________________ ભંગથી બચવાનો વિચાર કરી દશમા દિવસે ઘર છોડી પરગામ ચાલતા થઈ ગયા. પરંતુ કહે છે ને કે નસીબ બે ડગલાં આગળ ચાલે છે? તે એ જે નગરના પાસે પહોંચવાના છે તેનો રાજા અચાનક અપુત્રિયો મરી ગયો છે. તે, મંત્રીઓએ નવો રાજા બનાવવા ભાગ્યશાળીનીં શોધ માટે શણગારેલી સાંઢણી કાઢી છે. સાંઢણીને આખા નગરમાં કોઈ પસંદ ન આવ્યો. મંત્રીઓને ચિંતા થઈ છે કે, શું કોઈ યોગ્ય ભાગ્યવાન નહિ જડે ?' એટલામાં પેલા શેઠ-શેઠાણી એ નગરની બહાર પહોંચી વીસામો લેતા બેઠા છે. ત્યાં સાંઢણી નગરની બહાર નીકળી બરાબર આ શેઠ પાસે આવી એમના મસ્તક પર કલશ ઢોળે છે અને સૂટથી ચામર વીજે છે, લોકોએ ભારે જય જય નાદ પોકાર્યો; અને શેઠનું નામ પૂછી લઈ “વિદ્યાપતિ મહારાજાકી જય હો જય હો'નો નાદ ગગનમાં પ્રસર્યો. શેઠની હવે શી સ્થિતિ થઈ? શેઠની જગાએ બીજો કોઈ હોય તો એને તો મનમાં ગિલગિલિયાં ભારે થાય કે, “વાહ! આવી લોટરી લાગી ગઈ ? હેં મોટું રાજ્ય જ મળી ગયું?' એમ હરખનો પાર ન હોય. સંસારના રસિયા જીવને મફતમાં મોટી રાજ્યસંપત્તિ મળી રાજા બનવાનું મળતું હોય એમાં તો રાજીનો રેડ થઈ જાય ત્યારે અહીં શેઠ ગભરાઈ ગયા કે, “હાય ! પરિગ્રહવત બચાવી લેવાનું અહીં ક્યાં રહેશે ? આ તો ઘરના બળ્યા વનમાં ગયા, તો વનમાં લાગી આગ જેવું થયું. નાની પરિગ્રહ બલાથી છૂટવા ઘર છોડ્યું તો અહીં મહાપરિગ્રહની બલા કોટે વળગે છે ! શું કરવું ?' શેઠને ભારે ગભરામણ એ પણ છે કે, “જો રાજા થવાનો ઇન્કાર કરું તો હજી રાજાનું મડદું પડી રહ્યું હશે, નવો રાજા ન જાહેર થાય ત્યાં સુધી એ મડદું કાઢે નહિ અને નવો રાજા મંત્રીઓ હવે પાછા ક્યાં શોધવા જશે અને શી રીતે તરતમાં મળશે ?' અનોખો વાર્તાસંગ્રહ 132
