________________ મિલન ખોટાં; તેમ પ્રેમની લાગણી ભરી વાતો ખોટી, એ તો સ્થૂલભદ્ર કોક કે કોશા વેશ્યાના એકાંતમાં લાગણીભર્યા બોલ પર જરાય લહેવાય નહિ, સીતા જેવી મહાસતીઓ કોક કે એકાંતમાં પરપુરુષના લાગણીભર્યા કાલાવાલા પર સહેજ પણ પીગળે નહિ. બાકી તો આજે સાંભળવા મળે છે તેમ અંતરમાં પહેલાં તો કોઈ ખોટા માર્ગે જવાની બુદ્ધિ નહિ; છતાં વિજાતીયના લાગણીભર્યા બોલ અને ઓશિયાળા દેખાવ પર કુમાર્ગે પતન થાય છે. નહિ જેવા નિમિત્તમાં પટકાઈ જાય છે અને એ પતન એવું કે વર્ષોનાં ઝેરના નશા ! અરણિક મુનિ ગોચરીએ નીકળ્યા છે, ધૂમ ધોમ તાપમાં. માર્ગમાં છાયામાં ઊભા. ઉપરથી કોઈ પતિ વિહોણી સ્ત્રીએ લટકાળી આંખે જોયા. મુનિની એના પર નજર પડી અને વધારામાં એના ઘરમાં ગોચરીએ ગયા. ત્યાં એના મોહમય લાગણીભર્યા બોલ સાંભળ્યા; બસ, પડ્યા ! એવા પડ્યા કે ત્યાં જ એના ધણી થઈ બેસી ગયા ! ક્યાં બાલ્યવયથી ચારિત્ર, વર્ષોનું પાલન અને ક્યાં આ ક્ષણના ખેલમાં બધું સાફ ! જરાક શો પ્રસંગ, લાગણીભરી દષ્ટિ અને વાણીનો સંપર્ક ! વર્ષોનું ચારિત્ર લૂંટાયું ! એ તો જો એના મોહક કટાક્ષ વખતે જ ન જોયું હોત, અગર સહજ પડેલ આંખ ખેંચી લીધી હોત, બીજા કોઈ તત્ત્વ-વિચારમાં ચઢી ગયા હોત તો બચાત, પરંતુ ના, એ તો જોતાં જ વિષયચિંતામાં ચઢ્યા. હવે મન કેમ ન બગડે? પછી એમાં ઉછાળો કેમ ન આવે ? આ બધું ધ્યાનમાં રાખો કે વિષયચિંતા મનમાં ઘાલી એટલે ખોટો વિચાર ઘાલ્યો, એ શેતાન છે. મનને તોફાને ચઢાવે છે અને કઈ પાપ કરાવે છે. શ્રેષ્ઠિપુત્રના ગદગદ ઓશિયાળાભર્યા અને પૂર્વપ્રેમના ઉત્તેજન બોલ પર રાખી લાગણીશીલ થઈ ગઈ. સરખે સરખા મળ્યા. ઉત્સાહી દયા પછી તો વિશ્વની અનુકૂળતા થતાં વિષયચિંતાએ મગજનો અનોખો વાર્તાસંગ્રહ
