________________ ફોજદારને દવાદારૂથી સાજો કરવામાં આવ્યો અને પાછો જેલ ભેગો કરાયો. એ જ પૂર્વના પ્રમાણે મીઠાની રાબ અને ગેરબનના જોરદાર ફટકા શરૂ થઈ ગયા. કેમ સહ્યું જાય એ? કહે છે ને કે સહવાની ય હદ હોય છે. પરંતુ અહીં તો સહન ન કરે તો જાય ક્યાં ? નવાબની ભારે કડકાઈ છે એટલે કચકચાઈને સાટકા લગાવવામાં આવે છે ! એક ચાબકો જોરથી લાગતાં સોળ ઊઠી આવે, ત્યારે ઉપરાપર પડે ત્યાં શું પૂછવાનું? ચામડીની કઈ દશા?પાછા એના પર બીજા પ્રહાર ચાલુ જ છે. વેદના એટલી બધી અસહ્ય છે કે એને “મરી જાઉં” એમ થાય છે, પણ મરે શી રીતે? કોઈ ઝેર આપનાર નથી, કૂવો-હવાડો પૂરાય એવા, કે છરો ખાઈ મરે એવા સંયોગ નથી, માર સહાતો છે નહિ, “બાપ રે બાપ,” ને “મરી ગયો રે'ની કારમી કરુણ ચીસો પડે છે. છતાં એને નહિ ગણકારીને અહીં સાટકા લગાવવાનું છે ! પાપ કરતાં ગુમાન-આંધળિયાં-નફટાઈ : હવે પશ્ચાત્તાપતો ઘણો છે. પરંતુ શું થાય. વિષયાંધતામાં પહેલાં પાછું વાળીને જોયું નહિ, માતેલા સાંઢની જેમ ફાવે ત્યાં કૂદ્યો, ફાવે તેટલું દૂધો, એ વખતે તો “હમકો કૌન પૂછનેવાલા હૈ? ઈસસે ક્યા હોનેવાલા હૈ ?" એમ આંધળિયા કર્યા હતાં. હવે આજે અસહ્ય માર ખાઈ રહ્યો છે ! દુનિયામાં આવા કેટલાય જીવો છે જેને પાપ કરતી વખતે નિર્ભોક્તા છે, એમને કોણ પૂછનાર છે?' એવું ગુમાન છે, “આથી શું થવાનું છે ?' એવાં આંધળિયાં છે, કોઈ શિખામણ આપે કે, ભાઈ રે! આ પાપનાં ફળ ભોગવ્યા નહિ જાય એવા આવશે,” ત્યારે આવશે તો જોઈ લઈશું,” અગર “જે કાળે બનવું હશે તે બનશે,” એવી નફટાઈ હોય છે. ત્યાં વિચાર નથી કે ધોરી નસ પર એક ફોલ્લી થઈ, નાનું ગુમડું થયું, પાકી ફૂટતું નથી ને ખેંચાય છે ત્યારે ‘ઓય ઓય' થાય છે, જરાક એક દાઢદાંતનું અંદરથી ળતર ઊપડે તો અસહ્ય બને છે, તો પછી પાપના ફળરૂપે આવનાર અસીમ દુઃખો શ્ય વેડ્યા જાય ? અનોખો વાર્તાસંગ્રહ 10
