________________ ચોરો કહે, “અરે ભાઈ સા'બ ! આ તો ત્યારે અમે ઠગાયા. અમે થોડું સસ્તામાં દેખી લલચાયા, તે તપાસ્યા વિના જ આ પાટ વેચાતી લઈ રાખેલી. હાય ! ત્યારે અમારે નહાઈ નાખવાનું ?' ચોકશી કહે, “તમે જાણો, જાઓ જવા દઉં છું, નહિતર પોલીસ જ બોલાવું.” ચોરો ત્યાંથી છૂટ્યા, પણ વહેમાયા કે ત્યારે બીજા પણ દાગીના આવા કાં ન હોય? તે સીધા ભઠ્ઠ કરી ગાળી નાંખે છે. શું નીકળ્યું? પિત્તળ, જે અંદરમાં હોય તે જ નીકળેને? ઉપરથી સોનાનો ઢોળ ને સોનાનો ચળકાટ ગમે તેટલો હોય પણ અંદર જે હતું એ જ બહાર આવે ને ? બસ, સંસારનું આવું જ છે. સંસાર ઉપરથી ગમે તેટલો રૂડોરૂપાળો દેખાતો હોય ને, પણ અંતે તો એનું અંદરનું રોવરાવનારું સ્વરૂપ જ ખુલ્લું થાય. પૈસા કહો, પરિવાર કહો, માન-પાન કહો, બધોય સંસાર એવો જ. દેખાવનો રુડો પણ પરિણામે કૂડો. જીવને ભવોભવા ભટકાવનારો. ચોરોને જ્યાં દગો દેખાયો એટલે કલ્પી લે છે કે, “ત્યારે તો વાણિયાએ આપણને ઠગ્યા. માળાએ સાચું ધન બીજે રાખી આ નકલી ઠગવા માટે જ દાટી રાખ્યું હશે તો લાવો હવે ફરી ધાડ પાડીએ એને ત્યાં.” બસ, ચોરો ફરીથી લાગ સાધી રાત્રે ઘરમાં પેઠા. વાણિયાને જગાડી કહે છે, “કેમ બચ્ચાજી! તે દિવસે ઠગ્યા અમને? લાવ, હવે સાચું ધન બતાવ, નહિતર માર્યા વિના નહિ છોડીએ.” વણિકે ઘણું ઘણું સમજાવ્યા કે મારી પાસે કાંઈ નથી આ તો નકલી દાગીના એટલા માટે રાખેલા કે હું રહ્યો આમ તો ગરીબ, પણ છોકરા નાતમાં મંડાય શી રીતે ? તે પ્રસંગે ઘરવાળી આ દાગીના પહેરી બહાર નીકળે તો લોક જાણે કે આની પાસે માલ છે; એટલે કન્યા દેવા આવે. પણ તમે તો મારું એય નકલી ધન લઈ ગયા. હવે ધનના લોભે દુર્ગતિ - વણિકનું દષ્ટાંત 29 - - - - - - - - - -
