelAM to koI khoTA mArge javAnI buddhi nahi; chatAM vijAtIyanA lAgaNIbharyA bola ane oziyALA dekhAva para kumArge patana thAya che. nahi jevA nimittamAM paTakAI jAya che ane e patana evuM ke varSonAM jheranA nazA ! araNika muni gocarIe nIkaLyA che, dhUma dhoma tApamAM. mArgamAM chAyAmAM UbhA. uparathI koI pati vihoNI strIe laTakALI AMkhe joyA. muninI enA para najara paDI ane vadhArAmAM enA gharamAM gocarIe gayA. tyAM enA mohamaya lAgaNIbharyA bola sAMbhaLyA; basa, paDyA ! evA paDyA ke tyAM ja enA dhaNI thaI besI gayA ! kyAM bAlyavayathI cAritra, varSonuM pAlana ane kyAM A kSaNanA khelamAM badhuM sApha ! jarAka zo prasaMga, lAgaNIbharI daSTi ane vANIno saMparka ! varSonuM cAritra lUMTAyuM ! e to jo enA mohaka kaTAkSa vakhate ja na joyuM hota, agara sahaja paDela AMkha kheMcI lIdhI hota, bIjA koI tattva-vicAramAM caDhI gayA hota to bacAta, paraMtu nA, e to jotAM ja viSayaciMtAmAM caDhyA. have mana kema na bagaDe? pachI emAM uchALo kema na Ave ? A badhuM dhyAnamAM rAkho ke viSayaciMtA manamAM ghAlI eTale khoTo vicAra ghAlyo, e zetAna che. manane tophAne caDhAve che ane kaI pApa karAve che. zreSThiputranA gadagada oziyALAbharyA ane pUrvapremanA uttejana bola para rAkhI lAgaNIzIla thaI gaI. sarakhe sarakhA maLyA. utsAhI dayA pachI to vizvanI anukULatA thatAM viSayaciMtAe magajano anokho vArtAsaMgraha Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kabajo lIdho. ghare gayA pachI mukhya vicAra Ano rahe che, mana AnaMda anubhave che, anumodana kare che ke kevo sarasa saMyoga maLyo ! rANIe sAro prema dekhADyo; ane ATalethI aTakato nathI. have pharIthI pAcho e moko kyAre maLe enI UlaTabharI vicAraNAmAM rahe che. - zreSThiputra viSayaciMtAmAM caDyo che, pAcho avasara kADhI rANI pAse jAya che ane rANI ene vadhAve che ! beyane bhAvIno koI vicAra nathI. viSayaciMtA mANasane pAgala banAve che, aMdha banAve che, vastusthitinAM darzana baMdha karAvI svapnanI duniyA dekhADe che; svapnanI eTalA mATe ke pachI kAMI rahevAnuM nathI. ahIM juo ke zreSThiputranuM pApa keTaluM cAle ? pApano ghaDo phUTe che. eka vArano prasaMga che, bhAI sAheba peThA che aMtepuramAM ane acAnaka rAjA tyAM AvI jAya che. rAjA mahelanI upara gayo, jue che bAraNuM baMdha che. vahemAya che "zuM haze ?' bAraNuM TakoravAne badale cirADamAMthI aMdara jue che to koI navo AdamI ane rANI be khelI rahyAM dekhAya che. joIne coMkI UThyo ! bhAre gusso caDhyo tarata pAcho vaLI dhIme pagale nIce UtarI gayo. daravAnane pUche che, "upara koNa gayuM che ?' "mahArAja ! upara to rANI sAhebanI eka sakhI gaI che, bIjuM koI nahi." rAjA manamAM samajI gayo ke, "e lucco strInA veze gayo lAge che. phikara nahi." pharI pUche che, "keTalA divasathI e Ave che ?' 'divasa to ghaNA.' ema ? ThIka, have tame Aje e nIce Utare eTale darabAramAM laI Avajo. juo emAM jarAya bhUla na thAya." Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zreSThiputranuM AvI banyuM : kahIne rAjA gayo darabAramAM. ahIM pelo pAcho strInA veze nIce Utaryo eTale tarata ja daravAna kahe che, "UbhA raho, cAlo mahArAjA pAse. tamane bolAvyA che.' A gabharAyo kahe che, "mAruM zuM kAma che emane ?" kAma-bAma ame jANatA nathI. kahI gayA che ke emane mArI. pAse laI Avo." basa khalAsa ! samajI gayo ke, "rAjA ahIM AvI gayo lAge che. kadAca ene khabara paDI gaI hoya. hAya ! have zuM thaze ?' chAtI dhabaDaka dhabaDaka dhaDakavA lAgI, zarIra kaMpavA lAgyuM, TAMTiyA pUje che; "paNa hajI kAMI bacAya che ?' e AzAmAM kahe che. "paNa hamaNAM mAre kAma che pachI maLIza." daravAna kahe che, "nA, hamaNAM ja AvavuM paDaze.' paraMtu mAre nathI AvavuM." to ame pakaDIne laI jazuM mATe sIdhesIdhA cAlo." have ? joyuM ke "tANAtANamAM AbarU jaze. mATe sIdhesIdhA javuM. paraMtu tyAM pola ughADI paDaze to? hAya ! A to rAjA, A bhayaMkara gunAnI kevIya sajA kare ?' sajAnA vicArathI dhrujI UThe che ! AkhA sAme lAlapILAM khaDAM thaI jAya che ! pApa karatAM rAcyo-mAthyo che e yAda karatAM atizaya kamakamI UThI Ave che. manane thAya che ke, "A kyA huM unmAde caDhyo ? ghera zuM duHkha hatuM ? he bhagavAna mAruM zuM thaze ?...' viSaya e viSayaciMtAmAM caDelA pAmara prANIne e vakhate sUjhatuM nathI ke AnAM kaTu pariNAma kevAM Avaze, paNa pariNAma AvIne UbhAM rahetAM saMtApano pAra nathI raheto ! daravAna kahe che, "UbhA zuM rahyA cho ? cAlo cho ke tANIe ?' anokho vArtAsaMgraha 22 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAM jAya ? cAlavuM paDyuM. darabAra vacce rAjAnI sAme UbhA rahevuM paDyuM. daravAnoe havAlo Apyo. rAjA pUche che, "koNa cho ?' A kahe che, "huM mahArANInI sakhI chuM." sakhI cho ke sakhA ?" mahArAja ! sakhI chuM." "ema?' kahetAM rAjAe sipAIne hukama karyo, "AnAM kapaDAM utAro." A sAMbhaLIne zreSThiputrane dhrujArI vyApI jAya che. "maryo ema lAge che. ema thAya che ke jANe dharatI mArga Ape to aMdara UtarI jAuM. paraMtu e to jIvanA phAMphA che. viSayaciMtAthI karelA kudaratanA sAmanA upara kudarata have zAnI choDe ? pUcho ne ke, "viSayaciMtAmAM kudaratano sAmano zo ? sAmano A, ke anukULa-pratikULa maLavA-TaLavAnuM to parimita puya-pApanI kudaratanA gaNita pramANe thAya che. paraMtu enA para e gaNittane oLaMgIne AghA pAchA ciMtana karavA e kudaratano sAmano karavA jevuM che. dA.ta. gaNita baMdhAyuM ke zera pANImAM be AnI bhAra mIThuM joIe, have jo emAM adhoLa-aDhI tolA bhAra jeTaluM nAkhe to? khAruM agara ! vAla bhara 9 tolAnA trIsamAM bhAga jeTaluM nAkhe to ? phIkuM phasa ! gaNitanA ullaMghane svAdano sAmano. ema ahIM gaNita baMdhAyuM che. ATalA puNya ATalI ja viSayAnukULatA maLavAnI ja, ne ATalA pApe ATalI pratikULatA maLavAnI ja. have (1) jo manamAM locA vALe ke, "basa, kema A pratikULa banyuM? phalANAe mAruM bagADI nAkhyuM. e mahAlucco," e kudaratano sAmano che, ethI phogaTa pApanA thoka upArje che; je udayamAM AvatAM jIvane trAsa trAsa Ubho thAya che. viSaya ciMtAno vicitra aMdhApo - zreSThiputranI kathA 23] Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) emAM vaLI "basa A pratikULatA sAme Ama karuM, ne tema che to e kudaratano sAmano karyo. pariNAme vadhu mAra khAya che ! tyAre, AvI koI viSayaciMtA na rAkhI to keTaluM badhuM bacI javAya ? mAnatA nahi ke sIdhI lAine cAlavA jatAM, yAne nyAya, nIti, dhairya, sahiSNutA, udAratA vagerethI jIvana jIvavA jatAM badhuM bagaDI ja jAya che, ne ethI UlaTA vartatAM saghaLuM sudharI jAya che. AvuM mAnatA karatA nahi. A bhramaNA che. UMdhA vartatAM puNya vadhatuM nathI, ne pApa ghaTatuM nathI. keI mANaso ema pachADa khAI gayA ! sAva khatama thaI gayA ! juo saToDiyAnA hAla ! juo khoTA sAhasanA karuNa aMjAma ! mATe evI khoTI mahenata nakAmI che. viSayaciMtA e khoTI mahenata che. maLyuM, bhogavI lIdhuM, e. judI vastu che ane e viSayanI bhAre ciMtA, coMTa, kALajI, hAya-voya vagere karyuM e khataranAka che. manane dUbaLuM karanAruM che, aDhaLaka pApanA pUMja UbhA karanAruM che. viSayaciMtAmAM ghasaDAyelo zreSThiputra ahIM AvIne Ubho che. bharadarabAre enAM kapaDAM utArI levAya che! draupadInAM cIra khecAyAM, paraMtu satItvanA prabhAve aMdara pUrAtAM gayAM. ahIM kyAM che pUrAvAnuM? palakamAM kapaDAM UtarAI jatAM bharadarabAre nAgo TATa Ubho ! rAjA kahe che, "kema ? sakhI ke sakho ? A harAmakhorI ? badamAza ! have enuM phaLa dekhADuM chuM." viSayarasanI bhayaMkara sajA : rAjA gusse thaIne tarata maMtrIne hukama kare che, "laI jAo A pApIne, AMkho phoDI nakhAvo, nAka kApI nakhAvo, jIbha kaTAvI nAkho ane enA zarIranI cAmaDI ujharaDAvI nAkho, enA zarIra para kaDakaDatA lUNa-maracAMnAM pANI anokho vArtAsaMgraha 24 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaMTAvo. A sAMbhaLI sabhAmAM saNasaNATI vyApI gaI ! viSayarasanI ahIM ja kevI bhayaMkara sajA ! saunAM haiyAM kamakamI UThyAM ! bhale guno moTo che, paraMtu phAMsI dIdhI hota to lokone eTaluM na lAgata, jeTaluM A sajA joI lAge che ! paNa koInI hiMmata nathI ke atyAre enI vakIlAta karavA AgaLa AvI rAjAne vinavI zake, krara karmanA jyAre udaya jAge che tyAre sago bApa ke sagI mA paNa bacAvI zakatI nathI. koI ghora akasmAta ke roganI jAlima vedanA UThe che te vakhate juo cho ne ke koI saguM-snehI bacAvI zake che ? najara jevI lAya ? viSaya ciMtAnA nAde caDhelA zreSThiputrane ghora sajA pharamAvAI have caMDALa khaTApha khaMjara bhoMkI enI AMkho phoDI nAMkhe che ! A rADa pADI UThe che, tyAM moTuM pahoLuM karI jIbha bahAra kaDhAvI charAthI taTAka kApI nAkhe che ! gaLAmAMthI "o o'no ArtanAda nIkaLI paDe che ! paNa ahIM kone dayA che ? pelo charAthI khaTa karatAMkane nAka kApI nAkhe che ! pachI cAkuthI kerI chAlakAM kADhI ujharaDe, enI jema enA aMga parathI caraDa caraDa cAmaDI ujharaDe che ! keTalI kAramI vedanA !! jIvato che, marI nathI gayo hoM. jIvatA jIve saheja cholAya che to rADa pADI jAya che; sisakAro chUTI jAya che tyAre ahIM to uparathI nIce sudhI ane saheja nahi, khAsI bharI cAmaDI tararaDa tararaDa kheMcI kheMcI ukheDI nAkhe che ! lohIluhANa thaI rahyo che, mAMsanA locA dekhAtA jAya che, paraMtu aMga para kyAMya cAmaDI bAkI rAkhavAnI nathI ! jIva jato nathI ne jANe narakanI vedanAnA trAsa bhogavavAnA AvyA che ! aMdara to ethI lAya-lAya UThI che, paraMtu hajI bAkI che te cholelA AkhA zarIra para garamA garama luNa-maracAnAM pANI chAMTavAmAM Ave che ! keTalo julama ! keTalo trAsa! kevI kAramI vedanAnI lAyo ! mota AvatuM nathI ne A jvalana velyuM jAya evuM nathI. viSaya ciMtAno vicitra aMdhApo - zreSThiputranI kathA 25 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A vedanA sAMbhaLatAM kamakamI thAya che, to pachI bhogavatAM zuM zuM thAya? ane ahIMnI AvI vedanAo bhogavatAM bhayaMkara trAsa, to pachI AnA karatAM anaMta guNI narakanI vedanAo bhogavatAM keTalo trAsa ? tyAre ahIM koI tevI tIvra sajA bhogavI lIdhI teTalA mAtrathI have AgaLa narakanI vedanA nathI ja AvatI evuM nathI, Ave paNa che. tyAM pAmara jIvanI durdazA vicAro viSayaciMtAmAM taNAyelA zreSThiputranA aMte behAla thayA. ( dhananA lobhe durgati - vaNikanuM dRSTAMta vaNikanuM sApa thavAnuM daSTAMta H eka vaNika pAse dhana sAruM hatuM, paraMtu kRpaNa te na to khAvAmAM bahu kharace kena devAmAM samajelo. emAM evuM banyuM ke gAmamAM corIo thavA lAgI, Ane bhaya peTho ke kadAca mAre tyAM ya cora Ave to ? tyAre dhana dATI rAkhuM, paNa cora AvIne mane mAravA lAge to mAre bacavA mATe dhana kADhI ApavuM paDe. tyAre zuM karavuM? be jAtanA dAgInA-pATa : eNe eka vicAra goThavI, e pramANe eka bAjule to pittaLanA dAgInA ane pittaLanI pATo karAvI; sone rasAvyA, ne ene pattharanI peTImAM bharI peTI gharamAM gupta jagyAe dATI rAkhI. bIjI bAjue eNe gharamAM TAMkuM khodAvyuM. TAMkuM eka mathoDuM UMDuM, emAM pattharanI cokI banAvI. enA uparanA bhAgamAM TAMkAnI dIvAlamAM ekapattharanI peTI besADI. jethI jarUra paDye TAMkAnA bhAravaTiyA para lokhaMDanuM zIkuM laTakAvI emAM Ubho rahIne pelI peTI kholI zake. peTImAM hIrAmANeka-sonuM vagere dhana bharyuM, basa, pachI nizcita banI gayo. pelA vaNikane evuM banyuM ke eka vAra gharamAM cora AvyA. anokho vArtAsaMgraha) 26 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAtano samaya che; coroe AvatAveMta vANiyAne gADI sAme charopistola dekhADIne kahyuM, "dhana batAva nahitara A charAthI karapINa rIte kApI nAkhaze; ne jo bUma mAravA gayo che to A pistolathI goLIe mArazuM." 'vaNika cAlAka che, tarata hAtha joDe che, "bhAIsAhaba ! mArI pAse zuM che ? A kabATamAM khAvA jeTalA thoDAghaNA paisA che. mApha karo, eTalA mATe khAvA rahevA do. A tame laI jazo to kuTuMba bhUkhe maraze." coro kahe, "harAmI !" ema kahI banAve che amane ? ame sAMbhaLyuM che tArI pAse ghaNuM dhana che, kATa kADha nahitara A kapAI gayo samaja." toya vANiyo karagare che, garIbaDApaNuM dekhADe che. mAbApa kahe che. lobha zuM na karAve ? zuM na bolAve ? pelo vaNika dhananI bahu mamatAmAM garIbaDo thaI corone kahe che, bhAIsAba !mArI pAse kAMI nathI. bATamAM thoDI khAdhAkharacI che etame laI jazo to mAruM kuTuMba bhUkhe maraze. mATe mane mApha karo. tame jAo !" paNa coro choDe ? have to charo ugAmI kahI ja de che, le tyAre dhana nathI batAvavuM? A charo peTamAM ghusyo samaja ne jarA cUM karyuM che to A pistolamAMthI tArA moMDhA parane chAtI para phaTAphaTa goLIo chUTI jANaje." tyAM vANiyo cetI jaI kahe che, "to lyo bhAI-sAba ! dhana dekhADuM. cAlo mArI sAthe aMdaranA oraDAmAM. paNa jarAka mArA para dayA karajo bhAIsAba ! thoDuMka emAMthI mAre khAvA rahevA dejo." coro kahe, "cAla to kharo, pahelAM kADha keTaluM che ?' "oraDAmAM laI jaI vANiye dATelI pelI banAvaTI dAgInAnI peTI kADhI. badhuM kholI batAvyuM. dIvAnA ajavALAmAM cakamakATasonAnAM dhananA lobhe durgati - vaNikanuM daSTAMtA 27) Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dAgInA ane pATo joI coro malakyA kahe che, "mALo jabaro. nAka dAkhyA vinA mAM na UghaDe. cAla mUkI de badhuM." vANiyo rovA jevo thaI page paDI kahe che bhAIsAba ! thoDuM mArA. mATe rahevA do. huM tamArI gAya chuM; tamAro baMdo chuM. mArA para eTalI dayA karo." bhagavAna AgaLa zuM ruo : bhagavAna AgaLa AvuM karagarelA kharA ? hA, paisA gayA hoya, devALuM nIkaLe ema hoya, ke bIjI koI evI ApadA AvI hoya, to to kadAca prabhune karagaryA hazo, paraMtu AtmAmAM evA koI bhAre kaSAya koI krodha, koI lobha, ke koI bhAre rasarAga kAmarAga thaI gayo ane kSamA-nispRhAdi Atmadhana lUMTAI gayuM, to prabhunI AgaLa karagarelA kharA ? vANiyo bahu karagaryo eTale eka be dAgInA rahevA daI bAkInuM badhuM upADI coroe avAja na karavAnI dhamakI ApI cAlatI pakaDI. coro sonuM vecavA jAya che ? vaNika zuM kAma avAja kare? e to manamAM khuza-khuza thaI gayo ke "hAza ! A pittaLanuM banAvI rAkhyuM dADhyuM hatuM to e dAva saphaLa thaI gayo. cAlo lAkhonuM dhana bacI gayuM. A AnaMda hoya pachI sukRta zAnuM sUjhe? manane zAnuM ema thAya ke, cAlo, dhana bacyuM che e sukRta kamAvavA, to have sukRta karato rahuM?' ene to dhana bacyAno AnaMda hato eTale pelA TAMkAvALI oraDImAM avaranavara jaI oraDI baMdha karI aMdara zIkuM laTakAvI enA para besI dhana badhuM TAMkAnI dIvAlanI aMdaranI peTImAM joI khuzI anubhave che. ahIM evuM banyuM ke coroe dhana ghare jaI dAbI rAkhyuM. paNa samaya jatAM jarUra paDI te emAMthI pATa laI bajAramAM vecavA gayA. tyAM pATa para cokasInI chINI paDatAM ja khAsuM, pittaLa ja nIkaLyuM. kahe che, alyA ! ThagavA hAlI nIkaLyA cho ?' 28 anokho vArtAsaMgraha) Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ coro kahe, "are bhAI sA'ba ! A to tyAre ame ThagAyA. ame thoDuM sastAmAM dekhI lalacAyA, te tapAsyA vinA ja A pATa vecAtI laI rAkhelI. hAya ! tyAre amAre nahAI nAkhavAnuM ?' cokazI kahe, "tame jANo, jAo javA dauM chuM, nahitara polIsa ja bolAvuM." coro tyAMthI chUTyA, paNa vahemAyA ke tyAre bIjA paNa dAgInA AvA kAM na hoya? te sIdhA bhaThTha karI gALI nAMkhe che. zuM nIkaLyuM? pittaLa, je aMdaramAM hoya te ja nIkaLene? uparathI sonAno DhoLa ne sonAno caLakATa game teTalo hoya paNa aMdara je hatuM e ja bahAra Ave ne ? basa, saMsAranuM AvuM ja che. saMsAra uparathI game teTalo rUDorUpALo dekhAto hoya ne, paNa aMte to enuM aMdaranuM rovarAvanAruM svarUpa ja khulluM thAya. paisA kaho, parivAra kaho, mAna-pAna kaho, badhoya saMsAra evo ja. dekhAvano ruDo paNa pariNAme kUDo. jIvane bhavobhavA bhaTakAvanAro. corone jyAM dago dekhAyo eTale kalpI le che ke, "tyAre to vANiyAe ApaNane ThagyA. mALAe sAcuM dhana bIje rAkhI A nakalI ThagavA mATe ja dATI rAkhyuM haze to lAvo have pharI dhADa pADIe ene tyAM." basa, coro pharIthI lAga sAdhI rAtre gharamAM peThA. vANiyAne jagADI kahe che, "kema baccAjI! te divase ThagyA amane? lAva, have sAcuM dhana batAva, nahitara mAryA vinA nahi choDIe." vaNike ghaNuM ghaNuM samajAvyA ke mArI pAse kAMI nathI A to nakalI dAgInA eTalA mATe rAkhelA ke huM rahyo Ama to garIba, paNa chokarA nAtamAM maMDAya zI rIte ? te prasaMge gharavALI A dAgInA paherI bahAra nIkaLe to loka jANe ke AnI pAse mAla che; eTale kanyA devA Ave. paNa tame to mAruM eya nakalI dhana laI gayA. have dhananA lobhe durgati - vaNikanuM daSTAMta 29 - - - - - - - - - - Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ huM zuM karIza? mArI pAse have kAMI rahyuM nahi, hAya ! mArA chokarA zI rIte maMDAze ? o..." pelA kahe, "cALA rahevA de, kADha dhana." A kahe, "lo tamAre tapAsavuM hoya to AkhuM ghara batAvI dauM." kevI saphAIbaMdha vAta kare che ? paisA kamAvavA, paisA bacAvavA jUThano hisAba kharo ke ATaluM ja jUTha bolAya ? agara jUTha na bolAya ? saMsAramAM kayAre kevA prasaMga Ave enI zI khabara ? e vakhate evA prasaMge kevAM karelAM jUNAM calAvavA paDe ? saMsAra mAMDavAno ane mAthe levAno eTale A samajI ja rAkhavAnuM ne ke avasarane vaza thaI AvAM jUThanAM pApa paNa AcaravA paDaze ? hajI AgaLa juo ATalAM pApathI jAte ya pate evuM nathI. coro vaNikanI vAta zAnA mAne ? kema pelo karagare kAkaludI kare to ya emane dayA zAnI? e to kahe che, "harAmI ! cALA kare che ? dhanA nathI batAvavuM? tyAre te A charAno ghA" ema kahI charo ugAmyo. vaNikagabharAyo ke, "have to maryo paraMtu pAcho vicAre che ke have A loko ATalA duSTa che to huM ja emane pUrA karI dauM.' tarata hAtha joDI kahe che, "bhAIsAba ! mArazo nahi. jIvana karatAM dhana kayuM kiMmatI che te ene sAcavI rAkhavA maruM? cAlo batAvuM. paNa jojo bhAIsAba ! badhuM na laI letA-thoDuM mArA mATe rahevA dejo. eTalI garIba para dayA karajo." pelAya pistola ane charAnI aNI enI sAme dharI rAkhI enI pAchaLa pAchaLa jAya che; tyAre A vicAre che ke, "have je chello upAya karI rAkhyo che te laIne A lokone ThekANe pADI dauM chuM. coronI durdazA : pelo vaNika dhananA lobha khAtara corono ghATa ghaDI nAkhavAnI buddhie pahoMcyo. e corone laI cAlyo TAMkA pAse. kahe che, "juo, anokho vArtAsaMgraha 30 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAIsAba ! A TAMkAmAM dhana rAkhyuM che. te huM laIne bahAra AvuM chuM; ane tamAre sAthe AvavuM hoya to Avo mArI pAchaLa." coro gabharAyA, "rakhe aMdara utArI zuM kare?" tethI kahe tuM ja aMdarathI laIne jaldI bahAra AvA. paNa joje hoM jarAya ThagabAjI karI che to jIvato nahi rahe." vaNike TAMkAnA upara doraDuM bAMdhI doraDAnA AdhAre nIce Utaryo eNe pahelethI evI goThavaNa rAkhI hatI ke TAMkAmAM nIce be mAthoDA UMDI TAMkInA uparanA bhAge TAMkAnI dIvAlamAM besavAnI jagA rAkhelI; te tyAM jaI besI rahyo. vAra lAgI tethI cora uparathI pUche, "kema keTalI vAra ?' A kahe, "peTI bahu bhAre che, upaDatI nathI, tame koka nIce Avo ne upaDAvo." lobhavaza eka cora doraDe nIce utare che tyAM enA paga pakaDI vANiyo kahe basa AvI jAo. juo ahIM zilA para paga mUkI do." pelAe bharose doraDuM choDI detAM vANiye ene TAMkImAM UMdho dhakelyo. pachI bIjAne kahe, "jarA tame ya Avo ne, paththaranI peTI barAbara UpaDe. bIjoya lobha ane vizvAsamAM Utaryo ene ya pANImAM dhakelyo. pachI pote bahAra AvI chUTakArAno damakheMce che ke, "hAza ! Aja baMne luccAone ThekANe pADI dIdhA, have nirAMta. nahitara mAruM keTaluM badhuM dhana ! A luccAo laI ja jAta ne? have mAla barAbara sacavAI gayo ane A luccAonI haMmezanI balA TaLI ! thoDuM pApa to lAgyuM paNa nahitara to huM ja marI jAta ke mAruM dhana ja lUMTAI jAta ! tyAre ATaluM karyA vinA thoDA ja jIvI zakIe ?' mahApApa karavA chatAM pastAvAne badale e anumodanA karI rahyo che. Ane mULa kyAM javuM che ke mULamAM A dhana ja kevuM gojhAruM ke mane ATalI badhI kubuddhimAM laI gayuM ? keTaluM gojhAruM ke mane A ghora mAnava hatyAnA pApamAM tANyo. dhananA lobhe durgati - vaNikanuM daSTAMta 31 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhana to Aje nahi ne kAle mUkIne javuM paDaze. paNa pANI sAthe lAgaze, narakAdi gatimAM enA vipAka rUpe bhayaMkara duHkha bhogavavAnAM Avaze tyAre mAro koNa belI ? e duHkho ze veThAze? huM kevo pApI? A vicAra e pAmara kRpaNane nahi, te pApa karIne pAcho anumodI rahyo che ! paNa jIvana keTaluM cAle? game teTalI kubuddhi kare paNa thoDo ja marato aTakAve ? Ayu pUrNa thaye maryo ane tyAM ja sarpa thayo. AjubAjunuM dazya dekhI uhApoha thatAM pUrva janmanuM smaraNa thayuM ane TAMkAmAM gupta rAkhelA dhananI mUrchA jAgI. tenI AsapAsa cokI kare che ke rakhe ne koI dhana laI na jAya. kevI gojhArI dhana mUccha ! paNa eNe je gADha dhana mUccha karI hatI enA saMskAra evA jAmelA ke e ja ahIM jAgIne pAchI dhananI mUrchA ja karAve che. pUrvanA kusaMskAro jAtismaraNa chatAM mUDha banAve che. basa, sApanA avatAre manuSya janmanI yAda AvavA chatAM dharmane kazo yAda karavAno nahi, ne dhananI mamatA ja karyA karavAnI, A enuM jIvana banI gayuM; te cokI evI pAkI kare che ke koI dhana laI na jAya, emAM ya mAnava hoziyArI yAda AvI che eTale tyAM jo koI AvyuM gayuM to kalpanAmAM caDe che ke, "laI to nahi jAya ?' jhaTa phaMphADo dekhADI bhagADe che ane tarata pote gupta bhAgamAM chupAI jAya che ! beTho beTho manamAM enA ja vicAre caDe che ke laI zuM jAya? mArI ja nAkhuM." dhananA lobhe sApa ane naraka : dhanano lobha dhananI mUccha mAnava-avatAre gADha karyA karI, to ahIM sApanA avatAre have e ja phAlephule che, jIvanane gherI le che. jIvanabharanI emUccha ane kALI lezyA tathA raudradhyAnamAM bhavAMtaranA AyuSya karmanA baMdha vakhate e ja vezyA ane raudradhyAna hovAthI eNe narakanuM AyuSya bAMdhyuM, ne ahIM paNa koka mAthApharelanA sapATAmAM Avyo te DAMgathI kuTAI kuTAIne khatma thayo aMte marIne narakamAM cAlyo gayo. anokho vArtAsaMgraha 32 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhanano lobha karatI vakhate vicAra karo ke, "parabhavanI kyAMnI TikiTa kaDhAvavI che? huM kevA parabhavanI taiyArI karI rahyo chuM? Avo vicAra rahe kharo ? AmAM marIne sApa vagere thanAranAM daSTAMta najara sAme rAkho... maLatuM dhana mAruM nahi, AdIzvaradAdAnuM - mAravADI ravAnanI kathA mAravADI bhAI: saMbhaLAya che, eka mAravADI bhAI siddhagirinI yAtrAe akhAtrIjanA pAraNA para Avyo; sAthe enI buTTI mAne lAvyo hato. DozI bahu tapasvI hatI. varSItapa hato, upara aThThaI karelI ! kAyA ogaLI gaI hatI. enuM girirAja para caDhavAnuM gajuM nahotuM. DolIvALA AvyA. mAravADIe bhAva DoLIno pUkyo. DoLIvALAe daza rUpiyA kalA. mAravADIe pAMca kalA. DoLIvALAe nava kalA, haze "ATha." paNa mAravADI pAMcathI AgaLa na vadhyo eTale e sodo na thayo. enI kAyA hatI laThTha jevI. DozIne kahyuM, "mADI ! AvI jA khabhA para !" DozIne khabhe besADI mAMDyo caDhavA; cAlavAnuM AvyuM tyAM DozI cAlI. ema karatAM pahoMcI gayo upara. mAravADI zuM paNa ? nA, upara jaIne mAne kahe che, "tArI je icchA hoya te bola." DozIe bhagavAnanA pahelA pakhALanI icchA jaNAvI. Aje moTo divasa, moTA moTA zeTha zAhukAro AvyA hatA. emAM ANe moTI uchAmaNIno caDhAvo bolI, DozIne pahelo pakhAla karAvyo ! upara dAdAnI khUba bhakti karI, pUjArIone khuza karyA ane nIce UtarIne kahyuM, "Aja ApaNA taraphathI nokArazI." rUpiyA daza hajAra kharacAyA ! DoLIvALA joI rahyA; pAMca rUpiyAthI AgaLa maLeluM dhana mAruM nahi, AdIzvaradAdAnuM - mAravADI yuvAnanI kathA 33 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ na vadhanArAe daza hajAra kharacyA ! DoLIvALAe pAMca rUpiyA nA vadhavA mATe pUchatAM eNe emane kahyuM: "e rUpiyA mArA nahotA. mArA AdIzvaradAdAnA hatA, te emanA ja khoLe jAya ne ?' dhana mAruM nahi, mArA bhagavAnanuM. jaina eTale ? ene maLeluM jinanuM hoya. tamAre tyAM paramAtmAnuM kAMI che ? kAyA ? dhana ? dIkaro ? kAMI nahi ? kaika sukhI mANaso phariyAda kare che ? gAmamAM derAsara nathI !' gharamAM rAkhane ! jagyAM kyAM ? baMgalo che, emAM jagyA nathI ? pAMca lAkhanI AsAmI zuM ene koDa na thAya ke - AkhA gharamAM to paramAtmA nahi paNa khUNeya nahi? chatI zaktie je gharamAM paramAtmAno vAsa nahi, e te ghara che? e marIne bhUtanI yonimAM kema na jAya ? e ja gharanuM bhUta ! e ghara bhUtiyuM ghara thAya ! bhUtabUta kAMI na mAnanArAne Aje evA bhUtoe lamaNAmAM cakhADelA che, tamAruM gharanuM kesare ya paramAtmAnuM che ? nA ! potAnI vATakI kesaranI bharANI hoya, DabbImAM kesara hoya, bAjumAM koI ekaluM sukhaDa ghasIne jato hoya, "lyo bhAI ! vAparo kesara. e prabhunuM ja che, caDhAvo prabhune, sAthe zuM bAMdhI javuM che ?" jeTaluM prabhucaraNe gayuM e ja tAraze. bAkI to mAranAruM che." A kahevAnI jigara che ? kahevAnI jigara nathI. thoDuM kesara ya paramAtmAnuM nathI. mAravADInA potAnA rUA. pAMca ! ane rUA. daza hajAra dAdAnA hatA ! paramAtmA bhakti, enA mArganI sAdhanonI bhakti, enA saMghanI bhakti, uparAMta bIjAnAM sukRtyonI peTa bharIne anumodanA, A tamAma jIvanane evuM masta banAve che ke aMtaparyata suvAsa Ave. ApaNI dareka vastu upara paramAtmAnuM lebala : paNa A kyAre banavAnuM che? ApaNane maLeluM, ApaNA kbajAnuM e kharekhara ApaNuM nahi paNa paramAtmAnuM mAnyuM hoya, haiye lakhI rAkhyuM hoya tyAre. jyAM ApaNI gaNAtI vastu para najara paDe, tyAM anokho vArtAsaMgraha 34 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANe upara lebala vaMcAya "A paramAtmAnuM che." hasI kADhavAnI A vAta nathI, bahu mahatvanI ane jainapaNuM ujALavA, saphaLa karavA mATenI ati jarUrI bAbata che. sukRtanA sevanano AnaMda cAne dAnavIra jagaDazA - jagatanA tAta ccha dezanA dAnavIra jagaDuzAne jANo cho ne ? anAjanA koThArA potAnA, chatAM upara takatI bIjAnA nAmanI caDhAvelI ! caudamI sadInI A vAta che. kacchano e moTo vepArI. koI mahAtmAe eka vAra ene kahyuM, "jagaDuzA !... pApanI lakSmI lekhe lagADavAno avasara AvI lAgyo che." jagaDuzA hAtha joDI pUche che, "bApu, zI rIte ?" mahAtmA kahe che, "baccA ! traNa varasa lAgata dukALa paDavAno che ! garIbo zuM, moTA rAjAne paNa bhAre taMgI paDavAnI che." jagaDuzA kahe che, "samajI gayo, samajI gayo, mahAtmAjI! mArA para moTI kRpA karI." jagaDuzAe dezAvara potAnI peDhIo upara AjJApatra mokalI dIdhA, "anAja maLe teTaluM kharIdI moTA koThAro bharI lo. bajAra bagADatA nahi." zuM ? kharIdI karavAmAM bajAranA bhAva bagaDavA devAnA nahi; nahitara atyAre ja bicArA garIbono maro thAya ! e kALe anAja bahu pAkatuM. Aje paNa pAke to che ja, paraMtu sarakArI AMkaDAkALa, anahada karaverA ane kaMTrola, kALAbajAra vagere kAraNe bahAra prakAzamAM ochuM Ave che. alabatta varasAda-vaDatunI avyavasthA, kArakhAnAonI nokarInAM pralobhana vagere kAraNe kadAca pAka thoDo sukatanA sevanano AnaMda yAne dAnavIra jagaDuzA - jagatanA tAta 35, Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ocho Utarato hoya e saMbhavita che. jagaDuzAe dezAvara ane svadezamAM anAjanA moTamoTA koThAra bharAvyA, surakSita rakhAvyA; saDe nahi eTalA mATe. sAco AnaMda kyAM ? vepAra nathI karavo hoM. sukRta karavAM che. vepArathI maLela dhanalakSmInA bhAra to jIvane adhogatimAM paTakanArA ane duHkhanI khANa bheTa karanArA che ! "parigraha-bhArabharyA prANI, pAme adhogati du:khakhANI." A dhanalakSmI ! tyAre sukRtathI kamAyela dharmalakSmI ahIM paNa mahAna nakakara sukhazAMti ane bhavAMtare sadagati ane sukhanA bhaMDAra Ape che ! eka sAruM tyAga, tapasyA, dAna, dayAnuM kArya karyuM hoya to anubhava che ne ke "rSonA varSo enI kevI sArI anumodanA thaI thaIne AnaMdano anubhava thayA kare che ! paNa sAruM dhana kamAyA emAM e nathI thatuM, kema ke emAM to enA para keTalIya ciMtAo khaDI thAya che ! kharacAI jAya, gumAvavAnuM thAya, gharamAM ragaDo thAya, dhIrelA-karelA jaladI pAchA na vaLe, to saMtApa thayA kare che ! koInI vadhu kamAI para IrSyA thAya ke bIjA lapharAM UbhA thAya to ya baLApA. A badhAmAM AnaMda kyAM Ubho rahe? sAco AnaMda sukRtanA sevanamAM che. sukRtanA sevanano che. jagaDuzAne sukRta karavuM che. anAjanA koThAra bharAvyA ! have ahIM dukALI AvI. varasAda bilakula thayo nahi; anAja pAkyuM nahi. loko trAsa trAsa pokAravA mAMDyA ! bhAre bhUkhamaro ! basa, ahIM jagaDuzAe potAnI peDhIo upara hukamo mokalI dIdhA ke garIbone ApavA mAMDo. cAlyuM kAma. jAtavAna mANasa mAge nahi, paNa AvA dukALamAM zuM kare ? jagaDuzAnI peDhIethI mAgavuM paDyuM. e Adhye rAkhe che. lokone rAhata maLavA lAgI. bIjI sAla paNa varasAda Avyo nahi. lokomAM trAsa vadhyo. paNa jagaDuzAnuM dAna cAlu che. trIjA comAse paNa ema ja. have to gujarAtano rAjA prAyaH vIsaLadeva 36 anokho vArtAsaMgraha) Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa taMga thaI gayo. enA ya anAjanA bhaMDAra khUTavA AvyA. bhAre mUMjhAyo "zuM karavuM ?' koIke sujhADyuM, "mahArAja pATaNamAM jagaDuzAnA anAjanA koThAra che, emAMthI maMgAvI lo." rAjA e A sAMbhaLI kaMIka rAhata anubhavI, mANasa mokalyo; paNa pelA koThAranA saMbhALanArA kahe che, "mApha karajo sAheba ! jagaDuzA zeThanA hukama vinA amArAthI kAMI ja ApI zakAya nahi.' pelo kahe, "paNa amAre phakta nathI joItuM. pUrA paisA laIne ApavAnuM che." A kahe che, "amane to mAtra garIbone ApavAno adhikAra che, vecavAno nahi." have zuM kare? rAjA nyAyI che, dhADapADu nathI. mANase AvIne A khabara ApyA eTale tarata eNe kacchamAM jagaDuzA pAse mANasa mokalyA. anna to prANa jevA che, enA vinA kema cAle ? mANaso jagaDuzAne kahe che, "gujarAtanA mahArAjane anAjanI jarUra che. to pATaNanA tamArA bhaMDAramAMthI anAja apAvo; nANAM je levAM hoya te lo." jagaDuzA uttaramAM zuM kahe che jANo cho ? ahIM ApaNI e vAta Ave che ke - tamArI pAse paramAtmAnuM zuM che ? tamArA kabajAnI kaI vastu upara paramAtmAnuM lebala che ? ahIM pUcho, pra. paNa paramAtmAnI mAnIe to te vastu pachI amArAthI bhogavAya kema ? u. juo sAro munIma hoya, zeThano mAnIto hoya, to avasare koI havA khAvAnA sthaLe AvelA e ja zeThanA baMgalAmAM jaIne havA khAvA mATe ene rahevAnuM maLe che. tyAM zeThano badho saraMjAma, yAvata sukRtanA sevanano AnaMda cAne dAnavIra jagaDuzA - jagatanA tAta 37, Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAja pANI paNa vAparavA maLe che. roja vApare che, chatAM manamAM barAbara samajI rAkhyuM che ke A badhuM zeThanuM che; eTale vacamAM zeTha ke zeThanA chokarA AvI tyAM rahe che to potAnA karatAM vadhAre sagavaDathI emane e sAcave che ne? basa, A rIte badhuM paramAtmAnuM samajI, paramAtmAnI kRpAe maLeluM samajIne vAparavAnuM che. emAMthI avasare avasare ApaNA karatAM vadhAre sagavaDathI paramAtmAnI bhakti karavAnI che. te ema samajIne ke, "huM kAMI mAruM Apato nathI, paraMtu A paramAtmAnuM ja che te emanI bhaktimAM jAya che. emanuM ja che te emanI bhaktimAM javuM ja joIe; sArA pramANamAM javuM joIe. munIma zuM vicAre che? A ja ke "zeThanuM ja che te zeThanI sarabharAmAM sArI rIte vaparAvuM ja joIe." ema ahIM paNa kema na bane ? maMdiramAM bhakti mATe dUdha, kesara, phUla, cokhA laI gayA, tyAM bIjA bhAIne joyA ke khAlI pANIno japakhAla kare che, yA koruM sukhaDa ghasI rahyA che, ke phUla ke akSatanI pUjA vinA ja caityavaMdana karavA besI jAya che, to kahevAya ke "lo bhAI! lo. A bhagavAnanuM ja che, caDhAvo bhagavAnane, vAparo. kyAre kahevAya? manamAM vasI gayuM hoya ke, "mArI pAsenuM badhuM mAruM nahi paNa bhagavAnanuM ja che. chokaro ne patnI paNa bhagavAnanA ja che, eTale emanI bhAvanA bhagavAnanA saMpUrNa zaraNe javAnI hoya, to huM khuzIthI emane soMpI dauM.' eTaluM ja zuM ? bhagavAnanuM ja hovAno daDha nirNaya hoya to emane preraNA karAya ke juo, "ApaNe bhagavAnanA chIe, bhagavAnanI kRpAe ja A uttama bhava, uttama kuLa vagere pAmyA chIe, mATe ApaNe to bhagavAnanA ja caraNa pakaDavAnA. e ja eka tAraNahAra che. sukhadAtA che, sAcuM zaraNa-rakSaNa ApanArA che. mATe duniyAnA mohamAM phasAtA nahi. moha saMpUrNa choDavAnI tAkAta na hoya to paNa bhagavAnanA cIMdhelA mArge ja zakti hoya te badhI kharcAne, cAlavAnuM karo." anokho vArtAsaMgraha 38 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULa vAta A che ke vastu upara "A bhagavAnanuM che. evuM lebala vAMcI zako cho ? zodhI kADho tamArA kabajAnI kaI vastu paramAtmAnI hovAnuM manamAM beThuM che? paradeza beThelA mitranA gharanuM pharnicara rItasara vApare che paNa manamAM cokkasa vaseluM che ke, "A ApaNuM nahi, mitranuM ja che;' ema ahIM kaI vastu paramAtmAnI ja lAge che ? vicAro. jagaDuzA zuM kahe che ? jagaDuzA rAjAnA mANasone kahe che, "mahArAjane mArA praNAma sAthe kahejo ke pATaNanA koThAramAM mAruM kazuM anAja nathI; ane te tyAM jaIne tapAsa karI zako cho ke enA para konuM lebala lAgeluM che ? alabatta ahIM mArI pAsenAmAMthI ApI zakuM.' A sAMbhaLIne mANaso cakita thaI gayA ane rAjAne jaIne A badhI vAta karI eTale rAjAne paNa Azcarya thayuM ke "vAha ! dukALamAM prANarUpa thAya, vece to moTA paisA UbhA thaI zake, evA anAjanA moTA saMgraha para kahe che, "mArA nathI !' lAva jouM konA nAma para che ? tapAsa karAvI rAjAnA mANaso jaI jue che to jagaDuzAnA jaMgI koThAramAM takatI lAgelI che ke - "A garIbonuM che." rAjA vicAre che, "dukALanA avasaramAM jenI lAkho rUpiyA kiMmata thAya, vece to lAkhono napho karI zakAya, enuM koI ja mamatva nathI ? koI lobha nathI ? basa badhuM garIbonuM ? vAha, dhanya jIvana ! dhanya hRdaya ? dhanya dharmazraddhA ! kevI dhanya mAtAno sobhAgI putraratna ! A jagatamAM mATInI mAyA to kone nathI maLatI ? rAphaDo banAvanArI jIvAtane paNa maLe che. paraMtu e mATInI mAyA potAnI nahi paNa bIjAnI karavI, te ya koI svArtha ke badalAnI AzA vinA, potAnI khuzIthI, emAM ja jIvananI vizeSatA che; nahitara to mAtra kIDAnuM jIvana jIvavA jevuM thAya. jagaDune dhanya che ke Aje bahu kiMmatI gaNAtuM potAnuM anAja garIbonuM karI de che !' sukRtanA sevanano AnaMda cAne dAnavIra jagaDuzA - jagatanA tAta 39| Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjAe mANaso kacchamAM mokalyA ane jagaDuzA pAse anAjanI mAgaNI karAvI. A dAnavIrato garIbonI anukaMpAnI jemaaucityane paNa samajanAra hatA; tethI potAnA saMgrahamAMthI anAja kADhI ApyuM. kevI adabhuta udAratA ! keTaluM bhAre umadA dila ! Ama to anAja potAnuM ja hatuM, chatAM enA para takatI lagADe ke, "A garIbonuM che. dukALamAM ekale hAthe duHkhIonAM duHkha sAme jhajhUmyo ! eNe zrImaMtonI konpharansa-mITiMga na bolAvI; phaMDaphALo na karyo, "lakho phALAmAM mArA pAMcaso eka' evo dhaMdho na karyo. mahAtmAe pahelethI jarA izAro karyo ke ekalAM potAnAM ja dhananA DhagalA lekhe lagADyA; jagatanA du:kha ekale paMDe pheDavA kamara kasI ! puNyakamAI vakhate bIjA sAmuM zuM kAma juo ? vAta sAcI che ke puNyanA udayamAM ja bIjAnI bhAgIdArI nathI gamatI to puNyanA upArjanamAM bhAgIdArI zA mATe jhaMkhavI ? dukAnamAM tamArI mUDI ane tamArI akkala AvaData para tame sAruM kamAvA mAMDyA, have jo emAM koI bahArano bIjo bhAgIdAra hoya to manane khUMce che ne? manane ema thAya che ke A sArI kamAImAMthI kyAM bhAga laI jAya che ? tamAruM cAle to bhAgIdArI choDI paNa nAkho cho. pachI kamAInA eklA mAlika banavAmAM keTalI badhI hoMza ane harSa anubhavo cho ? basa, A nyAya pUNyanA upArjanamAM kema nahi lagADavAno ? puNya kamAvavAmAM zA mATe ema thAya che ke, "bhAI ! ApaNe ekalA nahi; bIjAnI sAthe UbhA rahIe. ApaNo phALo ApIe." AvA muphalisa vicAra kema Ave che? zakti na hoya to judI vAta; bAkI zakti to che, saMsArano moTamoTA kharca karavAnuM cAlu che, dIkaro-dIkarI bImAra paDe to jarUra paDye hajAra rUpiyA kharacI nAkhavA taiyAra che, kharaco ya cho, Atma-kamAI karavAno avasara Ave tyAM galociyAM lo cho ? puNya-upArjana vakhate ema lAge che ke, "mArA anokho vArtAsaMgraha 40 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ekalAnuM thoDuM ja kAma che ?" kema Ama ? kaho, mamatva nathI, potAnuM mAnyuM nathI. udAratAnI 3 cAvI : mATe ja paheluM to A karavA jevuM che ke (1) deva-guru ane dharmasthAno para gADha mamatva UbhuM karo, jethI manane ema thAya ke rAma kAma to mAruM ja che. jagaDuzAne e hatuM. eTale be vAta AvI (2) eka to dharmavastu para gADha mamatva ane bIjuM e ke puNyopArjanamAM bhAgIdArI nahi jhaMkhavI. udAratAnI A be cAvI che. trIjI cAvI juo. e samajatA hatA ke, (3) "asaMkhya jIvonA saMhAra ane zeka pApasthAnakonA vepalAthI AvelI lakSmI e Ama to avaLo vepAra , bhogavaTo, corI, koIno bhAga hisso vagere raste cAlI jAya che. enA karatAM AvA sadupayogane avasara maLe che, hajAro mANaso kalejAne ThAravAno moko maLyo che, pachI zA mATe e lAbha huM kema na lauM. A udAratAnI trIjI cAvI. AvA koIka bhAva jagaDuzAnA manamAM haze. kyAMya potAnuM mamatva rAkhyuM ja nahi. jagatano tAta kahevAyo. paisA karatAM prabhu vahAlA upara dRSTAMta (1) vimaLazAha maMtrI, (2) pethaDazAha di. da. varSa-34 aMka 3839 vimaLazAha maMtrI : jANo cho ne vimaLazAha maMtrIne ! putra nahoto, patnInA manane jarA ochuM AvatuM hatuM, tethI zAsanadevInI ArAdhanA karI. zAsanadeva pragaTa thaI pUche che, "kema mane yAda karI ? zuM joIe che ?' paisA karatAM prabhu vahAlA upara daSTAMta Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vimaLazAha kahe, "mAre AbU para jinamaMdira banAvavuM che. emAM sahAyatAM joIe che ne zrAvikAne putra joIe che, e Apo." devI kahe, "tamArA bhAgyamAM e baMne nathI. bemAMthI game te eka joIe te mAgI lo." vimaLazAha kahe ke, "UbhA raho, huM pUchI AvuM." gharanI aMdara jaI zrAvikAne kahe, "bolo devI padhAryA che. e kahe che, "kAM putra, kAM prasAda, bemAMthI eka maLaze. to dIkaro mAMgu ? ke derAsara ?' zrAvikA kahe, "emAM zuM pUchavA AvyA? derAsara jamAgI levAnuM." (1) dIkaro thoDo ja sAthe AvavAno che ? ke (2) ahIM e paNa kAyama thoDo rahevAno che ? (3) dIkaro ApaNuM nAma paNa keTaluM rAkhI zake? be peDhI. trIjI peDhIe ApaNuM nAma kensala! tema e paNa jovA jevuM che ke, (4) dIkaro maLyAthI e kevo nIvaDaze enuM paNa zuM kahI zakAya ? jo kharAba nIvaDe to enAthI ApaNI ja AbarU jAya ! mATe ApaNe dIkaro kAMI joIto nathI. derAsara ja mAMgI lo. derAsara seMkaDo varSa Take eTale nAma eTaluM Take ane derAsarathI hajAro mANasa darzanavaMdana-pUjana tathA vratagrahaNa vagere dharma letA ja rahe, letA ja rahe, ne puNya kamAtA rahe. A badhAnAM nimitta thavAno ApaNane mahAna lAbha maLe ! ne puNya maLyA ja kare. derAsara to eka mUDI thaI, emAMthI ApaNane bhavobhava vyAja maLyA ja kare. AvA sarasa lAbhane joI derAsara ja mAMgI lo." pachI maMtrIe eja mAgI lIdhuM ane pachI derAsara bAMdhavA mATe Abu para jamIna joIe. to brAhmaNo jhagaDavA lAgyA. tyAre vimaLazAha kahe - tamAre keTalA paisA joIe ? anokho vArtAsaMgraha) Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pelA kahe, "sonaiyAthI jamIna mApI lo e rIte sonaiyApAtharavA mAMDyA. to pelA kahe, "gola sonaiyA pAtharavAmAM to vacce vacce jagyA rahI jAya; mATe cokhaMDA sonaiyAthI mApo." to vimaLazAhe cokhkhA sonAnA navA cokhaMDA sonaiyA paDAvyA ane Aje dekhAtA vizALa maMdira jeTalI ane maMdira AsapAsanI paNa jagyA sonaiyAthI mApIne laI lIdhI ! ane enA upara e kALanA 18 kroDa rUpiyA kharacIne bhavya bAvana jinAlaya maMdira baMdhAvI lIdhuM ! emAM thAMbhale thAMbhale tathA upara siliMgamAM jhINI jhINI kotaraNI karAvI ! ATalA badhA rUpiyAno kharca zAnA mATe ? to kahe - "tima muja mana prabhuzuM rAkhyuM, bIjAzuM ho nahi Ave dAya" AbU para prabhumAM mAruM mana evuM ramI gayuM che, arthAta sAthe evI prItaDI baMdhAI gaI che ke bIjA kazAnI sAthe manamAM evo prema ja UThato nathI. jene prabhu sAthe prema hoya tene paisA kucha nahi lAge. pethaDazAha : jema vimaLazAha maMtrIe tema pethaDazAha maMtrIe paNa prabhu sAthe prema evo karyo ke tyAM dhanano prema mana parathI utArI nAkhyo. enuM pariNAma evuM AvyuM ke koIe pethaDazAhane kahyuM ke, "tame devagirimAM maMdira baMdhAvo to kharA.' pethaDazAha pUche, "kema bhAI! ema bolo cho ?" pelo mANasa kahe, "devagirimAM rAjAno brAhmaNa maMtrI hemala jaina dharmano evo pAko dveSI che ke jinamaMdira UbhuM ja nahi thavA de.' pethaDazAhanA manane thayuM, "arere!prabhue mane uttama manuSyabhavathI mAMDI Dhagalo paisA ane samasta mALavAdezanuM maMtrIpaNA sudhI ApI dIdhuM ! ane huM devagirimAM e mahAupakArI mArA prabhunuM eka maMdira na banAvI zakuM ?" paisA karatAM prabhu vahAlA upara daSTAMta 43 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pethaDazAha taraphathI temanA nAmanI dAnazALA : basa, pahelA to jaina dharmanA dveSI brAhmaNa hemaDa maMtrIne potAno premI banAvI devo joe, eTalA mATe e hemaDanI rAjadhAnI devagiri nagaranA nAke ekadharmazALA-dAnazALA-bhojanazALA cAlu karAvI, enA para nAma ApyuM, "hemaDa dharmazALA' ane emAM paradezathI AvanArA pravAsI mANasonI snAna, nAsto vagerethI bhakti thAya. gAmanA paNa garIba mANaso jamI jAya ! e rIte karyuM. eTale pravAsIo-garIbo vagerene mATe jANe eka kalpavRkSa banyuM ! nagaramAM ane bahAra hemaDanI kIrti prasarI. e vAta keTalAya divaso pachI hemaDanA kAne e rIte pahoMcI ke lokamAM vAyakA cAlI - "ApaNA nagaramAM maMtrI sAheba have to bahu udAra thaI gayA che.' e zabda hemaDanA kAna sudhI pahoMcyA. hemaDa maMtrI camakyo ! enA manane thayuM ke, "A zuM? huM mahAkaMjUsa ane mArA nAme dAnazALA ?' tyAM e tapAsa karavA Ave che. menejarane pUche, "A konA taraphathI cAle che ?' pelo kahe, "sAheba ! ApanA ja taraphathI." maMtrI kahe, "are e ya ! mArA taraphathI A dAnazALA cAlatI hoya to zuM mane khabara na hoya ?' to menejara kahe, "e to sAheba! vAta ema che ke udAra mANaso sukRta pote kare che ema na kahe. pachI hemala maMtrIe oraDImAM laI jaI dhamakAvIne pUchyuM, "sAcuM kahe tyAre menejare pethaDazAhanuM nAma ApyuM. basa, liphaTanI svica dabAI gaI. eTale jema liphaTa sarara karatI kheMcAI Ave, ema hemala maMtrI sarara kheMcAyo-pethaDazA tarapha ! AgaLathI saMdezo mokalI hemaDa devagirithI pahoMcyo mAMDavagaDha ! pethaDazAha maMtrIe svAgata karyuM. bhojana vagere mahemAna-bhakita karyA pachI hemaDa maMtrIne kahe ke - anokho vArtAsaMgraha 44 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "pharamAvo maMtrocara ! mArA lAyaka koI sevA ?" cvAre heDa kahe, "sevA huM zuM pharamAvuM ? Apa mane pharamAvo. Ape mAtra nAme lAkho rUpiyA maryA ?" pethaDazAha kahe, "rUpiyA mArA zAnA ? rUpiyA to bhagavAnanA, te e gajavAne nA khoLe dharyA, huM ne tame bhagavAnanA ja bALako sIra ne ?' haMmaDAhane ATalo badho kharca haiye camakAve che ! paNa pethaDazAhane kema camakAvato nathI ? kaho "tima prabhuzuM muja mana ramyuM, bIjAzuM ho nahi Ave dA'premaprabhu upara hato, mane prabhumAM hatuM, evuMdhanamAM nahi. hemaDa che , mArA sAheba! ahIM mUkIne Ape mAre tyAM A zuM mama: zuM ? la 1 rUpiyAno kharca karI dInazALa tame calAvo ane tAruM nAma gupta rAkhI - mAM prasiddha mane karo ? bolo huM ApanI zI sevA kare che ? doSI hemaDa khuzIthI maMdiranI jagyA Ape che... vaDazAddha kahe, "bIjuM to kAMI joItuM nathI. ApanAM nagaranI maTAmAM paramAtmAnuM maMdira banAvavA eka nAnakaDo jamInano TukaDo dura che.' hemaDa kahe, "are ! ATalA khAtara mArA nAmanI dAnazALA ?' pethaDazAha kahe, "mApha karajo sAheba ! e dAnazALA-sukatano pAra nadaDako to mane puNyarUpe maLI ja gayo, have tame jamInano kapha bApa! e tamArI maherabAnI, e to mAre maphatamAM levAno che thavA kaho eTalI kiMmata cUkavavI para chuM.' ma maMtrI kahe, "heM ? huM ? heM ? A zuM boDara ? TukaDA jamInanA paisA levAnA ? jagatamAM mArA nAmanA tame lAkho rUpiyA kharacI DaMkA to vagADI dIdhI ! dAnazALAnI pratiSThAnA upakArano meru bhAra te khAsa sAthe raDAvI rAMdho ! eno to kaMI mAre badale vALano ke vaLatara na ne huM jamInanA paisA lauM ? mArA jevo !! - 2cke pAma vahADa dara dRSTAMta Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nimakaharAmI koNa ? padhAro, tame pasaMda karo, pharamAvo evI jagA apAvI dauM." pachI to hemaDa maMtrI pethaDazAhane potAnA rAjyamAM laI gayo, rAjAne oLakhANa karAvI ane rAjA pAsethI ene nagaranI madhyamAM jyAM cAra rastA maLe enA khUNA para moTo bagIco banAvavA lAyaka khAlI jagA apAvI dIdhI. keTalA badhA paisA kharacI hemaDanA nAmathI dAnazALA calAvIne mahAdveSI hemaDane pIgALI nAMkhyo ! ne A jagA meLavI zA mATe ? kaho "tima prabhuzuM muja mana ramyuM, lakSamIzuM to nahi Ave jAya (prema)) ke ! "bhagavAnanA ja mahA upakArathI maLelA A ucca manuSya avatAre prabhu khAtara paisA jatA karI prabhu parano prema sArthaka thato hoya to enAthI bIjuM rUDuM zuM ? paNa jojo ATalA kharacathI pate evuM nathI. pethaDe tAbaDatoDa jamInano pAyo khodAvavA mAMDyo, bIjI bAju rAjAnI rAte pagacaMpI karanAra hajAmane sAdhI rAkhyo, jethI rAjA AgaLa koI evI vAtacIta Ave to tenA samAcAra hajAma tarata pethaDazAhane Ape. kemake IrSyALa brAhmaNo kAMI ne kAMI rAjAne kAnabhaMbheraNI kare evo saMbhava. nagaramAM khArAM pANI - pAyAmAM mIThuM ! : ane banyuM evuM ja. pAyo khodAI moTo khADo thayo emAM jamInamAMthI pANI ubharAyuM te mIThuM dharAkha jevuM ! AkhA nagaramAM kUvAnAM pANI khArA, ne A pANI mIThuM sAkariyA pANI jevuM ! brAhmaNone khabara paDI te jape ! pahoMcyA rAjA pAse, ne kahe che, "mahArAjA sAheba !AkhA nagaramAM khArApANI; paNa pelI pethaDazAhane ApelI jamInanA khADAmAM to mIThA dharAkha pANI nIkaLyA che. to tyAM to vAvaDI baMdhAvavA jevI che." rAjA kahe, "savAre joIzuM." 46 anokho vArtAsaM Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eja vakhate pagacaMpI karanAro hajAma jarAzaMkA thaI che loTe jaI AvuM ema bahAnuM kADhI UDyo, pahoMcyo pethaDazAha pAse, vAta karI. maMtrIe ene moTuM inAma ApI vidAya karyo. pachI jarAya gabharAyA vinA tarata khAnagI mANasane kahyuM, "jAo, paragAmathI nimakanI guNIonI guNIo laI AvI A khADAmAM nakhAvI do. jojo hoM? A nagaramAMthI nimaka letA nahi; nahitara vAta bahAra paDI jatAM jamIna hAthamAMthI jAya.' mANasa daravAje jaI pAcho Avyo, "sAheba ! paheregIra kahe che, cAvIo rAjya darabAre paDI che." maMtrI kahe, "are ! cAvIo A raho," ema kahI rUpiyAnI thelIo ApI. kahe, "lyo A paheregIrane Apo, cAvIo laI AvI kholI Apaze.' pANI mIThAnuM khAruM ? patyuM. e rIte daravAjA khUlyA. mANasa paragAma jaI sAMDhaNIo para hajAro rUpiyA kharacI nimakanI guNIonI guNIo laI AvI, ene rAtamAM ne rAtamAM pAyAnA khADAmAM padharAvI dIdhI. savAre rAjA pethaDazAhane laI tyAM Ave che ne pavAlAmAM khADAnuM pANI maMgAvI pIvA jAya che. eka ghUMTa pItAM to pANI khAruM agara, rAjAnuM to moM bagaDI gayuM. rAjA pelA cADIkhorone bolAvI kahe, "Ama Avo, lo, A mIThuM dharAkha jevuM pANI pIo." zuM pIe ? eka ghUMTa pItAM to moMkhArA khArA thaI gayA. bicArA lajavAI jaI rAjAnI mAphI mAge che. basa, pachI to vizALa gaganacuMbI derAsara UbhuM thaI gayuM ! pratiSThA vakhate zikhara para pAlakha para caDI pethaDazA harakhamAM hajAro rUpiyA UchALI nAcavA jAya che. prabhubhaktinA harakhamAM bhAna nathI rahetuM ke, "huM nIce paDIza to ?" AcArya mahArAje nIcethI khAsa paisA karatAM prabhu vahAlA upara daSTAMta Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAsane tAbaDatoDa mokalI, maMtrIne nIce utAryA. Ama eka maMdira banAvavA pAchaLa karoDo rUpiyA kharacyA ! kema vAru ? "tama muja mana prabhuzuM ramyuM, bIjA (paisA) zuM ho navi Ave dAya dharaNazAha poravAla : dharaNazAha poravALe zuM karyuM ? nalinIgubha vimAnanuM svapna kAvyuM. traNa mALanuM vimAna ! nIce 84 bhoMyarA ! 1444 to thAMbhalA ! vimAnamAM guDha maMDapa, meghanAda maMDapa, nRtya maMDapa, raMgamaMDapa vagere TilA to maMDapo ! bIjA jokhajharUkhA-toraNo vagere keTaluM ya ! baraNazAhane koDa thAya ke, "mArA bhagavAnanuM AvuM maMdira bane to kevuM sAruM ? bIjA kArIgarane paNa svapna AveluM. te mana plAna banAvI vadhyo. dArAha kahe, "AvuM maMdira banAvavuM che.' "ze mArA magaja ThekANe che ? keTalo kharca ?" zeTha kahe, "are mUrakha ! tArA peTamAM zuM dukhe ? rUpiyA mArA ne kArIgarI tArI." keTalo kharca ! e kALanA 99 karoDa rUpiyA ! te kAMI saMghamAM Tipa-Takoro karIne nahi, dharaNazAha poravALanA potAnA ja eTalA perA ! tamane zuM thAya che ? "hAya bApa ! ATalA badhA rUpiyA kema :: svAya? ane te ya eka ja maMdira pAchaLa?' kema banyuM A ? kaho, tima muja mana prabhuzuM rAkhyuM, bIjAzuM ho nahi Ave dAsa ke." prabhumAM mana evuM ramatuM thaI gayeluM ke mana dhanamAM na racyuM, prabhumAM - nuM ramyuM ke prabhunAM khAtara rANakapuranuM maMdira banAvavAmAM 99 karoDa rUpiyA jatA karyA ! "A prabhu zuM prIta'nA keTalA badhA gherA susaMskAra parabhava laI javAnuM maLe ! vAta rayA che ke prabhune vahAlA karavA che to bIjuM badhuM aLakhAmaNuM paDaze. emane ema prabhu vahAlI nahi thAya. rAkho vArtAsaMgraha ---- - - ~ - - -- - - - Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma para atUTa zraddhA >> dhamI zakanuM daSTAMta jas . -- di. da. varSa-1 aMka 32 ka. 18-04-53 bApAjI zI vAta : eka zeTha hatA. ene cAra dIkarA hatA. zeThano jIva accho hato. dIkarA AvI maLyA eTale pote dharmadhyAna karavA lAgyA. vepAra rojagAra chokarAramone soMpI dIdho. hAthamAM badhuM AvI gayuM eTale chokarAo to khuza--khuza thaI gayA. kema? hAthamAM adhikAra Avyo. paNa duniyAmAM lakSmI lADI para adhikAra maLyAno saMtoSa e AtmAnI keTalI avikasita vyavarathA che, nIcI avarathA che, alIga ramavasyA che ! have bApajInI adhikAdhika sevA kare che, Aje eka putra ne kAle jo, emAMya adhikAdhika ! zeha zAMtithI vicAre che ke Aja sudhI jagatane sudhAravA je karyuM te nakAmuM; have to AtmAnuM sudhAruM. rAtmAne sudhAravA je karIza te kAmanuM, jagatanuM sudhAravAmAM AtmAnuM bagaDe che. emAM chokarAnA hAthamAM vahIvaTa Avyo te kudyA. harSanA AvezamAM zI vAta ! bApajI ! bApaja ? savAramAM UThIne pahelAM bApajIne page lAge ! pUche, "kAMI sevA ? kAMI hukama ?' bApa kahetA, "dRDha dharmI thajo ane vyAya--nIti pan." e to karIzuM ja. dIkarA tamArA chIe te kema nahi karIe ? bIja kAMI tevAM ? tame tamAre khuzIthI bIjuM je kAMI pharamAvavuM phoTA te pharamAvo, tame tamAre khurathI sukRta karo. amane pUchanuM nahi." zeTha to Ameya dharma ijIva hatA ja. emAM chokarA sukRta karavAnuM kahe che te zeTha to sukRta va karavA lAgyA. paTarATI thaI have chokarAone ? paNa A paramArtha kayAM sudhI narbha ? eka divasa, be divasa, eka mahino, be mahinA pachI ? zahe to dharmanuM kAma dhamadokAra vadhArI dIdhuM. koI TIpa laIne Ave to "le. IjA pa0" kaI sAdharmI Ave to ene khissAmAM senAnI garI - dharma para atUTa zraddhA -- dhamAM zeThanuM daSTAMta Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAkhI de, khabareya na paDe. ghare jAya tyAre khabara paDe ke gaccI paDI che. tamane kadAca thaze ke ATaluM badhuM, paNa e to dilanI vAta che. eka gaNatarI che ke, "paisA pahoMce che to lAbha kAM na laI levo ?' emAM sAMbhaLyuM ke zAstra kahe che, "bhagavAnanI jemUrtibharAve ene bhaviSyamAM bodhi maLe ane derAsara karAve evuM to zuM kahevuM ? sAmAnyathI e maMdiranA paththare paththare, kASTa kASTa jeTalA kaNa tenA hisAbe svargIya vimAnanA sukha nakkI thAya. jo jo ho svarga mATe e nathI karavAnuM. zrI jinapUjuMto enuM maMdira kema na karuM? pUjyanI pUjA, AtmakalyANa, kRtajJatA vagere hisAbe e karavAnuM che. bhavya jIvazeThe to moTuM derAsara baMdhAvavA mAMDyuM. chokarAone have caTapaTI thaI. zeThanI vAhavAha bolAya che?: caTapaTI thaI eTale chokarAo vAraMvAra kahevA lAgyA, "bApAjI! bahu kharaca thAya che !" "are e zuM bolyA? puNya ghaNuM ApyuM che ane ApyuM jAya che." "paNa ATalo badho kharaco hoya? Ama na cAle." "gAMDA cho ! tamArA lagnamAM ghaNA kharacyA tyAre A rIte kAM na bolyA ? tyAre to jarA ochuM lAge to salAha ApavA AvyA hatA ke, "ochuM kema karo cho ? ame pachI kamAzuM eTale lAvI ApazuM. paNa atyAre to zobhA (kuTuMbamAM-gAmamAM) laI lyone !' chokarA zuM bolI zake? chatAM gamatuM nathI. zeThe to eka ja dharmanI vAta rAkhI. kharaco cAlu rAkhyo. maMdira thaI gayuM. aMjanazalAkA prANapratiSThA ane maMdira pratiSThA thaI gaI. prabhu padharAvyA. dhAmadhUma bahu karI. have to hoMza che. "mAruM maMdira !' nitya bole. "zuM zeThanA avatAra ! zuM paramAtmAnI bhakti kare che !' paNa chokarAnA hRdaya to baLIne khAkha thaI jAya che. kakaLATa vadhyo H bhavAbhinaMdIno guNa "kSudratA." mokSarasika AtmAno guNa "udAratA." udAratA e evo guNa che ke nAstika jevAnA haiyAmAM parANe dharmakhosI de. pUjA karavA AvanArA mATe dUdha, anokho vArtAsaMgraha pa0 Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kesara, sukhaDa, phUla, agarabattI tamAma taiyArapotAnuM! madhurA vAjiMtranA saMgItanA sUra ! eTalI anumodanA ke na pUcho vAta ! dIkarAonA haiyAmAM tela reDAya che ! emane thAya che ke, "derU to baMdhAvyuM paNa kesara sukhaDeya ApaNA gharanuM ? pUjA loka kare ane badhA mATe ghasAvAnuM ApaNe ? paisAne ema pheMkI devAnA?'bhavAbhinaMdIpaNuM zuM na bolAve ? ene arthakAma kAmanA lAge ! dharma nakAmo lAge ! pachI maMdira vagere sukRtane maphatanA-nakAmA gaNe ! je sukRtanI cIja ja bhaviSyamAM javAba denAra che tyAM ene aNagamo chUTe che! ane je arthakAmanI vAta bhaviSyamAM lAta mAranArI che, tene chAtIe lagAve che ! vahAlathI bheTe che !! kakaLATa vadhI gayo ! have to zeThanI bIjI dakiyAo paNa chokarAone kheMce che. "bApAjI Ama nahi cAle ! rahevuM hoya to rItasara raho. paisA kamAvAnI mahenata paDe che !' mAkaNane AMkho AvI. mAkaNa jo vagara AMkhe AkhI rAta badhAnI khabara laI nAkhe che, to AMkha AvyA pachI zuM na kare ? hAthamAM adhikAra AvyA pachI A dIkarA have bApanI khabara laI nAkhavA taiyAra thayA. putrane sagA bApano droha karavA sudhI pahoMcADe evI lakSmIna maLe to sAruM ne ? "pApasAdhano na maLo' ? A kathA zrApa nathI, AzIrvAda che? kalikAla sarvajJa bhagavAna zrI hemacaMdrAcArya mahArAja kahe che, ke je mANasonI indriyo bhayaMkara pApamAM pravarte che te karatAM to bahetara che ke temane indriyo na maLI hota to emanuM eTaluM badhuM akalyANa to na thAta. he prabhu ! tArA zAsanano apalApa karanArA to mUMgA sArA. emane jIbha na maLI hota to sAruM. te pApa ochAM karata. jemane tArA pratye, tArA zAsana pratye matsara che, khAra che, te baherA sArAbobaDA sArAM. A zrApa nathI ho? AzIrvAda che. vadhAre karma bAMdhe, vadhAre durgatimAM bhamavAnuM kare, te zAnA yoge ? maLelA jIbha ane kAnanA yoga-jIbhathI ghora pApavacana bolavAnuM maLe te karatAM bobaDApaNuM dharma para atUTa zraddhA - dharmI zeThanuM daSTAMta 51 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM khoTuM? kAnathI ghora pApavacana sAMbhaLyA karAya te karatAM baherApaNuM zuM khoTuM ? chokarAone lakSmI maLI enA para mahA upakAra bApano droha karavA taiyAra thAya che. A saMsAra !! "Ama nahi cAle? rahevuM hoya to rItasara raho" chokarAone chevaTanuM saMbhaLAvyuM. paNa bApeca chevaTanuM saMbhaLAvyuM ke, lakSmI kyAMthI lAvyA ? meM ApaDI che ne ?' chatAM enI kone asara ? chokarA to noTisa Ape che, 'e kharuM paNa Ama have nahi cAle. ema karavuM hoca to A gharamAM nahi !' "ThAva tAruM ghara, dharma nahiM mUkAya" kahetA zeDa bahAra nIkaLI gayA aMkala ! sAro chokaro te nahi, chekALI paNa nahi, nahi nokara, nahi sagA-vahAluM ! A saMsAra ! e samajI gayA ke jAta bhUlI jagatane meM mAruM karyuM enuM phaLa jagate dekhADyuM. A jIva gac sudhArAmAM uttamottama jIvana barabAda karI rahyo che, e enI mahAna mukha che." ethI A vakhata Avyo ke huM barabAda thayo. koI mAruM zuM thayuM, pAnuM paNa mArI nahi. mAruM to gAyA che ? phIkara nahi, zrI jina mArA che ne ? jagata mAruM to zuM, koInuM ya nathI ja thayuM. 1thI ja thayuM ane nathI ja thavAnuM. koluyaMtra karaDI thAya to ja te koInuM thAya. e te rasakasa hoya tyAM sudhI koluM zeraDIne bheTavAnuM dekhADe. je potAnI kare, pachI pheMkI de ? chokarAro pholI khAnArA?: zeThe nakkI karyuM, mIThAM maracAMno ghelI karI paNa dhArma nahi choDuM. pUrve dharma ocho karyo haze. mATe A rAma kAvyo, have da." na beDuM." gharamAMthI nIkaLI gayA. paNa vaka jAtane che , nahiM, mAgaNInA hAtha bharI daI saMtoSabAro e vakhatano dAtA, pAcho dharma mATe parabanatAthI pITha paracAno thelo kare che - su. ke pUrNa prasanna re ! ane pUjA, sAmayika, anokho vAtAsaMgraha Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pratikramaNAdi choDavAnAM nahi. zaheranA bIjA ajANyA cheDe jaI rahevAnuM rAkhyuM. tame jaina cho ? jaina gRhasthane mAgavA karatAM maravuM bhaluM lAge ? jo jo hoM, sAMja paDe mAtra cAra AnA maLe, evI sthiti saharSa svIkArI le che; paNa pote mAgaNaveDA nathI karatA. kemake dharma lAje. to kahezo ke e to ekalA rakSA mATe. amAre to kuTuMba sAthe rahevAnuM che, enA kharca kema upaDe ? paraMtu kuTuMba AkhuM ya mahenata majUrI karI zake ne ? zuM emAM gaurava che ke bhikhArIveDAmAM ? jAta mahenatamAM zobhA che ke dhanavAnonA oziyALA karavAmAM ? Aja kema A vAto bhUlAI gaI che ! vaLI bhIkha ane dInatAthI meLavyA upara kharca ane raheNIkaraNI pAchApUrvavata che kAMI halakAInI hada ? A zeThe to rezamI aMgarakhA ane lAla kasuMbI pAghaDI bAjue mUkyA. jADI khAdIno veza paheryo. savAranA kesariyA dUdha, badAmapistA, khArI-purI vagere visAryuM; e mAtra be TaMkI bhojanamAM AvI gayA. nItipUrvakanI nirdoSa jAta mahenata guNathI zeTha zobhI rahyAM che; nizcita che ! ucita vyaya-be mahAna guNathI zeTha zobhI rahyA che; nizcita che ! ucita vyaya eTale zuM samajyA? mAtra vadhAre kharcanahi' ema nahi, paNa rojanuM paisAnuM dUdha, paisAnA phUla vagere prabhuno kharca paNa kharo. kevA dharmane ya zobhAvI rahyA che ! DAhyA loka kahe che, bhogavI jANatAya AvaDyuM ane choDI jANatAya AvaDyuM. A sthitimAMya pAcho dharma vadhu karI rahyA che. dhanya che AvA dharmAtmAne !" che hiMmata ? mUrkha loka game te bole enI darakAra na karo. eka ja vicAro ke jinano sevaka huM, AvA pUrvajono vaMzaja huM, bhUkhe marI jAuM te hA, paNa mAguM zA mATe ? mAre to mAgavuM ne maravuM te barAbara. are ! mAgavA karatAM maravuM sAruM. bhale jAta mahenatamAM ane sAdA jIvanamAM agavaDa veThIza, game tema calAvIza, paNa zrAvikAnI | dharma para atUTa zraddhA - dharmI zeThanuM daSTAMta 53 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kukhanuM ratana huM mAgavAnoya nahi ane vagara mAge koI mAruM karI saMbhALI jAya evI pArakI AzAya karavAno nahi. temaja kaparI sthitimAMya jinabhakti ane gurubhaktiAno lAbha paNa cUkavAno nahi. pratiSThA vakhate dAna to prabhusarakAre kareluM H zeTha to samatAbhAvamAM masta che. have to jjALa bahu rAkhI ja nathI. eTale be pratikramaNa, keTalAya sAmAyika, zAstrasvAdhyAya, sAdhu sevA, jinabhakti, jApa ane dhyAna vageremAM otaprota rahe che. mAtra baporanA 3-4 kalAka masAlAno thelo pheravI AvavAno. eka vakhatano prasaMga che. Ama to zeTha e moTA zaheranA eka bIjA cheDe rahevA gayA che; eTale prabhu pUjA te taraphanA dahere kare che. paraMtu koI moTA parvanA divase zaheranI A tarapha potAnA baMdhAvelA derAsare prabhupUjA karavA Ave che. emAM bIjA chUTA paisA nathI, paNa bacAvI rAkhelI pAvalI laIne AvelA, te mAlaNane ApI kahe che ke, emAMthI be paisAnA phUla Apa. mAlaNa to zeThane jotAM ja harSathI UbhI thaI jAya che ane kahe che, zeThajI! paisA rahevA dho. lo, A moTA phUlahAra !' 'paNa maphata na levAya.' maphata zAnA? tame to pahelethI mane ghaNuM ApyuM che ! A sonAnA balaiyA Ape ja dIdhelAne ?' e to prabhu gAdIe beThelA tyAre e sarakAre dAna kareluM." "bApA, game tema kaho, paNa Aja to A hAra ApavAnI ja chuM." le tyAre A pAvalI AkhI." mAlaNa to eka paisoya levA taiyAra nahotI, paNa zeThe pAvalI nAkhI, hAra laIne pagathiyA caDhavA mAMDyA. che kAMI kAlanI khAvAnI ciMtA ? bacata badhI ApI dIdhI. AmAM keTalA guNa? nIti,prabhubhakti, puyazraddhA, pote karelA upakAra bhUlavA. anokho vArtAsaMgraha 54 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM uparathI sAdhu Utare che. sAdhue zeThane oLakhyA, oLakhe ja ne ? devaguru dharma traNeyanuM ya khUba kareluM ! pUchyuM, "Ama kema ?' zuM joIne ? mAlaNa sAthenI rakajhaka ane taddana sAmAnya kapaDAM joIne. lAla kasuMbala pAghaDI ane jarIAna khesane badale melAMghelAM kapaDAM jue eTale vicAra to Ave. mIThAM maracAMno thelo karanArAM pUjAnA kapaDAM kevAM hoya ! bhale cAlu paheravA karatAM sArA cokhkhA, paNa sAmAnya ne ? munie je pUchyuM, "Ama kema ?' tenA uttaramAM zeThe kahyuM, "bhagavan! dharma sivAya to Apa pUcho nahi ane dharmanI vAtamAM to mane ghaNo AnaMda che. pahelAM jaMjALa hatI eTale sukhe sAmAyika paDikakamaNuM nahoto karI zakato. meM ja cArekore pholI khAnArA UbhA karI goThavyA hatA, tyAM mane zuM japa ?' juo pUrvano vaibhava yAda nathI Avato paNa pUrvanI dharmabAdhaka upAdhi yAda Ave che. keLavo AtmAne e vicArIne ke, "dhArIe to mana keTaluM moTuM karI zakIe ?' A zeTha chokarAone pholI khAnArA kahe che. gharamAM bAraNAM ke gaTaro ughADI rAkhI uMdaro vadhArI devAya pachI pholI na khAya ? ghaDIkamAM A hAthe-ghaDIkamAM pelA hAthe, je jIvo jagatane bahu mAne che. "mArA dIkarA ! enI vahuo ! vaLI enAM dIkarA ! oho ! ghara bharyuM bharyuM !' paNa ene khabara nathI ke e badhA pratisamaye pholI khAya che. koI kahe che, "kaMThI lAvo.' to koI kahe che, "kAMTo lAvo." koNe ema pUchyuM ke, "tame tamAre maMdira upAzraye jAo. tame amArI jaMjALa bahu karI have amAre tamArI karavAnI. basa dharma vadhAre vadhAre karo che koI A kahenAra ? nA veTha karAvanAra ne pholI khAnArA che. jAtanuM sudhAro AgaLa lekhe lAgaze ? zeTha munine haju AgaLa kahe che, "have zAMti che. sAmAyikamAM besuM chuM tyAre mane cakravartInI nahi paNa indranI dayA Ave che ke bicArAne viratidharmano kevo aMtarAya ! game tevA sArA mAnelA Rddhi ThakurAInA saMyoga, paNa AyuSyanI dorIne to ghasAvI ja nAkhavAnAne ? jIvana dharma para atUTa zraddhA - dharmI zeThanuM daSTAMta 55 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUruM thayA pachI zuM? e to je kAMI sAmAyika vrata-paccakakhANa karI lIdhA hoya to AgaLa javAba Ape. aho ! prabhue kevuM sAmAyika batAvyuM che ! nathIne emAM jo AyuSya tUTe, to avazya svarga ke mokSa maLe. have mAre zAMtithI sAmAyikAdi thAya che. mAre tijorI che nahi ke coranI jaMjALa hoya. kuTuMba che nahi ke enI kaMI lAvavA melavAnI jaMjALa hoya. ghara potAnuM nathI ke Aga lAge toya jaMjALa hoya." sAdhu kahe, "kema ema ? kuTuMba kyAM gayuM?' zeTha kahe, "hayAta che badhuM. emaNe mane A dharmanI sagavaDa karI ApI, bahu upakAra karyo che." dbhayanuM bole che A hoM. kuTuMbane dilathI kharekhara upakArI mAne che. sAdhu mauna rahyA. zuM kahe ? mANasa konuM nAma?: zeTha kevA mANasa tenuM nAma jene eka hAthe letAM AvaDe ne bIje hAthe uDADatAM AvaDe, prasaMge koInI sevA le, to avasare jAta mahenata jhiMdAbAda paNa karI zakato hoya, jagatane paMpALatAMya AvaDe ane prasaMge moM pheravI letAMya AvaDe. jagatamAM caka che puNyapApanA; e sukha duHkhanA cakkare caDAve. rAmacaMdrajI-naLarAjA jevAne cakre cakkaramAM bhamAcAMne ? jyAM sudhI hRdayamAM jina nathI vasyA, tyAM sudhI vadhArAmAM harSazokanAM cakramAM bhamavAnuM che, zrI jina vase pachI koI harakhazoka nAma na le. to pachI navAM karma paNa nAma na le ! jagatane jIva potAnuM kare che, mATe jagata jIvane potAno karI rAkhI corAsI lAkha galIkuMcIomAM ghumAve che. mATe dhUna e rAkho ke, "jagatane mAruM karavA pAchaLa manuSyabhava kharcavA karatAM, A bhavamAM jinane mArA karI lauM !' jagata koInuM thayuM nathI, thatuM nathI. thavAnuM nathI. jagata sudhAravAne badale jinavANIthI AtmAne sudhAruM, to e karyuM AgaLa lekhe lAgaze. bhAva Arogya eTale mokSa : te apAvanAra cAritra : jagatanI bahu gulAmI karavA chatAM jagatane kadara nathI. zrI. 56 anokho vArtAsaMgraha Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinanI thoDI paNa gulAmImAM phaLa mahAna maLe che. have zeThanI kAyAmAM kauvata na hatuM, mATe cAritra vinA aTakyA hatA. bAkI to evA vairAgI banI gayA hatA ke tAkAta Ave to levAnI taiyArIvALA hatA. avasaranI rAha jotA hatA. asAdhya rogIne paNa koI kImiyAgara AvIne kahe, "cha mahinAM kaDavAM auSadha levAM paDaze to sAjo thaIza." to e mATe taiyAra na thAya ? jarUra thAya kema? Arogya game che. ArogyanI AzAmAM jo rogI taiyAra, to je vastu pUrNa Arogya lAve te paLe paLe yAda AvyA vinA kema rahe? ghora nirAzAmAM AzA kema na rakhAya? DokTare nakkI kahyuM hoya, maravAnuM che have, mATe tema nathI, toya daradI rue che. "hAya, ema ja maravAnuM? A roga mane kyAMthI vaLagyo?' daradIne Arogya game che. laghukarmI AtmAne bhAva Arogya eTale mokSa game, cAritra mokSane lAvanAra che, mATe cAritra game. evuM game ke, e vinA AtmA raDI raDIne divasa kADhe. zeThanI A sthiti hatI. emAM yogya guru maLyA, protsAhana ApyuM, to zeThe cAritra lIdhuM; suMdara pALyuM; ane samAdhimAM kALa karI ucca devaloke gayA. pramANikatA Aje paNa te che di. da. varSa-35 aMka 20/21 jinavANI amRtadhArA - ramezabhAI DrAivara o rikSAvALA bhAI ! A poTaluM zAnuM che ?' potAno mAlasAmAna rikSAmAMthI bahAra kADhI lIdhA bAda rikSAmAM raheluM meluM-meluM poTaluM batAvatA bhADAnI rikSAmAMthI UtarelI eka vyaktie prazna karyo. "e to mArI gADInuM kAma karavA mATe cIMdI lAvyo chuM." rikSAvALAe ThAvakAIthI javAba to ApI dIdho, paNa ene khabara pramANikatA Aje paNa jIve che 57. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paDI gaI ke A to pelA aMdha musAphara jenI sAthe pa-6 varSano bALaka hato enuM bhUlAI gayeluM poTaluM che. eNe e poTakAne sAvadhAnIthI potAnI sITa nIce mUkI dIdhuM. A rikSAvALA bhAI ramezabhAI jaina che ane pUnA pAse haDapasara gAmanA vatanI che. pUrve nAstika jevA paraMtu. rAtre ghera gayA pachI poTakuM ughADIne joyuM to, "A zuM? rUpiyA 20,000nI noTonuM baMDala ?' rikSAvALAnI AMkho pahoLI thaI gaI. "mAre hAlamAM bhADAthI rAkheluM makAna korTe mAtra thoDA divasomAM khAlI karI ApavAno hukama karyo che. navuM makAna bhADe rAkhavA mATe rU. 6,000 joIe che. pAghaDInA hajAro rUA. joIe che, to e mATe Ano upayoga karI zakAze.' ema bhayaMkara garIbIthI kaMTALI gayeluM mana paisAne rAkhI levA dorAtuM hatuM paNa jaina dharmathI vAsita, garIbImAM paNa amIrI dila dharAvatA emanA patnI ane chokarIone A maMjUra nahotuM. emaNe suNAvI dIdhuM, rastA upara rahIzuM paNa pArakuM harAmanuM dhana to gharamAM rahevA nahi ja daIe. dhana mAlikane pAchuM ApI devAnuM." emane mAtra bolavuM ja che majUrI mAre karavAnI che. kALI majUrI karatAM paNa 25 varSamAM peTa bharIne jamyo nathI, aMga upara sarakhA kapaDAM paheryA nathI, AMdhaLA bhAI mane koI rIte pakaDI zake tema nathI."DrAivaranuM rAvaNamana vicAratuM hatuM emAM UMgha AvI gaI. UMghamAM bIDAyelI AMkha sAme potAnA bhADAnA gharamAM padharAvAyelI zrI jinezvara bhagavaMtanI mUrti sAkSAt hAjara thaI. pachIthI guru AcArya bhagavaMta zrImad vijayabhuvanabhAnusUrIzvarajI mahArAja sAheba ane munioe svapnamAM darzana dIdhA. pUrve sAMbhaLelI jinavANI smaraNapaTTa upara athaDAIne jANe kahetI hatI, "mAnava ! nyAya e ja dharma meLavavAno rahasyabhUta upAya che. anItinuM dhana e tana ane mana baMnene bagADe che, enA daze prANo harI levA jevuM che. ane A divya jinavANInI jIta thaI. AcArya mahArAjazrInA phoTA upara anokho vArtAsaMgraha pi8 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAtha mUkI e raDI paDyo. rUdana aDhI kalAka cAlyuM. tarata ja traNa navakAra gaNI eNe paisA parata karavAnI pratijJA laI lIdhI. paisA laI e turata ja ghara bahAra nIkaLyo. polIsane vacce rAkhI eNe paisA sahita poTaluM AMdhaLA muslima bhAIne parata karyuM. paisA parata karanAra A khudAnA phirastAnA paga pakaDI e aMdhabhAI raDI paDatAM bolyA, "allAha para ArathA rAkhanAra koI muslima DrAivara paNa Ama ghera AvIne ATalI moTI rakama pAchA ApavA na ja Avyo hota. lo bhAI ! A 500/- rUA. tamane bheTa ApuM chuM ane A pa1/- rUpiyA tamArA bhagavAnanA bhaMDAramAM nAkhavA ApuM chuM. rikSAvALA ramezabhAIe javAba vALyo, "mAre mArA satkAryanA badalAmAM kAMI ja joItuM nathI ane A bhagavAnanA bhaMDAranI rakama paNa jo tame kAyama mATe dArU baMdha karo to tame cAlo mArI sAthe bhaMDAramAM nAkhavA. tamane mArA bhagavAne paisA parata apAvyA to tamo bhagavAnane dArUtyAganI pratijJA Apo." aMdha musalamAna bhAIe saharSa jiMdagIbhara dArUno tyAga karyo, pachI ja bhaMDAramAM rUA. 51/- naMkhAyA. 22 varSathI eka paNa eNksiDanTa ke polIsa phariyAda vagaranA e rikSA DrAivaranuM pUnA roTarI klabe sanmAna karyuM, pUnAnA e prAmANika DrAivaranuM nAma che ramezabhAI. emaNe AcAryadevazrInA pUnAnA cAturmAsa daramiyAna pUjayazrInI nizrAmAM mAsakSamaNano ugra tapa karela. chaThThanA pAraNe AMbelathI varSItapa karela.maTulI jevA bhADAnA gharamAM paNa e zrI jinezvaradevanA pratimAjInuM pUjana majethI karI rahyAM che. kAle kadAca katalakhAne javuM paDaze to ? DroiMga rUmamAMthI atulabhAI bolyA... e sAMbhaLe che, jo A jIvadayA premIo so rUpiyAnI rasida phaDAvA AvyA che zuM javAba Apavo che? kicana rUmamAMthI avAja Avyo AvatI kAle maryA pachI pramANikatA Aje paNa jIve che 59] Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamAre paNa kadAca pazuthavAnuM ane katalakhAne javAnuM thAya, e vicArIne je karavuM hoya te karo ! eTale zuM kahevA mAge che ? kazuM ja nahi jiMdagImAM evA naThArA pApo karyA che ke durgati to nakkI ja thaI cUkI che. Aja nahi to kAla ghoDA-gadheDA-UMTa-bakarA ke baLadiyA thavuM ja paDaze. bhUkhe tarase rIbAvuM paDaze ane katalakhAne kapAI maravuM paDaze. e badhAmAMthI jo chUTakAro joIto hoya to hamaNAM kAMIka karI chUTo. kokano jAna bacAvo to tamAro jAna koka bacAvaze ! ane zeThe... rU.nuM dAna jAhera karyuM. (dharmapatnInA sadupadezathI) - pazuo mare to maravA do zeTha ! gujarAtanI pAMjarApoLethI AvyA chIe. dukALa bhAre vartAI rahyo che. pazuo marI rahyA che. Apa phUla nahi to phUlanI pAMkhaDI paNa dAnamAM Apo. are ! nAlAyako ! tamane kAMI zarama che ke nahi? zuM bhIkha mAgavA nIkaLI paDyA cho ! pazuo mare to maravA do mAre kazuM ja devuM nathI. roja dahADo uge ne tamArA jevA koka ne koka hAlI nIkaLe che. A tamArA baLadiyAone jIvADavA amAre marI javAno dADo Avaze, hAlatA thaI jAva hAlatA ! pharI khabaradAra jo koI di' ahIM pharakyA cho to ! pelA kAryakartAo UbhI pUMchaDIe ravAnA thaI gayA ane zeTha pATale jamavA beThA. thALImAM bhojana pIrasAya tenI rAha jotA rahyA paNa zrImatIe kazuM pIrasyuM ja nahi tyAre zeTha ekadama akaLAyA ane bolI UThyA kema ! mane bhUkhe mAravAno che ! zrImatI kahe, gaIkAle to bhANuM bharIne khavaDAvyuM che. have Aje zuM che? roja ne roja te A vaLI zI paMcAta ! chAnAmAnA UbhA thaI jAva. khabaradAra have pachI koI di' khAvAnuM mAgyuM che to. ekAeka phATelA A eTamabombathI zeTha to paraseve rebajheba thaI gayA ane naramagheMsa banIne gharavALIne pUchavA lAgyA. re ! mArI zuM bhUla thaI che te tuM Ama tADukI rahI che. tyAre patnIe javAba Apyo, _ anokho vArtAsaMgraha 60 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamane jo mArI pAsethI roja khAvAnuM mAMgatA zarama nathI AvatI to je pazuo mAnavanA AdhAre jIve che e pazuo mATe ghAsacArAnI jarUra paDe to konI pAse mAMge? jo tamAre khAvA roja joIe to pazune paNa khAvA rojeroja joIe ke nahi? DAhyA thAva ane roja ATalA rUpiyAnuM dAna devAnuM nakkI karo pachI ja roTalA maLaze ane zeThe patnInI vAta na chUTake paNa vadhAvI lIdhI. nA - - - - - ( sattvanI kamANI upara menejaranuM dRSTAMta ) sAdhanAmAM sattva-joma- vIllAsa ati Avazyaka che. kaMpanI-menejarano sattva-vikAsa : laukika vyavahArano eka dAkhalo juo-paradezamAM eka navI kaMpanInA menejarane 800 DaoNlarano pagAra; kintu enI kunehathI kaMpanI AgaLa AgaLa vadhatI joI bIjI kaMpanI vALAe 1200 DaoNlaranA pagArathI potAne tyAM menejara tarIke AvI javA ophara karI. A menejare potAnA DAyarekTarone vAta karI. DAyarekTaroe kahyuM, "ame tamane sAro cAnsa maLato hoya to nA pADI zakIe nahi; tame juo cho ke tamArI ja hoziyArIthI kaMpanI keTalI AgaLa vadhI rahI che ! te tamArA jatAM eno vikAsa aTakI paDaze ne hamaNA kaMpanInI sthiti jotAM tame UMcA pagArane lAyaka hovA chatAM kaMpanIne hAla eTalo UMco pagAra Apavo poSAya ema nathI. have AnA upara tame yogya vicArI lo." DAyarekTaronA saumya ane sahAnubhUtibharyA zabdothI menejarane kaMpanI pratye lAgaNI thaI AvI, te kahe che, "bhale e bIjI kaMpanInI ophara jatI karI huM ahIM ja rokAI jaIza." DAyarekTaroe khUba AbhAra mAnyo. sattvanI kamANI upara menejaranuM daSTAMta 6 6 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu pachIthI 8-10 mahinA bAda evuM banyuM ke koI bAbatamAM menejara sAthe DAyarekTarone evo vAMdho paDI gayo, ke menejarane rAjInAmuM ApI devuM paDyuM! alabatta Disamisa thavAnI nAlezIthI bacI javAyuM, paNa nokarI chUTI gaI. have pelI moTI ophara karanArI kaMpanImAM te menejaranI jagA pUrAI gaI hatI, eTale hAla Ane ghera besavuM paDyuM. emAM eka mAnasazAstrI maLyo. ene A nivRtta menejara kahe che, "juo, Izvarane tyAM koI nyAya che? Izvarane dayA che ? meM kaMpanInA bhalA khAtara doDhA pagAranI nokarInI ophara jatI karI, tyAre atyAre Izvara mane bekAra banavAnI sthitimAM mUke che." mAnasazAstrInI salAha H IzvaranI dayA zemAM ?? tyAre mAnasazAstrI kahe, "tame IzvaranI dayAne zuM samajo cho ? mAtra rUpiyA paisAnI phUTapaTTIthI ja IzvaranI dayA mapAya ? zuM Izvara rUpiyA Ape to ja dayALu ? nahitara dayA vinAno ? IzvaranI dayA mAtra rUpiyA ja ApavAmAM che ?' menejara kahe, "to pachI bIjI zI rIte IzvaranI dayA ?' A kahe, "IzvaranI dayA to saguNo, zakti, sattva vagere ghaNuMghaNuM ApavAmAM che. eTale AmAM Izvare tamane aMdaranuM sattva vikasAvavA taka ApI che, te kAM bhUlo ? jIvanamAM paisA karatA sattvanI moTI kiMmata che. game tevA saMyoga-paristhitimAM paNa jo tame sattva dharAvo cho, to tame kharekhara sukhI cho; ane tamAro AtmA bIjA mAnavo karatA UMcA staramAM che. mATe Izvarano AbhAra mAno ke rUpiyA karatA bahu UMcI kiMmatI vastu sarva kamAvAnI tamane taka ApI ! bAkI paisA game teTalA hoya, paNa sattva na hoya, to te Dagale ne pagale duHkhI thAya che." menejarane vAta magajamAM beThI. e kahe che, "barAbara, tamArI anokho vArtAsaMgraha 62 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta sAva sAcI che. tamAro AbhAra mAnuM chuM ke tame IzvaranI dayAnI oLakha karAvI." mAnasazAstrIe menejarane sarva kamAvAnI keTalI suMdara salAha ApI ! kAMIka vAkuM paDyuM to keTalAya mANasa bhagavAnane doSa devAnuM kare che ! paNa ene khabara nathI hotI ke kadAca tyAM aniSTa thayuM dekhAvAmAM kadAca kudaratanA koI gebI saMketa hoya. jo e sattvathI sahana karavAnuM kare, to saMbhava che ke pachIthI kaMIka na dhAryuM sAruM banI Ave ! paraMtu A sahI levA mATe sattva keLavavuM paDe. menejare roja savAra-sAMja Izvarane prArthanAmAM Izvarano upakAra mAnavA mAMDyo ke, "prabhu!tArI kevI dayA, ke A jagatanI mahAkiMmatI vastu sattva'nI kamAInI teM mane taka ApI ! tAro AbhAra mAnuM chuM. Ama jagata para ane mArA jIvana para tArI keTalI badhI dayA ! sAthe sAthe, pelI kaMpanIvALA DAyarekTaro paNa kevA bhalA ke atyAra sudhI A jIvanamAM huM rUpiyA ja kamAvA lAyaka cIja samajato hato. te enA badale kharekhara kamAvA lAyaka to sattva che, sattva vikAsa che, e samajavA taka ApI." basa, menejaranI rojanI be vAranI A zuddha dilanI prArthanAthI ene Izvara pratye sabhAva to vadhyo, uparAMta thoDA ja vakhatamAM ene sArI kamAI paNa maLI gaI ! jIvanamAM sattvanI kamAI e moTI kamAI. AvA sattvano vikAsa manuSya karI zake; kAraNa ke - What is human being ? A human being is not a belly but a brain. arthAta; manuSya prANI zuM che? to ke manuSya prANI e peTa nathI, paNa magaja che. eTale ke DhoranA-pazunA jIvanamAM mAtra peTano vicAraeTale peTa mukhya, paraMtu manuSyanA jIvanamAM peTa mukhya nahi, paraMtu mana sattvanI kamANI upara menejaranuM daSTAMtA Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukhya che, ke je manathI uttama zubha vicAra karI zake che. to jaina manuSya jIvanamAM evA uttama sArA bhAva e jinadarzana-jainazAsananI mahAna bakSisa che. sava vikasAvavA upara STAMto di. da. 5-10-91 pA. naM. 28/ra9/42 sAttvika prakRti bahAra bajAramAM vecAtI nathI maLatI hoM, to pachI kyAMthI lAvavAnI ? jaMgalamAMthI ? guphAmAMthI ? khANamAMthI ? nA, bahAra e kyAMya na maLe; siddhagiri parathI ke mahAvidehamAM bhagavAnanA samavasaraNamAMthI maLe ke nahi? nA, prakRti e bahAranI vastu ja nathI, AtmAnI aMdaranI vastu che. aMdaramAMthI jevI bahAra kADhIe tevI dekhavA maLe. alabatta, sAttvika prakRti bahAra kADhavAmAM zrI siddhagiri, bhagavAnanuM samavasaraNa ane zAstra tathA saMta puruSanuM AlaMbana kAma kare che. e joIne, sAMbhaLIne mahApuruSonAM caritra sAMbhaLIne aMdaramAMthI sattva bahAra phurI Ave. paNa e to sahAyaka thayA, bAkI mULamAM to aMdaramAM ja bharyuM paDeluM sattva che, te bahAra kADhavAnuM che, vicAra-vANI-vartAvamAM eno upayoga karavAno che. dazArNabhadra sarva pragaTAvyuM : rAjA dazArNabhadra mahA Rddhi-ThaThArA sAthe mahAvIra prabhune vaMdana karavA cAlyA, ne manamAM saMtoSa mAne che ke, "AvI rIte vaMdana karavA javAno lAbha to mane ja maLyo haze; koIe AvA ThAThathI vaMdana karavA javAnuM nahi karyuM hoya. paraMtu tyAM to nagara bahAra nIkaLatAM UMce AkAzamAM jue che to potAnA karatAM lAkho guNa UMcA ThAThathI indrane vaMdanArthe Avato jue che. thayuM, jotAM ja motiyAM marI gayAM. kyAM pa00 hAthI ane kyAM 64,000 hAthI ? kyAM potAnA eka hAthIne eka ja sTa, ne enA para be khAlI khama daMtazULa ! tyAre kyAM anokho vArtAsaMgraha) 64 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ indranA hAthIe hAthIe 8-8 sTa, ne ekekI sUMTha para 8-8 daMtazULa, te ekeko daMtazULa khAlI korAdhAkora nahi, paNa 8-8 vAvaDIvALo, je ekeka vAvaDImAM lAkha-lAkha pAMkhaDInA ATha-ATha kamaLa ne dareka pAMkhaDI para nRtya karatA deva-devI! have A joIne dazArNabhadrano potAnA ThAThano saMtoSa, mada garva kyAM Ubho rahe? to pachI zuM e nirAza thaI dabAI gayA? bhAna to thaI gayuM ke "mAro zo ThATha che ? vAha ! kevo indrano ThATha ! mArA prabhunA kevA UMcA bhakta ! anumodanA to thaI paNa pachI zuM mAMDavALa karI ke "bhAI ! prabhune UMcA ThAThathI vaMdana karavAnA ApaNA zA gajA? nA, joyuM ke indrano A ThATha UMco. to zuM mArI pAse koI UMco ThATha che ? hA che, sarva pApatyAgapUrvaka cAritra laIne prabhunAM caraNe karAtuM jIvana samarpaNa e UMco ThATha, UMcI bhakita che.' paNa A karavA to ekAeka ja badhuM mUkavuM paDe. moTuM rAjyasukha, 500 rANIonAM sukha, UMcA vaibhava vilAsanAM sukha, A badhuM ekadama ja mUkavuM paDe; te ya emAMnA koInI ya sAthe vAtavicAra ke kazAnI ya goThavaNa-vyavasthA karyA vinA ja. A kema bane? bane, sarvothI bane, sattva AtmAnI aMdara bharyuM paDyuM che. jyAre e bahAramAM vikasAvavAnuM hoya che ane jeNe jeNe satva bahAramAM vikasAvavAnuM karyuM che, e kaMI koI bahAranI cIjamAMthI udhAra uchInuM mAgI lAvIne nahi, kintu potAnI aMdaramAMthI ja bahAra kADhIne... bhramaNAmAM rahevA jevuM nathI ke "zuM karIe bhAI? ApaNAmAM evuM satva nathI, ApaNe zuM karI zakIe ? A bhrama che. sattva ApaNI aMdaramAM ja che. sattva upara AvaraNa caDyuM che. mithyA jJAnanuM, mohanuM ane vIyatarAyanuM. e phagAvI daIe eTalI ja vAra. meghakumAramAM sattva hatuM, tyAre to rAjazAhI sukhavilAsa samajIne ja phagAvI daI trilokanAtha mahAvIraprabhu pAse cAritra lIdheluM. paNa sattva vikasAvavA upara daSTAMto 65 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pachI sattva para mithyAjJAnanuM AvaraNa caDI gayuM ke, "A saMthArAmAM munionA paganI dhULa sahana karavAnuM ApaNuM gaju nahi. ApaNe to ghare jaI ArAmathI palaMgamAM poDhIzuM.' A nirdhAra karI prabhune jaNAvavA AvyA. dayALuprabhue ene jIve AnA karatAM anaMtaguNAM veThelAM narakanAM du:kha samajAvyAM. meghakumAre pote pUrvanA ja tiryaMca hAthInA bhave nAnA sasalAne bacAvavA aDhI divasa eka paga UMco rAkhela, temaja kAramAM bhUkha-tarasa ane akaLAmaNa sAthenA mRtyu sudhInAM duHkha veThela e badhuM yAda karAvyuM, jenA phaLarUpe A ucca bhava maLyo, UMcA sukha maLyAM, uparAMta sarvatyAganI puNyavRtti maLI to have ATalA mAmulI kaSTamAM zuM kAma kAyara banavuM? zuM kAma mahAtmAnI tAraNahAra pavitra caraNarajane sparzanendriyanA pApe kaSTarUpa mAnavI ?' e samajAvyuM. prabhue zuM karyuM ? satva ApyuM ? nA, samajutI ApI. pra. paNa samajutI e ja sattva ne ? u. nA, to to lyo A ja samajutI tamane na maLI ? maLI, to pachI sattva maLI gayuM, have UTho choDo saMsAra. kema nathI chUTato ? kaho, samajutI maLI. paNa satva nathI pragaTyuM. to samajI rAkho, sattva bahArathI kyAMyathI nathI maLavAnuM. aMdaramAM bhaMDArI mUkeluM paDyuM che, mokha hoya, ne A samaja hoya, to ene bahAra pragaTa karo. meghakumAre e karyuM, joyuM. satva vikasAvavA vicAraNA : "heM? janAvaranA avatAre ATalA badhA DahApaNavALo ane sAtvika, te ahIM have UMcA mAnava avatAre ane prabhune pAmIne mUDha thAuM? kAyara banuM? nA, jarAya nahi ?' e vicAre che, ke toDI nAkhuM A indriyonI viSayAsakitanAM pApane. hAthInA avatAre dayA khAtara svecchAe maraNAMta kaSTa uThAvI lenAra huM eno e ja chuM. have to bhagavAna maLI gayA che. bhagavAna maLI gayA pachI bhavanA pherA anokho vArtAsaMgraha Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nahi UbhA rahevA dauM. bhavanA pherAmAM phasAvI rAkhanAra A zarIra ane indriyonA sukhavilAsane lAte phagAvIza ! zarIra indriyo to bIje paNa maLela, kiMtu tyAM bhagavAna nahotA maLyA, tyAre ahIM jo bhagavAna maLI gayA che to vizeSatA zI, jo bhaTakAvanArA e zarIraindriyonA sukhavilAsa UbhA ja rAkhavAnA hoya to ? nA, prabhu maLyAne saphaLa karIza. kaSTa-tapathI zarIranI ane tyAgathI indriyonA sukho ane mojane toDI nAkhIza. mArA prabhue paNa e ja karyuM che. to ja prabhu banyA che. tyAre eno sevaka huM pAcho paDuM?' basa, aMdaramAM sattva hatuM ja, ene bahAra kADhyuM. mahA tapasvI mahA yogI dhyAnI banI gayA. rAjA dazArNabhadra e ja karyuM. aMdaranA sattvane bahAra kADhyuM. prabhu pAse hajIgayA nathI, prabhunI vANI sAMbhaLI nathI, paNa prabhune UMcA ThAThathI vaMdana karavAno karelo nirdhAra Ubho rAkhyo, ene amalamAM mUkavA sarvatyAga karavo joIe. e karavA ADe zuM naDe che ? kama tAkAta ? saMyogo ? rAjavIpaNuM ? tyAgano kaSTano bina-abhyAsa ? saMsArano rAga ? zuM naDe che ? kazuM naDatuM nathI. A badhA to bahAnAM che. sarvatyAganI kama-tAkAta kyAM che ? koI pAkistAnI jevo subhagAra jIvatAM ja mRtyuno bhaya pamADatAM ja sarvatyAga karAvI de che to jIvane e apanAvI ja levo paDe che. kamatAkAtanuM bahAnuM kyAM kAma lAge che ? ema saMyogo, rAjavIpaNuM, bina-abhyAsa vagerene ya e bhUlAvI de che. koI evA roga, akasmAta jubha ke paralokamAtrA vakhate, pUrve kaSTa sahAvAno kazo abhyAsa nahi chatAM, mahA kaSTa sahAya ja che ne ? saMyogavALAnA saMyoga UDyA, rAjAonA rAjya-rAjavIpaNAM gayA, sukhazIlanI sukhazIlatA jhuMTavAI gaI, chatAM jIvatA rahIne e badhuM sahI lIdhuM ne ? bahAnAM konI sAme? potAnA AtmAnAM ja kalyANa sAdhavAnI vAta Ave tyAM bahAnAM ? kharI vAta e che ke aMdaranuM satva bahAra sattva vikasAvavA upara daSTAMto Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kADhavuM nathI. tAmasabhAvamAM ne satvahIna dazAmAM jIvavuM che, jIvavuM game che. uddhAra zuM thAya ? juo, tAmasabhAvathI kevAM kartavya bhUlAyAM ? pAMca tithie eka ekAsaNuM ya karavuM nathI. roja ke 10 tithi ekapratikramaNa karavuM nathI, tithie lIlotarI choDavI nathI. khAvAno divasabhara mokaLo chatAM zrAvaka thaIne TesathI rAtre ya cagaravuM che. mAsika ghara-kharcano dasamo bhAga paNa prabhubhaktimAM lagAvavo nathI. mahinAmAM pazukriyAnA 20 divasa khullA chatAM 10 tithi, brahmacarya pALavuM nathI. A badhAmAM zuM naDe che? kamatAkAta ? saMyogo? khoTA bahAnAM che. aMdaranuM sattva bahAra kADhavuM nathI e naDe che. sattva-rajasa-tamasa traNe prakRtio AtmAnI ja che. bahArathI bhADutI lAvelI nahi. emAM tamobhAva ane tamobhAva-mizrita rajabhAvane khaMkherI nAkhavAnA ane sattva-sAtvikabhAvane bahAra pragaTa rAkhavAno che. sattva vikasAvo to kaThina paNa sAdhanA sahelI banI jaze. dazArNabhadra pote ja potAnA aMdaranA sUtelA sattvane jAgrata karyuM, saLasaLAvyuM, jusso pragaTa thaI gayo ane savArI prabhunI pAse pahoMcatAM ja indra joto rahI gayo ane rAjAe sarvatyAga karI cAritra laI lIdhuM, laIne utkRSTaThAThathI prabhune vaMdana karavAno saMtoSa mANyo mATe satva vikasAvo to badhuM saheluM thaI jAya. sattva vikasAvavAmAM Ave to khoTAM nimitto maLatAM rAga-dveSaAsakti-IrSyA vagere duSTa bhAvo paNa UThatAM aTakAvI zakAze. sattva vikasAvavA zuM karavuM ? pra. paNa ATaluM sAMbhaLavA chatAM sattva vikase ja nahi tyAM zuM thAya? u. to kahyuM ne ke cAra zaraNAM vAraMvAra svIkAro. zAe A prAraMbhika upAyo batAvyo che. roja trikALa to e karo ja, paNa vadhArAmAM jyAre jyAre rAgAdi duSTa bhAvo jora mAre tyAre tyAre e (68) A anokho vArtAsaMgraha Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAraMvAra karo. manamAM lAvo, prabhu! huM ni:sattva chuM ke A rAgAdine vaza thAuM chuM. huM mUDha chuM. zuM karavuM e samajAtuM nathI. mAre tamAruM zaraNa che. siddha bhagavAna ! mAre tamAruM zaraNa che. sAdhu bhagavaMto ! mAre tamAruM zaraNa che. sarvajJakathita kSamA nispRhatAdi dharma mAre tAruM zaraNa che. arihaMtAdi cAre ya ! mane tame ja bacAvanAra cho. jagatanA karmapIDita jIvone tame ja bacAvo cho, to huM tamAre zaraNe chuM." A zaraNa svIkAra sAthe janma-janmAMtaranA duSkRtyonI gartAniMdA-pazcAttApa tathA mahApuruSonAM sukRtonI anumodanA karatA rahevAnuM. vAraMvAra AzaraNa-svIkAra, duSkRtagartA ane sukRta anumodana tathAbhavyatyAdi bhAvono paripAka kare che, ene pakAve che, eTale e kAryonmukha bane che, mahAmithyAtvAdi pApano nAza karavA pUrvanA pApAnubaMdho azubha anubaMdhone toDI nAkhavA samartha bane che. AtmAo ema ja mahAtmA banyA che. marudevA mAtA dIkarA vahaSabhadevane jovA AvyA, prabhue na sAme mAtAne levA javAnuM karyuM ke na koI devane yA mANasane sAme levAne mokalyo. mAtAne khoTuM lAgyuM, "huM hajAra varasa jenI khAtara rotI beThI, e have huM sAme maLavA AvuM chuM to mane e bolAvato nathI ?' rIsa caDI paNa e pachIthI tyAM ja hAthInA hodde kevaLajJAna pAmyA, te zuM e rIsa rAkhIne pAmyA? nA, rIsa rAkhIne vItarAga nA banAya, ne vItarAga banyA vinA kevaLajJAna na pamAya. tyAre mAtAne rIsa caDI hatI ne kevaLajJAna zI rIte pAmyA ? kaho, catuH zaraNa-svIkAra Adi traNa upAyathI. A rIte pAmyA ke marudevA mAtAne manamAM tarata AvyuM ke, "huM zAnI mamatA karuM chuM ke dIkaro mAro ne mane bolAvato nathI? jagatamAM koNa konuM che ? koI potAnuM nathI. sau judA che, marI marIne dareka jaNa cAlatuM thAya che, nathI koI bIjAne sAthe laI jatuM, ke nathI bIjo sAthe sattva vikasAvavA upara daSTAMto Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jato. badhA saMbaMdha phoka. navA janme navA saMbaMdha. meM khoTI mamatA rAkhI, ne ethI ja khoTI rIsa karI.' Ama duSkatagartA karI. vaLI ciMtavyuM ke "RSabhadeva to vItarAga che, niHsnehI che. e mane bolAvavAno rAga zuM kAma kare ? sneha zuM kAma dAkhave ? rAgasnehano kacaro rAkhyo hota to gharamAMthI nIkaLIne cAritramArge jAtA ja zuM kAma ? dhanya che enI vItarAgatAne! tyAre to traNe bhuvananA devo ene AvIne page paDe che, seve che. Ama prabhunAM sukRtanI anumodanA karI. vaLI e anyatvabhAvanAthI mamatA rIsa vagerene khoTA mAnyA e sarvAkathita "nirmamatva' dharmanuM zaraNuM lIdhuM, vItarAga arihaMtanA nirmamacva sadaguNa-sukRtane sAruM mAnyuM, sukRtanI anumodanA karI, pote enA e rovanane nakkI karyuM, e arihaMtanuM zaraNa lIdhuM. Ama rArihaMtAdi cAranA zaraNa svIkAre, duSkata gartA ane sukRta anumodanAe marudevA mAtAnA tathAbhavyatvane pakavI nAkhyuM. mokSanI yogyatA ne pakAvI ane vItarAga banyA. jabarajasta sattva pragaTAvI paramapadane pAmI gayA. zubha bhAvanAnA khapI - bharUcanA anopacaMdabhAI di. da. tA. pa-10-91 pA naM. 21/12 bIjA vinA cAle, paNa AnA vinA na cAle. A zubha bhAvo, zubha vicAro to manamAM vAre vAre lAvavA ja joIe." kyAMka manamAM bhAva kharAba AvyA yA vicAra pApanA cAlyA to jhaTa khaTako thAya ke "are? A huM kyAM cAlyo? kema zubha bhAva rAkhavA rahI gayA? kema zubha vicAra bhUlyo? lAva lAva, ene UbhA karavA de."mArA vidyArthIne anokho vArtAsaMgraha) 70 70 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaNelAnI vAre vAre raTaNAnI jema zubha bhAvo ne zubha vicAronI raTaNA rahyA kare, to manAya ke manane e jarUrI lAgyA che. anopabhAI zrAvaka : bharUcamAM anopabhAI zrAvaka AvA eka AgevAna zrAvaka hatA, zubha bhAvanA khapI emane tyAM lagnano prasaMga Avyo emAM nAta jamADavAnuM nakkI karyuM hatuM. pachI nAtanA eka bIjA bhAIne tyAM lagna. prasaMganA hisAbe e bhAIne nAta jamADavAno vicAra thayo. paraMtu ene nAta anopabhAInA karatAM pahelI jamADavI hatI, paNa pelI nAta to nakkI thaI gayelI te have kema phare ? nyAyasara kAMI bane evuM nahotuM, eTale e bhAIe anopabhAInI viruddha game tema vAto karavA mAMDI, bakhALA kADhavA mAMDyAM, "anopabhAI moTA zeTha eTale zuM thaI gayuM ? zuM ame nAtamAM nathI ? amAro zuM haka nathI ? nAta mArI pahelI jamaze...' anopabhAI zrAvaka : DAhyA mANaso samaje che ke Ano khoTo dhamadhamATa che. paraMtu enI sAthe koNa laDavA jAya? emAM thoDuM ema cAlyA pachI anopabhAInA kAna para A vAta AvI. A to zubha bhAvanA khapI, ne zubha vicAranI jarUravALA zrAvaka; ane jarUra eTale to samajo ja cho ne ke jenI ra e prasaMga para to khAsa sAdhI levAya ? anopabhAI ahIM zubha bhAva zubha vicArane zuM kAma cUke? "mAre AnI jarUra che, to AmAMthI e ja meLavI lauM, A ja hisAbavALA e zrAvaka eTale emaNe dilamAM pelA ADA mANasa mATe jarAya krodha ke dveSano milana bhAva ghAlyo nahi. emaNe to maitrIbhAva udAratAno ja bhAva camakAvyo. manane ema thayuM ke, "hoya, e paNa ApaNo bhAI ja che, to ene nAta jamADavAnI hoMza hoya to bhale ene pahelo cAnsa maLe. sthitie moTo zrImaMta nathI, chatAM ene nAta jamADavAnA koDa thAya che, to enA | zubha bhAvanAnA khapI - bharUcanA anopacaMdabhAI 71| Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ koDa pahelAM pUrA thavA joIe.' emaNe keI abhimAnanA gharanA tuccha vicAra karyA nahi ke, "jamADyuM jamADyuM? e zuM jamADavAno hato ? jAgavuM moDuM che, ne jamADavuM pahelAM che ! bhalene mArI viruddha lavArA karato, enuM jarAya cAlavA na dauM. bahu garabaDa karaze to ukhaDI jaze." nA, Avo koI vicAra nahi. e abhimAnanA vicAra che, tucchatAnA azubha vicAra che, ne anopabhAIne enI jarUra nathI. emane to jarUra che zubha vicAranI tethI sAmAnI ADAI ke potAnI viruddha bakhALAne mahattva ja na ApyuM, kazI svamAnahAni mAnI nahi; paNa sAmAe eka koDilA jIva tarIke nyAya Apyo, "hoya e paNa jIva che, ene ya koDa thAya. ApaNe enA koDa pUrA karavAnA." maitrI kSamA Adi zubha bhAvanI ane svArthanA nahi paNa parArthanA zubha vicAranI ja emane jarUra lAgelI che, tethI prasaMga maLatAM e zuM kAma cUke? anopabhAI tarata bIjI savAre uThIne devadarzana karavA nIkaLyA tyAre pelA bhAInA ghare pahoMcyA. pelo kSaNabhara to hebatAI ja gayo ke, "huM jenI viruddha boluM chuM e moTA zeTha mArA ghare cAlIne Ave che?' e saphALo Ubho thaI gayo, zeThane AvakAryA, "padhAro zeTha padhAro.' gharamAM lAvIne besADyA gAdI para. pUche che, "mane Apane tyAM bolAvI levAne badale Apa ATale padhAryA ?' hA, kAma mATe hoya eTale to mAre ja AvavuM joIe ne ?' "to ya zuM ? Apa moTA mANasa ApanA kAma mATe paNa amane nAnAne ghare bolAvI zako cho. pharamAvo mArA lAyaka sevA ?' anopabhAI kahe, "kAle mArA sAMbhaLavAmAM AvyuM ke Apane tyAM lagnaprasaMga Ave che, ne Apane nAta jamADavAnI che." A bhAI kahe, "hAjI zeTha ! vAta sAcI che.' 72 anokho vArtAsaMgraha Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anopabhAI kahe che, "to juo, amAre tyAM paNa prasaMga nakkI thaI gayelo che. chatAM tamArI nAta pahelI jamaze, ne amArI pachI, ATaluM nakkI karAvavA Avyo chuM. tamAro bAbo-bebI e mArA ja che, eTale enI zobhA e mArI ja zobhA che. emAM kazo saMkoca rAkhazo nahi ke anopacaMdanuM paheluM nakkI thayeluM kema phare? anopacaMda pote ja A baccAne paNa potAnA ja mAnIne jamaNa pherave che. eTale phare. mATe juo hoM tamAre tyAM nAta pahelI jamaze." A sAMbhaLIne e bhAI kyAM UbhA rahe? anopacaMda zeThanI A udAratA ane te paNa potAnA ghare sAmethI cAlI AvI karAtI joIne enI AMkhamAM jhaLajhaLiyAM AvI gayAM, pote AvA udAra zeThanI viruddha kADhelA bakhALA mATe bhAre pastAvo thayo, AMkhamAM pANI sAthe hAtha joDIne kahe che - "zeTha ! mApha karajo mane. Apane meM pahelAM oLakhyA nahi; ne bahAra game tema bolya rAkhyuM. jamaNa ApanuM ja paheluM rahe. Ape paheluM noMdhAveluM, eTale Apa hakadAra cho, ne emAM huM khuza chuM." durjananAM hRdaya parivartana thAya ? thAya, sajjananA bola ane vartAva e evI maitrI evA snehabhAva ane evI udAratAbharyA hoya che ke sAmAnAM dilane pIgALI nAkhe. evA sajjana banavuM hoya to zubha bhAvo ane zubha bhAvanAono bahu khapa rAkhavo joIe, enI bahu jarUra rahevI joIe. eno bahu khapa ane jarUra eTale zuM, e samajo cho ne ? jIvanamAM sArI manamAnI sukha-sagavaDo, paisATakA, mAna-sanmAna UMcA khAnapAna vagerenI jeTalI jarUra nahi, eTalI zubha bhAva ane zubha bhAvanAnI khAsa jarUra lAge. jIvanamAM ochuM vadhatuM to maLyA kare, anukULa-pratikULa to AvyA ja kare, paraMtu mukhya lakSa A hoya ke, "mAre khAsa khapa zAno zubha bhAvanAnA khapI - bharUcanA anopacaMdabhAI 7 3 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che? duSTa rAga-dveSAdi bhAvo TALIne vairAgya-jinabhakti-kSamAmaitrI vagere zubha bhAva rAkhyA karavAno e mATe zubha bhAvanAomAM ramatA rahevAno. to pachI jo Ano khAsa khapa hoya, A jo khAsa jarUrI lAgato hoya, to enuM mukhyadhyAna rAkhuM. bahAranuM to bhAgyAdhInA che. tyAM dilanA bhAva bagaDavAthI bahAranuM sudharI javAnuM nathI, ke sAruM maLI javAnuM nathI. e to bhAgyane anusAra banavAnuM che. mATe bhAva zA sAruM bagADuM ?' na duHkhita para atyaMta dayA upara STAMto di. da. tA. 4-5-85 pA. naM. 241/242 zarIra ke manathI duHkhita jIvo para ApaNA dilamAM atyaMta dayA; arthAta duHkhitane joIne dila dayALu hoya, dayArdra bane. (1) zarIrathI duHkhita hoya, roganI pIDAvALA hoya, yA gulAmInA trAsa-apamAnatiraskAra-mArapITa vagerethI duHkhita hoya, tyAre (2) mananA duHkhita yAne koI ciMtA-zoka-saMtApa-bhaya-zaMkA-roga vagerethI pIDita hoya; emane jotAM dila dayAthI dravI jAya. "bicArAne kevIka pIDA che !" tyAM dila kaThora na rahe, pachI bhale e duHkhita pIDAI rahelo mANasa zatru hoya yA duSTa ke cora vagere gunegAra hoya. dA.ta. eka zrAvakano prasaMga Ave che. duHkhita upara dayA - zrAvakano prasaMga zrAvakanI cora para dayA : rAjAe koIne cora tarIke zULIye caDAvyo che. tyAM jaIne jatAM eka zrAvaka pAse cora tarasyo thayelo pANI mAge che. zrAvakane dayA AvI jAya che, eTale dayAthI ene kahe che, bhAI ! tuM "namo arihaMtANaM' raTa, huM pANI lAvI ApuM chuM." 74 anokho vArtAsaMgraha) Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pANI laIne AvatA pahelAM pelo mare che, paNa navakAranI raTaNAmAM ! te marIne deva thAya che ! ahIM zrAvaka corane pANI laIne ApavA Ave che, eTale ene corano sAgrIta mAnI rAjA ene mAravA le che, tyAM pelA devatAe nagara para moTI zilA vidUrvI ne nIce utAravA mAMDI ! deve camatkAra batAvatAM rAjA zrAvakanI kSamA mAge che. cora paNa jo pIDAto che to enA para dayAnuM A phaLa. zrAvikAnI sApa para dayA : sApa jherI prANI che, paraMtu ene koI mArI nAkhavA jatuM hoya, to enA para paNa dayA Ave. rAdhanapuramAM nagara bahAra muslimo eka sApa jato joI lAkaDIo ugAmI mArI nAkhavA taiyAra thayelA. evAmAM eka zrAvikA bena tyAM jaIne jatA hatA. emaNe kahyuM, "bicArA A jIvane zuM kAma mArI nAkho cho ?' pelA kahe, "sApane zuM mArI na nAkhe to pUjA kare ? tAre joIe to laI jA, nahitara ame to mArI nAkhavAnA !' zrAvikAne khAtarI ke, "Apa bhalA to jaga bhalA.' zrAvikA bene jamIna para sADalAno pAlava pAtharI sApane kahyuM, Avo nAgamAmA ! AmAM AvI jAo. tamane jaMgalamAM mUkI dauM." sApane saMjJA kevI ke vAtAvaraNa samajI jaI sIdho pAlavamAM AvI guMcaLuM vaLI beTho. zrAvikA bene pAlava saMkorI poTalInI jema upADI jaMgalamAM laI jaI ene choDI dIdho. zrIpAlanI duzmana kAkA para dayA : bALa zrIpAlakumAranA pitAnuM khUna karAvI kAko ajitasena caMpAnagarIno rAjA banI beThelo. mAtA rANI bALane laIne bhAgelI. kramazaH zrIpALa moTo thaImayANasuMdarI ane bIjI ATha rAjakanyAone paraNyo. daza rAjAo enI AjJAmAM AvI gayA che. pitAnuM rAjya levA e lazkara sAthe Ave che. kAkA ajitasena rAjAne kaheDAvyuM, duHkhita para atyaMta dayA upara daSTAMto 75 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tame atyAra sudhI rAjya saMbhALyuM-sAcavyuM e tamAro upakAra. have huM moTo thaI gayo chuM, rAjyabhAra saMbhALI zakIza. tame mane rAjyabhAra mArA mAthe mUkI nivRtti laI lo." kAko ema zAno mAne ? laDavA Avyo, paNa hAryo; e tyAM ja yuddhabhUmi para saMsAranA karmanI viTaMbaNA dekhI. vairAgya pAmIne manathI. cAritra laI kAryotsarga dhyAne UbhA rahI jAya che. zrIpALa samajyA ke, "kAkAne apamAna lAgyuM, tethI rIsamAM Ama UbhA che.' basa, jo ke kAkA bhayaMkara duzmana che, chatAM emane apamAnathI duHkhita joI zrIpALanuM dila dayAthI dravita thaI gayuM ! te kahe che - kAkA ! kSamA karo mAro aparAdha. jAo cora-sApa-zatruparamAdhAmI para dayA karI sukhethI rAjya bhogavo. mAre tamAruM rAjya nathI joItuM. pRthvI ghaNI moTI che, huM bIje rAjya sthApI laIza !' du:khita jIvo para dilamAM atyaMta dayA Ave, to ApaNane bhAvamala bahu kSINa thavAno sikko lAgI jAya. atyaMta dayA eTale "sAnukrozatva' arthAta dayArdratA. emAM (1) dayA karIne koI svArtha sAdhI levAnI leza paNa icchA na hoya, paNa sAmAnuM duHkha joIne sahaja bhAve dila dayAthI pIgaLI jAya. ema (2) dayAnA bhAvanI akhaMDa dhArA-paraMparA cAle; paraMtu ema nahi ke hamaNAM to dilamAM dayA UbharAI, paraMtu pachI sAmo kAMI ajugatuM bolyo-cAlyo. eTale enA para dayA maTIne kaThoratA Ave yA dveSa thAya. nA, dayAnI dhArA cAlI te cAlI, akhaMDa cAle, paNa tUTI na jAya. A tyAre ja bane ke dayA aMtaramAM guNarUpe pragaTa thaI hoya ke atyaMta dayA eTale basa dayA ja, dveSa ke kaThoratA nahi. narakanA jIvo potAnA pApe pIDAI rahyA che, chatAM enA para paNa dayA UbharAya ke, "bicArA kevI ghora yAtanAo veThe che !" ema ene mAranArA paramAdhAmI para paNa dveSa nahi, kintu dayA Ave ke, "bicArA kevA anokho vArtAsaMgraha 76 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIvra mohanIya karmathI ane pApabuddhithI pIDAI rahyA che ne AvA ghora kRtya kare che ?' pUcho -- paramAdhAma para dayA kema Ave ? pra. AvA ghora ghAtakI paramAdhAmI para dayA zI rIte Ave ? u. e samajIne Ave ke, (1) eka to ahIM beThA ApaNe mAranAra paramAdhAmI vagere para dveSa karIe ethI kAMI e sudharI javAnA nathI, ne dveSathI ApaNuM bagaDe che. e potAnAM krUra kALAM kAma mUkavA nathI, ne ApaNA dveSathI ApaNI pariNati kaThora thAya che. (2) bIjuM e, ke ApaNe jo mokSanA artha chIe e mATe ApaNA AtmAne UMcA guNasthAnake caDAvavo joIe; ane e to ja bane, ke jo ApaNe kUNA mulAyama dilavALA banyA rahIe, paNa nahi ke SilA kaThora dilavALA banIne. ekavAra paNa dila heSiluM karIe eTale e kaThora banI jAya. pachI ene komaLa karavA mATe navesarathI ghaNI jahemata uThAvavI paDe; kemake ekavAra paNa draSilA banavAmAM anAdinA dveSanA kaThoratAnA saMskAra daDha thaI jAya che. daDha thayelA dveSa-saMskAra komaLatA jaladI na AvavA de eTalA ja mATe, kumArapALa mahArAjAe navarAtrimAM eka bokaDAno paNa bhoga ApavAnuM na karyuM, ne jAta para kaMTakezvarI devIno gussobharyo trizULa-prahAra vadhAvI lIdho ! cAvat... jIvaMta baLI maravA sudhInI taiyArI karI ! samajatA hatA ke, "ekavAranI paNa evI hiMsAmAM anAdinA kaThoratAnA kusaMskAra daDha thAya. ene bhUMsavAnuM ane puna: komaLatAnI pariNati UbhI karavAnuM ghaNuM muzkela.' mATe emaNe dayA pakaDI rAkhI, dhyAnamAM rahe krUratA-kaThoratA-dveSa e AtmAno bhAvaroga che. e miTAvavA hajArovAra dayArUpe dayAno prayoga karatA rahevAnuM che, to e roga maTIne dayA AtmasAta thAya, sahajarUpe phuranArI | duHkhita para atyaMta dayA upara daSTAMto 77 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bane, AtmasvabhAva dayAno banI jAya tyAre AtmAne kaMIka Arogya prApta thayuM gaNAya. mAMdA zarIra para, Arogya lAvavA keTakeTalIvAra davAdinA prayogo karavA paDe che? svArtha hoya tyAM e sAdhavA keTalIya vAra prayogo karIe chIe ? to pachI - A UMcA janamamAM duHkhita para dayAnA prayoga karatA rahevAmAM bAkI rAkhIe ? jIvanI uttamatA - dAnAdi dharma upara daSTAMto di. da. tA. pa-4-80 pA. naM. 152 thI 156 (1) dAnezvarI mAgha kavi : mAgha kavie potAnA dAnI AtmAnuM mahattva AMkI potAnA mahAsaMpattimAna AtmAnuM ane saMpattinuM mahattva nahi AMkeluM; to chellA samaye bhUkhamarAnI sthitimAM paNa eka adbhuta zlokanA lAkho rUpiyAnuM rAjAbhoja taraphathI inAma maLavA para e inAmanI moTI saMpattinuM mUlya nahi AMkyuM ane rAjyadarabArethI ghare pahoMcatA sudhImAM yAcako AvatA gayA ne dAna mAgatA gayA, to mAgha kavie potAno AtmA kRpaNa na bane paNa dAnI banyo rahe e mATe rAjA taraphathI maLela mahAna inAmamAMthI dAnamAM luMTAvya gayo, dAnamAM deto ja gayo, te ghare pahoMcatAM badhuM ja daI dIdhuM! hajI paNa eka yAcaka mAgavA Avyo che ne potAnI pAse have devAnuM kAMI che nahi, to yAcaka para abhAva nathI thato ke, "ATaATaluM daI dIdhuM e vakhate kyAM TaLyo hato te atyAre AvavAnuM sUjhe che?' nA, kavine ema thAya che ke, "hAya ! yAcaka maLe che ne kAMI daI zakato nathI ? mAre yAcakane dIdhA vinA pAcho kADhavo paDe enA karatAM hAya, 78 anokho vArtAsaMgraha Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ he prANa ! tame mane choDIne kema jatA nathI. jAo choDo mane, canata tyAtiprA: eTaluM bolatAM jamAgha kavinAprANa chUTI gayA, AMgaNAmAM ja e DhaLI paDyo. AvA dAnI keTalA nIkaLe? bhale thoDA paNa AvA ja pUrvapuruSo e uttama Adarza tarIke gaNAya ane uttama banavA icchanAre AvAne ja jIvanamAM Adarza tarIke rakhAya. (2) AbhaDa maMtrInI adabhuta dAnavIratA : juo adbhuta Adarza dAnavIra AbhaDa maMtrInI uttamatA. AbhaDa maMtrI kumArapALanA moTAM duzmana rAjAne jItIne AvyA ane karoDonI saMpatti lAvIne kumArapALa mahArAjA pAse rajU karI ane abhuta jItanuM khyAna ApI kahyuM, "mahArAjA ! Apano prabhAva ane ApaNI puNyAI jayajyavaMtI che. eTale ja kaThina paNa vijaya saraLa banI gayo." mahArAjA kumArapALe AbhaDane inAmamAM lAkho rUpiyAnI saMpatti ApI. pachI hAthI, ghoDA, sonaiyA vagerenI saMpatti laIne AbhaDa maMtrI rAjadarabArathI jevA bahAra nIkaLyA ke tarata yAcako AbhaDa maMtrInI vijayagAthA ane dAnavIratAnA guNa gAtAM gAtAM dAna mAMgavA lAgyA to AbhaDa maMtrI eka miniTa thobhyA vinA moTA moTA dAna detA cAlyA. hAthI mAMgyo to hAthI ApI dIdho, ghoDo mAMgyo to ghoDo ApI dIdho ane sonaiyA mAgyA to sonaiyA ApI dIdhA, ema karatAM karatAM ghare pahoMcatA sudhImAM inAmanI samagra saMpatti dAnamAM daI dIdhI. ekI kalame keTaluM badhuM dAna ! manane jarAya vicAra nA AvyA ke, "ATalI moTI jAnanA jokhame laDAI karI vijaya meLavyuM enuM maLela ATaluM moTuM inAma te ema ja dAnamAM badhuM ja kema daI devAya ? jaMgI yuddhanI bhagIratha mahenatanuM phaLa to ApaNe lahera karavA mATe saMgrahI rAkhavuM joIe ne ? nA re nA. jIvanI uttamatA - dAnAdi dharma upara daSTAMto Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM svArtha ane bhoga vilAsane kazuM ja mahattva na ApatAM dAnane ja mahattva ApeluM. jIvananuM maMgaLa dhana parigraha nahIM, ke viSayabhoga nahIM; kiMtu dAna che. AvuM dAna rUpI jIvana maMgaLa sAdhI levAnuM maLe tyAM seMkaDo hajAro zuM paraMtu lAkhonI saMpattino paNa tyAga karI detA AMcako nahIM. mahattva dAna ane tyAga rUpI jIvana maMgaLanuM ja che. mATe to juo ke tyAga mATe zAlibhadra rojanI devatAI 99 peTIno mAla bIje divase kUvAmAM nakhAvI detA ane avasara Avyo tyAre haMmeza mATe 99 peTI choDI. alabatta AvA tyAgI dAnezvarI virala maLe paraMtu jagatane mATe e Adarza rUpa che. uttama banavuM hoya eNe najara sAme AvA uttama puruSone Adarza tarIke rAkhavA joIe. (3) mahAsatI ratisuMdarI uttama AtmA che. eTale uttama Adarzane dharanArI che. e kAMI avasara Avye potAnA tuccha jaDa svArthane mahattva na Ape kintu AtmAnA UMcA kalyANane ja mahattva rApe, A hisAbe eNe potAnI AMkha gaI ene kazuM ja mahattva na ApatAM rAjAnI durbuddhi naSTa thaI ane buddhi AvI gaI temaja potAnA zIlanI rakSA thaI, ene ja mahattva ApyuM. eNe A hisAba rAkhyo ke - AMkha e jIvana maMgaLa nahi. potAnuM zIla ne sAmAne sabuddhi e jIvana maMgaLa. ratisuMdarIe pUrvanI mahAsatIone Adarza tarIke sAme rAkhIne A sAcA jIvana maMgaLane mahattva ApI uttamatA rAkhI; ema ApaNA mATe paNa A mahAsatI ratisuMdarI Adarza tarIke sAme rakhAya ane nakkI karAya ke, "mAre to uttama banavuM che, adhama nahIM.' to e Adarzane anokho vArtAsaMgraha Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anusarIne (1) ApaNAmAM zIla brahmacarya sacavAya tathA (2) ApaNA prasaMgamAM AvanAra sAmAne sadabuddhi rahe, ene ja mahattva apAya, pachI bhale mahAsatInI jema moTo bhoga Apavo paDato hoya. uttama banavAnI cAvI : Atmahitone ja jIvana maMgaLa mAnI mahattva ApavuM. uttama banavuM che ? to jema dAna sukRta ema zIla sukRta, sevA paropakAra sukRta vagere sukRto. temaja kSamA, satya, nIti, brahmacarya, gaMbhIratA, sahiSNutA vagere saguNotathA tyAga, vrata, niyama, tapasyA, ahiMsA, saMyama, jinabhakti, gurubhakti vagere sAdhanAo, A sukRto sadaguNo ane sAdhanAone jIvana maMgaLa mAnIne mahattva apAya tathA mahattva ene ja ApI enI kamAI tathA enI rakSA-vRddhi ane parAkASThAnI prApti karavAne mahatva ApIne dunyavI vastuone jarAya mahattva na ApatAM avasare eno bhoga apAya, e uttamatA che. ethI ulaTuM, dhana-mAla-viSayone mahattva ApI enI khAtara sukRta-saguNa ke sAdhanAne bAjue mUkI devAya, eno bhoga apAya, arthAt e. sukRta vagerene jatA karAya, e adhamatA che. dAna sukRtathI uttamatAnAM sukRta joyA ! mAgha kavi ane AbhaDamaMtrIe dAna-sukRtane mahattva ApI vipula saMpatti jatI karI. ema zIla sukRtamAM Adarza tarIke sudarzana zeTha, sthUlabhadramuni vagerene najara sAme rAkhIne vartAya to uttamatA Ave. (4) zIlane mahattva, prANane nahi; sudarzana zeTha - "prANa jAo, zIla nahi.' : jANIe chIe ke sudarzanazeTha poSadha-dhyAnamAM gAma bahAra UbhelA. emane mahArANInA prapaMcathI AkhAne AkhA mahelamAM ucakI lavAyA. rANI to emane jotA ja khUba AkarSAI ane atyaMta kAmaparavaza banIne zeThane bhoganI prArthanA kare che, zeTha kAMI bolatA jIvanI uttamatA - dAnAdi dharma upara daSTAMto 81 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. eTale emanI AgaLa ghaNA hAva-bhAva-kuceSTA vagere kare che, pachI bhaya dekhADe che ke, "mAruM mAnI jAo, nahitara hohA karI sipAIo pAse pakaDAvIza ane ema thatAM rAjA taraphathI tamArI bhAre phajetI thavA sAthe tamane kadAca phAMsI sudhIno bhayaMkara daMDa maLaze. mATe mAnI jAo." ATaluM badhuM chatAM zeTha potAnA dhyAnamAM nizcala rahyA; kemake e uttama dilavALA hatA. eTale prANa pratiSThAnA bhoge zIlane sAcavavAnI taiyArIvALA hatA. uttama dila A ja mAne ke kadAca mAruM "bahAranuM sarvasva phanA thAo, paraMtu mAruM dAna-zIla vageranuM sukRta akhaMDita raho, prANa jAo, zIla na jAo." rANIe hohA karI ke, "doDo, doDo, A koI lucco mArA para baLAtkAra karavA Avyo che. sipAIo AvyA, zeThane pakaDI gayA, savAre rAjA AgaLa rajU karI hakIkata kahI. rAjA kahe, "zeTha tame to mArA rAjyanA moTA vepArI. tethI ekaluM rANInuM kahevuM ema sAcuM mAnI na lauM, bolo tamAre zuM kahevuM che ?' sudarzana zeThanuM ahiMsAne mahattva : ahIM zeThanI ahiMsAnI sAdhanA AgaLa AvI. zeTha jue che ke, "jo huM satya hakIkata kahuM, are ! e badhuM na kahetA eTaluM ja kahyuM mane zuM pUcho cho ? tamArA sanTrI polIsane pUcho ke rAtanA zuM baneluM." to paNa A mArA bola upara rANIno bhAMDo phUTI jAya ane rAjA taraphathI ene bicArIne bhayaMkara sajA thAya. A rANInI hiMsA thavAmAM mArA bola dvArA huM nimitta thAuM ane emAM mArI ahiMsA ghavAya." tethI zeTha mauna rahyA. rAjA kahe, "tame bolatA nathI e gunAhitapaNuM sUcave che, eTale mAre tamane zULIe caDavAnI sajA pharamAvavI paDe che. hajI paNa jo tamArI nirdoSatAno khulAso karo to zULInI sajA pAchI kheMcI lauM.' zeThano AtmA uttama che. eTale ahiMsAnA bhoge arthAta ahiMsAne mahattva na daI ene jatI karIne prANa ane pratiSThA bacAvavA icchatA - anokho vArtAsaMgraha) 82 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. tethI barAbara mauna ja pakaDI rAkhyuM. "bhale phajeta thAuM ne zULInI bhale bhayaMkara vedanA maLo, paraMtu mArI ahiMsAnI sAdhanA ADakatarI rIte paNa khaMDita na thAo, arthAta bhale huM rANIne jAte daMDavAnuM karuM nahi, chatAM mAro khulAso e ja pariNAma lAve. huM rANInI hiMsAmAM nimitta banI jAu. eTale sAkSAta nahi paNa ADakatarI rIte mane hiMsAnuM pApa lAge." kevI uttamatA ! (5) sthUlabhadranI uttamatA H mahattva anaMta sukhane dIdhuM ema, sthUlabhadrajIne rAjAe maMtrI-mudrikA svIkArI levA kahyuM. tyAM emanA manane thayuM ke, jo A svIkArI lauM, to ahIM maMtrIpaNAnI kAryavAhImAM to mAre kalAko ApavA paDe ane emAM to mAre rUpasuMdarI kozAvezyAnA covIse kalAkanA nirAMtanA divya AnaMda jAya, tethI maMtrI-mudrikA mAre joItI nathI." mANasa mAnano bhUkhyo che. paNa sthUlabhadre maMtrIpaNAnA mAnanI lAlaca na karI. kemake nirAMtanuM sukhA gamatuM hatuM. paraMtu sthUlabhadrano AtmA uttama hato eTale ATaluM vicArIne thobhyo nahIM. e AgaLa vicAre che ke, "maMtrIpaNAnAM mAna karatAM vezyAnA nirAMtanA sukha pasaMda karuM chuM, paraMtu e sukha keTalo kALa ? bahu to A jIvanabhara emAMya ekane mahAroga Avyo to ? kharekhara nirAMtanA sukha to mokSanA che ke jyAM sukha anaMta ane apekSA koInIya nahi. e sukhano upAya cAritra, emAM ya samAdhithI mahA nirAMtanA sukha. e cAritra ahIM Arya manuSyabhave ja sulabha che. paraMtu jo kozA vezyAnA e saMsAra vAsanA saMgamAM rahuM to mAre anaMtA mokSasukhanI sAdhaka cAritrasAdhanA saMyamasAdhanA karavAnI rahI jAya. huM vezyAnA zIgha vinAzI sukha tarapha jou chuM. paNa mokSanA avinAzI anaMta sukha tarapha kema joto nathI kema e prApta karAvanAra cAritra sAme joto jIvanI uttamatA - dAnAdi dharma upara daSTAMto 83 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI, ke je AvA manuSya bhavamAM ja lakSya che? mATe mAre have kozA vezyA ane saMsAravAsa paNa joIe nahIM.' ema vicArI tyAM ja mastakanA phezano loca karI sAdhuveza dharIne guru tarapha cAlI nIkaLyA. sthUlabhadranI kevI uttamatA ! ahIM e jovA jevuM che ke kozA vezyAnuM AkarSaNa bhAre hatuM. eTale to maMtrI-mudrikA svIkArI levA mana na thayuM, tyAre vezyA para ane enI sAthenA vilAsa para keTalo. badho rAga haze ke moTI maMtrIpaNAnI bhAre mAnavaMtI padavI hoddo joItA nathI. A parathI vezyAno vezyAsukhano anahada rAga sUcita thAya che, tyAre prazna thAya. pra. AvA vezyA sukhanA bhAre rAgavALAne zuM cAritranA bhAvanA thAya ? maMtrIpaNuM le toya emAM to vezyAnA sukha sarvathA UDI jatA nathI; bhale 24 kalAka na sahI, to paNa avakAzanA kalAkamAM to e sukha maLe ema che. jyAre cAritramAM to vezyAsukhanuM nAma nizAna nathI rahevAnuM. eTale jo vezyAne vezyAnA sukha para anahada rAgavALA emane jo adhUrA vezyA sukhavALuM maMtrIpaNuM nathI gamatuM, to pachI taddana vezyAsukha vinAnuM cArika ze gamI jAya ? e tarata ja cAritra zAnA laI le ? u. paraMtu rasthUlabhadrano AtmA uttama hato, tethI emaNe dunyavI prasaMgamAMthI gaNatarI AtmAnA hitanI ciMtAmAM utArI, "maMtrIpaNAnI khaTapaTamAM vezyAnA nizcitapaNAnAne 24 kalAkanA sukha uDe." A gaNatarI have emaNe AtmahitanI vastumAM utArI ke vezyAnA saMgamAM avinAzI anaMtasukhanI sAdhanA uDe. - uttama hetu siddha karI ApanAra mAnavabhava bhogomAM veDaphI na nakhAya. sthUlabhadramAM paNa uttamatA hatI ke, "managamatA vezyA sukha jo maMtrIpaNAnI javAbadArI upADavAmAM ghavAya che, to enI javAbadArI anokho vArtAsaMgraha) 84 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMtrIpaNAno mAnavaMto mobho maLavA chatAM zuM kAmanI ? A gaNatarI have AtmahitanI vastumAM utArI; "managamatA anaMtA mokSasukha mAnavabhavane kSaNika viSayasukhamAM ragadoLI nAkhavAmAM dUra jAya che. mokSasukhanI sAdhanA je ahIM ja sulabha che e gumAvavI paDe che; to evA viSayasukha game teTalo AnaMda Ape to paNa zuM kAmanA. mATe jema ISTa vezyAsukha khAtara mAnavaMtI maMtrIpaNAnI padavI nathI joItI, ema ISTa anaMta mokSasukhanI sAdhanA khAtara AnaMdadAyI paNa nAzavaMta vezyAsukha na khape. are ! saMsAravAsa ja na khape. to ja mokSa sukhanI sAdhanArUpa sarva pApa-tyAganI cAritranI sAdhanA thaI zakaze." ema karI tyAMthI cAritra svIkArI nIkaLI paDyA. sthUlabhadrajI sAdhu banyA pachI paNa kevI uttamatAvALA ke e ja vezyAne tyAM comAsuM rahI potAnA brahmacaryanA bhAva aNIzuddhasurakSita rAkhyA. svIkArelI pratijJAne kaparAM saMyogamAM paNa abhinna akhaMDita surakSita rAkhavI e uttamatA che. uttamatA A, ke dunyavI prasaMga paranI gaNatarI AtmahitanA prasaMgamAM utArAya. (6) vizvabhUtinI uttamatA: juo, bhagavAna mahAvIra prabhuno jIva soLamAM bhave vizvabhUti rAjakumAra, te ene potAnI pratye moTA kAkA rAjA taraphathI eka nAnakaDo mAyA-prasaMga karAto dekhAyo, enA para ene thayuM ke, "are ! huM kAkAno pUro vizvAsu tarIke vinaya-AmanyAbhAva rAkhuM chuM, chatAM emane mArA pratye A mAyAcAra ramavo paDe che ? huM emane mArA AtmIya tarIke mAnI beTho, ne e mane pArakA jevo gaNe che? to mAre paNa have emane AtmIya tarIke zA sAru gaNavAnA ?' Ama gaNatarI mAMDI ke, "kAkA jo ApaNI sAthe ramata rame ApaNane AtmIya na jIvanI uttamatA - dAnAdi dharma upara daSTAMto 85 --- - - -- Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAne, to emanA para ApaNe zA sAru vizvAsa mUkI emane potAnA gaNavA? paraMtu pachI tarata A gaNatarI AtmahitanA prasaMgamAM utArI ke ekalA kAkAne zuM rouM? jo kAkA AtmIya nathI to pitA vagere paNa kyAM AtmIya che? e eka divasa mane parAyAnI jema choDanArA che. mAtra cetana jIvo ja nahi, paraMtu duniyAnA jaDa padArtha paNa mane pArakAnI jema choDanArA che. koI AtmIya nathI, kazuM AtmIya nathI. Akho saMsAra evo che. saMsAranI ekeka cIja evI che je ApaNI sAthe ramata kare, dago rame yA nukasAnakArI nIvaDe; ane je kharekhara ApaNI potAnI nahi kemake kyAre chuTI paDe, bagaDI jAya, cAlI jAya eno pato nahi athavA aMte ApaNe to ene choDIne javuM ja paDe. ApaNI potAnI cIja hoya to e ApaNI sAthe rahe. sAthe ja cAle, haMmezA ApaNA lAbhamAM ja Utare Ama jyAre saMsAramAM kazuM AtmIya nathI, ne devAdhideva ane emano saMyamamArga kharekhara AtmIya che ane e ahIM maLI zake che, to mAre zuM kAma anAtmIyane pakaDI besI rahevuM? mATe saMyamamArga ja pakaDI levo vyAjabI che." ema karI emaNe tarata cAritra laI lIdhuM. A emanI uttamatA ke dunyavI hisAba AtmahitanI ciMtAmAM utaryo. (7) zreNika kRSNanI uttamatA H akhaMDita vrata-niyamathI uttamatA Ave ? AtmAne uttama banAvavo che? to jIvanamAM moTA nahi sahI; ko nAnA paNa vrata niyama saMkalpa karatAM cAlo ane game te saMyogamAM akhaMDa surakSita pALe rAkho, to uttamatA keLavAtI jaze. jIvanamAM koI ja sArA vrata-niyama-saMkalA nathI e uttamatA zI rIte keLavI zake ? rAjA zreNika ane kRSNa mahArAjAne bIjA vrataniyama na sahI topaNa samyakakyatvano saMkalpa eTalo joradAra paLAto ke enAthI emanAmAM sAmAne uttamatA nahi paNa mahAuttamatA pragaTI gayelI ! jenA AdhAra para emaNe tIrthakara banavAnI yogyatA UbhI anokho vArtAsaMgraha 86 Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karelI, vAta A che ke vrata-niyama-saMkalpane kaparA saMjogamAM paNa surakSita rAkhavA joIe, pachI bhale bhAre bhoga Apavo paDe toya ema karIne vratanuM jatana karavuM joIe. to uttamatA keLavAya. mota mATe jhera ApanAra upakArI - be bhAInI kathA di. da. varSa-25 aMka 38 mota mATe jhera ApanAra upakArI - be bhAInI kathA : muMbaImAM be bhAI rahetA hatA. emAM ekane vALAnuM asahya darada upaDyuM. bIjo bhAI bicAro nokarI ya kare ane enI sevA paNa kare, davAdArU lAvI vaparAve, parejI pacya sacavAve. paraMtu darada ochuM thavAne badale vadhatuM cAlyuM te rAtanA UMgha paNa na Ave ne vedanAthI cIsocIsa pADe. bhAI zAMti ApavA jAya tyAre e kahe, moTA bhAI ! sahana thatuM nathI zuM karuM ! tamane ya huM keTalA herAna karI rahyo chuM ! have mane jhera ApI do, maruM to mane zAMti thAya." jAlima karma jyAre rUThe che tyAre camarabaMdhInI ya zarama ke dayA rAkhatA nathI, hada bahAra pIDe che. kameM ApyA duHkha para jAte manathI du:kha vRddhi : sanatakumAra cakravartI jevAne ekI sAthe ekAeka soLa roga utpanna thaI gayA. bhagavAna mahAvIrasvAmIne gozALAnI tejolezyAe cha mahinA lohInA jhADAnI pIDA ApI. A uparathI be vAta zIkhavA maLe che ? (1) karma bAMdhatA pahelAM ja cetatA raho, karmo-baMdhanA kAraNabhUta kaSAyo ane hiMsAdi pApone aTakAvo. (2) bIjuM e, ke koI paNa duHkha Apatti AvI paDe tyAre jarAya mota mATe jhera ApanAra upakArI - be bhAInI kathA 87 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAya voya na karatAM "A mArAM ja karmanuM phaLa che, ne phaLa bhogavatAM karmakacaro dUra thaI raMhyo che e vicArI zAMti samAdhi rAkho. jIvana jIvatAM A be vastu dhyAnamAM rahe, amalamAM rahe, to majAla konI che ke jIvane duHkhI karI zake ? du:kha Ave paNa mana duHkhI na bane. nahitara to karme ApyA duHkha upara mana duHkhI karavAmAM ApaNI jAte ja du:khamAM vadhAro karIe chIe te bhaluM hoya to mananuM duHkha vadhatAM TheTha maravA sudhInA vicAra AvI jAya che, pelo vALAnA rogavALobhAI rogathI trAsI rahyo che, te moTAbhAIne kahI rahyo che, "bhAI ! sahana thatuM nathI. AnA karatAM to tame mane jhera ApI do." bhAIne paNa lAgI rahyuM che ke, "Ane trAsa ghaNo che. enAthI e salo jato nathI ane mArAthI e joyo jato nathI. mATe have to Ane jhera ApIne A daradathI chuTakAro apAvuM. AkhI rAta bicAro jyAre trAsa bhogave che, to dahADe huM to nokarIe jAuM eTale mane jovA na maLe, bAkI Ane Akho divasa paNa trAsa keTalo haze? have to A bicAro mare to trAsathI chUTI sukhI thAya.' zuM moTA bhAIno A vicAra barAbara che? nA, kemake e jovuM bhUlI jAya che ke hAyavoyamAM maryA pachI e kadAca koI evA tiryaMcanA avatAramAM jaI paDyo ke jyAM janamathI trAsa hoya to kyAM eno trAsathI chuTakAro thayo ? kayAM tyAM sukhI thayo ? tyAre maravA icchanArane paNa jyAre jhera zarIranI nasenasamAM vyApta thayA pachI bhayaMkara vedanA kare tyAre hAyavoya vadhI jAya, manane ema thAya ke, "arere ! AnA karatAM to peluM darada sAruM hatuM ke A lhAyo nahotI, A nasonI taMga kheMcAmaNa nahotI, hAya hAya ! kyAM meM jhera khAdhuM?...' A daradanI pIDA karatAM jherathI maraNAMta kaSTanI pIDA asamAdhi bhayaMkara vadhI jAya ema banavAno pUro saMbhava che. tethI e rogI bhale jhera mAge, paNa jhera kema devAya ? anokho vArtAsaMgraha, (88) Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu moTo bhAI enI rAtonA trAsa joI kakaLI UThyo che, tethI have daradathI chUTakAro karAvavA jIvanathI chUTakAro karAvavAnuM dhArI bajAramAMthI aphINa lAvIne bhAIne ApatAM kahe che, "Aje vaide davA badalI che. kadAca vadhAre kaDavI lAgaze. paNa zAMti thaI javA saMbhava che." aphINathI vALAno roga gayo. ema aphINa ApIne moTo bhAI nokarIe gayo, manamAM dhAraNA che ke sAMje AvIza tyAre AnA rAma ramI gayA haze. paraMtu banyuM UMdhuM. rogIe aphINane davA mAnI khAI lIdhI jyAM e peTamAM jaI pajaLyuM ke eNe vALAnA daradano sAmano karyo. vALo eka prakAranuM jhera che; tethI zarIrane eNe bIjo apAya na karyo. bIjuM nukasAna karyuM nahi, ne divaso pachI darada maTavAthI ene ghasaghasATa UMgha AvI gaI. bolo, A jANyA pachI vALAno roga hoya to aphINa khAvAnI hiMmata cAle ? "nA, bhAI sAba ! pelAne bhale roga maTyo hoya paNa ame to aphINathI mota pAmIe to ?' Avo Dara rahe che, kAraNa ? manamAM aMkita thaI gayuM che ke aphINa mota lAve, aphINa mAranAruM. basa, A rIte samajI rAkhavAnuM che ke vairAgI thayelA guNasAgarane sAdhunA samAgamamAM nahi, paNa bhale corImAM hastameLApa karatAM karatAM kevaLajJAna thayuM ! paraMtu ApaNAthI Avo akhataro na karAya. kemake pANigrahaNa to DUbADanAruM che, tAranAruM nahi' evuM ApaNA manamAM vaseluM joIe. jIvana mATe jherano akhataro nahi ema dharma mATe pApakriyAno akhataro na karAya. bharata cakravartIne ArisAbhavanamAM bhale kevaLajJAna thayuM, paNa ApaNane bhaya rahevo joIe ke bhoga bhUmi mane bhavamAM DUbADe to ?' astu. | mota mATe jhera ApanAra upakArI - be bhAInI kathA 89 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pelo moTo bhAI sAMjanA AvIne jue che to bhAI sUtelo che. pahelAM to e samaje che ke marI gayo haze. paraMtu pAse jaI joyuM to nasakorAM bole che. ene thayuM ke, "A zuM?' bhAIne e jagADe che tyAM bhAI ALasa maraDI beTho thAya che, ne moTAbhAIne khuza thato pUche che, bhAI ! Aje vaide kevI sarasa davA ApI ke mAro vyAdhi taddana maTI gayo lAge che ! mane have kazI vedanA nathI. keTalIya rAto UMgha vinA gayelI, te Aje mane ghasaghasATa UMgha AvI gaI !' moTo bhAI kahe, "bhAI ! kharekhara tuM davA badhI khAI gayelo !' A kahe, "hA hA hA, emAM pUchavAnuM zuM ? tyAre to A darada gayuM lAge che." jo bhaIlA ! A davA vagere nahotI ApI; huM ja bajAramAMthI laI Avelo." oho ! to to moTAbhAI ! ATalA divasa kema mane ribAto rAkhyo ? pahelAM ja lAvavI hatI ne ? zuM pahelAM khabara nahotI ?' moTo bhAI hase che. pelo pUche che, "kema haso cho? zuM huM ajugatuM bolyo ?' moTAe khulAso karyo, "bhAI re ! tane pahelAM zuM lAvI ApuM ? A to meM tArI bhayaMkara asahya pIDA joI tane emAMthI chUTakAro maLe eTalA mATe bajAramAMthI aphINa lAvIne tane ApeluM, tAruM mRtyu thAya to sAruM jethI pIDAthI bace. paNa bhagavAnanI kRpA ke aphINe tArA roganuM jhera ja sApha karI nAkhyuM, jhera jherane mAre evuM thayuM.' nAno bhAI kahe che, "oho bhAI ! tame keTalA badhA upakArI ke mAro roga maTADI mane navuM jIvana ApyuM ! bolo, mota mATe jhera ApanAro upakArI ? ke bhayaMkara apakArI ?' Avo savAla ema ja pUcho to zo javAba Apo ? apakArI ja ne? paNa ahIMA prasaMge vizeSane laIne nAno bhAImoTAne mahAupakArI anokho vArtAsaMgraha Teo Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnato kaheto hoya to khoTuM nathI ne ? tyAM zuM e ema jovA jAya ke jherathI bhale mane Arogya maLyuM, paNa moTAno Azaya to mane mArI ja nAkhavAno hato ne mATe ene kAMI hitaiSI na kahevAya. "AvuM e na jue ne ? kaho, ene jherathI je bhayaMkara darada ane vedanAthI chUTakAro maLyo enI enA manane moTI kiMmata che. mukha mitra karatAM dAno duzamana sAro - vepArInI kathA di. da. varSa -12 aMka 11 dAno duzmana sAro : mUrkha mitra khoTo ApaNA sArA jIvananI to dAnA duzmana upara paNa asara paDe che. durjana para asara na paDe e judI vAta, paNa sajjana upara to asara paDe ne ? e to manamAM samaje ne? bhale kadAca ApaNe ne koI sajjanane koI vAta aMge virodha paDI gayo hoya, tethI e ApaNo duzmana banyo hoya; paraMtu jo e dAno hoya, udAra samajadAra sajjana hoya to ApaNI lAyakI manamAM to samajato hoya. mATe to kahe che ne ke dAno duzmana sAro paNa mUrakha mitra khoTo. mUrkha mitra para evo vizvAsa na rakhAya ke enA taraphathI koI vAra ApaNe ApattimAM nahi mUkAIe. kAraNa e che ke prasaMga AvyuM e mUrkhatA evI karI bese ke, Ama to ApaNA bhalAne jonAro hoya chatAM teonI mUrkhatAmAM ApaNane nukasAnamAM utAre. mUrkha mitrano dAkhalo eka vepArI sAMja paDye dukAnethI nokarane sAthe laI moDethI ghare jaI rahyo hato. rastAmAM galInI aMdara eka halakI jAtano devAdAra maLyo. mUrkha mitra karatAM dAno duzmana sAro - vepArInI kathA 91 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vepArI ene Ubho rAkhI kahe che, "kema bhAI ! ApaNA paisA?' pelAe manamAM zuM AvyuM te vepArInI pAghaDI ja uchALI kahe che, beso beso have paisA ja paisA karo cho te ?' kahI cAlato thayo. vepArI avasara joI gama khAI gayo. nokara pelAne mAravA jato hato paNa zeThe ene rokyo; kahe che, "javA de ene; avasare vAta." dADo karyA vinA pAghaDI paherI laI ghare AvyA. nokara enA ghare gayo. bIje divase A nokara, samajadAra nahi, te bIjAne kahe che ke, phalANA mANase amArA zeThanI pAghaDI uchALI..." loko hasavA lAgyA, "A vepArI kevo mAla vinAno te pAghaDI uchALanArane jato karyo !" lokamAM namAlA tarIkenI khyAti thaI. kaho, mUrkhanokare zuM karyuM? DahApaNa kemUrkhatA ? pAghaDI uchALyAnuM bahAra kahevAya ? paNa nokara jANe ke, "huM pelAne halako pADI zeTha pratye lokamAM lAgaNI UbhI karuM." ema lAbhanI buddhithI paNa kAma mUrkhatAnuM karyuM, zeThanA nukasAnamAM utAryuM. AvA mUrkha mitra hoya e khoTA. vepArIe to dIrdhadaSTithI gama khAdhI hatI, eTale ja avasara Avye pelA pAghaDI uchALanArane evo bhIMsamAM lIdho ke bicAro, bApa re bApa !pokAre. zeThanA namAlApaNA para hasanArA have samajyA ke gama kema khAdhelI, have zeThanI buddhinA vakhANa karavA lAgyA; paNa pelA nokare to eka vAra nukasAna pahoMcADyuM; kemake mUrkha mitra hato. gharanI vAta bahAra karanArA mUrkha mitra : gharanI vAta bahAra gAnArA paNa AvI ja mUrkhatA kare che. sAsu bahAra vAta kare ke, "mAro chokaro to sAro che paNa bicArAne A vahu bahu herAna kare che ! juo e jANe "Ama kahIne lokomAM chokarA mATe sArI lAgaNI UbhI karuM. paraMtu loka mAnaze ke "chokaro namAlo lAge che te bAIDIthI dabAI jAya che. bIjI bAju pelI vahunI niMdA karaze ane karNopakarNa e sAMbhaLIne vahu gusse bharAze ! te pachI roSa anokho vArtAsaMgraha 92. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kyAM kADhavAno ? dhaNI para !eTaledhaNIne jabicArAne vadhu herAnagati. kaho mAe bahAra gAyuM ethI chokarAnuM zuM sudhAryuM? UlaTuM chokarAne nukasAnamAM UtaravuM paDyuM. mUrkha mitra khoTo. dAnA duzmananI kathA ? tyAre duzmana dAno samajadAra hoya to sAro. AnA para eka daSTAMta che. eka gAmamAM khImacaMda ane dayAcaMda nAmanA be bhAgIdAra vepArI rahetA hatA. baMnene bhAgamAM dukAna cAlI. paNa vakhata evo AvI lAgyo ke vepAramAM Avaka ghaTavA lAgI. tyAre dayAcaMda khImacaMdane kahe che, "ApaNe A vepAra baMdha karI daIe. bIjo vepAra karIzuM.' khImacaMda kahe, "ema ekadama baMdha karavAmAM to cAlu mAla nIcA bhAve phaTakArI devAnuM thAya, to khoTa Ave." pelo kahe, "e ciMtA karavA karatAM bhaviSyano vicAra karo. bhAva UtaratA jAya che tethI bhaviSyamAM moTI khoTa veThavI paDe, enA karatAM A khoTa ochI raheze.' khImacaMdanI mamatA : paNa dayAcaMdanuM samajAvavuM vyartha hatuM. khImacaMda potAnA nirNayamAM makkama hato. chevaTe dayAcaMde potAno bhAga baMdha karyo. dhIme dhIme potAnI rakama kADhI levA mAMDI. thoDI bAkI rahI enuM nakkI karyuM ke mahine mahine amuka amuka hapta khImacaMde ApI devI. paraMtu to mAla ocho raheto eTale gharAkI bahu maMda paDI gaI, bIjI bAju bhAva besatA gayA kharacA UbhAM rahI gayA. pelo ugharANI karyA kare che, A vAyadA karye jAya paraMtu rakama ApI zakato nathI. dayAcaMda kaheto, "lAva tArA chokarAne bIje lagADI ApuM, paraMtu A enA mamatamAM mAnato nahi, chevaTe dukAna kADhI nAkhavI paDI. dayAcaMdanI rakama pAchI vALI nahi, chokarAne bahAragAme mokalI dIdho. dayAcaMdanuM mana bahu khATuM thaI gayuM. ene lAgyuM ke A kevo mUrkha mitra karatAM dAno duzmana sAro - vepArInI kathA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mANasa!mAruM mAnyuM nahi ne dukAna kADhI nAkhI. chokarAne bahAragAma mokalI dIdho, te jarUra mUDI laIne ja mokalyo haze. mArI rakama pAchI vALI nahi. kevo Apamati! kevo prapaMcI !" have e khImacaMdane duzmana dekhe che. saMbaMdha baMdha thaI gayA. vacamAM vacamAM ugharANI kare che, tyAre khImacaMda UlaTo tIkhAM le che. e ya dayAcaMdane duzmana dekhe che. paisAno saMbaMdha bhaMDo H duniyAmAM paisAno saMbaMdha mitratA ane snehane toDAve che, vahAlAmAM vahAlA lAgatAne vairI banAve che, aneka prapaMca-vizvAsaghAta ane pAponI hAramALA sarje che. mATe nIti kahe che ke jenI sAthe sneha rAkhavo hoya enI sAthe paisAno saMbaMdha bAMdhatA nahi. nahitara prapaMca ane vizvAsano ghAta karavAnuM banaze, sAmAnA bhUtakALanA upakAra bhUlI duzmananuM mAnavAnuM dila banaze, evAM aniSTa pariNAma Ave enAM karatAM sIdhuM saraLabhAve kahevuM sAruM ke, "jo bhAI ApaNI vacce paisAno saMbaMdha rahevA de, nahitara enuM chevaTa duzmanAvaTamAM Avaze. khImacaMde Apamati, UMdhI gaNatarI ane mamatamAM barabAdI sarjI. loka paNa samajatuM thaI gayuM ke A bicArA dayAcaMda jevA sArA mANasa sAthe have e duzmanAvaTa kare che te sAruM nathI. nAdAna para aMkuza na hoya to : have banyuM evuM ke khImacaMdanA chokarAne bahAragAma gaye bAra mahinA thaI gayA haze tyAM chokarAnI vahu koI juvAniyAnA saMbaMdhamAM AvI. juvAna vaya, bApanA gharamAM lADakoDamAM ucharelI, AjubAjuvALA sAthe bolavA karavAmAM chUTa vALI, enuM pariNAma A na Ave to bIjuM zuM Ave? nAnI vayamAM ghaNA lADakoDamanane svacchaMda banAve che. vayanAdAna che, potAnA hitAhitanI gama paDatI nathI, pachI mAthe vaDIlano bhaya, lAja ke aMkuza hoya nahi, te Apa meLe zI rIte sIdhI lAIne cAle ? anokho vArtAsaMgraha 94 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra. paNa pachI samajanI vayamAM Ave tyAre to samajIne sIdhuM jIvana jIve ne ? u. A kevI UMdhI gaNatarI che? khabara nathI ke nAdAna vayamAM varSo sudhI yatheca UMdhA jIvananI kuTeva paDelI te have za mATe ? samaja Ave e judI che ane Teva judI vastu che. are ! UMdhI TevomAM to pachI UMdhA AcaraNa para samaje ya avaLI banI bese che; kemake mANasane ahatva bahu paDatuM hoya che. te ene "huM khoTuM karI rahyo chuM' evuM mAnavA detuM nathI. eTale kuTeva ane ahaMta be bhAga thaI dATa vALe che, mANasane satyAnAzanA paMthe laI jAya che. nAnapaNanI kuTevanA anartha: uMmara moTI thaI, buddhi hoziyArI AvI, cAramAM jamAvaTa paNa karI, have pelI svacchaMdatA ane kuTevothI chUpAM pApo to khelaze, paNa uparathI ahaMtano mAryo pote sAro hovAno DoLa jamAvaze ! hitaiSIonuM sAMbhaLaze to nahi, paNa uparathI emane halakApADaze; ane sAthe mIThA mIThAbola ane potAnI hoziyArIthI lAgatAvaLagatAne evA AMjI deze ke e bhoLA Ane zANo sajjana samajaze ! ane enA hitaiSIone IrSyALu, abhimAnI, tejodveSI... evA evA samajaze ! nAnI vayanI kuTevo ane niraMkuza sthitinuM A phaLa che. mATe khabara rAkhavAnI te baccAnI nAnI vayathI ja, vidyArthInI zarUAtathI ja ane ziSyanI dIkSAthI ja. prAraMbhathI ja enA para ojasa paDI gayuM te paDI gayuM; pahelAM lADa ke bhAI-bhAI, to pachI enAthI chUTo thaI gayela te ojasa, chAyA zAnI jhIle ? pati paradeza vahune garbha: khImacaMdanI putravadhU lADamAM ucharelI ane ahIM dhaNI paradeza che eTale chUTa le che. emAM e phasANI ene garbha rahI gayo ! mahinA thatAM sAsu, sasaro coMkyA, "A zuM ?" ane lokamAM paNa vAto thavA mAMDI. have to pote ya ghaNI pastAya che, paNa zuM kare? gharanI bahAra nIkaLavuM bhAre che. sAsue pUchyuM eTale kahevuM paDyuM; chUpAve kyAM chapuM mUrkha mitra karatAM dAno duzmana sAro - vepArInI kathA Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rahe ema hatuM? strIonA mAthe kudaratano AbhAra paNa ene sadAcAranA baMdhanamAM rAkhe che. AjanI vAta nyArI che. eka bAju vilAsavAda vadhyo, bIjI bAju garbha ja na rahe evA petarA yojAyA ! pachI sadAcAranAM baMdhana ze paLe ? AvA kALamAM zrAvakanAM AcAra-vicAra ane dhArmika anuSThAno niyamano vadhAre paLAvA joIe ke ochA ? chokarA-chokarIne bhaNAvavAnA meniyA pAchaLa bahAnuM thayuM ke"dharmakriyA ane dharma-AcArono samaya kyAMthI maLe ?paNa pariNAma samajo cho? "banavAnuM haze te banaze" evI dhi9 vicAraNA rAkhI hoya to kAMI kahevAnuM nathI. zrAvaka-zrAvikA tarIke devAdhideva ane emanA zAsanano bhAra pahelo mAthe dharyo hoya to cetavaNIsura che ke saMtAnomAM dhArmikatA pahelI jaLavAvo. duzmananI salAha levA jAya che ? khImacaMda lokavAyakA vadhu cAlavAthI vadhAre mUMjhAI gayo. konI salAha levI ? dayAcaMdane to duzmana banAvyo che, paNa have bIjo rasto nahi jaDatAM gayo dayAcaMdane ghera. ApaNI vAta dAnA duzmananI che. dayAcaMda dAno che. ghaNA vakhate khImacaMda ghare Avyo, ene AvakAra Ape che ane samajI jAya kaMIka khAsa sAme Avyo haze; eTale aMdara laI jAya che. besADIne pUche che, kema AvavuM thayuM ?' khImacaMda kahe che, "tamArI eka salAha levI che." "bolo, saMkoca vinA bolo, zI bAbata che ?' bAbata to A tame sAMbhaLI haze ne chokarAnI vahunI lotha ?' hA sAMbhaLavAmAM AvyuM che.' "to mAre zuM karavuM? A to AbarUnA kAMkarA thaze !" dayAcaMdanuM dAtApaNuM dayAcaMda dAno che, vicAra karIne kahe che, "eka kAma karo, chokarAne ghare bolAvI lo.' anokho vArtAsaMgraha Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa have bolAvye zuM vaLe ? ene gaye bAra mahinA upara thaI gayA ane vahune cotho mahino jAya che." "enI tame phikara karo nahi, e ghATa huM utArI daIza. mAtra tamAre eka dhyAna rAkhavAnuM ke chokaro gupta rIte rAtanA Ave ane pachI gharamAM bhoMyarAmAM ja khAnagI rAkhavAno. kaho ATaluM banaze?' khImacaMda kaMIka khuzImAM AvIne kahe che, "e to banAvIza paNa AbarU raheze ?' jarUra, tame tamAre eTaluM karo, chokaro Avyo che ke gharamAM che, e koIne jarA ya khabara na paDavI joIe." "ThIka, ThIka, tamAro bahu upakAra." kahIne khImacaMda gayo ghare. gharamAM vAta karIne chokarAne e mujabanI ciThThamokalI guptapaNe bolAvI lIdho ane bhoMyarAmAM rAkhyo. dayAcaMdane jaNAvI paNa dIdhuM. dayAcaMda have buddhi laDAve che. paNa jo jo buddhi evI ke uparathI jotA duzmananI pravRtti karAve evI lIge, paraMtu garbhita rIte sAmAnI AbarU sAcavavAnI karAmatavALI che. dAnA dayAcaMdano buddhi prayoga : dayAcaMde buddhi evI laDAvI ke eNe bahAra cAra jaNanI vacamAM gaLagaLo thaIne evI vAta mUkI, "juone A khImacaMda mArA hajAra rUpiyA nathI Apato. eno chokaro sAruM kamAIne lAvyo che chatAM ene hajI rUpiyA ApI devAnuM sUjhatuM nathI." bIjAo kahe, "are! eno chokaro to paradezagayo che, Avyo ja kyAM che ?' A kahe, "tamane kyAM khabara che? mane cokkasa bAtamI maLI che ke e cha mahinAthI ghare AvI gayo che, paraMtu rUpiyA ApavA paDe che eTale ene chupAvI rAkhyo che.' "zuM kaho cho ?' mUrkha mitra karatAM dAno duzmana sAro - vepArInI kathA 97 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharekhara ja kahuM chuM. A to mane ekalAne dAda de nahi eTale zuM karuM? nahitara hamaNAM jaIne jaDatI lauM. jANo cho ne dukAnamAMthI bhAga kADhI nAkhyA pachI jANe oLakhe che ja koNa ?' lokone khImacaMdanA chokarAnI vahunA banAvathI enA pratye itarAjI to hatI ja, emAM vaLI dayAcaMda gaLagaLo thaIne rUpiyAnI vAta kare che eTale to enA para vizeSa lAgaNI UbharAI AvI ane khImacaMda pratye roSa vadhyo, tethI dayAcaMdane kahe che. "are ! ema hoya to cAlo ame sAthe AvIe chIe. e kema javAba na Ape ?" khImacaMdane tyAM tavAI ? basa, nakkI thayuM, cAra jaNA dayAcaMdanI sAthe gayA khImacaMdanA ghare ; ene kahe che. "kema bhAI ! chokaro kamAI Avyo che, to pachI AnA rUpiyA ApI do ne." khImacaMda kahe che, 'chokaro kyAM Avyo ja che ?" "vAha khImacaMda zeTha ! A dhaMdho ThIka rAkhyo che ke chokaro chupAvI rAkhI, ghare Avyo ja nathI evo dekhAva rAkhavo ! kema dayAcaMdabhAI ! chokaro Avyo che ne ?' dayAcaMda kahe, "mane evI mAhitI maLI che ke cha mahinAthI ghare AvI gayo che. khImacaMdane vAMdho na hoya to ApaNe tapAsa karo gharamAM kyAMka haze !' dayAcaMda kahe, "are ! bhAIsAba ! tame kyAM pArakA cho, mArA snehI ja cho, joI lo gharamAM." basa, khImacaMda ane bIjAo ghara pheMdI vaLyA, meDI, mALiyAM joI lIdhAM, patto na lAgyo. chevaTe nIce. aMdaranA oraDAmAM jotAM bhoMyarA jevuM dekhAyuM. aMdara UtaryA ane tyAM chokarAne nirAMte pustaka vAMcato joyo ! khImacaMde khasiyANo paDyAno dekhAva karyo. pelA joIne coMkI UThyA. khImacaMdane kahe, "kema bhAI ! A zuM? chokarAne kyArano ahIM ghAlyo che ?' 98 anokho vArtAsaMgraha Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khImacaMdano viveka? khImacaMda kahe, "mApha karajo zeThiyAo ! have tamArAthI chAnuM zuM rAkhavuM? pAMca-cha mahinA thayA e kamAIne paradezathI Avyo che, paraMtu A dayAcaMdabhAI jhaTa rakama mAge e bIke ene khAnagI rAkhyo che. jarA ahIM vepAranI sagavaDa thaI jAya eTale ApI daIza. to bhAIsAba ! dayAcaMda zeTha eTalI maherabAnI vadhAre kare ema tame badhA emane jarA na samajAvo? tamane page paDIne A mArI garIbanI vinaMtI che." lokavAyakA baMdha paDI : khImacaMdanA lAgaNIbharyA bola upara AvanArApIgaLI gayA; vAta sAcI lAgI ane have dayAcaMdane rakamanI thoDI dhIraja dharavA Agraha karyo. dayAcaMda manamAM to samajato ja hato, tethI eNe kahyuM, "ThIka bhAI ! jevo tamArA badhAno Adeza. paNa have jarA veLAsara rakama AvI jAya to sAruM." patyuM, lokamAM vAta phelAI gaI ke chokaro to cha mahinAthI ghare che. eTale enI garbhavatI banelI vahunI lokavAyakA baMdha thaI gaI, pharI gaI. dAnA duzmananI A sthiti che, ke avasare mahAna mitra jevuM kAma Ape. mitra jevI salAha Ape paNa vizvAsaghAta na kare. svopadeza prathama pachI paropadeza - saMnyAsInI kathA jIvana e muMgo nakkara upadeza che : eka dharmAtmAnA dharmathI ene potAne to lAbha che ja, paraMtu bIjAone paNa kevo suMdara dharmano lAbha maLe che ! gRhasthanA upadeza karatAM sAdhunA upadezanI kema vadhAre asara paDe che ? paropadeze pAMDitya hoya to evI asara na paDe. sAdhu ya prakhara tyAgI virAgI svopadeza prathama pachI paropadeza - saMnyAsInI kathA 99 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ haze to enI vadhu asara paDaze. jIvana e to mUMgo upadeza che, mUMgo paNa nakkara ! mahAtmAonA saMsargathI vaMkacUla vagere cora-DAku jevA paNa sudharI gayAnA dAkhalA bane che. sArA vartanavALA mAbApanI chokarA para jabbara asara paDe che. ApaNuM ya sudhare ane bIjAnuM ya sudhare. jo ApaNe kAMI sudharavuM che nahi, ne bIjAne zikhAmaNa ApyA karIe, to emAM zuM vaLe? saMnyAsInuM daSTAMta H eka saMnyAsI eka gAmamAM comAsuM rahI upadeza kare che. tyAM banyuM evuM ke eka zrotA roja sAMbhaLavA Avato, te ekavAra saMnyAsI pAse jaI beTho, kahe che - "mahAtmAjI ! tamAro rasanA tyAgano upadeza to sacoTa lAge che, amAre kAnanI bUTa pakaDavI paDe che. paraMtu bhAIsAba ! ApaNane mIThAI khAvAnI bahu Adata che te kema hajI chUTatI nathI ?' saMnyAsI manamAM vicAre che ke Ano zo javAba devo? pelo pharI pUche che, eTalAmAM vicAra karI laI kahe che, "tame paMdara divasa pachI mane pUchajo." paNa mahArAja ! hamaNAM ja kahI do ne." "utAvaLa na karo, paMdara di' bAda pUchajo." daramiyAna saMnyAsIe upadezano viSaya badalyo. paMdarame divase pAcho rasanA-indriyanA saMyamano upadeza cheDyo. pelo zrotA sAMbhaLatA Ubho thaI kahe che, "mahArAja ! mane jIvanabhara mIThAI-tyAganI pratijJA karAvI do.' saMnyAsI kahe, "pachI maLajo." kathA pUrI thaI. loka verAI gayA. pelo AvIne beTho saMnyAsI pAse; pratijJA mAge che, "karAvI do vrata." paNa tame mana pAkuM karyuM che ?' hA mahArAja ! Aja to nirdhAra thaI gayo che, ke A ghora pApa na joIe." 100 anokho vArtAsaMgraha) Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa jIvana che, keI prasaMgo Ave. tyAM Takazo ?' "are ! emAM zuM TakavuM che ? thoDuM ja kAMI mIThAI vinA marI javAya che ?' 'paNa lAlaca to lAge ne ?' AjanuM tamAruM sAMbhaLyA pachI have manane enA pratye evI dhRNA thaI gaI che ke kadI lalacAuM nahi. kaho nA kaho, paNa upadeza to Ape paMdara divasa pahelA ya khUba varasAvelo, paraMtu Aje koNa jANe kema, paNa upadezathI haiyuM bharAI gayuM che. zuM kAraNa mahArAja?' saMnyAsI kahe che, "kAraNa kahuM ?' "kaho jarUra kaho, gaMbhIra rAkhavA jevuM haze to gaMbhIra rAkhIza." saMnyAsIno upadeza : "juo bhAI ! vAta ema che ke te divase jyAre tame pUchyuM ke upadeza sacoTa yuktisara chatAM asara kema thatI nathI ? tyAre meM tamArI daSTi paDatI mUkI mArI daSTithI vicAra karyo ke mArAmAM koI kasUra che ? upadezamAM to kasUra hato ja nahi, pUrva maharSionuM kaheluM kahevAnuM hatuM, emAM zI khAmI kahevAya ? paraMtu meM mArA jIvana para daSTi nAkhI. meM joyuM ke maharSio pahelAM to mane ja kahI rahyA che ke, asthiramAM Thare e sthiramAM na karI zake. ' he jIva! vicAra to e kara ke jIvana eTale zuM ? jIvavuM arthAta khAlI zvAsozvAsa levA, zuM enuM nAma jIvana che? eTaluM ja hoya to dhamaNamAM ne tArA jIvanamAM zo pharaka che ? athavA khAvuM-pIvuM e zuM jIvana che ? ema hoya to to kIDAmakoDAnA jIvavA ane tArA jIvavAmAM zo pharaka? * mIThAI tyAga mATe vicAravA 9 mudA tyAre jo mAnavajIvana e koI ucca kriyAmAM jIvavAnuM che, to pachI khAvApIvAnI kriyAne evuM mahattva zA mATe Ape che ke jethI svopadeza prathama pachI paropadeza - saMnyAsInI kathA - 101 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAvApIvAnuM amuka to sAmAnya, ne amuka to ThIka; amuka sAruM, paNa amuka vadhAre sAruM-AvA hisAbamAM harahaMmeza aTavAya che ? je vastu moMmAM paDyA barAbara parivartana pAme che, gaLe UtaratAM vikRta thaI jAya che, evI mahA asthira rUpavALI khAnapAnanI cIja para tuM kAM mohI paDe ? - (1) tAre to sthira jJAnAdiguNamAM, sthira paramAtma-vastumAM ane trikALasatya zAstrapadArthomAM mahAlavAnuM? ke asthira, vinazvara ane tuccha khAnapAnAdimAM ? (2) kiMmata konI AMkavAnI ? kiMmata vinAnAnI ke kiMmatavALAnI ? (3) kyAM TharavAnuM? TharyA rahevA de tyAM? ke tuM TharavA jAya, ne e alopa thaI jAya tyAM ? (4) dhyAna rAkhaje mahA asthira ane tucchamAM mahAlavA jaIza to e mahAlavAnuM asthira ja raheze; tathA sthira ane umadA cIjamAM mahAlavAnuM gajuM ja nahi rahe. cIjamAM TharavA jatAM ja cIja UpaDI jAya emAM jo TharavAnuM gamaze, to e TharavAnuM caMcaLa haze, pachI TharavA denArI zAzvata cIjamAM TharavAnI AvaData janahi rahe. kiMmata vinAnAnI kiMmata AMkavAnuM karavuM haze to kiMmatavALI cIja kiMmatI lAgI rahI ! anubhava kahI rahyo che ke sthira evI tapAlakSmImAM citta kyAre Thare che ? asthira evI khAnapAnanI vastu ke kriyAmAM haiyuM na TharatuM hoya, jIva UMco raheto hoya tyAre. (5) viSayomAM rasa mANyA karavo che pachI vairAgyano rasa kyAMthI Ave ? mIThA mIThA padArtha sArA mAnI jIbhaDInA AnaMdane jIvaMta rAkhyA karavAno hoya, pachI tyAganA svAdano anubhava kyAMthI thAya? (6) e paNa vastu che ke koThAmAM nAkhelA e mIThApadArtha zarIranI dhAtuo sAthe ekameka thaIne AtmAnI sAthe ekameka thAya che. e * anokho vArtAsaMgraha) 102 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ene evo ni:sattva karI mUke che ke pachI jo phikyuM sAduM bhojana maLe to AkuLavyAkuLa thAya che. pAchuM jarA mIThuM maLe ke tejI anubhave che. A sthitimAM tyAganuM sattva kyAMthI rahe ? (7) viSayonA AnaMda paDatA mUkyA vinA bhagavAna sAthe meLA nahikhAya; kemake bhagavAna rakSA niraMjana-nirAkAra, tyAM koI indriyane viSaya maLe evo nathI, tyAM to manane mastI maLe, paNa mIThAM mIThAM viSayonA bhogavaTAnA AnaMdamAM indriyo dvArA taNAI gayeluM mana viSayarahita bhagavAnamAM mastI zeanubhave? zraddhA hoya eTalebhagavAnanuM bhajana to thAya, paraMtu tyAM saMgIta vagerenA AnaMdane jo lUMTavo che, indriyonI khuzImAM manane tyAM besADavuM che, to indriya-viSayonA pele pAranA bhagavAnanA nirAkAra rUpano anubhava nahi thaI zake. (8) vaLI mIThA viSayanI gulAmI to evI khataranAka che ke kadAca jIve koI tapasyA karI ane emAM kaMIka tyAga paNa rAkhyo, paraMtu te pachI mIThA padArthano saMyoga maLatAM jANe pelA tyAga-tapano koI ja svAda anubhavamAM nathI evI sthiti dekhAya che. eTale pAcho tyAga ke tapa karavAnI vAta Ave tyAM manane kacavATa thAya che. to pachI zA sAru AvI viSayagulAmI, rasanAnI gulAmI upADe che ke je tArA Atmahitane ruMdhe ? je tane nATakiyo upadezaka banAve ? A vicAratAM tarata mane dekhAyuM ke tane upadeza na lAge emAM bhUla to mArI ja moTI che. huM coMkI UThyo ke, "are ! A zuM ? lokone huM upadeza ApuM chuM ke rasanA indriya jevI duSTa DAkaNa bIjI koI nathI, ne bIjI bAju mAre mIThuM-mIThuM khape che ! pachI evA bogasa upadezanI zrotA upara zI rIte asara paDe ? bhale buddhicAturya ane zAstrabodha hoya eTale tamane yuktisara goThaveluM kahIne hAjI bhaNAvIe, kAnapaTTI paDAvIe, paNa tethI e tamArA dila vIMdhIne aMtaranA UMDANamAM thoDuM ja jAya ? svopadeza prathama pachI paropadeza - saMnyAsInI kathA 103 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (9) ane tamane asara thAo yA na thAo paNa jo amAre evo mahAna tyAga-vairAgyano upadeza ApavA chatAM amArA ja vartanamAM moTI pola calAvye rAkhavAnI hoya to to tamArA karatAM amAruM hRdaya vadhAre dhivuM, kaThora ane naThora thaI jAya. A jiMdagImAM saMsAra tyAgavA upara paNa jo evI dhiThAI keLavI keLavIne ja maravAnuM hoya to to nAhI nAkhyuM ! corAzInA cakkaramAM e dhiTTa hRdayathI calAvelI polanA pratApe tarA-bilADInA ja avatAra pharI karI maravAnuM ! pApa dharAsara choDavuM nathI ne bolavAnI saphAI che, to pApanI dhRNA kyAM rahI ? sAcI dhRNA hoya, haiyuM pApa sevatAM baLIne khAkha thatuM hoya to e pApa keTaluM cAle ? khuzamizAla zAnuM sevAya? bhAgyavAna ! e ja vakhate meM saMkalpa karyo ke goLa ke goLanI cIja ja na khAvI. pachI eno paMdara divasa abhyAsa pADyo. ethI aMtaramAM pariNamyuM. enA para bolatAM mane ja lAgyuM ke bolavAmAM mane koI rasa ja ora Avyo ! pachI tamArA para asara dayavedhI thAya emAM navAI zI ?' saMnyAsInI IkarAre pelA para bhAre asara karI ! enI AMkhamAM jhaLajhaLiyAM AvI gayAM, kahe che, "mahArAja ! zuM kaho cho A ? amArA jevA saMsAranI gaTaramAM beThelA pApAtmA AgaLa Apa mahAna dharmAtmAe AvuM khulluM zAnuM kahevAnuM hoya ? moha-mAyA badhAne tilAMjali ApI tyAganA kaparA mArge cAlanArA Apane vaLI goLa te zI moTI doSanI vastu gaNAya te ATaluM badhuM jevA eka adhamAtmA AgaLa kahI rahyA cho ?' nAno doSa bhayaMkara kyAre samajAya ? : saMnyAsI kahe che, "jo bhAI ! A nAnA dekhAtA paNa doSa kevA bhayaMkara che te tane ema nahi samajAya. e to jema jema doSono tyAga karatA cAlIe tema tema jhINA doSanI doSarUpatA najare caDhe. nahitara to e doSa doSarUpaja na dekhAya, moTA doSonA sevanamAM nAnA doSa to anokho vArtAsaMgraha 104 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bicArA jANe guNarUpa dekhAya che ! bIjuM e che ke bhItarakI kauna jAne ? bhagavAna. amArA dilanI doSagulAmI tane kyAMthI samajAya ? pelo mugdha thaI gayo, mIThAInA tyAganI vAtamAM vadhAre makkama banI pratijJA laIne gayo. pachI to UlaTuMsAdA bhojanamAM vadhAre svarathatA anubhavavA lAgyo. have ene ne ene potAnI mUrkhAI para dhRNA thavA lAgI, "A te huM kevo mUrkha! sAdA bhojananI ATalI badhI majA pUrve meM joI nahi, ne mIThAIthI khoTe khoTI majAnI bhramaNAmAM kuTAyo." sArA upadezanI asaranAM be kAraNa ? (1) upadezakanuM tevuM jIvana : vAta e hatI ke pahelAM to ApaNe jAte sudharIe, sudharavA mathIe ane pachI upadeza zikhAmaNa koIne daIe to e asara kare che. saMnyAsInA tyAganI asara paDI. (2) eka dharmanA svAdathI bIjA dharmano rasa ? bIjuM paNa enuM kAraNa e hatuM ke eNe eka rasatyAganuM vrata lIdhuM enAM pAlananA svAdanI paNa enA para sArI asara paDIeTale have sAmI vyaktine paNa tyAganI bhAvanA joradAra thaI. eka sArA dharmapAlananI A asara paDe che ke e bIjA dharmapAlanane prere che. vijaya coranuM dRSTAMta zarIra saMyamanuM khUnI zI rIte ? vijaya core eka zeThanA bALakane ghareNAM sahita upADI gAma bahAra jaI ghareNAM utArI laI, bALakane kUvAmAM pheMkI dIdheluM. pachI e pakaDAyo, rAjAe ene jelamAM nAkhyo. bIjA avasare zeTha ja koI rAjagunAmAM AvyAthI rAjAe eja coranA paganI eka ja vijaya coranuM daSTAMta 1013 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ heDamAM zeThanA paga ghalAvI kedakhAnAmAM eka mAsa mATe rAkhyA. zeThanA gharethI bhANuM AvyuM. zeTha jame che. cora kahe, "mane khAvA do." zeTha taDUkyA, "mArA dIkarAnA khUnI ! tane khAvA dauM?' pelo kahe, "zeTha do, nahitara sAra nahi nIkaLe." zeTha kahe, "jA tArAthI thAya te karI leje.' zeThe jamI to lIdhuM, ne vadheluM nokara ghare laI gayo, paNa pachI zeThane saMDAsanI hAjata lAgI, corane kahe, "cAla saMDAsamAM." cora kahe, "mane khAvA nathI ApyuM mATe haragIja nahi AvuM." have zeTha zuM kare? baMnenA paganI eka ja heDa che eTale ekalA javAya ema nathI. to zuM dhotiyuM bagADe ? bUlavuM paDyuM, "kAlathI khAvA ApIza." tyAre cora sAthe gayo. bIjA divasathI corane khAvA ApavuM paDyuM, paNa nokare ghare jaI zeThANIne vAta karI ke, "zeTha corane khAvA Ape che. mahine kedamAMthI chUTI zeTha ghera gayA; paNa patnIe-zeThANIe kazo AvakAra-vadhAmaNAM na karyA, ne moM caDeluM. zeTha pUche che, "tamane mArI kadara nathI ?' zeThANI kahe, "mArA dIkarAnA khUnIne tame khavarAvanArA, tamArI kadara ?' zeTha kahe, "dIkaro tamAro to mAro nahoto? paNa pUcho to kharA ke kema khavarAvatA hatA ?' hA, kema khavarAvatA hatA ?' zeTha kahe, "eTalA mATe ke pahele divase to e bahu karagaryo to yakhAvAna ja ApyuM. paNa pachI kahe saMDAsa sAthe nahi AvuM, have mAre zuM karavuM? ApavAnuM kabUlyuM tyAre e sAthe Avyo !' sAMbhaLI zeThANI samajyA, rAjIpo dekhADyo ke "ema che ? to to ApyuM e barAbara." anokho vArtAsaMgraha 106 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A daSTAMta ApI jJAnI kahe che, zeThANI eTale samaja AcArya. e zeThanA sthAne rahela ziSyane Thapako Ape che, "kema cAritra saMyama laIne zarIrane khAnapAnathI mahalavAnuM karyuM? zarIra saMyamanuM khUnI kevI rIte ? zarIra to saMyamanuM khUnI che. zarIrane asaMyama karavAnuM game, emAM saMyamano khUrado bolAve, eTale zarIra e saMyamanuM khUnI che. evA zarIrane khIlAvavAnuM ?' ziSya kahe, "bApajI, sAMbhaLo to kharA, zarIrane kemakhavarAvyuM ? gaI kAle upavAsa karI khAvA ApyuM ja nahi. paNa Aje savArathI e gaLiyuM thayuM, AMkhe aMdhArA Ave, svAdhyAya-vaiyAvacca kazAmAM zarIra UThavA ja taiyAra nahi. badhI ArAdhanA bagaDatI hatI, tethI na chUTake ene khAvA ApavuM paDyuM.' - A khulAsAthI AcArya rAjI thayA. zarIrane saMyamanuM khUnI samajatA hatA tethI dhannA aNagAra ane tAmalitApasa baMnee tapathI zarIrane hADapiMjarazuM karI nAkheluM. chatAM paNa dhannA aNagArane saddaSTinI sAdhanA kharI, tAmaline nahi ! kema vAru ? kaho, saddaSTinI sAdhanA zarIra sukAvavA para nahi, paNa vedha-saMvedyapada para AdhArita che, ne e sarvajJa-vacana maLavA para AdhArita che. tAmaline kiMmatI mAnavadeha maLavAnI puNyAI hatI, paraMtu sarvajJavacana maLavAnuM puNya nahotuM. sarvajJa-vacana ati mahAna puNyodaye maLe. e maLyAnI kadara hoya to apUrva nidhAna maLyA jevo harakhano pAra na hoya. abhuta khajAno maLyo : phrAnsamAM saMskRta bhaNelA vidvAna lekhakoethane kavi kALidAsanuM zAkuMtala nATaka jovA maLyuM. vAMcI e eTalo badho harakhamAM AvI gayo ke sabhA vacce "zAkuMtala' pustaka mAthe mUkIne nAcavA mAMDyo ! vijaya coranuM daSTAMta 107| Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ loko pUche "kema ATaluM badhuM zuM che ?' e kahe, "are ! Aje mane duniyAno adbhuta khajAno maLyo !" "jJAna mArA prANa che, ne e ApanAra pustaka che, e bhAva Ave to pustakano ya Adara thAya." | sarvajJa vacananI kadara hoya e enA zAstrano vAraMvAra Adara kare. bhaNavA besatA e zAstrane pahelA page lAge, eno upakAra mAne. pustakano Adara karyA pachI svAdhyAyanA AdaranuM pUchavuM zuM? jhaTa samaya maLe svAdhyAya zarU karI de. apAra puNyodaye sarvajJa zAstra maLe che ene abhuta khajAno maLyo lAge. zatruMjaya tIrtha bheTyAnI kadaradAnI - sukhalAla zeThanuM daSTAMta di. da. tA. 15-2-kapa pA. naM. 133thI 142 saMpattivAna ke sukRtavAna ? vastupAla-tejapAla yAtrAe javA nIkaLyA. sAthe raheluM thoDuM dhana dATavA khADo khodyo. tyAM navuM nidhAna nIkaLyuM tyAre anupamAdevIne pUche che, "Ane hAla kyAM dATIe. Azaya e che ke pAchA AvIe tyAM sudhI salAmata rahe to pachI kAma Ave. zuM A? vastupAle carumAM saMpattimAna thavAnI taka joI tyAre, anupamA emAM sukRtavAna banavAnI taka jue che. A beno moTo bheda samajo. tamAre saMpattimAna thavuM che ? ke sukRtavAna ? bhUlazo nahi, saMpattimAna to abhAgiyA anAryo paNa thAya che. anupamA salAha Ape che ke, "carane dATavo ja hoya to evI UMcI jagAe dATo ke ene sau koI jue chatAM emAMthI lezamAtra corI zake nahi ! anokho vArtAsaMgraha 108 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UMce dATavAmAM UMce javAnuM thAya, nIce dATavAmAM nIce. vastupAla Ano bhAva samajyA nahi, mUMjhAyo ke, "UMce vaLI kyAM daTAtuM haze ? ane te pAchuM sau jue chatAM emAMthI laI zake nahi e kema bane ?" eTale pUche che, "tame zuM kahevA mAgo cho ?' - anupamA kahe, "juo ApaNe siddhagiri jaIe chIe, to tyAM enA zikhara para dATo, arthAt AnAthI tyAM jIrNoddhAra karAvo, ke nUtana maMdira banAvarAvo. ene sau koI joI zakaze, paNa emAMthI kazuM corI zakaze nahi. ApaNA mATe e mahAna sukRta mUDI thaze. bAkInIce jamInamAM dATazoto parigrahamahApApanI mUDI thaze. maphatamAM maLyuM che enA upare ya zI mamatA karavI ?" dATIne yAtrAe jatAM durdazA kevI ? : vastupALa A sAMbhaLIne stabdha thaI jAya che ke "aho ! kevo ucca viveka ! jamInamAM dATeluM kone khabara ke salAmata rahyuM ke nahi? ane mUccha to rahyA ja kare ke, "ApaNI pAse sAruM dATeluM che. pachI girirAjaparayAtrAmAM ApaNe bhalene AdIzvaradAdAnI hajuramAM hoIe, chatAM tyAM A vikalpa AvavAno saMbhava che ke dAdAnI yAtrAnA prAraMbhe ja maphatamAM ThIkamAla maLI gayo, ne sArI jagyAe dATyo che eTale ciMtA nathI. vaLI kadAca ema paNa manamAM bhayano vicAra AvavA saMbhava che ke "kadAca A mAla koI uThAvI to nahi jAya ?" A kevI durdazA ? parigrahanuM kevuM mahApApa ke, je girirAja para anaMtA AtmAoe sarvasaMgano tyAga karI mokSa sAdhyo, evA parama pAvanakArI tIrthAdhirAjane bheTavAnuM maLe tyAM ya A parigrahasaMganI lotha japavA de nahi? eno saMga tyA paNa dilane mIThAza lagADe ! to pachI tIrthAdhirAja sivAya bIje to e parigraha saMganI mIThAzathI bacavAnuM kyAM rahyuM? tyAre e parigrahasaMganuM pApa e kevuM khaMdhu pApa ? kevuM mahApApa ? zatruMjaya tIrtha bheTyAnI kadaradAnI - sukhalAla zeThanuM daSTAMta 109 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zatruMjaya girirAjanuM AvuM AlaMbana khAsa dhyAna para levA jevuM che ke, zatruMjaya para kaI bhAvanA ? : ahIM anaMtA pApI paNa AtmAoe sarvasaMgano tyAga karI paramapadamokSa sAdhyo che. evI atyaMta pAvana thayelI ne pAvana karanArI bhUmino mane sparza maLyo, mArAM kevAM ahobhAgya! mahAbhAgye maLelI A tIrthanI sparzanA huM eLe na kATuM, tIrthanI sparzanA vakhate to parigraha viSayo ane khAnapAnanA AkarSaNa Asakita sAva moLA pADI dauM, jethI zAMtithI svastha citte ane UchaLatA bhAvollAsathI yAtrA-pUjA-stavanAdi thAya; temaja AvA pAvana girirAjane bheTIne ghare gayA pachI roja prabhAte A yAtrAnAM vistArathI smaraNa karAyA ane ethI praphullita thaI citta parathI e parigrahAdinA saMganAAkarSaNanA bhAra ochA karAya. mahAtIrtha bheTavA maLyA para pApano bhaya keTalo ? : AvA anaMtAnI mokSa bhUmibhUta siddhagirinuM AlaMbana, juo, Aje keTalAne maLyuM che? AjanI duniyAnA 300 karoDa manuSyomAMthI 2995 kroDa manuSyone nahi. zAstra to kahe che 4 bharata, 5 mahAvideha ane paravata e 14 kSetromAM AvuM tIrthanathI. eTale tyAMnA abajonA abaja manuSyone A girirAja bheTavA nathI maLyo. tyAre jagatanA bIjA anaMta jIvone to bicArAne bheTavA maLavAnI vAte ya zI? e A mahApAvana mahAtIrtha ApaNane bheTavA maLe che, to enI kadara keTalI? e bheTavA maLyA para tyAga keTalo ? pApano bhaya, pApano aNagamo, pApano tiraskAra keTalo ? girirAjanI A kadara hoya to girirAja bheTIne jIvananI sikala pharI jAya. mahAna taka samajAya ne? girirAja bheTavA maLyo emAM Atma-sudhAraNAnI mahAna taka che. e takane eLe kema javA devAya ? A taka gumAvI to pachI bIjA kayA sthAne AvI taka anokho vArtAsaMgraha) 110. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLavAnI ? juo sukhalAla zeThe tIrthAdhirAja bheTyAnI kevI kadara karI ane enAM AlaMbanamAM taka kevI sAdhI ? . sukhalAla zeThanuM daSTAMta H eka nagaramAM sukhalAla nAme zeTha rahetA hatA. hatA to zrAvaka, paNa vepAra-dhaMdhAnI anukULatAmAM dharma sAme AMkha-miMcAmaNA hatA. dhaMdhAnI anukULatA khataranAka cIja che. vepAramAM jyAM hAtha nAkhe tyAM khAso napho ja napho thato hoya, paisAnI nadI ja vahI AvatI hoya, pachI vepAranA kAmakAjanA badhA samayamAM to emAM ja otaprota rahevAya che eTaluM ja nahi paNa vepAra sivAyanA samayamAM paNa magajamAM enI ja gaDamathala copaDAnuM kAma ane vepAranA arthe bIjA trIjAne maLavA karavAnuM vagere cAlyA ja karatuM hoya che. AmAM AtmAnI ciMtA ja kyAM Ave ? dharmane yAda ja kyAM kare ? - dhaMdhAnI bhAre anukuLatA khataranAka cIja che. e dharmane bhUlAve eTaluM ja nahi, paNa lobhakaSAya, parigraha saMjJA ane pApAraMbhomAM nirbhayatA, eTalA badhA poSAya che ke enA gherA sarakAra jAmavA mAMDe che. tyAM "ethI paralokamAM mArA AtmAnI kevI durdazA thaze,' eno vicAra enI ciMtA paNa nathI thatI. sukhalAla zeThanI A sthiti hatI. basa, vepAra vepAra ne vepAra, dharmanI lezyA ja nahi tyAre enI patnI eka sArI dharmapriya zrAvikA hatI. enA manane patinI dharmavimukhatAbahusAlatI hatI. paNa bicArI kare zuM avasare avasare e patine kahetI, "A tame ekalo vepAra ja juo cho, paNa kAMIka dharmasAdhanA to karo." tyAre zeTha kahe, "dharma e to navarAnuM kAma jene navarAza hoya e kare. amAre to vepAranI ciMtA keTalI badhI rahe che ? samaya ja kyAM che dharmano ?' zatruMjaya tIrtha bheTyAnI kadaradAnI - mukhalAla zeThanuM daSTAMta 111] Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAI kahe, paraMtu tamane paralokanI ciMtA nathI thatI? ke parabhave huM kyAM jaIza ane tyAM zuM pAmIza?' - A kahe, "evI maphatiyA ciMtA karI magaja zuM kAma bagADavuM?" patnI kahe, "e ciMtA nakAmI nathI. juo ahIM vepAra ane paisAnI anukULatA kema banI Ave che, jANo cho ? hoziyArIthI paisA maLe che ema samajatA nahi. hoziyArI to Aje keTalAyanI pAse che. chatAM emane A anukULatA nathI banatI, tyAre tamAre banI Ave che, pUrvadharmasAdhanAthI je puNya UbhuM kareluM, ethI ahIM A anukULatA pAmI rahyA cho. to have ahIM ja dharma nahi saMbhALo to AgaLa para zuM dekhavA pAmazo ?' zrAvikAe muddAsara yuktipUrvaka vAta samajAvI paraMtu zeThane gaLe zenI Utare? eka ja javAba hato ke, "A badhI ciMtA tame tamAre karyA karo." have zrAvikA mauna pakaDe che. bIjuM zuM kare? vaLI kyAreka nagaramAM sArA vidvAna sAdhu mahArAja AvyA hoya tyAre pAchI e to zeThane emanuM vyAkhyAna sAMbhaLavA javA kahetI, paraMtu zeTha kahe, "mane phurasada nathI." A kahe, "paNa thoDuM sAMbhaLo to kharA, to kAMIka bodha maLe.' zeTha kahe, "e sAMbhaLavA jAuM, tyAre A vepAranuM koNa saMbhALaze ?' zrAvikA kahe, "eTaluM ochuM saMbhALe zuM bagaDI javAnuM hatuM ?' ahIM zeTha javAbamAM navo isyu (muddo) kADhyo. zeTha kahe, "te A tame hIrAnI baMgaDIo pahero cho te zI rIte Ave che? vepAramAM pUruM dhyAna na rAkhIe, to evI kamANI zI rIte thAya ?' zrAvikA dharmanI lezyAvALI hatI. ene kAMI evo dAgInAno moha nahoto. eNe to tarata kahI dIdhuM, to tame ema karo, A hIrAmANekanI baMgaDIo laI lo." anokho vArtAsaMgraha | 112 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hIrAnA dAgInA mATe tamAre dharma gumAvI vepAra karavo che ? "evA dAgInAno mane jarAya moha nathI. tame dharmadhyAna karatA raho e mAre mana moTA dAgInA che. e ja mane bahu game che.' zeTha zuM kahe ? "bhale' kahe? nA re nA, e vepAramAM racyApacyA rahetA hatA te thoDA ja patnIne hIrAnI baMgaDIo paherAvavA mATe ? emane vepArIomAM eka jabarA vepArI tarIkenI nAmanA pasaMda hatI, tema rUpiyAnA TeranA Dhera karavA hatA, lokamAM moTA zrImaMta tarIkenI khyAti jALavI rAkhavI hatI, tethI vepAranI ja eka lezyA hatI, eTale patnInA uttara para kahe - tamAre ThIka che, bolavuM saheluM che. tamAre hIrAnI baMgaDIo nA hoya to amAre sArA samAjanI vacce rahevuM zI rIte ?" A joyuM? hoTha sAjA to uttara jhAjhA. vAta A hatI ke sukhalAla zeThane bhAre anukULatAmAM AtmAnI ane dharmanI vezyA ja nahotI. tethI patnInA dharma mATenA bola mana para le ja zuM kAma? ene to game te game te dalIlathI toDI ja nAkhavAnI. dA.ta., vepAra zuM ke parigraha zuM ke koI sattA khurasI-hoddo zuM enI AMdhaLI Asakti khataranAka che. Atma-ciMtA ne dharmalagana jAgavA ja na de. Ama chatAM zrAvikA avaranavara gAmamAM sAdhu mahArAja Ave tyAre zeThane emano satsaMga karavA preraNA karatI, paraMtu e preraNA baherAnA kAna para paDe evI sthiti thatI. saMsAranI vividha mAyA bhaMDI : vepAra e saMsAranI mAyA che ane saMsAranI mAyA bhUMDI che. e jIvane eTalo pakaDI rAkhe che, jIvane vezyAnI jema evo AMjI de che, ke pachI ene bIju sUjhe ja nahi. aMdhArI rAte rastA para sAmethI zatruMjaya tIrtha bheTyAnI kadaradAnI - sukhalAla zeThanuM daSTAMta 113) Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTaranuM DejhaliMga lAiTa AMkha para AvatAM aMjAI jaIne bIjuM kazuM dekhAtuM nathI ne? vezyAmAM laMpaTa banelo aMjAI jaIne potAnI patnImAtA-pitAne kyAM gaNe che? rUpiyAnA DhagalA vezyA AgaLa jaIne khaDake che. ema A saMsAranI mAyArUpa rUpALI patnI, vahAlasoyuM kuTuMba mAna-sanmAna dhIkato dhaMdho-vepAra paisATakA vagerethI aMjAI gayelA jIvane AtmA-paramAtmA saguNa-sukRta-sAdhanA kazuM sUjhatuM ja nathI. enA para daSTi sarakhI nahi, pachI eno vicAre ya zAno kare ? sukhalAla zeThanI e dazA hatI. zrAvikA bicArI jIva bALyA karatI ke AmanuM zuM thaze ? ane Amane dharmanI lezyA ja nahi, eTale sArAM sukRtyo sArAM sArAM sukRtomAM mane bhAgIdAra ya zAnA kare? mAre ya kevI puNyanI khAmI ke Avo saMyoga maLyo? khubI juo, ghare paisA lakhalUTa che, baMgalA jevuM makAna che, hIrAmANekano dAgInA ane rezamI jariyAna vastro che, paraMtu zrAvikAne e puNyano AnaMda nathI, paraMtu pati sukRto karanAro dharmAtmA hoya e sAcuM puNya samajI evo pati na hovAmAM puNyanI khAmI jue che. AnuM kAraNa spaSTa che - saMsArasukha-premI jIva sukhasAmagrI na maLavAmAM puNyanI khAmI jue che, dharmapremI jIva dharmasAmagrI na maLavAmAM puNyanI khAmI jue che. AnA uparathI ApaNI jAtanuM mApa nIkaLe ke ApaNe dharmapremI chIe ke nahi? dharmasAmagrI sArI sArI maLI che, paNa zrImaMtAI nathI maLI, to puNyanI khAmI lAge che? jo lAgatI hoya to e saMsArasukhanuM premIpaNuM sUcave che, evuM dharmapremIpaNuM nahi. jo evuM dharmapremIpaNuM hoya to to dekhAya ke, "mAre dharmanI sAmagrI devaguruno yoga, dharmI kuTuMba, nIrogI zarIra, gurunI vANI vagere sAruM maLyuM che eTale A bAbatamAM mAre kharekharo puNyodaya che, pachI sArA paisA TakA-baMgalo anokho vArtAsaMgraha, 114 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moTara vageranuM puNya na maLyAne zuM rouM? evA puNyathI zuM? puNya maLelI baMgalA-bagIcA vagere Ama je sukha bhogavAya e kAMI sadgati ane puNyAI apAvanAra nathI. tyAre puNya sAmagrIthI je dharma thAya e sadgati ane puNyAI apAvanAra che.' jojo, AjanA kALe cArekora jaDanI bolabAlA bolAI rahI che. tethI ajJAna madhyama mANasa enAthI lahevAI jaIne dInatA seve che ke ApaNane puNyanI khAmI te ApaNI pAse lAkha-be lAkha rUpiyA nahi, baMgalo nahi!ane ajJAna sukhI mANasa paNa jaDanI bolabAlAmAM lahevAI jaI ema mAne che ke Apa ne puNyano sAro yoga che. vepArapaisA TakA-baMgalo vagere ThIka maLI gayuM che. bhale ne ene zahera bahAra raheto hoI eTalA maMdira ke sAdhu mahArAjano yoga na maLyo hoya ne tethI evI sAdhanA na thatI hoya, paNa emAM kAMI ene puNyanI khAmI nahi dekhAya. A AjanI bhUlAmaNI che. mATe sAvadhAna rahevA jevuM che. jaDAnaMdIo bhale jaDanA AnaMdanI bolAbAlA kare, ApaNe to jIvananI kiMmata dharma-sAdhanA para AMkavAnI ane mAnavAnI che. arihaMtapadanI upAsanA karavI che ? to to arihaMta prabhumAM ekAkAra thavuM joIe. paNa e tyAre ja bane ke dunyavI sukhone tuccha lekhIe. nahitara to e sukho evA che ke pote mAladAra lAgI potAnAmAM jIvane ekAkAra banAve. pachI arihaMta prabhumAM ekAkAra banavAne mana ja taiyAra na hoya. sukhalAla zeThanI A sthiti che. vepAra-dhaMdhAmAM ene madha dekhAya che, tethI emAM e ekAkAra che. patnIe anekavAra sAdhu mahArAja pAse javA kahyuM chatAM e tarapha daSTi ja nathI. AcArya kunehathI zeThane bolAve che : ekvAra evuM banyuM ke nagaramAM eka vidvAna sAdhu mahArAja zatruMjaya tIrtha bheTyAnI kadaradAnI - sukhalAla zeThanuM daSTAMta 115 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padhAryA che. zrAvikA jaIne emane zrAvakanI paristhiti kahI emane bujhavavA vinaMtI kare che. AcArya mahArAje kahyuM, "emane ema kahejo ke mahArAjane khAsa kAma che tethI tamane yAda karyA che. eTale jAo emanuM kAma pUchI karI Apo. Ama kahezo eTale e kadAca amArI pAse Avaze. pachI ame joI laIzuM." zrAvikA kahe, "bhale !' ema kahI ghare patine e pramANe kahI kahyuM, "mahArAja sAhebanuM kAma karavuM paDe, mATe jaI Avo." sukhalAla zeThane atyAra sudhI Avo prasaMga Avyo nahoto ne Aje A vAta AvI che eTale manane thayuM ke, "lAva, jouM zuM kAma che? banI zake evuM hoya to patAvI ApuM.' zeTha gayA mahArAja pAse jaIne vaMdanA karIne beThA ane pUchyuM, mane yAda karyo hato? pharamAvo zuM kAma che." AcArya zeThane kAma bhaLAve che : - AcArya mahArAja oghAnI DAMDI batAvI kahe che, "A amArI DAMDI tamAre sAcavI rAkhavAnI che ane AvatA bhavamAM amane pahoMcADavAnI che. jojo A vahorelo mAla che eTale badalAI jAya nahi. tamAre to parabhave ghaNo mAla laI javAno hoya tethI saMbhava che emAM AnI pherabadalI thaI jAya mATe Ane khAsa kapaDAmAM lapeTI upara amAruM nAma lakhI rAkhazo to badalAI nahi jAya.' sukhalAlanA manane ema thayuM ke, "A mahArAja kevI pAgala jevI vAta kare che !' e kahe che, "mahArAja sAheba ! e kema bane? parabhave e kema laI jaI zakAya ? mahArAja kahe "emAM zuM che? tame tamAro eTalo badho mAla laI jazo to emAM ATalI lAkaDI laI javI bhAre nahi paDe." zeTha kahe, "are mahArAja !mArI AkhI mAla-milakatano Dhagalo zuM, hAthe paherelI eka vAlanI vIMTI ya paralokamAM laI jaI zakAvAnI 116 anokho vArtAsaMgraho Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI, pachI tamArI lAkaDI zI rIte laI javI ? Apane koNe kahyuM ke, huM mArI milakata parabhave sAthe laI javAno chuM?" AcArya mahArAja kahe, "bIjA to koNa kahe ? tamArA lakSaNa kahI rahyA che ke aMtakALa sudhI ATalI badhI mahenata karIne je bheguM karazo te jANe pachI parabhave sAthe laI javAnA hazo ! to pachI bhegAbhegI ATalI DAMDI ya sAthe levAmAM vAMdho che ?' zeTha kahe, "nAra re nA mahArAja ! mArA bApAjI dAdAjI koI ya ahIMnuM parabhave sAthe nathI laI gayA, to huM zuM laI javAno ?' te tamArA bApAjI-dAdAjIne to mAla-milakata upara moha nahi hoya eTale sAthe nahi laI gayA hoya. tamane to pAko moha che, mamatva che. tethI tame zuM kAma A badhuM choDIne jAo ? badhuM poTho bAMdhIne sAthe ja laI javAno ho ne ?" "nA re nA mahArAja ! kazuM laI javAvAnuM nahi." parabhave mAla ahIMnI kaI mahenatathI maLe ? : AcArya mahArAja kahe, "to pachI zuM joIne ATalA badhA enI pUMThe paDyA cho ? zuM samajIne enI khAtara ja aMtakALa sudhI ATalI badhI mahenata karavAnuM rAkhyuM che ? je avazya adazya thavAnuM, nakkI choDIne ja javAnuM, enI khAtara aMtakALa sudhI mahenata ? to zuM ema mAnI lIdhuM che ke A milakta nahi sahI, to parabhave navI milakate yA ahIMnI A mahenatathI maLaze ?' evuM hota to to ahIM paNa gayA bhavanI mahenatathI janamatA mAla-milakata maLI gaI hota. pachI A mahenata zuM kAma karavI paDe che ? are ! ahIMnI A vepAra dhaMdhAnI mahenatathI parabhava paisA mAlamilakata maLavAnI zI vAta pAyAmAM, manuSyabhava ja kyAMthI maLavAno hato ? ne ema jo maLato hota to to duniyA AkhI pazupaMkhI ane nAnI kIDI jevI paNa aMtakALa sudhI parigraha-saMgrahanI mahenata to kare che, to e badhA ya manuSya ja thaI jAta ne? pachI Aje duniyA para ekalA mANasa ja mANasa UbharAta ! zatruMjaya tIrtha bheTyAnI kadaradAnI - sukhalAla zeThanuM daSTAMta 117 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pazupaMkhI-kIDA-kIDI-mAkhI-macchara zuM kAma dekhAta ja? e vicAro ne ke ATalA badhA pazu-paMkhI-kIDA vagere kayA kAraNe jaLyA haze ?' zeThane A badhI kazI vicAraNA ja kadI AvI nahotI. tethI A sAMbhaLatA stabdha banI gayA che. mahArAja kahI rahyA che ke, "aMtakALa sudhInI A mahenata pachI nathI to ahIMnI milakata sAthe cAlatI ke nathI navI milakata maLatI, are? manuSyabhava paNa nathI maLato, to pachI zuM samajIne aMtakALa sudhI A milakata mATenI ja veTha karavAnuM rAkhyuM che ? e to kaho ! zeTha zuM kahe? lyo tamane ja pUchuM, tame zuM kaho cho ? tame kadAca kaho, "paraloka to koNe dITho che ? bAkI sArA paisA hoya to ahIM mAla-sevA ane mAna-sanmAna maLe ne ?' vepalA karyA ne mAla uThAvyAnI aMtakALe huMpha kharI ? "paraloka koNe dITho che ? paraloka tIrthakara bhagavAna ane jJAnIoe dITho che, mATe to paraloka hitakArI zAstromAM paraloka ajavALe evo emano upadeza bharacaka bharelo che. tyAre ahIMnA mAlamevA ane mAna-sanmAna cATatA rahevAnI vAta karo cho, paNa koIno aMtakALa joyo che? e sukhe mare che? jIvanabhara vepalo karyo, paisA kamAyA, mAlamevA uDAvyA, mAna-sanmAna lIdhA, e badhAnI aMtakALe ene hUMpha ane AnaMda hoya che? to to AnaMda-kallolathI sukhe ja mare ne? paNa nA, aMtakALe to hAya ne voya ja hoya che, kaI mUMjhavaNa hoya che, bhAre vimAsaNa hoya che ke, "hAya ! A badhuM chUTI javAnuM A badhuM aha, to pachI mAre kyAM javAnuM ?' Avo tamAro aMtakALa jo najara sAme lAvo to trAsa chuTaze. ahIMnI A vepAra-dhaMdhA ane paisAnA Tera karavAnI ane tamane aMte choDI denAra kuTuMba-kabIlAne saMbhALI besI rahevAnI mahenata gojhArI lAgaze. manane ema thaze ke - anokho vArtAsaMgraho 118 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jo aMtakALa sarvaviyogano ane enAM kalpAMtano AvavAno che to zA sAru aMtakALa sudhI kSaNika saMyoganI ja pAchaLa mahenatanI lotha rAkhI che ?" ema camakAro lAgyA pachI aMtakALe zAMti Ape evA dharmanI mahenata karavAnuM dila jAgaze. kemake, dharmAtmAono aMtakALa zAMtibharyo dekhAya che. sukhalAlanuM parivartana : sukhalAla zeThane camakAro lAgI gayo. enA manane thayuM, "mahArAja sAheba zuM khoTuM kahe che? aMte to A badhuM mAre mUkavuM ja paDavAnuM. mArA bApA dAdA badhuM ahIM paDatuM mUkIne ja maryA, to mAre ya e ja banavAnuM. to aMte je avazya mUkavAnuM enI pAchaLa A mArI AMdhaLI mahenata zI ? aMtakALa sudhInI vepAra-dhaMdhA-kamAInI mahenata ane mamatA jyAre badhuM mUkavAno avasara Avaze tyAre, mane keTalI badhI hAyavoya karAvaze ?' A vicAratAM vicAratAM zeThanI AMkhamAM pANI AvI gayA. sAdhune hAtha joDI kahe che, "bApajI! to A to kazo vicAra ja meM karyo nathI. Aja sudhI AMkha mIMcIne vepAra dhaMdhAmAM ja lAgyo rahyo chuM. gharanA mANasa mane ghaNuM ya kahetA ke "satsaMga sAdho, mahArAja sAhebo padhAre che emanAM vyAkhyAna sAMbhaLo," tyAre huM kaheto ke e to navarAnAM kAma. paNa Aje pahelavahelI ApanI vANI sAMbhaLIne mane mArI mUrkhatA samajAya che. meM to jiMdagI bagADI nAkhI. have mAruM zuM thaze ?" thoDAthI kalyANa : AcArya mahArAje kahyuM ke, "mUMjhAzo nahi. jAgyA tyArathI savAra. jJAnI bhagavato kahe che, jiMdagInA chevADe paNa saMyamanI sAdhanA thaI jAya to ya te AtmAne UMcakanArI bane che. are ! saMyama nahi sahI, zatruMjaya tIrtha bheTyAnI kadaradAnI - sukhalAla zeThanuM daSTAMta 119 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ toya sakhyatva sahitanI thoDA kALanI paNa dharma sAdhanA ya AtmAne durgatimAM paDato aTakAve che. to have tame A dharmano saMyamano vicAra karo. thoDAthI ya kalyANa thaze." sukhalAla zeThane vAta gaLe UtarI gaI. pUche che, "hAla saMyama to mArAthI levAya ema nathI. to have mAre zI-zI rIte mArA AtmAnuM kalyANa karavuM, te batAvo." pahelI mulAkAte ja vato : AcArya mahArAje samyakatva sahita dAna-zIla-tapa ane bhAvanAno dharma samajAvyo. sukhalAle te potAnI zakti anusAra svIkAryo ane pachI ghare gayA. sukhalAlazeThane jIvanamAM Aje sonAno sUraja UgyA jevuM dekhAyuM. ene je bodha maLyo, AMtara daSTi khUlI ane samyakattva sahita vrataniyamomaLyA. ethI ene jiMdagImAM nahi anubhavela evo anahada AnaMda thayo. jANe apUrva nidhAna maLyuM! ghare jaIne zrAvikAne badhI vAta karI. to e sAMbhaLIne zrAvikAne paNa pArAvAra AnaMda thayo. pote to dharmapravRtti karatI ja hatI, have patine dharmapravRttimAM hoMzehoMze joDe che. saMgha kADhavAnI bhAvanA : sukhalAla zeTha have to roja vyAkhyAna sAMbhaLavA jAya che, emAM ekavAra siddhagirinAM guNagAna ane tIrthayAtrAnAM tathA yAtrA saMgha laI javAnA mahAna lAbhanuM varNana cAlyuM, e sAMbhaLatA sukhalAlanA manamAM avanavA bhAva jAgyA. manane thayuM ke, "mArI pAsenA A dhananA DhagalA zA kAmanA, jo ATalA badhA apUrvalAbhavALA yAtrA saMghamAM na vaparAya ? aMte to badhuM mUkIne ja javAnuM che, to enA karatAM tIrthayAtrAno moTo saMgha kADhIne ene AmAM lekhe kAM na lagADuM? vaLI dhana mATe vepAra dhaMdhAmAM pApa pArAvAra karyA che, to e pApomAMthI anokho vArtAsaMgraha) 120 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLatara kyAM ? pApanA bhAra ochA karavAnuM AvA mahAna yAtrA saMgha jevA sukRta karyA vinA zuM thAya ? mATe have e karavAnuM nakkI karuM." ghare AvIne patnIne potAnI zubha bhAvanA darzAvI. patnI kahe, dhanya bhAgya ! mArA manane to keTalAya varasothI manamAM A AvatuM hatuM, te tame Aje saphaLa karavAno vicAra karyo. bahu sAro vicAra. jarUratIrthAdhirAja siddhagirino saMgha kADho, AcArya mahArAjane vinaMtI karI Avo ke parivAra sAthe teozrI paNa padhAre. kharca sAme jozo nahi. jeTalA vadhu yAtriko laI javAya eTaluM mahApuNya kamAI levAno A sonerI avasara che. tamane A uttama bhAvanA thaI huM tamArA ovAraNAM lauM chuM." basa, sukhalAla tarata ja UpaDyo AcArya mahArAja pAse, potAnI bhAvanA batAvIne vinaMtI kare che, "prabhu ! mArI siddhAcalajIno saMgha kADhavAnI bhAvanA che. Apa parivAra sAthe padhAro saMghamAM; ApazrInI nizrAmAM saMghane roja ne roja dharmanI navanavI preraNA maLe. mane A mahAna sukRta karAvo." AcArya mahArAje thoDA ja divasamAM eno ATalo badho palaTo joI ene dhanyavAda ApyA ane saMghanI vAta vadhAvI lIdhI. basa, have to sukhalAla zeThe nagaranA saMgha AgaLa vAta mUkI, badhAe ene abhinaMdana ApyA, vyavasthA thaI gaI ane sArA muhUrta AcArya mahArAjanI nizrAmAM yAtrA saMghanuM prayANa thayuM. yAtrA saMghamAM upadeza : girirAja tarapha yAtrAsaMgha cAlyo jAya che ane AcArya mahArAja roja ne roja vyAkhyAnamAM zatruMjaya mAhAbhya saMbhaLAvavA sAthe jIvanane sva-para mATe maMgaLamaya banAvanAra maMdira-jIrNoddhAra paramAtmabhakti arthe vividha sAdhanonuM dAna, poSadhazALA nirmANa, sAdharmika uddhAra, zatruMjaya tIrtha bheTyAnI kadaradAnI -- sukhalAla zeThanuM daSTAMta 121 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvadayA, jJAnabhaMDAra, pAThazALA vagere dharmakSetromAM dAna ane ItaromAM jaina dharmanI vAhavAha thAya evA aucityadAnano mahimA varNave che. sAthe A saMsAranI asAratA, lakSmInI caMcaLatA, dharmakSetromAM nahi vaparAyelI lakSmIthI cAlatA SaTakAya-jIvasaMhAra viSaya-vilAsa ane mada-abhimAnanI paraMparA, dharma vinA saMsArI jIvanamAM eka sarakhI cAlatI aTAra pApa-sthAnakanI gojhArI ramata, Arya mAnavabhava, jainadharma, vItarAga paramAtmA, emanuM zAsana, saguru saMgha vagerenI ati durlabhatA... ityAdi ityAdi keTalAya muddA para evuM mahekAvIne varNave che ke A badhuM sAMbhaLatAM sukhalAla zeTha ane yAtrikavarga tathA gAmagAmanA loko pANI pANI thaI jAya che. sukhalAla zeThanI AMkhamAMthI. to zrAvaNa-bhAdaravo vahe che. AtmanirIkSaNa : sukhalAla zeThanA dilane lAge che ke, "are ! kyAM mAruM pahelAnuM jIvana ! gurudeva je pharamAve che enA akSaranI gama nahi, vicAra nahi ane eka abujha baLadiyAnI jema mAtra pArakI veThanuM ja jIvana rAkheluM ! aho ! jouM to A bhava keTalo badho UMco ! ne jainadharma vagerenI prApti keTalI badhI UMcI ! enI sAme mArA jIvananI keTalI badhI adhamatA ! AhAra-viSaya-parigraha ane kAma-krodha-lobhAdi kaSAyomAM taraboLa naryuM pazu jIvana ! chate taravAnAM mahAsAdhane, meM ekaluM DUbADanArAM sAdhanomAM DubADanArI pravRtti karI DubavAnuM ja karyuM? dhikkAra che mArA AtmAne ! keTalAya bhavonI tapasyA pachI AvA ucca avatAre janma maLyo enuM kazuM mUlya na AMkyuM? ane mAtra kIDInI jema jIvana AkhuM parigraha pAchaLa tathA bhUMDanI jema viSayavilAsa pAchaLa veDaphI nAkhyuM ? emAM keTakeTalAM dharakhama pApa sthAnako sevye rAkhyA ? anokho vArtAsaMgraha 122 Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhalAlazeThane have potAnAM pUrva jIvananI adhamatA ane duSkRtyo para pArAvAra kheda thAya che. pazcAttApanI Aga saLage che. sAthe guru mahArAja A jIvanane sva-parane mATe je maMgaLakArI bane evAM satkRtyo upadeza che, enI alaukiktA para enuM dila ovArI jAya che. e sAdhavAnA koDa jAge che, eTale yAtrAnA mArgamAM AvatA gAma-gAmamAM dharmakSetromAM chUTe hAthe dhanano vyaya kare che. AmAM vaLI, guru mahArAja samajAve che ke A dhanavyayathI tene dharmakSetronI to ArAdhanAnA mahAna lAbha maLe ja che, paraMtu zatruMjaya mahAgirinI yAtrA nimitte nIkaLyA hoIne A satkRtyo thAya che tethI emAM zatruMjaya mahAgirinI upAsanAno ya bhavya lAbha maLe che. tyAre, zatruMjaya mahAgirinI upAsanA eTale ? e to te mahAtIrthanI upAsanA kare che ke jeNe anaMtA AtmAne sarvasaMgachoDAvItAryA che, janma-maraNanI kAramI cuMgAlamAMthI kAyamane mATe mukta karyA che ! evA anupama tAraka tIrthanI upAsanA karAya te jo e lakSa rAkhIne karAya ke anaMtAne niSkalaMka-nirvikAra karAya, emAM e anaMtA mokSa pAmelA ane paramAtmA banelAnI upAsanA emaNe sAdhela sarvavirati-mahAsaMyama, apramattatA, ucca bhAvanA, ucca AtmapuruSArtha, ucca dharmadhyAna-zukaladhyAna ane anAsaktiyoganI upAsanA ! keTalA apUrva lAbho ! AvI mahAmahimAvaMtI siddhagirinI upAsanA mahAna sadabhAgya hoya ene ja maLe.mATe e maLyA pachI enI vividha upAsanA karavAmAM kamI rAkhavI nahi. guru mahArAjanA mukhe zatruMjaya mahAgirino A mahimA ane te paNa aneko je A mahAtIrthathI pAvana thaI gayA enAM daSTAMto sAthe sAMbhaLavA maLe che ethI sukhalAla zeThano bhAvollAsa ora vadhI jAya che. "aho ! AvuM atula mahimAvaMtu mahAtIrtha mane maLe che ! enA haiye zatruMjaya tIrtha bheTyAnI kadaradAnI - sukhalAla zeThanuM daSTAMta 123| Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ enAM mahAmUlya khaDA thAya che. mahAtIrtha to bheTAze tyAre bheTAze, paNa gurumahArAja kahe che ke - "ekekuM DagaluM bhare, girisammukha ujamALa, koDi sahasa bhavanAM karyAM, pApa khape tatkALa." "zrI siddhagiri tarapha AgaLa AgaLa ekeka pagaluM mAMDatAM hajAro phoDa janamanAM pApa tUTatA jAya.' vaLI e mahAtIrtha bheTavA nimittanI yAtrAmAM cAlatAM thaI rahela sukRto e paNa mahAtIrthanI upAsanA ja che. to pachI mAre zuM kAma sukRtamAM bAkI rAkhavI ? aho ! mArA pAmara jIvane anaMtA janmomAM A taka kyAM maLI hoya ane sAdhI hoya? ema karyuM hoya to to AjanI mArI je kaMgALa dazA che e kyAMthI hoya? basa, have to tana-mana-dhanane ucca phaLavAna banAvavAnI A sonerI taka maLI che, to ene oLakhI laI saphaLa karuM." zuM karyuM A ? girirAjanI kadara karI. tana-mana-dhanamAM girirAjanI upAsanA karI levAnI mahAna taka joI. manamAM mahAtIrthanI UMcI kiMmata, UMco prabhAva vasI jAya ane tana-mana-dhanamAM saMsAranA viSayo sAdhavAnI, ne viSayonA vilAsa uDAvavAnI taka nahi, paNa mahAtIrthane ArAdhI levAnI ne dharmakRtyo sAdhI levAnI suMdara taka dekhAya, pachI tana-mana-dhanane emAM joDavAmAM zuM bAkI rakhAya ? sukhalAla zeThe e yAtrAmAM ane zatruMjaya bheTatAM aDhaLaka nANuM kharacyuM, mUDImAMthI Dhagalo ochuM karyuM, ne sukRtono Dhera kamAyA. vastupAle paNa anupamAdevInA vacanathI pelA jamInamAMthI nIkaLelA ratna-caramAM saMpattimAna thavAnI nahi paNa ucca sukRtavAna thavAnI taka oLakhe che tethI e laI jaI siddhagiri para eno vyaya karI ucca sukRta kamAya che. 6 24 anokho vArtAsaMgraha) Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AtmasaMpattinI kamANI para dipati raThanI kathA di. da. varSa-25 aMka 40/4/42 krodhAdi kaSAyone kSamA-namratA laghutA-nikhAlasatA keTalI karI, e AtmasaMpattimAM Ave. e paNa dhyAna rAkhavAnuM che ke ApaNe mana kiMmata A AtmasaMpattinI kamANInI hovI joIe. to ja e vadhu kamAvAno lobha rahe ane e kamAyelA para evI hUMpha hoya ke jIvanamAM bIjA paisA vagerenI nyUnatAnuM jarAya duHkha na lAge. e du:kha na lagADavA A upAya che. mATe kahe, dhana vagerenI taMgInuM duHkha na lAge e mATe haiye AtmasaMpattinI kamANInI hUMpha rAkhavI. dharma-guNo-sukRtorUpI AtmasaMpatti huM ATaluM kamAyo chuM, mAre zI ciMtA che ?' A hUMpha #aa kare ene ema thAya ke, "paisA ochA che, ke ochA maLe che yA parivAra barAbara nathI, yA bahAra mAna ochuM maLe che, zarIra rogI che; tethI zuM rovAnuM? e kAMI mArI sAcI saMpatti ja nathI, sAcI kamANI ja nathI. jIvananI saphaLatA yA sArApaNuM kAMI A dhana-parivAra Adi para nathI. e pUrva karmanA hisAba cUkate kare che. ene koNa saMpatti mAne ? koNa kamANI mAne ? zuM ? dhana-parivAra Adi e pUrva karmanA hisAba cUkate kare che, mATe e saMpatti ke kamANI nahi. mATe ja garIbI-ekaladokalapaNuM-apamAna-avagaNanA yA roga-agavaDa-aparAdhInatA vageremAM kazuM duHkhI thavAnuM nahi, kemake epUrvakarmanA hisAba cUkta kare che. tyAre e sthitimAMya je devadarzanAdi prabhubhakti-sAdhusevA-navakArajApa-dayA-paropakAra-vrata-niyamaAtmasaMpattinI kamANI para vidyApati zeThanI kathA 125 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmAyika vagere je AcaryA e navA zubha karmanA hisAba mAMDI Ape che. mATe e sAcI kamANI che, sAcI saMpatti che ane e hisAba ja AgaLa paraloke Ave che. rUpiyA lAkho-karoDo kamAyA e sAthe na Ave, kemake eNe to pUrva bhavanA zubha karmanA hisAba cUkate karI dIdhA paraMtu navalAkha navakAra smaraNa kamAyA e sAthe Ave kemake ethI navA zubhanA hisAba maMDAI gayA. je parabhave cUkate thaze tema navA zubhasaMskAra jamA thaI gayA jeparalokamAM navAMdharmakhAtAM kholI Apaze, arthAta dharmasAdhanAo UbhI karI Apaze. jainadharma haiye vasyo che? to A Atma saMpattinI ja kamANIne sAcI kamANI lekho ane haiye enI huMpha dharo. vidyApati zeTha pAse dhana ghaNuM hatuM, paraMtu ene e kharI saMpatti mAnato nahoto. tethI eka rAte jyAre svapnamAM lakSmIdevIe kahyuM, AjathI dazame divase jaIza' tyAre ene haiya jarAya AghAta nA lAgyo. ene aphasosa eTalo thayo ke arere ! A dhanasaMpatti to mArI sAcI saMpatti hatI ja nahi, paNa sAcI saMpatti dAnasaMpatti, e to. meM kamAI ja nahi. chatAM khera ! A sAruM thayuM ke lakSmIdevIe mane jAgrata karyo; have e saMpatti kamAI lauM.' savAre zrAvikAne svapnanI vAta karIne pUche che, "kema bolo zuM karavuM che?' zrAvikA kahe, "tame zuM vicAryuM che ?' zeTha bolyA, "meM? mane to ema thayuM ke A atyAra sudhI thApA khAdhI. juo, A saMpatti sAcI saMpatti nahotI, kemake e to pUrvanA puNyakarmano hisAba mAtra cUkta thayo hato ane ApaNe ApaNI sAcI saMpattimAnI beThA. koI devAdAra devAnA rUpiyA pAMca hajArazAhukArane tyAM jamA karI Ave e thoDI ja potAnI saMpatti zAhukArane tyAM paDelI gaNAya? e to hisAba cUkta thayo kahevAya. e to have navA rUpiyA 126 anokho vArtAsaMgraha) Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bharI Ave to navo hisAba maMDAya, ne saMpatti gaNAya; kemake AgaLa upara majare e maLe.... ema ahIM A saMpatti maLI e to have pUrvanuM eTaluM khAtuM sarabhara thayuM, hisAba cUkta thayo. e to have jo enAthI dAna-paropakAra sukRta karIe to eno navo hisAba maMDAyo gaNAya, ne e ApaNI sAcI saMpatti sAcI kamANI kahevAya. paraMtu atyAra sudhI ApaNe bhUlA paDyA, te A lakSmIne sAcI saMpatti mAnI dAna-sukRta kAMI karyA nahi, sAcI kamANI karI nahi. tethI mAruM mana to ema kahe che ke hajI lakSmIdevI to dasame dahADe javAnuM kahe che ne? paNa ApaNe Aje ja badhI ya lakSmInuM dAna sukRta karI laIe; kAla koNe dIThI che. Aja bhAI ! atyAre. pachI khAdhA dhAna to gharamAM paDyuM che, joIzuM AgaLa zuM thAya che. paNa Aje jIvatA chIe ne lakSmI hAthamAM che to atyAra sudhI bhUlelA ApaNe ThekANe to AvI jaIe ? lakSmI gayA pachI ke jIvana gayA pachI to rAta paDI gaI. pachI to aMdhAre gotA ja khAvA paDe. rAtano bhUlyo mAnavI, divase mAraga Aya, paNa dinano bhUlyo mUrakho phIra phIra gotA khAya." zeTha kahe che ke, "juo mAro vicAra A che. tamane jace che ?' zrAvikA kahe, "hA, hA, hA tame vAta eka naMbaranI karI, kharuM sUjhADyuM, sukRta e ja sAcI saMpatti ne sAcI kamANI che. te vaLI A dharma pAmyA chIe mATe sUjhe che to have e ja karIe." zrAvaka dhanyavAda ApatA kahe che. dhanya tamane ! mArAM kevA ahobhAgya ke AvA tame jIvanasAthI maLyA." basa, paMcamahAjana ane bIjA arthIone bolAvIzeTha-zeThANIe badhI saMpattino paramArtha karI nAkhyo. e nirAzasabhAve karyo, tethI puNyAnubaMdhI puNyanA thokanI kamANI thaI. emAM udhAro nahi. sukRtaduSkRta je karo enI tatkAla ja puNya ke pApakamANI UbhI thaI jAya; AtmasaMpattinI kamANI para vidyApati zeThanI kathA 127 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ emAM udhAre nahi, vAyado nahi. rokaDAno hAjarano sodo. kevo hoya ? mAla sAme ja nANAM. zeTha-zeThANI Akho divasa paramArtha karavAnuM kAma patAvI rAte nirAMte UMdhyA; kemake sAcI sukRtakamANInI jabarI hUMpha AvI gaI. tame nirAMte UMgho cho ? zAnI hUMpha upara ? hUMpha na hoya, paNa ciMtA hoya to sukhe suvAnuM na thAya. to bolo, sukhe suo cho ne ? kaI hUMpha upara? kRtrima kamANI upara ja ne ? kamANInI saMpattinI bhrAMti upara ja ne ? bhUlazo nahi ke - jema mATInI saMpatti ema viSayasukho e pUrva karmanA hisAba cUkate che mATe e sAcI kamANI nahi. sukhamAM rAjI e tyAgamAM rAjI nahi ? zuM sukha bhogavyuM e kamAyA nahi, gamAyA eTalA sukhano karmano hisAba cUkate thayo. eTaluM puNya mUDImAMthI sarI paDyuM. zuM ApaNe rAjI rAjI thaI javAnuM? jyAM sudhI A rAjIpo che tyAM sudhI dAna ane tyAgano rAjIpo nahi Ave. e to, sukhane puNyano hisAba cUkate thayo samaje ene tyAgano ullAsa Ave; ne to ja tyAganI saMpatti kamAI levAnuM mana thAya, ne levAya. e ja sAcI kamANI. dAna karatAM mUccha tyAga UMco : zeThe sAcI kamANI karI lIdhI enI hUMphamAM nirAMte UMdhyA. eTaluM ja nahi paNa e pahelAM gayA guru pAse. have vadhu paDatI saMpattinI AzA paNa na rahe. AzAnA tyAganI sAcI kamANI thAya e mATe parigrahaparimANa vrata laI lIdhuM. kamAIne dAnanA sukRta karatAM A maccha saMkocanA vratanI moTI kiMmata che. pelAmAM to yatheccha kamAvAnI vRtti e moTuM pApa che. maLe eTaluM levuM bAkI rAkhavuM nahi. "lAkho laI 128 anokho vArtAsaMgraha Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA, paNa hajI maLe ema che ne ? cAlo levA," e moTuM mUcchanuM pApa che. pachI dAna kare e sukRta kamAI kharI. paNa mahAmUrchAnI pAkamAI sAthenI. jyAre pahelethI mUccha para bhAre kApa e moTI sukRtakamAI che, mATe ja lAkhonuM dAna karanAra zrAvaka karatAM sAdhu UMcA che, kemake emaNe sadaMtara mUrchA tyAga karyo che. pelA zeThe parigrahaparimANathI mUcchatyAganuM vrata lIdhuM. pachI e ca sAcI kamANInuM hUMphamAM nirAMte UMdhyA paraMtu savAre jue che to bhaMDAra bhedI rIte bharAI gayo che, have zuM karavuM ? have to e jaMgI rakama karelA parigrahaparimANanI bahAranI hatI, eTale kAyadesara rakhAya nahi ane zeThane khapatI paNa nathI, tethI bIjo vicAra zAno karavAno ? e ja divase eno dAnamAM pheMsalo. nava divasa navo bhaMDAra, navuM dAna : eTaluM badhuM dAnamAM uchALIne zeTha-zeThANI ora khuza thayA che ke, "vAha ! A paNa ThIka puNyAnubaMdhI puNyano thoka kamAvavAno avasara maLyo !' vaLI pAcho rAtanA gebI rIte bhaMDAra bharAI gayo ! to pachInA divase eno dAnamAM nikAla karI nAkhyo ! ema nava divasa cAluM ane zeTha-zeThANIne puNyAnubaMdhI puNyanA ane dAnasaMskAranA gaMjanA gaMja khaDakAyA, baMnene A sukRtasaMpatti bharacaka kamAI levAnI maLI eno pArAvAra AnaMda che. lakSmIdevInuM punaH darzana : pelo vidyApati zeTha, tijorImAM nava divasa sudhI dhana bharAtuM jAya che, ene sAcI saMpattirUpa nahi gaNatAM enuM saMpUrNa dAna karI rahyo che. e dAnane saMpatti tarIke kamAyAnuM mAnI rahyo che. eno AnaMda che, paraMtu navamA divasanI rAtrIe lakSmIdevIe svapnamAM darzana daI kahyuM. zeTha ! tame rojanuM roja bhale badhuM dAnamAM daI do cho paraMtu emAM to ucca bharacaka puNya UbhuM thaI gayuM ne e puNyathI huM tamane baMdhAI AtmasaMpattinI kamANI para vidhApati zeThanI kathA 129] Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gaI chuM eTale A dAnanI pUrvanI tamArI ghasAtA puNyanI je sthiti para meM kaheluM ke huM dazamA divase javAnI chuM te have sthiti badalAI gaI, ati ugra bhAvanAbharyA dAnathI vartamAnamAM phaLe evA ugapuNyavaibhavanI sthiti UbhI thaI che ke enAthI baMdhAI gayelI huM have jaI zakuM ema nathI." ema kahI lakSmIdevI aMtardhyAna thaI gayA. dAna mATe paNa vatabhaMga calAvI levAmAM manodazA malina : A dharma karavA sAthe manovRtti bagADyAno dAkhalo. eTale (1) dharma karavA mATe, yA (2) dharma karavA para athavA (3) dharma karavAnI sAthe manovRtti na bagADAya. enI pUrepUrI takedArI joIe. basa, dharma karavAno eTale dharmanI AgaLa, pAchaLa ke dharma karavA vakhate zuddha dharmanI ja lezyA rahevI joIe. ene malina manodazAthI abhaDAvAya nahi; nirmaLa manodazA ja akhaMDa jaLavAvI joIe. pelo vidyApati zeTha A vicArI rahyo che ke A lakSmIdevI kahe che ke, "huM to tArA udAra dAnanA puNyathI baMdhAI gaI chuM. tethI have jaI zakuM nahi. to eno artha e, ke jema gayA nava divasa sudhI dhana AvyuM gayuM ane dAnadharma karato gayo to puNya khUba vadhyuM ema hajI paNa ahIM rahuM to emaja sarvadAna roja karato rahIne dharma to thAya ema che, paraMtu roja dhana pahelAM to svIkArAI ja jAya emAM mAruM parigrahapariNAma-vrata bhAMge ne e calAvI-vadhAvI levAmAM manovRtti malina thaI jAya. mATe have jyAre lakSmIdevI nizcita baMdhAI gayAnuM kahe che, to pachI mAre ahIMthI gaoti karye ja chUTako, ahIMkhAlI paNa bhaMDAra rAkhIne rahuM to emAM dhana bharAya ne ? basa, paheryo lUgaDe ahIMthI nIkaLI jAuM. pelA vidyApatizeThanI manodazA sArI che, tethI parigraha parimANavrata bhAMgavuM nathI; pachI bhale pote parigraha meLavavAno pote koI dhaMdho nA anokho vArtAsaMgraha 130 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM mAtra puNyayoge koI devamAyA ke gebI rIte parigraha Ave che te svIkArIne enAM moTAM dAna thaI zake che. parigrahane rAkhIne mUkavA nathI, dAnamAM ja daI devo che, eTale Ama sArApaNuM dekhAya, paraMtu potAnA parigraha parimANavratane, pahelA to parigrahane svIkArI levAmAM aMtarathI sArApaNuM na rahe, emAM to aMtara arthAta manovRtti manodazA malina thAya che. dAna khuzImAM chupI parigraha-khuzI kharAba ? vaLI vidhApati zeTha ane zeThANI e paNa jue che ke, "Ama calAvI levAmAM ne dAnane ja "bahu sAru bahu sAru' ema jovAmAM, ApaNe kAMI vItarAga nathI eTale chUpuM chUpuM paisAnA parigrahane sAro mAnavAnuM thAya. vAha ! ThIka paisA AvyA, dAnanI khuzImAM chupI parigrahakhuzI na nabhAvAya." paisA-parigraha to bhayaMkara jhera che, kemake enI khuzImAM svane bhUlavAnuM thAya. dAna devuM che mATe e calAvI levAya nahi. A jIva saMsAramAM bhaTakato rahyo emAM A paNa eka kAraNa che ke parigrahamAM khuzI mAnI che; ne khuzI AkarSaNa e saMjJA che, ethI parigrahasaMjJA poSAtI rahI che. parigraha e "para' vastu che, enI khuzImAM sva-svakIya vastune bhUlI javAnuM thAya che, "sva" eTale AtmAnI potAnI vastu tyAga che vairAgya che, anAsakita che; parigrahane saheja svIkArI levA jatAM yA dAna mATe paNa sAro mAnavA jatAM e anAsakita ghavAya che. ApaNe kAMI dAnanI dhUnamAM bihAmaNA parigrahane sohAmaNo mAnavo mokha nathI. mATe UTho ahIMthI A "choDI paragAma ja cAlo.' vidyApati zeTha ane zeThANInavamA divasanI rAtrinA svapna pachI parigrahaparimANavratanA AtmasaMpattinI kamANI para vidhApati zeThanI kathA 131 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhaMgathI bacavAno vicAra karI dazamA divase ghara choDI paragAma cAlatA thaI gayA. paraMtu kahe che ne ke nasIba be DagalAM AgaLa cAle che? te e je nagaranA pAse pahoMcavAnA che teno rAjA acAnaka aputriyo marI gayo che. te, maMtrIoe navo rAjA banAvavA bhAgyazALInIM zodha mATe zaNagArelI sAMDhaNI kADhI che. sAMDhaNIne AkhA nagaramAM koI pasaMda na Avyo. maMtrIone ciMtA thaI che ke, zuM koI yogya bhAgyavAna nahi jaDe ?' eTalAmAM pelA zeTha-zeThANI e nagaranI bahAra pahoMcI vIsAmo letA beThA che. tyAM sAMDhaNI nagaranI bahAra nIkaLI barAbara A zeTha pAse AvI emanA mastaka para kalaza DhoLe che ane sUTathI cAmara vIje che, lokoe bhAre jaya jaya nAda pokAryo; ane zeThanuM nAma pUchI laI "vidyApati mahArAjAkI jaya ho jaya ho'no nAda gaganamAM prasaryo. zeThanI have zI sthiti thaI? zeThanI jagAe bIjo koI hoya to ene to manamAM gilagiliyAM bhAre thAya ke, "vAha! AvI loTarI lAgI gaI ? heM moTuM rAjya ja maLI gayuM?' ema harakhano pAra na hoya. saMsAranA rasiyA jIvane maphatamAM moTI rAjyasaMpatti maLI rAjA banavAnuM maLatuM hoya emAM to rAjIno reDa thaI jAya tyAre ahIM zeTha gabharAI gayA ke, "hAya ! parigrahavata bacAvI levAnuM ahIM kyAM raheze ? A to gharanA baLyA vanamAM gayA, to vanamAM lAgI Aga jevuM thayuM. nAnI parigraha balAthI chUTavA ghara choDyuM to ahIM mahAparigrahanI balA koTe vaLage che ! zuM karavuM ?' zeThane bhAre gabharAmaNa e paNa che ke, "jo rAjA thavAno inkAra karuM to hajI rAjAnuM maDaduM paDI rahyuM haze, navo rAjA na jAhera thAya tyAM sudhI e maDaduM kADhe nahi ane navo rAjA maMtrIo have pAchA kyAM zodhavA jaze ane zI rIte taratamAM maLaze ?' anokho vArtAsaMgraha 132 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ama zeThane be gabharAmaNa thaI, tyAM lAgaze ke, pra. potAne parigrahavata bhaMga na thAya e jovAnuM ne ? rAjA koNa thaze enI ciMtA zA mATe ? u. enuM kAraNa A che ke rAjyanI ciMtAmAM prajAnA rakSaNanI ciMtA che. kemake koI duzmana rAjAne nathI ne ja khabara paDI ke A rAjya rAjAvihoNuM che. to e lazkara laI caDI Ave, ne ahIM eka hukamakAraka rAjA vinA veravikhera jevuM thaI javAthI sAmo vyavasthitA hallo thAya nahi, ne duzmana senA lUMTaphATa calAve to prajA bhAre saMkaTamAM mUkAI jAya. A vicArathI zeTha ciMtAmAM paDyA gabharAI gayA che. paraMtu zeThe je nava divasa roja ne roja bharAyelA bhaMDAra AkhAnuM roja ne roja je dAna karela che enAthI eka bAju to ugra puNya vadhI gayuM che. te bIjI bAju potAnI dharmazraddhA vadhI gaI che. potAne dharmazraddhA to hatI ja mATe dAna detA hatA, paraMtu ema dAnathI zraddhAne sakriya karavA jatAM amalI karavA jatAM zraddhAne vega vadhI rahyo hato. sAmAnyathI A niyama che - zraddhAne kriyAthI amalI karatAM karatAM zraddhA vadhu sateja banatI jAya. dA.ta. vyavahAramAM koI vepArI para zraddhA che ke A prAmANika che, pachI enI pAsethI mAla leto jAya ane emAM prAmANikatA dekhAtI jAya, tema tema e vepArI para zraddhA vadhe che. ema jo zraddhA che ke bhUkha karatAM ochuM khAvAthI ane halakuM bhojana levAthI tabiyata bahAla rahe che ane pachI e pramANe amala karato cAle ne suMdara svAthyano anubhava karato jAya, to enI e zraddhA vadhatI jAya che. evI rIte jo tapadharmanI zraddhA che ke - AtmasaMpattinI kamANI para vidyApati zeThanI kathA 133 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanamAM tapa e citta samAdhi preraka ane mahA kalyANakArI che. ane pachI tapa karI karIne e zraddhAne amalI banAvato jAya, to tapadharma paranI zraddhA ora vadhe che, A vastu anubhavanI che, anubhavagamya che. anubhava na kare ene to kAM ema thAya ke, "tapathI bhUkhe marIe emAM vaLI cittane samAdhi-prasannatA maLatI haze ?' athavA ema thAya ke, "bhAI ! jJAnIoe kahyuM to che, eTale emAM zaMkA na thAya, paNa ApaNane anubhava nathI thato, "are, bhalA AdamI ! anubhavano prayatna karavo nathI to anubhava kyAMthI thAya ? bAkI niSThAthI karanArAnAM jIvana jo ke emanA citta kevI suMdara samAdhi ane prasannatA anubhave che ! A ja vAta che - zraddhA pramANe amala karatA jAo to anubhava thavA mAMDaze. ane zraddhA vadhatI jaze. dAnadharma para zraddhA che ke jIvanane parigraha ke eno upabhoga ajavALanAra nathI, paraMtu parigrahanuM dAna ajavALanAra che ane pachI e zraddhAno amala karavArUpe dAna karatA rahevAya, to dAnadharmanI zraddhA vadhu vikasvara bane che. vidyApati zeThane dAnadharmanI zraddhA Ama amalathI vadhu joradAra banI che, temaja Aje dAnamAM bhaMDAra Akho khAlI karyo chatAM bIje divase bhaMDAra bharelo jotAM puNya khUba vadhI gayAnI kalpanA para paNa e puNyanA kAraNabhUta dAnadharmanI zraddhA joradAra che. Ama zeThane puNya ane dharmazraddhA khUba vadhI gayA hovAthI, atyAre thatI gabharAmaNa e puNya ane zraddhAnA prabhAve zAnI lAMbI Take ? gabharAmaNa to Ama gaI, kemake tyAM AkAzavANI thaI ke - anokho vArtAsaMgraha 134 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zeTha ! rAjyagAdI para rAjA tarIke bhagavAna zrI jinezvara devanI pratimAno rAjyAbhiSeka karI do." basa, zeThane mArga jaDI gayo, tarata pote tyAM sAMDhaNI para jaI jinapratimAno rAjA tarIke rAjyAbhiSeka karAve che. pachI roja rAjadarabAramAM rAjya siMhAsana para pratimAne birAjamAna karI pote emanA maMtrI tarIke kAma kare che. eTale pachI manathI ema samaje che ke, ahIM huM rAjA ja nathI eTale rAjyakhajAno e kAMI mAro parigraha nathI, mArI enA para kazI mAlikI ja nahi, tethI mAruM vrata akabaMdha raheze,' ema saMtoSa mAne che. zAnA para A ? A zeThanA haiye jainazAsana vasyuM che tethI parigraha parimANavratane sAcI saMpatti lekhI vrata pAlanane sAcI kamANI samaje che ane heye enA para evI hUMpha che ke enI sAme bharelA bhaMDArane ke moTA rAjyane paNa jatuM karavAmAM leza paNa kyavATa nathI, UlaTuM haiye dharapata che. bolo tamane A dhana-saMpatti maLI nathI ke maLavAnI paNa nathI, chatAM "karoDonuM dhana" evuM sAMbhaLavA maLatAM haiye kevuM saMvedana thAya che ? hUMphanuM ke gabharAmaNanuM? "ahAhA ! keTaluM badhuM saraLa aDhaLaka dhana !' evuM manane thAya ? ke "ararara ! keTalo moTo narakadAyI bhAra !" ema gabharAmaNa thAya ? A badhuM sAMbhaLIne tamane zuM manamAM ema thAya che kharuM ke, ApaNe Avo dhanya divasa kyAre Ave !'bhale ne banavAnuM nathI, paNa ATalA koDapaNa na thAya? koDa paNa thAya, to pelAnI sukRtanI bhAre anumodanA thavA sAthe jAtane mATe evA sukRtanI mAnyatA Ave ane zubha bhAvanA thAya, emAM paNa sAcI saMpattinI kamANI che. pelA zeThane rAjyasaMpatti maLyAnI hoMza nahi, paNa gabharAmaNa che ke, "hAya ! A balA AvI, to mArA vratanuM zuM ?" tyAM ja AtmasaMpattinI kamANI para vidyApati zeThanI kathA 135 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AkAzavANIthI jinamUrtino rAjyagAdIpara abhiSeka karavAno Adeza maLatAM khuza thayo, ne e pramANe karyuM. have rAjA koNa ? jinezvara bhagavAna. to pote zuM ? pote enA maMtrI. maMtrIgIrI bajAvatAM vidyApatizeThe potAnA vratane evuM suMdarasAcavyuM ke rakhene khajAnAmAMthI eka paiso paNa mArI mAlikI tarIkeno na levAI jAya, nakharacAI jAya!' basa, A eka vratane paNa majabUtAIthI pakaDI rAkhyuM, pralobhanone pAra karIne pakaDI rAkhyuM, to e pAMcamAM bhave mokSe gayo. A eka samajavA jevuM che ke, ekAda paNa dharmane-dharma sAdhanAne majabUta pakaDI rAkho. to emAMthIya mahAna unnati sadhAze. 136 anokho vArtAsaMgraha Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'pa.pU. munizrI kAratnavijayajI ma.sA.e 'pUjyazrInAM saMkalita karela pustakonI yAdI yogadRSTi bhA. 1/2/3 * prItamakero paMtha nirALo pIvata bharabhara prabhu guNa pyAlA sUri puraMdara yati hitazikSA svAdhyAyano svAdhyAya vAcanA prasAdI manane manAvI le. * bhava anaMtamAM darizana dIThuM mIThAM phaLa mAnavabhavanA (1-2 AvRtti) | * darisaNa tarasIe... vAcanAno khajAno * dharmano raMga vadhe umaMga * dharma kIye sukha hoya * maLe jina caraNA, TaLe bhava bhramaNA * manane saMbhALI le vAcanA vaibhava + vAcanAno dhodha, kare Atmaprabodha * prabhu nAme saMtApa zame * samAdhino khajAno * dila aTako torA caraNa kamala meM * jIvananI auSadhi, mananI samAdhi * bhaktinI bhInAza, hRdayanI suvAsa * jIvana bane upavana * saMkalpa bhaLe, siddhi maLe * prabhunA dhyAne, prabhutA pAme * samatAnI lhANI, jIvananI kamANI * tuM tAruM saMbhALa raho nitya prasanna * bAMdho prabhu sAthe prIta * virAganA upavanamAM * jina zAsananuM jhaverAta * bAMdho prabhuse prIta * gupta bhaMDAranI cAvI 1-2 AvRtti * arihaMtanuM nAma vizrAmanuM dhAma * kaMTALazo nahi jIvanathI, Darazo nahi maraNathI * navarasamaya navakAra * kAmakrodhAdi aTake, bhava vane navi bhaTake * tapano mahimA bhArI, ughADe muktinI bArI * mAnavajIvananI jaDIbuTTI * unnatinI cAvI * karIe pApa virAma, meLavIe muktidhAma * laIe zaraNa arihaMtanuM * prabhune maLIe, prabhumAM bhaLIe * paryuSaNAnuM AlaMbana, dUra kare bhavanA baMdhana * prabhunuM nAma, zItalatAnuM dhAma * sukha lahuM ThAmaThAma * sukha ane sAtvikatAnI anupama cAvI * prabhuno prasAda, sukhano AsvAda * saMvicAronI aneka cAvIo * pratikramaNa mahAyoga * karIe nirmala citta, meLavIe prabhu prIta * karIe mananuM jatana, pAmIe manoratana gupta bhaMDArakI cAvI * jIvana vikAsanI aneka cAvIo * sAdhanAno raMga, apAve mukti abhaMga * jiMdagI jIvavA jevI lAge che ? * svAmI tume kAMI kAmaNa kIdhuM * vAte vAte Ama kema? * dRSTi badalo - sRSTi badale * prabhu guNa prema svabhAve, sevakanA duHkha zamAve * cAlo pAvana thaIe * brahmacaryanA teja lisoTA * vadhe dharma teja, ghaTe moha teja * roTalAnI rAmAyaNa, kAMkarAe sudhArI (vArtAo) * prabhunuM darzana, kare pApa visarjana * ArAdhanAnI vAte cAra, haiye harSa apAra * dareka prazna Ama kema? * tamane zuM du:kha che ? * vArtA vihAra (vAta) * AtmavikAsano mArga * comAsI ArAdhanA, karIe bhAve upAsanA * bhAgyazALIne bhUta raLe (vArtAo) * sadA cha kartavya karIe * jIvana kevuM jIvazo ? * Ama kema? * prabhu game che ? * dharma kema ane kevo ... * jinavacanano rAga - banAve vItarAga * karo guru sevA - pAmo mukti mevA * laIe mahA parvanuM AlaMbana A paNa TakavAnuM nathI (vAta) * jaina dharmanuM ajoDa karma vijJAna * dizAthI aTako ... bhavamAM navi maTako, kriyAmAM mastI haTAve mananI sustI sAMkaDuM mana saMtApanuM kAraNa jinanI bhakti Ape anerI zakti brahma satya -bhoga mithyA pUcho kema ? javAba maLe ema ? * gaMgA pravAha dezanI cha kalA * parigrahano tApa - karAve bahu pApa rAgano aMdhApo yAne sunaMdA - rUpamena badalo bhalA bUrAno rAgAdi doSothI kema baMcAya! * cAlo, arihaMtane oLakhIe * bhavanuM bhramaNa yAne saMsAranA pAMca kAraNa * premabhAvAdinI cAvIo samAdhi kema maLe maiyAdibhAvo kevAM ane kema Ave ? krodhAdi kaSAya rokavAnI cAvIo. * makkama manano dharma, toDe karmonA marma * zeThano baMgalo (vAta) | * bhaja prabhune ghaDI be ghaDI ke kema ? kema ? azubha bhAvonA tophAna * prabhu darzananI ArA vadhe puNya praga prabhu guNa pyAlAM pIe matavAnI zabdono camatkAra zramaNa mArga sAdhanA yati hita zikSA AMdhaLI doTa (vAta) joIe che bhagavAna ? zA mA vAta vaibhava (vAto) samAdhino vaibhava jIvanamAM dharmanI mahattA masta jIvananI cAvI anokho vArtA saMgraha AjanA kALe UbharAtA azubha saMkalpo-vikalpothI bacavA ane zubha adhyavasAyoma jhIlatuM rAkhavA tathA jIvanamAM ubhavatI jaTila samasyAno ukela pAmavA vairAgya ane adhyAtmano meLavavA, ArAdhanAmAM joma pUravA, divya jayotirdharono paricaya karavAne jena tattvonI vizada tAmi, ane tAttvika samajaNa tathA Atmazaddhi ane zubha bhAvonuM satata sAtatya jALavavA icchatA ho -- to Aje ja divyadarzana TrasTa dvArA prakAzita pUjayapAdazrInA haste lakhAyelAM pustakone maLavI jIvanane saphaLa banAvo. 'divyadarzana TrasTa C/o. kumArapALa vI. zAha 39, kalikuMDa sosAyaTI, dholakA - 380810. jillo : amadAvAda, gujarAta. - (1 A nizAnI aprApya pustakonI che.)